Dziękujemy - batory.org.pl · Sprawozdanie 2004 5 O Fundatorze George Soros urodził się w 1930...

90
4

Transcript of Dziękujemy - batory.org.pl · Sprawozdanie 2004 5 O Fundatorze George Soros urodził się w 1930...

4

Fundacja im. Stefana Batorego

Sapie¿yñska 10 a

00-215 Warszawa

tel. |48 22| 536 02 00

fax |48 22| 536 02 20

[email protected]

www.batory.org.pl

Konto bankowe:

Bank Handlowy

I Oddzia³ Warszawa

81 1030 1016 0000 0000 6145 0000 (PLN)

75 1030 1016 0000 0000 6145 0011 (USD)

48 1030 1016 0000 0000 6145 0012 (EUR)

Opracowanie sprawozdania:

Anna Czajkowska

Danuta Sto³ecka

Opracowanie graficzne:

Marta Kusztra

Sk³ad:

TYRSA Sp. z o.o.

Warszawa, kwiecień 2005

Druk: Drukarnia AZ

ISSN 1234-7272

Dziękujemy wszystkim naszym współpracownikom

oraz darczyńcom z Polski i z zagranicy – dzięki Waszej pomocy

możemy prowadzić naszą działalność.

5Sprawozdanie 2004

5Sprawozdanie 2004

O Fundatorze

George Soros urodził się w 1930 roku w Budapeszcie, w wieku lat siedemnastu wyemi-grował do Anglii, gdzie ukończył London School of Economics. Po przyjeździe do Stanów Zjednoczonych w 1956 roku zajął się inwestowaniem na rynku kapitałowym, odnosząc wiel-ki sukces finansowy. Obecnie jest prezesem Soros Fund Management LCC, firmy zarządzają-cej prywatnymi inwestycjami, pełniącej rolę głównego doradcy Quantum Group of Funds, do której należy Quantum Fund, uważany przez lata za najskuteczniejszy fundusz inwesty-cyjny na świecie.

Studiując w London School of Economics George Soros poznał twórczość Karla Poppera, która wywarła duży wpływ na jego poglądy oraz późniejszą działalność filantropijną. Swo-ją pierwszą fundację – Open Society Fund – założył w 1979 roku w Nowym Jorku, następne: w 1984 roku na Węgrzech i w 1987 roku w ówczesnym Związku Radzieckim. W 1988 roku w Polsce powstała Fundacja im. Stefana Batorego. Obecnie założone przez Sorosa instytu-cje filantropijne działają w ponad 50 krajach Europy Środkowej i Wschodniej, w Azji, Afryce, Ameryce Południowej i w Stanach Zjednoczonych. Fundacje te, wspierając różnorodne ini-cjatywy edukacyjne i kulturalne, a także przedsięwzięcia związane z restrukturyzacją gospo-darki, pomagają w budowie instytucji społeczeństwa otwartego. George Soros jest również założycielem Uniwersytetu Środkowoeuropejskiego (Central European University) powstałe-go w 1992 roku w Budapeszcie.

George Soros jest autorem licznych artykułów traktujących o politycznych i gospodar-czych zmianach w Europie Wschodniej i w krajach byłego Związku Radzieckiego. Jest też au-torem ośmiu książek: Alchemy of Finance, 1987 (polskie wydanie: Alchemia finansów, SIW Znak, Kraków 1996), Opening of Soviet System, 1990, Underwriting Democracy, 1991, Soros on Soros: Staying Ahead of the Curve, 1995 (polskie wydanie: Soros o sobie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998), The Crisis of Global Capitalism, 1998 (polskie wydanie: Kry-zys światowego kapitalizmu, Wydawnictwo Muza, Warszawa 1999), Open Society. Reforming Global Capitalism, 2000, George Soros on Globalisation, 2002 oraz The Bubble of America Su-premacy, 2004.

George Soros został uhonorowany tytułem doktora honoris causa przez New School of So-cial Research (Nowy Jork) i Oxford University w 1980 roku, a w 1991 roku przez Budapesztań-ski Uniwersytet Ekonomiczny i Yale University. Uniwersytet w Bolonii nadał mu w 1995 roku najwyższe odznaczenie, Laurea Honoris Causa, w uznaniu jego zasług w szerzeniu idei spo-łeczeństwa otwartego, zaś „Gazeta Wyborcza” przyznała mu tytuł Człowieka Roku 2000 za działania na rzecz społeczeństwa obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej.

6 7Sprawozdanie 2004

O Fundacji

Fundacja im. Stefana Batorego – zarejestrowana przez Sąd Rejonowy Warszawa-Praga dnia

7 maja 1988 roku – jest niezależną, niedochodową organizacją pozarządową, posiadającą status

organizacji pożytku publicznego. Celem Fundacji Batorego jest budowa społeczeństwa obywatel-

skiego – społeczeństwa ludzi świadomych swych praw i obowiązków, aktywnie uczestniczących

w życiu publicznym, odpowiedzialnych za siebie i za swoją wspólnotę.

Podstawowe zadania, wokół których skupiają się działania Fundacji Batorego to:

n wspieranie inicjatyw obywatelskich

Aktywność obywateli jest niezbędnym warunkiem rozwoju demokratycznego państwa. Fun-

dacja wspiera niezależne organizacje pozarządowe, które podejmują działania tam, gdzie rola

lub możliwości państwa są niewystarczające. Jako jedyni w Polsce udzielamy dotacji nie tylko

na poszczególne projekty, ale i na długofalowe działania programowe i na wzmocnienie orga-

nizacji: planowanie strategiczne, poprawę zarządzania, budowę stabilności finansowej. Wspie-

ramy inicjatywy społeczne, które angażują obywateli w życie publiczne i przyczyniają się do wy-

równywania szans grup społecznie słabszych lub upośledzonych.

n dostêp do prawa i kontrola spo³eczna

Jesteśmy przekonani, że demokracja nie może dobrze funkcjonować bez znajomości i posza-

nowania prawa przez wszystkich obywateli oraz bez społecznej kontroli władz. Dlatego wspie-

ramy działania zapewniające obywatelom dostęp do informacji i pomocy prawnej oraz wymia-

ru sprawiedliwości. Pomagamy w realizacji programów edukacji prawnej i obywatelskiej. Upo-

wszechniamy wiedzę prawną i metody społecznej kontroli instytucji publicznych. Działamy na

rzecz ograniczenia korupcji oraz obrony praw jednostki przed nadużyciami ze strony władzy.

n pomoc i wspó³praca miêdzynarodowa

Demokracja w naszym kraju jest młoda. Pamiętamy jeszcze, jak trudne były początki – dlatego

pomagamy w procesie demokratyzacji sąsiadom ze Wschodu – szczególnie na Białorusi i Ukra-

inie. Wspieramy działania sprzyjające wymianie doświadczeń związanych z przemianami po-

litycznymi i społecznymi. Realizujemy projekty, których celem jest budowa dobrych relacji są-

siedzkich ze Wschodem i Zachodem. Włączamy się w debatę o przyszłości wspólnej Europy.

Działamy na rzecz zwiększenia roli inicjatyw obywatelskich w stosunkach między narodami,

w propagowaniu zasad demokracji i poszanowania praw człowieka.

6 7Sprawozdanie 2004

O Fundacji

Podstawową metodą pracy Fundacji jest przekazywanie dotacji organizacjom działającym

na rzecz dobra publicznego. W roku 2004 przekazaliśmy 363 dotacje dla instytucji i organizacji,

49 dotacji indywidualnych i grupowych na koszty podróży 213 osób, które brały udział w zagra-

nicznych przedsięwzięciach, oraz 11 nagród – na łączną kwotę 14,5 miliona złotych.

Realizujemy też rozmaite przedsięwzięcia: jesteśmy gospodarzami publicznych debat na tema-

ty związane z polityką, problematyką społeczną i stosunkami międzynarodowymi; wydajemy pu-

blikacje, prowadzimy badania i kampanie społeczne, organizujemy konferencje, seminaria i szko-

lenia. Na te działania w roku 2004 przeznaczyliśmy 4 miliony złotych.

Obok programów prowadzonych przez Fundację, w 2004 roku funkcjonowały także programy,

które powierzyliśmy innym organizacjom wraz z funduszami na ich realizację. Są to:

n Fundusz ProBonus – program adresowany do organizacji zajmuj¹cych siê wspieraniem trzeciego

sektora, wspó³finansowany przez Fundacje Forda i Motta, prowadzony przez Fundacjê Rozwoju

Spo³eczeñstwa Obywatelskiego (fundusze przyznane na lata 2004–2006)

n Przedstawicielstwo polskich organizacji pozarz¹dowych w Brukseli – program wspierający

przygotowanie polskich organizacji do aktywnego udziału w procesie integracji europejskiej,

prowadzony przez Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych (fundusze przyzna-

ne na lata 2004–2005)

n Fundusz dla Kobiet – program dotacji na inicjatywy kobiece, współfinansowany przez Funda-

cję Forda i przekazany Ośrodkowi Informacji Środowisk Kobiecych OŚKA (fundusze przyznane

na lata 2003–2006)

n Kultura w œrodowiskach lokalnych – program wspierania kultury na wsi i w małych miastach

prowadzony i współfinansowany przez Fundację Wspomagania Wsi (fundusze przyznane na

lata 2003–2004)

n Historia bliska – konkurs historyczny dla młodzieży prowadzony przez Fundację Ośrodka Kar-

ta (fundusze przyznane na lata 2003–2006)

n Witryna Czasopism – program wspierania czasopism kulturalnych prowadzony przez Fundację

Otwarty Kod Kultury (fundusze przyznane na lata 2003–2005)

n Artyœci w akcji. Sztuka dla harmonii spo³ecznej – program wykorzystujący działania artystyczne

w pracy z trudną młodzieżą, współfinansowany przez Europejską Fundację Kultury i Fun-

dację Evensa, prowadzony przez Stowarzyszenie Wybrzeżak (fundusze przyznane na lata

2003–2004)

8 9Sprawozdanie 2004

O Fundacji

n Starszy brat, starsza siostra – program pomocy dzieciom zaniedbanym, przekazany Fundacji

Starszy Brat, Starsza Siostra (fundusze przyznane na lata 2003–2005)

n Pierwszy krok – program pomocy dzieciom romskim w podjęciu nauki w szkołach podstawo-

wych, przekazany Małopolskiemu Towarzystwu Oświatowemu (fundusze przyznane na lata

2003–2005)

n Stypendia wschodnie – współfinansowany przez Fundację na rzecz Nauki Polskiej program sty-

pendialny dla naukowców z Europy Środkowowschodniej, prowadzony przez Fundację Popiera-

nia Nauki – Kasę im. Józefa Mianowskiego (fundusze przyznane na lata 2003–2004)

W swojej działalności Fundacja Batorego przestrzega zasad przejrzystości i otwartości. Stosu-

jemy jasne procedury podejmowania decyzji i przyznawania dotacji. Opieramy się na rekomen-

dacjach komisji ekspertów, które opiniują wnioski i proponują sposób rozdziału funduszy. Nasze

coroczne sprawozdanie finansowe poddane jest audytowi zewnętrznemu. O wszystkich działa-

niach, a także o możliwości ubiegania się o dotacje informujemy na bieżąco na stronie interne-

towej www.batory.org.pl.

8 9Sprawozdanie 2004

Nasi darczyñcy

W 2004 roku otrzymaliśmy fundusze z Open Society Institute (Instytut Społeczeństwa Otwar-

tego), finansowanego przez George’a Sorosa. Były one znacznie mniejsze niż w latach ubiegłych,

lecz w dalszym ciągu stanowiły znaczącą pozycję w budżecie Fundacji. W naszych działaniach

wspierają nas także inne polskie i zagraniczne instytucje i osoby prywatne.

Z dotacji przyznanej przez Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe (Fundacja Spo-

łeczeństwa Obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej) kontynuowaliśmy zaplanowany

na lata 2003–2006 Program Trzeci Sektor. Ze środków otrzymanych z Fundacji Forda prowadzi-

my zaplanowany na lata 2003–2009 Program Inicjatyw Obywatelskich w Europie Wschodniej. Na-

szym partnerem jest też Fundacja im. Roberta Boscha, która zainicjowała i od 2002 roku finansuje

program współpracy polsko-niemieckiej Partnerstwo Miast i Obywateli oraz uruchomiony w 2004

roku program Partnerstwo Inicjatyw Społecznych, wspierający polsko-niemiecko-rosyjskie projek-

ty współpracy w Obwodzie Kaliningradzkim.

Nasze działania w sferze współpracy międzynarodowej współfinansowane były w 2004 roku

m.in. przez: Polish-American-Ukrainian Cooperation Initiative PAUCI (Inicjatywa Współpracy Pol-

sko-Amerykańsko-Ukraińskiej PAUCI) i Canadian International Development Agency – Official De-

velopment Assistance in Central Europe CIDA-ODACE (Kanadyjska Agencja Rozwoju Międzynarodo-

wego CIDA-ODACE). Konferencja „Nowa geopolityka Europy Środkowej i Wschodniej. Między Unią

Europejską a Stanami Zjednoczonymi” współfinansowana była przez Fundację im. Roberta Boscha

i Oracle Polska; wsparcia udzieliły również Ambasada Francuska i Hines Polska. W realizacji za-

dań podejmowanych przez Program Przeciw Korupcji pomogły finansowo Ambasady Stanów Zjed-

noczonych i Królestwa Niderlandów. Na konferencję na temat alkoholizmu, organizowaną przez

Regionalny Program Przeciwdziałania Uzależnieniom, otrzymaliśmy fundusze z TAG The Amster-

dam Group i International Center for Alcohol Policies.

Na projekty wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży otrzymaliśmy fundusze m.in.

od firmy Levi Strauss & Co. i towarzystwa ubezpieczeniowego Commercial Union Polska, od bel-

gijskiej Fundacji Evensa oraz od darczyńców indywidualnych, m.in. od państwa Helen i Petera Ma-

xwellów, prywatnego darczyńcy pragnącego pozostać anonimowym, z którego darowizny utwo-

rzony został Fundusz K, a także z wpłat 1% podatku dochodowego. Darowizny rzeczowe na Pro-

gram Równych Szans przekazały nam: Talens Polska i Wydawnictwo Literackie.

10 11Sprawozdanie 2004

Nasi darczyñcy

Podobnie jak w latach poprzednich, prowadziliśmy Fundusz Charytatywny Commercial Union,

firmy współpracującej z nami od 1996 roku, finansując z przekazanych środków wskazane przez

darczyńcę przedsięwzięcia, związane z niesieniem pomocy dzieciom chorym i potrzebującym opieki

oraz z działalnością oświatową i edukacyjną. Dochody z inwestowania utworzonego w 2002 roku

wieczystego Funduszu M ufundowanego przez prywatnego darczyńcę przeznaczaliśmy – zgod-

nie z wolą Fundatora – na pomoc dla dzieci chorych i niepełnosprawnych, wyrównywanie szans

i ochronę zdrowia. Kolejny rok administrowaliśmy powierzonym nam Funduszem im. Beaty Paw-

lak, z którego – zgodnie z ostatnią wolą Fundatorki – finansowana jest doroczna nagroda dla au-

tora najlepszego tekstu na temat innych kultur, religii i cywilizacji.

W roku 2004 kontynuowaliśmy rozpoczętą dwa lata wcześniej budowę kapitału wieczystego,

który stworzyć ma podstawę finansowania naszej działalności w latach następnych. Nasze wysiłki

zmierzające do utworzenia kapitału wieczystego i pozyskania nowych źródeł finansowania dzia-

łalności Fundacji wspierały w roku 2004 Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe oraz

Fundacja Charlesa Stuarta Motta.

Wszystkim naszym darczyńcom serdecznie dziękujemy!

Dzięki Waszej pomocy możemy pomagać innym!

