gazeta prawna z 15 grudnia 08 (nr 244)

16
Największy dziennik gospodarczy PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 NR 244 (2366) ROK 15 CENA 3,99 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPRAWNA.PL /24H ISSN 1232–6712 Nr indeksu 348 066 Nakład: 87 730 Jak dokonać rocznego rozliczenia ryczałtu i karty Darowizny między rodziną bez podatku Jakie auto uznaje się za nowe dla celów VAT Tygodnik Podatkowy GOSPODARKA Uwzględnienie protestów ekologów może kosztować 2 mld zł strony A2–A3 PRACA I KARIERA Firmy zabezpieczają się przed działaniem byłych pracowników strona A7 FINANSE Bank zgadza się na wpłaty we frankach, ale nie chce gotówki strona A10 www.forsal.pl Czy rosyjski niedźwiedź przeżyje kryzys reklama DZIŚ Jak w 2009 roku zmienią się zasady przy wspólnym rozliczaniu strona 14 JUTRO Jakie zmiany w uldze na dzieci będą obowiązywały w 2009 roku TYDZIEŃ PODATKOWY W GAZECIE PRAWNEJ Pamiętaj o zamówieniu prenumeraty na 2009 rok szczegóły str. A8 PODATKI NOWE ZASADY WYSTĘPOWANIA o ulgę w zapłacie podatków. Przyznana ulga będzie pomocą publiczną na ich rozwój. strona 5 PRACOWNICY, KTÓRZY DOSTALI zaniżony zasiłek, mogą starać się o wyrównanie, ale odsetki z tego tytułu są opodatkowane. strona 7 PRACA MATKI KONTRA ZUS: posłowie chcą umorzyć składki ZUS matek, które były na urlopach macierzyńskich oraz prowadziły firmę. strony 2 i 10 PRAWO BANKOWY FUNDUSZ Gwarancyjny skontroluje sytuację finansową i system zarządzania banku korzystającego z pomocy finansowej. strona 12 S ejm pracuje już nad projek- tem ustawy o ewidencji lud- ności. Wprowadza on istotne zmiany w kontekście ulgi meldun- kowej przysługującej przy sprzeda- ży nieruchomości w podatku od osób fizycznych. Zgodnie z przepisami ustawy o PIT podatku od dochodu ze sprzedaży nieruchomości nie trzeba płacić, gdy podatnik był zameldowany w zbywa- nej nieruchomości na pobyt stały co najmniej 12 miesięcy. Ulga ta nie będzie obowiązywać od 1 stycznia 2009 r. Jednak podatnicy nadal zachowają do niej prawo, jeśli do 31 grudnia 2008 r. zameldują się w nieruchomościach, które w przy- szłości będą sprzedawać. Zdaniem ekspertów zmiana zameldowania na rejestrację może wprowadzić chaos. Ustawa o PIT używa terminu zamel- dowanie. Może się więc okazać, że organy podatkowe będą próbowały odmówić prawa skorzystania z ulgi podatnikom z rejestracją.strony 2 i 4 PODATKI ZWOLNIENIA W PIT PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI Rejestracja wprowadzi chaos w rozliczeniach ulgi meldunkowej Premie bankowców: wzrost o 20 proc. B ardzo dobre wyniki pol- skich banków sprawiły, że czołowi menedżerowie mo- gą liczyć w tym roku na wzrost premii nawet o 20 proc. – wynika z szacunków GP. W niektórych przypad- kach zarobki polskich preze- sów mogą przekroczyć te, któ- re pobierają szefowie ich za- granicznych spółek-matek. Tak będzie prawdopodobnie w przypadku prezesa BRE Banku. Mariusz Grendo- wicz (z prawej), który objął swoją funkcję w marcu tego roku, może liczyć na docho- dy zbliżone do tych, które miał jego poprzednik, Sławo- mir Lachowski (5,2 mln zł w 2007 roku). Natomiast Martin Blessing, szef nie- mieckiego Commerzbanku, do którego należy BRE, może liczyć na 760 tys. euro. Nie do- stanie bowiem w tym roku bo- nusów, z których rok wcze- śniej otrzymał dodatkowe 1,23 mln euro.strona A10 PRAWO Od dziś odsetki ustawowe wynoszą 13 proc. W ysokość odsetek ustawowych od 15 grud- nia wyniesie 13 proc. zamiast 11,5 proc. Podwyższenie ma służyć utrzymaniu termino- wego regulowania należności przez dłużników wobec wierzycieli. Dłużnik niespełniający w terminie świadczenia będzie narażony na dotkliwszą sankcję, natomiast wierzyciel otrzy- ma wyższe odsetki za nieterminową zapłatę.strona 12 PRACA 48 czy 65 godzin: Unia zdecyduje o czasie pracy W tym tygodniu w Parlamencie Europej- skim odbędzie się głosowanie nad pro- jektem nowelizacji dyrektywy o czasie pracy. Eurodeputowani chcą, aby tygodniowy czas pracy nie przekraczał 48 godz. Rada UE chcia- ła umożliwić krajom UE wydłużenie tygodnia pracy do nawet 65 godz.strony 8–9 W 2009 roku meldunek na pobyt stały zostanie zastąpiony rejestracją podstawowego miejsca zamieszkania Poza podstawowym miejscem zamieszkania będzie można zarejestrować dodatkowe miejsce SAMOZATRUDNIENIE Jak rozliczać dodatkowe przychody strona 15 TEMAT DNIA W rozliczeniu za 2008 rok można przekazać 1 proc. podatku dla organizacji pożytku w korekcie deklaracji. strony 2–3

Transcript of gazeta prawna z 15 grudnia 08 (nr 244)

N a j w i ę k s z y d z i e n n i k g o s p o d a r c z y

PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 NR 244 (2366) ROK 15 CENA 3,99 ZŁ (W TYM 7 PROC. VAT) GAZETAPRAWNA.PL /24H

ISSN

1232–6

712

N

r in

dek

su 3

48 0

66

Nak

ład:

87

730

■ Jak dokonać rocznegorozliczenia ryczałtu i karty

■ Darowizny międzyrodziną bez podatku

■ Jakie auto uznaje się za nowe dla celów VAT

TygodnikPodatkowy

GOSPODARKA ■ Uwzględnienie protestów

ekologów może kosztować 2 mld zł strony A2–A3

PRACA I KARIERA■ Firmy zabezpieczają się

przed działaniem byłychpracowników strona A7

FINANSE■ Bank zgadza się na wpłaty

we frankach, ale nie chcegotówki strona A10

www.forsal.plCzy rosyjski niedźwiedźprzeżyje kryzys

reklama

DZIŚ Jak w 2009 roku zmienią sięzasady przy wspólnymrozliczaniu strona 14

JUTRO Jakie zmiany w uldze nadzieci będą obowiązywaływ 2009 roku

TYDZIEŃ PODATKOWY W GAZECIE PRAWNEJ

Pamiętajo zamówieniuprenumeratyna 2009 rok

szczegóły str. A8

PODATKI■ NOWE ZASADY WYSTĘPOWANIAo ulgę w zapłacie podatków.Przyznana ulga będzie pomocąpubliczną na ich rozwój. strona 5

■ PRACOWNICY, KTÓRZY DOSTALIzaniżony zasiłek, mogą starać się o wyrównanie, ale odsetki z tegotytułu są opodatkowane. strona 7

PRACA■ MATKI KONTRA ZUS:posłowie chcą umorzyć składki ZUSmatek, które były na urlopachmacierzyńskich oraz prowadziłyfirmę. strony 2 i 10

PRAWO ■ BANKOWY FUNDUSZGwarancyjny skontroluje sytuacjęfinansową i system zarządzaniabanku korzystającego z pomocyfinansowej. strona 12

S ejm pracuje już nad projek-tem ustawy o ewidencji lud-ności. Wprowadza on istotne

zmiany w kontekście ulgi meldun-kowej przysługującej przy sprzeda-ży nieruchomości w podatku odosób fizycznych.

Zgodnie z przepisami ustawy o PITpodatku od dochodu ze sprzedażynieruchomości nie trzeba płacić, gdypodatnik był zameldowany w zbywa-nej nieruchomości na pobyt stały conajmniej 12 miesięcy. Ulga ta nie będzie obowiązywać od 1 stycznia

2009 r. Jednak podatnicy nadal zachowają do niej prawo, jeśli do 31 grudnia 2008 r. zameldują sięw nieruchomościach, które w przy-szłości będą sprzedawać. Zdaniemekspertów zmiana zameldowania narejestrację może wprowadzić chaos.

Ustawa o PIT używa terminu zamel-dowanie. Może się więc okazać, żeorgany podatkowe będą próbowałyodmówić prawa skorzystania z ulgipodatnikom z rejestracją.■

strony 2 i 4

PODATKI ZWOLNIENIA W PIT PRZY SPRZEDAŻY NIERUCHOMOŚCI

Rejestracja wprowadzi chaos w rozliczeniach ulgi meldunkowej

Premie bankowców: wzrost o 20 proc.

Bardzo dobre wyniki pol-skich banków sprawiły,

że czołowi menedżerowie mo-gą liczyć w tym roku nawzrost premii nawet o 20proc. – wynika z szacunkówGP. W niektórych przypad-kach zarobki polskich preze-sów mogą przekroczyć te, któ-re pobierają szefowie ich za-granicznych spółek-matek.Tak będzie prawdopodobniew przypadku prezesa BREBanku. Mariusz Grendo-wicz (z prawej), który objąłswoją funkcję w marcu tegoroku, może liczyć na docho-dy zbliżone do tych, któremiał jego poprzednik, Sławo-mir Lachowski (5,2 mln złw 2007 roku). NatomiastMartin Blessing, szef nie-mieckiego Commerzbanku,do którego należy BRE, może liczyć na 760 tys. euro. Nie do-stanie bowiem w tym roku bo-nusów, z których rok wcze-śniej otrzymał dodatkowe1,23 mln euro.■ strona A10

PRAWO

Od dziś odsetki ustawowewynoszą 13 proc.

Wysokość odsetek ustawowych od 15 grud-nia wyniesie 13 proc. zamiast 11,5 proc.

Podwyższenie ma służyć utrzymaniu termino-wego regulowania należności przez dłużnikówwobec wierzycieli. Dłużnik niespełniającyw terminie świadczenia będzie narażony nadotkliwszą sankcję, natomiast wierzyciel otrzy-ma wyższe odsetki za nieterminową zapłatę.■

strona 12

PRACA

48 czy 65 godzin: Uniazdecyduje o czasie pracy

W tym tygodniu w Parlamencie Europej-skim odbędzie się głosowanie nad pro-

jektem nowelizacji dyrektywy o czasie pracy.Eurodeputowani chcą, aby tygodniowy czaspracy nie przekraczał 48 godz. Rada UE chcia-ła umożliwić krajom UE wydłużenie tygodniapracy do nawet 65 godz.■

strony 8–9

■ W 2009 roku meldunek na pobyt stały zostanie zastąpiony rejestracją podstawowego miejsca zamieszkania

■ Poza podstawowym miejscem zamieszkania będzie można zarejestrować dodatkowe miejsce

SAMOZATRUDNIENIEJak rozliczać dodatkoweprzychody strona 15

TEMAT DNIAW rozliczeniu za 2008 rok możnaprzekazać 1 proc. podatku dlaorganizacji pożytku w korekciedeklaracji. strony 2–3

WWW.GAZETAPRAWNA.PL2 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244

Temat dniaBLOGI Gazety Prawnej www.gazetaprawna.pl/blogi

EWA [email protected]

P odatnicy już w rozlicze-niu za 2008 rok będąmogli przekazać 1 proc.

swojego podatku dla wybranejorganizacji pożytku publiczne-go w korekcie deklaracji podat-kowej. Aby wpłata 1 proc. po-

datku z korektybyła skuteczna,trzeba będzie zło-

żyć poprawioną deklaracjęw ciągu dwóch miesięcy odupływu terminu na złożeniepierwotnego zeznania. Jeśli za-tem podatnicy PIT na złożeniezeznań za 2008 rok mają czasdo 30 kwietnia 2009 r., ostat-nim dniem na złożenie korektyze wskazaniem 1 proc. podatkubędzie 30 czerwca 2009 r.

Od 1 stycznia 2009 r. podat-nicy, którzy będą rozliczaćsprzedaż nieruchomości ku-pionych po 1 stycznia 2009 r.,będą musieli złożyć osobne ze-znanie – PIT-39. W nowym for-mularzu będzie również ru-bryka na wskazanie 1 proc. po-datku. Co ważne, PIT-39 będąmusieli złożyć również podat-nicy, którzy będą korzystaliz ulgi mieszkaniowej, tj. będąw składanym PIT deklarować,że w ciągu dwóch lat od mo-mentu sprzedaży przeznacząpieniądze ze sprzedaży na innycel mieszkaniowy. Pozwoli imto uniknąć PIT od takiej trans-akcji.

Jednak podatnik, któryw ciągu dwóch lat nie wydawszystkich pieniędzy ze sprze-daży nieruchomości, będziemusiał złożyć korektę PIT-39.I tu dochodzimy do sednasprawy. Bowiem podatnik, któ-ry po dwóch latach od złożeniapierwotnego PIT-39 złoży jegokorektę, zostanie pozbawionyprawa do wskazania 1 proc.podatku dla organizacji pożyt-ku publicznego. Po co więc by-ło rozszerzać możliwość prze-kazywania 1 proc. podatku dlapotrzebujących na PIT-39 i roz-liczenia transakcji sprzedażynieruchomości?

Zdaniem ekspertów takierozszerzenie to dobry pomysł,ale jego szczegółowe rozwią-zania nie zostały właściwie do-pracowane.

Zasady z ustawy o PITNowy art. 45c ust. 1 ustawy

o PIT przewiduje, że 1 proc.podatku należnego, wynikają-cego z korekty zeznania podat-kowego, może zostać przeka-zany organizacji pożytku pu-blicznego, tylko jeżeli korektata została dokonana w ciągudwóch miesięcy od upływu ter-minu do złożenia zeznania po-datkowego.

Według Grzegorza Grocho-winy, konsultanta w Doradz-twie Podatkowym KPMG, wąt-pliwości w tym zakresie budzifakt, że zgodnie z art. 45c zno-welizowanej ustawy o PITustawodawca wskazał, że po-datnik będzie mógł przekazaćna rzecz wybranej organizacjipożytku publicznego kwotęodpowiadającą 1 proc. podat-

ku należnego wynikającegoz zeznania podatkowego zło-żonego w terminie określo-nym do jego złożenia alboz korekty zeznania, jeżeli zo-stała ona dokonana w ciągudwóch miesięcy od upływuterminu do złożenia zeznaniapodatkowego.

– Z tego przepisu wynika, że1 proc. zobowiązania podat-kowego będą mogli przekazaćtylko ci podatnicy, którzy nieskorzystali z ulgi mieszkanio-wej i u których wystąpił poda-tek należny do zapłaty jużw momencie składania zezna-nia podatkowego lub złożylikorektę w ciągu dwóch mie-sięcy od upływu terminu dozłożenia zeznania podatkowe-go – tłumaczy Grzegorz Gro-chowina.

Dodaje, że w innym przy-padku warunek określonyw art. 45c ust. 1 pkt 2 nie zo-stałby spełniony.

Krzysztof Nowicki, ekspertz Kancelarii Prawniczej Mag-nusson, zwraca uwagę, żez art. 45 ust. 1 pkt 3 wynikazaś, że terminem do złożeniadeklaracji PIT-39 (rozliczeniesprzedaży nieruchomości) jestzawsze 30 kwietnia roku na-stępującego po roku podatko-wym.

1 proc. w PIT-39Od 2009 roku podatnicy bę-

dą mogli przekazać na rzeczwybranej organizacji pożytkupublicznego także 1 proc. swo-jego zobowiązania podatkowe-go obliczonego od dochodówuzyskanych z tytułu odpłatne-go zbycia nieruchomości.

Grzegorz Grochowina zwra-ca uwagę, że sytuacja wydajesię skomplikowana w przypad-ku podatników, którzy pier-wotnie nie przekazali 1 proc.w związku z możliwością sko-rzystania z ulgi mieszkanio-wej, a którzy następnie niespełnili wymogów skorzysta-nia z takiej ulgi i w ciągudwóch lat od sprzedaży nieru-chomości nie wydali środkówpochodzących z tej sprzedażyna inny cel mieszkaniowy.

– Zgodnie z ustawą o PIT ta-kie osoby są zobowiązane dozłożenia korekty zeznania po-datkowego i zapłaty podatku –podaje ekspert z DoradztwaPodatkowego KPMG.

Natomiast Paweł Sylwe-strzak, radca prawny z Kance-larii Prawniczej Salans, pod-kreśla, że w art. 45c znoweli-zowanej ustawy o PIT ustawo-dawca wskazał, że podatnikbędzie mógł przekazać narzecz wybranej organizacji po-żytku publicznego kwotę od-powiadającą 1 proc. podatkunależnego wynikającego z ze-

■ Już w zeznaniu za 2008 rok będzie można przekazać 1 proc. podatku w korekcie

■ Warunkiem wpłaty 1 proc. z korekty jest poprawienie zeznania w ciągu dwóch miesięcy

■ Osoby, które będą korygować PIT-39 po upływie dwóch lat, 1 proc. podatku nie wskażą

komentarze redakcji

PODATKI

Meldunkowy chaos

EWAMATYSZEWSKAewa.matyszewska

@infor.pl

W2009 roku zameldowaniezastąpi podstawowe miej-sce zarejestrowania. Wiele

wskazuje na to, że skutkiem będziechaos w rozliczeniach ulgi meldun-kowej w PIT. Podatnik, który przysprzedaży domu będzie chciał sko-rzystać z tego zwolnienia, będziemusiał na początek przypomnieć so-bie, kiedy go kupił. Od tego będziezależało, czy ulga w ogóle mu przy-sługuje. Następnie będzie musiałsprawdzić, jak długo w tym domu byłzameldowany. Minimum to 12 mie-sięcy. Gdy w międzyczasie meldunekzmieni się w rejestrację, będzie trze-ba policzyć, ile czasu było się zamel-dowanym, a ile zarejestrowanym,aby po zsumowaniu wyszedł co naj-mniej rok. Jeśli wszystkich czynnościuda się dopełnić, podatnik, sprzeda-jąc dom, uniknie PIT. I znów, pozmianie przepisów niby prościej.A mętlik coraz większy…■ strona 4

Rozpoczynamy batalię o umo-rzenie składek ZUS matek,które od 1999 roku przebywa-

ły na urlopach macierzyńskich i wy-chowawczych oraz prowadziły fir-my. Uważamy jako Gazeta Prawna,że nie mogą one płacić ceny za nieja-sność przepisów i praktykę ZUS, któ-ry często sam wprowadzał je w błąd.To podważa zaufanie obywateli dopaństwa, które w Polsce i tak jestbardzo małe. Sprawa dotyczy teżosób decydujących się na dzieci, któ-re dodatkowo wykazywały się po-nadprzeciętną aktywnością. I jedne-go, i drugiego jest u nas jak na lekar-stwo. Dzieci rodzi się niewiele,a wskaźnik zatrudnienia wciąż pozostaje na jednym z najniższychw UE poziomie. Dlatego namówili-śmy posłów, aby złożyli w Sejmieprojekt ustawy dotyczący umorze-nia, założyliśmy też na stronachwww.gazetaprawna.pl/serwi-sy/matki_kontra_zus serwis doty-czący tej sprawy. Tam będziemy informować o wszystkim. Udostęp-niamy też forum.■ strona 10

PRACA

GP broni matki przed ZUS

BARTOSZMARCZUK

[email protected]

ANALIZA

U NAS PRZECZYTAŁEŚ PO RAZ PIERWSZY:

FORSAL.PL | Ceny energii dla gospodarstw domowych:Prąd jednak nie zdrożeje odstycznia

GP 241/2008 – 10 GRUDNIA 2008

PODATKI | Opodatkowanie sprzedaży mieszkania:

Fiskus chce pobierać podatek od gruntu wykupionego za 1 zł

GP 240/2008 – 9 GRUDNIA 2008

PRACA | Wyższe świadczenia po obniżeniupodatków i waloryzacji:

Emeryci i renciści w 2009 rokuotrzymają dwie podwyżki

GP 239/2008 – 8 GRUDNIA 2008

PRAWO | Zasady obrotu nieruchomościami:

Szybsze wywłaszczenia pod inwestycje publiczne

GP 241/2008 – 10 GRUDNIA 2008Czytaj www.gazetaprawna.pl/archiwum

ZMIANA PRAWA | ROZLICZENIA | Wpłaty dla organizacji pożytku publicznego przy sprzedaży nieruchomości

Nie wszyscy przekażą

PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 3WWW.GAZETAPRAWNA.PL Temat dnia

znania rocznego, w tym zezna-nia PIT-39 obejmującego do-chody uzyskane z odpłatnegozbycia nieruchomości. W ze-znaniu PIT-39 została przewi-dziana stosowna rubryka naprzekazanie 1 proc. podatku.

