Ewa Widlarz

Pochodzenie imion i nazwiskmieszkańców parafii ChoczniaWadoviana : przegląd historyczno-kulturalny 7, 53-72

2002

Ewa Widlarz

Pochodzenie imion i nazwisk mieszkańców parafii Chocznia

O historii nazwiska w języku polskimP olsk i sys tem a n tro p on im iczny w za k re s ie n azw ludz i e w o luo w a ł w cza s ie od

o k re ś la n ia je d n o im ie n n e g o d o u fo rm o w a n e g o o s ta te c z n ie typu : im ię , n azw isko . P o ja w ie n ie s ię p o im ie n iu d ru g ie g o c z ło n u b y ło u w a ru n k o w a n e c z y n n ik a m i s p o łe c z n o -e k o n o m ic z n y m i: z w ię k s z a n ie m s ię g ę s to ś c i z a lu d n ie n ia , ro z w o je m p rzem ys łu , hand lu , p ow s ta n iem m iast.

W P o lsce d ług o p an ow a ł pog ląd , ż e n azw isko po jaw iło s ię na jp ie rw u sz lach ty na p rze łom ie X V i XVI w ieku , u c h ło p ó w w X V III w ie k u .' N ow sze b ad an ia p rze sun ę ­ły czas p ow s ta n ia n azw iska na p rze łom X III -X IV w ieku . N a js ta rsza ks ię ga m iejska K rakow a za w ie ra p rzyk ła dy p och od zą ce z 1392 roku: M iko ła j S tu d z ie nn ik , P aw eł R zepka , Ja n O po lsk i, J a k u b D rozd ek .2 W spó łczesn e zn acze n ie te rm in u nazw isko z o s ta ło dok ła d n ie z d e fin io w a ne p rzez J. B ub a ka w ks ią żce „P ro ce s kszta łtow an ia s ię p o lsk iego nazw iska m ieszczańsk iego i ch łop sk ie g o ” . A u to r rozpa tru je nazw isko w aspekc ie s łow n ikow ym , ja k o term in ję zykozn a w czy o ra z prawniczy. U w zg lędn ie ­n ie w szystk ich tych cech pozw o liło określić, że „n azw isko je s t to term in , nazw a w ła ­sn a osobow a, fo rm ac ja onom astyczna , ch rono log iczn ie późn ie jsza od im ien ia i s to ­ją c a po n im na d rug im m iejscu (drugie ponow ione im ię pow sta łe w ce lu d ok ładn ie j­sze j iden ty fikac ji osoby), oznaczen ie rodz inne (w spó lne rodzin ie), pos iada jące okre ­ś lo ną w a rtość w obroc ie p raw nym : jes t d z iedz iczne (żona o trzym u je po m ężu, dz ieci po o jcu), o bo w ią zko w e i pow sze ch ne (nos i je każdy z nas), us ta b ilizo w a ne i n ie ­zm ienne (ty lko na d rodze u rzędow e j m oże być zm ien ione ); je s t w reszc ie pods taw o­w ym e lem en tem s łużącym do iden ty fikac ji osoby."3 Term in nazw isko w dz is ie jszym rozum ien iu je s t tw o re m n iedaw nym . O d na jdaw n ie jszych czasów , n iem al po dzień d z is ie jszy nazw isko o kreś lane by ło w ie lo m a syn on im a m i, np. im ię, m iano , nazwa, nazw an ie , przezw iszcze , przezyw an ie , p rzydom ek, tytu ł, zw iszcze .4

S am w yraz n azw isko p ośw iad czo ny je s t w ję zyku po lsk im od X V I w ieku . Ja ko okre ś len ie d ru g ie g o po im ien iu cz ło nu n azw y o sob ow e j uży ty z o s ta je w s ie d e m ­n a s to w ie c z n y m rę k o p is ie W a le ria n a N e k a n d y T re p k i, tzw . „L ib e r t C h a m o ru m ” .5 sW s ło w n ik u S. B. L ind e go z p o czą tku X IX w ie k u n a zw isko o k re ś la n e je s t ja k o „iak ie yko lw ie k rze czy p rzezw isko , im ię .”6 S ło w n ik w ileń sk i M. O lg e lb ra n da z 1883 roku d e fin iu je n azw isko ja k o „im ię w ła sn e , w sp ó lne ca łe j rodz in ie .”7 P rzy tacza też s ło w a N a ru szew icza o n azw isku o sob is tym : „S ta roży tn i P o lacy (...) p isa li s ię i nazy ­w a li s ię różn ie , n a jp rzód od h e rbó w (...), p ow tó re od w io s e k (...) po trze c ie od im ion o jcow sk ich .”8 D op ie ro p oczą tek X X w ie ku p rzynos i p re cyzy jną d e fin ic ję nazw iska . W tzw . s ło w n iku w a rsza w sk im je s t o no o kre ś lan e ja k o „im ię w ła sn e , w sp ó lne ca łe j rodz in ie , k tóre d z iec i b io rą po o jcu a żo na po m ę żu .” 9 P od o bn e zn a cze n ie teg o te rm in u d a je S ło w n ik Ję zyka P o lsk iego W . D o ro szew sk ieg o , a le u m ie szcza w d e ­

H IS T O R IA 53

fin ic ji ko n tro w e rsy jn e okre ś len ie „n a zw a ro d ow a ".10 P ow ta rza s ię o no także w E n­cyk lo pe d ii ję zyko zn a w s tw a o gó ln eg o z 1993 roku . H is to ryczn ie rzecz b iorąc, po ­p rz e d n ik ie m n a z w is k a je s t p rz e z w is k o , p o ś w ia d c z o n e w p o ls z c z y ź n ie ju ż od X V w ieku . S ło w n ik s ta ro p o lsk i p isze o n im ja k o „n a zw ie d od a tko w e j d od an e j do w ła ś c iw e g o im ie n ia .” n Je d n a k od X V II w ie ku w y ra z p rz e z w is k o n a b ie ra rów n ież za ba rw ien ia u jem nego. S łow n ik G. K napsk iego ja k o je d n o ze zn acze ń teg o te rm i­nu podaje , iż je s t to „n a zw a o be lżyw a , w yzw isko .” 12 O kre ś le n ia te upo w sze chn ia ją s ię i na począ tku X X w ie ku p rze zw isko ja k o n azw a n a c e cho w a n a p rze g ryw a (m im o po ja w ie n ia s ię w ie k w cze śn ie j) w ryw a lizac ji z nazw isk iem , k tó re s ta je s ię o bo w ią ­zu jącym te rm in e m w ję z y k u p o lsk im i d łu g o n ie by ł d e fin io w a n ym . A u to rz y p rac fo rm u ło w a li ty lko o gó ln e o k re ś le n ia , np. J. S t. B ys troń nap isa ł, że n azw iska n ie tw o rz ą (...) spec ja ln e j ka tegorii g ram atyczne j: n ie m a w yrazów , k tó re by sam e przez s ię b y ły n a z w is k ie m .13 C h a ra k te ry z u ją c n a z w y o s o b o w e je d y n ie R o spo n d d a je pe łn ie jszą d e fin ic ję n azw iska ja k o d rug iego , p o n ow io ne go im ien ia w łasnego , w s p ó l­neg o ro d z in ie .14 Z pun k tu w id ze n ia p ra w a n azw isko ja k o e le m e n t id en ty fikacy jny je s t w yn ik ie m p ra k tyk i w e w n ą trz m n ie jsze j lub w ię ksze j g ru py sp o łe czn e j s toso w a ­nej s ta le i pow sze ch n ie .15 W d aw n e j P o lsce n ie b y ło p ra w a d o tyczą ceg o o bo w ią z ­ku p os ia d an ia nazw iska . W ym óg ten p ro w ad z iły p rze p isy w ła d z za bo rczych z lat 1787 i 1821 ja ko w yn ik akc ji nad aw an ia w szys tk im m ieszka ńco m nazw isk i w p ro ­w a dza n ie re jestrów . D a lszy rozw ó j norm praw nych po le g a ł na dosko na le n iu o bo ­w ią zu jących p rze p isó w .16 W e w sp ó łczesn ym p o lsk im p ra w od a w stw ie b ra k defin ic ji nazw iska ch oć w ia d om o, że ce chu je go d z ied z iczn o ść , obo w ią zko w ość, pow sze ch ­ność i n iezm ienność . N azw isko m a w życ iu sp o łe czn ym szcze gó ln y ch a ra k te r zw ią ­za ny z je g o ro lą w o broc ie p raw nym . Fu nkc jon ow an ie now o cze sne g o sp o łe cze ń ­s tw a i je g o insty tuc ji n ie je s t m oż liw e bez teg o pod s taw o w e g o e lem en tu id en ty fika ­c y jn e g o .17 Z g ro m a d z o n e w n in ie js z e j p ra c y n a z w is k a z o s ta ły w y p is a n e z ks iąg m e tryka lnych . N a js ta rsze za p is y p och od zą z 1654 roku . P oszcze g ó ln e nazw iska p od a je s ło w n ik .

Słownik nazwisk mieszkańców parafii ChoczniaZ re d a g o w a n y z o s ta ł w e d ług n as tę pu ją cych zasad :1. Nazw iska podane są w układzie a lfabetycznym w m ianowniku liczby pojedynczej

rodzaju męskiego.2. Poszczególne określen ia osób, gdy są w ie lowyrazowe, zosta ły rozbite na pojedyncze

jednostki hasła. O znacza to np., że określen ie typu W ieyski vu lgo Saydak jest objaśnione pod hasłami WIEYSKI i SAYDAK.

3. Po każdym nazw isku podana jes t data p ierwszego do czasów późnie jszych, ostatni rok występowania w badanych źródłach, np. CHM IEL, 1763: 1900.

4. Zaznaczony jes t rok wystąpien ia po raz pierwszy nazw iska w m iejscowości Kaczyna (K), np. CHW OSTY: Chwosty, 1657:1813, K.

5. Na końcu hasła, w nawiasie okrągłym podana jest etym ologia nazwiskaa) objaśnienie pierwotnego znaczenia danej nazwy lub je j pochodzenia przez podesłanie

do apelatywu, nazwy zawodu, nazwy osobowej, nazwy m iejscowej, a w przypadku nazw obcego pochodzenia do obcojęzycznych form, z którym i objaśn ione nazwy są genetycznie związane,

b) jeżeli apelatyw jest powszechnie znany nie jes t podane jego znaczenie,

54 H IS T O R IA

c) g d y n a z w is k o je s t d e ry w a te m o d a p e ia ty w u , n ie m a p rz y n im o b ja ś n ie n ia ty lk o o d e s ła ­n ie d o h a s ła p o d s ta w o w e g o , z k tó ry m d a n a fo rm a p o z o s ta je w b e z p o ś re d n im z w ią z k u , np. K R A W C Z Y K : P O R . K R A W IE C ,

d ) w p rz y p a d k u , g d y n ie u d a ło m i s ię u s ta lić p o c h o d z e n ia n a z w is k a , z a z n a c z a m : p o d s ta ­w a n ie ja sn a ,

e) g d y e tym o lo g ia na zw iska je s t d w u zn a czn a p o d a n e je s t po d w ó jn e okreś len ie .6 . J e ż e li w d a n y m h a ś le w y s tę p u ją o d m ia n k i fo n e ty c z n e , to u m ie s z c z o n e s ą o b o k d a ty

w y s tę p o w a n ia d a n e g o n a zw iska .7 . H a s ła u m ie s z c z o n e w n a w ia s ie k w a d ra to w y m i o p a trz o n e k w a n ty fik a to re m (f) s ą re ­

k o n s tru o w a n e z fo rm ż e ń s k ic h w te d y , g d y b ra k p o ś w ia d c z e ń fo rm y m ę s k ie j d a n e j n a z w y o so b o w e j.

