Europa? Szukam…

Europa? Szukam…Jak zrobić dobry projekt edukacyjny w szkole

Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej

prezydencja_publikacja#3_a.indd 1 10/28/11 5:51 PM

Autorki: Magdalena Janiszewska, Sylwia Żmijewska-Kwiręg, Urszula Małek, Kamila Wieczorek

Konsultacje merytoryczne: Małgorzata Rutkowska-Paszta

Redakcja: Zofia Gradek

Korekta językowa: Marcelina Metera

Projekt graficzny i skład: rzeczyobrazkowe.pl

Zdjęcia: Tomasz Kwiręg, CEO

ISBN: 978-83-892407-0-5

© Centrum Edukacji Obywatelskiej

Projekt „Młodzi Aktywiści Prezydencji” współfinansowany ze środków Unii Europejskiej.

Wyrażone w niniejszej publikacji opinie są poglądami jej autorów. Treści prezentowane w publikacji nie są tożsame z oficjalnym stanowiskiem instytucji Unii Europejskiej.


Europa? Szukam…Jak zrobić dobry projekt edukacyjny w szkole

Warszawa 2011


WSTĘP 7METODA PROJEKTU W SZKOLE 9PROJEKT EDUKACYJNY O TEMATYCE EUROPEJSKIEJ – KROK PO KROKU 15

WPROWADZENIE 15WYBÓR TEMATU PROJEKTU EDUKACYJNEGO 17CELE I PLAN DZIAŁAŃ 19DZIAŁANIE 22

PREZENTACJA PUBLICZNA 26

PODSUMOWANIE 29

MATERIAŁY DODATKOWE DLA UCZNIÓW I NAUCZYCIELI 33

SCENARIUSZE SPOTKAŃ PROJEKTOWYCH 33

JAK OCENIĆ NASZ PROJEKT – PRZYDATNE TECHNIKI 36KARTA PROJEKTU 38-39GDZIE SZUKAĆ PRZYDATNYCH INFORMACJI? 40PROGRAMY EUROPEJSKIE REALIZOWANE PRZEZ CEO 42

Spis treści

❶ ❷

❸

RO

ZD

ZIA

Ł


JAK KORZYSTAĆ Z NASZEGO PORADNIKA?

Do udanej realizacji projektu niezbędne jest zaangażowanie uczniów. Dlatego przygotowaliśmy sprawdzone propozycje ćwiczeń i metod aktywizujących oraz przykłady dobrych praktyk, gotowe do wykorzystania przez nauczyciela lub uczniów na wszystkich etapach realizacji projektu edukacyjnego.

Propozycje ćwiczeń, które można przeprowadzić z uczniami na kolejnych etapach pracy nad projektem.

Przykłady realizacji poszczególnych kroków projektu przez zespoły uczniowskie programu „Młodzi Aktywiści Prezydencji”.

Propozycje dokumentowania kolejnych kroków projektu w karcie projektu.

Propozycje metod aktywizujących i angażujących uczniów podczas prac nad projektem.


Warszawa, wrzesień 2011

DRODZY NAUCZYCIELE I UCZNIOWIE!

Znajomość zasad funkcjonowania Unii Europejskiej oraz świadomość znaczenia naszego członkostwa w Unii dla obywateli (także młodych) to ważne cele edukacji obywatelskiej. Od wielu lat CEO w swoich programach („Kształ-cenie obywatelskie w szkole samorządowej”, „Przewodnik młodego obywatela”, „Z demokracją na ty”), publikacjach i projektach edukacyjnych zachęca nauczycieli i uczniów do działań związanych z tematyką europejską.

Przed referendum akcesyjnym w roku 2003 organizowaliśmy (wspólnie z Urzędem Komitetu Integracji Europej-skiej, Fundacją Rozwoju Systemu Edukacji, Gazetą Wyborczą oraz portalem www.gazeta.pl) ogólnopolski program „Moja szkoła w Unii Europejskiej”. W każdym roku wyborów do Parlamentu Europejskiego przygotowujemy kolejne edycje programu „Młodzi głosują” i proponujemy działania informacyjno-edukacyjne związane z funkcjo-nowaniem tej europejskiej instytucji. CEO od kilku lat jest również organizatorem i promotorem konkursów po-święconych tematyce europejskiej. Także w roku pierwszej polskiej prezydencji zaprosiliśmy nauczycieli i uczniów szkół ponadpodstawowych do programu „Młodzi Aktywiści Prezydencji”, którego głównym celem jest przybliże-nie młodym ludziom tematów związanych z przewodniczeniem przez nasze państwo Radzie Unii Europejskiej oraz zaangażowanie ich w promocję polskiej prezydencji na poziomie lokalnym.

Celem wszystkich dotychczasowych programów CEO było kształtowanie europejskiej tożsamości młodych Polaków, pogłębienie wiedzy uczniów na temat obecności Polski w UE, znaczenia naszego członkostwa w Unii dla kraju, lokalnych społeczności i zwykłych obywateli, wreszcie zaangażowanie ich w europejską debatę. Wszystkie propozycje działań i materiały metodyczne przygotowane w ramach programów poświęconych tematyce euro-pejskiej zakładają pracę za pomocą efektywnej (i obowiązkowej w gimnazjach od 2010 roku) metody projektu.

Chcemy zachęcić Was do wykorzystywania metody projektu w edukacji europejskiej – dzięki niej można prawdzi-wie zainteresować uczniów tematem i wskazać praktyczny wymiar naszego członkostwa w Unii.

Oddajemy w Wasze ręce poradnik, w którym pokazujemy, jak tematykę europejską osadzić w formalnej edukacji oraz jak – za pomocą metody projektu – realizować podstawę programową. Prezentujemy też metodę projektu krok po kroku – mamy nadzieję, że nasze wskazówki, propozycje ćwiczeń i metod aktywizujących oraz karty pracy przydadzą się Wam w codziennej pracy w szkole.

Alicja Pacewicz Sylwia Żmijewska-KwiręgDyrektor ds. programów i wydawnictw Koordynatorka zespołu programów obywatelskich


❶


9

ROZDZIAŁ 1METODA PROJEKTU W SZKOLE

O METODZIE PROJEKTU

Projekt edukacyjny, rozumiany jako metoda nauczania, to za-planowane i koordynowane przez nauczyciela a realizowane samodzielnie przez uczniów zadanie albo cykl zadań powią-zanych celem i treścią programu nauczania. Może służyć do realizacji programu jednego lub wielu przedmiotów, może też wykraczać poza program. Projekty powinny odpowiadać zainteresowaniom uczniów, wiązać działalność praktyczną z pracą umysłową oraz rozwijać samodzielność.

Nauczanie projektowe wprowadzono w szkołach amery-kańskich w początkach XX w. i spopularyzowano w innych krajach, zwłaszcza w Anglii i Danii, gdzie w miejsce trady-cyjnego systemu klasowo-lekcyjnego wprowadza się projekt jako główną metodę nauki i formę pracy. W Polsce pierwsze próby pracy metodą projektu sięgają 1928 roku, jednak dopiero ostatnia reforma programowa doceniła jej znaczenie – projekt pojawił się jako obowiązkowa metoda realiza-cji części treści nauczania w wybranych przedmiotach (np. wiedza o społeczeństwie w gimnazjum – 20%, w szkole po-nadgimnazjalnej – 10%). W 2010 roku praca metodą projektu stała się obowiązkowa w gimnazjum (na mocy rozporządze-nia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 sierpnia 2010 roku, zmieniającego rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych).

PROJEKT W GIMNAZJUM

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 10 sierpnia 2010 roku projekt edukacyjny w gimnazjum jest „zespołowym, planowym działaniem uczniów, mającym na celu rozwiązanie konkretnego problemu, z zastoso-waniem różnorodnych metod”. Od szeroko rozumianego projektu edukacyjnego różni go więc cel główny, którym jest rozwiązanie przez uczniów konkretnego problemu.


10

W ramach projektu edukacyjnego uczniowie zbierają potrzebne do wykonania zadania informacje, opracowują je, a następnie prezentują innym. Sami podejmują decyzje o wyborze źródeł informacji i sposobie prezentacji. Samo-dzielnie też powinni (jedynie korzystając z pomocy nauczyciela) formułować tematy i problemy do rozwiązania.

Projekt jest doskonałym sposobem zwiększenia motywacji uczniów. Samodzielność w podejmowaniu decyzji, świadomość własnej szczególnej roli i wagi zadań do wykonania, możliwość wyboru sposobu ich realizacji powodują, że właściwie nie trzeba dodatkowo zachęcać młodych ludzi do pracy. Jeśli akceptują temat projektu i poważnie traktują kontrakt realizacyjny, mają poczucie podmiotowego traktowania i autorstwa. Jeśli dobrze rozumieją cele i choćby po części uważają je za własne, a przewidziane rezultaty i kryteria są dla nich jasne i realistyczne – będą czuli się odpowiedzialni za efekt, a po udanej prezentacji zyskają prawdziwą satysfakcję.

METODA PROJEKTU A PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

Metoda projektu edukacyjnego wspiera realizację zapisanych w nowej podstawie programowej celów kształce-nia ogólnego na III i IV etapie edukacyjnym, którymi są:

1) przyswojenie przez uczniów określonego zasobu wiadomości na temat faktów, zasad, teorii i praktyk;

2) zdobycie przez uczniów umiejętności wykorzystania posiadanych wiadomości podczas wykonywania zadań i rozwiązywania problemów;

3) kształtowanie u uczniów postaw warunkujących sprawne i odpowiedzialne funkcjonowanie we współczesnym świecie.

