Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia 2009[Euro Health Consumer Index 2009]

Komisja Ubezpiecze Zdrowotnych i Wypadkowych PIUWarszawa, stycze 2010 r.

2

Health Consumer Powerhouse

Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia

Raport 2009

Autorzy:

Dr Arne Bjrnberg, Dr Beatriz Cebolla Garrof oraz Sonja Lindblad

arne.bjornberg@healthpowerhouse.com

beatriz.cebolla@healthpowerhouse.com

sonja.lingblad@healthpowerhouse.com

Health Consumer Powerhouse

2009-10-01

Niniejszy raport moe cytowany bez ogranicze, z odesaniem do rda.

Health Consumer Powerhouse AB, 2009

ISBN 978-91-977879-1-8

3

O Polskiej Izbie UbezpieczePolska Izba Ubezpiecze jest dziaajc na podstawie ustawy o dziaalnoci ubezpieczeniowej organizacj

samorzdu branowego, reprezentujc wszystkie zakady ubezpiecze dziaajce w Polsce. Do podstawowych

zada PIU naley wspieranie ustawodawcy w zakresie ksztatowania prawa asekuracyjnego. Izba prowadzi

take dziaania majce na celu zwikszanie wiadomoci ubezpieczeniowej spoeczestwa oraz

prowadzenie wielostronnego dialogu na rzecz rozwoju sektora ubezpiecze w naszym kraju.

Polska Izba Ubezpiecze dziaa od 1990 r. i zrzesza 80 czonkw. Wrd nich jest 55 spek akcyjnych,

16 oddziaw zagranicznych oraz 9 towarzystw ubezpiecze wzajemnych.

Podzikowania Polska Izba Ubezpiecze dzikuje organizacji Euro Health Consumer Powerhouse oraz project managerowi

i jednemu z autorw raportu Euro Health Consumer Index 2009, dr Arne Bjrnbergowi, za zgod na jego

tumaczenie oraz publikacj w Polsce.

Opis metodologiiSzczegowy opis zastosowanej metodologii zawarty jest w treci raportu.

WstpOchrona zdrowia to jedna z najwaniejszych dziedzin spoecznych i jednoczenie jedna z najczciej

w Polsce krytykowanych. Pomimo dynamicznie rosncej przez wiele lat iloci rodkw pochodzcych ze

skadek na powszechne ubezpieczenie zdrowotne, funkcjonujcy w Polsce system publiczny nie wywizuje

si, w opinii spoecznej, ze swojego podstawowego zadania, tj. zapewnienia powszechnego i rwnego

dostpu do usug zdrowotnych. Wyniki raportu Euro Health Consumer Index nie tylko dowodz obiektywnoci

tych wnioskw, ale pokazuj rwnie, e kraje o podobnym standardzie ycia potrafi w tym obszarze

funkcjonowa znacznie lepiej.

PodsumowanieZ przygotowanego rankingu wynika jednoznacznie, e Polska dysponuje jednym z gorszych jakociowo

europejskich systemw ochrony zdrowia. Mimo, e w okresie dynamicznego wzrostu gospodarczego,

wpywy do systemu zwikszay si, sytuacja nie ulega poprawie. Za powyszy stan rzeczy naley zatem

obwinia przede wszystkim ksztat funkcjonujcego systemu, a w nastpnej kolejnoci brak funduszy.

Rok 2009 by pierwszym od wielu lat, w ktrym ilo rodkw pozostajcych w dyspozycji Narodowego

Funduszu Zdrowia nie ulega realnemu zwikszeniu. Naley mie nadziej, e dostpne podsumowania

i analizy za poprzedni rok skoni decydentw do podjcia dziaa naprawczych. Ranking EHCI moe w tym

wypadku suy za wiarygodne rdo informacji o potencjalnych kierunkach zmian.

4

Latajcy Holender dominuje w europejskiej opiece zdrowotnej z coraz wiksz przewag

Prezentowane poniej pite doroczne wydanie Europejskiego Wskanika Zdrowia Konsumenta, zawiera

zestawienie 33 narodowych systemw opieki zdrowotnej, koncentrujce si na konsumencie oraz na

funkcjonowaniu tych systemw.

Bez wtpienia, najbardziej niezwykym elementem tego zestawienia jest wyrniajca si pozycja

holenderskiego systemu opieki zdrowotnej. Jest to potwierdzeniem, e prowadzona w tym kraju reforma

systemu opieki zdrowotnej przynosi wyniki. Czy moemy zaoy, e ksztatuje si nowy model opieki

zdrowotnej, ktry wychodzi na prowadzenie w tym zestawieniu, podobnie do tego co miao miejsce po

wprowadzeniu brytyjskiego Narodowego Systemu Opieki Zdrowotnej (NHS) w latach 50. oraz 60. ubiegego

wieku?

Holenderski postp jest istotny take z innego punktu widzenia: strategicznej roli konsumenta w usugach

opieki zdrowotnej, wykreowanej przez t reform. Reforma ta stanowi poczenie rywalizacji o przyznanie

finansowania oraz wiadczenia usug zdrowotnych w ramach prawnie uregulowanej struktury. Istniej

narzdzia informacyjne wspierajce aktywne wybory dokonywane przez konsumentw. Holandia wczenie

rozpocza prace nad nadaniem pacjentom uprawnie oraz moliwoci wyboru wiadczeniodawcy, co

obecnie przynosi wyrane wyniki w wielu obszarach.

Holendrzy nie s osamotnieni w ponoszonych wysikach zmierzajcych do wczenia do systemu

opieki zdrowotnej pacjentw i konsumentw wiadomie wybierajcych usug opart na penych

informacjach. Najwaniejsze europejskie systemy opieki zdrowotnej zmierzaj w tym wanie kierunku,

przyczyniajc si do rosncego podziau wrd tych systemw, co wykazay wyniki tegorocznego Indeksu.

Wikszo systemw opieki zdrowotnej krajw Europy rodkowej oraz Wschodniej traci swoje pozycje

w rankingu, mimo i prawie wszystkie z nich zdobywaj co roku wicej punktw w Indeksie EHCI. Jest to

prawdopodobnie przejaw kryzysu finansowego oraz konkurencji pomidzy rnymi podejciami do kwestii

opieki zdrowotnej: niektre systemy opieki zdrowotnej id zdecydowanie naprzd wspierane nie tylko

zamonoci gospodarcz, lecz take dobr polityk w tym wzgldzie, podczas gdy inne rozwijaj si

wolniej, tym samym nie bdc zdolnymi do zaspokajania rosncych potrzeb i oczekiwa swoich obywateli.

Sygnay wiadczce o powikszajcych si nierwnociach w systemach opieki zdrowotnej, bdcych

nastpstwem kryzysu finansowego, rzucaj wyzwanie zasadom solidarnoci i sprawiedliwoci

urzeczywistnianym w krajach Unii Europejskiej. Nie chodzi tu wycznie o kwestie finansowe, lecz

o podejcie do tego problemu. Wraz z rosnc mobilnoci pacjentw w Europie, pojawia si dua potrzeba

przejrzystoci ukazujcej wszystkie argumenty zarwno za, jak i przeciw narodowym systemom opieki

zdrowotnej. Unia Europejska zamierza wprowadzi program transgranicznej opieki zdrowotnej, ktry

wymaga zapewnienia pacjentom znaczco lepszych informacji. Wartoci takie jak dostp pacjenta

do swojej dokumentacji medycznej, drugiej opinii lekarskiej oraz do informacji wytworzonych przez

wiadczeniodawcw usug zdrowotnych rozpowszechniaj si powoli. Trend zwizany z nadawaniem

praw i moliwoci wyboru pacjentom przyczynia si do wzrostu iloci katalogw wydawanych przez

wiadczeniodawcw usug zdrowotnych, oraz farmakopei nie przeznaczonych dla specjalistw. Rozsdna

polityka wcza do tej zmiany e-Zdrowie, zapewniajc tym samym radykaln obnik kosztw, otwarcie

5

szybkiego dostpu do procesu leczenia oraz postp w zakresie bezpieczestwa pacjenta.

Pragniemy podzikowa ministerstwom oraz agencjom krajw ujtych w niniejszym Indeksie za twrczy

dialog oraz dostarczenie danych. Pragniemy take podzikowa Dyrekcji Generalnej ds. Spoeczestwa

Informacyjnego i Mediw Komisji Europejskiej za wsparcie udzielone w zwizku z opracowaniem

tegorocznego Indeksu, przedstawionego pod auspicjami szwedzkiej Prezydencji UE.

Bruksela, 23 wrzenia 2009 roku.

Johan Hjertqvist

Prezes

Health Consumer Powerhouse

6

Spis treci

1. Streszczenie 8

1.1 Niektre kraje warte zainteresowania 8

1.2 BBB; Model Bismarcka ponownie pokona model Beveridgea 13

2. Wprowadzenie 15

2.1. Podstawowe informacje 15

2.2. Zakres indeksu 16

2.3. Autorzy raportu 16

3. Kraje ujte w raporcie 18

4. Wyniki Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia 2009 18

4.1 Podsumowanie wynikw 21

5. Wyniki skorygowane o wskanik siy nabywczej (wyniki BFB) 26

5.1 Metodologia dostosowywania wynikw do wskanika BFB 26

5.2 Wyniki ujte w tabeli punktacji BFB 27

5.3 Nieformalne opaty wiadczone na rzecz lekarzy 28

6. Trendy na przestrzeni piciu lat 29

6.1 Zmiany wynikw punktowych w latach 2006-2009 29

6.2 Niwelowanie rnic pomidzy pacjentem a pracownikami ochrony zdrowia 30

6.3 Niwelowanie rnic pomidzy Wschodem a Zachodem 31

6.4 Przejrzysty monitoring jakoci opieki zdrowotnej 31

6.5 Pena informacja o rodkach farmaceutycznych dostosowana do poziomu wiedzy pacjenta 32

6.6 Listy oczekujcych: Kto si przejmuje (zdrowiem pacjenta)? 32

6.7 Zmiany wprowadzane pod presj 33

6.8 Dlaczego pacjenci nie s informowani? 33

6.9 Rozprzestrzenianie si MRSA 34

7. Jak interpretowa wyniki Indeksu 35

8. Niedostateczna ilo danych z Europy 36

8.1 Wskaniki wynikw leczenia ujte w rankingu EHCI 36

9. Ewolucja Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia (EHCI) 38

9.1 Zakres oraz tre EHCI 2005 38

9.2 Zakres oraz tre EHCI 2006-2009 38

9.3 EHCI 2009 39

9.4 Wykorzystanie wszystkich wskanikw z zestawienia EHCI 2008 40

9.5 Nowe wskaniki wprowadzone do EHCI 2009 40

9.6 Wskaniki obszarw (podkategorie) 41

9.7 Punktacja zastosowana w EHCI 2009 42

9.8 Wspczynniki wagi wskanikw 42

9.9 Definicje wskanikw oraz rda danych dla EHCI 44

9.10 Ustawienia wartoci progowych 51

7

9.11 rda danych CUTS 52

9.12 Tre wskanikw ujtych w EHCI 2009 53

9.13 Jak stworzono Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia na rok 2009 65

9.14 Fazy tworzenia Indeksu 65

9.15 Zewntrzny panel ekspercki 67

10. Literatura 68

10.1 Gwne rda 68

10.2 Przydatne linki 68

Aneks 1: Dokument rdowy dla wskanika praw pacjenta

(poza informacjami uzyskanymi od wadz krajowych) 69

Zacznik 1: Kwestionariusz wykorzystany w ankiecie pacjenta przeprowadzonej na potrzeby

Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia za rok 2008 71

8

1. Streszczenie

Obecny ranking Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia na rok 2009 przedstawia si zupenie

inaczej ni w latach poprzednich. W latach poprzednich wydaniach EHCI, a take w Europejskim Indeksie

Konsumenckim oceniajcym Opiek Kardiologiczn (Euro Consumer Heart Index) za rok 2008 oraz

Europejskim Indeksie oceniajcym Opiek i Leczenie Chorych na Cukrzyc (Euro Consumer Diabetes Index)

za rok 2008 (wszystkie s dostpne pod adresem www.healthpowerhouse.com), pierwsze 3-5 krajw dzieli

jedynie kilka punktw w 1000 punktowej skali. Cakowity ranking EHCI 2009 ukazuje bezprecedensowe,

miadce zwycistwo Holandii, ktra zdobya 863 punkty na 1000 punktw moliwych do uzyskania, o 44

punkty wicej ni zajmujca drugie miejsce Dania z 819 punktami, oraz zajmujce kolejne miejsca, Islandi,

ktra jest nowym krajem w rankingu EHCI, z 811 punktami i Austri z 795 punktami.