– Nie każdy składający ze-znanie PIT-39 będzie jednakuprawniony do przekazaniapodatku – ostrzega Paweł Syl-westrzak.

Dodaje, że zgodnie z art.45c ustawy o PIT możliwe jestprzekazanie 1 proc. podatkuwynikającego m.in. z korektyzeznania podatkowego, jeżelikorekta została dokonanaw ciągu dwóch miesięcy odupływu terminu do złożeniazeznania podatkowego. A za-tem podatnik, który sprzedanieruchomość i zadeklarujewstępnie, że wykorzysta uzy-skane środki na inny cel miesz-kaniowy, lecz w ciągu dwóchlat od daty sprzedaży nieru-chomości mieszkalnej nieprzeznaczy pieniędzy na tencel i po tym okresie złoży ko-

rektę zeznania PIT-39, nie bę-dzie uprawniony do przekaza-nia 1 proc. podatku ze skory-gowanego zeznania na rzeczwybranej organizacji, gdyż ko-rekta będzie dokonana już poterminie dwumiesięcznym,wskazanym w art. 45c ustawyo PIT.

– Możliwość przekazaniaw zeznaniu PIT-39 1 proc. po-datku na rzecz organizacji po-żytku publicznego należy oce-nić pozytywnie. Szkoda tylko,że uprawnienie to nie będzieprzysługiwało wszystkim skła-dającym PIT-39 – stwierdzaPaweł Sylwestrzak.

Ograniczony 1 proc.Osoby, które w okresie

dwóch lat nie przekażą uzy-skanego przychodu na celemieszkalne i złożą korektę de-klaracji, nie będą mogły prze-kazać 1 proc. podatku należ-nego organizacji pożytku pu-blicznego.

– Możliwość przekazania1 proc. podatku będą miały

wyłącznie osoby, które złożąkorektę do 30 czerwca roku,w którym złożono pierwotnądeklarację – podkreśla Krzysz-tof Nowicki.

Jego zdaniem w praktycetakie sformułowanie przepi-sów oznacza, że wy-sokość kwoty, którazostanie przekazanaorganizacjom pożyt-ku publicznego z tytu-łu zbycia nierucho-mości, została znaczą-co ograniczona, gdyżnajprawdopodobniejwiekszość podatni-ków będzie chciałaskorzystać z dwulet-niego okresu na wykorzystanie ulgimieszkaniowej.

Podobnie uważa AgnieszkaSzuper, starszy konsultantw ITA Doradztwo Podatkowe,która w rozmowie z nami wy-jaśnia, że w znowelizowanejustawie o PIT wprowadzononowe zasady dotyczące opo-datkowania zysku ze sprzeda-

ży nieruchomości. W zależno-ści od daty nabycia nierucho-mości mogą być zastosowanetrzy odmienne regulacje. Jed-na z nich, ulga mieszkaniowa,dotyczy nieruchomości naby-tych lub wybudowanych po

31 grudnia 2008 r.Dochód ze sprzeda-ży takich nierucho-mości podatnicy bę-dą rozliczać raz doroku w nowym for-mularzu PIT-39.Z uwagi na fakt, żeformularze te należyzłożyć do 30 kwiet-nia roku następują-cego po roku podat-kowym, w którymnastąpiło zbycie nie-ruchomości, po raz

pierwszy zostaną one złożonew urzędach skarbowychw 2010 roku. Druki nowychformularzy zawierają rubrykiumożliwiające przekazanie1 proc. z naszego podatku nawybraną organizację pożytkupublicznego.

– Oznacza to, że część z pła-conego przez nas podatku z ty-tułu sprzedaży nieruchomościzostanie przekazana na orga-nizację pożytku publicznego – mówi Agnieszka Szuper.

Dodaje, że warunkiem prze-kazania 1 proc. podatku zgod-nie z przepisami ustawy o PITbędzie zapłata nie później niżw terminie dwóch miesięcy odupływu terminu do złożeniazeznania podatkowego całościpodatku z niego wynikającego.

Zauważa też, że jednymz założeń konstrukcji ulgimieszkaniowej jest jednakobowiązek przekazania na ce-le mieszkaniowe przychoduuzyskanego ze zbycia nieru-chomości w terminie dwóchlat od końca roku kalendarzo-wego, w którym nastąpiło zby-cie. Jeżeli środki, co do którychpodatnik zadeklarował prze-znaczenie ich na cele mieszka-niowe, nie zostaną na nie prze-znaczone, należy dokonać stosownej korekty zeznaniaPIT-39 i zapłacić podatek wraz

z odsetkami. Korekty zeznaniadokonuje się również na for-mularzu PIT-39, zaznaczającpole korekta. Jako że jest toformularz tożsamy z pierwot-nie składanym, możliwe bę-dzie przekazanie po raz kolej-ny 1 proc. płaconego podatku.

Wprowadzenie dwuletniegookresu na przeznaczenie środ-ków uzyskanych ze sprzedażynieruchomości na cele miesz-kaniowe spowoduje jednak, że pierwsze korekty zeznaniaPIT-39 będą składane dopierow 2012 roku.

– Nie można zatem wyklu-czyć, że do tego czasu uregulo-wania dotyczące zarówno ulgimieszkaniowej, jak i zasadprzekazywania 1 proc. podat-ku mogą ulec poważnym zmia-nom – podsumowuje Agniesz-ka Szuper.■

Jutro w Tygodniku Prawa Gospodarczego

Jak rozstrzygać spory z kontrahentem zagranicznymPonadto ■ jak uzyskać dotację unijną na założenie przedszkola ■ kiedy i w jaki sposób

można wyegzekwować dług od członków zarządu spółki z o.o.

reklama

1 proc. podatku z korekty zeznania

Pisaliśmy o tym ■ Sprzedając dom, możemy

przekazać 1 proc. podatku – GP nr 236/2008

Nowa ulgamieszkaniowa

będzie miałazastosowanie

tylko dosprzedaży

nieruchomościkupionych po

1 stycznia 2009 r.

WWW.GAZETAPRAWNA.PL4 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244

Podatki■ K s i ę g o w o ś ć ■ A u d y t ■ F i n a n s e p u b l i c z n e ■ A d m i n i s t r a c j a s k a r b o w a

NOWOŚĆ Od 2009 roku firmy zaliczą do kosztów cenę nabycia produktówprzekazanych organizacjom pożytku publicznego strona 7ROZMOWA Każdy podatnik będzie mógł uzyskać

zwrot VAT w ciągu 60 dni strona 6

CO NOWEGO

■ NOWE PREZYDIUM KRDP. Krajowa Ra-da Doradców Podatkowych wybrała noweprezydium. Nowymi wiceprzewodniczący-mi rady zostali: Marek Kwietko-Bębnow-ski, Sławomir Sadocha (warmińsko-mazur-skie) oraz Aleksander Stanek (lubelskie).Nowym sekretarzem KRDP został LeszekSroczyński (wielkopolskie). Zmiany – jakwynika z komunikatu rzecznika prasowe-go KRDP Doroty Mariańskiej – wynikająz rezygnacji z funkcji dotychczasowych wi-ceprzewodniczących i sekretarza.

■ WYDATKI NA EMISJĘ MOŻNA ODLI-CZYĆ. Emisja akcji jest jednym z podstawo-wych sposobów pozyskiwania kapitałuprzez spółkę akcyjną. Jeżeli przedmiotemdziałalności gospodarczej prowadzonejprzez spółkę są czynności opodatkowaneVAT, to wydatki ponoszone przez spółkęw związku z organizowaniem emisji akcjii ich zbycia akcjonariuszom należy uznać zaczynności, które służą prowadzeniu dzia-łalności opodatkowanej. Z tego względupodatek naliczony związany z tymi wydat-kami będzie podlegać odliczeniu od po-datku należnego w takim zakresie, w ja-kim podatek ten będzie związany ze sprze-dażą opodatkowaną – uznał WSA w War-szawie. Sygn. akt III SA/Wa 1197/08

■ O ROCZNYM PIT W JĘDRZEJOWIE. Na-czelnik Urzędu Skarbowego w Jędrzejowieinformuje, że 16 grudnia o godz. 10.00pracownicy urzędu wezmą udział w spo-tkaniu na temat rocznych rozliczeń podat-kowych, z uwzględnieniem ulg i odliczeńz tytułu posiadanej niepełnosprawności.Spotkanie organizowane przez TerenowyZarząd Koła Polskiego Związku Niewido-mych odbędzie się w Jędrzejowie, ul.Okrzei 49b. Więcej www.izba-skarbowa.kielce.pl

■ ABOLICJA PODATKOWA W IŁAWIEI W OSTRÓDZIE. Osoby zainteresowaneabolicją podatkową mogą skorzystaćz bezpłatnych szkoleń na ten temat, któ-re odbędą się: 16 grudnia o godz. 12.00w siedzibie Urzędu Skarbowego w Iławieprzy ul. Wojska Polskiego 26, 19 grudniaw godz. 10.00–12.00 w sali szkoleniowejMiejskiego Ośrodka Pomocy Społecznejw Ostródzie. Więcej www.olsztyn.is.gov.pl

■ ZMIANA TELEFONU HELP-DESKU.Izba Celna w Szczecinie poinformowała,że 1 stycznia 2009 r. zmianie ulegajądwa numery telefoniczne ogólnopolskie-go Help-Desku systemu Intrastat, tj.(033) 85-76-200 oraz (033) 85-76-300zostaną zastąpione jednym numerem in-folinii 0-801-457-900. Pozostałe danesą bez zmian. Więcej www.ic-szczecin.pl

■ NIŻSZY PODATEK NA ZYSKI KAPI-TAŁOWE W JAPONII PRZEDŁUŻONY.Władze Japonii zaproponowały przedłu-żenie zastosowania obniżonej stawki po-datku od dochodów z akcji i zysków ka-pitałowych. Propozycja ta ma zachęcićinwestorów do inwestowania na tokij-skiej giełdzie. Stawka obniżona w Japo-nii wynosi 10 proc. Więcej www.taxnews.pl

PIT | Zwolnienia z podatku przy sprzedaży nieruchomości

Rejestracja nie wpłynie na ulgę

O d przyszłego roku mel-dunek zostanie zastą-piony rejestracją. Jed-

na osoba będzie mogła pozapodstawowym miejscem za-

mieszkania zareje-strować dodatko-we miejsce za-

mieszkania. Takie rozwiązaniazawiera projekt ustawy o ewi-dencji ludności, który czeka napierwsze czytanie w Sejmie. Toistotne zmiany w kontekście ulgimeldunkowej, która przysługu-je przy sprzedaży nieruchomo-ści w podatku od osób fizycz-nych.

Zgodnie z ustawą o PIT, po-datku od dochodu ze sprzedażynieruchomości nie trzeba płacić,gdy podatnik w zbywanymmieszkaniu lub domu był za-meldowany na pobyt stały przezco najmniej 12 miesięcy. Ulgameldunkowa znika z przepisówustawy o PIT 1 stycznia 2009 r.Jednak prawo do niej nawet potej dacie zachowają podatnicy,którzy zameldują się w nieru-chomościach – które w przyszło-ści będą sprzedawać – do 31grudnia 2008 r.

Zdaniem ekspertów zmianyw obowiązkach meldunkowych,a zwłaszcza wprowadzenie do-datkowego zarejestrowanegomiejsca zamieszkania, nie wpły-ną na możliwość skorzystaniaz ulgi meldunkowej w PIT, alemogą wprowadzić pewien cha-os.

Nie powinno być kłopotówNowa regulacja w zakresie

obowiązku meldunkowego niepowinna negatywnie wpłynąćna prawo podatników do sko-rzystania z ulgi meldunkowej.Na ten aspekt zwraca uwagęPiotr Tatara, ekspert z Baker & McKenzie, który wyjaśnia, żeuzasadnione wydaje się stano-wisko, zgodnie z którym do 12-miesięcznego okresu wyma-ganego do skorzystania ze zwol-nienia w PIT będzie trzeba wli-czać zarówno okres zameldo-wania, jak i okres wprowa-dzonego nowelizacją zarejestro-wania w podstawowym miejscuzamieszkania.

– Odmienna interpretacja do-prowadziłaby do konkluzji, żeprzepisy dotyczące ulgi meldun-

kowej są martwe w odniesieniudo niektórych kategorii podatni-ków – interpretuje Piotr Tatara.

Podkreśla, że dotyczyłoby tonp. podatników, którzy nabylinieruchomość i zameldowali sięw niej w 2008 roku, a tym sa-mym nie zdążyli spełnić warun-ku zameldowania przez okresco najmniej 12 miesięcy. Wska-zuje też, że w odniesieniu doprzewidzianego w nowelizacjiustawy o ewidencji ludnościtzw. dodatkowego miejsca za-mieszkania będzie ono miałocharakter fakultatywny i całko-wicie zależny od woli osoby za-interesowanej.

– Instytucja ta została wpro-wadzona ze względów prak-tycznych i, jak się wydaje, zare-jestrowanie się podatnika w do-datkowym miejscu zamieszka-nia nie powinno wpłynąć na je-go prawo do skorzystania z ulgi

EWA [email protected]

ANALIZA

meldunkowej (jeśli zbywanybudynek lub lokal był jego miej-scem zameldowania lub podsta-wowym miejscem zamieszkaniaprzez co najmniej 12 miesięcy)– twierdzi Piotr Tatara.

Fiskus ma swoje zdanieJuż w przyszłym roku czeka-

ją nas spore zmiany w ustawieo ewidencji ludności i dowo-dach osobistych, w tym m.in.zastąpienie obowiązku meldun-kowego przez zarejestrowanemiejsce zamieszkania. ZdaniemEwy Matuszewskiej, doradcypodatkowego w TPA HorwathSztuba Kaczmarek, nowe prze-pisy mogą być niewłaściwie wy-korzystane przez organy podat-kowe w przypadku skorzystaniaz ulgi meldunkowej. W przepi-sach ustawy o PIT uzależnia siębowiem zwolnienie z podatkuod złożenia oświadczenia po-twierdzającego 12-miesięcznyokres zameldowania na pobytstały. Z uwagi na fakt, że ustawao PIT używa terminu zameldo-wanie, może się okazać, że or-gany podatkowe będą próbowa-ły odmówić prawa skorzystaniaz ulgi podatnikom posiadają-cym zarejestrowane miejsce za-mieszkania.

– Zgodnie z przepisami przej-ściowymi projektu ustawyo ewidencji, dotychczasowemiejsce zameldowania staje sięmiejscem zamieszkania – twier-dzi Ewa Matuszewska.

Argumentuje, że podatnicynie powinni mieć zatem proble-mu z zastosowaniem ulgi wsytuacji, gdy zameldują sięprzed zmianą przepisów, nato-miast wspomniany 12-mie-sięczny okres upłynie już po ichzmianie, oraz w sytuacji gdypodatnik będzie w stanie wyka-zać, że w mieszkaniu przezna-czonym na sprzedaż miał przezwymagany okres wyłącznie za-rejestrowane miejsce zamiesz-kania.

Jej zdaniem, problem możesię pojawić, gdy podatnik zare-jestruje drugorzędne miejscezamieszkania, na co zezwalająprzepisy projektu ustawy o ewi-dencji ludności, i będzie chciałskorzystać z ulgi meldunkowejw stosunku do mieszkania,w którym takie drugorzędnemiejsce zamieszkania posiada.

– Przepisy przejściowe zrów-nują takie miejsce zamieszkania

z zameldowaniem na pobyt cza-sowy, co w praktyce uniemożli-wi zwolnienie z podatku przy-chodów ze zbycia takiegomieszkania, gdyż ustawa o PITwymaga oświadczenia o zamel-dowaniu na pobyt stały – doda-je nasza rozmówczyni z TPAHorwath Sztuba Kaczmarek.

Niemożliwe warunkiZgodnie z ustawą o podatku

dochodowym od osób fizycz-nych, zwolnienie dla sprzedażybudynku lub lokalu mieszkalne-go ma zastosowanie, jeżeli po-datnik był zameldowany w bu-dynku lub lokalu na pobyt stałyprzez okres nie krótszy niż 12miesięcy przed datą zbycia. We-dług Marka Kolibskiego, dorad-cy podatkowego w Spółce Do-radztwa Podatkowego Ożógi Wspólnicy, istotą ulgi meldun-kowej jest tym samym zameldo-wanie na pobyt stały przezokres co najmniej 12 miesięcy.W kontekście projektowanychzmian w ustawie o ewidencjiludności i dowodach osobi-stych, których celem jest znie-sienie obowiązku meldunkowe-go, należy mieć na względzie,że przepisy podatkowe dotyczą-ce ulg i zwolnień powinny byćściśle interpretowane.

– Jeśli zatem inne niż podat-kowe przepisy uniemożliwią za-meldowanie na pobyt stały, za-stępując tę instytucję zarejestro-waniem miejsca zamieszkania,to tym samym podstawowy i je-dyny warunek skorzystaniaz ulgi meldunkowej będzie nie-możliwy do zrealizowania –ostrzega Marek Kolibski.

Wyjaśnia też, że należy tumieć na względzie wypracowa-ny przez Trybunał Konstytucyj-ny nakaz ogłaszania zmianustaw podatkowych do końca li-stopada roku poprzedzającegowejście zmian w życie.

– Nie mamy tu co prawda doczynienia ze zmianą ustawy po-datkowej, ale skutek jest takisam, tj. prawo podatnika do ulgibędzie mu odebrane w trakcieroku podatkowego – podsumo-wuje Marek Kolibski.

Nowelizacja ustawy o ewi-dencji ludności wejdzie w życiew trakcie 2009 roku.■

KOMENTARZ strona 2-

PAMIĘTAJ Dziś mija termin wpłaty zaliczki na podatek od nieruchomości

Pisaliśmy o tym ■ Ulga mieszkaniowa nie znik-

nie – GP nr 242/2008

www.gazetaprawna.pl/pit_2008

■ ZMIANA PRAWA W 2009 roku dzisiejsze zameldowanie zostanie zastąpione zarejestrowaniem

■ Podatnik poza podstawowym miejscem zamieszkania będzie mógł zarejestrować dodatkowe

■ Dodatkowa rejestracja nie powinna wpłynąć na ulgę meldunkową, ale spowoduje zamieszanie

19 proc.

wynosi PIT przysprzedaży

nieruchomości.Płacony jest od dochodu

PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 5WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia podatkowa cz. 633

Przy rachunkowych rozliczeniach sprze-daży w sektorze nieruchomości zastoso-wanie mają zarówno MSR 11, jak i MSR18. Jak ustalić, który standard stosować?

Jednostka powinna zastanowić się, czy umo-wa o budowę zawiera więcej niż jeden ele-ment. Na przykład jedna umowa budowy nie-ruchomości może obejmować dostarczenie do-datkowych towarów lub usług. Może okazaćsię konieczne podzielenie takiej umowy na od-dzielne elementy składowe i przeanalizowaniekażdego z nich w celu ustalenia, które wytycz-ne są odpowiednie oraz jaka powinna byćpodstawa ujmowania przychodów. Może sięzdarzyć, że firma budowlana podpisuje umo-wę na sprzedaż standardowego mieszkania

oraz zapewnienie świadczenia usług utrzyma-nia nieruchomości na rzecz kupującego przezokres pięciu lat. Są tu dwa elementy składowe,do których należy stosować MSR 18.MSR 18 par. 14 dotyczący sprzedaży towarówstosuje się do mieszkania, a MSR 18 par. 20dotyczący sprzedaży usług stosuje się do usługutrzymania nieruchomości. Ta sama firma bu-dowlana zawiera umowę na sprzedaż gruntufirmie produkcyjnej oraz budowę specjalistycz-nej fabryki na tym gruncie. Sprzedaż gruntujest nieodwołalna i nie zależy od ukończeniabudowy. Są tu dwa elementy składowe: MSR18 stosuje się do sprzedaży gruntu, a MSR 11– do budowy fabryki. Ustalenie, czy umowa wchodzi w zakres MSR11 czy MSR 18, wymaga subiektywnego osą-

du ze strony kierownictwa. Interpretacja KIMSF15 interpretuje wytyczne zawarte w MSR 11i MSR 18 w sposób następujący: MSR 11:umowa stanowi umowę o budowę, kiedy ku-pujący potrafi wyodrębnić główne elementykonstrukcyjne projektu przed lub w trakcie bu-dowy. Na przykład spółka naftowa, która po-trzebuje nowej rafinerii, może określić dokład-nie swoje wymagania firmie budowlanej orazmonitorować i zmieniać te wymagania przezcały okres budowy. W tym przypadku to kupu-jący określa główne elementy projektu, zatemdo budowy rafinerii zostanie zastosowanyMSR 11. Treść ekonomiczna umowy o wytworzenie du-żej ilości podobnych aktywów zgodnie ze spe-cyfikacją kupującego powinna zostać rozważo-

na, aby określić, czy umowa dotyczy sprzedażytowarów, a więc wchodzi w zakres MSR 18. Naprzykład producent samochodów, który otrzy-mał zamówienie na 100 autobusów, które ma-ją być wyprodukowane zgodnie ze standardo-wym projektem, ale pomalowane na barwy fir-mowe operatora, zastosowałby MSR 18 do do-stawy każdego autobusu. MSR 18: umowa do-tyczy sprzedaży towarów, gdy budowaodbywa się niezależnie od umowy, a kupującyma tylko ograniczoną możliwość wywieraniawpływu na projekt.■ Not. EM

www.gazetaprawna.pl/akademia_podatkowa

dr ANDRÉ HELINprezes firmy audytorskiej BDO Numerica

Jaki standard stosować przy rozliczeniach sprzedaży nieruchomości

reklama

ZMIANA PRAWAPrzedsiębiorcy będą mogli nanowych zasadach występowaćo ulgę w zapłacie podatków.Przyznana ulga będzie pomocąpubliczną na rozwój tych firm.