Angażując uczniów w realizację projektów stwarzamy im doskonałe warunki do nabywania umiejętności zapisanych w podstawie programowej:

1) czytania – umiejętność rozumienia, wykorzystywania i refleksyjnego przetwarzania tekstów, w tym tekstów kultury, prowadząca do osiągnięcia własnych celów, rozwoju osobowego oraz aktywnego uczestnictwa w życiu społeczeństwa;

2) myślenia matematycznego – umiejętność wykorzystania narzędzi matematyki w życiu codziennym oraz formułowania sądów opartych na rozumowaniu matematycznym;

3) myślenia naukowego – umiejętność wykorzystania wiedzy o charakterze naukowym do identyfikowania i rozwiązywania problemów, a także formułowania wniosków opartych na obserwacjach empirycznych dotyczących przyrody i społeczeństwa;

4) komunikowania się w języku ojczystym i w językach obcych, zarówno w mowie, jak i w piśmie;

5) sprawnego posługiwania się nowoczesnymi technologiami informacyjno-komunikacyjnymi;

6) wyszukiwania, selekcjonowania i krytycznej analizy informacji;

7) rozpoznawania własnych potrzeb edukacyjnych oraz uczenia się;

8) pracy zespołowej.


11

EDUKACJA EUROPEJSKA W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ PRZEDMIOTU WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE

Edukacja europejska obecna jest przede wszystkim w podstawie programowej przedmiotu wiedza o społeczeń-stwie (choć kwestie dziedzictwa europejskiego występują także w podstawie programowej innych przedmio-tów: historii, języka polskiego, muzyki czy sztuki). Niewielka liczba godzin wiedzy o społeczeństwie w gimnazjum i szkole ponadgimnazjalnej bardzo często uniemożliwia nauczycielom i uczniom poruszanie tematyki bieżącej dotyczącej UE. W zakresie edukacji europejskiej projekt pozwala na pełniejszą realizację treści nauczania wymie-nionych w nowej podstawie programowej.

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE (III etap edukacyjny)

20. Integracja europejska. Uczeń:1) przedstawia cele i etapy integracji europejskiej (traktaty rzymskie, traktaty z Maastricht, Nicei, Lizbony);2) wyjaśnia, czym zajmują się najważniejsze instytucje Unii Europejskiej (Rada Europejska, Rada Unii Europejskiej,

Parlament Europejski, Komisja Europejska);3) wyjaśnia, jak w Unii Europejskiej realizowane są zasady pomocniczości solidarności;4) wyjaśnia, skąd pochodzą środki finansowe w budżecie unijnym i na co są przeznaczane;5) wskazuje na mapie członków Unii Europejskiej i uzasadnia swoją opinię na temat jej dalszej integracji

i rozszerzania.

21. Polska w Unii Europejskiej. Uczeń:1) przedstawia prawa i obowiązki wynikające z posiadania obywatelstwa Unii Europejskiej;2) wyszukuje informacje na temat korzystania ze środków unijnych przez polskich obywateli, przedsiębiorstwa

i instytucje;3) formułuje i uzasadnia własne zdanie na temat korzyści, jakie niesie ze sobą członkostwo w Unii Europejskiej,

odwołując się do przykładów z własnego otoczenia i całego kraju.

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE*(IV etap edukacyjny – zakres podstawowy)

4. Edukacja i praca w Polsce i Unii Europejskiej. Uczeń:4) przedstawia warunki podejmowania przez młodych Polaków nauki w Unii Europejskiej oraz wyszukuje informacje na ten temat odnoszące się do wybranego państwa;5) wyjaśnia, co wynika z wejścia Polski do strefy Schengen; zna zasady bezpiecznego podróżowania po Europie

i świecie (unikanie ryzyka, postępowanie w razie kradzieży lub wypadku, możliwości uzyskania pomocy, w tym opieki zdrowotnej);

7) omawia ogólne zasady podejmowania pracy i zakładania własnych przedsiębiorstw w Unii Europejskiej (na podstawie informacji z Internetu); sporządza Europass-CV.

*Podstawa programowa obowiązująca od roku szkolnego 2012/2013


12

PODSTAWA PROGRAMOWA PRZEDMIOTU WIEDZA O SPOŁECZEŃSTWIE(IV etap edukacyjny – zakres rozszerzony)

39. Polska polityka zagraniczna. Uczeń:3) wyjaśnia, jaki wpływ na polską politykę zagraniczną ma członkostwo w Unii Europejskiej;43. Integracja europejska. Uczeń:1) omawia genezę i przebieg integracji europejskiej (cele, główne dokumenty i instytucje, politycy, fazy integracji);2) przedstawia sposoby podejmowania decyzji politycznych i gospodarczych w Unii Europejskiej, odnosząc je do

zasad pomocniczości i solidarności;3) charakteryzuje sposób powoływania, działania i najważniejsze kompetencje instytucji Unii Europejskiej

(Rada Unii Europejskiej, Parlament Europejski, Komisja Europejska, Rada Europejska, Trybunał Sprawiedliwości, Europejski Trybunał Obrachunkowy, Europejski Bank Centralny);

4) wyjaśnia, jak tworzone jest prawo unijne, oraz wymienia najważniejsze postanowienia traktatów obowiązujących w Unii Europejskiej;

5) przedstawia procedurę uchwalania budżetu unijnego oraz główne dochody i wydatki budżetowe;6) rozważa dylematy związane z dalszym rozszerzaniem i reformą Unii Europejskiej.44. Europa wśród światowych mocarstw. Uczeń:1) wskazuje możliwości odgrywania przez Unię Europejską roli światowego mocarstwa.45. Polska w Unii Europejskiej. Uczeń:1) wyjaśnia, na czym polega swobodny przepływ osób, kapitału, towarów i usług w Unii Europejskiej oraz jakie są

zasady przekraczania granic przez polskich obywateli (w strefie Schengen i poza nią);2) opisuje prawa i obowiązki wynikające z posiadania obywatelstwa Unii Europejskiej, w tym możliwość skargi do

Rzecznika Praw Obywatelskich Unii Europejskiej;3) ocenia skutki członkostwa Polski w Unii Europejskiej i perspektywy jej rozwoju w Unii Europejskiej, odwołując

się do danych statystycznych, badań opinii publicznej oraz informacji o wykorzystaniu środków unijnych w Polsce, regionie i gminie;

4) podaje ogólne zasady korzystania z funduszy unijnych przez obywateli, przedsiębiorstwa i inne organizacje w Polsce;

5) wyszukuje informacje o możliwościach podejmowania nauki i pracy w państwach Unii Europejskiej, potrafi posługiwać się Europass.


❷


15

ROZDZIAŁ 2PROJEKT O TEMATYCE EUROPEJSKIEJ — KROK PO KROKU

WPROWADZENIE DO PROJEKTUZanim uczniowie przystąpią do realizacji projektu, nauczyciel określa jego zakres tematyczny i przedstawia go uczniom, nawiązując do posiadanej już przez nich wiedzy i umiejętności oraz powołując się na ich własne doświadczenia. Nauczyciel musi zainteresować grupę uczniów wybraną przez siebie tematyką na tyle, by chcieli pogłębiać samodzielnie – właśnie za pomocą metody projektu – swoją wiedzę, rozwijać zainteresowa-nia, zdobywać i doskonalić umiejętności. Nauczyciel wyjaśnia (lub przypomina) uczniom, na czym polega praca metodą projektu. Pomaga w organizacji zespołów oraz w ustalaniu zasad współpracy w grupie (należy zwrócić uwagę uczniów na jedną lub dwie przykładowe umiejętności, jak: uważne słuchanie każdej osoby, uprzejme wyrażanie niezgody, dbanie o równy podział zadań w grupie i dobre samopoczucie wszystkich jej członków itp.). Dzięki wprowadzeniu można sprawdzić, jakie zagadnienia będą dla uczniów najbardziej interesujące.

Sposób wprowadzenia uczniów w tematykę europejską zawsze będzie zależał od poziomu i możliwości uczniów, z którymi realizujemy projekt. Oczywiste jest, że wieloletni członkowie klubów europejskich mają większą wiedzę i doświadczenie niż np. uczniowie I klasy gimnazjum. Ważne jest, by we wprowadzeniu wykorzystać atrakcyjne narzędzia, ćwiczenia, tematy do dyskusji, a także, jak wspomniano, nawiązywać do wiedzy i umiejętności, które uczniowie już posiadają.

PREZYDENCJA SZANSĄ NA AKTYWIZOWANIE OBYWATELI - ĆWICZENIE WPROWADZAJĄCE

Polska prezydencja wypada w roku, który ogłoszony został Europejskim Rokiem Wolontariatu. Pokaż uczniom film ilustrujący społeczne zaangażowanie na rzecz innych (możesz wykorzystać zamieszczony na stronie www.wolon-tariat.org.pl film promujący akcję Centrum Wolontariatu „Pomaganie wzmacnia” z udziałem Mariusza Pudzianow-skiego) lub opowiedzieć o programie CEO „Poczytaj mi przyjacielu”, w którym młodzież czyta młodszym kolegom i koleżankom książki, umożliwiając im pożyteczne spędzanie wolnego czasu, oraz promując czytelnictwo.

Zapytaj uczniów, jak mogliby włączyć się w roku polskiej prezydencji (i nie tylko) w działania promujące wolontariat. A może sami zrobią coś dla innych?

METODY MOTYWUJĄCE I AKTYWIZUJĄCE UCZNIÓW

W zależności od tego, jaki zakres tematyczny zostanie przez nauczyciela wybrany, można:

▸ przeprowadzić lekcję (zgodnie z programem nauczania) lub proste ćwiczenie pokazujące temat,

▸ obejrzeć film poświęcony wybranym zagadnieniom lub prezentujący określony problem,


16

▸ zorganizować wycieczkę do wybranej instytucji,

▸ przeprowadzić wyprawę po okolicy,

▸ wspólnie obejrzeć lokalne wydania gazet lub stronę internetową miejscowości,

▸ przeprowadzić mini-sondaż wśród uczniów szkoły lub rodziców i przyjrzeć się jego wynikom,

▸ skorzystać z licznych interaktywnych materiałów edukacyjnych zamieszczanych na stronach poświęconych tematyce europejskiej.

JAK ZROBILI TO MŁODZI AKTYWIŚCI PREZYDENCJI?

