FINANSOWANIE PRZEDSI ĘBIORSTWAsamorzadekonomia.umcs.lublin.pl/storage/1255544121_1.pdf · 10....
Transcript of FINANSOWANIE PRZEDSI ĘBIORSTWAsamorzadekonomia.umcs.lublin.pl/storage/1255544121_1.pdf · 10....
2
LITERATURA
1. Duliniec A., Finansowanie przedsiębiorstwa, PWE, Warszawa 2007.
2. Zarządzanie finansami przedsiębiorstw, pod red. P. Karpusia, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
3. Finanse przedsiębiorstwa, pod red. P. Karpusia, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2006.
4. Finanse przedsiębiorstwa, pod red. J. Szczepańskiego i L. Szyszko, PWE, Warszawa 2007.
5. Finanse firmy; Jak zarządzać kapitałem, pod red. W. Szczęsnego, Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2007.
6. Finanse firmy; Jak zarządzać kapitałem, pod red. S. Wymysłowskiego, Wydawnictwo C.H. Beck, Warszawa 2007.
7. Bednarz J., Gostomski E., Finansowanie działalności gospodarczej, Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego, Gdańsk 2006.
8. Finansowanie działalności przedsiębiorstw, pod red. J. Stacharskiej – Targosz, Wydawnictwo WSB, Poznań 2005.
9. Finansowanie działalności przedsiębiorstwa; studia przypadków, pod red. M. Panfila, Difin, Warszawa 2008.
10. Finansowanie MŚP w Polsce ze środków UE jako czynnik wpływający na konkurencyjnośćprzedsiębiorstw, pod red. E. Latoszek, SGH, Warszawa 2008.
11. Finansowanie działalności gospodarczej w Polsce: wybrane aspekty, pod red. I. Pruchnickiej- Grabias i A. Szelągowskiej, Cedetu, Warszawa 2006.
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
3
Wykład 1. ŹRÓDŁA FINANSOWANIA PRZEDSI ĘBIORSTWA
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy 1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa 1.3. Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania 1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału 1.5. Podział zysku w przedsiębiorstwie i polityka wypłat dywidend 1.6. Wprowadzanie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym 1.7. Ograniczenia w dostępie do źródeł finansowania
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
Struktura wykładu:
4
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
DziałalnośćgospodarczaDziałalnośćgospodarcza
ZasobymajątkoweZasoby
majątkowe
ŹródłafinansowaniaŹródła
finansowania
Aktywa trwałeAktywa trwałe Aktywa obrotoweAktywa obrotowe Kapitał własnyKapitał własny Kapitał obcyKapitał obcy
5
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
KaŜda podjęta w przedsiębiorstwie decyzja ma wpływ na jego finanse zwłaszcza w zakresie przepływów pienięŜnych, które powstają w operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej sferze funkcjonowania przedsiębiorstwa.
Przepływy pienięŜnew przedsiębiorstwie
Przepływy pienięŜnew przedsiębiorstwie
Działalnośćoperacyjna
Działalnośćoperacyjna
DziałalnośćinwestycyjnaDziałalnośćinwestycyjna
Działalnośćfinansowa
Działalnośćfinansowa
Podstawowa działalność produkcyjna i/lub handlowa i/lub usługowa, polegająca na
wytwarzaniu i sprzedaŜy produktów, handlu towarami i świadczeniu usług
Podstawowa działalność produkcyjna i/lub handlowa i/lub usługowa, polegająca na
wytwarzaniu i sprzedaŜy produktów, handlu towarami i świadczeniu usług
Działalność związana z zakupem lub sprzedaŜą rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz
długo- i krótkoterminowych aktywów finansowych - lokowanie kapitału
Działalność związana z zakupem lub sprzedaŜą rzeczowych aktywów trwałych, wartości niematerialnych i prawnych oraz
długo- i krótkoterminowych aktywów finansowych - lokowanie kapitału
Pozyskanie źródeł finansowania dla działalności operacyjnej i inwestycyjnej –
kształtowanie wielkości i struktury kapitału przedsiębiorstwa
Pozyskanie źródeł finansowania dla działalności operacyjnej i inwestycyjnej –
