Egzamin maturalny

z języka polskiego w 2015 r.

– podstawa prawna, formuła egzaminu, cele,

spodziewane efekty, charakter zadań

Grażyna Bochenkiewicz

Katarzyna Wilk

bochenkiewicz@womczest.edu.pl

katarzyna.wilk@womczest.edu.pl

Podstawa prawna egzaminu maturalnego

Egzamin maturalny jest przeprowadzany na mocy art. 9 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty

(Dz.U. z 2004 r. nr 256, poz. 2572, z późn. zm.).

W nowej formule będzie on obowiązywał:

• absolwentów liceów ogólnokształcących – od roku szkolnego 2014/2015

• absolwentów techników – od roku szkolnego 2015/2016.

Spis aktów wykonawczych wraz z określeniem regulowanych kwestii zawiera

„Informator o egzaminie maturalnym od roku szkol. 2014/2015. Część ogólna”,źródło: http://www.cke.edu.pl

2

Podstawa programowa z komentarzami Tom 2.

Język polski

3http://men.gov.pl/images/stories/pdf/Reforma/men_tom_2.pdf

http://www.cke.edu.pl

4

Egzamin maturalny

z języka polskiego

poziom podstawowy

- obowiązkowy

pisemny

test wypracowanie

rozprawka problemowa

interpretacja utworu

lirycznego

ustny

poziom rozszerzony

- przedmiot dodatkowy

wypracowanie

szkic lub rozprawka problemowa

interpretacja porównawcza

utworówliterackich

bez określenia poziomu

- obowiązkowy

Charakterystyka egzaminu ustnego

• cel: sprawdzenie umiejętności tworzenia samodzielnej wypowiedzi ustnej na określony temat, zgodnej z zasadami poprawności językowej, logiki i retoryki

• inspiracją do wypowiedzi jest tekst kultury (o języku, literackie, ikoniczne)

• trwa ok. 30 minut

• składa się z trzech części:

- przygotowania (nie więcej niż 15 minut na przygotowanie wypowiedzi)

- wypowiedzi monologowej zdającego dotyczącej wylosowanego polecenia (ok. 10 minut)

- związanej z tą wypowiedzią rozmowy zdającego z zespołem przedmiotowym (ok. 5 minut).

6

Egzamin ustny- przykładowe zadania

Zadanie 1. W jaki sposób w utworach literackich bywają przedstawiani intelektualiści? Omów zagadnienie, odwołując się do załączonej bajki Ignacego Krasickiego (w załączeniu „ Filozof”) oraz do innych utworów literackich.

Zadanie 3.Jakie odczytanie Dziadów cz. III Adama Mickiewicza odnajdujesz na zapowiadającym sztukę plakacie teatralnym? ( w załączeniu kopia plakatu

B. Polnara, Adam Mickiewicz, Dziady, 1997). Omów zagadnienie, wykorzystując znajomość dramatu.

Zadanie 6. W jaki sposób Internet wpływa na formy i sposoby komunikowania się ludzi między sobą? Uzasadnij swoje stanowisko, odwołując się do przytoczonego tekstu Jana Grzeni, do modelu aktu komunikacji językowej do wybranego tekstu kultury.

źródło: „Informator o egzaminie maturalnym z języka polskiego od roku szkolnego 2014/2015”, www.cke.edu.pl „Informator…” zawiera przykładowe realizacje zadań.

7

Egzamin ustny- ocenianie

• oceny dokonują członkowie zespołu przedmiotowego, przyznając punkty zgodnie ze skalą oceniania egzaminu ustnego

• ocena - maksymalnie: 40 pkt - uwzględnia:

- meritum wypowiedzi monologowej: 40% (16 pkt)

- organizację wypowiedzi monologowej: 20% (8 pkt)

- język i styl wypowiedzi monologowej i dialogowej:

20% (8 pkt)

- meritum wypowiedzi dialogowej i przestrzeganie zasad

uczestniczenia w rozmowie: 20% (8 pkt).

Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi w części ustnej egzaminu maturalnego z języka polskiego znajdują się w Załączniku 1.

8

Egzamin pisemny- poziom podstawowy

sprawdza umiejętność

wykonywania na tekście nieliterackim

operacji dowodzących jego rozumienia

na różnych poziomach (część testowa)

oraz

tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej (wypracowanie)

w związku z tekstem literackim

zamieszczonym w arkuszu.

Zdający otrzymuje jeden arkusz egzaminacyjny.

Na rozwiązanie zadań z arkusza ma 170 minut i sam decyduje o rozłożeniu w czasie pracy nad testem

oraz wypracowaniem.9

Egzamin pisemny- poziom podstawowy

TEST

składa się z dwóch zestawów, z których każdy obejmuje:

- tekst lub dwa teksty (o charakterze popularnonaukowym, publicystycznym, politycznym);

łącznie nie więcej niż 500 słów

- wiązkę 5–7 zamkniętych i/lub otwartych zadań do tekstu

z miejscem na wpisanie odpowiedzi.