10 11Sprawozdanie 2004

RadaPrzewodnicz¹caAnna Radziwi³³historyk

Cz³onkowie

Jan Krzysztof Bieleckiprezes zarządu Banku Pekao S.A.,były premier RP

Bogdan Borusewiczhistoryk

Wojciech Fibakprzedsiêbiorca

prof. Bronis³aw Geremekdeputowany Parlamentu Europejskiego,by³y minister spraw zagranicznych RP

prof. Leszek Ko³akowskifilozof, Oxford University

prof. Marcin Królhistoryk idei, Uniwersytet Warszawski, redaktor naczelny miesięcznika „Res Publica Nowa”

Olga Krzy¿anowskalekarz, Senator RP

prof. Krzysztof Michalskifilozof, dyrektor Instytutu Nauk o Cz³owieku w Wiedniu

dr Andrzej Olechowskiekonomista, by³y minister spraw zagranicznych RP

prof. Zbigniew Pe³czyñskipolitolog, Oxford University

ks. bp Tadeusz PieronekPapieska Akademia Teologicznaw Krakowie

prof. Andrzej Rapaczyñskiprawnik, Columbia University

prof. Hanna Suchockaprawnik, by³a premier RP(cz³onkostwo zawieszone na czas pe³nienia misji dyplomatycznej)

prof. Stanis³aw Welliszekonomista, Columbia University

Zarz¹dPrezesAleksander Smolarpolitolog, Narodowe Centrum Badañ Naukowych (CNRS), Pary¿

Cz³onkowie

Klaus Bachmann (od czerwca 2004)publicysta, politolog, Centrum Studiów Niemieckichi Europejskich im. Willy Brandta Uniwersytetu Wrocławskiego

Nathalie Bolgert konsultant finansowy, Polsko-Amerykañski Fundusz Po¿yczkowyInicjatyw Obywatelskich (PAFPIO)

dr Miros³awa Grabowska socjolog, Instytut Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego

prof. Jacek Kochanowiczekonomista, Uniwersytet Warszawski

Jaros³aw Kurskidziennikarz „Gazety Wyborczej”

Grzegorz Lindenberg (do czerwca 2004)konsultant ds. mediów

prof. Andrzej Rychard (od czerwca 2004)socjolog, Instytut Filozofii i Socjologii PAN

prof. Andrzej Ziabicki chemik, Instytut Podstawowych Problemów Techniki PAN

Fundacja im. Stefana Batorego

12 13Sprawozdanie 2004

Fundacja im. Stefana Batorego

Zespół

Dyrektor fundacji Anna Rozicka

ProgramyJakub Boratyńskidyrektor programowyLidia Kuczmierowskadyrektor programowyGrażyna Kopińskadyrektor Programu Przeciw KorupcjiEwa Woydyłło-Osiatyńska dyrektor Regionalnego Programu Przeciwdziałania Uzależnieniom

Justyna BlinowskaProgram Społeczeństwa Obywatelskiego,Program Trzeci Sektor,Program Partnerstwo Miast i ObywateliGrażyna CzubekProgram Przeciw KorupcjiGrzegorz GromadzkiProgram Współpracy MiędzynarodowejPiotr HalbersztatProgram Równych Szans Katarzyna KaczkowskaProgram Edukacji Prawneji Program Inicjatyw SpołecznychMarta KindlerProgram Przeciw KorupcjiAgnieszka KomorowskaProgram Inicjatyw Obywatelskichw Europie WschodniejPiotr KosiewskiProgram Współpracy MiędzynarodowejMonika MazurczakProgram Inicjatyw Obywatelskichw Europie WschodniejMałgorzata PrejznerRegionalny Program Przeciwdziałania UzależnieniomSylwia SobiepanProgram Wschód-Wschód,Program Inicjatyw Obywatelskichw Europie WschodniejKarolina StawickaProgram Współpracy Międzynarodowej Ewa StyperekProgram Społeczeństwa Obywatelskiego,Program Trzeci SektorRobert SzczęsnyProgram Inicjatyw Obywatelskichw Europie WschodniejGrzegorz WiaderekProgram Edukacji Prawnej,Program Trzeci SektorSylwia Maksim-WójcickaProgram Społeczeństwa Obywatelskiego,Program Trzeci Sektor,Program Równych Szans

Joanna ZałuskaProgram Społeczeństwa Obywatelskiego

Informacja i rozwójEwa Kulik-Bielińska dyrektorDanuta StołeckaOlga Katarzyna Szotkowska

SekretariatKarolina OczkowiczJoanna Sieniawska

Księgowość i finanseAlina Muzińska dyrektor finansowyKrystyna GrzeszkiewiczDanuta MinginTeresa Zagrodzka

AdministracjaGrażyna Rutkowska dyrektor administracyjnyKarolina PłatekAndrzej Wydrych Tomasz Ostrowski administrator sieci

12 13Sprawozdanie 2004

Debaty Fundacji Batorego

Debaty Fundacji są próbą stworzenia niezależnego miejsca spotkań i dyskusji przedstawicie-

li świata polityki, ekspertów i dziennikarzy. Od wielu lat organizujemy konferencje i dyskusje po-

święcone przemianom w Polsce, problematyce międzynarodowej, polityce zagranicznej naszego

kraju oraz sytuacji w Europie Środkowo-Wschodniej. Naszym celem było i jest inicjowanie publicz-

nej debaty na tematy istotne dla przyszłości naszego państwa i przyszłości regionu.

Polska polityka zagraniczna – kontynuacja czy zerwanie?5 lutego 2004Debatę prowadził Aleksander Smolar, prezes zarządu Fundacji Batorego.

Paneliści: Lena Kolarska-Bobińska, dyrektor Instytutu Spraw Publicznych, Tadeusz Mazowiecki,

b. premier RP, Andrzej Olechowski, b. minister spraw zagranicznych RP, Dariusz Rosati, b. mini-

ster spraw zagranicznych RP. Debatę podsumował Włodzimierz Cimoszewicz, minister spraw za-

granicznych RP.

Po przystąpieniu do NATO w 1999 roku, w maju 2004 roku uzyskaliśmy pełne prawa członkow-

skie w Unii Europejskiej. Nasze zdecydowane opowiedzenie się po stronie Stanów Zjednoczonych

w kryzysie irackim nagle i dość niespodziewanie uczyniło z Polski uczestnika polityki nie tylko re-

gionalnej i europejskiej, ale również globalnej. Stanowisko w sprawie wojny w Iraku, zaangażo-

wanie militarne w trakcie i po zwycięskiej operacji wojskowej, doprowadziło do wyraźnego ochło-

dzenia stosunków z dotychczas najbliższymi sojusznikami Polski w Europie. Wielkim osiągnięciem

polityki po 1989 roku było ułożenie dobrych relacji z naszymi sąsiadami. Obecny nienajlepszy stan

stosunków z Niemcami zdaje się mieć swoje źródła, chociaż nie wyłącznie, w wyżej wspomnia-

nych czynnikach. Pilnej refleksji wymaga również stan naszych stosunków z innymi państwami re-

gionu, w tym z członkami Grupy Wyszehradzkiej, zwłaszcza w świetle polskich aspiracji do prze-

wodzenia w regionie. Uczestnicy debaty rozmawiali o tym, jak zmiana międzynarodowego usytu-

owania Polski może wpłynąć na nasz udział w kształtowaniu przyszłej polityki zagranicznej Unii,

w tym przede wszystkim jej wschodniego wymiaru.

Cykl debat Czy Unia Europejska zbawi Polskę?

W przededniu wejścia Polski do Unii Europejskiej nastroje towarzyszące temu wydarzeniu zmieni-

ły się dramatycznie. Po pogodnej, pełnej optymizmu atmosferze poprzedzającej referendum, na-

14 15Sprawozdanie 2004

Debaty Fundacji Batorego

stąpił czas wahań, momentami niechęci czy wrogości w stosunku do Unii. W tej sytuacji w kwiet-

niu 2004 rozpoczęliśmy cykl debat Czy Unia Europejska zbawi Polskę? Naszym celem było przy-

wrócenie równowagi w ocenach korzyści i ewentualnych zagrożeń wynikających z przystąpienia

do Unii dla naszych interesów, rozpatrywanie ich na różnych poziomach: szans rozwoju, ucywi-

lizowania instytucji państwa i prawa, otwartości granic i masowego przypływu kapitału, otwar-

tości Europy dla pracowników, dla studentów, dla myśli i twórczości. W gronie wybitnych polity-

ków, specjalistów, uczestników życia publicznego dyskutowaliśmy nad różnymi „za” i „przeciw”

wejścia do Unii.

Państwo, prawo, społeczeństwo5 kwietnia 2004Debatę prowadził Aleksander Smolar, prezes zarządu Fundacji Batorego.

Paneliści: Michał Boni, b. minister pracy i polityki socjalnej, Ludwik Dorn, poseł na Sejm RP, Pra-

wo i Sprawiedliwość, Michał Kleiber, minister nauki i przewodniczący Komitetu Badań Nauko-

wych, Ewa Łętowska, Sędzia Trybunału Konstytucyjnego, b. rzecznik praw obywatelskich, Mi-

rosława Marody, socjolog, pracownik Instytutu Socjologii PAN, Marek Safjan, Prezes Trybuna-

łu Konstytucyjnego.

Dyskusja dotyczyła wpływu Unii na nasze instytucje pozagospodarcze: na państwo, na prawo

i – w konsekwencji – na nasze społeczeństwo. Dyskutanci w swoich wypowiedziach odnosili

się do następujących kwestii: Jak przekazywanie Unii części suwerenności państwowej wpły-

nie na sposób działania państw członkowskich? Czy funkcjonowanie instytucji unijnych stano-

wi zagrożenie dla państw narodowych, czy też przeciwnie, będzie sprzyjało ich umocnieniu?

Jaki wpływ ma obecnie Unia i jaki będzie miała w przyszłości na kształt prawa i jego stosowa-

nie: na obronę praw obywateli, na gwarancje praw jednostek i mniejszości? Jak prawo euro-

pejskie i unijne instytucje będą wymuszać większą sprawność, przejrzystość naszego sądow-

nictwa, policji, administracji?

Szanse gospodarcze26 kwietnia 2004 Debatę prowadził Aleksander Smolar, prezes zarządu Fundacji Batorego.

Paneliści: Leszek Balcerowicz, prezes Narodowego Banku Polskiego, Janusz Lewandowski, po-

seł na Sejm RP, Platforma Obywatelska, Dariusz Rosati, b. minister spraw zagranicznych RP,

b. członek Rady Polityki Pieniężnej, Włodzimierz Grudziński, prezes Banku BISE S.A., prof. Jan

Winiecki, ekonomista.

Dyskutanci odpowiadali na pytania: Czy przystąpienie do Unii Europejskiej stwarza dla polskiej

gospodarki szanse, czy jest dla niej zagrożeniem? Czy polskie przedsiębiorstwa podołają unij-

nej konkurencji, czy damy sobie radę na rynku unijnym i jakie korzyści mogą wyniknąć z przy-

stąpienia do UE? Rozmówcy byli zgodni co do tego, że samo przystąpienie do UE nie daje gwa-

rancji sukcesu i że wiele zależy od nas samych, od pomyślnego przeprowadzenia niezbędnych

reform i racjonalnego wykorzystania pomocy unijnej. Silnie uregulowana gospodarka UE stwa-

rza niekiedy bariery wzrostu gospodarczego, jednak Polska, już jako kraj członkowski, będzie

miała wpływ na przyjęte w Unii reguły gospodarowania, powinna być aktywnym partnerem,

14 15Sprawozdanie 2004

Debaty Fundacji Batorego

inicjatorem zmian i reform. Większa konkurencja na unijnym rynku, zdaniem dyskutantów, jest

korzystna zarówno dla konsumentów, jak i dla przedsiębiorstw. Polscy przedsiębiorcy wiedzą

jak działać w nowych warunkach, są do zmian przyzwyczajeni, potrafią ocenić swoje szanse

i stawić czoło wyzwaniom na rynku europejskim.

Cele Unii, cele Polski17 maja 2004Debatę prowadził Aleksander Smolar, prezes zarządu Fundacji Batorego.

Paneliści: Tadeusz Mazowiecki, b. premier RP, Krzysztof Michalski, filozof, dyrektor Instytutu

Nauk o Człowieku w Wiedniu, Zbigniew Nosowski, redaktor naczelny miesięcznika „Więź”, Wik-

tor Osiatyński, prawnik, konstytucjonalista, Sławomir Sierakowski, redaktor naczelny kwartal-

nika „Krytyka Polityczna”.

W kontekście toczącej się w mediach dyskusji o preambule Konstytucji Europejskiej, prowadzą-

cy debatę Aleksander Smolar postawił dyskutantom pytanie: Na ile ważne jest odniesienie do

wartości chrześcijańskich w politycznej konstytucji wspólnoty, w której mieszkają przecież lu-

dzie odlegli od chrześcijaństwa czy też wyznawcy innych religii? Czy może powinno być jednak

tak, że wspólnota państw Europy tworzona będzie w oparciu o formalne reguły rynku i prawa?

Problemem najważniejszym dla wszystkich rozmówców było to, jak „tchnąć ducha” w budowa-

ną wspólnotę europejską, jak sprawić, by społeczeństwa poczuły się tą wspólnotą, jak zaanga-

żować ludzi, by czuli się częścią ważnej i żywej społeczności, by wszystkie negocjowane doku-

menty były dokumentami istotnymi dla obywateli państw członkowskich Unii.

Problemy bezpieczeństwa24 czerwca 2004Debatę prowadził Aleksander Smolar, prezes zarządu Fundacji Batorego.

Paneliści: Bolesław Balcerowicz, generał dywizji w stanie spoczynku, Akademia Obrony Naro-

dowej, Antoni Podolski, Centrum Stosunków Międzynarodowych, b. doradca Sejmowej Komi-

sji ds. Kontroli Służb Specjalnych, Adam Rotfeld, podsekretarz stanu w Ministerstwie Spraw Za-

granicznych RP, Zbigniew Siemiątkowski, b. szef Agencji Wywiadu, poseł na Sejm RP, Sojusz Le-

wicy Demokratycznej.

Problemy bezpieczeństwa w dzisiejszym świecie wykraczają daleko poza kwestię ochrony przed

możliwą agresją zewnętrzną. To także kwestie bezpieczeństwa wewnętrznego. Uczestnicy de-

baty próbowali odpowiedzieć na pytanie, czy w obu tych wymiarach – zarówno wewnętrz-

nym jak i zewnętrznym – członkostwo w Unii będzie naszemu bezpieczeństwu sprzyjać. Wszy-

scy zgadzali się, że rozszerzenie Unii Europejskiej postawiło kraje członkowskie przed nowy-

mi wyzwaniami w sferze ochrony bezpieczeństwa ich obywateli: terroryzmem międzynarodo-

wym, słabością aparatów państwowych w krajach biednych, a także niekontrolowanym rozprze-

strzenianiem broni masowego rażenia. Uznali też, że wypracowanie mechanizmów współpracy

w zapewnieniu bezpieczeństwa w Europie jest niezbędne wobec nowych, globalnych zagrożeń.

I choć w poszerzonej Unii Europejskiej działa już wiele instytucji współpracy międzynarodowej

mających zapewnić bezpieczeństwo, konieczna jest jednak także współpraca z NATO. Ważne

16 17Sprawozdanie 2004

jest, by – po zakwestionowaniu przywództwa Stanów Zjednoczonych w Sojuszu Północnoatlan-

tyckim – Unia Europejska i NATO wypracowały nowy model partnerstwa.

Cykl debat Kryzys państwa i drogi wyjścia

W roku 2004 kontynuowaliśmy cykl debat o kryzysie państwa.

Wyrazem kryzysu państwa jest narastający negatywny stosunek do przemian ustrojowych po 1989

roku. Nie ulega wątpliwości, że pogłębia się nieufność społeczeństwa wobec elit politycznych,

a także autorytetów poza polityką. Poczucie kryzysu ma różne źródła, przede wszystkim tkwią one

jednak w sposobie funkcjonowania instytucji państwa, partii politycznych, prawa, w związkach sfe-

ry polityki i sfery biznesu, w powiązaniach i napięciach występujących między polityką a media-

mi. Ważną rolę odgrywa stosunek partii i polityków do państwa i społeczeństwa, proces selekcji

klasy politycznej, słabość mechanizmów kontroli, którym poddana jest nasza polityka etc. W gro-

nie polityków rożnych orientacji, ludzi nauki, biznesu i dziennikarzy, tych, którzy podzielają nie-

pokój, szukaliśmy odpowiedzi na pytanie o drogi wyjścia z kryzysu.

Demokracja delegowana – szansa czy zagrożenie dla demokracji? 22 stycznia 2004Debatę prowadził Aleksander Smolar, prezes zarządu Fundacji Batorego.

Paneliści: Leszek Balcerowicz, Prezes Narodowego Banku Polskiego, Marcin Król, redaktor na-

czelny miesięcznika „Res Publica Nowa”, Mirosław Wyrzykowski, Sędzia Trybunału Konstytucyj-

nego, Andrzej Zoll, Rzecznik Praw Obywatelskich.

