FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó...

20
1 FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPA Zdjęcie lotnicze a mapa Znieksztalcenia zdjęć lotniczych wplyw nachylenia zdjęcia wplyw rzeźby terenu Modele rzutu środkowego Przetwarzanie rzutowe Ortorektyfikacja Terminologia Aspekty technologiczne NUMERYCZNY MODEL TERENU Definicje, terminologia Postacie NMT Fotogrametryczny pomiar danych do budowy NMT PRAWDZIWA ORTOFOTOMAPA orto 1 KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09 Mapa – zdjęcie lotnicze – fotomapa, ortofotomapa Mapa – znakowy model rzeczywistości geograficznej przedstawiony na plaszczyźnie w określonym odwzorowaniu; mapa posiada określoną kartometryczność: wierność kątów/odleglości/powierzchni Zdjęcie lotnicze (pomiarowe) – rzut środkowy rzeczywistości geograficznej realizowany techniką fotograficzną, powstaje poglądowy model rzeczywistości ale bez cech kartometrycznych (znieksztalcone kąty, odleglości, powierzchnie) orto 2 KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Transcript of FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó...

Page 1: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

1

FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAZdjęcie lotnicze a mapa

Zniekształcenia zdjęć lotniczych

wpływ nachylenia zdjęcia

wpływ rzeźby terenu

Modele rzutu środkowego

Przetwarzanie rzutowe

Ortorektyfikacja

Terminologia

Aspekty technologiczne

NUMERYCZNY MODEL TERENU

Definicje, terminologia

Postacie NMT

Fotogrametryczny pomiar danych do budowy NMT

PRAWDZIWA ORTOFOTOMAPA

orto 1KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Mapa – zdjęcie lotnicze – fotomapa, ortofotomapa

Mapa – znakowy model rzeczywistości geograficznej przedstawiony na płaszczyźnie w określonym odwzorowaniu; mapa posiada określonąkartometryczność: wierność kątów/odległości/powierzchni

Zdjęcie lotnicze (pomiarowe) – rzut środkowy rzeczywistości geograficznej realizowany techniką fotograficzną, powstaje poglądowy model rzeczywistości ale bez cech kartometrycznych (zniekształcone kąty, odległości, powierzchnie)

orto 2KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 2: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

2

1:1

1:M

orto 3KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

O

O’

N

orto 4KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 3: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

3

LNSN’

O’

głów

na p

ozio

ma

zdję

cia

orto 5KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

ννναννkk c

r

c

rrtgrrrr

2

)(' ≈≈+≈−=∆

ν

O

główna płaszczyzna pionowa

r

r

α

να +

przykład:dla ν = 3o, ck=153mm, mz=10000

r=50mm ∆rν

=0.9mm ∆Rν

= 10m

orto 6KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 4: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

4

r rr∆r∆

h∆

h∆

W

R∆

W

hrrh

∆=∆

orto 7KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

orto 8KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 5: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

5

przykład: ck=153mm, W=1530m, mz = ?

∆h=2.5m r=50mm ∆rh =0.08mm ∆Rh = 0.8m

∆h=5m r=50mm ∆rh =0.16mm ∆Rh = 1.6m

∆h=50m r=50mm ∆rh =1.6mm ∆Rh = 16m

kzh c

hrm

W

hrR

∆=∆=∆

orto 9KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Kh c

hrR

∆=∆

orto 10KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 6: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

6

Rektyfikacja zdj ęć

Rektyfikacja zdjęć to przetwarzanie zdjęć do postaci kartometrycznej i przedstawienie w układzie współrzędnych terenowych.

Rezultat rektyfikacji zdjęć nazywa sięmapą fotograficzną, gdyŜ zachowuje ona fotograficzny przekaz treści a zmianie ulega geometria – powstaje sztuczny obraz jaki otrzymalibyśmy przy rzutowaniu ortogonalnym.

