Funkcje zawodowe pielgniarki pracujcej na bloku operacyjnym

Funkcje zawodowe pielgniarki pracujcej na bloku operacyjnym Pielgniarstwo operacyjne w ginekologii i poonictwiekrakw2014 Na bloku operacyjnym pracuj nie tylko lekarze , ale te pielgniarki/poone w roli instrumentariuszek, pielgniarek anestezjologicznych, a take tzw. drugich pielgniarek, ktre pomagaj instrumentariuszkom. zawd pielgniarki moe wykonywa osoba, ktra posiada wyksztacenie okrelone w ustawie o zawodach pielgniarki i poonej z 5-go lipca 1996 roku, oraz uzyska prawo wykonywania zawodu wydane przez samorzd pielgniarek i poonych majcego moc prawn od 19 lipca 1991 roku. Pielgniarki na bloku operacyjnym winny wykonywa swoje czynnoci zawodowe zgodnie z zasadami etyki zawodowej, standardami nauki i praktyki zawodowej, oraz zgodnie z regulaminem oddziau operacyjnego (zawodowym).

Warunkiem uzyskania uprawnie w dziedzinie pielgniarstwa operacyjnego jest ukoczenie szkoy pielgniarskiej, aktualnie studiw pielgniarskich pierwszego stopnia (licencjat) i uzyskanie prawa wykonywania zawodu oraz ukoczenie kursu kwalifikacyjnego w dziedzinie pielgniarstwa operacyjnego i specjalizacji w dziedzinie pielgniarstwa operacyjnego. W Polsce program ksztacenia kadry pielgniarskiej nie obejmuje przygotowania do pracy na stanowisku pielgniarki /poonej operacyjnej (instrumentariuszki). Pielgniarki i poone, rozpoczynajc prac w Bloku Operacyjnym, ucz si zawodu w miejscu pracy tzw- szkolenie wewntrzoddziaowe. Osob szkolc jest pielgniarka oddziaowa lub wskazana przez ni starsza, dowiadczona pielgniarka operacyjna Okres adaptacji zawodowej trwa 6 miesicy-po tym okresie dokonuje si oceny pracownika na .odstawie ktrej jeeli jest taka konieczno przeduamy okres szkolenia . Przysze instrumentariuszki szkolenie w Bloku Operacyjnymrozpoczynaj w salach, gdzie procedury zabiegowe nie wymagaj szybkich dziaa, a wiedza potrzebna do ich wykonywania jest atwa do przyswojenia. Stopie trudnoci jest sukcesywnie zwikszany, zapoznaj si z nowymi wysokospecjalistycznymi technikami operacyjnymi wraz z koniecznym instrumentarium, wymagaj wikszych umiejtnoci. Po przepracowaniu 6 miesicy pielgniarka/poonamoe podnie swoje kwalifikacje zawodowe poprzez ukoczenie kursu kwalifikacyjnego dla pielgniarek operacyjnych

Po przepracowaniu 2 lat (na dzie dzisiejszy ) tylko pielgniarki mog ukoczy specjalizacje z pielgniarstwa operacyjnegoPo pozytywnym zdaniu egzaminu pastwowego otrzymuj tytu specjalisty pielgniarstwa operacyjnego