Demokracja delegowana to tworzenie instytucji, które choć powstały w wyniku procesu demo-

kratycznego, w swoim działaniu są od niego izolowane. Instytucje takie są podporządkowane

wyłącznie celom i zadaniom sobie właściwym, ustalonym w konstytucyjnym akcie ich powo-

łania. Ich mnożenie wynika z przekonania, że skuteczne działanie demokracji wymaga rygory-

stycznego wyznaczenia granic dla procesu demokratycznego, wyłączenia pewnych ważnych sfer

życia zbiorowego z walki politycznej. Takich instytucji w Polsce jest kilka: Trybunał Konstytu-

cyjny, Rada Polityki Pieniężnej, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji. Problem delegowania pew-

nych obszarów demokracji budzi jednak liczne wątpliwości – zarówno natury filozoficznej – co

do samych zasad demokracji i jej ograniczeń, jak i praktycznej, jeżeli chodzi o skutki działania

instytucji nie podporządkowanych na co dzień „woli ludu” wyrażonej przez parlament. Wątpli-

wości te uczyniliśmy przedmiotem naszej dyskusji.

Jak naprawić politykę?13 września 2004Debatę prowadził Aleksander Smolar, prezes zarządu Fundacji Batorego.

Paneliści: Marek Borowski, marszałek Sejmu RP, Jacek Kurczewski, socjolog, Uniwersytet War-

szawski, Radosław Markowski, dyrektor Instytutu Nauk Politycznych, Donald Tusk, wicemarsza-

łek Sejmu RP, Platforma Obywatelska, Jacek Żakowski, publicysta, tygodnik „Polityka”.

Debaty Fundacji Batorego

16 17Sprawozdanie 2004

W społeczeństwie zdaje się dominować nieufność, poczucie oddalenia, wyobcowania elit rzą-

dzących, mamy też kłopoty z szacunkiem dla polityków, dla procesów i procedur demokratycz-

nych. Źródłem tego stanu rzeczy jest niska ocena zarówno skuteczności polityki, jak i kwalifika-

cji fachowych i moralnych klasy politycznej. Uczestnicy debaty dyskutowali o tym, co ten Sejm

i obecny rząd mogą i powinny jeszcze uczynić dla naprawiania naszej polityki i dla odbudowa-

nia zaufania społecznego, o granicach polityki: Jakie powinny być, by nie odbierać obywatelom

prawa głosu i nie ograniczać wolności? Jak zapewnić efektywność, przejrzystość i konieczną kon-

trolę w podstawowych instytucjach państwa? Jaka powinna być ordynacja wyborcza.

Media i demokracja 25 października 2004 Debatę prowadził Aleksander Smolar, prezes zarządu Fundacji Batorego.

Paneliści: Jerzy Baczyński, redaktor naczelny tygodnika „Polityka”, Jan Dworak, prezes Zarzą-

du Telewizji Polskiej, Helena Łuczywo, zastępca redaktora naczelnego „Gazety Wyborczej”, Jan

Skórzyński, zastępca redaktora naczelnego „Rzeczpospolitej”.

Wobec słabości władzy ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, media w Polsce odgrywa-

ją olbrzymią rolę w dochodzeniu prawdy o funkcjonowaniu sfery polityki i instytucji państwa.

Zastanawialiśmy się więc, jaki jest bilans ich dokonań i szukaliśmy odpowiedzi na inne ważne

pytania: Czy media nie ulegają manipulacji ze strony środowisk politycznych, służb specjalnych

czy lobbystów? Czy mają ambicje wpływania na proces polityczny albo nawet na instytucjonal-

ny kształt demokracji w naszym kraju, promując pewne koncepcje, osobistości polityczne lub

partie? Czy nie sprzyjają wzrostowi populizmu w polityce?

Polska samorządowa. Bilans nadziei, obaw i wątpliwości29 listopada 2004Debatę prowadził Aleksander Smolar, prezes zarządu Fundacji Batorego.

Paneliści: Witold Gintowt-Dziewałtowski, poseł na Sejm RP, Sojusz Lewicy Demokratycznej, Lech

Kaczyński, Prezydent m.st. Warszawy, Marek Kuchciński, poseł na Sejm RP, Prawo i Sprawiedliwość,

Michał Kulesza, b. Pełnomocnik Rządu ds. Reformy Administracji Publicznej, Jerzy Regulski, pre-

zes Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej.

Przekazanie znacznej części władzy samorządom terytorialnym było jedną z wielkich nadziei pol-

skich przemian po roku 1989, dzisiaj jednak problemy związane z ich funkcjonowaniem znalazły

się w cieniu. Jaka jest ocena ich dokonań na półmetku kadencji? Jak obecna sytuacja ma się do

oczekiwań? Na ile możemy mówić o osiągnięciach? To garść pytań, na które próbowali odpowie-

dzieć dyskutanci.

Cykl wykładów O naprawie Rzeczpospolitej

Obywatele nisko oceniają skuteczność polityki, zła jest opinia o kwalifikacjach fachowych i moral-

nych klasy politycznej, chociaż są oczywiście wielkie różnice w popularności i w szansach wybor-

czych różnych formacji. Sondaże wskazują na wysoki poziom nieufności, poczucie oddalenia, wy-

Debaty Fundacji Batorego

18 19Sprawozdanie 2004

obcowania elit rządzących. Ta sytuacja rodzi poważne zagrożenia – nie tylko kwestionuje się au-

torytet polityków, ale duża część obywateli zdaje się żywić wątpliwości co do procedur i instytu-

cji demokratycznych.

Poprosiliśmy znaczące postaci polskiego życia politycznego o odpowiedź na pytania jaka jest dzi-

siaj Rzeczpospolita, jak ją naprawić, jakie działania są najpilniejsze?

Wykład Prezydenta Aleksandra Kwaśniewskiego

13 grudnia 2004Prezydent wezwał do umiarkowania w ocenach, przypomniał, że choć mamy do czynienia z pa-

tologią w polskim życiu publicznym, zjawiskami niedobrymi i niebezpiecznymi, to faktem jest

także dobre tempo rozwoju gospodarczego, obecność Polski w Unii Europejskiej, międzynaro-

dowe uznanie dla naszego kraju, bezpieczne miejsce w systemie sojuszy, a w końcu pełna i nie-

kwestionowana niepodległość. Prezydent przyjmuje opinie, że państwo przeżywa kryzys, uwa-

ża, że trzeba zastanowić się nad strategią naprawczą, ale zwraca uwagę, że demokracja ma me-

chanizmy samonaprawy, nie wolno jej ograniczać, stosować prawa na skróty, powoływać nad-

zwyczajnych instytucji kontrolnych czy permanentnych komisji śledczych. Wśród instytucji, któ-

re należy wzmocnić, prezydent wymienił wymiar sprawiedliwości, wskazał też na potrzebę dys-

kusji o roli mediów w demokracji. Przyznał, że tym, co się nie udało Polsce w trakcie przemian

ostatnich lat jest budowa społeczeństwa obywatelskiego – świadomego swych praw, biorące-

go udział w życiu publicznym, zaangażowanego.

Szczegółowe relacje z debat zamieszczone są na naszej stronie internetowej.

Debaty Fundacji Batorego

18 19Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Celem Programu Społeczeństwa Obywatelskiego jest zwiększanie zaangażowania obywateli

w życie publiczne oraz podniesienie roli i skuteczności działania instytucji obywatelskich. Po-

magamy organizacjom, które przyczyniają się do rozwoju inicjatyw społecznych na swoim tere-

nie. Zachęcamy je do współpracy między sobą i z innymi partnerami społecznymi: samorządem,

przedsiębiorcami, wolontariuszami, a także do uczestniczenia w tworzeniu polityki społecznej

i strategii rozwoju Polski. Staramy się upowszechniać dobre wzory działań obywatelskich oraz za-

sady społecznej kontroli funkcjonowania zarówno instytucji publicznych, jak i organizacji pożyt-

ku publicznego.

Dotacje instytucjonalneW roku 2004 przeprowadziliśmy otwarty konkurs na dotacje instytucjonalne, które mają po-

móc organizacjom pozarządowym w budowaniu stabilnych podstaw ich dalszego funkcjonowa-

nia, tworzeniu perspektywicznych planów działania i finansowania oraz przyczynić się do pod-

noszenia standardów pracy i zarządzania organizacją. O dotacje mogły ubiegać się organizacje

pozarządowe powstałe przed 2002 rokiem i zatrudniające co najmniej 3 stałych pracowników, ma-

jące zróżnicowane źródła finansowania i pełniące ważną rolę w określonej dziedzinie życia spo-

łecznego, współpracujące z innymi organizacjami i instytucjami, posiadające wizję rozwoju. W wy-

niku dwuetapowego konkursu dotacje instytucjonalne otrzymało 28 organizacji.

Fundusz ProBonus Z inicjatywy Fundacji Motta, Fundacji Forda i Fundacji Batorego został utworzony trzyletni fun-

dusz, którego celem jest wzmocnienie oraz zwiększenie skuteczności organizacji działających na

rzecz wsparcia i rozwoju sektora organizacji pozarządowych w Polsce. Do zarządzania Funduszem

ProBonus wybrana została Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.

ŁącznicyAby pomóc trzeciemu sektorowi włączyć się w programowanie, monitorowanie oraz wydatko-

wanie unijnych funduszy strukturalnych, zainicjowaliśmy w 2002 roku tworzenie sieci regionalnych

łączników-specjalistów ds. funduszy strukturalnych. Obecnie w 16 województwach działa 28 łącz-

ników regionalnych i trzech łączników branżowych z dziedziny ekologii i rolnictwa.

20 21Sprawozdanie 2004

Łącznicy przygotowali koncepcję współpracy organizacji pozarządowych z urzędami i instytu-

cjami publicznymi, mediami i biznesem, czuwają nad przejrzystością systemu rekrutacji do Regio-

nalnych Komitetów Sterujących i Monitorujących, opiniują strategię rozwoju regionalnego. Zada-

niem łączników jest także informowanie organizacji o dostępnych funduszach pochodzących ze

środków UE, służenie im radą w pisaniu szczególnie trudnych wniosków, pomoc w budowaniu

koalicji wokół projektów.

Łącznicy mają oparcie instytucjonalne w lokalnych organizacjach pozarządowych, które udo-

stępniają im zaplecze biurowo-techniczne. Organizacje te otrzymują od Fundacji dotacje na po-

krycie wydatków poniesionych przez łącznika (m. in. organizowanie spotkań, przygotowywanie

materiałów, podróże). Ponadto wspieramy łączników poprzez dostarczanie im aktualnych infor-

macji, organizowanie cyklicznych spotkań i intensywnych szkoleń, udostępnianie analiz i eksper-

tyz, promowanie ich zadań i ułatwianie nawiązywania kontaktów z administracją publiczną, a tak-

że przez dofinansowanie wybranych działań.

W roku 2004 łącznicy aktywnie uczestniczyli w procesie wyboru przedstawicieli organizacji po-

zarządowych do Regionalnych Komitetów Monitorujących i Sterujących, wielu z nich zostało wy-

branych do pełnienia tych funkcji w regionach.

Organizacje strażnicze. Społeczna odpowiedzialność w życiu publicznymCelem projektu zapoczątkowanego w roku 2004 jest wsparcie działań organizacji pozarządo-

wych, które podejmują zadanie społecznego nadzoru nad przestrzeganiem zasad przejrzystości

i odpowiedzialności w instytucjach zaufania publicznego i interweniują w przypadku łamania

lub lekceważenia tych zasad. Przyznaliśmy 22 dotacje na realizację projektów dotyczących obro-

ny praw człowieka, praw pacjenta, praw konsumenta, ochrony środowiska oraz kontroli samorzą-

du i administracji publicznej.

Masz głos, masz wybór. Samorząd jest twój!W ramach prowadzonego przez nas od 2002 roku czteroletniego projektu monitorowania obiet-

nic składanych przed wyborami do samorządów lokalnych, zachęcamy obywateli do uczestnicze-

nia w wyborach i w podejmowaniu ważnych dla całej społeczności decyzji, chcemy wzmocnić

u wyborców i wybieranych poczucie współodpowiedzialności za te decyzje.

W 2004 roku, we współpracy z ośrodkami regionalnymi Fundacji Rozwoju Demokracji Lokal-

nej i Siecią Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT, sprawdzaliśmy w 97 gminach, jak wój-

towie, burmistrzowie i prezydenci realizują złożone w trakcie kampanii wyborczej obietnice. Na

podstawie danych opracowany został raport pokazujący stopień realizacji złożonych obietnic. Zo-

stał on udostępniony opinii publicznej za pośrednictwem mediów lokalnych i na naszej stronie

internetowej.

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

20 21Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Mikrogranty na indywidualny rozwójW roku 2004 przyznaliśmy działaczom i pracownikom organizacji pozarządowych 21 mikrodo-

tacji przeznaczonych na podniesienie kwalifikacji i umiejętności, zdobycie doświadczeń zawodo-

wych lub nawiązanie kontaktów ważnych zarówno z punktu widzenia ich indywidualnego rozwoju

zawodowego, jak i rozwoju organizacji. Dotacje przeznaczone były m.in. na kursy i szkolenia zwią-

zane z administrowaniem organizacją, szkolenia i kursy dla osób świadczących pomoc psycholo-

giczną lub prowadzących zajęcia terapeutyczne, studia podyplomowe oraz wizyty studyjne.

Nagroda im. Beaty PawlakNagroda im. Beaty Pawlak ustanowiona zgodnie z ostatnią wolą Beaty Pawlak, dziennikarki

i pisarki, która 12 października 2002 zginęła w zamachu terrorystycznym na indonezyjskiej wy-

spie Bali, przyznawana jest corocznie za artykuł lub cykl artykułów na temat innych kultur, reli-

gii i cywilizacji. Nagroda wypłacana jest z Funduszu imienia zmarłej dziennikarki, powierzonego

w zarządzanie Fundacji.

W 2004 nagrody im. Beaty Pawlak rozdane zostały po raz drugi. Laureatami zostali Piotr Kłod-

kowski za cykl artykułów pt. Doskonały smak orientu, opublikowany w miesięczniku Znak w 2004

roku i Andrzej Stasiuk za książkę Jadąc do Babadag (Wydawnictwo Czarne, 2004). 11 października

odbyła się uroczystość wręczenia nagród. Towarzyszyła jej dyskusja panelowa Wyrzuceni za burtę?

poświęcona sytuacji krajów z byłego bloku komunistycznego, które nie są członkami Unii Europej-

skiej. W debacie prowadzonej przez Konstantego Geberta wzięli udział Bogumiła Berdychowska,

Miłada Jędrysik, Bogumił Luft i Andrzej Stasiuk. Spotkaniu towarzyszyła także wystawa zdjęć zro-

bionych przez Beatę Pawlak podczas jej ostatniej, półrocznej podróży przez Azję.