8 . F o rm y ła c iń s k ie m a ją w ty tu le h a s ła k w a n ty fik a to r ( ła c .).9 . Je że li n a zw isko p o ch o d z i o d na zw y m ie jsco w e j p o d a ję z a W y k a z e m U rzę d o w ych N a zw

M ie jsco w o śc i w P o lsce (W U N ), na zw ę m ie jsco w o śc i i je j loka lizac ję .

SPIS NAZWISKA

A D A M C Z Y K : Adam czyk, 1784; W o źn ia k vu lg o A dam czyk, 1759; (por. im . A dam , BS) A D A M IK : A d a m ik , 1785; (por.im .A dam ,B S )A D V O C A T U S (łac): C zap A d vo ca tu s , 1730; (por. łac. advoca tus , tu w znaczen iu

"w ó jt",B S )A K S A K : A ksak, 1918; (pods taw a n ie jasna)A LA N : A lan , 1681; (por. im . A lan ,B I)A M E L: A m e l, 1664; (pods taw a n ie jasna)A M B R O Ż : A m broż, 1768; (por. im . A m broży)A N T O LC Z Y K : A n to lczyk , 1804; (por. im . A n ton i, por. te ż ap. an ta ł, an ta łek, BN)A RM ATA: A rm a ta , 1767; H arm ata , 1763; (por.ap .a rm ata)A TLA S : A tlas , 1738; (por. im . A tlas "g reck i ty ta n pod trzym u ją cy na ba rkach ś w ia f.O R G )

BB A C A: B aca, 1719; (por. ap. baca "s ta ry pas te rz d o zo ru jący nad ju h a sa m i pasącym i ow ce

w Ta trach "B S )B A C (Z )A K : Baczak, 1659; 1819.K ; por. B A C AB A K LA R Z : Bakla rz , 1803; (pods taw a n ie jasna, m oże por. ap .(? ) baka ła rz)B A LA S : B a las, 1926; (por. im . Baltazar, też ap . ukr. ba la ”g łup iec ” , BS , por. te z Balaza,

w ę g .B ła że j)B A LO N : B a lon ,1661; Balon vu lgo Dąbrow ski, 1771; 1926; (por. ap. balon)B A LO Ń C Z Y K : B a lo ń czyk 1668;B a loncyk , 1685; 1728; por. BALO N B A LO N E K : B a lonek, 1657; por. BA LO N B A LU Ś : B a luś, 1890; B A LA S lub BA LO N B AŁYS: Ba lys, 1914; (pods taw a n ie jasna)B A N A C Z E K : B anaczek , 1665; (por. im . B enedykt)B A N A S IK : B anasik , 1689; por. BA N A Ś B A N A Ś : Banaś, 1717; (por. im . B enedykt)B A N D O LA : B ando ła , 1738;Tw arog vu lg o B ando la , 1760; (por. im . B enedykt)B A N D ZIK ; Bandzik , 1726; (por. im . B enedykt, zdr. B endek, B enedykt, BS)B A N D O : Bańdo, 1918; por. B A N D ZIK

H IS T O R IA 55

B A R A N : Baran, 1918 (por. ap . baran)B A R A Ń S K I: B arańsk i, 1721; (por. n. m . Baranów , Barany, B aran ie , BS )B A R TE LA : B arte la , 1685; (por. im . B a rtłom ie j, BS)B A R T O S Z E W S K I: B artoszew ski, 1768; (por. n. m . B artoszow a , W U N )B A R TU S IA K : Bartus iak, 1788, K; (por. im . B artłom ie j, BS)BAR W A ŁC K I: B arw a łck i, 1689; (por. B arw ałd, w s. gm . W adow ice , W U N )B A R W lE S K t: B arw ieńsk i, 1926; (por. n. m. B a rw ino , Barw iny, W U N )B A R Z A K : Barzak, 1657; (por.ap. barzy, m. in. „szybk i, p rędk i” ,BS)B A S TE R : Baster. 1914; (pods taw a n iem iecka)BATO R: 8a to r, 1926; (por. ap. w ęg . b a to r „odw ażny, dzie lny", por. też ap. bat,BS)B Ą K : B ąk, 1728; (por. ap. bąk.B S )B E D N A R Z : Bednarz, 1695; 1926; (por. ap . bednarz)B IA C H A K : B iachak, 1662; (pods taw a n ie jasna)B IEL: B iel, 1900; (por. ap. Biel)B IES: B ies, 1660; (por.ap .b ies ‘'d iabe ł‘‘,BN)B IN K A : B inka, 1735; (por.(? )ap . b ina Nstruce lka "B S )B LA S IN IA K : B łas in iak, 1792; (por. im . B łażej, BN)B O C Z E K : B oczek . 1726; (po r.a p .b o k .zd r.b o cze k .B N )B O C Z K A LA : B oczka ła , 1662, K; (pods taw a n ie jasna, m oże w ęg. B oczkai)B O C Z K A JC Z Y K : B o czka yczyk , 1725 ,K ;(po r. w g na zw isko B ocska i II B ocskay, BN) B O D E K : B odek, 1740; (por. (?) ap. bóść, bodę, BS)B O N A R C Z Y K : B ona rczyk , 1678; por. B O N A R E K B O N A R E K : B onarek, 1733; (p o ds taw a n iem iecka )B O ŻE K : B o że k ,1697, K; (por. im . B ożek, B ożysław , BN)B R A N D Y S : B randys, 1749; (por. n iem . B randis)B R A N K A : B ranka, 1916; ap . brać, brany, R)B R YD A: B ryda, 1739; (por. ap. gw. b reda, bryda , “bredn ia",B S )B R Y N D Z A : B rindza , 1674; B ryndza ,1682 ; B rendza , 1685; B ryndza , 1719;(por. ap.

b ryndza “ m asa z ow cze g o sera". BS)B R Y N D Z A K :B rindzak , 1660; B ryndzak, 1726; por. B R Y N D Z AB R Y ZE K : B ryzek, 1900; (por. ap. bryz “ p rzyb ran ie odzieży, zw ła szcza kob iece j XV Iw . lub

ozd o b a rynsz tunku ryce rsk iego , SP, por. te ż ap . b ryza)B R Z O Z O W IE N S IS (łac): B rzozow iens is , 1767; (łac. fo rm a od n. m. B rzozów , W U N )B U C A LA : Buca ła , 1712; (por. ap. buczek “ p łaczek, płaska", BS; por. ap .gw . bucać)B U C H TA: B uchta, 1708; (por. ap. buch ta “ d u ży kaw a łek ch leba a lbo c ias ta na ch le b “ ,BN)B U C Z E K : Buczek, 1918; (por. ap. buk, zdr. buczek, BS)B U C Z M A : B uczm a, 1918; (po d s ta w a n ie jasna)B U D A : B uda, 1781; 1781; 1884, K; (por. ap . buda)B U K O W S K I: B ukow ski, 1673; 1746; (por. n. m . Bukow a, B ukow e, W U N )B U K O W S Z C Z A K : B u ko w szcza k , 1725; por. B U K O W S K I B U LD A N : B u ldan , 1771, K; 1735; B u ldon , 1900; (po d s ta w a n ie jasna)B U LD A N E K : B u ldanek, 1707, K; por. BU LD AN B U LD O Ń C Z Y K : Bu ldończyk, 1785; 1813, K; por. B U LD A N E K B U N A R : Bunar, 1692; (por. n iem . Buner, BS)B U R ZE J: Burze j, 1676; Burzey, 1689; 1918; (por. ap. burza, burzyć, R)B U R Z Y K : B u rzyk ,1688 ; (por.ap . burza , burzyć, R)B Y C Z E K :B yczonka (f), 1782; (por.ap . byk, zdr. byczek)BY LIC A : B y lica , 1682; Be lica , 1706; 1730, K; B y licow a, 1736; S ty ła vu lq Bylica, 1767; 1926;

por. ap. by lica 1. „roś lina z ie lona, trw a ła ; z ie le , chw ast, 2. łodyga, źdźb ło ” ,BN)B Y R S K I: B irsk i, 1772; Byrsk i, K ; 1926; (pods taw a n ie jasna)

56 H I S T O R IA

cC A LIK : C a lik , 1689; por. C A LAC A LA : C a ła , 1689; (por. ap. cały, ca ła , BS)C H A B O W S K I: H abow ski, 1914; (por. n. m. C habów ka, da w n y pow ia t W adow ice , W UN) C H A IM : C ha im , 1726; (por. im . żydow sk ie C ha im , Kaim )C H A IW Y : C haiw y, 1693; (pods taw a n ie jasna)CH AJO ST: C ha iost, 1659; 1728; H ajost, 1785, K; (pods taw a n ie jasna)C H A LE K : C hałek, 1792; (por. ap. cha ła , cha łka)C H A M A : C ham a, 1695; (por.ap. cham „p ro s ta k ” , BS)C H A N U L: C hanu l, 1724; (pods taw a n ie jasna)C H A R E JLA : C h a rey la , 1685; (po d s ta w a n ie jasna )C H AR Y: Chary, 1739; 1800; (pods taw a n ie jasna)C H E L IS Z : C he lisz , 1690; (por. im . E liasz, s tp .H e lijasz , BI)C H M IE L: C hm ie l, 1763; 1900; (por. ap. chm ie l)C H M IE LO W S K I: C hm ie low ska , 1761; (por. n. m . C hm ie lów , W U N )C H O LE W A : C ho lew a .1657 ; 1914; (por. ap. cho lew a)C H O LE W K A : C ho lew ka , 1753; por. C H O LE W AC H R A P E K : C hrapek, 1780; (por. ap. ch ra p e k „1 . cz ło w ie k ochryp ły , m a jący chrypkę , 2.

k rz y k a c z " , BS)C H R U S Z C Z : C h ru s z c z ,1914; 1926; (por. ap. Chruszcz “ krzak i, za roś la , te ż g a łę z ie d rze w

i k rzew ów używ ane do w yp la tan ia p ło tów ", SP)CHW O ST: C hw ost, 1657; 1813, K; (por. ap. ch w o st “ogon",R )C IB O R : C ibor, 1711; 1914; (por. im . Ścibor, BN)C IB O R C Z Y K : C ibo rczyc , 1679; por. C IB O RC IC H O N C IK : C ichonc ik , 1667; C iechonc ik , 1695; (por.ap. c ichy, BN)C IE C IA K : C iec iak, 1657; po r.C lE C ZC IE C Z: C iecz, 1719; (por. ap. c iecz, „1. c ia ło c iek łe , p łynne, p łyn krop listy, 2. przen . s tru ­

ga, po tok, s tru m ie ń ” , SW )C IE JE K : C ie jek, 1926; (pods taw a n ie jasna)C IP O W S K I: C ipow sk i, 1800; (por. ap. c ip a „kura", BS)C IS Z K O W S K l: C iszko w sk i, 1747;(por. n . m . G iszkow o , w ś . W U N )C IU L: C ziu l, 1682; (por. ap . c iu l.B S )C IU LIK : C iu lik , 1672;1755, K ;por. C IU LC IU M : C ium , 1719; (por. ap . c ium a “ 1. dżum a, 2. po ła janka , SW )C IU R O W S K I: C iu row ski, 1666; (por. ap. c iu ra “m . in. gam oń , n iezda ra ” , BS)C IŻM A : C izm a, 1744; (por. ap . c iżm a, c izm a “p ły tk ie o buw ie ” ,SP)C U D A K : C udak, 1658; (por. ap. cudak)C Y G A N : C ygan, 1660; C yg a n ,1707; C zygan, 1793; (por. n. nar.C ygan; por. tez ap . cygan