podnoszenie kwalifikacji zawodowej odbywa si w ramach ksztacenia podyplomowego Pielgniarka/poona operacyjna, pielgniarka specjalista pielgniarstwa operacyjnego powinna podejmowa ustawicznie doskonalenie zawodowe, spowodowane postpem w medycynie i stosowaniem nowych technik diagnostyki i leczenia operacyjnego Wykonywanie zawodu pielgniarki specjalisty pielgniarstwa operacyjnego polega na wiadczeniu usug zwizanych ze sprawnym przygotowaniem pacjenta, sal bloku operacyjnego i instrumentarium chirurgicznego do przeprowadzenia operacji leczniczych i diagnostycznych oraz instrumentowaniu w trakcie podstawowych i wysokospecjalistycznych operacji. Pielgniarka specjalista pielgniarstwa operacyjnego odpowiada rwnie za pomaganie zespoowi operacyjnemu przed, w trakcie zabiegu operacyjnego oraz wykonuje zadania zwizane z odpowiednim postpowaniem po zakoczonych operacjach Praca ta wymaga przewidywania zagroe dla zdrowia i ycia pacjenta i personelu bloku operacyjnego, zapobiegania zakaeniom zakadowym, zarzdzania jakoci okoooperacyjn i kalkulacji kosztw bloku operacyjnego. Najwaniejszymi cechami osobowoci pielgniarki/poonej jest: umiejtno pracy pod presj czasu, odpowiedzialno, rzetelno i sumienno, samodzielno, dokadno i wytrwao. Osob wykonujc zadania pielgniarki/poonej w pielgniarstwie operacyjnym powinny cechowa: zdolno do pracy w zespole i w szybkim tempie, wytrzymao na dugotrway wysiek fizyczny i psychiczny, podzielno uwagi oraz koncentracja. Due znaczenie ma dobra kondycja, w tym sprawno manualna, refleks i spostrzegawczo oraz koordynacja wzrokowo-ruchowa. Praca w bloku operacyjnym jest wykonywana w zespole ludzi o zrnicowanym poziomie wyksztacenia, rnym zakresie obowizkw i odpowiedzialnoci zawodowej w systemie zmianowym lub jednozmianowym. Godziny rozpoczcia pracy i jej zakoczenia regulowane s regulaminami wewntrznymi zakadw pracy. Stanowisko pracy pielgniarki/poonej operacyjnej jest zwizane z uciliwociami i zagroeniami zdrowotnymi, wynikajcymi z warunkw pracy, tj. wysiek fizyczny (ylaki koczyn zwizane z prac statyczn, obcienia krgosupa zwizane z prac w wymuszonej pozycji), wysiek psychiczny (praca w szybkim tempie, podzielno uwagi, odpowiedzialno), ryzyko zakaenia, stres (zwizany z zabiegami wykonywanymi w trybie natychmiastowym, np. urazy wielonarzdowe, krwotok wewntrzny, wsppraca z toksycznymi chirurgami) i inneZadania zawodowe Organizowanie wasnego stanowiska pracy i stanowisk podlegego personelu na bloku operacyjnym zgodnie z przepisami i zasadami bezpieczestwa i higieny pracy, ergonomii, ochrony przeciwpoarowej Nadzorowanie dezynfekcji, mycia i sterylizacji narzdzi chirurgicznych Przewidywanie i likwidacja zagroe zdrowia i ycia zwizanych z prac bloku operacyjnego Inicjowanie i wprowadzanie zmian organizacyjnych w zespole pielgniarskim na bloku operacyjnym Przygotowywanie i koordynowanie przygotowania aparatury, instrumentarium i narzdzi chirurgicznych, bielizny operacyjnej i materiaw dodatkowych potrzebnych do zabiegw operacyjnych Przygotowywanie i koordynowanie przygotowania pacjenta do zabiegu operacyjnego oraz opieka nad pacjentem po zabiegu w obrbie bloku operacyjnego Instrumentowanie do specjalistycznych zabiegw operacyjnych Obsuga instrumentarium, sprztu i aparatury po zabiegach operacyjnych w zalenoci od rodzaju zabiegu Wsppraca z wasn grup zawodow, zespoami operacyjnymi i innymi komrkami organizacyjnymi szpitala w zakresie prawidowego funkcjonowania bloku operacyjnegoPielgniarki operacyjne naraone s na patogenne mikroorganizmy pochodzce z kontaktu z chorymi pacjentami i ich pynami ustrojowymi.

Pielgniarki operacyjne mog ulec poparzeniom skry (rk, palcw) w zetkniciu z gorcymi powierzchniami, gotujc si wod lub gorc par pochodzc z autoklaww.

