Ewaluacja Programu „Równać Szanse” Edycja 2010€¦ · Opis badania (i) Edycja 2010 Programu...

Warszawa, sierpień 2012

Ewaluacja Programu „Równać Szanse” Edycja 2010

Raport z badania efektywności projektów prowadzonych od 1 stycznia 2010 do 30 listopada 2011

Rafał Rudnicki, Agata Urbanik

<Spis treści

2 | S t r o n a

Spis treści

Spis tabel ......................................................................................................................................... 4

Spis wykresów .............................................................................................................................. 5

1. Abstrakt ................................................................................................................................... 7

Opis badania ............................................................................................................................................. 7

Populacja beneficjentów Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego ................................... 7

Zmiana w młodzieży w okresie uczestnictwa w Programie ................................................. 8

Zarządzanie projektem przez koordynatorów ........................................................................... 9

Zmiana w organizacjach realizujących projekty w ramach OKG ....................................... 11

Zmiana w organizacjach realizujących projekty w ramach RKG ....................................... 12

Ocena szkoleń ........................................................................................................................................ 13

Relacje koordynatorów z Administratorem Programu ........................................................ 14

2. Wstęp ...................................................................................................................................... 15

3. Metodologia badania ewaluacyjnego .......................................................................... 17

Harmonogram badania ...................................................................................................................... 19

Badanie ex-post .................................................................................................................................... 20

Wskaźniki mierzące efekty uczestnictwa w Programie dla młodzieży .......................... 21

Wskaźniki mierzące efekty uczestnictwa w Programie dla organizacji ......................... 24

Sondaż internetowy ............................................................................................................................ 25

Indywidualne wywiady pogłębione .............................................................................................. 26

Analiza danych zastanych ................................................................................................................. 26

Studium przypadku ............................................................................................................................. 27

4. Populacja beneficjentów ................................................................................................. 28

5. Dylematy rekrutacji .......................................................................................................... 32

Skąd wziąć młodzież do projektu? ................................................................................................ 32

W jakim wieku powinni być uczestnicy? .................................................................................... 34

Czy młodzież powinna pochodzić z jednej czy z kilku miejscowości? ............................ 34

Czy młodzież powinna posiadać zróżnicowane umiejętności? .......................................... 35

Rodziny koordynatorów wśród uczestników projektów ..................................................... 37

4. Skuteczność projektów w rozwijaniu umiejętności młodzieży ......................... 37

Umiejętność planowania własnej przyszłości .......................................................................... 38

<Spis treści

3 | S t r o n a

Umiejętność pozyskiwania wsparcia społecznego ................................................................. 42

Wiara w siebie młodzieży ................................................................................................................. 44

Stan początkowy umiejętności a ich przyrost w trakcie realizacji projektów ............. 47

5. Zarządzanie projektami przez koordynatorów ...................................................... 48

Zinternalizowanie celów programu .............................................................................................. 48

Koordynatorzy a aktywność młodzieży w projektach .......................................................... 51

Metody aktywizacji młodzieży ........................................................................................................ 53

6. Skuteczność Programu w rozwijaniu organizacji otrzymujących dotacje .... 60

Populacja organizacji uczestniczących w Ogólnopolskim Konkursie Grantowym .... 60

Wpływ uczestnictwa w Programie na organizacje ................................................................. 63

Współpraca z młodzieżą po zakończeniu projektów ............................................................. 68

Współpraca z innymi organizacjami po zakończeniu projektu ......................................... 70

Zaistnienie w społeczności ............................................................................................................... 72

Populacja organizacji biorących udział w Regionalnym Konkursie Grantowym ........ 74

7. Szkolenia koordynatorów ............................................................................................... 80

8. Relacje koordynatorów z Polską Fundacją Dzieci i Młodzieży .......................... 86

Partnerskie relacje i rozsądna sprawozdawczość ................................................................... 86

Forma komunikacji .............................................................................................................................. 87

9. Rekomendacje ..................................................................................................................... 88

Wskazówki dla koordynatorów ..................................................................................................... 91

Aneks .............................................................................................................................................. 93

Tabela 5. Zbiorcze zestawienie wyników dla podmiotów koordynujących projekty w Regionalnym Konkursie Grantowym ........................................................................................... 93

Tabela 6. Zbiorcze zestawienie wyników dla organizacji koordynujących projekty w Ogólnopolskim Konkursie Grantowym .................................................................................... 100

Tabela 7. Zbiorcze zestawienie wyników dla uczestników Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego w podziale na organizacje ............................................................... 102

Spis tabel

4 | S t r o n a

Spis tabel Tabela 1. Wskaźniki wykorzystane w analizie zmian, jakie zaszły w beneficjentach projektów

realizowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego ................................................................... 21 Tabela 2. Wskaźniki wykorzystane w analizie stanu początkowego umiejętności/cech młodzieży

uczestniczącej w projektach realizowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego ....... 23 Tabela 3. Wskaźniki wykorzystane w analizie zmian, jakie zaszły w organizacjach biorących udział w

Programie „Równać Szanse” ................................................................................................................................................. 24 Tabela 4. Siła zależności pomiędzy stanem początkowym umiejętności beneficjentów, a zaobserwowaną

w trakcie projektu zmianą ..................................................................................................................................................... 47 Tabela 5. Zbiorcze zestawienie wyników dla podmiotów koordynujących projekty w Regionalnym

Konkursie Grantowym ............................................................................................................................................................ 93 Tabela 6. Zbiorcze zestawienie wyników dla organizacji koordynujących projekty w Ogólnopolskim

Konkursie Grantowym .......................................................................................................................................................... 100 Tabela 7. Zbiorcze zestawienie wyników dla uczestników Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego w

podziale na organizacje ........................................................................................................................................................ 102

Spis wykresów

5 | S t r o n a

Spis wykresów Wykres 1. Odsetek chłopców i dziewcząt uczestniczących w projektach realizowanych w ramach OKG w

kolejnych edycjach Programu ...................................................................................................................... 29

Wykres 2. Miejsce zamieszkania młodzieży uczestniczącej w projektach realizowanych w ramach edycji 2010

Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego (N=462)....................................................................................... 30

Wykres 3. Populacja beneficjentów w podziale ze względu na średnią z ocen uzyskanych z dwóch głównych

przedmiotów szkolnych – języka polskiego i matematyki - w momencie przystąpienia do realizacji

projektów (N=462) ...................................................................................................................................... 31

Wykres 4. Wcześniejsze doświadczenia młodzieży w uczestnictwie w projektach (N=462) ................................. 31

Wykres 5. Zróżnicowanie projektów pod kątem ocen szkolnych uczestniczącej w nich młodzieży (N=21) .......... 36

Wykres 6. Średnia wartość zmiany, jaka zaszła dla czterech głównych umiejętności w kolejnych edycjach

Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego ..................................................................................................... 38

Wykres 7. Skala zmian umiejętności składających się na „Planowanie własnej przyszłości” (N=462) ................. 39

Wykres 8. Odsetek osób, które deklarowały przyrost poszczególnych umiejętności w wyniku uczestnictwa w

projektach (N=462) ...................................................................................................................................... 40

Wykres 9. Skala zmian wskaźników składających się na „Pozyskiwanie wsparcia społecznego” (N=462) ............ 43

Wykres 10. Skala zmian wskaźników składających się na „Wiarę w siebie młodzieży” (N=462) .......................... 44

Wykres 11. Stopień internalizacji celów Programu przez koordynatorów projektów realizowanych w ramach

OKG (N=21) ................................................................................................................................................ 49

Wykres 12. Utrzymanie grupy uczestników w poszczególnych projektach realizowanych w ramach Programu

„Równać Szanse” ......................................................................................................................................... 52

Wykres 13. Zmiana aktywności beneficjentów uczestniczących w projektach (N=462) ....................................... 53

Wykres 14. Doświadczenie związane z realizacją projektów w ciągu dwóch lat przed uczestnictwem w edycji

2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego (N=21) ................................................................................ 60

Wykres 15. Liczba projektów realizowanych w ramach Programu „Równać Szanse” przed rozpoczęciem edycji

2010 OKG (N=21) ......................................................................................................................................... 61

Wykres 16. Możliwość uzyskania wsparcia określonego typu przez organizacje w momencie rozpoczęcia przez

nie realizacji projektów w ramach edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego (N=19) ............... 62

Wykres 17. Możliwość uzyskania wsparcia od istotnych partnerów lokalnych przez organizacje w momencie

rozpoczęcia przez nie realizacji projektów w ramach edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego

(N=19) .......................................................................................................................................................... 63

Wykres 18. Średnia zmiana jaka zaszła w organizacjach w wyniku uczestnictwa w edycji 2010 Ogólnopolskiego

Konkursu Grantowego dla poszczególnych cech i kompetencji .................................................................. 64

Wykres 19. Rodzaj zmiany jaka zaszła w organizacjach w kwestii umiejętności budowy lokalnego kapitału

społecznego ................................................................................................................................................. 65

Wykres 20. Kontynuacja działań rozpoczętych w ramach projektu dotowanego z Ogólnopolskiego Konkursu

Grantowego ................................................................................................................................................. 66

Wykres 21. Średnia liczba złożonych wniosków o dotacje na projekty realizowane przez organizacje biorące

udział w edycji 2010 OKG ............................................................................................................................. 67

Wykres 22. Skuteczność organizacji w pozyskiwaniu środków grantowych na kolejne projekty mierzona

stosunkiem liczby zgłoszony wniosków o dofinansowanie do otrzymanych grantów. ............................... 67

Wykres 23. Diagnozowanie potrzeb społeczności lokalnej przy realizacji kolejnych projektów. .......................... 68

Wykres 24. Liczba organizacji, które objęły działaniami beneficjentów Programu w ramach kolejnych projektów

..................................................................................................................................................................... 69

Wykres 25. Liczba organizacji, w których beneficjenci koordynowali kolejne projekty ........................................ 69

Wykres 26. Podjęcie współpracy z innymi organizacjami uczestniczącymi w edycji 2010 OKG. ........................... 70

Wykres 27. Średnia zmiana jaka zaszła w organizacjach biorących w edycji 2010 OKG w różnych aspektach

posiadanego przez organizacje kapitału społecznego ................................................................................. 73

Spis wykresów

6 | S t r o n a

Wykres 28. Typ podmiotów, które otrzymały dotacje w edycji 2010 Regionalnego Konkursu Grantowego ....... 74

Wykres 29. Doświadczenie związane z realizacją projektów w ciągu dwóch lat przed uczestnictwem w edycji

2010 Regionalnego Konkursu Grantowego (n=88) ...................................................................................... 75

Wykres 30. Średnia zmiana jaka zaszła w organizacjach w wyniku uczestnictwa w edycji 2010 Regionalnego

Konkursu Grantowego dla poszczególnych cech i kompetencji .................................................................. 76

Wykres 31. Rodzaj zmiany jaka zaszła w organizacjach w kwestii umiejętności budowy lokalnego kapitału

społecznego w RKG ...................................................................................................................................... 76

Wykres 32. Rodzaj zmiany jaka zaszła w organizacjach dla pożądanych cech i umiejętności w ramach RKG ...... 77

Wykres 33. Diagnozowanie potrzeb społeczności lokalnej przy realizacji kolejnych projektów. .......................... 78

Wykres 34. Średnia liczba złożonych wniosków o dotacje na projekty realizowane przez organizacje biorące

udział w edycji 2010 OKG ............................................................................................................................. 78

Wykres 35. Kontynuacja działań rozpoczętych w ramach Regionalnego Konkursu Grantowego ......................... 79

Wykres 36. Podjęcie współpracy z innymi podmiotami biorącymi udział w Regionalnym Konkursie Grantowym

..................................................................................................................................................................... 79

Wykres 37. Stopień internalizacji celów Programu przez koordynatorów biorących udział w Regionalnym

Konkursie Grantowym (N=47) ..................................................................................................................... 80

Wykres 38. Średnia ocena szkoleń oferowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego 2010 przez

biorących w nim udział koordynatorów projektów (N=21) ......................................................................... 81

Wykres 39. Średnie łączne oceny szkoleń w edycji 2009 i 2010............................................................................ 82

Wykres 40. Ocena przydatności szkoleń przez koordynatorów z punktu widzenia ich dalszej działalności (N=21)

..................................................................................................................................................................... 82

Wykres 41. Ocena przydatności szkoleń przez koordynatorów projektów realizowanych w ramach RKG z punktu

widzenia ich dalszej działalności (N=21) ...................................................................................................... 85

Abstrakt

7 | S t r o n a

1. Abstrakt

Opis badania

(i) Edycja 2010 Programu Równać Szanse, była trzecią z kolei edycją Programu organizowanego w nowej formule, z nowym celem głównym i celami pośrednimi, jak również nową procedurą ewaluacji. Podobnie jak w dwóch poprzednich edycjach Programu, trzon badania ewaluacyjnego stanowiły powtórzone dwukrotnie, na początku realizacji projektów i zaraz po ich zakończeniu, wywiady kwestionariuszowe. Łącznie udało się zgromadzić informacje o 462 uczestnikach projektów, które otrzymały dotacje w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego. Badaniem objęto również same podmioty organizujące projekty w ramach dwóch konkursów grantowych – Regionalnego Konkursu Grantowego (47 podmiotów) i Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego (21 organizacji).

(ii) Przy analizie danych zebranych w badaniu ex-post wykorzystano zestaw czterech wskaźników mierzących przyrost umiejętności odnoszących się do celu głównego i celów pośrednich Programu. Wyniki danych ilościowych zostały skonfrontowane z danymi jakościowymi pochodzącymi z:

• wywiadów przeprowadzonych z członkami zespołu prowadzącego Program z ramienia Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży,

• analizy danych zastanych w postaci raportów końcowych z wykonania projektów, sporządzonych przez ich koordynatorów,

• studiów przypadku zrealizowanych w czterech celowo dobranych lokalizacjach.

(iii) Podobnie jak w dwóch poprzednich edycjach badania, przeprowadzono również sondaż internetowy, którego celem było zbadanie obecnego stanu organizacji biorących udział w edycji 2010 Programu „Równać Szanse”. Dodatkowo, w tym roku badanie zostało rozszerzone o zestaw pytań służących analizie powiązań pomiędzy organizacjami, jakie powstały w wyniku uczestnictwa w Programie oraz podejścia koordynatorów do kwestii zarządzania projektami.

Populacja beneficjentów Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego

(i) We wszystkich projektach realizowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego łącznie wzięło udział 587 osób, z czego 462 przez cały okres ich trwania. W grupie stałych uczestników projektu, podobnie jak miało to miejsce w dwóch poprzednich edycjach, dominowały dziewczęta (67 proc.). Zdecydowana większość (70 proc.) beneficjentów w momencie rozpoczęcia projektów była uczniami gimnazjów.

Abstrakt

8 | S t r o n a

(ii) Młodzież uczestnicząca w Programie w większości charakteryzuje się dobrymi lub bardzo dobrymi ocenami szkolnymi – 61 proc. to osoby, które uzyskały z dwóch głównych przedmiotów szkolnych (j. polskiego i matematyki) średnią wynoszącą powyżej 4,0. Jednocześnie jednak w większości projektów uczestniczyły również osoby o nieco słabszych ocenach szkolnych. W 17 na 21 projektów grupę uczestników należy uznać za zróżnicowaną pod kątem wyników szkolnych. Wart podkreślenia jest fakt, że dla prawie 70 proc. młodzieży uczestnictwo w Programie było pierwszym doświadczeniem związanym ze współpracą z organizacją pozarządową.

(iii) Profil poszczególnych grup projektów jest rezultatem decyzji podjętych przez koordynatorów na etapie rekrutacji młodzieży. Przeprowadzone wywiady z koordynatorami pozwoliły na wyodrębnienie trzech głównych strategii rekrutacji, które prowadzą do różnego składu grup projektowych.

1. Dobór metodą „kuli śniegowej”, w którym uczestnicy są rekrutowani za pośrednictwem młodzieży, z którą organizacje dotychczas współpracowały. Metoda ta może prowadzić do tworzenia się stosunkowo homogenicznej grupy osób w podobnym wieku, wywodzących się z podobnych środowisk i co za tym idzie o zbliżonych umiejętnościach początkowych.

2. Rekrutacja poprzez „casting” – w tym przypadku skład grupy projektowej jest silnie uzależniony od ustalonego przez koordynatora kryterium doboru. W projekcie, który był przedmiotem analizy było to zainteresowanie tematyką projektu, oraz fakt nie posiadania wcześniejszych doświadczeń związanych ze współpracą z organizacją pozarządową.

3. Dobór geograficzny – w projekcie bierze udział młodzież z określonego obszaru czy miejscowości. Tego typu podejście prowadzi w większym stopniu niż inne do powstania projektów z grupą uczestników zróżnicowaną zarówno pod kątem wieku, jak i umiejętności.

Zmiana w młodzieży w okresie uczestnictwa w Programie

(i) W efekcie realizacji wszystkich projektów w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego u 92,6 proc. (w porównaniu do 95 proc. po OKG 2009) zbadanych beneficjentów nastąpił przyrost umiejętności realizowania samodzielnie postawionych celów, jako szansy na dobry start w dorosłe życie. Średni przyrost umiejętności wyniósł 18,9 proc.. Wzrost ten był, zatem o 1,9 proc. większy niż w edycji 2009, co oznacza, że zrealizowane projekty skuteczniej niż w poprzedniej edycji rozwijały pożądane umiejętności i cechy beneficjentów.

(ii) W odniesieniu do celów pośrednich Programu największy sukces został odnotowany dla umiejętności związanych z planowaniem własnej

Abstrakt

9 | S t r o n a

przyszłości (29,6 proc.). Szczególnie duży odsetek beneficjentów rozwinęło swe umiejętności praktyczne, takie jak nawiązywanie kontaktów z dorosłymi (wzrost u 89 proc. uczestników). Taki stan rzeczy wynika z działań podejmowanych w ramach projektów. Młodzi ludzie samodzielnie lub z niewielkim wsparciem dorosłych organizowali wyjazdy, wybierali potrzebne do kupienia rzeczy (np. sprzęt muzyczny), nawiązywali kontakty z ważnymi w ich środowisku dorosłymi (np. przedstawicielami władz, nauczycielami, dyrektorami, przedsiębiorcami). Zdobywanie tej umiejętności odbywało się często nie wprost, w ramach kontrolowanych sytuacji, lub też w konwencji zabawy, dzięki czemu młodzież łatwiej mogła przełamać bariery.

(iii) O skuteczności działań świadczy również wzrost wskaźnika umiejętności pozyskiwania wsparcia społecznego. Pod tym względem w edycji 2010 udało uzyskać znacznie większy średni przyrost umiejętności (o 13,4 proc.) niż w edycji 2009. Szczegółowa analiza wskazuje, że młodzi ludzie, mimo iż umiarkowanie powiększyli swoją siatkę kontaktów, jednak w znacznym stopniu pogłębili istniejące już relacje. W wiejskim środowisku lokalnym istnieje dość ograniczona liczba istotnych partnerów lokalnych, trudno zatem oczekiwać znaczącego przyrostu na tym polu.

(iv) Najsłabszy przyrost w trakcie trwania projektów zaobserwowany został dla zwiększenia się wiary w siebie młodzieży (średnio o 4,7 proc.). Należy jednak podkreślić, że w edycji 2010 OKG, inaczej niż w poprzednich badanych edycjach Programu, po raz pierwszy nastąpił wzrost poczucia kontroli uczestników (średnio o 6,4 proc.).

(v) Na podstawie uprzednio zrealizowanych badań ewaluacyjnych Programu (edycji 2008 i 2009) postawiono hipotezę o istnieniu związku pomiędzy początkowym poziomem umiejętności, a przyrostem ich w trakcie uczestnictwa w projektach. Zgodnie z postawioną hipotezą im niższy poziom początkowy tym większy powinien być wzrost umiejętności. Hipoteza ta została zweryfikowania pozytywnie w tegorocznym badaniu ewaluacyjnym, aczkolwiek badana zależność ma różną siłę dla różnych umiejętności. Najsilniejsza jest dla umiejętności trafnej samooceny zasobów własnych i środowiska, zaś stosunkowo słaba w przypadku pozyskiwania wsparcia i planowania własnej przyszłości

Zarządzanie projektem przez koordynatorów

(i) Wszyscy koordynatorzy OKG (21 osób) wykazują silne lub bardzo silne zinternalizowanie celów Programu. Średnia wartość wskaźnika internalizacji celów wyniosła dla OKG 0,88 punktu. Koordynatorzy podkreślali w wywiadach, że zwłaszcza pierwsze szkolenie „wywróciło ich podejście do góry nogami” i

Abstrakt

10 | S t r o n a

zmieniło perspektywę. Ma to wpływ na podejście do zarządzania projektami, co z kolei przekłada się na osiągane przez projekty rezultaty.

(ii) Jak wskazują badania, wzrost lub regres poczucia kontroli u młodzieży nie jest wprost związany z podejściem koordynatorów do zarządzania projektem. Prawdopodobnym wytłumaczeniem jest obecność innych czynników zewnętrznych wobec projektu, a więc pozostających poza bezpośrednim wpływem młodzieży i koordynatora. Sukces może zostać osiągnięty przy użyciu różnego typu podejść i metod, co znalazło swój wyraz w wypowiedziach koordynatorów, z którymi przeprowadzone zostały wywiady w ramach studiów przypadku

(iii) Koordynatorzy mieli zróżnicowane opinie m.in. w temacie ingerencji opiekuna projektu w działania realizowane przez młodzież. Można wyróżnić dwa podejścia, zorientowanie na edukację i kształcące porażki (priorytet procesu) lub troskę o dobrą markę organizacji prowadzącej projekt i jej wiarygodność w oczach innych osób (priorytet produktu dobrej jakości). Wszyscy koordynatorzy podkreślali jednocześnie edukacyjny wymiar rozdzielenia zadań – młodzi uczestnicy przejmowali wtedy część odpowiedzialności, zaczynali czuć się jego współrealizatorami

(iv) Problem odpływu młodzieży w trakcie realizacji projektów nie został uznany przez koordynatorów za znaczący. Ponad 90 proc. grupy udało się utrzymać w 8 projektach, co jest wynikiem znacznie lepszym niż w poprzedniej edycji OKG. Koordynatorzy zwracali uwagę na nierównomierne zaangażowanie uczestników w ramach grupy i przyjęcia przez część z nich postawy „konsumenckiej” w stosunku do pozostałych członków grupy i samego koordynatora.

(v) Koordynatorzy wypracowali szereg strategii pobudzania aktywności młodzieży przez i utrzymywania ich zaangażowania w projekcie. Były to między innymi:

• Rotacja ról przydzielanych uczestnikom,

• Budowanie współodpowiedzialności za projekt wśród uczestników,

• Duży nacisk położony na działania integracyjne (organizacja na początku projektu wyjazdu integracyjnego, warsztaty prowadzone przez osobę z zewnątrz),

• Cykliczne, wspólne spotkania różnych podgrup zadaniowych w ramach projektów i bieżąca ewaluacja działań przez uczestników,

• Dbałość o to, by w projekcie pojawiały się nowe elementy, elastyczne podejście do działań i podchwytywanie pomysłów rzucanych przez młodzież,

• Przekazanie uczestnikom celów projektu i Programu.

Abstrakt

11 | S t r o n a

(vi) Źródłem niezadowolenia u koordynatorów był fakt, że nie wszystkich uczestników prowadzonych przez nich projektów udało się w jednakowym stopniu włączyć w działania i ośmielić. Istotną rolę do odegrania mogą mieć tutaj młodzi liderzy, koordynujący pracę grup zadaniowych w ramach projektów.

Zmiana w organizacjach realizujących projekty w ramach OKG

(i) Uczestnictwo w Programie ma w założeniu stanowić impuls do rozwijania dalszej działalności przez organizacje pozarządowe (w przypadku OKG i RKG), biblioteki publiczne, domy kultury oraz grupy nieformalne (w przypadku RKG). Większość organizacji biorących udział w edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego w ciągu dwóch lat przed uczestnictwem w Programie realizowała inne projekty. Dwanaście organizacji w momencie przystąpienia do edycji 2010 OKG miało już wcześniejsze doświadczenia związane z udziałem w Programie „Równać Szanse”. Jednak dla aż dziewięciu było to pierwsze doświadczenie tego typu bądź przez ostatnie dwa lata pozostawały w „uśpieniu”, nie realizując żadnych projektów.

(ii) W momencie przystąpienia do Programu dla organizacji największym problemem było zdobycie wsparcia finansowego. Większość z nich posiadała wystarczająco silne sieci kontaktów, aby uzyskać wsparcie rzeczowe w postaci użyczenia sali, sprzętu, materiałów lub też nieodpłatnej pracy. Większość organizacji mogła liczyć na wsparcie od istotnych osób/instytucji w społeczności lokalnej. W szczególności dotyczyło to wsparcia udzielanego przez osoby związane z placówkami edukacyjnymi (nauczyciel/dyrektor szkoły) oraz władzami lokalnymi. Nieco gorzej wyglądała natomiast możliwość otrzymania pomocy od przedstawicieli lokalnych mediów

(iii) W porównaniu do zeszłorocznej edycji Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego można zauważyć niższy wzrost wartości trzech z pięciu wskaźników, w tym wskaźnika mierzącego przyrost głównej umiejętności, czyli umiejętności budowania lokalnego kapitału społecznego. Dla edycji 2010 wyniósł on o 15,5 proc. o mniej niż w edycji 2009. W przypadku dwóch wskaźników zaobserwowany został większy przyrost niż w poprzedniej edycji Programu. Dotyczy to wzmocnienia kapitału społecznego posiadanego przez organizacje(w 16 na 19 przypadkach odnotowano wzrost), jak również jej krzepkości (wzrost w 15 na 19 organizacjach). Wskaźniki dla organizacji, tak samo jak dla młodzieży uczestniczącej w projektach, oparte są na średnich wynikach uzyskiwanych przez poszczególne ngo. Populacja młodzieży jest jednak większa (462) niż organizacji (21), przez co wyniki dla organizacji są bardziej czułe na wahania wyników składających się na średnie

(iv) Właściwa zmiana zachodząca w organizacjach jest odroczona w czasie. Organizacje poświęcają swoje skromne siły i środki na właściwą realizację

Abstrakt

12 | S t r o n a

projektów w ramach Programu „Równać Szanse”. Dopiero po pewnym czasie zakończenia projektów koordynatorzy i organizacje, wykorzystując nabyte umiejętności i kontakty, angażują się w realizację kolejnych przedsięwzięć bądź też kontynuują rozpoczęte działania.

(v) 19 z 21 organizacji kontynuowało w różnych formach działania rozpoczęte w czasie projektu (3 dostały na ten cel granty). W pół roku po zakończeniu projektu, na 19 organizacji kontynuujących działania, 14 aplikowało o więcej grantów niż przed i bezpośrednio po zakończeniu uczestnictwa w OKG (0,68 tuż przed realizacją projektów, dwa pół roku po ich zakończeniu). Wszystkie 17 organizacji, które złożyły wnioski o dofinansowanie, otrzymały fundusze, z czego 9 organizacji na więcej niż połowę złożonych wniosków.

(vi) 20 organizacji na 21 deklaruje, że przed częścią lub wszystkimi kolejnymi projektami przeprowadza diagnozę społeczności lokalnej.

(vii) Większość organizacji utrzymuje kontakt z absolwentami Programu, realizując działania angażujące przynajmniej część grupy byłych uczestników. W 9 organizacjach co najmniej jedna osoba po zakończeniu projektu objęła liderską funkcję i koordynowała kolejny projekt realizowany w organizacji. Absolwenci Programu są więc cenną zdobyczą dla dotowanych organizacji i przyczyniają się do ich rozwoju instytucjonalnego.

(viii) W edycji „Równać Szanse” 2010 z własnej inicjatywy koordynatorów nawiązano kontakty między projektami (takie relacje nie były przedmiotem analizy w ubiegłych edycjach). W taką współpracę włączyło się 11 z 21 organizacji.

• wspólną realizację projektów (5 przypadków),

• wymianę doświadczeń między koordynatorami (5 przypadków),

• organizację wspólnych wyjazdów dla młodzieży (2 przypadki).

(ix) 5 proc. przyrosła średnio gęstość i jakość sieci społecznej, a o 10 proc. powiększyła się jej moc. Oznacza to, że organizacje realizujące projekty rozbudowały swoje kontakty bardziej w głąb niż wszerz, o jedną dziesiątą zwiększając mobilizację sieci do działania, czyli faktyczną współpracę. Co istotne, średnio o 27 proc. wzrósł wskaźnik siły przyciągania organizacji, pokazujący, ile osób z zewnątrz organizacji uczestniczyło w podejmowanych działaniach

Zmiana w organizacjach realizujących projekty w ramach RKG

(i) W edycji 2010 RKG przeważały NGO (51), stanowiąc ponad połowę populacji podmiotów, które otrzymały wsparcie. Znacznie mniej licznie reprezentowane były biblioteki (19) i domy kultury (14). Projekty realizowały

Abstrakt

13 | S t r o n a

również trzy grupy nieformalne i jedna ochotnicza straż pożarna. Wśród NGO przeważały organizacje aktywne już w momencie przystąpienia do Programu, dla ośrodków kultury oraz bibliotek publicznych, realizacja projektu była nowym doświadczeniem. W sondażu internetowym wzięło udział 47 koordynatorów.

(ii) Średnia wartość głównego wskaźnika mierzącego nabycie umiejętności budowy lokalnego kapitału społecznego pokazuje, że w badanej populacji nie nastąpiła zmiana w trakcie trwania Programu. Dla wskaźników pośrednich przyrost zaobserwowany został dla partycypacji i otwarcia na partnerów (o 5 proc.). Na poziomie poszczególnych podmiotów, u 50 z 88 grantobiorców, udział w RKG spowodował wzrost umiejętności budowy lokalnego kapitału społecznego. U większości podmiotów organizujących projekty nastąpiło także wzmocnienie posiadanego przez nie kapitału społecznego (43 na 88 przypadków), krzepkości (48 na 88) i partycypacji i otwarcia na partnerów (46 na 88).

(iii) Na podstawie badania można wyciągnąć ogólny wniosek, że podobnie jak w przypadku organizacji biorących udział w OKG, wzrost aktywności podmiotów biorących udział w RKG następuje dopiero w pewnym okresie po zakończeniu projektu. W wyniku uczestnictwa w RKG:

• Upowszechnił się wśród koordynatorów model pracy, zakładający wcześniejsze rozpoznanie potrzeb przyszłych beneficjentów.

• Wzrosła liczba składanych aplikacji o granty na realizację projektów. Średnio badane organizacje złożyły 2,85 wniosku o dofinansowanie, podczas gdy przed realizacją projektów średnia ta wynosiła zaledwie 0,7.

• 39 podmiotów kontynuowało działania rozpoczęte w ramach RKG po zakończeniu ich finansowania z Programu. 10 organizacjom udało się na ten cel pozyskać środki z innych programów grantowych.

• 13 grantobiorców nawiązało współpracę z innymi podmiotami biorącymi udział w Programie „Równać Szanse”.

Ocena szkoleń

(i) W każdej edycji Programu w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego szkolenia odbywają się w przed złożeniem wniosków, w połowie trwania projektów oraz na ich zakończenie. Szkolenia mają zmienić podejście przyszłych koordynatorów do młodych ludzi, z którymi realizować będą działania, otworzyć ich na partnerską relację z nimi i przewartościować dotychczasowy sposób działania.

(ii) Koordynatorzy w wywiadach indywidualnych mówili o dużej roli, jaką odegrały szkolenia dla nich oraz dla innych osób, z którymi się zetknęli. Jest to dla nich doświadczenie formacyjne. W kwestionariuszu wypełnionym bezpośrednio po

Abstrakt

14 | S t r o n a

zakończeniu projektów wszystkie szkolenia oceniono bardzo wysoko. W porównaniu z edycją z 2009, wszystkie szkolenia zostały średnio ocenione wyżej. Największe uznanie zdobyło szkolenie drugie, którego przydatność została oceniona maksymalną oceną, a łączna ocena szkolenia wyniosła aż 4,9 punktu (na 5 możliwych). Najbardziej zaś wzrosła ocena przydatności wszystkich szkoleń w pracy zawodowej, średnio o 0,7 punktu.

(iii) 20 koordynatorów uważa, że szkolenia były przydatne z punktu widzenia działalności organizacji. W pytaniu otwartym najczęściej doceniali następujące umiejętności zdobyte podczas nich:

• umiejętność pisania wniosku,

• umiejętność upodmiotowienia młodzieży,

• umiejętność określania celu projektu,

• umiejętność diagnozowania potrzeb młodzieży i środowiska lokalnego. W Rekomendacjach przedstawiono sugestie dotyczące poszerzenia programu szkoleniowego.

Relacje koordynatorów z Administratorem Programu

(i) Wszyscy rozmówcy podkreślali otwartą, pomocną i przyjazną postawę Fundacji oraz opiekunów Programu. Podkreślane i bardzo doceniane było wyjątkowe podejście do sprawozdawczości na tle innych programów grantowych. Sprawozdawczość nie jest zbiurokratyzowana, nie chodzi w niej o kontrolę dokumentów (choć te oczywiście powinny się zgadzać), ale przede wszystkim o dotarcie do istoty projektu. Liberalne podejścia do wprowadzania zmian w harmonogramie, czy w działaniach projektowych jest dla koordynatorów odkryciem. Bardzo ułatwia zarządzanie projektem, nie ma potrzeby tworzenia fikcji na użytek dokumentów, działania są zatem spójne z tym, co jest sprawozdawane.

(ii) Zgodnie z opiniami koordynatorów, komunikacja z Fundacją przebiegała bardzo sprawnie, zarówno dzięki narzędziom internetowym (Panel Wnioskodawcy), jak i kontaktowi telefonicznemu czy mejlowemu. Uwagi dotyczyły szczegółów technicznych funkcjonowania Panelu.

(iii) Program „Równać Szanse” jest wyjątkowy w opinii koordynatorów. Stawia przed nimi duże wyzwania, mogą oni jednak liczyć na życzliwe wsparcie od Administratora. Rzeczowe podejście Fundacji do projektów, dbałość o szczegóły i faktycznie realizowaną istotę projektów sprawia, że mimo, iż w Programie przyznawane są relatywnie niewielkie środki (zwłaszcza w porównaniu do popularnych środków unijnych), to można dzięki nim osiągnąć bardzo wiele.

Wstęp

15 | S t r o n a

2. Wstęp Niniejszy raport stanowi podsumowanie badania ewaluacyjnego edycji 2010 Programu Równać Szanse. Zadaniem Programu, powstałego z inicjatywy Polsko-Amerykańskiej Fundacji Wolności i administrowanego przez Polską Fundację Dzieci i Młodzieży, jest wyrównywanie szans młodzieży z terenów wiejskich i małych miast. Narzędziem realizacji celów Programu są fundusze przekazywane za pośrednictwem dwóch programów grantowych (Ogólnopolskiego i Regionalnego Konkursu Grantowego) organizacjom pozarządowym, instytucjom kulturalno-oświatowym (biblioteki publiczne, domy kultury) oraz grupom nieformalnym na realizację przez nie projektów. Ich grupę docelową stanowi młodzież w wieku od 13 do 19 lat z miejscowości poniżej 20 tys. mieszkańców.

Program „Równać Szanse” jest realizowany od 2001 roku. Raport stanowi ewaluację dziewiątej z kolei edycji Programu, trzeciej realizowanej po zmianach polegających na przeformułowaniu jego celu głównego. Przedmiotem badania ewaluacyjnego była ocena skuteczności projektów realizowanych w ramach dwóch programów grantowych: Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego i Regionalnego Konkursu Grantowego, w odniesieniu do niżej wymienionych celów Programu.

Obecnie celem głównym Programu „Równać Szanse” jest nabycie i rozwój umiejętności realizacji samodzielnie postawionych celów przez młodzież pochodzącą z miejscowości poniżej 20 tys. mieszkańców. Obok celu głównego sformułowane zostały także cele pośrednie, w postaci konkretnych umiejętności i cech, które powinny rozwijać u beneficjentów projekty dofinansowane w ramach programów grantowych. Poniżej przedstawione zostało drzewo celów Programu dla jego beneficjentów.

Wstęp

Rysunek 1. Drzewo celów Programu

Podobnie jak w edycji 2008 i 2009także do wzmocnienia lokalnego kapitału społecznego i organizacji występujących o dotacje. Wsparcie udzielone organizacjomfinansowy, w postaci dofinansowania podejmowanypostaci szkoleń przygotowujących koordynatorów do skutecznego realizowania projektów pod kątem założonych celów Programudrzewo celów stworzone dla organizacji, instytucji i grup biorących udział w Programie.

Umiejętność realizacji samodzielnie postawionych celów jako szansa na

Właściwe określanie zasobów swoich

i otoczenia

Analiza swoich mocnych i słabych stron

Udział w opracowaniu diagnozy lokalnej

społeczności (wyszukiwanie i analiza

informacji)

Zwiększenie umiejętnosci

pozyskiwania wsparcia społecznego

Nawiązanie nowych relacji społecznych w tym

z lokalnymi instytucjami (otwartość na inne grupy)

Umiejętność pracy

. Drzewo celów Programu „Równać Szanse” dla beneficjentów

Podobnie jak w edycji 2008 i 2009, realizacja celów Programu miała przyczynić sięwzmocnienia lokalnego kapitału społecznego i organizacji

. Wsparcie udzielone organizacjom ma charakter zaróww postaci dofinansowania podejmowanych działań, jak i

przygotowujących koordynatorów do skutecznego realizowania projektów pod kątem założonych celów Programu. Poniżej przedstawione zostało drzewo celów stworzone dla organizacji, instytucji i grup biorących udział w Programie.

Umiejętność realizacji samodzielnie postawionych celów jako szansa na

dobry start w dorosłe życie

Zwiększenie umiejętnosci

pozyskiwania wsparcia społecznego

Nawiązanie nowych relacji społecznych w tym

z lokalnymi instytucjami (otwartość na inne grupy)

Umiejętność pracy w zespole

Zwiększenie umiejętności

planowania własnej przyszłości

Udział w opracowaniu harmonogramu celów

projektu i jego ewaluacji

Nauka praktycznych umiejętności

i planowanie ich wykorzystania

Zwiększenie wiary we własne możliwości

Udział w opracowaniu i rozpowszechnianiu

informacji o projekcie

Widoczność publiczna i uznanie otoczenia

związane z realizacją

16 | S t r o n a

dla beneficjentów

miała przyczynić się wzmocnienia lokalnego kapitału społecznego i organizacji

ma charakter zarówno ch działań, jak i merytoryczny, w

przygotowujących koordynatorów do skutecznego realizowania Poniżej przedstawione zostało

drzewo celów stworzone dla organizacji, instytucji i grup biorących udział w Programie.

Zwiększenie wiary we własne możliwości

Udział w opracowaniu i rozpowszechnianiu


Widoczność publiczna i uznanie otoczenia

związane z realizacją projektu (osobisty

sukces)

Metodologia badania ewaluacyjnego

Rysunek 2. Drzewo celów Programu

3. Metodologia badania ewaluacyjneg

Proces ewaluacji różnił się w zależności od konkursu grantowego.Regionalnego Konkursu Grantowegoskład wchodziły trzy metody

• W etapie I procesu ewaluacji wykorzystano dane pochodzące z badania post (opisujące skalorganizacjach) oraz dokonano merytorycznych przedstawianych na koniec realizacji projektów. Pdo stworzenia charakterystyki podmiotów biorących udział w Programie.

• W etapie II procesu ewaluacji wykorzystanointernetowego, które pozwoliły na ocenędla organizacji w dłzakończeniu).

Wzmocnienie kompetencji

diagnozowania potrzeb i zasobów społecznych

Samodzielne sporządzenie diagnozy (na podstawie danych

i wywiadów)

Rozmowy z potencjalnymi beneficjentami na temat

ich potrzeb i marzeń


inicjowania wymiany

realizacji projektu

Promocja projektu oraz



. Drzewo celów Programu „Równać Szanse” dla organizacji


Proces ewaluacji różnił się w zależności od konkursu grantowego.Regionalnego Konkursu Grantowego podobnie jak w zeszłej edycji

y badawcze.

procesu ewaluacji wykorzystano dane pochodzące z badania (opisujące skalę zmian, jakie zaszły w trakcie uczestnictwa w Programie w

organizacjach) oraz dokonano analizy danych zastanychmerytorycznych przedstawianych na koniec realizacji projektów. Pdo stworzenia charakterystyki podmiotów biorących udział w Programie.

procesu ewaluacji wykorzystano dane pochodzące z które pozwoliły na ocenę skutków uczestnictwa w Programie

dla organizacji w dłuższej perspektywie czasowej (12 miesięcy po jego

Budowa lokalnego kapitału społecznego


inicjowania wymiany społecznej

Pozyskanie sojuszników do

realizacji projektu

Promocja projektu oraz upowszechnianie


Zwiększenie nastawienia na rozwijanie podmiotowści uczestników

Ustalenie reguł pracy w projekcie

Ustalenie indywidualnego zakresu

odpowiedzialności uczestników

Wzmocnienie wrażliwości na

praktyczne przełożenie realizowanych

projektów

wskaźników sukcesu

Zaplanowanie weryfikacji umiejętnosci nabytych

przez uczestników

17 | S t r o n a

dla organizacji

Proces ewaluacji różnił się w zależności od konkursu grantowego. W przypadku łej edycji badania, w jego

procesu ewaluacji wykorzystano dane pochodzące z badania ex-zmian, jakie zaszły w trakcie uczestnictwa w Programie w

danych zastanych raportów merytorycznych przedstawianych na koniec realizacji projektów. Posłużyła ona do stworzenia charakterystyki podmiotów biorących udział w Programie.

dane pochodzące z sondażu skutków uczestnictwa w Programie

12 miesięcy po jego

Wzmocnienie wrażliwości na

praktyczne przełożenie realizowanych

projektów

Wyznaczenie planowanych

wskaźników sukcesu i autoewaluacja

Zaplanowanie weryfikacji umiejętnosci nabytych

przez uczestników


18 | S t r o n a

Proces ewaluacji Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego różnił się od przedstawionego powyżej schematu badania Regionalnego Konkursu Grantowego, szerokim zastosowaniem jakościowych badań terenowych. Sam proces badania, podobnie jak w przypadku RKG, składał się z dwóch etapów.