EWA [email protected]

J est już gotowy projekt roz-porządzenia Rady Mini-

strów w sprawie udzielania nie-których ulg w spłacie zobowią-zań podatkowych stanowiącychpomoc publiczną na rozwójmałych i średnich przedsię-biorstw, które ma zastąpić roz-porządzenie w tym samym za-kresie z 20 czerwca 2007 r.

Zgodnie z projektem malii średni przedsiębiorcy będąmogli ubiegać się – poprzez zło-żenie wniosku do naczelnikaurzędu skarbowego – o ulgęw spłacie zobowiązań podatko-wych. Ulga taka będzie mogłabyć udzielona w takich for-mach, jak: odroczenie terminupłatności podatku lub rozłoże-nie zapłaty podatku na raty, od-roczenie lub rozłożenie na ratyzapłaty zaległości podatkowejwraz z odsetkami za zwłokę lubodsetek określonych w decyzjifiskusa oraz umorzenia w cało-ści lub w części zaległości podat-kowych, odsetek za zwłokę lubopłaty prolongacyjnej wraz ze wskazaniem przypadków,w których ulgi udzielane są jakopomoc indywidualna.

Przyznana ulga będzie mogłabyć udzielona jako pomoc na:1) inwestycje w odniesieniu do:

a) kosztów inwestycji, zwią-zanych z realizacją tej in-westycji lub

b) kosztów płacy miejsc pra-cy utworzonych bezpo-średnio w wyniku realiza-cji tej inwestycji;

2) usługi doradcze świadczoneprzez doradców zewnętrz-nych; 3) udział w targach lub wystawie.

Ulgi w spłacie zobowiązańpodatkowych, stanowiące po-moc na rozwój małych i śred-nich przedsiębiorstw, będąmogły być udzielane po speł-nieniu przez małego i średnie-go przedsiębiorcę warunkówokreślonych w projektowanymrozporządzeniu.

Pomoc dla przedsiębiorcówna zasadach wskazanego roz-porządzenia będzie udzielanado 30 czerwca 2014 r. Rozpo-rządzenie ma wejść w życie poupływie 14 dni od dnia ogło-szenia w Dzienniku Ustaw.■

PROCEDURY

Przedsiębiorcamoże uzyskaćulgę

EWA [email protected]

Od 1 stycznia 2009 r.zmieni się zakres infor-

macji, jakie powinny znaleźćsię w protokole z kontroli fi-skusa. Jak podaje nam Woj-ciech Pietrasiewicz, doradcapodatkowy współpracującyz Allen & Overy A. Pędzich, odprzyszłego roku każdy proto-kół powinien zawierać poucze-nie o obowiązku zawiadomie-nia organu podatkowego przez

kontrolowanego o każdejzmianie swojego adresu doko-nanej w ciągu sześciu miesięcyod dnia zakończenia kontrolipodatkowej, jeżeli w toku kon-troli podatkowej ujawniononieprawidłowości, oraz skut-kach niedopełnienia tego obo-wiązku.

– Protokół kontroli jest doku-mentem odzwierciedlającymprzebieg kontroli podatkowej.Doręczenie podatnikowi proto-kołu określa moment, w któ-rym dochodzi do jej zakończe-nia, co w wielu sytuacjach jest

momentem otwierającym po-datnikowi możliwość dokona-nia korekty deklaracji podatko-wej. Co istotne, niezłożenieewentualnych zastrzeżeń doprotokołu oznacza pojawieniesię domniemania, że podatnikzgadza się z ustaleniami fak-tycznymi dokonanymi w trak-cie kontroli podatkowej – wyja-śnia Wojciech Pietrasiewicz.

Dodaje, że ewentualne pod-ważenie okoliczności faktycz-nych przyjętych w protokolew fazie postępowania podatko-wego jest oczywiście możliwe,ale w takiej sytuacji ciężar udo-wodnienia istnienia odmien-nych okoliczności spoczywa napodatniku. Z tych przyczynrzetelna weryfikacja treści pro-tokołu kontroli, a w szczegól-ności jego ustaleń faktycznychjest niezwykle istotna.

– Najczęstsze wady protoko-łów kontroli dotyczą trzechaspektów: ustaleń faktycznych,oceny prawnej sprawy będącejprzedmiotem kontroli oraz usta-leń dotyczących badania ksiąg.W zakresie ustaleń błędy, jakiepojawiają się w protokołachkontroli, dotyczą oczywiście nie-prawidłowo ustalonego stanufaktycznego wskutek błędnychustaleń lub niedokonania pew-

nych czynności związanychz precyzyjnym ustaleniem stanufaktycznego – wymienia ekspertAllen & Overy A. Pędzich.

Wskazuje też, że wady pro-tokołu związane z oceną praw-ną sprawy będącej przedmio-tem kontroli najczęściej wiążąsię z niedostatecznym przed-stawieniem oceny prawnejprzez organ podatkowy. Zawadliwy z punktu widzeniaprzepisów Ordynacji podatko-wej należy uznać protokół, któ-ry wskazuje jedynie okoliczno-ści faktyczne oraz powołujeprzepisy, które mają zastoso-wanie w sprawie. Ustaleniaprotokołu muszą zawierać oce-nę, czy dana okoliczność wska-zana w protokole jest zgodnaz przepisami prawa.

– Jeśli chodzi o wady zwią-zane z ustaleniami w zakresiebadania ksiąg, kontrolującyczęsto mylą nierzetelność ksiągz ich wadliwością. Niejedno-krotnie organ uznaje za nierze-telne takie księgi, w których je-dynie pewne zapisy zostały do-konane nieprawidłowo, ale od-zwierciedlają rzeczywiste zda-rzenia gospodarcze – zauważaWojciech Pietrasiewicz.

O nierzetelności można jed-nak mówić tylko wtedy, gdy

dokonywane w nich zapisy nieodzwierciedlają stanu rzeczy-wistego, a nie wtedy, gdy wy-stępują nieprawidłowościw dokonanych zapisach (ewen-tualna wadliwość ksiąg). Bio-rąc pod uwagę konsekwencjezwiązane mocą dowodowąksiąg oraz sankcje karne skar-bowe, jakie wiążą się z prowa-dzeniem ksiąg w sposób nie-rzetelny, warto tę wadę proto-kołu wyeliminować już na eta-pie zastrzeżeń do protokołukontroli.

– W sytuacji gdy zastrzeże-nia do protokołu kontroli nie

zostały złożone lub organ po-datkowy nie zgadza się z za-strzeżeniami podatnika wnie-sionymi do protokołu kontroli,podatnik może w toku postę-powania podatkowego przed-stawić dowody podważająceustalenia przyjęte w protokolekontroli. Ewentualne niepra-widłowości w protokole kon-troli, w szczególności dotyczą-ce ustalonego stanu faktyczne-go, mogą stanowić podstawęzarzutów przeciw decyzji wy-danej przez organ podatkowyI instancji – podpowiada Woj-ciech Pietrasiewicz.■

WWW.GAZETAPRAWNA.PL6 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 Podatki

PROCEDURY | Czynności organów podatkowych

Wadliwy protokół może być podstawą do uchylenia decyzji fiskusaZMIANA PRAWA W protokołach z kontroli podatkowych częstozdarzają się błędy. Podatnicy powinni je kwestionować, bo wadyprotokołu kontroli mogą stanowić naruszenie przepisówpostępowania i w niektórych sytuacjach mogą być podstawą douchylenia decyzji podatkowej.

■ Czy zmiana przepisów doty-czących terminu zwrotu VATistotnie przełoży się na obrótgospodarczy?

– Tak. Uważam, że zmianajest bardzo ważna i korzystna

dla podatników.Najistotniejszejest to, że co do

zasady każdy podatnik będziemógł uzyskać zwrot VAT w cią-gu 60 dni. Od tej reguły są tylkodwa wyjątki, z których szcze-gólnie istotny jest ten odnoszą-cy się do nowo powstałych po-datników. Jest to formuła, naktórą wszyscy od pewnego cza-su czekamy i na brak której na-rzekamy. Dzisiaj podatnik o 60--dniowy zwrot VAT może wy-stąpić tylko wtedy, jeśli kupiłśrodki trwałe, wartości niema-terialne itd. albo stosuje obniżo-ną stawkę. W innych okoliczno-ściach podatnik uzyska zwrotpodatku w terminie 180 dni. Tobardzo długi okres. Nowelizacjaw istotny sposób wpłynie więc

na przepływy finansowe dużejgrupy podatników. Pewnieskończą się też próby naciąganiaprzepisów dotyczących szyb-szych zwrotów podatku. ■ Czy skrócenie terminu to jedy-na korzyść dla podatników?

– Kolejną znaczącą z punktuwidzenia podatników zmianąbędzie zmiana art. 86 ust. 19

ustawy o VAT. Obecnie przepisprzewiduje, że podatnik, któryw danym okresie nie wykonałczynności opodatkowanych,przenosi nadwyżkę podatku na-liczonego na kolejne okresy roz-liczeniowe. W nowym brzmie-niu przepis mówi, że podatnikmoże dokonać przeniesienianadwyżki na kolejne okresy roz-liczeniowe. W praktyce oznaczato, że podatnicy będą mogli do-konać wyboru, czy nadwyżkę tęzechcą przenieść na następneokresy rozliczeniowe, czy teżwolą zwrot na konto. Muszęjednak podkreślić, że akuratw tym przypadku zwrot zosta-nie dokonany w terminie 180dni. Jednak i ten termin podat-nik może skrócić do 60 dni, je-żeli złoży zabezpieczenie mająt-kowe równe kwocie żądanegozwrotu. ■ Dzisiaj podatnik, który dopie-ro zaczął działalność gospodar-czą, musi dłużej czekać na zwrotVAT. Czy to się zmieni?

– Nie. To drugi wyjątek,w którym zwrot nadal – jako re-guła – będzie następował w ter-minie 180 dni, chyba że podat-nicy złożą zabezpieczenie ma-jątkowe. Nowo powstali podat-nicy będą mogli uzyskać zwrotVAT w ciągu 60 dni w odniesie-niu do zakupu środków trwa-łych i wartości niematerialnych.

■ W przypadku nowo powsta-łych podatników szybszy zwrotpodatku po nowelizacji ma za-gwarantować złożenie zabez-pieczenia. Czy jest to lepsze niżkaucja gwarancyjna?

– Nieszczególnie. Zastąpio-no bowiem jedno wątpliwerozwiązanie drugim. Z punktuwidzenia Dyrektywy 112i Konstytucji RP nie ma żadne-go powodu, żeby podatnik,który prowadzi działalnośćkrócej, musiał składać dodat-kowe zabezpieczenia czy gwa-rancje. Takie nierówne trakto-wanie różnych grup podatni-ków nie znajduje żadnegouzasadnienia. Natomiast nie-wątpliwie lepszym rozwiąza-niem jest odniesienie się dokwoty żądanego zwrotu, a niejakiejś stałej wartości, jak tomiało miejsce w przypadkukaucji.■

Rozmawiała ALEKSANDRA TARKA

Protokół kontroli powinien zawierać: wskazanie kontrolowanego;wskazanie osób kontrolujących; określenie przedmiotu i zakresukontroli; określenie miejsca i czasu przeprowadzenia kontroli; opisdokonanych ustaleń faktycznych; dokumentację dotyczącą przepro-wadzonych dowodów; ocenę prawną sprawy będącej przedmio-tem kontroli; pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnieńoraz prawie złożenia korekty deklaracji, a od 1 stycznia 2009 r. po-uczenie o obowiązku zawiadomienia organu podatkowego przezkontrolowanego o każdej zmianie swojego adresu dokonanej w cią-gu sześciu miesięcy od dnia zakończenia kontroli podatkowej, jeże-li w toku kontroli podatkowej ujawniono nieprawidłowości, orazskutkach niedopełnienia tego obowiązku.

ZAWARTOŚĆ PROTOKOŁU Z KONTROLI

Rozmawiamy z TOMASZEM MICHALIKIEM, doradcą podatkowym

Krótszy termin zwrotu VATNOWE PRAWO Po nowelizacji ustawy o VAT co do zasadykażdy podatnik będzie mógł uzyskać zwrot podatku w terminie60 dni. Zmiana w istotny sposób wpłynie na przepływyfinansowe dużej grupy podatników. Skończą się też próbynaciągania przepisów dotyczących szybszych zwrotów podatku.

Z punktu widzenia Dyrektywy 112 i Konsty-tucji RP nie ma żadnego powodu, żeby po-datnik, który prowadzi działalność krócej,musiał składać dodatkowe zabezpieczeniaczy gwarancje w celu otrzymania szybszegozwrotu VAT

reklama

Przy rozliczeniu kontraktówterminowych istotne sąpozycje zamknięte, a niedzienne obroty gotówkowe.

PRZEMYSŁAW [email protected]

P rzychód ze zbycia kon-traktów terminowych

wykazywany w informacjiPIT-8C powstaje w momen-cie zamknięcia danej pozy-cji.

– Postępowanie jest analo-giczne jak w przypadku ryn-ku kasowego – mówi HannaPobudkiewicz, dyrektor biu-ra rozliczeń Domu Inwesty-cyjnego BRE Banku.

Tłumaczy, że nie bierze siępod uwagę pozycji jeszczenie zamkniętych, mimo żew przypadku inwestycji w in-strumenty pochodne od stro-ny przepływów gotówko-wych następują codziennerozliczenia z rynkiem.

Podobnie jak w przypad-ku rozliczenia inwestycjiw akcji dla celów podatko-wych co do zasady bierzesię pod uwagę momentsprzedaży akcji.

W informacji PIT-8C poja-wi się więc suma codzien-nych rozliczeń, ale dopierow momencie, gdy dana pozy-cja już jest zamknięta. Zewzględu na krótkotrwałyokres życia instrumentówpochodnych praktycznie do-tyczy to pozycji, których ter-min wygaśnięcia przypadniew przyszłym roku.

– Wynik z tych inwestycjizostanie wykazany w infor-macji dotyczącej następnegoroku podatkowego, chociażw kończącym się roku już

mogły zostać zanotowane za-równo zyski, jak i straty doty-czące codziennych rozliczeńz rynkiem – dodaje HannaPobudkiewicz.

Nasz rozmówca przyznajerównocześnie, że taki sposóbprezentowania rozliczeniazostał zastosowany jednakdopiero przy sporządzaniuinformacji PIT 8-C za ostatnirok podatkowy po rozpo-wszechnieniu postanowieniaI Urzędu Skarbowego w Po-znaniu z 15 maja 2006 r.(sygn. ZD/406-14/PIT/06).Wcześniej bowiem przy rozli-czaniu była uwzględnianawartość instrumentu.

– Faktycznie nie burzyło tootrzymanego wyniku podwzględem podatkowym (do-chód bądź strata prezentowa-ne były prawidłowo), ale ob-roty (przychody i koszty) mia-ły monstrualne wartości – wy-jaśnia Hanna Pobudkiewicz.

Dodaje, że budziło to zrozu-miałe zainteresowanie ze stro-ny urzędów skarbowychi przerażenie ze strony inwe-storów nigdy niedysponują-cych wykazywanymi kwotami.

Kontrakt terminowy jestto zakład o to, jaka będzie

cena instrumentu bazowe-go w określonym terminiew przyszłości, czyli w ter-minie wygaśnięcia kontrak-tu. W przypadku futuresnotowanych na giełdach in-strumentem bazowym mo-gą być akcje, obligacje, wa-luty czy indeksy giełdowe.Inwestor zobowiązany dosprzedaży kontraktu (wy-stawca kontraktu) zajmujekrótką pozycję i liczy naspadek kursu instrumentubazowego. Natomiast inwe-stor zobowiązany do kupnakontraktu zajmuje pozycjędługą i spodziewa się wzro-stu kursu kontraktu. Inwe-stor, który sprzedaje kon-trakt przed terminem wyga-śnięcia, zajmuje pozycjęprzeciwstawną do pierwot-nie posiadanej.■

KAPITAŁY PIENIĘŻNE | Instrumenty pochodne

Kontrakty terminowerozlicza się tak jak akcje

KONTRAKT NA WIG20

Otwarcie pozycji długiej ■ Zakup po kursie 1600 pkt■ Sprzedaż po kursie 1643 pkt■ Prowizja maklerska od otwarcia i zamknięcia: 24 złPIT-8C – Przychód: (43 pkt x 10) – 24 zł = 404 zł (zysk) Otwarcie pozycji krótkiej■ Sprzedaż po kursie 1600 pkt■ Zakup po kursie 1643 pktPIT-8C – Koszty uzyskania przychodu: (43 pkt x 10) + 24 zł = 454 zł (strata)

PRZYKŁAD: ZAMKNIĘCIE POZYCJI

Jak dokonać rocznegorozliczenia ryczałtu i karty podatkowej

www.gazetaprawna.pl

Dziś

Tygodnik Podatkowy

Fot.

Woj

ciech

Gór

ski

ROZMOWA

PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 7WWW.GAZETAPRAWNA.PL Podatki

ZMIANA PRAWA Firmy zalicządo kosztów podatkowych kosztywytworzenia lub ceny nabyciaproduktów spożywczychprzekazanych na rzeczorganizacji pożytku publicznego.

ŁUKASZ [email protected]

Od 1 stycznia 2009 r. firmychętniej będą przekazy-

wały produkty spożywcze or-ganizacjom pożytku publicz-nego. Wszystko za sprawą no-welizacji ustawy o podatku do-chodowym od osób prawnych(u.p.d.o.p.), zgodnie z którąfirmy będą mogły zaliczyć dokosztów uzyskania przycho-dów koszty wytworzenia lubceny nabycia produktów spo-żywczych przekazanych narzecz takich organizacji.

– Zmiana art. 16 pkt 14ustawy u.p.d.o.p. jest znaczą-cym krokiem do poprawy sy-tuacji organizacji pożytku pu-

blicznego – uważa Jacek Paw-lik, doradca podatkowy zespółki audytorskiej Eccom.

Dodaje, że do tej porywszelkiego rodzaju darowiznyi ofiary nie stanowiły kosztuuzyskania przychodu, a daro-wizny na rzecz organizacji po-żytku publicznego mogły byćodejmowane od dochodu wy-łącznie do 10 proc. jego wyso-kości. A zatem ustawodawcanie zachęcał firm do przekazy-wania żywności organizacjompożytku publicznego. Od no-wego roku taka zachęta bę-dzie podwójna.

– W stosunku do artykułówspożywczych wymienionychw art. 43 ust. 1 pkt 16 ustawyo podatku od towarów i usług(która zacznie obowiązywaćod 1 stycznia 2009 r.) de fac-to odliczenie będzie w pełnejwysokości – wyjaśnia JacekPawlik.

Argumentuje, że jeżeli moż-na w kosztach uzyskania przy-

chodów uwzględnić wartośćwytworzonych lub zakupio-nych produktów spożywczychdarowanych organizacji pożyt-ku publicznego, to tak jakby sięuwzględniło całość tej darowi-zny w odliczeniu od dochodu.

Ekspert tłumaczy, że zmia-ny w ustawie o CIT idą w pa-rze ze zwolnieniem przekaza-nia takich darowizn od podat-ku od towarów i usług. Jegozdaniem nowelizacje ustaww omawianym zakresie za-chęcą większą rzeszę darczyń-ców (podobne rozwiązaniedotyczy także osób fizycz-nych) do przekazywania ta-kich darowizn na rzecz orga-nizacji pożytku publicznego.

