Etyka Informacji 2015 1 · Etyka Informacji 2015 2 • Etyka Informacji jako głęboki poblem...
Transcript of Etyka Informacji 2015 1 · Etyka Informacji 2015 2 • Etyka Informacji jako głęboki poblem...
Etyka Informacji 2015 1
Etyka Informacji 2015 2
Etyka Informacji jako gboki poblem natury wszechwiata, informacji, i czowieka
Etyka Informacji - Zarys podstawowych problemw
Etyka Informacji - Pocztkowa prba zarysu podstawowych problemw
Etyka Informacji - Prba zarysu podstawowych problemw
Etyka Informacji
Prba Zarysu Podstawowych Problemw
Roman Krzanowski2015
Etyka Informacji 2015 4
ABSTRACT
Praca obejmie nastpujce zagadnienia: krytyczny przegld najnowszych bada w
zakresie etyki informacji, ich systematyzacja i krytyczna ocena ich zalet i ogranicze, dyskusja
ogranicze definicji etyki informacji wypywajcych z zaoe wyjciowych definicji
etyki i informacji, propozycja nowego ujcia konceptu informacji i etyki informacji oraz, w
zakoczeniu, zarys problemw etyki informacji wymagajcych dalszych bada.
Etyka Informacji 2015 5
Summary
The work contains the critical review of the contemporary research in information ethics and
critical evaluation of its achievements and limitations, the discussion on how the
conceptualization of ethics and information determines the scope and objectives of
information ethics, the proposal for the new understanding of the concept of information and
what follows, of information ethics, and in the end the list of the topics in information ethics and
information research requiring further studies.
Etyka Informacji 2015 6
Zagadnienia
Wprowadzenie Ucilenie pojcia etyki Ucilenie pojcia informacji Aksjologiczny wymiar informacji Etyka Informacji - prby zdefiniowania
problemu Etyka Informacji - prba nowego
zrozumienia Wnioski - propozycje przyszych bada
Etyka Informacji 2015 7
Wprowadzenie
Celem tej pracy jest analiza etycznego, czy aksjologicznego wymiaru informacji. Powszechnie twierdzi si, e yjemy w erze informatyki, w
cywilizacji informatycznej, e yjemy w dobie bezprecedensowego wybuchu informacji. Przyjmuje si nawet koncepcje wieku cywilizacji informacji w opozycji do epoki brzu i elaza czy wieku pary, wgla i stali
Oczywicie, jest troch, jeeli nie duo, przesady w takich stwierdzeniach. Wszechobecno technik informatycznych oczywicie duo
zmienia ale jest to kwestia otwarta czy na lepsze. aden z fundamentalnych problemw ludzkoci jak gd, ndza, wojny, niesprawiedliwo nie zostay rozwizane.
Pamitajmy, e technologia ma nas, tak jak my j
Etyka Informacji 2015 8
Ucilenie Pojcia Etyki - I
Dyskusj o etyce, w tym etyce informacji, musi poprzedzi precyzyjne ustalenie ram dyskusji; musimy okresli co jest przedmiotem etyki
Musimy doprowadzi do jakiej konwergencji poj, idei, i podstaw; ustalenia jaki regu dyskusji; w szeroko pojtej debacie o etyce wydaje si, e kady mwi co innego a twierdzi, e mwi na ten sam temat co inni
Ciekawie jest tu przytoczy cytat z komentarza do Chuang Tzu- filozofia Taoistycznego: (mwic o rnych szkoach etyki) Przedstawiciele tych szk twierdz, e posiadaj prawdziw wiedz o tym co jest ze a co dobre, ale prawie w niczym si nie mog zgodzi"
Etyka Informacji 2015 9
Ucilenie Pojcia Etyki - II
Zbyt pytkie zrozumienie etyki i jej celw preferowane w pewnych szkoach mylenia moe doprowadzi do spycenia caej dyskusji o etyce informacji. Przykadem tego jest sprowadzenie etyki do opisu praktyk i
zwyczajw w danej grupie spoecznej czy zawodowej. Etyka byaby tu zawona do etyki zawodowej czy etologii.
Podobnie zawenie pojcia etyki do poj tak zwanych nie naturalnych, wypowiedzi emocjonalnych, cile pozostajcych w warstwie jzykowej, dyskursu kulturalnego, klasowego, rasowego, gender, itd. prowadzio by do zawenia koncepcji etyki informacji i postawienie jej jako problemu czego lub kogo, a nie problemu przenikajcego istot czowieka.
Etyka Informacji 2015 10
Ucilenie Pojcia Etyki - III
Zakadamy te, e koncentrujemy si na zrozumieniach etyki zakadajcych, e dyskurs racjonalny w etyce jest moliwy, a wic etyczne pojcia s w jakim stopniu poznawalne, definiowalne, ich znaczenie moe by dociekane rozumowo/racjonalnie, tzn.etyczne pojcia maj status ontologiczny.