Pielgniarki operacyjne mog ulec urazom w wyniku zakucia ig, ostrymi narzdziami lub ostrymi krawdziami szka, koci.

Pielgniarki operacyjne naraone s na dziaanie szkodliwych substancji chemicznych obecnych w rodkach czyszczcych, lekach, rodkach dezynfekcyjnych i sterylizujcych, preparatach anestezjologicznych, klejach itp.

Dugie godziny stojcej pracy mog by przyczyn zmczenia i dolegliwoci blowych plecw, ng.

Istnieje moliwo powstania alergii na lateks wchodzcy w skad rkawic oraz pyu pochodzcego z tych rkawic.

Dugie godziny pracy, praca zmianowa, dyury nocne i witeczne jak rwnie kontakt z ciko chorymi ludmi mog stanowi rdo stresu.

Jakie zagroenia wi si z wykonywaniem tego zawodu?

Czynniki mogce powodowa wypadki

Prd elektryczny - moliwo poraenia w przypadku wadliwie dziaajcego sprztu elektrycznegoGorce powierzchnie, gorce gazy i ciecze - moliwo poparzeIgy, ostre narzdzia i krawdzie, stuczone szko - moliwo urazw w wyniku ukucia, przecicia, przekucia Praca zwizana z przenoszeniem pacjentw - moliwo urazw w wyniku upadkw Rozpryskujce si czstki w powietrzu w czasie operacji - moliwo urazw oczu

Czynniki fizyczne Promieniowanie jonizujce emitowane m.in. podczas wykonywania rdoperacyjnych zdj rentgenowskich - moliwo napromieniowania

Promieniowanie ultrafioletowe wykorzystywane w procesie dezynfekcji - moliwo uszkodzenia skry i oczu

Promieniowanie laserowe w czasie zabiegw chirurgicznych z uyciem lasera - moliwo napromieniowania

Czynniki chemiczne i pyySubstancje chemiczne takie jak detergenty, rodki antyseptyczne, leki - moliwo chorb skry i ukadu oddechowego

Gazy anestetyczne - moliwo zatrucia

Rkawice lateksowe lub inne gumowe czci - moliwo uczulenia

Czynniki biologiczneMikroorganizmy chorobotwrcze, ktrych rdem jest kontakt z pacjentami lub ich pynami ustrojowymi, wydzielinami i wydalinami - moliwo chorb zakanych, w tym AIDS i wirusowego zapalenia wtroby typu B,C

Czynniki ergonomiczne, psychospoeczne i zwizane z organizacj pracy

Praca wykonywana przez wiele godzin w wymuszonej pozycji ciaa zwaszcza stojcej, przenoszenie pacjentw - moliwo dolegliwoci blowych wynikajcych z przecienia ukadu miniowo-szkieletowego a zwaszcza blw ng, kolan i plecw

Wykonywanie powtarzalnych czynnoci rcznych (np. przy podawaniu narzdzi) moliwo dolegliwoci blowych wynikajcych z przecienia ukadu miniowo-szkieletowego

Praca poza normalnymi godzinami, praca zmianowa (praca w nocy, w wita), dugie godziny pracy a czasami nienormowany czas pracy w warunkach zagroenia dla ycia pacjenta - moliwo stresu psychicznego, problemw rodzinnych i objaww "wypalenia" zawodowego

Dziaania profilaktyczne

Naley sprawdzi stan techniczny urzdze elektrycznych przed prac oraz zleca uprawnionemu pracownikowi napraw ewentualnych uszkodze i okresowy przegld urzdze.

Naley stosowa rodki ochrony oczu chronice przed promieniowaniem ultrafioletowym.

W przypadku uczulenia na lateks naley stosowa rkawice wykonane z innych materiaw, a take unika kontaktu z innymi produktami zawierajcymi lateks.

Naley unika palenia papierosw, jedzenia i picia w czasie pracy.