Mapy fotograficzne dzieli się na fotomapy i ortofotomapy , w zaleŜności od zastosowanej metody rektyfikacji.

orto 11KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

)()()()()()(

332313

312111

OOO

OOO

ZZaYYaXXa

ZZaYYaXXacx

−+−+−−+−+−−=

)()()()()()(

332313

322212

OOO

OOO

ZZaYYaXXa

ZZaYYaXXacy

−+−+−−+−+−−=

1++++++=

GZFYEXDCZBYAX

x

1++++++=

GZFYEX

KJZIYHXy

model parametryczny model nieparametryczny

x,y

X0,…

a11,…

x,y

A, B, …

niewiadome

κϕϖ ,,,,, OOO ZYX A, B,…, K (11)(6)

orto 12KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 7: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

7

)()()()()()(

332313

312111

OOO

OOO

ZZaYYaXXaZZaYYaXXa

cx−+−+−−+−+−−=

)()()()()()(

332313

322212

OOO

OOO

ZZaYYaXXa

ZZaYYaXXacy

−+−+−−+−+−−=

1++++=

EYDX

CBYAXx

1++++=

EYDX

HGYFXy

MODELE RZUTU ŚRODKOWEGO

odwzorowanie 2D na 2D

+ warunek współpłaszczyznowości punktów (X,Y,Z)

niewiadome

κϕϖ ,,,,, OOO ZYX A, B,…, H (8)(6)

orto 13KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

odwzorowanie 2D na 2D – przetwarzanie rzutowe

odwzorowanie 3D na 2D –wg. równań kolinearności

1++++=

EYDX

CBYAXx

1++++=

EYDX

HGYFXy

1

2

3

4

1’2’

3’ 4’

)()()()()()(

332313

312111

OOO

OOO

ZZaYYaXXaZZaYYaXXa

cx−+−+−−+−+−−=

)()()()()()(

332313

322212

OOO

OOO

ZZaYYaXXaZZaYYaXXa

cy−+−+−−+−+−−=

niewiadome

κϕϖ ,,,,, OOO ZYXA, B,…, H (8)

342

1

1’2’

3’4’

(6)

związki analityczne

proste koniecznalinearyzacja

orto 14KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 8: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

8

Przetwarzanie rzutowe

metoda fotomechaniczna

orto 15KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Przetwarzanie rzutowe metoda cyfrowa

orto 16KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 9: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

9

Przetwarzanie rzutowe metoda cyfrowa

tworzona fotomapa cyfrowa

zdjęcie cyfrowe(obraz cyfrowy B)

fotomapa cyfrowa (obraz cyfrowy A)

orto 17KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

piksele obrazu B

orto 18KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 10: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

10

Jak przyporządkować jasności pikseli obrazu B pikselom obrazu A ?

Pośrednikiem są centra pikseli obrazu A odwzorowane na zdjęcie

Zadanie sprowadza się do określenia funkcji przyporządkowania jasności obrazu B kolejnym centrom

piksele obrazu B

orto 19KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Do interpolacji są brane cztery piksele obrazu B, których środki otaczają pozycję centra (odwzorowanego piksela obrazu A)

Wagi są równe powierzchniom leŜącym naprzeciw środków pikseli 1- 4, powstałym z podziału kwadratu 1234 w stosunku do centra

1 2

34

∑= 4

1

4

1

i

ii

w

gwg

w3 w4

w2 w1

Interpolacja dwuliniowa (biliniowa , bilinear)

orto 20KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 11: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

11

Powtórne próbkowanie (przepróbkowanie, resampling )

zbudowanie nowego obrazu cyfrowego na podstawie pikseli obrazu źródłowego, w sytuacji gdy pomiędzy pikselami obu obrazów zachodzi jakakolwiek rozbieŜność geometryczna

x 2

Metoda najbliŜszego sąsiada Metoda dwuliniowa

orto 21KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

ortorektyfikacja - metoda cyfrowa

orto 22KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 12: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

12

ortorektyfikacja - metoda cyfrowa

ortofotomapa cyfrowa

zdjęcie cyfrowe

orto 23KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

ortorektyfikacjazdjęcie cyfrowe(obraz cyfrowy B)

(obraz cyfrowy A)

orto 24KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 13: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

13

Ortofotomapa - terminologia

Ortorektyfikacja to proces rektyfikacji obrazów źródłowych (zdjęć lotniczych, naziemnych, obrazów satelitarnych) którego celem jest uzyskanie obrazu terenu jaki powstałby przy rzutowaniu ortogonalnym na wybraną powierzchnięodniesienia

Ortoobraz to wynik ortorektyfikacji przeprowadzonej dla pojedynczego zdjęcia (obrazu); takŜe ortofotografia

orto 25KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Ortofotomapa - terminologia