Pominiemy wic etyki zakadajce programowo, e etyczne pojcia nie maj racjonalnej zawartoci. Takie wanie podejcie do etyki oferuj etyczne teorie znane jako: intuicjonizm, quasi-realizm, lub norm-expressivism. Teorie te s
klasyfikowane jako nie kognitywistyczne (nie racjonalne) i tego typu teorie nie bd przedmiotem zainteresowania w tej pracy, nie tylko jako raczej pytkie ale rwnie jako nie majce w moim zrozumieniu (i nie tylko) duo wsplnego z tym co oglnie czy powszechnie uwaa si za etyk i jej zakres problemw.
Etyka Informacji 2015 11
Jak pozycj przyjmiemy w tej pracy ? Skaniam si do pozycji Arystotelesa z dobrem czy
dobrym dziaaniem jako realizacj potencjau czowieka.
Tylko harmonijny rozwj wszystkich ludzkich cech (potencjau) jest drog do doskonalenia, do eudajmonii.
Poniewa czowiek yje wrd innych rozwj czowieka, jego poszukiwanie, szczcie musi i w parze, w harmonii z rozwojem spoeczestwa w ktrym czowiek dziaa i rodowiska w ktrym yje.
Jak zobaczymy elementem tego rodowiska jest tak zwana infosfera.
Etyka Informacji 2015 12
Akty - wany aspekt etyki
Akty to czyny i postawy ludzkie. Dobro moralne urzeczywistnia si w czynach i postawach. Definicja czynu ludzkiego zostaa dokadnie opracowana przez w. Tomasza z Akwinu.
Warto etyczn czynu determinuje przedmiot czynu, intencja i okolicznoci.
Gorczyca- ...akty (czyny i postawy) ludzkie chronice, urzeczywistniajce dobro s moralnie suszne, a moralnie niesuszne s akty im przeciwne.
Gorczyca, J. Essere per laltro. Findamenti di etica filosofica. Gregorian and Biblical Press. Roman. 2011.tumaczenie polskie Zarys Etyki Fundamentalnej. Wydawnictwo WAM. Krakw. 2014.
Etyka Informacji 2015 13
Ucilenie Pojcia Informacji
Aby mc dyskutowa o etyce informacji, jak musielimy precyzyjnie uj pojcie etyki musimy to zrobi z pojciem informacji
Co jest zdumiewajce, e zwykle dyskutujc o informacji zakada si, e jako kady wie co to jest informacja i te rne, idiosynkratyczne definicje jako s zbiene
Rozpatrzmy kilka przykadw
Etyka Informacji 2015 14
Mayer-Schonberger i Cukier
Mayer-Schonberger i Cukier uywaj terminu informacja jako element skadowy pojcia Big Data, ktre ma symbolizowa mega- zbiory informacji
Wydaje si e autor robi znak rwnoci midzy terminem dane (data) i informacja. Sugeruj to stwierdzenia opisujce w jednym miejscu wielko danych z obserwacji astronomicznych a w drugim przy uyciu tych samych jednostek, szacunku danych skadowanych w wiecie
Inne stwierdzenia zdaj si potwierdza t obserwacj. Autor stwierdza, e dane to jakakolwiek informacja ktr mona odczyta, zakodowa, i zgromadzi
Mayer-Schonberger V. , K. Cukier. Big Data. An Eamon Dolan Book, New York, 2013.
Etyka Informacji 2015 15
Bill GatesBill Gates
Gates informacja zostaa zdefiniowana przez Shannona
gdy przedstawi on swoj teori i miar pojemnoci cyfrowych kanaw informacyjnych i nazwa ja informacj
Ciekawe s konteksty w ktrych Gates uywa terminu informacja. Tak wic mwi si o:
dostpie do informacji, o informacji analogowej, binarnej, o paczkach informacji, o kompresji, o koszcie, informacji cyfrowej, o dystrybucji, o gospodarowaniu, o profilu informacyjnym, o prywatnoci, o jakoci, o zmniejszeniu zawodnoci, o przecieniu, o skadowaniu, o wspuytkowaniu, o wartoci i o innych aspektach.
Gates, B. The Road Ahead. Penguin Books. 1996.
Etyka Informacji 2015 16
Brown i Duguid
Poruszaj zagadnienie informacji w kontekcie spoeczestwa i polityki. Tu termin informacja jest uyty w nastpujcych powizaniach:
informacja jako rodzaj wiedzy, kontrolowanie przepywu informacji, pynnoci i znaczenie informacji, przecienie informacj, zbytnie poleganie na informacji, spoeczny kontekst informacji i spoeczny dostp to informacji, oraz re-definicja tradycyjnych instytucji w kontekcie informacji.