“c z ło w ie k n ie u czc iw y , k rę ta c z ,o s z u s t” , BS)C Y G A N E K : C yganek , 1674; C zyganek , 1679; C yganek , 1734;1914, por. C Y G A N C Y W IK : C yw ik , 1664; (por. ap. cyw ia , ce w a “ 1.d re w ie n ko okrąg łe , pod !użne (...), p rze w ie r­

cone, a b y s ię na sznu rku pow ies ić m og ło , 2 . m a łe koło, 3. ko ło p a lcza s te o b ra ca n e przez ko ło zęba te , S W )

C Y ZIK : C yz ik , 1673; (por. ap. cyzow e "n a d zw ycza jn y p oda tek od p iw a, m iodu i w ina ” ,STP, por. (?) te ż ap. czyżyk)

C Z A JK A : C ayka, 1668; (por. ap. cza jka "1 . łó d ź skó rza n a kozacka, 2 . p tak pod ka sa ły ” , S W )

C (Z )A P : C ap, 1707; C zap, 1712; C zap A d w oka tus , 1730; 1926; (por. ap . ca p 1. “ga tunek ba rana, 2 . s ta ry kozie ł, BN)

C (Z )A P IK : C zap ik , 1658; C ap ik , 1684; 1914; por. C A P C Z A P LA : C zap la , 1926; (por. ap. czapla)

H IS T O R IA 57

C ZE C H : C zech, 1926; (por. n. nar. C zech, BS)C Z E R W IŃ S K I : C ze rw ińsk i, 1729; (por. n. m. M ię d zycze rw ienne , s ta rsza p o s ta ć C ze r­

w ienne, BN)C Z U K LIŃ S K I: C zuk lińsk i, 1735; (po d s ta w a n ie jasna)C Z Y R K : C zyryk , 1655; (por. ap . c ie rka ć “ćw ie rkać"; s łow . će rka t “b rzęczeć", BN)

ćĆ W IK LIŃ S K I: Ć w ik lińsk i, 1733; (por. n. m. Ć w ik lińsk i, W U N )

DD Ą B R O W S K I: D ąbrow ski, 1733; B alon vu lg o D ąbrow ski, 17771; 1926; (por. n. m . D ąb ro ­

w a, W U N )D Ę B A K : Dębak, 1926; (por. ap. dąb)D O K O W S K I: D okow ski, 1683; (po d s ta w a n ie jasna)D O LIN K O W IK : D o linkow ik , 1 6 5 7 ;(po d s ta w a n ie jasna)D O N C IK : D oncik, 1695; (por. im . D onat, BI)D R A B E K : D rabek, 1890; (por.ap. d rab “m . in. 1. żo łn ie rz na jem ny, s trażn ik , pacho łek,

s ługa , 2 . łotr, opryszek .hu lta j, n icpoń", BS)DRAPA: D rapa, 1696; D rap ionka , 1720; 1926; (por. ap . drapać, BS)D R APAK: D rapak, 1914; por. DRAPAD R O Ż D Ż : D rożdż, 1890; 1918; (po r.ap .d rozd "p ta k śp iew a jący", BS)D U N IN : D unin, 1759: (por. D unin "he rb “ ,O R G )D U R A K : Durak, 1739; (por. ap. d u r “g łup iec, k iep .b łazen", BS)D U S ZA : D u sza ,1741; (por. ap . dusza , BN)D W O R A K : D w orak, 1739; (por. ap . dw o ra k “p ozos ta jący na s łu żb ie dw orsk ie j", BS) D Y D U S IA K : D ydusiak, 1731; (por. ap. dydać “dym ać, ssać z p ie rs i” , R )D Y R E K : D yrek, 1914; (p o ds taw a n iem iecka)[D Z IA D E K ]: D z iadkow a (f), 1712; (por. ap . dz iadek)DZIAŁ: Dzia ł, 1659; (por. n. m . Dział, W U N )D Z IU R K O W S K I: D z iu rkow sk i, 1709; (por. n. m . D ziu rków , w ś .,W U N )

EEN G LE R : Engler, 1900; (por, n iem . Engler, PI)

FFALAG A: Falaga, 1918;(por.ap . fa la “ rodza j ryg la s łużącego do zam ykan ia na klam kę

d rzw i, za trzask , ryg ie l odc iągany , SW )FE R R IF A B E R (łac): Z a ją c F errifaber, 1751; (por. łac . fe rr ifa b e r "rzem ieś ln ik za jm u ją cy się

w y topem i ob ró b ką że laza , a ta kże ś lusarz", BS)F IBER : Fiber, 1743; (por. n iem . fiber)FIG U R A: F igura, 1728; 1800(por. ap. fig u ra “ 1. posąg, 2. krzyż p rzy d rodze “ , BN)FLAK: F lak, 1789; (por. ap. flak)

GG A R U S : garus, 1926; (por. ap. ga rus “ 1. p o traw a z go tow anych ow o có w zap raw ianych

m ąka, zu p a ow o co w a (...) 2 . sok w ow ocach, 3. m ieszan ie ” , SW )G A R Z E L : G arze l, 1678; 1926; (pods taw a n ie jasna)G A W EŁ: G aw eł, 1768; (por. im . G aw eł, BI)G A W Ę D A : G aw ęda, 1674; 1712, K; (por. ap. gaw ęda, BS)G A W Ę D K A : G aw ędka , 1684; por. G A W Ę D A G A W Ę D ZIA K : G aw ędz iak , 1662;1666, K; por. G A W Ę D A

58 H IS T O R IA

G A W LIC Z A K : G aw liczak , 1657; por. G A W LIKG A W LIK : G aw lik , 1660; por.G A W E LLG A W R O Ń S K I: G aw rońsk i, 1926; (por. n. m . G aw ron, W U N )G A Z D A : G azda, 1690; G azdz ionka , 1722; 1926; (por.ap. ga zd a “pan , gospoda rz" ,BS) G A Z D E C (Z )K A : G a zdka , 1671; por. G A Z D A [G Ą S IO R E K ] : G ąs io rczanka (f), 1793; (por. ap. gąsior, BS)G IC A : G ica , 1662; (por.ap. g iez "noga ”)G IZA K : G izak, 1683; (por. ap . g iza “ 1. ty ln a ćw ia rtka c ie lęca , 2 . c zę ść nog i u św in i a lbo

w o lu ",B N )G L A N D Y S Z : G landysz , 1749; (p o ds taw a n ie jasna )G L IM A Z D A : G lim azda , 1685; (po d s ta w a n ie jasna)G ŁĄ B : G łąb, 1811, K; (por. ap . g łąb)G O C (Z )A Ł : G oca ł, 1706; G rządz ie l vu lg o G ocza ł, 1789; (por. n ie m .G o d sch a lk , BS) G O D F R Y D : G od fryd , 1788; (por. im . n iem . G odfryd , G odfryd , BI)G O LUT: G o lu t, 1669, (por. ap . goły, por. te ż a p . go lić , s trzyc , R)G O ŁĄ B : G o łąb , 1785, K; (por. ap. go łąb)G O LĘ B IK : G o łęb ik , 1685; por. G O ŁĄ BG O ŁĘ B IO W S K I: G o łęb iow ski, 1681; (por. n. m . G o łęb iów , w ś, W U N )G O R Z A LC Z A N Y : G orza łczany , 1727; (por. ap . g o rza łcza n y “sp rz e d a ją c y w ó d kę ", por.

też ap. gorza łka , SW )G O R Z O LE K : G o rzo łek , 1676; (por. ap . g o rza łka )G Ó R A: G óra, 1685; G ura, 1729;1732, k; 1918; (por. ap . góra , por. te ż n. ter. G ó ra , W U N )G Ó R A L: G óra l, 1721; P azdz io ra vu lg o G óra l, 1761; (por. ap . g ó ra l “m ie szka n ie c gór",B S )G Ó R A L C Z Y K : G ó ra lczyk , 1756; 1914; por. G Ó R A LG Ó R A LIK : G óra lik , 1720, K; por. G Ó R A LG Ó R E C K I: G óreck i, 1709 ,K (por. n. m . G órka , G órk i, BS)G Ó R K A : G órka , 1664; por. G Ó R K A G Ó R K O W IC (Z ): G ó rko w ic , 1715; por. G Ó R K A G R A B O N IK : G rabn ik , 1689; 1723, K;por. G R A B O ŃG R ABO Ń : G raboń, 1713; 1926; (por. ap. grab “drzewo", por. tez ap. grabić, BS)G R A B O Ń C Z Y K : G ra b o ń czyk , 1721G Ó R E C K I : G óreck i, 1709,K; (por. n. M. G órka , G órk i, BS)G Ó R K A : G ó rk a ,1664; p o r.G Ó R A G Ó R K O W IC (Z ): G ó rko w ic , 1715; por. G Ó R K A G R A B O N IK : G ra o n ik ,1687 ; 1723.K ; por. G R A B O ŃG R ABO Ń: G raboń, 1713:1926; (por. ap. Grab "drzew o” , por. też ap. Grabić, BS) G R A B O Ń C Z Y K : G ra b o ń czyk , 1721; por. G R A B O Ń G R A B O S Z E K : G raboszek, 1691; (por. ap. G rab), por. te ż G R A B O N IK G R A B O W S K I: G rabow sk i, 1773; (por. n. m . G rabow a , G rabów , BS)G R A B S K I: G rabsk i, 1744; (por. n. m. G rab ie , ps. D różkow a, daw. W ś. ,BS)G R A C A : G raca , 1753; 1926; (por. ap . G raca)G R U S Z K O W S K I: G ruszkow sk i, 1728; (por. ap . N. M . G ruszkow a , gm . M ilów ka , W U N ) G R Z A C H U LA : G rzachu ła , 1671; (p o ds taw a n ie jasna , m oże por. (?) im . G rzegorz) G R Z Ą D Z IE L : G rząsz ie l, 1657; G rzandz ie l, 1665; G rza indz ie l, 1670; G rzondz ie l, 1683;

G rządze l, 1706, G rządz ie l vu lg o G oczał, 1789; (por. ap. G rądz ie l “dysze l u so ch y a lbo p ługa z dw iem a w g rubszym końcu o g onam i, zw yk le sam orodnym i", BN)

:G R Z Ą D Z IE L A K : G rządz ie lak , 1666; por. G R Z Ą D Z IE LG R Z Ą D Z IE L C Z Y K : G rzą d z ie lc z y k , 1668 ; G rzą d z ie lczyk , 1668 ; G rza d z ie lczyk , 1671;

G rzą d z ie lczyk , 1676; por.G R Z Ą D Z IO L E K : G rzą d z io łe k , 1786; por. G R Z Ą D Z IE L G R Z E S IA K : G rze s ia k , 1918; (por. im . G rzego rz )

H IS T O R IA 59

G R Z Y B G rzyb . 1791; (por. ap . G rzyb)G R Z Y B E K : G rzybek . 1778; por. G R ZY BG R Z Y W A Ń C Z A K : G rzyw a n cza k . 1688; (por. ap. (?) g rzyw a . BN)G U C H O W IC Z : G u chow icz , 1660; (p o d s ta w a n ie ja sn a )G U C K I; G uck i. 1672; (podstaw a n ie jasna )G U D A S IK : G udasik , 1657; (por. ap. 1. g u d a “Świnia", 2 .gudak "m oneta p ię tnas tog roszo -

w a ",S W )G U G A ŁA : G uga ła , 1692; (por. ap . guga “guz , w ypukiość",R )G U LA K : G u łak, 1660; (por.ap .gu la "gu łka, kula, BN)G U R D A C Z : G urdczak , 1678. por. G U R D E K G U R D E K : G urdek, 1657; 1820, K (pods taw a n ie jasna)G U Y K O W IC Z : G u tkow icz , 1657; (por. im . G ustaw , A ugust)G U Z D C Z Y K : G uzd czyk , 1715; por. G U Z D E KG U Z D E K : G uzdek, 1654; 1926; (por. ap. g ozd , gózd “ las", BN)G W O Ź D Z IE W łC (Z ): G w o źd z ie w icz , 1753 ; (por. ap . g w óźdź)G Z E LA : G ze la , 1682; 1800; 1926; (por. ap. n iem . G sö ll, G ese ll, G se ll , BN)