Dotacje instytucjonalne

Bielskie Stowarzyszenie Artystyczne Teatr GrodzkiBielsko-Biała

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statuto-wej w dziedzinie kultury i przeciwdziałania marginalizacji społecznej

55 600 zł

Caritas Archidiecezji GnieźnieńskiejGniezno

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie pomocy społecznej 42 000 zł

Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, ich Rodzin

i Przyjaciół OgniskoKraków

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej na rzecz osób niepełnosprawnych oraz poprawy ich sytuacji w rodzi-nie i społeczeństwie 76 500 zł

Dom Spotkań im. Angelusa SilesiusaWrocław

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie edukacji i wychowania młodzieży oraz promocji i orga-nizacji wolontariatu 50 000 zł

Federacja Polskich Klubów Kobiet po Mastektomii Amazonki

Poznań

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej na rzecz kobiet z rakiem piersi 70 000 zł

22 23Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Fundacja ABC XXI – Program Zdrowia Emocjonalnego

Warszawa

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie edukacji w zakresie potrzeb emocjonalnych i prawidło-wego rozwoju dzieci i młodzieży 33 100 zł

Fundacja Centrum Edukacji Obywatelskiej

Warszawa

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie edukacji i doskonalenia pracy szkół i placówek oświato-wych 64 000 zł

Fundacja Domy Wspólnoty Chleb ŻyciaWarszawa

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie edukacji i wychowania młodzieży oraz pomocy charyta-tywnej osobom starszym i niepełnosprawnym 87 400 zł

Fundacja Ducha na rzecz Rehabilitacji Naturalnej Ludzi Niepełnosprawnych

Toruń

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej na rzecz aktywizacji osób niepełnosprawnych i ich integracji z ludź-mi zdrowymi 10 000 zł

Fundacja Inicjatyw Społeczno--Ekonomicznych

Warszawa

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie przedsiębiorczości, inicjatyw społecznych i gospodar-czych 37 600 zł

Fundacja Pomocy SpołecznejBrzeszcze

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie organizacji i prowadzenia pomocy społecznej 70 000 zł

Fundacja Rozwoju Regionu ŁuktaŁukta

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej na rzecz rozwoju regionalnych inicjatyw społeczno-gospodarczych

15 000 zł

Fundacja Wspólnota NadzieiKraków

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statuto-wej na rzecz osób niepełnosprawnych dotkniętych autyzmem i ich rodzin 59 800 zł

Lubelskie Hospicjum dla Dzieci im. Małego Księcia

Lublin

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie opieki hospicyjnej nad dziećmi 60 000 zł

Polski Związek GłuchychŁódź

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej na rzecz osób niesłyszących i osób z uszkodzonym słuchem 15 000 zł

Polski Związek NiewidomychWarszawa

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej na rzecz społecznej integracji osób niewidomych i słabo widzących, ochrony ich interesów oraz przeciwdziałania ich dyskryminacji 59 780 zł

Stowarzyszenie Chrześcijańska Misja Społeczna Teen Challenge

Dretyń

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej na rzecz zwalczania i zapobiegania wykluczeniom społecznym

52 000 zł

Stowarzyszenie im. ks. Jerzego Niwarda Musolffa

Wągrowiec

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie pomocy społecznej i opieki hospicyjnej 35 000 zł

Stowarzyszenie Jeden ŚwiatPoznań

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej na rzecz promowania idei międzynarodowego wolontariatu 5 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno

Debrzno

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej na rzecz rozwoju społeczno-gospodarczego i poprawy jakości życia mieszkańców 15 000 zł

22 23Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Stowarzyszenie Nidzicki Fundusz LokalnyNidzica

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie dobroczynności, kultury fizycznej i sportu, ochrony za-bytków i środowiska oraz rozwoju gospodarczego 65 000 zł

Stowarzyszenie Otwarte DrzwiWarszawa

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie pomocy społecznej i wyrównywania szans edukacyjnych dzieci i młodzieży 50 000 zł

Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom i Młodzieży Dom Aniołów Stróżów

Katowice

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie pomocy dzieciom i młodzieży ze środowisk patologicz-nych oraz ich rodzinom 46 100 zł

Stowarzyszenie Pomocy Ludzie Ludziom

Wrocław

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie pomocy osobom bezdomnym, bezrobotnym i uzależnio-nym 90 000 zł

Stowarzyszenie Troski o Dzieci i Młodzież im. ks. Bronisława

MarkiewiczaKrosno

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie pomocy i opieki nad dziećmi i młodzieżą z rodzin ubo-gich 60 000 zł

Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka

Zielona Góra

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie ochrony praw dziecka 38 450 zł

Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta

Świdnik

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie pomocy osobom bezdomnym, ubogim i niepełnospraw-nym 40 000 zł

Towarzystwo Przyjaciół DzieciWałbrzych

Dotacja na rozwój instytucjonalny służący prowadzeniu działalności statu-towej w dziedzinie pomocy i opieki nad dziećmi 29 400 zł

Fundusz ProBonus

Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego

Warszawa

Dotacja uzupełniająca na Fundusz ProBonus, którego celem jest wzmocnie-nie organizacji infrastrukturalnych i zwiększenie skuteczności ich działań (ze środków Fundacji Forda) 153 048 zł

Łącznicy

Centrum Europejskie Zrównoważonego Rozwoju

Wrocław

Dotacja na działania łącznika w dziedzinie ekologii (łącznik: Piotr Hańde-rek) 9 500 zł

Centrum Promocji i Rozwoju Inicjatyw Obywatelskich OPUS

Łódź

Dotacja na działania łącznika w województwie łódzkim (łącznik: Łukasz Wa-szak) 7 000 zł

Centrum Szkoleniowe FRDLSzczecin

Dotacja na działania łącznika w województwie zachodniopomorskim (łącz-nik: Anna Łączkowska) 5 895 zł

Dolnośląskie Stowarzyszenie Aktywnej Rehabilitacji Art

Wrocław

Dotacja na działania łącznika w województwie dolnośląskim (łącznik: Miro-sława Hamera) 5 800 zł

24 25Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych

Elbląg

Dotacja na działania łącznika w województwie warmińsko-mazurskim (łącz-nik: Bartłomiej Głuszak) 7 000 zł

Fundacja Familijny PoznańPoznań

Dotacja na działania łącznika w województwie wielkopolskim (łącznik: An-drzej Grzybowski) 7 000 zł

Fundacja Fuga MundiLublin

Dotacja na działania łącznika w województwie lubelskim (łącznik: Marek Piasecki) 7 000 zł

Lubuskie Centrum Szkoleniowe FRDLZielona Góra

Dotacja na działania łączników w województwie lubuskim (łącznicy: Mał-gorzata Rulińska i Kazimierz Kisiel) 11 000 zł

Opolskie Centrum Demokracji Lokalnej FRDL

Opole

Dotacja na działania łącznika w województwie opolskim (łącznik: Jadwiga Silarska) 7 000 zł

Ośrodek Badań i Edukacji EuropejskiejPoznań

Dotacja na działania łącznika w województwie wielkopolskim (łącznik: Be-ata Przybylska) 7 000 zł

Ośrodek Pomocy SpołecznejKlucze

Dotacja na działania łącznika w województwie małopolskim (łącznik: Agnieszka Ścigaj) 7 000 zł

Ośrodek Wspierania Organizacji Pozarządowych

Białystok

Dotacja na działania łącznika w województwie podlaskim (łącznik: Barbara Szczerbińska) 6 970 zł

Polska Zielona SiećKraków

Dotacja na działania łącznika w dziedzinie ekologii (łącznik: Paweł Antonie-wicz) 7 000 zł

Pomorsko-Kujawskie Centrum Demokracji Lokalnej FRDL

Bydgoszcz

Dotacja na działania łącznika w województwie kujawsko-pomorskim (łącz-nik: Ryszard Kamiński) 7 000 zł

Rzeszowski Ośrodek Samorządu Terytorialnego FRDL

Rzeszów

Dotacja na działania łącznika w województwie podkarpackim (łącznik: Grze-gorz Nowakowski) 7 000 zł

Stowarzyszenie Akademickie EuropeicaSzczecin

Dotacja na działania łącznika w województwie zachodniopomorskim (łącz-nik: Grzegorz Augustowski) 6 786 zł

Stowarzyszenie Dialog SpołecznyWarszawa

Dotacja na działania łącznika w województwie mazowieckim (łącznik: Ma-rzena Mendza-Drozd) 4 229 zł

Stowarzyszenie Lubelski Ośrodek Samopomocy LOS

Lublin

Dotacja na działania łącznika w województwie lubelskim (łącznik: Agata Czwórnóg) 7 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Ekorozwoju Agro Group

Białystok

Dotacja na działania łącznika w województwie podlaskim (łącznik: Piotr Zna-niecki) 7 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Fundacji Rozwoju Społecznego

Rzeszów

Dotacja na działania łącznika w województwie podkarpackim (łącznik: Re-nata Stefaniak) 7 000 zł

Stowarzyszenie PegazKarpacz

Dotacja na działania łącznika w województwie dolnośląskim (łącznik: Jani-na Jaszczur) 5 368 zł

24 25Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Stowarzyszenie Polski Klub Ekologiczny, Koło Miejskie w Gliwicach

Gliwice

Dotacja na działania łącznika w województwie śląskim (łącznik: Ewa Haj-duk) 7 000 zł

Śląskie Forum Organizacji Socjalnych KaFOS

Katowice

Dotacja na działania łącznika w województwie śląskim (łącznik: Anna Kru-czek) 7 000 zł

Świętokrzyskie Centrum FRDLKielce

Dotacja na działania łączników w województwie świętokrzyskim (łącznicy: Dorota Lasocka i Piotr Sadłocha) 11 300 zł

Zrzeszenie Organizacji Samopomocowych Sukurs

Gdańsk

Dotacja na działania łącznika w województwie pomorskim (łącznik: Marek Hola) 7 000 zł

Organizacje strażnicze

Centrum Wspierania Organizacji Pozarządowych

Rzeszów

„Pro consumentis” – budowa systemu organizacji konsumenckich i zwięk-szenie efektywności działania powiatowych Rzeczników Praw Konsumenta i Konsumenckiego Sądu Polubownego 37 000 zł

Federacja Zielonych GajaSzczecin

Monitoring działań Ministerstwa Środowiska oraz Lasów Państwowych zwią-zanych z zarządzaniem lasami publicznymi na obszarach przyrodniczo cen-nych na przykładzie Puszczy Białowieskiej 30 000 zł

Fundacja Azylu pod Psim AniołemWarszawa

Badanie realizacji zapisów Ustawy o ochronie zwierząt, w szczególności do-tyczących problemu bezdomnych zwierząt 25 000 zł

Fundacja Bliżej SiebieGdańsk

„Radar obywatelski” – umożliwienie mieszkańcom Gdańska podejmowania interwencji obywatelskich dotyczących wadliwego funkcjonowania wybra-nych instytucji publicznych 10 883,34 zł

Fundacja Centrum Praw KobietKraków

„Alimentare – znaczy jeść” – ocena i usprawnienie pracy komorników i in-nych organów powołanych do ściągania świadczeń alimentacyjnych na rzecz dzieci, których jedno z rodziców uchyla się od tego obowiązku 12 000 zł

Fundacja Rodzić po LudzkuWarszawa

Badanie przestrzegania praw pacjenta na oddziałach położniczych, na przy-kładzie 10 losowo wybranych szpitali 39 000 zł

Klub PrzyrodnikówŚwiebodzin

Ocena decyzji administracyjnych podejmowanych przez władze rządowe i samorządowe oraz analiza problemów ochrony przyrody w wybranych par-kach narodowych i rezerwatach przyrody w Polsce 40 000 zł

Mazowieckie Stowarzyszenie Charytatywne Homo Homini

Słupno

„Pobudzenie świadomości prawnej obywateli w gminie Słupno” – urucho-mienie biura porad prawnych, przeprowadzenie plebiscytów „Przyjazny Urząd” i „Kompetentny urzędnik” oraz konkursów w szkołach 15 000 zł

Obywatelskie Stowarzyszenie Monitoringu Biznesu i Administracji

Lokalnej Przyjazna GminaWrocław

„Status obywatela w stosunkach z administracją lokalną” – zbadanie prze-strzegania ustawy o dostępie do informacji publicznej 10 220 zł

Otwarta Rzeczpospolita, Stowarzyszenie Przeciw

Antysemityzmowi i KsenofobiiWarszawa

Opracowanie i rozpowszechnienie raportu na temat skuteczności działania prokuratury i sądownictwa w ściganiu i osądzaniu przestępstw z przyczyn rasowych, etnicznych i religijnych 33 700 zł

26 27Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Polska Zielona SiećKraków

Opracowanie i rozpowszechnienie raportu dotyczącego działalności i za-rządzania funduszami ochrony środowiska w Polsce 35 000 zł

Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Warszawa

Działania na rzecz poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych intelektual-nie w postępowaniu z jednostkami organizacyjnymi ZUS i przeciwdziałanie przypadkom nieuzasadnionego ich ubezwłasnowolniania 39 000 zł

Polskie Towarzystwo Ochrony Przyrody Salamandra

Poznań

„Ginące gatunki w sieci” – kontrola prowadzonego za pośrednictwem in-ternetu handlu zwierzętami z gatunków chronionych lub niebezpiecznych oraz kampania na rzecz ochrony rzadkich gatunków i doskonalenie związa-nych z tym przepisów 35 000 zł

Społeczny Instytut Ekologiczny SIEWarszawa

Badanie dystrybucji soi genetycznie modyfikowanej, analiza prawna rynku żywnościowego i paszowego, nagłośnienie nieprawidłowości z tym zwią-zanych 39 200 zł

Stowarzyszenie Ekologiczno-Kulturalne Klub Gaja

Wilkowice

Badanie regulacji cieków wodnych w województwie śląskim i małopolskim oraz badanie zgodności procedur z polskim prawodawstwem oraz dyrek-tywami europejskimi 30 000 zł

Stowarzyszenie Inicjatyw Społecznych, Kulturalnych i Edukacyjnych Kunszt

Warszawa

„Przebudzenie obywatelskie na Żoliborzu” – kontrola instytucji samorządo-wych dzielnicy Żoliborz i zwiększenie skuteczności działania gazety lokal-nej jako organu kontroli społecznej 30 000 zł

Stowarzyszenie Kulturalno-Ekologiczne Zielone Mazowsze

Warszawa

„Społeczny Rzecznik Niezmotoryzowanych” – poprawa sposobu traktowa-nia niezmotoryzowanych (m.in. pieszych, rowerzystów) w trakcie planowa-nia i realizacji inwestycji drogowych 39 900 zł

Stowarzyszenie Polski Klub EkologicznyGliwice

„Punkt Informacji Ekologicznej dla Społeczeństwa” – poradnictwo ekologicz-ne i podejmowanie działań interwencyjnych na rzecz ochrony środowiska 35 000 zł

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot

Bystra

Badanie przestrzegania prawa o ochronie przyrody na wybranych terenach najcenniejszych przyrodniczo, nagłaśnianie przypadków jego łamania oraz podejmowanie interwencji 30 000 zł

Stowarzyszenie Pracownia na rzecz Wszystkich Istot

Siemiatycze

Społeczna kontrola rozbudowy systemu dróg w województwie podlaskim w kontekście zagrożenia wartości przyrodniczych i kulturowych regionu 30 000 zł

Stowarzyszenie Praw Człowieka im. Haliny Nieć

Kraków

Kontrola warunków panujących w aresztach deportacyjnych i strzeżonych ośrodkach dla cudzoziemców 35 000 zł

Towarzystwo na rzecz ZiemiOświęcim

Badanie regulacji cieków wodnych i ocena wykorzystania pożyczki Europej-skiego Banku Inwestycyjnego na środowisko przyrodnicze i bezpieczeństwo powodziowe 30 000 zł

Masz głos, masz wybór. Samorząd jest twój!

Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej FRDL

Warszawa

Przeprowadzenie badania, w którym 41 wójtów, burmistrzów i prezyden-tów z 8 województw odpowiedziało na pytanie, jak wypełniają złożone w trakcie kampanii wyborczej obietnice 10 000 zł

Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOT

Warszawa

Przeprowadzenie badania, w którym 65 wójtów, burmistrzów i prezyden-tów z 8 województw odpowiedziało na pytanie, jak wypełniają złożone w trakcie kampanii wyborczej obietnice 14 000 zł

26 27Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Mikrogranty na indywidualny rozwój

Caritas Diecezji PelplińskiejPelplin

Dofinansowanie udziału Piotra Łagi w studium podyplomowym z zakresu zarządzania organizacją pozarządową prowadzonym przez Wyższą Szkołę Zarządzania/The Polish Open University w Warszawie 2 000 zł

Fundacja Homo HominiBydgoszcz

Dofinansowanie udziału Roberta Chmielewskiego w kursie „Tworzenie i ad-ministrowanie serwisami www” prowadzonym przez Ośrodek Szkolenio-wo-Wdrożeniowy w Bydgoszczy 1 400 zł

Fundacja Płomyk im. Janiny Kuś na rzecz Rozwoju Ziemi Witońskiej

Witonia

Dofinansowanie udziału Iwony Romańskiej w warsztatach z technik pracy z dziećmi upośledzonymi prowadzonych przez Stowarzyszenie Pedagogów i Animatorów Klanz 600 zł

Fundacja Pomocy Ludzie Ludziom w Bełchatowie

Rogowiec

Dofinansowanie udziału Małgorzaty Pol-Drzewowskiej w studium II stopnia przeciwdziałania przemocy w rodzinie prowadzonym przez Instytut Psycho-logii Zdrowia w Warszawie 2 000 zł

Katolickie Stowarzyszenie Niepełnosprawnych Archidiecezji

WarszawskiejWarszawa

Dofinansowanie udziału Aleksandry Tyszkiewicz w kursie „Kadry i płace” prowadzonym przez Centrum Kształcenia Specjalistycznego Polskiej Kor-poracji Biznesu POLBI 1 100 zł

Krajowe Towarzystwo AutyzmuLublin

Dofinansowanie udziału Elżbiety Hołysz-Ohar w kursie terapeutów integra-cji sensorycznej prowadzonym przez Centrum Rehabilitacji i Edukacji TPD „Helenów” 2 000 zł

Mariański Ruch Inicjatyw Ekonomiczno-Społecznych

Puszcza Mariańska

Dofinansowanie udziału Elwiry Koprowskiej w kursach: „Pozarządowe stu-dium przedsiębiorczości” i „Praktyczne wykorzystanie funduszy europej-skich” prowadzonych przez Stowarzyszenie OPUS 2 000 zł

Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Koszalin

Dofinansowanie udziału Elżbiety Sędłak w kursie „Ceramika w edukacji ar-tystycznej i terapii” w Ośrodku Szkoleniowym „Akademia Łucznica” 1 000 zł

Stowarzyszenie Dobroczynne RazemZelów

Dofinansowanie udziału Anny Doliwy w podyplomowym studium „Fundu-sze Unii Europejskiej” na Uniwersytecie Łódzkim 2 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Ekorozwoju Gminy Gizałki Zielona Przyszłość