Nie zmienią się natomiastzasady rozliczeń innych da-rowizn niż produkty spo-żywcze.

– Pozostałe darowizny fir-my rozliczą po staremu, czylinie uwzględnią ich w kosz-tach uzyskania przychodów,a odliczą od dochodu w wyso-kości nieprzekraczającej 10proc. jego wysokości – kon-kluduje nasz rozmówca.■

CIT | Rozliczanie pomocy na rzecz organizacji pożytku publicznego

Wydatki na produkty spożywcze będą kosztem

reklama

reklama

Pisaliśmy o tym ■ Darowizny dla fundacji będą

kosztem podatkowym – GP nr 231/2008

www.gazetaprawna.pl/cit

Ważne! Koszty wytworzenia produktów spożywczych przekazanychna rzecz organizacji pożytku publicznego będą także wolneod podatku od towarów i usług

Pracownicy, którzy w okresieczasowej niezdolności dopracy otrzymywali zaniżonyzasiłek, mogą starać się o jegowyrównanie, ale odsetkiz tego tytułu sąopodatkowane.

PRZEMYSŁAW [email protected]

Obliczając podstawę wy-miaru świadczeń choro-

bowych przysługujących pra-cownikowi w okresie czaso-wej niezdolności do pracy, na-leży uwzględniać wszystkieskładniki wynagrodzenia pra-cownika. Zasada ta obowiązu-je jednak dopiero od wyrokuTrybunału Konstytucyjnego(sygn. akt 1SK 16/06), którywszedł w życie 7 lipca 2008 r.

Niekorzystna praktykaWcześniej praktyka ustala-

nia kwoty wynagrodzeniachorobowego, wypłacanegona podstawie art. 93 kodeksupracy przez pracodawcę, orazzasiłków z ubezpieczenia spo-łecznego – chorobowych,opiekuńczych i macierzyń-skich oraz świadczeń rehabili-tacyjnych, wypłacanych przezZUS, była niekorzystna dlapracownika. Pracownik mógłopłacać składkę na ubezpie-czenie społeczne od całościswojego wynagrodzenia, tj.od pensji oraz od dodatko-wych świadczeń, np. premii,natomiast w okresie zwolnie-nia od pracy mógł otrzymy-wać wynagrodzenie lub zasi-łek chorobowy naliczony tyl-ko od podstawowej pensji.

Odsetki za zwłokęPracownicy, którzy otrzy-

mywali zaniżone świadczeniaz tytułu czasowej niezdolnoścido pracy, mogą składać wnio-ski do płatnika (pracodawcylub ZUS) o wyrównanie przy-sługującej im kwoty świadcze-

nia. Jest ono powiększaneo ustawowe odsetki za nieter-minową wypłatę świadczenia,naliczane od dnia następnegopo dniu, kiedy przypadł ter-min wypłaty takiego wyna-grodzenia lub zasiłku. Wypła-ta zaległych świadczeń niejest obojętna podatkowo.

Monika Ławnicka, konsul-tant w Accreo Taxand, przy-pomina, że wypłacona kwotawynagrodzenia chorobowegostanowi dla pracownika przy-chód ze stosunku pracy podle-gający opodatkowaniu napodstawie ustawy o PIT.

Opodatkowana jest teżkwota wypłaconego zasiłku.Ekspert podkreśla, że podat-kowe traktowanie odsetek odtakich świadczeń zależy od te-go, czy zostały one naliczoneod zaległego wynagrodzeniachorobowego, czy też od kwo-ty zasiłku.

– Odsetki z tytułu nietermi-nowej wypłaty wynagrodzeń(również tych wypłacanych zaczas choroby) są bowiemzwolnione z podatku na mocyart. 21 ust. 1 pkt 95 ustawyo PIT. Nie ma takiego zwol-nienia dla odsetek od zasiłku– wyjaśnia Monika Ławnicka.

Wyższy przychódSkutkiem ponownego prze-

liczania kwoty świadczeń zaczas niezdolności do pracymoże być uzyskanie znaczniewyższego przychodu. Dla pra-cowników, dla których do-tychczas nieuwzględnianew podstawie obliczania świad-czeń premie stanowiły znacz-ną część wynagrodzenia, wy-równanie świadczeń możeprzyczynić się do przekrocze-nia progu podatkowego.

Pracownicy mogą występo-wać z wnioskiem do płatnikówo korektę świadczeń za okrestrzech lat wstecz, licząc od datyzłożenia wniosku. Płatnik ma30 dni na jego rozpatrzenie.■

PIT | Świadczenia z ubezpieczenia społecznego

Odsetki od wyrównanegozasiłku są opodatkowane

WWW.GAZETAPRAWNA.PL8 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244

PracaPAMIĘTAJ 2 dni dodatkowego wolnego przysługuje pracownikowi

wychowującemu dziecko w wieku do 14 lat NOWOŚĆ Posłowie chcą umorzyć zaległeskładki ZUS strona 10NOWOŚĆ Sejm zajmie się specjalnymi

emeryturami dla nauczycieli strona 9

■ P raw o p ra c y ■ U b e z p i e c z e n i a s p o ł e c z n e ■ Z d r o w i e ■ E d u k a c j a ■ K a d r y

CO NOWEGO

■ KONTRAKTY 2009 W SŁUŻBIE ZDRO-WIA. W liście do premiera Donalda TuskaZarząd Krajowy Ogólnopolskiego ZwiązkuZawodowego Lekarzy negatywnie oceniaostatnie działania Narodowego FunduszuZdrowia dotyczące wyceny świadczeń me-dycznych na 2009 rok (za tzw. punkt we-dług systemu jednorodnych grup pacjen-tów). Zdaniem OZZL dyrektorzy szpitalizmuszani są w ten sposób do podpisywa-nia kontraktów niekorzystnych dla swoichplacówek, a NFZ kompromituje rządowąreformę służby zdrowia, traktując szpitalez pozycji monopolisty. Więcej www.ozzl.org.pl

■ NIEKTÓRZY ZWIĘKSZAJĄ ZATRUDNIE-NIE. Prawie 90 osób znalazło pracę w Za-kładach Tworzyw Sztucznych Gamrat w Ja-śle (woj. podkarpackie). Przyjęcia związanesą z uruchomieniem nowej linii do produk-cji wykładzin obiektowych prasowanych.Wartość inwestycji wyniosła 22 mln zł.Według prezesa zarządu spółki, AndrzejaCzajki, nowe miejsca pracy wynikają m.in.z przejścia kilku wydziałów na system pra-cy trzyzmianowej. To rezultat większychzamówień. Gamrat jest jednym z najwięk-szych producentów tworzyw sztucznychw kraju. Zatrudnia 840 osób. Jest jedno-osobową spółką Skarbu Państwa.

■ PRACUJĄ, ALE SĄ BIEDNI. Z najnow-szego sondażu CBOS wynika, że 6,6 proc.populacji dorosłych Polaków to osobypracujące, ale jednocześnie biedne. Ba-danie pokazuje, że bieda nie zawsze jestwynikiem braku stałego zatrudnienia.Praca i bieda dotyczy około 2 mln 10 tys.Polaków. Średni miesięczny dochód z pra-cy, jaki uzyskuje pracujący biedny, wyno-si 786 zł netto. Więcej www.cbos.pl

■ HOSPICJUM DOMOWE DLA DZIECI. Ca-ritas diecezji kieleckiej uruchomiła hospi-cjum domowe dla dzieci chorych termi-nalnie lub cierpiących na chorobę nieule-czalną. Lekarze, pielęgniarki i wolontariu-sze pomagają dzieciom potrzebującymopieki paliatywnej na wezwanie. Wedługkoordynatorki działań hospicjum MariiChojnackiej posiadający specjalistyczneprzygotowanie członkowie zespołu palia-tywnego wspomagają domowych opie-kunów ciężko chorych dzieci w podawa-niu leków, karmieniu i wykonywaniu nie-zbędnych zabiegów higienicznych. Proś-by o pomoc przyjmowane są o każdejporze telefonicznie. Więcej www.caritas.pl

■ DOFINANSOWANIE UCZELNI Z FUN-DUSZY UE. Ponad 143 mln zł dofinanso-wania z Programu Operacyjnego RozwójPolski Wschodniej otrzymają łącznie czte-ry lubelskie uczelnie na rozbudowę lubbudowę nowych budynków. Umowyo dofinansowaniu realizacji inwestycjipodpisali w Lublinie rektorzy uczelni orazwładze Polskiej Agencji Rozwoju Przed-siębiorczości. Obecna na uroczystości mi-nister rozwoju regionalnego ElżbietaBieńkowska powiedziała, że są to pierw-sze umowy w województwie lubelskimdotyczące wykorzystania środków unij-nych z Programu Operacyjnego RozwójPolski Wschodniej. Więcej www.mrr.gov.pl

PRAWO PRACY | Czas pracy w krajach UE

UE ustali, jak długo będziemy

ŁUKASZ GUZADOMINIKA [email protected]

J utro w Parlamencie Eu-ropejskim ma się odbyćgłosowanie nad projek-

tem nowelizacji Dyrektywynr 2003/88/WE dotyczącejniektórych aspektów organi-zacji czasu pracy. KomisjaZatrudnienia PE zgłosiła doprojektu liczne poprawki,zgodnie z którymi państwaczłonkowskie nie mogłobywydłużać maksymalnegotygodnia czasu pracy powy-żej 48 godz., czyli w prakty-ce stosować tzw. klauzuliopt-out, dzięki której jest tomożliwe.

Propozycje te są sprzeczneze wspólnym stanowiskiemRady Unii Europejskiejz 9 czerwca 2008 r. Radachciała, aby kraje UE mogływ przepisach wewnętrznychwydłużać tygodniowy czaspracy nawet o 17 godz.

Z propozycjami Rady niezgadzają się polscy lekarze.Dzisiaj wspólnie z kolegamiz innych krajów Wspólnoty będą protestować pod siedzibąParlamentu Europejskiego w Stras-burgu. Dla nich ta zmiana możeoznaczać wydłużenie czasupracy i jednocześnie niższe wy-nagrodzenie.

Lekarze przeciwZgodnie z prawem polskim

od 1 stycznia 2008 r. maksy-malny czas pracy lekarzy wy-nosi 48 godz. Tylko jeśli pod-piszą dobrowolnie tzw. klau-zulę opt-out, może on byćwydłużony do 72 godz. tygo-dniowo. Lekarze domagająsię likwidacji tej klauzulii objęcia ich takim samymwymiarem czasu pracy, jakinnych pracowników, wyno-szącym 48 godz. Taką propo-zycję zgłosiła Komisja Za-trudnienia i Spraw Socjal-nych Parlamentu Europej-skiego.

– Stosowanie klauzul opt--out może negatywnie wpły-nąć na konkurencyjność ryn-ków pracy poszczególnychpaństw UE – tłumaczył w PEAlejandro Cercas, hiszpańskiposeł z grupy SocjalistówPES.

Propozycje Komisji są jed-nak sprzeczne z czerwcowymstanowiskiem Rady Unii Eu-ropejskiej. Proponowała ona,aby poszczególne kraje człon-kowskie mogły wydłużać ty-godniowy wymiar czasu pra-cy z obecnych 48 godz. do 60lub nawet 65 godz. (w mak-symalnie sześciomiesięcznymokresie rozliczeniowym).Pracownicy byliby chronieni,bo bez ich zgody (klauzulaopt-out) czas pracy nie zo-stałby wydłużony ponad 48godz. Dodatkowo pracownikmiałby prawo wycofać ją zeskutkiem natychmiastowym(w ciągu trzech pierwszychmiesięcy od wyrażenia zgo-dy). Rada chciała też wpro-wadzić przepis, zgodniez którym odmowa pracyw wydłużonym wymiarze lubcofnięcie zgody miały nie na-rażać pracownika na żadnenegatywne konsekwencje.

Kryzys wpłynie na czas pracyCzłonkowie Komisji Za-

trudnienia PE nie przyjęli po-prawek jednomyślnie. Częśćeurodeputowanych sprzeci-wiła się głosom większościi podkreśliła, że dzięki roz-wiązaniom zaproponowa-nym przez Radę pracodawcyłatwiej mogliby dostosowaćorganizację pracy do po-trzeb firm.

– A w obliczu kryzysu eko-nomicznego powinniśmyszczególnie dbać o swobodęi elastyczność, dzięki którymobywatele mogą zwiększaćswoje dochody – uważa LizLenne, brytyjska eurodeputo-wana z grupy Liberałów i De-mokratów ALDE.

Podkreśliła, że całkowitarezygnacja ze stosowaniaklauzul opt-out w trudnej sy-tuacji gospodarczej może od-bić się negatywnie na kondy-cji wielu firm.

Właśnie ze względu na kry-zys finansowy również polscypracodawcy domagają sięzmian w przepisach dotyczą-cych czasu pracy. Proponująnp. wprowadzenie do kodek-su pracy tzw. banków czasupracy, czyli instytucji podob-nej do klauzul opt-out. Dziękitakiemu rozwiązaniu pra-cownik, który był zwolniony

z obowiązku świadczeniapracy w okresie przerwyw produkcji, odpracowywał-by ten czas w późniejszymterminie (np. w okresie ko-niunktury gospodarczej).

– Taki system sprawniefunkcjonuje w Niemczech –mówi prof. Mieczysław Kabajz Instytutu Pracy i Spraw So-cjalnych.

Podkreśla jednak, że roz-wiązania, które mają złago-dzić skutki kryzysu, musząbyć korzystne nie tylko dlapracodawcy, ale też dla pra-cownika. Dlatego, aby zachę-cić podwładnych do wprowa-dzenia elastycznych syste-mów czasu pracy, firmy mogąnp. uzgodnić, że pracaw zwiększonym wymiarze(np. w okresie wzmożonejprodukcji) będzie dodatkowowynagradzana.

O wprowadzenie bardziejelastycznych systemów czasupracy apelują nie tylko praco-dawcy, ale też Komisja Euro-pejska. W ostatnim tygodniulistopada wystąpiła do wszyst-kich krajów członkowskichUE o zwiększenie swobodystron (pracowników i praco-dawców) w organizowaniuczasu pracy.

Niepłatny dyżurRada Unii Europejskiej

i Parlament są podzielone tak-że w kwestii zaliczania dyżurupracowniczego do czasu pra-cy. Zgodnie ze stanowiskiemRady dyżur pracowniczy po-winien dzielić się na część ak-tywną, w czasie której pod-władny musi pracować, oraznieaktywną, gdy pozostawałco prawda w dyspozycji szefa,ale nie wykonywał obowiąz-ków. Tylko pierwsza część by-łaby zaliczana do czasu pracy,a więc przysługiwałoby za niąwynagrodzenie.

Tymczasem Komisja Zatrud-nienia PE uznała, że choć obieformy dyżuru rzeczywiście sięróżnią, to jednak cały dyżurpowinien być traktowany jakoczas pracy.

Propozycje Rady wzbudzi-ły największe kontrowersjew środowisku lekarskim. Do-piero od początku tego rokudyżur medyczny jest w ogólewliczany do ogólnego czasupracy polskich lekarzy (wtym także jego część nieak-tywna).

– To tylko pretekst do tego,aby ponownie pozbawiać ichtego prawa. De facto oznacza

■ Rada Unii Europejskiej chce umożliwić państwom członkowskim wydłużenie tygodniowego czasu pracy nawet do 65 godz.

■ Eurodeputowani opowiedzieli się za utrzymaniem zasady, że tydzień pracy trwa do 48 godz., i likwidacją klauzul opt-out

■ Lekarze protestują przeciwko propozycji dzielenia dyżuru medycznego na część aktywną i nieaktywną

pracować

to kolejne wydłużenie okresuspędzanego przez nich w pra-cy – mówi Krzysztof Bukiel,przewodniczący Ogólnopol-skiego Związku ZawodowegoLekarzy (OZZL).

Również samorząd lekarskijest przeciwny dzieleniu czasudyżuru.

– Od lekarza odbywającegodyżur w szpitalu wymaga sięnie tylko obecności w miejscupracy, ale przede wszystkimciągłej gotowości do natych-miastowego udzielenia pomo-cy pacjentom – mówi Konstan-ty Radziwiłł, prezes NaczelnejRady Lekarskiej (NRL).

Dodaje, że podczas dyżuru le-karz, nawet jeżeli w danej chwi-li nie wykonuje czynności zawo-dowych, jest w stanie ciągłej go-towości do ich rozpoczęcia.

ETS a dyżur lekarskiWarto przypomnieć, że kwe-

stią podziału czasu dyżuru le-karskiego już kilkakrotnie zaj-mował się Europejski TrybunałSprawiedliwości. Stwierdziłjednoznacznie, że dyżur lekar-ski, podczas którego wymaga-na jest fizyczna obecność me-dyka na terenie placówki me-dycznej, musi być traktowanyjako integralna część ogólnegoczasu pracy.

– Nie rozumiem więc działa-nia Rady Europejskiej, którew jawny sposób stoi w sprzecz-ności z tym, co orzekł ETS –przekonuje Krzysztof Bukiel.

Podział dyżuru lekarskiegoniesie ze sobą również prak-tyczne aspekty związane z tym,w jaki sposób ewidencjonowaćaktywność lekarzy w czasie dy-żuru. W projekcie zmiany dy-rektywy proponuje się ryczałto-we określenie części aktywneji nieaktywnej dyżuru.

– To może doprowadzić dopatologii. W celu obniżeniakosztów systemu ochronyzdrowia będą sztucznie wydłu-żane okresy nieaktywnej czę-ści dyżuru. To natomiast spo-wodowałoby obniżenie wyna-grodzenia lekarzy – zauważaKrzysztof Bukiel.

OZZL domaga się ponadto,aby czas tzw. dyżuru pod tele-fonem (lekarz jest np. w do-mu, ale pozostaje w stałej go-towości do przybycia do szpita-la) również był wliczany donormalnego czasu pracy.Obecnie jest to możliwe, aletylko w sytuacji kiedy wezwa-ny lekarz przybędzie do pla-cówki medycznej (od tego mo-mentu czas spędzony w zakła-dzie wlicza się do ogólnegoczasu pracy).

Parlament Europejski na po-siedzeniu plenarnym możewnieść poprawki do projektunowelizacji dyrektywy, nie-uwzględnione we wspólnymstanowisku Rady Unii Europej-skiej. Jeśli Rada je zatwierdzi,automatycznie nowela zosta-nie uchwalona. Jeśli odrzucipoprawki, zostanie powołanykomitet pojednawczy (27 eu-rodeputowanych i 27 człon-ków Rady), który ma wypraco-wać zbliżenie stanowisk obuinstytucji. Jeśli parlament od-rzuci wspólne stanowisko bez-względną większością głosów,akt nie zostaje przyjęty.■

PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 9WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa pracy cz. 610

Pracodawca od tygodnia każe jedne-mu pracownikowi pełnić dyżur pod te-lefonem. Wprawdzie nie jest on wzy-wany do firmy, ale takie zachowaniebardzo ogranicza korzystanie przezniego z czasu wolnego. Czy pracodaw-ca może bez ograniczeń zlecać pra-cownikom dyżury telefoniczne?

Kodeks pracy stanowi w art. 1515 par. 1, iż pra-codawca może zobowiązać pracownika do po-zostawania poza normalnymi godzinami pracyw gotowości do wykonywania pracy wynikają-cej z umowy o pracę w zakładzie pracy lub w in-nym miejscu wyznaczonym przez pracodawcę.Istotą dyżuru jest zabezpieczenie ewentualnychpotrzeb pracodawcy, do których należeć może

np. wykonanie nagłej, pilnej pracy. Dyżur możebyć pełniony przez pracownika w zakładzie pra-cy lub też poza nim, w miejscu wyznaczonymprzez pracodawcę, np. w domu pracownika.Przyjmuje się, iż dyżur jest instytucją pośredniąpomiędzy czasem pracy a czasem wolnym. Po-siada cechy zbliżone do czasu pracy, ponieważpracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy,natomiast do czasu wolnego odnosi się z tegopowodu, iż w jego trakcie istnieje duże prawdo-podobieństwo nieświadczenia pracy. Dyżur niemoże naruszać uprawnień pracownika do dobo-wego i tygodniowego odpoczynku. Oznacza to,że w podstawowym systemie czasu pracy niemoże przekraczać 5 godzin po 8-godzinnym dniupracy – w takim przypadku pracownikowi przy-sługuje dobowy 11-godzinny odpoczynek.