Łącznie w obu zestawach składających się na test znajdzie się 10–13 zadań zróżnicowanych pod względem formy

oraz sprawdzających różne kompetencje.Zdający rozwiązuje zadania w obu zestawach.

„Informator…” zawiera przykłady zadań z odpowiedziami i punktacją.

10

Egzamin pisemny- poziom podstawowy

WYPRACOWANIE

Część arkusza egzaminacyjnego,

w której sprawdza się

umiejętność tworzenia wypowiedzi argumentacyjnej,

zawiera dwa tematy wypracowania do wyboru

wymagające napisania:

• rozprawki problemowej,

• interpretacji tekstu poetyckiego.

11

Egzamin pisemny- poziom podstawowy

WYPRACOWANIE - rozprawka

• zadanie składa się z polecenia i tekstu epickiego lub dramatycznego

• rozprawka na poziomie podstawowym jest formą wypowiedzi pisemnej na podany temat; sprawdza zarówno umiejętność odbioru, analizy i interpretacji tekstu literackiego, jak i tworzenia własnej wypowiedzi

• wypracowanie nie może liczyć mniej niż 250 słów.

Jeśli dany tekst literacki jest fragmentem lektury oznaczonej w podstawie jako obowiązkowa, uczeń powinien także odwołać się

do całości utworu.

Szczegółowe wskazówki dotyczące liczby tekstów

i sposobu odwołania się do nich znajdują się w poleceniu.

Przykładowy temat rozprawki

Czy szczególne okoliczności mogą usprawiedliwić postępowanie

sprzeczne z podstawowymi zasadami etyki?

Rozważ problem i uzasadnij swoje zdanie, odwołując się

do fragmentu „Innego świata” Gustawa Herlinga-Grudzińskiego (fragment

podany) i do innych tekstów kultury.

Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

13

Egzamin pisemny- poziom podstawowy

WYPRACOWANIE - interpretacja tekstu poetyckiego

• zadanie składa się z polecenia i utworu poetyckiego lub jego fragmentu

• zadaniem zdającego jest uzasadnienie postawionej tezy/hipotezy interpretacyjnej za pomocą argumentów; uzasadnienie powinno znajdować potwierdzenie nie tylko w tekście, ale także w kontekstach (np. biograficznym, historycznoliterackim, filozoficznym, kulturowym)

• część argumentacyjna powinna zawierać różne ustalenia analityczne

• praca interpretacyjna winna zawierać wyprowadzone z tych ustaleń wnioski służące osiągnięciu głównego celu pracy, czyli zaprezentowaniu odczytania dzieła

• wypracowanie nie może liczyć mniej niż 250 słów.

14

Przykładowy temat wypracowania – interpretacja tekstu poetyckiego

Zinterpretuj podany utwór (wiersz Tadeusza Różewicza).

Postaw tezę interpretacyjną i uzasadnij ją.

Twoja praca powinna liczyć co najmniej 250 słów.

15

Egzamin pisemny- poziom podstawowy

OCENIANIE

• oceny egzaminu pisemnego dokonują egzaminatorzy OKE,

• łącznie można uzyskać 70punktów

- za część testową – 20 punktów

- za wypracowanie – 50 punktów

• w ocenie rozprawki najważniejszym kryterium jest: sformułowanie swojego stanowiska wobec problemu podanego w poleceniu i uzasadnienie stanowiska

• w ocenie interpretacji najważniejszym kryterium jest: sformułowanie koncepcji interpretacyjnej i uzasadnienie tezy interpretacyjnej

• za kryteria wspomagające w obu formach uznaje się: poprawność rzeczową, zamysł kompozycyjny, spójność lokalną tekstu, styl tekstu, poprawność językową, poprawność zapisu.

Szczegółowe kryteria oceniania wypowiedzi w części pisemnej egzaminu maturalnego z języka polskiego na poziomie podstawowym znajdują się w Załączniku 2.

16

Egzamin pisemny- poziom rozszerzony

sprawdza umiejętność dokonywania

wypowiedzi argumentacyjnej

lub

interpretacji porównawczej dwóch tekstów literackich wymagającej odniesienia się

do tekstu historycznoliterackiego albo teoretycznoliterackiego, albo krytycznoliterackiego.

Podczas egzaminu zdający otrzymuje jeden arkusz egzaminacyjny zawierający dwa tematy; wybiera jeden.