Beata: Wybór tematów był poprzedzony długą analizą priorytetów polskiej prezydencji. Przez prawie tydzień uczniowie nie mogli zdecydować, co ich tak naprawdę interesuje. Nie chciałam sugerować tematów, które mnie wydały się interesujące, dlatego dałam im tyle czasu na dyskusje. Ostatecznie pierwszy zespół wybrał temat związany z wolontariatem, a drugi z propagowaniem najciekawszych zakątków Europy. Pierwsze za-gadnienie oczywiście wpisuje się w priorytety prezydencji. Natomiast wybór drugiego tematu był podykto-wany faktem, że Wrocław starał się o tytuł Europejskiej Stolicy Kultury.

Sylwia: Moi „kółkowicze" bardzo chętnie pracują tą metodą, zwłaszcza, gdy projekt daje im możliwość nie tylko „pracy ze źródłami pisanymi”, ale przede wszystkim różnorodnych działań w terenie. Dlatego staram się pomóc im w wyborze takiego tematu, którego realizacja będzie dla nich wielką przygodą.

WYBÓR TEMATU PROJEKTU EDUKACYJNEGOUczniowie – po wprowadzeniu w zakres tematyczny – zastanawiają się nad wyborem tematu projektu. Formułują konkretne propozycje, które nauczyciel (w razie konieczności) pomaga dookreślić. Do podjęcia decyzji o temacie projektu można wykorzystać różne sposoby:

▸ nauczyciel opracowuje listę tematów i przedstawia ją uczniom, a oni wybierają z niej zagadnienie, nad którym chcieliby pracować;

▸ w klasie odbywa się ogólna dyskusja i formułowanie różnych możliwych tematów projektów, a potem uczniowie wybierają z utworzonej listy temat dla siebie;

▸ nauczyciel sam określa jeden temat projektu, który będzie realizowany przez wszystkich uczniów.

Temat i problem, którego rozwiązaniem będą zajmowali się uczniowie, powinny zostać określone wspólnie. Może być tak, że temat od razu zostanie sformułowany w postaci problemu do rozwiązania przez uczniów – wtedy temat i problem będą brzmiały tak samo.

Projekty o profilu badawczym, z problemem w formie otwartego pytania, uczą szukania informacji i analizowa-nia ich, krytycznego myślenia, stawiania hipotez i ich sprawdzania, a także przedstawiania i obrony wybranych rozwiązań (np. uczniowie szukają odpowiedzi na pytanie: czy moja miejscowość skorzystała z członkostwa Polski w UE?). Inny charakter mają projekty zadaniowe, w których większą wagę uzyskują praktyczne działania

krok

①


17

uczniów, a nie badania i analiza (uczniowie mogą zorganizować na przykład dwugodzinną grę terenową „Moja gmina w Unii Europejskiej"; zdobędą nowe doświadczenia i ważne umiejętności organizacyjne, a także poszerzą wiedzę, przygotowując zadania). W projekcie społecznym grupa uczniów wybiera problem ważny dla społeczności lokalnej (np. brak informacji na temat korzyści związanych z naszym członkostwem w UE, brak zaangażowania gminy w promocję polskiej prezydencji). Młodzi ludzie badają problem i prowadzą działania, które mają pomóc go rozwiązać lub ograniczyć. Problem może też dotyczyć poszukiwania sposobów uczenia innych (projekt wzajemnego nauczania), informowania lub przekonywania innych do jakiejś idei (projekt medialny). Prowadząc tego typu projekty uczniowie organizują pokazy, doświadczenia, atrakcyjne gry dydaktyczne i teleturnieje, pozwalające ich koleżankom i kolegom powtórzyć lub utrwalić wiadomości i umiejętności. Przygotowują też medialne kampanie – plakaty, ulotki, artykuły w gazetkach szkolnych i lokalnych, strony internetowe czy przewodniki.

CZYM CHCECIE SIĘ ZAJMOWAĆ – BURZA MÓZGÓW

Zaproponuj uczniom burzę mózgów. Zadaj im pytania: Czym chcą się zajmować w ramach projektu? Co ich interesuje? Odpowiedzi wpisuj w schemat narysowany na tablicy lub flipcharcie. Następnie poproś, by każdy uczeń postawił kropkę przy temacie, którym chciałby się zajmować. Zsumuj liczbę kropek przy poszczególnych pomysłach. Zapisz trzy najpopularniejsze tematy na trzech osobnych kartach papieru. Do każdego z tematów dopisz wraz z uczniami wszystkie konkretne wątki, które was interesują. Wybierając ostateczny temat uczniowie powinni określić, który jest według nich: najbardziej interesujący (zawsze chcieli się dowiedzieć czegoś na ten temat), im najbliższy (dotyczy tego, co jest dla nich ważne); realny (grupie uda się go zrealizować).



Ożywić dyskusję

Opis: Nauczyciel kończy dyskusję, zanim uwaga uczniów zacznie się rozpraszać.Cel: Zaangażowanie w dyskusję całego zespołu.

Prowadzenie dyskusji ma sens, dopóki uczniowie są jeszcze na niej skupieni. Jeśli widzisz rozprzężenie, można zarządzić głosowanie, przejść do wymiany w parach, poprosić o przedstawienie wniosków w postaci rysunku lub tekstu.

Metoda ta może być przydatna podczas wprowadzania uczniów w tematykę projektu oraz w czasie wyboru tematu i problemów (krok 1).

Komunikat „doceniam to”

Opis: Stwierdzenie, które komunikuje coś, co rzeczywiście w uczniu doceniamy.Cel: Uświadomienie uczniowi, że przynajmniej jeden dorosły go docenia.

Chwaląc korzysta się z komunikatu typu „Ja”. Wyrazić można w ten sposób swoje osobiste zdanie i autentyczne uznanie.

Metoda ta może być przydatna na każdym etapie realizacji projektu, w sytuacjach kiedy nauczyciel (nie tylko opiekun projektu, ale także wychowawca lub nauczyciel, który udziela konsultacji) spotyka się z jednym uczniem lub całą grupą, także podczas podsumowania realizacji projektu.

Problem, którego rozwiązaniem zajmuje się zespół uczniów np.: „W jaki sposób nasza gmina korzysta z członkostwa Polski w Unii Europejskiej?”

18

PODSTAWOWE INFORMACJE O PROJEKCIE

NAUCZYCIEL OPIEKUN

PROBLEM

TEMAT PROJEKTU

podpis nauczyciela

Imiona i nazwiska uczniów

Imię i nazwisko nauczyciela

podpisy uczniów(zobowiązanie do realizacji projektu)


19


Joanna: Dla moich „kółkowiczów” najciekawszym tematem okazało się zbieranie informacji o inwestycjach unijnych w mieście. Wybór tego tematu był dla nich oczywisty, stwierdzili, że ukazując to, co dobre w naszym mieście, zwrócą uwagę dorosłych na rozwój ich wiedzy i postawy prounijnej. Bardzo cieszy mnie, że temat zasugero-wali sami i są pełni zapału i pomysłów. Ciekawe, że postanowili również niejako przy okazji zwrócić uwagę na dostosowanie budynków użyteczności publicznej dla niepełnosprawnych.

Zenona: Uczniowie są bardzo zainteresowani tematyką unijną, a przede wszystkim prezydencją Polski w Radzie Unii Europejskiej. Wspólnie z koleżanką przybliżyłyśmy temat naszym podopiecznym, chyba z dużym powodze-niem, ponieważ tak naprawdę to oni byli pomysłodawcami różnych tematów i problemów projektowych. Nasza rola ograniczyła się głównie do oceny możliwości realizacji danego tematu. Nasi uczniowie dokonali wyboru, będą pracować w podgrupach nad następującym tematem: Młodzi wobec Prezydencji Polski w Unii Europejskiej. Problem: Jakie szanse dla młodzieży niesie Prezydencja Polski w UE?

CELE I PLAN DZIAŁAŃPrzed przystąpieniem do pracy w ramach projektu zespół uczniów realizujących projekt powinien odpowiedzieć na następujące pytania:

▸ Dlaczego będziemy się zajmować właśnie takim projektem?

▸ Co dobrego przyniesie jego realizacja? Kto na niej skorzysta?

▸ W jaki sposób będziemy pracować? Jak się zorganizujemy?

▸ Kto jest odpowiedzialny za realizację?

▸ W jakim czasie projekt będzie realizowany i kiedy możemy się spodziewać rezultatów?

▸ Kto może nam pomóc?

▸ Jakie zewnętrzne warunki muszą być spełnione?

▸ Jakie są ewentualne koszty realizacji?

Następnie uczniowie – z pomocą nauczyciela – określają cele, kierunki i sposoby działania poszczególnych zespołów. Odpowiadają na pytania: czego chcemy się dowiedzieć? (cele poznawcze) oraz: co chcemy osiągnąć? (cele praktyczne). Grupy planują działania zgodnie z celami swojego projektu. Uczniowie powinni określić osoby odpowiedzialne za wykonanie poszczególnych zadań, a także formę i termin prezentacji końcowej. Dla każdego działania warto określić czas i zasoby potrzebne do jego realizacji.

krok

②


PLANUJEMY DZIAŁANIA

Przy ustalaniu konkretnych zadań można skorzystać z metody zwanej WBS (ang. Work Breakdown Stucture – struktura podziału pracy), ułatwiającej precyzyjne rozbicie projektu na poszczególne działania i zadania. Kolejne kroki tej metody to szereg pytań i odpowiedzi, które prowadzą do odpowiedzi tak szczegółowej, że nie da się już jej rozbić na komponenty (np. pytanie „Co musi zostać zrobione, aby osiągnąć A?”, gdzie A to cel projektu; odpowiedź: „Aby osiągnąć A musi być zrobione B”; pytanie: „Co musi być zrobione, aby osiągnąć B?”; odpowiedź: „Aby osiągnąć B musi być zrobione C” itd. Kroki te należy powtórzyć dla każdego sformułowanego celu. Dla każdego zadania pod-stawowego, czyli takiego, którego nie można już podzielić na mniejsze, musimy określić czas realizacji i zasoby, jakie będą potrzebne do jego wykonania. Metoda WBS ułatwia precyzyjne określenie zadań podstawowych, pozwala też zdefiniować własne zasoby i określić potrzeby dotyczące np. źródeł informacji czy koniecznych sojuszników.