W dniu wolnym od pracy dyżur nie może prze-kroczyć 13 godzin. Pełnienie dyżuru jest jednym z obowiązków pra-cowniczych, który wynika ze stosunku pracy. Ar-tykuł 100 par. 2 pkt 4 k.p. wskazuje, iż obowiąz-kiem pracownika jest dbanie o dobro zakładupracy. W doktrynie zakłada się, iż poprzez tenobowiązek można rozumieć zobligowanie pra-cownika do wykonywania na rzecz pracodawcy,w określonych sytuacjach, czynności przekracza-jących zakres obowiązku świadczenia pracy, któ-ry jest unormowany w zawartej umowie o pra-cę oraz poza obowiązującymi godzinami pracy.Sąd Najwyższy w wyroku z 31 stycznia 1978 r.stwierdził, że dyżur w rozumieniu kodeksu pracynie wynika z odrębnego tytułu prawnego, leczjest jednym z obowiązków pracowniczych, gdyż

stanowi dodatkowe zadanie robocze po nor-malnych godzinach pracy, bez względu na to,czy zadanie to mieściło się w ramach uzgodnio-nego rodzaju pracy, czy też wykraczało poza tenrodzaj. Należy stwierdzić, że udział w dyżurzestanowi jeden z elementarnych obowiązkówpracownika. Jeżeli jest on zbieżny z interesempracodawcy, wówczas pracownik musi w nimuczestniczyć. Pracownik jest uprawniony do od-mowy pełnienia dyżuru jedynie w razie wyjąt-kowych, usprawiedliwionych okoliczności.■

WOJCIECH OSTROWSKIradca prawny, Kancelaria Prawna Rachelski i Wspólnicy

www.gazetaprawna.pl/akademia_pracy

ZMIANA PRAWA Sejm zajmiesię jutro specjalnymiemeryturami dla nauczycieli.Od 2009 roku mają kończyćpracę w wieku 55 lat.

BOŻENA [email protected]

Na rozpoczynającym się ju-tro posiedzeniu Sejmu ma

zostać uchwalona ustawa o na-uczycielskich świadczeniachkompensacyjnych. Projekt zo-stał przygotowany przez trzykluby parlamentarne: PlatformyObywatelskiej, Polskiego Stron-nictwa Ludowego oraz Lewicy.

– To ostatnie posiedzenieSejmu w tym roku. Zakłada-my więc, że do piątku zostanąprzeprowadzone trzy czytania

oraz głosowanie nad przyję-ciem tej ustawy – mówi posełCezary Urban, który będzieprezentować stanowisko POw sprawie projektu.

Natomiast posłanka LewicyKrystyna Łybacka zwracauwagę, że jeśli ustawa zostanieprzyjęta przez Senat bez po-prawek, to jeszcze w tym rokutrafi do podpisu prezydenta.

– Ustawa nie budzi kontro-wersji. Mam więc nadzieję, żezgodnie z wcześniejszymi za-powiedziami wejdzie w życieod nowego roku – mówi Kry-styna Łybacka.

Także Związek Nauczyciel-stwa Polskiego oczekuje, żeustawa jeszcze w tym roku zo-stanie opublikowana w Dzien-niku Ustaw.

– Czasu jest mało. Nie moż-na jednak doprowadzić do sy-tuacji, że przez kilka miesięcyprzyszłego roku nie będzieprzepisów określających zasa-dy przechodzenia na wcze-śniejsze emerytury nauczycie-li – mówi Sławomir Broniarz,prezes Związku Nauczyciel-stwa Polskiego.

Zgodnie z projektem na-uczyciele zachowają prawodo wcześniejszego zakończe-nia aktywności zawodowej.W 2009 roku zarówno ko-biety, jak i mężczyźni pracu-jący w szkołach i przedszko-lach będą mogli przechodzićna wcześniejsze emeryturypo ukończeniu 55 lat. Nato-miast w kolejnych latachwiek emerytalny kobiet bę-

dzie wydłużany co roko kwartał, a mężczyzn co roko sześć miesięcy. Ostatnieosoby mające prawo do wcze-śniejsze emerytury zakończąpracę w 2028 roku. Od 2029roku wszyscy nauczyciele bę-dą przechodzić na świadcze-nia, mając 60 lat (kobiety)i 65 lat (mężczyźni).

Prawo do świadczeń będąmieć nauczyciele legitymującysię okresem składkowym i nie-składkowym wynoszącym 30lat, w tym 20 lat pracy w szko-le przy tablicy.■

Czy pracodawca może zlecać pracownikowi dyżury bez ograniczeń

Pisaliśmy o tym ■ Emerytury dla nauczycieli do

2028 roku... – GP nr 240/2008

www.gazetaprawna.pl/archiwum

Zbyt niska refundacja za zatrudnianie bezrobotnychw ramach prac interwencyjnychi konieczność zapewnienia im pracy przez rok zniechęcafirmy do korzystania z tegoinstrumentu aktywizacji.

PAWEŁ [email protected]

F irma, która chce zatrud-nić bezrobotnych w ra-

mach zorganizowanych przezsiebie prac interwencyjnych,musi złożyć wniosek do urzę-du pracy. Po jego weryfikacjistarosta zawiera umowę z pra-codawcą, który je organizuje.Zdaniem przedstawicieli PUPprace interwencyjne nie ciesząsię dużym zainteresowaniemwśród firm.

– W naszym regionie tylkosześć firm w latach2006–2008 zorganizowało teprace – mówi Małgorzata Jan-kowska, starszy inspektor PUPw Aleksandrowie Kujawskim.

W Piotrkowie Trybunalskimw 2006 roku było zorganizo-wanych 97 takich prac.

– W tym roku będzie ich 65– mówi Dorota Cudzich, za-stępca dyrektora PUP w Piotr-kowie Trybunalskim.

Zdaniem przedstawicieliPUP o niewielkim zaintereso-waniu firm pracami interwen-cyjnymi decyduje zbyt mała re-fundacja, w stosunku do obo-wiązków na nich ciążących. Ma-łe i średnie przedsiębiorstwamuszą utrzymać przez dwa la-ta, a duże firmy przez trzy lata

dotychczasowy stan zatrudnie-nia na poziomie nie niższym niżśrednie zatrudnienie z ostatnich12 miesięcy albo stan zatrud-nienia z dnia składania wnioskuo pomoc, o ile jest on wyższy odśredniego zatrudnienia z ostat-nich 12 miesięcy.

– Ponadto mają obowiązekzatrudniać bezrobotnegoprzez co najmniej 12 miesięcyi nie mogą rozwiązać z nimumowy o pracę z innej przy-czyny niż naruszenie przezniego obowiązków pracowni-czych – mówi Anna Szczęsny--Michalak, kierownik działuinstrumentów i programówrynku pracy PUP w Tychach.

Dodaje, że w zamian praco-dawca może otrzymać od oko-ło 3830 zł do 7660 zł w okresierefundacji wynoszącym od6 do 12 miesięcy

Ustawa z 20 kwietnia 2004 r.o promocji zatrudnienia i insty-tucjach rynku pracy (t.j. Dz.U.z 2008 r. nr 69, poz. 415 późn.zm.) wskazuje, że na sześć mie-sięcy można zatrudnić w ra-mach prac interwencyjnychm.in. długotrwale bezrobot-nych i do 25 roku życia, kobie-ty, które nie podjęły zatrudnie-nia po urodzeniu dziecka,a także bezrobotnych, którzyukończyli 50 lat, nie posiadająkwalifikacji zawodowych czydoświadczenia. Z kolei na rokfirmy mogą zatrudnić tylkoniektórych z nich, np. bezro-botnych, którzy nie ukończyli25 lat. Fundusz Pracy przezna-czy na prace interwencyjnew 2009 roku 200 mln zł.■

RYNEK PRACY | Zatrudnianie bezrobotnych

Firmy niechętnie organizująprace interwencyjne

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Świadczenia kompensacyjne

Wcześniejsze emerytury dla nauczycieli przez 20 lat

reklama

KRZYSZTOF RĄCZKAprofesor, dziekan Wydziału Prawa i AdministracjiUniwersytetu Warszawskiego

Przepisy dotyczące czasu pracy powinny być ela-styczniejsze. Ustalanie z góry tygodniowych limitówgodzin pracy na niskim poziomie chroni pracowni-ków, ale w zderzeniu z rzeczywistością powodujeproblemy. Tak stało się np. w przypadku lekarzy,którzy w praktyce często pracują ponad 48 godz. ty-godniowo. Dodatkowo, w dobie kryzysu, praco-dawcy muszą szybko dostosowywać się do zmienia-jącej się sytuacji ekonomicznej. Elastyczny czas pra-cy na pewno to im ułatwi. Natomiast w kwestii dy-żuru zgadzam się z orzecznictwem ETS. Jeśli jegonieaktywna część nie będzie wliczana do czasu pra-cy, trzeba będzie jasno określić, kiedy pracownikwykonuje lub nie wykonuje swoich obowiązkóww trakcie dyżurów. A to, jak okazało się na przykła-dzie lekarzy, jest bardzo trudne.

OPINIA

Więcej: www.gazetaprawna.pl/kodeks_pracy

Pisaliśmy o tym ■ Dyżur w firmie nie zawsze

będzie... – GP nr 146/2008

www.gazetaprawna.pl/archiwum

UBEZPIECZENIA SPOŁECZNE | Obowiązki osób prowadzących działalność gospodarczą

Posłowie chcą umorzyć zaległe składki ZUSNa rozpoczynającym się jutroposiedzeniu Sejmu posłowiezgłoszą projekt zakładającyumorzenie składek ZUS matkom,które w latach 1999–2008 byłyna urlopach macierzyńskichi wychowawczych orazprowadziły firmę.

BARTOSZ [email protected]

Dobrze, że rząd przygoto-wał projekt ustawy zwal-

niający osoby otrzymujące za-siłek macierzyński i posiadają-ce inny tzw. tytuł ubezpiecze-niowy z obowiązku opłacaniaskładek do ZUS w czasie otrzy-mywania zasiłku – mówi Joan-na Kluzik-Rostkowska, posłan-ka PiS, wiceprzewodniczącasejmowej Komisji Polityki Spo-łecznej i Rodziny.

Przekonuje jednak, że trzebateż umorzyć zaległe składki ko-biet, które od 1999 roku ZUSczęsto informował, że mająopłacać wyłącznie składkęzdrowotną, a teraz dopominasię od nich zaległych składekz odsetkami.

– Skoro sam ZUS nie wie-dział jak interpretować przepi-sy i czy matka przebywająca naurlopie macierzyńskim z tytułuzatrudnienia miała wpłacać doZUS z tytułu prowadzonej fir-my wyłącznie składkę zdrowot-ną czy wszystkie składki ubez-pieczeniowe, to nie można te-raz karać ich za to, że często su-gerowały się tym, co sam twier-

dził, i wpłacały tylko składkędo NFZ – mówi Joanna Kluzik--Rostkowska.

Deklaruje, że na rozpoczy-nającym się jutro posiedzeniuSejmu jej klub złoży poselskiprojekt ustawy przewidującyumorzenie tych składek.Wskazuje, że oprócz tegoznajdzie się tam przepiso zwrocie składek, tym oso-bom, które je opłaciły, bo we-zwał je do tego ZUS.

Rządowa nowelizacja ustawyz 13 października 1998r. o systemie ubezpie-czeń społecznych (t.j.Dz.U. z 2007 r. nr 11,poz. 74 z późn. zm.)przewiduje zwol-nienie osób pobierają-cych zasiłek macie-rzyński lub zasiłekw wysokości tego za-siłku i mających tzw.inny tytuł ubezpiecze-nia z obowiązku opła-cania składek do ZUSz tego innego tytułu. Jak wyja-śnia Marek Bucior, wicemini-ster pracy i polityki społecznej,nabędą więc one prawo doopłacanych z budżetu składekna emeryturę i rentę oraz niebędą musiały odprowadzaćskładek do ZUS z tytułu np.prowadzonej firmy. MPiPSchce też objąć takim rozwiąza-niem osoby przebywające naurlopach wychowawczych. Jakdeklaruje Marek Bucior, w re-sorcie trwają już prace nad ta-kimi zmianami.

Obecnie ZUS wzywa do za-płacenia składek z odsetkami na ubezpieczenia (emerytalna,rentowa, wypadkowa) i do Fun-duszu Pracy te osoby, które od1999 roku przebywały na zasił-kach macierzyńskich i urlopachwychowawczych, a mając innytytuł (najczęściej prowadziły fir-mę) nie opłacały tych składek.Oburzenie tych osób wzbudzato, że ZUS wysyła takie wezwa-nia, mimo że często sam wyda-wał im wcześniej zaświadczenia

o niezaleganiu zeskładkami. ZUS wswo-im stanowisku wskazu-je, że osoby, które od1999 roku do maja2001 roku nie opłaca-ły składek, będą mia-ły umorzone odsetki.Muszą jednak opłacićskładki. Pozostali mu-szą zapłacić i składki,i odsetki. Wyjątkiembędą osoby, wobecktórych ZUS nie zwe-

ryfikował prawidłowości podle-gania ubezpieczeniom społecz-nym i wydał im wczesnej np. za-świadczenia o niezaleganiu.

– Także im, w indywidual-nych sprawach, ZUS umorzyodsetki – mówi PrzemysławPrzybylski, rzecznik ZUS.■

OBOWIĄZKI PRACODAWCY | Zasady obliczania odpisów do ZFŚS

Fundusz socjalny tylko dla pracownikówZMIANA PRAWA Firmatworząca zakładowy funduszświadczeń socjalnych, obliczającliczbę pracujących, nie będzieuwzględniać osób zatrudnionychna podstawie umowy agencyjnejlub nakładczej.

ARTUR [email protected]

P racodawca tworząc zakła-dowy fundusz świadczeń

socjalnych nie będzie już mu-siał odprowadzać składek zaosoby, z którymi zawarłumowę o wykonywaniu pra-cy nakładczej lub zatrudniłna podstawie umowy agen-cyjnej. Taką zmianę zamie-rza wprowadzić Minister-stwo Pracy i Polityki Społecz-

nej rozporządzeniem w spra-wie sposobu ustalania przecięt-nej liczby zatrudnionych w celunaliczenia odpisu na zakłado-wy fundusz świadczeń socjal-nych. Ma ono zastąpić rozpo-rządzenie o takim samym tytu-le z 14 marca 1994 r. (Dz.U. nr94, poz. 168 z późn. zm.).

Fundusz jest tworzonyprzez zakłady pracy z corocz-nego odpisu podstawowegonaliczanego w zależności odprzeciętnej liczby zatrudnio-nych. Zgodnie z kodeksempracy pracownikiem jest oso-ba zatrudniona na podstawieumowy o pracę, powołania,wyboru, mianowania lubspółdzielczej umowy o pracę.Tak więc nie jest nim osoba,z którą zakład pracy zawarł

umowę o wykonywanie pracynakładczej lub została zatrud-niona na podstawie umowyagencyjnej.

– Uchylenie przepisu doty-czącego osób, niebędącychpracownikami spowoduje, żePaństwowa Inspekcja Pracy luburzędy skarbowe nie będą za-rzucały firmom, że źle ustalająprzeciętną liczbę zatrudnia-nych – mówi Witold Polkowskiz Konfederacji PracodawcówPolskich.

Dodaje, że sama zmiana roz-porządzenia jest niewystarcza-jąca. Przekonuje, że koniecznejest wprowadzenie uproszczo-nego systemu naliczania odpi-su na fundusz, aby firmy nieponosiły sankcji za jego niewła-ściwe wyliczenia.■

WWW.GAZETAPRAWNA.PL10 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 Praca

reklama

SŁUŻBY MUNDUROWE | Profesjonalizacja armii

270 zł otrzyma firma za dzień szkolenia jej pracownika przez wojskoZMIANA PRAWAPracodawca zatrudniającypracownika należącego doNarodowych Sił Rezerwowychotrzyma rekompensatę za jegonieobecność związanąz ćwiczeniami w wojsku.

ARTUR [email protected]

Żołnierze rezerwy, którzy zo-stali zwolnieni ze służby

stałej, kontraktowej i kandydac-kiej oraz ci, którzy ukończylisłużbę przygotowawczą, będąmogli wstępować do Narodo-wych Sił Rezerwowych (NSR).Ich utworzenie jest związanez profesjonalizacją armii.

Zasady funkcjonowania NSRokreśla projekt nowelizacji usta-wy z 21 listopada 1967 r. o po-wszechnym obowiązku obronyRzeczypospolitej Polskiej (t.j.Dz.U. z 2004 r. nr 241, poz. 2416z późn. zm.), który jest obecniew konsultacjach. Zakłada udziałwojska w realizacji zadań zwią-zanych z zarządzaniem kryzyso-wym polegających m.in. naochronie mienia społecznego,akcjach poszukiwawczych orazratowaniu i ochronie życia. Będąw nich uczestniczyć m.in. żołnie-rze rezerwy wchodzący w składNSR, którzy otrzymają tzw. przy-dział kryzysowy. W 2010 roku,

tj. pierwszym roku funkcjono-wania armii zawodowej, rządprzewiduje zawarcie kontraktuz 10 tys. żołnierzy rezerwy. Mato kosztować 110 mln zł. 80 mlnzł zostanie przeznaczone naświadczenia dla firm zatrudnia-jących żołnierzy NSR. Zdaniemgen. Stanisława Kozieja utwo-rzenie NSR jest dobrym rozwią-zaniem, bo koszt utrzymaniatych żołnierzy są dużo niższe niżżołnierzy zawodowych.

Byli żołnierze mogą samizgłaszać się do NSR, a zawiera-ny z nimi kontrakt będzie trwałod dwóch do sześciu lat. Łącznienie przekroczy 15 lat. Żołnierzenależący do NSR będą musielistawiać się na ćwiczenia wojsko-we lub do pełnienia okresowejsłużby wojskowej. Tylko za tenokres otrzymają uposażenie odwojska. Resort finansów niezgodził się, aby otrzymywalipieniądze za sam fakt przyna-leżności do NSR. Ci, którzyotrzymają przydział kryzysowy,będą musieli uczestniczyćw ćwiczeniach wojskowychtrwających do 30 dni w roku.

Rząd przewiduje więc rekom-pensaty dla firm zatrudniają-cych żołnierzy NSR, którzy po-siadają przydział kryzysowy.Otrzymają świadczenie za okresich przebywania na ćwiczeniachlub pełnienia okresowej służby

wojskowej. Wyniesie ono maksy-malnie 1/30 dwuipółkrotnościśredniej płacy w sektorze przed-siębiorstw. Obecnie kwota ta wy-nosi 270 zł. Firma, aby otrzymaćpieniądze, będzie musiała zwró-cić się z wnioskiem do szefa wo-jewódzkiego sztabu wojskowe-go. Ten w ciągu miesiąca przeka-że pieniądze na jej rachunek.

– Nie zdecydowałabym się nazatrudnienie osoby, która np.w czasie, gdy moja firma ma naj-więcej pracy, będzie powoływa-na do wojska – mówi AgnieszkaCuryło, właścicielka żwirowniz Kowalewa Pomorskiego.

Dodaje, że rekompensata odwojska nie pokryłaby strat po-niesionych w związku z szuka-niem pracownika o określonychkwalifikacjach. Z kolei zdaniemIwony Michalskiej, wiceprezesafirmy Kabel w Krakowie, podję-cie decyzji o zatrudnieniu żoł-nierza NSR będzie uzależnioneod specyfiki firmy. Na takichpracowników będą się częściejdecydować firmy, w którychkilkudniowa nieobecność pra-cownika nie będzie zakłócać ichpracy.■

RYNEK PRACY | Aktywizacja bezrobotnych

W firmach będzie mniej stażystówZMIANA PRAWA Liczbazatrudnianych w firmachstażystów będzie limitowana.

PAWEŁ [email protected]

P rzedsiębiorca nie będziemógł zatrudnić w charak-

terze stażystów więcej bezro-botnych w wieku do 25 lat niżpracowników w przeliczeniu napełny wymiar czasu pracy. Takwynika z projektu rozporządze-

nia ministra pracy i politykispołecznej, które wejdzie podwóch tygodniach od dniaogłoszenia. Obecnie przepisynie przewidują takiego ograni-czenia, dlatego firmy mogą za-trudniać więcej stażystów niżmają pracowników.

