Gazeta polska dla ludu polsko - katolickiego.Naprzód z Bogiem! Za ojczystą sprawę!

g............. ......... .... '.Redakcja i Administracja znajduje się w Gliwicach przy ulicy Wilhelmowskiej (Wilhelmstrasse) nr. 59.;

»GŁOS ŚLĄSKI" ;zapisany na poczcie: Zeitungspreieliste 1. poln. 47a..

Przy sądowem dochodzeniu naszych pretensji za ogłoszenia przy konkursach, akordach i t. d. wszelkie rabaty upadają.

sbfmcnf "Głosu Ś1 ” fest ubezpieczony na wypadek śmierci wskutek nieszczęścia na 300 mk. a na wypadek śmierci przez utonięcie i w kopalni----- ;— ------—™—— pod ziemię na połowę, feżeli wypełni wszystkie przepisane warunki i był sześć miesięcy przed wypadkiem abonentem i śmierć nastąpiław ciągu tvgodnia od dnia wypadku. Abonament musi być do 5. każdego miesiąca a przy kwartalnym abonamencie do 5. pierwszego miesiąca kwart, zapłacony.

Wypadek musi być w przeciągu 24 godzin zameldowany. — Na przeciąg obecnej wojny ubezpieczenie to się znosi i nie istnieje.

Rok XSV. Gliwice, czwartek dnia 7-go września 1916 r. lir. 108|M1 kÄf-CtlOc;

wisnslomośel.mesmedtie.

(wtb.) Główna kwatera, 5 września. Wojna na zachodzie. Wielka bitwa nad Sommą toczy się dalej. Wojska nasze staczają zaciętą walkę. Na Południe od rzeki odparły przeciwnika napierającego. na froncie 20 kim. szerokim od Barleux aż na Dołu dnie od Ch illy. Wieś Chilly jest straconą.

Na prawo od Mozy odparte zostały nowe ataki Francuzów na nasze linie na wschód od Fleitry i na zdobytą 3 września pozycyę przy parowie Souville.

Wojna na wschodzie. Armia g e n.-f e 1 d m. k s. Leopolda. Położenie jest bez zmiany.

Armia generała kaw, arcyks. Karola. W zaciętych walkach odparły niemieckie bataliony nieprzyjaciela, nacierającego na południe- wschód od Brzezan. W jeńcach przyprowadziły wojska sprzymierzone w dwóch ostatnich dniach- oficerów, 249 chłopa.

W Karpatach odbyły się w kilku miejscach mniejsze potyczki. Na południe-zachód od Żabia i od Szypota toczy się walka. Silne rosyjskie wojska zostały na południe-zachód od Funchul-Moldo- wi krwawo odparte.

_ Wojna na Bałkanach. Niemieckie i bułgarskie wojska wzięły szturmem utwierdzone przednie po- zycye przyczółka mostu Tutrakan. Miasto Dobric zostało przez Bułgarów wzięte. Bułgarska kawała rozproszyła kilkakrotnie rumuńskie bataliony.

, Niemieckie samoloty morskie obrzucały bom- °anii Konstanzę i lekkie rosyjskie siły morskie. Nasze samoloty bombardowały z dobrym skutkiem Bukareszt i okopy w Ploesti.

Pierwszy generalny kwatermistrz, Ludendorff.

Sprawozdanie austriackie*jj Wiedeń, 5 września. Wojna na wschodzie, rzy niezmiennem położeniu nic ważniejszego.

Armia generała kawaleryi arcy- Księcia Karola. Ataki Rosy an przeciwko linii bojowej sprzymierzonych trwają dalej. Pod Fundul- Moldawi odparły nasze wojska liczne ataki Nad górnym Czeremoszem i nad południową Bystrzycą toczy ^ zacięta walka. Na północ-zachód od Ko- roz - Mözö nie powiodły się wysiłki nieprzyjaciela celem zyskania terenu.

Na południe-zachód od Brzezan został także ostami kawałek straconego rowu odebrany z powrotem.

Armia generał -feldmarszałka k s.- e o p o Id a bawarskiego. Żadnych ważniejszych wypadków.

Wojna z Włochami. Na froncie tyrolskim wzmogła się czynność artyleryi. W okolicy Rufredo przyszło do zaciętych walk o wierzchołek Sorame, który nasze wojsko przejściowo utraciły, ale w śmiałym kontrataku odebrały z powrotem

Południowo - wschodnia widownia wojny, fojska włoskie przekroczyły pod Feraz. dolną Wo- iuzę. Atak naszych rezerw odrzucił nieprzyjaciela ? powrotem. Ogień naszej ciężkiej artyleryi prażył -cfające się na południowy brzeg kolumny włoskie, f walce zestrzelony został nieprzyjacielski samolot, »“den letnik zabity, drugi ranny.

EalM w Siedmiogrodzie.(wtb.) Budapeszt, 4 września. Wedle „Az

i;sf,? poprawiło się znacznie położenie około Orsowy vy osta $ nich 24 godzinach, wymieniona gazeta piszer alej: Miasto jest w naszych rękach. Wszystkie na-deszfe wiadomości zaznaczała, iż napór rumuński

został powstrzymały. Wojska, walczące pod Orsową i Herkules Fürdö, po cofnięciu się na zachodni brzeg Czerny, odparły w nowych pozycyach gwałtowne ataki nieprzyjaciela.

Na siedmiogrodzkim froncie południowym postępuje nieprzyjaciel tylko z wahaniem i ostrożnie naprzód w okolicy już dawno opuszczonej.

Od czterech dni opuszczone miasto Nagy Szeben (Hermannstadt) zostało wczoraj wzięte przez nieprzyjacielską artyleryę pod ogień. Od kilku dni pochód rumuński osłabł w podpadający sposób, ponieważ Rumuni muszą odczekać w okolicy Barz i Czik, dopóki ich komendy etapowe nie przejdą przez granicę.

Pod Gyergyo przeszedł nieprzyjaciel przełęcze i dotarł w okolicę Gyergyo Szcnt Młklos w dolinie Maros. Wzdłuż linii kolejowej próbowali Rumuni przebyć rzekę, w czem im nasza artylerya przeszkodziła.

fja$a k@rom*a w plenach.W środę (dziś) rano odbędzie się w Atenach pod

przewodnictwem króla rada koronna, w której biorą udział także przedstawiciele ententy, ale nie Venizelos.

Obsadzenie #en.L u g a n o, 4 września. Do „Secolo” donoszą

telegraficznie z Aten, iż wojska angielsko - francuskie obsadziły Ateny i zażądały zdania im urzędu pocztowego i telegraficznego. Urzędnicy niemieckiego poselstwa Hoffmann i Idipp zostali aresztowani, również grecki poddany Caractidi, Austryacki sekretarz legacyjny próbował uciec automobilem. Wstrzymano go strzałami i sekretarza aresztowano. Naczelnikowi legacyjnem u baronowi Schenkowi udała się podobno ucieczka i schronił się do Floriny. Rumuński atache wojskowy został również aresztowany, ponieważ przyjaźnił się z urzędnikiem niemieckiego poselstwa Hoffmannem, lecz później wypuszczono go znowu na wolność.

3£*mff$kafa niemieckich i austryackieh okrętów.

W porcie Piraeus, w zatoce Eleusis i Salamis obłożyła koalicya aresztem około 20 niemieckich i austryacki ch okrętów, ponieważ rzekomo porozumiewały się przy pomocy telegrafu bez drutu z nieprzyjaciel- skiemi łodziami podwodnemi.

Okręty fcoalSeye w Patras.„Kreuzztg.” donosi za gazetami ateńskiemi, iż

także do portu Patras przybyły okręty wojenne ententy.

Zmiana greckie] poSMykl.„Times” donosi z Aten, iż król Konstantyn po

stanowił ze względu na zmianę stanowiska Rumunii zmienić również kierunek przyszłej polityki greckiej. Król miał to oświadczyć na posłuchaniu, udzielonem przedstawicielom ententy.

jtfa morsach.(wtb.) Londyn, 4 września Francuski żaglo

wiec „Generał Architiard”, 356 ton, został zatopiony.(wtb.) Londyn, 4 września. Lloyds donosi:

Angielski parowiec „Swhwings” został zatopiony.

Strata sueprsyjactelskich okrętów w lipcu.Wedle zestawienia biura „Veritas’’ w Paryżu wy

nosi liczba straconych wskutek wojny okrętów w lip- cu 60 o pojemności 103 075 ton. Czterv piąte z tego przypada na Anglię.

Z Warszawy.(wtb.) Demons trący a przeciw Rosy: a za pań

stwami centralnemi w Warszawie. Klub państwow- ców polskich w Warszawie urządził w niedzielę. 3-go września, w wielkiej sali Filharmonii wiec publiczny. w którym przeszło 5000 ludzi ze wszystkich warstw społeczeństwa wzięło udział. Zebranie zajęło stanowisko wobec kwestyi, jakie skutki dla sprawy polskiej może mieć udział Rumunii w wojnie. Przyjęto rezolucye. oświadczającą, że Ro- sya najbezwzględniejszym jest przeciwnikiem państwowością polskiej i odbudowania państwa polskiego. Zwycięstwo Rosy! zniszczyłoby narodowy byt Polski, klęska Rosy i przeto jest koniecznym warunkiem. aby Polska jako państwo mogła powstać.

Rezolucya daje do poznania, że życzenia1 Polaków w Warszawie nie tylko z sympatyą do państw ażeby w ten sposób Polacy w czynnej walce prze* ciwko Rosyi udział brać mogli.

Postanowiono również przesłać za pośrednictwem przedstawiciela rządu austro-węgierskiego w Warszawie telegram do prezesa węgierskiego mi- nisteryum. w którym wyrażona zostanie sympatya dla zagrożonych w tej chwili przez Rumunię Węgier. Z naciskiem telegram stwierdza, że wobec grożącego ze strony Rosyi niebezpieczeństwa dla! sprzymierzonych narodów wspólna obrona jest key nieczna. * -

Manifestacya warszawska miała bardzo poważny charakter, a zebranie odbyło się w najlepsze? harmonii wszystkich uczestników.

Z depeszy tej wynika, że szerokie koła Polaków w Warszaw!t nie tylko z sympatyą do państw centralnych się odnoszą, lecz że pragnęłyby także czynny w walce z Rosyą wziąć udział. Zdają sobie jednak sprawę z tego. że mogłoby się to stać możliwe dopiero po ogłoszeniu przez państwa cetv trafne samodzielności Polski, jako państwo.