OKREŚLAMY ŹRÓDŁA INFORMACJI

Poproś uczniów, aby zastanowili się, jakie źródła informacji mogą wykorzystać podczas realizacji swojego projektu i jakie informacje mogą tam zdobyć.

20

ŹRÓD

ŁA IN

FORM

ACJI

PRZYKŁAD: REGIONALNE CENTRUM INFORMACJI EUROPEJSKIEJ

PRZYKŁAD: INFORMACJE O UNII EUROPEJSKIEJ

PRZYKŁAD: LEKCJA POŚWIĘCONA POLSKIEJ PREZYDENCJI



Runda bez przymusu

Opis: Zwrócenie się do każdego ucznia po kolei z prośbą o zabranie głosu lub powiedzenie „pasuję”.Cel: Umożliwienie każdemu uczniowi wypowiedzenia się i stworzenie sytuacji, w której uczeń odpowiedzialnie

decyduje o sobie. Metoda sprzyja skupieniu uwagi uczniów na tym, co mówią inni.

Metodę można stosować do całego zespołu projektowego lub jego części. Umożliwia poznanie różnorodnych opinii. Można z niej korzystać wtedy, gdy mamy różne zdania na ten sam temat lub gdy część osób nie zabiera głosu.

Zadania w grupach, zmiana grup

Opis: Uczniowie zastanawiają się nad problemem w małych grupach zadaniowych, a potem zmieniają grupy i wymieniają się pomysłami zanotowanymi w poprzednim zespole.

Cel: Utrzymanie wysokiego poziomu zaangażowania.

21

GŁÓWNEZADANIA

DZIAŁANIA TERMINYREALIZACJI

UCZNIOWIEODPOWIEDZIALNI

INFORMACJAO WYKONANIU

Jeśli projekt jest bardziej rozbudowany, warto dodać kolumnę głównych zadań

1. Działania pozwalające zrealizować projekt

lub zadanie

Imionai nazwiska uczniów

Termin rozpoczęciai zakończenia

Informacje podsumowujące wykonanie działaniai zadania

HARMONOGRAM PROJEKTU


Beata: Najtrudniejsze okazało się, to co wydawało mi się najłatwiejsze, a mianowicie podział prac między uczniów, a przede wszystkim zapis, kto co będzie robił. Dbałam jedynie, aby przydział prac był równy. Reszta w rękach uczniów.


DZIAŁANIEUczniowie samodzielnie wykonują kolejne zadania określone w harmonogramie, pracując w małych podgrupach zadaniowych, w parach lub indywidualnie. Na bieżąco prowadzą dokumentację swojego projektu. Dokumenta-cję stanowić mogą: karta projektu, karty działań i zadań, zdjęcia, filmy, rysunki, omówienia lektur czy relacje ze spotkań z ekspertami, przedmioty i materiały związane z tematem projektu, notatki z konsultacji z nauczyciela-mi, refleksje z bieżącej oceny realizacji projektu, wnioski z podsumowania. Uczniowie spotykają się też w całym zespole projektowym, by na bieżąco śledzić postępy swoich prac i rozwiązywać pojawiające się trudności.

Uczniowie utrzymują stały kontakt z nauczycielem – w formie zespołowych konsultacji (gdy to możliwe – np. przez Internet). Nauczyciel udziela uczniom wsparcia i informacji pomagających wykonywać projekt; motywuje do działania. Sprawdza, jak udało się zrealizować zaplanowane zadania i pomaga radzić sobie z napotkanymi trudnościami. Zachęca do samooceny, proponując, by zastanowili się: co i jak zrobili do tej pory? Co stanowiło dla nich trudność i jak ją pokonywali? Czego się nauczyli?

SZUKAMY SOJUSZNIKÓW

Poproś uczniów, by zastanowili się, kto może pomóc im w realizacji projektu i jakiego wsparcia mogą oczekiwać od tych instytucji lub osób. Poproś, by poszukali ich wewnątrz szkoły i w społeczności lokalnej. Burza mózgów jest dobrym pomysłem na przeprowadzenie tego procesu. Uczniowie wspólnie dopisują do każdego potencjalne-go sojusznika informację, w jaki sposób dana osoba lub instytucja mogłaby im pomóc. Na koniec niech wspólnie zdecydują, do których miejsc i osób chcieliby się udać. Warto wyznaczyć osoby odpowiedzialne za każdego so-jusznika, a współpracę z nimi dopisać do harmonogramu w karcie projektu.

Zastanówcie się, kto może pomóc wam w realizacji projektu i jakiego wsparcia możecie oczekiwać od tych instytucji lub osób

SOJU

SZNI

CY

PRZYKŁAD: MŁODZIEŻOWA RADA MIASTA

PRZYKŁAD: POMOC W KSEROWANIU MATERIAŁÓW

PRZYKŁAD: KONTAKT Z INNYMI SZKOŁAMI

22

krok

③



Zapytaj kolegę

Opis: Uczniowie, którzy potrzebują pomocy, najpierw proszą o nią kolegę lub koleżankę.Cel: Wzmocnienie wzajemnego wsparcia uczniów oraz oszczędzanie czasu i energii nauczyciela.

Gdy uczeń prosi o wskazówki, warto powiedzieć: zapytaj kolegę. Metoda ta pomaga budować wśród uczniów atmosferę wzajemnego szacunku, przez co zespół staje się zdrową, związaną ze sobą społecznością. Uświadamia uczniom, że każdy w zespole może być dobrym współpracownikiem, jeśli tylko damy mu szansę. Metodę tę można wykorzystać, wprowadzając uczniów w tematykę projektu. Nauczyciel może się też umówić z uczniami, że zanim zwrócą się o pomoc do niego w trakcie realizacji zaplanowanych działań (krok 3), najpierw zapytają dwie inne osoby.

Budowanie ducha grupy

Opis: Nauczyciel wygłasza komentarze, które mają na celu wzbudzenie we wszystkich uczniach poczucia własnej wartości, aktywności, samodzielności, chęci do współdziałania w grupie oraz świadomej, otwartej, poszu-kującej postawy. Są to komunikaty: Doceniam to, Podoba mi się, Jestem z tobą, Rozumiem, co czujesz, Ja też czasami mam kłopoty, Cieszę się kiedy…, Dziękuję ci za…, Podziwiam cię za… itp.

Cel: Pobudzenie aktywności, samodzielności, wzrost integracji i świadomości grupy.

Metoda ta może być przydatna przede wszystkim podczas monitorowania projektu oraz podczas udzielanych konsultacji (w 3 kroku).

Co nowego, co dobrego…

Opis: Zachęcenie uczniów, by podzielili się z innymi tym, co nowego lub dobrego zdarzyło się w ich życiu.Cel: Skupienie uwagi uczniów i stworzenie w zespole dobrej atmosfery. Metoda ta buduje atmosferę bezpieczeń-

stwa, pomaga w skupieniu uwagi uczniów i uczy ich wzajemnego słuchania.

Karty myślę/czuję

Opis: Uczniowie anonimowo zapisują osobiste przemyślenia i odczucia, których doznali w danym momencie.

23


Cel: Rozwijanie samoświadomości oraz tworzenie pełnej szacunku więzi we wzajemnych relacjach.

Metodę tę mogą stosować sami uczniowie podczas spotkań zespołu na wszystkich etapach realizacji projektu. Przydatna jest podczas sytuacji konfliktowych, gdy pojawiają się trudności związane z wywiązywaniem się z obo-wiązków i powierzonych ról.


Joanna: Nasz projekt ruszył ostro. Jedno działanie napędza kolejne i kolejne. Oczywiście obawy miałam – czy uczniom starczy zapału i determinacji, czy będą kreatywni itd. A jest tak, że co chwilę mają pomysły i starają się myśleć z wyprzedzeniem. Kolejny dowód, że na gimnazjalnych trzecioklasistów można liczyć.

Zenona: Pracując z młodzieżą nad projektem cały czas jestem zaangażowana w to, co oni robią. Zawsze wcześniej przygotowuję zadnia, staram się podpowiadać im, jak mają zorganizować pracę, aby osiągnąć cel. Czuwam nad ich pomysłami. Raz w tygodniu spotykamy się na tzw. godzinie z projektem i wówczas udzielam im rad merytorycznych, wskazówek, a nawet podaję „techniczne” rozwiązania.

Halina: Kiedy kilka lat temu koordynowałam projekt uczniowski wydawało mi się, że to tak naprawdę ja muszę być wszędzie, wszystko sprawdzić, wszystko zrobić. Doświadczenie spowodowało, że obecne projekty są już w całości „uczniowskie”. Młodzież świetnie sobie radzi z zadaniami – wymaga tylko dyscyplinowania w trzymaniu się harmonogramu działań i ogólnego wsparcia. Często proponuję uczniom szukanie wsparcia i pomocy u rodziców. Są świetni i bardzo chętnie służą pomocą.

Ela: By wszystko zostało zrobione o czasie, musiałam pilnować terminów. Nie było to łatwe – byli spóźnialscy. Jednak z biegiem czasu udało mi się wyrobić wśród uczniów nawyk systematycznej i punktualnej pracy.

24

KARTA KONSULTACJI

TERMINY TEMAT PODPISNAUCZYCIELA

UCZESTNICYKONSULTACJI

Kiedy się odbyła ? Czego dotyczyłakonsultacja?

Imię i nazwisko nauczyciela udzielającego konsultacji oraz biorących w niej udział uczniów.

Podpis nauczyciela udzielającego konsultacji


PUBLICZNA PREZENTACJA PROJEKTUPubliczna prezentacja daje uczniom szansę pokazania innym tego, co zrobili, czego się nauczyli i co potrafią. Część prezentacji może polegać zatem na przedstawieniu doświadczeń, zgromadzonej wiedzy czy umiejętno-ści. Częścią prezentacji może być także publikacja „w sieci”, gdzie zamieszczone zostaną efekty pracy uczniów (np. w formie prezentacji multimedialnych, tekstów, galerii zdjęć, stron internetowych projektu). Popularne są również drukowane, a niekiedy nawet wykonane ręcznie (np. plakaty, makiety) formy prezentacji rezultatów pracy uczniów, pokazane w formie wystawy, uczniowskiej konferencji czy szkolnych targów lub festiwalu pro-jektów. Nawet jeśli „produkty” projektu można obejrzeć w Internecie, warto zorganizować publiczne wydarze-nie dla szerszej grupy odbiorców, innych uczniów szkoły, rodziców, przedstawicieli lokalnej społeczności.