• Na pierwszym etapie wykorzystano takie metody jak badanie ex-post, analizę danych zastanych oraz indywidualne wywiady pogłębione na temat wszystkich projektów OKG, przeprowadzone z członkami zespołu koordynującego Program z ramienia Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży (nazywanej dalej także Fundacją lub Administratorem). Etap ten posłużył pozyskaniu podstawowych informacji na temat populacji beneficjentów i organizacji, które otrzymały dotacje na realizację projektów, a także poznaniu zmian, jakie zaszły w podmiotach uczestniczących w Programie w trakcie jego trwania. Wyniki badania ex-post pozwoliły na wytypowanie projektów poddanych analizie w ramach studiów przypadku.

• Na drugim etapie badania, wykorzystano takie metody badawcze jak studium przypadku oraz sondaż internetowy. Studia przypadków służyły wyodrębnieniu działań, które można uznać za dobre praktyki. Objęto nimi cztery celowo dobrane projekty OKG. Każde studium obejmowało:

o pogłębiony wywiad indywidualny z koordynatorem,

o grupowy wywiad z młodzieżą uczestniczącą w projekcie (wzięło w nim udział od 6 do 14 beneficjentów).

Badanie ex-post Dwie ankiety zrealizowane na początku i pod koniec trwania projektów dotowanych w ramach RKG

Analiza danych zastanych • Raporty z realizacji

projektów przedstawione przez koordynatorów

• Raporty z ewaluacji szkoleń

Sondaż internetowy Sondaż zrealizowany z koordynatorami projektów dotowanych w ramach RKG rok po zakończeniu Programu

I etap b

adan

ia II etap

bad

ania

Rysunek 3. Schemat procesu ewaluacji Regionalnego Konkursu Grantowego


19 | S t r o n a

Za pomocą sondażu internetowego zebrano informacje pozwalające na ocenę skutków uczestnictwa w Programie dla organizacji w dłuższej perspektywie czasowej (w sześć miesięcy po jego zakończeniu). Zweryfikowano także hipotezy postawione na podstawie wniosków z ewaluacji poprzednich edycji Programu.

W procesie ewaluacji, oceniając skutki realizacji projektów, uwzględniono opinie i perspektywy różnych podmiotów zaangażowanych w Program:

• Zespołu Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży administrującej Programem „Równać Szanse”,

• Beneficjentów – młodzieży uczestniczącej w projektach realizowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego,

• Podmiotów realizujących projekty w ramach dwóch konkursów grantowych (Ogólnopolskiego i Regionalnego Konkursu Grantowego).

Podejście przyjęte w procesie ewaluacji odpowiadało zasadzie triangulacji metod, źródeł danych i perspektyw osób oraz instytucji zaangażowanych w realizację projektów. Różny sposób zbierania danych oraz różnorodne źródła informacji pozwoliły na wzajemną weryfikacje otrzymanych rezultatów opisujących zmianę, jaka zaszła w beneficjentach i organizacjach w trakcie uczestnictwa w Programie.

Harmonogram badania Właściwe badanie przeprowadzone zostało w okresie od maja do lipca 2012 roku tj. w pół roku od zakończenia projektów realizowanych w ramach edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego i w rok od zakończenia projektów dotowanych

Badanie ex-post Dwie ankiety zrealizowane na początku i pod koniec trwania projektów dotowanych w ramach OKG

Analiza danych zastanych • Raporty z realizacji

projektów przedstawione przez koordynatorów

• Raporty z ewaluacji szkoleń

• Strona internetowa

Sondaż internetowy Sondaż zrealizowany z koordynatorami projektów dotowanych w ramach OKG pół roku po zakończeniu Programu

I etap b

adan

ia II etap

bad

ania

Wywiady indywidualne

Pogłębione wywiady indywidualne z przedstawicielami Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży

Studium przypadku Studia przypadku zrealizowane w czterech celowo dobranych projektach

Rysunek 4. Schemat procesu ewaluacji Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego


20 | S t r o n a

w Regionalnym Konkursie Grantowym. Należy przy tym zaznaczyć, że niektóre z działań badawczych zrealizowane zostały wcześniej – na początku trwania projektów lub bezpośrednio po ich zakończeniu. Dotyczy to przede wszystkim badania ankietowego, które pozwoliło na określenie zmian jakie zaszły w młodzieży i organizacjach otrzymujących dotacje w ramach Programu. Poniższy schemat stanowi graficzną prezentację harmonogramu badanej edycji 2010 oraz jej ewaluacji.

Badanie ex-post

Głównym źródłem danych na temat efektów uczestnictwa beneficjentów i organizacji w Programie było badanie ex-post, przeprowadzone za pośrednictwem trzech ankiet internetowych, skierowanych do trzech grup respondentów:

• beneficjentów projektów realizowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego,

• organizacji pozarządowych biorących udział w tym konkursie,

• organizacji, instytucji i grup nieformalnych biorących udział w Regionalnym Konkursie Grantowym.

Badanie zostało przeprowadzone dwukrotnie, na początku trwania projektu oraz na końcu jego realizacji. Dzięki temu zmierzone zostały zmiany, jakie zaszły u beneficjentów i organizacji w trakcie ich uczestnictwa w Programie „Równać Szanse”. Głównym narzędziem stosowanym do analizy danych pozyskanych w badaniu ex-

30

.11

.20

11

1.0

6.2

01

0

31

.07

.20

11

1.0

1.2

01

1

I ankieta ex-post II ankieta ex-post

II ankieta ex-post I ankieta ex-post

OKG

RKG

maj 2

01

2

maj 2

01

2

Sondaż internetowy,

rok po zakończeniu RKG

Sondaż internetowy, pół roku po zakończeniu OKG

czerwiec

20

12

Studia przypadku

Rysunek 5. Harmonogram realizacji projektów i badania ewaluacyjnego


21 | S t r o n a

post i określenia skuteczności interwencji dokonanej w ramach Programu „Równać Szanse” są wskaźniki, których wartości pozwalają na poznanie skali zmian, jakie zaszły w uczestnikach realizowanych projektów oraz organizacjach. Wskaźniki te zostały przypisane poszczególnym celom Programu.

Wskaźniki mierzące efekty uczestnictwa w Programie dla młodzieży

W oparciu o drzewo celów uczestników projektów stworzone zostały wskaźniki przedstawione w Tabeli 1. Na wskaźnik ogólny Programu dla beneficjentów składają się wartości czterech wskaźników głównych, które są złożone ze wskaźników pośrednich.

Tabela 1. Wskaźniki wykorzystane w analizie zmian, jakie zaszły w beneficjentach projektów realizowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego

Wskaźnik ogólny

Wskaźniki główne Wskaźniki pośrednie Opis wskaźnika

Um

ieję

tnoś

ć re

aliz

acji

sam

odzi

eln

ie p

osta

wio

nyc

h c

elów

prz

ez m

łod

zież

z t

eren

ów w

iejs

kich

i m

ałyc

h

mia

st

Wskaźnik

umiejętności trafnej oceny zasobów

swoich i otoczenia

Samoocena beneficjentów

Własna ocena kompetencji młodzieży:

• odpowiedzialności (dotrzymywania słowa),

• umiejętności publicznego wyrażania swojego

zdania,

• planowania swojego czasu,

• nawiązywania kontaktów z dorosłymi.

Doświadczenia w projekcie związane

z poznawaniem otoczenia

Zmiana w subiektywnej ocenie atrakcyjności miejsca zamieszkania uczestnika i dostrzeganie przez niego

możliwych do wykorzystania zasobów znajdujących się w najbliższym otoczeniu.

Wskaźnik

pozyskiwania wsparcia

społecznego

Generator pozycji

Liczba i różnorodność relacji beneficjenta

z istotnymi aktorami (np. przedstawiciel samorządu, dziennikarz, przedsiębiorca) działającymi w środowisku lokalnym.

Generator zasobów

Liczba istotnych celów i spraw, w realizacji których beneficjent może uzyskać pomoc od innych osób

(np. użyczenie sali na spotkanie, wydrukowanie materiałów, ogłoszenie informacji o działaniach).

Aktywność i planowanie działań

Plany i uczestnictwo w działaniach zbiorowych,

odbywających się w środowisku lokalnym beneficjenta (np. zaangażowanie w takie działania jak przygotowanie wraz ze znajomymi własnego

projektu, organizacja imprezy w miejscu zamieszkania itp.).

Wskaźnik umiejętności

planowania własnej

przyszłości

Nastawienie na działanie, w tym

inicjatywa działania

Chęć dalszego uczestnictwa w projektach i ich inicjowanie przez beneficjenta.

Doświadczenie Nabycie umiejętności sprzyjających podejmowaniu /


22 | S t r o n a

Wskaźnik ogólny


w realizacji projektów angażowaniu się w przyszłe działania.

Nastawienie na planowanie własnej

przyszłości i wiara w skuteczność

podejmowanych

działań

Podejście do kwestii planowania własnej przyszłości,

w tym określenie momentu, w którym należy podjąć decyzje dotyczące planów zawodowych.

Wskaźnik zwiększenia wiary

we własne możliwości

Poczucie sprawstwa Przekonanie beneficjenta, że posiada on kontrolę nad przebiegiem i rezultatami swoich działań.

Inicjowanie projektów Przekonanie, że beneficjent umiałby samodzielnie zainicjować i przeprowadzić podobny projekt do tego, w którym brał udział.

Upublicznianie projektu

Zakres udziału w upublicznianiu projektu.

W oparciu o odpowiedzi udzielone w pierwszej ankiecie przez młodzież uczestniczącą w projektach, stworzono wskaźniki opisujące stan początkowy uczestników pod kątem posiadanych przez nich umiejętności w momencie przystąpienia do Programu. Powstały cztery wskaźniki stanu początkowego, które są przedstawione w Tabeli 2.


23 | S t r o n a

Tabela 2. Wskaźniki wykorzystane w analizie stanu początkowego umiejętności/cech młodzieży uczestniczącej w projektach realizowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego

Wskaźnik umiejętności/ cech początkowych beneficjentów

Opis wskaźników

Samoocena zasobów własnych i środowiska

Im wyższa wartość wskaźnika, tym lepiej młodzież oceniała swoje

kompetencje w zakresie umiejętności związanych z realizacją projektu, oraz możliwe do wykorzystania zasoby środowiska.

Ocena możliwości pozyskania

wsparcia społecznego dla swoich działań

Im wyższa wartość wskaźnika, tym większa sieć kontaktów

beneficjentów w społeczności lokalnej oraz liczba celów, dla których młodzież może pozyskać wsparcie.

Nastawienia na planowanie własnej przyszłości

Im wyższa wartość wskaźnika, tym w większym stopniu młodzież jest zorientowana na planowanie własnej przyszłości. Wie, co chciałaby robić w życiu.

Wiara we własne możliwości

Im wyższa wartość wskaźnika, tym większa wiara osób badanych

we własne możliwości oraz silniejsze przekonanie, że rezultaty działań zależą w bezpośredni sposób od ich aktywności.

Wszystkie wskaźniki przyjmują wartości od 0 proc. (całkowity brak umiejętności/cechy w momencie startu) do 100 proc. (maksymalna wartość cechy/umiejętności w momencie startu). Wskaźniki te posłużyły do:

• określenia zróżnicowania populacji poszczególnych projektów,

• określenia ewentualnej zależności pomiędzy stanem początkowym a przyrostem osiągniętym w trakcie uczestnictwa w Programie.

Należy przy tym podkreślić, że wskaźniki wykorzystane w analizie stanu początkowego i przyrostu nie są tożsame. Wynika to z faktu, że dla obliczenia obu wskaźników wykorzystano nieco inny zestaw pytań. Dla zbadania stanu początkowego wykorzystano pytania zawarte w pierwszej z ankiet ewaluacyjnych wypełnianych przez beneficjentów. W badaniu przyrostu uwzględniono również odpowiedzi udzielone przez uczestników projektu w ankiecie zrealizowanej po ich zakończeniu. Obok pytań powtórzonych z pierwszej ankiety, znalazła się również bateria pytań, która bezpośrednio odnosiła się do doświadczeń związanych z realizacją projektu. Odpowiedzi na nie wykorzystane zostały do konstrukcji wskaźników mierzących zmianę, nie uwzględnione zostały natomiast we wskaźnikach opisujących stan początkowy organizacji.


24 | S t r o n a

Wskaźniki mierzące efekty uczestnictwa w Programie dla organizacji

Do oceny wpływu uczestnictwa w Programie organizacji, instytucji i grup nieformalnych wykorzystano wskaźniki przedstawione w Tabeli 3. Podobnie jak w przypadku wskaźników omówionych powyżej, na wskaźnik ogólny składają się cztery wskaźniki główne, które złożone są z kolei z szeregu wskaźników pośrednich.

Tabela 3. Wskaźniki wykorzystane w analizie zmian, jakie zaszły w organizacjach biorących udział w Programie „Równać Szanse”

Wskaźnik

ogólny


Um

ieję

tno

ść b

ud

ow

an

ia l

ok

aln

eg

o k

ap

ita

łu s

po

łecz

ne

go

Wskaźnik budowania lokalnego kapitału

społecznego

Gęstość i jakość sieci

społecznych

Liczba powiązań z różnymi aktorami

społecznymi działającymi w środowisku lokalnym.

Moc sieci społecznych

Liczba celów, w realizacji których

organizacja może liczyć na pomoc partnerów zewnętrznych.

Siła przyciągania

Liczba osób, które angażują się w działania inicjowane przez organizacje (np. jako beneficjenci, wolontariusze,

sympatycy).

Wskaźnik „krzepkości” organizacji/grupy

Aktywność organizacji

Liczba składanych aplikacji do programów

grantowych oraz projektów realizowanych przez organizacje.

Zakres oddziaływania organizacji

Liczba osób objętych działaniem

organizacji, w tym pośrednich i bezpośrednich

beneficjentów realizowanych projektów.

Umocowanie prawne aktywności

Status prawny organizacji.

Wskaźnik zakorzenienia działań

organizacji w potrzebach

środowiska lokalnego

Jakość źródeł

informacji i inspiracji, z których organizacja korzysta

przy planowaniu swoich projektów

Ocena jakości diagnozy dokonywanej przez organizacje. Odpowiada na pytanie o źródła

informacji, na których organizacje opierają ocenę potrzeb grupy docelowej projektów (np. czy dokonują analizy danych zastanych,

a jeżeli tak to, jakiego typu; czy realizują wywiady diagnostyczne i z kim itp.).

Nastawienie na uczenie się

Liczba rzeczy, których organizacja dowiedziała się (nauczyła) podczas

projektu.


25 | S t r o n a

Wskaźnik partycypacji

i otwarcia na partnerów

Konsultacje z partnerami przed realizacją kolejnych

projektów

Liczba partnerów, z którymi organizacja naradza się przygotowując kolejne projekty.

Zaangażowanie

beneficjentów przy realizacji projektów

Włączenie uczestników w procesy

decyzyjne przez organizatorów projektów.

Dzięki wykorzystaniu tej samej puli pytań do wyliczenia wartości wskaźników, co w przypadku dwóch poprzednich edycji ewaluacji, można porównać ze sobą trzy kolejne edycje Programu „Równać Szanse”. Przy czym, w przypadku edycji 2009, porównanie jest niekompletne, ponieważ w następnych latach poszerzono kwestionariusze o nowe pytania.

Dla organizacji biorących udział w Regionalnym i Ogólnopolskim Konkursie Grantowym porównanie w perspektywie trzech edycji jest możliwe dla następujących wskaźników:

• Posiadanego przez organizacje kapitału społecznego o gęstości i jakości sieci społecznej, o mocy sieci społecznej.

• Krzepkości organizacji o zakresu oddziaływania i przyciągania organizacji, o aktywności organizacji.

Dla wyników określających zmiany, jakie zaszyły w trakcie realizacji Programu dla jego beneficjentów (młodzieży ze wsi i małych miasteczek) porównanie pomiędzy trzema edycjami jest możliwe dla wskaźników mierzących zmianę dla:

• Umiejętności trafnej samooceny zasobów własnych i środowiska.

• Umiejętności pozyskiwania wsparcia społecznego.

Za pomocą ankiet ewaluacyjnych zgromadzono informacje o zmianie, jaka zaszła wśród 462 młodych osób, realizujących projekty w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego. W przypadku badania zmiany jaka zaszła w organizacjach za pośrednictwem ankiety zebrano dane dla 19 z 21 (90 proc.) podmiotów biorących udział w OKG i 88 z 102 podmiotów biorących udział w RKG (86 proc.). Liczebności te należy uznać za wystarczające dla formułowania ogólnych wniosków na temat wpływu Programu na populacje organizacji biorących w nim udział.

Sondaż internetowy

W trakcie procesu ewaluacji przeprowadzono, podobnie jak w dwóch poprzednich edycjach Programu, sondaż internetowy. Badanie zostało przeprowadzone sześć miesięcy od zakończenia projektów realizowanych w ramach OKG i 12 miesięcy od zakończenia RKG, aby zbadać skutki udziału organizacji w Programie odroczone w czasie.


26 | S t r o n a

Miał on na celu zbadanie:

• Aktywności organizacji (mierzonej liczbą zrealizowanych projektów, oraz złożonych i otrzymanych grantów na ich realizacje) biorących udział w OKG i RKG, od momentu zakończenia przez nie projektów realizowanych w ramach edycji 2010 Programu Równać Szanse,

• Dalszych losów współpracy z beneficjentami po zakończeniu finansowania projektów,

• Oceny szkoleń oferowanych koordynatorom,

• Sposobu zarządzania projektem przez koordynatorów. W dotychczasowych badaniach kwestia ta została zidentyfikowana, jako jeden z głównych elementów wpływających na poczucie sprawstwa beneficjentów. Ubiegłoroczne badanie jakościowe pozwoliło na stworzenie pytań składających się na wskaźnik mierzący poziom internalizacji celów Programu odnośnie sposobu zarządzania projektami.

• Stopnia usieciowienia organizacji w wyniku uczestnictwa w Programie (nawiązanie współpracy między podmiotami w ramach obu konkursów grantowych),

• Reprodukcji kadr organizacji pozarządowych w wyniku uczestnictwa w Programie.

W sondażu internetowym wzięło udział:

• Wszystkich 21 koordynatorów projektów dotowanych w ramach OKG,

• 47 koordynatorów (45 proc. wszystkich) koordynatorów projektów, które otrzymały dotacje w ramach RKG.

Indywidualne wywiady pogłębione

W ramach ewaluacji przeprowadzone zostały wywiady z dwojgiem członków zespołu Fundacji administrującej Program „Równać Szanse”. W oparciu o wiedzę wyniesioną z przeprowadzonych monitoringów, rozmówcy przedstawili kontekst oraz sposób realizacji wszystkich projektów realizowanych w ramach OKG 2010, ze szczególnym uwzględnieniem takich kwestii jak:

• Charakterystyka organizacji realizujących projekt i ich otoczenia społecznego,

• Charakterystyka uczestników projektów,

• Charakterystyka działań podjętych w ramach projektu,

• Stopień partycypacji i upodmiotowienie młodzieży w ramach projektów.

Analiza danych zastanych

Obowiązkiem każdej z organizacji biorącej udział w Programie było przedstawienie dwóch raportów opisujących przebieg realizacji projektów:

• Sprawozdania częściowego przedstawianego w połowie realizacji projektu przez organizacje realizujące projekty w ramach OKG 2010,


27 | S t r o n a

• Sprawozdania merytorycznego przedstawianego na zakończenie realizacji projektu przez organizacje realizujące projekty w ramach obu konkursów grantowych (OKG i RKG).

Raporty te zostały objęte analizą pod kątem:

• Problemów, z którymi zetknęły się organizacje przy realizacji projektów,

• Oceny zmian, które zaszły w beneficjentach i środowisku lokalnym w wyniku realizacji projektu z punktu widzenia koordynatorów,

• Działań zrealizowanych przez organizacje w ramach projektów,

• Przedstawionego przez organizacje opisu grupy beneficjentów biorącej udział w projektach,

• Oceny szkoleń, w których brali udział koordynatorzy.

Studium przypadku

W zeszłorocznej ewaluacji Programu po raz pierwszy zastosowana została metoda studium przypadku. Miała ona na celu pogłębienie wiedzy uzyskanej na wcześniejszych etapach badania i interpretację zjawisk zaobserwowanych w analizie ankiet ex-post. Pozwoliła ona także na wgląd w sposób realizacji projektu dzięki rozmowie z osobami bezpośrednio zaangażowanymi w jego realizację. Metoda stała się istotnym dopełnieniem zastosowanych metod ilościowych. Z tego względu została ona ponownie wykorzystana w tegorocznej edycji badania ewaluacyjnego.

O ile dotychczas służyła ona głównie odkryciu przyczyn, dla których projekty osiągnęły przyrost lub regres w poszczególnych kwestiach, o tyle w obecnej edycji położony został większy nacisk na wyodrębnienie dobrych praktyk w obszarze zarządzania projektami przez koordynatorów (np. sposoby przezwyciężania pojawiających się w projektach trudności lub zwiększenia upodmiotowienia młodzieży w projekcie).

Metodą studium przypadku przebadano cztery celowo dobrane projekty realizowane w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego. Dobór poszczególnych projektów do badania nastąpił, podobnie jak miało to miejsce w zeszłorocznym badaniu, po uprzedniej analizie wyników uzyskanych za pośrednictwem badania ex-post. Do badania wybrane zostały w szczególności projekty, które osiągnęły wysokie wartości wskaźników mierzących przyrost cech beneficjentów w trakcie uczestnictwa w Programie.

W celu wzajemnej weryfikacji pozyskiwanych informacji, wykorzystano trzy różne metody zbierania danych:

• Indywidualne wywiady pogłębione z koordynatorem projektu,

• Wywiady grupowe przeprowadzone z młodzieżą uczestniczącą w projekcie (6-14 osób),

• Analizę danych zastanych dotyczących aktywności organizacji oraz kontekstu społecznego, w którym realizowany był projekt (społeczności lokalnej i działających w jej ramach instytucji).

Populacja beneficjentów

28 | S t r o n a

Wywiady zostały zrealizowane w oparciu o zindywidualizowane scenariusze, ukierunkowane na poznanie przyczyn stojących za wynikami uzyskanymi przez beneficjentów poszczególnych projektów. W wywiadach grupowych wykorzystano również techniki projekcyjne i warsztatowe, pozwalające na zgłębienie wiedzy na temat subiektywnych i często podświadomych postaw wobec projektu.

Pogłębionemu badaniu zostały poddane następujące projekty:

• „Kurczę! To Fajne! Czyli Konkretne Tworzenie Filmu” zrealizowany przez Stowarzyszenie Młodzi Aktywni z Bierunia,

• „AUTOPILOT – za sterami własnego życia!” zrealizowany przez Stowarzyszenie Miłośników Pelplina,

• „Brzozowa S.A.” zrealizowany przez Ochotniczą Straż Pożarną w Brzozowej,

• „Zauważ mnie w tańcu” zrealizowany przez Katolickie Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju i Działalności Szkoły w Sadku-Kostrzy.

4. Populacja beneficjentów

We wszystkich projektach realizowanych w ramach edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego wzięło udział łącznie 587 osób. Znacznie więcej osób, prawie 13 tysięcy, można uznać za beneficjentów pośrednich projektu. Są to osoby które uczestniczyły w projektach jako odbiorcy działań przygotowanych przez młodzież lub też wspierały w jakikolwiek sposób ich realizację.

Spośród wspomnianych 587 osób, 462 brało udział w projektach od początku do końca ich trwania, na co dowodem jest wypełnienie obu ankiet ewaluacyjnych. Przedstawione poniżej informacje o uczestnikach dotyczą tej właśnie grupy – osób biorących udział w projektach przez pełne 18 miesięcy.

W całej populacji młodzieży uczestniczącej w Programie, dominowały dziewczęta (67 proc. uczestników), co jest wynikiem zbliżonym do tego, który zaobserwowany został w poprzednich edycjach Programu. Dziewczęta stanowiły grupę przeważającą ilościowo w zdecydowanej większości projektów (19 na 21), co również jest zbieżne z sytuacją, która miała miejsce w poprzednich latach.


Wykres 1. Odsetek chłopców i dziewcząt uczestniczących w projektach realizowanych w ramach OKG

O podobnym profilu uczestników projektów można mówić nie tylko pod kątem płci, ale również wieku i typu szkół do których młodzież uczęszczała w momencie przystąpienia do Programu. 70 proc. uczestników i uczestniczek gimnazjum. W edycji 2009 odsetek ten wyniósł nieco więcej roku, podobnie jak w ubiegłychmłodzież w wieku 13-15 lat.

Jednym z podstawowych zamieszkiwanie obszarów wiejskich bądź małych miasteczek (do 20 tysKryterium to spełnione zostało przez wszystkich beneficjentów. stanowiła w tej edycji Programu, podobnie jak w dwóch poprzednich, wiejska (70,1 proc.).

35%

65%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

2008


. Odsetek chłopców i dziewcząt uczestniczących w projektach realizowanych w ramach OKG w kolejnych edycjach Programu

O podobnym profilu uczestników projektów można mówić nie tylko pod kątem płci, ale również wieku i typu szkół do których młodzież uczęszczała w momencie przystąpienia

uczestników i uczestniczek to uczniowie i uczennice . W edycji 2009 odsetek ten wyniósł nieco więcej - 78 proc

roku, podobnie jak w ubiegłych, dominującą (62 proc.) wiekowo grupą osób była 15 lat.

Jednym z podstawowych kryteriów uczestnictwa młodzieży w Programizamieszkiwanie obszarów wiejskich bądź małych miasteczek (do 20 tys

ełnione zostało przez wszystkich beneficjentów. Najliczniejszą grupę Programu, podobnie jak w dwóch poprzednich,

36%33%

64%67%

2009 2010

29 | S t r o n a

. Odsetek chłopców i dziewcząt uczestniczących w projektach realizowanych w ramach OKG

O podobnym profilu uczestników projektów można mówić nie tylko pod kątem płci, ale również wieku i typu szkół do których młodzież uczęszczała w momencie przystąpienia

to uczniowie i uczennice proc. W edycji 2010

) wiekowo grupą osób była

kryteriów uczestnictwa młodzieży w Programie jest zamieszkiwanie obszarów wiejskich bądź małych miasteczek (do 20 tys. mieszkańców).

Najliczniejszą grupę Programu, podobnie jak w dwóch poprzednich, młodzież

Chłopcy

Dziewczęta


Wykres 2. Miejsce zamieszkania młodzieży uczestniczącej w projektach realizowanych w ramach edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego

Obok wieku, płci, miejsca zamieszkania i rodzaju szkołypopulację beneficjentów uznać można oceny szkolne z dwóch głównych przedmiotówjęzyka polskiego i matematykirozpoczęciem uczestnictwa w projektach.

Podobnie jak w poprzednich edycjach OKGśredniej ocen w badanej populacjiśrednią wynoszącą ponad 5,0, z drugiej zaś 11,7przedziale od 2,0 do 3,0, przyprawie 4,0. Pomimo przedstawionego powyżej zróżnicowania wśród beneficjentów Programu przeważała jednak młodzież o dobrych lub bardzo dobrych ocenach szkolnych. Łącznie odsetek osób o średniej ponaedycji 2009 OKG. Można zatem uznać że młodzież nie posiadająca większych problemów w nauce.

8,9%

wieś

miasto do 10 tys mieszkańców

miasto od 10 do 20 tys mieszkańców


Miejsce zamieszkania młodzieży uczestniczącej w projektach realizowanych w ramach edycji 2010 nopolskiego Konkursu Grantowego (N=462)

Obok wieku, płci, miejsca zamieszkania i rodzaju szkoły, za istotną cechę różnicującą beneficjentów uznać można oceny szkolne z dwóch głównych przedmiotów

polskiego i matematyki, jakie otrzymała młodzież na koniec rokurozpoczęciem uczestnictwa w projektach.

ch edycjach OKG, można mówić o dość dużym zróżnicowaniu badanej populacji. Z jednej strony 25,1 proc. grupy mogła pochwalić się

średnią wynoszącą ponad 5,0, z drugiej zaś 11,7 proc. uzyskało średnią mieszczącą się w przy średniej dla całej populacji uczestników wynoszącej

4,0. Pomimo przedstawionego powyżej zróżnicowania wśród beneficjentów Programu przeważała jednak młodzież o dobrych lub bardzo dobrych ocenach szkolnych. Łącznie odsetek osób o średniej ponad 4,0 wyniósł 61 proc.

Można zatem uznać że w Programie uczestniczy przede wszystkim młodzież nie posiadająca większych problemów w nauce.

70,1%

8,9%

21,0%

wieś

miasto do 10 tys mieszkańców

miasto od 10 do 20 tys mieszkańców

30 | S t r o n a

Miejsce zamieszkania młodzieży uczestniczącej w projektach realizowanych w ramach edycji 2010

otną cechę różnicującą beneficjentów uznać można oceny szkolne z dwóch głównych przedmiotów –

jakie otrzymała młodzież na koniec roku, tj. tuż przed

można mówić o dość dużym zróżnicowaniu grupy mogła pochwalić się

uzyskało średnią mieszczącą się w cji uczestników wynoszącej

4,0. Pomimo przedstawionego powyżej zróżnicowania wśród beneficjentów Programu przeważała jednak młodzież o dobrych lub bardzo dobrych ocenach

- tyle samo co dla w Programie uczestniczy przede wszystkim


Wykres 3. Populacja beneficjentów w podziale ze względu przedmiotów szkolnych – języka polskiego i matematyki

Ostatnim aspektem, pod kątem którego zbadana została populacja młodzieży biorącej udział w Programie, jest posiadanie wcześniejszych doświadczeń związanych z uczestnictwem w innych projektach. Jak wynika z ankiety zrealizowanej na początku realizacji projektów, dla zdecydowpierwsze doświadczenia tego typupierwszą szansą wyjścia poza schemat i formę zajęć szkolnych oraz poznania specyfiki działalności organizacji pozarządowych.

Wykres 4. Wcześniejsze doświadczenia młodzieży w uczestnictwie w projektach

Podsumowując informacje na temat młodzieży uczestniczącej w edycji 2010 dwóch wcześniejszych (2009 i 2008profil uczestnika, który dominuje w dotowanych projektach:

Poniżej 2

69,7%


. Populacja beneficjentów w podziale ze względu na średnią z ocen uzyskanych z dwóch głównych języka polskiego i matematyki - w momencie przystąpienia do realizacji projektów

(N=462)

pod kątem którego zbadana została populacja młodzieży biorącej jest posiadanie wcześniejszych doświadczeń związanych z

uczestnictwem w innych projektach. Jak wynika z ankiety zrealizowanej na początku dla zdecydowanej większości osób (69,7

erwsze doświadczenia tego typu. Dla tych osób uczestnictwo w projekcie było pierwszą szansą wyjścia poza schemat i formę zajęć szkolnych oraz poznania specyfiki działalności organizacji pozarządowych.

. Wcześniejsze doświadczenia młodzieży w uczestnictwie w projektach

Podsumowując informacje na temat młodzieży uczestniczącej w edycji 2010 wcześniejszych (2009 i 2008) można zauważyć, że istnieje pewien

minuje w dotowanych projektach:

0,2%

11,7%

27,1%

35,9%

25,1%

Poniżej 2 od 2 do 3 od 3 do 4 od 4 do 5 powyżej 5

30,3%

Osoby, które uczestniczyły w projektach

Osoby, które nie uczestniczyły w projektach

31 | S t r o n a

na średnią z ocen uzyskanych z dwóch głównych w momencie przystąpienia do realizacji projektów

pod kątem którego zbadana została populacja młodzieży biorącej jest posiadanie wcześniejszych doświadczeń związanych z

uczestnictwem w innych projektach. Jak wynika z ankiety zrealizowanej na początku proc.) było to

. Dla tych osób uczestnictwo w projekcie było pierwszą szansą wyjścia poza schemat i formę zajęć szkolnych oraz poznania specyfiki

. Wcześniejsze doświadczenia młodzieży w uczestnictwie w projektach (N=462)

Podsumowując informacje na temat młodzieży uczestniczącej w edycji 2010 OKG oraz zauważyć, że istnieje pewien określonych

powyżej 5

uczestniczyły w

Osoby, które nie uczestniczyły w

Dylematy rekrutacji

32 | S t r o n a

Typowy uczestnik projektu jest gimnazjalistką, która ma między 13 a 15 lat, mieszka na terenach wiejskich, ma dobre lub bardzo dobre wyniki w nauce. „Równać Szanse” jest dla niej pierwszym kontaktem z projektem stworzonym przez organizację pozarządową.

5. Dylematy rekrutacji

Przedstawiony we wcześniejszym rozdziale profil młodzieży biorącej udział w poszczególnych projektach jest pochodną przyjętej przez koordynatorów strategii selekcji i rekrutacji uczestników. Sam proces rekrutacji związany jest z szeregiem dylematów, których rozwiązanie w bezpośredni sposób przekłada się na skład grupy projektowej. Poniżej przytoczone zostały najważniejsze pytania na jakie muszą odpowiedzieć koordynatorzy, kiedy rozpoczynają rekrutację. Nie ma na nie jednej odpowiedzi. Zależą one od lokalnego kontekstu, wcześniejszych doświadczeń organizacji oraz charakteru i sposobu pracy koordynatorów. Możliwe strategie przedstawione zostaną na przykładzie trzech projektów objętych badaniem jakościowym: Pelplina, Bierunia i Brzozowej.

Skąd wziąć młodzież do projektu?

Podstawowym dylematem, przed którym stają koordynatorzy jest odpowiedź na pytanie, w jaki sposób pozyskać młodzież do projektów. Niektórym organizacjom kwestia ta nie nastręcza większych problemów, gdyż w swojej codziennej działalności współpracują z młodzieżą bądź też koordynatorzy ze względu na wykonywany zawód (np. nauczyciela) mają bezpośredni kontakt z potencjalnymi uczestnikami planowanych działań. W tych przypadkach dość naturalną koleją rzeczy jest zaangażowanie młodych ludzi znanych ze wcześniejszej współpracy do projektu, czyli wykorzystanie tzw. metody „kuli śniegowej”. Taki sposób wykorzystała koordynatorka projektu w Pelplinie.

Młodzież, która współpracowała z organizacją przy okazji działań realizowanych w przeszłości stanowiła trzon grupy projektowej i aktywnie włączyła się w pozyskiwanie kolejnych uczestników. Namawiali oni do udziału swoich kolegów/koleżanki i rekomendowali ich koordynatorce. W rezultacie sam proces rekrutacji młodzieży do projektów nie nastręczył organizacji żadnych problemów, zaś koordynatorka, jak sama przyznała w trakcie wywiadu, od początku miała komfort pracy z dość zintegrowaną grupą osób. Z drugiej jednak strony, skutkiem ubocznym przyjęcia takiej strategii rekrutacji może być znaczna homogenizacja i hermetyzacja grupy uczestników wynikająca z faktu, że wywodzą się oni z podobnych kręgów towarzyskich i środowisk.

Konsekwencją oparcia rekrutacji o młodzież, z którą organizacja współpracuje bądź współpracowała w przeszłości, jest uczestnictwo osób posiadających już w momencie startu pewnego bagażu doświadczeń związanego z realizacją projektów. Na podstawie danych ilościowych można stwierdzić jednak, że sytuacja ta nie była aż tak częsta.

Dylematy rekrutacji

33 | S t r o n a

Zaledwie w 4 na 21 projektów ponad połowa beneficjentów uczestniczyła już w projektach organizowanych przez NGO, zaś w całej populacji dla prawie 70 proc. osób wzięcie udziału w Programie było pierwszym doświadczeniem tego typu.

Z nieco inną sytuacją mamy do czynienia, gdy koordynatorzy w trakcie rekrutacji zwracają się do młodzieży pochodzącej z jednego środowiska, ale niekoniecznie wyróżniającej się aktywnością. Kluczem doboru do projektu jest fakt np. zamieszkiwania w pewnej miejscowości, w której działa organizacja bądź też uczęszczania do jednej szkoły. W takich przypadkach młodzież, co prawda ma pewne cechy wspólne, takie jak wiek czy miejsce zamieszkania, ale może znacznie się od siebie różnić pod kątem posiadanych umiejętności. W ten sposób do tematu rekrutacji podszedł koordynator z Brzozowej. Skupił się na terenie miejscowości, którą swoim działaniem obejmuje prowadząca projekt Ochotnicza Straż Pożarna. Dzięki temu mógł dodatkowo skupić się w swoim projekcie na budowaniu lokalnego patriotyzmu, rozbudzania dumy z mieszkania w Brzozowej. Do projektu zgłosiło się więcej osób niż było w nim miejsc. Koordynator przyjął więc dodatkowe kryterium wyboru uczestników – zainteresowanie proponowanym w projekcie obszarem działań, związanym z dziennikarstwem, fotografią, grafiką lub tworzeniem stron internetowych. Część osób zrezygnowała, po tym jak dowiedziała się, że projekt będzie wymagał od nich dużego zaangażowania i pracy.

Zupełnie inną od wyżej wymienionych strategię pozyskania uczestników przyjął koordynator projektu z Bierunia, można mówić tu o swego rodzaju „castingu”. W tym przypadku, z założenia w projekcie miały znaleźć się osoby pochodzące z różnych miejscowości położonych w jednym powiecie. Dlatego też koordynator rozpoczął proces rekrutowania uczestników od odwiedzenia lokalnych szkół i przedstawienia ogólnego pomysłu na działania młodzieży. Osoby zainteresowane uczestnictwem mogły odebrać formularze zgłoszeniowe pozostawione w szkolnych sekretariatach. Zawarto w nich pytania o zainteresowania młodzieży oraz dotychczasowe doświadczenia związane z uczestnictwem w projektach. Ze względu na fakt, iż chęć uczestnictwa zgłosiło ponad dwa razy więcej osób niż było miejsc, koordynator zdecydował się na zastosowanie pewnych określonych kryteriów doboru. Po pierwsze, do projektu wybrane zostały osoby, które były w stanie w interesujący sposób opisać swoje zainteresowania i przekonująco uargumentować chęć udziału w projekcie. Drugim kryterium był brak dotychczasowych doświadczeń związanych z uczestnictwem w podobnych inicjatywach. Jak sam przyznał koordynator, chciał on w ten sposób uniknąć sytuacji w której w projekcie bierze udział młodzież bardzo doświadczona i dać szanse tym, którzy dotychczas nie mieli dotychczas na to szans. W projekcie wzięły zatem udział osoby w większości, które ani nie miały wcześniej kontaktów z organizacją, ani doświadczenia w podobnych działaniach, ale były żywo zainteresowane przedmiotem projektu.

Dylematy rekrutacji

34 | S t r o n a

W jakim wieku powinni być uczestnicy?

Zasady Programu pozwalają na uczestnictwo w projektach osób od 13 do 19 życia. Koordynatorzy muszą określić, do młodzieży w jakim wieku chcą skierować planowane działania oraz jak bardzo grupa powinna być zróżnicowana pod kątem wieku.

Zdania koordynatorów, z którymi przeprowadzone zostały wywiady, na temat zróżnicowania wiekowego młodzieży są podzielone. Koordynatorka z Pelpina wskazywała na zalety grupy zróżnicowanej. Jej zdaniem znacznie rzadziej występuje w nich problem walki o pozycję i przywództwo, będący potencjalnym zarzewiem konfliktów w grupie uczestników. Osoby starsze w naturalny sposób przyjmują pozycje liderów pomagających młodszym kolegom i koleżankom, czując odpowiedzialność za projekt. Ponadto posiadają one już pewne umiejętności, które mogą być przydatne i przekazywane innym w trakcie projektu. Taka sytuacja miała miejsce w projekcie z Pluskowęsów, gdzie licealiści stali się naturalnymi przewodnikami młodszych kolegów i koleżanek z gimazjum.

Inną perspektywę na tę kwestię przyjął koordynator projektu z Bierunia. Był on zdania, iż w grupie homogenicznej o wiele łatwiej jest zintegrować uczestników. Młodzież w podobnym wieku posiada podobne zainteresowania i szybciej nawiązuje ze sobą kontakt, co jest szczególnie istotne w sytuacji gdy uczestnicy pochodzą z różnych miejscowości/środowisk i nie znają się nawzajem. Koordynatorka z Sadka, wskazywała natomiast, że, jeśli w grupie osób biorących udział w projekcie są osoby starsze, które niebawem będą zmieniać szkoły (lub kończyć edukację), to wypadną one szybko z kręgu oddziaływania organizacji. Będą miały w związku z tym także ograniczony wpływ na swoich młodszych kolegów i koleżanki.

Drugą, istotną kwestią wartą rozważenia na etapie rekrutacji jest wiek uczestników już w ramach homogenicznej grupy uczestników. W tym przypadku można mówić o większej zbieżności opinii koordynatorów. Wskazywali oni w szczególności na znaczne utrudnienia wynikające z sytuacji, w której młodzież uczestnicząca w projekcie znajduje się w ostatnich klasach gimnazjum bądź liceum. Młodzi ludzie angażują się wówczas w różne zajęcia pozalekcyjne, które przygotowują do egzaminów gimnazjalnych/maturalnych. Odbija się to często negatywnie na frekwencji podczas działań projektowych. Wadą pracy z młodzieżą będącą na przełomie różnych szczebli edukacji, zwłaszcza w małych miejscowościach, jest również fakt, że częstokroć wyjeżdża ona do szkół poza miejsce, w którym odbywają się zajęcia w projekcie. Z tego względu koordynatorzy rekomendowali dobór do projektów przed wszystkim osób uczęszczających do pierwszych klas gimnazjum bądź liceum. Sugerowali także, aby w przyszłości można było uwzględniać także osoby z ostatniego rocznika szkoły podstawowej.