Krupp na piąta pożyczkę wo jenną,Firma Krupp podpisała na piątą pożyczkę wojew

ną 40 milionów marek.

Narady kanclerza % przywódcami party!.

Kanclerz Rzeszy zaprosił przywódców party parlamentarnych na wtorek po południu do siebie na narady. Parlament niemiecki zwołany zostanie prawdopodobnie na czwartek 28 września. Obrady potrwają tylko z 8 dni. Natomiast przewidziane jest zwołanię parlamentu w listopadzie na dłuższe obrady.

Jeńcy Polacy w obozach niemieckich.

Z Warszawy donoszą: Rząd niemiecki przedsięwziął teraz rozległą akcyę w sprawie opieki nad tysiącznemu zastępami jeńców polskich, którzy przebywają w obozach koncentracyjnych, rozmieszczonych po całem państwie niemieckiem. Jeńcy polscy podlegają ogólnym przepisom, nie mają możności współżycia wśród swoich, brak im gazet, książek, a skazani są na przymusowe towarzystwo Rosy an, Francuzów i Anglików. Już od dłuższego czasu zabiegał w tej sprawie tyle zasłużony działacz b. poseł do Dumy Michał Lempicki. Obecnie starania jego uwieńczył sukces. Oto. jak się dowiadujemy udała się przed kilku dniami delcgacya obywateli

warszawskich do kancieroa Rzeszy, Betfomana-

Hollwega. W skład deputacyi wchodzili wybitni przedstawiciele «Ligi państwowości polskiej« pp. mecenas Dziewulski, inżynier Czajkowski, oraz poseł Łempicki. Deputacya przedstawiła kanclerzowi konieczność i potrzebę odrębnego traktowania jeńców narodowości polskiej, których należy lak najrychlej odosobnić w osobnym obozie i złagodzić smutna dolę niewoli. Kanclerz Rzeszy niemieckiej przychylił się do słusznych życzeń i obiecał w krótkim czasie postarać się o potrzebne zarządzenia. Jak słychać, zarządzenia te wejdą w najbliższym czasie w życie. Jeńcy Polacy umieszczeni zostaną w jednym obozie, który będzie odpowiednio urządzony i zaopatrzony w biblioteki, czytelnie oraz urządzenia hygieniczne i sanitarne. Według list urzędowych zgłosiło przynależność do narodowości polskiej 26 000 jeńców, wziętych do niewoli )d początku wojny.

Wielkie nieszczęście kolegowe w Wildpark u.

W niedzielę wieczorem o godz. 11 minut 42 najechał manewrujący pociąg towarowy na rociąg osobowy, przyczem 6 wagonów zostało zupełnie zdruzgotanych. Z pośród 300 pasażerów zostały 3 osoby zabite, 4 odniosły ciężkie a 16 mniejsze okaleczenia cielesne. Część pasażerów rannych umieszczono w szpitalach w Poczdamie, a część przewieziono do lazaretów berlińskich. Winę ponosi maszynista pociągu towarowego, śledztwo jest w 'toku.

Trzy dni kezmlęsne w Ansiryi.Gazety wiedeńskie donoszą: W najbliższych dniach

pojawi się rozporządzenie, ustanawiające dla całej Austryi trzy dni bezmięsne, mianowicie: poniedziałek, środę i piąteję W dniach tych będą zabronione, jak dotychczas, wszystkie potrawy mięsne, z wyjątkiem pewnych wyrobów masarskich, Tylko w poniedziałek będzie do sprzedaży dopuszczona także baranina.

Tasza o wognie z Eumimią.Na sobotniem posiedzeniu węgierskiej Izby ma

gnatów napiętnował prezydent ministrów hr. Tisza postąpienie Rumunii, która Austro - Węgrom zawdzięcza cały swój rozwój państwowy i swoje wzmocnienie gospodarcze, za co odwdzięczyła się wiarołomstwem. W dalszym ciągu odpierał prezes ministrów stanowczo zarzuty, czynione przez rząd rumuński przy wypowiedzeniu wojny. Liczba naszych nieprzyjaciół — kończył hr. Tisza swą przemowę — pomnożyła się o nowego wroga. Byłoby błędem ten fakt umniejszać. Ale równym błędem byłoby zbyt go przeceniać. Patrzymy w oczy nowemu nieprzyjacielowi, stojąc ramię przy ramieniu z naszymi sprzymierzeńcami, których wierność w tej krytycznej chwili może jeszcze wspanialej, niż dotąd jaśnieje.

Hr. Szecheny zarzucał rządowi i zarządowi armii, iż nie postarano, się o to, by umocnić granicę wjęgierską w odpowiedni sposób przeciw Rumunii, przynajmniej o tyle, żeby ludność obszarów nadgranicznych wczas mogła- była uciec i ruchomości swoje zabrać.

Prezydent ministrów zaznaczył w odpowiedzi, iż za mało było czasu na wysłanie tylu wojsk nad granicę rumuńską, aby powstrzymać atak rumuń-

DZIWNE Sh DROGI OPATRZNOŚCI(Z FRANCUSKIEGO.)

- n—(Ciąg dalszy)

Drzwi, prowadzące do pokoju Jerzego, nie były zamknięte na klucz. Wchodząc tam, Piotr spojrzał nrzedewszystkiem w stronę łóżka.

Było ono posłane na noc, lecz nie zmięte wcale.Nikt widocznie nie tknął odchylonej porządnie

kołdry i przyszykowanej obok nocnej koszuli.— A ! — rzekł Piotr z głębokiem zdziwieniem.Rozejrzał się uważnie po pokoju. Panował w

ftirn wzorowy porządek.— Mówisz, żeś nie widziała Jerzego od chwili,

gdy wyszedł w towarzystwie doktora ? — spytał Zuzanny.

- Tak.Nagle ruchliwa twarz młodej dziewczyny zasę

piła się.— A jednak zdaje się mi — dodała — że ktoś

wchodził tej nory do mego pokoju i zbliżał się do kolebki.

.. Sądzisz, że to był Jerzy ?Zarumieniła się gwałtownie na wspomnienie Eu

geniusza, którego postać przesunęła się jej w sennem widzeniu

Zaledwie otworzyłam na sekundę oczy i nikogo nie widziałam wyraźnie. Ale któżby to mógł być mny ?

Jerzy poszedł zapewne przespać się do kance- hryi Pójdę zobaczyć. Nic mów tylko proszę Adeli, że. nie nocował tutaj.

- Bądź pan spokojny.Piotr szedł w stronę fabryki zwolna, jakby ocią-

ski bez narażenia się na niebezpieczeństwo dostania się do niewoli, musiano się ograniczyć do tego, aby pochód Rumunów utrudnić.

Odpowiedź prezydenta ministrów przyjęto większością głosów do wiadomości, poczem załatwiono resztę porządku dziennego i posiedzenie zamknięto.

Sprawa żywnościowa w Anglii,Sprawa żywnościowa nie schodzi z łamów ga

zet angielskich. Powstają nawet nowe projekty, które żądają jednocześnie energicznej akcyi w celu zaradzenia tej. nie podlegającej zwłoki sprawie. Obawiają się, że w zimie ceny produktów spożywczych wzrosną o 50 proc. Sprawa żywnościowa stanie się najtrudniejszą, jaką będzie miał do rozwiązania rząd angielski w ciągu najbliższej zimy. Z całego kraju donoszą o przeciągających burzach i ulewach, które poważnie zagrażają zbiorom.

Manifest wojenny króla bułgarskiego.

Manifest wojenny kóla przypomina zdradzieckie uderzenie Rumunii na Bułgaryę podczas wojny serbsko-bułgarskiej, oraz poniżenie Bułgaryi, której pokojem bukareszteńskim wydarto Dobrudzę i wywodzi dalej:

Dziś, gdy Bułgaryi, przy pomocy dzielnych wojsk naszych sprzymierzeńców, powiodło się odeprzeć uderzenie Serbii na nasze obszary, pobić ją i roztrzaskać i urzeczywistnić zjednoczenie narodu bułgarskiego, dziś, gdy Bułgarya jest panem prawie wszystkich obszarów, do których miała prawo historyczne i narodowe — ten Sam sąsiad, Rumunia; wypowiada wojnę naszemu sprzymierzeńcowi, Austro-Węgrom, a to znowu pod pozorem, że wojna europejska kryje w sobie ważne terytoryalne zmiany na Bałkanie, któreby zagroziły jej przyszłości. Bez żadnego wypowiedzenia wojny wojska rumuńskie już dnia 28 sierpnia ostrzeliwały bułgarskie miasta dunajowe Ruszczuk, Świstów ltd.

Z powodu tego wyzwania ze strony Rumunii, rozkazuję naszej armii wypędzić nieprzyjaciela z granic królestwa i wiarołomnego sąsiada zniszczyć, aby jedność narodu bułgarskiego, urzeczywistnioną za cenę tak wielu ofiar, zapewnić i naszych braci w Dobrudży oswobodzić z niewoli. Będziemy walczyć ręka w rękę z walecznemi, żwycięskiemi wojskami wszystkich naszych potężnych sprzymierzeńców. Wzywam naród bułgarski do nowych, pełnych chwały czynów bohaterskich, któremi uwieńczy on święte dzieło oswobodzenia. Niech żołnierz bułgarski spieszy dalej od zwycięstwa do zwycięstwa.

Parowce norweskie na służbie angielskiej.

Obecnie wyszło na jaw, że przedstawiciele norweskiego związku towarzystw okrętowych zawarli z rządem angielskim układ, mocą którego oddają rządowi angielskiemu do dyspozycyi 50 parowców norweskich. Pokaźna ta liczba parowców norweskich o pojemności ogólnej przeszło 150 000 ton, już w tych dniach będzie oddana na usługi Anglii. Ja- snem jest, że te t. zw. parowce neutralne będą w Anglii, i u jej sprzymierzeńców pełniły usługi wojenne.

gając się. Był bardzo blady, czoło jego przecięła głęboka zmarszczka. Przypomniał sobie, że przed kilku dniami Joanna Debours, dawna przyjaciółka Jerzego, przychodziła znowu do fabryki. Jerzy nie przyjął jej i prosił Piotra, aby się z nią rozmówił. Joanna wytłómaczyła mu w kilku słowach, że zamierzała udać się do Rio de Janeiro, gdzie jej proponowano założenie pracowni strojów damskich.