Brown J. S. Duguid P. The social life of information. Harvard Business School Press. Harward. 2002.
Etyka Informacji 2015 17
Kurzweil
Uywa terminu informacji w bardzo rozbudowanym kontekcie obejmujcym najnowsze dziedziny nauki.
I tak informacja jest w strukturach atomowych, w biologii i biotechnologii, w mzgu i systemie nerwowym, w DNA, genomie, w hologramach.
Kurzweil mwi o ograniczeniach informacji, o wiedzy i informacji, o wartoci informacji, o relacji materii i energii do informacji, i wiecie fizycznym i informacji, postpie w skadowaniu i rejestrowaniu informacji, o dugoci ycia informacji, o informacji w ewolucji, czarnych dziurach, konstrukcjach fraktalnych i strukturach informacyjnych i o synnym punkcie osobliwoci.
Kurzweil, R. The Singularity is Near. Penguin Books, London, 2005.
Etyka Informacji 2015 18
Przedzrozumienie Informacji A jednak troch wbrew temu co tu zostao powiedziane naleaoby przyj jakie
zrozumienie tego co jest informacj; zrozumienie raczej intuicyjne ni racjonalne. Tylko jeeli mamy jakie, nawet nie zbyt ostre, pojcie tego co jest informacj moemy krytycznie ustosunkowa si do definicji bardziej formalny, takich jak definicje Shannona, Chaitina, Lema czy innych. Jak moemy powiedzie, e jedna definicja jest dobra a druga za jeeli nie mamy jakiego konceptu togo co chcemy zdefiniowa
Proponuj wic, e informacj bedzimy nazywa jaki fenomen porzdku, organizacji, powtarzalnoci, przewidywalnoci. Na przykad:
kryszta NaCl zawiera wiecej informacji ni gotjca si woda obraz Boch'a zawiera wicej informacji ni wylana puszka farby fotografia budynku ma wicej informacji ni biaa kartka papieru obraz Turnera zawiera wiecej informacji ni ten sam obraz zawierajcy t sam ilo takich
samych pixeli ale rozrzuconych zupenie przypadkowo na tej samiej przestrzeni trzaski z pyty winylowej maj mniej informacji ni Fuga d-moll Bacha. yjca komrka zawiera wiecej informacji ni kamie
Bardzo pomocnym byo by tu zapyta te o to co nie jest informacj. Odpowied na to pytanie, jake trudniejsza od pytania o to czym jest informacja, pomogaby nawietli koncept informacji jako takiej. Naley pamieta, e nazywaj co koniem tworzymy koncept nie-konia i tylko te dwa koncepty razem wyjaniaj si nawzajem dostatecznie
Etyka Informacji 2015 19
Informacja w Tradycji Filozoficznej
Biblia Na pocztku byo sowo i sowo byo z Bogiem i
sowo byo Bogiem [John 1:1] Na pocztku bya informacja. Sowo przyszo
pniej - Dretske
Heraclitus Logos
Platon Formy/idee
Etyka Informacji 2015 20
Rodzi si pytanie (platoskie) czy jest co wsplnego midzy tymi definicjami
a jeeli jest, to co to jest
Etyka Informacji 2015 21
Bardziej systematyczne definicje Informacji
Informacja wedug Shannon'a Informacja wedug Przybyowicza Informacja wedug Floridi Informacja wedug Wienera Informacja wedug Jadackiego Informacja wedug Burgina Informacja wedug Chaitina Informacja wedug Lema Informacja wedug Bar-Hiller-Carnap Informacja wedug Stoniera Inne koncepcje: Spetner, Gitt, Dembski, Brillouin, Dodig-
Crncovic, Drestke
Etyka Informacji 2015 22
Modele Informacji Shannon, C. E. A Mathematical Theory of Communication. The Bell System Technical Journal, Vol. 27,
pp. 379423, 623656, July, October, 1948.Przybyowicz Pawel. Wstep do teori informacji i kodowania.Centrum Modelowania Matematycznego
SIGMA. 2008Floridi, L. Information. A Very Short Introduction. OUP. 2010.Wiener, N., The Human Use of Human Beings. Avon Books. 1967.Jadacki J. J. (ed). Analiza Pojecia Informacji. Wydawnictwo Naukowe Semper. 2003.Burgin M. Is Information Some kind of Data? Dostpne 10.10.2014 http://www.mdpi.org/fis2005.Chaitin, G. Epistemology as Information Theory: From Leibnitz to . Alan Turing Lecture on
Computing and Philosophy. E-CAP05. European Computing and Philosophy Conference. Malardalen University, Vasterds, Sweden, June 2005.
Lem, S., Tracone Zudzenia czuli od Intelektroniki do Informatyki. W Dialogi. Wydawnictwo Literackie. 2001.