PLANUJEMY NASZĄ PREZENTACJĘ

Zanim uczniowie wybiorą odpowiedni sposób prezentacji, powinni odpowiedzieć sobie na trzy pytania:

▸ Czy zależy im bardziej na przekazaniu informacji, czy inspirującym opowiedzeniu o swoim sukcesie? ▸ Czy chcą dotrzeć do dorosłych, czy do osób w swoim wieku? ▸ Czy chcą dotrzeć do dużej liczby osób, czy w mniejszym gronie opowiedzieć o szczegółach?

Jeśli udało się im uzgodnić odpowiedzi na powyższe pytania, wybór powinien być prosty. Pomóż uczniom zapla-nować, jakie warunki muszą spełnić, aby zorganizować wymyśloną przez nich prezentację.

krok

④

26


27

JAK WYBRAĆ SPOSÓB PREZENTACJI?

Sposób prezentacji projektu wybierzcie uwzględniając kilka czynników:

▸ czas na przygotowanie prezentacji, którym dysponujecie Na przykład przygotowanie filmu o waszym projekcie zajmie na pewno więcej czasu niż przygotowanie

ciekawej prezentacji przed klasą.

▸ typ odbiorcy, do którego chcecie dotrzeć Gra terenowa jest świetną formą przedstawienia wyników pracy młodym ludziom, ale jeśli chcielibyście

dotrzeć na przykład do urzędników, warto pomyśleć na przykład o spotkaniu w urzędzie gmin.

▸ liczba odbiorców do której chcecie dotrzeć Jeśli zależy wam na dużej liczbie odbiorców dobrym pomysłem jest na przykład artykuł w lokalnej gazecie,

jeśli jednak zależy wam na dobrym poinformowaniu małej grupy wystarczy zorganizowanie warsztatu.

▸ liczba informacji, którą chcecie przekazać Jeśli chcecie podzielić się ogólnymi wrażeniami i pokazać swój sukces, pomyślcie o happeningu na rynku, jeśli

jednak chcielibyście przekazać wiele informacji zdobytych w czasie realizacji projektu, lepszym pomysłem będzie album ilustrowany zdjęciami i wykresami.

raport z przeprowadzonego badania,

szkolne targi projektów

debata oksfordzka

pokaz w czasie lokalnych targów edukacyjnych

wystawa z wernisażem

projekcja filmupołączona z dyskusją

strona internetowa

prezentacja przed klasą

spotkanie w domu kultury

seria plakatów

album ilustrowany zdjęciami i wykresami

gra terenowa

mapa miejscowościa formie plakatu

prezentacja multimedialna

broszura, ulotka

audycja w lokalnym radio

model zjawiska, makieta z opisem

spotkanie w urzędzie gminy

film na YouTube lub w lokalnej telewizji

artykuł w gazetce szkolnej lub gazecie lokalnej

przedstawienie teatralne

happening

publiczna debata

blog


28

TERMIN PREZENTACJI

MIEJSCE PREZENTACJI

FORMA PREZENTACJI

ODBIORCY

UDZIAŁ CZŁONKÓW ZESPOŁU

Kiedy odbyła się prezentacja?

Np. szkoła, strona internetowa ogólnopolskiego programu, w którym uczniowie wzięli udział

Np. prezentacja komputerowa, plakaty i krótkie ich ustne omówienie

Np. wskazanie, którzy uczniowie i w jaki sposób wzięli czynny udział w prezentacji

Np. uczniowie klasy, szkoły, rodzice, przedstawiciele samorządu, uczniowie innej szkoły


WYPOWIEDŹ PUBLICZNA

Każdy obywatel powinien umieć wysłuchać cudzych racji, ale także wyrazić swoje. Umiejętność wystąpień pu-blicznych może być przydatna uczniom, np. gdy nauczyciel proponuje godzinną klasówkę, nieświadom tego, że limit klasówek w tym tygodniu został już wyczerpany! Nie sposób również wyobrazić sobie skutecznie działają-cego radnego czy członka rządu, który nie potrafi formułować własnego zdania, jasno go wyrażać i przekonująco uzasadniać. Wystąpienie publiczne towarzyszy także prezentacji publicznej projektu. Przypomnij uczniom, że bez względu na okoliczności wystąpienia zawsze warto pamiętać o podstawowych zasadach.

▸ Najpierw pomyśl, potem zrób – ta reguła obowiązuje, gdy przygotowujemy się do wygłoszenia przemówienia czy dłuższej wypowiedzi w dyskusji.

▸ Przed zabraniem głosu trzeba uporządkować we własnej głowie to, co chce się powiedzieć.

▸ Należy zastanowić się, jak rozpocząć wystąpienie, aby zainteresować i przyciągnąć uwagę słuchaczy – oraz jaka będzie jego główna teza.

▸ Trzeba też zdecydować, w jakiej kolejności będziemy przedstawiać argumenty. Warto je – w skrótowej formie – zapisać na kartce. Nie chodzi o to, by odczytać całe wystąpienie, ale żeby móc zerknąć na notatki, gdy stracimy wątek albo poczujemy, że opuściliśmy coś ważnego.

▸ Na zakończenie powinniśmy raz jeszcze powtórzyć naszą główną tezę tak, aby wryła się mocniej w pamięć słuchaczy. Dziękujemy też za uwagę i zachęcamy do zadawania pytań.

Podaj też uczniom kilka innych wskazówek przydatnych podczas wystąpienia publicznego: mówimy wolno i wyraźnie, nie szepczemy pod nosem, nie używamy skomplikowanych konstrukcji gramatycznych i długich zdań, utrzymujemy kontakt wzrokowy z publicznością, dostosowujemy swój język do odbiorców (mówimy luźnym językiem do młodzieży, ale używamy oficjalnego języka jeśli przemawiamy np. na spotkaniu z rodzicami), unikamy wstawiania do swojej wypowiedzi przerywników typu „yyy…”, „Nie?” „Wiesz?”, zmieniamy tempo mówienia, robimy pauzy, uśmiechamy się, używamy anegdot i cytatów, odwołujemy się do doświadczeń publiczności, stoimy wyprostowani, nie kiwamy się itp.

PUBLICZNE PRZEDSTAWIENIE REZULTATÓW PROJEKTU


29


Ewa: Ja naprawdę mam gorący czas, ale jestem dumna z bloga prowadzonego przez mojego ucznia. Mieliśmy piknik rodzinny 9 czerwca i uczniowie ubrali się w niebieskie koszulki z żółtymi gwiazdkami. Rozdawali ulotki ludziom na mieście, a także na tym pikniku.

Joanna: Byliśmy również na podsumowaniu projektu w Warszawie na Zamku Królewskim. Moje uczennice to pierw-szoklasistki, więc ta prezentacja była dla nich ważnym wydarzeniem. Po powrocie postanowiły kontynuować projekt.

Zenona: Za trzy dni prezentacja, więc mamy mnóstwo pracy. Codziennie mamy próby, wydrukowaliśmy już ulotki i kończymy prezentacje multimedialne. Niestety nie umieściliśmy jeszcze prezentacji multimedialnej na EduTubie, ale zrobimy to w najbliższym czasie.

PODSUMOWANIE PROJEKTUWażnym elementem pracy uczniów jest podsumowanie rezultatów projektu oraz efektów procesu edukacyjnego, który „niechcący” odbył się podczas jego realizacji. Jest to zadanie dla nauczyciela, ale przede wszystkim dla uczniów – po prezentacji powinni dokonać samooceny własnego udziału, udzielić informacji zwrotnej pozosta-łym członkom zespołu, przeanalizować sukcesy i trudności oraz wyciągnąć wnioski na przyszłość.

OCENIAMY PROJEKT I ZAANGAŻOWANIE UCZNIÓW W JEGO REALIZACJĘ

Po prezentacji, na spotkaniu podsumowującym, poproś uczniów, by spróbowali odpowiedzieć na kilka pytań:

1.Co udało się wam osiągnąć?

Uczniowie wypisują najpierw cele, których osiągnięcie zakładali na początku projektu (lewa kolumna) oraz efekty swojego działania, które widać dzisiaj (prawa kolumna). Dopilnuj, aby pamiętali o tym, co chcieli zmienić i o tym, czego chcieli się dowiedzieć.

2.Jak się wam wspólnie pracowało?

W dwóch kolumnach uczniowie wypisują pozytywne (lewa kolumna) i trudne (prawa kolumna) doświadczenia wspólnej pracy.

3.Czego się nauczyliście?

Poproś uczniów, by zapisali, czego się nauczyli w czasie trwania projektu. Powinni pomyśleć o tym, czego do-wiedzieli się o temacie projektu (pierwsza kolumna), o tym, czego nauczyli się na temat pracy w grupie (druga kolumna) oraz o tym, co dzięki pracy w projekcie potrafią teraz zrobić (trzecia kolumna).

4.Co zrobilibyście inaczej, gdybyście zaczynali projekt od nowa?

Uczniowie wypisują wszystkie rzeczy, które wykonaliby inaczej, gdyby mogli teraz cofnąć czas i raz jeszcze znaleźć się na początku projektu.


30


Pochwały i nagrody dla wszystkich

Opis: Chwalenie i nagradzanie grupy jako całości.Cel: Zachęcanie wszystkich uczniów bez pomijania kogokolwiek, dążenie do scementowania grupy.

Pochwały i nagrody skierowane do grupy, która na nie uczciwie zapracowała, nie wywołują zazdrości. Nikt nie czuje się pominięty, przeciwnie – wzmacnia się więź między uczniami.

Wymiana w parach

Opis: Uczniowie dobierają się w pary i w nich dzielą się poglądami.Cel: Ćwiczenie wyrażania swoich poglądów i słuchania innej osoby.