— Jestem pewna, że zrobiłabym tam milionowy majątek, ale nie mam funduszu na rozpoczęcie interesu.

— I chciałabyś dostać go od Jerzego?— Tak. Nie zobaczyłby mnie przynajmniej tu ni

gdy w życiu.— A skadżeby Jerzy mógł dostać taką sumę? —

zawołał Piotr ze zdumieniem.— A więc ileżby mógł mi dać, potrzebuję bo

wiem bardzo ?Piotr spojrzał jej w oczy stanowczem i jak stal

zimnem spojrzeniem.— Jeżeli prosić go będziesz takim tonem, jakim

przemawiasz teraz do mnie, to nie da ci nic z pewnością.

Joanna uczuła się dotkniętą.— Zobaczymy ! — rzekła zgrzytając zębami.Wyszła ciskając jeszcze od progu -wyzywające

spojrzenie.Piotr przez dni kilka nie mógł się otrząsnąć z

przygnębiającego wrażenia, jakie wywarła na nim ta rozmowa. Jerzy był człowiekiem słabego charakteru. Czy zdoła się oprzeć wpływom wytrawne) przebiegłej, a zarazem niepospolicie pięknej kokietki ?

A wówczas cóż by sie stało ze szczęściem Adeli ?VIII

Drzwi do fabryki były otwarte. Drzwi do gabinetu również. Piotr podniósł opuszczone sztory i rozejrzał się po pokoju. Nie było w nim nikogo.

Zakończenie strejkn kolejjarzy w Ameryce.

Z Waszyngtonu donoszą, iż tak senat, jak i Izba reprezentantów przyjęły przedłożenie, zaprowadzające ośmiogodzinną prace na kolejach Stanów Zjednoczonych. Wskutek tego przywódcy kolejarzy cofnęli, jak już doniesiono, odezwę, wzywającą do rozpoczęcia strejku.

WO JM A.0 obecnem petoienäu wojesiftem

znany krytyk wojskowy niemiecki, major Morath, tak pisze w „Beri. Tagebł.”:

W połowie sierpnia letnia ofenzywa rosyjska zna cznie się załamała, Możliwem jest, iż w tym czasie wypełnienie zdziesiątkowanych szeregów sprawiało trudności, gdyż oddziały, przeznaczone do transportu na front ofenzywy, wysłano nad Dunaj i nad Pruł ku granicy rumuńskiej; rosyjskie kierownictwo armii sądziło bowiem, iż uda mu się urzeczywistnić plan przemarszu przez Rumunię. Jak obecnie dowiaduje, my się z petersburskich doniesień neutralnej prasy, w połowie sierpnia do Archangielska przybyły silne oddziały floty angielskiej z materyałem wojennym. Przeznaczoną dla Rumunii amunicyę i artyleryę, w łącznej wartości 180 milionów franków, natychmiast odesłano nad granicę rumuńską. Podczas gdy obecnie wojska rosyjskie znajdują się w drodze na Bałkany, rosyjskiemu kierownictwu armii zależy na tern aby nie dopuścić do przesunięć austryacko-niemieckich Tern też da się objaśnić podjęcie nowego ataku rosyjskiego na froncie między Pińskiem a Kimpolun- giem, przyczem usuwa się na drugi plan kwestya, czy Rosy a ciągle jeszcze wierzy w możliwość przełamania frontu na drodze do Kowla i Lwowa.

Tymczasem wzrósł nacisk rumuński na Siedmiogród. Planowo przygotowane wtargnięcie udało się nieprzyjacielowi z wyjątkiem najdalej na południe wysuniętego terenu w obszarze Orsowy i Herkules- fürdö. Dlaczego tego obszaru broni się energicznie, tego dziś roztrząsać nie można. Pocieszającym jest jednak fakt, iż się to udaje. Niestety musiano opróżnić także Hermanstadt bez poważniejszych Xvalk Front austro-węgierski przebiega obecnie na południc od rzeki Maros, która przecina Siedmiogród w kierunku z północnego wschodu ku południowemu zachodowi. Tymczasem Rumuni rzucili wojska ku granicy Dunaju, używając w tym celu wszystkich linr kolejowych, które prowadzą ku południowi od głównej linii Ternu - Severin - Bukareszt. Czy zajmą postawę obronną, czy przekroczą Dunaj w któremś miejscu, tego na razie nie można ocenić. Także o przemarszu większej armii rosyjskiej przez Dobrudzę nic jeszcze nie wiadomo. Natomiast sytuacya polityczna w ostatnich dniach znacznie się wyjaśniła, gdyż zarówno Bułgarya jak i Turcya wypowiedziały wojnę Rumunii. To zmusza wojska rosyjsko-rumuńskie do większej przezorności. Od centrum tureckiego, Adryanopola, ku granicy rumuńskiej odległość wynosi okrągło zaledwie 300 kim., które w większej części można przebyć koleją.

" Oświadczenie bułgarskich mężów stanu brzmią bardzo pewnie, a ponieważ armia bułgarsko-niemie-

Przewrócone krzesło i rewolwer, pozostawiony na stole zwróciły jego uwagę.

Ale krzesło mógł przewrócić sam Jerzy w pośpiechu, a rewolwer posiadał wszystkie sześć kul nietkniętych.

Piotr obejrzał uważnie zamki biurka, a nie widząc żadnego uszkodzenia otworzył swoim kluczem szufladę, do której Jerzy wkładał w sobotę pieniądze

Szuflada była pustą.— Nieszczęsny ! — szepnął Piotr przez zaciśnięte

zęby. — Oddał je zapewne Joannie.Byle tylko Adela się nie dowiedziała. Wiadomość

ta odebrałaby jej dzisiaj może życie, a za dni kilka zdruzgocze na zawsze jej szczęście.

— Co się panu stało? — zawołał doktor Gar- niers, widząc Piotra wchodzącego do salonu. — Je steś pan blady jak płótno.

— Czuję się trochę znużony nocną jazdą — odparł Piotr z zakłopotaniem.

Doktor był światowym człowiekiem, zrozumiał przeto, że pytanie jego było niedyskretne i ugryzł się w język.

— Czy będę mógł zobaczyć się z panem Chanier# przed odejściem ? — zagadnął po krótkiej pauzie.

— Szwagier mój wyszedł z domu.— Tak wcześnie... nie widząc się z żoną?Piotr nie odpowiadał, lecz na twarzy jego malcy

wało się coraz silniejsze zakłopotanie.— Kiedy przyjdziesz znowu, doktorze ? — spytał— Późno wieczorem. Zegnam pana.W chwili, gdy doktor odszedł, pani Nouvaille?

zbliżyła sie do Piotra.— Pani czuje się bardzo zaniepokojona i chcia

łaby się zobaczyć jak najrychlej z mężem. _ .— A ~ wyrwał się okrzyk pełen trwogi z piers/

Piotra de Sauves.(Ciąg dalszy nastąpi.)

Noście złoto do Banku Rzeszy! Unikafcie wypłat gotówką!

Każdy obywatel niemiecki, który do zmniejszenia obiegu gotówkowegopieniądza się przyczynia, wzmacnia gospodarczą silę ojczyzny.

Niejeden w Niemczech uważa, że w dostatecznej zupełnie mierze obowiązkowi patryetycznemu zadość uczynił, skoro zamiast złotych monet, jak dawniej, teraz banknoty w portmonetce nosi albo w szufladzie chowa. To jest atoli omyłką. Bank Rzeszy jest bowiem ustawą obowiązany, za każde trzysta marek banknotów w obiegu będących, najmniej sto marek w złocie mieć w swoich kasach, jako pokrycie. Wyjdzie na jedno, czy sto marek w złocie albo trzysta marek w pieniądzach papierowych do Banku Rzeszy się zaniesie, Dla tego napomina się niniejszem każdego patryo- lycznego obywatela niemieckiego:

Ograniczcie obieg gotówki! Uszlachetnijcie zwyczaje płatnicze!

Każdy, kto jeszcze konta bankowego nie ma, niech je sobie zaraz urządzi, i na nie wszelkie, niepotrzebne do życia pieniądze oraz bieżące dochody wpłaca.

Urządzenie konta w banku jest bezpłatne a właściciel konta otrzyma od banku za swoje pieniądze procent.

Dotychczasowy sposób, ażeby długi płacić gotówką lab przekazem pocztowym, nie powinien pozostać w zwyczaju. Właściwe są następujące sposoby :

Po pierwsze — i to jest najszlachetniejszy zwyczaj płacenia —Przekaz banku na bank

Jak to się odbywa?Właściciel konta upoważnia swój bank, ażeby firmie lub osobie prywatnej, której coś winien,

sumę dłużną na jej konto bankowe przekazał. Oczywiście musi swojemu bankowi podać bank, w którym odbiorca pieniędzy konto utrzymuje. Dla tego każda większa firma winna dzisiaj w nagłówku swoich listów handlowych mieć wskazówkę, w którym banku ma konto. Poza tern zapytanie telefoniczne tieraz też książka adresowa (n. p. w Berlinie i Hamburgu) daje wyjaśnienie co do tego.

Skoro się wie, że odbiorca pieniędzy ma konto, ale nie wiadomo w jakim banku, natenczas ożywa się do zapłacenia długu czeku.

Po drugie~~ Czek z dopiskiem „tylko dla rozrachunku66.Dopisek tylko dla rozrachunku“ wyraża, iż odbiorca pieniędzy nie ma żądać wykupienia czeku

gotowką, lecz jedynie zapisania kwoty na jego konto. Przy czekach rozrachunkowych unika się też niebezpieczeństwa, aby ktoś niepowołany nie mógł czeku zrealizować, dla czego taki czek w zwykłem liście, nie rekomendowym, może być wysłany, ponieważ wypłata gotówką ze strony banku nie następuje. Podług nowych ustaw podatkowych stempel czekowy, 10 fen. wynoszący, od 1 października nie potrzebuje być opłacany.

Po trzecieTak zwany czek gotówkowy czyli czek bez dopisku:

„tylko do rozrachunku46.Używa go się wtedy, gdy odbiorca pieniędzy nie ma konta w banku a przeto wypłaty gotówką

żądać musi. Taki czek zniknie o tyle z obiegu, o ile zbliżymy się do pożądanego, celu, ażeby każdy obywatel w Niemczech, który płat dokonuje i je otrzymuje, miał konto czekowe na poczcie, w banku, lub w jakiej spółce kredytowej.