kształtowanie wielkości i struktury kapitału przedsiębiorstwa
6
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Zysk lub strata na działalności operacyjnej powstaje z porównania przychodów ze sprzedaŜy produktów i/lub towarów i/lub usług oraz kosztów związanych z tą działalnością. Od róŜnicy między przychodem i kosztem uzyskania tego przychodu zaleŜeć będzie rentownośćdziałalności operacyjnej, a wprowadzeniu korekty związanej z działalnością finansową oraz saldem zdarzeń nadzwyczajnych a takŜe obciąŜeń podatkowych powstaje wynik (zysk lub strata) finansowy netto, który jest przedstawiony w rachunku zysków i strat (jeden z podstawowych składników sprawozdania finansowego).� Przychody operacyjne i większość kosztów operacyjnych tworzą wpływy i wydatki środków pienięŜnych, ale w zdecydowanej większości z opóźnieniem. W działalności operacyjnej w wyniku odraczania terminów płatności tworzą się naleŜności od odbiorców oraz zobowiązania operacyjne (zobowiązania wobec dostawców, zobowiązania z tytułu podatków, ceł, ubezpieczeń i zobowiązania z tytułu wynagrodzeń).� Zapasy, naleŜności i zobowiązania operacyjnepodlegają ciągłej rotacji (jedne są spłacane lub wykorzystywane a w ich miejsc powstają nowe).� Określając cykl rotacji zapasów, naleŜności i zobowiązań operacyjnych moŜna wyznaczyć cykl konwersji gotówki, który określa szybkość obiegu środków pienięŜnych w przedsiębiorstwie (rysunek 1).
7
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
Rysunek 1. Sposób wyznaczenia cyklu konwersji gotówki (cyklu operacyjnego netto)
cykl operacyjny - cykl rotacji zobowiązań handlowych w dniach
Cykl konwersji gotówki (dni)
przychody ze sprzedaŜy
przeciętny stan zobowiązań handlowych x 365 dniCykl rotacji zobowi ązań
operacyjnych (dni)
cykl rotacji zapasów w dniach + cykl rotacji naleŜności w dniach
Cykl operacyjny (dni)
przychody ze sprzedaŜy
przeciętny stan naleŜności krótkoterminowych x 365 dniCykl rotacji nale Ŝności
(dni)
koszt sprzedanych produktów
przeciętny stan zapasów x 365 dniCykl rotacji zapasów
(dni)
formułanazwa
Wskaźnik finansowy
8
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Skrócenie cyklu konwersji gotówki obniŜa zapotrzebowanie przedsiębiorstwa na dodatkowe środki pienięŜne potrzebne w działalności operacyjnej przedsiębiorstwa. Szybkość obiegu środków pienięŜnych w połączeniu z terminowością wywiązywania się z zobowiązań mają istotny wpływ na poziom bieŜącej płynności finansowej.
� Płynność finansową moŜna zdefiniować jako zdolność przedsiębiorstwa do osiągania przepływów pienięŜnych umoŜliwiających regulowanie wymagalnych zobowiązań i pokrywanie niespodziewanych wydatków pienięŜnych.[1]
� Działalność operacyjna dojrzałego przedsiębiorstwa powinna generować na tyle wysokie operacyjne wpływy środków pienięŜnych aby moŜliwe było pokrycie wszystkich operacyjnych wydatków tego przedsiębiorstwa. ZaleŜność ta została schematycznie pokazana na poniŜszym rysunku.
[1] D. Wędzki, Strategie płynności finansowej przedsiębiorstwa, Oficyna Wydawnicza, Kraków 2002, s. 34.
9
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
Środki pienięŜne ze sprzedaŜy kredytowej
Kredytowane płatności z tytułu
dostaw i usług
Wynagrodzenia
Ubezpieczenia i inne świadczenia
Płatności publicznoprawne
Środki pienięŜne ze sprzedaŜy gotówkowej
Gotówkowe płatności z tytułu dostaw i usług
10
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� WaŜnym składnikiem kosztów operacyjnych jest amortyzacja powstająca w wyniku umarzania rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Jako niepienięŜny koszt operacyjny obniŜa ona wynik finansowy przedsiębiorstwa w danym roku obrachunkowym, jednak nie powoduje wypływu pieniądza z firmy. W wyniku tego amortyzacja tworząc fundusz inwestycyjny w przedsiębiorstwie staje się waŜnym źródłem finansowania.