Czy młodzież powinna pochodzić z jednej czy z kilku miejscowości?

Jak wynika z przeprowadzonych wywiadów, temat rozproszenia geograficznego uczestników bywa bagatelizowany przez koordynatorów na etapie planowania

Dylematy rekrutacji

35 | S t r o n a

projektu. Widzą oni wówczas przede wszystkim zalety udziału uczestników z więcej niż jednej miejscowości:

• Łatwiej znaleźć odpowiednią liczbę osób,

• Projekt ma większy zasięg terytorialny,

• Mogą się w nim spotkać osoby, które w przeciwnym razie nigdy by się ze sobą nie zetknęły.

• Następuje integracja między sąsiednimi miejscowościami, które nierzadko ze sobą konkurują.

Tymczasem podjęcie decyzji o realizacji działań z młodzieżą pochodzącą z różnych miejscowości wiąże się z koniecznością rozwiązania znacznego problemu logistycznego, jakim jest dojazd uczestników na zajęcia. Rodzice często, bądź nie mają możliwości, bądź chęci, by zorganizować go swoim dzieciom. Małe miejscowości są ze sobą bardzo słabo skomunikowane, nie można więc polegać na transporcie publicznym (kursy odbywają się przeważnie wcześnie rano lub zaraz po zakończeniu lekcji). Kwestia ta może znacząco utrudnić realizację projektu zgodnie z założonym harmonogramem, czego przykładem jest projekt realizowany w Bieruniu. Jego koordynator, jak sam przyznał, pierwotnie nie docenił trudności związanych z zebraniem rozproszonych geograficznie uczestników. W konsekwencji, już w trakcie trwania zajęć zmuszony był podejmować działania ad hoc, których celem było zebranie wystarczającej liczby osób do realizacji zaplanowanych działań. Koordynatorka projektu z Sadka-Kostrzy, który skupiał uczestników z trzech nieopodal położonych wiosek, żałowała, że nie przewidziała w budżecie funduszy na pokrycie kosztów dowozu młodzieży. Na szczęście znalazła sponsora, który opłacił kursy autokaru.

Czy młodzież powinna posiadać zróżnicowane umiejętności?

Dobór osób uczestniczących w projekcie to nie tylko wybór młodzieży pod kątem jej wieku czy miejsca zamieszkania, ale również decyzja z jakiego typu osobami, o jakich umiejętnościach początkowych koordynatorzy chcą współpracować. Konieczność uświadomienia sobie tego faktu na etapie rekrutacji do projektu podkreślał w wywiadzie koordynator projektu z Brzozowej:

Warto się zastanowić, na co kładziemy nacisk w wyborze uczestników. Czy szukamy

osób, którym chcemy pomóc, z gorszą sytuacją życiową, czy preferujemy osoby, które

same chcą się zaangażować. Trzeba to zdefiniować na początku, to jest ważne.

W przypadku edycji 2010, jak wynika z analizy ocen szkolnych młodzieży uczestniczącej w projektach, w większości przypadków (17 na 21) koordynatorzy zdecydowali się na pracę z grupami zróżnicowanymi. Jedynie cztery projekty można uznać za homogeniczne pod względem średniej ocen z dwóch głównych przedmiotów szkolnych (języka polskiego i matematyki), przy czym w trzech wypadkach do projektu została zrekrutowana młodzież o wyraźnie dobrych bądź bardzo dobrych ocenach, zaś w jednym w projekcie zdecydowanie przeważała młodzież o słabszych ocenach.

Dylematy rekrutacji

Wykres 5. Zróżnicowanie projektów pod kątem ocen szkolnych uczestniczącej w nich młodzieży

Doświadczenia z realizacji projektów2010 i 2009 OKG wskazują, że najlepszym podejściem jest tworzenie grup możliwie zróżnicowanych pod względem początkowego poziomu umiejętnościwyłącznie ze środowisk zmarginalizowanych może prowadzić do stygmatyzacji uczestników w kontaktach z uczestników zamiast wzmacniać w młodzieży poczucie własnej wartości może przyczynić się do wzmocnienia w niej poczucia odseparowania i krzywdy związanego z przypisaniem jej do grupy „trudnej młodzieży”Zgodnie z relacją przedstawicieli Fundacji, właśnie taka sytuacja mogła mieć miejsce w Celestynowie, w projekcie „Załóż z nami Park”. Uczestniczkami były uczennice gimnazjum o raczej słabych wynikach w nauce (średnia ocen 3,71, pwynoszącej 0,66 punktu) i problemami wychowawczymi. Dorośli mający z nimi styczność byli do nich uprzedzeni, co rodziło trudności w realizacji projektu. Projekt był drugi od końca jeśli chodzi o przyrost umiejscowienia kontroli (wiązać między innymi z tym faktem.

Nie zalecane jest również tworzenie grup składających się wyłącznie z osób wyróżniających się w środowisku lokalnym pod kątem ocen i aktywnościprawda misją Programu jest wyrównywanie szans osób ze wsi i małyctrudno jednak uznać młodychmiejscy rówieśnicy. Nie oznacza to bynajmniejprojektach, ich obecność może przyczynić się do zwiększenia się umiejinnych uczestników, nie powinny jednak stanowić

W tym kontekście, jako przykład dobrej praktyki w kwestii rekrutacji młodzieży o różnych umiejętnościach i pochodzącej z różnych środowiskdokładnie w ewaluacji edycji 2009 OKG przypadek projektu przez Towarzystwo Przyjaciół Dzieci. Wzięli w nim ud

17

. Zróżnicowanie projektów pod kątem ocen szkolnych uczestniczącej w nich młodzieży

projektów, badanych metodą studiów przypadków i 2009 OKG wskazują, że najlepszym podejściem jest tworzenie grup możliwie

zróżnicowanych pod względem początkowego poziomu umiejętności. Rekrutacja osób wyłącznie ze środowisk zmarginalizowanych może prowadzić do stygmatyzacji uczestników w kontaktach z otoczeniem zewnętrznym. „Negatywna” selekcja

zamiast wzmacniać w młodzieży poczucie własnej wartości może przyczynić się do wzmocnienia w niej poczucia odseparowania i krzywdy związanego z przypisaniem jej do grupy „trudnej młodzieży”, z którą należy dodatkowo pracować. Zgodnie z relacją przedstawicieli Fundacji, właśnie taka sytuacja mogła mieć miejsce w Celestynowie, w projekcie „Załóż z nami Park”. Uczestniczkami były uczennice gimnazjum o raczej słabych wynikach w nauce (średnia ocen 3,71, pwynoszącej 0,66 punktu) i problemami wychowawczymi. Dorośli mający z nimi styczność byli do nich uprzedzeni, co rodziło trudności w realizacji projektu. Projekt był drugi od końca jeśli chodzi o przyrost umiejscowienia kontroli (-6 wiązać między innymi z tym faktem.

Nie zalecane jest również tworzenie grup składających się wyłącznie z osób wyróżniających się w środowisku lokalnym pod kątem ocen i aktywnościprawda misją Programu jest wyrównywanie szans osób ze wsi i małyc

młodych liderów za osoby o daleko gorszych możliwościach niż ich miejscy rówieśnicy. Nie oznacza to bynajmniej, że osoby te nie powinny brać udziału w projektach, ich obecność może przyczynić się do zwiększenia się umiejinnych uczestników, nie powinny jednak stanowić one większości grupy projektowej.

, jako przykład dobrej praktyki w kwestii rekrutacji młodzieży o różnych umiejętnościach i pochodzącej z różnych środowisk, warto przytoczyćdokładnie w ewaluacji edycji 2009 OKG przypadek projektu realizowanego w Łęczycy

rzystwo Przyjaciół Dzieci. Wzięli w nim udział zarówno wychowankowie

3 1

Projekty homogeniczne realizowane z młodzieżą o dobrych bądź bardzo dobrych ocenach szkolnych

Projekty homogeniczne realizowane z młodzieżą o gorszych ocenach szkolnych

Projekty zróżnicowane pod kątem wyników szkolnych młodzieży

36 | S t r o n a

. Zróżnicowanie projektów pod kątem ocen szkolnych uczestniczącej w nich młodzieży (N=21)

badanych metodą studiów przypadków w edycji i 2009 OKG wskazują, że najlepszym podejściem jest tworzenie grup możliwie

. Rekrutacja osób wyłącznie ze środowisk zmarginalizowanych może prowadzić do stygmatyzacji

„Negatywna” selekcja zamiast wzmacniać w młodzieży poczucie własnej wartości może

przyczynić się do wzmocnienia w niej poczucia odseparowania i krzywdy związanego z należy dodatkowo pracować.

Zgodnie z relacją przedstawicieli Fundacji, właśnie taka sytuacja mogła mieć miejsce w Celestynowie, w projekcie „Załóż z nami Park”. Uczestniczkami były uczennice gimnazjum o raczej słabych wynikach w nauce (średnia ocen 3,71, przy wariancji wynoszącej 0,66 punktu) i problemami wychowawczymi. Dorośli mający z nimi styczność byli do nich uprzedzeni, co rodziło trudności w realizacji projektu. Projekt był

proc.), co można

Nie zalecane jest również tworzenie grup składających się wyłącznie z osób wyróżniających się w środowisku lokalnym pod kątem ocen i aktywności. Co prawda misją Programu jest wyrównywanie szans osób ze wsi i małych miejscowości,

osoby o daleko gorszych możliwościach niż ich że osoby te nie powinny brać udziału w

projektach, ich obecność może przyczynić się do zwiększenia się umiejętności również grupy projektowej.

, jako przykład dobrej praktyki w kwestii rekrutacji młodzieży o warto przytoczyć opisany realizowanego w Łęczycy

ział zarówno wychowankowie

Projekty homogeniczne

młodzieżą o dobrych bądź bardzo dobrych ocenach szkolnych

Projekty homogeniczne

młodzieżą o gorszych ocenach szkolnych

Projekty zróżnicowane pod kątem wyników szkolnych młodzieży

Skuteczność projektów w rozwijaniu umiejętności młodzieży

37 | S t r o n a

TDP, młodzież ze środowisk o szczególnych społecznych trudnościach, wolontariusze pomagający najmłodszym wychowankom w odrabianiu lekcji, jak i osoby znajome członków obydwu wymienionych grup. Jak wynikało z rozmów z uczestnikami i koordynatorką, projekt nie tylko przyczynił się do rozwoju poszczególnych umiejętności, ale również spowodował przełamanie stereotypów i barier istniejących wśród młodzieży wywodzącej się z różnych środowisk.

Rodziny koordynatorów wśród uczestników projektów

Wątkiem nie badanym w całej populacji projektów, jednak obecnym w dwóch z czterech projektów objętych badaniem jakościowym, jest udział młodzieży spokrewnionej z koordynatorami. Zarówno w Sadku, jak i w Brzozowej w takiej sytuacji było po dwoje uczestników (w Sadku dwoje dzieci, w Brzozowej syn i siostrzenica żony koordynatora). W samym fakcie udziału krewnych w projektach nie ma oczywiście niczego złego, należy jednak zwrócić uwagę na konsekwencje takiej sytuacji. W obydwu projektach można było zauważyć, że dzieci przyjęły rolę liderów, rzeczników projektów. Byli zauważalnie bardziej aktywni podczas wywiadów grupowych, opowiadali o odpowiedzialnych zadaniach (w każdym z przypadków fakt spokrewniania wychodził na jaw pod koniec wywiadu, nie pojawiał się raczej wprost). Są naturalnymi sprzymierzeńcami swoich rodziców, przejmują często inicjatywę w dodatkowych działaniach (np. powstanie zespołu muzycznego Black Sheep w Sadku), mobilizują innych do działania. Ich obecność i specjalna relacja łącząca ich z koordynatorami może być także źródłem konfliktów. W Brzozowej koordynator wprost opowiadał o sytuacji, która mogła mieć takie podłoże:

Były scysje między dziewczynami o przywództwo, jedna nie przychodziła, bo druga za

dużo gada, albo ma za dużo swoich rzeczy wykorzystywanych w projekcie, a ta

pierwsza twierdziła, że jest niedoceniana. Tak wyszło, że to była córka siostry mojej

żony i ona twierdziła, że to była jakaś nasza preferencja. Tego nie robiliśmy, ale ktoś

jak stoi z boku, to może tak to odbierać. A ona była aktywna, coś tam pisała. W efekcie

wyszła na tym lepiej. Poprosiliśmy ją kilka razy, żeby zrobiła dokumentację

fotograficzną, zaangażowała się i to się wyrównało i myślę, że na koniec projektu

zrozumiała, że za bardzo była podejrzliwa.

Koordynator opanował sytuację i dobrze ją rozwiązał, jednak warto pamiętać o możliwych trudnościach wynikających z rodzinnych powiązań.

4. Skuteczność projektów w rozwijaniu umiejętności młodzieży Podobnie jak w ewaluacji poprzednich edycji Programu Równać Szanse, podstawową metodą oceny skuteczności realizowanych projektów w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego był sondaż ex-post składający się z dwóch pomiarów. Pierwszy raz młodzież uczestnicząca w Programie wypełniała ankiety ewaluacyjne w momencie rozpoczęcia projektów, drugi raz na ich koniec. Dzięki porównaniu odpowiedzi udzielonych w obu ankietach, poznaliśmy zmianę jaka zaszła w uczestnikach przez 18


miesięcy trwania projektów w odniesieniu do poszczególnych cech i umiejętności, których rozwinięcie jest celem Programu. W pomiarze zmian, podobnie jak w latach ubiegłych, wykorzystana została bateria wskaźników. Ich wartości, mieszczprzedziale od -100 proc. do 100projektu nastąpił wzrost (wartości dodanie) lub regres (wartości ujemne) poszczególnych umiejętności.

Wskaźniki obliczone zostały zarówno dla każdego beneficjepopulacji uczestników. W drugim z wyżej wymienionych przypadków stanowią one średnią wartość zmiany, jaka zaszła w danym aspekcie wśród całej młodzieży uczestniczącej w projektach.

Na poniższym wykresie przedstawionczterech głównych umiejętnościpozyskiwania wsparcia społecznego, planowania własnej przyszłości własne możliwości w trzech ostatnich edycjach Programu

Wykres 6. Średnia wartość zmiany, jaka zaszła dla czterech głównych umiejOgólnopolskiego Konkursu Grantowego

Umiejętność planowania własnej przyszłości

Na podstawie przestawionych wartości wskaźników obliczonych dla całej populacji beneficjentów można stwierdzić, że Programów nastąpił dla umiejętności planowania własnej przyszłościwartość przyrostu tego typuidentycznym wynikiem w porównaniu z przyrostem zaobserwowanym podczas edycji 2009 Programu (29,7 proc.). Bliższe przyjrzenie się elementom składowym wskaźnika pokazuje jedynak pewne różnice pomiędzy edycjam

8,3%

17%

23,2%

18,9%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

Indeks ogólny Trafna samoocena


miesięcy trwania projektów w odniesieniu do poszczególnych cech i umiejętności, których rozwinięcie jest celem Programu. W pomiarze zmian, podobnie jak w latach ubiegłych, wykorzystana została bateria wskaźników. Ich wartości, mieszcz

do 100 proc., informują o tym czy i w jakim stopniu w trakcie projektu nastąpił wzrost (wartości dodanie) lub regres (wartości ujemne) poszczególnych umiejętności.

Wskaźniki obliczone zostały zarówno dla każdego beneficjenta Programupopulacji uczestników. W drugim z wyżej wymienionych przypadków stanowią one

jaka zaszła w danym aspekcie wśród całej młodzieży uczestniczącej w projektach.

Na poniższym wykresie przedstawiona została średnia wartość zmianyczterech głównych umiejętności: trafnej samooceny zasobów własnych i środowiska, pozyskiwania wsparcia społecznego, planowania własnej przyszłości

trzech ostatnich edycjach Programu.

. Średnia wartość zmiany, jaka zaszła dla czterech głównych umiejętności w kolejnych edycjach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego

Umiejętność planowania własnej przyszłości

Na podstawie przestawionych wartości wskaźników obliczonych dla całej populacji beneficjentów można stwierdzić, że największy przyrost w trakcie trwania Programów nastąpił dla umiejętności planowania własnej przyszłościwartość przyrostu tego typu umiejętności wyniosła 29,6 proc.,identycznym wynikiem w porównaniu z przyrostem zaobserwowanym podczas edycji

). Bliższe przyjrzenie się elementom składowym wskaźnika pokazuje jedynak pewne różnice pomiędzy edycjami.

27,6%

23,2%

10,7%

29,7%

4,6%

17,2%

24,1%

29,6%

Trafna samoocena

Wsparcie społeczne

Umiejętność planowania

własnej przyszłości

Wiara we własne

możliwości


38 | S t r o n a

miesięcy trwania projektów w odniesieniu do poszczególnych cech i umiejętności, których rozwinięcie jest celem Programu. W pomiarze zmian, podobnie jak w latach ubiegłych, wykorzystana została bateria wskaźników. Ich wartości, mieszczące się w

, informują o tym czy i w jakim stopniu w trakcie projektu nastąpił wzrost (wartości dodanie) lub regres (wartości ujemne)

nta Programu, jak i dla całej populacji uczestników. W drugim z wyżej wymienionych przypadków stanowią one

jaka zaszła w danym aspekcie wśród całej młodzieży

średnia wartość zmiany, jaka zaszła dla trafnej samooceny zasobów własnych i środowiska,

pozyskiwania wsparcia społecznego, planowania własnej przyszłości oraz wiary we

ętności w kolejnych edycjach

Na podstawie przestawionych wartości wskaźników obliczonych dla całej populacji największy przyrost w trakcie trwania

Programów nastąpił dla umiejętności planowania własnej przyszłości. Średnia co jest prawie

identycznym wynikiem w porównaniu z przyrostem zaobserwowanym podczas edycji ). Bliższe przyjrzenie się elementom składowym wskaźnika

4,6%4,7%

Wiara we własne

możliwości

2008

2009

2010


Na umiejętność planowania własnej przyszłości składa się szereg umpotrzeb badania pogrupowane zostały w trzy kategorie. Są to zatem:

• praktyczne umiejętności związane z planowaniem i realizacją kolejnych działań (m.in. ustalenie harmonogramu działań, współpraca z dorosłymi i rówieśnikami, odpowiedzialności za dane słowo),

• „inicjatywa działania”

• przekonanie, że osoby w wieku respondenta powinny przed zakończeniem swej edukacji rozpocząć planowanie życia zawodowego

Skala zmian, jaka zaszła dla każdej z powyższych umiejętności była różna. przyrost (średnio o 73,6 proc.zeszłorocznego, w przypadku umiejętności praktycznychzaobserwowane zostały nieznaczne przyrosty umiejętności. Warto jednak zaznaczyć, że na przestrzeni trzech badanych edycji pod kątem planowania przyszłości i inicjatywy działania następuje coraz większy przyrost.

Wykres 7. Skala zmian umiejętności składających się na „Planowanie własnej przyszłości”

Wspomniany przyrost praktycznych umiejętności został poddany dokładnej analizie, co pozwoliło na określenie obszarów i konkretnych kompetencji dla szczególnie znacząca zmiana w porównaniu do stanu sprzed uczestnictwa młodzieży w Programie.

3,3%10,5% 12 %

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

Inicjatywa działania


Na umiejętność planowania własnej przyszłości składa się szereg umiejętności, które potrzeb badania pogrupowane zostały w trzy kategorie. Są to zatem:

praktyczne umiejętności związane z planowaniem i realizacją kolejnych działań armonogramu działań, współpraca z dorosłymi i rówieśnikami,

odpowiedzialności za dane słowo),

działania”, tzn. skłonność do podjęcia samodzielnych działań,

przekonanie, że osoby w wieku respondenta powinny przed zakończeniem swej ocząć planowanie życia zawodowego.

jaka zaszła dla każdej z powyższych umiejętności była różna. proc.) odnotowany został, co jest wynikiem zbliżonym do

w przypadku umiejętności praktycznych. Dla dwóch pozostałych zaobserwowane zostały nieznaczne przyrosty umiejętności. Warto jednak zaznaczyć, że na przestrzeni trzech badanych edycji pod kątem planowania przyszłości i inicjatywy działania następuje coraz większy przyrost.

. Skala zmian umiejętności składających się na „Planowanie własnej przyszłości”

Wspomniany przyrost praktycznych umiejętności został poddany dokładnej analizie, co pozwoliło na określenie obszarów i konkretnych kompetencji dla których nastąpiła szczególnie znacząca zmiana w porównaniu do stanu sprzed uczestnictwa młodzieży w

1,4 %

75,9%

2,8 %

%

73,6%

3,2%

Inicjatywa działania Nabyte umiejętności praktyczne

Przekonanie o wadze planowania przyszłości


39 | S t r o n a

iejętności, które dla

praktyczne umiejętności związane z planowaniem i realizacją kolejnych działań armonogramu działań, współpraca z dorosłymi i rówieśnikami,

podjęcia samodzielnych działań,

przekonanie, że osoby w wieku respondenta powinny przed zakończeniem swej

jaka zaszła dla każdej z powyższych umiejętności była różna. Największy co jest wynikiem zbliżonym do

Dla dwóch pozostałych zaobserwowane zostały nieznaczne przyrosty umiejętności. Warto jednak zaznaczyć, że na przestrzeni trzech badanych edycji pod kątem planowania przyszłości i inicjatywy

. Skala zmian umiejętności składających się na „Planowanie własnej przyszłości” (N=462)

Wspomniany przyrost praktycznych umiejętności został poddany dokładnej analizie, co których nastąpiła

szczególnie znacząca zmiana w porównaniu do stanu sprzed uczestnictwa młodzieży w

3,2%

Przekonanie o wadze planowania przyszłości

2008

2009

2010


Wykres 8. Odsetek osób, które deklarowały przyrost poszczególnych umiejętności w wyniku uczestnictwa

Najwięcej, bo aż 89 proc.kontaktu z dorosłymi i w większym stopniu potrafi zwrócić się do nich w różnych sprawach. Ta umiejętność łączy się też z inną, której nabycie zadeklarowało 76uczestników, którzy deklarują, że po projekcie potrafią pójść do instytucji, gdzie nikogo nie znają i załatwić swoją sprawę. W projektach dotowanych w Programie, rozwijanie samodzielności uczestników było bardzo istotne. Młodzi ludzie samodzielnie lub z niewielkim wsparciem dorosłych organizowali wyjazdy, wybierali potrzebne do kupienia rzeczy (np. sprzęt muzyczny), nawiązywali kontakty z ważnymi w ich środowisku dorosłymi (np. przedstawicielami władz, nauczycielami, dyrektorami, przedsiębiorcami). Musieli przełamywać bariery, które gdyby nie projekt, napotkaliby w swoim życiu później (na przykład podejmując pracę).

[Dzięki projektowi] Mieliśmy większą śmiałość do rozmowy z ważniejszymi osobami,

jak pan sołtys, wywiad z panem Arturem. Grupa dziennikarska c

ludzi z miejscowości, do pani co przędła, do pana rzeźbiarza. Poznałyśmy dużo ludzi,

przeprowadzałyśmy wywiady. Potem, jeśli trzeba było ich na bankiet zaprosić, to nie

było problemu. (uczestnik, Brzozowa)

Zdobywanie tych umiejętności odprzełamanie strachu przed kontaktem z dorosłymi było organizowanie kontrolowanych sytuacji, szczegółowe instruowanie młodych ludzi, co powinni krok po kroku zrobić, tak jak miało to miejsce w Bieruniu:

Trzeba dać możliwość wejścia kontakt z dorosłymi w kontrolowanej sytuacji, gdzie

wcześniej mniej więcej powie się tej osobie co ma zrobić. Tak jak np. z fakturą.

Powiedzieć krok po kroku co ma zrobić. Iść z nim i w razie czego pomóc, ale nie

Przyznawanie się do błędu

Przekonywanie do swoich racji, argumentów

Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych, gdy ktoś się ze mną nie zgadza

Pójście do jakiejś instytucji, gdzie nikogo nie znam, i załatwienie czegoś

Zachęcanie innych do działania, namawianie ich do działania

Wypowiadanie swojego zdania publicznie

Dotrzymywanie zobowiązań, postanowień

Planowanie czasu, organizowanie czasu

Nawiązywanie kontaktu z dorosłymi, zwracanie się do nich w różnych sprawach


. Odsetek osób, które deklarowały przyrost poszczególnych umiejętności w wyniku uczestnictwa w projektach (N=462)

proc. uczestników, przełamało barierę nawiązywania kontaktu z dorosłymi i w większym stopniu potrafi zwrócić się do nich w różnych

. Ta umiejętność łączy się też z inną, której nabycie zadeklarowało 76uczestników, którzy deklarują, że po projekcie potrafią pójść do instytucji, gdzie nikogo nie znają i załatwić swoją sprawę. W projektach dotowanych w Programie, rozwijanie samodzielności uczestników było bardzo istotne. Młodzi ludzie samodzielnie lub z

iewielkim wsparciem dorosłych organizowali wyjazdy, wybierali potrzebne do kupienia rzeczy (np. sprzęt muzyczny), nawiązywali kontakty z ważnymi w ich środowisku dorosłymi (np. przedstawicielami władz, nauczycielami, dyrektorami,

przełamywać bariery, które gdyby nie projekt, napotkaliby w swoim życiu później (na przykład podejmując pracę).

Mieliśmy większą śmiałość do rozmowy z ważniejszymi osobami,

jak pan sołtys, wywiad z panem Arturem. Grupa dziennikarska chodziła do różnych



(uczestnik, Brzozowa)

Zdobywanie tych umiejętności odbywało się często nie wprost. Sposobem na przełamanie strachu przed kontaktem z dorosłymi było organizowanie kontrolowanych sytuacji, szczegółowe instruowanie młodych ludzi, co powinni krok po kroku zrobić, tak jak miało to miejsce w Bieruniu:

ożliwość wejścia kontakt z dorosłymi w kontrolowanej sytuacji, gdzie



0% 10% 20% 30% 40% 50%

Przyznawanie się do błędu

Przekonywanie do swoich racji, argumentów

Rozwiązywanie sytuacji konfliktowych, gdy ktoś się ze mną nie zgadza

Pójście do jakiejś instytucji, gdzie nikogo nie znam, i załatwienie czegoś

Zachęcanie innych do działania, namawianie ich do Wypowiadanie swojego zdania publicznie

Dotrzymywanie zobowiązań, postanowień

Planowanie czasu, organizowanie czasu

Nawiązywanie kontaktu z dorosłymi, zwracanie się do nich w różnych sprawach


40 | S t r o n a

. Odsetek osób, które deklarowały przyrost poszczególnych umiejętności w wyniku uczestnictwa

uczestników, przełamało barierę nawiązywania kontaktu z dorosłymi i w większym stopniu potrafi zwrócić się do nich w różnych

. Ta umiejętność łączy się też z inną, której nabycie zadeklarowało 76 proc. uczestników, którzy deklarują, że po projekcie potrafią pójść do instytucji, gdzie nikogo nie znają i załatwić swoją sprawę. W projektach dotowanych w Programie, rozwijanie samodzielności uczestników było bardzo istotne. Młodzi ludzie samodzielnie lub z

iewielkim wsparciem dorosłych organizowali wyjazdy, wybierali potrzebne do kupienia rzeczy (np. sprzęt muzyczny), nawiązywali kontakty z ważnymi w ich środowisku dorosłymi (np. przedstawicielami władz, nauczycielami, dyrektorami,

przełamywać bariery, które gdyby nie projekt, napotkaliby w

Mieliśmy większą śmiałość do rozmowy z ważniejszymi osobami,

hodziła do różnych



bywało się często nie wprost. Sposobem na przełamanie strachu przed kontaktem z dorosłymi było organizowanie kontrolowanych sytuacji, szczegółowe instruowanie młodych ludzi, co powinni krok po kroku zrobić, tak

ożliwość wejścia kontakt z dorosłymi w kontrolowanej sytuacji, gdzie



69%

73%

74%

76%

77%

77%

78%

80%

89%

50% 60% 70% 80% 90%100%


41 | S t r o n a

załatwiać za niego. (…) Niektóre rzeczy można wprowadzać w warunkach

laboratoryjnych. Właśnie np. w konwencji gry. Żeby przećwiczyć je i zlikwidować ten

strach, że wyjdę na głupka. (koordynator, Bieruń)

Pretekstem było zatem załatwianie drobnych (a z czasem coraz większych) sprawunków, jak również przeprowadzanie wywiadów z interesującymi ludźmi. Młodzież z Bierunia podczas wywiadu grupowego podawała realizację reportażu na ulicy jako przykład dobrego ćwiczenia na przełamanie się. Każda grupa dostawała zadany temat, który wymagał przeprowadzenia wywiadów z dorosłymi. Dzięki temu, że odbywało się to w konwencji zabawy, w towarzystwie kolegów i koleżanek, łatwiej było przełamać barierę komunikacyjną. Również koordynatorka z Pelpina chwaliła sondę uliczną jako sposób na przełamanie wstydu przeprowadzenia rozmowy z obcymi osobami.

Niekiedy opanowywanie lęku musiało się odbywać przy dużym wsparciu koordynatora,

Dla jednego chłopaka to była straszna bariera, żeby zadzwonić do pizzerii, żeby

zarezerwować miejsce. Czekałam, żeby zadzwonił. Widziałam, ze on się tego bardzo

boi. Dzwonił, ale taki był scykorzony. I zadzwonił, dobrze, umówił. Chciałam, żeby to

był on, bo był bardzo zestresowany. (koordynator, Sadek)

Dzięki takim zabiegom uczestnicy uczyli się, że mogą być równorzędnymi partnerami dla dorosłych osób, nawet tych piastujących odpowiedzialne funkcje. Sami dorośli, o ile, według słów uczestników, na początku bywali zdziwieni, że to uczniowie gimnazjum lub liceum wypożyczają od nich rzutnik, rezerwują salę lub załatwiają inne sprawy, którymi zwykle zajmują się opiekunowie młodzieży, potem przyzwyczajali się do tego. I zaczynali inaczej postrzegać uczniów. I zdaniem 11 z 21 koordynatorów projekt przyczynił się do dostrzeżenia młodzieży jako aktywnego podmiotu przez instytucje – załatwianie sprawunków i codzienne kontakty robocze z pewnością się do tego przyczyniły.

Innym wyzwaniem, któremu musieli sprostać młodzi ludzie biorący udział w projekcie, było planowanie i organizowanie swojego czasu. Tę umiejętność, zgodnie z deklaracjami samych zainteresowanych, rozwinęło 80 proc. osób. Projekty „Równać Szanse” są bardzo angażujące – wymagają od uczestników poświęcenia energii oraz czasu. Zajęcia niejednokrotnie kolidowały z innymi obowiązkami i przyjemnościami. Młodzi musieli dokonywać trudnych wyborów, rezygnować z innych rzeczy sprawiających im przyjemność, dobrze wydzielać czas na naukę, aby nie mieć zaległości w szkole, w odpowiednim stopniu pomagać w domach i gospodarstwach. Przynosiło to jednak rezultaty. Pomagała w tym atrakcyjna formuła i treść zajęć, jak również dobre towarzystwo. Jak zauważył inny uczestnik tego samego spotkania, trudne w projekcie były „Zajęcia, na które trzeba było przychodzić po szkole, ale przychodziliśmy bo było bogato”. Jeden z uczestników, wybierając podczas wywiadu grupowego przedmiot, który najbardziej kojarzy mu się z projektem, wskazał kalkulator, ponieważ nauczył sie dobrego organizowania czasu wolnego (uczestnik, Sadek).


42 | S t r o n a

Dzięki wzięciu współodpowiedzialności za działania i wydarzenia, które odbywały się w ramach dotowanych projektów, 78 proc. młodych ludzi rozwinęło umiejętność dotrzymywania zobowiązań i postanowień, 77 proc. zaś nauczyło się lepiej wypowiadać swoje zdanie publicznie i zachęcać innych do działania. Popularnym rozwiązaniem stosowanym przez koordynatorów było wspólne rozdzielanie zadań, które miało miejsce podczas spotkań grupy projektowej. Były one następnie rozliczane na forum grupy, co dodatkowo motywowało do wykonywania obowiązków. Uczyło młodych ludzi, że ich koledzy i koleżanki liczą na wykonanie przez nich zadania i a od tego zależy powodzenie całego projektu. Kontakt, nawet niewielki z finansami projektu, z tym, co ile kosztuje oraz świadomość, że w razie niepowodzenia będzie trzeba zwracać fundusze, o czym informowali koordynatorzy, także działała mobilizująco na uczestników.

W wielu osobach projekty rozwinęły asertywność. 75 proc. osób zadeklarowało, że sprawniej potrafi rozwiązywać sytuacje konfliktowe i reagować, kiedy ktoś się z nimi nie zgadza a 73 proc. bardziej przekonująco mówi o swoich racjach. Z kolei 69 proc. osób poprawiło swoje umiejętności w zakresie przyznawania się do błędów. Można zaryzykować twierdzenie, że zaprocentowało w tym wypadku między innymi partnerskie podejście koordynatorów do uczestników. Było ono wzmacniane przez przyjazną i pomocną atmosferę całego Programu, wynikającą z otwartej postawy Administratora. Dzięki temu, wyrażanie własnego zdania, czy przyznawanie się do porażek nie wiązało się z naganą ani trudnościami, z jakimi uczestnicy mogli spotykać się w szkołach.

Udział w projekcie dał też młodym ludziom szansę zdobycia unikalnych umiejętności takich jak tworzenie grafiki komputerowej, robienie zdjęć, webmastering czy DJ-owanie. Sprawia to, że młodzi bogatsi o nową wiedzę są bardziej konkurencyjni na rynku pracy. W Brzozowej niektórzy uczestnicy projektu zarabiają na tworzeniu stron internetowych i grafik reklamowych. Zakładają strony internetowe przedsięwzięciom szkolnym lub parafialnym. W Sadku-Kostrzy jedna z uczestniczek została zaproszona przez prowadzącego zajęcia DJ-a do przyszłej współpracy w ramach firmy. Podobną rolę odgrywają sytuacje, gdy wytwory i produkty młodzieży są sprzedawane (rękodzieło artystyczne, karki pocztowe). Takie doświadczenia pokazują, że nowo nabyte umiejętności mają także wymierną, pieniężną wartość, nie są jedynie „sztuką dla sztuki”.

Umiejętność pozyskiwania wsparcia społecznego

Drugą pod względem wielkości średniego przyrostu umiejętnością, jaka została rozwinięta u młodzieży w okresie uczestnictwa w Programie, okazała się być umiejętność pozyskiwania wsparcia, w edycji 2010 wyniósł on 24,1 proc.. W tym przypadku zastosowane zostały następujące wskaźniki mierzące tę umiejętność:

• generator pozycji informujący o sieci powiązań z istotnymi aktorami społecznymi, jaką posiada osoba w społeczności lokalnej,


• generator zasobów, mówiący o celach, dozmobilizować posiadane kontakty

• aktywności definiowanej w odniesieorganizacji pozarządowych na szczeblu lokalnym oraz innych aktywności pozaszkolnych.

W porównaniu z latami ubiegłymi, dla młodzieży uczestniczącej można zauważyć nieco niższy zdecydowanie większy przyrost generatora zasobów.średnio o 18,3 proc. a generator zasobów o aż 44,6ludzie umiarkowanie powstopniu istniejące relacjewiedzą, gdzie szukać odpowiedzi na konkretne pytania, pomocy w różnych sytuacjach życiowych. Współpraca z już znanymi przedstawicielami instytucji została pogłębiona a istniejące sieci

Wykres 9. Skala zmian wskaźników składających się na „Pozyskiwanie wsparcia społecznego”

Z drugiej strony, młodzież przekonała się na kim i w jakim stopniu można polegać, weryfikując istniejące już powiązania. młodzieży wpływała również pozycja samej organizacji w środowisku. Przykładem może być w tym przypadku projekt realizowany przez Unisławskie Towarzystwo Historyczne. U jego uczestników zaobserwowano średni spadek o 6,7 proc. wartości generatora pozycji opisującego liczbę powiązań jakie młodzież posiada z istotnymi lokalnie osobami i instytucjami. Na taki stan rzeczy nie wątpliwie wpłynął konflikt jaki miał miejsce pomiędzy koordynatorem, a innymi osobami zaangażowanymi w życie społeczności lokalnej.

29,6%

22%

18,3%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

35%

40%

45%

50%

Generator pozycji


or zasobów, mówiący o celach, do realizacji których respondent może posiadane kontakty,

aktywności definiowanej w odniesieniu do uczestnictwa w działalności organizacji pozarządowych na szczeblu lokalnym oraz innych aktywności

W porównaniu z latami ubiegłymi, dla młodzieży uczestniczącej można zauważyć nieco niższy średni wzrost liczby kontaktów, natomiast

zy przyrost generatora zasobów. Generator pozycji wzrósł a generator zasobów o aż 44,6 proc. Oznacza to, że

powiększyli swoją siatkę kontaktów, jednak relacje zostały pogłębione. Uczestnicy uważają zatem, że

wiedzą, gdzie szukać odpowiedzi na konkretne pytania, pomocy w różnych sytuacjach życiowych. Współpraca z już znanymi przedstawicielami instytucji

iejące sieci zostały mobilizowane.

wskaźników składających się na „Pozyskiwanie wsparcia społecznego”

Z drugiej strony, młodzież przekonała się na kim i w jakim stopniu można polegać, weryfikując istniejące już powiązania. Na rodzaj zmian jakie w tej kwestii zaszły w młodzieży wpływała również pozycja samej organizacji w środowisku. Przykładem

ym przypadku projekt realizowany przez Unisławskie Towarzystwo Historyczne. U jego uczestników zaobserwowano średni spadek o 6,7 proc. wartości generatora pozycji opisującego liczbę powiązań jakie młodzież posiada z istotnymi

ami. Na taki stan rzeczy nie wątpliwie wpłynął konflikt jaki miał miejsce pomiędzy koordynatorem, a innymi osobami zaangażowanymi w życie

34,4%

18,5%

1,9 %

8,3%

18,3%

44,6%

9,6%

Generator pozycji Generator zasobów Aktywność


43 | S t r o n a

realizacji których respondent może

niu do uczestnictwa w działalności organizacji pozarządowych na szczeblu lokalnym oraz innych aktywności

W porównaniu z latami ubiegłymi, dla młodzieży uczestniczącej w edycji 2010 wzrost liczby kontaktów, natomiast

Generator pozycji wzrósł Oznacza to, że młodzi

jednak w znacznym Uczestnicy uważają zatem, że

wiedzą, gdzie szukać odpowiedzi na konkretne pytania, pomocy w różnych sytuacjach życiowych. Współpraca z już znanymi przedstawicielami instytucji

wskaźników składających się na „Pozyskiwanie wsparcia społecznego” (N=462)

Z drugiej strony, młodzież przekonała się na kim i w jakim stopniu można polegać, Na rodzaj zmian jakie w tej kwestii zaszły w

młodzieży wpływała również pozycja samej organizacji w środowisku. Przykładem ym przypadku projekt realizowany przez Unisławskie Towarzystwo

Historyczne. U jego uczestników zaobserwowano średni spadek o 6,7 proc. wartości generatora pozycji opisującego liczbę powiązań jakie młodzież posiada z istotnymi

ami. Na taki stan rzeczy nie wątpliwie wpłynął konflikt jaki miał miejsce pomiędzy koordynatorem, a innymi osobami zaangażowanymi w życie

9,6%

2008

2009

2010


Wiara w siebie młodzieży

Podobnie jak w poprzednich latachzaobserwowany został dla zwiększeniaproc.). Wiara w siebie mierzona jest za pośrednictwem dwóch wskaźników: umiejętności prowadzenia projektu oraz umiejscowienia kontroli (poczucia sprawczości odnośnie swych działań i ich rezultatów). W obu przypadkach mamy do czynienia ze wzrostem umiejętności w trakcie trwania projektu. to miejsce w latach ubiegłych, co mierzącego poczucie sprawstwa młodzieżywartości ujemne, co oznaczało, że w trakcie trwania projektów w beneficjentach nastąpił regres w przekonaniach o poczuciu kontroli nad własnymi działaniami i ich rezultatami. W ewaluacji edycji 2010 wzrost wartości tego wskaźnika (w niektórych projektach następował regres tej umiejętności. Miało to miejsce w 7 na 21 projektach. Jak zostało to już wspomniane trakcie występują zdarzenia nie zależne od koordynatorów i uczestników, które mogą negatywnie wpłynąć na poczucie kontroli na rezultatem i przebiegiem działań. Znamienny pod tym względem jest przykład projektu ze Sktórego zginęła jedna z uczestniczek. Wydarzenie nie dziwi zatem spadek poczucia kontroli o 10 proc.kontroli odnotowano równieżproc.), w którym grupa spotykała

Wykres 10. Skala zmian wskaźników składających się na „Wiarę w siebie młodzieży”

Częste i szerokie kontakty z przedstawicielami instytucji były także jedną z przyczyn wzmocnienia pewności siebie i nabrania poczucia własnej wartości

-8,7% -8,1%-10%

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

8%

10%

Umiejscowienie kontroli


Podobnie jak w poprzednich latach, najsłabszy przyrost w trakcie trwazaobserwowany został dla zwiększenia się wiary w siebie młodzieży

). Wiara w siebie mierzona jest za pośrednictwem dwóch wskaźników: umiejętności prowadzenia projektu oraz umiejscowienia kontroli (poczucia sprawczości

śnie swych działań i ich rezultatów). W obu przypadkach mamy do czynienia ze wzrostem umiejętności w trakcie trwania projektu. Wzrost ten jest większy niż miało to miejsce w latach ubiegłych, co jest szczególnie widoczne dla wskaźnika

prawstwa młodzieży. Dla edycji 2008 i 2009 przyjmował on wartości ujemne, co oznaczało, że w trakcie trwania projektów w beneficjentach nastąpił regres w przekonaniach o poczuciu kontroli nad własnymi działaniami i ich

W ewaluacji edycji 2010 Programu po raz pierwszy zaobserwowano tego wskaźnika (średnio o 6,4 proc.). Jednak również i dla tej edycji

w niektórych projektach następował regres tej umiejętności. Miało to miejsce w 7 na 21 projektach. Jak zostało to już wspomniane przy okazji zarządzania projektami, w ich trakcie występują zdarzenia nie zależne od koordynatorów i uczestników, które mogą negatywnie wpłynąć na poczucie kontroli na rezultatem i przebiegiem działań. Znamienny pod tym względem jest przykład projektu ze Sławska, w trakcie trwania, którego zginęła jedna z uczestniczek. Wydarzenie to stanowiło wstrząs dla młodzieży, nie dziwi zatem spadek poczucia kontroli o 10 proc. Spadek w zakresie umiejscowienia

również wśród uczestników projektu z Celestynowa), w którym grupa spotykała dużo trudności ze strony partnerów projektu

. Skala zmian wskaźników składających się na „Wiarę w siebie młodzieży”

kontakty z przedstawicielami instytucji były także jedną z przyczyn wzmocnienia pewności siebie i nabrania poczucia własnej wartości

5,5%4,2%

6,4%7,6%

Umiejscowienie kontroli Umiejętność prowadzenia projektu


44 | S t r o n a

najsłabszy przyrost w trakcie trwania projektów się wiary w siebie młodzieży (średnio o 4,7

). Wiara w siebie mierzona jest za pośrednictwem dwóch wskaźników: umiejętności prowadzenia projektu oraz umiejscowienia kontroli (poczucia sprawczości

śnie swych działań i ich rezultatów). W obu przypadkach mamy do czynienia ze Wzrost ten jest większy niż miało

szczególnie widoczne dla wskaźnika i 2009 przyjmował on

wartości ujemne, co oznaczało, że w trakcie trwania projektów w beneficjentach nastąpił regres w przekonaniach o poczuciu kontroli nad własnymi działaniami i ich

Programu po raz pierwszy zaobserwowano Jednak również i dla tej edycji

w niektórych projektach następował regres tej umiejętności. Miało to miejsce w 7 na 21 przy okazji zarządzania projektami, w ich

trakcie występują zdarzenia nie zależne od koordynatorów i uczestników, które mogą negatywnie wpłynąć na poczucie kontroli na rezultatem i przebiegiem działań.