Dla tego usilne upomnienie w poważnym czasie:Niech każdy złoto odnosi do banku Rzeszy.Niech każdy korzysta z rozrachunku bankowego.Niech każdy w kole znajomych i przyjaciół dba o zaprowadzenie obiegu bezgotówkowego pieniądza!Każdy fenyg, rozraohowany bez opłaty gotówkowej, jest bronią przeciwko gospodarczej wojnie,

/aką nieprzyjaciele nasi chcą nas zwyciężyć!

cka nie ma potrzeby żywić poważnych obaw ze strony armii Sar rai la, istnieje prawdopodobieństwo, iż siły bułgarsko-tureckie w zupełności dorosły do odparcia prób ataku ze strony nieprzyjaciela.

Jraneuzi o planach jtmdentmrga.Do „Voss. Ztg," donoszą z Bernu: Opinia pu

bliczna we Francy; zajmuje się wciąż jeszcze bardzo żywo sprawą zamianowania Hindenburga szefem sztabu generalnego. W celu uspokojenia ludności starano się nasamprzód obniżyć znaczenie tego faktu. Obecnie krytycy wojskowi starają się wybadać, dokąd się Hindenburg z w ród najpierw. Wobec chwilowego zastoju w operacyach, tak na wschodzie jako i na zachodzie, ze stanowiska prasy francuskiej odnosi się wrażenie, jakoby koalicya oczekiwała stanowczego ciosu ze strony Hindenburga. Komendant de Civrieux me wierzy, aby Hindenburg zwrócił się na zachód; mniema też, że nie pójdzie on także na Fmni południowo-rosyjski, gdyż tam wkrótce nastanie jesień. Wszystkie warunki kształtują się wprawdzie na korzyść koalicyi, ale nie należy stracić ani jednego dnia, nie można popełnić ani jednej pomyłki. Pułkownik Pris pisze w gazecie „Radical", że Hindenburg nie uczyni ani jednego kroku, o którym nie byłby przekonanym, że jest absolutnie pewnym. Obowiązkiem jest koalicyi wszystkich środków użyć ku temu, aby wojna trwała jak najdłużej. Ostatnie powodzenia dyplomatyczne wywołały słuszną radość, ale ta nie powinna zaciemniać nam jasności wzroku. Idzie nam wprawdzie coraz lepiej, ale do celu jest jeszcze bardzo daleko. Nad Sommą okazało się znowu, że powodzenia, uzyskane na całym froncie, trudne są do wyzyskania. Byłoby to zwodzeniem publiczności, gdybyśmy chcieli twierdzić, że rozstrzygnięcie nastąpi wkrótce.

Jfa fronds rosyjskim.Ze Sztokholmu donoszą: Półurzędowe donie

sienie rosyjskie przyznaje, że ogólne wrażenie, jakie w Rosyi sprawia obecne położenie jest mniej pomyślne. Dotychczas nieprzyjaciel opierał się wprzygotowanych stanowiskach. Obecnie nnór Au-

stryaków przybrał odmienny charakter, wykazując niesłabnącą siłę i obfitując w zaciekłe kontrataki, co poniekąd utrudnia prowadzenie ofenzywy Rosy anom. Poza frontem rosyjskim odbywają się znaczne przesuwania wojsk,

ya frondę angielskim.Z Amsterdamu donoszą: Według jednego z

dzienników tutejszych, korespondent »Timesa« przy angielskiej kwaterze głównej donosi, iż ciągły deszcz utrudnia w znacznej mierze operacye. Teren walk przeobraził się w bagno, a rowy i wyrwy po granatach pozalewała zupełnie woda. Wsku- { tek tego, wyjąwszy utarczki lokalne, do poważniejszych ataków nie dochodziło.

Z widowni bałkańskiej.(Wojska rumuńskie połączyły się z wojskami

rosyjskiemi). »Secolo« otrzymuje od swego kores- pondtnta zawiadomienie, że od soboty popołudnia nieustannie transportowano wojska na ziemię rumuńską. W jednym tylko dniu przerzucono w pobliżu Tulcea przeszło 50 000 Rosyan na ziemię rumuńską. Pomiędzy wojskami rosyjskiemi znajdują się trzy dywizye wojska serbskiego, utworzonego z pośród uchodźców serbskich, zbiegłych do Rumunii i z pośród Serbów, którzy przybyli do Rosyi z Ameryki. Car rosyjski dokonał podczas ostatniej swej bytności w O desie przeglądu wojska rosyjskiego. Wojsko rosyjskie zostało natychmiast wysłane pociągami w kierunku południowym. Wielkie siły wojska rosyjskiego, jak również i wielkie transporty broni i amunicyi nadchodzą od strony dróg Lipkany-Mamałyga i Nowosielica- Czerniowce. Armia rosyjska połączyła swe skrzydło z armią rumuńską już w niedzielę popołudniu (a zatem przed wypowiedzeniem wojny).

(Ochotnicy greccy w wojskach koalicyi.)Z Sofii donoszą: Według otrzymanych tu informa- cyi z Salonik, dotychczas podobno zgłosiło się około 17 000 ochotników greckich do armii Sarraila.Jaki jest oroceru zdolnych do służby pomiędzy zgła-

szającymi się do wojska, dotychczas niema danych1 dokładnych.)

(Sprawozdanie austryackie z 3 wrze* S n i a.) Wojska nasze, wałczące na północ od Orsowy, wy

1 cofa wszy się przedwczoraj na zachodni brzeg rzeki Czarny, bronią swych nowych pozycyi. Na południowej granicy Cic dmiogrodu posuwa się nieprzyjaciel bardzo powoli i ostrożnie. Rumuni jedynie maiemi oddziałami wkraczają -a nowy teren. Nigdzie jeszcze nie napotkali oni głównych naszych sił. Artyłerya rumuńska wzięła wczoraj od czterech dni ewakuowane miasto Nagy Szeben (Hermanstadt) pod ogień. W Barczasag i komitacie Czik nie było żadnych poważniejszych walk. Ostrożne podchodzenie Rumunów tłomaczy się tern. że w stosunkowo krótkim czasie przerzucili znaczny maierva? ludzki poza wały graniczne i teraz z głównych stacyi etapo wych posyłają resztki. Oddziały, które przekroczyły przełęcze Toelgyes i Gyimes, wydostały się z jarów gór Gyoergyoe wzdhiż górnego biegu Maros aż pod Gyoergyoe-Miklos i usiłowały tutaj w wielkiej sile przedostać się przez Maros. Nasz ogień działowy udaremnił jednak ten zamiar. W Bukowinie trwa napór rosyjski. Na zachód od Mołdawy daremnie trudziły się rosyjskie siły, aby zdobyć utracone pozycye. W Karpatach lesistych trwają natarcia rosyjskie. Ponieważ ich usiłowania zdobycia przełęczy tatarskiej były bezskuteczne, uderzyli na północ - zachód i zdobyli po zaciętych walkach górę Ploskę.

(Sprawozdanie rumuńskie z 2 września rano.) Na froncie północnym i północno - wschodnim trwa pochód naszych wojsk w dalszym ciągu. Zdobyliśmy góry AUon (2 kim. na wschód od Orsowy) i Dranic (4 kim. na północ od Orsowy), przyczem zabraliśmy 9 oficerów i 645 szeregowców do niewoli. Tor kolejowy do doliny Aluty przerwaliśmy na południe od Cik Czereda. W Brazo zdobyliśmy znaczne zapasy żywności wszelkiego gatunku. Na froncie południowym zaatakował nieprzyjaciel pomiędzy Dunajem a Bachman - Iśziklar (na południe od Silistrii) naszą straż pograniczną, lecz odparto go. Nieprzyjacielskie statki i posterunki nad brzegiem Dunaju wymierzyły kilka strzałów na Giyrgeyo i nasze posterunki, nie powodując jednak żadnych strat.

(Sprawozdanie francuskie.) Na froncie Stru my i w okolicy jeziora Dojran od czasu do czasu ogień artyleryjski. Artyłerya francuska spowodowała pożar dworca Pardonicy (na północ od Gewgheb). Pomiędzy Czerną i War- darem walki granatami ręcznemi. Bułgarski atak nocny w odcinku Vedrenica Serbowie odparli z łatwością.

Sprawozdania rosyjskie.f (wtb.) Z 2 września. Front zachodni: W odcinku na

południe-zachód od wsi Tobos nad Stochodem nieprzyjaciel podjął ofenzywę, został jednakże za każdym razem odrzucony

i naszym ogniem piechoty. -W kierunku Włodzimierza Wołyń- | skiego, w okolicy wsi Szelwos (? 35 kim. na południe-wschód

od Włodzimierza Wołyńskiego) i Korytnicy trwają gwałtowne walki. W Galicyi, w okolicy Zołoczewska, wojska nasze sdy wśród bezustannych walk naprzód i zajęły kilka pozycyi vie- przyjacielskich, zmuszając nieprzyjaciela do cofnięcia się na zachód. Nieprzyjaciel stawia silny opór i podejmuje kontrataki, które wszędzie wstrzymujemy. W kierunku Koeroesme- zo wzięliśmy kilka wzgórz na południe od Woronienka (7 kim na zachód od Worochty).

Z 3 września. Front zachodni: W okolicy Rygi zaatakowali Niemcy nasze bataliony łotyskie, które ruszyły do kontrataku i zmusiły nieprzyjaciela do ucieczki. W Galicyi, w okolicy Zołoczewska trwają walki dalej. Na południe od Rafajłowy, w okolicy góry Kapul i w okolicy Dorna Watry wypędziły wojska nasze nieprzyjaciela z pozycyi i zajęły szereg wzgórz. Wzięliśmy 300 jeńców.

Sprawozdania francuskie.(wtb.) Z 3 września po południu: Na froncie wzdłui

Sommy trwa nadal działalność artyleryi francuskiej. Po prawej stronie Mozy bombardował nieprzyjaciel silnie pozycye francuskie pomiędzy Thiaumont i Fleury oraz w lesie vauy Chapitre.

Lotnictwo: Francuski lotnik strącił niemiecki latawiecpod Dieppe na północ-wschód od Verdun. Francuskie eskadry bojowe wykonały wczoraj liczne i skuteczne operacye. Dworzec w Metz le Sablons odebrał dwukrotnie 68 pocisków kalibru 12 cm. Na budynkach wzdłuż owego toru kolejowego stwierdzono znaczne szkody. Wojskowe zakłady na północ od Metzu odebrały 60 pocisków tego samego kalibru. Rzucono oprócz tego ogółem 210 pocisków na Merieres l-s Metz (?) Conflans, Sedan, Audon le Roman, na obóz —y składnice w Homnes les Guiscard (?), Athies i Mouchy- Lagache.