HH A C H U LA : H a ch u ła :1 6 9 0 ; (p o r.a p .ch a ch u ła ”pysk , m o rd a ” , R)H A C Z E K : H aczek, 1678; C haczek , 1802; (por.ap. hak, zdr. gw. haczek)H A JU S Z: H a jusz, 1803, K ; (por.ap. ha j “ga j, lasek", BN)H A LA M A : H alam a, 1709; (por. ap . ha lam a “ p ros tak” ,BN)H A LA M E K : H a lam ek, 1661; por. H A LA M AH A LK A : H alka, 1769;(por.s łow . ha lka "okrąg ły d a sze k szczytem dom u a lbo nad

s tu d n ią ” ,BN )HALAT: H ałat, 1900; (por. a p .cha la ta "kapo ta żydow ska")H A ŁU N : C ha łun , 1660; (por. a łun, ha łun , BE)H A N K IE W IC Z : H ankiew icz, 1787; (por. im A nna, H anna, zdr. Hanka)H A N U S IA K : H anusiak, 1900; (por. im . H anusz-< im . Jan , łac. Johanse , BS)H A R N IK : H a m ik . 1900; (por. ap . ha rny “zarozum ia ły , dum ny", BS)H A R O N : C haron M olitor, 1802; (por. im . A ron , H aron, BI )H A TŁAS: H atłas, 1744; 1914; (por. a tłas “m ate ria je d w a b n a “, STP)H A W R Y S Z K O : H aw ryszko , 1918; (por. im . ukr. H aw ry ło , G aw ry ło , BN)H E B D A : H ebda, 1739; (por. ap. che b d a “dz ik i bez", BS)H IB E R : H iber. 1750; (por. n iem . H ib(n)er, BS)H O LC M A N : H o lcm an, 1914; (por. n iem . H o lcm an, PI)H O M E L: H om el, 1655; C hom e l, 1689, K; 1707; (por. n. m. Hom el)H O M LIK : H om lik, 1720; por. H O M E LH O M O LA : H om ola , 1914(por. ap. słow . hom o la “gom oła , ku lis ta b ry ła czegoś m iękk iego ,

np . m as ła ” , BN)H O R A K : H orak, 1789; (por. słow . hora “góra", BN)H O T N IE K : H otn iek, 1681; (po d s ta w a n ie jasna)

JJA C H R O C IK : Jach roc ik , 1669; (por. ap. Jan , Ja kub , Joach im , Ja ros ław , itp .,R ) JA C K O W IC (Z ): Jackow ie a lias Król, 1718; (por. im . Jacek)JA D A M U S (Z ): Jadam usz , 1744; (por. im . A dam , daw n, i gw. te ż Jadam , BS)JA R C Z A K : Ja rczak, 1918; (por. ap. ja rczak i “ rodza j z iem n iaków ” , S W i por. też im . Ja rek=

J a ro s ła w )JĘ D R Y S IK : Ję d rys ik , 1726; por. JĘ D R Z E J[JĘ D R Z E JC Z Y K ]: Ję d rze jczyk (f), 1793; (por. im . A nd rze j, łac. A nd reas , BS)

60 H IS T O R IA

JĘ D R Z E JO W S K I: Ję d rze jo w sk i, 1914; (por, n. m. Jęd rze jów , W U N )JO Ń C Z Y K : Jo ńczyk , 1797; (por. im . Jan , gw. Jon.BSO)JU C H A : Jucha , 1669; 1785;(por. ap. ju ch a "k rew byd lęc ia ,BN)JU C H N IK : Ju ch n ik , 1662; por. JU C H A JU D A C K I: Judack i, 1655; (por. n. m. Juda, W U N )JU R A : Ju ra , 1762; 1818; (por. im . Ju ra , Jerzy, BS)JU R A C K I: Jurack i, 1918; (por. n. m. Jura ta , W U N )J U S Z E Ń S K I; JU S Z Y Ń S K I: Juszyń sk i, 1681; Jusze ń sk i, 1723; (por. n. m; Ju szk i), por.JU -

C H A

KK A C H N IA R Z : K achn ia rz , 1681 (por. im . K acha, K a ta rzyna, R)K A C Z M A R C (Z )Y K : K a czm arcyk , 1679; 1793; por. K A C Z M A R E K K A C Z M A R E K : K a czm a re k , 1669 ; (por. ap . k a rczm a rz , k a c z m a rz “g o s p o d a rz ka rczm y",

BS)K A C Z O R E K : K a czo rek , 1668; (por.ap . kaczor, zdr. kaczo rek)K A FLA K : K aflak, 1769; (por. ap. ka fla , ka fe l “z g liny pa lone j do p ieców , śc ian", BE) K A K A C Z : P inde l vu lgo K akacz, 1759; (por. ap. kakać “w y ra z dz iec ięcy, p o w sze ch n y

w ca łe j E urop ie ; “ kędy papu, tam kaku ” , BE)KALETA: K a le ta , 1745; (por. ap. ka le ta , ka lita , “m ieszek skó rzany" (szczegó ln ie na p ien ią ­

dze), BN)K A M IŃ S K I: K am ińsk i, 1890; (por. n . m . K am ień , W U N )KAPAŁA: K apała, 1914; (por. ap. kapać, BS)K A P IC A : Kapica, 1724; (poa. ap. kap ica “w ie rzch o łe k dachu, ka len ica ” , BS)K A S P E R E K : K asperek, 1914 (por. im . Kasper, 8S )K A S Z Y C K I: K aszyck i, 1926; (por. n. m. K aszyce , w ś. W U N )K AW A: Kaw a, 1914; (por. ap. kaw a)K Ą S E K : K o n s e k ,1926; (por. kęs, kąsek)K Ę C IK : K encik . 1914; (por. n. m. Kęty, W U N )K IA LA : K ia la , 1658, K ; (p o ds taw a n ie jasna K IE LIS IA K : K ie lis iak, 1743; (por.ap. k ie liszek K IE ŁB A S : K ie łbas, 1764; por. K IE ŁB A S A K IE ŁB A S A : K ie łbasa , 1756; (por. ap. k ie łbasa)K IE ŁB A S K A : K ie łbaska , 1716; por. K IE ŁB A S A K IE Z N A R C Z Y K : K tezna rczyk , 1657; (p o d s ta w a n ie jasna )K IE R P IE C : K ie rp iec Textor, 1803, K; 1804; (por. ap. k ie rp iec "sanda ł, gó ra lsk ie obuw ie

skó rzane w ią za n e rzem ykam i, rodza j c h o d a kó w ” , S W , por. T E X T O R K iR E JK O : K ireyko , 1708; (p o d s ta w a n ie jasna , p ra w d o p . w sch .)K IS ZK A : K iszka , 1658; (por. ap . k iszka)KITAK: M akow sk i vu lg o K itak, 1715; (por. ap . k ita “w iązka , kiść", BS)K LA C Z A K : K laczak, 1900; (por.ap. k lacz “ kobyła")K LA P O N E K : K laponek, 1665; (por. ap. k lapa , BN)K LA P O W S K I: K lapow ski, 1665; (por. n. m. K lapka .W U N )K L E Ś N IA S Z E K : K leśn iaczek, 1668; por. K LE Ś N IA KK LE Ś N IA K : K leśniak, 1657; 1738; (por. a p .k les “o d g łos p ryskan ia w o d y spada jące j na coś

go rącego” , STP; por. te ż n. m . K łeśn ik , wś.)K LIM A C Z E K : K lim aczek, 1672; por. K L IM A C Z E KK LIM A N IK : K lim an ik , 1661; (por. im . K lim a c - K lem ens, K lim ens, BS)K L IM C Z A K : K lim czak, 1691; (por. im . K lim a, K lim ek, BI)K L IM K IE W IC Z : K lim kiew icz, 1748; (por. im . K lim a, K lim ek, BI)K LO C E K : K locek, 1792, K (por. ap. k loc. zdr. k locek,B S )

H IS T O R IA 61

K LAK: K lak. 1717; (por. ap. k łak, k lak i “pakuły, w ło sy n ieuczesane” , R)KŁA P O LU C H : K łapołuch, 1663 (por.ap. k łapouchy "m a jący obw is łe uszy:, R)K N A P IK : K nap ik , 1890; (por.ap. knap “tkacz, suk ienn ik ” , BS)K O B IA LC Z Y K : K ob ia łczyk, 1737; por. K O B IA ŁK AKO BIAŁKA: Kobiałka, 1725; 1918; (por. ap. kobia łka "koszyk od spodu okrągły, pleciony” , BN) K O B Y ŁK A : Kobyłka , 1728 (por. ap. kobyla , zdr. koby łka , BN)K O C (Z)U R : Koczur, 1695; 1716; K oczu r vu lg o S zczyp lo , 1763; (por. ap. kocur, kot) K O C Z U R E K : K o czu rek , 1662; por. KO C ZU RK O K O S Z K A : K okoszka , 1688; (por. ap . kokoszka "kura , kw oka ” , BS)K O LA G A : Ko laga a lias P iaskow ic , 1714; (podstaw a n ie jasna)K O LB E R : Kolber, 1757; K o lbe r vu lg o K urzaw a, 1770; 1926; (podstaw a n iem iecka) K O L O D A R C Z Y K : K o lo d a rczyk , 1731K O ŁO D ZIE J: K o łodz ie j, 1691; (por. ap. ko łodz ie j “ rzem ieś ln ik w yrab ia jący ko ła i wozy, BS) K O ŁO D Z IE JC Z Y K : K o łodz ie jczyk , 1693, K; 1744; por. K O ŁO D Z IE J K O M E D O R A : K om edora , 1890; (pods taw a n ie jasna)KO M O R EK, KU M O R E K : Kum orek, 1657; Kom orek, 1677; 1900; (por. ap. kom ar, kum or, BS) K O R C Z A K : Korczak, 1900; (por. ap . ko rczak, korczag “ kubek, k ie lich , cza r” , BS) K O R Z E N IO W S K I: K o rzen iow sk i, 1926; (por. n. m . K orzen iów , W U N )K O R Z E Ń : K orzeń , 1890; (por.ap . korzeń )K O S Z A LA : K osza ła , 1788; (por.ap. kosz, kosza ła , R)K O Ś C IE LN IA K : K ośc ie ln iak, 1785; (por.ap. koście lny, BS)KO TA: Kota, 1689; (por. ap . kot, R)KO TLA R E K : K otla rek, 1790, K; (por. ap. ko tla rz “ rzem ieś ln ik w yra b ia ją cy różne

p rzedm io ty z m iedzi, np. kotły", BN)KO TO W IC Z: K o tow icz , 1690; por. KO TAK O TU Ś : K otuś, 1752; S ty ła vu lg o K o tuś,1759; (por. kot, zdr. ko tuś), por. KOTA KOW AL: Kowal, 1667, K; 1669; Pohopień alias Kowal, 1720; (por. ap. kowal, BS)K O W A LC ZY K : K ow alczyk, 1724; 1914; por. KO W A LK R A M A R Z : K ram arz , 1678; K ra m a rzo n ka , 1718; (p o r.ap .k ram arz "kup iec, h and la rz ",B S ) K R A W C ZA K : K ra w cza k ,1672; por. KR A W IE C KR A W C Z Y K : K raw czyk, 1685; por. K R A W C ZA K KR AW IEC : K raw iec, 1655; 1722; (por. ap. kraw iec)KR A W IE C Z E K : K raw ieczek , 1718, por. KR A W IE CKR Ę C IO C H : Kręcioch, 1685; K ręcioch vu lgo M ałecki; 1926; (por. ap. kręcić)K R Ę C IO S Z E K : K ręc iosek, 1677; K ręc ioszek, 1690; por. KR Ę C IO C H K R O W IA R C Z Y K : K row ia rczyk, 1690, K; por. K R O W IA R ZK R O W IA R Z : K row iarz , 1727; (por.ap. k row ia rz “ 1 .pas te rz krów ,2 w ła śc ic ie l k rów hodu jący

je d la sprzedaży , m lecza rz ", G)KR O L: Kró l, 1716; K ro i a lias Jackow ie , 1718; (por. ap. król, BN)K R U K: Kruk, 1798; (por.ap. kruk)KRUPA: K rupa, 1736; (por. ap . krupa “zboże skruszone , p rzy rzą d zo n e na kaszę ” , BN) K R Y JA K : K ryjak, 1926; (por. (?) ap. kryć)KR Y S TIA N : K rystian , 1900; (por.ap. K rystian , BI)K R Z E S A K : K rzesak, 1694; 1750; (por. ap . krzesać)K R Z Y K : K rzyk, 1657; (por.ap. k rzyk )K S IĄ ŻE K : Ks iążek, 1815, K; (por. ap. ks iądz, BN)K U BIK : Kubik, 1658; (por.im . K uba, Ja kub , BS)K U C H A R S K I: K ucharsk i, 1710 (por. n. m . Kuchary, W U N )K U K IE ŁK A : K ukie łka, 1667; por. K U K LA K U K LA K : K uklak, 1926; (por. ap. kukła, kuk ła , BS)KU K LA : Kukła, 1662; (por. ap. kukła)