ławska, w trakcie trwania, to stanowiło wstrząs dla młodzieży,

Spadek w zakresie umiejscowienia z Celestynowa (średnio o 6

projektu.

. Skala zmian wskaźników składających się na „Wiarę w siebie młodzieży” (N=462)

kontakty z przedstawicielami instytucji były także jedną z przyczyn wzmocnienia pewności siebie i nabrania poczucia własnej wartości

7,6%

Umiejętność prowadzenia projektu

2008

2009

2010


45 | S t r o n a

przez młodzież. Mówili o tym zarówno koordynatorzy, jak i wizytujący projekty opiekunowie z Fundacji. Najlepiej pokazuje to historia wizyt monitorujących w Sadku. Podczas pierwszego spotkania z osobą wizytującą, młodzi uczestnicy byli nieprzyjemni, zamknięci w sobie, nie chcieli nic o sobie mówić. Diametralna zmiana widoczna była podczas drugiej wizyty, kiedy zaraz po wejściu gościa do sali na spotkanie z młodzieżą, rozległ się śmiech, a cała rozmowa przebiegła w luźnej i serdecznej atmosferze. Jak mówi koordynatorka projektu,

Jak Łukasz [jedna z wizytujących osób] tam do nich wszedł, to usłyszałam chóralny

śmiech i wiedziałam, że będzie dobrze. Na początku nie mieli co mówić, czym się

chwalić za bardzo. A potem jak się skumulowały te osiągnięcia i działania, to mogli o

nich opowiadać, się nimi chwalić bez obciachu.

Potwierdza to też wypowiedź jednego z uczestników wywiadu grupowego w Sadku, dla którego kłódka była przedmiotem najlepiej opisującym doświadczenia z projektem. Wybrał ją, ponieważ na początku był zamknięty, a dzięki projektowi bardziej otworzył się na świat. Podobne opinie dotyczące zwiększenia pewności siebie i otwarcia się na innych wyrażali wszyscy koordynatorzy podczas wywiadów indywidualnych.

Pewność siebie i poczucie własnej wartości rozwijane były podczas wystąpień publicznych, kiedy uczestnicy mogli skonfrontować swoje umiejętności z reakcją publiczności, osób zarówno znanych, jak i obcych. Badania wskazują, że istnieje silna, istotna statystycznie zależność pomiędzy wskaźnikiem wskaźnik „Zakres udziału w upublicznieniu projektu” a wskaźnikiem wzrostu wiary we własne umiejętności (korelacja na poziomie 0,711). Prawie wszystkie projekty miały wśród zrealizowanych działań takie, które związane były z przedstawieniem go szerszej publiczności (8 przedstawień muzycznych lub teatralnych, 9 wystaw prac plastycznych lub fotografii, 10 festynów lub pikników). Niezależnie od tego, czy występ miał charakter artystyczny, czy był prezentacją osiągnięć projektu, młodzi ludzie spotykali się z wyrazami uznania. Była to cenna nagroda za wysiłek włożony w przygotowania.

Młodzież zaczęła być tutaj doceniana. Było spotkanie, gdzie się zaprezentowali przed

rodzicami, były dwa spotkania przez całą rzeszą straży i zaproszonymi gośćmi z

innych jednostek (pan wójt, radni przyjechali byli w szoku). (...) Środowisko zobaczyło, że młodzież ma potencjał, z drugiej strony ci młodzi zobaczyli, że naprawdę są w stanie coś zrobić. Zobaczyli, że mogą tyle rzeczy, mimo tego, ze są z małej miejscowości. Że są twórcami. (koordynator, Brzozowa)

Znajduje to też potwierdzenie w deklaracjach innych koordynatorów – 10 na 21 z nich uznało, że projekt przyczynił się do zmiany wizerunku młodzieży w lokalnym środowisku na lepszy, a 11 z nich, że w efekcie realizacji projektu młodzież zdobyła uznanie środowiska lokalnego. Zdaniem koordynatora z Brzozowej,

W Brzozowej zmienił się stereotyp. Kiedyś mówiono: „Starsi mają rację, co ci młodzi

mogą wiedzieć”. Teraz ci starsi zobaczyli, że ci młodzi też coś wiedzą.


46 | S t r o n a

Można jednak zadać pytanie, czy 10-11 koordynatorów odpowiadających na te pytania twierdząco to dużo? Trudno powiedzieć, jednak zdecydowanie należałoby się zastanowić, co można by zrobić, aby tę liczbę powiększyć w następnych latach. Głównym miejscem aktywności młodych ludzi jest szkoła. Projekty „Równać Szanse” były w edycji 2010 w większości realizowane poza nimi (15 na 21). W co najmniej jednym projekcie przekazanie informacji o udziale w projekcie pozostawiono uczniom, w innych zapraszano nauczycieli lub dyrektorów na finałowe prezentacje.

Oni się chyba sami chwalili. Myśmy ze swojej strony nie kontaktowaliśmy się.

Nauczyciele gimnazjum wiedzieli, ale w szkołach tarnowskich nie. (koordynator, Brzozowa)

Informowanie szkół o dodatkowej aktywności ich uczniów na początku, w trakcie i pod koniec projektów mogłoby się przyczynić do wzrostu prestiżu młodych ludzi w oczach nauczycieli i dyrektorów. Mogłoby także pomóc im w momentach spiętrzenia obowiązków, uznania działalności pozaszkolnej i podniesienia ocen z przedmiotów lub z zachowania. Jak na razie, 61,3 proc. uczestników twierdziło, że po projekcie inaczej patrzą na nich nauczyciele w szkole. To oznacza, że prawie 40 proc. nie odnotowało zmiany! Niektórzy uczestnicy z Brzozowej chwalili się sami swoimi osiągnięciami – pokazywali nauczycielce od polskiego opublikowane artykuły w gazetach, nauczycielce od informatyki – projekty stron internetowych i grafik. Jednak zależało to tyko i wyłącznie od ich inicjatywy, osoby bardziej nieśmiałe, mniej przebojowe, które być może bardziej potrzebowałyby słów uznania od pedagogów mogły nic na ten temat nie powiedzieć.

Innym środowiskiem, na które należy zwrócić uwagę w działaniach promocyjnych są rodzice. Informowanie ich na bieżąco, co się dzieje w projekcie jest bardzo istotne, nie tylko poprawia ich opinię o dzieciach, tłumacz, dlaczego dzieci są bardziej zajęte, ale może się także przełożyć na łatwiejszą realizację zadań. Tak uzasadniała to koordynatorka z Pelplina:

Ja bardzo chwalę sobie spotkania z rodzicami. W trakcie trwania projektu mieliśmy

cztery takie spotkania. (…) Rodzice muszą dokładnie wiedzieć, co się dzieje w

projekcie. Poza względami formalnymi, to też jest super promocja dla projektu.

Rodzice mówią swoim znajomym, w co dzieci są zaangażowane i łatwiej jest później

realizować działania w ramach projektu. (…) Jeżeli rodzice wiedzą że projekt jest

frajdą dla dzieci, że się czegoś nowego uczą i przy okazji bawią, to nie ma problemu

też w uzyskaniu od nich pomocy. (koordynator, Pelpin)

Zdaniem koordynatorki projektu w Sadku, która jest dyrektorką lokalnego gimnazjum, udział w projekcie poszerzył horyzonty uczestników. Przypisuje mu świetne wyniki egzaminów gimnazjalnych i fakt, że zdecydowana większość osób, która brała udział w projekcie poszła do bardzo dobrych szkół licealnych. Wyjazd do liceum wiąże się z przeniesieniem do zupełnie nowego środowiska, mimo to uczniowie z Sadka, Kostrzy, czy z Szyku (trzech miejscowości objętych przez projekt), dobrze się w nim odnajdują, otrzymując w nowych klasach liderskie funkcje (przewodniczący klasy).


47 | S t r o n a

Stan początkowy umiejętności a ich przyrost w trakcie realizacji projektów

W poprzednich edycjach badania ewaluacyjnego, na podstawie uzyskanych wyników, postawiona została hipoteza o silnej zależności pomiędzy stanem początkowym poszczególnych umiejętności a wielkością przyrostu. Im większe umiejętności początkowe, tym ich przyrost miał być mniejszy. Hipoteza ta została zweryfikowana dla edycji 2009. Dla wszystkich badanych wskaźników istnieje istotna statystycznie ujemna zależność pomiędzy wartością początkową umiejętności a skalą przyrostu, co potwierdza postawioną hipotezę. Odkryta zależność ma jednak różną moc. Najsilniejsza jest dla umiejętności trafnej samooceny zasobów własnych i środowiska, zaś stosunkowo słaba w przypadku pozyskiwania wsparcia i planowania własnej przyszłości. Można zatem uznać, że dla pozyskiwania wsparcia i planowania przyszłości istnieją również inne znaczące czynniki, które wpływają na rodzaj zmiany, jaka zachodzi w beneficjentach w trakcie realizacji projektów. Może to być sposób realizacji projektu (nastawienie na rozwój konkretnych umiejętności, sposób zarządzania projektem przez koordynatora), czy też sytuacje mające miejsce w trakcie jego trwania (np. konflikt wewnątrz grupy lub brak wsparcia ze strony partnerów zewnętrznych).

Tabela 4. Siła zależności pomiędzy stanem początkowym umiejętności beneficjentów, a zaobserwowaną w trakcie projektu zmianą

Cecha/umiejętność beneficjenta

Zależność pomiędzy

wielkością wzrostu umiejętności w trakcie

trwania projektu, a

stanem początkowym.

Kierunek zależności

Trafna samoocena

zasobów własnych i środowiska

Silna (-,793) Zależność ujemna1

Pozyskiwanie wsparcia Słaba (-,376) Zależność ujemna

Umiejętność planowania własnej

przyszłości

Słaba (-,369) Zależność ujemna

Wiara we własne

możliwości Średnia (-,639) Zależność ujemna

Jak wskazują powyższe statystyki, Program „Równać Szanse” stwarza niezwykłe możliwości rozwoju osobom o niskim początkowym poziomie umiejętności rozwijanych w ramach projektów. To właśnie one zyskują najwięcej, ich potencjał zostaje rozwinięty i lepsze będą spodziewane rezultaty działań. Działa tu mechanizm

1 Im większa średnio wartość początkowa wskaźnika informującego o poziomie pewnej cechy/umiejętności u beneficjenta tym mniejszy średnio przyrost cechy/umiejętności zaobserwowany w trakcie jego uczestnictwa w Programie.

Zarządzanie projektami przez koordynatorów

48 | S t r o n a

odwrotny niż ten, do którego przyzwyczaiły nas instytucje finansowe. W Równać Szanse, im niższy wkład początkowy, tym większą otrzymujemy końcową wypłatę. Nie rekomendujemy jednak skupienia działań projektowych jedynie na młodych ludziach o słabych wynikach w nauce, kiepskiej samoocenie i nie umiejących korzystać z sieci społecznych. Takie grupy mogłyby wtórnie stygmatyzować uczestników, na podobieństwo świetlic terapeutycznych, gdzie chodzą tylko dzieci z problemami. Najlepsze rozwiązanie to tworzenie grup złożonych z uczestników o zróżnicowanych umiejętnościach i kompetencjach, tak aby możliwe było wzajemne uczenie i inspirowanie między kolegami i koleżankami w ramach projektu. Dla niektórych koordynatorów najbardziej pociągająca może się wydawać praca z młodymi ludźmi o najlepszych wynikach. Tworzenie grup projektowych złożonych jedynie z ponadprzeciętnych jednostek może jednak prowadzić do powiększania już istniejących różnic w grupie rówieśniczej. Wydaje się, że działania projektowe powinny nie tylko wyrównywać szanse na poziomie makro, między mieszkańcami wsi i małych miasteczek a miast, lecz także w ramach społeczności lokalnych, w lokalnej grupie młodzieży.

W powyższym rozdziale przedstawiona została zmiana jaka została zaobserwowana w młodzieży uczestniczącej w projektach. Analiza statystyczna pozwoliła na określenie związku pomiędzy poziomem początkowym poszczególnych umiejętności, a ich przyrostem w trakcie trwania Programu. Należy jednak podkreślić, że sam fakt niskiego poziomu kompetencji nie jest jedynym czynnikiem, który może wpływać na sukces projektu. Rozpatrując możliwe przyczyny dla których niektóre z projektów lepiej niż inne kształtowały pożądane umiejętności u beneficjentów warto przyjrzeć się sposobowi zarządzania nimi przez koordynatorów. W kolejnym rozdziale opisane zostaną metody działania wypracowane przez koordynatorów tych projektów, w których młodzież osiągnęła szczególnie wysoki przyrost umiejętności.

5. Zarządzanie projektami przez koordynatorów Istotną sprawą, która w dużej części determinuje kształt i sposób, w jaki realizowane są projekty jest sposób zarządzania projektami przez koordynatorów. Ten wątek pośrednio przewija się przez cały raport – na sposób zarządzanie składają się wszystkie decyzje podejmowane przez koordynatorów w projekcie, jak również ich cechy osobowościowe. Wpływają one na wybór strategii rekrutacji uczestników, konstruowanie działań, określają stosunek koordynatorów do młodzieży i sposoby angażowania ich w projekt.

Zinternalizowanie celów programu

Jednym z założeń Programu „Równać Szanse” jest oparcie planu działań o rzeczywiste potrzeby lokalnej młodzieży oraz upodmiotowienie młodych ludzi przez włączanie ich w procesy decyzyjne w projekcie. W związku z tym, kwestia odpowiedniego nastawienia koordynatorów do zarządzania projektami jest kluczowa dla osiągnięcia zakładanych rezultatów.


Stopień przyswojenia ideologii Programu sondażu internetowym przeprowadzonym już po zakończeniu realizacji projektów.ankiecie umieściliśmy szereg pytań mających na celu zbadaniesytuacjach związanych z zarządzaniem prprowadzące. Były to sytuacje podobne do codziennych zdarzeń, które napotykali w swojej pracy koordynatorzy.wskaźnik, który pozwolił stwierdzićzarządzanie projektem.

Wykres 11. Stopień internalizacji celów Programu przez koordynatorów projektów realizowanych w ramach

Wszyscy koordynatorzy (21 osób) wykazują silne lub bardzo silnezinternalizowanie celów Programuwyniosła dla OKG 0,88 punktszkolenie „wywróciło ich podejście do góry nogami” i zmieniło perspektywę. Przede wszystkim w zakresie postrzegania młodzieży rozmowy, pełnoprawnymi uczestnikami zdarzeich kształcie. Przekłada się to również na codzienne relacje z Sadka, nauczycielka i dyrektorka gimnazjum, powiedziała, że dzięki udziałowi w Programie przestała krzyczeć na swoich podopieczny

Naprawdę przestałam na nich krzyczeć. Nauczyłam się, że dużo więcej zrobię prośbą. Ja jestem dość apodyktyczną osobą, naprawdę i młodzież się mnie raczej bała.

Był taki moment, kiedy ja już nie mogłam krzyczeć na jakiejś wycieczce szkolnej, ale w

trakcie projektu, kiedy sięgnęli po alkohol. I wtedy zaczęłam z nimi normalnie

rozmawiać. I wtedy zobaczyłam, że oni patrzą na mnie zupełnie inaczej. Że nie ma

takiego muru wycofania, że drze się dyrektorka. Popatrzyli na mnie, spuścili głowy i za

chwilę usłyszałam, że zrobili źle. Ale to ja uczę już 27 rok i za późno to do mnie

dotarło. Teraz nauczyciele otwierają przy mnie szeroko oczy, jak widzą, jak

rozmawiam z uczniami.

Zasady realizowania projektów przekazywane koordynatorom w Programie sprawdzają się więc też poza nim. To zwrotnie podnosi jakość stosunków w instytucjach i organizacjach, w których pracują koordynatorzy

16


ideologii Programu przez koordynatorów został zbadany w sondażu internetowym przeprowadzonym już po zakończeniu realizacji projektów.

szereg pytań mających na celu zbadanie, jak w różnego typu sytuacjach związanych z zarządzaniem projektem zachowałyby się osoby

Były to sytuacje podobne do codziennych zdarzeń, które napotykali w . Na podstawie ich odpowiedzi stworzony został syntetyczny

wskaźnik, który pozwolił stwierdzić, na ile koordynatorzy są skłonni oddać

. Stopień internalizacji celów Programu przez koordynatorów projektów realizowanych w ramach OKG (N=21)

Wszyscy koordynatorzy (21 osób) wykazują silne lub bardzo silnezinternalizowanie celów Programu. Średnia wartość wskaźnika internalizacji celów wyniosła dla OKG 0,88 punktu. W wywiadach podkreślali, że zwłaszcza pierwsze szkolenie „wywróciło ich podejście do góry nogami” i zmieniło perspektywę. Przede wszystkim w zakresie postrzegania młodzieży – stali się w ich oczach partnerami do rozmowy, pełnoprawnymi uczestnikami zdarzeń, którzy mają prawo do decydowania o ich kształcie. Przekłada się to również na codzienne relacje z uczniami. Koordynatorka z

, nauczycielka i dyrektorka gimnazjum, powiedziała, że dzięki udziałowi w Programie przestała krzyczeć na swoich podopiecznych.

Naprawdę przestałam na nich krzyczeć. Nauczyłam się, że dużo więcej zrobię . Ja jestem dość apodyktyczną osobą, naprawdę i młodzież się mnie raczej bała.


cie projektu, kiedy sięgnęli po alkohol. I wtedy zaczęłam z nimi normalnie



załam, że zrobili źle. Ale to ja uczę już 27 rok i za późno to do mnie

nauczyciele otwierają przy mnie szeroko oczy, jak widzą, jak

Zasady realizowania projektów przekazywane koordynatorom w Programie sprawdzają To zwrotnie podnosi jakość stosunków w instytucjach i

organizacjach, w których pracują koordynatorzy.

5

16

Silne zinternalizowane celów Programu (wartość wskaźnika 00,5)

Bardzo silne zinternalizowanie celów Programu (wartość wskaźnika 0,5-1)

49 | S t r o n a

został zbadany w sondażu internetowym przeprowadzonym już po zakończeniu realizacji projektów. W

jak w różnego typu ojektem zachowałyby się osoby go

Były to sytuacje podobne do codziennych zdarzeń, które napotykali w Na podstawie ich odpowiedzi stworzony został syntetyczny

są skłonni oddać młodzieży

. Stopień internalizacji celów Programu przez koordynatorów projektów realizowanych w ramach

Wszyscy koordynatorzy (21 osób) wykazują silne lub bardzo silne . Średnia wartość wskaźnika internalizacji celów

. W wywiadach podkreślali, że zwłaszcza pierwsze szkolenie „wywróciło ich podejście do góry nogami” i zmieniło perspektywę. Przede

stali się w ich oczach partnerami do ń, którzy mają prawo do decydowania o

uczniami. Koordynatorka z , nauczycielka i dyrektorka gimnazjum, powiedziała, że dzięki udziałowi w

Naprawdę przestałam na nich krzyczeć. Nauczyłam się, że dużo więcej zrobię . Ja jestem dość apodyktyczną osobą, naprawdę i młodzież się mnie raczej bała.


cie projektu, kiedy sięgnęli po alkohol. I wtedy zaczęłam z nimi normalnie



załam, że zrobili źle. Ale to ja uczę już 27 rok i za późno to do mnie

nauczyciele otwierają przy mnie szeroko oczy, jak widzą, jak

Zasady realizowania projektów przekazywane koordynatorom w Programie sprawdzają To zwrotnie podnosi jakość stosunków w instytucjach i

Silne zinternalizowane celów Programu (wartość wskaźnika 0-

Bardzo silne zinternalizowanie celów Programu (wartość wskaźnika


50 | S t r o n a

W poprzednich edycjach ewaluacji postawiona została hipoteza jakoby styl prowadzenia projektu polegający na oddaniu zarządzania w ręce młodzieży miał znaczący wpływ na przyrost umiejętności uczestników, w szczególności zaś na wzrost poczucia kontroli na przebiegiem i rezultatem swych działań. W tegorocznej edycji badania ewaluacyjnego hipoteza ta została podda weryfikacji poprzez analizę zależności pomiędzy wartością wskaźnika mierzącego poziom internalizacji ideologii projektu przez koordynatorów (a zatem skłonność do oddania projektu młodzieży) i wartość wskaźników mierzących zmianę u beneficjentów w kwestii poczucia kontroli. Przeprowadzona analiza statystyczna pozwala na stwierdzenie, że nie istnieje istotna zależność między wartością obu wskaźników. Można zatem uznać, że wzrost lub regres poczucia kontroli u młodzieży nie jest wprost związany z podejściem koordynatorów do zarządzania projektem. W tej sytuacji prawdopodobnym wytłumaczeniem jest obecność innych czynników zewnętrznych wobec projektu, a więc pozostających poza bezpośrednim wpływem młodzieży i koordynatora. Za taki czynnik można uznać np. postawę przedstawicieli społeczności lokalnej czy miejscowych instytucji wobec działań realizowanych przez uczestników (np. konflikt między koordynatorem a innymi dorosłymi w społeczności), wypadki losowe lub inne problemy. W takiej sytuacji poczucie kontroli wzrastałoby wraz z sukcesem odnoszonym przez młodzież, zaś regres mógłby być skutkiem trudności z jakimi się ona spotkała.

Nie oznacza to bynajmniej, że sposób zachowania koordynatora w stosunku do młodzieży nie ma znaczenia dla końcowego sukcesu projektu, czyli zwiększenia się pożądanych cech i umiejętności u uczestników. Wskazuje jednak, że ów sukces może zostać osiągnięty przy użyciu różnego typu podejść i metod, co znalazło swój wyraz w wypowiedziach koordynatorów, z którymi przeprowadzone zostały wywiady w ramach studiów przypadku.

Zróżnicowane podejście dało się zauważyć m.in. w zakresie ingerowania przez koordynatorów w działania realizowane przez młodzież. Z jednej strony mamy zatem przykład koordynatora z Bierunia, który w pełni oddał odpowiedzialność za sukces konkretnych działań młodzieży uznając, że nawet porażka może być cennym doświadczeniem. Był nastawiony przede wszystkim na edukację i kształcący proces wspólnego działania. Odmienną postawę przyjął koordynator z Brzozowej:

Jeżeli ingerowałem w cokolwiek, to nie po to, żeby wchodzić i im przeszkadzać, tylko

chciałem, żeby to wypadło na jakimś poziomie. Bo ja uważam, ze jeżeli coś robię, to nie

robię tego po to żeby robić, tylko równie dobrze możemy się uczyć na tym, że jeżeli

robimy coś dobrze i mamy pewien ustalony poziom, poniżej którego nie zejdziemy, to też

jest dobrze. Uczenie na błędach też jest dobre, ale ja w tym momencie mam organizację,

która musi jakiś tam poziom reprezentować i prestiż trzymać. W tym środowisku, jeśli

coś nawalamy, to już nas z tym identyfikują.

Ta wypowiedź pokazuje troskę o dobrą markę organizacji prowadzącej projekt i jej wiarygodność w oczach innych osób. Jest to podejście bazujące na przekonaniu, że


51 | S t r o n a

wspólnie tworzony jest produkt, który powinien być atrakcyjny niezależnie od tego, kto go wytworzył. Takie podejście wydaje się tym bardziej adekwatne, ponieważ w Brzozowej uczestnicy uczyli się prowadzić przedsiębiorstwo (Brzozowa SA), mieli się zatem dowiedzieć, jak ważna jest jakość wypuszczanego na rynek produktu. I choć także w Brzozowej proces kształcenia i rozwoju odgrywał ważną rolę, to wybór między położeniem nacisku na proces lub końcowy produkt jest w pewnym zakresie zmienną różnicującą podejście koordynatorów do projektów.

Są jednak kwestie związane z zarządzaniem projektami, w których można zauważyć zgodność rozmówców co do roli koordynatora. Wszyscy koordynatorzy podkreślali edukacyjny wymiar takiego rozdzielenia zadań – młodzi uczestnicy przejmowali część odpowiedzialności, zaczynali czuć się jego współrealizatorami. Dzieje się tak w przypadku oddania w ręce młodzieży spraw związanych z zakupem sprzętu do projektu, o czym mówili zgodnie koordynatorzy z Bierunia, Sadka i z Brzozowej:

Oni negocjowali ceny, umawiali się, szukali miejsc, na wycieczkę podsumowującą

znajdowali park linowy, znajdowali terminy, dogrywali. Jak najwięcej zadań im takich

dawaliśmy, żeby mogli poczuć się częścią wspólnoty. (koordynator, Brzozowa)

Ciekawym rozwiązaniem, związanym z współzarządzaniem projektem przez młodzież, jest również włączenie jej przez koordynatora projektu do procesu podejmowania decyzji o wyborze instruktora warsztatów. Taka sytuacja miała miejsce w dwóch przebadanych lokalizacjach – Sadku i Brzozowej.

Jak załatwiałam panią od hip-hopu, to dałam ogłoszenie na Gumtree, chętni przysłali

swoje cv i potem mieliśmy z nimi rozmowę kwalifikacyjną Wybraliśmy trzy najlepsze cv,

dzwoniliśmy, czy są zainteresowani. Wybraliśmy spośród dwóch pań. (uczestnik, Sadek)

W Sadku uczestnicy wspólnie z koordynatorką przeprowadzali rozmowy rekrutacyjne. Występowali przez to przed kandydatami na instruktorów jako potencjalni zleceniodawcy. Uczyli się, co to znaczy zatrudniać pracownika, na co należy zwracać uwagę i jak potem rozliczać go ze zleconych zadań.

Pojawia się tu jeszcze jeden ważny wątek – doświadczenia koordynatora oraz organizacji realizującej projekt. Nie zawsze te dwie zmienne idą w parze. W kilku przypadkach doświadczona organizacja oddawała projekty osobom, które miały umiarkowane doświadczenie w zakresie projektowej pracy z młodzieżą. Tu projekty mogły odegrać dużą rolę edukacyjną dla koordynatorów. Wspomniana sytuacja miała miejsce np. w Nidzicy i Wójtowicach.

Koordynatorzy a aktywność młodzieży w projektach

W badaniach ewaluacyjnych dwóch poprzednich edycji Programu zdiagnozowany został problem związany z wykruszaniem się grupy uczestników w trakcie trwania projektów. Wyodrębnionych zostało kilka czynników, które wpływały negatywnie na frekwencję na zajęciach. Za najważniejszy czynnik uznany został długi, 18-miesięczny, okres realizacji obejmujący również wakacje i ferie, podczas którego koordynatorom ciężko jest utrzymać zainteresowanie i aktywność uczestników. Kwestia wykruszania


się i rotacji uczestników w trakcie realizacji projektu zbadana została również dla edycji 2010 OKG.

Jak wynika z raportów przedstawionych przez koordynatorów na zakończenie uczestnictwa w Programie, problem odpływu/rotacji młodzieży w trakcie realizacji projektów nie został uznany za znaczącynim zaledwie jeden koordynator. Informacja ta została skonfrontowana z dostępnymi danymi ilościowymi.

Rzetelnych informacji na temat skali zjawiska w badanej edycji Programu dostarcza porównanie liczby ankiet, zakończeniu projektów.2 Wynika z niego iż projekt zakończyło 82,8przystąpili do niego 18 miesięcy wcześniej. w 8 projektach, co jest wynikiem znacznie lepszym niż w poprzedniej edycji OKG

Wykres 12. Utrzymanie grupy uczestników w poszczególnych projektach

Nie oznacza to jednak że koordynatorom udało się uniknąć związanych z aktywnością młodzieży

2 Jest to możliwe dzięki porównaniubłędu, ponieważ niewielki odsetek osób podał niepełne lub prawdopodobnie nieprawidłowe numery PESEL.

100%100%100%100%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%


czestników w trakcie realizacji projektu zbadana została również dla edycji

Jak wynika z raportów przedstawionych przez koordynatorów na zakończenie problem odpływu/rotacji młodzieży w trakcie realizacji

został uznany za znaczący. W sprawozdaniach z działań wspomniał o nim zaledwie jeden koordynator. Informacja ta została skonfrontowana z dostępnymi

Rzetelnych informacji na temat skali zjawiska w badanej edycji Programu dostarcza jakie zostały wypełnione przez uczestników przed i po

Wynika z niego iż projekt zakończyło 82,8 proc.przystąpili do niego 18 miesięcy wcześniej. Ponad 90 proc. grupy udało się utrzymać

ch, co jest wynikiem znacznie lepszym niż w poprzedniej edycji OKG

. Utrzymanie grupy uczestników w poszczególnych projektach realizowanych w ramach Programu „Równać Szanse”

Nie oznacza to jednak że koordynatorom udało się uniknąć wszystkichzwiązanych z aktywnością młodzieży. O ile rotacja nie została przez koordynatorów

porównaniu numerów PESEL osób, które wypełniły ankietę. Istnieje margines

błędu, ponieważ niewielki odsetek osób podał niepełne lub prawdopodobnie nieprawidłowe numery

100%

96%93% 92% 92% 92%

88%87% 85%

83%

76% 75%

52 | S t r o n a

czestników w trakcie realizacji projektu zbadana została również dla edycji

Jak wynika z raportów przedstawionych przez koordynatorów na zakończenie problem odpływu/rotacji młodzieży w trakcie realizacji

. W sprawozdaniach z działań wspomniał o nim zaledwie jeden koordynator. Informacja ta została skonfrontowana z dostępnymi

Rzetelnych informacji na temat skali zjawiska w badanej edycji Programu dostarcza jakie zostały wypełnione przez uczestników przed i po

proc. z tych którzy grupy udało się utrzymać

ch, co jest wynikiem znacznie lepszym niż w poprzedniej edycji OKG.

realizowanych w ramach Programu

wszystkich problemów . O ile rotacja nie została przez koordynatorów

wypełniły ankietę. Istnieje margines błędu, ponieważ niewielki odsetek osób podał niepełne lub prawdopodobnie nieprawidłowe numery

75%72%

67%65% 64%

52%


uznana za istotne zagrożenie dla właściwej realizacji projektów, o tyoni uwagę na nierównomierne zaangażowanie uczestników w ramach grupy i przyjęcie przez część z nichkoordynatora i reszty młodzieży biorącej udział w projektach.koordynatorów wskazywało to zjawisko jako na istotny problemw sprawozdaniu końcowym.

Jednocześnie jednak, informacje pochodzące bezpośrednio od młodzsukces Programu w aktywizacji aktywności w porównaniu do stanu sprzed projektem69,3 proc. beneficjentów. U jeszcze większej grupy osób (77,3zmiana polegająca zwiększeniu inicjatywy w podejmowaniu działań.

Wykres 13. Zmiana aktywności beneficjentów uczestnicz

W tym kontekście warto poświęcić miejsce na przeanalizowanie strategii pobudzania aktywności młodzieży przez koordynatorów i utrzymywanie ich zaangażowania w projekcie.

Metody aktywizacji młodzieży

W odpowiedzi na wyzwania zwiposzczególni koordynatorzy wypracowali szereg różnych metod działania, które mogą zostać wykorzystane jako dobre praktyki i wskazówki przy realizacji kolejnych projektów. Poniżej przedstawione zostały niektóre z

Oswojone miejsce

W projekcie powinno zostać przewidziane działania i warsztaty. Ma to znaczenie nie tylko ze względów organizacyjnych, ale powoduje również większe utożsamienie się z projektem przez uczestników.

28,1%

2,6%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

Aktywność


uznana za istotne zagrożenie dla właściwej realizacji projektów, o tynierównomierne zaangażowanie uczestników w ramach grupy i

z nich postawy „konsumenckiej” w stosunku do koordynatora i reszty młodzieży biorącej udział w projektach.koordynatorów wskazywało to zjawisko jako na istotny problem w realizacji projektów w sprawozdaniu końcowym.

informacje pochodzące bezpośrednio od młodzsukces Programu w aktywizacji uczestników na polu działań lokalnych. Wzrost aktywności w porównaniu do stanu sprzed projektem zaobserwowany został wśród

beneficjentów. U jeszcze większej grupy osób (77,3 proc. proc.zmiana polegająca zwiększeniu inicjatywy w podejmowaniu działań.

. Zmiana aktywności beneficjentów uczestniczących w projektach

tekście warto poświęcić miejsce na przeanalizowanie strategii pobudzania aktywności młodzieży przez koordynatorów i utrzymywanie ich zaangażowania w

Metody aktywizacji młodzieży

W odpowiedzi na wyzwania związane z koniecznością aktywizacji młodzieży poszczególni koordynatorzy wypracowali szereg różnych metod działania, które mogą zostać wykorzystane jako dobre praktyki i wskazówki przy realizacji kolejnych

tawione zostały niektóre z nich.

W projekcie powinno zostać przewidziane stałe miejsce w którym realizowane są . Ma to znaczenie nie tylko ze względów organizacyjnych, ale

powoduje również większe utożsamienie się z projektem przez uczestników.

21%

1,7%

69,3%

77,3%

Aktywność Inicjatywa działania

53 | S t r o n a

uznana za istotne zagrożenie dla właściwej realizacji projektów, o tyle zwracali nierównomierne zaangażowanie uczestników w ramach grupy i

postawy „konsumenckiej” w stosunku do koordynatora i reszty młodzieży biorącej udział w projektach. 10 na 21

w realizacji projektów

informacje pochodzące bezpośrednio od młodzieży wskazują na na polu działań lokalnych. Wzrost

zaobserwowany został wśród proc. proc.) nastąpiła

ących w projektach (N=462)

tekście warto poświęcić miejsce na przeanalizowanie strategii pobudzania aktywności młodzieży przez koordynatorów i utrzymywanie ich zaangażowania w

ązane z koniecznością aktywizacji młodzieży poszczególni koordynatorzy wypracowali szereg różnych metod działania, które mogą zostać wykorzystane jako dobre praktyki i wskazówki przy realizacji kolejnych

którym realizowane są . Ma to znaczenie nie tylko ze względów organizacyjnych, ale

powoduje również większe utożsamienie się z projektem przez uczestników.

Spadek

Bez zmian

Wzrost


54 | S t r o n a

Poszukiwanie własnego miejsca może wiązać się z trudnościami, na które natknęła się Fundacja Urban Forms. Ksiądz, który udostępnił na zajęcia proboszczówkę po paru miesiącach ją odebrał (już odremontowaną), projekt przeniósł się do szkoły, tam jednak też nie obyło się bez problemów. Te doświadczenia (oraz fakt, że gmina wycofała się ze swoich obietnic) wpłynęły negatywnie na uczestniczki projektu, u których wzrosła nieufność do dorosłych.

Rotacyjne role

Projekt powinien zakładać wymienność ról młodzieży w poszczególnych działaniach, tak aby z jednej strony żaden z uczestników nie poczuł się pominięty a z drugiej, żeby utrudnione było uchylanie się przed odpowiedzialnością. Jest to wyzwanie zwłaszcza w przypadku projektów filmowych lub teatralnych, gdzie często role są stałe od początku do końca – nie zmieniają się aktorzy, operatorzy, reżyser, charakteryzatorzy czy osoby techniczne. Rozdział ról może promować „gwiazdy”, osoby pewne siebie i lubiane w środowisku, innym zaś nie dawać szans na sprawdzenie się w nowej roli i ewentualne odkrycie swych talentów. Ponadto, funkcje bywały przydzielane poszczególnym osobom w oparciu nie o ich rzeczywiste zainteresowane, ale np. o stereotypowo postrzegane role społeczne i rzekome predyspozycje dziewcząt i chłopców. Czasami następowało to w wyniku auto przypisania – przykładem takiej sytuacji jest projekt z Bierunia w którym dziewczęta zajęły się charakteryzacją zaś chłopcy sprawami technicznymi. Tym nie mniej nawet w takich sytuacjach koordynatorzy powinni dążyć do wymienności ról i funkcji w grupie młodzieży. Dobrym pomysłem jest wprowadzenie do projektu warsztatów przygotowujących, w ramach których wszyscy uczestnicy mieliby szansę na nauczenie się, na czym polega każda funkcja, sprawdzenie się i nauczenie czegoś nowego. Może to też ułatwić przełamanie stereotypów związanych z płcią i rozdziałem ról (chłopcy – techniczni, dziewczyny – kostiumy i charakteryzacja).

Ludzkie podejście do słabości i budowanie współodpowiedzialności

Koordynator powinien przyjmować do wiadomości chwilową niedyspozycję uczestników i nie tworzyć presji na wykonanie uprzednio zaplanowanych działań za wszelką cenę. Dzięki temu młodzież nie traktuje uczestnictwa w projekcie jako obowiązku. Wahania zaangażowania są rzeczą najzupełniej naturalną w projekcie trwającym 18 miesięcy. Trwałemu niewywiązywaniu się z zadań przeciwdziałają cykliczne spotkania, podczas których uczestnicy przed kolegami i koleżankami opowiadają, co im się udało zrobić, co nie i z jakiego powodu. W ten sposób w przyjaznej atmosferze można rozwijać wsparcie grupowe i wspólne mobilizowanie do pracy.

Były comiesięczne spotkania obowiązkowe, na których każdy musiał być i

rozdzielaliśmy po kolei każdy co miał zrobić w danym miesiącu. I rozliczaliśmy się.

(uczestnik, Brzozowa)

Najlepszym mechanizmem aktywizacji uczestnikowi jest zatem wytworzenie w grupie poczucia odpowiedzialności za realizację działań. Grupa znacznie skuteczniej


55 | S t r o n a

niż koordynator jest w stanie wyegzekwować od kolegów wywiązywanie się z podjętych zobowiązań. Rozwiązaniem chwalonym przez koordynatorów jest również wyznaczenie spośród najbardziej energicznych uczestników liderów, którzy mobilizują innych do działania. Ponadto dzięki podziałowi zadań można uniknąć problemu rozproszenia odpowiedzialności.

O ile jednak wewnątrz projektu mogą pojawiać się dyscyplinujące rozmowy, o tyle na zewnątrz grupa projektowa powinna być monolitem. Koordynator powinien bronić uczestników, tak żeby mieli poczucie bezpieczeństwa i wsparcia.

Przemyślana integracja

Bardzo dobrym pomysłem na integrację grupy, co podkreślali koordynatorzy zarówno z Pelpina, jak i Bierunia, jest organizacja na początku projektu wyjazdu integracyjnego.

Ważne jest aby zacząć od wspólnego wyjazdu. Dać szanse poznania się młodzieży (…)

Nie trzeba gdzieś tam wyjechać zbyt daleko, można zamknąć się z grupą w sali

gimnastycznej, tylko żeby młodzież mogła spędzić ze sobą czas tylko w tej grupie, z

opiekunami, z którymi będzie realizowała projekt. (koordynator, Pelpin)

Wyjazd powoduje że grupa zżywa się ze sobą, a poszczególne działania i warsztaty, obok znaczenia edukacyjnego, mają również wymiar towarzyski. Są szansą na spotkanie znajomych, którzy często na co dzień uczęszczają do różnych szkół bądź pochodzą z różnych miejscowości.