� Dochodowa działalność operacyjna skutkuje w ujęciu księgowym (memoriałowym) dodatnim wynikiem finansowym, zaś w ujęciu pienięŜnym (kasowym) dodatnim saldem netto przepływów z działalności operacyjnej. W takiej sytuacji – przy załoŜeniu, Ŝe firma dokonuje terminowo płatności – tworzona jest nadwyŜka finansowa(zysk netto powiększony o amortyzację), która jest waŜnym wewnętrznym źródłem finansowania przedsiębiorstwa. Jest ona wykorzystywana głównie do finansowania działalności inwestycyjnej.
11
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
DziałalnośćinwestycyjnaDziałalnośćinwestycyjna
Zakupy niezbędnych składnikówaktywów przedsiębiorstwa
Zakupy niezbędnych składnikówaktywów przedsiębiorstwa
SprzedaŜ zbędnych składników aktywów przedsiębiorstwa
SprzedaŜ zbędnych składników aktywów przedsiębiorstwa
Kryterium wyboru składników aktywów: rentowność inwestycjiKryterium wyboru składników
aktywów: rentowność inwestycjiŹródła finansowania zakupów:Źródła finansowania zakupów:
SprzedaŜ zbędnych składników aktywów
SprzedaŜ zbędnych składników aktywów
Inne wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania pokrywające deficyt w
działalności inwestycyjnej
Inne wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania pokrywające deficyt w
działalności inwestycyjnej
12
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
DZIAŁALNO ŚĆFINANSOWA
Zadanie: finansowanie działalności operacyjnej
i inwestycyjnej
Wpływ na strukturęzewnętrznych źródeł
kapitału
Przepływy środków pienięŜnych w
działalności finansowej
Kapitał własny: emisja akcji/zwiększenie
udziałów lub dopłaty do kapitału
Kapitał obcy: zaciąganie kredytów i poŜyczek,
emisja dłuŜnych papierów wartościowych
Wpływy: zwiększanie kapitałów ze źródeł
zewnętrznych
Wydatki: spłata zaciągniętych kredytów i
poŜyczek, obsługa związana z kosztami zadłuŜenia,
wypłata dywidend
13
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
W kaŜdej sferze działalności: operacyjnej, inwestycyjnej i finansowej powstaje saldo środków pienięŜnych przez porównanie wpływów i wydatków, które łącznie tworzą saldo przepływów pienięŜnych netto z całokształtu działalności. Przepływy te zostały schematycznie przedstawione na rysunku poniŜej.
saldo (stan) gotówki
strumień wypływu pieniądza
strumień wpływu pieniądza
14
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Dodatnie saldo przepływów netto moŜe być w następnych okresach źródłem pokrycia ewentualnego ujemnego salda netto przepływów ogółem w następnych okresach jako wewnętrzne źródło finansowania.� Ujęte w rachunku przepływów pienięŜnych przepływy środków pienięŜnych są źródłem informacji o płynności finansowej przedsiębiorstwa oraz o ewentualnych zagroŜeniach jej utraty czy teŜ utrzymywania się stanu nadpłynności (w przypadku nadmiaru wolnych środków pienięŜnych).
15
1.1. Działalność przedsiębiorstwa i jej wymiar finansowy
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
O źródłach i przedmiotach finansowania (finansowanie działalności) w danym okresie informująwszelkie zmiany aktywów i pasywów w ciągu okresu sprawozdawczego, tj. róŜnica między stanem na koniec okresu a stanem na początek tego okresu. Wpływy i wydatki środków pienięŜnych związane ze zmianą stanu aktywów i pasywów zostały schematycznie przedstawione na poniŜszym rysunku.
Finansowaniedziałalności
Finansowaniedziałalności
Źródła finansowania (pochodzenie środków
pienięŜnych)
Źródła finansowania (pochodzenie środków
pienięŜnych)
Przedmioty finansowania (cel wydatków środków
pienięŜnych)
Przedmioty finansowania (cel wydatków środków
pienięŜnych)
KaŜde zwiększenie pasywów
KaŜde zwiększenie pasywów
KaŜde zmniejszenie aktywów
KaŜde zmniejszenie aktywów
KaŜde zmniejszenie pasywów
KaŜde zmniejszenie pasywów
KaŜde zwiększenie aktywów
KaŜde zwiększenie aktywów
16
1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Ogólna zasada finansowania aktywów przedsiębiorstwa
„Okres wymagalności pasywów przedsiębiorstwa musi być zsynchronizowany z okresem wykorzystania przez przedsiębiorstwo aktywów finansowanych tymi pasywami”
Kapitał własny
Kapitał obrotowyZobowiązania długoterminowe
Zobowiązania krótkoterminowe
Aktywa trwałe
Aktywa obrotowe
Kapitał obrotowy netto
Kapitał stały
17
1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Zapotrzebowanie przedsiębiorstwa na kapitał obrotowy
Porównanie stanu zapasów i stanu naleŜności (operacyjne aktywa obrotowe) z wielkościązobowiązań operacyjnych określa zapotrzebowanie na kapitał obrotowy przedsiębiorstwa, niezbędny do prawidłowego obiegu gotówki w przedsiębiorstwie.