Naley stosowa bezpieczne metody podnoszenia i przenoszenia pacjentw.

Warunki mikroklimatu

Warunki na bloku operacyjnym musz spenia wymagania okrelone w rozporzdzenia Ministra Zdrowia i Opieki Spoecznej z dnia 21 wrzenia 1992 r. w sprawie wymaga, jakim powinny odpowiada pod wzgldemfachowym i sanitarnym pomieszczenia i urzdzenia zakadu opieki zdrowotnej (DzU 1992, nr 74, poz. 366), w ktrym zapisano m.in., e:,, pomieszczenia sal operacyjnych i pooperacyjnych oraz bezporednie otoczenie sal operacyjnych powinny by klimatyzowane w istniejcych szpitalach dopuszcza siw wymienionych pomieszczeniach wentylacj mechaniczn w salach operacyjnych nawiew powietrza powinien odbywa si gr, a wycig powietrza gr 20% i doem 80%. Rozmieszczenie punktw nawiewu nie moe powodowa przepywu powietrza od strony gowy pacjenta przez pole operacyjne.

Normy dotyczce temperatury powietrza w salach operacyjnych s rne i mieszcz siw zakresie: 18 25oC w Niemczech, 20 25oC we Francji, 22 25oC w Szwecji i Szwajcarii 25oC. W Polsce obowizuj nastpujce wymagania w zakresie temperatury, wilgotnoci i prdkoci powietrza dla wentylacji i klimatyzacji sal operacyjnych temperatura 22-25 stopni C wilgotno wzgldna 55% ( sale operacyjne 40-60%, maksymalna prdko powietrza 0,4-0,5 m/s (0,2 m/s sale zabiegowo-operacyjne).

Ponadto w kadej sali operacyjnej powinna by zapewniona moliwo wewntrznej regulacji temperatury, przynajmniej w zakresie kilku stopni, niezalenie od regulacji oglnej. Zgodnie z rozporzdzeniem ministra zdrowia z dnia 10 listopada 2006 r. w sprawie wymaga, jakim powinny odpowiada pod wzgldem fachowym i sanitarnym pomieszczenia i urzdzenia zakadu opieki zdrowotnej (DzU nr 213, poz. 1568 ze zm.), zakady opieki zdrowotnej prowadzce dziaalno w dniu wejcia w ycie rozporzdzenia bd zmuszone w terminie do 31 grudnia 2012 r. dostosowa dotych wymaga pomieszczenia, w ktrych nie wprowadzono systemu klimatyzacji i pracujce w nich urzdzenia (53). Polega to bdziem.in. na wyposaeniu zakadw opieki zdrowotnej w instalacj grzewczo-wentylacyjn, za pomieszcze o podwyszonym standardzie dodatkowo w klimatyzacj (sal operacyjnychi pooperacyjnych oraz bezporedniego otoczenia sal operacyjnych).

Dla bloku operacyjnego, ogrzewanego przez instalacj c.o., za zalecan temperatur obliczeniow przyjmuje si 25oC zgodnie z PN-83/B-03430/Az3:2000 [5]. Naley przy tym zauway, e norma ta okrela sal operacyjn jako pomieszczenie przeznaczone do rozbierania si lub przebywania ludzi bez odziey. Wynika z tego, e s to warunki okrelone przede wszystkim z myl o zapewnieniu bezpieczestwa i komfortu pacjentom, nie za personelowi pracujcemu na bloku operacyjnym, niejednokrotnie stosujcemu osony radiacyjne, pogarszajce wymian ciepa z otoczeniem. Ustalenie na bloku operacyjnym parametrw powietrza zapewniajcych odczucie komfortu wszystkim osobom tam przebywajcym jest zadaniem trudnym, gdy w innej temperaturze chcieliby pracowa chirurdzy, ktrzy wykonuj prace bardziej dynamiczn, a inna odpowiada anestezjologom, pracujcym bardziej statycznie nie jest to jednak niemoliwe do zrealizowaniaObowizkiem pracodawcy jest zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunkw pracy, tj:1) oznakowanie stanowisk pracy i stref niebezpiecznych znakiem ostrzegajcym przed zagroeniem biologicznym2) zapewnienie pracownikom rodkw ochrony zbiorowej i indywidualnej, w tym ochrony rk, odziey ochronnej, obuwia ochronnego, masek i okularw ochronnych, a w szczeglnych przypadkach kombinezony o najwyszym wskaniku ochrony zgodne z Polskimi Normami, 3) zapewnienie pracownikom higienicznych warunkw spoywania posikw, 4) zapewnienie waciwych pomieszcze higieniczno-sanitarnych,5) stworzenie i stosowanie procedur bezpiecznego postpowania ze szkodliwym czynnikiem biologicznym, np. procedury bezpiecznego postpowania ze skaonymi odpadami medycznymi,6) zapewnienie warunkw prawidowej gospodarki odpadami,