Koordynator z Brzozowej sugerował ponadto, że dobrym pomysłem mogą być warsztaty integracyjne prowadzone przez osobę z zewnątrz, nie znającą wcześniej uczestników. Ma to zwłaszcza znaczenie w momencie, gdy wśród uczestników są osoby, które wcześniej znały koordynatora i siebie nawzajem oraz zupełnie nowe osoby. Stwarza to szansę na zmniejszenie tej nierówności. Znaczenie integracji wydaje się być tym większe, że niedostateczne położenie nacisku na ten aspekt na początku trwania projektu może doprowadzić do zaistnienia trwałych podziałów w ramach grupy projektowej, szczególnie gdy jest ona podzielona według miejsca zamieszkania młodzieży – przypadek projektu z Mołodycza – lub grup zadaniowych, tak jak miało to miejsce w projekcie realizowanym w Nidzicy:

(…)najistotniejszym problemem, którego nie udało się do końca rozwiązać jest brak

integracji młodych ludzi. Młodzież integrowała się w grupach warsztatowych, jednak

nie udało się rozbudzić w młodych ludziach poczucia tożsamości i identyfikacji z

projektem jako JEDNEJ grupie. Zabrakło spójnych przedsięwzięć, w których mogliby

uczestniczyć wszyscy uczestnicy.(koordynator, Nidzica)

Wyraźnie odbija się to wtedy na osiąganych przez projekty wskaźnikach. Powyższy przykład zwraca również uwagę na znaczenie spotkań integrujących grupę w sytuacji, gdy nie ma ona możliwości spotykać się na co dzień w ramach projektu.


56 | S t r o n a

Wspólne spotkania i ewaluacja

W sytuacji gdy w ramach projektu istnieją różne grupy realizujące odmienne działania, co jakiś czas należy organizować spotkania wszystkich uczestników, tak aby młodzież zintegrowała się i poczuła się częścią jednego projektu. Koordynator z Bierunia podszedł do tego tematu w nieszablonowy sposób, dzięki któremu udało mu się przezwyciężyć problemy związane z niską frekwencją na zajęciach spowodowane geograficznym rozproszeniem młodzieży. Skutecznym rozwiązaniem okazało się wprowadzenie tzw. nocy projektowych.

Polegało to na tym że spotykaliśmy się raz na jakiś czas na takie dwudniowe

spotkanie. Spali wszyscy w szkole i tam była jakaś część warsztatowa, ale zawsze była

jakaś gra. Staraliśmy się tych ludzi mieszać w ramach składów do gier, żeby nie byli to

ciągle ci sami ludzie. Wieczorem była jakaś dyskoteka, takie rzeczy integracyjne. Z

jednej strony młodzież miała szanse się zintegrować, a z drugie była część

warsztatowa i to zdawało egzamin. (koordynator, Bieruń)

Skoncentrowanie w czasie zajęć znacznie ułatwiło organizację dojazdów. Ponadto połączenie warsztatów z działaniami nastawionymi na integrację grupy okazało się być skuteczną metodą zachęcania do uczestnictwie w zajęciach i rozwiązało problemy z frekwencją.

Wspólne spotkania podsumowujące bywały połączone z ewaluacją. Młodzież mogła dzięki temu przedstawić wszystkie swoje uwagi i refleksje na temat przebiegu projektu i na bieżąco wyjaśniać problematyczne sytuacje. W Sadku uwagi zgłaszane były anonimowo na karteczkach a potem omawiane na forum. Uczestnicy sugerowali też, aby podobne spotkania ewaluacyjne organizować z instruktorami zajęć.

Odpowiednie rozłożenie działań w projekcie

Koordynatorzy podkreślali, że należy wystrzegać się monotonii w projekcie, wprowadzać raz na jakiś nowe elementy, które zainteresują uczestników na nowo i pobudzą ich zaangażowanie. Niektóre projekty są konstruowane na zasadzie lejka – wiele działań odbywa się na początku, w pierwszej jego połowie a następnie ich skala i ilość zaczyna się zmniejszać. Może to jednak odbić się w postaci malejącego zaangażowania uczestników. Należy zatem dbać o stały dopływ nowych inicjatyw. W Brzozowej, główne zadanie, jakim było tworzenie strony internetowej było tylko szkieletem, pretekstem do tego, aby wymyślać coraz to nowe działania.

Naszym sukcesem w tym projekcie było to, że myśmy nowe rzeczy wprowadzali w

trakcie projektu – gazeta się pojawiła, zdjęcia się pojawiły. Chcieliśmy dać coś nowego,

samo tworzenie tej strony nie było takie ciekawe. Angażowanie się w dodatkowe

uroczystości działało tak – znowu są dwa tygodnie, trzeba coś fajnego zrobić i się

zmobilizować. (Brzozowa, koordynator)


57 | S t r o n a

Na równomierne rozłożenie działań zwracali także uwagę sami uczestnicy wywiadów grupowych, którzy zwrócili uwagę, że zajęcia na początku projektu były prawie codziennie a potem rzadziej.

Koordynatorki z Sadka i Pelplina podkreślały, że najbardziej atrakcyjne wydarzenia powinny mieć miejsce w pod koniec projektu tak, aby młodzież miała na co czekać.

Wycieczka ich trzymała – czekajcie, bo przed Wami wycieczka. Może nie powinnam

tak mówić, ale to działało. Tylko dwóch chłopaków nie było na wycieczce, tak to był

komplet. To ich tak trzymało. I to było takie fajne, bo byli niektórzy w różnych

szkołach, ale się pozwalniali, pojechali. (koordynator, Sadek)

Dbanie o odpowiednią dynamikę projektów wiąże się w dużym stopniu z umiejętnością elastycznego reagowania na nowe okazje i pojawiające się możliwości.

W projekcie ważne jest także, żeby nie był on za bardzo przeładowany różnorodnymi wydarzeniami, gubi się wtedy poczucie sensu uczestników, świadomość gdzie całe przedsięwzięcie prowadzi. Zmniejszenie liczby działań było przedmiotem programu naprawczego w Pelplinie, który w efekcie odniósł niezwykły sukces. Z początku zagrożony projekt, osiągnął najwyższy przyrost wskaźnika ogólnego młodzieży spośród wszystkich organizacji OKG 2010.

Niebagatelne znaczenie ma także odpowiednie dopasowanie projektowych wyzwań do poziomu młodzieży oraz brak istotnych czynników utrudniających realizację projektu. Mogło mieć to znaczenie w Kawęczynie (95 proc. wzrost umiejętności praktycznych, prawie 20 proc. wzrost poczucia kontroli), Brzozowej (wzrost o 27 proc. umiejscowienia kontroli), czy Ropicy Polskiej (90 proc. wzrost umiejętności. 17,6 proc. wzrost umiejscowienia kontroli i prawie 34 proc. umiejętności prowadzenia projektu). Te projekty znalazły się w grupie projektów o najwyższym wzroście wskaźnika ogólnego dla młodzieży. Co istotne, część z nich określana była przez monitorujących jako przedsięwzięcia „rzetelne”, realizowane zgodnie z oczekiwaniami młodzieży, bez fajerwerków. Oznacza to, że odpowiednie dopasowanie projektu do początkowych umiejętności młodych ludzi może odegrać kluczową rolę.

Nie wszystkim to się jednak udało, w czym można się upatrywać 23 proc. spadku wskaźnika samooceny oraz 23 proc. spadku umiejętności prowadzenia projektu w Sławsku. Projekt był bardzo wymagający – jego uczestnicy mieli zdać na koniec egzamin na patent żeglarski, który oblała część z nich. Jako trudny dla uczestników był także oceniany projekt z Mołodycza, zadania postawione przez koordynatora były bardzo ambitne, co okazało się podczas wizyt monitorujących. Może tłumaczyć to niewielkie zadowolenie wśród młodzieży z projektu, wynoszące zaledwie 7,8 proc.


58 | S t r o n a

Elastyczne podejście do działań

Koordynatorzy powinni na bieżąco reagować na wszelkie oznaki zniechęcenie/znużenia młodzieży i nie bać się wprowadzania do planu projektu nowych elementów, służących np. integracji grupy. Warto słuchać, co chcieliby zmienić uczestnicy lub jakie nowe elementy wprowadzić. Co podkreślali koordynatorzy, Fundacja jest otwarta na negocjacje w tym zakresie. W Sadku dzięki temu pojawiły się cheerleaderki, które wypączkowały z grupy tańca nowoczesnego oraz zespół muzyczny (dodatkowe kable dokupiono za oszczędności). W Brzozowej sami uczestnicy podkreślali, że

Dużo zależało od nas w projekcie. Nie mieliśmy na początku ustalone, że będziemy robić

kalendarz strażacki, że będzie gazeta lokalna, że będziemy robić origami. (uczestnicy, Brzozowa)

Pierwsze dwa numery gazety, o której mowa powstały w ramach projektu „Junior Media” Gazety Krakowskiej, zostały też w jego ramach sfinansowane i wydane. Kolejne numery zostały sfinansowane z projektu, przeniesiono na ten cel zaoszczędzone na zakupach pieniądze. Dzięki tej nieplanowanej inicjatywie młodzi uczestnicy stworzyli gazetę, której nakład za każdym razem rozchodził się na pniu. Nauczyli się także, że warto podejmować spontaniczne inicjatywy. To nie przypadek, że także w tym projekcie uczestnicy sami skrzyknęli się i za własne pieniądze zorganizowali dla siebie kurs tańca.

Sprawne rozwiązywanie konfliktów

Konflikty w ramach grupy projektowej powinny być rozwiązywane na bieżąco, w przeciwnym razie osoby niezadowolone mogą wycofać się z projektu. Jeden z możliwych sposobów na rozwiązanie takie sytuacji to zlecenie realizacji wspólnego zadania, wyjaśnienie problematycznych kwestii na stronie. Jednak przy pojawiających się w dalszym ciągu trudnościach może być konieczna decyzja o pożegnaniu się z trudnym uczestnikiem.

Z doświadczenia wiem, że jedna osoba jest w stanie bardzo dużo zbudować w grupie, ale

jest też w stanie doszczętnie zniszczyć wszytko. Więc trzeba zastanowić się, czy dana

osoba jest tak destruktywna, że niszczy wszystko, czy warto w nią inwestować. Dla mnie

osobiście, jeśli ja się już angażuję, wolę pomóc 24 osobom niż jedną stawiać na nogi.

(koordynator, Brzozowa)

Przekazanie uczestnikom celów projektu

Na utrzymanie aktywności uczestników wpływa także przyswojenie przez nich celów projektu oraz Programu. Podczas wywiadów grupowych z młodzieżą zwracała uwagę świetna znajomość ideologii Programu przez jego uczestników. W Brzozowej na ścianach pomieszczenia, w którym spotykała się grupa projektowa wisiały plansze z wypisanymi celami projektu (m.in. przełamanie stereotypu, że w Brzozowej nic się nie da, pozyskiwanie innych do współpracy, poczucie, że wiele potrafimy, jesteśmy potrzebni, stworzenie zgranych grup zadaniowych), produktami projektu (stworzone w ramach projektu kartki świąteczne, kalendarze) oraz mapa lokalnych


59 | S t r o n a

partnerów. Koordynatorzy bardzo dbali o to, by cele Programu były znane młodym ludziom, żeby wiedzieli, do czego prowadzą poszczególne działania. Jeśli działania ustalono wspólnie z młodymi ludźmi, którzy mieli wpływ na ich kształt i sposób ich realizacji, tym bardziej zrozumiała była dla nich logika całego projektu oraz jasne i konkretne stawały się jego cele.

Podczas spotkań grupowych młodzież bez trudu odwoływała się wprost do celów projektu (wszystkie cytaty pochodzą ze spotkania w Brzozowej);

Dla nas było najważniejsze, żeby pokazać tym większym miejscowościom, że Brzozowa

nie jest taka zacofana, że tu się nic nie dzieje, że wszyscy siedzimy w domach przed

telewizorami czy komputerami, tylko, że tu coś się ważnego dzieje.

Na pewno ważnym powodem było również to, żeby wyrównać tą szansę, naszą, dzieci

z wioski.

Może przed tym nie było tak do końca, że jesteśmy dzieci z wioski, że jesteśmy jacyś

gorsi, ale jak gdzieś wyjeżdżaliśmy, to byliśmy zamknięci w sobie a dzięki temu

projektowi wszyscy stali się bardziej odważni.

Koordynatorzy projektów dotowanych z „Równać Szanse” przykładali więc dużą wagę od tego, aby uczestnikom znana była ideologia przedsięwzięcia, w którym uczestniczą.

Wyzwania

W czasie wywiadów indywidualnych koordynatorzy przyznawali, że nie wszystkich uczestników prowadzonych przez nich projektów udało się w jednakowym stopniu włączyć w działania i ośmielić. Niektóre osoby niechętnie podejmowały się nowych zadań, unikały sytuacji wystawienia na ocenę innych ludzi. Zahaczamy tutaj o częsty dylemat koordynatora, który musi podjąć decyzję do jakiego stopnia ingeruje w decyzje swoich podopiecznych, kiedy powinien przestać nalegać i zwrócić się o pomoc do innych osób.

Żałuję, ze nie udało mi się wszystkich zaktywizować. Kiedy prosiłam, żeby robili więcej,

to się cofali. (...) Moim marzeniem było, żeby pobudzić do pracy najbardziej

zakompleksionych. Żeby ich wciągnąć. To moja porażka. Ci aktywni bardzo się

angażowali... I co miałam zrobić? Nie mogłam powiedzieć „Wy nie będziecie robić,

tylko będzie robić Marcin”. I wszyscy będą czekać aż to Marcin zrobi i będą się

denerwować, bo będzie to robił opieszale i wszystko upadnie. Nie mogłam takiej rzeczy

zrobić. (koordynator, Sadek).

Jednym z możliwych rozwiązań, które mogłoby wesprzeć równomierne zaangażowanie wszystkich uczestników w różne przedsięwzięcia, jest opisane powyżej rotacyjne obsadzanie zadań. Także tutaj istotna jest rola młodych liderów. W projektach dochodzi do podziału pracy – różnymi tematami zajmują się poszczególne podgrupy, w ramach których zadania rozdzielają młodzi liderzy, wytypowani przez swoich kolegów. To od nich zależy, w jakim stopniu włączą innych – czy podzielą się pracą, czy zrobią wszystko samodzielnie. Koordynacja pracy kolegów jest trudnym i

Skuteczność Programu w rozwijaniu organizacji otrzymujących dotacje

wymagającym zadaniem, należałoby więc zwrócić uwagę na odpowiednie wsparcie dla wprawiających się koordynatorów

6. Skuteczność Programu dotacje

Oprócz młodzieży biorącej udział w projektachSzanse” są także organizacje, które otrzymały dotacje. w założeniu stanowić impuls dpozarządowe (w przypadku OKG i RKG), grupy nieformalne (w przypadku RKG).

Skala zmian, jakie zaszły w organizacjach w trakcie uczestnictwa w Programie oraz po pewnym czasie od zakończenia projektówex-post oraz ankiety internetowej przeprowadzonej z koordynatorami projektów objętych wsparciem. Dotyczy to zarówno organizacji biorących udział w Regionalnymjak i Ogólnopolskim Konkursie Grantowym.uczestnictwa organizacji w Programie pozwoliła również na informacji na temat działalności

Populacja organizacji uczestniczących w Ogólnopolskim Konkursie Grantowym

Zgodnie z informacjami udzielonymi przez koordynatorów, biorących udział w edycji 2010 Ogóllat przed uczestnictwem w Programie21 organizacji było to pierwsze doświadczenie tego typu bądź przez ostatnie dwa lata pozostawały w „uśpieniu”, nie realizując

Wykres 14. Doświadczenie związane z realizacją projektów w ciągu dwóch lat przed uczestnictwem w edycji2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego (

Niemal połowa organizacji (10 na 21) w momencie przystąpienia do edycji 2010 OKG miała już wcześniejsze doświadczenia związane z

12

Realizowały projekty

teczność Programu w rozwijaniu organizacji otrzymujących

wymagającym zadaniem, należałoby więc zwrócić uwagę na odpowiednie wsparcie dla wprawiających się koordynatorów.

Programu w rozwijaniu organizacji otrzymujących

młodzieży biorącej udział w projektach, beneficjentami Programu organizacje, które otrzymały dotacje. Uczestnictwo w Programie ma

stanowić impuls do rozwijania dalszej działalności przez organizacje w przypadku OKG i RKG), biblioteki publiczne, domy kultury oraz

(w przypadku RKG).

jakie zaszły w organizacjach w trakcie uczestnictwa w Programie oraz po m czasie od zakończenia projektów, zbadana została za pośrednictwem sondażu

ankiety internetowej przeprowadzonej z koordynatorami projektów objętych wsparciem. Dotyczy to zarówno organizacji biorących udział w Regionalnym

Konkursie Grantowym. Ankieta wypełnionuczestnictwa organizacji w Programie pozwoliła również na poznanie informacji na temat działalności grantobiorców.

uczestniczących w Ogólnopolskim Konkursie Grantowym

godnie z informacjami udzielonymi przez koordynatorów, większość organizacjibiorących udział w edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego

przed uczestnictwem w Programie realizowała inne projekty.ło to pierwsze doświadczenie tego typu bądź przez ostatnie dwa lata

nie realizując żadnych projektów.

. Doświadczenie związane z realizacją projektów w ciągu dwóch lat przed uczestnictwem w edycji2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego (N=21)

organizacji (10 na 21) w momencie przystąpienia do edycji 2010 OKG już wcześniejsze doświadczenia związane z udziałem w Programie

9

12

Realizowały projekty Nie realizowały projektów

teczność Programu w rozwijaniu organizacji otrzymujących

60 | S t r o n a

wymagającym zadaniem, należałoby więc zwrócić uwagę na odpowiednie

organizacji otrzymujących

jentami Programu „Równać Uczestnictwo w Programie ma

rozwijania dalszej działalności przez organizacje biblioteki publiczne, domy kultury oraz

jakie zaszły w organizacjach w trakcie uczestnictwa w Programie oraz po zbadana została za pośrednictwem sondażu

ankiety internetowej przeprowadzonej z koordynatorami projektów objętych wsparciem. Dotyczy to zarówno organizacji biorących udział w Regionalnym,

Ankieta wypełniona na początku poznanie podstawowych

uczestniczących w Ogólnopolskim Konkursie Grantowym

większość organizacji nopolskiego Konkursu Grantowego w ciągu dwóch

realizowała inne projekty. Jednak dla aż 9 z ło to pierwsze doświadczenie tego typu bądź przez ostatnie dwa lata

. Doświadczenie związane z realizacją projektów w ciągu dwóch lat przed uczestnictwem w edycji

organizacji (10 na 21) w momencie przystąpienia do edycji 2010 OKG w Programie „Równać


Szanse”, np. Stowarzyszeniedotację już po raz 6. Z drugiej jednakpierwszą w której brały udział

Wykres 15. Liczba projektów realizowanych w ramach Programu

Obok wcześniejszych doświadczeń związanych z realizacją innych projektóww ramach Programu „Równać Szansepoddano również zasoby i sieci którymi dysponowały organizacje w momencie przystąpienia do OKG.

Na poniższym wykresie zaprezentowane zostały zasobyskorzystać przystępując do Programu. Jak widaćzdobycie wsparcia finansowego. sieci kontaktów, aby uzyskać materiałów lub też nieodpłatnej pracy.

4

3

Skuteczność Programu w rozwijaniu organizacji otrzymujących

np. Stowarzyszenie Kawęczyńskie Forum Rodziców w 2010 roku . Z drugiej jednak strony, dla 11 organizacji edycja 2010

pierwszą w której brały udział.

. Liczba projektów realizowanych w ramach Programu „Równać Szanse” przed2010 OKG (N=21)

Obok wcześniejszych doświadczeń związanych z realizacją innych projektówRównać Szanse”, jak i innych programów grantowych)

poddano również zasoby i sieci współpracy z innymi instytucjami organizacje w momencie przystąpienia do OKG.

Na poniższym wykresie zaprezentowane zostały zasoby, z których organizacje skorzystać przystępując do Programu. Jak widać, największy problem stanowiło

wsparcia finansowego. Większość organizacji posiadała wystarczająco silne sieci kontaktów, aby uzyskać wsparcie rzeczowe w postaci użyczenia sali, sprzętu,

nieodpłatnej pracy.

11

4

3

Nie realizowały projektów

1 projekt

2-3 projekty

4-5 projekty


61 | S t r o n a

w 2010 roku otrzymało dla 11 organizacji edycja 2010 OKG była

przed rozpoczęciem edycji

Obok wcześniejszych doświadczeń związanych z realizacją innych projektów (zarówno k i innych programów grantowych) analizie

innymi instytucjami lokalnymi,

organizacje mogły największy problem stanowiło

Większość organizacji posiadała wystarczająco silne w postaci użyczenia sali, sprzętu,


Wykres 16. Możliwość uzyskania wsparcia określonego typu przez organizacje w momencie rozpoczęcia przez nie realizacji projektów w ramach edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego (

Już w momencie przystąpienia doposiadała silne zaplecze w postaci kontaktów i możliwości pozyskania wsparcia od istotnych osób/instytucji w społeczności lokalnej.wsparcia udzielanego przez osoby zwią(nauczyciel/dyrektor szkoły) oraz władzanatomiast możliwość otrzymania pomocy od przedstawicieli lokalnych mediówmoże wskazywać na potencjalne problemy w informowaniurealizowanych w ramach projektu działaniachna szkoleniach temat promocji projektów.

Przekazanie wiekszej kwoty pieniędzy 501 do 1000 zł

Przekazanie kwoty pieniędzy do 500 zł

Podarowanie materiałów potrzebnych w działaniach: np. materiałów plastyczynych

Nieodpłatne przygotowanie jedzenia, poczęstunku: ugotowanie, zrobienie kanapek

Pomoc w poszukiwaniu środków na działania

Wydruk materiałów: np. ulotek, zaproszeń, materiałów szkoleniowych

Użyczenie sali na spotkanie, warsztaty

Użyczenie sali na imprezę: np. przedstawienie teatralne, bal charytatywny

Użyczenie sprzętu: np. komputera, drukarki, sprzętu grającego, aparatu fotograficznego

Ogłoszenie informacji o działaniach projektu


ia wsparcia określonego typu przez organizacje w momencie rozpoczęcia przez nie realizacji projektów w ramach edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego (

uż w momencie przystąpienia do realizacji projektów, większość organizacji e zaplecze w postaci kontaktów i możliwości pozyskania wsparcia

od istotnych osób/instytucji w społeczności lokalnej. W szczególności dotyczywsparcia udzielanego przez osoby związane z placówkami edukacyjnymi (nauczyciel/dyrektor szkoły) oraz władzami lokalnymi. Nieco gorzej wyglądała natomiast możliwość otrzymania pomocy od przedstawicieli lokalnych mediówmoże wskazywać na potencjalne problemy w informowaniu społeczności lokalnej

h w ramach projektu działaniach. Jest także sygnałem, by szerzej poruszyć na szkoleniach temat promocji projektów.

7

12

13

16

17

18

19

19

19

19

12

0% 20% 40% 60% 80%

Przekazanie wiekszej kwoty pieniędzy – od

Przekazanie kwoty pieniędzy do 500 zł

Podarowanie materiałów potrzebnych w działaniach: np. materiałów plastyczynych

Nieodpłatne przygotowanie jedzenia, poczęstunku: ugotowanie, zrobienie kanapek

Pomoc w poszukiwaniu środków na

Wydruk materiałów: np. ulotek, zaproszeń, materiałów szkoleniowych

Użyczenie sali na spotkanie, warsztaty

Użyczenie sali na imprezę: np. przedstawienie teatralne, bal charytatywny

Użyczenie sprzętu: np. komputera, drukarki, sprzętu grającego, aparatu fotograficznego

Ogłoszenie informacji o działaniach projektu


62 | S t r o n a

ia wsparcia określonego typu przez organizacje w momencie rozpoczęcia przez nie realizacji projektów w ramach edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego (N=19)

większość organizacji e zaplecze w postaci kontaktów i możliwości pozyskania wsparcia

W szczególności dotyczyło to zane z placówkami edukacyjnymi

gorzej wyglądała natomiast możliwość otrzymania pomocy od przedstawicieli lokalnych mediów, co

społeczności lokalnej o m, by szerzej poruszyć

7

6

3

2

1

80% 100%

Tak

Nie


Wykres 17. Możliwość uzyskania wsparcia od istotnych partnerów lokalnych przez organizacje w momencie rozpoczęcia przez nie realizacji projektów w ramach edycji 2010

Silna pozycja organizacji czy też samego koordynatora w społeczności lokalnej w momencie rozpoczęcia projektów z pewnością ułatwia realizację wielu działań, w oczywisty sposób może ułatwić zdobycie wsparcia omówjednak strony w szczególnych przypadkach może stanowić utrudnienie dla realizacji działań przez młodych ludzi. Wyraziste osobowości, liderzy działający lokalnie nie pozostawiają ludzi obojętnymi i może się zdarzyć, że projekt będznegatywnie z tego powodu przed pewne grupy osób. Edycja 2010 dostarcza przykładu tego typu sytuacji. Koordynator jednego z projektów, został oskarżony o wykorzystanie młodzieży w toczącej się kampanii do wyborów samorządowych, co mogło skutkpostrzeganiem projektu przez pryzmat rywalizacji pomiędzy istotnymi aktorami w społeczności lokalnej.

Wpływ uczestnictwa w Programie na

Podstawowym narzędziem pomiaru zmiany, jaka zaszła w organizacjach jest, podobnie jak to miało miejsce w przypadku ewaluacji uczestnictwa młodzieży w projektach, zestaw wskaźników. Są one skonstruowane w oparciu o odpowiedzi na pytania zadane koordynatorom w badaniu ex

Porównanie odpowiedzi udzielonych w trwania projektów pozwoliło na ocenęsię do sprawniejszego budowania rezultatów uczestnictwa wykorzystane zostały wskaźniki mierzące wzrost kompetencji i cech w następujących kwestiach:

• Wzmocnienia kapitału społecznego

Ktoś z gazety, radia, innych mediów

Dom Kultury

Organizacja Pozarządowa

Osoby prywatne

Przedsiębiorca prywatny

Nauczyciel

Dyrektor szkoły

Ktoś z władz gminy/powiatu (np. radny)


Możliwość uzyskania wsparcia od istotnych partnerów lokalnych przez organizacje w momencie rozpoczęcia przez nie realizacji projektów w ramach edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego

(N=19)

Silna pozycja organizacji czy też samego koordynatora w społeczności lokalnej w momencie rozpoczęcia projektów z pewnością ułatwia realizację wielu działań, w oczywisty sposób może ułatwić zdobycie wsparcia omówionego powyżej. Z drugiej jednak strony w szczególnych przypadkach może stanowić utrudnienie dla realizacji działań przez młodych ludzi. Wyraziste osobowości, liderzy działający lokalnie nie pozostawiają ludzi obojętnymi i może się zdarzyć, że projekt będznegatywnie z tego powodu przed pewne grupy osób. Edycja 2010 dostarcza przykładu tego typu sytuacji. Koordynator jednego z projektów, został oskarżony o wykorzystanie młodzieży w toczącej się kampanii do wyborów samorządowych, co mogło skutk

em projektu przez pryzmat rywalizacji pomiędzy istotnymi aktorami w

Wpływ uczestnictwa w Programie na organizacje

Podstawowym narzędziem pomiaru zmiany, jaka zaszła w organizacjach jest, podobnie jak to miało miejsce w przypadku ewaluacji uczestnictwa młodzieży w projektach, zestaw wskaźników. Są one skonstruowane w oparciu o odpowiedzi na pytania zadane

w badaniu ex-post.

nanie odpowiedzi udzielonych w ankiecie zrealizowanej na początku i na koniec pozwoliło na ocenę, na ile udział organizacji w Program

sprawniejszego budowania przez nią lokalnego kapitału społecznego. W analizie rezultatów uczestnictwa wykorzystane zostały wskaźniki mierzące wzrost kompetencji i cech w następujących kwestiach:

kapitału społecznego posiadanego przez organizacje

9

12

13

13

13

14

15

19

19

19

10

7

6

6

6

5

4

0% 20% 40% 60% 80% 100%

Sołtys

Ktoś z gazety, radia, innych mediów

Ksiądz

Dom Kultury

Organizacja Pozarządowa

Osoby prywatne

Przedsiębiorca prywatny

Nauczyciel

Dyrektor szkoły

Ktoś z władz gminy/powiatu (np. radny)


63 | S t r o n a

Możliwość uzyskania wsparcia od istotnych partnerów lokalnych przez organizacje w momencie polskiego Konkursu Grantowego

Silna pozycja organizacji czy też samego koordynatora w społeczności lokalnej w momencie rozpoczęcia projektów z pewnością ułatwia realizację wielu działań, w

ionego powyżej. Z drugiej jednak strony w szczególnych przypadkach może stanowić utrudnienie dla realizacji działań przez młodych ludzi. Wyraziste osobowości, liderzy działający lokalnie nie pozostawiają ludzi obojętnymi i może się zdarzyć, że projekt będzie postrzegany negatywnie z tego powodu przed pewne grupy osób. Edycja 2010 dostarcza przykładu tego typu sytuacji. Koordynator jednego z projektów, został oskarżony o wykorzystanie młodzieży w toczącej się kampanii do wyborów samorządowych, co mogło skutkować

em projektu przez pryzmat rywalizacji pomiędzy istotnymi aktorami w

Podstawowym narzędziem pomiaru zmiany, jaka zaszła w organizacjach jest, podobnie jak to miało miejsce w przypadku ewaluacji uczestnictwa młodzieży w projektach, zestaw wskaźników. Są one skonstruowane w oparciu o odpowiedzi na pytania zadane

ankiecie zrealizowanej na początku i na koniec organizacji w Programie przyczynił

łecznego. W analizie rezultatów uczestnictwa wykorzystane zostały wskaźniki mierzące wzrost kompetencji i

posiadanego przez organizacje,

100%

Tak

Nie


• Budowy krzepkości organizacji

• Zakorzenienia działalno

• Zorientowanie organizacji na zwiększanie partycypacji beneficjentów w realizowanych projektach i otwarcie na partnerów zewnętrznych.

W porównaniu do zeszłorocznej edycji Ogólnopolskiego Konkursu można zauważyć niższy wzrost wartości trzech z pięciu wskaźnikówwskaźnika mierzącego przyrost głównej umiejętnościbudowania lokalnego kapitału społecznegomniej niż w edycji 2009. W przypadku dwóch wskaźników zaobserwowany został większy przyrost niż w poprzedniej edycji Programu. Dotyczy to wzmocnienia kapitału społecznego posiadanego przez organizacje, jak również jej krzepkości.

Wykres 18. Średnia zmiana jaka zaszła w organizacjach w wyniku uczestnictwa w edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego dla poszczególnych cech i kompetencji

Wskaźniki dla organizacji, tak samo jak dla młodzieży uczestniczącej w projektach, oparte są na średnich wynimłodzieży jest jednak większa (462są bardziej czułe na wahania wyników składających się na średnie. organizacje miały bardziej zróżnicprojektu (większe są różnice między wartościami granicznyminiż to miało miejsce w latach ubiegłych

20,8%

23,6%

13,9%

8,1%

-10,0%

-5,0%

0,0%

5,0%

10,0%

15,0%

20,0%

25,0%

30,0%

35,0%

40,0%

45,0%

Umięjętność główna

Lokalny kapitał społeczny


Budowy krzepkości organizacji,

działalności organizacji w potrzebach społeczności lokalnej,

Zorientowanie organizacji na zwiększanie partycypacji beneficjentów w realizowanych projektach i otwarcie na partnerów zewnętrznych.

W porównaniu do zeszłorocznej edycji Ogólnopolskiego Konkursu można zauważyć niższy wzrost wartości trzech z pięciu wskaźnikówwskaźnika mierzącego przyrost głównej umiejętności, czyli budowania lokalnego kapitału społecznego. Dla edycji 2010 wyniósł on o 15,5 proc

. W przypadku dwóch wskaźników zaobserwowany został większy przyrost niż w poprzedniej edycji Programu. Dotyczy to wzmocnienia kapitału społecznego posiadanego przez organizacje, jak również jej krzepkości.

zmiana jaka zaszła w organizacjach w wyniku uczestnictwa w edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego dla poszczególnych cech i kompetencji

Wskaźniki dla organizacji, tak samo jak dla młodzieży uczestniczącej w projektach, wynikach uzyskiwanych przez poszczególne ngo.

odzieży jest jednak większa (462) niż organizacji (21), przez co wyniki dla organizacji są bardziej czułe na wahania wyników składających się na średnie.

bardziej zróżnicowane wyniki zarówno na wstępie(większe są różnice między wartościami granicznymi między organizacjami

niż to miało miejsce w latach ubiegłych. Obok organizacji o bardzo dużym przyroście

10,8%

13,9%

9,6%

31,2%

39,7%

14,0%13,4%

-5,3%


Krzepkość organizacji

Zakorzenienie w potrzebach

Partycypacja i otwarcie na partnerów


64 | S t r o n a

społeczności lokalnej,

Zorientowanie organizacji na zwiększanie partycypacji beneficjentów w realizowanych projektach i otwarcie na partnerów zewnętrznych.

W porównaniu do zeszłorocznej edycji Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego można zauważyć niższy wzrost wartości trzech z pięciu wskaźników, w tym

, czyli umiejętności . Dla edycji 2010 wyniósł on o 15,5 proc.

. W przypadku dwóch wskaźników zaobserwowany został większy przyrost niż w poprzedniej edycji Programu. Dotyczy to wzmocnienia kapitału społecznego posiadanego przez organizacje, jak również jej krzepkości.

zmiana jaka zaszła w organizacjach w wyniku uczestnictwa w edycji 2010 Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego dla poszczególnych cech i kompetencji

Wskaźniki dla organizacji, tak samo jak dla młodzieży uczestniczącej w projektach, przez poszczególne ngo. Populacja

) niż organizacji (21), przez co wyniki dla organizacji są bardziej czułe na wahania wyników składających się na średnie. W edycji 2010

na wstępie, jak i na koniec między organizacjami)

Obok organizacji o bardzo dużym przyroście

39,7%

10,1%


2008

2009

2010


cech i umiejętności, istnieją organizacjetrakcie trwania Programu – gdy jedna z organizacji odnotowała spadek również o 25sprzed projektu. Mimo iż średni przyrost cech iubiegłej edycji Programu, w przypadku większości podmiotów (14 na 19) można mówić o pozytywnym wpływie realizacji projektów w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego na zaangażowane w nie organizacjesytuacja skutkuje jednak niższedycji.

Wykres 19. Rodzaj zmiany jaka zaszła w organizacjach w kwestii umiejętnościbudowy lokalnego kapitału społecznego

W przypadku wskaźników służąsukces osiągnięto w rozwoju kapitału społecznego organizacjprzypadkach odnotowano wzrost) organizacjach). Dla wskaźnika opisującego partycypzaobserwowany został w ośmiu podmiotach, ale równocześnie w siedmiuregres. Najmniej skuteczne okazało się być rozwijanie umiejętności zakorzeniania w potrzebach, w tym przypadku więcej organizacji zanotowało regreswzrost (pięć).

Analizując zmiany jakie zaszły dla organizacji biorących udział wwarto przytoczyć ogólny wniosek, który zostały wyciągnięty na podstawie ewaluacji poprzednich edycji Programu. Dzięki porównaniuex-post, odpowiedzi udzielonych w ankiecie internetowej realizowanej w po zakończeniu Programu oraz rozmów z zmiana zachodząca w organizacjach jest odroczona w czasie.

Również dla edycji 2010 można wskazać na podobną prawidłowość poświęcają swoje skromne siły i środki na właściwą realizacje projektów w ramach Programu „Równać Szanse”. Dokoordynatorzy i organizacje,w realizację kolejnych przedsięwzięć


cech i umiejętności, istnieją organizacje które odnotowały w danym aspekcie regres w maksymalny przyrost wskaźnika wyniósł 25

gdy jedna z organizacji odnotowała spadek również o 25 proc. w porównaniu do stanu Mimo iż średni przyrost cech i kompetencji był niższy niż w

ubiegłej edycji Programu, w przypadku większości podmiotów (14 na 19) można mówić o pozytywnym wpływie realizacji projektów w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego na zaangażowane w nie organizacje. Opisana powyżej

iższą wartością ogólną niektórych wskaźników

. Rodzaj zmiany jaka zaszła w organizacjach w kwestii umiejętnościbudowy lokalnego kapitału społecznego

ików służących analizie pośrednich celów Programu, sukces osiągnięto w rozwoju kapitału społecznego organizacjprzypadkach odnotowano wzrost) oraz ich krzepkości (wzrost w 15 na 19

Dla wskaźnika opisującego partycypację i otwarcie na partnerów wzrost ośmiu podmiotach, ale równocześnie w siedmiu

Najmniej skuteczne okazało się być rozwijanie umiejętności zakorzeniania , w tym przypadku więcej organizacji zanotowało regres

Analizując zmiany jakie zaszły dla organizacji biorących udział w edycji 2010 OKGwarto przytoczyć ogólny wniosek, który zostały wyciągnięty na podstawie ewaluacji

edycji Programu. Dzięki porównaniu wskaźników uzyskpost, odpowiedzi udzielonych w ankiecie internetowej realizowanej w

po zakończeniu Programu oraz rozmów z koordynatorami stwierdzono, żezmiana zachodząca w organizacjach jest odroczona w czasie.

ji 2010 można wskazać na podobną prawidłowość poświęcają swoje skromne siły i środki na właściwą realizacje projektów w ramach

„Równać Szanse”. Dopiero po pewnym czasie zakończenia projektów, wykorzystując nabyte umiejętności i kontakty

przedsięwzięć bądź też kontynuują rozpoczęte działania

14

5

Wzrost

Regres


65 | S t r o n a

które odnotowały w danym aspekcie regres w maksymalny przyrost wskaźnika wyniósł 25 proc. podczas

w porównaniu do stanu kompetencji był niższy niż w

ubiegłej edycji Programu, w przypadku większości podmiotów (14 na 19) można mówić o pozytywnym wpływie realizacji projektów w ramach Ogólnopolskiego

. Opisana powyżej niektórych wskaźników w ramach tej

. Rodzaj zmiany jaka zaszła w organizacjach w kwestii umiejętności

pośrednich celów Programu, największy sukces osiągnięto w rozwoju kapitału społecznego organizacji (w 16 na 19

wzrost w 15 na 19 i otwarcie na partnerów wzrost

ośmiu podmiotach, ale równocześnie w siedmiu nastąpił Najmniej skuteczne okazało się być rozwijanie umiejętności zakorzeniania

, w tym przypadku więcej organizacji zanotowało regres (osiem) niż

edycji 2010 OKG, warto przytoczyć ogólny wniosek, który zostały wyciągnięty na podstawie ewaluacji

aźników uzyskanych w badaniu post, odpowiedzi udzielonych w ankiecie internetowej realizowanej w sześć miesięcy

koordynatorami stwierdzono, że właściwa

ji 2010 można wskazać na podobną prawidłowość – organizacje poświęcają swoje skromne siły i środki na właściwą realizacje projektów w ramach

zakończenia projektów kontakty, angażują się

kontynuują rozpoczęte działania.


Badanie internetowe, zrealizowane19 z 21 organizacji kontynuowało w różnych fprojektu. Trzy z nich pozyskały na ten cel środki z innych programów grantowych.

Wykres 20. Kontynuacja działań rozpoczętych w ramach projektu dotowanego z Ogól

Jednocześnie jednak, 17 z 21 grantowych na realizację zakończeniu projektu, spośród tych, które aplikowały w programach grantowych, 14 organizacji starało się o więcej dotacjiuczestnictwa w Ogólnopolskim Programie Grantowymrównież średnia liczba złożonych wniosków składanych przez organizacje biorące udział w edycji 2010 OKG z 0,68 tuzakończeniu.

19

0

2

4

6

8

10

12

14

16

18

20

Czy kontynuowano działania realizowane w ramach Programu po

jego zakończeniu?


realizowane w pół roku od zakończenia edycji 201019 z 21 organizacji kontynuowało w różnych formach działania rozpoczęte w czasie

z nich pozyskały na ten cel środki z innych programów grantowych.

. Kontynuacja działań rozpoczętych w ramach projektu dotowanego z Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego

z 21 organizacji starało się o pozyskanie funduszy z konkursów grantowych na realizację innych projektów. A co ważniejsze, w pół roku po zakończeniu projektu, spośród tych, które aplikowały w programach grantowych,

starało się o więcej dotacji niż przed i bezpośrednio po zakończeniu uczestnictwa w Ogólnopolskim Programie Grantowym. W związku z tym wzrosła również średnia liczba złożonych wniosków składanych przez organizacje biorące udział w edycji 2010 OKG z 0,68 tuż przed realizacją projektów do

32

16

Czy kontynuowano działania realizowane w ramach Programu po

jego zakończeniu?

Czy pozyskano na ten cel środki z innych programów grantowych?


66 | S t r o n a

od zakończenia edycji 2010, wskazuje, że ormach działania rozpoczęte w czasie

z nich pozyskały na ten cel środki z innych programów grantowych.

nopolskiego Konkursu

organizacji starało się o pozyskanie funduszy z konkursów w pół roku po

zakończeniu projektu, spośród tych, które aplikowały w programach grantowych, niż przed i bezpośrednio po zakończeniu

. W związku z tym wzrosła również średnia liczba złożonych wniosków składanych przez organizacje biorące

rzed realizacją projektów do 2,5 roku po ich

Czy pozyskano na ten cel środki z innych programów grantowych?

