Redukcja / Mikroprzestrzenie. SynchronizacjaReduction / Micro-spaces. Synchronicity

Fundacja Bęc Zmiana 2009

Ekspektatywa_2

Expecto! O cyklu Ekspektatywa

Jak podaje słownik Michała Arcta z 1921 roku, ekspektatywa oznacza „oczekiwanie, wyczeki-wanie, ubieganie się, nadzieję”. Przedsięwzięcie to, świadomie odnosząc się do niezrealizowanych wcześniej koncepcji zbudowanych na wierze w technologię, ma na celu wymianę doświadczeń dotyczących roli postępu oraz dialogu nauki ze sztuką. W sześciu odsłonach cyklu prezen-tujemy różne stanowiska, metody badawcze oraz postawy twórcze. Interesuje nas różnorodność, zachęcamy do myślenia w kategoriach eksperymentu – wzajemnej gry myśli i inspiracji, ulokow-anych pomiędzy sztuką i produktywizmem, profesjonalizacją i amatorstwem, dystansem, komunikacją i społeczną transformacją.

www.ekspektatywa.pl

Expecto! About the Expectative series

According to Michał Arct’s dictionary of 1921, ekspektatywa (expectative) means ‘anticipation’, ‘looking forward to’, ‘striving for, hope’. The aim of the project, which is a conscious reference to the unrealized concepts that were based on faith in technology, is the exchange of experienc-es in the area of scientific progress and dialogue between art and science. The cycle is composed of six parts, each presenting the different posi-tions, research methods and creative stances. As it is variety that interests us, our objective is to encourage thinking in terms of experimentation – a mutual play of thoughts and inspirations, situ-ated between art and productivism, professionali-zation and amateurship, distance, communication and social transformation.

Magdalena Starska Dawid Wiener Andrzej KlawiterMartin Heidegger

Komunikacja. Pogłębianie poczucia przestrzeni

Communication. Deepening the Feeling of the Space

Spis treści / Table of contents

Zuzanna Hadryś, Michał Lasota – Wstęp / Introduction

Zuzanna Hadryś, Michał Lasota, Magdalena Starska, Dawid Wiener– Rozmowa. Wokół twarzy / Talk. Around the Face

Martin Heidegger – Bycie-tu-oto jako położenie / Dasein as Position

Andrzej Klawiter, Dawid Wiener – Emocje w odbiorze dzieła sztuki / Emotions in Reception of a Work of Art

Magdalena Starska – Rysunki / Drawings

Magdalena Starska – Piękna masa / Beautiful Mass

O autorach / About the authors

5

9

21

27

49

56

68

1 Ekspektatywa_2

Fundacja Bęc Zmiana 2009

Magdalena StarskaDawid Wiener

Komunikacja. Pogłębianie poczucia przestrzeni

Communication. Deepening the Feeling of the Space

Magdalena Starska, Lud

3 Ekspektatywa_2

5 Ekspektatywa_2

Introduction

The Project Communication: Deepen-ing the Feeling of the Space is the effect of the meeting of drawer and performer Magadalena Starska with neurocognitivist David Wiener.During a few months of their collaboration, hours of meetings and talks a common ground of their interests established connected with emotions and their expression, especially em-pathy, its meaning for social life. Human plunging into the world, direct sensual experiencing, the matter of human intercourse these are the issues around which their reflec-tion revolved, deepened with the excerpts of the neurocognitivist research.‘The Space’ taken from the title is the very space of the human exchange: feelings, moods and principles. The core of the whole project was substantially the meeting of Starska and Wiener itself, creative personalities from two different worlds. The Herzog’s ‘End of the World’, an area where these meetings took place was Stereo Gallery in Poznań.The thing that turned out to be the most inter-esting was that set in so different discourses Starska and Wiener have similar intuitions concerning society and communication.We didn’t have ambitions to carry out the experiment situated on the verge of science and art, the most rudimentary question was that if and to what extent the discussions led by

Wstęp

Projekt Komunikacja: pogłębianie poczucia przestrzeni to efekt spotkania rysowniczki i performerki Magdaleny Starskiej z neurokog-nitywistą Dawidem Wienerem. W ciągu kilku miesięcy współpracy, podczas wielogodzin-nych spotkań i rozmów, zarysował się wspólny obszar ich zainteresowań, związany z emocjami i ich ekspresją, szczególnie zaś z empatią i jej znaczeniem w życiu społecznym. Zanurzenie człowieka w świat, bezpośrednie zmysłowe doświadczanie, waga międzyludz-kiego spotkania to kwestie, wokół których og-niskowała się ich refleksja, pogłębiona o wątki badań neurokognitywistycznych. Tytułowa „przestrzeń” jest przestrzenią międzyludzkiej wymiany: uczuć, nastrojów i wartości.Oś oraz istotę całego projektu stanowiło samo spotkanie Wienera i Starskiej, twórczych osobowości pochodzących z dwóch różnych światów. Herzogowskim „krańcem świata”, terenem, na którym doszło do spotkania była poznańska Galeria Stereo. Najbardziej interesujące okazało się to, że osadzeni w tak różnych dyskursach Starska i Wiener, mają bardzo podobne intuicje dotyczące społe-czeństwa i komunikacji. Nie mieliśmy ambicji przeprowadzania eksperymentu sytuującego się na pograniczu nauki i sztuki, podstawowe znaczenie miało pytanie, na ile rozmowy, które przeprowadzają bohaterowie projektu staną się dla nich obojga inspirujące.