Bar-Hillel, Y. Rudolf Carnap. Semantic Information. The British Journalfor the Philosophy ofScience, Vol. 4, No. 14. (Aug., 1953), pp.147-157.
Stonier, T. Information and the Internal Structure of the Universe. Springer-Verlag. 1990.Dodig-Crncovic, G. Alan Turings Legacy: Info-computational Philosophy of Nature.
http://arxiv.org/ftp/arxiv/papers/1207/1207.1033.pdfDretske, F.I. Knowledge and the Flow of Information.CSLI Publications.1999.Intelligent Design as a Theory of Information William A. Dembski. Dostepne 11.11.2014
http://www.arn.org/docs/dembski/wd_idtheory.htmGitt, W. Information, Science and Biology. TJ 10 (2):181187,August,1996 .Brillouin, L. Thermodynamics, Statistics, and Information.
http://fisica.ciencias.uchile.cl/~gonzalo/cursos/termo_II-05/seminarios/AJP_Brillouin61.pdfSpetner, L. M. (1998) NOT BY CHANCE! Shattering the Modern Theory of Evolution, Judaica Press,
New York.
Etyka Informacji 2015 23
Informacja wedug Przybyowicza
Informacja jest terminem niedefiniowalnym, pierwotnym i mona ten termin rozumie w dwojaki sposb:
obiektywny - jest to podejcie matematyczne, ktre opiera si na pojciu entropii.
W tym przypadku informacja oznacza pewn wasno fizyczn lub strukturaln obiektw.
subiektywny - informacja ma charakter wzgldny i jest tym, co umys jest w stanie przetworzy i wykorzysta do wasnych celw.
Etyka Informacji 2015 24
Informacja wedug Floridi
Informacja jest zdefiniowana za pomoc tak zwanej generalnej definicji informacji (GDI). Wedug GDI informacja to dane plus znaczenie. Definicja GDI wyglda w detalach jak nastpuje: x jest elementem informacji , zrozumiaym jako semantyczna zawarto tylko i tylko wtedy jeeli:
GDI.1) X skada si z n danych, gdzie n>= 1 GDI.2) Dane s prawidowo sformuowane GDI.3) Prawidowo sformuowane dane maj znaczc tre
Prawidowo sformuowany znaczy sformuowany zgodnie z jakim systemem syntaktycznym. Mie znaczce treci oznacza, e X musi by zrozumiane w semantyce systemw znakw uywanych do jej kodowania.
Etyka Informacji 2015 25
Informacja wedug Wiener'a i Lema
Informacja wedug Wiener'a Wiener definiuje informacje jako zawarto
tego co jest wymieniane ze wiatem zewntrznym gdy do niego si dostosowujemy i na niego oddziaujemy
Informacja wedug Lema Informacja jest podstawowym skadnikiem
wszechwiata - E=kI4
Etyka Informacji 2015 26
Informacja wedug Jadackiego
Informacja x jest zdefiniowana jako:
Jeeli x wygasza w obecnoci y-a w chwili t zdanie Z, to x przekazuje y-owi w chwili t informacje o tym czy p, gdy: (a)y w okresie (bezporednio) przed chwil t nie wie, czy p (b)y w chwili t odbiera zdanie Z - rozumiejc zdanie Z - uznajc zdanie Z za dostatecznie uzasadnione i prawdziwe [ i tym samym] (c) y w okresie po chwili t wie, czy p.
Etyka Informacji 2015 27
Informacja wedInformacja wedug Burginaug Burgina
Zaoenie ontologiczne O1: W zasadzie mozna tylko mwic o informacji ( czy czci inormacji z stosunku do system R ( dla systemu R).
Zaoenie ontologiczne O2: W szerokim tego sowa zrozumieniu informacja I dla systemu R jest kad esencja powodujac zmiany w tym systemie. Zaoenie ontologiczne O2a: Informacj I dla systemu R jest wszystko co
zmienia infomlogiczn struktur R.
Zaonie Ontologiczne O3: Informacja I ma zawsze jakis nonik C.
Zaoenie ontologiczne O4: Wymiana I odbywa si tylko w pewnych interakcjach C z R.
Zaoenie Ontologiczne O5: System R przyjmuje I tylko gdy dokonuj si pewna transformacja pod wpywem transakcji.
Zaoenie Ontologiczne O6: Ten sam nonik C moe zawierac rne informacje dla R.
Etyka Informacji 2015 28
Model Stonier'a - I
Podstawowe postulaty matter and energy form only the surface structure of
the universe the internal structure consists of information, energy
and matter Information is a property of the universe - it is part of
its internal structure human information is that which is perceived, created,
or transmitted we side-step the epistemological question of what is
knowledge Information has an independent reality, meaning does
not; meaning depends on context.