Tak

Nie


Wykres 21. Średnia liczba złożonych wniosków o dotacje na projekty realizowane przez organizacje

Świadczy to o tym, że po okresie grantowych, organizacje z nową energią przystąpiły do składania kolejnych wniosków. Wiązało się to z pełnym zaangażowaniem w małych organizacji, wymaga dużego nakładu czasu zostaje ich aktywność na innych polach. złożyło wnioski o dofinansowanie, otrzymały fundusze, z czego 9 organizacji na więcej niż połowę złożonych wnioskówpodczas składania wniosku i realizacji projektów OKG przyniosło bardzo wymierne efekty.

Wykres 22. Skuteczność organizacji w pozyskiwaniu środków grantowych na kolejne projekty mierzona stosunkiem liczby zgłoszony

0,68

0

0,5

1

1,5

2

2,5

Przed realizacją projektu

4

5


. Średnia liczba złożonych wniosków o dotacje na projekty realizowane przez organizacje biorące udział w edycji 2010 OKG

Świadczy to o tym, że po okresie pewnego przestoju w szukaniu nowych konknową energią przystąpiły do składania kolejnych wniosków.

pełnym zaangażowaniem w „Równać Szanse”, które zwłaszcza dla małych organizacji, wymaga dużego nakładu czasu i zasobów, przez co ograniczona zostaje ich aktywność na innych polach. Co ważne, wszystkie 17 organizacji, które złożyło wnioski o dofinansowanie, otrzymały fundusze, z czego 9 organizacji na więcej niż połowę złożonych wniosków. Widać zatem, że doświadczpodczas składania wniosku i realizacji projektów OKG przyniosło bardzo wymierne

. Skuteczność organizacji w pozyskiwaniu środków grantowych na kolejne projekty mierzona stosunkiem liczby zgłoszony wniosków o dofinansowanie do otrzymanych grantów.

0,68

0,89

2

Przed realizacją projektu Zaraz po realizacji projektu

6 miesięcy po zakończeniu projektu

5

3

do 25%

od 25% do 50%

od 50% do 75%

od 75% do 100%


67 | S t r o n a

. Średnia liczba złożonych wniosków o dotacje na projekty realizowane przez organizacje

pewnego przestoju w szukaniu nowych konkursów nową energią przystąpiły do składania kolejnych wniosków.

, które zwłaszcza dla i zasobów, przez co ograniczona

szystkie 17 organizacji, które złożyło wnioski o dofinansowanie, otrzymały fundusze, z czego 9 organizacji na

Widać zatem, że doświadczenie zdobyte podczas składania wniosku i realizacji projektów OKG przyniosło bardzo wymierne

. Skuteczność organizacji w pozyskiwaniu środków grantowych na kolejne projekty mierzona wniosków o dofinansowanie do otrzymanych grantów.

2

6 miesięcy po zakończeniu projektu

od 25% do 50%

od 50% do 75%

od 75% do 100%


Wyraźnym efektem udziału w Programie jest fakt, iż że przed częścią lub wszystkimi kolejnymi projektami przeprowadza diagnozę społeczności lokalnej. Wiązać to można wyniesionych doświadczeń z Pr

Wykres 23. Diagnozowanie potrzeb społeczności lokalnej przy realizacji kolejnych projektów.

Nieprzeprowadzanie diagnoz przed każdym projektem można tłumaczyć organizacje mogą korzystać z wniosków opracowanych podczas wcześniejszych badań i na nich opierać swoje następne działania.projektu konsumują one wiedzę nagromadzoną przed i w czasie jego trwania, ewentualnie uzupełniając ją mniejszym nakładem środkówbadaniami). W tym kontekście zrozumiały jest regrespozyskiwania informacji o społeczności lokalnej i jej potrzebach zaobserwowany tuż po zakończeniu realizacji projektów.przeprowadzić co najmniej równie rozbudowane badania, co w momencie tworzenia wniosku do OKG. Sondaż wskazuje jednak, że myślenie o diagnozie lokalnej w kontekście tworzenia nowych projektów weszło koordynatorom w krew

Współpraca z młodzieżą po zakończeniu projektów

Żeby działania mogły przynieść trwałą zmianę, nie mogą odbywać się jednorazowo. Tylko dwie organizacje nie zrealizowały po zakończeniu Programu projektu, który angażowałby dotychczasowych beneficjentów.działania co najmniej 15 osób, z czego dwie organizacje objęły działanuczestników. Sześć organizacji zaangażowało od 9 do 11 osób.

10


Wyraźnym efektem udziału w Programie jest fakt, iż 20 organizacji na 21 deklaruje, że przed częścią lub wszystkimi kolejnymi projektami przeprowadza diagnozę

. Wiązać to można bezpośrednio z wpływem szkoleń i wyniesionych doświadczeń z Programu.

. Diagnozowanie potrzeb społeczności lokalnej przy realizacji kolejnych projektów.

diagnoz przed każdym projektem można tłumaczyć organizacje mogą korzystać z wniosków opracowanych podczas wcześniejszych

ierać swoje następne działania. W okresie po zakończeniu wiedzę nagromadzoną przed i w czasie jego trwania, ją mniejszym nakładem środków (nie tak obszernymi

W tym kontekście zrozumiały jest regres, jaki nastąpił we wskaźniku pozyskiwania informacji o społeczności lokalnej i jej potrzebach zaobserwowany tuż po zakończeniu realizacji projektów. Aby odnotować wzrost, organizacje musiałyby przeprowadzić co najmniej równie rozbudowane badania, co w momencie tworzenia wniosku do OKG. Sondaż wskazuje jednak, że myślenie o diagnozie lokalnej w kontekście tworzenia nowych projektów weszło koordynatorom w krew

Współpraca z młodzieżą po zakończeniu projektów

Żeby działania mogły przynieść trwałą zmianę, nie mogą odbywać się jednorazowo. Tylko dwie organizacje nie zrealizowały po zakończeniu Programu projektu, który angażowałby dotychczasowych beneficjentów. Osiem organizacji włączyło w działania co najmniej 15 osób, z czego dwie organizacje objęły działan

organizacji zaangażowało od 9 do 11 osób.

10

1Tak, przed każdym projektem

Tak, przed niektórymi projektami

Nie, nigdy


68 | S t r o n a

20 organizacji na 21 deklaruje, że przed częścią lub wszystkimi kolejnymi projektami przeprowadza diagnozę

bezpośrednio z wpływem szkoleń i


diagnoz przed każdym projektem można tłumaczyć tym, iż organizacje mogą korzystać z wniosków opracowanych podczas wcześniejszych

W okresie po zakończeniu wiedzę nagromadzoną przed i w czasie jego trwania,

(nie tak obszernymi jaki nastąpił we wskaźniku

pozyskiwania informacji o społeczności lokalnej i jej potrzebach zaobserwowany tuż po organizacje musiałyby

przeprowadzić co najmniej równie rozbudowane badania, co w momencie tworzenia wniosku do OKG. Sondaż wskazuje jednak, że myślenie o diagnozie lokalnej w kontekście tworzenia nowych projektów weszło koordynatorom w krew.

Żeby działania mogły przynieść trwałą zmianę, nie mogą odbywać się jednorazowo. Tylko dwie organizacje nie zrealizowały po zakończeniu Programu projektu,

organizacji włączyło w działania co najmniej 15 osób, z czego dwie organizacje objęły działaniami aż 25 byłych

Tak, przed każdym projektem


Nie, nigdy

Skuteczność Programu w rozwijaniu organizdotacje

Wykres 24. Liczba organizacji, które objęły działaniprojektów

Stosunkowo niewielki udział absolwentów Programu w kolejnych projektach prowadzonych przez część organizacji może wiązać się ze zmianą środowiska przez uczestników, związaną z kontynuacją edukacjitakże fakt, że w raportach końcowych 11 z 21 koordynatorów OKG jako istotny skutek realizacji projektu wymieniło „polu lokalnym”. Może to świadczyć o tym, że absolwenci Programu angażują się w przedsięwzięcia lokalne nie związane bezpośrednio z or

Wykres 25. Liczba organizacji, w których beneficjenci koordynowali kolejne projekty

W 9 organizacjach co najmniej jedna osoba po zakończeniu projektu objęła liderską funkcję i koordynowała kolejny projekt realizowany w organizacji. Programu są więc cenną zdobyczą dla dotowanych organizacji i przyczyniają się do ich rozwoju instytucjonalnego. bardziej wykorzystany przez większe włączenie młodych ludzi w trakcie trwania projektu w takie wydarzenia jak wyjazdowe szkolenia.

5

3

4

4


. Liczba organizacji, które objęły działaniami beneficjentów Programu w ramach kolejnych

udział absolwentów Programu w kolejnych projektach prowadzonych przez część organizacji może wiązać się ze zmianą środowiska przez

kontynuacją edukacji lub jej zakończeniem. także fakt, że w raportach końcowych 11 z 21 koordynatorów OKG jako istotny skutek realizacji projektu wymieniło „Rozbudzenie aktywności beneficjentów do działań na

”. Może to świadczyć o tym, że absolwenci Programu angażują się w nie związane bezpośrednio z organizacją-matką.

. Liczba organizacji, w których beneficjenci koordynowali kolejne projekty

W 9 organizacjach co najmniej jedna osoba po zakończeniu projektu objęła liderską funkcję i koordynowała kolejny projekt realizowany w organizacji. Programu są więc cenną zdobyczą dla dotowanych organizacji i przyczyniają się

ytucjonalnego. Wydaje się, że ten potencjał mógłby być jeszcze bardziej wykorzystany przez większe włączenie młodych ludzi w trakcie trwania projektu w takie wydarzenia jak wyjazdowe szkolenia. Szkolenia skierowane do

2

5

6

3

nikogo

1 do 6 osób

9 do 11 osób

15 do 17 osób

20 do 25 osób

12

1

nikt

1 osoba

2 osoby

5 osób

acji otrzymujących

69 | S t r o n a

ami beneficjentów Programu w ramach kolejnych

udział absolwentów Programu w kolejnych projektach prowadzonych przez część organizacji może wiązać się ze zmianą środowiska przez

ub jej zakończeniem. Warty uwagi jest także fakt, że w raportach końcowych 11 z 21 koordynatorów OKG jako istotny skutek

Rozbudzenie aktywności beneficjentów do działań na ”. Może to świadczyć o tym, że absolwenci Programu angażują się w

matką.

W 9 organizacjach co najmniej jedna osoba po zakończeniu projektu objęła liderską funkcję i koordynowała kolejny projekt realizowany w organizacji. Absolwenci Programu są więc cenną zdobyczą dla dotowanych organizacji i przyczyniają się

Wydaje się, że ten potencjał mógłby być jeszcze bardziej wykorzystany przez większe włączenie młodych ludzi w trakcie trwania

Szkolenia skierowane do

1 do 6 osób

9 do 11 osób

15 do 17 osób

20 do 25 osób

nikt

1 osoba

2 osoby

5 osób


młodych liderów mogłyby wzmocnić w nicspołecznościach lokalnych, lecz także rozwinąć ich kompetencje liderskie.

Współpraca z innymi organizacjami po zakończeniu projektu

Oprócz wyżej wymienionych skutków długofalowych uczestnictwa w Programie wartym podkreślenia rezultatem realizacji projektów jest poszerzenie ponadlokalnej sieci powiązań pomiędzy organizacjami pozarządowymi.

W edycji „Równać Szanse” kontakty między projektamiedycjach). W taką współpracę włączyło się 11 z 21 organizacji.

Wykres 26. Podjęcie współpracy z innymi organizacjami uczestniczącymi w edycji 2010 OKG.

Współpraca podejmowana w ramach OKG w naturalny sposób dopełniała działania projektowe i przejawiała się na trzy sposoby:

• wspólną realizację projektów (5 przypadków),

• wymianę doświadczeń między koordynatorami (5 przypadków),

• organizację wspólnych wyjazdów dla młodzieży (2

Na poniższej mapie usieciowienia organizacji w ramach Programu, można prześledzić jak wyglądały kontakty między

Podjęły współprace z innymi uczestnikami OKGNie podjęły współpracy z innymi uczestnikami OKG


młodych liderów mogłyby wzmocnić w nich nie tylko chęć do dalszej pracy w społecznościach lokalnych, lecz także rozwinąć ich kompetencje liderskie.

Współpraca z innymi organizacjami po zakończeniu projektu

Oprócz wyżej wymienionych skutków długofalowych uczestnictwa w Programie wartym enia rezultatem realizacji projektów jest poszerzenie ponadlokalnej sieci

powiązań pomiędzy organizacjami pozarządowymi.

„Równać Szanse” 2010 z własnej inicjatywy koordynatorów nawiązano kontakty między projektami (takie relacje nie były przedmiotem analizy w ubiegłych

W taką współpracę włączyło się 11 z 21 organizacji.

. Podjęcie współpracy z innymi organizacjami uczestniczącymi w edycji 2010 OKG.

ana w ramach OKG w naturalny sposób dopełniała działania projektowe i przejawiała się na trzy sposoby:

wspólną realizację projektów (5 przypadków),

wymianę doświadczeń między koordynatorami (5 przypadków),

organizację wspólnych wyjazdów dla młodzieży (2 przypadki).

Na poniższej mapie usieciowienia organizacji w ramach Programu, można prześledzić jak wyglądały kontakty między organizacjami.

11

10

Podjęły współprace z innymi uczestnikami OKGNie podjęły współpracy z innymi uczestnikami OKG


70 | S t r o n a

h nie tylko chęć do dalszej pracy w społecznościach lokalnych, lecz także rozwinąć ich kompetencje liderskie.

Oprócz wyżej wymienionych skutków długofalowych uczestnictwa w Programie wartym enia rezultatem realizacji projektów jest poszerzenie ponadlokalnej sieci

2010 z własnej inicjatywy koordynatorów nawiązano (takie relacje nie były przedmiotem analizy w ubiegłych

. Podjęcie współpracy z innymi organizacjami uczestniczącymi w edycji 2010 OKG.

ana w ramach OKG w naturalny sposób dopełniała działania

wymianę doświadczeń między koordynatorami (5 przypadków),

Na poniższej mapie usieciowienia organizacji w ramach Programu, można prześledzić

Nie podjęły współpracy z innymi uczestnikami OKG


71 | S t r o n a

Organizacje przeważnie utrzymywały kontakty z jednym partnerem. Są jednak wyjątki, Otmuchowskie Stowarzyszenie Edukacyjno-Technologiczne „OSET” jest organizacją-łącznikiem. Nawiązała ona relacje z trzema różnymi partnerami, którzy nie mieli jednak ze sobą nawzajem kontaktu. Ciekawym przykładem jest trójkąt stworzony przez trzy organizacje z Małopolski: Stowarzyszenie Oświatowe Wsi Ropica Polska, Ochotniczą Straż Pożarną w Brzozowej oraz Katolickie Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju i Działalności Szkoły w Sadku-Kostrzy. W ramach Programu młodzież z każdego projektu organizowała dla dwóch pozostałych grup zjazdy u siebie, podczas których uczestnicy poznawali się, prezentowali swoją okolicę i osiągnięcia. Zgodnie ze słowami uczestniczki wywiadu grupowego w Brzozowej, to od uczestników projektu Brzozowa SA wyszedł pomysł międzyprojektowej integracji:

Trzy projekty były w Małopolsce i wymyśliliśmy, że będziemy się wymieniać

doświadczeniami. Poznaliśmy nowe osoby. Dzwoniłam do pani Haliny Gocal

i zaproponowaliśmy takie spotkani. Pierwsze było w Ropicy. I już tam od razu

myśleliśmy, żeby było następne. Potem był Sadek i Brzozowa. (uczestnik, Brzozowa)

Nawet jeśli faktycznie inicjatywa takiej wymiany narodziła się pomiędzy koordynatorami, to te słowa wskazują, że był to pomysł trafiony w dziesiątkę. Młodzież z Brzozowej i Sadka entuzjastycznie wypowiadała się o wspólnych spotkaniach. Każdy projekt dotyczył czego innego: w Ropicy młodzi tworzyli rękodzieło artystycznej, w Sadku rozwijali przede wszystkim pasję taneczną a w Brzozowej tworzyli firmę reklamową (ucząc się grafiki komputerowej, dziennikarstwa oraz obsługi stron

Stowarzyszenie Młodzi Aktywni

Korfantowskie Stowarzyszenie EKWANS

Stowarzyszenie „Horyzont” przy Gimnazjum w Pluskowęsach

Stowarzyszenie Twórców Sztuki

Otmuchowskie Stowarzyszenie Edukacyjno-Technologiczne „OSET”

Katolickie Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju i Działalności Szkoły w Sadku-Kostrzy

Ochotnicza Straż Pożarna w Brzozowej

Nidzicki Fundusz Lokalny

Stowarzyszenie Oświatowe Wsi Ropica Polska

Unisławskie Towarzystwo Historyczne

Fundusz Lokalny Masywu Śnieżnika

Rysunek 6. Mapa powiązań pomiędzy organizacjami uczestniczącymi w edycji 2010 OKG


72 | S t r o n a

internetowych). Ich uczestnicy mogli się więc nauczyć nowych rzeczy od kolegów i koleżanek z innych miejscowości.

Zadzierzgnięte znajomości mogły zostać następnie rozwinięte w trzymiesięcznym, oddzielnym miniprogramie grantowym pod nazwą „Działajmy Razem”, do którego organizacje składały wnioski w partnerstwach. Brzozowa weszła do partnerstwa z Ropicą Polską. Natomiast w Sadku powstał inny pomysł.

Najłatwiej byłoby mi napisać projekt z Ropicą albo z Brzozową, bo się znamy jak łyse

konie. Spotykaliśmy się już trzy razy, mejlują, nawet prywatnie się spotykają, jakieś

sympatie się porodziły. Więc myślałam, czy jest sens z tymi samymi ludźmi...

(koordynator, Sadek)

Wątpliwości koordynatorki trafiły na podatny grunt – beneficjenci projektu entuzjastycznie podchwycili pomysł, żeby poznać ludzi, z którymi łączy ich podobna pasja do tańca. Koordynatorka nawiązała kontakt z Stowarzyszeniem Społeczno-Kulturalnym Istebna, które zrealizowało projekt poświęcony regionalnym tradycjom i tańcowi. Zapowiada, że będzie chciała podtrzymać znajomość między organizacjami także po zakończeniu „Działajmy Razem”.

Mimo iż bezpośrednia współpraca nie pojawiła się jako wymóg w Programie, na taki pomysł wpadło aż 11 organizacji. Zwłaszcza te inicjatywy, które polegały na animowaniu kontaktów pomiędzy uczestnikami należy uznać za cenne. Pozwalają one młodzieży wyjść poza lokalny patriotyzm, ograniczony granicami oddziaływania jednego projektu i otworzyć się na inne kontakty.

Zaistnienie w społeczności

Dla małych organizacji udział w Programie jest szansą na zaistnienie w swoich społecznościach lokalnych i poza ich granicami, zbudowanie dobrej marki oraz prestiżu organizacji. Wzrost znaczenia i prestiżu organizacji w środowisku lokalnym w pytaniu otwartym w sondażu ex-post zadeklarowało 6 z 21 przebadanych koordynatorów.


Wykres 27. Średnia zmiana jaka zaszła w organizacjach posiadanego przez organizacje kapitału społecznego

O 5 proc. przyrosła średnio gęstość i jakość sieci społecznej, a o 10jej moc. Oznacza to, że organizacje realizujące projekty rozbudkontakty bardziej w głąb niż wszerzdo działania, czyli faktyczną współpracę. Co istotne, wskaźnik siły przyciągania organizacji, pokazujący, ile osób z zewnątrz organizacji uczestniczyło w podejmowanych działaniachdziałaniach, oglądając je lub pomagając w ich realizacji).

O wzmocnieniu organizacji wymownie świadczą cytaty z formularza końcowego wypełnianego przez koordynatorów na zakończenie projektu:

Z jednej strony realizacja projektu ugruntowała w środowisku pozycję stowarzyszenia jako rzetelnego i wiarygodnego partneraocenie, w środowisku wytworzyło się przekonanie „dużej łatwości” pozyskiwania

środków zewnętrznych. (Mołodyc

Zaangażowanie w działania ponad 300 osób z gminy Korfantów sprawiło, że

rozpoznawalni w środowisku

Pomoc w innych inicjatywach stowarzyszenia zaoferował wójt,

zyskało zaufanie lokalnych przedsiębiorców, współpracy. (Pluskowęsy

Dzięki udziałowi w Programie, organizacje nie tylko zdobyły uznanie lokalnie, stały się także lokalnymi autorytetami, pokazując, że można zdobywać zewnętrzne środki finansowe na własne działania.

W OSP w Brzozowej zrealizowanie powiększeniem grupy strażakówuczestnicy projektu, jednak większość została przyciągnięta dzięki promocji działań. Dodatkowo, dobra marka jaką zbudowali uczestnicy projektu Brzozowa przyczyniła się

5%

0%

5%

10%

15%

20%

25%

30%

gęstość i jakość sieci społecznej

kuteczność Programu w rozwijaniu organizacji otrzymujących

. Średnia zmiana jaka zaszła w organizacjach biorących w edycji 2010 OKG w różnych aspektach posiadanego przez organizacje kapitału społecznego

przyrosła średnio gęstość i jakość sieci społecznej, a o 10 proc.Oznacza to, że organizacje realizujące projekty rozbud

kontakty bardziej w głąb niż wszerz, o jedną dziesiątą zwiększając mobilizację sieci do działania, czyli faktyczną współpracę. Co istotne, średnio o 27wskaźnik siły przyciągania organizacji, pokazujący, ile osób z zewnątrz

acji uczestniczyło w podejmowanych działaniach działaniach, oglądając je lub pomagając w ich realizacji).

O wzmocnieniu organizacji wymownie świadczą cytaty z formularza końcowego wypełnianego przez koordynatorów na zakończenie projektu:

realizacja projektu ugruntowała w środowisku pozycję stowarzyszenia jako rzetelnego i wiarygodnego partnera, z drugiej zaś, w naszej

ocenie, w środowisku wytworzyło się przekonanie „dużej łatwości” pozyskiwania

(Mołodycz)

Zaangażowanie w działania ponad 300 osób z gminy Korfantów sprawiło, że

rozpoznawalni w środowisku lokalnym. (Korfantów)

Pomoc w innych inicjatywach stowarzyszenia zaoferował wójt, stowarzyszenie zyskało zaufanie lokalnych przedsiębiorców, którzy chętniej przystępują do

Pluskowęsy)

Dzięki udziałowi w Programie, organizacje nie tylko zdobyły uznanie lokalnie, stały się także lokalnymi autorytetami, pokazując, że można zdobywać zewnętrzne środki finansowe na własne działania.

SP w Brzozowej zrealizowanie projektu w ramach „Równać Szanse” powiększeniem grupy strażaków-ochotników z 10 do 40 osób. Kilkoro spośród nich to uczestnicy projektu, jednak większość została przyciągnięta dzięki promocji działań.

ra marka jaką zbudowali uczestnicy projektu Brzozowa przyczyniła się

10%

27%

moc sieci społecznej siła przyciągania organizacji

kuteczność Programu w rozwijaniu organizacji otrzymujących

73 | S t r o n a

biorących w edycji 2010 OKG w różnych aspektach

proc. powiększyła się Oznacza to, że organizacje realizujące projekty rozbudowały swoje

, o jedną dziesiątą zwiększając mobilizację sieci średnio o 27 proc. wzrósł

wskaźnik siły przyciągania organizacji, pokazujący, ile osób z zewnątrz (uczestnicząc w

O wzmocnieniu organizacji wymownie świadczą cytaty z formularza końcowego

realizacja projektu ugruntowała w środowisku pozycję , z drugiej zaś, w naszej

ocenie, w środowisku wytworzyło się przekonanie „dużej łatwości” pozyskiwania

Zaangażowanie w działania ponad 300 osób z gminy Korfantów sprawiło, że jesteśmy

stowarzyszenie którzy chętniej przystępują do

Dzięki udziałowi w Programie, organizacje nie tylko zdobyły uznanie lokalnie, stały się także lokalnymi autorytetami, pokazując, że można zdobywać zewnętrzne środki

„Równać Szanse” zaowocowało ochotników z 10 do 40 osób. Kilkoro spośród nich to

uczestnicy projektu, jednak większość została przyciągnięta dzięki promocji działań. ra marka jaką zbudowali uczestnicy projektu Brzozowa przyczyniła się

siła przyciągania organizacji


do podjęcia inicjatyw niezwiązanych bezpośrednio z planem projektu. Dyrektor lokalnej szkoły podstawowej zaprosił zespół projektowy do współpracy przy organizacji stulecia powstania placówki. Wyszkoleni w projekcie gpamiątkową kartkę, inne osoby obsługiwały imprezę, zaprezentowanoosiągnięcia projektu. Była to też okazja, aby pokazać się większej grupie mieszkańców miejscowości. Na stronie internetowzamieszczane były nowości i wiadomości z okolic. Po święcie szkoły witryna odnotowała prawie 300 odsłon osób czekających na fotorelację z uroczystości, co jak na wieś liczącą nieco ponad 750 mieszkańców jest licz

Populacja organizacji biorących udział w Regionalnym Konkursie Grantowym

Dotychczas w raporcie opisane zostały skutki uczestnictwa w Programie dla młodzieży i organizacji pozarządowych, które realizowały projekty w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego. Nie j

objęty badaniem ewaluacyjnym.

Program „Równać Szanse” stwarza możliwość skorzystania również z drugiego obok OKG konkursu grantowego na realizacjęRegionalnym Konkursie Grantowym uczestniczyć mogą nie tylko organizacje pozarządowe, ale również biblioteki publiczne, domy kultury, ochotnicza straż pożarna, a nawet grupy nieformalne.

W edycji 2010 RKG przeważały jednak NGOpodmiotów, które otrzymały wsparciebiblioteki i domy kultury. Projekty Skład populacji podmiotów otrzymujących wsparcie jest podobny do edycjRegionalnego Konkursu Grantowe

Wykres 28. Typ podmiotów, które otrzymały dotacje w edycji 2010 Regionalnego Konkursu Grantowego

Inaczej niż ma to miejsce w przypadkuKonkursie Grantowym, większość z badanych podmiotówprzed wzięciem udziału w

19

14


do podjęcia inicjatyw niezwiązanych bezpośrednio z planem projektu. Dyrektor lokalnej szkoły podstawowej zaprosił zespół projektowy do współpracy przy organizacji stulecia

Wyszkoleni w projekcie graficy opracowali zaproszenie i pamiątkową kartkę, inne osoby obsługiwały imprezę, zaprezentowanoosiągnięcia projektu. Była to też okazja, aby pokazać się większej grupie mieszkańców miejscowości. Na stronie internetowej, która była prowadzona w ramach projektu zamieszczane były nowości i wiadomości z okolic. Po święcie szkoły witryna odnotowała prawie 300 odsłon osób czekających na fotorelację z uroczystości, co jak na wieś liczącą nieco ponad 750 mieszkańców jest liczbą imponującą.


Dotychczas w raporcie opisane zostały skutki uczestnictwa w Programie dla młodzieży i organizacji pozarządowych, które realizowały projekty w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego. Nie jest on jednak jedynym konkursem grantowym, który został

objęty badaniem ewaluacyjnym.

stwarza możliwość skorzystania również z drugiego obok nkursu grantowego na realizację mniej kosztownych i krótszy

Regionalnym Konkursie Grantowym uczestniczyć mogą nie tylko organizacje pozarządowe, ale również biblioteki publiczne, domy kultury, ochotnicza straż pożarna,

W edycji 2010 RKG przeważały jednak NGO, stanowiąc ponad połowę populacji podmiotów, które otrzymały wsparcie. Znacznie mniej licznie reprezentowane byłybiblioteki i domy kultury. Projekty realizowały również pojedyncze grupy nieformalneSkład populacji podmiotów otrzymujących wsparcie jest podobny do edycjRegionalnego Konkursu Grantowego.

. Typ podmiotów, które otrzymały dotacje w edycji 2010 Regionalnego Konkursu Grantowego

w przypadku organizacji biorących udział w Ogólnopolskim , większość z badanych podmiotów (47 z 88) w okresie dwóch lat

rzed wzięciem udziału w Regionalnym Konkursie Grantowym realizowało inne

52

14

3

ngo

biblioteki

centrum kultury

grupa nieformalna


74 | S t r o n a

do podjęcia inicjatyw niezwiązanych bezpośrednio z planem projektu. Dyrektor lokalnej szkoły podstawowej zaprosił zespół projektowy do współpracy przy organizacji stulecia

raficy opracowali zaproszenie i pamiątkową kartkę, inne osoby obsługiwały imprezę, zaprezentowano na niej osiągnięcia projektu. Była to też okazja, aby pokazać się większej grupie mieszkańców

ej, która była prowadzona w ramach projektu zamieszczane były nowości i wiadomości z okolic. Po święcie szkoły witryna odnotowała prawie 300 odsłon osób czekających na fotorelację z uroczystości, co jak na


Dotychczas w raporcie opisane zostały skutki uczestnictwa w Programie dla młodzieży i organizacji pozarządowych, które realizowały projekty w ramach Ogólnopolskiego

grantowym, który został

stwarza możliwość skorzystania również z drugiego obok ztownych i krótszych projektów. W

Regionalnym Konkursie Grantowym uczestniczyć mogą nie tylko organizacje pozarządowe, ale również biblioteki publiczne, domy kultury, ochotnicza straż pożarna,

ad połowę populacji . Znacznie mniej licznie reprezentowane były

pojedyncze grupy nieformalne. Skład populacji podmiotów otrzymujących wsparcie jest podobny do edycji 2009 i 2008

. Typ podmiotów, które otrzymały dotacje w edycji 2010 Regionalnego Konkursu Grantowego

organizacji biorących udział w Ogólnopolskim ) w okresie dwóch lat

Regionalnym Konkursie Grantowym realizowało inne

centrum kultury

grupa nieformalna


projekty. Przy czym, proporcja podmiotów aktywnych do kątem realizacji projektów jest różna przeważały organizacje aktywne już w momencie przystąpienia do Programu, o tyle wśród ośrodków kultury, a zwłaszcza bibliotek publicznych realizacjprojektów tego typu była nowym doświadczeniem

Wykres 29. Doświadczenie związane z realizacją projektów w ciągu dwóch lat przed uczestnictwem w edycji 2010

Można zatem uznać, że w Regionamniejszym doświadczeniu niż to związane z udziałem w Programie kultury. Można mieć nadzieję, że doświadczenie zdobyte w RKG zaowocuje w składaniu wniosków do kolejnych edycji konkursu ogólnopolskiego.

Podobnie jak dla OKG, w badaniu ewaluacyjnym zbadana została zmianaorganizacjach w trakcie uczestnictwa w Regtym przypadku skala pozytywnych zmian była niższa niż w roku ubiegłym. wartość głównego wskaźnika mierzącego nabycie umiejętności budowy lokalnego kapitału społecznego pokazuje, że w badanej populacji nie nastrakcie trwania Programuzostał dla partycypacji i otwarcia na partnerów (o 5

Realizowały projekty


roporcja podmiotów aktywnych do dotychczas „uśpionych” pod kątem realizacji projektów jest różna dla różnego typu podmiotów. O ile wśród NGO przeważały organizacje aktywne już w momencie przystąpienia do Programu, o tyle wśród ośrodków kultury, a zwłaszcza bibliotek publicznych realizacjprojektów tego typu była nowym doświadczeniem.

. Doświadczenie związane z realizacją projektów w ciągu dwóch lat przed uczestnictwem w edycji 2010 Regionalnego Konkursu Grantowego (n=88)

że w Regionalnym Konkursie Grantowym uczestniczyły mniejszym doświadczeniu niż w przypadku Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego. Jest to związane z udziałem w Programie podmiotów takich jak biblioteki czy ośrodki

Można mieć nadzieję, że doświadczenie zdobyte w RKG zaowocuje w składaniu wniosków do kolejnych edycji konkursu ogólnopolskiego.

w badaniu ewaluacyjnym zbadana została zmianaorganizacjach w trakcie uczestnictwa w Regionalnym Konkursie Grantowym. Również w tym przypadku skala pozytywnych zmian była niższa niż w roku ubiegłym. wartość głównego wskaźnika mierzącego nabycie umiejętności budowy lokalnego kapitału społecznego pokazuje, że w badanej populacji nie nastrakcie trwania Programu. Dla wskaźników pośrednich przyrost zaobserwowany został dla partycypacji i otwarcia na partnerów (o 5 proc.).

47

32

Realizowały projekty Nie realizowały projektów


75 | S t r o n a

dotychczas „uśpionych” pod O ile wśród NGO

przeważały organizacje aktywne już w momencie przystąpienia do Programu, o tyle wśród ośrodków kultury, a zwłaszcza bibliotek publicznych realizacja

. Doświadczenie związane z realizacją projektów w ciągu dwóch lat przed uczestnictwem w edycji

lnym Konkursie Grantowym uczestniczyły podmioty o nopolskiego Konkursu Grantowego. Jest

podmiotów takich jak biblioteki czy ośrodki Można mieć nadzieję, że doświadczenie zdobyte w RKG zaowocuje w składaniu

w badaniu ewaluacyjnym zbadana została zmiana, jaka zaszła w ionalnym Konkursie Grantowym. Również w

tym przypadku skala pozytywnych zmian była niższa niż w roku ubiegłym. Średnia wartość głównego wskaźnika mierzącego nabycie umiejętności budowy lokalnego kapitału społecznego pokazuje, że w badanej populacji nie nastąpiła zmiana w

. Dla wskaźników pośrednich przyrost zaobserwowany


Wykres 30. Średnia zmiana jaka zaszła w organizacjach w wyniku uczestnictwa w eKonkursu Grantowego dla poszczególnych cech i kompetencji

Zaprezentowane wyżej wyniki nie oznaczają jednak, że Program nie przyczynił się pozytywnej zmiany na poziomie poszczególnych projektówpodmiotów, a zatem w większości, uczestnictwo w Regionalnym Konkursie Grantowym związane było z przyrostem umiejętności budowy lokalnego kapitału społecznego. Ta rozbieżność może mieć związek z dużymi różnicami między wartościami granicznymi wyników

Wykres 31. Rodzaj zmiany jaka zaszła w organizacjach w kwestii umiejętności

Przewaga organizacji, które skorzystały na uczestnictwie w Programie zaobserwowana została dla

11,0%

7,9%6,4%

-0,2%

-10%

-5%

0%

5%

10%

15%

20%

Indeks zbiorczy

Lokalny kapitał

społeczny

32


Średnia zmiana jaka zaszła w organizacjach w wyniku uczestnictwa w edycji 2010 Regionalnego Konkursu Grantowego dla poszczególnych cech i kompetencji

Zaprezentowane wyżej wyniki nie oznaczają jednak, że Program nie przyczynił się pozytywnej zmiany na poziomie poszczególnych projektów. W 50

a zatem w większości, uczestnictwo w Regionalnym Konkursie Grantowym związane było z przyrostem umiejętności budowy lokalnego kapitału

Ta rozbieżność może mieć związek z dużymi różnicami między wyników (odchylenie standardowe od średniej wynosi 15%).

. Rodzaj zmiany jaka zaszła w organizacjach w kwestii umiejętności budowy lokalnego kapitału społecznego w RKG

Przewaga organizacji, które skorzystały na uczestnictwie w Programie rwowana została dla trzech z czterech głównych wskaźników mierzących

4,0%

6,4% 6,7%

2,9%

15,8%

-0,9%

1,3%

-6,4%

5,0%

Lokalny kapitał

społeczny




49

1

Wzrost

Regres

Bez zmian


76 | S t r o n a

dycji 2010 Regionalnego

Zaprezentowane wyżej wyniki nie oznaczają jednak, że Program nie przyczynił się do 50 z 88 badanych

a zatem w większości, uczestnictwo w Regionalnym Konkursie Grantowym związane było z przyrostem umiejętności budowy lokalnego kapitału

Ta rozbieżność może mieć związek z dużymi różnicami między dardowe od średniej wynosi 15%).

budowy lokalnego kapitału

Przewaga organizacji, które skorzystały na uczestnictwie w Programie głównych wskaźników mierzących

5,0%


2008

2009

2010


zmianę: kapitału społecznego (43 na partycypacji i otwarcia na partnerów (

Wykres 32. Rodzaj zmiany jaka zaszła

Również w tym przypadku zmiana jaka zaszła w organizacjach zbadana została w dłuższej perspektywie czasu za pośreudział 47 koordynatorów projektóGrantowego.

Najważniejsze wnioski jakie można wyciągnąć z pozyskanych danych to :

• Upowszechnienie się wśród koordynatorów modelu pracy, który zakłada wcześniejsze rozpoznanie potrzeb przyszłych beneficjentów

43

1

38

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%




kapitału społecznego (43 na 88 przypadków), krzepkości (partycypacji i otwarcia na partnerów (46 na 88).

. Rodzaj zmiany jaka zaszła w organizacjach dla pożądanych cech i umiejętności

Również w tym przypadku zmiana jaka zaszła w organizacjach zbadana została w dłuższej perspektywie czasu za pośrednictwem badania internetowego.

projektów realizowanych w ramach Regionalnego Konkursu


Upowszechnienie się wśród koordynatorów modelu pracy, który zakłada wcześniejsze rozpoznanie potrzeb przyszłych beneficjentów

46

23

43

7

27

11

29 32 28


Zakorzenie w potrzebach



77 | S t r o n a

przypadków), krzepkości (48 na 88) i

w organizacjach dla pożądanych cech i umiejętności w ramach RKG

Również w tym przypadku zmiana jaka zaszła w organizacjach zbadana została w dnictwem badania internetowego. Wzięło w nim

w realizowanych w ramach Regionalnego Konkursu


Upowszechnienie się wśród koordynatorów modelu pracy, który zakłada wcześniejsze rozpoznanie potrzeb przyszłych beneficjentów.

Regres

Brak zmian

Wzrost


Wykres 33. Diagnozowanie potrzeb społeczności lokalnej przy realizacji kolejnych projektów.

• Wzrost liczby składanych aplikacji o granty na realizacjbadane organizacje złożyły 2,85 wniosku o dofinansowanierealizacją projektów średnia ta wynosiła zaledwie 0,7.

Wykres 34. Średnia liczba złożonych wniosków o dotacje na projekty realizowane przez organizacje

• Kontynuacja (39 na 47 pRegionalnego Konkursu Grantowego po zakończeniu ich finansowania z Programu. 10 organizacjom udało się na ten cel pozyskać środki z innych programów grantowych.

18

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3




Wzrost liczby składanych aplikacji o granty na realizację projektzłożyły 2,85 wniosku o dofinansowanie, podczas gdy przed

realizacją projektów średnia ta wynosiła zaledwie 0,7.

Średnia liczba złożonych wniosków o dotacje na projekty realizowane przez organizacje biorące udział w edycji 2010 OKG

(39 na 47 przypadków) działań rozpoczętych w ramach Regionalnego Konkursu Grantowego po zakończeniu ich finansowania z

. 10 organizacjom udało się na ten cel pozyskać środki z innych programów grantowych.

26

3 Tak, przed każdym projektem


Nie, nigdy

0,7

0,82

2,85


Zaraz po realizacji projektu

12 miesięcy po zakończeniu

projektu


78 | S t r o n a


projektów. Średnio podczas gdy przed

Średnia liczba złożonych wniosków o dotacje na projekty realizowane przez organizacje

rozpoczętych w ramach Regionalnego Konkursu Grantowego po zakończeniu ich finansowania z

. 10 organizacjom udało się na ten cel pozyskać środki z innych

Tak, przed

projektem


Nie, nigdy


Wykres 35. Kontynuacja działań rozpoczętych w ramach Regionalnego Konkursu Grantowego

• Podjęcie współpracy z innymi podmiotami biorącymi „Równać Szanse”, w 13 na 47 badanych przypadkównależy uznać zatem za mniejszą niż w przypadku OgóGrantowego.

Wykres 36. Podjęcie współpracy z innymi podmiotami biorącymi udział w Regionalnym Konkursie

Na podstawie zaprezentowanych informacji można wyciągnąć ogólny wniosek, że podobnie jak w przypadku organizacji biorących udział w OKG, wzrost aktywności podmiotów biorących udział w Programie następuje dopiero w pewnym ozakończeniu projektu. Nie dziwi mniejsza skala zmian, jaka zaszła w przypadku RKG, w porównaniu do rezultatów Ogólnopudział w OKG są w znacznie większwpływ Fundacji na sposób realizacji projektów jest również o wiele bardziej rozległy.

Widać to w stopniu internalizacji celów Progzarządzania projektami przez koordynatorów RKG. można mówić o bardzo silnym przekonaniu, że w zarządzaniu projektem możliwie dużo decyzji i ważnych działań powinno zostać oddanych w ręce młodzieży. Zaledwie jeden koordynator uznał, że projekt powinien być w zdecydowanej większości prowadzony przez niego.

34


działań rozpoczętych w ramach Regionalnego Konkursu Grantowego

Podjęcie współpracy z innymi podmiotami biorącymi udział w Programie w 13 na 47 badanych przypadków. Skalę

należy uznać zatem za mniejszą niż w przypadku Ogólnopolskiego Konkursu

. Podjęcie współpracy z innymi podmiotami biorącymi udział w Regionalnym Konkursie Grantowym

Na podstawie zaprezentowanych informacji można wyciągnąć ogólny wniosek, że zypadku organizacji biorących udział w OKG, wzrost aktywności

podmiotów biorących udział w Programie następuje dopiero w pewnym ozakończeniu projektu. Nie dziwi mniejsza skala zmian, jaka zaszła w przypadku RKG, w porównaniu do rezultatów Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego. Organizacje biorące udział w OKG są w znacznie większym stopniu poddane formacyjnym szkoleniom, wpływ Fundacji na sposób realizacji projektów jest również o wiele bardziej rozległy.

Widać to w stopniu internalizacji celów Programu w odniesieniu do sposoby zarządzania projektami przez koordynatorów RKG. W 27 z 47 badanych przypadków można mówić o bardzo silnym przekonaniu, że w zarządzaniu projektem możliwie dużo decyzji i ważnych działań powinno zostać oddanych w ręce

. Zaledwie jeden koordynator uznał, że projekt powinien być w zdecydowanej większości prowadzony przez niego.