62 H IS T O R IA

K U K U LA : Kuku ła , 1777; (por.ap. kuku ia , BS)K U LA K : Ku lak, 1655; (por. ap . kula, BN)K U LA W IK : K u law ik , 1654; (por. ap. ku law y, BN)KULAW Y: Kulawy, 1689; (por. ap. ku law y; por. też ap. kulać, chrom ać, u tykać na nogę” , BS) K U LC Z A K : Ku lczak, 1671; por. K U LA KKU LIK : Kulik, 1659; 1914; Poor.ap. ku lig , ku lik “ każdy d robny ptak p odkasa ły różnych

ro d za jó w “ , BS)K U M A K : K um ak, 1655; (por.ap. kum "o jc iec chrzestny, R)K U M A N : K um an, 1658; (pods taw a n ie jasna)K U M A N IK : K um an ik , 1658; 1734; por. KUM AN K U M A Ń S K I: K um ańsk i, 1667; por. KU M ANKUREK: Kurek, 1654; (por.ap. kurek “w pługu że lazna zatyczka", por. też ap. kur “kogut", BN) K U R K A : S ordy l ve l Kurka, 1812; (por. ap. kura , zdr. kurka)KU R ZA W A : K o lb e r vu lg o K urzaw a, 1770; 1777; (por. ap. ku rzaw a “ku rz gęsty, za ryw a ją cy

s ię k łębam i, un o szą cy s ię na ksz ta łt d ym u ” , BS)K U Ś N IE R Z : K uśn ie rz , 1721; (por.ap. kuśn ie rz , BS)KU ZIA : K uzia, 1768; K uz ianka , 1793; (por.ap. kuza "s ta ra k row a” , BS)K W IA TK O W S K I: K w ia tkow ski, 1763; 1926; (por. n. m. K w iatków , W U N )

LLA C H : Lach, 1729; (por.n. w ł. Lach “ m ieszkan iec rów n in po lskich", BS)LA C H E N D R O : Lachend ro , 1778; (po d s ta w a n ie jasna)LA S E K : Lasek, 1728; 1914; (por. ap. las, zdr. lasek)LATAW IEC: La taw iec, 1725; (por. ap . la taw iec)LEGUT: Legut, 1914; (por. n. os. Legu t w g S IU D “lekk i, lekkom yślny", BS)LE Ń : Leń .1779; (por. ap. leń)L E Ś N IA C Z E K : Leśn iaczek, 1696; por. L E Ś N IA K LEŚN Y: Leśny, 1718; (por. ap . leśny “p ilnu jący lasu", BS)LE Ś N IA K : Leśn iak, 1780; 1914; por. LEŚN YLIG IĘ ZA : L ig ięza , 1926; (por. ap. w g . lig ięza " 1. cz ło w ie k lub iący leżeć, 2. ten co s ię lubi

p rzym ila ć , n a d ska k iw a ć ", BS)LIPA: Lipa, 1681; 1683, (por. ap. lipa "d rzew o z rodz iny lipow a tych " , BS)LIP O W S K I: L ipow ski, 1762; 1926; (por. n. m . L ipow a, W U N )LITW IN : L itw in, 1706, K, 1709; (por. n. w ł. L itw in , W U N )LIP O C (Z )E K : Lypocek, 1680; por. LIPA L IP O N IK : Lyponik, 1711; por. LIPA

LŁA P K A : Ł apka , 1914; (por. ap. łapa, zdr. łapka)ŁAZIK: Łazik, 1712; (por. ap. Łazik, por. też ap. łaz “pole uprawne na w ytrzebionym lesie” , R) ŁA Z O W S K I: Łazow sk i, 1733; 1803; (por. n. m. Ł a zow a , Łazów , Łazy,W U N )ŁOPATA: Łopa ta , 1776; 1800; (por. ap. łopa ta )ŁY S O N IK : Lyson ik , 1706; por. ŁysońŁY S O Ń : Łysoń, 1694; (por. ap . tysoń “cz ło w ie k łysy), BS)

MM A C IE JO W IC (Z ): M a theyow ic , 1681; (por. im . M acie j)M A C IE K : M aciek, 1665; (por. im . M acie j, zdr. M aciek)M A Ć K O W IC Z : M aćkow icz , 1661; por. M A C IE KMADEJ: Madey, 1690; Madej, 1801; (por. im. Madej; por. im. Am adeusz lub Mathias, Matej, BS) M A D E JA : M ade ja , 1793, K; por. M A D E JA

H IS T O R IA 63

M A D E JC Z Y K : M ade jczyk, 1720; por. M A D E JAM AIK : M a ikow a (f), 1661; (por. ap. m aj, zdr. m aik, M. K araś n ie w yk lucza pochodzen ia

fo rm y M aj , M arc in , M arian ,B S )M A JC H R Z A K : M a jchrzak, 1725; (por. im . M elch ior, M ajcher, BS)M A K O W S K I: M akow ski, 1711; M akow ski vu lg o K itak, 1715; (por. n. m . M aków , m iasto w

pow iac ie m yś len ick im , BS)M A K U LIK : M aku lik , 1918; (por. ap. m aku ła “ 1. p lam ka, 2. troszka", BN)MALATA: M alata, 1679; 1926; (por. ukr. m a la t “kulesza, po traw a z kukurydz iane j m ąki", BN) M A ŁE C K I: M a łecki, 11752; (por. n. m . M a łecki, M ałki, W U N )M A N IE C K I: M an ieck i, 1754; (por. n. m . M anie, M an iec, M an ienk i, W U N )M ANTA: M anta, 1714; (pods taw a n ie jasna)M A Ń K U C IK : M ańkuc ik , 1708, por. M A Ń K U TM A Ń K O W IC Z : M ańkow icz, 1739; (por. im . M aria , zdr. M ańka, M an iek BS)M AŃKUT: M ańkut, 1710; M aykut, 1719; (por. ap . m ańku t “cz łow iek używ a jący lew e j ręki

za m ia s t p raw e j", S W )M A R C H W IC A : M archw ica , 1726, K; (por. ap. m archew )M AR E K : M arek, 1696, (por. ap. M arek)M A R E Ż K O : M areżko , 1678; (po ch o d ze n ie n ie jasne , m oże w sch.)M A R K IE W IC (Z ), M A R K O W IC Z : M ark iew icz, 1690; 1728; por. M A R E K M A R K O W IC Z : p o r.M A R K IE W IC ZM A R K O W S K I: M arkow ski, 1798; (por. n. m . M arkow a , w ś , W U N )M A R T Y N O W IC Z : M artynow icz , 1798; (por. im . M arty, BN)M A S A R S K I: M asarsk i, 1794; (por. ap. m asarz)MASTNY, M AS N Y : M aśny, 1779; M asty, 1784; (por. ap. m asny “ 1. tłusty, 2 . d rog i, 3. m ą­

dry, 4. n iezgodny", BN)M AŚN Y: por. M A S T N YM A TE JC ZY K : M a te jczyk , 1660; M a teyczyk , 1672; por. M A TEJKO M ATEJKO: M ateyko, 1661; M ateiko , M atheyko, 1685; (por. im . M ateusz, Mateja, BS) M A T E JK O W IC (Z ): M ate jkow ie , 1657; M a teykow icz , 1662; por. M A TE JK O M ATU R A: M atura , 1668; 1757; (por. ap. m a tu ra “ch ę ć a lbo zdo lność do czegoś",B N ) M A TU SKO W IC Z: M atuskow icz, 1675; (por. im . M ateusz, M atyjasz, łac M ath ias, BS) M A TU ŚN IAK: M atuśn iak, 1926; (por. im . M ateusz)M A TY LO W IC Z: M aty łow icz, 1660; (por. im . M ateusz)M AKA: M ąka, 1778; (por. ap. m ąka)M E C O R : M ecor, 1914; (p o ds taw a n ie jasna)M E R A K : M erak, 1717; M eraczonka, 1730; (pods taw a n ie jasna)M E R C A TO R (łac): Ż ak M erca tor, 1803; R u ła M ercator, 1803; (por. ap. łac . m e rka to r ‘le n ,

k to hand lu je , kupu je , kup iec” , BS)M E U S : M eus, 1799; (por. łac. ap. m eus “m ó j w łasny, m ój d rog i” , SI)M IA R K A : M iarka, 1761; (por. ap. m iarka, zdr. m iarka)M IC H A LA K : M icha lak, 1709, K 1926; (por. im . BS)M IC H A LIK : M icha lik , 1692; 1900; (por. im . BS)M IC H A ŁE K : M icha łek, 1777; (por. im . M ichał, zdr. M icha łek)M IC H U LE C : M ichu lec, 1712; por. M IC H A L IKM IE C IA K : M ieciak, 1683; (por. im . M ieczysław , M ietek, M iecio .B I)M IE C IM S K I: M iec im ski, 1791 (po d s ta w a n ie jasna)M IE R ZW A : M ie rzw a ,1681; 1751; (por. ap . m ie rzw a)M IE R Z W E C Z K A : M ierzw eczka , 1675; 1685; K; por. M IE R ZW A M IKA: M ika, 1890; (por. im . M iko ła j)M IK LA S Z: M ik lasz, 1720; (por. im . M iko ła j, M iklasz, BS)M IK LA S Z O W S K I: M ik laszow ski, 1691; (por. n. m . M ik laszk i, M ik laszow a , W U N )

64 H IS T O R IA

M IK O ŁA JE K : M iko ła jek, 1788; 1820, K; (por. im . M iko ła j)M IKU S: M ikus, 1791 ;por. M IKA M IS E C ZK A : M isecka , 1689; por. M IS K A M IS K A : M iska, 1655; 1900; (por. ap . m iska)M IŚ : M iś, 1914; (por. im . M icha ł, zdr. M iś, BN)M IŚ K O W IC Z: M iśkow tcz a lias P ią tkow a, 1713; por. M IŚ M LEK: M lek, 1926; (por. ap. m leko , R)M ŁO C E K : M łocek, 1786; K; (por. ap. m łocek “cz ło w ie k m łócący zboże",B S )M ŁYN AR Z: M łynarz, 1688; (por. ap . m łynarz)M O LITO R : M olitor, 1671; H a ron M olitor, 1802; (por. ap. lac. m o lito r “ 1. p rzeds ięb io rca , 2.

b udow niczy, 3. tw ó rca , 4. m łynarz", BS)M O S K A LIK : M oska lik , 1890; (por. ap. m oska l "1. ża rłok ,2 . p lacek o w s ia n y“ , por. też n.w ł.