Etyka Informacji 2015 29
Model Stonier'a - II
Podstawowe postulaty cont. information exists, it does not need to be
perceived, or understood, to exist. It requires no intelligence to interpret it.
we have: real information ( being conveyed to a receptor latent or potential information - that which is not
being observed organization and information are closely
related organization is the manifestation of information
interacting with matter and energy
Etyka Informacji 2015 30
Model Stonier'a - III
Energy
MatterInformation
organized energy
Plasma of fundamental particles
Electromagnetic radiation
hot matter
crystals at 0 K
Organized Matter
Etyka Informacji 2015 31
Prba klasyfikacji
Informacja kwantyfikowalna Chaitin, Shannon,Jadacki
Informacja jako element twrczy rzeczywistoci, pierwotny Stonier, Lem, Wiener, Przybyowicz, Burgin
Informacja - semantyczne ujcie Floridi,Bar-Hiller-Carnap
Etyka Informacji 2015 32
Co jest zego w definicjach Informacji
Naley zaobserwowa, e starajc si rozcidn definicje informacji na czowieka, wiedz, zrozumienie moim zdaniem, doprowadza do niemoliwej sytuacji, gdy mieszamy tutaj funcje wiadomoci, metabolizmu informacyjnego ze zjawiskiem Informacji i struktur wszechwiata Nie mona nazwa informacj (uy tego samego terminu do
okreslenia) pojcia pojemnoci kanau komunikacji, podstawowego tworzywa wszechwiata i przekazu semantycznego
To s bardzo rne rzeczy Kada z tych definicji omija jaki aspekt informacji Co jest wic istot informacji ?
Etyka Informacji 2015 33
Prba Nowego ujcia koncepcji informacji
Proponuje si przyjcie nastpujcych definicji:
Morphe - struktura/organizacja rzeczywistoci Aletheia - otwarto, otwieranie si bytu Informacja - sposb otwartoci bytu informacja - realizacja Informacji ( lub jej
czci) w materii-energii) informacjai - Informacja w specyficznej
fizycznej postaci i
Etyka Informacji 2015 34
Morphe
Jak stwierdzilimy jestemy zanurzeni w strukturach na rnym poziomach, skalach, punktach odniesienia W pewnym sensie by to znaczy mie form czyli struktur.
Caa rzeczywisto ma rne przenikajce si struktury. Nie jest to Logos gdy logos oznacza zasad bytu, arche.
Struktury s jako takie
Nazywam to morphe. Morphe jest elementem skadowym rzeczywistoci tak jak materia-energia. Informacja nie jest jednak materi czy energi. Nie znamy natury morphe. Moemy j tylko obserwowa zrealizowana w rzeczywistoci
materialno-energetycznej
Etyka Informacji 2015 35
Aletheia i Informacja
Aletheia pochodzi od greckiego sowa tumaczonego jako brak skrycia lub odkrycie si czy ujawnienie.
Dosownie Aletheia oznacza bycie ujawnionym, czy w stanie bycia otwartym
Heidegger gdy definiuje co to jest prawda
mwi e to Aletheia to byt ujawniony. To sposb w jaki byt si ujawnia czowiekowi,
jak byt staje si zrozumiay dla czowieka.
Etyka Informacji 2015 36
Aletheia i Informacja
To co jest, otwiera si przed nami, ujawnia si to otwarcie to alethiea - to co si ujawnia to morphe
Ta ujawniona morphe to Informacja Informacja ujawniona moe by ujawnion struktur
rzeczy, to moe by ujawniona struktura myli, stan umysu, czy jak kto si boi tego pojcia struktur stanw mzgu.
Ujawnianie si jest immanentn cecha rzeczywistoci, gdy byt jest otwarty (na poznanie) w tym sensie
Etyka Informacji 2015 37
Zmaterializowanie Informacji- Informacja Spostrzegana
Ujawniona Informacja, Informacja w sensie aletheia, jest (przez proces energetyczny?) zakodowana, uformowana jest informacj.
Taka informacja moe by mierzona, opisana i zdefiniowana i spostrzegana. Moe to by informacja zakodowana binarnie dla przesyania
kanaem informacyjnym - jest ona zdefiniowana dla tych specyficznych potrzeb i warunkw przez prawo Shannona
Inne rodzaje informacje to na przykad zapis muzyczny, zapis matematyczny, zapis dwikowy, zapis obrazowy. Mamy wic informacj muzyczn, obrazow,itp.
Etyka Informacji 2015 38
MORPHE Information
informationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformation
informationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformationinformation
StonerLem
Floridi Burgin
Bar-Hiller-Carnap
Przybyowicz
Dodig-CrncovicJadacki
Shannon
Chaitin
Etyka Informacji 2015 39
Przemiana - Informacja w informacjei
Informacja > informacjai
Propozycja: Teoria form jako pierwsza nieudana prba definicji tego procesu
Etyka Informacji 2015 40
Czy informacja istnieje bez czowieka ?