Z 3 września wieczorem: Na północ od Sommy zaatakowala po silnem przygotowaniu działowem piechota franou- ska, społdziałając z armią angielską, około południa stanowiska niemieckie na froncie około 5 kim. od okolicy na północ od Maurepas aż do rzeki. Wsie Forest na wschód od Maurepas i Clery nad Sommą są zupełnie w naszych rękach. Na północ od Forest zajęliśmy wszystkie rowy niemieckie wzdłuż drogi Forest - Combles aż do dojść do tej wsi. Po między Forest i Clery zajęliśmy także wszystkie pozycye d-. gi, łączącej obie miejscowości. Do tej pory liczba jeńców nierannych przenosi 2000. Lup policzony wynosi 12 dział, wziętych jedynie w odcinku Forest i 50 karabinów maszynowych. Na prawym brzegu Mozy udało się nieprzyjacielowi usadowić po południu w wysuniętej części naszej linii, gdzie walka toczy się z zaciętością. Na wschód od wsi Fleury wojska nasze wzięły kilka rowów silnie urządzonej reduty, na północ-zachód od wsi Fleury zajęliśmy część grzbietu pomiędzy tą wsią a fortem Thiaumont. Podczas tego atakuwzięliśmy do niewoli 300 jeńców, w tern 5 oficerów.

Sprawozdania angielskie.(wtb.) Z 3 września: W połączeniu z Francuzami za

atakowaliśmy dziś nieprzyjaciela w kilku punktach i zdoby liśmy część Ginchy i całe Guillemont. Front nasz ciągnie -teraz kilka set jardów na wschód od Guillemont od Ginchyaż w pobliże zagrody Fauferment. Na wschód od zagrody Moquet zdobyliśmy także nieco terenu i wzięliśmy jeńców. Mięuzy prawem naszem skrzydłem a Sommą postąpiliśmy naprzód i wzięliśmy znaczną liczbę jeńców. Walka trwa dalej.

Wiadomości z bliższych i dalszych stron,— Minister oświaty a odżywianie dzieci szkol

nych. Minister oświaty nakazał naczelnym prezesom wydać rozporządzenia, dotyczące odżywiania' dzieci szkolnych. Szczególnie należy zapobiegać osłabnięciu dzieci skutkiem braku środków żywności. szczególnie mięsa i tłuszczu. Gańmy i stow an

rzyszenla prywatne poczynię mają odpowiednie kroki w tym celu.

— Odpadki gospodarstwa domowego po miastach przedstawiają wartość 210 milionów marek rocznie, jeżeli się liczy 35 mil. mieszkańców miast a na rok i osobę tylko 6 mk. wartości przeciętnej odpadków, przydatnych do tuczenia wieprzy. Na utuczenie wieprza potrzebne są odpadki około 25 osób. Po miastach większych magistraty zorganizowały zbiór odpadków, celem zużycia we własnych tucznicach lub odstawy dla takowych. Najlepiej i najkorzystniej zużywa się odpadki świeże, lecz należy postępować ostrożnie, aby wieprz nie poniósł szkody na zdrowiu. Odpadki należy sterylizować. Można je też suszyć, a wtedy i bydło może je zużywać. Koszta tuczenia wynoszą conaj- mniej 1 mk. na centnar suchego materyału, do czego dochodzą koszta transportu w miastach. Obecnie rozpoczyna się agitacya za uregulowaniem przymusowym zbierania odpadków przez zarządy miast.

— Sprzęt kartofli przypuszczalnie będzie trochę mniejszy, niż roku zeszłego. W Niemczech sprzęt z hektara dotąd był największy, uwzględniając sprzęty wszystkich krajów kuli ziemskiej. Dochodził do 540 milionów centnarów podwójnych. Na wyżywienie ludności potrzeba około 140 do 150 milionów centnarów podwójnych. Urząd żywnościowy opracował już plan podziału produkcyi kartofli. Na czas od 16 sierpnia rb. do 15 sierpnia przyszłego roku 28 urzędów ziemniaczanych rzeszy ma dostarczyć 135 milionów centnarów podwójnych Najwięcej dostarczyć powinne wschodnie prowincye pruskie i Meklemburgia. Z Niemczech południowych mało bedzie się wywoziło, ponieważ przeważa tam mała własność, a na obszary poniżej 1 000 metr kwadr, (obsadzonej kartoflami powierzchni) nie nałożono obowiązku odstawy.

Katowice. (Żołnierze pomocnikami źandarmó w.) Z powodu często zachodzących kradzieży na polach w wiejskim powiecie kafowi- ckiem. przysłały władze 11 podoficerów ż pułków ułanów ? husarów do pomocy katowickiej żandarmem. Żołnierze ci, którzy czynności żandarmskie wykonują konno, mają przepaski czarno-białe-czer- vone z napisem »bfilfsgendarm.«

Mvsfowofce. (Pomoc miejska dla wola n e k). W sierpniu r. b. wypłaciło miasto 1109 rodzinom żołnierzy 24 907 marek wsparcia; w sierpniu 1915 wypłaciło miasto 14 735 mk., a w sierpniu 1914 wypłaciło wsparć 8954 mk. Wogóle wypłaciło miasto wsparć 437 415 marek.

Załęże. Polscy parafianie urządzili w niedzielę procesye do Panewnik. Procesya wyruszyła rano, a wróciła wieczorem do kościoła parafialnego, gdzie odbyło się jeszcze osobne nabożeństwo z błogosławieństwem. Ks. proboszcz uczestniczy? także w procesyi.

Laurałmta. Na 2 lata więzienia skazał bytomski sąd wojenny Józefa Leschińskiego za usiłowany rabunek. Lescbiński chciał pożyczyć 20 marek od1 swego znajomego Lind cl a. Obaj udali się do mieszkania Lindla. L. będąc zmęczony, zasnął niebawem. Lescbiński rzucił się na śpiącego Lindla i uderzył go dwa razy młotkiem w głowę. Lindel zdołał się jednak obonić. Sąd też przekonał się, że Lescbiński nie miał zamiaru zamordowania Lindla, lecz chciał go tylko pozbawić przytomności i potem zrabować pieniądze. Wobec tego skazał go sad za usiłowany rabunek na powyższą karę.

Sosnowiec. (Dezinfeykcya — maskarada). »Kuryer Zagłębia« podaje następujący o- brazek z życia w Sosnowcu: »Z dwu domów przy ulicy Modrzejewskiej, pod eskortą policyantów odesłano do baraków kąpielowych na Pogoni, dwie partve żydowskich mieszkańców wspomnianych łomów, w pokaźnej liczbie przeszło 200 osób płci obojga. Wszystkich z przyczyny niechlujstwa w u- trzymaniu odzieży i ciała, poddano nietylko przymusowej kąpieli, lecz goleniu i strzyżeniu. W kilka godzin po tych operacyach, wystraszony i z wyglądu nie do poznania, powrócił cały zastęp do domów, podczas ich nieobecności wydezynfeko- wanych, gdzie ojciec nie poznawał syna, syn ojca, sąsiad sąsiada, wszystko jakgdyby na iakieiś maskaradzie. Ucierpiały i peruki, które również nie utrzymywane w czystości — uległy spaleniu i były zastąpione chusteczkami kolorowemi, przyozdabiając głowy żydówek, jakby letniczek. Słowem zapanowała czystość i porządek, o jakim nikt nie marzył na ulicy Modrzejewskiej. Cały też dzień żydzi, stojąc na ulicy grupkami, toczyli ożywioną rozmowę na temat przeżytych, niezwykłych wrażeń.«

Bytom. (Bezpłatna suszarnia owoców.) Podczas wystawy ogrodowej w szkole realnej tj. od 9 do 18 bm. fun key on owad będzie suszarnia owoców i jarzyn. Każda gospodvni może z tej suszarni skorzystać bezpłatnie, a mianowicie od godz. 10 do 12 dopoł. i od 3 do 6 po południu. Owoc i jarzynę, przeznaczoną do suszenia,

należy drobno pokrajać i prźynieść do sBszarni. Na bezpłatną suszarnię zwraca się uwagę szczególnie ludności roboczej, chcącej zaopatrzyć się na zimę w suszona jarzynę i owoc.

— (Rabusie z szajki M a c i o s z k a przed sądem wojenny m.) Dawniejszy pisarz pokątny Schieroń z M. Dąbrówki, kelner Karo! Żyłka z Laurahuty i bracia Pietzkowie z Janowa odpowiadali przed sądem wojennym za rabunek. Żyłkę przyprowadzono do sądu z kajdanami na rękach i nogach. August Pietzka, którego podczas śledztwa oddano do sanatoryum dla zbadania jego stanu umysłowego, na rozprawie udaje warya- ta, podczas gdy Żyłka położył się na ławę, jak gdyby go cały sąd nic nie obchodził. — Według aktu oskarżenia- dokonano w nocy na 18 listopada r. z. napadu na handlarkę Radomska w M. Dąbrówce. Rabusie wyważyli drzwi do jej mieszkania, jeden z opryszków rzucił się na Radomską, którą bił i du- scił, podczas gdy inny rabuś zabrał z szafy 900 mk. Jednego z rabusiów poznała Radomska po głosie, a mianowicie Schieronia, którego znała od dziecka. Nazajutrz znaleziono w pobliżu mieszkania Schieronia skrzynkę z pieniędzy, a w mieszkaniu Radomskiej siekierę i pilnik, które znowu były własnością Sch. Pietzkowie byli w mieszkaniu Sch, w wieczór przed rabunkiem. August Pietzka1, udający waryata, przyprawił sobie duży czarny wąs, Rzeczoznawcy-Iekarze orzekli, że tak A. Pietzka, jak i Schieroń nie cierpią na pomieszanie zmysłów, wobec czego są odpowiedzialni za zbrodnię. Sąd skazał też każdegoo na 6 lat domu karnego i 10 lat utraty praw honorowych, a Antoniego Pietzkę na rok więzienia.

Bytom. Jacyś niegodziwcy dopuszczają się na starym cmentarzu przy ul. Piekarskiej ohydnych kradzieży. Niedosyć, że zrywają kwiaty, lecz kradną wieńce i wstęgi z świeżych grobów.