Gizałki

Dofinansowanie udziału Sebastiana Kuźmiuka w szkoleniu informatycznym w zakresie produktów open source w firmie INFUSION w Poznaniu 1 800 zł

Stowarzyszenie Penitencjarne PatronatWarszawa

Dofinansowanie udziału Moniki Konopki w szkoleniu mediatorów organi-zowanym przez Polskie Centrum Mediacji 1 200 zł

Stowarzyszenie Pomocy na rzecz Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej

Świebodzice

Dofinansowanie wizyty studyjnej Ewy Dziwosz w mieście partnerskim Vald-broll w Niemczech w celu nawiązania kontaktów mających pomóc przy bu-dowie Centrum Rehabilitacji Społecznej oraz na przygotowanie obchodów Roku Polskiego w Niemczech 1 600 zł

Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Umysłowo

i ich Rodzin PRAXISSkarżysko-Kamienna

Dofinansowanie udziału Mariusza Kawy w korespondencyjnym kursie „Pod-stawy księgowości” organizowanym przez firmę szkoleniową ESKK

1 000 zł

Stowarzyszenie Pomocy Osobom po Urazach i Udarach Mózgu Cerebrum

Poznań

Dofinansowanie udziału wolontariuszy i pracowników Stowarzyszenia w kursie kinezjologii edukacyjnej oraz kursie pracy z ciałem metodą Felden-kraisa 1 800 zł

28 29Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Stowarzyszenie Przyjaciół Człowieka Tęcza

Racibórz

Dofinansowanie udziału Wiolety Bujalskiej w Studium Przeciwdziałania Prze-mocy w Rodzinie w Instytucie Psychologii Zdrowia 2 000 zł

Stowarzyszenie Rodziców i Opiekunów Osób Niepełnosprawnych

Opoczno

Dofinansowanie udziału Lidii Nowickiej w szkoleniach umożliwiających for-mułowanie indywidualnych programów terapeutycznych w Pomorskim Cen-trum Terapii Pedagogicznej w Koszalinie 600 zł

Stowarzyszenie Ruch na rzecz Praworządności i Rozwoju Ziemi

WodzisławskiejWodzisław Śląski

Dofinansowanie udziału Michaliny Kampik w „Kursie księgowości w orga-nizacjach pozarządowych” organizowanym przez KaFOS i Centrum Finan-sowo-Szkoleniowe Union Sp. z o.o. 1 000 zł

Stowarzyszenie Wspierania Aktywności Twórczej Okno

Olsztyn

Sfinansowanie kursu Izabeli Żukowskiej w studium teatralnym „Warsztat re-żysera – animatora kultury” zorganizowanym przez Towarzystwo Kultury Teatralnej w Olsztynie i Teatr im. Jaracza w Olsztynie 600 zł

Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka

Poznań

Dofinansowanie udziału Anny Krzywickiej-Filuś w szkoleniu dla mediatorów zorganizowanym przez Polskie Centrum Mediacji w Warszawie 1 300 zł

Towarzystwo Kulturalne Echo PyzdrPyzdry

Dofinansowanie wizyty studyjnej Wiesławy Kowalskiej w Towarzystwie Roz-woju Powiatu Kwidzyńskiego, w Domu Kultury w Gołdapi i w gospodarstwie w miejscowości Przełomka na Suwalszczyźnie 1 700 zł

Towarzystwo Rozwoju Gminy DobrczDobrcz

Dofinansowanie udziału Agnieszki Kitowskiej w kursie podstaw rachunko-wości i księgowości z wykorzystaniem komputera prowadzonym przez Pol-skie Towarzystwo Ekonomiczne w Bydgoszczy 1 300 zł

Nagroda im. Beaty Pawlak

Piotr Kłodkowski Nagroda za opublikowany w miesięczniku „Znak” cykl Doskonały smak orien-tu (sfinansowana ze środków Funduszu ustanowionego przez spadkobier-ców Beaty Pawlak) 8 000 zł

Andrzej Stasiuk Nagroda za książkę Jadąc do Babadag (sfinansowana ze środków Funduszu ustanowionego przez spadkobierców Beaty Pawlak) 8 000 zł

Pozostałe dotacje

Fundacja Edukacja dla DemokracjiWarszawa

Opracowanie internetowego systemu dystrybucji wydawnictw FED 18 300 zł

Instytut Europy Środkowo-WschodniejLublin

Udział grupy uczonych z Białorusi, Litwy i Ukrainy w konferencji we Francji, poświęconej wielonarodowemu dziedzictwu Rzeczypospolitej Obojga Na-rodów i jego znaczeniu dla współczesnej Europy 4 900 zł

Polska Fundacja SchumanaWarszawa

Pomoc ekspercka przy opracowaniu nowej strategii Fundacji 2 000 zł

Stowarzyszenie Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich

Warszawa

Opracowanie strategii i planu działania na lata 2005–2006 11 940 zł

Stowarzyszenie Szkoła LiderówWarszawa

Prowadzenie działalności statutowej w zakresie edukacji obywatelskiej i działalności publicznej 10 800 zł

28 29Sprawozdanie 2004

Program Spo³eczeñstwa Obywatelskiego

Stowarzyszenie Współpracy Kobiet NEWW – Polska

Gdańsk

Prowadzenie działalności statutowej w zakresie edukacji i informacji skie-rowanej do środowisk kobiecych 60 000 zł

Uniwersytet Warszawski, Instytut Filozofii

Publikacja numeru kwartalnika „Przegląd Filozoficzno-Literacki” (dotacja z darowizny Wydawnictwa Nowa) 6 500 zł

Konsultacje, ewaluacja Konsultacje i doradztwo dla organizacji pozarządowych w zakresie zarzą-dzania finansami oraz ewaluacja projektu „Łącznicy” 115 039,26 zł

Debaty Organizacja Debat Fundacji Batorego 42 842,49 zł

Dotacje: 2 508 969,34 zł

Konsultacje, ewaluacja i debaty: 157 881,75 zł

Koszty realizacji programu: 200 150,33 zł

RAZEM: 2 867 001,42 zł

30 31Sprawozdanie 2004

Program Trzeci Sektor

Realizację programu Fundacja rozpoczęła w styczniu 2003 roku. Jest on częścią szerszego pro-

jektu wspierania rozwoju i stabilizacji społeczeństwa obywatelskiego w 7 krajach Europy Środko-

wo-Wschodniej: Bułgarii, Czechach, Polsce, Rumunii, Słowenii, na Słowacji i Węgrzech. Program

został zainicjowany i jest finansowany przez Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe

(Fundacja Społeczeństwa Obywatelskiego w Europie Środkowej i Wschodniej), utworzoną przez

konsorcjum sześciu fundacji amerykańskich.

Celem programu jest poprawa funkcjonowania sektora pozarządowego w Polsce przez wpływa-

nie na tworzenie przyjaznego organizacjom otoczenia społeczno-prawnego, wzmacnianie współ-

pracy między organizacjami i rozwijanie partnerstwa trzeciego sektora z innymi sektorami oraz

pomoc w budowie podstaw finansowej stabilności organizacji. Zaplanowany na cztery lata pro-

gram jest prowadzony we współpracy z wybranymi organizacjami partnerskimi, które otrzymały

dotacje na realizowane projekty.

Budowanie przyjaznego dla organizacji pozarządowych środowiska społeczno-prawnegoorganizacje partnerskie: Instytut Spraw Publicznych i Stowarzyszenie KLON/JAWORFundacja finansuje prowadzone przez naszych partnerów badania na temat trzeciego sektora

oraz zjawisk ważnych dla jego rozwoju.

W 2004 roku Stowarzyszenie Klon/Jawor przeprowadziło ogólnopolskie badanie kondycji orga-

nizacji pozarządowych w Polsce oraz 3 badania tematyczne dotyczące współpracy urzędów cen-

tralnych z organizacjami, współpracy organizacji z samorządem oraz badanie wolontariatu i filan-

tropii. Wyniki badań publikowane są w formie broszur i na stronie www.badania.ngo.pl.

Instytut Spraw Publicznych zorganizował dwa seminaria eksperckie: O polityce podatkowej pań-

stwa wobec organizacji pozarządowych oraz Organizacje pozarządowe a podatek VAT. Ukazał się

także pierwszy numer wydawanego przez Instytut kwartalnika „Trzeci sektor”. Ambicją pisma jest

przedstawianie analiz sytuacji sektora non-profit i proponowanie kierunków jego rozwoju. Kwar-

talnik będzie regularnie prezentował wiedzę na temat kondycji i perspektyw rozwojowych trze-

ciego sektora przez publikowanie ekspertyz oraz formułowanie rekomendacji na przyszłość. W ra-

mach projektu stworzono też system monitoringu regulacji prawnych dotyczących organizacji po-

zarządowych. Przy zbieraniu informacji wykorzystywane są regularne kontakty z osobami mają-

30 31Sprawozdanie 2004

cymi wpływ na procesy legislacyjne, analiza materiałów źródłowych oraz stała komunikacja z or-

ganizacjami. Wyniki monitoringu, teksty opracowanych ekspertyz i analiz dostępne są na stronie

projektu www.isp.org.pl/kompas/.

Partnerstwo dla trzeciego sektoraorganizacje partnerskie: Fundacja Rozwoju Demokracji Lokalnej i Sieć Wspierania Organizacji Pozarządowych SPLOTProjekt ma wzmocnić współpracę organizacji pozarządowych i samorządów na poziomie regio-

nalnym i lokalnym, zapewnić udział organizacji w programowaniu i dystrybucji funduszy struktu-

ralnych, zwiększyć praktyczną wiedzę o mechanizmach ubiegania się o fundusze unijne i ułatwić

tworzenie reprezentacji organizacji pozarządowych.

W 2004 roku działania w ramach projektu skupiały się na upowszechnieniu i promocji Usta-

wy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Obok organizowania konferencji i szko-

leń, wydawania publikacji (poradniki i broszury z serii Warto wiedzieć więcej), w ok. 70 gminach

prowadzono prace nad programami współpracy między samorządami a organizacjami. W ponad

30 miejscowościach prace te zakończyły się uchwaleniem przez lokalne władze stosownych uchwał.

Kontynuowano także serię spotkań mających na celu powołanie 10 branżowych reprezentacji or-

ganizacji społecznych w różnych regionach kraju.

Drugi obszar działań związany był z zapewnieniem organizacjom dostępu do funduszy struk-

turalnych. Przeprowadzone zostały liczne szkolenia oraz konferencje regionalne, a także monito-

ring procesu wyłaniania przedstawicieli organizacji do regionalnych komitetów sterujących i mo-

nitorujących wykorzystanie funduszy strukturalnych.

Szczegółowe informacje na temat działań projektu dostępne są na stronach obu naszych part-

nerów: www.splot.ngo.pl oraz www.frdl.org.pl/spoleczne/partnerstwo.htm.

Upowszechnianie nowych modeli finansowania inicjatyw obywatelskich organizacje partnerskie: Akademia Rozwoju Filantropii w Polscei Fundacja Partnerstwo dla ŚrodowiskaPrzekazujemy fundusze organizacjom partnerskim, które realizują zaplanowane na trzy lata

działania mające na celu upowszechnienie nowatorskich modeli działań filantropijnych. Wspie-

ramy te metody pozyskiwania funduszy i budowania lokalnych koalicji, które – dzięki współpracy

organizacji pozarządowych, samorządu, przedsiębiorców i darczyńców indywidualnych – pozwa-

lają na tworzenie stabilnego systemu finansowania działań odpowiadających na potrzeby spo-

łeczności lokalnych.

Wspieramy prowadzone przez Akademię Rozwoju Filantropii w Polsce działania na rzecz

wzmocnienia – poprzez szkolenia, doradztwo i wsparcie finansowe – 12 istniejących i utworze-

nia 10 nowych funduszy lokalnych, tj. lokalnych organizacji pozarządowych, które pozyskane

w swoim środowisku środki przekazują w formie dotacji na finansowanie lokalnych inicjatyw,

podejmując jednocześnie starania na rzecz tworzenia kapitału wieczystego, umożliwiającego

długofalowe wspieranie takich przedsięwzięć. Działania prowadzone przez Fundację Partner-

stwo dla Środowiska mają z kolei wzmocnić 15 Grup Partnerskich, tj. koalicji na rzecz rozwoju re-

Program Trzeci Sektor

32 33Sprawozdanie 2004

Program Trzeci Sektor

gionów o wspólnej tradycji, zbliżonych warunkach gospodarczych i społecznych, w skład których

wchodzą organizacje pozarządowe, instytucje publiczne (samorządy, ośrodki kultury, muzea, par-

ki krajobrazowe itp.) i lokalne firmy. W ramach projektu, dzięki konsultacjom, szkoleniom, dota-

cjom i pomocy w zdobywaniu funduszy, w ciągu 3 lat 20 Grup Partnerskich osiągnie stabilność or-

ganizacyjną, pozwalającą na samodzielne prowadzenie wspólnych programów na szczeblu lokal-

nym i regionalnym, pozyskując jednocześnie na swoje działania 5 mln złotych. Więcej informacji

na temat projektu można znaleźć na stronie www.gp.epce.org.pl.

W ramach promocji filantropii i społecznego zaangażowania biznesu prowadzone są dwie kam-

panie. W 2004 roku po raz kolejny przeprowadzono konkurs „Dobroczyńca Roku”, promujący po-

stawy filantropijne w środowisku biznesu. Przygotowano też kampanię upowszechniającą możli-

wość przekazywania przez osoby prywatne 1% podatku dochodowego na rzecz organizacji pożyt-

ku publicznego. Elementem tej kampanii jest specjalna strona www.jedenprocent.pl.

Rozwój instytucjonalny organizacji pozarządowychWspomagamy budowę finansowej i instytucjonalnej stabilności organizacji, których działal-

ność ma kluczowe znaczenie z punktu widzenia rozwoju społecznego oraz rozwoju trzeciego

sektora. W ramach otwartego konkursu zaoferowaliśmy organizacjom pozarządowym dwa ro-

dzaje dotacji: dotacje kapitałowe – przeznaczone na tworzenie kapitału żelaznego, i strategicz-

ne – przeznaczone na rozwój instytucjonalny (podnoszenie kwalifikacji personelu, rozwój zaso-

bów materialnych, przygotowanie organizacji do podjęcia nowych działań programowych lub

działań zmierzających do zdobycia niezależności finansowej) oraz na tworzenie rezerw finanso-

wych. Przyznaliśmy 18 dotacji (jedna zostanie wypłacona w 2005 r.) na łączną kwotę 9 480 000 zł;

większość z przyznanych dotacji – zgodnie z zawartymi umowami – będzie wypłacana ratami

w latach 2004–2006.