Zachęcanie uczniów do rozmowy o własnych pomysłach znakomicie mobilizuje do aktywności. Wymiana w parach skłania uczniów do sformułowania myśli, które być może nie były jeszcze dosyć klarowne. Metodę tę można stosować aby wymienić opinie, w trakcie dyskusji, aby zmobilizować uczniów do większej aktywności.

Zdania podsumowujące

Opis: Użycie zdań zaczynających się od takich zwrotów, jak: Dowiedziałem się, że..., Zaczynam się zastanawiać..., Zaskoczyło mnie, że..., które pomagają uczniom wyciągnąć najważniejsze wnioski lub zdobyć nowe doświadcze-nie.Cel: Nauczanie uczniów formułowania wniosków oraz wyrobienie nawyku uczenia się na podstawie zdobytego doświadczenia.

Ważne jest wyrobienie w uczniach umiejętności samodzielnego wyciągania wniosków z doświadczenia, co pozwala im chwytać sens tego, co robią, skłania do autorefleksji. Metoda ta może prowadzić do ogólnoklasowej dyskusji podsumowującej projekt. Przydaje się też w czasie podsumowania przez uczniów realizacji konkretnych działań lub zadań.

JAK TO ZROBILI MŁODZI AKTYWIŚCI PREZYDENCJI?

Marzena: Jesteśmy w trakcie ostatnich działań podsumowujących nasz projekt. Myślę, że był on dla nas wyzwaniem, ale także dobrą zabawą. Dziękujemy wszystkim i oczywiście będziemy nadal prowadzić nasze działania.

Aneta: Jesteśmy po podsumowaniu naszych projektów i oto do jakich wniosków doszliśmy: uczestnicy poszerzyli wiedzę na temat kształcenia w innych krajach Unii Europejskiej, zdobyli nowe umiejętności – prowadzenie bloga – nawiązali nowe znajomości poprzez korespondencję mailową, zdobyli nowe informacje o UE i pre-zydencji. Uczniowie doszli również do wniosku, że dobra praca w projekcie to przede wszystkim terminowa realizacja zadań (co nie wszystkim zawsze się udawało) i systematyczna współpraca pomiędzy członkami zespołu. Ogólnie wszyscy jesteśmy zadowoleni, pomimo kilku niedociągnięć. Następnym razem będzie lepiej.


❸


33

ROZDZIAŁ 3MATERIAŁY DODATKOWE

Ważne jest, by w pracy z uczniami wykorzystywać atrakcyjne narzędzia, propozycje ćwiczeń i tematy do dyskusji, a także nawiązywać do wiedzy i umiejętności, które uczniowie już zdobyli (np. na wcześniejszych zajęciach czy na poprzednim etapie edukacyjnym). Oto kilka propozycji różnych aktywności, materiałów i narzędzi, które można wykorzystać do zainteresowania uczniów tematyką europejską. Zachęcamy, by jak najwięcej zadań oddawać w ręce uczniów – także na etapie organizacji i podsumowania projektu. Oto propozycje scenariuszy spotkań: wprowadzającego i podsumowującego, które mogliby poprowadzić sami uczniowie.

SCENARIUSZ 1. JAK ZORGANIZOWAĆ SPOTKANIE WPROWADZAJĄCE DO PROJEKTU - PROPOZYCJA DLA UCZNIÓW Zanim umówicie się na spotkanie, warto przypomnieć sobie kilka zasad dotyczących prowadzenia spotkań.

▸ Zawsze ustalajcie godzinę rozpoczęcia i zakończenia spotkania.

▸ Przed spotkaniem zawsze ustalajcie jego plan – listę tematów, o których porozmawiacie – i zdecydujcie, ile czasu zajmą kolejne jego części.

▸ Na każdym spotkaniu wybierzcie jedną osobę, która będzie je prowadziła – pilnowała programu, przydzielała głos, czuwała nad czasem.

▸ Na kolejnych spotkaniach osobą prowadzącą może być kolejny członek grupy projektowej.

1. Wybierzcie spośród uczniów prowadzącą lub prowadzącego. Jeśli „na ochotnika” zgłosi się więcej osób, możliwe jest głosowanie.

2. Jeśli wcześniej nie ustaliliście zasad współpracy (kontraktu), zróbcie to teraz – przed rozpoczęciem pracy.

3. Zbierzcie pomysły na temat projektu (najlepszą metodą jest w tym wypadku burza mózgów). Zadajcie sobie pytanie „Co chcielibyśmy zmienić?” lub „Czego chcielibyśmy się dowiedzieć?”. Przykładowe tematy: polska prezydencja, mój region w UE, rozszerzenie Unii itp.


34

4. Pora wybrać trzy tematy, którymi chcielibyście się zająć. W tym celu niech każdy z was postawi kropkę przy temacie, którym chciałby się zajmować. Możecie postawić po trzy kropki. Zsumujcie liczbę kropek przy poszczególnych pomysłach.

5. Jeśli udało się wam wybrać trzy tematy, pora je doprecyzować. Zapiszcie tematy na trzech osobnych kartach papieru. Do każdego z tematów dopiszcie wszystkie konkretne wątki, które was interesują. Również tutaj możecie zastosować metodę burzy mózgów. Do każdego z tematów powinniście dopisać przynajmniej kilka zagadnień, które was interesują.

6. Czas na dokonanie ostatniego wyboru. Warto, abyście określili, który z proponowanych tematów jest:

a. najbardziej interesujący (zawsze chcieliście się dowiedzieć czegoś na ten temat); b. wam najbliższy (dotyczy tego, co jest dla was ważne); c. realny (waszej grupie uda się go zrealizować).

7. Każdy indywidualnie niech zastanowi się, które z zapisanych przez was zagadnień spełniają te kryteria. Po raz kolejny postawcie kropki przy wybranych pomysłach. Każda osoba powinna postawić kropki sama, macie do dyspozycji po trzy kropki. Zliczcie swoje głosy.

8. Prawdopodobnie jeden z pomysłów zdobył przewagę. Wybór tematu to bardzo ważna sprawa, dlatego warto, aby teraz każda osoba mogła powiedzieć, czy chce zajmować się tym tematem. Jeśli kilka osób nie jest do niego przekonanych, warto rozważyć wybór tematu, który zgromadził drugą najwyższą liczbę głosów.

9. Pamiętajcie, aby wybrany temat projektu uzgodnić z nauczycielem. Możecie to zrobić od razu (jeśli opiekun jest z wami na spotkaniu), możecie też skonsultować się z nim później.

10. Problem rozpatrywany w projekcie powinniście sformułować jako pytanie, np.: „Dlaczego polska prezydencja jest taka ważna?” W wyborze dobrego sformułowania tematu może pomóc wam nauczyciel – opiekun projektu.

11. Podsumujcie ustalenia (temat i problem), umówcie się na kolejne spotkanie (doprecyzujcie datę i godzinę) i podziękujcie sobie za udział w spotkaniu.

BURZA MÓZGÓW

to metoda, która pozwala wygenerować bardzo wiele różnorodnych pomysłów. Podstawą tej metody jest jedno pytanie postawione na początku i zapisane na karcie papieru. Pytanie powinno być proste i zrozumiałe dla wszystkich.

Burza składa się z dwóch etapów. Pierwszy to faza zielonego światła – w tym czasie zgłaszamy wszystkie pomysły, które przychodzą nam do głowy – liczy się ilość, nie jakość. Nie krytykujemy swoich pomysłów i nie komentujemy. Wszystkie propozycje trafiają na kartkę.

Drugi etap burzy mózgów – faza czerwonego światła – to czas na weryfikację pomysłów, odrzucenie tych, które uznacie za nierealne lub mniej wartościowe. Dzięki burzy mózgów często nieoczekiwanie wymyślamy bardzo ciekawe rzeczy!


35

SCENARIUSZ 2. JAK ZORGANIZOWAĆ I POPROWADZIĆ SPOTKANIE PODSUMOWUJĄCE REALIZACJĘ PROJEKTU – PROPOZYCJA DLA UCZNIÓW

Przed spotkaniem warto przypomnieć sobie kolejne zasady jego prowadzenia.

▸ Jeśli w czasie spotkania wasza dyskusja staje się gorąca i wszyscy mówią jednocześnie, warto pomyśleć o wybraniu rekwizytu – małej piłki lub nawet markera i wprowadzeniu zasady, że mówi tylko ten, kto ma rekwizyt.

▸ Jeśli w grupie nikt nie chce zabrać głosu jako pierwszy, poczekajcie chwilę. Minuta ciszy na pewno nie zaszkodzi. Prowadzący nie powinien denerwować się ciszą.

1. Wybierzcie prowadzącą lub prowadzącego, najlepiej jeśli będzie to inna niż ostatnio osoba. Ustalcie, kto będzie spisywał wnioski z waszej dyskusji w karcie pracy.

2. W czasie spotkania kolejno odpowiecie na cztery następujące pytania:

a. Co udało się wam osiągnąć? b. Jak się wam wspólnie pracowało? c. Czego się nauczyliście? d. Co zrobilibyście inaczej, gdybyście zaczynali od nowa?

3. Na arkuszu papieru spiszcie cele waszego projektu, które zapisaliście na samym początku. Taki arkusz możecie również przygotować wcześniej.

4. Niech każdy z was samodzielnie spisze na samoprzylepnych karteczkach typu post-it, co waszym zdaniem udało się osiągnąć w realizacji poszczególnych celów. Swoje odpowiedzi przyklejcie do plakatu z celami.

5. Przedyskutujcie swoje odpowiedzi, wybierzcie te, które powtarzają się najczęściej i te, z którymi zgadza się większość grupy. Powtarzające się odpowiedzi wpiszcie do karty pracy.

6. Podzielcie się na dwójki. Rozmawiając w parach odpowiedzcie na pytanie o dobre i trudne doświadczenia pracy w grupie realizującej projekt. Najpierw niech jedna osoba opowie o dwóch konkretnych dobrych doświadczeniach pracy w grupie (np. kiedy Łukasz pomógł mi skończyć zadanie na czas i kiedy razem z Mają wymyślałyśmy plakat) i jednym negatywnym (np. kiedy nie mogliśmy uzgodnić, kto pójdzie na konsultacje do nauczycielki fizyki). Potem niech w podobny sposób o swoich doświadczeniach opowie druga osoba.