Przypadek kapitana Mac Whirr Observing the steady fall of the barometer, Captain MacWhirr thought,
Theres some dirty weather knocking about. This is precisely what he thought. He had had an experience of moderately dirty weather the term dirty as applied to the weather implying only moderate discomfort to the seaman. Had he been informed by an indisputable authority that the end of the world was to be finally accomplished by a catastrophic disturbance of the atmosphere, he would have assimilated the information under the simple idea of dirty weather, and no other, because he had no experience of cataclysms, and belief does not necessarily imply comprehension. The wisdom of his county had pronounced by means of an Act of Parliament that before he could be considered as fit to take charge of a ship he should be able to answer certain simple questions on the subject of circular storms such as hurricanes, cyclones, typhoons; and apparently he had answered them, since he was now in command of the Nan-Shan in the China seas during the season of typhoons. But if he had answered he remembered nothing of it.
Eliminowao by to teorie oparte na semantyce !Conrad J. Typhoon. An Electronic Classics Series Publication. The University Of Pennsylvania.. 2013
Etyka Informacji 2015 41
Informacja - Problemy do namysu
1. Czy mona zkwantyfikowa - Morphe, Informacje, i odmiany informacji ? Tak, - See Stoner
2. Co moe by poznane przez czowieka- Morphe, Informacja, czy tylko formy informacji ?
3. Jaka jest zaleno energii, materii, i Informacji? jak wytumaczy wzrost informacji w ewolucji
4. Jak wyglda proces przemiany Informacji w substancje materialno-energetyczno-informacyjne? Fizyka Informacji ?
5. Jaka jest natura wytwarzania informacji z Informacji 6. Naturalne demony Maxwell'a
Etyka Informacji 2015 42
Etyka i Informacja
Powinno by oczywistym, e dla etyki istotna jest informacja ktra jest przekazywana i przyjta przez czowieka. Jest to wic jaka informacjai ale nie Morphe czy Informacja. Z punktu widzenia Etyki wic definicje informacji nie uwzgldniajce jej semantycznych aspektw i procesu komunikacji nie s bezporednio istotne
Tak wic jak definicje Flodiri czy Poznaskiego chocia nie s definicjami istoty informacji, s one znaczce w definicji i zrozumieniu informacjie (informacji dla etyki) i w dyskursie etycznym.
Etyka Informacji 2015 43
Aksjologiczny Wymiar Informacji -I
Proces wymiany informacji, komunikacja jest czynem w ktrym bierze udzia czowiek albo jako rdo albo jako cel, jest dziaaniem czowieka czyli aktem, takim samym jak inne akty - kradzie, praca, pomoc, mio itd.
informacja nabiera wartoci (aksjologicznej) w procesie komunikacji Ale znowu nie informacja sama ma warto etyczna,
ale akt, czyn, proces komunikowania. Trzeba sobie te przypomnie, e informacja na
tym etapie dyskusji to informacja zmaterializowana i wyraona, komunikowana przez czowieka.
Etyka Informacji 2015 44
Aksjologiczny Wymiar Informacji -II
Kady przypadek komunikowania ma wymiar etyczny Proces komunikacji tej informacji, jest dobry jeeli
przyczynia si do dobra czowieka ktry t informacj odbiera i tworzy, a zy w przeciwnym przypadku
Aksjologiczne wartoci czynu komunikacji naley rozpatrywa tak jak etyczne wartoci kadego czynu czowieka, ale z rozszerzeniem na rol informacji w tworzeniu dobra.
Etyka Informacji 2015 45
Odziaywanie informacji na czowieka
Model ten ma nam wyjani co to jest za informacja a co dobra, jak si to dzieje e informacja odziaywuje na czowieka w dobry albo zy sposb.
Czowiek jest systemem informacyjnym potrzebujcym informacji do ycia.
Ale czowiek to wicej ni system informacji -jeeli mamy tu na myli komputer. Komputer bez dopywu informacji po prostu jest. Ale bez dopywu dobrej informacji, lub informacji w ogle, czowiek przestaje funkcjonowa prawidowo.