Projekt określa również normyczasu pracy dla stażystów. Nie bę-dą mogli pracować dłużej niż8 godzin dziennie i 40 godzin ty-godniowo, a osoby niepełno-sprawne – 7 godzin dziennie i 35

godzin tygodniowo. Bezrobotninie mogą odbywać stażu w nie-dziele i święta, w porze nocnej,w systemie zmianowym ani w go-dzinach nadliczbowych. Starostamoże wyrazić zgodę na wykony-wanie pracy przez stażystę w po-rze nocnej lub w systemie zmia-nowym, jeśli charakter pracyw danym zawodzie wymaga ta-kiego rozkładu czasu pracy.W trakcie stażu bezrobotny otrzy-muje 772,5 zł (140 proc. zasiłkudla bezrobotnych).■

30 tys. zł

nawet takichkwot domaga się

od matek ZUS

Pisaliśmy o tym ■ Wojsko ogłasza amnestię

– GP nr 239/2008

www.gazetaprawna.pl/archiwum

Specjalny serwis dotyczącytej sprawy na:www.gazetaprawna.pl/matki_kontra_zus

ogłoszenia drobne

BIZNES

Bezzaliczkowy odzysk długów za 6%

Kredyty (042) 679 00 64 www.azyl.pl

Odstąpię sieć sklepów o powierzchniach od 50 do 150 mkw.,z których część zlokalizowana jest w pasażach Tesco w całym kraju: Warszawa

(Górczewska i Połczyńska), Wałbrzych, Rzeszów, Stalowa Wola, Chełm, Krawków (Kapelanka),Lublin, Kalisz oraz inne w centrach miast (Lublin, Sochaczew, Płock, Warszawa, Sosnowiec).Dane kontaktowe: 660 43 93 75., [email protected]

WIERZYTELNOŚCI – KUPNO

tel.: 0 500 643 17822 836 02 41 w. 416

www.polfrance.pl

Pożyczki dla firm bez zaświadczeń,

uproszczone procedury; 150 tys. zł

rata: 931,60 złinfolinia: 608-921-608

Ogłoszenia. Prasa niemiecka (m.in. Frankfurter Allgemeine Zeitung), rosyjska, polonijna.

0 602 647 603, [email protected]

OKAZJA!!! działkabudowlana 2200 m2

pod Lasem Kabackim,wszystkie media, tel. 501 444 633

Luksusowa biżuteria idealna na gwiazkę

Unikalna biżuteria FREY WILLE z emalią w 24 karatowym złocie wyrabiana jest w unikalnych kształtach i kolorach.Dostępna w kolekcjach Hommage: Gustav Klimt, Alphonse Mucha, Claude Monet, Hundertwasser oraz Oda do Radości Życia.

FREY WILLE Warszawa; ul. Nowy Świat 37, tel. 022 827 55 03e-mail: [email protected]; www: http://www.frey-wille.com

reklama

WWW.GAZETAPRAWNA.PL12 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244

dowolnych odsetek umownych.Przeciwdziała temu instytucjaodsetek maksymalnych. Maksy-malna wysokość odsetek wyni-kających z czynności prawnejnie może przekraczać cztero-krotności wysokości stopy kre-dytu lombardowego NBP (7,25proc.). Od 27 listopada 2008 r.odsetki maksymalne wynoszą29 proc.

W przypadku zalegania przezdłużnika z płatnością, po zasą-dzeniu już odsetek, wierzycielmoże żądać odsetek za opóźnie-nie. Uprawnienie to powstaje odwytoczenia o nie powództwa,zgodnie z art. 482 k.c. Jest tak,gdy od należności głównej zasą-dzono już odsetki, które nie zo-stały uiszczone.■

MARIUSZ MOSIOŁ[email protected]

Wysokość odsetekustawowych od 15grudnia wyniesie 13

proc., zamiast 11,5 proc. Jest torezultat wejścia w życie rozpo-rządzenia z 4 grudnia Rady Mi-nistrów w sprawie określeniawysokości odsetek ustawowych(Dz.U. nr 220, poz. 1434).Ostatnia ich zmiana nastąpiła 15października 2005 r. Podwyż-szenie ma służyć utrzymaniuterminowego regulowania na-leżności przez dłużników wzglę-dem wierzycieli.

Dyscyplina płatniczaZgodnie z art. 359 kodeksu

cywilnego odsetki od sumypieniężnej należą się, gdy wy-nika to z czynności prawnej,ustawy, orzeczenia sądu lubdecyzji innego właściwego or-

ganu. Możliwość ich żądaniapojawia się już od następnegodnia po przekroczeniu terminupłatności. Odsetki ustawoweobliczane są w stosunku rocz-nym. Jeżeli w danym rokustawka odsetek ustawowychulegnie zmianie, naliczane sąone proporcjonalnie do stawkiobowiązującej w danej częściroku.

Rada Ministrów, wyznacza-jąc wysokość odsetek ustawo-wych, kieruje się koniecznościązapewnienia dyscypliny płatni-czej i sprawnego przeprowa-dzania rozliczeń pieniężnych,biorąc pod uwagę wysokośćrynkowych stóp procentowychoraz stóp procentowych NBP.W ciągu ostatnich trzech latNBP podwyższał stopy procen-towe sześciokrotnie, łącznieo 1,5 pkt proc. – twierdzi resortsprawiedliwości. Analitycy jed-nak uważają, że nie jest to do-

bry czas na podwyższenie odse-tek ustawowych.

Nie najlepszy moment– To niedobry moment na

podwyższanie odsetek. Mini-sterstwo Sprawiedliwości tłuma-czy swoją decyzję tym, że od po-przedniego rozporządzenia RPPpodniosła bankowe stopy pro-centowe. Ostatnio jednak je ob-niżyła i na pewno obniży je na-wet o 2 proc. w ciągu 1, 2 lat –uważa Arkadiusz Protas, wice-prezes Business Centre Club.

Eksperci podnoszą, że wyso-kość ustawowych odsetek wpły-wa na powstawanie zatorówpłatniczych. Przy zbyt niskichodsetkach przedsiębiorcy niebiorą kredytów na spłatę długu,a zadłużają się i płacą odsetki.

– Problem zatorów płatni-czych może się pojawić w związ-ku z mniejszą ilością pieniędzyna rynku oraz ograniczaniemzamówień i sprzedaży – uważaArkadiusz Protas.

Różna wysokość odsetekZa zwłokę we wpłatach należ-

ności budżetowych naliczane sąodsetki podatkowe. Ich podsta-wą prawną jest art. 53 ustawyz 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacjapodatkowa. Aktualnie wynoszą15 proc. Odsetki od zobowiązańpodatkowych naliczane są odwpłaconych ze zwłoką podat-ków, ceł składek na ubezpiecze-nia społeczne, zdrowotne, opłatza zezwolenia i za korzystanieze środowiska.

W umowach pożyczek i kre-dytów nie można ustanawiać

Prawo■ Prawnicy ■ Prawo gospodarcze i cywilne ■ Orzecznictwo

CO NOWEGO

■ WYWIAD ŚRODOWISKOWY DOTYCZĄCYCUDZOZIEMCA. Minister spraw we-wnętrznych i administracji przedstawiłprojekt rozporządzenia w sprawie wywia-du środowiskowego przeprowadzanegoprzez funkcjonariuszy Straży Granicznejw postępowaniach prowadzonych wobeccudzoziemców. Zgodnie z nim funkcjona-riusz SG przeprowadza wywiad środowi-skowy w miejscu zamieszkania lub poby-tu cudzoziemca, w miejscu jego pracy, na-uki lub prowadzonej działalności gospo-darczej. Więcej www.mswia.gov.pl

■ WYŁĄCZENIE CZŁONKA SAMORZĄDO-WEGO KOLEGIUM ODWOŁAWCZEGO. Try-bunał Konstytucyjny rozpozna pytanieprawne dotyczące zasad wyłączenia człon-ka samorządowego kolegium odwoław-czego w postępowaniu o ponowne rozpa-trzenie wniosku. Zdaniem pytającego są-du norma wykluczająca stosowanie prze-pisów o wyłączeniu pracownika lubczłonka organu z tego rodzaju postępowa-nia narusza konstytucyjne standardy spra-wiedliwości. Więcej www.trybunal.gov.pl

■ UTRACONE KORZYŚCI Z TYTUŁU NAJMU.Sąd Najwyższy podjął uchwałę, w którejstwierdził, że szkoda w postaci utraconychkorzyści z tytułu czynszu najmu, będącanastępstwem wydania decyzji administra-cyjnej, której nieważność następnie stwier-dzono, powstaje w chwili niemożnościuzyskania czynszu w terminie płatności(sygn. akt III CZP 123/08). Więcej www.sn.pl

■ ZASKARŻENIE DEKRETU O STANIE WO-JENNYM DO TK. Rzecznik Praw Obywatel-skich złożył wniosek do Trybunału Konsty-tucyjnego o stwierdzenie, iż dekrety z 12grudnia 1981 r. o stanie wojennym są nie-zgodne m.in. z art. 8 Konstytucji PRL, któ-ry stanowił, że ścisłe przestrzeganie prawPolskiej Rzeczypospolitej Ludowej byłopodstawowym obowiązkiem każdego or-ganu państwa i każdego obywatela.

Więcej www.rpo.gov.pl

■ SĘDZIOWSKI WYMIAR KARY. Dziś Try-bunał Konstytucyjny rozpozna pytanieprawne dotyczące swobody orzekaniaprzez sędziego o wymiarze kary za prze-stępstwa przeciwko zdrowiu i życiu. Pyta-jący sąd kwestionuje przepis, który stano-wi, że za zabójstwo kwalifikowane sądmoże wymierzyć karę 25 lat pozbawieniawolności albo karę dożywotniego pozba-wienia wolności. W opinii sądu wyklucze-nie możliwości orzeczenia kary zwykłegopozbawienia wolności ogranicza swobo-dę sędziowską. Więcej www.trybunal.gov.pl

■ EWIDENCJA WYDANYCH I UNIEWAŻ-NIONYCH DOWODÓW OSOBISTYCH. Mini-ster spraw wewnętrznych i administracjiprzedstawił projekt nowelizacji rozporzą-dzenia w sprawie trybu przekazywaniaprzez gminy danych z ewidencji wydanychi unieważnionych dowodów osobistych.Nakłada on na organ gminy m.in. obowią-zek niezwłocznego przekazywania danychministrowi właściwemu do spraw we-wnętrznych. Więcej www.mswia.gov.pl

PAMIĘTAJ 19 GRUDNIA wejdzie w życie nowelizacjarozporządzenia o szkoleniu kierowców i instruktorów KRONIKA PRAWA Dziennik Ustaw nr 219; orzecznictwo

Sądu Najwyższego strona 16NOWOŚĆ Kwalifikacje polskich architektów będąuznawane w całej Unii strona 13

NOWE PRAWO | ZOBOWIĄZANIA | Kara za opóźnienie

Dłużnik zapłaci wyższe odsetki■ Nie jest to dobry czas na zmianę wysokości odsetek ustawowych – twierdzą eksperci

■ Stopy procentowe NBP, od których zależy wysokość odsetek, niemal na pewno zostaną obniżone

■ Obok odsetek ustawowych funkcjonują jeszcze odsetki podatkowe, maksymalne i od odsetek

SEBASTIAN PONIKOWSKIadwokat z Kancelarii Baker & McKenzie

Za podwyższeniem odsetek ustawowych przemawianarastanie kłopotów z terminowym realizowaniempłatności, co uderza w wierzycieli. Trudno ocenić, czypodwyższenie wysokości odsetek ustawowych jest od-powiednie, zwłaszcza że eksperci zapowiadają obniżkistóp procentowych. Działanie takie, podjęte w momen-cie gdy na rynku występują symptomy spowolnieniagospodarczego, wpłynie bez wątpienia zarówno na sy-tuację dłużników, jak i wierzycieli, ponieważ wysokośćodsetek ustawowych jest również, co do zasady, mini-malnym poziomem odsetek za opóźnienie w zapłacienależności pieniężnych. Tym samym generalnie dłużnikniespełniający w terminie swojego świadczenia będzienarażony na bardziej dotkliwą sankcję, natomiast wie-rzyciel otrzyma wyższe odsetki za nieterminową zapłatę.

OPINIA

ZMIANA PRAWA NarodowyBank Polski nie będziewspółfinansował BankowegoFunduszu Gwarancyjnego.

KATARZYNA WÓ[email protected]

Depozyty bankowe objęto wyż-szymi gwarancjami Bankowego

Funduszu Gwarancyjnego (BFG) po-nad dwa tygodnie temu. W razieupadku banku kwoty stanowiące rów-nowartość do 50 tys. euro będą wypła-

cane w całości. Natomiast 13 grudniaweszły w życie pozostałe przepisy usta-wy z 23 października 2008 r. o zmia-nie ustawy o Bankowym FunduszuGwarancyjnym oraz o zmianie innychustaw (Dz.U. nr 209, poz. 1315).

Nowelizacja likwiduje współfinan-sowanie Bankowego Funduszu Gwa-rancyjnego przez NBP. Dotychczaswpłaty wynosiły 50 proc. ogółu wpłatdo Funduszu. NBP będzie mógł udzie-lać kredytów o charakterze krótkoter-minowym na rzecz BFG, ale po usta-nowieniu zabezpieczenia.

Zwiększą się też kompetencje BFG,który będzie mógł kontrolować sytu-ację finansową i system zarządzaniabanku korzystającego z pomocy finan-sowej. Przepisy obligują Fundusz dosprawdzania, czy bank należycie wy-korzystuje otrzymaną pomoc.

– Z punktu widzenia bezpieczeń-stwa systemu bankowego wydaje sięto korzystnym rozwiązaniem – mówiBartłomiej Sobieraj, prawnik z Kance-larii Chałas i Wspólnicy.

Nowelizacja zmniejsza do siedmiuliczbę członków rady nadzorczej

BFG. Dwóch ma powoływać ministerfinansów, dwóch – prezes Narodo-wego Banku Polskiego, jednego –przewodniczący Komisji Nadzoru Fi-nansowego i dwóch – Związek Ban-ków Polskich. Przewodniczącego mapowoływać minister finansów po za-sięgnięciu opinii prezesa NBP i prze-wodniczącego Komisji Nadzoru Fi-nansowego.

Prezydent, podpisując noweliza-cję, zapowiedział, że skieruje do Try-bunału Konstytucyjnego przepisy,które ograniczają pozycję NBP.■

NARODOWY BANK POLSKI | Bankowy Fundusz Gwarancyjny

Banki korzystające z pomocy finansowej będą pod kontrolą

PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 13WWW.GAZETAPRAWNA.PL Akademia prawa gospodarczego cz. 303

Czy podwyższenie kapitału zakładowe-go w spółce może nastąpić przez emisjęnowych akcji?

Podwyższenie kapitału zakładowego w spółceakcyjnej zawsze wymaga zmiany statutu. Możeono nastąpić przez: emisję nowych akcji, pod-wyższenie wartości nominalnej dotychczaso-wych akcji oraz emisję nowych akcji o wyższymnominale z podwyższeniem wartości akcji do-tychczasowych. Podwyższenie może być doko-nane po całkowitym wpłaceniu co najmniej9/10 dotychczasowego kapitału zakładowego.Wśród wielu trybów podwyższenia kapitału wy-różnia się: zwykłe, z wykorzystaniem środkówwłasnych spółki, podwyższenie w oparciu o ka-pitał docelowy i warunkowe.

Artykuł 432 kodeksu spółek handlowych wska-zuje elementy treści uchwały o podwyższeniukapitału, stanowiące minimum niezbędne douznania jej za ważną. Do najważniejszych ele-mentów treści uchwały należy określenie sumy,o jaką kapitał zakładowy powinien być podwyż-szony, wskazanie, czy akcje są imienne czy naokaziciela, a także ustalenie szczególnychuprawnień akcji, jeżeli takie są przyznawane ak-cjom nowej emisji.Stosownie do art. 442 k.s.h. walne zgromadze-nie może podwyższyć kapitał zakładowy, prze-znaczając na to środki z określonych kapitałówrezerwowych i zapasowych (podwyższeniez środków własnych). Akcje przydzielane sąwyłącznie akcjonariuszom w stosunku do ichudziałów w dotychczasowym kapitale zakłado-

wym. Od zasady tej nie można skutecznie od-stąpić.Instytucja kapitału docelowego wprowadzonamoże być statutem spółki i polega na upoważ-nieniu zarządu na okres nie dłuższy niż trzy latado podwyższenia kapitału zakładowego przezdokonanie jednego albo kilku kolejnych pod-wyższeń kapitału. Udzielenie upoważnienia nieobejmuje uprawnienia do podwyższenia kapi-tału ze środków własnych spółki. Wysokość ka-pitału docelowego nie może przekraczać trzechczwartych kapitału zakładowego na dzieńudzielenia zarządowi upoważnienia. Uchwałazarządu podjęta w granicach statutowego upo-ważnienia zastępuje uchwałę walnego zgroma-dzenia o podwyższeniu kapitału zakładowego.Warunkowe podwyższenie kapitału odbywa się

na ściśle określonych warunkach i w konkret-nie określonym celu. Realizacja celu jest uza-leżniona od zdarzenia przyszłego i niepewne-go. Przepisy przewidują, iż celem podwyższe-nia warunkowego może być przyznanie prawdo objęcia akcji przez obligatariuszy obligacjizamiennych lub akcji z prawem pierwszeń-stwa, przyznanie praw do objęcia akcji pra-cownikom, członkom zarządu lub rady nadzor-czej w zamian za wkłady niepieniężne stano-wiące określone wierzytelności, przyznaniepraw do objęcia akcji posiadaczom warrantówsubskrypcyjnych.■

AGATA OKOROWSKAradca prawny, partner w Kancelarii BSO Prawo& Podatki Bramorski Szermach Okorowska

www.gazetaprawna.pl/akademia_prawagospodarczego

Podwyższenie kapitału zakładowego w spółce akcyjnej

reklama

ZMIANA PRAWA Od 2009roku będą obowiązywaćwyższe niż dotychczas stawkimaksymalnego ubezpieczeniaupraw rolnych, do któregomogą być stosowane dopłatydo składek.

DARIA [email protected]

Od nowego roku będziemożna ubezpieczyć

uprawy rolne na wyższe niżdotychczas sumy i nadal otrzy-mywać od państwa dopłaty doskładek. Taryfy dotycząceubezpieczenia zwierząt gospo-darczych pozostaną natomiastna takim samym poziomie jakw 2008 r. Tak zakłada rozpo-rządzenie w sprawie maksy-malnych sum ubezpieczeniadla poszczególnych upraw rol-nych i zwierząt gospodarskichna 2009 r., które weszło w ży-cie 13 grudnia. Ustawa o ubez-pieczeniach upraw rolnychi zwierząt gospodarskich naka-zuje ministrowi rolnictwaokreślić do 30 listopada mak-symalne sumy ubezpieczeniana dany rok. Ma to zapewnićodpowiedni poziom ochronyubezpieczeniowej producen-tów rolnych.

Nowe rozporządzenie doty-czy zakładów ubezpieczeń,

które zawarły umowę ubezpie-czenia z producentami rolny-mi. Przy zawieraniu umówubezpieczenia sumy ubezpie-czenia są ustalane przez pro-ducenta rolnego indywidual-nie z zakładem ubezpieczeń.Nie mogą one jednak przekro-czyć maksymalnych sum ubez-pieczenia określonych w roz-porządzeniu. Podstawą ustale-nia sumy ubezpieczenia okre-ślanej przez producenta rolne-go dla upraw rolnych stanowipowierzchnia wszystkich dzia-łek rolnych (pól), na którychuprawa została zgłoszona doubezpieczenia, wydajnośćz 1 ha, jednostkowa cena ryn-kowa plonu głównego oraz ce-na wynikająca z umowy kon-traktacji w przypadku plonubędącego przedmiotem kon-traktacji.

Należy pamiętać, że możli-wość ustalenia wyższych niżokreślone w rozporządzeniustawki taryfowe oczywiście ist-

nieje, jednak dopłaty do skła-dek mogą być stosowane, tyl-ko jeśli stawki nie przekroczą6 proc. sumy ubezpieczenia.

Maksymalne sumy ubezpie-czenia są wyliczane na podsta-wie danych przekazywanychprzez Główny Urząd Staty-styczny za lata 2006–2007oraz I półrocze 2008 r. W no-wym rozporządzeniu sumy tezostały wyliczone poprzezprzemnożenie maksymalnychcen rynkowych w danej grupielub gatunkach upraw albozwierząt oraz maksymalnegoosiąganego w Polsce plonuw danej uprawie albo przecięt-nej wartości rynkowej zwie-rzęcia.■

Podstawa prawna■ Rozporządzenie ministra rolnictwa

i rozwoju wsi z 24 listopada 2008 r.w sprawie maksymalnych sumubezpieczenia dla poszczególnychupraw rolnych i zwierzątgospodarskich na 2009 r. (Dz.U. nr 210, poz. 1326).

UBEZPIECZENIA | Uprawy rolne

Maksymalne sumy ubezpieczeniawyższe od nowego roku

W 2008 r wynosiły:6000 zł – dla kukurydzy,25 000 zł – dla chmielu,30 000 zł – dla tytoniu,16 000 zł – dla ziemniaków,8000 zł – dla buraków cukro-wych

W 2009 r. wyniosą:11 000 zł – dla kukurydzy,30 000 zł – dla chmielu,35 000 zł – dla tytoniu,17 500 zł – dla ziemniaków,4000 zł – dla buraków cukro-wych

MAKSYMALNE SUMY UBEZPIECZENIA NA 1 HA UPRAW

ARKADIUSZ [email protected]

Wsobotę 13 grudnia weszływ życie przepisy noweli-

zacji ustawy o samorządach za-wodowych architektów, inżynie-rów budownictwa oraz urbani-stów i ustawy – Prawo budowla-ne, która dopuściła możliwośćświadczenia usług zawodowychprzez przedstawicieli tych samo-rządów w państwach Unii Euro-pejskiej, bez konieczności uzna-wania kwalifikacji.