the characters of the project become inspira-tional for both of them. The main motive of the talks was human face – the most intensive visual factor – according to Starska the element of the urban landscape, related to the area of basic communication and in Wiener’s optics – the foundations of the so-ciety.Around the face there was build a network of clues and reflections which can be tracked in the record that the book includes. Apart from that the publication includes a wide text of pro-fessor Andrzej Klawiter and dr David Wiener about neurocognitivist approach to experienc-ing world and perceiving the art and series of Magdalena Starska’s drawings.

Zuzanna HadryśMichał Lasota

Głównym motywem rozmów była ludzka twarz – najintensywniejszy z wizualnych bodźców. W oczach Starskiej jest elementem miejskiego krajobrazu odsyłającym do obszaru elemen-tarnej komunikacji i będąca w optyce Wienera początkiem społeczeństwa. Wokół twarzy zbudowana została sieć wątków i refleksji, którą można prześledzić w zapisie rozmów zawartym w książce. Ponadto publikacja za-wiera obszerny tekst autorstwa prof. Andrzeja Klawitera i dr. Dawida Wienera poświęcony neurokognitywistycznemu ujęciu doświadcza-nia świata i percepcji sztuki oraz cykl rysunków Magdaleny Starskiej.

Zuzanna HadryśMichał Lasota

7 Ekspektatywa_2

About the authorsO autorach

Martin HeideggerGerman philosopher (1889–1976). His best known book, Being and Time, is considered to be one of the most important philosophical works of the 20th century. Heidegger’s work has strongly influenced philosophy, theology and the humanities. Within philosophy it played a crucial role in the development of existential-ism, hermeneutics, deconstruction, postmod-ernism, and continental philosophy in general.Being and Time (German title: Sein und Zeit), published in 1927, investigates the question of being by asking about the being for whom being is a question. Being and Time influenced many thinkers, including existentialist thinkers like Jean-Paul Sartre.

Andrzej KlawiterAssociate professor of humanities (philosophy). Works at the Institute of Psychology of the Adam Mickiewicz University in Poznań. Deals with cog-nitive studies, aural perception and the use and perception of tools, consciousness, emotions, evolution of the mind, philosophy of science, contemporary philosophy, phenomenology. He is the editor-in-chief of ‘Studia z Kognitywistyki’ and ‘Filozofia Umysłu’, the president of the Board of the Society of Cognitive Science and a member of the Polish Society of Philosophy.

Magdalena StarskaAuthor of drawings, performance and instal-lations. In 2005 she obtained diplomma on Academy of Fine Arts in Poznań University (pro-fessor Jarosław Kozłowski workroom). Member of Penerstwo group. The base of her artistic practice is to create social situations. Her point of interest is in what way personal and common features could are valuable in a sense of social terms. She lives and works in Poznań.

Martin HeideggerFilozof niemiecki (1889–1976). Myśl filozo-ficzna Heideggera uznawana bywa za jedną z najważniejszych w filozofi iXX wieku Stu-diował na uniwersytetach we Fryburgu oraz Marburgu pod kierunkiem Henryka Rickerta. Profesorem filozofii został w roku 1928. Rektor Uniwersytetu we Fryburgu. Za najważniejsze dzieło Heideggera uznaje się Bycie i czas (niem. Sein und Zeit) z 1927 roku. Heidegger zajmuje się w nim, określanym przez siebie jako fundamentalne, pytaniem o sens bycia i analizą ontologiczną ludzkiego bycia (jestestwa, Da-sein). Podjął się rozwinięcia egzystencjalizmu, zainicjowanego przez S.Kirkegaarda. Przeszedł w swoich poglądach od fenomenologii do egzy-stencjalizmu, zajmując się analizą sensu bytu.

Andrzej KlawiterProfesor nadzwyczajny nauk humanistycznych (filozofia). Pracuje w Instytucie Psychologii Uni-wersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Zajmuje się kognitywistyką, percepcją słucho-wą, użyciem i percepcją narzędzi, świadomoś-cią, emocjami, ewolucją umysłów, filozofią nauki, filozofią współczesną, fenomenologią. Jest redaktorem naczelnym „Studiów z Kognitywi-styki” i „Filozofii Umysłu” oraz przewodniczącym Zarządu Polskiego Towarzystwa Kognitywi-stycznego i członkiem Polskiego Towarzystwa Filozoficznego.