Etyka Informacji 2015 46
Prby opisania mechanizmu oddziaywa informacji na czowieka Wiener Metabolizm informacyjny Kempiskiego Homo Cogitas Brier - cybersemiotics (?) Dodic- Crncovic -info-computational model
of nature Modele komunikacji
. Czowiek i informacja
Etyka Informacji 2015 47
Etyka Informacji
Popularna definicja:
Etyka Informacji bada etyczne zagadnienia zwizane z rozwojem i zastosowaniem komputerw i technologii informacyjnych. Etyka informacji zajmuje si gwnie takimi sprawami jak prywatno informacji, czy moralno autonomicznych automatw, moralnie, jak kto powinien zachowywa si w infosferze, i zagadnienia wasnoci i praw wynikajce ze zbierania, nagrywania, gromadzenia, rozdzielania, przetwarzania, itd. Informacji
Branches of Ethics. Dostpne 10.10.2014 w http://www.philosophybasics.com/branch_ethics.html
Etyka Informacji 2015 48
Etyki Informacji - wspczene zastosowania- I
Temat pierwszy Internet, Etyczne wartoci i koncepcyjne ramy dyskusji
porusza takie zagadnienia jak: Etyka on-line, gender i etyka komputerowa, problemy zastosowania etycznych i moralnych idei i teorii do technologii informacji.
Temat drugi Regulacja Sieci: swoboda wypowiedzi i kontrola zawartoci
obejmuje tematy takie jak: Internet jako przestrze publiczna, Fahrenheit 451.2[ Jest to aluzja to synnej dystopicznej ksiki o cywilizacji w ktrej palono sowo pisane. 457 stopni F to temperatura spalania papieru.]; czyli cyberspace si pali, filtrowanie Internetu w USA, czy to koniec wolnoci sowa.
Temat trzeci Wasno Intelektualna w cyberspace obejmuje tematy takie jak: Digital Milenium Copy Rights Act, czy prawa kopiowania s etyczne, etyczne aspekty linkw na stronach WEB.
Spinello R.A. i H. T Tavani. Readings in CyberEthics. Jones and Bartlett Publishers, Sudbury. 2001.
Etyka Informacji 2015 49
Etyki Informacji - wspczene zastosowania- II
Temat czwarty Prywatno w cyberspace obejmuje tematy takie jak teoria prywatnoci w wieku informacji, grnictwo danych i prywatno, nadzr pracowniczy, prywatno i sprawiedliwo dystrybucyjna.
Temat pity Bezpieczestwo w cyberspace obejmuje tematy takie jak: definiowanie przestpstw w sieci- piraci, wamania, sabota, terroryzm czy cywilna niesuszno, co to znaczy anonimowo w wieku informacji, biometrics i identyfikacja.
Temat szsty Etyki zawodowe obejmuje tematy takie jak etyczne normy dla pracownikw technologi informacji, dlaczego niekompletne kody postpowania s lepsze ni adne, ACM i IEEE kody zawodowe.
Spinello R.A. i H. T Tavani. Readings in CyberEthics. Jones and Bartlett Publishers, Sudbury. 2001.
Etyka Informacji 2015 50
Pocztki
Froehlich pisze, e In the United States the field of information ethics
has had a 20-year evolving history, pulling together strands from librarianship at first and then from computer ethics. For example, one of the key figures in the field is Robert Hauptman who wrote several works and articles on ethical issues, one of the most well known and seminal being Ethical challenges in librarianship.
Froehlich, Thomas. A Brief History of Information Ethics. In Textos Universitaris de Biblioteconomia i Documentaci 13 (2004):
Froehlich, Thomas. A Brief History of Information Ethics. In Textos Universitaris de Biblioteconomia i Documentaci 13 (2004): n.p. http://www.ub.es/bid/13froel2.htm.
Etyka Informacji 2015 51
Etyk informacji jako now etyk rodowiska: ten model etyki opiera si na koncepcji Wienera mwicej, e czowiek jest zanurzony w informacji, infosferze, z ktra odziaywuje i dziki ktrej yje. Wpyw tych oddziaywa (miedzy infosfer a czowiekiem i midzy czowiekiem a infosfer) jest przedmiotem etyki.
Etyka informacji jako zasobu: ten model etyki opera si na zaoeniu, e informacja jest elementem potrzebnym do ycia ( jak w modelu metabolizmu informacji). Jako tej informacji okrela jako ycia.
Etyka informacji jako produktu: ten model etyki informacji opiera si na zaoeniu e czowiek produkujcy informacj ma odpowiedzialno za jako tego co wytworzy w stopniu tym jak ten produkt wpywa na innych ludzi.
Etyka informacji jako celu: w tym ujciu etyka informacji zajmuje si etycznymi zagadnieniami operowania informacj takimi jak kradzie, faszowanie, copyright, wolno sowa, cenzura.
Etyka Informacji wedug Floridi
Floridi, L. Information. A Very Short Introduction. OUP. 2010.
Floridi, L. The Ethics of Information. OUP. 2013.
Etyka Informacji 2015 52
Etyka Informacji wedug Capurro
Cyberethics - zajmujca si etyk Internetu
Etyk bioinformacji - etyk zajmujc si informacj w naukach biologicznych i medycznych
Computer ethics - zajmujc si etyk zwizana z uywaniem komputerw
Library ethics - etyka zajmujca si etyka w nauka informacyjnych i bibliotekarskich
Etyka biznesu informatycznego
Capurro R. The Concept of Information. . Hochschule der Medien, Germany. 2007.
