Ergometryczne Kardiologiczne proby wysilkowe.

ERGOMETRYCZNE KARDIOLOGICZNE

PRÓBY WYSIŁKOWE

Joanna Brigida, Karolina Czyżewska, Piotr Bałuszek

Prewencja chorób sercowo-naczyniowych

Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze

15.05.2010 r.

Ogólne zasady wykonywania prób wysiłkowych

Ocena zachowania się organizmu w trakcie obciążenia wysiłkiem fizycznym jest jednym z najważniejszych elementów diagnostyki stosowanej w rehabilitacji kardiologicznej.

Niektóre objawy chorobowe, takie jak np.: wykładniki niedokrwienia mięśnia sercowego, wczesne cechy niewydolności serca, zaburzenia rytmu serca

mogą bowiem uwidaczniać się jedynie w trakcie obciążenia wysiłkiem fizycznym.



15.05.2010 r.

Ocena tolerancji wysiłku jest niezbędnym elementem: programowania intensywności ćwiczeń fizycznych, weryfikacji skuteczności postępowania leczniczego i

rehabilitacyjnego oraz stratyfikacji ryzyka wystąpienia zdarzeń sercowych. Jest również użyteczna w kwalifikacji do wykonywania

niektórych czynności zawodowych oraz dopuszczalnej aktywności fizycznej w czasie wolnym.

Powyższym celom służą próby wysiłkowe.




15.05.2010 r.

Porównanie zalet i wad testów ergometrycznych na bieżni ruchomej i na ergometrze rowerowym

Test na bieżni ruchomej Test na ergometrze rowerowym

ZALETY • wysiłek bardziej fizjologiczny niż jazda na cykloergometrze• możliwość oceny wydatku energetycznego niezależnie od masy ciała pacjenta

• niższy koszt sprzętu• mniejsze wymiary• niższy poziom hałasu• lepsze techniczne możliwości uzyskania dobrego zapisu EKG ( w trakcie badania bardziej stabilna klatka piersiowa)• możliwość bezpośredniego obliczania obciążeń treningowych w przypadku treningu na ergometrze rowerowym

WADY • wyższy koszt urządzenia• większe rozmiary w porównaniu do cykloergometru• wyższy poziom hałasu• większe trudności z uzyskaniem dobrego technicznego zapisu EKG• większe trudności z pomiarem ciśnienia tętniczego

• wysiłek mniej fizjologiczny w porównaniu do masażu• trudności z utrzymaniem wymaganego obciążenia• w przypadku oceny wydolności fizycznej i wydatku energetycznego konieczność korygowania wielkości maksymalnego tolerowanego obciążenia w stosunku do masy ciała badanego


Stratyfikacja ryzyka zdarzeń sercowych. Kwalifikacja do odpowiedniego treningu

rehabilitacyjnego. Ocena efektów zastosowanej terapii i

rehabilitacji. Ocena możliwego do podjęcia stopnia

aktywności w życiu codziennym zawodowym.

Wskazania do wykonania elektrokardiologicznej próby wysiłkowej w rehabilitacji



15.05.2010 r.

Brak zgody pacjenta. Świeży zawał serca (<4 dni od dokonania się zawału). Niestabilna dławica piersiowa (<2 dni od ostatniego bólu

wieńcowego). Zaburzenia rytmu nie poddające się leczeniu a powodujące

istotne zaburzenia samopoczucia pacjenta lub wskazujące na wysokie ryzyko nagłego zatrzymania krążenia.

Blok przedsionkowo-komorowy 3-go stopnia bez zabezpieczenia stymulatorem.

Znacznego stopnia niewydolność serca (NYHA IV’). Niekontrolowane lub źle kontrolowane nadciśnienie tętnicze.

Przeciwwskazania do wykonywania elektrokardiograficznej próby wysiłkowej



15.05.2010 r.

Ostre zapalenie mięśnia sercowego, wsierdzia lub osierdzia. Znacznego stopnia zwężenie zastawki aortalnej. Kardiomiopatia przerostowa ze zwężeniem drogi odpływu. Tętniak rozwarstwiający aorty. Ostra zatorowość płucna. Czynny proces zakrzepowy żył kończyn dolnych. Inne ostre i/lub niewyrównane schorzenia niekardiologiczne

(np. choroby gorączkowe, niewyrównana cukrzyca, niewyrównana nadczynność tarczycy, ostra niewydolność nerek, zaburzenia wodno-elektrolitowe).

Przeciwwskazania do wykonywania elektrokardiograficznej próby wysiłkowej c.d.



15.05.2010 r.

Warunkiem niezbędnym, umożliwiającym wykonywanie u pacjenta badania wysiłkowego jest jego zgoda oraz nie występowanie przeciwwskazań do obciążenia wysiłkiem.

Przed rozpoczęciem próby pacjent powinien:• być zbadany przez lekarza;• być co najmniej 2 godz. po lekkim posiłku;• powstrzymywać się od picia mocnej kawy i herbaty oraz palenia tytoniu w dniu

badania.