Zapotrzebowanie na kapitałobrotowy przedsiębiorstwa
Operacyjne aktywa obrotowe –Zobowiązania operacyjne
Finansowanie długoterminowe netto + Finansowanie krótkoterminowe netto
Finansowanie długoterminowe netto (kapitałobrotowy netto) = Kapitał stały – Aktywa
trwałe
Finansowanie krótkoterminowe netto = Kredyty i poŜyczki krótkoterminowe –
Krótkoterminowe aktywa finansowe (środki pienięŜne)
18
1.2. Struktura terminowa finansowania przedsiębiorstwa
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Strategie finansowania aktywów obrotowych - Strategia konserwatywna
ZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE
AKTYWA OBROTOWE
ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE
KAPITAŁ PRACUJ ĄCY (+)
KAPITAŁ WŁASNY
AKTYWA TRAWŁE
PASYWAAKTYWA
BILANS na …..
KS/MT >> 1, AO/ZK >>1, KP > 0
19
1.2. Strategie finansowania aktywów obrotowych
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
AKTYWA OBROTOWEZOBOWIĄZANIA KRÓTKOTERMINOWE
KAPITAŁ PRACUJĄCY ( - )
ZOBOWIĄZANIA DŁUGOTERMINOWE
KAPITAŁ WŁASNY
AKTYWA TRAWŁE
PASYWAAKTYWA
BILANS na …..
KS/MT < 1, AO/ZK < 1, KP < 0
� Strategie finansowania aktywów obrotowych - Strategia agresywna
20
1.2. Strategie finansowania aktywów obrotowych
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Strategie finansowania aktywów obrotowych - porównanie
wysokieniskieKoszty finansowania
występują okresowobrakNadwyŜki środków pienięŜnych
dodatniujemnyKapitał obrotowy netto
niskiewysokieRyzyko utraty płynności
długoterminowekrótkoterminoweFinansowanie aktywów obrotowych netto
(aktywa operacyjne - zobowiązania operacyjne)
Strategia konserwatywnaStrategia agresywnaCechy charakterystyczne
21
1.3. Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania - podział
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
Źródłafinansowania
przedsiębiorstwa
Wewnętrzne-wypracowane przez
przedsiębiorstwo
Zewnętrzne – pochodząod innych podmiotów
Zysk zatrzymany (zysk netto – dywidendy)
AmortyzacjaZmniejszenia stanu
aktywów przedsiębiorstwa
22
1.3. Wewnętrzne i zewnętrzne źródła finansowania
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
Zewnętrzne źródła
finansowania
Emisja akcji/Zwiększenie
udziałów
Kredyty bankowe
Emisja papierów dłuŜnych
LeasingKredyt
kupiecki
Inne zobowiązania
operacyjne
� Zewnętrzne źródła finansowania - podział
23
1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Nie wszystkie przedstawione wcześniej źródła finansowania przedsiębiorstwa są źródłami kapitału.
� W skład kapitału wchodzą: kapitał własny i kapitał obcy ( tylko cześć oprocentowana). Warunkiem zaliczenia jako źródła kapitału jest bowiem decyzja wierzyciela o zainwestowaniu danego kapitału w przedsiębiorstwo przy uwzględnieniu moŜliwej do realizacji stopy zysku z takiej inwestycji. Podstawowym elementem decydującym o stopie zwrotu z inwestycji jest oprocentowanie powstającego zadłuŜenia przedsiębiorstwa. Zatem do kapitałów obcych jako źródeł finansowania przedsiębiorstwa nie zalicza się zobowiązań operacyjnych (zobowiązań nie oprocentowanych), jako krótkoterminowych zobowiązań przedsiębiorstwa powstałych z tytułu dostaw i usług, wynagrodzeń, ceł, podatków itp., podlegających zmianom proporcjonalnie do wielkości przychodów ze sprzedaŜy. Zobowiązania operacyjne powstałe jako efekt odroczenia płatności a nie inwestycji kapitałowych w przedsiębiorstwo.