Etyka Informacji 2015 53
Etyka Informacji - Kodeksy Zawodowe
IEEE Code of Ethics opublikowany w 2003 przez IEEE
ACM Code of Ethics and regu zawodowych opublikowany w 1992 przez ACM Council
IEEE-CS/ACM Kod etyczny programistw i zawodowych praktyk opublikowany przez IEEE-CS/ CM Joint Task Force on Software Engineering Ethics and Professional Practices.
Etyka Informacji 2015 54
Co brakuje w definicjach EI ?
Definicje Etyki Informacji maj nastpujace sabe strony: nie uwzgldniaj istoty i essencji etyki - s
jakby zawieszone w prni z reguy fomuowane s na poziomie etyki
stosowanej, bez jednach adnych normatywnych podstaw
nie nawizuj do adnej z istniejcych etycznych szk
proponowane s jako 'nowa etyka'
Etyka Informacji 2015 55
Etyka Informacji 2015 56
Prba Re-Definicji Etyki Informacji
Teza 1: Etyka informacji zajmuje si etycznymi aspektami czynu komunikowania (szeroko pojmowanego), specificznie treciami procesu komunikowania tz. wpywu komunikowania na dobrostan czowieka
Teza 2: Postulaty etyk oglnych/ normatywnych s tak samo wane dla procesu komunikacji jak i dla innych zachowa czy czynnoci czowieka - problem etyki informacji jest usytuowany w interpretacji tego co jest ze a co dobre w specyfice aktu informacji.
Teza 3: Specyficzne zastosowania etyki informacji s dostosowaniem oglnych regu moralnych do specyficznych technologii i sytuacji te technologie stwarzaj, tak jak etyki zawodowe czy etyki grup spoecznych.
Czy jest to definicja wystarczajaca ?
Etyka Informacji 2015 57
Posumowanie i Wnioski
Problemy zwizane z informacj i etyk informacji (EI) s fundamentalnymi problemami czowieka i filozofia zajmowaa si nimi od swoich pocztkw w rnych formach.
Pojcia informacji oparte na koncepcjach matematycznych czy zwizane z technik elektronicznego przetwarzania danych nie wyczerpuj pojcia, konceptu, ktre ma oznacza informacj Jak rwnie istniejce definicje (w wikszoci
przypadkw) nie dotykaj istoty informacji
Etyka Informacji 2015 58
Postulat I
Problem informacji i etyki informacji w stosunku do elektronicznych technologii przetwarzania danych jest w swojej istocie podstawowym problemem etyki, a nie nowym etycznym problemem sui generis - jest to problem dziaania czowieka lub aktu w tym wypadku aktu komunikacji.
Jako taki nie jest wic nowy. Natomiast zosta on uwypuklony przez nowe technologie informatyczne i mylnie przedstawiony jako waciwy technologii informacyjnej. Jako taki powinien by rozpatrywany w optyce istniejcych etycznych zasad.
Etyka Informacji 2015 59
Postulat II
Problem informacji i etyki informacji nie stwarza nowych esencjonalnie problemw etycznych, moe jednak prowadzi do nowych interpretacji, zmian skali problemu, generalizacji czy zastosowa istniejcych zasad etycznych i moralnych. Przykadowo nie kam lub Nie dawaj faszywego
wiadectwa przeciw bliniemu swemu przekada si na Etyk Informacji prawie bezporednio.
Etyka Informacji 2015 60
Kilka Tematw na dalsze badania
Rozpracowanie konceptu morphe jako podstawowego skadnika rzeczywistoci ( Lem: rzeczywisto to informacja ubrana w materi)
Analiza koncept komunikacji jako aktu moralnego Dokadna analiza rde moralnoci czynu informowania - przedmiotu, intencji i okolicznoci Ontologia Informacjii Information physics Poszerzenie wiodcych koncepcji etycznych o etyk aktu komunikacji Szerokie pojcie czynu komunikacji Rozpracowanie konceptu infosfery Rozpracowanie konceptu przyszych etyk w oparciu o literatur futurologiczn Rozpracowanie historycznego rozwoju pojcia informacji Homo Cogitas na przestrzeni historii Informacja/ morphe w filozofii Azjii, Afryki i Australii Buddyjkie spojrzenie na istot informacji Informacja a pojcie uniwersaljw- konflikt nominalism vs realizm jako wynik niezrozumienia
istoty informacji Teoria form Platona jako wczesna prba opisania informacji i jej roli w budowaniu
rzeczywistoci Przemiana aletheia-informacja w informacj zmaterializowan
Etyka Informacji 2015 61