Znaczcy wpyw na wyniki uzyskane w rankingu miao wprowadzenie w 2008 roku dodatkowej podkategorii

e-Zdrowie (wicej informacji na temat podkategorii e-Zdrowie znajd Pastwo w dziale e-Zdrowie),

mierzcej zasadniczo rozpowszechnienie elektronicznej dokumentacji medycznej oraz zastosowanie

rozwiza elektronicznych wykorzystywanych do przekazywania informacji medycznych pomidzy

pracownikami ochrony zdrowia oraz pomidzy pracownikami ochrony zdrowia i pacjentami. Nowoci

jest wprowadzenie do rankingu 2009 wskanikw rozwiza elektronicznych sucych komunikacji z

pacjentami, ktre wyranie pokazuj, e zasadniczo wszystkim europejskim systemom opieki zdrowotnej

duo jeszcze brakuje do wdroenia rozwiza informatycznych w opiece zdrowotnej. aden kraj nie

uzyska zielonych wynikw dla szeciu wskanikw e-Zdrowia (dzia 9.7 objania znaczenie kolorw

wykorzystywanych w punktacji).

1.1 Niektre kraje warte zainteresowania(kraje nie s podane w kolejnoci miejsc zajtych w rankingu)

1.1.1 Holandia gr! Holandia jest jedynym krajem stale obecnym w pierwszej trjce kadego rankingu Europejskiego

Konsumenckiego Indeksu Zdrowia publikowanego przez Health Consumer Powerhouse (HCP) od 2005 roku.

Wynik 863 punktw uzyskany przez Holandi w rankingu 2009 jest zdecydowanie najwyszym wynikiem

punktowym w historii Indeksu publikowanego przez HCP. Holandia dzieli zwycistwo w podkategoriach tylko

z Dani i tylko w kategoriach e-Zdrowia oraz rodkw farmaceutycznych. A duy margines zwycistwa

wydaje si by gwnie spowodowany tym, e holenderski system opieki zdrowotnej nie wydaje si posiada

sabych punktw, by moe poza moliwociami usprawnienia kwestii list oczekujcych, gdzie znakomite

wyniki osigaj niektre kraje Europy rodkowej.

Zazwyczaj HCP okrela, e ranking EHCI ogranicza si do mierzenia yczliwoci w stosunku do konsumenta

systemw opieki zdrowotnej, tzn. nie twierdzi, e mierzy ktre pastwo europejskie dysponuje najlepszym

systemem opieki zdrowotnej.

Jednake fakt, e bardzo trudno stworzy Indeks HCP, ktry nie dawaby Holandii miejsca na podium, rodzi

du pokus do sformuowania twierdzenia, e o zdecydowanym zwycizcy rankingu EHCI 2008 mona

powiedzie, e dysponuje najlepszym systemem opieki zdrowotnej w Europie.

9

1.1.1.1 Co Holendrzy robi wzorowo?Naley podkreli, e w poniszej dyskusji nie zawarto duej liczby spekulacji poza tym, co mona

wywnioskowa z wynikw rankingu EHCI:

Holandia charakteryzuje si du liczb konkurujcych ze sob wiadczeniodawcw usug ubezpieczenia

zdrowotnego, niezwizanych z orodkami opieki paliatywno-hospicyjnej/ szpitalami. Holandia, dysponuje

take prawdopodobnie najlepszymi w Europie ustaleniami strukturalnymi, dotyczcymi organizacji

udziau pacjentw w procesach podejmowania decyzji oraz ksztatowania polityki odnoszcej si do opieki

zdrowotnej.

Nadszed moment na spekulacj: wanym efektem netto holenderskiej struktury systemu opieki zdrowotnej

jest to, e decyzje operacyjne zwizane z opiek zdrowotn podejmowane s, w niezwykle wysokim

stopniu, przez osoby zawodowo zwizane ze rodowiskiem lekarskim przy udziale pacjenta. Wydaje si, e

w Holandii agencje finansujce, oraz osoby nie bdce zwizane zawodowo ze rodowiskiem lekarskim, jak

na przykad politycy czy biurokraci, trzymani s z daleka od procesu podejmowania decyzji dotyczcych

opieki zdrowotnej ni ma to miejsce w innych krajach europejskich. Ju ten wanie fakt moe by powodem

tak miadcego zwycistwa Holandii w rankingu EHCI 2009.

1.1.1.2 Co Holendrzy robi niewaciwie? Holandia zdobywa duo punktw we wszystkich podkategoriach, za wyjtkiem Czasu Oczekiwania

Pacjentw/Dostpnoci do wiadcze Medycznych, gdzie uzyskany przez ten kraj wynik punktowy jest

wynikiem dosy przecitnym. Jak zaobserwowano w badaniu autorstwa Siciliani oraz Hursta zleconym

przez OECD za lata 2003/2004 oraz w rankingach EHCI za lata 2005-2009, listy pacjentw oczekujcych

na leczenie specjalistyczne istniej paradoksalnie w krajach stosujcych system GP gatekeeping (system

wymagajcy uzyskania skierowania do specjalisty od lekarza pierwszego kontaktu).

System oparty na lekarzach pierwszego kontaktu (GP gatekeeping) kamie wgielny holenderskiego

systemu opieki zdrowotnej (jak okreli go dla HCP byy holenderski Minister Zdrowia), uwaany jest

powszechnie za system oszczdzajcy koszty, oraz za system zapewniajcy cigo opieki, co jest

z ca pewnoci korzystne dla pacjenta. Jak wida na przykadzie odniesienia podanego w dziale 9.12.3

dotyczcego wskanika 3.2, nie istniej dowody wiadczce na korzy hipotezy o redukcji kosztw. Jak

wida w dziale 5.1 Holandia zwikszya wydatki na opiek zdrowotn do poziomu najwyszych w Europie

wydatkw na osob (poza krajami, ktre w terminologii stosowanej na wewntrzne potrzeby HCP okrelane

s mianem trzech bogatych drani, czyli Norwegia, Szwajcaria oraz Luksemburg, ktre maj najwyszy w

Europie PKB na osob).

Moe si okaza, e Holandia pokona granic 900 punktw agodzc przepisy zwizane z systemem GP

gatekeeping!

1.1.2 DaniaDania duo zyskaa na wprowadzeniu podkategorii e-Zdrowie. Kraj ten od chwili wczenia go w 2006 roku do

rankingu EHCI stale zwiksza uzyskiwany przez siebie wynik punktowy. Dania radzi sobie szczeglnie dobrze

w podkategorii Prawa Pacjenta i Informacje, bdc jednym z zaledwie trzech pastw (nie tej samej trjki)

zdobywajcych zielone wyniki punktowe zarwno w podkategorii Swobodny Wybr wiadczeniodawcy

10

usug zdrowotnych w UE oraz z tytuu posiadania internetowego rejestru szpitali informujcego o tym, ktre

szpitale osigaj najlepsze wyniki leczenia. Gwnie z tego powodu Dania dystansuje swoich nordyckich

ssiadw w rankingu EHCI, pomimo uzyskania nieco niszego wyniku punktowego w kategorii Wynikw

Leczenia.

1.1.3 IslandiaZlokalizowana w pnocnej czci Atlantyku Islandia zmuszona bya do stworzenia systemu opieki

zdrowotnej, ktry dysponowaby moliwociami (nie rozmiarem!) obsuenia kilka milionw osb.

Poniewa Islandczykw jest tylko 300000, trzecie miejsce uzyskane w rankingu przez Islandi nie byo

zaskoczeniem dla zespou badawczego HCP.

Nie dysponujc wasnym systemem szkole dla lekarzy specjalistw Islandia prawdopodobnie odnosi

korzyci z posiadania systemu przypominajcego redniowieczne reguy szkole cieli oraz kamieniarzy:

rzemielnikom tym nie wolno byo osiedla si przez okres wielu lat od momentu uzyskania wymaganych

kwalifikacji, a tym samym zmuszeni oni byli do wdrowania wiadczc prac dla rnych budowniczych.

Naturalnie, przy okazji poznawali oni wiele rnych umiejtnoci. Analogicznie, modzi islandzcy lekarze

pracuj zwykle od 8 do 10 lat po ukoczeniu szkoy w innym kraju, a po tym okresie czsto wracaj do swojego

kraju (nie musz oczywicie bra lubu z wdow po mistrzu budowlanym eby otworzy wasny warsztat!).

Nie tylko zdobywaj duo wiedzy zdobywaj take kontakty przydatne w skomplikowanych przypadkach:

islandzki doktor, ktry ma doczynienia z przypadkiem niemoliwym do leczenia w Islandii chwyta za

suchawk i dzwoni do swojego byego przeoonego lub dowiadczonego kolegi pracujcego w powszechnie

szanowanym szpitalu i zadaje nastpujce pytanie: Czy mgby przyj mojego pacjenta? I czsto syszy:

Wsadzaj go do samolotu! .

1.1.4 Niemcy Tajemniczy KrajZajmujc 6 miejsce z 787 punktami Niemcy posiadaj prawdopodobnie najmniej restrykcyjny i najbardziej

zorientowany na konsumenta system opieki zdrowotnej w Europie, w ktrym pacjenci kiedy tylko chc

mog zabiega o dowolny rodzaj opieki. Gwnym powodem, dla ktrego Niemcy nie walcz o medale jest

przecitno uzyskiwanych wynikw kwestionariuszy okrelajcych wyniki leczenia (sowa Niemcy

i przecitna jako rzadko mona usysze w tym samym zdaniu!). Jest to prawdopodobnie spowodowane

charakterystyk niemieckiego systemu opieki zdrowotnej: duej liczby raczej niewielkich szpitali oglnych,

nie za specjalistycznych.

A oto i tajemnica: Jak to moliwe, e korzystajc z pozbawionego restrykcji systemu nie doprowadza si do

szaleczego wzrostu kosztw jego utrzymania? Jak wida na wykresie kosztw przedstawionym w dziale

5.1, koszty utrzymywania niemieckiego systemu opieki zdrowotnej lokuj si w poowie stawki krajw

Europy Zachodniej.

Kolejne wyjanienie oparte na spekulacjach: przeprowadzono badania pokazujce, e niemieccy lekarze

pracuj intensywniej. Maj dugie godziny pracy, a na kadego z nich przypada w kadym roku dua liczba

umwionych wizyt pacjentw/operacji. Powszechnie wiadomo, e trudno jest powstrzyma Niemca od

pracy. Czy wyjanieniem wzgldnie dobrego ograniczenia kosztw w niemieckim systemie ochrony zdrowia

moe by po prostu niemiecka etyka pracy? Niestety ranking EHCI nie udziela odpowiedzi na to pytanie.

11

1.1.5 Irlandia, Hiszpania oraz GrecjaOdpowiednio 13, 22 oraz 24 miejsce w rankingu.

Przy opracowywaniu rankingu EHCI 2009, HCP miao o wiele lepszy kontakt z krajowymi instytucjami opieki

zdrowotnej ni w latach ubiegych. Z tego powodu, ankieta dotyczca oceny zdania pacjentw przesana

do organizacji reprezentujcych pacjentw, stanowica cz danych wykorzystanych przy sporzdzaniu

rankingu EHCI, nie zostaa zasadniczo wykorzystana w charakterze pojedynczego rda danych CUTS

(obszerne, jednorodne, wiarygodne rdo danych) (patrz dzia 9.11), lecz gwnie jako sprawdzenie

rzeczywistej sytuacji.

Wspomniane trzy kraje wydaj si mie wewntrzny problem marketingowy dotyczcy usug opieki

zdrowotnej. Jest to zwaszcza uderzajce w przypadku Irlandii, ktra po reformie wprowadzajcej Zarzd

Opieki Zdrowotnej i Spoecznej (Health Service Executive - HSE) systematycznie pnie si w rankingu EHCI, ale

w przypadku ktrej odpowiedzi uzyskiwane ze strony organizacji reprezentujcych pacjentw w kwestiach

takich jak czas oczekiwania pacjentw, s w 2009 roku nadal bardzo negatywne.

Grecja zdecydowanie przewodzi w Europie pod wzgldem liczby lekarzy na osob (patrz niej). Jednak

wizerunek greckiej suby zdrowia, stworzony na podstawie odpowiedzi uzyskanych od organizacji

reprezentujcych pacjentw, nie wskazuje bynajmniej na jakiekolwiek przejawy zdrowej rywalizacji sucej

zapewnieniu najlepszych usug zdrowotnych.