7. Wydarzenia, o których rozmawialiście w parach, spiszcie w grupie na jednym wspólnym arkuszu papieru (osoba robiąca notatki powinna przepisać informacje o nich do karty pracy).

8. W grupie zastanówcie się nad jednym dobrym i jednym złym doświadczeniem, odpowiadając na pytanie, dlaczego do niego doszło. Dyskusję powinna poprowadzić osoba prowadząca spotkanie.


36

9. Następnie zapiszcie na trzech osobnych arkuszach tytuły:

a. Dowiedzieliśmy się o temacie projektu... b. Dowiedzieliśmy się o pracy w grupie... c. Dzięki projektowi umiemy, potrafimy...

10. Każda osoba powinna dostać marker. Dajcie sobie 10 minut na zastanowienie nad odpowiedziami na te pytania. Nie konsultujcie się w tym czasie i postarajcie się nie rozmawiać. Kiedy przyjdzie wam do głowy coś nowego, wstańcie i zapiszcie to na odpowiednim arkuszu.

11. Po upływie 10 minut postawcie kropki przy wszystkich tych odpowiedziach (nie swoich), z którymi się zgadzacie. Osoba notująca powinna do karty pracy wpisać najbardziej popularne odpowiedzi.

12. Ostatnie pytanie w karcie pracy dotyczy rzeczy, które zrobilibyście inaczej. Niech każdy was samodzielnie zastanowi się nad odpowiedzią na to pytanie. Każda osoba powinna wymyślić jedną rzecz, którą zmieniłaby w sposobie waszej pracy. Podzielcie się odpowiedziami tłumacząc jednocześnie, dlaczego waszym zdaniem była to rzecz do zmiany.

13. Na zakończenie spotkania niech każdy z was kolejno dokończy zdanie „Nasz projekt uważam za sukces, ponieważ…”. Wszystkie odpowiedzi zapiszcie na dużym plakacie, który możecie zatrzymać lub oddać nauczycielce!

14. Nie zapomnijcie ustalić, jak będziecie świętowali swój sukces!

SCENARIUSZ 3. JAK MOŻNA OCENIĆ REALIZOWANY PRZEZ NAS PROJEKT? – PROPOZYCJE TECHNIK PRZYDATNYCH DLA UCZNIÓW I NAUCZYCIELI

RĘCE

Poproś uczestników o odrysowanie na kartce papieru własnej dłoni. Na każdym z palców uczestnicy powinni napisać jedną rzecz dotyczącą ewaluowanego wydarzenia/projektu:

▸ co było najlepszą stroną – na kciuku

▸ o czym opowiem znajomym – na wskazującym

▸ co było najsłabszą stroną – na środkowym

▸ co bym zmienił – na serdecznym

▸ czego się nauczyłem (ew. dowiedziałem, co było zaskakujące) – na małym

Następnie uczestnicy indywidualnie wypełniają rysunki dłoni, zgodnie z własnymi opiniami.

KOŁO EWALUACJI

Narysuj na dużej kartce papieru koło, podziel je dwoma przecinającymi się liniami na cztery równe części. Każdą część podpisz nazwą zagadnienia, które chcesz, żeby zostało ocenione przez uczestników (np. zdobyta wiedza, praca grupowa, realizacja celów, satysfakcja z udziału).

Zadaniem uczestników jest postawienie w każdej ćwiartce koła kropki oznaczającej ich ocenę danego aspektu/zagadnienia. Im bliżej punktu przecięcia się linii – środka koła, tym lepiej, im bliżej brzegów, a nawet poza kołem – tym ocena gorsza.


37

PÓŁKI SKLEPOWE

Na tablicy lub dużej kartce papieru narysuj duży prostokąt, podzielony na trzy-cztery równe części. Rozdaj każdej osobie kilka karteczek samoprzylepnych typu post-it. Powiedz, że przed sobą widzą półki w sklepie – ich zadaniem jest zapełnić je towarem – elementami działania/projektu, które oceniacie. Niech wypiszą wszystkie składowe projektu, które chcą ocenić i umieszczą na odpowiedniej „półce”, przyklejając do flipcharta – im wyższa „półka”, tym lepsza ocena danego elementu.

Następnie rolą prowadzącego jest uporządkowanie naklejonych karteczek i omówienie wyników – warto dopytać uczestników o niejasne sformułowania.

RZEKA PROJEKTU

Na tablicy lub dużej kartce papieru narysuj schematycznie rzekę – od gór do ujścia. Powiedz uczestnikom, że symbolizuje ona zakończony właśnie projekt. Niech pomyślą o swoich uczuciach i doświadczeniach na poszcze-gólnych jego etapach. Mogą je zapisywać na kartkach samoprzylepnych lub pisać w odpowiednim miejscu biegu rzeki. Uczestnicy mogą również uzupełniać rzekę o elementy graficzne, symbolizujące konkretne wydarzenia czy momenty przełomowe w projekcie. Następnie wspólnie z uczestnikami omów to, co zawiera rzeka – prosząc o rozwinięcie, uzupełnienie najważniejszych elementów.

OŚ OCENY

Za pomocą taśmy malarskiej lub sznurka wyznacz oś pośrodku sali. Na jednym jej krańcu połóż kartkę z napisem 100%, na drugim 0%. Następnie poproś uczestników, żeby przez zajęcie miejsca w wybranym miejscu osi pokazali, na ile procent oceniają poszczególne elementy projektu, warsztatu, wydarzenia (np. w przypadku grupy realizującej projekt: osobista satysfakcja z pracy, zdobyta wiedza/umiejętności, ciekawie spędzony czas, praca zespołowa, współpraca z opiekunem itp.) Uczestnicy zajmują miejsca na wybranym miejscu osi – ochotnicy uzasadniają, dlaczego stoją właśnie w tym punkcie.

ATOMY

Odmiana osi oceny, służąca do oceny uczuć czy emocji uczestników i omówienia ich przyczyn. Wyznacz na środku sali punkt, który określisz jako jądro atomu. Powiedz, żeby uczestnicy ćwiczenia ustawili się w pewnej odległo-ści od środka – zależnie jak mocno odczuwają swoje zadowolenie, zaangażowanie, zmęczenie, itp. wynikające z udziału w projekcie. Im dalej od środka, tym dana emocja ma mniejsze natężenie. Spytaj uczestników, co sprawiło, że w tak oceniają u siebie natężenie poszczególnych uczuć.


NAUCZYCIEL OPIEKUN

PROBLEM

TEMAT PROJEKTU

podpis nauczyciela

Imiona i nazwiska uczniów

Imię i nazwisko nauczyciela

podpisy uczniów(zobowiązanie do realizacji projektu)

KARTA PROJEKTU1. PODSTAWOWE INFORMACJE - ZESPÓŁ UCZNIOWSKI I WYBRANY TEMAT PROJEKTU

2. OKREŚLENIE CELÓW PROJEKTU I ZAPLANOWANIE ETAPÓW REALIZACJI

GŁÓWNEZADANIA

DZIAŁANIA TERMINYREALIZACJI

UCZNIOWIEODPOWIEDZIALNI

INFORMACJAO WYKONANIU

Jeśli projekt jest bardziej rozbudowany, warto dodać kolumnę głównych zadań

„Czego chcemy się dowiedzieć?” i/ lub „Co chcemy osiągnąć?”


3. KONSULTACJE Z NAUCZYCIELEM

TERMINY TEMAT PODPISNAUCZYCIELA

UCZESTNICYKONSULTACJI

Kiedy się odbyła ? Czego dotyczyłakonsultacja?

Imię i nazwisko nauczyciela udzielającego konsultacji oraz biorących w niej udział uczniów.

Podpis nauczyciela udzielającego konsultacji

4. PUBLICZNE PRZEDSTAWIENIE REZULTATÓW PROJEKTU

TERMIN PREZENTACJI

MIEJSCE PREZENTACJI

FORMA PREZENTACJI

ODBIORCY

UDZIAŁ CZŁONKÓW ZESPOŁU

Inspiracją wszystkich rozdziałów były: publikacja Jacka Strzemiecznego „Jak organizować i prowadzić gimnazjalne projekty edu-kacyjne. Poradnik dla dyrektorów, szkolnych organizatorów i opiekunów projektów” (wyd. ORE, Warszawa 2010), multimedialne przewodniki dla uczniów i nauczycieli realizujących projekty w programie MAP (www.ceo.org.pl/prezydencja) oraz wieloletnie do-świadczenia CEO w upowszechnianiu metody projektu w polskich szkołach.


GDZIE SZUKAĆ INFORMACJI PRZYDATNYCH PODCZAS REALIZACJI PROJEKTÓW O TEMATYCE EUROPEJSKIEJ?

Jednym z podstawowych źródeł, z którego uczniowie będą korzystali, gromadząc informacje na wybrany przez siebie temat, będzie Internet. I choć jest on obecnie niezastąpionym źródłem rzetelnych, na bieżąco aktualizo-wanych informacji, można tam – niestety – znaleźć wiele bezwartościowych i błędnych opracowań. Dlatego trzeba być bardzo ostrożnym w korzystaniu z tego źródła.

Istnieje wiele oficjalnych stron poświęconych Unii Europejskiej i jej instytucjom. Większość z nich dostępna jest także w wersji polskiej. Edukacją i informacją europejską zajmują się także różne pozarządowe organizacje, portale informacyjne i internetowe działy prasowe.

Poniżej znajdziecie adresy stron, z których warto korzystać przy realizacji projektów o tematyce europejskiej. Zachęcamy też do korzystania z materiałów zamieszczonych na stronie CEO. W zakładce „Materiały pomocni-cze” znajdują się publikacje opracowane przez CEO lub przez inne instytucje zajmujące się aktywnie edukacją europejską.

Jeśli podczas realizacji projektów europejskich traficie na stronę, która jest nieznana, a którą warto promować ze względu na jej zawartość, przyślijcie do nas informację – na pewno umieścimy ją wśród polecanych witryn!