� Zatem zgromadzony kapitał przedsiębiorstwa jest niŜszy od wartości pasywów. Zatem źródła kapitału są pojęciem węŜszym od źródeł finansowania przedsiębiorstwa. ZaleŜności te przedstawia poniŜszy rysunek.
24
1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
Źródła kapitału
Źródła kapitału własnego
Źródła kapitału obcego
Wewnętrzne – zysk zatrzymany
Zewnętrzne –emisja akcji/
zwiększenie udziałów
Zewnętrzne – Kredyty bankowe, Emisja dłuŜnych papierów wartościowych,
Leasing finansowy
Zewnętrzne źródła kapitału hybrydowego/zamiennego –Emisja obligacji zamiennych
i innych hybrydowych papierów wartościowych
25
1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Zgodnie z teorią hierarchii źródeł finansowania, przedsiębiorstwo sięga do zewnętrznych źródeł kapitałów wówczas, kiedy wyczerpią się wewnętrzne źródła finansowania oraz zewnętrzne źródła finansowania, które jednak nie są źródłami kapitału (zobowiązania operacyjne).
� Korzystanie z zewnętrznych źródeł kapitału wymaga kaŜdorazowo dokładnej analizy kosztu kapitału oraz innych warunków jego pozyskania.
� NaleŜy pamiętać, iŜ decyzje w zakresie pozyskania źródeł kapitału umoŜliwiają nie tylko pozyskanie kapitału, ale za kaŜdym razem wpływają na wartość przedsiębiorstwa.
� DuŜy wpływ decyzji finansowych na wartość rynkową przedsiębiorstwa jest szczególnie widoczny w przypadku spółek giełdowych, w przypadku których decyzje o emisji nowych akcji, zaciągnięciu znacznych kredytów lub poŜyczek czy obniŜeniu lub wzroście wypłat dywidend sąnatychmiast dyskontowane przez inwestorów na rynku kapitałowym. Przekłada się to na zmiany notowań akcji danej spółki
26
1.4. Źródła finansowania a źródła kapitału
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
Inwestycje w aktywa trwałe i aktywa obrotowe
Wzrost zobowiązań operacyjnych
Spadek krótkoterminowych aktywów finansowych (wykorzystanie nadwyŜek środków pienięŜnych)
Wzrost kapitału własnego ze źródeł wewnętrznych (zysk netto – wypłaty dywidend)
Zapotrzebowanie na kapitał ze źródeł zewnętrznych
pomniejszone o
pomniejszone o
pomniejszone o
równa się
27
1.5. Podział zysku w przedsiębiorstwie i polityka dywidend
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Dostępność wewnętrznych źródeł kapitału jest uzaleŜniona od rentowności prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności. Tylko zysk netto daje moŜliwości zwiększenia kapitału własnego ze źródeł zewnętrznych.
� Propozycję co do podziału zysku w przedsiębiorstwie przygotowuje zarząd, ale ostatecznądecyzję podejmują właściciele (akcjonariusz/udziałowcy) na wlanym zgromadzeniu.
� Do czynników wpływających na podział wypracowanego zysku netto naleŜy zaliczyć:
� preferencje właścicieli odnośnie podziału zysku, tzw. efekt klienteli,� róŜnice w opodatkowaniu wypłacanych dywidend i realizowanych zysków kapitałowych,� stabilność wypłat dywidend (np. stały udział dywidend w zysku, stała dywidenda na akację itp.),� regulacje prawne wpływające na podział zysku,� płynność finansowa przedsiębiorstwa,� rentowność planowanych przedsięwzięć inwestycyjnych,� potrzeby kapitałowe przedsiębiorstwa w zakresie finansowania inwestycji rozwojowych,� dostępność zewnętrznych źródeł kapitału,� optymalizowanie struktury kapitału przedsiębiorstwa.