Wykres: Liczba lekarzy na 100 000 mieszkacw (2007/ najnowsze dostpne dane)

Lista krajw w kolejnoci od lewej: Albania, Rumunia, Polska, Wielka Brytania, Sowenia, Cypr, Bya

Jugosowiaska Republika Macedonii, Chorwacja, Wgry, Luksemburg, Irlandia, otwa, Sowacja, Dania,

Liczba lekarzy na 100 000 mieszkacw

Alba

nia

Rum

unia

Pols

ka

Wie

lka

Bryt

ania

Sow

enia

Cypr

Repu

blik

a M

aced

onii

Chor

wac

ja

Wg

ry

Luks

embu

rg

Irlan

dia

otw

a

Sow

acja

Dani

a

Unia

Eur

opej

ska

Esto

nia

Finl

andi

a

Mal

ta

Fran

cja

Port

ugal

ia

Niem

cy

Repu

blik

a Cz

eska

Szw

ecja

Bug

aria

Wo

chy

Isla

ndia

Aust

ria

Hisz

pani

a

Norw

egia

Szw

ajca

ria

Hola

ndia

Litw

a

Belg

ia

Grec

ja

12

Unia Europejska, Estonia, Finlandia, Malta, Francja, Portugalia, Niemcy, Republika Czeska, Szwecja, Bugaria,

Wochy, Islandia, Austria, Hiszpania, Norwegia, Szwajcaria, Holandia, Litwa, Belgia, Grecja.

1.1.6 Albania30 miejsce, 562 punkty. Albania zostaa ujta w rankingu EHCI na prob albaskiego Ministra Zdrowia,

ktry w bardzo miym e-mailu napisa, e by moe zajmiemy ostatnie miejsce, ale i tak chcemy by ujci

w tym rankingu. Albania, jak wida to na przedstawionym powyej wykresie oraz w dziale 5.1, dysponuje

bardzo ograniczonymi zasobami w sektorze ochrony zdrowia. Kraj ten unika zajcia ostatniego miejsca

gwnie z powodu doskonaego wyniku w kategorii Dostpnoci do wiadcze Medycznych, w przypadku

ktrej organizacje reprezentujce pacjentw potwierdziy oficjaln wersj ministerstwa, wedle ktrej czas

oczekiwania pacjentw jest zjawiskiem niewystpujcym w Albanii. Prawd mwic, Albania zajmuje

czoowe miejsce w kategorii Czas oczekiwania razem z Belgi, Niemcami oraz Szwajcari!

Wyjanienie przedstawione przez albaskie Ministerstwo Zdrowia brzmiao nastpujco: Albaczycy to

ludzie twardzi, ktrzy lekarza odwiedzaj tylko wtedy, gdy trzeba ich tam zanie, bo sami nie s ju w

stanie chodzi, co sugerowao niepene wykorzystanie systemu opieki zdrowotnej. Jest to uproszczenie.

Albaczycy odwiedzaj lekarzy pierwszego kontaktu ponad dwa razy czciej ni Szwedzi (3,9 wizyty

rocznie w porwnaniu do 1,6 wizyty rocznie)!

1.1.7 SzwecjaDziewite miejsce, 762 punkty. Nadal europejski lider w kategorii Wynikw leczenia. Od piciu lat wydaje

si, e nie ma znaczenia jakie wskaniki stosuje si w przypadku kategorii Wynikw Leczenia (przynajmniej

jeli chodzi o powane przypadki). Szwecja wci pozostaje jedynym krajem, ktry zdobywa wszystkie

zielone wartoci wskanikw.

Jednoczenie, powszechnie znana saba dostpno do usug zdrowotnych wydaje si by problemem

trudnym do naprawienia, pomimo wysikw podejmowanych przez rzd tego kraju, zmierzajcych do

pobudzenia zdecentralizowanego pastwowego systemu opieki zdrowotnej do skrcenia list oczekujcych.

Ankieta HCP skierowana do organizacji reprezentujcych pacjentw potwierdza obraz sytuacji uzyskany

z www.vantetider.se, ktrego celem jest przedstawienie, e maksymalne okresy oczekiwania, ktre w

skali europejskiej s raczej niewielkie, s przekraczane. Docelowy czas oczekiwania na wizyt u lekarza

pierwszego kontaktu (nie wicej ni 7 dni) nie jest speniany tylko w przypadku Portugalii, gdzie nie

powinien przekracza 15 dni.

A oto inna forma wyraenia fundamentalnego pytania: Dlaczego Albania moe oferowa usugi ochrony

zdrowia przy praktycznie zerowych czasach oczekiwania pacjentw na wizyt u lekarza pierwszego

kontaktu, a Szwecja nie?

1.1.8 EstoniaPrzy liczbie ludnoci wynoszcej 1,5 miliona, Estonia odnotowaa stosunkowo duy spadek w rankingu:

z robicego wraenie 11 miejsca w Indeksie z 2008 roku (wynik - 669 punktw) na 18 miejsce w 2009

roku, z 638 punktami. Niewykluczone, e jest to jeden z przykadw, gdzie kryzys finansowy odbija si na

systemie opieki zdrowotnej.

13

1.1.9 Chorwacja23 miejsce, 627 punktw. Jak stwierdzono w raporcie EHCI za 2008 rok, na wynik uzyskany wwczas

przez Chorwacj niekorzystny wpyw miao wiele pozycji oznaczonych jako niedostpne w cznej tabeli

wynikw. HCP uznaje za szczeglnie obiecujcy fakt, e dane, ktre w 2008 roku dostpne byy wycznie

dla Ministerstwa Zdrowia Chorwacji, zostay upublicznione - z korzyci dla obywateli tego kraju oraz wyniku

w rankingu EHCI.

1.1.10 Portugalia21 miejsce, 632 punkty. Zaskoczeniem, take dla ordownika stosowania wskanikw e-Zdrowia, czyli

Komisji Europejskiej, jest fakt, e to wanie Portugalia wyrasta na europejskiego lidera w dziedzinie

e-Zdrowia. Kraj zawdzicza to powszechnemu zastosowaniu Elektronicznej Dokumentacji Medycznej

Pacjenta, elektronicznych recept oraz umawiania wizyt lekarskich za pomoc Internetu (przynajmniej dla 4

milionw mieszkacw rejonu Lizbony).

1.2 BBB; Model Bismarcka ponownie pokona model Beveridgea! Wszystkie pastwowe systemy opieki zdrowotnej maj wsplny problem: z jakiego rozwizania technicznego

naley skorzysta, aby skierowa zwykle 7 10 proc. dochodu narodowego do sektora usug zdrowotnych?

Systemy opieki zdrowotnej oparte na modelu Bismarcka, to systemy oparte na ubezpieczeniach spoecznych,

zakadajce istnienie wielu organizacji ubezpieczeniowych, kas chorych, etc., ktre s organizacyjnie

niezalene od wiadczeniodawcw usug medycznych.

Systemy oparte na modelu Beveridgea, to systemy oparte na zaoeniu, e finansowanie i proces wiadczenia

usug medycznych ma miejsce w ramach jednego systemu organizacyjnego, tj. organw finansujcych oraz

wiadczeniodawcw cakowicie lub czciowo wchodzcych w skad jednej organizacji, takich jak Narodowy

System Opieki Zdrowotnej (NHS) w Wielkiej Brytanii, czy okrgi administracyjne krajw nordyckich etc.

Ju od ponad piciu dekad, od momentu stworzenia Brytyjskiego Narodowego Systemu Opieki Zdrowotnej

najwikszego w Europie systemu opieki zdrowotnej opartego na modelu Beveridgea toczy si burzliwa

debata nad relatywnymi zaletami obu modeli.

Ju podczas tworzenia rankingu EHCI 2005, pierwszej takiej prby obejmujcej 12 krajw, zaobserwowano,

e generalnie rzecz biorc, kraje o dugiej tradycji pluralizmu w kwestii finansowania i wiadczenia usug

medycznych, tj. oferujce konsumentowi moliwo wyboru pomidzy rnymi wiadczeniodawcami usug

ubezpieczeniowych, ktrzy z kolei nie dziel wiadczeniodawcw na organizacje prywatne kierujce si

zyskiem, organizacje non-profit lub organizacje pastwowe, wykazuj wsplne cechy nie tylko w przypadku

list oczekujcych.

Patrzc na wyniki rankingw ECHI z lat 2006 2009, trudno nie zauway, e kraje zajmujce czoowe

lokaty, to kraje wykorzystujce systemy opieki zdrowotnej oparte na modelu Bismarcka, pomidzy ktre

wcisny si kraje nordyckie opierajce si na systemach wzorowanych na modelu Beveridgea, co uatwia im

stosunkowo niewielka liczba zamieszkujcych je obywateli. Wydaje si, e due systemy opieki zdrowotnej

opierajce si na modelu Beveridgea maj trudnoci w uzyskiwaniu naprawd wysokiego poziomu wartoci

dla pacjenta.

Najwiksze kraje wykorzystujce system opieki zdrowotnej oparty na modelu Beveridgea - Wielka Brytania

14

oraz Wochy - trzymaj si blisko siebie w rodkowej czci Indeksu. Istniej (co najmniej) dwa wyjanienia

tej sytuacji:

1. Zarzdzanie korporacj lub organizacj zatrudniajc ponad 100 000 pracownikw wymaga znacznych

umiejtnoci menederskich, ktre zwykle s sowicie wynagradzane. Zarzdzanie organizacj tak jak

angielska NHS, zatrudniajc prawie 1,5 miliona pracownikw, ktrzy kierujc si swoimi wasnymi

planami dziaania, nie uatwiajcymi pracy zarzdu i niekoniecznie pokrywajcymi si z planami

administracji/kadry zarzdzajcej, wymaga zarzdzania na najwyszym wiatowym poziomie.

Wtpliwe jest, czy organizacje publiczne mog zaoferowa wynagrodzenie i korzyci pozwalajce

pozyska takich menederw.

2. W organizacjach opartych na modelu Beveridgea, odpowiedzialnych zarwno za finansowanie, jak

i wiadczenie opieki zdrowotnej, istnieje ryzyko, e lojalno politykw oraz innych decydentw

moe zmieni si z pierwotnego ukierunkowania na konsumenta/pacjenta. Pierwotna lojalno moe

w kierunku organizacji, ktr wspomniani ju decydenci, z uzasadnionym poczuciem dumy, budowali

od dziesicioleci (lub te w kierunku takich aspektw jak tworzenie miejsc pracy w rodzinnych miastach

politykw).

15

2. Wprowadzenie

Health Consumer Powerhouse (HCP) sta si orodkiem wizji oraz dziaania promujcego w Europie

model opieki zdrowotnej powizany z konsumentem. Jutrzejsi konsumenci wiadcze zdrowotnych

nie zaakceptuj adnych tradycyjnych granic, napisano w raporcie opublikowanym w ubiegym roku.

Wydaje si jednak, e stwierdzenie to urzeczywistnio si ju w 2008 roku: propozycja Komisji odnoszca

si do Dyrektywy dotyczcej praw pacjenta na poziomie transgranicznej opieki zdrowotnej staje si

w ten sposb doskonaym przykadem tego trendu. Aby sta si znaczcym aktorem, tworzcym oddolnie

konieczn presj reformy, konsument musi zdoby dostp do wiedzy umoliwiajcej porwnanie polityki

zdrowotnej, usug konsumenckich oraz wynikw jakociowych. Europejskie Konsumenckie Indeksy Zdrowia

stanowi prb zapewnienia konsumentom takich wanie narzdzi.

2.1 Podstawowe informacjeOd 2004 roku HCP wydaje szeroki asortyment publikacji porwnawczych dotyczcych opieki zdrowotnej

w rnych krajach. Pierwsz z takich publikacji by Szwedzki Indeks Zdrowia Konsumentw z 2004 roku

(www.vardkonsumentindex.se, dostpny take w przekadzie na jzyk angielski). Tworzc ranking 21

rad okrgowych na podstawie 12 podstawowych wskanikw dotyczcych ksztatu prowadzonej polityki,

wyboru konsumenta, poziomu usug oraz dostpu do informacji, wprowadzono metod porwnawcz,

stanowic element sucy ocenie procesu nadawania konsumentowi uprawnie oraz moliwoci wyboru.

Po okresie dwch lat inicjatywa ta zainspirowaa lub te sprowokowaa Szwedzkie Stowarzyszenie Wadz

Lokalnych oraz Regionw, a take Narodow Rad Zdrowia i Opieki Spoecznej, do stworzenia podobnego

rankingu, czynic tym samym porwnania dostpne dla ogu spoeczestwa kluczowym szwedzkim

instrumentem sucym wprowadzaniu zmian.

W przypadku indeksw paneuropejskich stworzonych w latach 2005 2008, celem HCP byo w zasadzie

zastosowanie tego samego podejcia, tzn. wybrania pewnej liczby wskanikw opisujcych do jakiego

stopnia narodowe systemy opieki zdrowotnej s przyjazne dla uytkownikw, stanowic tym samym

podstaw suc porwnywaniu systemw opieki zdrowotnej rnych krajw.

Ponadto, od 2008 roku HCP znaczco poszerzya istniejc metod porwnawcz:

W styczniu 2008 roku kanadyjski Frontier Center oraz HCP opublikoway pierwszy Europejsko-Kanadyjski Konsumencki Indeks Zdrowia porwnujcy systemy opieki zdrowotnej w Kanadzie oraz w 29 krajach

europejskich. Edycja 2009 zostaa opublikowana w maju 2009 roku.