Borsygwerk. (E k s p 1 o z y a.) W koksowni eksplodował" kocio? napełniony terem, jednocześnie buchnął płomień, który zajął także sąsiednie budowle. Dwóch robotników odniosło wskutek eksplo- zyi straszne okaleczenia i oparzenia. Jeden z okaleczonych, który był oparzony do niepoznania i któremu czaszkę rozbiło, zmarł zaraz po umieszczeniu go w szpitalu.

Paruszowiec pod Rybnikiem. (Pożar). Zgorzała tu doszczętnie stodoła gospodarza Kaczmarczyka wraz z żniwem. Stodołę w sąsiedztwie, którą także ogień zajął, zdołano ocalić. Pożar podłożyły dzieci.

Opole. (Nagroda za uratowanie ży- c i a.) Uczeń szkolny Józef Wystrach z Opola uratował w dniu 27 lipca chłopca szkolnego Smogora od utonięcia. Prezes regency! wyznaczył dla Wy- stracha za dzielny ten czyn 30 marek nagrody.

— (Ucieczka.) Dwie robotnice, pochodzące z Król. Polskiego, które miały w tutejszym areszcie miejskim odsiedzieć karę za jakieś przewinienia, zdołały w podwórzu więziennem wdrapać się za pomocą sznura na mur i przejść na drugą stronę, poczem uciekły.

Zawiercie. (Zmiana granicy). »Iskra« sosnowiecka donosi: Jak wiadomo, w roku ubiegłym połowa miasta Zawiercia należała do oku- pacyi niemieckiej, a druga połowa do okupacyi austro - węgierskiej. Po upływie kilku miesięcy całe Zawiercie przeszło pod okupacyę niemiecką, a granicę posunięto do t. zw. Wydry, obok fabryki fdułdczyńskiego. W tych dniach znowu przesunięto linię graniczną bliżej Zawiercia, która biegnie od fabryki Huldczyńskiego obok cmentarza, ulicą na której mieści się teatr »Luna«, do dworca kolejowego. Pozostałe ulice należą do władz niemieckich. Przesunięcie linii napotykało na wiele trudności, przytem mieszkańcy zajętych ulic byli chwilowo pozbawieni możności nabywania artykułów spożywczych w mieście. Po kilku tygodniach sprawę tę uregulowano. Świeżo zajęta część Zawiercia podlegać będzie odtąd zarządowi wójta gminnego Kromołów, który mieszka stale w Łośnicach.

Bogumin. (Tragedya rodzinna). ZMorawskiej Ostrawy donoszą do »Neue Fr. Presse«: Na dworcu w Boguminie podróżny, należący widocznie do lepszych sfer towarzyskich, dał kilka strzałów do swej towarzyszki, eleganckiej damy, ooczem strzelił sobie w skroń. Dama wyzionęła ducha natychmiast, gdv jej towarzysz pozostał tylko bezprzytomnym. Stwierdzono, że ciężko ranionym jest dr. Dorosz, profesor przy girrmazyum lwowski ein, a zabitą jego siostra Stanisława. Oboje przybyli z Krakowa, gdzie pytali o radę lekarską specyalisty z powodu choroby nerwowej siostry. Ponieważ lekaz wyraził obawę, że siostrę trzebą będzie oddać do zakładu obłąkanych, zdaje się. postanowili oboje umrzeć razem. Niema widoków, aby ciężko rannego utrzymano przy życiu.

Weissensee. (Narzeczony w sukniach k o b i e c y c h). Oryginalny ślub odbył się ostatnimi dniami w Weissensee. Ożenił się tam krawiec O. von Zobeltitz, któremu polieya pozwoliła

j chodzić w ubraniu icobiecem t przyjąć imię Ger'd£, z aktorką. Z. nosi zawsze strój damski i w nim nawet przybył na przegląd wojskowy. Także i ślub brał w sukniach kobiecych.

Drezno. (Zdziczenie młodzieży). Monter Willy Drechsler z Miilau, lat 18, rzucił się wraz z 14-letnią Olgą Ottischer w Dreźnie pod koła nadchodzącego pociągu. Drechsler został natychmiast zabity. Dziewczę odniosło ciężkie rany. Rodzice nie chcieli zezwolić na stosunek miłosny swych dzieci. Wobec tego dzieci uciekły od Drezna i tam popełniły samobójstwo.

Chełmno. (Poświęcenie nowej Kałwa ry i w Wielu.) Za pozwoleniem Najprzew. ks. Biskupa odprawił się 21 sierpnia pierwszy uroczysty pochód do nowowybudowanej Kalwarvi wielewskiej. W sobotę 26-gie sierpnia odbyło sic uroczyste poświęcenie Kalwaryi, którego dokonał ks. kanonik Dziegielewski. Kazanie podczas tej uroczystości wygłosił redemptorzysta O. Napletek, Nadmienić wypada, że inicyatorem i twórcą Kalwaryi jest miejscowy proboszcz ks. Szvdzik. W uroczystości brało udział 26 księży i około 20 000 wiernych, przybyłych z najdalszych okolic.

Bochum. Górnik z Kongresówki Stanisław Ma* tera skazanym został przez sąd ławniczy na 3 miesiące więzienia za przekroczenie par. 9 górniczego rozporządzenia policyjnego z dnia 1 lipca 1834. Roch um ska izba karna rozpatrywała obecnie te sprawę jako instancya apelacyjna. Matera znalazł na kopalni Konstantyn wielki kapsułkę wybuchową, którą mimo zakazu i ostrzeżeń zabrał do domu i chciał zrobić z niej cygarniczkę. Gdy zapałkę zbliżył, nastąpiła eksplozya, która okaleczyła- mu rękę i urwała kilka palcy. Sąd uznał winnym lekkomyślnego postępowania i zatwierdził karę na trzy miesiące więzienia.

Westfalia. (Zabawne zajście przy cze kaniu na masło.) Z Wattenscheid donoszą: Przed pewnym składem czekała kobiecina na masło, trzymając na ręku małe dziecię. Wzbudziła współczucie w dorozującym policyancie. Rzeki więc do niej: »Chodźcie do składu, czekanie jestdla Was pewnie bardzo uciążliwe!« Kobieta ta wy« szła z szeregu i otrzymała od razu masło... Kiedy wróciła, rzekła do niej kumoszka: »Teraz dajcie mnie dzieciaka, Karolino!« Z dzieckiem na.rę« ku pchała sie owa kobiecina, ażeby ją zobaczvłti oko policyanta. Sztuczka sie udała i owa kobiecina była od razu w posiadaniu masła. Kiedy owd dziecko pojawiło sie jednak na ręku trzeciej matki, poiicvant dziwiąc się nad podobieństwem niezwv« kłem dzieci mu przedstawianych, zawołał: »Dti stu kaduków, to są pewnie frojęta!«

W sprawie porady prawnej.Szanownym Czytelnikom donosimy, że z braku

sił musimy ograniczyć działalność naszego biura porady prawnej. Dotychczasowy kierownik biura p. Nowakowski zaciągnięty został do wojska a naj razie nie mamy zastępcy. — Dla tego biuro nasze załatwiać będzie sprawy tylko w dnie, które za« wsze w każdy poniedziałek w wszystkich gazetach naszych ogłosimy. W innych dniach prosimy do nas nie przychodzić, ponieważ mimo chęci spraw załatwiać nie będziemy mogli.

Przez cały bieżący tydzień aż do soboty dnia 9-go września biuro nasze będzie zamknięte. ,

W poniedziałek dnia 11-go bm.udzielać będziemy porady

przed południem: w Bytomiu w administracyi.

po południu:w Katowicach w »Górnoślązaku«.

Dalsze dnie ogłoszone zostaną w przyszły poniedziałek.

Prosimy Szan. Czytelników obecne nasze trudne warunki uwzględnić.

Administracya »Katolika«.

Pielgrzymki i wycieczkiŚwiętochłowice. Jak każdego roku, tak też i w

tym roku pójdą pątnicy ze Świętochłowic na Górę &w. Anny. Każdy, który chce brać udział w tej pielgrzymce, niech przy- będzie 12-go września na dworzec kolejowy w poładme t godzinie i niech kupi sobie bilet dla siebie zawczasu.Tenże pociąg odchodzi ze Świętochłowic o godzinie l-s*e| w południe.

NADESŁANO.Ktoby posiadał sztuczki teatralne „Pilnuj obowiązku gwt

go" i „Pan fabrykant" — niechaj mi doniesie wraz * podaniem ceny. Piotr Kołodziej, Siemianówka.

Nakładem i czcionkami „Katolika”, spółki wydawniczej z ograniczoną odpowtedziałnośd| w Bytom*## Redaktor odpow.: Adam NapieratsM w Bytom##.

Sehlemlies MiokolaikMihaiis SSffS Ä HÄt^'uÄÄ,. Mi Świętochłowice, ul. üv.vicuv.a 1; Katowice, u*. UrundmeaOB Barbary; Bytom. Wielka Błotnica 26: Tern. Góry, uL Kokowte%

"****;-V y -

XJUU„ JMLBWBggWggt - J-J! 1

Zamawiajcie piątą pożyczkę wojenną!

Wojna wstąpiła w. rozstrzygający okres. Wysiłki wrogów dosięgły najwyższego punktu. Liczba ich jeszcze się powiększyła. Mniej niż kiedykolwiek powinni walczący niemieccy obywatele, tak w polu jak w domu, teraz się opuścić. Trzeb? jeszcze aż do ostateczności wszystkich sił dołożyć, aby niewzruszenie módz się ostać, iak forąd, hk i nadal aż do niedalekiego końca walki. Wielkie sa żądania, które się Niemcom stawia pod każdym względem, ale musiimv im podołać. My zwycięzcami pozostać musimy na każdem polu, z bro- oią. w technice, w organizacji a nie na koniec takte w pieniądzach.

Dla tego nie powinna piąta pożyczka poza Wielkim wynikiem przeszłych pożyczek wojennych pozostać. Więcej niż dotychczasowe będzie ona jia przyszły czas wojenny decydującą; na finansowi osłabienie Niemiec stawia wróg wielkie oczekiwanie. Każdy znak naszego wyczerpania ożywiałby jego męstwo i przedłużałby wojnę. Pokażmy mu naszą niespożytą siłę i stanowczość, przez którą je- £0 ęadzieje zniweczone zostaną.