W okresie 12 godzin poprzedzających badanie nie należy wykonywać ćwiczeń fizycznych, a przed badaniem zaleca się wypoczynek w pozycji siedzącej przez co najmniej 15 min.W dniu badania wykonywanego dla celów związanych z programem rehabilitacji pacjent powinien zażywać zwykle stosowane przez niego leki.

Chory powinien być poinformowany o zasadach badania oraz o konieczności zgłaszania jakichkolwiek dolegliwości pojawiających się w trakcie badania.

Wykonywanie próby wysiłkowej



15.05.2010 r.

Warunki techniczne wykonania badania: sportowe ubranie badanego; umieszczenie elektrod we właściwym miejscu i z zapewnieniem

dobrego kontaktu ze skórą (zaleca się ewentualne usunięcie owłosienia a następnie przetarcie gazikiem nasączonym alkoholem);

elektrody kończynowe:- z kończyn górnych – na tylnej lub przedniej powierzchni klatki

piersiowej możliwie blisko stawów barkowych;- Z kończyn dolnych – w okolicach lędźwiowych między linią pachową

tylną a łopatkową lub na przedniej powierzchni tułowia poniżej linii pępkowej między linią środkowo-obojczykową a pachową przednią;

elektrony przedsercowe:- w miejscach typowych dla odprowadzeń V1 V6.

Wykonywanie próby wysiłkowej c.d.



15.05.2010 r.

Testy, szczególnie u pacjentów z podwyższonym ryzykiem, należy rozpoczynać od 1-2-minutowego okresu stosowania najmniejszego, możliwego technicznie do uzyskania, obciążenia.

Wszystkie testy powinny się kończyć 1-3-minutowym okresem pracy z możliwie najmniejszym obciążeniem. Zmniejsza to ryzyko wystąpienia reakcji wazo-wagalnych, szczególnie u pacjentów niewytrenowanych.

Przy zastosowaniu bieżni ruchomej należy zwrócić uwagę na właściwą długość kroku oraz zabezpieczyć przyjęcie przez pacjenta pozycji siedzącej w trakcie wypoczynku po zakończeniu testu z możliwością dalszego monitorowania EKG.

Przy zastosowaniu cykloergometru należy zwracać także uwagę na dostosowanie wysokości siodełka do wzrostu i długości kończyn dolnych badanego. Pacjent powinien utrzymywać rytm 50-70 obrotów/min (optymalnie 60 obrotów/min).




15.05.2010 r.

Obserwację pacjenta i monitorowanie zapisu EKG należy prowadzić w sposób ciągły przez cały okres badania i kontynuować przez co najmniej 5 minut po zaprzestaniu wysiłku, ponieważ w niektórych przypadkach dopiero wówczas mogą pojawić się cechy niedokrwienia mięśnia sercowego i zaburzenia rytmu. W przypadku wystąpienia zmian w trakcie wysiłku monitorowanie pacjenta należy zakończyć dopiero po całkowitym ustąpieniu wszystkich nieprawidłowości.

Pomiarów ciśnienia tętniczego należy dokonywać w odstępach nie

większych niż 2-minutowych.

Pacjent może opuścić pracownię, gdy ustąpiło uczucie zmęczenia i inne dolegliwości, a jego stan kliniczny i zapis EKG są zbliżone do wyjściowego.




15.05.2010 r.

1. Prośba chorego o przerwanie badania.

2. Ból dławicowy.

3. Objawy ze strony ośrodkowego układu nerwowego (zawroty głowy, zasłabnięcie, ataksja).

4. Sinica lub bladość skóry.

5. Osiągnięcie założonego stopnia zmęczenia (nie więcej niż 15-16 stopień w skali Borga).

6. Osiągnięcie założonego limitu częstotliwości skurczów serca.

7. Wzrost ciśnienia tętniczego skurczowego >230 mmHg i/lub rozkurczowego >120 mmHg.

8. Spadek ciśnienia tętniczego skurczowego > 10 mmHg w stosunku do ciśnienia przy poprzednim stopniu obciążenia.

Wskazania do przerwania próby wysiłkowej



15.05.2010 r.

9. Groźne zaburzenia rytmu serca – częstoskurcz komorowy, wieloogniskowe pobudzenia przedwczesne komorowe lub pobudzenia jednoogniskowe gromadne, częstoskurcz nadkomorowy.

10. Pojawienie się bloku przedsionkowo-komorowego i/lub innej bradyarytmii lub bloku odnogi pęczka Hisa.

11. Pojawienie się uniesienia odcinka ST>0,1mV w odprowadzeniach bez patologicznego załamka Q (z wyjątkiem odprowadzeń V1 i aVR).

12. Pojawienie się obniżenia odcinka ST poziomego lub skośnego w dół > 0,2mV.

13. Techniczne trudności w monitorowaniu EKG lub ciśnienia tętniczego.

Wskazania do przerwania próby wysiłkowej c.d.



15.05.2010 r.