M oska lik , BS)M O S K W A : M oskw a, 1926; (por. n. m. M oskw a)M R O C Z K O W S K I: M ro czko w sk i, 1682; (por. n. m . M roczków ,w ś. pow . koneck i,

o p o c z y ń s k i, BN)M R O W IE Ć : M row ieć, 1794; (por. ap. gw. m rov iec"m rów ka” , BN)M R Z Y G Ó D : M rzygód , 1658, K; (por. ap. m rzygód “ 1. g lodom orek , żm inda , skąp iec ,

ku tw a, 2 . roś lina na m okrych g ru n ta ch ” , BN)M U C H A : M ucha, 1753; (por. ap . m ucha)M U S IK U S (łac.): Rula M usikus, 1742; (por. ap. lac. m usikus "m uzyk, m uzykant, g ra jek", BS)M Y D LA R C Z Y K : M yd la rczyk, 1729, K; por. M Y D LA R ZM Y D LA R Z : M yd la rz , 1708; 1711, K (por. ap . m yd la rz ‘le n , co robi m yd ło ” ,BN)

NN ALEPA: N a lepa , 1717; (por. ap. "p rzyp iecek” , BS)N IE SYTY: N iesyty, 1926; (por. ap. n ie syty “g łodny")N IT K A : N itka, 1692; (por. ap. n ić, zdr. n itka)N O TA: Nota, 1657; 1718 (pods taw a n ie jasna, m oże por. (?) ap . nuta)N O W A C (Z )E K : N ow aczek, 1685; por. ap. N O W A K N O W A C Z Y K : N ow aczyk , 1720; por. N O W A KN O W A K : N ow ak, 1722; 1926; (por. ap . now ak “cz ło w ie k no w y w pew nym środow isku ,

p ro s ta k ” , BS)N O W IK : N ow ik, 1677; por. N O W A KN Y C Z K O W IC Z : N yczkow icz , 1744; (por. ap. n yczka “g a tu n e k kobo lda , b a je czn e g o ducha

g ó rsk iego w postac i ka rła p ilnu jącego ska rbu ” , SW )N Y C Z O W S K ł: N yczow sk i, 1768; (p o ds taw a n iem iecka , por. nazw isko Nycz, z n iem .

N itsch, por. te ż N Y C Z K O W IC Z

OO C H M A N : O chm an , 1900; (p o d s ta w a n iem iecka )O D R O B IN A : O drob ina , 1739; 1800; (por. ap. odw ażny)O D W AŻN Y: O dw ażny, 1728; (por. ap. od rob ina )O G IE G L O : O g ieg ło , 1786; (por. ap . gw . o g ie g ła ć “o trze ć , o ka le czyć", z N ow o ta rszczyzny ,

BN )O G O N E K : O gonek , 1654; (por. ap. ogon , zdr. ogonek)O K O Ń : O koń, 1665; (por.ap. okoń, stp . te ż okuń “g a tu n e k ryby” , R)O LE K S Y : O lexsy, 1890; (por. im . A leksy, ukr. O leksy)O R G A N A R IU S (łac.): Z ie la sko w ic O rgana rius , 1719; S taneck i O rg anarius , 1713; (por. ap.

lac. o rgana rius ‘le n kto w yra b ia m uzyczne n a rzędz ia a lbo g ra na nich, o rgan is ta ", BS)

H IS T O R IA 65

pPAMUŁA: Pamuła, 1926; (por. ap. łac. fam ulus "sługa, służący, pachołek", BS)PANEK: Panek, 1801, K; (por. im . Pankrac, P ankracy; por. te ż ap. pan, zdr. panek, BS) PAPUCKI: Papuck i, 1729, K; 1769; (pods taw a n ie jasna, m oże ap. papuć)PAPUŃ: Papuń, 1727; (por. ap. papa “gęba, pysk" , te ż ap. papu ra “p ysk- pogard liw ie",

BN )P ASAR SKI: P asarski, 1914; (por.ap. pas “d ług i a w ąsk i kaw a ł tkaniny, skó rza n y sznu r

częs to ozdob iony, p rze w ią za n y nad b iod ram i, zw yk le na w ie rzchu ubran ia", STP) P ASZEK: Paszek, 1763; (por. im . Paweł, zdr. Paszek, BS)P ATERAK: P aterak, 1721; 1926; (por. łac . pa te ra “o jc iec",B S )PAW EŁKO : P aw ełko, 1739; (por. im . Paweł)P A W E LK O W IC (Z ): P aw ełkow ie, 1711; K; 1716; por. PAW EŁKO P AŻD ZIO R A : P aździo ra , 1713 (por. ap. pażdz io ra "częśc i po łam ane rodzen ia lnu a lbo

ko n o p i, k o s trzyca , kos tra , ko s trzyca ", BN)P C H A LIK : P chalik, 1654; por. PC H AŁ P C H A Ł: Pchał, 1671; (por. ap. pchać)P E R K O W S K I: Perkow ski, 1726; (por. n. m. P erkow o, w ś, W U N )P Ę D ZIW IA TR : Pędziw ia tr, 1926; (por. ap. pę d z iw ia tr “w szędoby lsk i, p ow s inoga , w łó czę ­

ga". BS)P Ę K A LA : Pękala, 1707, K; P ęka la a lias D rapa, 1818; (por. ap . pęka ła “cz łow iek pękaty,

g ru b a s , b rzu ch a cz , BS)P IA S E C K I: 1721; (por. n. m. P iasek, P iask i, BN)P IA S K O W IC (Z ): K o laga a lias P iaskow ic , 1714; (por. ap. p iasek)PIĄTEK: P iątek, 1695, M iśkow icz a lias P iątek. 1713; 1900; (por. ap . p ią tek)P IC H A TE K : P icha tek, 1673; (pods taw a n ie jasna)P IE R D O R E C K I: P ie rdoreck i, 1668; (por. ap. p ie rd e k “ m a lec, śm ie rdz ie l, sm a rka cz ” , BS) P IE K A R C Z Y K : P ieka rczyk, 1723; por. P IE K A R Z P IE K A R Z : P ieka rzyna (f), 1722; (por. ap. p iekarz)P IE TR U S IA K : P ie trus iak, 1772; (por. im . P iotr, gw. P ietr, P ie ter)P IE T R U S Z K A : P ie truszka , 1707; 1918; (por. ap. p ie truszka)P IKLA : P ikla, 1658; (por. ap. p ik le “ m łode ja rzyn k i zam arynow ane w occ ie z korzen iam i” ,

SW )P IN D E L: P indel, 1666; P inde l vu lg o Kakacz, 1759; 1926; (por. ap . p inda “ 1. kok ie tka , ko ­

b ie ta na rzu ca ją ca się , 2 . p rze zw isko dz ie w u ch y ” , BN)P IN D E LA K : P inde lak, 1696; por. P IN D E L P IN D E LC Z Y K : P inde lczyk, 1674; 1797; por. P IN D E LP LU G A W IE C : P lugaw iec, 1713; (por. ap . p lu g a w y “obrzyd liw y, b u dzący odrazę , brudny",

S TP )P ŁA C Z E K : P łaczek, 1783; (por. ap. p łaczek)P LAŻA: P łaza, 1708; P łaza nob ilium , 1716; (por. ap. p laża "g rube d rzew a rozerżn ię te

w zd łuż, pó łok rąg lak i używ ane do budow y dom u" , BN)P ŁA ZIA K : P laziak, 1697; por. PŁA ZA P LO C IK : P łocik, 1730; (por. n. m. P łack, W U N )P ŁO N C (Z )A K : P łoncak, 1678; P łączak, 1681; por. P ŁO N K AP ŁO N K A : P łonka, 1678; 1926; (por. ap . p łonka “ 1. d rzew o n ieszczep ione , ja b ło ń po lna , 2.

ja b łko dz ik ie , leśne, z im ow e” , BN)PŁYW AC Z: P fyw acz, 1914; (por. ap. p ływ acz “p ływ ak", R)PO D STAW N Y: P ods taw na a lias K ow al. 1720; (por. ap. pochop ić “po rw ać” , STP)PO LA K : Po lak, 1789; (por. n. w ł. Polak)P O LO N IA K : P o loniak, 1900; (por. im . A po lon ia , P o lon ia , BI)P O P IO ŁE K : P op io łek, 1926; (por. ap. pop ió ł, zdr. pop io łek)

66 H IS T O R IA

P O R Ę B S K I: P orębsk i, 1751; 1926; (por. n. m . P oręba, W U N )P R A LIU S Z K A : P ra liuszka , 1914; (p o ds taw a n ie jasna)P R O P IN A TO R (lac.): S w oboda P rop ina to r, 1802; (por. ap. lac . p ro p in a to r “szynka rz", Sł) P R U S: Prus, 1753; (por. n. w l. Prus "P rusak, N iem iec", BN)P R ZA TK O W IC (Z ): P rza tkow ic , 1665; (po d s ta w a n ie jasna , m oże m a to być P rzą tk ie -

w ic z ? )P R Z Y B Y ŁA : P rzyby ła , 1677; 1750 (por. ap . p rzyb y ły "ten , k tó ry p rzyby ł, p rze chodn i, BN) P R Z Y B Y T E K : P rzyby tek , 1672; (por. ap. p rzybyć , p rzyb y te k)P U N C Z E W S K I: P unczew sk i, 1748; (p o d s ta w a n ie jasna)P Y S Z: Pysz, 1802; (por. ap . p yszka “cz ło w ie k dum ny, za ro zu m ia le c ” , por. też ap. pyszny,

B N )PY TE L: Pyte l, 1900; (por. ap. pytel “w o re k ” , BS)

RR A C H O W IC (Z ): R achow ic , 1690; (por. ap . ra chow ać “ liczyć", SW )RAD W A N : R adw an, 1654; 1926; (por. im . R adw an, BN)R A D W A Ń C Z Y K : R adw ańczyk , 1668, K; por. R AD W AN R A D ZIK : R adzik , 1664; (por. ap . radz ik , radcow sk i "so łtys ” , S W )R A M E N D A : R am enda, 1655; R am ęda, 1890; (por. ap . ram da “cz ło w ie k tęg i, kloc; kob ie ta

w ysoka, tę g a a n iezg ra b n a ” , SW )R A M S K I: R am ski, 1890; (por. n. m. R am sow o, w ś, W U N )R A M ZA : R am za, 1754; 1926; (por. ap . n iem . R am s; por. też n. os. R am sz, BS)R O D ZIC : R odzic , 1668; (por. ap. rodz ic , ród, rodz ina , stp . rodz ic "na leżący do tego

sa m e g o rodu , krew ny, R)R O K O S O S E L A K : R o ko so se la k , 1680; (p o d s ta w a n ie jasna )R O K O W S K I: R okow ski, 1657; 1926; (por. n. m. R oków , da w n y pow ia t W adow ice , W U N )R O M A N : R om an, 1760; (por. im . R om an, łac. R om anus, BS)R O M A Ń C Z Y K : R om ańczyk , 1710; R om a ń czyk vu lg o D usza; 1926; por. R O M AN R O M A Ń S K I: R om ański, 1890; (por. n. m . R om anow o , W U N )R O S N A K : R osnak, 1693; (p o ds taw a n ie jasna)R U C H A ŁA : R ucha ła (f), 1661, K; (por. ap. rucha ła , ruchać. BS)R U D Z IE C K I: R udz ieck i, 1800; (por. n. m. R udzice , czę ść żyw ca ; R udze, w ś . W U N )R U LIŃ S K I: R u lińsk i recte Ruła, 1900, por. R U ŁAR U LA : Ruła, 1718; Ruła M uzicus, 1742; R u lińsk i recte Ruła, 1900; (por. ap. ru ła, rura)R U ŁK O : R ułko, 1708; por. R U ŁAR U ŁK A : R ułka, 1792; por. R U ŁAR U R A : Rura, 1670; (por. ap. rura, zdr, rurka)R U R K A : R urka , 1661; 1727; por. R U R AR U S IK : Rusik, 1683; (por. n. e tn . R usin “z R usi rodow ity“ , por. te ż .a p . rusy “ rudaw o żó łty ” ,

por. też n. w ł. R usek "pospo lic ie R osjan in :,B S )R YBSKI: R ybsk i, 1792; (por. n. m. R ybie, W U N )R Y C ZK O : R yczko, 1749, K (por. im . H ryć, H ryc -G rze g o rz , BN)R Y Ż A N IE C : R yżan iec, 1660; (por. ap. ryżan iec , ryż “cz ło w ie k o rudych w łosach", SW ) R ZE C K I: R zeck i, 1675; 1783; (por. n. m. R zeck, w ś ; R zecko , w ś .,W U N )R ZY C K I: R zycki, 1668; 1820, K; (por. n. m. R zycki, w ś , da w n y po w ia t W adow ice , W U N )