40


Młodzi Aktywiści Prezydencjiwww.ceo.org.pl/prezydencja

Polska Prezydencja w Radzie Unii Europejskiej www.pl2011.eu

Europa – Portal Unii Europejskiej www.europa.eu

Strona Rady Unii Europejskiejwww.european-council.europa.eu

Twoja Europa – portal Komisji Europejskiej poświęcony obywatelstwu europejskiemu www.ec.europa.eu/youreurope/citizens/

Eurostat – strona urzędu statystycznygo UE udostępniającego statystyki dotyczące krajów Uniiwww.epp.eurostat.ec.europa.eu

Eur-Lex zapewnia dostęp do ustawodawstwa Unii Europejskiej i innych oficjalnych dokumentów www.eur-lex.europa.eu

Eures – Europejski Portal Mobilności Zawodowej – oferty pracy, wzory CV, informacje o warunkach pracy i życia w innych krajach UE www.ec.europa.eu/eures

Transmisje na żywo i „na żądanie” ze spotkańRady Unii Europejskiejhttp://video.consilium.europa.eu/

Unia Europejska na YouTubewww.youtube.com/eutube

Strona internetowa Ministerstwa Spraw Zagranicznychwww.msz.gov.pl

„Polska w UE” – portal MSZ dotyczący obecności Polski w Uniiwww.polskawue.gov.pl

Polska w UE w kanale Youtubewww.youtube.com/user/POLSKAwUE

Oficjalny portal debaty nad oficjalnymi propozycjami KE www.debata.polskawue.gov.pl

Oficjalny portal promujący Polskę www.poland.gov.pl

41


PROGRAMY EUROPEJSKIE REALIZOWANE PRZEZ CEOZnajomość zasad funkcjonowania Unii Europejskiej oraz świadomość znaczenia naszego członkostwa w Unii dla obywateli (także młodych) to ważne cele edukacji obywatelskiej. Od wielu lat CEO w swoich programach, publikacjach i projektach zachęca nauczycieli i uczniów do działań związanych z tematyką europejską.

MOJA SZKOŁA W UNII EUROPEJSKIEJ (2003-2004)

W ramach programu prowadzono działania edukacyjne na temat integracji europejskiej, oraz warunków członko-stwa Polski w UE. Uczniowie przygotowywali serwisy informacyjne, robili prasówkę, rozwieszali plakaty informu-jące o negocjacjach z Brukselą itp. Mieli okazję wymienić się zgromadzonymi informacjami oraz doświadczeniami zdobytymi podczas realizacji projektów. W programie udział wzięło ponad 3000 szkół.

MŁODZI GŁOSUJĄ 2003 – REFERENDUM UNIJNE

Przed referendum dotyczącym przystąpienia Polski do Unii w 3 396 szkołach prowadzono działania mające na celu przybliżenie młodym ludziom wiedzy na temat UE. Zorganizowano młodzieżowe referendum, w którym fre-kwencja wyniosła 72,14%. Działania te były dla uczniów okazją, by poczuć się jak prawdziwi Europejczycy.

MŁODZI GŁOSUJĄ 2004 – WYBORY DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

Przed pierwszymi organizowanymi w Polsce wyborami do Parlamentu Europejskiego w 2004 roku 673 szkoły zorganizowały młodzieżowe głosowanie, a frekwencja wyniosła 62,14%. Jak w każdej edycji „Młodzi głosują” wybory poprzedziła kampania edukacyjno-informacyjna.

MŁODZI GŁOSUJĄ 2009 – WYBORY DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO

Młodzieżowe głosowanie stało się częścią kampanii społecznej „Pępek Europy”, której celem było zachęcanie obywateli do udziału w wyborach do PE. Wzięło w niej udział 1 269 szkół. W młodzieżowych wyborach swój głos oddało 58,78% uprawnionych do głosowania uczniów.

▸ Gimnazjaliści z Jastrzębia Zdroju zastanawiali się, co Polacy mogą zaoferować mieszkańcom Unii. Przygotowywali na ten temat filmy, nagrania oraz ankiety. Okazało się, że nasi rodacy są świadomi własnej wartości i uważają, że mogą wiele nauczyć innych Europejczyków.

▸ W nietypowy sposób do wzięcia udziału w referendum zachęcali uczniowie z Gimnazjum im. Jana Pawła II w Lubaniu. Zwiedzili całą gminę podróżując Unibusem, czyli autobusem szkolnym z transparentem „TAK Unii Europejskiej”. Napotkanym mieszkańcom rozdawali ulotki i zachęcali do wzięcia udziału w referendum.

▸ Uczniowie Gimnazjum w Międzyrzeczu przygotowywali plakaty z treścią wzywającą do głosowania. Były one nie tylko bardzo starannie i ciekawie wykonane, ale umieszczono na nich także oryginalne hasła: „Zamiast plotkować biegnij zagłosować!”, „Nie siedź w domu, załóż spódnicę lub spodnie, idź do urny, oddaj głos swój godnie!” czy „Najwyższy czas wstać i głos swój oddać!”.

42

▸ Młodzież z Zespołu Szkół nr 3 im. M. Reja w Kędzierzynie-Koźlu przemaszerowała ulicami miasta i zachęcała mieszkańców do udziału w wyborach. Młodzi ludzie nieśli własnoręcznie wykonane transparenty z hasłami: „Wyślij posła do Brukseli, aby wszyscy nas słyszeli”, „Na wybory dzisiaj czas, niech głos odda każdy z nas” czy też „Zmień nasz los, oddaj głos” oraz rozdawali przechodniom ulotki i kwiaty z bibuły.


43

KALENDARZ EUROPEJSKI

Centrum Edukacji Obywatelskiej było partnerem Fundacji Generation Europe, która przez sześć lat wydawała kalendarz dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych w 27 krajach UE. Jest to interaktywny materiał, który pomaga młodym ludziom zrozumieć zagadnienia związane z codziennym życiem, porusza kwestie dotyczące ochrony konsumenta, ekologii, przyszłej kariery, a także roli Europy w świecie.

KONKURS „PRZYBIJ PIĄTKĘ” (2009)

Z okazji piątej rocznicy przystąpienia Polski do UE oraz 20. rocznicy obalenia komunizmu Przedstawicielstwo Komisji Europejskiej w Polsce z CEO zorganizowało konkurs, w którym uczniowie szukali odpowiedzi na pytania: Co zmieniło się od tego czasu w Polsce? Jakie widzisz korzyści oraz wyzwania wynikające z integracji europejskiej? Jak wyobrażasz sobie rolę Polski w Unii w przyszłości? Uczestnicy przygotowywali swoje prace w formie eseju, prezentacji, fotoreportażu lub wideo-reportażu.

KONKURS „NIE WYKLUCZAM!” (2010)

Tematyka konkursu Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej nawiązywała do Europejskiego Roku Walki z Ubóstwem i Wykluczeniem Społecznym. Jego głównym celem było uwrażliwienie młodych ludzi na te zjawiska. Szczególny nacisk położono na wykluczenia ze względu na niepełnosprawność i wiek. Konkurs miał zachęcić młodzież do konkretnego działania na rzecz osób potrzebujących oraz do przeciwdziałania tym zjawiskom w swoim najbliższym otoczeniu.

KONKURS „MÓJ PIERWSZY KROK W WOLONTARIAT” (2011)

Głównym celem konkursu związanego z obchodzonym w 2011 roku Europejskim Rokiem Wolontariatu było szerzenie idei wolontariatu wśród uczniów szkół ponadpodstawowych. Konkurs miał zachęcić młodzież do refleksji na temat znaczenia wolontariatu oraz inspirować do podejmowania bezinteresownych działań na rzecz innych w swoim najbliższym otoczeniu lub – szerzej – w krajach wspólnoty europejskiej.

MŁODZI AKTYWIŚCI PREZYDENCJI – I i II EDYCJA

Program Centrum Edukacji Obywatelskiej „Młodzi Aktywiści Prezydencji”, kierowany jest do szkół ponadpod-stawowych. Głównym celem jest przybliżenie młodym ludziom tematów związanych z przewodniczeniem przez nasze państwo Radzie Unii Europejskiej oraz zaangażowanie ich w jego promocję na poziomie lokalnym. Uczniowie i nauczyciele prowadzą gimnazjalne projekty edukacyjne dotyczące udziału Polski w sprawowaniu władzy w UE, prezentują i upowszechniają swoje osiągnięcia na poziomie lokalnym, ogólnopolskim i między-narodowym, prowadzą blogi projektowe, na których dokumentują wszystkie działania, wreszcie biorą udział w debacie europejskiej na ciekawe i często kontrowersyjne tematy oraz angażują w nią przedstawicieli swoich lokalnych społeczności.

▸ Członkowie koła historycznego przy Zespole Szkół w Chorzelowie realizowali projekt poświęcony mitom europejskim. Chcieli też przybliżyć społeczności lokalnej temat polskiej prezydencji w UE, podkreślając jednocześnie, iż Polska od zawsze była częścią Europy, niezależnie od faktu przystąpienia do UE. W ramach projektu uczniowie sięgnęli po podania o wampirach z Rumunii, Węgier, Czech, Albanii, Francji, Grecji i Polski. Powstał spis cmentarzy wampirycznych i historie najbardziej znanych europejskich wampirów. 22 maja odbył się festyn promujący prezydencję, w organizację którego udało się zaangażować RCIE w Rzeszowie, Starostwo Powiatowe w Mielcu, Gminę Mielec, dyrekcję szkoły oraz całe grono pedagogiczne.


Centrum Edukacji Obywatelskiej (CEO) jest niezależną instytucją edukacyjną. Upowszechnia wiedzę, umiejętności i postawy potrzebne w budowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Wprowadza do szkół programy, które podnoszą efektywność kształcenia, pomagają młodym ludziom rozumieć świat, rozwijają krytyczne myślenie, wiarę we własne możliwości, zachęcają do angażowania się w życie publiczne oraz działania na rzecz innych.www.ceo.org.pl


Europa? Szukam…

Documents

Transcript of Europa? Szukam…