39

8

Tak

Nie

13

34Tak

Nie


79 | S t r o n a

działań rozpoczętych w ramach Regionalnego Konkursu Grantowego

udział w Programie . Skalę tego zjawiska

lnopolskiego Konkursu

. Podjęcie współpracy z innymi podmiotami biorącymi udział w Regionalnym Konkursie

Na podstawie zaprezentowanych informacji można wyciągnąć ogólny wniosek, że zypadku organizacji biorących udział w OKG, wzrost aktywności

podmiotów biorących udział w Programie następuje dopiero w pewnym okresie po zakończeniu projektu. Nie dziwi mniejsza skala zmian, jaka zaszła w przypadku RKG, w

Organizacje biorące ym stopniu poddane formacyjnym szkoleniom,

wpływ Fundacji na sposób realizacji projektów jest również o wiele bardziej rozległy.

ramu w odniesieniu do sposoby W 27 z 47 badanych przypadków

można mówić o bardzo silnym przekonaniu, że w zarządzaniu projektem możliwie dużo decyzji i ważnych działań powinno zostać oddanych w ręce

. Zaledwie jeden koordynator uznał, że projekt powinien być w zdecydowanej

Tak

Nie

Szkolenia koordynatorów

Wykres 37. Stopień internalizacji celów Programu przez koordynatorów biorących udział w Re

W przypadku OKG większość koordynatorów Programu (16 bardzo silnie, 5 silnie). Należy jednak podkreślić, że biorąc pod uwagę mniej intensywny charakter RKG, stopień internalizacji celów jest w dalszym ciznaczny.

7. Szkolenia koordynatorówSzkolenia dla koordynatorów są integralną częścią obydwu konkursów grantowych Programu Równać Szanse. W każdej edycji Programu w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego szkolenia odbywają się w trzech momentach:

• ramach drugiego etapu kwalifikacyjnego do konkursu, przed złożeniem projektów,

• na półmetku realizacji projektów, po przesłaniu raportów cząstkowych

• pod koniec realizacji projektów w celu podsumowania doświadczeń zdobytych w ramach tej edycji Programu

Ich zadanie to przede wszystkim przygotowanie zaplanowania i opracowania projektu, dostarczenie wiedzy, która pozwoli im na przezwyciężenie trudności, dobrą pracę z odbiorcami działań, umożliwienie wymiany doświadczeń. Szkolenia mają zmienić podejście przyszłych koordynatorów do młodych ludzi, z którymi realizować będą działania, otworzyć ich na partnerską relację z nimi i przewartościować dotychczasowy sposób działania.szkoleń do wnioskodawców dociera ważny przekazkonkretnych przedsięwzięć, lecz równie ważny jest proces ich realizacji, przekazywanie umiejętności.

Później było szkolenie [z diagnozy]przewróciło do góry nogami w te trzy dni. Mnie to nie przewróciło, bo miałem jakieś

tam swoje doświadczenia. Ale dużo ludzi, którzy tam przyjechali, miało swoje pomysły,

które chcieli sprzedać młodzieży jako

można inaczej. (Brzozowa,

27


. Stopień internalizacji celów Programu przez koordynatorówbiorących udział w Regionalnym Konkursie Grantowym (N=47)

W przypadku OKG większość koordynatorów bardzo silnie identyfikowała się z celami Programu (16 bardzo silnie, 5 silnie). Należy jednak podkreślić, że biorąc pod uwagę mniej intensywny charakter RKG, stopień internalizacji celów jest w dalszym ci

Szkolenia koordynatorów Szkolenia dla koordynatorów są integralną częścią obydwu konkursów grantowych

Równać Szanse. W każdej edycji Programu w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego szkolenia odbywają się w trzech momentach:

ramach drugiego etapu kwalifikacyjnego do konkursu, przed złożeniem

na półmetku realizacji projektów, po przesłaniu raportów cząstkowych

pod koniec realizacji projektów w celu podsumowania doświadczeń zdobytych w edycji Programu.

zadanie to przede wszystkim przygotowanie koordynatorów do odpowiedniego zaplanowania i opracowania projektu, dostarczenie wiedzy, która pozwoli im na przezwyciężenie trudności, dobrą pracę z odbiorcami działań, umożliwienie wymiany

mają zmienić podejście przyszłych koordynatorów do młodych ludzi, z którymi realizować będą działania, otworzyć ich na partnerską relację z nimi i przewartościować dotychczasowy sposób działania.szkoleń do wnioskodawców dociera ważny przekaz, że nie liczy się tylko sukces konkretnych przedsięwzięć, lecz równie ważny jest proces ich realizacji, przekazywanie

[z diagnozy], które, jak niektórzy powiedzieli, wszystko nam

przewróciło do góry nogami w te trzy dni. Mnie to nie przewróciło, bo miałem jakieś


które chcieli sprzedać młodzieży jako ich. I nagle się okazało, że pani Marzena mówi, że

(Brzozowa, koordynator)

1

19

Słabe zinternalizowanie celów projektu

Silne zinternalizowane celów Programu (wartość wskaźnika 0-0,5)

Bardzo silne zinternalizowanie celów Programu (wartość wskaźnika 0,5-1)

80 | S t r o n a

. Stopień internalizacji celów Programu przez koordynatorów

bardzo silnie identyfikowała się z celami Programu (16 bardzo silnie, 5 silnie). Należy jednak podkreślić, że biorąc pod uwagę mniej intensywny charakter RKG, stopień internalizacji celów jest w dalszym ciągu

Szkolenia dla koordynatorów są integralną częścią obydwu konkursów grantowych Równać Szanse. W każdej edycji Programu w ramach Ogólnopolskiego

ramach drugiego etapu kwalifikacyjnego do konkursu, przed złożeniem

na półmetku realizacji projektów, po przesłaniu raportów cząstkowych,

pod koniec realizacji projektów w celu podsumowania doświadczeń zdobytych w

do odpowiedniego zaplanowania i opracowania projektu, dostarczenie wiedzy, która pozwoli im na przezwyciężenie trudności, dobrą pracę z odbiorcami działań, umożliwienie wymiany

mają zmienić podejście przyszłych koordynatorów do młodych ludzi, z którymi realizować będą działania, otworzyć ich na partnerską relację z nimi i przewartościować dotychczasowy sposób działania. W wyniku

nie liczy się tylko sukces konkretnych przedsięwzięć, lecz równie ważny jest proces ich realizacji, przekazywanie

, które, jak niektórzy powiedzieli, wszystko nam

przewróciło do góry nogami w te trzy dni. Mnie to nie przewróciło, bo miałem jakieś


ich. I nagle się okazało, że pani Marzena mówi, że


Wskazywanie na to, że można

To wszystko jest tak dobrze zrobione od początku do końca, te spotkania są tak

dopracowane, nie bombardują gotowcami, tylko otwierają na nowy pomysł, spojrzenie.

To jest może uciążliwe, wyjazd na trzy dni do Warszawy, ale dla mnie to była taka

odskocznia, zupełnie nowe spojrzenie na te rzeczy. Daje inne spojrzenie, które mi się

potem przydaje w normalnym życiu, w mojej codziennej pracy pedagogicznej. To jest

pranie mózgu, przekierowanie człowieka od tych wszystkich sztamp.

koordynator)

Koordynatorzy w wywiadach indywidualnych wprost mówili o dużej roli, jaką odegrały szkolenia dla nich oraz dla innych osób, z którymi się zetknęli. nie tylko edukacyjne, co także formacyjne.

W kwestionariuszu wypełnionym się bezpośrednio po zakończeniu działań realizowanych w ramach projektu, koordynatorzy ocenili poszczególne szkątem ich przydatności w realizacji projektu, wartości merytorycznej oraz przydatności w pracy zawodowej. Wszystkie trzy szkolenia zostały ocenione bardzo wysoko w każdej z tych kategorii. Największe uznanie zdobyło szkolenie drugie, którego przostała oceniona maksymalną oceną, a łączna ocena szkolenia wyniosła aż 4,9 punktu (na 5 możliwych).

Wykres 38. Średnia ocena szkoleń oferowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego 2010 przez biorących w nim ud

Należy zaznaczyć, że szkolenia edycji 2010 stawiają wysoko poprzeczkę. porównaniu z edycją z 2009, wszystkie szkolenia zostały średnio ocenione wyżej.Najbardziej zaś wzrosła ocena przydatności wszystkich szkoleń w pśrednio o 0,7 punktu! Świadczy to o tym, że realizatorzy doświadczeniach ubiegłych edycji. Stawiają na praktyczny wymiar przekazywanej

4,8

5

4,8

4,7 4,7

4

4,1

4,2

4,3

4,4

4,5

4,6

4,7

4,8

4,9

5

Szkolenie I Szkolenie II


Wskazywanie na to, że można działać inaczej jest bezdyskusyjną zaletą szkoleń.


owane, nie bombardują gotowcami, tylko otwierają na nowy pomysł, spojrzenie.



aje w normalnym życiu, w mojej codziennej pracy pedagogicznej. To jest

pranie mózgu, przekierowanie człowieka od tych wszystkich sztamp. (Sadek,

Koordynatorzy w wywiadach indywidualnych wprost mówili o dużej roli, jaką odegrały ich oraz dla innych osób, z którymi się zetknęli. Było to doświadczenie

nie tylko edukacyjne, co także formacyjne.

W kwestionariuszu wypełnionym się bezpośrednio po zakończeniu działań realizowanych w ramach projektu, koordynatorzy ocenili poszczególne szkątem ich przydatności w realizacji projektu, wartości merytorycznej oraz przydatności w pracy zawodowej. Wszystkie trzy szkolenia zostały ocenione bardzo wysoko w każdej z tych kategorii. Największe uznanie zdobyło szkolenie drugie, którego przostała oceniona maksymalną oceną, a łączna ocena szkolenia wyniosła aż 4,9 punktu

. Średnia ocena szkoleń oferowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego 2010 przez biorących w nim udział koordynatorów projektów (N=21)

Należy zaznaczyć, że szkolenia edycji 2010 stawiają wysoko poprzeczkę. porównaniu z edycją z 2009, wszystkie szkolenia zostały średnio ocenione wyżej.Najbardziej zaś wzrosła ocena przydatności wszystkich szkoleń w pśrednio o 0,7 punktu! Świadczy to o tym, że realizatorzy Programu doświadczeniach ubiegłych edycji. Stawiają na praktyczny wymiar przekazywanej

4,6

4,9

4,7

4,8

4,6

4,9

4,6

Szkolenie II Szkolenie III

Przydatność w realizacji projektu

Wartość merytoryczna

Przydatność w pracy zawodowej

Łączna ocena szkolenia

81 | S t r o n a

inaczej jest bezdyskusyjną zaletą szkoleń.


owane, nie bombardują gotowcami, tylko otwierają na nowy pomysł, spojrzenie.



aje w normalnym życiu, w mojej codziennej pracy pedagogicznej. To jest

(Sadek,

Koordynatorzy w wywiadach indywidualnych wprost mówili o dużej roli, jaką odegrały Było to doświadczenie

W kwestionariuszu wypełnionym się bezpośrednio po zakończeniu działań realizowanych w ramach projektu, koordynatorzy ocenili poszczególne szkolenia pod kątem ich przydatności w realizacji projektu, wartości merytorycznej oraz przydatności w pracy zawodowej. Wszystkie trzy szkolenia zostały ocenione bardzo wysoko w każdej z tych kategorii. Największe uznanie zdobyło szkolenie drugie, którego przydatność została oceniona maksymalną oceną, a łączna ocena szkolenia wyniosła aż 4,9 punktu

. Średnia ocena szkoleń oferowanych w ramach Ogólnopolskiego Konkursu Grantowego 2010

Należy zaznaczyć, że szkolenia edycji 2010 stawiają wysoko poprzeczkę. W porównaniu z edycją z 2009, wszystkie szkolenia zostały średnio ocenione wyżej. Najbardziej zaś wzrosła ocena przydatności wszystkich szkoleń w pracy zawodowej,

Programu uczą się na doświadczeniach ubiegłych edycji. Stawiają na praktyczny wymiar przekazywanej

Przydatność w realizacji

Wartość merytoryczna

Przydatność w pracy zawodowej

Łączna ocena szkolenia


wiedzy, która faktycznie przydaje się koordynatorom w wykonywanej pracy i pomaga im w przezwyciężaniu trudności.

Wykres 39. Średnie łączne oceny szkoleń w edycji 2009 i 2010

Świetną ocenę szkoleń potwierdza także liczba osób, która uznała, że szkolenia były przydatne z punktu widzenia działalności organizacji na to pytanie twierdząco.

Wykres 40. Ocena przydatności szkoleń przez koordynatorów z punktu widzenia

Za najbardziej przydatne umiejętności, nabyte podczas kwestionariuszowym pytaniu otwartym

• umiejętność pisania wniosku,

• upodmiotowienia młodzieży,

• określania celu projektu,

• diagnozowania potrzeb młodzieży i środowiska lokalnego (po 5 odpowiedzi).

3,5

4

4,5

5

Szkolenie I

2 1


wiedzy, która faktycznie przydaje się koordynatorom w wykonywanej pracy i pomaga w przezwyciężaniu trudności.

. Średnie łączne oceny szkoleń w edycji 2009 i 2010

Świetną ocenę szkoleń potwierdza także liczba osób, która uznała, że szkolenia były przydatne z punktu widzenia działalności organizacji – aż 20 z 21 osób odpowiedziały

szkoleń przez koordynatorów z punktu widzenia ich (N=21)

Za najbardziej przydatne umiejętności, nabyte podczas szkoleń, koordynatorzy kwestionariuszowym pytaniu otwartym przede wszystkim:

umiejętność pisania wniosku,

młodzieży,

określania celu projektu,

diagnozowania potrzeb młodzieży i środowiska lokalnego (po 5 odpowiedzi).

Szkolenie II Szkolenie III

18

Okazały się bardzo przydatne

Okazały się raczej przydane

Okazały raczej nieprzydatne

82 | S t r o n a

wiedzy, która faktycznie przydaje się koordynatorom w wykonywanej pracy i pomaga

Świetną ocenę szkoleń potwierdza także liczba osób, która uznała, że szkolenia były aż 20 z 21 osób odpowiedziały

ich dalszej działalności

koordynatorzy uznali w

diagnozowania potrzeb młodzieży i środowiska lokalnego (po 5 odpowiedzi).

Edycja 2009

Edycja 2010


83 | S t r o n a

Są to kwestie, które dla wielu osób wiązały się ze zmianą dotychczasowego podejścia do pracy z młodymi ludźmi.

Jeden raz pojawiała się promocja projektu, rozwiązywanie konfliktów w grupie, tworzenie osi projektu oraz zmiana z nastawienia na sukces działań na realizację celów projektu. W przypadku dwóch pierwszych zagadnień, można się zastanawiać, czy nie należałoby zmienić programu szkolenia, aby lepiej wychodził na przeciwko oczekiwaniom i potrzebom uczestników. Być może w większym stopniu należałoby je rozbudzić. Jak wskazuje jeden z koordynatorów:

Autoreklama to jest bardzo ważna sprawa, na to też zwraca się uwagę na szkoleniach,

ale zauważyłem, że ludzie się nie chwalą tym, co robią. Tutaj powinna fundacja więcej

wymagać. Dzisiaj zrobienie 10 zdjęć to nie jest żaden problem, wysłanie, zamieszczenie

ich gdzieś na Facebooku, nie wiem, dlaczego niewiele osób to robi.

Jak zgodnie wskazują koordynatorzy, projekty realizowane w Programie wiążą się z olbrzymim wysiłkiem ze strony ich oraz uczestników a w ich efekcie powstają rzeczy godne uwagi, zmieniają się ludzie, którzy mogą się pochwalić nowymi umiejętnościami. Dlatego warto kłaść większy nacisk na pokazywanie zalet dobrze rozumianej promocji, co może przynieść stojącej za projektem organizacji. Pokazywać przykłady prostych, ale także nieszablonowych zabiegów promocyjnych stosowanych w podobnych inicjatywach w kraju i zagranicą. Łączyć zagadnienia promocyjne z tematem pozyskiwania wsparcia ze strony otoczenia, umiejętnego pokazywania, jakie korzyści może przynieść włączenie się w projekt potencjalnym partnerom.

Rozwiązywanie konfliktów również znalazło się wśród rzadko wspominanych tematów, jednak równocześnie respondenci wskazywali na potrzebę poszerzenia programu o sprawy związane z integracją uczestników. Takie opinie pojawiały się zarówno w kwestionariuszach, w wywiadach indywidualnych, jak i sprawozdaniach. Jest to o tyle ważne, że problemy związane z brakiem integracji lub konfliktami w grupie uczestników sygnalizowało w sprawozdaniach co najmniej siedem osób, zarówno w połowie, jak i na zakończenie realizacji projektów. Wydaje się, że ważne byłyby praktyczne przykłady zajęć integrujących grupę, przełamujących lody, rozładowujących napięte sytuacje.

Konkretne narzędzia do pracy z młodzieżą. Nie jak tworzyć debatę, ale przykłady zajęć

integrujących grupę. Takie rzeczy, które można robić przez cały projekt. (…) Jasne, że

takie rzeczy można znaleźć w Internecie, ale lepiej jak to jest metodą warsztatową, to

znaczy my się teraz pobawimy na tym szkoleniu, a później łatwiej jest to zrobić z

młodzieżą. (…) Tego mogłoby być więcej. Najlepszy model byłby taki, że te gry są po

prostu przeprowadzone a później możemy z trenerem to omówić. (Bieruń)

Dużym wyzwaniem dla koordynatorów są także problemy wynikające ze zróżnicowaną aktywnością uczestników (po sześć wskazań w sprawozdaniach w cząstkowych i 10 wskazań w końcowych). Są związane z opadającym entuzjazmem, długim czasem trwania projektów, spiętrzeniem obowiązków na innych polach (szkoła, dom), a także ze „zmęczeniem materiału”. W wywiadach indywidualnych pojawiały się opinie, że takie sytuacje najlepiej po prostu przeczekać, przypominając dyskretnie o istnieniu projektu,


84 | S t r o n a

pokazując jego atrakcyjne strony, jednak jest to wątek, który również można by rozwinąć w szkoleniowym bloku tematycznym „Integracja grupy”. Im integracja grupy jest większa, tym silniejsza będzie jej przyciągająca moc.

W sprawozdaniach najczęściej pojawiającymi się trudnościami były przesunięcia w harmonogramie – sygnalizowało je 12 osób w połowie trwania projektu i dziewięć po zakończeniu realizacji. Nie da się oczywiście zupełnie wykluczyć problemów związanych ze zmianami harmonogramowymi, związane są nierzadko z sytuacjami losowymi, ale jest to wątek wymagający uwagi. Czasem wystarczy wziąć pod uwagę fakt, że warto poczekać z głównym, atrakcyjnym wydarzeniem do samego końca projektu, żeby utrzymać zainteresowanie uczestników. Wymaga to więc dobrego rozłożenia w czasie wydarzeń, które bierze pod uwagę wpływ spadku zaangażowania uczestników, wakacje, spiętrzenia w szkole itp.

Kolejnym ważnym wątkiem wśród potrzeb szkoleniowych uczestników jest wsparcie w zakresie radzenia sobie z formalną stroną projektów (pięć wskazań w sprawozdaniach). Dominujące tematy to budżetowanie, rozliczanie projektów, odzyskiwane podatku VAT podczas wstępnych szkoleń. Brak pewności w temacie związanych z finansami wiąże się ze stresem, który jest potęgowany przez problemy organizacji z urzędami skarbowymi, które nie zetknęły się wcześniej z odzyskiwaniem VAT-u.

Niebagatelną rolę odgrywa integracyjny wymiar szkoleń, możliwość wymiany doświadczeń. I chociaż organizatorzy kładli na ten aspekt duży nacisk, jednak wśród koordynatorów widać zapotrzebowanie, aby poświęcić mu jeszcze więcej uwagi, szczególnie w kwestii radzenia sobie z trudnościami i niepowodzeniami (5 wskazań). Ten wymiar był istotny przede wszystkim w szkoleniu drugim, kiedy koordynatorzy mogli już rozmawiać o konkretnych sytuacjach, z jakimi mieli do czynienia.

To drugie szkolenie było świetne. Nawet lepiej jakby było troszeczkę wcześniej, po kilku

pierwszych kilku miesiącach, bo już człowiekowi pojawiają się pierwsze pytania, o to co

nie wyszło albo wyszło. W dużej mierze wartością tego szkolenia było to, że się spotkało

z tymi wszystkimi osobami i było dużo miejsca do powiedzenia dla tych osób, które te

projekty tworzyły. To była duża wartość tego szkolenia, bo najlepsze rozwiązania

przedstawiały inne osoby, które robiły te projekty. Przepracowały to u siebie. Możliwość

wymiany doświadczeń to była super rzecz i tego na pewno mogło by być trochę więcej.

(koordynator, Bieruń)

Świadomość tego, że koordynatorzy nie są pozostawieni sami sobie, że ich problemy nie są tak naprawdę niczym wyjątkowym, że inne osoby także się z nimi borykają, było źródłem dużej otuchy i dawało siłę do dalszego działania. Nawiązywanie kontaktów, dzielenie się doświadczeniami i pokazywanie drogi dojścia do sukcesów są niezwykle istotne.

Podczas wywiadu indywidualnego pojawił się pomysł, aby w szkolenia w Warszawie włączyć także reprezentację młodych uczestników, którzy mogliby równolegle, w swoim gronie pracować nad zagadnieniami związanymi z realizacją


projektu i w ten sposób przygotowywać się do roli liderówkolejnych edycjach Programu oraz innych inicjatyw lokalnych. Koordynator projektu „Brzozowa SA” zabrał dwoje młodych na spotkanieten pomysł się sprawdził –Program, uwiarygodniła go w na przykład do szkoleń połówkowych

...tchnęłoby nowe siły, zdynamizowałaby się formuła tego szkolenia. Bo my

przyjeżdżamy, opowiadamy, „W Warszawie nam tak sugerowano...”, oni słuchają i

robimy, ale nie czują tego bezpośrednio. Może warto zaprosić ich w połowie

projektu], bo wtedy już widać, co jest

osłabłe siły, opadły entuzjazm.

Zrealizowane w ramach Programu szkolenia stanowiły również istotne doświadczenie dla koordynatorów projektów dotowanych w ramach Regionalnego Konkursu Grantowego. 30 z 47 badanysię bardzo przydatne z punktu widzenia ich dalszej działalności.

Wykres 41. Ocena przydatności szkoleń przez koordynatorów projektów realizowanych w ramach RKG z punktu widze

Jako szczególnie przydatna uznana została wiedza na temat metod diagnozowania potrzeb społeczności lokalnej, strony formalnej realizacji projektów (rozliczanie finansowania, pisanie wniosków). Dla uczestników szkoleń bdoświadczeniem ze względu na zmianę świadomościową jaką w nich spowodowały obecnie są oni w większym stopniu przekonani że projekt powinien prowadzić do kształcenia pewnych umiejętności, a niewysokiej jakości. Podobnie jak w przypadku koordynatorów projektów dotowanych w ramach OKG, główna uwaga do szkoleń dotyczyła potrzeby umożliwienia szerszego przepływu wiedzy i doświadczeń pomiędzy koordynatorami.

14


projektu i w ten sposób przygotowywać się do roli liderów, wnioskodawców w kolejnych edycjach Programu oraz innych inicjatyw lokalnych. Koordynator projektu „Brzozowa SA” zabrał dwoje młodych na spotkanie projektu modelowego. W jego opinii

– ta wyprawa przybliżyła im, w jaki sposób funkcjonuje Program, uwiarygodniła go w ich oczach. Wprowadzenie takiego rozwiązania na stałe, na przykład do szkoleń połówkowych,...

siły, zdynamizowałaby się formuła tego szkolenia. Bo my


robimy, ale nie czują tego bezpośrednio. Może warto zaprosić ich w połowie

, bo wtedy już widać, co jest, co można zmienić, może to by nawet wzmocniło

osłabłe siły, opadły entuzjazm.

Zrealizowane w ramach Programu szkolenia stanowiły również istotne doświadczenie dla koordynatorów projektów dotowanych w ramach Regionalnego Konkursu Grantowego. 30 z 47 badanych koordynatorów z perspektywy czasu ocenia, że okazały się bardzo przydatne z punktu widzenia ich dalszej działalności.

Ocena przydatności szkoleń przez koordynatorów projektów realizowanych w ramach RKG z punktu widzenia ich dalszej działalności (N=21)

Jako szczególnie przydatna uznana została wiedza na temat metod diagnozowania potrzeb społeczności lokalnej, strony formalnej realizacji projektów (rozliczanie finansowania, pisanie wniosków). Dla uczestników szkoleń były one również istotnym doświadczeniem ze względu na zmianę świadomościową jaką w nich spowodowały obecnie są oni w większym stopniu przekonani że projekt powinien prowadzić do kształcenia pewnych umiejętności, a nie przede wszystkim wytworzenia produktwysokiej jakości. Podobnie jak w przypadku koordynatorów projektów dotowanych w ramach OKG, główna uwaga do szkoleń dotyczyła potrzeby umożliwienia szerszego przepływu wiedzy i doświadczeń pomiędzy koordynatorami.

30

14

3Okazały się bardzo przydatne

Okazały się raczej przydane

Okazały raczej nieprzydatne

85 | S t r o n a

wnioskodawców w kolejnych edycjach Programu oraz innych inicjatyw lokalnych. Koordynator projektu

projektu modelowego. W jego opinii , w jaki sposób funkcjonuje

oczach. Wprowadzenie takiego rozwiązania na stałe,

siły, zdynamizowałaby się formuła tego szkolenia. Bo my


robimy, ale nie czują tego bezpośrednio. Może warto zaprosić ich w połowie [trwania , co można zmienić, może to by nawet wzmocniło

Zrealizowane w ramach Programu szkolenia stanowiły również istotne doświadczenie dla koordynatorów projektów dotowanych w ramach Regionalnego Konkursu

ch koordynatorów z perspektywy czasu ocenia, że okazały

Ocena przydatności szkoleń przez koordynatorów projektów realizowanych w ramach RKG z

Jako szczególnie przydatna uznana została wiedza na temat metod diagnozowania potrzeb społeczności lokalnej, strony formalnej realizacji projektów (rozliczanie

yły one również istotnym doświadczeniem ze względu na zmianę świadomościową jaką w nich spowodowały – obecnie są oni w większym stopniu przekonani że projekt powinien prowadzić do

wytworzenia produktu wysokiej jakości. Podobnie jak w przypadku koordynatorów projektów dotowanych w ramach OKG, główna uwaga do szkoleń dotyczyła potrzeby umożliwienia szerszego

Okazały się bardzo

Okazały się raczej

Relacje koordynatorów z Polską Fundacją Dzieci i Młodzieży

86 | S t r o n a

8. Relacje koordynatorów z Polską Fundacją Dzieci i Młodzieży Jednym z tematów, który pojawiał się podczas wywiadów indywidualnych z koordynatorami były relacje z Administratorem Programu, Polską Fundacją Dzieci i Młodzieży oraz opinie na temat konstrukcji samego Programu.

Partnerskie relacje i rozsądna sprawozdawczość

Wszyscy rozmówcy podkreślali otwartą, pomocną i przyjazną postawę Fundacji oraz opiekunów Programu. Należy zaznaczyć, że sposób, w jaki Administratorzy odnoszą się do koordynatorów, wprowadzane zasady i „ludzki podejście” daje, oprócz polepszenia warunków realizacji projektu, także wymierny efekt edukacyjny. Co ważne, przedstawiciele Fundacji nie są dla koordynatorów odległymi urzędnikami. To osoby z krwi i kości, szanowane i lubiane, do których można się bezpośrednio zwrócić. Świadczy o tym forma, w jakiej mówili o nich koordynatorzy – pan Artur, pani Monika, Łukasz. Jak zaznaczali koordynatorzy, kredyt zaufania, jakim zostali obdarzeni, przenosili następnie na współpracującą z nimi młodzież.

Sprawozdawczości jest bardzo mało w „Równać Szanse” – to jest największy skarb

tego programu, że się kontroluje żywą istotę, a nie papiery. To powinno być na cały

świat rozgłoszone. (....) To ma swoje dobre i złe strony. Dla tych, co robią w miarę

solidnie, to jest bardzo dobre, ale dla tych, którzy chcieliby coś przekombinować, to

naprawdę nic się nie da przekombinować. (koordynator, Sadek).

Podkreślane i bardzo doceniane było wyjątkowe podejście do sprawozdawczości na tle innych programów grantowych. Sprawozdawczość nie jest zbiurokratyzowana, nie chodzi w niej o kontrolę dokumentów (choć te oczywiście powinny się zgadzać), ale przede wszystkim o dotarcie do istoty projektu. Jest zatem bardziej miarodajna, ponieważ trudniej w tym wypadku zafałszować rzeczywistość. Partnerskie podejście do koordynatorów projektów owocuje zbudowaniem relacji opartej na zaufaniu, poczuciu, że można liczyć na pomoc (mimo początkowego strachu przed kontrolą). Koordynatorzy przekonują się, że opiekunom Programu także zależy na powodzeniu projektu.

Mi się podoba to podejście, że są zaangażowani w to, aby nam wyszło. To się rzadko

zdarza, bo zazwyczaj to jest tak że dajemy kasę i wymagamy. I nikogo nie interesuje,

dlaczego ktoś ma problemy. Tutaj się czuje opiekę fundacji. Człowiek nie jest

pozostawiony samemu sobie. Samo to, że nie jesteśmy rozliczani czy np. film powstał

czy nie, tylko czy umiejętności są rozwijane. Ja miałem wrażenie takie, że sytuacja

była bardzo przejrzysta. (Bieruń, koordynator).

Liberalne podejścia do wprowadzania zmian w harmonogramie, czy w działaniach projektowych jest dla koordynatorów odkryciem. Bardzo ułatwia zarządzanie projektem, nie ma potrzeby tworzenia fikcji na użytek dokumentów, działania są zatem spójne z tym, co jest sprawozdawane. Są stworzone warunki do uczciwej komunikacji.

W POKL-ach trzeba prosić o zmianę o złotówkę, niekiedy. To są absurdy. Tu jest

możliwość dokonania własnej zmiany, w ograniczonym zakresie, ale wystarczającym.

Nie mam uwag pod tym względem. Same pozytywy. (koordynator, Brzozowa)

Relacje koordynatorów z Polską Fundacją Dzieci i Młodzieży

87 | S t r o n a

Atmosferę partnerskiej wymiany i wzajemnego uczenia budują także szkolenia. Ważną rolę odegrało przede wszystkim szkolenie drugie, przeprowadzane na półmetku działań, w momencie, w którym plany spotkały się z rzeczywistością.

Kapitalną sprawą było to, że podczas drugiego szkolenia każdy mógł powiedzieć, co

nie wyszło, co u niektórych było nawet niezgodne z projektem lub musiało się zgodnie

z planem udać. Nikt za to nie zabijał, tylko patrzono na to w taki racjonalny sposób,

czy rozwija to umiejętność i co można polepszyć. To było świetne naprawdę. To jest

bardzo duża zaleta tego Programu, że nie tylko jest sponsor który daje fundusze i

wymaga, ale również pomoże, jak coś nie wychodzi.

Życiowe podejście do trudności, brak wymogu, żeby zrealizować projekt zgodnie z założeniami, mimo zmiany warunków czy okoliczności, zachęca do otwartości, dzielenia się doświadczeniami. Dzięki temu inne osoby, przebywające na szkoleniu mogą więcej się nauczyć, uniknąć pewnych błędów, czy naprawić je po powrocie.

Forma komunikacji

W komunikacji ważna jest nie tylko otwarta postawa, ale także sprawność wymiany informacji. Zgodnie z opiniami koordynatorów, komunikacja z Fundacją przebiegała bardzo sprawnie, zarówno dzięki narzędziom internetowym (Panel Wnioskodawcy), jak i kontaktowi telefonicznemu czy mejlowemu. Także pod tym względem Administrator Programu wyróżnia się na tle innych, podobnych podmiotów.

Forma rozliczenia, generator, wydaje mi się doskonała, bo fundacja wie w miarę na

bieżąco, co się dzieje, my widzimy jak nam z konta schodzą pieniążki, ile mamy, co

możemy zrobić, To jest jedna z lepiej przygotowanych i przemyślanych rzeczy.

(koordynator, Brzozowa)

W sprawozdaniach częściowych i końcowych Panel Wnioskodawcy przeważnie oceniany był pozytywne lub nie zgłaszano do niego zastrzeżeń. Uwagi, które pojawiały się najczęściej dotyczą:

• Zbyt małej liczby znaków w polach sprawozdania merytorycznego. Koordynatorzy wskazywali, że nie ma wystarczająco dużo miejsca, by wpisać wymagane informacje. Ograniczenie skutkuje tym, że koordynatorzy stosują duże skróty myślowe, skracają wyrazy, omijają spacje, przez co sprawozdania tekst sprawozdań mało czytelnymi. Sprawozdania są przez to także mniej wartościowym materiałem do analizy treści– nie jest pewne, czy znajdują się tam wszystkie informacje (np. dotyczące efektów danego projektu).

• Braku możliwości poprawiania wprowadzonych faktur w raporcie finansowym (błędy, literówki), niekiedy faktury zapisywały się podwójnie, czego także nie można było skorygować.

• W budżecie nie można było rozróżnić wkładu własnego i wkładu sponsorów, była przewidziana tylko jedna rubryka.

• Brak możliwości korekty zapisów po zapisaniu ich do schowka.

Rekomendacje

88 | S t r o n a

Program „Równać Szanse” jest wyjątkowy w opinii koordynatorów. Stawia przed nimi duże wyzwania, mogą oni jednak liczyć na życzliwe wsparcie od Administratora. Rzeczowe podejście Fundacji do projektów, dbałość o szczegóły i faktycznie realizowaną istotę projektów sprawia, że mimo, iż w Programie przyznawane są relatywnie niewielkie środki (zwłaszcza w porównaniu do popularnych środków unijnych), to można dzięki nim osiągnąć bardzo wiele.

9. Rekomendacje

Mocne strony projektu

• Program jest bardzo dobrze oceniany przez koordynatorów a projekty przez uczestniczącą w nich młodzież. Sprawdza się przyjęta strategia budowania umiejętności i kompetencji uczestników projektów i organizacji, o czym świadczy wzrost wskaźników ewaluacyjnych.

• Większość uczestników nabyła rozbudowane umiejętności praktyczne, a także bardziej świadomie planuje swoją przyszłość. Trenują umiejętności, które przydadzą się im w dalszej edukacji i życiu zawodowym. Lepiej wykorzystują swoje sieci kontaktów.

• Udział w Programie pozytywnie wpłynął na aktywność zaangażowanych w nim organizacji i uczestników – wzmocniła się ich aktywność. Organizacje stały się bardziej skuteczne w pozyskiwaniu środków na swoje działania. Po zakończeniu realizacji projektów przejawiają dużą aktywność w aplikowaniu i pozyskiwaniu środków na kolejne działania.

• Program ma bardzo silny wymiar edukacyjny i formacyjny, zarówno dla koordynatorów, jak i uczestników. Cele Programu są przez nich mocno zinternalizowane. Świadectwa, z którymi się zetknęliśmy wskazują, że pod wpływem szkoleń i kontaktów z Fundacją, przynajmniej część koordynatorów zmieniła sposób dotychczasowego działania.

• Bardzo wysoko oceniana jest formalna strona Programu – w zasadzie bezproblemowa sprawozdawczość oraz świetny kontakt koordynatorów z Administratorem.

• Osoby zaangażowane w Program, zarówno w ramach projektów, jak i pomiędzy nimi, tworzą społeczność, powstają sieci kontaktów, które będą istnieć po zakończeniu działań projektowych.

• Dzięki wymogowi upubliczniania wyników projektów, organizacje oraz uczestnicy stają się bardziej widzialni w środowisku lokalnym. Wzrasta ich prestiż i uznanie.

• Koordynatorzy podkreślają, że Program stawia wymusza wysoką jakość działań, dzięki czemu otrzymywane środki finansowe są racjonalnie wykorzystywane.

• Grupa beneficjentów stanowi naturalny zasób dla organizacji przy pozyskiwaniu przez nie nowych członków i liderów kolejnych projektów. Program wzmacnia organizacje instytucjonalnie.

Rekomendacje

89 | S t r o n a

• Uczestnictwo w Programie stanowi nie tylko szanse nabycia pewnych umiejętności, ale również jest źródeł satysfakcji i radości uczestników. Projekty dostarczają im możliwość spędzenia wspólnie czasu, wyjechania w miejsca do których dotychczas nie mieli szansy pojechać czy uczestnictwa w interesujących wydarzeniach. To wszystko składa się na ogólne zadowolenie i radość z uczestnictwa w Programie. W ankiecie zrealizowanej po projekcie aż 75,5 proc. młodzieży, że udział w nim dał im więc niż oczekiwali w momencie startu. Ten wymiar doskonale widać było także podczas wizyt towarzyszących badaniom jakościowym (analiza studiów przypadków). Zaangażowanie i entuzjazm, poczucie spełnienia związane z prowadzeniem projektu i uczestniczeniem w nim (nawet pomimo trudności, które pojawiły się w ciągu 18 miesięcy) były widoczne jak na dłoni.

Wyzwania i rekomendacje

• Strategie koordynatorów różnią się między sobą, różne są sposoby zarządzania projektem, metody rekrutacji i doboru grupy uczestników. Jak wskazują badania, nie ma to bezpośredniego przełożenia na sukces, jaki odnoszą projekty. Koordynatorzy powinni być jednak świadomi, że każdy wybór ma określone konsekwencje oraz jak ich niepożądane skutki można zneutralizować.

• Koordynatorzy wypracowali szereg metod służących utrzymaniu grupy i pobudzania zaangażowania młodzieży w projekty. Warto wzmocnić wymianę informacji na temat strategii przynoszących rezultaty.

• Program szkoleniowy w Programie jest bardzo rozwinięty. Na podstawie badań rekomendujemy jednak rozbudowanie następujących tematów: o Jak skutecznie promować projekty oraz ich rezultaty, pokazanie korzyści,

jakie może przynieść promocja stojącej za projektem organizacji oraz jak zachęcić do współpracy potencjalnych partnerów lokalnych,

o Zagadnienie integracji uczestników, pomoc w pobudzaniu równomiernego zaangażowania wszystkich uczestników, praktyczne ćwiczenia,

o Przeciwdziałanie przesunięciom w harmonogramie (lepsze planowanie, większa elastyczność),

o Wsparcie w zakresie radzenia sobie z formalną stroną projektów. Dominujące tematy to budżetowanie, rozliczanie projektów, odzyskiwane podatku VAT, kontakty z urzędem skarbowym,

o Koordynatorzy chcieliby, aby poświęcić mu jeszcze więcej uwagi wymianie doświadczeń między projektami, szczególnie w kwestii radzenia sobie z trudnościami i niepowodzeniami,

• W działania projektowe w naturalny sposób angażują się osoby bardziej śmiałe i przedsiębiorcze. Wyzwaniem w najbliższej edycji jest wypracowanie sposobów, aby w większym stopniu pobudzić do działania osoby, które pozostają zwykle na uboczu.

• Częstym sposobem podziału pracy w projektach jest podział na grupy zadaniowe, którymi kierują młodzi liderzy. Koordynacja pracy kolegów jest trudnym i

Rekomendacje

90 | S t r o n a

wymagającym zadaniem, należałoby więc zwrócić uwagę na odpowiednie wsparcie dla wprawiających się koordynatorów. To od nich zależy, w jakim stopniu włączą innych – czy podzielą się pracą, czy zrobią wszystko samodzielnie

• Wrażliwą kwestią są relacje rodzinne między koordynatorem a uczestnikami. Młodsi krewni są jego naturalnymi sprzymierzeńcami, przejmują często inicjatywę w dodatkowych działaniach. Specjalna relacja łącząca ich z koordynatorami może być jednak także źródłem konfliktów.

• Należy w jak najszerszym stopniu informować o fakcie uczestnictwa młodzieży w projekcie ich szkoły. Uczniowie nie zawsze chwalą się dodatkowymi zajęciami. Zaświadczenie od organizacji zewnętrznej wobec szkoły może pomóc uczestnikom w pogodzeniu obowiązków szkolnych z projektowymi, podnieść ich prestiż.

• Absolwenci Programu są więc cenną zdobyczą dla dotowanych organizacji i przyczyniają się do ich rozwoju instytucjonalnego. Wydaje się, że ten potencjał mógłby być jeszcze bardziej wykorzystany przez większe włączenie młodych ludzi w trakcie trwania projektu w takie wydarzenia jak wyjazdowe szkolenia. Szkolenia skierowane do młodych liderów mogłyby wzmocnić w nich nie tylko chęć do dalszej pracy w społecznościach lokalnych, lecz także rozwinąć ich kompetencje liderskie.

• Komunikacja między Administratorem a koordynatorami została oceniona bardzo dobrze, dużo pozytywnych opinii zebrał internetowy Panel Wnioskodawcy. Pojawiły się uwagi dotyczące technicznej strony jego funkcjonowania:

o Zbyt małej liczby znaków w polach sprawozdania merytorycznego. Koordynatorzy wskazywali, że nie ma wystarczająco dużo miejsca, by wpisać wymagane informacje. Ograniczenie skutkuje tym, że koordynatorzy stosują duże skróty myślowe, skracają wyrazy, omijają spacje, przez co sprawozdania tekst sprawozdań mało czytelnymi. Sprawozdania są przez to także mniej wartościowym materiałem do analizy treści– nie jest pewne, czy znajdują się tam wszystkie informacje (np. dotyczące efektów danego projektu).

o Braku możliwości poprawiania wprowadzonych faktur w raporcie finansowym (błędy, literówki), niekiedy faktury zapisywały się podwójnie, czego także nie można było skorygować.

o W budżecie nie można było rozróżnić wkładu własnego i wkładu sponsorów, była przewidziana tylko jedna rubryka.

o Brak możliwości korekty zapisów po zapisaniu ich do schowka.