SS A JD A K : S aydak , 1744; W ieysk i vu lg o S aydak, 1749; (por. ap. sa jd a k "ko łczan", BS) S A P IC K I: S ap ick i, 1683; (por. n. m. Sapy, W U N )S A W E T K O : S aw e tko , 1714; (pods taw a n ie jasna)S E N N IK : S enn ik , 1659; (por. ap . senny, senn ik)

H IS T O R IA 67

S E R A FIN : S era fionka(f), 1790; (por. im . S era fin , BI)S IE D LA K : S ied lak. 1657: S zed lak, 1672; (por. ap. s ied lak, s iod lak, BN)S IE D LIK : S ied lik, 1674; por. S IE D LA K S IE Ń K O : S ieńko , 1731; (por. im . S ieńko , S iem ion)S IEPAK: S iepak, 1890; (por. ap. s iepak “kat, op raw ca , zbir, łapacz” , s ie p a ć s ię “targać,

s za rp a ć s ię ” . BN)S IKO R A : S ikora, 1742; 1900; (por. ap. sikora “ 1. p tak wróblowaty, 2. dziew czyna ,koza", BN) S IK O R C Z A K : S iko rczak . 1743; por. S IK O R A S IN IN IE C : S in in iec, 1658; (podstaw a n ie jasna)S IO D LAR Z: S iod larz, 1661; (por. ap. s iod la rz "rzem ieś ln ik w yrab ia jący s iod ła ” , BS)S IU PA: S iupa. 1691; (por. ap . s iupać “s iedz ieć", SW )S IW E K : S iw ek. 1785; (por. ap. s iw y “b ia loszary, n ieb iesko fio le tow y", por. też ap. s iw ek, R) S IW IE C : S iw iec, 1794, K; 1914; (por. ap. s iw ie ć “cz ło w ie k osow ia ły ” BS)S K A LS K I: S kalski, 1729; (por. n. m. Ska la , M stko , pow. o lkusk i, BS)S K O W R O N : S kow ron, 1726. 1926; por. S K O W R O N E K S K O W R O N E K : S kow ronek , 1657; 1710, K; (por. ap . skow ronek)S K U R O Z IŃ S K I: S ku ro z iń ska (f), 1774; (p o ds taw a n ie jasna)S K U Z A : S kuza, 1890; (por. ap. skuza “skąp iec , skne ra , ku tw a” , SW )S LA G O R : S lagor, 1680; (pods taw a n iem iecka )S L A G O R C Z Y K : S la go rczyk , 1675; por. S LA G O R S ŁO W IK : S łow ik , 1918; (por. ap. s łow ik)S M A LE C : S m alec, 1673; 1890; (por. ap. sm alec)S M A LIC E K : S m olicek, 1696; p o r S M A LE CS M A ZA : Sm aza, 1655, K; (pods taw a n ie jasna, m oże ap. zm aza?)S M A ZIK : S m azik , 1673; 1890; por. S M A ZAS M O LIK O W S K i: S m ilikow sk i, 1762; (por. n. m. S m olik i, cz. Kęt, W U N )S O B A LC Z Y K : S oba łczyk, 1767; (por. im . S ebastian , gw. zdr. S obek, BN) S O B IE S Z C Z A Ń S K I: S o b ie szcza ń sk i, 1760; (por. n. m. S ob ieszczany, w ś., W U N ) S O B O LA K : S obo lak, 1779; (por. ap . sobó l)S TY LA : S ty la , 1665; S ty ła vu lgo Kotuś, S ty ła vu lgo Bylica, 1767; (pods taw a n ie jasna) S U C H E K : S uchek, 1914; (por. ap. suchy)S U C H O C K I, 1739; (PO R . N. M . S ucha, w ś . S ucha B esk idzka , m st., w o j. b ie lsk ie , W U N ) S U M E R A , 1706; (por. ap . s u m e r “ch leb", SW )S U P IC H A : S up icha , 1669; (pods taw a n ie jasna)S U T O R (lac): S zczu r Sutor, 1784; (por. lac. su to r “sze w c , ło tacz” , BS)S W O B O D A : Sw oboda, 1795; Sw oboda Popinator, 1802; (por. ap. sw oboda, R)S Y R E K : S yrek, 1755, K; (por. ap. ser, gw. syr, zdr. serek, syrek, BS)S Z A F R A N : S za fran , 1914; (por. ap. sza fran “roś lina z rodz iny kosaćcow atych", BN) S Z A F R A Ń S K I: S za frańsk i, 1772; (por. n. m . Sza frany, W U N )S ZA LA : S zala, 1680; (por. im . S a lom on, por. też ap . sza la , BA)S Z A R E K : S zarek, 1801; (por. ap . s za re k “ch łys tek , obsza rp a n ie c , chudz ina ", szary, c iem -

nosiw y, pop ie la ty, BN)S Z C Z E P A N IA K : S zczepan iak , 1890; (por. im . S zczepan )S Z C Z E P E K : S zczepek , 1662; (por. im . S zczepan )S Z C Z E R B A : S zcze rb in a (f), 1762; (por. ap . szcze rba )S Z C Z E R B O W S K I: S zcze rb o w sk i, 1890; (por. n. m . S zcze rb o w a , w ś.)S Z C Z E R Z Y K : S zcze rzyk , 1763 ; (por. ap . szcze ry , s zcze rzyć , BS)SZ C Z U R : Szczur, 1709; S zczu r Sutor, 1784; 1926; (por. ap . szczur)S Z C Z U R C Z Y K : S zczu rczyk , 1683; por. S Z C Z U R S Z C Z U R E K : S zczu rek , 1664; por. S Z C Z U R S Z C Z U R O W IC Z : S zczu ro w icz , 1658; por. S Z C Z U R

68 H IS T O R IA

S Z C Z U R O W S K I: S zczu ro w sk i, 1664; (por. n. m. S zczu row a , S zczu rów , w s.) S Z C Z U R Z Y K : S zczu rzyk , 1661; S cu rzyk , 1664; por. S Z C Z U R S Z C Z Y G IE Ł : S zcz tg ie ł. 1796; (por. ap . szczyg ie ł)S ZC Z T P ŁO : K oczu r vu lgo S zczyp ło , 1763; S zczyp lo , 1772; (por. ap. szczypać)SZCZYPTA: Szczypta, 1725; 1755, K;(por. ap. szczyp ta "ździeb ło, kruszyna, odrobina", BN) SZKO T: S zko t, 1727; (por. n. w ł. S zkot)S ZO PA: S zopa. 1710; (por. ap . szopa “obora", BS)S ZW E D : S zw e d ,1681; (por. n. w ł. Szw ed)S Z Y M C Z A K : S zym czak , 1670; (por. im . S zym on , zdr. Szym ek)S Z Y M O N E K : S zym onek , 1659; 1900; (por. im . S zym on , Szym an)S Z Y M O N IC (Z ): S zym on ie , 1664; (por. im . S zym on)S Z Y M O Ń C Z Y K : S zym o ń czyk , 1676; por. S Z Y M O N E K

ŚŚ C IG A LS K I: Ś c iga lsk i, 1890; (por. ap. śc igać (się))Ś LIW A : Ś liw a, 1875; (por. ap. ś liw a)Ś M IE TA N K A : Ś m ie tanka , 1655; (por. ap. śm ie tana , zdr. śm ie tanka)Ś W IĄTEK: Ś w ią tek, 1676; Ś w ią tek. 1684; S zw ię tek, 1765; Ś w ią tek, 1926; (por. ap . św ią tek

“1. oso b a św ię ta , św ięty, 2. ob raz św ię tego , figu ra św ię tego", por. te ż im . Św ię tos ław , B N )

Ś W IĘ T O W IC Z : ś w ię to w icz , 1666; (por. ap . św ię tow ać)

TT A B O R S K I: Taborski, 1914; (por. n. m. Tabor, W U N )T A LA G A : Talaga, 1914; (por. ap. ta la g a “s ta ra bryczka", BN)T A R A B U ŁA : Tarabu ła , 1926, (pods taw a n ie jasna)T A R G O S Z: Targosz, 1757; 1808, K; 1926; (por. ap. ta rg a ć “ rw ać, szarpać", por. te ż ap.

ta rg "rynek, ja rm a rk ", R)T A R K O C IK : Tarkoczyk , 1673; por. TA R K O T A T A R K O C IK : Tarkocik, 1675; por. T A R K O TAT A R K O TA : Tarkota, 1675; (por. ap. ta rko t “ta rko tan ie , tra jko t, tu rko t, gw ar, w rzaw a,

zg ie łk ", SW )T E X T O R (łac): Textor, 1742; K ie rp iec Textor, 1803, K; (por. łac . te x to r “tkacz , suk ienn ik",

BS), por. K IE R P IE C T E R N O W S K I: Ternow ski, 1660; (p o ds taw a n ie jasna, por. n. m. Ternaw iec?) T O M A S Z C Z Y K : T om aszczyk , 1801; (por. im . Tom asz)T O R B A C Z E K : T o rbaczek, 1655; (por. ap. to rb a , to rbacz)T R E B U N IA K : T re b u n ia k ,1 9 1 4 ; (por. im . T rzeb ies law , T rzeb iem ys ł, BN)T R Y LU S IK : T ry lus ik , 1654; (por. ap . tre l, try l, try lić “ 1. m ów ić, śp iew ać na inną nutę, do w o ­

dz ić inacze j, 2. ga d a ć dużo, rob ić p lo tk i", SW )T R Z A S K : T rzask , 1696; 1926; (por. ap. trza sk “d rza zg ” , BS)T U L IŃ S K I: T u lińsk i, 1678; (por. ? n. m. Tu lice , w ś. W U N )T U R A ŁA : Tura ła , 1720; 1900; (por. ap. tur, por. też ap. tu ra ć Turlać", R)T U R E K : Turek, 1914; (por. ap . tur. tu rek , BS)T U S Z E W S K I: T u sze w sk i, 1716; (por. n. m . T uszew o , w ś. ,W U N )T U S Z Y Ń S K I: Tus ińsk i, 1669; Tuszyńsk i, 1803; (por. n. m. Tuszyn, m stko, pow. łódzk i, BN) T W A R Ó G : Tw aróg , 1679; Tw aróg vu lgo B andu ła , 1760; 1918; (por. ap . tw a róg , BS) T W A R O Ż E K : T w arożek , 1663; T w a ro se k , 1692; por. T W A R Ó G T Y R A LIK : T yra lik , 1890; por. T Y R A ŁAT Y R A ŁA : Tyra ła , 1914; (por.ap. ty rać "1. pon iew ie rać , 2. psuć, n iszczyć, 3. trw on ić , 4.