Dotacje kapitałowe i strategiczne

Akademia Rozwoju Filantropii w Polsce

Warszawa

Dotacja kapitałowa przeznaczona na budowę funduszu wieczystego służą-cego finansowaniu działalności statutowej stowarzyszenia 600 000 zł

Centrum Analiz Społeczno--Ekonomicznych CASE, Fundacja

NaukowaWarszawa

Dotacja kapitałowa przeznaczona na budowę funduszu wieczystego służą-cego finansowaniu działalności statutowej Fundacji (przekazano I ratę z do-tacji w wysokości 900 000 zł) 700 000 zł

Fundacja Instytut Spraw PublicznychWarszawa

Dotacja kapitałowa przeznaczona na budowę funduszu wieczystego służą-cego finansowaniu działalności statutowej Fundacji 800 000 zł

Fundacja Polska Akcja HumanitarnaWarszawa

Dotacja kapitałowa przeznaczona na budowę funduszu wieczystego służą-cego finansowaniu działalności statutowej Fundacji 1 200 000 zł

Helsińska Fundacja Praw CzłowiekaWarszawa

Dotacja kapitałowa przeznaczona na budowę funduszu wieczystego służą-cego finansowaniu działalności statutowej Fundacji 1 200 000 zł

Polska Fundacja Dzieci i MłodzieżyWarszawa

Dotacja kapitałowa przeznaczona na budowę funduszu wieczystego służą-cego finansowaniu działalności statutowej Fundacji 1 200 000 zł

32 33Sprawozdanie 2004

Program Trzeci Sektor

Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL

Warszawa

Dotacja strategiczna przeznaczona na utworzenie funduszu rezerwowego, materiały edukacyjne, zakup wyposażenia i szkolenia zespołu (przekazano I ratę z dotacji w wysokości 330 000 zł) 130 000 zł

Dom Współpracy Polsko-NiemieckiejGliwice

Dotacja strategiczna przeznaczona na utworzenie funduszu rezerwowego (przekazano I ratę z dotacji w wysokości 200 000 zł) 100 000 zł

Federacja Polskich Banków ŻywnościWarszawa

Dotacja strategiczna przeznaczona na wdrożenie ISO, ujednolicenie syste-mu rejestracji przepływu żywności, unowocześnienie infrastruktury, pro-mocję i szkolenia zespołu – działaniami objęte będą organizacje skupione w Federacji (przekazano I ratę z dotacji w wysokości 390 000 zł)

200 000 zł

Fundacja GospodarczaGdynia

Dotacja strategiczna przeznaczona na zakup sprzętu komputerowego, mo-dernizację pomieszczeń, promocję i szkolenia zespołu (przekazano I ratę z dotacji w wysokości 250 000 zł) 100 000 zł

Fundacja Pomocy Samotnej Matce Pro VitaPoznań

Dotacja strategiczna przeznaczona na utworzenie funduszu rezerwowego (przekazano I ratę z dotacji w wysokości 300 000 zł) 100 000 zł

Fundacja Rodzić po LudzkuWarszawa

Dotacja strategiczna przeznaczona na badanie potrzeb kobiet-klientek i per-sonelu medycznego oraz na kampanię promocyjną (przekazano I ratę z do-tacji w wysokości 330 000 zł) 100 000 zł

Fundacja Rozwoju Gminy ZelówZelów

Dotacja strategiczna przeznaczona na utworzenie funduszu rezerwowego, wdrożenie ISO oraz szkolenia zespołu (przekazano I ratę z dotacji w wyso-kości 330 000 zł) 200 000 zł

Lubelska Fundacja RozwojuLublin

Dotacja strategiczna przeznaczona na utworzenie funduszu stypendialne-go i dotacyjnego Żak (przekazano I ratę z dotacji w wysokości 400 000 zł)

200 000 zł

Nidzicka Fundacja Rozwoju NidaNidzica

Dotacja strategiczna przeznaczona na utworzenie funduszu rezerwowego (przekazano I ratę z dotacji w wysokości 400 000 zł) 200 000 zł

Stowarzyszenie Klon/JaworWarszawa

Dotacja strategiczna przeznaczona na promocję, wypracowanie strategii fi-nansowania, ewaluację oraz szkolenia zespołu (przekazano I ratę z dotacji w wysokości 350 000 zł) 150 000 zł

Związek Centralny Dzieła Kolpinga w Polsce

Kraków

Dotacja strategiczna przeznaczona na dobudowę sali szkoleniowej, zbiera-nie funduszy oraz szkolenia zespołu (przekazano I ratę z dotacji w wysoko-ści 300 000 zł) 150 000 zł

Spotkanie regionalne Zorganizowanie III Spotkania Partnerów Trust for Civil Society (3–4 czerw-ca), w którym wzięło udział 70 przedstawicieli organizacji z 5 krajów Euro-py Środkowo-Wschodniej zaangażowanych we wdrażanie projektów wspie-ranych przez Trust 36 145,63 zł

Monitoring i ewaluacja Spotkania organizacji partnerskich (czerwiec i listopad) poświęcone prezen-tacji i ocenie dotychczasowych osiągnięć oraz opracowanie koncepcji ewa-luacji programu 24 411,98 zł

Dotacje: 7 330 000 zł

Spotkania: 60 557,61 zł

Koszty realizacji programu: 180 861,48 zł

RAZEM: 7 571 419,09 zł

34 35Sprawozdanie 2004

Program Edukacji Prawnej

Zadaniem Programu jest inicjowanie i wspieranie przedsięwzięć dotyczących upowszechniania

wiedzy i informacji z zakresu prawa, kształtowania kultury prawnej, pomocy w poznawaniu i sto-

sowaniu przez obywateli dostępnych środków ochrony prawnej.

W roku 2004 koncentrowaliśmy się przede wszystkim na działaniach zwiększających dostęp oby-

wateli do wiedzy i informacji prawnej, ułatwiających korzystanie z dostępnych środków pomocy

prawnej oraz wspierających obywateli w dochodzeniu swoich praw. Staraliśmy się, aby wspierane

przez nas projekty dostarczały wiedzy praktycznej, użytecznej w codziennym rozwiązywaniu pro-

blemów życiowych. Zwracaliśmy uwagę na inicjatywy, które pomagały obywatelom odnaleźć się

w gąszczu przepisów i procedur prawnych, dawały im wiedzę i umiejętność korzystania z dostęp-

nych środków pomocy prawnej. Dużą wagę przywiązywaliśmy do tego, żeby finansowane przez nas

projekty były realizowane we współpracy z lokalnymi instytucjami samorządu terytorialnego oraz

organizacjami pozarządowymi, a także, by zawierały wizje dalszego rozwoju i finansowania.

Głównymi partnerami Programu były organizacje pozarządowe, jako że odgrywają one istotną

rolę w procesie stosowania i przestrzegania prawa, tak przez obywateli, jak i przez różne organa

władzy. Do nich też adresowana była nasza pomoc finansowa. Najważniejsze z organizacji poza-

rządowych, z którymi współpracowaliśmy w 2004 roku to Związek Stowarzyszeń Biur Porad Oby-

watelskich i Fundacja Uniwersyteckich Poradni Prawnych.

W ramach działań zmierzających do zwiększenia dostępu do informacji i pomocy prawnej kon-

tynuowaliśmy wsparcie dla Uniwersyteckich Poradni Prawnych oraz regionalnych Biur Porad Oby-

watelskich. Zadaniem tych instytucji jest dostarczanie bezpłatnej i bezstronnej informacji prawnej

oraz udzielanie porad osobom w trudnej sytuacji życiowej. Zajmują się tym odpowiednio przeszko-

leni doradcy (Biura Porad Obywatelskich) lub studenci prawa działający pod kierunkiem i nadzo-

rem pracowników naukowych i doświadczonych prawników (Uniwersyteckie Poradnie Prawne).

W 2004 roku przekazaliśmy dotacje dla 27 Biur Porad Obywatelskich. Przekazaliśmy również do-

tacje na rzecz powstałej w 2002 roku Fundacji Uniwersyteckich Poradni Prawnych oraz Uniwersy-

teckich Poradni Prawnych utworzonych na Uniwersytecie Śląskim w Katowicach i na Uniwersyte-

cie Wrocławskim.

Wspieraliśmy organizacje świadczące pomoc i poradnictwo prawne dla osób znajdujących się

w trudnej sytuacji życiowej, np. Zabrzańskie Stowarzyszenie Kobiet i Ich Rodzin prowadzące punkt

konsultacyjny dla kobiet, Fundację Pomocy Ludziom Dotkniętym Problemem Zaginięcia Itaka,

Fundację Homo Homini udzielającą porad prawnych przez internet. Duże znaczenie dla Programu

34 35Sprawozdanie 2004

miały też projekty edukacyjne z zakresu prawa i praw człowieka. Wspieraliśmy projekty skierowa-

ne do osób najbardziej potrzebujących rzetelnej informacji prawnej (niepełnosprawnych, byłych

więźniów) oraz do młodzieży.

Kontynuowaliśmy realizację projektu Obywatel w sądzie, w ramach którego tworzone są w są-

dach miejsca, gdzie każdy może zapoznać się z przejrzystą informacją o podstawowych zagadnie-

niach prawnych. Dofinansowaliśmy wydanie poradników przygotowywanych przez organizacje

pozarządowe, m.in. przez Łódzkie Towarzystwo Wspierania Dziecka i Rodziny Lokomotywa, Fun-

dację Mederi i Centrum Praw Kobiet.

We współpracy ze Stowarzyszeniem Sędziów Polskich Iustitia oraz Helsińską Fundacją Praw

Człowieka kontynuowaliśmy rozpoczęty w 2001 roku cykl spotkań Dziennikarz w sądzie dla sę-

dziów i dziennikarzy – sprawozdawców sądowych. Celem tych spotkań jest poznanie i lepsze zro-

zumienie uwarunkowań pracy obu środowisk, nawiązanie kontaktów, wymiana doświadczeń i po-

glądów. Ma to służyć lepszemu zrozumieniu przez społeczeństwo – dzięki kompetentnym i rze-

telnym relacjom w mediach – działania wymiaru sprawiedliwości. W spotkaniach biorą udział

dziennikarze z mediów regionalnych i lokalnych oraz pracujący na tym samym terenie sędziowie.

Program spotkań obejmuje otwartą dyskusję na tematy dotyczące relacji media – sądy oraz symu-

lację rozprawy sądowej, w której następuje zamiana ról: dziennikarze wcielają się w role proceso-

we (sędziów, prokuratora, obrońców, oskarżonego i świadków), natomiast sędziowie mają przy-

gotować z tej „rozprawy” relacje prasowe, radiowe oraz telewizyjne. W 2004 roku spotkania takie

odbyły się we Wrocławiu, Toruniu i Opolu.

Biura Porad ObywatelskichCentrum Wspierania Organizacji

PozarządowychRzeszów

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Rzeszowa i oko-lic (w roku 2004 Biuro udzieliło 234 porad) 6 000 zł

Fundacja im. Jana Pawła IILubaczów

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Lubaczowa i oko-lic (w roku 2004 Biuro udzieliło 91 porad) 7 000 zł

Fundacja Międzynarodowe Centrum Kształcenia i Rozwoju Gospodarczego

Mielec

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Mielca i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 124 porad) 6 000 zł

Kawęczyńskie Towarzystwo RozwojuKawęczyn

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Kawęczyna i oko-lic (w roku 2004 Biuro udzieliło 102 porad) 6 000 zł

Lubuskie Centrum Szkoleniowe FRDLZielona Góra

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Zielonej Góry i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 589 porad) 6 000 zł

Mikołajskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Lokalnych MS

Mikołajki

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Mikołajek i oko-lic (w roku 2004 Biuro udzieliło 246 porad) 7 000 zł

Puławskie Forum Organizacji i Stowarzyszeń Razem

Puławy

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Puław i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 324 porad) 7 000 zł

Regionalne Centrum Promocji i Informacji dla Kobiet

Tarnobrzeg

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Tarnobrzega i okolic (od sierpnia do końca roku 2004 Biuro udzieliło 53 porad)

4 000 zł

Program Edukacji Prawnej

36 37Sprawozdanie 2004

Program Edukacji Prawnej

Słupskie Centrum Wspomagania Organizacji Pozarządowych

Słupsk

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Słupska i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 210 porad) 4 000 zł

Stowarzyszenie Akcja SpołecznaGdańsk

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Gdańska (w roku 2004 Biuro udzieliło 2836 porad) 11 000 zł

Stowarzyszenie Bezrobotnych i Osób Działających na rzecz Bezrobotnych

– Wszyscy Razem In corporeŁódź

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Łodzi i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 1065 porad) 5 000 zł

Stowarzyszenie Centrum Informacji Społecznej CIS

Warszawa

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Warszawy i oko-lic (w roku 2004 Biuro udzieliło 3002 porad i 873 informacji) 12 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Dzieci i Młodzieży Wsparcie

Nowa Dęba

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Nowej Dęby i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 83 porad) 5 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Koordynacji Lokalnych Inicjatyw Społecznych

i Obywatelskich STORKOLISPiekary Śląskie

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Piekar Śląskich i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 136 porad) 3 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Osób Bezrobotnych

Ostrowiec Świętokrzyski

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Ostrowca Świę-tokrzyskiego i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 1101 porad) 10 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Miasta i Gminy Debrzno

Debrzno

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców rejonu Debrzna (w roku 2004 Biuro udzieliło 80 porad) 7 000 zł

Stowarzyszenie Pomocna DłońGarwolin

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Garwolina i oko-lic (w roku 2004 Biuro udzieliło 191 porad) 7 000 zł

Stowarzyszenie Pomocy Niematerialnej Szansa

Krosno

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Krosna i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 276 porad) 5 000 zł

Stowarzyszenie Prawo–Obywatel––Demokracja

Wieruszów

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Wieruszowa i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 326 porad) 8 000 zł

Stowarzyszenie Radlińskie Biuro Porad Obywatelskich

Radlin

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Radlina i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 356 porad) 7 000 zł

Stowarzyszenie RazemGdynia

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Gdyni (w roku 2004 Biuro udzieliło 3624 porad) 11 000 zł

Stowarzyszenie Rudzkie Konto PomocyRuda Śląska

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Rudy Śląskiej i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 440 porad) 7 000 zł

Stowarzyszenie Tumskie WzgórzePłock

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Płocka i okolic (od października do końca roku 2004 Biuro udzieliło 61 porad) 3 000 zł

Stowarzyszenie Wielkopolska Inicjatywa Obywatelska

Poznań

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Poznania i oko-lic (w roku 2004 Biuro udzieliło 1367 porad) 5 000 zł

36 37Sprawozdanie 2004

Program Edukacji Prawnej

Stowarzyszenie Wspierania Poradnictwa Obywatelskiego

Łomża

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Łomży i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 1167 porad) 10 000 zł

Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka

Częstochowa

Prowadzenie Biura Porad Obywatelskich dla mieszkańców Częstochowy i okolic (w roku 2004 Biuro udzieliło 506 porad) 8 000 zł

Związek Biur Porad ObywatelskichWarszawa

Podnoszenie i wyrównywanie jakości porad udzielanych przez biura porad obywatelskich należące do Związku 23 000 zł

Utworzenie funduszu rezerwowego dla Biur Porad Obywatelskich zrzeszo-nych w Związku 200 000 zł

Uniwersyteckie Poradnie PrawneFundacja Uniwersyteckich Poradni

PrawnychWarszawa

Dotacja na koszty funkcjonowania Fundacji związane ze wspieraniem uni-wersyteckich poradni prawnych i koordynacją ich działań, a także poprawą efektywności udzielania przez nie pomocy prawnej 67 040 zł

Uniwersytecka Poradnia PrawnaWrocław

Profesjonalizacja działania Poradni – zaopatrzenie w sprzęt, pokrycie czę-ści kosztów funkcjonowania 9 000 zł

Uniwersytet Śląski, Wydział Prawa i Administracji

Katowice

Studencka Poradnia Prawna – profesjonalizacja działania nowej uniwersy-teckiej poradni prawnej 6 750 zł

Poradnictwo i informatory prawne

Bractwo Młodzieży PrawosławnejBiałystok

Prowadzenie dwóch Punktów Informacji Prawnej oferujących bezpłatną po-moc prawną dla mieszkańców Białegostoku 10 000 zł

Fundacja Centrum Praw KobietWarszawa

Przygotowanie, wydanie i upowszechnienie informatorów: Egzekucja ko-mornicza i Kuratorzy sądowi 15 000 zł

Fundacja Dzieci NiczyjeWarszawa

Aktualizacja, dodruk i upowszechnienie poradnika dla rodziców i opieku-nów Gdy dziecko jest świadkiem w sądzie 16 000 zł

Fundacja Homo HominiBydgoszcz

Udzielanie bezpośrednich bezpłatnych porad prawnych przez internet 10 038 zł

Fundacja MederiWarszawa

Prowadzenie programu pomocy prawnej dla opiekunów dzieci krzywdzo-nych 11 000 zł

Przygotowanie, wydanie i upowszechnienie informatora dotyczącego prze-mocy wobec dzieci i możliwości interwencji dla osób, które w swojej pracy stykają się z dziećmi krzywdzonymi 7 000 zł

Fundacja Pomocy Ludzie LudziomRogowiec

Pomoc prawna dla samotnych matek i kobiet doznających przemocy domo-wej: występowanie w roli przedstawiciela społecznego na procesach kar-nych i cywilnych, towarzyszenie kobietom w toczących się postępowaniach sądowych w roli osób zaufania 14 000 zł

Fundacja Rodzić po LudzkuWarszawa

Udzielanie pomocy prawnej kobietom w ciąży i matkom małych dzieci w za-kresie praw pacjenta, prawa pracy i ubezpieczeń społecznych

15 000 zł

38 39Sprawozdanie 2004

Program Edukacji Prawnej

Fundacja Wspierania Aktywności Obywatelskiej Z Nami Łatwiej

Częstochowa

Realizacja projektu „Masz prawo” – poradnictwo prawne dla osób najsłab-szych i grup dyskryminowanych społecznie 12 000 zł

Itaka Fundacja Pomocy Ludziom Dotkniętym Problemem Zaginięcia

Warszawa

Prowadzenie poradnictwa prawnego skierowanego do osób dotkniętych problemem zaginięcia 11 600 zł

Łódzkie Towarzystwo Wspierania Dziecka i Rodziny Lokomotywa

Łódź

Przygotowanie, wydanie i upowszechnienie broszur: Twoje dziecko znalazło się w domu dziecka, rodzinie zastępczej – co dalej, Kurator rodzinny w naszym domu, Kandydaci na rodziców zastępczych, rodzice zastępczy 5 400 zł