Mozaikowanie - łączenie ortoobrazów, uzyskanych z ortorektyfikacji sąsiednich obrazów źródłowych, w większe fragmenty, najczęściej w celu wypełnienia powierzchni wyznaczonej przez arkuszowy podział map przy określonej skali

orto 26KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 14: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

14

Dane potrzebne do rektyfikacja zdj ęć

Fotomapa – 4 pkt-y o znanych x,y, X,Y

Ortofotomapa:

• metryka kalibracji kamery (do wykonania orientacji wewnętrznej)

• elementy orientacji zewnętrznej zdjęcia (lub wyznaczenie EOZ na podstawie minimum 3 pkt. o znanych x,y,X,Y,Z)

• Numeryczny Model Terenu

oraz dodatkowo dla potrzeb kontroli dokładności – punkty lub elementy kontrolne

orto 27KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

NMT jest numeryczn ą reprezentacj ą powierzchni terenu umo Ŝliwiaj ącąokreślenie wysoko ści h dowolnego punktu xy (w określonym obszarze),odtworzenie kształtu powierzchni terenu a takŜe określenie wielko ści pochodnych do kształtu

NUMERYCZNY MODEL TERENU

orto 28KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 15: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

15

NMT - Numeryczny Model terenu DTM – Digital Terrain Model

NMP – Numeryczny Model Powierzchni DSM – Digital Surface Model

orto 29KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

NMT ( jako obiekt ciągły w GIS) jest najczęściej reprezentowany w postaci:

• zbioru elementów punktowych rozmieszczonych regularnie (siatka kwadratów, prostokątów – ang. GRID),

• zbioru elementów liniowych - warstwice,

• sieci nieregularnych trójkątów TIN (ang. Triangular Irregular Network) opartych na punktach pomiarowych.

orto 30KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 16: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

16

Opracowanie NMT obejmuje• pozyskiwanie danych => pomiar bezpośredni, fotogrametryczny, laserowy,

radarowy,...• przetwarzanie danych => od danych źródłowych do docelowej struktury

NMT

orto 31KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

FOTOGRAMETRYCZNE POZYSKIWANIE DANYCH DO BUDOWY NMT

Pomiar manualny: punkty, linie charakterystyczne, warstwice

Pomiar manualny sterowany automatycznie: pomiar w siatce GRID, nastawy X,Y wybierane przez system nadzorujący

orto 32KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 17: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

17

orto 33KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Area-Based Matching (ABM)

∑∑∑∑

∑∑

= == =

= =

−−

−−=

m

i

n

jij

m

i

n

jij

m

i

n

jijij

bbaa

bbaa

c

1 1

2

1 1

2

1 1

)()(

))((

orto 34KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 18: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

18

∑= 4

1

4

1),(

i

ii

w

hwyxh

ii Pw =

1

2

3

P1

P3

P2

∑=

3

1

3

1),(

i

ii

w

hwyxh

orto 35KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

UŜytkowanie NMT• jako obligatoryjny element w klasycznym procesie ortorektyfikacji (korekta

przesunięć radialnych)• opracowywanie produktów pochodnych• wizualizowanie NMT: warstwice, mapa hipsometryczna, cieniowana, rzuty

perspektywiczne, itp.• wykorzystanie NMT jako element składowy analiz np. modelowanie erozji,

wyznaczenie obszarów do zalesiania, stref zalewowych

orto 36KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 19: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

19

Klasyczna i prawdziwa (true) ortofotomapa

Ortofotomapa klasyczna – mapa fotograficzna na której obrazy obiektów połoŜonych na terenie są zrektyfikowane do połoŜenia ortogonalnego.

True ortofoto - prawdziwa ortofotomapa - jest to mapa fotograficzna na której obrazy wszystkich (lub wybranych) obiektów są zrektyfikowane do połoŜenia ortogonalnego.

orto 37KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

• wykonanie lotu z większej wysokości

• zastosowanie stoŜka kamery o dłuŜszej ogniskowej,

• zwiększenie pokrycia podłuŜnego i poprzecznego i do opracowania stosowanie tylko centralnych fragmentów zdjęć.

orto 38KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

Page 20: FOTOMAPA I ORTOFOTOMAPAtwiki.fotogrametria.agh.edu.pl/pub/Dydaktyka/... · 3 LNS N’ O’ g ł ó w n a p o z i o m a z d j ę c i a KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5,

20

orto 39KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09

orto 40KPyka, teledetekcja i fotogrametria, sem. 5, 2008/09