Na napisanie wypracowania zdający ma 180 minut.17

Egzamin pisemny- poziom rozszerzony

WYPRACOWANIE – wypowiedź argumentacyjna

• zadanie składa się z polecenia i tekstu krytycznoliterackiego lub historycznoliterackiego, lub teoretycznoliterackiego,

• w formie tej od ucznia wymaga się:

- zrozumienia załączonego do polecenia tekstu i określenia głównego problemu,

- rozważenia i oceny rozwiązania problemu, które przedstawił autor tekstu,

– odwołania się do załączonego tekstu oraz do wybranych przez ucznia tekstów kultury,

- przygotowania wypowiedzi pisemnej (np. w formie rozprawki lub szkicu).

Wypracowanie nie może liczyć mniej niż 300 słów.

Zdający korzysta odwołuje się także do różnorodnych kontekstów kulturowych.

18

Egzamin pisemny- poziom rozszerzony

WYPRACOWANIE – wypowiedź argumentacyjna

Formuła polecenia:

Znajdź i sformułuj problem, jaki podejmuje XYw poniższym tekście. Zajmij stanowisko wobecrozwiązania przyjętego przez autora, odwołując siędo tego tekstu oraz innych tekstów kultury.

Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.

„Informator…” zawiera przykłady tego typu zadań wraz z ich przykładowymi realizacjami.

19

Egzamin pisemny - poziom rozszerzonyWYPRACOWANIE

– interpretacja porównawcza utworów literackich

• zadanie składa się z polecenia i dwóch tekstów literackich (epickich albo lirycznych, albo dramatycznych) lub ich fragmentów; każdy z fragmentów musi mieć charakter autonomiczny

• forma wypowiedzi: dłuższa wypowiedź argumentacyjna.

Formuła polecenia: Dokonaj interpretacji porównawczej podanych utworów.

Twoja praca powinna liczyć co najmniej 300 słów.

20

„Alfabet kultury”

• teksty werbalne (oparte na słowie)

• teksty ikoniczne (oparte na obrazie)

• analiza i interpretacja ikonicznego tekstu kultury

na lekcjach języka polskiego i w zadaniach na egzaminie maturalnym

• zasoby ikonicznych tekstów kultury w Internecie.

21

Źródła otwartych zasobów online

• przeszukiwanie kolekcji

Biblioteki Narodowej

• tworzenie własnych kolekcji

opartych na jej zbiorach

• tworzenie notatek do obiektów

• dzielenie się z innymi

użytkownikami

• komentowanie w serwisach

społecznościowych

Cyfrowa Biblioteka Narodowa

http://www.polona.pl

Obiekty = zasoby polona.pl

Kolekcje użytkowników polona.pl

Subiektywny przegląd zasobów

HISTORIA LITERATURA MODA MUZYKA

NAUKA RELIGIA REMIKS SZTUKA [18+]

Otwarta Zachęta

- zasoby Narodowej Galerii

Sztuki „Zachęta”

• przeglądanie zbiorów online

• wyszukiwanie informacji

o artystach

o dziełach

o wystawach

• pobieranie materiałówhttp://otwartazacheta.pl

Kolekcje

Wikimedia Commons

• przeglądanie zbiorów online

• wyszukiwanie plików

graficznych

filmowych

dźwiękowych

• pobieranie plikówhttps://commons.wikimedia.org

Wykorzystanie zasobów

Wikimedia Commons

• przeglądanie katalogu otwartych

i darmowych zasobów dostępnych online:

grafik i zdjęć

wideo

muzyki

zasobów edukacyjnych

narzędzi

• wyszukiwanie po kategoriach

i licencjach

Wyszukiwarka otwartych

zasobów

http://otwartezasoby.pl

W jaki sposób można korzystać z cudzych

utworów?

Dozwolony użytek w edukacji - na co pozwala

prawo autorskie?

Przydatne materiały w serwisie

otwartezasoby.pl

Sprawy organizacyjne

Szkolenia dla nauczycieli języka polskiego na temat

nowej formuły egzaminu maturalnego z języka polskiego

• szkolenie dla nauczycieli z Częstochowy i powiatów: częstochowskiego, lublinieckiego, kłobuckiego

• termin dla wszystkich grup: od lutego do kwietnia 2014 r.

• szkolenie: 9 godzin dydaktycznych z wykorzystaniem licznych materiałów przygotowanych przez ORE

• 3 grupy, każda ok. 30 osób

• prowadzenie warsztatu: Grażyna Bochenkiewicz- nauczyciel konsultant (przygotowanie do szkolenia przez ORE i OKE)

• dokładniejsze informacje i zapisy pojawia się na stronie www. Ośrodka – na początku stycznia 2014 r.

Zapraszamy do zapisania się do newslettera

Grażyna Bochenkiewicz

bochenkiewicz@womczest.edu.pl

Katarzyna Wilk

katarzyna.wilk@womczest.edu.pl

Dziękujemy za uwagę.

Zapraszamy do dalszej współpracy.