7) informowanie pracownikw o zagroeniu i aktualizowanie oceny ryzyka zawodowego z uwzgldnieniem wszystkich zagroe,

8) realizowanie profilaktyki zdrowotnej, midzy innymi wykonywanie bada okresowych i szczepie ochronnych,

9) przestrzeganie ochrony zdrowia kobiet w ciy lub karmicych piersi,

10) unikanie stosowania szkodliwego czynnika biologicznego, jeeli rodzaj prowadzonej dziaalnoci na to pozwala, poprzez zastpienie innym czynnikiem biologicznym, ktry zgodnie z warunkami uywania nie jest niebezpieczny lub jest mniej niebezpieczny dla zdrowia pracownika,

11) ograniczenie liczby pracownikw naraonych lub potencjalnie naraonych na dziaanie szkodliwego czynnika biologicznego,12) zapewnienie pracownikom systematycznego szkolenia obejmujcego zagadnienia dotyczce potencjalnego zagroenia dla zdrowia i ycia pracownikw spowodowanego dziaaniem czynnika biologicznego, dziaa, ktre pracownicy podejmuj w razie wystpienia awarii lub wypadkw,

13) dostarczenie aktualnych instrukcji postpowania ze szkodliwym czynnikiem biologicznym, w tym rwnie instrukcji dotyczcych postpowania w razie awarii lub wypadku, zwizanych z uwolnieniem si czynnika biologicznego,

14) prowadzeni rejestru prac naraajcych na dziaanie szkodliwego czynnika biologicznego zakwalifikowanego do grupy 3-4 zagroenia oraz rejestru pracownikw naraonych. Czynniki biologiczne s specyficzn grup czynnikw szkodliwych dla zdrowia. Skutki ich oddziaywania na organizm ludzki w znacznym stopniu zale od indywidualnej odpornoci na ich dziaanie. Nie mona rwnie wyznaczy cisej zalenoci pomidzy steniem czynnikw biologicznych i czasem naraenia a reakcj organizmu. W jednakowych warunkach pewne osoby zapadaj na chorob, a inne nie. Ale wszystkie osoby pracujce w naraeniu na czynniki biologiczne powinny stosowa uniwersalne rodki ostronoci, kadc duy nacisk na przestrzeganie zasad aseptyki, takich jak:a) unikanie zakadania oson na zuyt ig od strzykawki,b) uywanie waciwych, szczelnych pojemnikw do zuytych strzykawek, igie, ostrzy,c) nieprzepenianie pojemnikw (zaleca si umieszczanie w pojemniku strzykawek cznie z igami), d) nienoszenie biuterii,e) zabezpieczanie zranie, skalecze, chorobowych zmian skrnych nieprzesikliwym opatrunkiem oraz dodatkowo rkawiczkami,f) bezwzgldne uywanie rkawiczek przy wykonywaniu czynnoci, w ktrych moliwy jest kontakt z krwi i pynami ustrojowymi.