Praca za granicą– Coraz więcej osób zaintere-

sowanych jest realizacją projek-tów infrastrukturalnych i bu-dowlanych poza granicami Pol-ski i teraz to będzie łatwiejsze –wyjaśnia Janusz Rymsza, sekre-tarz Krajowej Rady Polskiej IzbyInżynierów Budownictwa.

W przypadku architektówpraca poza granicami kraju bę-dzie możliwa jedynie w przy-padku osób, które należą doIzby Architektów, czyli mają peł-ne uprawnienia budowlanew specjalności architektonicz-nej, i które legitymują się tytu-łem magistra. Osoby, które

uprawnień budowlanych niemają i nie legitymują się tytułemmagistra, mają obowiązek zrze-szania się w Izbie InżynierówBudownictwa.

– Zadaniem Izby Architektówjest między innymi sprawowa-nie pieczy nad wykonywaniemzawodu architekta, dbanieo przestrzeganie zasad etycz-nych oraz tym samym o jakośći ład otaczającej nas wszystkichprzestrzeni. Zmiany, jakie wpro-wadza ustawa, uniemożliwiająnam tę kontrolę i nie uwzględ-niają wielkiej odpowiedzialno-ści, jaka spoczywa na architek-tach jako przedstawicielach za-wodu zaufania publicznego –mówi Piotr Rożen, wiceprezesds. Legislacji Krajowej Rady IzbyArchitektów.

Potwierdzenie kwalifikacjiKażda właściwa izba zawodo-

wa ma obowiązek wydania swo-jemu członkowi zaświadczeńo członkostwie, potwierdzają-cych posiadanie kwalifikacjizgodnych z wymaganiami prze-pisów UE, oraz posiadaniu dy-plomu ukończenia studiów wyż-szych, który jest uznawanyw krajach Wspólnoty.

Nowelizacja dopuściła takżemożliwość uznawania kwalifi-kacji zawodowych inżynierów,architektów i urbanistów pocho-dzących z krajów UE, którzychcą pracować w Polsce. Zgod-nie z projektem izby będą miałyobowiązek wpisania na listę oso-by, które nabyły kwalifikacje dowykonywania działalności w bu-downictwie, równoznaczne wy-konywaniu takich funkcji w kra-ju Wspólnoty, w którym chcąpracować. Osoby wpisane na li-stę będą mogły wykonywać swo-je czynności zawodowe bez żad-nych dodatkowych wymagań.

Przekaz danychNowelizacja umożliwia wdro-

żenie projektu E-Nadzór, któryzapewni bezpośredni przekazdanych on-line pomiędzy woje-wodami, wojewódzkimi inspek-torami nadzoru, a Głównym In-spektorem Nadzoru Budowla-nego. Dzięki temu projektowimożliwe będzie udostępnianieinformacji m.in. o osobach po-siadających uprawnienia bu-dowlane, rzeczoznawcach orazosobach ukaranych z tytułu od-powiedzialności zawodowej.■

Podstawa prawna■

Ustawa z dnia 7 listopada 2008 r.o zmianie ustawy o samorządacharchitektów, inżynierów budownictwaoraz urbanistów oraz ustawy – Prawobudowlane (Dz.U. nr 210, poz. 1321).

UE | BUDOWNICTWO | Uznawanie kwalifikacji zawodowych

Architekci będą pracowali w UniiNOWE PRAWO Polscy architekci, inżynierowie i urbaniści mogąświadczyć swoje usługi zawodowe w krajach UE bez koniecznościuznawania kwalifikacji. Przedstawiciele tych zawodów z krajówWspólnoty będą mogli pracować w Polsce.

WWW.GAZETAPRAWNA.PL14 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 Podatki

PODATKI | Preferencyjne opodatkowanie osób samotnie wychowujących dzieci

Co nowego przy rozliczeniu z dzieckiem

O soby samotnie wycho-wujące dzieci na wnio-sek wyrażony w rocz-

nym zeznaniu podatkowymmogą określić swój podatekw podwójnej wysokości podat-ku obliczonego od połowy dochodów. 1 stycznia 2009 r.wchodzą w życie korzystnezmiany dotyczące szczególnychzasad rozliczenia podatku do-chodowego przez osoby samot-nie wychowujące dzieci. Przedewszystkim zostanie poszerzonykrąg dzieci objętych preferen-cją. Pod pewnymi warunkamizostała ona również przyznanarodzicom samotnie wychowują-cym dzieci, którzy nie mają naterytorium Polski miejsca za-mieszkania do celów podatko-wych.

Zmiany wprowadza noweli-zacja ustawy o PIT z 6 listopada2008 r. Co ważne, będą onemiały zastosowanie do uzyska-nych dochodów (poniesionejstraty) od dnia 1 stycznia 2008 r.Oznacza to, że osoby samotniewychowujące dzieci będą mogłyskorzystać z nowych rozwiązańjuż przy okazji najbliższych roz-liczeń podatkowych składanychza 2008 r.

Dzieci studiujące za granicą W odniesieniu do obecnie

obowiązujących uregulowańw przypadku osób wychowują-cych dzieci małoletnie noweli-zacja nie wprowadza żadnychzmian, czyli tak jak dotychczaspreferencyjne opodatkowanienie będzie obwarowane dodat-kowymi wymogami, które mu-siałby spełnić takie dzieci. Istot-ne zmiany dotyczą natomiastdzieci pełnoletnich (do ukoń-czenia 25 lat), uczących się,oraz dorosłych dzieci niepełno-sprawnych (bez względu nawiek).

Dobrą wiadomością dlawszystkich rodziców, których

dzieci uczą się lub studiują zagranicą, jest to, że również oniuzyskali prawo do wspólnegoopodatkowania z dzieckiem.Dotychczasowe brzmienie prze-pisów, w przypadku dzieci doukończenia 25 lat, ograniczałoprawo do stosowania preferen-

cji wyłącznie do dzie-ci uczących sięw szkołach, o którychmowa w polskichprzepisach o systemie

oświaty lub w przepisach – Pra-wo o szkolnictwie wyższym.Zgodnie z literalnym brzmie-niem ustawy o PIT studia nauczelni zagranicznej pozbawia-ły zatem rodzica samotnie wy-chowującego takie dziecko pra-wa do wspólnego rozliczeniapodatkowego. Taką interpreta-cję przepisów prezentowałorównież Ministerstwo Finan-sów i urzędy skarbowe.

Ograniczenie to nie będziemiało zastosowania, począw-szy od zeznań podatkowychskładanych za 2008 r. Po zmia-nach, zgodnie z nowymbrzmieniem art. 6 ust. 4 pkt 3,preferencja obejmie dzieciuczące się w szkołach, o któ-rych mowa w przepisach o sys-temie oświaty, przepisacho szkolnictwie wyższym lubw przepisach regulujących sys-tem oświatowy lub szkolnic-two wyższe obowiązującychw państwie innym niż Polska.

Limit zarobków Należy również zwrócić

uwagę, że w przypadku dziecipełnoletnich, do ukończenia25 lat, wspólne rozliczenie jestuzależnione nie tylko od wa-runku pobierania nauki, lecztakże od wysokości dochodówuzyskiwanych przez takie dzie-ci. Począwszy od rozliczenia za2008 r., zmienią się także zasa-dy ustalania tego limitu.

Zgodnie ze znowelizowany-mi przepisami rodzic zachowaprawo do preferencyjnego roz-liczenia podatku, jeżeli dziecko

w roku podatkowym nie uzy-skało dochodów podlegającychopodatkowaniu na zasadachokreślonych w art. 27 (wedługskali podatkowej) lub art. 30b(m.in. dochody uzyskane z od-płatnego zbycia papierów war-tościowych opodatkowane zry-czałtowanym 19-proc. podat-kiem) w łącznej wysokości prze-kraczającej kwotę stanowiącąiloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku,

określonych w pierw-szym przedziale skalipodatkowej. Dla roku2008 jest to zatemkwota 3088,68 zł

(586,85 zł / 19 proc.), a dla ro-ku 2009 – 3089 zł (556,02 zł /18 proc.). Do tej kwoty, tak jakdotychczas, nie będzie się wli-czać renty rodzinnej.

Zgodnie z obecnymi przepi-sami ustawy o PIT prawo dowspólnego rozliczenia zacho-wuje rodzic, którego dzieckouzyskało w roku podatkowymdochód w wysokości niepowo-dującej obowiązku zapłaty po-datku. Sformułowanie to bu-dziło liczne spory z organamipodatkowymi. Nie było bo-wiem jasne, czy chodzi tuo kwotę przed czy po odlicze-niu składek ZUS.

Dzieci niepełnosprawneW odniesieniu do podatni-

ków wychowujących dzieciniepełnosprawne wprowadzo-ne zmiany umożliwiają skorzy-

stanie z preferencjitakże i tym podatni-kom, których dzieciotrzymują dodatekpielęgnacyjny oraz

rentę socjalną. Dotychczas rodzice wycho-

wujący dorosłe dzieci niepełno-sprawne mogli skorzystać z pre-ferencyjnego rozliczenia, podwarunkiem że dzieci takie otrzy-mywały w roku podatkowymzasiłek pielęgnacyjny (wypłaca-ny przez opiekę społeczną). Ro-dzice dzieci otrzymujących do-datek pielęgnacyjny (wypłacanyprzez ZUS) uprawnienie takżetracili. Zróżnicowanie to zostałozniesione. Dodatkowo z dziec-kiem będzie mógł się także roz-liczyć rodzic dziecka, któreotrzymuje rentę socjalną.

Wniosek w zeznaniu Nie zmienią się pozostałe

zasady korzystania z preferen-

cji. Tak jak obecnie, z łącznegoopodatkowania dochodów niebędą mogły skorzystać osobysamotnie wychowujące dzieci,jeżeli osoby te uzyskiwałyprzychody z działalności opo-datkowane podatkiem lino-wym, kartą podatkową lub ry-czałtem ewidencjonowanym.To samo dotyczy osób, do któ-rych miały zastosowanie prze-pisy ustawy o podatku tonażo-wym. Wspólne opodatkowaniejest uzależnione od złożeniaprzez podatników wnioskuw zeznaniu podatkowym.

Trzeba pamiętać, że urządskarbowy uwzględni wnioseko wspólne rozliczenie podat-ku, pod warunkiem że zosta-nie on złożony nie później niżw terminie określonym dla zło-żenia zeznania podatkowego,czyli do 30 kwietnia 2009 r.

Nierezydenci Nowelizacja wprowadziła

do ustawy o PIT nowy ust. 4aw art. 6. Umożliwia on, począw-szy od rozliczeń za 2008 r.,preferencyjne opodatkowaniedochodów samotnych rodzi-ców będących nierezydentamipod następującymi warunka-mi: ■ wychowywania dzieci wy-mienionych w art. 6 ust.4 ustawy, ■ uzyskania na terytorium Pol-ski co najmniej 75 proc. całko-witych przychodów w roku po-datkowym.

Uprawnienie to uzyskały oso-by, które mają miejsce zamiesz-kania dla celów podatkowychw innym niż Polska państwieczłonkowskim Unii Europejskiejlub w innym państwie należą-cym do Europejskiego ObszaruGospodarczego albo w Konfe-deracji Szwajcarskiej. Do prefe-rencyjnego opodatkowania do-chodów osób samotnie wycho-wujących dzieci będących niere-zydentami odnoszą się równieżwyłączenia określone w art.6 ust. 8–10 ustawy o PIT. Ozna-cza to, że z preferencji nie sko-

rzystają osoby samot-nie wychowujące dzie-ci, do których mają za-stosowanie przepisyo podatku liniowym,

podatku zryczałtowanym (ry-czałt ewidencjonowany, kartapodatkowa) oraz podatku tona-żowym.

Warto zwrócić uwagę, żeanalogiczne zmiany przyznają-ce wspólne rozliczenie niere-zydentom zostały wprowadzo-ne również w odniesieniu domałżonków. Zgodnie z tymizmianami, małżonkowie –oboje nierezydenci oraz mał-żonkowie – z których jeden jest

nierezydentem, a drugi rezy-dentem Polski, w przypadkugdy w Polsce osiągnęli co naj-mniej 75 proc. wszystkich uzy-skanych w roku podatkowymopodatkowanych przychodów,będą mogli opodatkować swo-je dochody na identycznychzasadach, jakie dotyczą rezy-dentów Polski. Oznacza to, żetacy małżonkowie mogą okre-

ślić podatek w podwójnej wy-sokości podatku obliczonegood połowy łącznych docho-dów.■

PODSTAWA PRAWNA■ Art. 1 pkt 1 ustawy z 6 listopada

o zmianie ustawy o podatku docho-dowym od osób fizycznych, ustawyo podatku dochodowym od osóbprawnych oraz niektórych innychustaw (Dz.U. nr 209, poz. 1316).

Osoby samotnie wychowujące dzieci tak jak w latach poprzednich będą mogły

skorzystać z preferencyjnego obliczenia podatku dochodowego. W rozliczeniu

za 2008 r. na korzyść zmienią się niektóre warunki, od których to uprawnienie

jest uzależnione.

GP radziprawo na co dzień

JUTROJakie zmiany w uldze na dzieciobowiązują w 2009 roku

EksperciGAZETY

PRAWNEJw mediach

Słuchaj audycji RadiaDla Ciebie o 13.00

■ Portfel dla ciebie

Oglądaj w TV BIZNESPoranek prasowy z GazetąPrawną o 8.45 i 11.45■ Komentarz do wydarzeńgospodarczych tygodnia

Biznes Tydzień oglądaj w TV Biznes sobota godz. 7.10, 12.40, 17.10niedziela godz. 7.40, 12.10, 22.10

■ Podsumowanie wydarzeń gospodarczych tygodnia

Słuchaj w radiowej Trójce o 9.30Informator ekonomiczny

■ Komentarz do wydarzeńekonomicznych

SOBOTA, NIEDZIELACZWARTEKŚRODA

11

22

33

MAGDALENA [email protected]

Córka podatniczki ma 21 lat, w tym roku podjęła studiaw Niemczech, nie zarabia. Podatniczka będzie mogła roz-liczyć się wspólnie z córką. Rozszerzenie wspólnego roz-liczenia na dzieci uczące się za granicą zrównuje w pra-wie do skorzystania z preferencji rodziców, których dzie-

ci studiują na polskich uczelniach, oraz takich, które zdecydowały siępodjąć naukę poza krajem. Rodzice dzieci studiujących za granicąbędą mieli prawo do wspólnego rozliczenia niezależnie od tego,czy dziecko w trakcie nauki za granicą pozostaje nadal uczniem lubstudentem polskiej placówki.

PRZYKŁAD: STUDIA ZA GRANICĄ

11

Podatnik wychowuje samotnie 22-letnią córkę. Jest ona stu-dentką uczelni wyższej i pobiera rentę rodzinną. Od kilku dnipracuje, ale dochody, jakie osiągnie w 2008 r., nie przekro-czą kwoty około 300 zł. Podatnik będzie mógł zatem skorzy-stać w zeznaniu podatkowym składanym za 2008 r. z prefe-

rencyjnego rozliczenia podatkowego. Córka spełnia warunek pobiera-nia nauki oraz wieku (nie ma ukończonych 25 lat). Renta rodzinna niewpływa na prawo do preferencji, natomiast pozostałe dochody córkinie przekroczą w roku podatkowym dopuszczalnego limitu.

PRZYKŁAD: LIMIT ZAROBKÓW

22

Podatniczka samotnie wychowuje 26-letniego syna. Synotrzymuje dodatek pielęgnacyjny jako dodatek do renty ro-dzinnej. Podatniczka w rozliczeniu za 2008 r. będzie mogłarozliczyć się wspólnie z dzieckiem. Nowe przepisy rozsze-rzają krąg uprawnionych do preferencji rodziców dzieci

chorych. Mogą z niej korzystać rodzice, których dzieci ze względu naorzeczoną całkowitą niezdolność do pracy oraz niezdolność do sa-modzielnej egzystencji pobierają dodatek pielęgnacyjny. Począwszy od rozliczenia za 2008 r., z preferencji skorzystają takżerodzice, których dzieci ze względu na naruszenia sprawności organi-zmu, powstałe przed ukończeniem 18. roku życia lub w trakcie naukiw szkole albo w szkole wyższej, a przed ukończeniem 25. roku życiaoraz w trakcie studiów doktoranckich lub aspirantury naukowej, oka-zały się całkowicie niezdolne do pracy i pobierają rentę socjalną.

PRZYKŁAD: DODATEK PIELĘGNACYJNY

33

Podatniczka samotnie wychowuje córkę. Nie ma miejsca za-mieszkania w Polsce dla celów podatkowych. W Polsce uzy-skuje jednak większość opodatkowanych przychodów. Jeże-li podatniczka uzyskała w Polsce co najmniej 75 proc. całko-witych przychodów w roku podatkowym, będzie mogła roz-

liczyć się wspólnie z dzieckiem. Zmiana dotyczy osób mających miejscezamieszkania w innym państwie Unii Europejskiej lub należącym doEuropejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej. Warunkiem koniecznym do skorzystania z preferencyjnego opodatko-wania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci będącychnierezydentami jest istnienie podstawy prawnej do wymiany informa-cji przez organy podatkowe Polski z organami podatkowymi państwamiejsca zamieszkania podatnika dla celów podatkowych. Na żądanieorganów podatkowych bądź organów kontroli skarbowej podatnikjest też zobowiązany do udokumentowania wysokości swoich łącz-nych przychodów osiągniętych w roku podatkowym.Osoba samotnie wychowująca dzieci będąca nierezydentem musitakże udokumentować certyfikatem rezydencji miejsce zamieszka-nia dla celów podatkowych.

PRZYKŁAD: PREFERENCJA DLA NIEREZYDENTA

44

Za osobę samotnie wychowującą dzieci uważa się: jednego z ro-dziców albo opiekuna prawnego, jeżeli ta osoba jest panną, kawa-lerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą,w stosunku do której sąd orzekł separację. Za osobę samotnie wy-chowującą dzieci jest również uważana osoba pozostająca w związ-ku małżeńskim, której małżonek został pozbawiony praw rodziciel-skich lub odbywa karę pozbawienia wolności.

OSOBA SAMOTNIE WYCHOWUJĄCA DZIECKO

44

PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244 | 15WWW.GAZETAPRAWNA.PL GP radzi samozatrudnienie

Czy płacić podatek od odsetek

Jako samozatrudniony mam rachunek firmowyw banku, z którego reguluję zobowiązaniazwiązane z działalnością gospodarczą. Czasamitrzymam tam nadwyżki finansowe i bank nali-cza odsetki. Czy powinienem od nich płacić po-datek?

Tak Za przychód z pozarolniczej działal-ności gospodarczej trzeba uznać i

w konsekwencji zaksięgować go w kolumnie8 – Pozostałe przychody księgi przychodówi rozchodów, odsetki od środków na rachun-kach bankowych utrzymywanych w związkuz wykonywaną działalnością. Dotyczy to za-równo bieżącego rachunku, jak i innych ra-chunków – np. lokat, rezerw, funduszy prze-znaczonych na określone cele. O ile więcw przypadku oszczędności czy środków płat-nych na każde żądanie (tzw. a vista) osób pry-watnych pobierany jest podatek od oszczęd-ności (tzw. podatek Belki) – ryczałtowo w wy-sokości 19 proc. od uzyskanego dochodu (od-setek), a płatnikiem i rozliczającym sięz fiskusem jest sam bank, o tyle w przypadkurachunków firmowych bank nie ma prawa dopotrącania tego podatku. Natomiast sam po-datnik musi odsetki takie ująć w księdze przy-chodów (pod datą ich zarachowania na ra-chunku bankowym) i uwzględnić zarówno dlacelów miesięcznej zaliczki na podatek, jaki ustalenia rocznego zobowiązania podatko-wego od dochodów z pozarolniczej działalno-ści gospodarczej.

Podstawa prawna ■ Art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym

od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176z późn. zm.).

Czy wierzytelność jest przychodem

Kontrahent nie uregulował należności, w związ-ku z czym przychód został pomniejszony z tytu-łu nieściągalnych wierzytelności. Obecnie syn-dyk przesłał część należnej mi kwoty. Czy trze-ba ponownie skorygować przychód?