Rekomendacje

91 | S t r o n a

Wskazówki dla koordynatorów

Rekrutacja uczestników projektów. Rekomendowany schemat postępowania koordynatorów

1. Określ grupę docelową projektu i profil uczestników.

• W jakim wieku będą uczestnicy projektu?

! Pamiętaj, że osoby, które w momencie rozpoczęcia projektów uczęszczają do II klasy liceum/gimnazjum, będą w jego trakcie przygotowywać się do egzaminów licealnych/gimnazjalnych.

• Czy młodzież powinna pochodzić z jednej czy z kilku miejscowości?

! Pamiętaj, że realizacja projektów z młodzieżą pochodzącą z różnych miejscowości wymaga rozwiązania kwestii dojazdów na zajęcia.

• Z jakich środowisk powinna pochodzić młodzież biorąca udział w projekcie?

! Pamiętaj, że rekrutacja osób wyłącznie ze środowisk wykluczonych społecznie może przyczynić się do pogłębienia ich stygmatyzacji.

! Pamiętaj, że rekrutacja osób z różnych środowisk będzie wymagała od Ciebie większego nacisku na integrację grupy.

2. Określ metodę rekrutacji beneficjentów.

• W jaki sposób dotrzeć do przyszłych uczestników?

! Pamiętaj, że wybór kanału informowania o projekcie wpływa na kształt grupy, z którą będziesz pracować.

• Jakie kryteria doboru przyjąć w sytuacji, gdy chętnych jest więcej niż miejsc?

! Daj szansę uczestnictwa w projekcie również młodzieży, która dotychczas nie współpracowała z organizacjami pozarządowymi.

Rady dotyczące zarządzania projektem przez koordynatorów 1. Zorganizuj stałe miejsce spotkań dla grupy projektowej. Miejsce przywiązuje

młodzież do projektu. 2. Jeśli uczestnicy pochodzą z różnych miejscowości, pomyśl o zorganizowaniu im

transportu na zajęcia. 3. Spraw, aby wśród młodzieży wytworzyło się poczucie odpowiedzialności za

realizację działań. 4. Grupa znacznie lepiej niż ty wyegzekwuje od swych członków wypełnienie

obietnic i zobowiązań. 5. Dbaj aby poszczególne działania miały swoich liderów spośród młodzieży, dzięki

czemu unikniesz sytuacji rozmycia się odpowiedzialności w grupie. 6. Dbaj o wymienność ról w poszczególnych działaniach. Młodzież powinna mieć

szanse spróbować się w różnych sytuacjach. 7. Wspólny wyjazd lub warsztaty integracyjne na początku realizacji projektu

Rekomendacje

92 | S t r o n a

ułatwią integrację grupy. 8. Zachęcaj młodzież do dzielenia się posiadanymi umiejętnościami z innymi

członkami grupy projektowej. 9. Stwarzaj jak najwięcej sytuacji, w których uczestnicy będą kontaktowali się z

przedstawicielami instytucji/istotnymi lokalnie osobami. Przełamanie bariery przed kontaktem z dorosłymi ćwicz w kontrolowanych sytuacjach i konwencji zabawy np. przez zrealizowanie reportażu.

10. Bądź elastyczny w podejściu do planu działań. Nie bój się dokonywać zmian, gdy wymaga tego sytuacja.

11. Bądź wyrozumiały dla chwilowej niedyspozycji uczestników. Niech uczestnictwo w projekcie będzie dla młodzieży przyjemnością, a nie obowiązkiem.

12. Rozłóż działania w projekcie tak, aby młodzież miała na co czekać. 13. W przypadku gdy na projekt składa się realizacja różnych działań w podgrupach,

pamiętaj o cyklicznej organizacji spotkań wszystkich osób biorących udział w projekcie.

14. Co jakiś czas organizuj spotkania ewaluacyjne, na których razem z młodzieżą będziesz miał szanse zastanowić się na skutecznością zrealizowanych działań i wyciągnąć wnioski na przyszłość.

15. Na bieżąco reaguj na konflikty pojawiające się w grupie uczestników. 16. Chwal się jak najszerzej osiągnięciami uczestników, prezentujcie je wspólnie w

społeczności i poza nią.

A

ne

ks

93

| S

tr

on

a

An

eks

Tab

ela

5. Z

bio

rcze

zes

taw

ien

ie w

ynik

ów

dla

po

dm

iotó

w k

oo

rdyn

ują

cych

pro

jek

ty w

Reg

ion

aln

ym K

on

ku

rsie

Gra

nto

wym

Indeks zbiorczy




Partycypacja i otwarcie na

partnerów

Gęstość i jakość sieci społecznej

Moc sieci społecznej

Siła przyciągania organizacji


Zakres oddziaływania

Źródła informacji

Konsultacje

Zaangażowanie młodzieży

Gm

inn

y O

śro

dek

Ku

ltu

ry

w B

ucz

ko

wic

ach

3

5%

2

0%

4

%

25

%

92

%

27

%

25

%

8%

0

%

8%

2

5%

8

3%

1

00

%

Sto

war

zysz

enie

Prz

yjac

iół

Szk

oły

Po

dst

awo

wej

nr

1

im. L

ud

wik

a H

ole

sza

w

Św

ierk

lan

ach

In

icja

tyw

a

34

%

11

%

27

%

38

%

58

%

11

%

10

%

13

%

42

%

13

%

38

%

17

%

10

0%

gru

pa

nie

form

aln

a w

Żu

ko

wie

2

4%

1

4%

6

%

25

%

50

%

16

%

5%

2

0%

-8

%

20

%

25

%

10

0%

0

%

Sto

war

zysz

enie

Ko

rzk

iew

2

3%

2

5%

4

%

-13

%

75

%

21

%

47

%

8%

0

%

8%

-1

3%

5

0%

1

00

%

Bib

lio

tek

a P

ub

licz

na

Mia

sta

i G

min

y Ł

apy

Fil

ia B

ibli

ote

czn

a

w U

ho

wie

21

%

2%

0

%

38

%

46

%

0%

5

%

0%

0

%

0%

3

8%

9

2%

0

%

Gm

inn

y O

śro

dek

Ku

ltu

ry

Paw

łow

ice

21

%

16

%

22

%

0%

4

6%

1

0%

3

%

35

%

8%

3

5%

0

%

-8%

1

00

%

Sto

war

zysz

enie

Wsi

Bu

ko

wie

c 2

0%

1

7%

1

0%

2

5%

2

9%

1

%

12

%

38

%

-17

%

38

%

25

%

-42

%

10

0%

G

min

ny

Ośr

od

ek K

ult

ury

w

Nie

chlo

wie

1

8%

1

0%

2

5%

2

5%

1

3%

6

%

-27

%

50

%

0%

5

0%

2

5%

-7

5%

1

00

%

Sto

war

zysz

enie

na

rzec

z R

ozw

oju

Do

lin

y W

iaru

1

7%

1

0%

1

1%

2

5%

2

1%

2

%

7%

2

3%

0

%

23

%

25

%

42

%

0%

To

war

zyst

wo

Zie

mi G

óro

wsk

iej

17

%

12

%

13

%

0%

4

2%

3

6%

0

%

0%

2

5%

0

%

0%

8

3%

0

%

Fu

nd

acja

Ob

cho

dó

w 7

50

-lec

ia

Kam

ion

ny

16

%

23

%

-1%

1

3%

2

9%

5

2%

2

7%

-1

0%

8

%

-10

%

13

%

58

%

0%

Pił

awia

nie

na

rzec

z M

łod

zież

y 1

4%

1

%

5%

0

%

50

%

0%

0

%

3%

8

%

3%

0

%

0%

1

00

%

Sto

war

zysz

enie

Ro

zwo

ju G

min

y 1

4%

4

%

-29

%

13

%

67

%

18

%

-5%

0

%

-58

%

0%

1

3%

3

3%

1

00

%

A

ne

ks

94

| S

tr

on

a

Indeks zbiorczy





partnerów







Konsultacje


Brz

uze

Gm

inn

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w N

ow

ym P

ilcz

ynie

1

4%

1

8%

2

4%

-2

5%

3

8%

3

8%

1

8%

-3

%

50

%

-3%

-2

5%

7

5%

0

%

Fu

nd

acja

Prz

ysta

nek

Do

bry

ch

Myś

li

13

%

4%

1

1%

-1

3%

5

0%

1

9%

1

3%

-2

0%

4

2%

-2

0%

-1

3%

0

%

10

0%

Mie

jsk

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w B

rusa

ch

13

%

7%

-1

4%

-1

3%

7

1%

1

9%

5

%

-3%

-2

5%

-3

%

-13

%

42

%

10

0%

Sto

war

zysz

enie

Sp

ołe

czn

o-

Ku

ltu

raln

e Is

teb

na

13

%

12

%

6%

1

3%

2

1%

-5

%

2%

3

8%

-2

5%

3

8%

1

3%

4

2%

0

%

Gm

inn

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w B

rzeź

niu

Fil

ia w

Kli

czk

ow

ie

Mał

ym

12

%

7%

2

3%

0

%

17

%

-1%

1

0%

1

3%

3

3%

1

3%

0

%

33

%

0%

Sto

war

zysz

enie

Ak

tyw

izac

ji

Spo

łecz

nej

i T

wó

rcze

j Mło

dzi

eży

INT

ER

SUM

12

%

10

%

24

%

-38

%

50

%

-11

%

-7%

4

8%

0

%

48

%

-38

%

0%

1

00

%

Sto

war

zysz

enie

Sp

ołe

czn

o-

Ku

ltu

raln

e SO

LE

C Z

DR

ÓJ

11

%

-4%

1

0%

-5

0%

8

8%

-1

3%

0

%

3%

1

7%

3

%

-50

%

75

%

10

0%

Sto

war

zysz

enie

Tea

tral

ne

Leg

ion

1

1%

-3

%

8%

-1

3%

5

0%

-2

2%

-1

8%

3

3%

-1

7%

3

3%

-1

3%

1

00

%

0%

G

min

na

Bib

lio

tek

a P

ub

licz

na

w

Ko

lnie

z s

ied

zib

ą

w C

zerw

on

em

11

%

0%

4

%

38

%

0%

1

%

0%

0

%

8%

0

%

38

%

0%

0

%

Mie

jsk

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w T

uch

oli

1

0%

-1

7%

8

%

0%

5

0%

2

%

-52

%

0%

1

7%

0

%

0%

0

%

10

0%

Gm

inn

y O

śro

dek

Ku

ltu

ry

w W

ild

ze

10

%

-6%

1

%

13

%

33

%

-1%

5

%

-23

%

25

%

-23

%

13

%

67

%

0%

Gm

inn

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w B

ulk

ow

ie

10

%

-2%

0

%

0%

4

2%

-7

%

2%

0

%

0%

0

%

0%

8

3%

0

%

Mie

jsk

o-G

min

ny

Ośr

od

ek

9%

1

8%

3

2%

-1

3%

0

%

1%

5

%

48

%

17

%

48

%

-13

%

0%

0

%

A

ne

ks

95

| S

tr

on

a

Indeks zbiorczy





partnerów







Konsultacje


Ku

ltu

ry w

Str

um

ien

iu

Sto

war

zysz

enie

Żu

ław

y G

dań

skie

9

%

17

%

33

%

-13

%

0%

3

%

-3%

5

0%

1

7%

5

0%

-1

3%

0

%

0%

Sto

war

zysz

enie

Ko

bie

t B

iesz

czad

zkic

h N

ASZ

A S

ZA

NSA

9

%

-2%

8

%

-13

%

42

%

-11

%

5%

0

%

17

%

0%

-1

3%

8

3%

0

%

Gm

inn

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w G

od

ow

ie

8%

1

5%

1

8%

0

%

0%

1

8%

0

%

28

%

8%

2

8%

0

%

0%

0

%

Sto

war

zysz

enie

Prz

yjac

iół

i A

bso

lwen

tów

Szk

oły

w

Wys

ock

iej M

ałej

8%

2

0%

8

%

13

%

-8%

1

9%

1

7%

2

5%

-8

%

25

%

13

%

83

%

-10

0%

Mie

jsk

o-G

min

ny

Ośr

od

ek

Ku

ltu

ry w

Bie

żun

iu

8%

6

%

0%

1

3%

1

3%

4

%

15

%

0%

0

%

0%

1

3%

2

5%

0

%

Fu

nd

acja

Po

mo

cy S

zko

le

im. E

. Mac

hn

iew

icza

8

%

-10

%

17

%

25

%

0%

3

4%

-6

5%

0

%

33

%

0%

2

5%

0

%

0%

Sto

war

zysz

enie

Prz

yjac

iół

I

Lic

eum

Ogó

lno

ksz

tałc

ąceg

o

w K

oźm

inie

Wie

lko

po

lsk

im

7%

-9

%

-6%

0

%

42

%

5%

-1

8%

-1

3%

0

%

-13

%

0%

8

3%

0

%

Klu

b G

ier

Lo

gicz

nyc

h S

zaro

tka

w

Wad

ow

icac

h G

órn

ych

7

%

1%

2

2%

-1

3%

1

7%

-3

%

-5%

1

0%

3

3%

1

0%

-1

3%

3

3%

0

%

„Nas

ze D

ziec

i”

6%

4

%

20

%

0%

0

%

3%

0

%

8%

3

3%

8

%

0%

0

%

0%

St

ow

arzy

szen

ie M

iło

śnik

ów

D

rosz

ko

wa

6%

-2

3%

-1

7%

3

8%

2

5%

-1

1%

-8

%

-50

%

17

%

-50

%

38

%

50

%

0%

Och

otn

icza

Str

aż P

oża

rna

w

Ch

oci

szew

ie

5%

-5

%

-3%

-1

3%

4

2%

0

%

-10

%

-5%

0

%

-5%

-1

3%

8

3%

0

%

Ucz

nio

wsk

i Klu

b S

po

rto

wy

ZA

K

w P

ola

no

wie

5

%

-8%

-9

%

0%

3

8%

-5

%

-2%

-1

8%

0

%

-18

%

0%

7

5%

0

%

Gm

inn

a i P

ow

iato

wa

Bib

lio

tek

a P

ub

licz

na

4

%

12

%

5%

-1

3%

1

3%

9

%

0%

2

8%

-1

7%

2

8%

-1

3%

2

5%

0

%

A

ne

ks

96

| S

tr

on

a

Indeks zbiorczy





partnerów







Konsultacje


w R

zecz

nio

wie

Sto

war

zysz

enie

Wsp

iera

jące

R

ozw

ój D

ziec

i i M

łod

zież

y Św

iatł

o

4%

2

0%

9

%

-13

%

0%

2

7%

2

3%

1

0%

8

%

10

%

-13

%

0%

0

%

Sto

war

zysz

enie

In

icja

tyw

L

ok

aln

ych

w W

ojn

ow

ie

4%

1

%

1%

1

3%

0

%

0%

0

%

3%

0

%

3%

1

3%

0

%

0%

Stu

k-P

uk

Rad

zyń

skie

St

ow

arzy

szen

ie d

la K

ult

ury

2

%

2%

-9

%

13

%

4%

-3

%

0%

8

%

-25

%

8%

1

3%

8

%

0%

Sto

war

zysz

enie

Ro

zwo

ju W

si

Świę

tok

rzys

kie

j 2

%

2%

1

%

0%

4

%

5%

0

%

3%

0

%

3%

0

%

8%

0

%

STO

WA

RZ

YSZ

EN

IE B

AR

DZ

O

AK

TY

WN

A W

IEŚ

w R

afał

ów

ce

2%

6

%

14

%

-13

%

0%

1

9%

-2

%

3%

2

5%

3

%

-13

%

0%

0

%

Sto

war

zysz

enie

na

rzec

z ro

zwo

ju

i Ak

tyw

no

ści P

ień

ko

wo

-

Pie

ńk

ów

ko

1%

-5

%

15

%

0%

-4

%

-18

%

-10

%

13

%

17

%

13

%

0%

-8

%

0%

Fu

nd

acja

Łag

ow

ski D

om

Art

ysty

1

%

-6%

-1

0%

2

5%

-4

%

23

%

-22

%

-20

%

0%

-2

0%

2

5%

9

2%

-1

00%

M

ięd

zyn

aro

do

we

Sto

war

zysz

enie

Mił

ośn

ikó

w

Tw

órc

zośc

i Ern

sta

Wie

cher

ta

1%

-3

%

3%

0

%

4%

-1

%

-5%

-3

%

8%

-3

%

0%

8

%

0%

Mie

jsk

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

im. S

tefa

na

Mic

hal

skie

go

1%

0

%

0%

0

%

4%

-1

%

0%

0

%

0%

0

%

0%

8

%

0%

Gm

inn

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w R

eńsk

iej W

si

1%

-1

8%

-2

9%

-2

5%

7

5%

-4

%

0%

-5

0%

-8

%

-50

%

-25

%

50

%

10

0%

Mie

jsk

i Ośr

od

ek K

ult

ury

w

Wys

ok

iej M

azo

wie

ckie

j 0

%

7%

3

%

-13

%

4%

9

%

22

%

-10

%

17

%

-10

%

-13

%

-92

%

10

0%

Gm

inn

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w P

iek

osz

ow

ie

0%

0

%

0%

0

%

0%

0

%

0%

0

%

0%

0

%

0%

0

%

0%

Gm

inn

y O

śro

dek

Ku

ltu

ry

-1%

-1

%

-3%

0

%

0%

1

%

0%

-5

%

0%

-5

%

0%

0

%

0%

A

ne

ks

97

| S

tr

on

a

Indeks zbiorczy





partnerów







Konsultacje


w W

ydm

inie

Sto

war

zysz

enie

Nas

za W

ieś

Lu

bin

ick

o

-1%

1

1%

1

9%

-3

8%

4

%

-12

%

7%

3

8%

0

%

38

%

-38

%

-92

%

10

0%

To

war

zyst

wo

Mił

ośn

ikó

w P

iątk

u

i Ok

oli

c -2

%

1%

-1

%

-13

%

4%

3

%

2%

-3

%

0%

-3

%

-13

%

8%

0

%

Fu

nd

acja

Nie

wid

zial

na

Ręk

a

w M

on

etac

h

-3%

-1

%

8%

-3

8%

1

7%

-5

%

3%

0

%

17

%

0%

-3

8%

3

3%

0

%

To

war

zyst

wo

Mił

ośn

ikó

w L

esk

a i O

ko

lic

-3%

-9

%

-9%

1

3%

-8

%

-16

%

7%

-1

8%

0

%

-18

%

13

%

83

%

-10

0%

Gm

inn

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w C

ho

czew

ie

-3%

-1

6%

-1

5%

-2

5%

4

2%

1

3%

-3

0%

-3

0%

0

%

-30

%

-25

%

83

%

0%

Cen

tru

m K

ult

ury

i Sp

ort

u G

min

y E

łk z

/s w

Str

adu

nac

h

-4%

-1

0%

-1

2%

0

%

4%

-1

%

-13

%

-15

%

-8%

-1

5%

0

%

8%

0

%

Nad

bu

żań

skie

Sto

war

zysz

enie

E

du

kac

yjn

e w

e W

łod

awie

-5

%

3%

4

%

13

%

-38

%

0%

0

%

8%

0

%

8%

1

3%

-7

5%

0

%

Mie

jsk

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w T

om

aszo

wie

Lu

bel

skim

-5

%

12

%

19

%

-13

%

-38

%

4%

-7

%

38

%

0%

3

8%

-1

3%

-7

5%

0

%

Bib

lio

tek

a P

ub

licz

na

im. J

ana

Łas

kie

go M

łod

szeg

o

-5%

-1

%

1%

1

3%

-3

3%

-1

5%

1

0%

3

%

0%

3

%

13

%

-67

%

0%

Sto

war

zysz

enie

In

icja

tyw

L

ok

aln

ych

Tłu

ście

c -5

%

10

%

10

%

0%

-4

2%

2

4%

-5

%

13

%

8%

1

3%

0

%

-83

%

0%

Bib

lio

tek

a P

ub

licz

na

Gm

iny

Lin

ia

-5%

-1

8%

-1

2%

0

%

8%

-1

3%

-2

%

-40

%

17

%

-40

%

0%

1

7%

0

%

Sto

war

zysz

enie

Mił

ośn

ikó

w

War

mii

-6

%

-25

%

-25

%

-13

%

38

%

-24

%

0%

-5

0%

0

%

-50

%

-13

%

75

%

0%

Sam

orz

ądo

we

Cen

tru

m K

ult

ury

T

urs

tyk

i i R

ekre

acji

w

Po

pie

low

ie

-6%

-1

5%

-3

%

-50

%

42

%

-16

%

-30

%

3%

-8

%

3%

-5

0%

8

3%

0

%

A

ne

ks

98

| S

tr

on

a

Indeks zbiorczy





partnerów







Konsultacje


Sto

war

zysz

enie

Ro

dzi

na

Ko

lpin

ga w

Po

reb

ie Ż

ego

ty

-7%

-1

3%

-1

2%

1

3%

-1

7%

-1

4%

-3

5%

1

0%

-3

3%

1

0%

1

3%

-3

3%

0

%

Sto

war

zysz

enie

Tw

órc

ów

K

ult

ury

w K

rężn

icy

Jare

j -7

%

9%

3

%

0%

-4

2%

1

9%

1

2%

-3

%

8%

-3

%

0%

-8

3%

0

%

Un

ia I

zers

ka

-8%

-5

%

-18

%

0%

-8

%

10

%

3%

-2

8%

-8

%

-28

%

0%

-1

7%

0

%

Bib

lio

tek

a P

ub

licz

na

Gm

iny

Kry

nic

e -9

%

7%

8

%

0%

-5

0%

2

5%

-5

%

0%

1

7%

0

%

0%

0

%

-10

0%

Fu

nd

usz

Lo

kal

ny

na

Rze

cz

Ro

zwo

ju S

po

łecz

neg

o

w W

ido

wie

-10

%

5%

0

%

0%

-4

6%

5

%

10

%

0%

0

%

0%

0

%

8%

-1

00%

Cen

tru

m K

ult

ury

Fiz

yczn

ej

i Ro

zwo

ju L

ok

aln

ego

w R

ako

wie

-1

0%

-3

%

-5%

1

3%

-4

6%

-7

%

15

%

-18

%

8%

-1

8%

1

3%

8

%

-10

0%

Sto

war

zysz

enie

In

icja

tyw

K

ult

ura

lnyc

h S

po

łecz

nyc

h

i Ed

uk

acyj

nyc

h

-11

%

-1%

2

5%

0

%

-67

%

-45

%

-8%

5

0%

0

%

50

%

0%

-3

3%

-1

00%

Sto

war

zysz

enie

Raz

em

w P

rzys

zło

ść w

Brz

ost

ku

-1

1%

-1

3%

-1

6%

1

3%

-2

9%

8

%

-32

%

-15

%

-17

%

-15

%

13

%

-58

%

0%

Gm

inn

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a

w M

ałk

ini G

órn

ej

-12

%

-11

%

0%

0

%

-38

%

-25

%

-7%

0

%

0%

0

%

0%

-7

5%

0

%

Sto

war

zysz

enie

Na

Rze

cz

Ro

zwo

ju K

oła

Go

spo

dyń

W

iejs

kic

h w

Plu

sko

węs

ach

-12

%

11

%

3%

1

3%

-7

5%

0

%

10

%

23

%

-17

%

23

%

13

%

-50

%

-10

0%

Sto

war

zysz

enie

Po

rozu

mie

nie

d

la Z

ielo

nk

i -1

3%

-8

%

-7%

-1

3%

-2

5%

-4

%

-15

%

-5%

-8

%

-5%

-1

3%

-5

0%

0

%

To

war

zyst

wo

Prz

yjac

iół

Zie

mi

Kra

sno

siel

ckie

j -1

5%

-1

3%

7

%

-13

%

-42

%

-1%

-3

5%

-3

%

17

%

-3%

-1

3%

-8

3%

0

%

FU

ND

AC

JA A

KT

YW

NO

ŚCI

LO

KA

LN

EJ

w P

usz

czyk

ow

ie

-20

%

-3%

-1

0%

0

%

-67

%

-7%

2

5%

-2

8%

8

%

-28

%

0%

-3

3%

-1

00%

A

ne

ks

99

| S

tr

on

a

Indeks zbiorczy





partnerów







Konsultacje


Sto

war

zysz

enie

Pel

ikan

w

Żyd

ow

ie

-22

%

3%

3

%

-50

%

-46

%

1%

1

7%

-1

0%

1

7%

-1

0%

-5

0%

-9

2%

0

%

Gru

pa

Nie

form

aln

a

z T

arn

ogó

ry

-23

%

-24

%

-25

%

0%

-4

2%

-3

%

-18

%

-50

%

0%

-5

0%

0

%

-83

%

0%

Sto

war

zysz

enie

Prz

estr

zeń

w

Węg

row

ie

-25

%

-41

%

-31

%

-25

%

-4%

-4

8%

-6

3%

-1

3%

-5

0%

-1

3%

-2

5%

-8

%

0%

Mie

jsk

o -

Gm

inn

a B

ibli

ote

ka

Pu

bli

czn

a w

Iłż

y -3

0%

-4

9%

-1

6%

-5

0%

-4

%

-67

%

-65

%

-15

%

-17

%

-15

%

-50

%

-8%

0

%

Mie

jsk

o -

Gm

inn

y O

śro

dek

K

ult

ury

w L

ub

awce

-3

0%

-5

%

-10

%

-75

%

-29

%

-8%

5

%

-13

%

-8%

-1

3%

-7

5%

-5

8%

0

%

Sto

war

zysz

enie

Ro

zwo

ju W

si

Łu

bo

wo

-4

0%

-5

0%

-9

%

-75

%

-25

%

-66

%

-73

%

-10

%

-8%

-1

0%

-7

5%

-5

0%

0

%

Sto

war

zysz

enie

Mił

ośn

icy

Zie

mi

Gar

dej

skie

j Gar

dan

um

-4

1%

-1

1%

-2

7%

-7

5%

-5

0%

7

%

-27

%

-13

%

-42

%

-13

%

-75

%

-10

0%

0%

Sto

war

zysz

enie

Po

mó

żmy

Sob

ie

w P

szo

wie

-4

2%

-5

%

-29

%

-88

%

-46

%

-1%

1

0%

-2

5%

-3

3%

-2

5%

-8

8%

-9

2%

0

%

Mie

jsk

i Ośr

od

ek K

ult

ury

w

Sto

czk

u Ł

uk

ow

skim

-4

3%

-2

%

-12

%

-63

%

-96

%

10

%

-2%

-1

5%

-8

%

-15

%

-63

%

-92

%

-10

0%

Gm

inn

y O

śro

dek

Ku

ltu

ry G

min

y P

sary

-5

4%

-2

9%

-2

5%

-6

3%

-1

00%

7

%

-70

%

-25

%

-25

%

-25

%

-63

%

-10

0%

-10

0%

A

ne

ks

10

0 |

St

ro

na

T

abel

a 6

. Zb

iorc

ze z

esta

wie

nie

wyn

ikó

w d

la o

rgan

izac

ji k

oo

rdyn

ują

cych

pro

jek

ty w

Ogó

lno

po

lsk

im K

on

ku

rsie

Gra

nto

wym

Indeks zbiorczy

Lokalny kapitał

społeczny




partnerów

gęstość i jakość sieci społecznej

moc sieci społecznej

siła przyciągania

organizacji

aktywność organizacji

zakres oddziaływania

źródła informacji

konsultacje

zaangażowanie młodzieży

Sto

war

zysz

enie

Ku

ltu

raln

o-

Ośw

iato

we

Wsi

Ro

pic

a P

ols

ka

25

%

20

%

25

%

13

%

42

%

16

%

18

%

25

%

25

%

25

%

13

%

83

%

0%

Sto

war

zysz

enie

Ko

bie

t W

iejs

kic

h

w S

ław

sku

2

5%

4

%

3%

0

%

92

%

5%

1

0%

-3

%

8%

-3

%

0%

8

3%

1

00

%

Sto

war

zysz

enie

Ro

zwo

ju K

ręp

cew

a 2

4%

2

%

9%

0

%

83

%

0%

-5

%

10

%

8%

1

0%

0

%

67

%

10

0%

St

ow

arzy

szen

ie C

ho

cisz

ewo

W

spó

lna

Prz

yszł

ość

2

1%

1

5%

4

0%

-1

3%

4

2%

0

%

8%

3

8%

4

2%

3

8%

-1

3%

8

3%

0

%

Och

otn

icza

Str

aż P

oża

rna

Dzi

ecin

ów

1

9%

2

2%

5

5%

0

%

0%

2

8%

-3

%

43

%

67

%

43

%

0%

0

%

0%

Un

isła

wsk

ie T

ow

arzy

stw

o

His

tory

czn

e 1

9%

2

5%

3

1%

-2

5%

4

6%

1

0%

-5

%

70

%

-8%

7

0%

-2

5%

-8

%

10

0%

Och

otn

icza

Str

aż P

oża

rna

w

Brz

ozo

wej

1

9%

4

1%

2

3%

1

3%

0

%

27

%

40

%

55

%

-8%

5

5%

1

3%

0

%

0%

Sto

war

zysz

enie

Mił

ośn

ikó

w

Pel

pli

na

16

%

24

%

16

%

-13

%

38

%

20

%

20

%

33

%

0%

3

3%

-1

3%

7

5%

0

%

Otm

uch

ow

skie

Sto

war

zysz

enie

E

du

kac

yjn

o-T

ech

no

logi

czn

e O

SET

1

6%

2

6%

2

9%

0

%

8%

1

2%

1

7%

5

0%

8

%

50

%

0%

-8

3%

1

00

%

Fu

nd

usz

Lo

kal

ny

Mas

ywu

Śn

ieżn

ika

z W

ójt

ow

ic

16

%

-3%

-1

%

-25

%

92

%

-11

%

5%

-3

%

0%

-3

%

-25

%

83

%

10

0%

Sto

war

zysz

enie

Prz

yjac

iół

Gm

iny

Ko

czał

a 8

%

2%

1

%

-13

%

42

%

4%

1

7%

-1

5%

1

7%

-1

5%

-1

3%

8

3%

0

%

Sto

war

zysz

enie

Kaw

ęczy

ńsk

ie

Fo

rum

Ro

dzi

ców

7

%

25

%

0%

1

3%

-8

%

16

%

17

%

43

%

-42

%

43

%

13

%

83

%

-10

0%

Ko

rfan

tow

skie

Sto

war

zysz

enie

O

świa

tow

e E

KW

AN

S 4

%

-3%

8

%

13

%

0%

-3

5%

0

%

25

%

-8%

2

5%

1

3%

0

%

0%

A

ne

ks

10

1 |

St

ro

na

St

ow

arzy

szen

ie K

ob

iet

Ak

tyw

nyc

h

z R

adli

na

4%

2

9%

6

%

-13

%

-8%

8

%

17

%

63

%

-50

%

63

%

-13

%

83

%

-10

0%

Sto

war

zysz

enie

Ho

ryzo

nt

prz

y G

imn

azju

m w

Plu

sko

węs

ach

-4

%

8%

2

%

0%

-2

5%

0

%

10

%

13

%

-8%

1

3%

0

%

50

%

-10

0%

Sto

war

zysz

enie

Tw

órc

ów

Szt

uk

i w

Ząb

ko

wic

ach

Ślą

skic

h

-10

%

5%

1

8%

-3

8%

-2

5%

-1

%

-12

%

28

%

8%

2

8%

-3

8%

-5

0%

0

%

Sto

war

zysz

enie

Pro

mo

cji

i Ro

zwo

ju M

łod

y M

oło

dyc

z -1

2%

1

3%

1

6%

1

3%

-9

2%

4

%

-3%

4

0%

-8

%

40

%

13

%

-83

%

-10

0%

Nid

zick

i Fu

nd

usz

Lo

kal

ny

-19

%

12

%

-13

%

0%

-7

5%

5

%

23

%

8%

-3

3%

8

%

0%

-5

0%

-1

00%

St

ow

arzy

szen

ie M

łod

zi A

kty

wn

i w

Bie

run

iu

-25

%

-1%

-1

3%

-2

5%

-5

8%

-3

%

8%

-1

0%

-1

7%

-1

0%

-2

5%

-1

7%

-1

00%

A

ne

ks

10

2 |

St

ro

na

T

abel

a 7

. Zb

iorc

ze z

esta

wie

nie

wyn

ikó

w d

la u

czes

tnik

ów

Ogó

lno

po

lsk

iego

Ko

nk

urs

u G

ran

tow

ego

w p

od

zial

e n

a o

rgan

izac

je

Indeks ogólny

Trafna samoocena

Wsparcie społeczne



Wiara we własne

możliwości

Ogólne zadowolenie

z projektu

Samoocena

Doświadczenia w projekcie

Generator pozycji

Generator zasobów

Aktywność


Nabyte umiejętności

Planowanie przyszłości


Umiejętność prowadzenia

projektu


Sto

war

zysz

enie

Mił

ośn

ikó

w

Pel

pli

na

3

3,4

%

32

,6%

4

6,9

%

39

,3%

1

4,6

%

76

,0%

1

7,3

%

48

,0%

4

7,2

%

69

,1%

2

4,5

%

24

,7%

8

5,7

%

7,5

%

8,8

%

18

,9%

1

6,0

%

Sto

war

zysz

enie

Ku

ltu

raln

o-

Ośw

iato

we

Wsi

Ro

pic

a P

ols

ka

32

,0%

3

5,3

%

27

,2%

4

3,5

%

22

,1%

6

9,6

%

33

,5%

3

7,0

%

27

,0%

3

6,7

%

17

,9%

3

3,3

%

90

,2%

6

,9%

1

7,6

%

33

,8%

1

4,8

%

Och

otn

icza

Str

aż P

oża

rna

w

Brz

ozo

wej

3

1,8

%

32

,4%

3

6,6

%

33

,5%

2

4,6

%

88

,8%

1

2,8

%

52

,0%

5

3,2

%

46

,8%

1

0,0

%

12

,8%

7

9,2

%

8,5

%

26

,7%

1

9,0

%

28

,0%

Kat

oli

ckie

Sto

war

zysz

enie

W

spie

ran

ia R

ozw

oju

i D

ział

aln

ośc

i Szk

oły

w

Sad

ku

- K

ost

rzy

30

,9%

2

9,6

%

42

,5%

3

5,7

%

15

,7%

7

0%

5

,1%

5

4,2

%

32

,9%

6

4,5

%

30

,1%

2

3,1

%

77

,8%

6

,3%

1

2,6

%

17

,7%

1

6,7

%

Sto

war

zysz

enie

K

awęc

zyń

skie

Fo

rum

R

od

zicó

w

28

,0%

1

1,2

%

43

,7%

4

1,7

%

15

,3%

5

8,4

%

10

,4%

1

2,0

%

54

,8%

4

8,7

%

27

,8%

1

7,1

%

95

,1%

1

3,0

%

19

,7%

1

0,2

%

16

,0%

Sto

war

zysz

enie

Ro

zwo

ju

Krę

pce

wa

2

5,0

%

12

,2%

3

5,9

%

33

,7%

1

8,3

%

92

,5%

5

,7%

1

8,8

%

24

,4%

6

6,7

%

16

,5%

1

9,3

%

84

,2%

-2

,3%

1

8,1

%

11

,9%

2

5,0

%

Sto

war

zysz

enie

Prz

yjac

iół

Gm

iny

Ko

czał

a

23

,5%

1

3,2

%

21

,1%

3

9,3

%

20

,4%

6

8,3

%

18

,1%

8

,3%

2

,1%

4

9,8

%

11

,5%

2

1,7

%

91

,4%

4

,7%

1

6,8

%

27

,6%

1

6,7

%

Sto

war

zysz

enie

Ch

oci

szew

o

Wsp

óln

a P

rzys

zło

ść

22

,4%

1

7,3

%

28

%

33

,4%

1

1%

8

1,5

%

7,6

%

26

,9%

2

6,9

%

50

,7%

6

,4%

1

4,8

%

66

,1%

1

9,2

%

3,7

%

14

,0%

1

5,4

%

Sto

war

zysz

enie

Ko

bie

t A

kty

wn

ych

2

1,0

%

15

,8%

2

2%

3

3,2

%

12

,9%

7

3,6

%

8,9

%

22

,7%

2

0,9

%

43

,8%

1

,3%

1

2,0

%

81

,3%

6

,3%

8

,5%

1

2,0

%

18

,2%

Fu

nd

acja

Urb

an F

orm

s 2

0,8

%

29

%

17

,1%

2

6,4

%

10

,6%

4

0,0

%

4,2

%

53

,8%

4

,6%

3

5,1

%

11

,7%

9

,5%

6

1,1

%

8,7

%

-6,0

%

6,9

%

30

,8%

Och

otn

icza

Str

aż P

oża

rna

w

Dzi

ecin

ow

ie

19

,4%

1

6%

2

5,1

%

28

,7%

7

,6%

6

1,6

%

8%

2

4%

2

4,8

%

39

,3%

1

1,3

%

20

,5%

6

7,6

%

-2,0

%

16

,2%

6

,6%

0

,0%

Sto

war

zysz

enie

Tw

órc

ów

Sz

tuk

i 1

8,6

%

27

,1%

1

2,6

%

29

,3%

5

,4%

2

3,2

%

6,3

%

48

%

-4,8

%

36

,7%

5

,9%

5

,8%

6

8,6

%

13

,5%

-2

,3%

2

,5%

1

6,0

%

A

ne

ks

10

3 |

St

ro

na

Indeks ogólny

Trafna samoocena

Wsparcie społeczne



Wiara we własne

możliwości

Ogólne zadowolenie

z projektu

Samoocena

Doświadczenia w projekcie

Generator pozycji

Generator zasobów

Aktywność


Nabyte umiejętności

Planowanie przyszłości


Umiejętność prowadzenia

projektu


Otm

uch

ow

skie

St

ow

arzy

szen

ie

Ed

uk

acyj

no

-Tec

hn

olo

gicz

ne

OSE

T

17

,7%

1

6%

2

2,5

%

26

,4%

5

,7%

5

3,6

%

0,1

%

32

,0%

2

2,4

%

41

,9%

3

,1%

5

,5%

7

0,2

%

3,5

%

-2,9

%

4,1

%

16

,0%

Sto

war

zysz

enie

Pro

mo

cji

i Ro

zwo

ju M

łod

y M

oło

dyc

z

17

,1%

2

5,7

%

15

,1%

2

1%

6

,5%

7

,8%

1

,3%

5

0,0

%

20

,0%

2

6,3

%

-1,0

%

-1,1

%

60

,0%

4

,2%

-1

,7%

-1

,2%

2

2,2

%

Sto

war

zysz

enie

Mło

dzi

A

kty

wn

i

14

,6%

1

4,5

%

17

%

23

,4%

3

,5%

7

2,4

%

-2%

3

1,0

%

7,2

%

39

,6%

4

,1%

6

,0%

6

8,1

%

-3,9

%

1,0

%

-4,3

%

13

,8%

Un

isła

wsk

ie T

ow

arzy

stw

o

His

tory

czn

e

12

,1%

-0

,6%

1

1,6

%

29

,0%

8

,6%

6

8,9

%

-1,3

%

0%

-6

,7%

4

2,9

%

-1,5

%

10

,7%

7

8,4

%

-2,1

%

2,6

%

0,9

%

22

,2%

Nid

zick

i Fu

nd

usz

Lo

kal

ny

10

,4%

7

,3%

1

7,6

%

15

,5%

1

,0%

2

4,4

%

-2,1

%

16

,7%

5

,6%

4

1,1

%

6,3

%

7,6

%

47

,4%

-8

,3%

5

,3%

-2

,2%

0

,0%

Ko

rfan

tow

skie

St

ow

arzy

szen

ie O

świa

tow

e E

KW

AN

S

10

,1%

3

,4%

1

0,3

%

25

,8%

1

,1%

4

9,6

%

-6,3

%

13

,0%

-3

,0%

3

6,7

%

-2,8

%

6,3

%

68

,9%

2

,2%

-1

0,4

%

-3,8

%

17

,4%

Sto

war

zysz

enie

Ho

ryzo

nt

prz

y G

imn

azju

m

w P

lusk

ow

ęsac

h

9,6

%

9,0

%

16

,7%

1

4,9

%

-2,2

%

35

,2%

-5

,8%

2

3,8

%

10

,5%

3

5,1

%

4,6

%

-3,5

%

46

,9%

1

,2%

-5

,2%

-1

,2%

0

,0%

Fu

nd

usz

Lo

kal

ny

Mas

ywu

Śn

ieżn

ika

9,6

%

3,9

%

8,9

%

16

,1%

9

,6%

2

5%

-0

,5%

8

,3%

-5

,0%

3

4,0

%

-2,4

%

-10

,9%

5

7,0

%

2,1

%

5,2

%

-9,9

%

33

,3%

Sto

war

zysz

enie

Ko

bie

t W

iejs

kic

h w

Sła

wsk

u

-0,2

%

-6,8

%

7,8

%

3,2

%

-5,0

%

47

,3%

-2

7,3

%

13

,6%

-1

1,8

%

36

,7%

-1

,4%

-8

,9%

4

3,4

%

-25

,0%

-1

0,0

%

-23

,1%

1

8,2

%

Ewaluacja Programu „Równać Szanse” Edycja 2010€¦ · Opis badania (i) Edycja 2010 Programu...

Documents

Transcript of Ewaluacja Programu „Równać Szanse” Edycja 2010€¦ · Opis badania (i) Edycja 2010 Programu...