po m ia ta ć k im ś” , BN)

H IS T O R IA 69

uU R B A Ń C Z Y K : U rbańczyk , 1706: (por. im . U rban)U R B A Ń S K I: U rbańsk i, 1710; (por. n. m . U rban, Urbany, w S ., W U N )

WW A C LA W IK : W actaw ik Textor, 1742, K; W acław ik , 1811, K; (por. im . W acław ) W A D O W IC K I: W adow ick i, 1789; (por. n. m. W adow ice . W U N )W A LA S E K : W alasek, 1669; (por. im . W alenty, BS)W A LE R A K : W alerak, 1918; (por. im . W alerian , W alery, BI)W A N D A . W Ę D A : W anda, 1914; W ęda, 1926; (por, im . W anda)W A R M U Z : W arm u2 , 1926; (por. ap. w a rm u z "p o tra w a góra lska ", BN)W A W E R : W aw er, 1914; (por. (?)im . W aw rzyn iec, por. też n. m. W aw er, W U N )W AW R O : W aw ro , 1918: (por. im . W aw rzyn iec)W A W R ZY N : W aw rz in , 1708; (por. ap. w aw rzyn ), por. też W A W R Z Y N IE C W A W R Z Y N IE C : W aw rzyn iec , 1697; (por. im . W aw rzyn iec , BS)W A W R Z Y Ń C Z A K : W aw rzyń cza k , 1715; por. W A W R Z Y N IE C W A W R Z Y N IE C : W aw rzyn iec , 1697; (por. im . W aw rzyn iec , BS)W A W R Z Y Ń C Z A K : W aw rzyń cza k , 1715; por. W A W R Z Y N IE C W Ą D R Z Y K : W ąd rzyk , 1914; (pods taw a n ie jasna)W ĄTR O B A : W ątroba , 1663; 1926; (por. ap. w ątroba)W Ą TR O B IK : W ątrob ik , 1654; 1742; por. W Ą TR O B A W C IS ŁO : W cis ło , 1661, 1926; (por. ap . w c isnąć , BS)W C IŚ LA C (Z )E K : W c iś laczek , 1684; por. W C IS ŁO W C IŚ LIK : W ciś lik , 1657; por. W C IS ŁO W ÄTO N: W eton , 1751; (pods taw a n ie jasna)W Ę D A : por. W A N D AW IATER : W iater, 1683; (por. ap. w iatr)W ID E R : W ider, 1680; 1926; (pods taw a n iem iecka)W ID LA R C Z Y K : W id la rczyk , 1747; por. W ID LA R Z W ID LA R Z : W id larz, 1730; 1926; (por. ap. w id ły)W IE C Z O R E K : W ieczo rek , 1890; (por. ap. w ieczór, zdr. w ieczo rek ; por. też ap. w ieczo rek

“ n ie tope rz", BN)W IE JS K I: W ieysk i, 1783; W ieysk i vu lg o S aydak, 1749; (por. n. m. W ieś , np. N ow a W ieś,

S ta ra W ieś , W U N )W ILC (Z )A K : W ilcak, 1661; por. W ILKW ILC Z Y Ń S K I: W ilczyńsk i, 1716; (por. n. m . W ilczyn , w ś., W U N )W ILK : W ilk , 1720; (por. ap . w ilk)W IS ŁO C K I: W is łock i, 1657; (por. n. m. W is ło k W ie lk i, w ś. , pow. sanock i, BS) W ŁO D A R C Z Y K : W łoda rczyk , 1772; (por. ap. w ło d a rz " 1. zw ie rzchn ik , 2. karbow y, gu-

m ienny, 3 . w ó jt w ie jsk i” , BN)W O JA S Z K IE W IC Z : W o jaszk iew icz , 1797; (por. im . W ojc iech)W O JTA K : W ojtak, 1926; (por. im . W ojc iech , zdr. W ojtek)W O JTA LA : W o jta la , 1684; W ojta la , 1918; (por. im . W ojc iech)W O JT A LK O W IC (Z ): W o jta lko w icz , 1671; por. W O JT A LA W O LA S : W olas, 1926; (por. ap. w ole)W O LN IA K : W o ln iak , 1669; por. W O Ź N IA KW O Ź N IA K : W oźn iak, 1655; W oźn iak vu lg o A dam czyk , 1759; 1926; por. W O Ź N Y W O ŹN Y : W oźny, 1707; (por. ap . w o źn y “s łu g a sądow y", BN)W Ó JC IK : W oycik , 1664; W ójc ik , 1741, K; 1926; (por. ap. wójt, BS)W R Ó B E L: W róbe l, 1914; (por. ap . w róbe l)

70 H IS T O R IA

W R Ó B LE W S K I: W rób low ski, 1800; (por. n. m . W rób lów , W U N )W Y D R A : W ydrzyna (f), 1728; (por. ap. w yd ra “ 1. b rodaw ka na tw arzy, 2 . zw ie rzę d ra p ie ż­

ne z rodz iny kun", BN)W Y M Y S LO : W ym ys lo , 1900; (por. ap . w ym ysł)W Y R O B IS Z : W yrob isz , 1787; (por. ap . w yrob ić)W Y W IJA C Z : W yw ijacz , 1716 (por. ap. w yw ija cz “ 1. ten , co zw yk le w yw ija a lbo co w yw iną ł,

2. ten , co s ię w yw iną ł, w y łgus , w ykp is ” , SW )

ZZ A C IN A : Zac ina , 1659; (por. ap . zac inać)Z A JĄ C : Za jąc, 1662; Za jąc, 1662; Z a jąc Ferrifaber, 1751; 1926; (por. ap. za jąc)ZA JD A : Z a jda , 1926; (por. ap . za jść, za jdę , R)ZA LE JS K I: Z a le jsk i, 1787; (por. n. m. Z a les ie , W U N )Z A S A D Z K I: Zasadzk i, 1739; (por. n. m. Zasady, W U N )ZA W IŁO : Zaw iło , 1914; (por. ap. zaw iło , zaw iły )Z A Z O W S K I: Z azow sk i, 1745; (p o d s ta w a n ie jasna)Z B Y M A S Z E K : Z bym a cze k , 1678; (p o d s ta w a n ie jasna)Z Ę B A L IK : Zęba lik , 1691; (por. ap. ząb)Z IE L A S K O W IC (Z ): Z ie la sko w ic O rgana rius , 1719; (por. ap. że la sko , gw . z ie lasko) ZG R Z E B K A : Z g rzebka , 1708, K; (por. ap .zg rze b ie “ k ró tk ie w łó kn a pozo s ta ją ce p rzy c z e ­

san iu p rzę d z iw a p o m ię d zy zę b a m i szczo tk i, w ycze sk i lnu, konop i, 2. zg rze b yw a ć- g rze b a ć do kupy", SW )

ZŁY M A C IE K : Z ły M aciek, 1699; (por. ap . z ły+ im . M acie j, zdr. M aciek)ZU B IS K I: Zub isk i, 1672; (por. slow . ap. zub "ząb ” , BN)

ŻŻ A C Z E K : Żaczek , 1689; por. Ż A KŻA K : Żak, 1660; Ż ak M ercator, 1803; 1914; (por. ap. żak “ uczeń szko ln y , baka la rz , k le ­

ryk, ryb a łt” ,BS)Ż A K O W S K I: Ż a ko w sk i,1753; (por. n. m . Ż akow o , Żaków ), por. też ŻA K ŻA R E K : Żarek, 1718; (por. ap . ża r “og ień , upa l, R)ŻU R E K : Żurek, 1663; 1926; (por. ap. żu r “po lew ka z kw aśn icy i ow sianej m ąki", BS) Ż U R K O W IC Z : Ż u rko w icz , 1708; por. ŻU R E K ŻY D E K : Ż ydek, 1756; (por. n. w ł. Żyd)

W y k a z s k ró tó w

O p ra c o w a n iaBE - B rückne r A., S ło w n ik e tym o log iczny ję zyka po lsk iego , W arszaw a 1970 BI - B ubak J., K s ięga naszych im ion, W roc ław 1993BN -B u b a k J ., N azw iska lu dnośc i d a w n e g o s ta ros tw a N o w o ta rsk iego , cz. I- II,BS -B ubak J ..S ło w n ik na zw o sobow ych i e le m e n tó w id en ty filacy jnych S ąde cczyzn y X V -

X V II w. Im iona, nazw iska , p rzezw iska , cz. I A - M, cz. II N - Ż, K raków 1992 G - W ie lka Ilus trow ana E n cyk loped ia P ow szechna W yd a w n ic tw a „G u te n b e rg ” t. I -X V Illw . K raków [1929 -1 9 3 2 ]L -L inde S . B ., S ło w n ik ję zyka po lsk iego , t.l -V I, W arsza w a 1951 O R G - O rg e lb ra n d S., E ncyk lo p e d ia po w sze ch n a , W a rsza w a 1883 PI -P o p re k J., Ippo ld t J ., W ie lk i s łow n ik n iem iecko -po lsk i, t. I A -K , t. II L-Z , W a rsza w a 1972

H IS T O R IA 71

R - R ym ut K ., N azw iska Polaków , W roc ław 1991SG • S łow n ik geo g ra ficzn y K ró les tw a P o lsk iego i innych kra jó w słow jańsk ich , t. I-XV, W a rszaw a 1880-1902Sł - S łow n ik łac ińsko -po lsk i, oprać. K .K um an ieck i, W arsza w a 1990 S W - K arłow icz J., K rtński A ., N iedżw iedzk i W ., S łow n ik ję zyka po lskiego, t. I-V III, W a rszaw a 1900-1927S P - S łow n ik po lszczyzny XV I w ieku , t. I-XVII, W ro c ła w 1966-1987S T P - S ło w n ik sta ropo lsk i, red. S. U rbańczyk, t. I-IX, W ro c la w 1953-1987UN - U rzędow e nazw y m ie jsco w o śc i i ob ie k tó w fiz jo g ra ficzn ych . P ow ia t w adow ick i, red.

W . T aszyńsk i. W a rsza w a 1964

W U N - W ykaz u rzędow ych nazw m ie jscow ośc i w P olsce, t. I-III, W arszaw a 1981

S k ró t n a z w y m ie js c o w o ś c i

K- K aczyna

In n e

ap. -a p e la tivu m , a pe la tyw

E w a W id la rz - abso lw e n tka p o lo n is ty k i U n iw e rsy te tu Ja g ie llo ń sk ie go , m ie s z k a n k a C hoczn i.

cz.- częśćd aw n .- d aw n ie j, d a w n ie js z y f.- fem in ium g m .- gm ina g w .- g w arow y n.- nazw an .e tn .- nazw a e tn iczna n iem .- n iem ie ck i n .m - nazw a m ie jsco w a n .na r.- nazw a n a rod ow ośc i n .os.- nazw a o sob ow a n .ter.- nazw a te renow a n .w ł.- n azw a w ła sn a p o i.- po lsk i

por.- p o rów n a j pow .- pow ia t p rz e d m .- p rz e d m ie ś c ie p rz e n .- p rze n o śn ie p s .- p rzys ió łe k ros.- rosy jsk i s ło w .- s ło w a ck i s tp .- s ta rop o lsk i w ę g .- w ę g ie rsk i w s c h .- w sch od n i w o j.- w o je w ó d z tw o w s .- w ie ś zd r.- z d ro b n ie n ie zn a cz .- z n acze n ie

72 H IS T O R IA