Międzynarodowe Stowarzyszenie Pomocy Słyszę Serce

Łódź

Prowadzenie poradnictwa prawnego dla osób niesłyszących 5 960 zł

Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem

Szczecin

Prowadzenie poradnictwa dla osób niepełnosprawnych i ich rodzin oraz opiekunów zamieszkujących Szczecin i okolice 8 000 zł

Polskie Towarzystwo Walki z Kalectwem

Białystok

Prowadzenie poradnictwa prawnego dla osób niepełnosprawnych i ich opie-kunów zamieszkujących Białystok i okolice 8 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Integracji i Wspierania Rodziny Być Razem

Cieszyn

Prowadzenie stałego poradnictwa prawnego, przygotowywanie pism i do-kumentów, prowadzenie warsztatów edukacji prawnej 13 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Niepełnosprawnych SPES

Katowice

Prowadzenie poradnictwa prawnego dla osób niepełnosprawnych oraz ich rodzin i opiekunów 10 000 zł

Stowarzyszenie Obywatelska SolidarnośćWarszawa

Świadczenie pomocy prawnej dla repatriantów, występowanie w ich imie-niu przed organami administracji i sądami administracyjnymi 14 000 zł

Stowarzyszenie Otwarte DrzwiWarszawa

Udzielanie porad prawnych dla osób niepełnosprawnych, biednych, bezro-botnych, a także osób pochodzących z rodzin zagrożonych patologią

10 000 zł

Stowarzyszenie Serce DzieciomStargard Szczeciński

Prowadzenie poradni prawnej dla osób ubogich, rodzin z problemami, dla dzieci oraz ich opiekunów 12 000 zł

Suwalskie Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób Chorych Psychicznie

NadziejaSuwałki

Realizacja programu „Rzecznik praw pacjenta chorego psychicznie” 6 000 zł

Zabrzańskie Stowarzyszenie Kobiet i Ich Rodzin

Zabrze

Utworzenie stałego punktu konsultacyjnego dla kobiet oraz powołanie Aka-demii Porad Prawnych 10 000 zł

Zjednoczenie ŁemkówSzymbark

Prowadzenie poradnictwa prawnego w sprawach administracyjnych 10 000 zł

Związek Romów PolskichSzczecinek

Pomoc prawna dla Romów i występowanie w ich imieniu przed sądami w roli przedstawiciela społecznego 12 000 zł

38 39Sprawozdanie 2004

Program Edukacji Prawnej

Edukacja prawna dla młodzieżyForum Młodzieży Samorządowej

GierałtowiceMłodzieżowa Wszechnica Praw Obywatelskich dla młodzieży szkół średnich rejonu Gierałtowic 11 000 zł

Stowarzyszenie Demokracja i RozwójStarachowice

Młodzieżowa Wszechnica Praw Obywatelskich dla młodzieży szkół średnich z rejonu Starachowic 11 000 zł

Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka

Częstochowa

Młodzieżowa Wszechnica Praw Obywatelskich dla młodzieży szkół śred-nich z rejonu Częstochowy i współpraca przy koordynacji projektu eduka-cji prawnej dla młodzieży 13 500 zł

Terenowy Komitet Ochrony Praw DzieckaRadom

Młodzieżowa Wszechnica Praw Obywatelskich dla młodzieży szkół średnich z terenu Radomia 11 000 zł

Zielonogórskie Towarzystwo Edukacyjne Civilitas

Zielona Góra

Młodzieżowa Wszechnica Praw Obywatelskich dla młodzieży szkół średnich z rejonu Zielonej Góry 11 000 zł

Sprawne sądownictwoStowarzyszenie Sędziów Polskich

IustitiaWarszawa

Cykl pięciu seminariów dla sędziów, dotyczących m. in. zarządzania sądow-nictwem, przemocy w rodzinie, przeciwdziałania korupcji oraz konferencja podsumowująca 46 000 zł

Lokalne grupy obywatelskieStowarzyszenie Razem dla Innych

MorągDziałania informacyjne i edukacyjne dotyczące korupcji prowadzone przez Lokalną Grupę Obywatelską 2 580 zł

InneDziennikarz w sądzie Kontynuacja rozpoczętego w 2001 roku – we współpracy ze Stowarzysze-

niem Sędziów Polskich Iustitia oraz Helsińską Fundacją Praw Człowieka – cy-klu dwudniowych spotkań dla sędziów i dziennikarzy – sprawozdawców są-dowych. W 2004 roku zorganizowano trzy spotkania: we Wrocławiu (23–24 kwietnia), w Toruniu (25–26 czerwca) oraz w Opolu (5–6 listopada)

35 345,48 zł

Sąd dostępny Organizacja wykładów i spotkań Jima Consedina, nowozelandzkiego spe-cjalisty w dziedzinie sprawiedliwości naprawczej, z przedstawicielami wy-miaru sprawiedliwości, kuratorami, mediatorami i policjantami. Przygotowanie analizy informatorów i poradników prawnych dostępnych w Polsce 15 949,25 zł

Edukacja prawna dla młodzieży Spotkanie organizacji pozarządowych uczestniczących w realizacji projek-tu 897,58 zł

Dotacje: 834 868 zł

Inne działania: 52 192,31 zł

Koszty realizacji programu: 128 265,93 zł

RAZEM: 1 015 326,24 zł

40 41Sprawozdanie 2004

Program Przeciw Korupcji

Celem Programu jest budowanie zaufania do instytucji publicznych, kształtowanie świadomo-

ści społecznej i uwrażliwianie opinii publicznej na różne formy i aspekty korupcji. Swoje zadania

realizujemy poprzez inicjowanie i wspieranie ruchu obywatelskiego na rzecz zwiększenia przej-

rzystości życia publicznego, prowadzenie akcji informacyjnych i edukacyjnych mających na celu

zmianę nastawienia obywateli do zjawiska korupcji w życiu codziennym, a także poprzez propo-

nowanie zmian legislacyjnych zapewniających większy udział społeczny w podejmowaniu decy-

zji, gwarantujących zachowanie przejrzystości procesów decyzyjnych oraz chroniących przed prak-

tykami korupcyjnymi. W 2004 roku ważnym elementem działań Programu było monitorowanie

działań władz centralnych i lokalnych.

Program jest realizowany przy współpracy Helsińskiej Fundacji Praw Człowieka.

Działania Programu w 2004 roku współfinansowane były przez Ambasadę Królestwa Nider-

landów (41 425 zł na szkolenia dla liderów lokalnych grup obywatelskich), Ambasadę Stanów

Zjednoczonych (16 900 zł na nagrody w konkursie Tylko ryba nie bierze?), Regionalny Program

Wschód-Wschód (15 445,39 zł na konferencję Przejrzyste ratusze) i spółkę Agora S.A (3 660 zł da-

rowizna rzeczowa na projekt Przegląd obietnic wyborczych).

Przeciwdziałanie korupcji w życiu codziennymBarometr korupcji.

Raport Opinia publiczna i posłowie o korupcji

Co roku na zamówienie Fundacji realizowane jest przez CBOS badanie opi-nii publicznej, na podstawie którego tworzymy wskaźnik nazwany „barome-trem korupcji”. Zadając każdego roku kilka takich samych pytań sprawdza-my, jak zmienia się nastawienie społeczeństwa do zjawiska korupcji i jego skala. Co roku prowadzone jest także pogłębione badanie dotyczące pro-blemów korupcyjnych w wybranych aspektach życia społecznego: Korupcja w życiu codziennym (2000), Pacjenci i lekarze o korupcji w publicznej służbie zdrowia (2001), Opinia publiczna i urzędnicy o korupcji w samorządach (2002), Opinia publiczna i przedsiębiorcy o korupcji (2003). W 2004 roku pogłębione badanie dotyczyło korupcji politycznej, m.in. korupcji w procesie stanowie-nia prawa. Uczestniczyło w nim 232 posłów. Raport z badań Opinia publiczna i posłowie o korupcji, przygotowany przez Dr Annę Kubiak z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Łódzkiego, zaprezento-wany został na konferencji we wrześniu 2004 r. Podczas konferencji przed-stawiono również raport Piotra Rymaszewskiego, Piotra Kurka i Pawła Do-browolskiego pt. Reforma procesu stanowienia prawa przygotowany dla Centrum Analiz Społeczno-Ekonomicznych. Raporty dostępne są na stro-nie www.przeciw-korupcji.org.pl.

V edycja konkursu dla dziennikarzy,Tylko ryba nie bierze?

W 2004 roku ogłosiliśmy piątą edycję konkursu Tylko ryba nie bierze? ad-resowanego do dziennikarzy śledczych. Na konkurs nadesłano 162 mate-

40 41Sprawozdanie 2004

riały prasowe, radiowe i telewizyjne przygotowane przez 59 dziennikarzy z 26 redakcji. Kapituła Konkursu w składzie: Klaus Bachmann, Magdalena Bajer, Krzysztof Bobiński, Teresa Bogucka, Marcin Król, Stanisław Mocek oraz Justyna Duriasz-Bułhak, reprezentująca Fundację Wspomagania Wsi i Janusz Buszyński, reprezentujący Ambasadę Stanów Zjednoczonych, przy-znała 5 nagród:

– I nagrodę w wysokości 12 298 zł otrzymali:Marek Kęskrawiec z tygodnika „Newsweek Polska” oraz Aleksandra Tudy-ka z telewizji TVN za cykl artykułów „Martwe dusze” i cykl reportaży tele-wizyjnych „Przychodnie”, zrealizowany przy współpracy Macieja Kuciela, ujawniający skalę wyłudzania pieniędzy z Narodowego Funduszu Zdrowia przez pracowników służby zdrowia.

– II nagrodę w wysokości 7 267 zł otrzymał:Bertold Kittel z dziennika „Rzeczpospolita” za cykl artykułów „Tajne kon-ta byłych szefów PZU”, z których dwa zostały zrealizowane we współpracy z Anną Marszałek i Andrzejem Stankiewiczem.

– III nagrodę w wysokości 6 149 zł otrzymał:Jarosław Jabrzyk z telewizji TVN za dwa reportaże telewizyjne: „Prokura-tor” i „Prokurator 2” przedstawiające historię przyłapania prokuratora re-jonowego z Katowic na żądaniu i przyjęciu łapówki.

– nagrodę specjalną w wysokości 6 149 zł otrzymał Tomasz Prusek z dzien-nika „Gazeta Wyborcza” za artykuł „Piszę, więc nie gram” na temat dyle-matów moralnych, przed jakimi stają dziennikarze piszący o giełdzie pa-pierów wartościowych.

– nagrodę w wysokości 4 000 zł, ufundowaną przez Fundację Wspomaga-nia Wsi za materiał poruszający sprawy dotyczące Polski lokalnej otrzyma-ła Ewa Szkurłat-Adamska z Radia Kraków Małopolska za reportaż „W za-klętym kręgu”.

Wręczeniu nagród towarzyszyła dyskusja Korupcja a populizm z udziałem dr. Tomasza Żukowskiego, red. Jacka Żakowskiego, prof. Antoniego Kamiń-skiego i red. Piotra Zaremby, którą poprowadził Aleksander Smolar, pre-zes Fundacji.

Lekarska Grupa Robocza Od 2001 roku przy Programie Przeciw Korupcji działa Lekarska Grupa Ro-bocza ds. etyki w służbie zdrowia. W 2004 roku Grupa opracowała projekt dotyczący zasad tworzenia jawnych list pacjentów oczekujących na deficy-towe świadczenia medyczne, który został przekazany Ministrowi Zdrowia i uwzględniony w uchwalonej przez Sejm ustawie o ZOZ. Grupa opracowa-ła również listę kontrolnych pytań, które pozwalają ocenić pod kątem za-grożeń korupcyjnych projekty zmian w aktach prawnych dotyczących poli-tyki zdrowotnej, oraz przedstawiła ocenę obszarów zagrożonych korupcją w dyskutowanym w sejmie rządowym projekcie ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanej ze środków publicznych.

Odpowiedzialność polityczna osób publicznychpanel dyskusyjny

7 kwietnia 2004 zorganizowaliśmy dyskusję na temat odpowiedzialno-ści politycznej osób publicznych. Punktem wyjścia dyskusji była prezen-tacja raportu Bezkarność klasy politycznej? autorstwa Piotra Korysia z Wy-działu Nauk Ekonomicznych Uniwersytetu Warszawskiego, stanowiącego przegląd i podsumowanie spraw korupcyjnych ujawnionych w ostatnich la-tach w Polsce. Dr Richard Jarvis – sekretarz Komisji ds. Standardów w Ży-ciu Publicznym, tzw. Komisji Nolana, przedstawił sposoby zapobiegania korupcji na najwyższych szczeblach władzy w krajach OECD, zaś prof. Zbi-gniew Hołda z Uniwersytetu Jagiellońskiego odpowiadał na pytanie, czy w Polsce brakuje odpowiednich uregulowań prawnych, czy mamy raczej do czynienia z brakiem właściwej kultury życia publicznego. O tym, jak zmienić

Program Przeciw Korupcji

42 43Sprawozdanie 2004

Program Przeciw Korupcji

obecną atmosferę tolerancji i pobłażania wobec przestępstw korupcyjnych i osób je popełniających, mówił dr hab. Wojciech Łukowski z Uniwersytetu Warszawskiego. Zapis dyskusji dostępny jest na naszej stronie www.prze-ciw-korupcji.org.pl.

Poradnictwo prawne Poradnictwo prawne dla osób, które zetknęły się z korupcją, prowadzimy od 2000 roku. W 2004 roku, w związku z ciągle rosnącą liczbą spraw, zaprosili-śmy do współpracy sieć Uniwersyteckich Poradni Prawnych; 7 z 16 istnieją-cych poradni podjęła się udzielania pomocy prawnej zgłaszającym się oso-bom, a 2 studentki z Poradni działającej przy Uniwersytecie Warszawskim pomagają nam przy wstępnej ocenie wpływających spraw. W roku 2004 zgłoszono się do nas ze 132 sprawami (do końca rozpatrzyliśmy 97). Sprawy, w których podejmujemy się interwencji często wymagają rozległej wiedzy, także z zakresu prawa administracyjnego i gospodarczego. Swoją wiedzą wspomagają nas na zasadzie pro publico bono: Andrzej Szeniawski (specjali-sta od spraw samorządowych), mec. Maciej Łaszczuk (prawo gospodarcze) i sędzia Przemysław Szustakiewicz (prawo zamówień publicznych).

Społeczna kontrola władzy na poziomie krajowym

Raport na temat służby cywilnej Od ponad 7 lat budowany jest w Polsce korpus służby cywilnej, który ma być gwarantem istnienia apolitycznej, profesjonalnej kadry przygotowanej do pracy w administracji państwowej. Jednak kolejne rządy łamią lub ob-chodzą zapisy Ustawy o służbie cywilnej, przyjętej w 1996 roku. W rapor-cie Służba cywilna w III RP: punkty krytyczne, przygotowanym w 2003 roku na zamówienie Programu przez Krzysztofa Burnetko, przedstawiono ana-lizę stanu służby oraz propozycje dotyczące koniecznych zmian. W 2004 roku Witold Filipowicz, wieloletni pracownik administracji publicznej, przy-gotował raport dotyczący naboru na niższe stanowiska w służbie cywil-nej i przedstawił go 16 kwietnia 2004 na zamkniętym seminarium dla gru-py specjalistów. Koreferat wygłosił Cezary Lewanowicz z Komisji Europej-skiej, członek Stowarzyszenia Absolwentów Krajowej Szkoły Administracji Publicznej. Raport, krytycznie oceniający stosowaną praktykę naboru na niższe stanowiska w służbie cywilnej, wywołał ożywioną dyskusję. Doku-ment wraz zapisem dyskusji został rozesłany do wszystkich urzędów cen-tralnych, Sejmu oraz Senatu.

Monitoring rządowej Strategii Antykorupcyjnej

We wrześniu 2002 roku rząd RP przyjął Strategię Antykorupcyjną. Doku-ment ten zawierał wiele zapisów mających charakter twardego zobowiąza-nia: określał jakie zadania i w jakim terminie mają wykonać konkretne agen-dy rządowe. Program Przeciw Korupcji podjął się monitorowania wykona-nia strategii. Co pół roku, kiedy mijał kolejny termin realizacji zobowiązań, sprawdzaliśmy, czy i jakie zadania zostały wykonane i informowaliśmy o tym opinię publiczną. Z końcem 2003 roku zamknięty został III i ostatni etap reali-zacji Strategii, jednak rząd nie przedstawił sprawozdania z realizacji podję-tych zadań. 4 marca 2004 roku przedstawiliśmy na konferencji prasowej na-szą ocenę stopnia wykonania zobowiązań podjętych przez rząd w Strategii Antykorupcyjnej. W naszej ocenie, w realizacji około 30% zadań zapisanych w dokumencie rządowym wystąpiły poważne opóźnienia, a kilku w ogóle nie rozpoczęto. Mieliśmy również spore zastrzeżenia co do merytorycznej zawartości i rzetelności wykonania wielu realizowanych zadań.