Tak A ściślej skorygować należy koszt uzy-skania przychodu. Zgodnie bowiem

z art. 23 ustawy o PIT nie uważa się za kosztuzyskania przychodów wartości zwróconychwierzytelności, które zostały odpisane jakonieściągalne albo na które utworzono rezerwyzaliczone uprzednio do kosztów uzyskaniaprzychodów.

Korekta powinna polegać na wpisaniu dokol. 13 podatkowej księgi przychodów i roz-chodów (pozostałe wydatki) kwoty otrzyma-nej od syndyka – ze znakiem minus albo na

czerwono, w zależności od tego, którą metodęstosuje podatnik.

Podstawa prawna■ Art. 23 ust. 1 pkt 7 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku do-

chodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

Czy wliczyć przychód ze sprzedaży biurka

Sprzedałem biurko, które nabyłem wcześniej za1850 zł, i zakup wliczyłem w koszty. Czy kwotauzyskana ze sprzedaży jest przychodem z dzia-łalności?

Tak Za przychód z pozarolniczej działalno-ści gospodarczej trzeba uznać przycho-

dy z odpłatnego zbycia wykorzystywanych napotrzeby związane z działalnością gospodarcząskładników majątku będących środkami trwa-łymi lub elementami wyposażenia, jeśli ichwartość początkowa przekraczała 1,5 tys. zł.

W prywatnym (poza działalnością gospo-darczą) obrocie sprzedaż rzeczy używanychjest zwolniona z podatku. Uznawana za uży-waną jest rzecz, która była w posiadaniu po-datnika co najmniej pół roku. Podobnie rzeczsię ma z nieruchomością (np. lokalem użytko-wym), z tym że przez używaną rozumie się ta-ką, która była w posiadaniu podatnika przy-najmniej przez pięć lat.

W przypadku składników majątku wykorzy-stywanych w działalności gospodarczej, jak jużstwierdziliśmy, rzecz ma się inaczej. Przychódz ich sprzedaży trzeba doliczyć do przychoduz działalności gospodarczej. Na nic zda się tuzresztą uprzednie (przed podjęciem decyzjio zbyciu) wycofanie ich ze składników mająt-ku firmy i przekazanie na potrzeby własne.Zgodnie bowiem z przepisem art. 10 ust. 2 pkt3 takie składniki traktuje się jak związanez działalnością gospodarczą, nawet jeżeliprzed zbyciem zostały wycofane z działalnościgospodarczej, a między pierwszym dniem mie-siąca następującego po miesiącu, w którymskładniki majątku zostały wycofane z działal-ności i dniem ich odpłatnego zbycia nie upły-nęło sześć lat.

Jednak za przychód z działalności nie uzna-je się składników wyposażenia o wartości do1,5 tys. zł. Ich sprzedaż lub zbycie w jakiejkol-wiek formie, jeśli nawet powoduje powstaniedochodu, nie ma konsekwencji w postaci obo-wiązku doliczenia go do dochodu z działalno-ści gospodarczej. Oznacza to, że jeśli od naby-cia do momentu sprzedaży nastąpiło co naj-mniej pół roku, dochód taki jest z podatkuzwolniony. Tylko gdyby sprzedaż następowa-ła wcześniej, trzeba by dochód opodatkować,ale poza działalnością gospodarczą.

Podstawa prawna■ Art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym

od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176z późn. zm.).

Czy opodatkować materiały powierzone

Prowadzę zakład krawiecki, jestem opodatko-wana na podstawie księgi przychodów. Kliencipowierzają mi materiały, z których szyję ubra-nia. Czy powinnam je wykazać i opodatkowaćw remanencie sporządzanym na koniec roku?

Nie Powinna pani prowadzić zapisy – w do-wolnej formie – na podstawie których

można ustalić dane zleceniodawcy. W przeciw-nym przypadku powinna pani zaksięgowaćw księdze przychodów i rozchodów materiałotrzymany od zleceniodawcy. Zgodnie bowiemz przepisami rozporządzenia ministra finansóww sprawie prowadzenia księgi materiał powie-rzony przez zleceniodawcę nie wymaga zaksię-gowania. Jeżeli jednak podatnik nie możeprzedstawić dokumentu określającego zlece-niodawcę, uważa się, że materiał został przezpodatnika zakupiony bez udokumentowania.W tym drugim przypadku rzecz jasna musi onbyć ujęty w spisie kontrolnym.

Podstawa prawna■ Par. 15 rozporządzenie ministra finansów z 26 sierpnia

2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przycho-dów i rozchodów (Dz.U. nr 152, poz. 1475 z późn. zm.).

Czy można nie zaliczyćdo przychodów

Czy zawsze nieodpłatne świadczenie na rzeczprzedsiębiorcy stanowi przychód z działalnościi trzeba je zaliczyć do przychodów. Czy przepisyprzewidują jakieś wyjątki?

Tak Zgodnie z odpowiednim przepisem art.14 ustawy o podatku dochodowym od

osób fizycznych za inny przychód z działalnościgospodarczej (znów klasyfikowany do kol.8 podatkowej księgi przychodów i rozchodów)należy uznać wartość otrzymanych świadczeńw naturze i innych nieodpłatnych świadczeńz wyjątkiem otrzymanych od osób zaliczonychdo I i II grupy podatkowej w rozumieniu prze-pisów o podatku od spadków i darowizn.

Najpierw rozszyfrujmy te dwie grupy podat-kowe. Do grupy I zalicza się: małżonka, zstęp-nych, wstępnych (a więc potomków i przod-ków w I linii), pasierba, zięcia, synową, ro-dzeństwo, ojczyma, macochę i teściów. Do gru-py II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństworodziców, zstępnych i małżonków pasierbów,małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżon-ków, małżonków rodzeństwa małżonków,małżonków innych zstępnych.

Jeśli od którejś z tych osób agent otrzymanieodpłatnie jakiekolwiek świadczenie, np.użyczy mu ktoś z takich krewnych (nieodpłat-nie) lokal na biuro albo samochód, by mógł gowykorzystywać dla celów prowadzonej dzia-

łalności gospodarczej, nie spowoduje to żad-nych konsekwencji finansowych.

Zupełnie inaczej będzie jednak w przypad-ku, gdy osoba użyczająca znajdzie się poza ta-ką kategorią krewnych, użyczy zaś określonejrzeczy nieodpłatnie lub nieodpłatnie wykonaokreśloną usługę. Ponieważ alternatywą dlasamozatrudnionego byłaby konieczność po-niesienia kosztu (zapłacenia za usługę lub zawynajem określonej rzeczy), a do płacenia niedoszło, podatnik uzyskał ewidentną korzyść(przychód). Co gorsza, jego wysokość ustalasię wedle średnich cen rynkowych – często nie-adekwatnych do konkretnego przypadku, a nadodatek nie ponosząc faktycznie wydatku naten cel. Samozatrudniony nie może więc obni-żyć o tę samą kwotę przychodu poniesionegowydatku – z tytułu kosztu uzyskania przycho-du. Za koszt może bowiem uznać wyłączniewydatek faktycznie poniesiony.

Wniosek z tego jest oczywisty: w przypadkugdy podmiotem użyczającym lub wykonują-cym jakiekolwiek nieodpłatne świadczenie mabyć osoba spoza I lub II grupy pokrewieństwa,lepiej na tę okoliczność zawrzeć umowę naj-mu czy np. zakupu usługi, niż korzystać z uży-czenia.

Podstawa prawna■ Art. 11 i art. 14 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodo-

wym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176,z późn. zm.).

Czy przychodem jest cała należność

Czy przy sprzedaży całkowicie zamortyzowanejobrabiarki można zastosować koszt uzyskaniaprzychodu, a w konsekwencji uznać za przy-chód tylko część otrzymanej kwoty?

Nie Formalnie kosztem uzyskania przy-chodu ze sprzedaży składnika mająt-

ku jest jego zaktualizowana wartość. Stanowiją różnica między wartością początkową a su-mą odpisów amortyzacyjnych dokonanychprzez podatnika. W przypadku pełnej amorty-zacji różnica ta wynosi zero.

W tej sytuacji cały przychód (netto, po-mniejszony o należny VAT, jeśli sprzedającyjest płatnikiem podatku od towarów i usługz tytułu tej sprzedaży) jest dochodem. Należygo opodatkować w taki sam sposób jak opodat-kowane są przychody z działalności (wedługskali lub stawką podatku liniowego 19 proc.).

Podstawa prawna ■ Art. 14 oraz art. 23 ustawy z 26 lipca 1991 r. o podatku

dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2000 r. nr 14, poz. 176 z późn. zm.).

EDYTA DOBROWOLSKA

Art. 14 ustawy o PIT, traktujący o przychodach z działalności gospodarczej, nakazuje uznać za takie przychody należności

z pozoru mniej lub bardziej pośrednio związane z tą działalnością. W przypadku osób fizycznych często są to dochody,

które prywatnie byłyby zwolnione z podatku lub objęte podatkiem na innych zasadach. Samozatrudniony musi jednak

rozliczać je jak przychód z działalności gospodarczej.

PIT | Działalność gospodarcza

Jak rozliczać dodatkowe przychody

samozatrudnienieJUTRO: Jak otworzyć firmę

budowlaną strona A6

Wszystkie artykuły o samozatrudnieniu na:

www.gazetaprawna.pl/samozatrudnienie

22 grudnia w Gazecie Prawnej

Jedyna ogólnopolska wyszukiwarka firm i instytucji na CD!

Nowa aplikacja, największa baza!

reklama

WWW.GAZETAPRAWNA.PL16 | PONIEDZIAŁEK 15 GRUDNIA 2008 | nr 244

Kronika prawa18 grudnia 2008 r.

Wchodzi w życie nowe prawo Ustawa z 24 października 2008 r. o zmianie ustawy o jakości handlowejartykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 214, poz. 1346)

Dziennik Ustaw nr 219z 11 grudnia 2008 r.

POMNIK

Rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z 28listopada 2008 r. w sprawie uznania za pomnik historii Po-znań – historyczny zespół miasta POZ. 1401■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 11 grudnia 2008 r.

ODPADY PROMIENIOTWÓRCZE

Rozporządzenie Rady Ministrów z 21 października 2008 r.w sprawie udzielania zezwolenia oraz zgody na przywóz na te-rytorium Rzeczypospolitej Polskiej, wywóz z terytorium Rzeczy-pospolitej Polskiej i tranzyt przez to terytorium odpadów pro-mieniotwórczych i wypalonego paliwa jądrowego POZ. 1402■ Wejdzie w życie 25 grudnia 2008 r. Omówienie: O przywozie i przemieszczaniu odpadówpromieniotwórczych lub wypalonego paliwa jądrowegomusi być zawiadamiany prezes Agencji w ciągu 15 dni odzakończenia akcji. Gdy w grę wchodzi tranzyt, do zawiado-mienia dołącza się potwierdzenie otrzymania odpadów lubzużytego paliwa przez odbiorcę. Należy też wskazać urządcelny, przez który zostały one wwiezione do państwa prze-znaczenia.

KONTROLA SKARBOWA

Rozporządzenie ministra finansów z 27 listopada 2008 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie komórek organizacyj-nych kontroli skarbowej, w których zatrudnionym inspekto-rom i pracownikom przysługuje umundurowanie służbowei broń służbowa, a także naboru do tych komórek POZ. 1403■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, tj. 26grudnia 2008 r. Omówienie: W stosunku do byłych funkcjonariuszy Inspek-cji Celnej, Policji, Urzędu Ochrony Państwa, Agencji Wywia-du, Straży Granicznej, Centralnego Biura Antykorupcyjnego,żołnierzy Żandarmerii Wojskowej oraz funkcjonariuszy cel-nych, zatrudnionych uprzednio w wyodrębnionych komór-kach administracji celnej, a także byłych pracowników wy-wiadu skarbowego, którzy ubiegają się o pracę w komórkachrealizacyjnych, można za zgodą Generalnego Inspektora Kon-troli Skarbowej odstąpić od postępowania kwalifikacyjnegopod warunkiem przedstawienia odpowiednich dokumentówpotwierdzających dane osobowe oraz posiadanie wymaga-nych umiejętności i predyspozycji.

Rozporządzenie ministra finansów z 28 listopada 2008 r.zmieniające rozporządzenie w sprawie organizacji urzędówkontroli skarbowej POZ. 1404■ Wejdzie w życie po upływie 14 dni od ogłoszenia, tj. 26grudnia 2008 r.

SYNDYCY

Rozporządzenie ministra sprawiedliwości z 26 listopada2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnego i testu umiejętnościw toku postępowania w sprawie uznania kwalifikacji dosprawowania funkcji syndyka POZ. 1405■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 11 grudnia 2008 r. Omówienie: Za pozytywną ocenę testu umiejętności uzna-je się uzyskanie powyżej 70 proc. sumy punktów możliwejdo uzyskania. W razie nieprzystąpienia przez wnioskodawcędo testu umiejętności po uiszczeniu opłaty, należy się zwrotjej połowy.

GEODEZJA I KARTOGRAFIA

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i admini-stracji z 13 listopada 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnegoi testu umiejętności w toku postępowania w sprawie uzna-nia kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanychw dziedzinie geodezji i kartografii POZ. 1406■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 11 grudnia 2008 r. Omówienie: W przypadku negatywnego wyniku testu, nawniosek wnioskodawcy, organ prowadzący postępowanie

w sprawie uznania kwalifikacji umożliwia powtórne przystą-pienie do egzaminu, ale nie wcześniej niż po 30 dniach odogłoszenia wyników.

OCHRONA OSÓB I MIENIA

Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych i admini-stracji z 27 listopada 2008 r. w sprawie stażu adaptacyjnegoi testu umiejętności w toku postępowania w sprawie o uzna-nie kwalifikacji do wykonywania zawodu pracownika ochro-ny POZ. 1407■ Weszło w życie z dniem ogłoszenia, tj. 11 grudnia 2008 r. Omówienie: Za pozytywną ocenę testu umiejętności uzna-je się uzyskanie powyżej 70 proc. sumy punktów możliwejdo uzyskania. Wnioskodawcy, który nie przystąpił do testuz uzasadnionej przyczyny, należy się zwrot opłaty. W razienegatywnego wyniku testu organ prowadzący postępowa-nie umożliwia na wniosek złożony przez wnioskodawcę po-nowne, jednokrotne przystąpienia do testu w najbliższymterminie.

PRAWO PRZEWOZOWE

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 grudnia 2008 r. –sygn. akt K 37/07 POZ. 1408Obowiązuje od daty publikacji, tj. od 11 grudnia 2008 r.Omówienie: Artykuł 62 ust. 2 prawa przewozowego w czę-ści obejmującej zwrot, jeżeli szkoda wynikła z winy umyślnejlub rażącego niedbalstwa przewoźnika, jest niezgodny z art.64 ust. 1 i 2 konstytucji, mówiących o tym, że każdy ma pra-wo do własności innych praw majątkowych, które to prawapodlegają równej ochronie dla wszystkich. Tym samym prze-woźnicy będą teraz ponosić odpowiedzialność za szkody pa-sażerów na podstawie art. 471 kodeksu cywilnego. Będązmuszeni do naprawiania szkód wynikłych z kontraktu, tzn.z niewykonania lub nienależytego wywiązania się z umów,jakimi jest sprzedaż i kupienie przez pasażera biletu na po-ciąg, który powinien kursować według określonego rozkładujazdy. Więcej Prawo • Kolej zapłaci za opóźnienia pociągów – GPnr 236/2008

PRAWO PRACY

Wyrok Trybunału Konstytucyjnego z 2 grudnia 2008 r., sygn.akt P 48/97 POZ. 1409Omówienie: Artykuł 30 par. 4 kodeksu pracy w zakresie,w jakim pomija obowiązek wskazania przyczyny uzasadnia-jącej wypowiedzenie w oświadczeniu pracodawcy o wypo-wiedzeniu umowy o pracę zawartej na czas określony, niejest niezgodny z art. 2 oraz art. 32 konstytucji. Natomiast art.50 par. 3, w zakresie, w jakim pomija prawo pracownika doodszkodowania Więcej Praca • Sądy mogą orzekać pozorność terminowychumów – GP nr 236/2008

Monitor Polski nr 93 z 9 grudnia 2008 r.

RACHUNKOWOŚĆ

Uchwała Krajowej Rady Biegłych Rewidentów z 28 paź-dziernika 2008 r. w sprawie publikacji listy podmiotówuprawnionych do badania sprawozdań finansowych POZ. 801 ■ Weszła w życie z dniem uchwalenia, tj. 28 października2008 r.

Wchodzi w życie15 grudnia 2008 r.

OCHRONA ZDROWIA

Paragraf 1 pkt 11– 19 rozporządzenie ministra zdro-wia z 14 listopada 2008 r. zmieniające rozporządzeniew sprawie uzyskiwania tytułu specjalisty w dziedzinie ma-

jących zastosowanie w ochronie zdrowia (Dz.U. nr 208,poz. 1312)

Sąd Najwyższy

OŚWIADCZENIE KANDYDATA NA RADNEGO

Deklaracja składana przez kandydata na radnego, w trybieart. 99 ust. 2 ustawy z 16 lipca 1998 r. – Ordynacja wybor-cza do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw(Dz.U. z 2003 r. nr 159, poz. 1547 ze zm.), co do wyrażeniazgody na kandydowanie oraz posiadania prawa wybieralno-ści, a więc także co do niekaralności, stanowi oświadczenieskładane przez kandydata we własnym imieniu i we własnejsprawie, zatem w wypadku podania w niej fałszywych da-nych, nie stanowi poświadczenia nieprawdy co do okoliczno-ści mającej znaczenie prawne, przez inną osobę uprawnionądo wystawienia dokumentu, w rozumieniu art. 271 par. 1 k.k.– postanowienie SN z 30 lipca 2008 r. II KK 68/08

WIADOMOŚCI SPECJALNE

Organ procesowy, zgodnie z przepisami kodeksu postępo-wania karnego z 1997 r., nie określa metody badania, o czymdecyduje biegły, wykorzystując wiadomości specjalne (art.193 par. 1 k.p.k.). – wyrok SN z 5 sierpnia 2008 r. III KK228/07

ODRZUCENIE SKARGI

Na postanowienie sądu drugiej instancji o odrzuceniu skar-gi o wznowienie postępowania w sprawie o uznanie lubstwierdzenie wykonalności wyroku sądu polubownego wy-danego w Polsce lub ugody zawartej przed takim sądemw Polsce nie przysługuje zażalenie – postanowienie SNz 4 lipca 2008 r., I CZ 139/07

Trybunał Sprawiedliwości Wspólnot Europejskich

USŁUGI DORADZTWA Artykuł 9 ust. 2 lit. e) szóstej Dyrektywy Rady 77/388/EWGz 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstwpaństw członkowskich w odniesieniu do podatków obroto-wych – wspólny system podatku od wartości dodanej, a tak-że art. 56 ust. 1 lit. c) Dyrektywy Rady 2006/112/WE z 28 li-stopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku odwartości dodanej, powinny być interpretowane w ten spo-sób, iż odbiorca usług doradztwa świadczonych przez podat-nika mającego siedzibę w innym państwie członkowskim,który to odbiorca wykonuje jednocześnie działalność gospo-darczą oraz działalność nienależącą do zakresu zastosowa-nia tych dyrektyw, powinien być uznawany za posiadające-go status podatnika, nawet wówczas, gdy rzeczona usługajest wykorzystywana na potrzeby ostatniej z wymienionychdziałalności – wyrok Trybunału z 6 listopada 2008 r. C 291/07

UZNAWANIE DYPLOMÓW

Wykładni art. 1 lit. a), art. 3 i 4 Dyrektywy Rady 92/51/EWG z 18czerwca 1992 r. w sprawie drugiego ogólnego systemu uznawa-nia kształcenia i szkolenia zawodowego, uzupełniającej Dyrek-tywę 89/48/EWG, zmienionej dyrektywą Parlamentu Europej-skiego i Rady 2001/19/WE z 14 maja 2001 r., należy dokony-wać w ten sposób, że właściwe organy przyjmującego państwaczłonkowskiego są na podstawie art. 3 Dyrektywy 92/51 zobo-wiązane – z zastrzeżeniem art. 4 tej dyrektywy – do uznania dy-plomu wydanego przez właściwy organ w innym państwieczłonkowskim nawet wówczas, gdy dyplom ten potwierdza wy-kształcenie uzyskane, w całości lub w części, w instytucji poło-żonej w przyjmującym państwie członkowskim, która zgodniez prawem tego państwa nie jest uznana za instytucję oświato-wą – wyrok Trybunału z 4 grudnia 2008 r. C 151/07

Kolumnę przygotowali DOBROMIŁA NIEDZIELSKA-JAKUBCZYK, MAREK KOBYLAŃSKI