Intryga i podstępem, nieuszanowaniem praw i dręczeniem prowadzi wróg wojnę; obłudą i kłamstwo są i ego bronią. Ciężkiemi ciosami odpowiadają Niemcy. Zbliża się czas do nowych czynów, do nowego ciosu. Znowu wysilają całe Niemcy swą siłę i wolę. Nikogo nie powinno braknąć, każdy dołożyć musi wszystko, co ma i co dać może, ażeby ta nowa pożyczka wojenna stała się tern, czem być powinna:

Dla nas wspaniafem zwycięstwem, dla wroga niszczącym ciosem!

W # JIA.Ponowne rozpoczęcie ogólnej ofensywy

rosyjskiej?Korespondent gazety piotrogrodzkiej »Dień«

dowiaduje się z sfer wojskowych, że w najbliższych już dniach ma zostać rozpoczęta ogólna ofenzywa rosyjska na wszystkich częściach wschodniego, południowego i północno-zachodniego frontu. Ofenzywa ta ma być prowadzona jednocześnie, to znaczy rozpocznie się w tym samym mniej więcej okresie czasu. W Rosyi spoglądają już obecnie na ofenzywę tę z wielkimi nadziejami i z góry przypisują jej nadzwyczaj doniosłe znaczenie. W kołach wojskowych przeważa bowiem przekonanie, że jeżeli nie uda się wojskom rosyjskim w obecnej chwili odnieść większego jakiegoś sukcesu, to nie uda się im to już chyba nigdy, szczególnie zaś nie przed nastąpieniem zbliżającego się okresu zimowego, którego poszczególni komendanci armii rosyjskich obawiają się, jak wynika z samego oficyal- uego organu ich »Ruskij Inwalid.« (Wat)

Jrcmt Ryga—gż wińsk.Do »Kolokola« donoszą z kół wojskowych, że

naczelne dowództwo rosyjskie traktuje teraz front wojenny pod Rygą i Dźwifiskiem. jako teren drugorzędny, który w najbliższej przyszłości nie odegra żadnej ważniejszej roli. Stało się to zresztą jasnem już po wyjeździć z frontu tego Hindenburga. Przeważna część wojsk rosyjskich zgromadzona jest obecnie w Oalicyi, pod Karpatami, na Wołyniu i na pograniczu Bessarabii. Na tych właśnie frontach zapadnie ostateczna decyzya, po której ewentualnie późniejsze czy też jednoczesne rozegranie się wypadków wojennych pod Rygą nie może już mieć zasadniczego znaczenia. 'Jeszcze przed miesiącem prasa petersburska była zdania wprost przeciwnego, i to jest właśnie najbardziej znamienne.

W przededniu wzmożonych walk.(wtb.) Paryski »Temps« pisze, że chwilowy

zastój na froncie zachodnim przypisać należy niepogodzie. W Rosyi Brusiłow i Russkij nie rozpoczęli Jeszcze ofenzywy. Nieuniknione przygotowania dla obszernych operacyi, jakie widocznie projektują, nie są zatem jeszcze ukończone. Hinden- burg będzie usiłował wymierzyć cios i prawdopodobnie uderzy na froncie wschodnim. Francuski sztab generalny zdoła jednak unicestwić plany Hindenburga.

Ultimatum entenly.(wtb.) Ateny, 3 września. {Reuter.) Nota,

zawierająca ostatnie żądania ententy, doręczoną została Zaimisowi w sobotę po południu, Panuje tasromne zdenerwowanie,

■

ABMIJSZ J»B1JGl«Czwartek, dnia 7-go września 1916 r.

pogwałcenie Grecy?.Biuro Reutera donosi z Aten. Grecya przyjęła

wszystkie żądania koalicyi. Koalicya przejęła od wczoraj kontrolę nad pocztą i telegrafem.

Z Kopenhagi donoszą: W Salonikach koalicya objęła rządy. Wierne królowi wojska zostały przez wojsko koalicyi rozbrojone. Pułkownik ich Trikupis aresztowany.

Chory król Konstanty znajduje się tak dobrze, jak w niewoli. Wszystkie jego listy podlegają nadzorowi.

Rewolucya, wywołana i podniecana przez agentów ententy, rozszerza się.

Ustąpienie ministeryum Zaimisa jest już tvlko kwestyą godzin. Venizelos czeka, by stanąć na czele rządu.

Zatelegrafował on do korespondenta »Timesa«, że ubolewa, iż Grecya do ententy się nie przyłączyła i wyraża nadzieję, że w najbliższym czasie sł

VV odcinku Plöken nastanif po odpartym przez nasze wojska ataku najpierw spokój, raniej ożywiła sie znowu czynność artyleryjska.

Na froncie doliny Fleims nie powiodły się nieprzyjacielskie ataki na Col Tjrondo i Cauriol- Scharte.

Południowo - wschodnia widownia wojny. Nawschód od Vlory (Valony) przekroczyły ponownie siły włoskie Yojuzę. Już wczoraj wieczorem zostały znowu odrzucone.

Wiedeń, 4 września. Wojna na Wschodzie. Front przeciw Rumunii, i osuwanie się naprzód, małe starcia, ogień artyleryjski. Żadnej umiany w położeniu.

Front arcyksięcia Karola. Rosyanie wytężali siły, aby opór sprzymierzonych w Karpatach złamać, atoli bez skutku. W licznych punktach przyszło do zaciętych walk. Ataki nieprzyjaciela zostały odparte ogniem artyleryi, walkami na bagnety i granaty ręczne. Mniejsze miejscowe powodzenie, jakie Rosyanie na południe-zachód od Fundu-Moldoi oraz w okolicy wąwozu Tatarow- skiego mieli, zostało przez kontrataki po większej części znowu wyrównane. Nieprzyjaciel poniósł ciężkie straty. Także na południe-wschód od Brze- zan nowe ataki, połączone z wielkimi stratami, nie odniosły skutku. O kilka małych kawałów okopów walka jeszcze się toczy.

Front ks. Leopolda bawarskiego. Na północ od Zborowa i między Swininchami i Szel- szowem na Wołyniu liczne kontrataki nieprzyjaciela, wykonane z wielkiemi stratami spełzły na ni- czem. $

Wojna z Włochami. Nic szczególnego się nie«darzyło.

Wojna na południowym wschodzie (w Albanii.) Na wschód od Vlory (Valony) atak Włochów został odpartym' Nieprzyjaciel musiał się cofnąć na «wy brzeg Vojusy. Wszystkie nasze nozycye są mowu w naszem posiadaniu.

Konfiskata okrętów niemieckich.„Agencya Nationale” donosi, iż włoskie minister

stwo marynarki zamierza konfiskować wszystkie statki niemieckie w portach włoskich, między temi cztery wielkie okręty.

Nowe podatki we Włoszech.Minister skarbu Meda przedłożył dekret, dotyczą

cy zaprowadzenia sześciu nowych podatków, pomiędzy niemi monopol na zapałki, z którego rząd spodziewa się mieć 100 mil. lirów większego dochodu.

Król Mikołaj we Włoszech.Król czarnogórski Mikołaj wyjechał w towarzy

stwie ministra wojny Matanowica do Racconigi celem odwiedzenia swej córki, królowej włoskiej. Następnie uda się król Mikołaj na front bojowy, aby odwiedzić swego zięcia, króla włoskiego i armię włoską.

Niemcy a Mania.„Berliner Tagebl.” pisze: W ostatnich dniach po

częły krążyć niepokojące pogłoski o stosunku pomiędzy Niemcami i Danią, którym nie położyło nawet tamy ofieyalne oświadczenie się Danii za neutralnością. Wbrew temu, pogłoski owe uważane są za zupełnie bezpodstawne. Wielokrotnie niepokojącym wynurzeniom dawały początek niektóre dzienniki duńskie. W ocenie wynurzeń pewnych polityków nie należy zapominać o tern, że Dania przeżywa obecnie okres przygotowawczy do walki wyborczej. Pomimo wszystko rząd duński dotychczas usiłuje niewątpliwie zachować neutralność względem państw wojujących.

Sprzedaż wysp duńskich.Duńskie mini stery urn skarbu otrzymało z duńskich

mdyi zachodnich telegram z zawiadomieniem, że rada kolonialna wyspy St. Croix przyjęła następujący wniosek: Wzywa s(ę rząd, aby jak najszybciej wystąpił do ministra skarbu o przyśpieszenie układów co do umowy sprzedażnej, gdyż tylko w ten sposób można usunąć obecnie panujący na St. Croix stan rzeczy, niemożliwy do wytrzymania, co do którego Doprawy w najbliższej przyszłości nie można żywić •adnych nadziei.

Nowe wybory w Manii.I Prezes ministrów duńskich przedłożył w folke-

fhingu (izbie poselskiej) projekt, wehług którego nowa konstytucya ma obowiązywać od 5 października. Wybory do folkethifigu (izby poselskiej) i landstingu (izby wyższej) odbędą się w październiku względnie v listopadzie. Układ w sprawie sprzedaży duńskich Antyl przedłożony zostanie nowej izbie poselskiej do zatwierdzenia. Jak wiadomo, została w roku ubie-

, . głym zmieniona konstytucya duńska w duchu bardzo liberalnym i demokratycznym, lecz wprowadzenie jej w życie odroczono na czas po wojnie europejskiej. Obecnie przepis ten w nowej konstytucyi trzeba zmienić i w tym celu przedłożony został przez rząd powyższy projekt.Ilostrzelanie francuskiego szpiega.

„Köln. Volksztg.” donosi, iż w Colmarze, w Al- cvi. rozstrzelany został mleczarz Karol Löweneuth.

pocnodzący z Alzacyf, który pełnił służbę szpiegowską na rzecz Francyi i zdradził swą ojczyznę za 30 marek.Marzenia rosyjskie o Carogrodzie.

Poszczególne organy szowinistycznie usposobionych sfer rosyjskich rozpisują się o planowanem zajęciu przez Rosyan Car ogrodu i cieśnin dardanelskich. „Now. Wremia” oświadcza nawet, że obecnie cel ten ostateczny Rosyi wydaje się o wiele bliższy do osiągnięcia, niźli dawniej. Rosyanie spodziewają się bowiem, że zadanie to historyczne da się urzeczywistnić za pomocą Rumunii lub Grecy i. Zdaniem „Birż. Wiedom.” nadszedł nareszcie moment, w którym Rosyanie zdążą spełnić marzenia swych ojców, co do posiadania Carogrodu. W jaki sposób chcą i mogą oni cel ten osiągnąć, tego w gazetach petersburskich oczywiście nie można się doczytać.