Europejski Konsumencki Indeks Opieki Kardiologicznej opublikowany w 2008 roku porwnuje 29 europejskich systemw opieki kardiologicznej i naczyniowej w piciu kategoriach, obejmujcych 28

wskanikw efektywnoci.

Pierwsza edycja Europejsko-Kanadyjskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia opublikowana zostaa we wrzeniu 2008 roku we wsppracy z orodkiem Frontier Center for Public Policy i oceniaa opiek

zdrowotn z perspektywy konsumenta zamieszkujcego kanadyjskie prowincje.

Pierwszy Europejski Konsumencki Indeks Opieki i Leczenia Chorych na Cukrzyc opublikowany we wrzeniu 2008 roku jest pierwszym rankingiem europejskich usug opieki zdrowotnej wiadczonych

osobom chorym na cukrzyc w piciu kluczowych obszarach: informacje, prawa oraz wybr pacjenta;

16

szczodro systemu, prewencja, dostp do procedur oraz wyniki leczenia.

Tegoroczna edycja Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia obejmuje 38 wskanikw efektywnoci opieki zdrowotnej w 33 krajach.

Cho jest to wci nieco kontrowersyjny punkt widzenia, HCP jest zwolennikiem tezy, e porwnania jakoci

w obszarze opieki zdrowotnej to sytuacja korzystna dla wszystkich stron: dla konsumenta, ktry bdzie

dysponowa lepsz platform do podejmowania wiadomych wyborw oraz dziaa; dla rzdw, wadz oraz

wiadczeniodawcw, w przypadku ktrych zwikszone skoncentrowanie si na zadowoleniu konsumenta

oraz wynikach jakociowych przyniesie wiksze wsparcie dla zmian; dla mediw, w przypadku ktrych

ranking taki oferuje jednoznaczne fakty przydatne w dziennikarstwie konsumenckim. Porwnania pokazuj

nie tylko wady i braki, ale ilustruj rwnie potencja poprawy sytuacji. Majc to na wzgldzie ranking EHCI

stworzono tak, by sta si wanym punktem odniesienia wspierajcym interaktywn ocen i ch poprawy.

Syszelimy, e jeden z ministrw zdrowia na widok wstpnych wynikw rankingu stwierdzi: Dobrze mie

kogo, kto wci powtarza ci, e mogo by lepiej.

2.2 Zakres indeksuCelem niniejszego indeksu byo wybranie ograniczonej liczby wskanikw odnoszcych si do okrelonej

liczby obszarw oceny, ktrych poczenie moe stanowi wymowne sprawozdanie ze sposobu wiadczenia

usug zdrowotnych w poszczeglnych systemach opieki zdrowotnej.

2.3 Autorzy raportuDr Arne Bjrnberg

Zarzdzanie Projektem indeksu EHCI 2008 realizowane byo przez dr Arne Bjrnberg, ktry wczeniej

pracowa na stanowisku dyrektora ds. bada w szwedzkim przemyle. Jego dowiadczenie obejmuje take

penienie funkcji prezesa Zarzdu Szwedzkiej Narodowej Korporacji Farmaceutycznej (Apoteket AB),

dyrektora ds. rozwiza opieki zdrowotnej oraz rozwiza sieciowych w IBM na terenie Europy, Bliskiego

Wschodu oraz Afryki, oraz penienie funkcji prezesa Zarzdu Szpitala Uniwersyteckiego Szwecji Pnocnej

(Norrlands Universitetssjukhuss w Ume).

Dr Bjrnberg by take kierownikiem projektu indeksw EHCI 2005 2008 Europejskiego Konsumenckiego

Indeksu Zdrowia oceniajcego Opiek Kardiologiczn z 2008 roku oraz wielu innych projektw zwizanych

z Indeksem EHCI.

Dr Beatriz Cebolla

Po ukoczeniu studiw na kierunku biochemia, dr Cebolla przez ostatnie dziesi lat pracowaa jako

badacz i przydzielona bya do pracy w rnych instytucjach zwizanych z opiek zdrowotn. Ukoczya

studia doktoranckie w Instytucie Bada Biomedycznych w Madrycie (IIB/CSIC) i kontynuowaa rozwj

kariery zawodowej na stypendium podoktoranckim w Instytucie Patologii Molekularnej (IMP) w Wiedniu,

w laboratorium dr Meinrada Busslingera.

Dr Cebolla wsppracowaa ju z innymi grupami naukowymi podczas prac nad nowotworami oraz cukrzyc i

w chwili obecnej studiuje na studiach magisterskich na kierunku Midzynawowej Publicznej Suby Zdrowia.

Piastowaa take stanowisko menedera Projektu Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Opieki i Leczenia

17

Chorych na Cukrzyc.

Sonja Lindblad, DIHR

Sonja Lindblad bya zatrudniona w rnych firmach zajmujcych si ochron zdrowia. Posiada tytu

nauczyciela i obecnie zajmuje si pisaniem pracy magisterskiej z tematyki zdrowia publicznego na

Uniwersytecie Sztokholmskim. Jest zaangaowana w kilkanacie projektw odnoszcych si do indeksw

zdrowia w charakterze menedera ds. bada/projektu.

18

3. Kraje ujte w raporcie

W 2005 roku ranking EHCI obejmowa jedynie tuzin krajw oraz 20 wskanikw. Tegoroczny indeks

obejmuje ju wszystkie 27 krajw czonkowskich Unii Europejskiej oraz Norwegi i Szwajcari, a take kraje-

kandydatw: Chorwacj i By Jugosowiask Republik Macedonii, oraz po raz pierwszy Albani i Islandi

4. Wyniki Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia 2009

Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia 2009

Podkategoria Wskanik

Albania

Austria

Belgia

Bulgaria

Chorwacja

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

B.J.R. Macedonii

Niemcy

Grecja

Wgry

Islandia

1. Prawa pacjenta i informacja

1.1 Prawo zdrowotne oparte na prawach pacjenta *** *** *** * *** *** * *** *** *** *** *** * *** *** ***1.2 Organizacje reprezetnujce pacjentw zaangaowane w proces decyzyjny * ** *** * *** ** ** *** *** ** *** * *** * *** **

1.3 Ubezpieczenie od niezawinionych bdw w sztuce lekarskiej * *** * * * * * *** * *** ** ** * * * **

1.4 Prawo do drugiej opinii *** *** *** ** *** ** ** *** *** ** *** * *** *** *** ***1.5 Dostp pacjenta do wasnej dokumentacji medycznej *** *** *** ** *** ** ** *** ** *** *** *** *** * *** ***

1.6 Rejestr lekarzy z prawem wykonywania zawodu *** *** *** *** * *** ** *** *** *** *** ** ** * *** ***

1.7 Internetowa lub caodobowa informacja telefoniczna dot. opieki zdrowotnej * *** * * * * * *** *** *** * * ** * * ***

1.8 Moliwo leczenia transgranicznego finansowanego przez kraj zamieszkania

n.d. ** ** * n.d. * * *** * ** ** n.d. * * ** n.d.

1.9 Katalog wiadczeniodawcw z rankingiem jakoci wiadczonych usug * * * * * ** * *** * * ** ** *** * ** *

r. waona podkategorii 117 149 130 84 117 110 84 175 130 143 143 110 123 84 136 1432. e-Zdrowie 2.1 Powszechno elektronicznej dokumentacji

medycznej * ** ** *** *** ** ** *** ** ** ** *** *** * *** ***

2.2 Elektroniczna wymiana danych med. pomidzy wiadczeniodawcami * ** * * *** *** * *** ** *** * ** ** * * ***

2.3 Wyniki bada lab. przekazywane bezporednio pacjentom za pomoc rozwiza z zakresu e-Zdrowie

* ** * * * * * ** * ** * ** * * * *

2.4 Czy pacjenci maj dostp do internetowej formy umawiania si si na wizyty? * * * * *** * * ** ** ** ** * * * ** *

2.5 Internetowy dostp do informacji o fakturach wystawionych ubezpieczycielowi przez wiadczeniodawc

n.d. *** *** *** n.d. * *** n.d. n.d. n.d. * n.d. * * *** n.d.

2.6 e-Recepty * ** * * * * * *** ** * * ** * * * ***r. waona podkategorii 29 50 38 42 54 38 38 63 46 50 33 50 38 25 46 54

3. Czas oczekiwania na leczenie

3.1 Dostp do lekarza rodzinnego w tym samym dniu *** *** *** *** *** ** *** ** ** * *** *** ** ** ** **

3.2 Bezporedni dostp do lekarza specjalisty *** *** *** * * *** ** * * * ** ** *** *** ** ***3. Czas oczekiwania

na leczenie3.3 Okres oczekiwania na powane, nie nage zabiegi operacyjne

19

Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia 2009

Podkategoria Wskanik

Albania

Austria

Belgia

Bulgaria

Chorwacja

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

B.J.R. Macedonii

Niemcy

Grecja

Wgry

Islandia

4. Wyniki leczenia 4.3 Nowotwory - liczba zgonw do liczby zdiagnozowanych przypadkw (2006) * *** ** * * ** * ** * *** *** * *** ** * ***

4.4 Utracone potencjalne lata ycia (PYLL) ** *** ** * ** *** ** ** * ** ** * *** *** * ***4.5 Infekcje MRSA * ** * * * * ** *** *** *** * b.d. ** * * ***4.6 Wskanik spadku iloci samobjstw * ** ** ** ** * *** ** ** *** *** ** *** ** *** **4.7 Procent diabetykw z wysokim poziomem HbA1c (>7) * * * n.a ** * *** *** b.d. *** ** ** ** *** ** **

r. waona podkategorii 95 190 155 95 143 155 190 202 143 226 202 107 214 190 119 2265. Zakres i zasig

wiadczonych usug

5.1 rda finansowania systemw opieki zdrowotnej * ** ** * * * *** *** ** ** ** * ** * ** ***

5.2 Operacje zamy na 100 000 mieszkacw >65 lat

b.d. ** *** * ** * *** ** *** ** *** b.d. ** *** ** **

5.3 Szczepienia niemowlt przeciwko 4 chorobom *** * *** ** *** *** *** ** ** *** *** ** * *** *** ***

5.4 Przeszczepy nerek na milion mieszkacw * *** *** * * *** ** ** *** ** *** ** ** * ** **5.5 Czy publiczna ochrona obejmuje leczenie stomatologiczne ? * *** *** * *** *** *** *** * ** * *** *** * * *

5.6 Wskanik przeprowadzonych bada mammograficznych * ** ** b.d. * * * ** * *** ** ** * * * **

5.7 Nieformalne opaty dla lekarzy * ** *** * ** ** ** *** ** *** ** * *** * * ***r. waona podkategorii 64 107 136 57 93 100 121 121 100 121 114 86 100 79 86 114

6. rodki farmaceutyczne

6.1 Refundacja lekw na recept b.d. *** ** * *** * ** ** ** * *** * *** ** ** **6.2 Farmakopea dostosowana do poziomu wiedzy spoza sektora ochrony zdrowia * *** * * ** * *** *** *** ** ** ** * * *** ***

6.3 Tempo wprowadzania nowychlekw przeciw nowotworom * *** *** * b.d. b.d. * *** * ** *** b.d. *** * ** b.d.

6.4 Dostp do nowych lekw (czas oczekiwania na refuncjacj) * * * * ** *** ** *** ** ** * b.d. *** ** * **

r. waona podkategorii 50 125 88 50 100 75 100 138 100 88 113 63 125 75 100 100Suma punktw 542 795 731 448 626 637 666 818 638 721 778 575 786 599 633 810Miejsce 30 4 11 33 23 19 17 2 18 12 7 25 6 24 20 3

Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia 2009

Podkategoria Wskanik

Irlandia

Wochy

otwa

Litwa

Luksemburg

Malta

Holandia

Norwegia

Polska

Portugalia

Rumunia

Sowacja

Sowenia

Hiszpania

Szwecja

Szwajcaria

Wielka Brytania

1. Prawa pacjenta i informacja

1.1 Prawo zdrowotne oparte na prawach pacjenta ** ** * *** ** * *** *** *** ** *** *** *** *** * *** **

1.2 Organizacje reprezetnujce pacjentw zaangaowane w proces decyzyjny ** ** ** *** ** ** *** *** *** *** ** *** ** * ** *** **

1.3 Ubezpieczenie od niezawinionych bdw w sztuce lekarskiej * * * ** * * ** *** * * * * *** * *** * *

1.4 Prawo do drugiej opinii *** ** * *** *** *** *** ** ** ** *** ** *** ** ** *** **1.5 Dostp pacjenta do wasnej dokumentacji medycznej ** ** *** *** *** * *** *** *** ** * ** ** ** *** *** **

1.6 Rejestr lekarzy z prawem wykonywania zawodu *** *** *** *** *** *** *** * *** *** * * *** * * *** ***

1.7 Internetowa lub caodobowa informacja telefoniczna dot. opieki zdrowotnej ** * * ** *** ** *** ** * *** * ** *** * *** ** ***

1.8 Moliwo leczenia transgranicznego finansowanego przez kraj zamieszkania * ** * * *** * *** n.d. * * * * ** * ** n.d. *

1.9 Katalog wiadczeniodawcw z rankingiem jakoci wiadczonych usug * ** * * * * ** ** * ** * * ** * * * ***

r. waona podkategorii 110 110 91 136 136 97 162 136 117 123 91 104 149 84 117 136 123

20

Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia 2009

Podkategoria Wskanik

Irlandia

Wochy

otwa

Litwa

Luksemburg

Malta

Holandia

Norwegia

Polska

Portugalia

Rumunia

Sowacja

Sowenia

Hiszpania

Szwecja

Szwajcaria

Wielka Brytania

2. e-Zdrowie 2.1 Powszechno elektronicznej dokumentacji medycznej ** ** * * ** * *** *** * *** * ** ** ** *** *** ***

2.2 Elektroniczna wymiana danych med. pomidzy wiadczeniodawcami *** * * * * * *** *** * *** * * * ** ** ** ***

2.3 Wyniki bada lab. przekazywane bezporednio pacjentom za pomoc rozwiza z zakresu e-Zdrowie

* * * ** ** * ** * ** ** * * * * * * *

2.4 Czy pacjenci maj dostp do internetowej formy umawiania si si na wizyty?

* * * ** ** * ** ** ** *** * * ** ** ** * **

2.5 Internetowy dostp do informacji o fakturach wystawionych ubezpie-czycielowi przez wiadczeniodawc

n.d. n.d. n.d. n.d. n.d. n.d. ** n.d. n.d. n.d. * * n.d. n.d. n.d. *** n.d.