Wynik elektrokardiograficznej próby wysiłkowej powinien zawierać następujące informacje:

protokół badania i sposób obciążenia (bieżnia, cykloergometr); czas trwania próby; wielkość obciążenia, przy którym przerwano próbę; przyczyna przerwania próby; obecność lub nieobecność dławicy piersiowej; częstotliwość skurczów serca i wartości ciśnienia tętniczego przed

badaniem i na szczycie wysiłku; występowanie lub nie występowanie zaburzeń rytmu serca i zaburzeń

przewodzenia, ich związek z wysiłkiem; rodzaj zmian odcinka ST w EKG; ocena wydolności fizycznej i tolerancji wysiłku; ocenę odczucia obciążenia wysiłkiem; kliniczna interpretacja badania.

Ocena wyników próby



15.05.2010 r.

Obliczanie przybliżonego kosztu energetycznego wysiłku

Obliczanie przybliżonego kosztu energetycznego wysiłku (w jednostkach metabolicznych – MET)

w trakcie jazdy na ergometrze rowerowym, z uwzględnieniem masy ciała pacjenta.

MOC (W)

Masa ciała (kg)

50 60 70 80 90 100 110 120

50 5,1 4,3 3,7 3,2 2,9 2,6 2,3 2,1

75 6,9 5,7 4,9 4,3 3,8 3,4 3,1 2,8

100 8,6 7,1 6,1 5,4 4,8 4,3 3,9 3,6

125 10,3 8,6 7,3 6,4 5,7 5,1 4,7 4,3

150 12,0 10,0 8,6 7,5 6,7 6,0 5,5 5,0

175 13,7 11,4 9,8 8,6 7,6 6,9 6,3 5,7

200 15,4 12,9 11,0 9,6 8,6 7,7 7,3 6,7

225 18,0 15,0 12,9 11,3 10,0 9,0 8,2 7,5

250 20,0 16,7 14,3 12,5 11,1 10,0 9,1 8,3

Wydatek energetyczny w trakcie jazdy bez oporu, z rytmem pedałowania 60 obrotów/min wynosi 1,5 do 3 MET

(na podstawie: AACPR, 1999; Fleg i wsp., 2000; Fletcher i wsp., 2001; Gibbons i wsp., 2002; Standardów Sekcji Rehabilitacji i Fizjologii Wysiłku PTK, 2004; ESC,1992; Wenger i wsp., 1999, Wiliams i wsp., 2001; WHO,1993)

Ocena odczuwanego obciążenia wysiłkiem (zmęczenia)

Prostą ocenę uciążliwości wysiłku umożliwia skala Borga opracowana dla subiektywnej oceny ciężkości pracy, a co za tym idzie, stopnia zmęczenia badanego.

Skala w oryginale obejmowała 15 stopni (oznaczonych od 6 do 20), odpowiadających częstotliwości skurczów serca (60 do 200), które u młodych zdrowych ludzi stwierdzano przy różnym stopniu odczuwanego przez nich zmęczenia.

W kolejnych obserwacjach wykazano jednak, że zależność między częstotliwością skurczów serca a stopniem zmęczenia nie jest liniowa i dotyczy to zarówno zdrowych jak i w szczególności pacjentów w różnych grupach wiekowych.

W związku z tym uważa się, że ocena stopnia zmęczenia na podstawie częstotliwości skurczów serca jest obarczona dużym błędem. Dlatego też skala Borga została w późniejszych latach zmodyfikowana do 10 punktów.

Mimo powyższych zastrzeżeń, do chwili obecnej w kardiologii jest stosowana tradycyjna skala 20-punktowa z tym, że wykorzystuje się jedynie wartości przypisane poszczególnym stopniom zmęczenia nie odnosząc się do częstotliwości skurczów serca. Stopień zmęczenia ocenia indywidualnie pacjent. W celu ułatwienia określenia oceny odczuwalnej ciężkości wykonywanego wysiłku można wskazać na schemacie subiektywnie odczuwany stopień zmęczenia.

Skala Borga

Skala Borga odczuwanego obciążenia wysiłkiem (zmęczenia) – oryginalna 6-20

STOPIEŃ OKREŚLENIE

6

7 bardzo, bardzo małe

8

9 bardzo małe

10

11

12

13 dość duże

14

15 duże

16

17 bardzo duże

18

19 bardzo, bardzo duże

20

Skala Borga odczuwanego obciążenia wysiłkiem (zmęczenia) - zmodyfikowana

STOPIEŃ OKREŚLENIE

0 nieodczuwalne

0,5 bardzo, bardzo małe

1 bardzo małe

2 małe

3 średniego stopnia

4 dość duże

5 duże

6

7 bardzo duże

8

9

10 bardzo, bardzo duże

+ 10 maksymalne

Dziękujemy za uwagę!



Kolegium Karkonoskie w Jeleniej Górze, dnia 15.05.2010 r.

Ergometryczne Kardiologiczne proby wysilkowe.

Documents

Transcript of Ergometryczne Kardiologiczne proby wysilkowe.