Magdalena Starska Autorka rysunków, performance’ów i instalacji. Ukończyła poznańską Akademię Sztuk Pięk-nych w 2005 roku dyplomem w pracowni prof. Jarosława Kozłowskiego. Członkini grupy Pe-nerstwo. Podłożem jej działań artystycznych jest zamysł kreowania sytuacji wspólnotowych. Star-ską interesuje, w jaki sposób to, co osobiste i indywidualne, może być wartościowe w sensie społecznym. Mieszka i pracuje w Poznaniu.

69 Ekspektatywa_2

Dawid WienerWorks at Institute of Logics and Cognitive Science of the Psychology Departament at Adam Mickiewicz University in Poznań. Chief of Neurocognitive Lab. His research area are emotions investigations, cognitive psychopathology and impact of information technology on human behaviour.

Dawid Wiener Pracuje w Zakładzie Logiki i Kognitywistyki Instytutu Psychologii Uniwersytetu Adama Mickiewicza w Poznaniu. Kierownik Laboratorium Neurokognitywnego. Zajmuje się badaniem emo-cji, psychopatologią kognitywną oraz wpływem technologii informacyjno-komunikacyjnych.

71 Ekspektatywa_2

W serii Ekspektatywa / In Ekspektatywa series:

Katarzyna Krakowiak, Andrzej Kłosak, Słuchawy. Projektowanie dla ucha / Metaphones. Design for the Ear

Magdalena Starska, Dawid Wiener, Komu-nikacja. Pogłębianie poczucia przestrzeni / Communication Deepening the Feeling of the Space

Aleksandra Wasilkowska, Andrzej Nowak, Warszawa jako struktura emergentna / Warsaw as Emergent Structure

Jan Dziaczkowski, Marek Pieniążek, Góry dla Warszawy / Mountains for Warsaw

Janek Simon, Szymon Wichary, Krótki prze-gląd wiedzy dotyczącej systemów do gry w totolotka. Zmagania umysłu ze światem / Short Survey to the Lotto Systems. Mind’s Struggle with the World

Kasia Fudakowski, David Álvarez Castillo, W wypadku rzeźby / In the Event of Sculpture

www.ekspektatywa.pl

Ekspektatywa_2

Komunikacja. Pogłębianie poczucia przestrzeni / Communication: Deepening the Feeling of the Space

Magdalena StarskaDawid Wiener

Kuratorzy / CuratorsMichał Lasota, Zuzanna Hadryś

Zespół redakcyjny / Editorial teamAnna Hegman, Krzysztof Gutfrański, Elżbieta Petruk, Paulina Sieniuć, Bogna Świątkowska

Tłumaczenia / TranslationŁukasz Mojsak, Hubert Napiórski

Projekt graficzny / Graphic designTomasz Bersz, Marian Misiakwww.berszmisiak.com

Warszawa 2009ISBN 978-83-929527-0-1 Wydanie pierwszePrinted in Poland

Wydawca / PublisherFundacja Bęc Zmianaul. Mokotowska 65/700–533 Warszawawww.funbec.eubec@funbec.eu+48 22 827 64 62

Druk / PrintPW Stabilul. Nabielaka 1631–410 Kraków

Projekt Ekspektatywa Fundacja Bęc Zmiana zrealizowała dzięki dotacji otrzymanej od m.st. Warszawy.

The Ekspektatywa Project is realized by Bęc Zmiana Foundation with financial support from the Warsaw City Hall.

Fundacja Bęc Zmiana 2009

Ekspektatywa_2

Expecto! O cyklu Ekspektatywa

Jak podaje słownik Michała Arcta z 1921 roku, ekspektatywa oznacza „oczekiwanie, wyczeki-wanie, ubieganie się, nadzieję”. Przedsięwzięcie to, świadomie odnosząc się do niezrealizowanych wcześniej koncepcji zbudowanych na wierze w technologię, ma na celu wymianę doświadczeń dotyczących roli postępu oraz dialogu nauki ze sztuką. W sześciu odsłonach cyklu prezen-tujemy różne stanowiska, metody badawcze oraz postawy twórcze. Interesuje nas różnorodność, zachęcamy do myślenia w kategoriach eksperymentu – wzajemnej gry myśli i inspiracji, ulokow-anych pomiędzy sztuką i produktywizmem, profesjonalizacją i amatorstwem, dystansem, komunikacją i społeczną transformacją.

www.ekspektatywa.pl

Expecto! About the Expectative series

According to Michał Arct’s dictionary of 1921, ekspektatywa (expectative) means ‘anticipation’, ‘looking forward to’, ‘striving for, hope’. The aim of the project, which is a conscious reference to the unrealized concepts that were based on faith in technology, is the exchange of experienc-es in the area of scientific progress and dialogue between art and science. The cycle is composed of six parts, each presenting the different posi-tions, research methods and creative stances. As it is variety that interests us, our objective is to encourage thinking in terms of experimentation – a mutual play of thoughts and inspirations, situ-ated between art and productivism, professionali-zation and amateurship, distance, communication and social transformation.

Magdalena Starska Dawid Wiener Andrzej KlawiterMartin Heidegger

Komunikacja. Pogłębianie poczucia przestrzeni

Communication. Deepening the Feeling of the Space