2.6 e-Recepty * * * * * * *** * * *** * * * * *** b.d. **r. waona podkategorii 42 33 29 38 42 29 63 50 38 67 25 29 38 42 54 46 54

3. Czas oczekiwania na leczenie

3.1 Dostp do lekarza rodzinnego w tym samym dniu *** ** * ** ** *** ** * ** * ** *** *** ** * ** *

3.2 Bezporedni dostp do lekarza specjalisty * ** ** ** *** * ** * ** * * ** * * * *** *

3.3 Okres oczekiwania na powane, nie nage zabiegi operacyjne 65 lat * *** ** * *** ** *** ** * ** * * ** *** ** * **

5.3 Szczepienia niemowlt przeciwko 4 chorobom ** ** *** ** *** * ** ** *** ** *** *** *** ** *** ** **

5.4 Przeszczepy nerek na milion mieszkacw ** * ** * ** ** *** *** * *** * ** * *** *** ** **

5.5 Czy publiczna ochrona obejmuej leczenie stomatologiczne ? *** * * ** *** *** * * *** * ** *** *** * ** b.d. ***

5.6 Wskanik przeprowadzonych bada mammograficznych ** ** * * *** b.d. *** *** * ** b.d. * * * *** * **

5.7 Nieformalne opaty dla lekarzy *** ** * * ** *** *** *** * *** * * *** *** *** *** ***r. waona podkategorii 114 93 79 71 136 100 129 121 86 107 71 86 107 107 136 93 121

6. rodki farmaceutyczne

6.1 Refundacja lekw na recept *** *** ** * *** ** *** ** ** ** * *** *** *** ** *** ***6.2 Farmakopea dostosowana do poziomu wiedzy spoza sektora ochrony zdrowia ** * * * * *** *** ** ** *** *** *** * ** *** * ***

6.3 Tempo wprowadzania nowych lekw przeciw nowotworom * *** * * ** b.d. ** ** * * * ** ** *** ** *** *

6.4 Dostp do nowych lekw (czas oczekiwania na refuncjacj) *** * * * * * *** ** ** ** * * ** ** ** ** ***

r. waona podkategorii 113 100 63 50 88 88 138 100 88 100 75 113 100 125 113 113 125Suma punktw 701 670 511 545 776 564 863 740 565 631 489 559 668 629 762 788 682Miejsce 13 15 31 29 8 26 1 10 26 21 32 28 16 22 9 5 14

21

4.1 Podsumowanie wynikw

Pite podejcie w tworzeniu indeksu porwnawczego narodowych systemw opieki zdrowotnej potwierdzio,

e istnieje grupa krajw czonkowskich UE, ktre z perspektywy klienta/konsumenta dysponuj dobrymi

systemami opieki zdrowotnej.

Punktacja zostaa celowo sporzdzona w sposb praktycznie wykluczajcy prawdopodobiestwo zajcia

tego samego miejsca przez dwa kraje. Z tego te powodu naley odnotowa fakt, e nie naley zbytnio

zagbia si w szczegowe analizy dotyczce powodw, dla ktrych pewien kraj zaj 13 miejsce, a inny

uplasowa si na 16 pozycji. Subtelne zmiany w wynikach punktowych dla pojedynczych podkategorii mog

zmieni wewntrzn kolejno miejsc zajtych przez poszczeglne kraje, zwaszcza w rodkowej czci

listy rankingowej.

Cakowity wynik punktowy uzyskany przez systemy opieki zdrowotnej w rankingu EHCI 2009 jeszcze

wyraniej ukazuje miadce zwycistwo Holandii, ktra zdobya 863 punkty na 1000 moliwych,

wyprzedzajc o 44 punktw znajdujc si na drugim miejscu z 819 punktami Dani i kolejno Islandi

(nowy kraj w rankingu) z 811 punktami oraz Austri z 795 punktami (zwycizc rankingu z 2007 roku).

Wynikw nie naley odrzuca jako wynikajcych tylko ze zmiany wskanikw, ktrych w rankingu EHCI

2009 jest 38 czyli o 4 wicej ni w roku poprzednim oraz/lub zmiany podkategorii. Holandia jest jedynym

krajem, ktry nieprzerwanie od 2005 roku lokuje si w pierwszej trjce krajw ujtych w Europejskim

Konsumenckim Indeksie Zdrowia publikowanym przez Health Consumer Powerhouse.

Pomimo tego, e Holandia odniosa zwycistwo zdobywajc maksymaln liczb punktw w jednej

tylko podkategorii rankingu EHCI 2009 Zakres i zasig wiadczonych usug(w przypadku ktrego we

Suma punktw uzyskanych w Europejskim Konsumenckim Indeksie Zdrowia 2009

22

wczeniejszych edycjach rankingu EHCI stosowano okrelenie Szczodro systemu), holenderski system

opieki zdrowotnej nie wydaje si mie sabych punktw w innych podkategoriach. Za jedyny wyjtek mona

uzna moliwo poprawy kwestii zwizanych z czasem oczekiwania pacjentw, w ktrej to podkategorii

znakomite wyniki osigaj niektre kraje Europy rodkowej. Zazwyczaj HCP okrela, e ranking EHCI

ogranicza si do mierzenia yczliwoci w stosunku do konsumenta systemw opieki zdrowotnej, tzn. nie

twierdzi, e mierzy, ktre pastwo europejskie dysponuje najlepszym systemem opieki zdrowotnej.

Jednake fakt, e bardzo trudno jest stworzy Indeks HCP, ktry nie dawaby Holandii miejsca na podium,

rodzi du pokus do sformuowania twierdzenia, e o zdecydowanym zwycizcy rankingu EHCI 2008

mona powiedzie, e dysponuje najlepszym systemem opieki zdrowotnej w Europie.

Dania wiele zyskaa na wprowadzeniu podkategorii e-Zdrowie. Niemniej jednak, na przykadzie analizy

wzdunej przedstawionej w Rozdziale 7, w ktrej to ranking EHCI 2009 stworzono na wzr rankingu EHCI

2007 (uwzgldniajcego tylko pi podkategorii), wida, e Dania, od wczenia jej po raz pierwszy do

rankingu EHCI w 2006 roku, stale zwiksza uzyskiwany przez siebie wynik punktowy. Wydaje si, e

pene powicenia wysiki czynione przez duskich politykw oraz agencje pastwowe, zmierzajce do

podniesienia standardu systemu opieki zdrowotnej w Danii, przynosz oczekiwane rezultaty. Znajduje

to swoje potwierdzenie w uzyskaniu przez Dani najlepszego wyniku punktowego w Europejskim

Konsumenckim Indeksie oceniajcym Opiek i Leczenie Chorych na Cukrzyc z 2008 roku.

Trzecie miejsce zaj nowy kraj w rankingu Islandia, z wynikiem 811 punktw.

Czwarte miejsce z wynikiem 795 punktw zajmuje zwycizca rankingu z 2007 roku Austria. Kraj ten nie

wypad najlepiej w usugach zwizanych z e-Zdrowiem, ale jest pierwszym krajem, ktry zdoby maksymalny

wynik punktowy w podkategorii rodkw farmaceutycznych. 788 punktw i pite miejsce przypada

Szwajcarii, natomiast szste Niemcom, ktrzy uzyskali 787 punktw. Te trzy kraje oferuj naprawd

znakomit dostpno do usug zdrowotnych, lecz jako e nie zdobyy one rwnie wysokiego wyniku

punktowego w podkategorii Wyniki leczenia (ktrej przypisano wysok redni waon), co Szwecja i

Holandia, nie osigaj tym samym czoowych pozycji w rankingu.

Krajem, ktry odnotowa znaczny spadek w rankingu EHCI, jest zwycizca rankingu z 2006 roku Francja,

ktra zaja 10 miejsce w rankingu z 2008 roku. Jest to czciowo spowodowane sabym wdraaniem

rozwiza z zakresu e-Zdrowia. Zesp badawczy HCP poinformowany ju zosta w trakcie wizyty zoonej

we francuskim ministerstwie zdrowia w 2006 roku, e Francja rozpoczyna proces zaostrzania liberalnych

dotychczas procedur dostpu pacjentw do specjalistycznych usug zdrowotnych. Wydaje si to mie

swoje odzwierciedlenie w wyniku punktowym uzyskanym przez Francj w 2008 roku w podkategorii Czas

oczekiwania pacjentw, gdzie wyniki ankiety skierowanej do organizacji reprezentujcych pacjentw

wydaway si potwierdza fakt znacznego ograniczenia dostpu pacjentw do specjalistycznych wiadcze

zdrowotnych. Wydaje si, e kwestia dostpnoci do usug zdrowotnych ulega ponownie poprawie, dziki

czemu Francja uplasowaa si na 7 miejscu rankingu z 778 punktami.

Na wyniku punktowym uzyskanym prze Szwecj za technicznie doskonae usugi opieki zdrowotnej jak

zawsze negatywnie odbijaj si niekoczce si problemy zwizane z dostpnoci usug zdrowotnych/

czasem oczekiwania pacjentw, i to pomimo wysikw podejmowanych na poziomie krajowym, takich jak

program Vrdgaranti (Gwarancja Dostpu do Usug Zdrowotnych). Niemniej jednak Szwecja, plasuje si na

dobrym 9 miejscu z 762 punktami.

23

Ju po raz drugi w rankingu EHCI ujte zostay kraje kandydujce do czonkowstwa w Unii Europejskiej

Chorwacja oraz Bya Jugosowiaska Republika Macedonii. Wyniki uzyskane przez te kraje w rankingu z

2008 roku byy zanione z powodu mniejszej iloci dostpnych danych, ktre s wymagane i dostpne w

krajach UE.

Kraje poudniowoeuropejskie, Hiszpania i Wochy w wielu miejscach oferuj doskonae pod wzgldem

medycznym usugi zdrowotne. Wydaje si jednak, e poziom opieki zdrowotnej krajw poudniowoeuropejskich

jest zbytnio uzaleniony od finansowych moliwoci konsumentw, ktrzy musz wydawa wasne rodki

na prywatn ochron zdrowia, bdc uzupenieniem usug zdrowotnych oferowanych przez pastwo.

Wielka Brytania odnotowuje mieszane wyniki wskanikw wydajnoci. Negatywny wpyw na czny wynik

punktowy uzyskany przez Wielk Brytani maj listy oczekujcych oraz nierwne wskaniki wydajnoci

jakociowej.

Wyniki osigane przez systemy opieki zdrowotnej niektrych pastw czonkowskich UE z Europy Wschodniej

s zadziwiajco dobre, biorc pod uwag ich duo nisze wydatki na opiek zdrowotn w Parytecie Siy

Nabywczej na mieszkaca, wyraonym w dolarach. Jednake, ponowne przeksztacenie gospodarki

planowej w rynkow wymaga czasu.