28
1.6. Wprowadzenie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
� Zewnętrzne źródła kapitału mogą pochodzić z rynku regulowanego (rynku publicznego). Publiczne emisje akcji lub dłuŜnych papierów wartościowych są wykorzystywane przez przedsiębiorstwo do pozyskania kapitału własnego lub obcego na regulowanym rynku giełdowym lub pozagiełdowym w ramach rynku pierwotnego. � Udział finansowania pochodzącego z rynku regulowanego jest uzaleŜniony w duŜej mierze od stopnia rozwoju rynku kapitałowego (giełdowego i regulowanego pozagiełdowego) oraz roli, jakąodgrywa on w systemie finansowym danego kraju. Na świecie wykształciły się modele systemu finansowego, które zostały przedstawione na schemacie poniŜej.
Modele systemu finansowegow zakresie finansowania przedsiębiorstw
Modele systemu finansowegow zakresie finansowania przedsiębiorstw
System kontynentalny – dominującą rolę pełniąbanki (USA, Wielka Brytania)
System kontynentalny – dominującą rolę pełniąbanki (USA, Wielka Brytania)
System anglosaski – dominującą rolę pełni rynek papierów wartościowych
(Francja, Niemcy, Japonia)
System anglosaski – dominującą rolę pełni rynek papierów wartościowych
(Francja, Niemcy, Japonia)
Finansowanie pośrednieFinansowanie pośrednie Finansowanie bezpośrednieFinansowanie bezpośrednie
29
1.6. Wprowadzenie akcji spółki do obrotu na rynku regulowanym
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
Giełdowy obrótakcjami spółki
Giełdowy obrótakcjami spółki
ZaletyZalety WadyWady
Dostęp do potencjalnie duŜych zasobów kapitału
Dostęp do potencjalnie duŜych zasobów kapitału
Wysokie koszty wejścia akcji spółki do obrotu na rynku (np. koszty prospektu emisyjnego, doradztwa
finansowego i prawnego, sporządzania audytu)
Wysokie koszty wejścia akcji spółki do obrotu na rynku (np. koszty prospektu emisyjnego, doradztwa
finansowego i prawnego, sporządzania audytu)
Płynność obrotu papierami wartościowymi na rynku giełdowym, umoŜliwiająca
obniŜenie kosztu kapitału
Płynność obrotu papierami wartościowymi na rynku giełdowym, umoŜliwiająca
obniŜenie kosztu kapitału
Obiektywna rynkowa wycena wartości przedsiębiorstwa oraz bieŜąca weryfikacja na rynku giełdowym decyzji zarządu i wyników osiąganych
przez spółkę
Obiektywna rynkowa wycena wartości przedsiębiorstwa oraz bieŜąca weryfikacja na rynku giełdowym decyzji zarządu i wyników osiąganych
przez spółkę
Zwiększenie wiarygodności i prestiŜu przedsiębiorstwa na rynku
Zwiększenie wiarygodności i prestiŜu przedsiębiorstwa na rynku
Obowiązki informacyjne spółek giełdowych, wymagające ujawniania wszystkich istotnych
informacji dotyczących działalności
Obowiązki informacyjne spółek giełdowych, wymagające ujawniania wszystkich istotnych
informacji dotyczących działalności
Nieustanne zmiany akcjonariatu spółki giełdowej, wynikające z obrotu akcjami
spółki
Nieustanne zmiany akcjonariatu spółki giełdowej, wynikające z obrotu akcjami
spółki
30
1.7. Ograniczenia w dostępie do źródeł finansowania
dr Henryk Zagórski, Finansowanie przedsiębiorstwa
Nie wszystkie źródła finansowania są dostępne dla wszystkich przedsiębiorstw. Dotyczy to zwłaszcza zewnętrznych źródeł kapitału. Do występujących z tym zakresie ograniczeń moŜna zaliczyć:
� poziom zadłuŜenia i mała wiarygodność przedsiębiorstwa,� posiadane ograniczone moŜliwości przedstawienia zabezpieczenia,� wysokie koszty pozyskania kapitału (wysokie oprocentowanie kredytów, wysokie koszty emisji akcji itp.),� małe rozmiary potencjalnych kapitałobiorców,� niska rentowność działalności operacyjnej przedsiębiorstwa,� ograniczone moŜliwości rozwoju i ekspansji rynkowej,� mała rentowność inwestycji (niŜsza od kosztu kapitału) potencjalnego kapitałobiorcy,� słaba koniunktura gospodarcza