Wojna Anglii ze śledziami.Według telegramu „Beri. Tidende” ze Sztokholmu,

główni kierownicy szwedzkiego połowu śledzi u brzegów Islandyi wobec szykan ze strony angielskiej postanowili zaprzestać swego procederu i wycofać wszystkie swoje statki. Duński statek rybacki powracający z Islandyi, zmuszony został przez Anglików do wyrzucenia do morza całego swego ładunku śledzi.

Niepokoje w Galacu,„Nowoje Wremia” donosi z Rem": W Galacu

i Braila, w Rumunji, wydarzyły się znowu w ostatnich dniach rozruchy uliczne; wojsko musiało wkroczyć. Powodem jest wzrastający brak żywności, który daje się we znaki szczególnie robotnikom. Skutkiem tego daje się odczuć wzrost propagandy rewolucyjnej. Mówią, że wielu demonstrantów i żołnierzy zostało ranionych. Szczególnie brak jest mięsa i cukru. Z powodu intensywnego eksportu mięsa w ostatnich czasach zmniejszył się silnie zasób bydła, co stwarza dla rządu rumuńskiego poważne trudności w dziedzinie żywnościowej. Z Constancy donoszą również o zaburzeniach.

Wiadomości z bliższych i dalszych stron.— Naznaczenie cen na śliwki. Wobec śrubo

wania cen na targu owoców urząd żywnościowy Rzeszy oznaczył ceny najwyższe na śliwki. Cena wynosi przy zakupie hurtownym 10 marek za centnar, w handlu drobnym przy zakupnie aż do 20 funtów 25 fen. za funt. Władze mają wszędzie baczyć na nieuzasadnione śrubowanie cen.

— Listy nieznanych poległych wojaków. Centralne biuro wywiadowcze przy ministeryum wojny wydaje specyalne listy strat wojennych, w których pomieszcza się fotografie zmarłych i poległych wojaków, których tożsamości nie można było stwierdzić. Centralne biuro wywiadowcze donosi, że list tych nie będzie się w przyszłości doręczało osobom prywatnym, interesenci mogą je jednak przeglądać w urzędach policyjnych.

— Gorzelnie nie otrzymają zboża. Jak donosi przewodniczący Urzędu zbożowego Rzeszy, nie zamierza się w roku gospodarczym 1916/17 dostarczać zboża chlebowego gorzelniom.

Katowice. Miasto spożyło w miesiącu lipcu 8 koni, 112 sztuk bydła. 120 cieląt, 68 owiec, 2 kozy i 829 wieprzy, razem 1139 sztuk. Z ilości tej było mięso mniej'wartościowe z 4 wieprzy z powodu różnych chorób i z jednej krowy z powodu gruźlicy.

— Przegląd koni roboczych odbędzie się 16 września o godz. 7 rano na ul. Sedańskiej.

Mysłowice. (Żona dwóch mężó w.) Żona wójta Firly, którego powołano pod broń z początku wojny, otrzymała wiadomość, że mąż jej poległ. Knapszaft wypłacił jej jakąś sumę jednorazowo, ponieważ chciała wyjść za maż. Przed kilko dniami poślubiła »wdowa« Firlowa inwalidę wojskowego Wernera. Młoda para zamieszkała w Chorzowie. Obecnie otrzymała ona wiadomość od Firlv, że przebywa w niewoli i dobrze mu się powodzi.

'Król. Huta. (Ruch ludności.) W dniu 1 sierpnia liczyło nasze miasto 80 O27 mieszkańców. W przeciągu sierpnia przybyło 75 osób. wobec w dniu 1 września liczba ludności wynosiła 80 102.

Tarn. Góry. Z funduszu wolnych kuksów wypłacono na cele parafii katolickiej 285 mk., dla gminy ewangelickiej 995 mk., na utrzymanie szkół elementarnych w powiecie 9611 mk., a na szkółki dla małych dzieci 1332 mk.

— Psy należy wiązać, według rozporządzenia władzy do 21 listopada rb. w następujących miejscowościach: Kopanina, Miedar, Laryszów, Repty, Niedara-Kunery, Ptakowice, Kępcio- wice, Glinice, Brośławice, Strzebnica, Stolarzowi- ce, Wieszowa, Grzybowice, Wilkowice i Mikul- czyce.

Zaborze. Na trzy lata domu karnego skazał sąd gliwicki ślusarza Adlera, za różne oszustwa. Adler, który już dawniej był karany za oszustwa.

a wyszukiwał takich ludzi, którzy prowadzili różni procesy. Jednocześnie postarał się o informcye, który z adwokatów owych ludzi w sądzie zastępuje. Później odwiedzał owych ludzi, przedstawiając im się jako sekretarz biura adwokackiego i żądał d!a odwokata pieniędzy. W ten sposób wyłudził oszust około 200 marek. Sąd skazał go na powyższą karę.

Pyskowice. (Ciekaw y proces o koszta obrońcy.) Sąd ławniczy w Pyskowicach rozpatrywał sprawę małoletniego Czernego, którego oskarżono o kradzież różnych metalów. Proces zakończył się uwolnieniem oskarżonego, a koszta rozprawy nałożono kasie państwowej. Ojciec oskarżonego założył przeciwko uwalniającemu wyrokowi apelacyę do wyższego sądu, domagając się zwrotu kosztów, jakie zapłacił adwokatowi, który bronił chłopaka przed sądem ławniczym. Wyższa instancya zniosła pierwszy wyrok sądu ławniczego, który musiał sprawę na nowo rozpatrywać. W ostatecznym wyroku uwolniono znowu chłopaka, koszta rozprawy nałożono kasie państwowej, i przyznano zwrot kosztów obrońcy w przepisanej taryfą wysokości.

Susiec. Przyjazd ks. biskupa Augustyna spowodował wielką u nas uroczystość. Wioskę całą przybrano odświętnie. Dostojnik przybył rano do naszej wioski i w kościele odprawił cichą Mszę św., poczem około 700 osobom udzielił sakrament św. Bierzmowania. Po przekąsce na plebanii odjechał ks. biskup przed południem do Brześć.

Opole. (Nieszczęśliwe wypadk i. i W fabryce cementu Grundmanna nosił robotnik Gryszczok miechy do cementu, przyczem wywróci! się i wpadł pomiędzy wagony, które przesuwano, tak iż noga została mu ujechaną. Nieszczęśliwego odstawiono do szpitala św. Wojciecha. — Na dwór- cu kolejowym woźnica Jagusch, zatrudniony u pewnego spedytora, składał dziś rano deski z wago» nu,w które się nagle zwaliły i tak mocno przygniotły nieszczęśliwego, że tenże ducha wyzionął. Zmarły mieszkał na Zielniku (Odrzańskie Przedmieście.)

Żywiec. (+ Jadwiga z Zubrzyckich S t r o k o w a.) W Rabce zmarła nagle Jadwiga z Zubrzyckich Storkowa, znana autorka, pisząca pod pseudonimem Jadwigi z Łobzowa albo Jana Świerka. Wiadomość o śmierci zasłużonej popularyzatorki oświaty i dziejów ojczystych wśród młodego pokolenia odbije się echem szczerego żalu w szerokich kołach polskiego ogółu. Zmarła zasługi te położyła metylko jako autorka i wydawczyni bardzo wielu broszur oświatowych ale także jako nauczycielka i opiekunka dziatwy wiejskiej. ’Jedną z największych jej zasług była praca około założenia T

( S. L., podejmowana z zapałem i poświęceniem w I szczerem zrozumieniu podjętego zadania. Gorąca

patryotka i działaczka pozostawia po sobie trwały pomnik nietylko w czynie społecznym, jako współuczestnicząca w każdej pracy narodowej — ostatnio w Lidze kobiet — ale także w olbrzymim dorobku prac literackich, powieści, powiastek i wierszy, przepojonych umiłowaniem ojczyzny. Imię ś. p. Strokowej przejdzie do potomności i piśmiennictwa, opromienione trwałą zasługą. — Cześć jej pamięci!

Poznań. (Archidy ecezya gnieźnieńsko-poznańska.) Najprzewielebniejszy ksiądz arcypasterz dr. Dalbor przybył dnia 4 września do Czarnkowa w celu wizytacyi i udzieli sakramentu Bierzmowania. Dostojny Gość zabawi tam 5 dni, W następną sobotę uda się Najprzew. ks. Arcypasterz do Lubasza, gdzie zabawi 3 dni, — Kanoniczną instytucyę otrzymali: ks. administrator Brieske z Staregodworu na tamtejsze beneficyum; ks. administrator Palacz w Rogalinku na tamtejsze beneficyum. Administracyę parafii w Kursdorfie powierzono od 1 września rb. ks. wikary u szowi Kaluschke z Bledzewa. — Na wikaryaty powołano od 1 września rb. ks. Deglera z Kursdorfu do Bledzewa i ks. Kozłowicza z Łopienna do Opalenicy.

Strzelno. (Ofiary burz y.) W Wielkiej Kruszy w powiecie strzclińskim od uderzenia pioruna spłonął dom, w którym mieszkało sześć rodzin robotniczych. Piorun zabił też 11-letniegd chłopca. W Podśmiglu piorun zabił 54-1 etniego robotnika Jakóba Moora a na drodze ze Spławia do Bojanowa 28-1 etui a robotnice Próbnik.

Toruń. 1000 marek nagrody wyznaczono za wykrycie podpalaczy 6 stogów w Czekanowie w powiecie brodnickim. Zgłoszenia pod adresem: »Berichterstatter des Kriegsgerichts des Kriegszustandes, Thorn«. — Koncert na bezdomnych zgromadził ubiegłej niedzieli licznych luhowników pieśni na sali »Artushofu«. Publiczność w skupieniu wysłuchała bardzo zajmującego programu, oklaskując artystów z szczerym zapałem.

Królewiec. (Katastrofa w Rothen- stein.) Według pism wschodnio-pruskich donosi urząd gubernatdrski, że podczas eksplozyi składów amunicyi w Rothen stein utraciło życie 30 osób wojskowych i 14 osób cywilnych (między ostatnie,mi 11 męskich i trzy żeńskie.) Rannych było 60 osób wojskowych i 35 cywilnych (15 męskich i 20 żeńskich >