Odnotowujemy popraw kwestii zwizanych z prawami pacjenta i konsumenta. W coraz wikszej iloci krajw

europejskich istniej uregulowania prawne dotyczce opieki zdrowotnej, ktre opieraj si na prawach

pacjenta, a fundamentalny dostp pacjenta do wasnej dokumentacji medycznej staje si standardem. Nadal

jednak niewiele krajw dysponuje katalogami szpitali/klinik z rankingiem jakoci wiadczonych przez nie

usug zdrowotnych.

Generalnie rzecz ujmujc, europejskie systemy opieki zdrowotnej odnotowuj cig popraw, ale statystyki

dotyczce wynikw leczenia s w wielu krajach wci przeraajce. Nie dotyczy to przypadku najczstszej

przyczyny zgonw: chorb sercowo-naczyniowych, w przypadkw ktrych dane dotyczce podstawowego

parametru, 30 dniowego okresu ryzyka zgonu z powodu nawrotu choroby u pacjentw hospitalizowanych

w zwizku z wystpieniem u nich zawau minia sercowego, musiay by zestawione z kilkunastu

odmiennych rde.

Gdyby urzdnicy odpowiedzialni za opiek zdrowotn oraz politycy zajli si przygldaniem temu co dzieje

si w ssiednich krajach oraz wykradaniem od swoich kolegw z pastw UE pomysw dotyczcych

usprawnienia sytuacji panujcej w ochronie zdrowia, istniaoby due prawdopodobiestwo zblienia si

ich narodowych systemw opieki zdrowotnej do teoretycznie maksymalnego wyniku 1000 punktw. Oto

najbardziej jaskrawy przykad: gdyby Szwecja moga osign wskanik listy oczekujcych identyczny

z wartoci uzyskan przez Niemcy, ju sam ten fakt wystarczyby do wywindowania Szwecji na drugie

miejsce w rankingu z 850 punktami.

Dalsz dyskusj dotyczc wynikw uzyskanych przez kraje ujte w rankingu oraz zmian zaobserwowanych

na przestrzeni czasu znajd Pastwo w rozdziale 6: Trendy na przestrzeni czterech lat.

4.1.1 Wyniki uzyskane przez kraje ujte w rankingu aden kraj nie uzyskuje wyrniajcych si wynikw w caym zakresie wskanikw indeksu. Wyniki

uzyskane przez poszczeglne kraje wydaj si bardziej odzwierciedla narodow i organizacyjn kultur

oraz postaw ni wielko rodkw wydawanych przez dany kraj na opiek zdrowotn. Cechy kulturowe

24

s, wedug wszelkiego prawdopodobiestwa gboko zakorzenione historycznie. Wyprowadzenie duej

korporacji na prost zajmuje kilka lat wyprowadzenie kraju na prost moe zaj cae dziesiciolecia!

4.1.2 Wyniki uzyskane w Szecioboju Ranking EHCI 2008 skada si z szeciu podkategorii. Poniewa aden kraj nie uzyskuje wyrniajcych

si wynikw we wszystkich aspektach sucych pomiarowi systemu opieki zdrowotnej, interesujcym

moe okaza si zbadanie wynikw uzyskanych przez 31 krajw ujtych w tym rankingu w kadej z szeciu

czci tego szecioboju. Wyniki uzyskane w kadej z podkategorii podsumowano w poniszej tabeli.

25

Po

dka

teg

ori

e

Albania

Austria

Belgia

Bulgaria

Chorwacja

Cypr

Czechy

Dania

Estonia

Finlandia

Francja

B.J.R. Macedonii

Niemcy

Grecja

Wgry

Islandia

Irlandia

Wochy

otwa

Litwa

Luksemburg

Malta

Holandia

Norwegia

Polska

Portugalia

Rumunia

Sowacja

Sowenia

Hiszpania

Szwecja

Szwajcaria

Wielka Brytania

1. P

raw

a p

acje

nta

i in

form

acja

117

149

130

84

117

110

84

175

130

143

143

110

123

84

136

143

110

110

91

136

136

97

162

136

117

123

91

104

149

84

117

136

123

2. e

-Zd

row

ie29

50

384

25

438

386

34

65

033

50

3825

46

54

42

3329

384

229

63

50

386

725

2938

42

54

46

54

3. C

zas

ocz

ekiw

ania

187

173

187

120

120

160

133

120

120

93

173

160

187

147

147

173

120

120

120

120

173

120

147

107

107

80

120

133

120

93

93

187

80

4. W

ynik

i lec

zen

ia9

519

015

59

514

315

519

020

214

322

620

210

72

1419

011

922

620

22

1413

113

120

213

122

622

613

115

510

79

515

517

925

02

1417

9

5. Z

akre

s i z

asi

g u

su

g6

410

713

65

79

310

012

112

110

012

111

48

610

079

86

114

114

93

797

113

610

012

912

18

610

77

18

610

710

713

69

312

1

6.

rod

ki

farm

aceu

tycz

ne

50

125

88

50

100

7510

013

810

08

811

36

312

575

100

100

113

100

63

50

88

88

138

100

88

100

7511

310

012

511

311

312

5

Su

ma

pu

nkt

w

54

279

573

24

48

627

637

66

78

196

3872

177

85

7678

76

00

633

811

701

67

15

125

46

777

56

58

63

740

56

56

324

89

56

06

68

63

076

278

86

82

Mie

jsce

30

411

3323

1917

218

127

256

2420

313

153

129

826

110

262

132

2816

229

514

Jak

wsk

azuj

w

ynik

i zam

iesz

czon

e w

pow

ysz

ej ta

beli,

naj

wy

sze

mie

jsce

zaj

te

prze

z ho

lend

ersk

i sys

tem

opi

eki z

drow

otne

j jes

t w d

uej

mie

rze

wyn

ikie

m r

wne

j w

ydaj

noc

i sys

tem

u op

ieki

zdro

wot

nej w

e w

szys

tkic

h po

dkat

egor

iach

, bar

dzo

dobr

ej ja

koc

i w

iadc

ze

med

yczn

ych

oraz

naj

wy

szyc

h w

ynik

w u

zysk

anyc

h, w

spl

nie

z in

nym

i kra

jam

i, w

pod

kate

goria

ch e

-Zdr

owie

ora

z D

ost

p do

ro

dkw

farm

aceu

tycz

nych

. Dr

uga

Dani

a uz

yska

a n

ajle

pszy

wyn

ik w

pod

kate

gorii

Pra

wa

pacj

enta

i in

form

acja

ora

z je

den

z na

jleps

zych

w E

urop

ie w

ynik

w w

kat

egor

ii e

-Zdr

owia

. Sz

wed

zki

syst

em o

piek

i zdr

owot

nej w

alcz

yby

o n

ajw

ysz

e m

iejs

ce, g

dyby

nie

pro

blem

zw

iza

ny z

dos

tpe

m d

o us

ug

med

yczn

ych,

kt

ry, u

wzg

ldn

iaj

c st

anda

rdy

alba

ski

e,

belg

ijski

e, a

ustr

iack

ie, n

iem

ieck

ie lu

b sz

waj

cars

kie,

mo

na o

pisa

je

dnym

so

wem

b

ezna

dzie

jny.

Podk

ateg

oria

Najle

pszy

kra

j/kra

jeW

ynik

Wyn

ik m

aksy

mal

ny

1. P

raw

a pa

cjen

ta i i

nfor

mac

jeDa

nia

175!

175

2. e

-Zdr

owie

Port

ugal

ia67

75

3. C

zas

ocze

kiw

ania

na

lecz

enie

Alba

nia,

Bel

gia,

Nie

mcy

, Szw

ajca

ria18

720

0

4. W

ynik

i lecz

enia

Szw

ecja

250!

250

5. Za

kres

i zas

ig

usu

g m

edyc

znyc

hBe

lgia

, Luk

sem

burg

, Szw

ecja

137

150

6.

rodk

i far

mac

euty

czne

Dani

a, H

olan

dia

138

150

26

5. Wyniki skorygowane o wskanik siy nabywczej (wyniki BFB)

Przy 27 krajach czonkowskich UE oraz szeciu innych krajach europejskich ujtych w projekcie EHCI staje

si oczywiste, e Indeks jest prb porwnania krajw dysponujcych rnymi zasobami finansowymi.

Roczne wydatki na ochron zdrowia, dostosowane do Parytetu Siy Nabywczej podanej w dolarach

amerykaskich (ang. PPP Purchasing Power Parity), wahaj si midzy 400$ w Albanii a ponad 4000$

w Norwegii, Szwajcarii oraz Luksemburgu. W przypadku krajw Europy Zachodniej (poza Wielk Brytani

oraz krajami nordyckimi) wielkoci mieszcz si w przedziale od 2700$ do 3700$. Ranking EHCI 2009

doda take wynik wskanika stosunku wartoci do ceny, czyli wynik BFB (Bang-for-the-Buck).

5.1 Metodologia dostosowywania wynikw do wskanika BFB Sposb przeprowadzenia takiego dostosowania wynikw nie jest rzecz oczywist. Jeli uzyskane

wyniki skorygujemy w relacji do wydatkw na ochron zdrowia na jednego mieszkaca, uzyskany efekt

doprowadzi do awansu wszystkich mniej zamonych krajw na szczyt arkusza punktacji. To jednak byoby

zdecydowanie niesprawiedliwe w stosunku do finansowo silniejszych krajw. Nawet jeli wydatki na ochron

zdrowia dostosowane s do Parytetu Siy Nabywczej, jest rzecz oczywist, e Parytet Siy Nabywczej

wyraony w dolarach umoliwia zakup wikszej iloci usug zdrowotnych w krajach czonkowskich,

w ktrych miesiczne wynagrodzenie pielgniarki wynosi 200 ni w krajach, w ktrych miesiczne pobory

pielgniarki przekraczaj 3500 . Z tego wanie powodu, wyniki dostosowane do Parytetu Siy Nabywczej

obliczono w nastpujcy sposb.

Wielkoci wydatkw na ochron zdrowia na jednego mieszkaca w Parytecie Siy Nabywczej wyraonej

w dolarach wzito z bazy danych WHO HfA (sierpie 2009; najnowsze dostpne wielkoci liczbowe,

najczciej pochodzce z 2007 roku), tak jak przedstawiono to na poniszym wykresie:

W przypadku krajw, ktre nie miay przypadajcej im wartoci w bazie danych z 2007 roku, najnowsza dostpna

liczba pomnoona zostaa prze redni wzrost procentowy w Unii Europejskiej od ostatniego dostpnego roku.

27

Dla kadego kraju obliczono pierwiastek kwadratowy tej liczby. Powodem tego jest fakt, e usugi zdrowotne

wytwarzane na poziomie krajowym s tasze proporcjonalnie do wydatkw przeznaczanych na ochron

zdrowia. Podstawowe wyniki rankingu EHCI podzielono przez uzyskany w ten sposb pierwiastek kwadratowy.

Dla tego dziaania, podstawowe moliwe do zdobycia wartoci punktowe 3, 2 oraz 1, zastpiono wartociami

2, 1 oraz 0. W podstawowym rankingu EHCI minimalnym wynikiem moliwym do zdobycia jest 333 punkty

a maksymalnym jest 1000 punktw. Wartoci punktowe 2, 1 oraz 0 nie zmieniaj (lub zmieniaj jedynie

nieznacznie) wzgldne miejsca zajmowane przez 33 kraje, ale s niezbdne przy dostosowaniu wynikw

do wskanika stosunku wartoci do ceny w przeciwnym razie 333 wolne punkty w dolnej czci skali

punktowej spowodowayby byskawiczny awans krajw mniej zamonych na czoo listy.

Uzyskany w ten sposb wynik punktowy pomnoony zosta przez rednie arytmetyczne wszystkich 33

pierwiastkw kwadratowych (co spowodowao unormowanie wynikw do tego samego zakresu wartoci

liczbowych jak w pierwotnie uzyskanych wynikach).

5.2 Wyniki ujte w tabeli punktacji BFBWynik dziaania dostosowujcego uzyskane wyniki do wskanika BFB przedstawiony zosta na poniszym

wykresie. Nawet pomimo zastosowania procedury pierwiastka kwadratowego, opisanej w poprzednim

dziale, wiele mniej zamonych krajw odnotowao znaczcy awans w tabeli wynikw.

Oczywicie, wyniki dla wskanika BFB naley traktowa po trosze jako wiczenie akademickie. Omawiana

metoda dostosowania do pierwiastka kwadratowego wynikw zwizanych z wydatkami na ochron zdrowia

z ca pewnoci nie ma oparcia naukowego.

Wyniki BFB w Europejskim Konsumenckim Indeksie Zdrowia 2009

28

Metoda BFB jest odrobin zbyt bezceremonialna, aby by przydatn wobec krajw o bardzo niskich

nakadach finansowych na ochron zdrowia, takich jak Albania czy Bya Jugosowiaska Republika

Macedonii, zwaszcza gdy oficjalnie deklarowane nakady na ochron zdrowia w Albanii s bardzo skromne.

Po ukoczeniu prac badawczych wydaje si jednak, e niepodzielny zwycizca wynikw uzyskanych

dla wskanika BFB w rankingach 2007 oraz 2008 Estonia, wci radzi sobie bardzo dobrze w ramach

posiadanych przez ten kraj moliwoci finansowych. Do pewnego stopnia to samo mona powiedzie o

Wgrzech oraz Republice Czeskiej.

Dobrze jest mie w pamici fakt, e Chorwacja oraz Bya Jugosowiaska Republika Macedonii ucierpiay

z powodu wielu pozycji w tabeli wynikw rankingu 2008 oznaczonych jako dane niedostpne. Dobre miejsce

uzyskane przez Chorwacj w arkuszu wynikw BFB nie jest prawdopodobnie jedynie wymysem. Chorwacja

posiada w swoim systemie opieki zdrowotnej oazy doskonaoci i by moe stanie si popularnym krajem

turystyki zdrowotnej. Niewiele jest krajw, w ktrych koszt przeprowadzanej na najwyszym poziomie

operacji wymiany stawu biodrowego wynosi 3000.

Dla autorw niniejszego rankingu rzecz ciekaw byo przekonanie si, ktre kraje znajduj si na szczycie

listy wynikw BFB, a ktre kraje osigaj do dobre wyniki w rankingu opartym na pierwotnej punktacji.

Przykadami takich krajw s gwnie Holandia, Islandia oraz Dania. Wielka Brytania zajmuje mniej znaczce

miejsce w wiczeniu BFB ni w latach ubiegych. Wydaje si, e zwikszone nakady finansowe na ochron

zdrowia w Wielkiej Brytanii nie przyniosy jeszcze penej poprawy w sferze usug zdrowotnych.

W sektorze usug publicznych (a take w przedsibiorstwach prywatnych: por. IMB w 1990 roku!), dostpno

znacznych rodkw finansowych czsto skutkuje malejc opacalnoci. Zjawisko to prawdopodobnie

ilustruj nie najlepsze miejsca w rankingu wynikw BFB zajte przez Irlandi oraz Norwegi.

5.3 Nieformalne opaty wiadczone na rzecz lekarzyOglnoeuropejskie badanie dotyczce nieformalnych patnoci jest, pomimo swoich oczywistych wad,

pierwszym takim badaniem w historii, ktre ilustruje take niewielk uwag przykadan przez europejskie

kraje oraz instytucje do problemu gospodarki paralelnej funkcjonujcej w sektorze opieki zdrowotnej.

Obserwacja ta rodzi dwa pytania:

1. W przeciwiestwie do innych grup zawodowych, takich jak piloci linii lotniczych, prawnicy, inynierowie,

etc., pracujcych dla wielkich organizacji, lekarze s jedyn grup zawodow, ktrej zezwala si na

wiadczenie dodatkowych usug zawodowych bez koniecznoci uzyskania wyranego pozwolenia ze

strony gwnego pracodawcy. Jakie s powody utrzymywania takiego stanu rzeczy?

2. Co mona zrobi eby zaoferowa lekarzom normalne warunki zatrudnienia, tzn. przyzwoite

wynagrodzenie oraz dodatkow motywacj do bardziej wytonej pracy (zwizan oczywicie ze

zwikszonymi poborami) dla gwnego pracodawcy?

29

6. Trendy na przestrzeni piciu lat

Ranking EHCI 2005 by pierwsz prb analizy systemw opieki zdrowotnej, uwzgldniajc jedynie 12

krajw i 20 wskanikw, z tego te powodu nie zosta ujty w analizie wzdunej.

6.1 Zmiany wynikw punktowych w latach 2006 - 2009

30

Rysunek 6.1. Wyniki uzyskane na przestrzeniu czterech lat 2006 2009 zostay znormalizowane,

tak, aby moliwe byo ich obliczenie w ten sam sposb jak w przypadku rankingu EHCI 2007 (z picioma

podkategoriami). Oznacza to, e podkategoria 2.1 Rozpowszechnienie elektronicznej dokumentacji

medycznej zostaa przeniesiona do podkategorii 1. Prawa pacjenta i informacje, natomiast podkategoria

e-Zdrowie zostaa usunita. W wynikach rankingw za lata 2008 oraz 2009 wprowadzono dodatkowe

wskaniki w podkategoriach 4. Wyniki leczenia oraz 5. Zakres i zasig wiadczonych usug zdrowotnych.

Fakt, e w przypadku znormalizowanej metody obliczeniowej, wikszo krajw odnotowuje trend wzrostowy,

moe by odebrane jako oznaka rzeczywistej poprawy w sektorze europejskiej opieki zdrowotnej. To, e

niektre kraje, takie jak Malta czy Szwecja, odnotowuj trend spadkowy, nie moe by interpretowane jako

dowd wiadczcy o tym, e sytuacja systemw opieki zdrowotnej tych krajw pogorszya si w badanym

okresie oznacza to jedynie, e rozwj tych krajw w omawianym sektorze by sabszy ni rednia UE!

Kraje, ktrych rozwj systemw opieki zdrowotnej w kierunku wikszej yczliwoci wobec konsumenta

wydaje si by szybszy ni rednia to:

Holandia: Czyby kraj ten znalaz klucz do systemu opieki zdrowotnej rzeczywicie przyjanie nastawionego

do konsumenta?

Dania: Zdecydowany wysiek polityczny zmierzajcy do poprawy sposobu dostarczania oraz przejrzystoci

usug opieki zdrowotnej wydaje si przynosi rezultaty.

Niemcy: Rezultaty uzyskane w podkategorii Wynikw leczenia ulegaj powolnej poprawie, odbijajc si

od wartoci tych wynikw uzyskanych kilka lat temu. Jeli trend ten nie ulegnie zmianie, Niemcy bd

walczy o czoowe lokaty w rankingu.

Irlandia: Stworzenie Zarzdu Opieki Zdrowotnej i Spoecznej (HSE) byo z oczywistych wzgldw dugo

oczekiwan i potrzebn reform. Stay trend wzrostowy.

Wgry, Republika Czeska oraz Litwa: reformy w obszarze Praw pacjenta oraz informacji wydaj si

przynosi efekty.

6.2 Niwelowanie rnic pomidzy pacjentem a pracownikami ochrony zdrowia Kiedy w 2006 roku wprowadzono wskanik odnoszcy si do roli organizacji reprezentujcych pacjentw,

aden z krajw ujtych w rankingu nie zdoby zielonych wynikw punktowych. W tym roku, due

zaangaowanie organizacji pozarzdowych reprezentujcych pacjentw mona zaobserwowa w Belgii,

Chorwacji, Danii, Estonii, Francji, Niemczech, na Wgrzech, Litwie, w Holandii, Norwegii, Polsce, na Sowacji

oraz w Szwajcarii, co jest naprawd znaczc popraw.

Coraz wicej krajw zmienia podstawowy punkt wyjciowy procesu legislacji w zakresie ochrony zdrowia,

i pojawi si wyrany trend w kierunku wyraania zapisw ustawowych dotyczcych ochrony zdrowia

w kategoriach praw obywateli/pacjentw zamiast w kategoriach (np.) obowizkw wiadczeniodawcw

usug zdrowotnych (patrz dzia opisujcy wskanik prawo dot. ochrony zdrowia oparte na prawach pacjenta).

Wci jednak wiele mona poprawi: jeli pacjent musi wypeni dwustronicowy formularz i zapaci 15

za uzyskanie dostpu do swojej wasnej dokumentacji medycznej, brzmi to bardziej jak kiepski art ni

podejcie do praw pacjenta rodem z XXI wieku (podany przykad jest przykadem autentycznym).

Co wicej, jedynie garstka krajw UE zintegrowaa krajowe zapisy legislacyjne z zasadami ujtymi

31

w Konwencji o Prawach Czowieka i Biomedycynie, bdcej pierwszym midzynarodowym instrumentem

w dziedzinie bioetyki, przyznajcym pacjentowi usystematyzowany zarys bezporednich i atwych do

zastosowania rozwiza prawnych.

6.3 Niwelowanie rnic pomidzy Wschodem a ZachodemWydaje si, e w krajach Europy rodkowo-Wschodniej (CEE) pojawia si wyrana fala zmian legislacyjnych,

skutkujcych nadaniem pacjentom uprawnie oraz moliwoci wyboru wiadczeniodawcy usug

zdrowotnych.

Na przykad, na przestrzeni ostatnich lat Sowenia wprowadzia zmiany w zakresie dostpu do lekarzy

specjalistw, ubezpiecze od niezawinionych bdw w sztuce lekarskiej oraz prawa do drugiej opinii, a take

odnotowaa znaczc popraw w obszarze dostpu do informacji (rejestr lekarzy z prawem do wykonywania

zawodu, farmakopea, a nawet dokonaa prby stworzenia prawdziwego katalogu wiadczeniodawcw usug

medycznych z rankingiem jakoci wiadczonych przez nich usug). Niektre z tych zmian mona przypisa

wprowadzeniu Ustawy o prawach pacjenta z 2008 roku. W Republice Czeskiej, systematyczna reforma

legislacji w obszarze opieki zdrowotnej miaa wpyw na szybko stosowania lekw. Na Litwie poziom

zaangaowania organizacji reprezentujcych pacjentw wzrs w ostatnich latach do wartoci wyszej ni

we wikszoci najbogatszych krajw Zachodu.

Wprowadzajc usug Informacji o lekarzach, poczon z rejestrem lekarzy, Wgry odnotoway

du popraw w dziedzinie informacji dla pacjentw. Wprowadzono dostp do informacji dotyczcych

kwoty przeznaczanej przez wiadczeniodawcw na opiek pacjenta jest to jedyny przykad kraju z

monolitycznym systemem finansowania, ktry wprowadzi takie rozwizanie. Podjto take prby

stworzenia katalogu wiadczeniodawcw, farmakopei oraz innych informacji dotyczcych ochrony zdrowia.

Przykad Wgier jest dobrym przykadem tego, e mona osign istotn popraw wynikw w rankingu

EHCI na przestrzeniu zaledwie kilku lat, bez koniecznoci znacznego zwikszania nakadw finansowych

na opiek zdrowotn. Zazwyczaj znacznie taszym rozwizaniem jest wczenie praw pacjenta do legislacji

krajowej lub udostpnienie spoeczestwu informacji przechowywanych ju w innym miejscu, takich jak

rejestry lekarzy lub informacje dotyczce rodkw farmaceutycznych.

Naley take odnotowa fakt, e kraje kandydujce do czonkowstwa w UE, ktre po raz pierwszy zostay

ujte w rankingu EHCI, wczyy prawa pacjenta do obowizujcych na ich terytorium przepisw prawnych.

W podkategorii e-Zdrowie, niektre kraje Europy rodkowo-Wschodniej stworzyy aplikacje, ktre nadal s

rzadko stosowane w krajach Europy Zachodniej. Przypomina to sytuacj zwizan z gwatownym wzrostem

iloci telefonw komrkowych kupowanych w Indiach czasami lepiej jest nie mie pod rk przestarzaych

technologii.

6.4 Przejrzysty monitoring jakoci opieki zdrowotnej W 2005 roku, brytyjska organizacja o nazwie Dr. Foster bya jedyn gwiazd lnic na firmamencie instytucji

zajmujcych si dostarczaniem wykazw wiadczeniodawcw usug zdrowotnych (szpitali), na podstawie

ktrych pacjenci mogli zorientowa si, ktre szpitale uzyskuj dobre wyniki w kategoriach wskanikw

skutecznoci leczenia lub odsetka przeywalnoci pacjentw.

32

W 2007 roku, przykadw takich organizacji byo ju nieco wicej, przy czym Health Consumer Powerhouse

jest przekonany, e przykadem godnym najwyszej uwagi jest organizacja dostpna pod adresem

www.sundhedskvalitet.dk, ktra ocenia szpitale przyznajc im od * do *****, tak jak w przypadku hoteli,

podajc wskaniki poziomu usug, a take uzyskiwane wyniki leczenia, w tym wskaniki rzeczywistej

miertelnoci dla niektrych zdiagnozowanych chorb. Najbardziej imponujcym elementem tego systemu

jest fakt, e umoliwia on obywatelom wybranie za porednictwem internetu bezporedniego numeru

telefonu do dyrektorw klinik.

Dziki sile pastwowej firmy Bundesgeschftsstelle Qualittssicherung GGmbH, www.bqs-online.de, ktra

zapewnia informacje na temat wynikw jakoci leczenia uzyskiwanych przez du liczb niemieckich

szpitali, Niemcy doczyy do ograniczonej grupy pastw (obecnie jedynie trzy!), ktre uzyskay zielone

wyniki w tej podkategorii.

W tym roku moemy znale, by moe nie idealne, ale ju istniejce katalogi wiadczeniodawcw usug

medycznych zawierajce rankingi jakoci oferowanych usug w krajach takich jak Cypr, Francja, Wgry,

Bya Jugosowiaska Republika Macedonii, Wochy (na poziomie regionalnym: Toskania etc.), Holandia,

Norwegia, Portugalia oraz Sowenia!

6.5 Pena informacja o rodkach farmaceutycznych dostosowana do poziomu wiedzy pacjenta

W trakcie dyskusji majcej miejsce dopiero w styczniu 2007 roku, przedstawiciel Szwedzkiego Stowarzyszenie

Przemysu Farmaceutycznego (LIF), ktre dziki powszechnie znanej farmakopei Patient-FASS

(ww.fass.se) jest w oczywisty sposb pionierem na tym polu, dowodzi, e farmakopea szwedzka oraz jej

duski odpowiednik s jedynymi takimi przykadami w Europie. Obecnie, przyjazne dla uytkownika i oparte

na zasobach sieciowych instrumenty umoliwiajce znalezienie informacji o rodkach farmaceutycznych

dostpne s w 13 krajach, take w krajach Europy rodkowo-Wschodniej np. w Republice Czeskiej, Estonii,

na Wgrzech, w Rumunii oraz na Sowacji.

6.6 Listy oczekujcych: Kto si przejmuje (zdrowiem pacjenta)? Nie wszystkie trendy wykazuj popraw. Na przestrzeni lat, jedna rzecz pozostaje niezmienna: system

opieki zdrowotnej oparty na lekarzach pierwszego kontaktu, ktry oznacza oczekiwanie. W przeciwiestwie

do powszechnie panujcego przekonania, bezporedni dostp do opieki specjalistycznej nie tworzy

problemw zwizanych z dostpem do specjalistw, ktry wynikaby ze zwikszonego zapotrzebowaniem

na tego typu usugi. Czas oczekiwania na opiek specjalistyczn to cecha gwnie restrykcyjnych systemw

opieki zdrowotnej, co wydaje si by wrcz niedorzeczn obserwacj.

Jeden z najbardziej charakterystycznych systemw tego typu, brytyjski Narodowy System Opieki

Zdrowotnej (NHS), wyda ostatnio miliony funtw na ograniczenia czasu oczekiwania pacjentw

i wprowadzi maksymalny okres oczekiwania na leczenie ostateczne, wynoszcy 18 tygodni od momentu

zdiagnozowania choroby pacjenta. Ankieta przeprowadzona wrd pacjentw, zlecona przez HCP na

potrzeby tegorocznego Indeksu, nie wykazuje adnej poprawy w tej materii. Wprost przeciwnie, brytyjskie

organizacje reprezentujce pacjentw udzieliy w 2009 roku zaskakujco negatywnych odpowiedzi na

pytania dotyczce czasu oczekiwania na usugi medyczne!

33

Co wicej, nawet zdecydowani zwycizcy rankingw z lat ubiegych zwracaj si w stron dziaa

restrykcyjnych: Francja na przykad ograniczaa w 2007 dostp pacjentw do takich usug, co skutkowao

wydueniem czasu oczekiwania pacjentw, a tym samym gorszym wynikiem punktowym (w poczeniu

z nienajlepszymi wynikami w podkategorii e-Zdrowie). W 2009 roku, francuscy pacjenci (i lekarze?)

przekonali si do koniecznoci opracowania nowych przepisw w tym wzgldzie, poniewa odpowiedzi

udzielone przez Francj w ankiecie dotyczcej tej podkategorii byy bardzo pozytywne.

Oto kwestia godna jeszcze wikszej uwagi: jeden ze wskanikw, wprowadzony po raz pierwszy w 2008

roku, dotyczy pytania odnoszcego si do tego, czy oczekuje si od pacjentw dokonywania nieformalnych

opat na rzecz lekarzy, poza oficjalnymi skadkami. Opaty nieoficjalne su w niektrych krajach (co

ciekawe, zachodnioeuropejskich) do uzyskania kontroli nad leczeniem: ominicia list oczekujcych,

uzyskania dostpu do najlepszych terapii, moliwoci wykorzystania nowoczesnych metod leczenia

oraz nowoczesnych lekw. Dodatkowe informacje na temat nieformalnych opat przedstawiamy Pastwu

w dziale Nieformalne opaty wiadczone na rzecz lekarzy.

W tym kontekcie, HCP bdzie nadal wspiera wolny wybr, rwny i bezporedni dostp do usug zdrowotnych

oraz dziaania, ktrych celem jest zmniejszenie utrudnie w zakresie informacji na jakie napotyka

konsument, bdcych podstaw nowoczesnego europejskiego systemu opieki zdrowotnej XXI wieku.

6.7 Zmiany wprowadzane pod presjOpierajc si na oglnie panujcych przekonaniach odnoszcych si do opieki zdrowotnej w Europie,

mona by stwierdzi, e najlepsze wyniki osigane s przez stosunkowo bogate kraje o dugiej tradycji

penego finansowania systemw opieki zdrowotnej. Do pewnego stopnia jest to prawd. Oglnie rzecz

biorc, do uzyskania dobrych wynikw niezbdne s rodki finansowe i cigo finansowania. Niemniej

jednak, praca HCP nie koncentruje si na wynikach w takim samym stopniu jak ma to miejsce w przypadku

innych powszechnie wykonywanych bada porwnawczych. Starano si w jak najwikszym stopniu

unika wskanikw pozostajcych w korelacji do PKB. Wbrew przedstawionym powyej przekonaniom,

naley przyzna, e znalezienie si na szczycie Europejskiego Konsumenckiego Indeksu Zdrowia nie jest

przesadnie trudne. Kluczowymi miarami s: wybr, prawa pacjenta, dostpno, informacje/przejrzysto,

pomiar jakoci ich wprowadzenie nie pociga za sob wysokich kosztw.

Kluczowym czynnikiem wydaje si by oglna przychylno krajowego systemu opieki zdrowotnej oraz

zdolno do wdraania zmian strategicznych. Poddane presji zewntrznej, co widoczne byo na przestrzeni

ostatnich lat, poszczeglne kraje podejmuj cakowicie odmienne dziaania pozwalajce zachowa

istniejcy system opieki zdrowotnej, od gbokich reform systemowych po restrykcyjne dziaania obronne

podejmowane na poziomie wiadczenia usug zdrowotnych i dostpu do nich. Najwyraniej, systemy opieki

zdrowotnej niektrych krajw wykazuj si zbyt du niechci na zmiany. Z drugiej strony, kraje szybko

uczce si nowych rozwiza, takie jak Estonia czy Sowacja, miay t wtpliw przewag, e stany

w obliczu kryzysu tak gronego, e sta si on okazj do gruntownego przeprojektowania caego podejcia

do opieki zdrowotnej.

6.8 Dlaczego pacjenci nie s informowani?Kadego roku, wyniki ankiety stworzonej we wsppracy z instytutem Patient View ujawniaj ciekawy fakt:

34

w niektrych krajach organizacje reprezentujce pacjentw oraz przedstawiciele organizacji prozdrowotnych

(w tym take bardzo szanowanych instytucji) nie dysponuj wiedz na temat niektrych usug zdrowotnych

dostpnych na terenie ich krajw. Na przykad, zesp badawczy stale uzyskuje negatywne odpowiedzi

dotyczce istnienia rejestrw lekarzy, farmakopei, dostpu do dokumentacji medycznej etc., w krajach

w ktrych badacze pracujcy dla HCP z atwoci znajduj tego rodzaju informacje, nawet nie znajc

lokalnego jzyka. Podsumowujc, przyczyn takiego stanu rzeczy jest prawdopodobnie fakt, e wadze

krajowe wprowadzaj znaczce usprawnienia do systemu, ale zapominaj o poinformowaniu szerokiej

opinii publicznej o wprowadzeniu takich usprawnie.

Grecja, Irlandia oraz Hiszpania to kraje, w ktrych opinie organizacji reprezentujcych pacjentw negatywnie

odbiegaj od statystyk urzdowych. Oto przykad: hiszpaskie regulacje prawne daj pacjentom prawo

do zapoznania si z wasn dokumentacj medyczn niemniej jednak, odpowiedzi na to pytanie

ankiety nadesane przez hiszpaskie organizacje reprezentujce pacjentw okazay si by najbardziej

pesymistycznymi z pord 33 krajw ujtych w indeksie.

6.9 Rozprzestrzenianie si MRSAW rankingu EHCI 2007 znaczn uwag powicono problemowi rozprzestrzeniania si zjawiska opornoci

na antybiotyki: szpitalne infekcje MRSA (infekcje szczepami gronkowca zocistego opornego na

metycylin) wydaj si rozprzestrzenia i ju dzi stanowi powane zagroenie zdrowotne w co drugim

kraju w ktrym dokonano pomiaru takiego zagroenia. Niestety, jedynymi krajami w przypadku ktrych

odnotowano znaczc popraw w tej kwestii s Bugaria, Polska, Wielka Brytania oraz Irlandia (kraje lece

na Wyspach Brytyjskich). Ponadto, oba nowo wczone do rankingu kraje kandydujce take stoj w obliczu

rozprzestrzeniania si MRSA.

Jedynie 7 krajw na 33 ujte w rankingu utrzymuje, e MRSA nie jest w ich przypadku powanym problemem,

co umoliwia im zdobycie zielonych wartoci punktowych wskanikw.

6.9.1 Zakaz sprzeday antybiotykw bez recepty!Jedno dziaanie moe si okaza szczeglnie skuteczne w walce z rozprzestrzeniajcym si zjawiskiem

opornoci mikroorganizmw na antybiotyki: wprowadzenie zakazu sprzeday antybiotykw bez recepty.

W kadym z krajw stosujcych tego rodzaju praktyki wystpuje powany problem dotyczcy opornoci

mikroorganizmw na dostpne antybiotyki!

35

7. Jak interpretowa wyniki Indeksu?

Interpretujc wyniki Indeksu naley przede wszystkich kierowa si jedn kwesti: naley zachowa

ostrono!

Europejski Konsumencki Indeks Zdrowia 2009 stanowi prb zmierzenia oraz stworzenia rankingu

wydajnoci wiadczenia usug zdrowotnych z perspektywy konsumenta. Jest rzecz oczywist, e uzyskane

wyniki obarczone s problemami zwizanymi z jakoci uzyskanych informacji. Brak jest paneuropejskich,

jednorodnych procedur gromadzenia danych.

Ponownie jednak HCP stoi na stanowisku, e lepiej zaprezentowa uzyskane wyniki opinii publicznej,

przyczyniajc si tym samym do zapocztkowania konstruktywnej dyskusji ni trzyma si powszechnej

opinii, e dopki informacje dotyczce opieki zdrowotnej nie bd w stu procentach pene, nie naley ich

ujawnia. Naley ponownie podkreli, e Indeks ten ukazuje informacje konsumentw, nie za wraliwe

dane medyczne lub dane o pacjentach.

Nie twierdzc bynajmniej, e wyniki rankingu EHCI 2009 odpowiadaj jakoci rozprawie naukowej,

wyraamy przekonanie, e nie naley ich odrzuca jako wynikw przypadkowych. Wrcz przeciwnie,

wczeniejsze dowiadczenia uzyskane przy tworzeniu oglnych Europejskich Konsumenckich Indeksw

Zdrowia s odbiciem faktu, e ranking konsumencki stworzony na podstawie podobnych wskanikw

traktowany jest jako wane narzdzie suce ukazywaniu jakoci usug zdrowotnych. HCP wyraa nadziej,

e wyniki rankingu EHCI 2009 posu jako inspiracja do znalezienia miejsc oraz sposobw na usprawnienie

europejskiej opieki zdrowotnej.

36

8. Niedostateczna ilo danych z Europy

8.1 Wskaniki wynikw leczenia ujte w rankingu EHCIW przeciwiestwie do krajw bardziej uprzemysowionych, takich jak USA, publiczne systemy opieki

zdrowotnej w Europie/Kanadzie charakteryzuj si jedn gwn cech: bogactwem danych statystycznych

dotyczcych wkadu rodkw finansowych, ale te tradycyjnym niedoborem danych dotyczcych wynikw

ilociowych lub jakociowych.

Organizacje takie jak WHO oraz OECD publikuj atwo dostpne oraz czsto aktualizowane dane statystyczne

na tematy takie jak:

liczba lekarzy/pielgniarek na jednego mieszkaca, ilo ek szpitalnych przypadajcych na jednego mieszkaca, liczba pacjentw otrzymujcych pewnego rodzaju leki, liczba konsultacji przypadajcych na jednego pacjenta, liczba pracowni MR przypadajca na milion mieszkacw, wydatki na ochron zdrowia na podstawie rde finansowania, sprzeda lekw z informacj o dawkach oraz ich wartoci pienin (niekoczce si tabele).Systemy tradycyjnie wykorzystujce struktury finansujce opierajce si na funduszach dot