Międzynarodowe konwencje antykorupcyjne – raporty

W 2004 roku Celina Nowak z Instytutu Nauk Prawnych PAN przygotowała na nasze zamówienie dwa raporty dotyczące dostosowania polskiego pra-wa do międzynarodowych konwencji dotyczących korupcji. Raporty te były prezentowane na konferencjach prasowych 1 lipca i 10 grudnia 2004, zo-stały też przesłane do wszystkich klubów poselskich oraz stosownych ko-misji sejmowych i ministerstw.Pierwszy raport zawierał ocenę dostosowania polskiego prawa do wymo-gów trzech konwencji międzynarodowych ratyfikowanych ostatnio przez

42 43Sprawozdanie 2004

Program Przeciw Korupcji

Polskę: Konwencji OECD o zwalczaniu przekupstwa zagranicznych funkcjo-nariuszy publicznych w międzynarodowych transakcjach handlowych, Kon-wencji Prawnokarnej Rady Europy o korupcji oraz Konwencji Rady Europy o przeciwdziałaniu korupcji w prawie cywilnym. Koreferat do raportu przed-stawił Jerzy Szymański z Prokuratury Krajowej.Drugi raport dotyczył oceny wprowadzania w życie Konwencji Narodów Zjednoczonych przeciwko korupcji, którą Polska podpisała w 2003 roku, oraz wskazywał, jakie prace należy podjąć, aby dokument ten mógł zostać szybko ratyfikowany przez nasz kraj.

Przegląd obietnic wyborczych W 2001 roku, razem z Helsińską Fundacją Praw Człowieka i Fundacją Ko-munikacji Społecznej, rozpoczęliśmy monitoring obietnic wyborczych skła-danych podczas wyborów do parlamentu. Zebraliśmy wtedy deklaracje ko-mitetów wyborczych dotyczące walki z korupcją. Każdego roku, w rocznicę wyborów, na specjalnie zorganizowanej konferencji prasowej, przedstawi-ciele ugrupowań politycznych przedstawiają informacje o realizacji zobo-wiązań podjętych w 2001 roku.W roku 2004 na konferencję przybyli przedstawiciele 9 ugrupowań politycz-nych. Zapytaliśmy ich o opisywane przez media afery korupcyjne, w których uczestniczyli przedstawiciele ich partii oraz o sposób rozliczenia się z nich. Konferencję współorganizowali i prowadzili Michał Karnowski z „Newswe-eka” i Krzysztof Skowroński z Polsatu. Dziennikarka portalu www.ngo.pl tak podsumowała wypowiedzi polityków biorących udział w spotkaniu: „Mimo że wszyscy politycy uznali, że korupcja jest zjawiskiem negatywnym, to w kwestii oceny poszczególnych afer z nią związanych nie było już takiej jed-nomyślności. I tak, zbagatelizowane zostały przez polityków skandale na-głośnione przez media z udziałem ich partyjnych kolegów”. Zapis dyskusji znajduje się na stronie www.przeciw-korupcji.org.pl.

Reglamentacja gospodarkidyskusja

Na seminarium zorganizowanym 10 października 2004 dyskutowano o li-cencjach i zezwoleniach obowiązujących w polskiej gospodarce jako czynni-kach sprzyjających korupcji. Wstęp do dyskusji stanowiła prezentacja pracy Janusza Paczochy z Narodowego Banku Polskiego: Reglamentacja gospodar-ki. Do postawionej w pracy tezy odnieśli się Jerzy Molak, dyrektor Depar-tamentu Regulacji Wewnętrznego Obrotu Gospodarczego w Ministerstwie Gospodarki i Pracy, oraz mecenas Wojciech Błaszczyk, wiceprezydent Pol-skiej Konfederacji Przedsiębiorców Prywatnych.

Społeczna kontrola władz na poziomie lokalnym

Lokalne Grupy Obywatelskie W 2000 roku zainicjowaliśmy tworzenie sieci Lokalnych Grup Obywatelskich zajmujących się monitorowaniem poczynań władz oraz działaniami eduka-cyjnymi na rzecz większej przejrzystości życia publicznego. Co roku szkoli-my grupy liderów zajmujących się monitorowaniem poczynań władz i pro-wadzeniem kampanii na rzecz większej przejrzystości w lokalnym życiu pu-blicznym. Prowadzone przez nas całoroczne szkolenia liderów obejmują za-jęcia z edukacji prawnej, wiedzy o samorządzie, kształtowania umiejętności liderskich i podejmowania działań w środowisku lokalnym. Cykl szkolenio-wy składa się z dziewięciu dwudniowych spotkań organizowanych co 4–5 tygodni. Po zakończeniu szkolenia liderzy mają stworzyć Grupę Obywatel-ską działającą na rzecz przejrzystości życia publicznego w ich miejscowości. Szkolenie czwartej grupy kandydatów na liderów Grup Lokalnych trwało od października 2003 do września 2004. Uczestnicy tego cyklu mieli przygoto-wać ocenę zagrożenia korupcją gminy, z której pochodzą oraz zorganizo-wać lokalną debatę na temat korupcji. Z 23 osób, które rozpoczęły szkole-nie, ukończyło je 16. Działania rozpoczęły Grupy w Bielawie, Bieruniu, Karpa-czu, Katowicach, Kłomnicach, Łodzi, Morągu, Oświęcimiu, Płocku, Policach, Strażowie, Stroniu Śląskim i Tarnowcu. Ich działania to między innymi spraw-dzanie dostępności do informacji publicznej w urzędach gminnych, tworze-nie punktów porad prawnych w sprawach korupcji, tworzenie punktów in-formacyjno-konsultacyjnych dla organizacji pozarządowych, prowadzenie

44 45Sprawozdanie 2004

Program Przeciw Korupcji

akcji informacyjnych, szczególnie wśród młodzieży (lekcje antykorupcyjne w szkołach). W październiku 2004 rozpoczęliśmy piąty, ostatni cykl szkoleń, na który zakwalifikowały się 22 osoby. W 2004 roku przygotowaliśmy Ściągawkę dla lidera Lokalnej Grupy Obywatel-skiej, która zawiera materiały o zjawiskach korupcyjnych, regulacjach praw-nych, działaniach podejmowanych w kraju i za granicą na rzecz walki z ko-rupcją i dostępu do informacji, o badaniu przejrzystości instytucji samorzą-dowych, a także informacje o lokalnych działaniach na rzecz przejrzystości funkcjonowania instytucji publicznych. W roku 2004 współpracowaliśmy z zarejestrowanym z końcem 2003 roku Stowarzyszeniem Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich, zrzeszającym ak-tywnych liderów Grup Obywatelskich.

Projekt Przejrzysta gmina Inicjatorami i partnerami projektu są Agora S.A., Polsko-Amerykańska Fun-dacja Wolności i Fundacja im. Stefana Batorego. Współpracują z nami Bank Światowy oraz Centrum Edukacji Obywatelskiej.Zaplanowany na dwa lata projekt rozpoczął się w listopadzie 2003 roku. W pierwszym etapie, realizowanym z Fundacją Rozwoju Demokracji Lokal-nej, brało udział 16 gmin ze wszystkich województw. Gminy te wdrażały opracowany na zlecenie naszego programu Model Przejrzystej Gminy, za-wierający pakiet 6 podstawowych zasad, którymi powinien kierować się w swoich działaniach samorząd terytorialny: przejrzystości, przewidywal-ności, rozliczalności, fachowości, partycypacji społecznej i braku przyzwo-lenia na korupcję.W październiku 2004 roku rozpoczął się drugi etap projektu, skierowany do samorządów w całej Polsce. Towarzyszy mu akcja społeczna Przejrzysta Polska, prowadzona przez Gazetę Wyborczą. Zachęcamy w niej przedsta-wicieli samorządów lokalnych do podjęcia zobowiązania wprowadzenia u siebie co najmniej kilku elementów z Modelu Przejrzystej Gminy. Przygo-towaliśmy minimalny, standardowy i całościowy pakiet zadań. Ich realiza-cję monitorują m. in. członkowie Stowarzyszenia Liderów Lokalnych Grup Obywatelskich.

Projekt Przejrzyste ratusze Wspólnie z oddziałami Transparency International z Czech, Słowacji i Wę-gier działamy na rzecz stworzenia koalicji urzędników, radnych i przedsta-wicieli organizacji pozarządowych w celu wprowadzenia zasad przejrzysto-ści do pracy samorządów miejskich w stolicach państw wyszehradzkich. Pro-jekt zakłada organizowanie raz w roku spotkania przedstawicieli urzędów, rad oraz organizacji pozarządowych z tych miast.W 2004 roku konferencja odbyła się w Warszawie. Rozpoczęło ją sprawoz-danie z realizacji zobowiązań podjętych przed rokiem przez przedstawi-cieli czterech stolic. Urzędnicy z warszawskiego ratusza poinformowali o otwarciu w okresie od stycznia do maja 2004 Biur Obsługi Interesanta w pięciu dzielnicach miasta i zapowiedzieli otwarcie czterech kolejnych w roku 2005. Warszawa nie dotrzymała jednak innego zobowiązania z po-przedniego spotkania: przyjęcia kodeksu radnego i kodeksu pracownika sa-morządowego. Warszawska Grupa Obywatelska przedstawiła własną propo-zycję procedur przydzielania dotacji organizacjom pozarządowym. W pro-gramie konferencji znalazło się także 5 warsztatów, na których omawiano zagadnienia związane ze społeczną kontrolą zamówień publicznych, kon-trolą wewnętrzną i zewnętrzną, konfliktem interesów, a także wyzwania-mi i możliwościami związanymi z akcesją do Unii Europejskiej. Czeski od-dział Transparency International przedstawił wyniki badania socjologicz-nego Indeks przejrzystości miast. Uczestnicy konferencji podjęli nowe zobo-wiązania na rok 2005.

Nagrody: 31 863,00 zł

Koszty realizacji programu: 519 085,49 zł

RAZEM: 550 948,48 zł

44 45Sprawozdanie 2004

Program Równych Szans

Program wspiera organizacje działające na rzecz ułatwienia młodzieży z mniejszych miejsco-

wości i uboższych środowisk dostępu do edukacji, a także poszerzania możliwości kształcenia

i przeciwdziałania izolacji społecznej dzieci i młodzieży niepełnosprawnej.

Lokalne Programy StypendialneCelem prowadzonego przez nas od 2000 roku projektu Lokalne Programy Stypendialne jest po-

moc w tworzeniu systemu finansowania stypendiów dla młodzieży opartego o zasoby i aktyw-

ność społeczności lokalnych. Poprzez uruchamianie nowych form finansowania stypendiów chce-

my pomóc zdolnej młodzieży z rodzin o niskich dochodach. Powstające przy naszej pomocy pro-

gramy stypendialne zbierają środki na stypendia od lokalnego biznesu, indywidualnych darczyń-

ców i władz samorządowych.

Lokalne Programy Stypendialne działają w oparciu o własne regulaminy, tworzone przez spe-

cjalne komisje. Przyznawane stypendia, w wysokości 50–250 złotych miesięcznie, przeznaczane

są na zakup podręczników i innych pomocy naukowych, opłacenie internatów, dodatkowe kursy,

dojazdy do szkół itp. Decyzja o przyznaniu stypendium uzależniana jest zwykle od dobrych wyni-

ków w nauce, dochodu w rodzinie, niekiedy też zaangażowania na rzecz środowiska lokalnego

lub innych pozanaukowych osiągnięć.

W projekcie uczestniczą 34 organizacje z 14 województw, którym Fundacja, oprócz dotacji, pro-

ponuje szkolenia w zakresie zakładania, prowadzenia i promowania programów stypendialnych,

zbierania funduszy i zarządzania nimi oraz tworzenia lokalnych koalicji. Po zebraniu na poziomie

lokalnym zadeklarowanych przez siebie środków, każda organizacja otrzymuje z Fundacji dotację

na dofinansowanie funduszu stypendialnego.

W 2004 roku organizacje uczestniczące w projekcie zebrały w swoich środowiskach 930 901 zł.

Kwota ta, powiększona o dotacje w łącznej wysokości 591 300 zł (w tym 75 150 zł ze środków fir-

my Levi Strauss & Co), pozwoliła ufundować 1343 comiesięczne stypendia dla dzieci i młodzieży.

Dzięki temu, że ponad 2 200 osób przekazało nam w roku 2004 1% swojego podatku dochodo-

wego, mamy środki nie tylko na dotacje dla istniejących już programów stypendialnych, ale tak-

że zaprosiliśmy do udziału w projekcie osiem nowych organizacji.

46 47Sprawozdanie 2004

Program Równych Szans

Kolorowa AkademiaProgram skierowany jest do organizacji z małych miejscowości, prowadzących działania na rzecz

dzieci niepełnosprawnych. Działania te mają polepszyć szanse edukacyjne dzieci i przeciwdzia-

łać ich izolacji społecznej. Dotacje przyznawaliśmy, w drodze konkursu, organizacjom działającym

w miejscowościach do 20 000 mieszkańców.

W tegorocznym konkursie przyznawaliśmy dotacje na działania, które ułatwiają dzieciom nie-

pełnosprawnym zdobywanie wiedzy i umiejętności, umożliwiają udział w zajęciach kulturalnych

i artystycznych, przyczyniają się do integracji dzieci niepełnosprawnych z rówieśnikami i środowi-

skiem, w którym żyją. Szczególnie chętnie wspieramy projekty będące elementem długofalowych

programów, zakładających współpracę ze środowiskiem lokalnym oraz zaangażowanie wolonta-

riuszy i rodzin dzieci niepełnosprawnych.

Dotacje współfinansowane były ze środków Commercial Union Polska (85 000 zł) oraz docho-

dów z inwestowania wieczystego Funduszu M, utworzonego z darowizny prywatnego darczyń-

cy (68 000 zł).

Fundusz Charytatywny Commercial UnionJuż od dziewięciu lat Fundacja współpracuje z Commercial Union Polska, które przekazuje nam

dotacje na pomoc niepełnosprawnym, dzieciom i młodzieży. W 2004 roku, dzięki pomocy Com-

mercial Union, przekazaliśmy 30 dotacji na działania dotyczące integracji i edukacji dzieci niepeł-

nosprawnych (dotacje opisane przy projekcie Kolorowa Akademia). Ponadto Fundacja zarządza

środkami Commercial Union, z których finansujemy przedsięwzięcia wskazane przez darczyńcę,

związane z niesieniem pomocy osobom chorym lub znajdującym się w trudnej sytuacji życiowej,

a także z działalnością oświatową i edukacyjną.

Fundusz MW 2002 roku, dzięki darowiźnie przekazanej Fundacji przez prywatnego darczyńcę pragnącego

zachować anonimowość, powstał wieczysty Fundusz M. Dochody z inwestowania tego funduszu

przeznaczamy co roku na pomoc dla dzieci. W 2004 roku z Funduszu M sfinansowaliśmy 15 dota-

cji na działania na rzecz integracji i edukacji dzieci niepełnosprawnych (dotacje opisane przy pro-

jekcie Kolorowa Akademia). Ponadto Fundacja przekazuje z Funduszu M środki na cele wskazane

przez darczyńcę, związane z niesieniem pomocy dzieciom chorym i potrzebującym opieki.

Fundusz Helen i Petera MaxwellówFundacja prowadzi zasilany coroczną darowizną Fundusz Helen i Petera Maxwellów, z którego

wspierane są projekty mające na celu wyrównywanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży z Sie-

dlec i powiatu siedleckiego.

46 47Sprawozdanie 2004

Program Równych Szans

Lokalne Programy Stypendialne(dotacje współfinansowane ze środków firmy Levi Strauss & Co.)

Agencja Rozwoju Regionu Mazowsza Północno-Wschodniego

Ostrołęka

Dotacja na program stypendialny dla uczniów szkół średnich z Ostrołęki – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 26 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 9 000 zł

Barciańska Inicjatywa OświatowaBarciany

Dotacja na program stypendialny Bartek adresowany do młodzieży z gminy Barciany – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 16 stypen-diów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Fundacja Edukacji MiędzynarodowejWrocław

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z województwa dolnoślą-skiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 42 stypendia na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Fundacja Elbląg, Fundusz Lokalny Regionu Elbląskiego

Elbląg

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z miasta i gminy Elbląg – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 32 stypendia na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Fundacja Fundusz Lokalny Ziemi Biłgorajskiej

Biłgoraj

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z powiatu Biłgoraj i gminy Zwierzyniec w województwie lubelskim – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 31 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Fundacja Inicjatyw KulturalnychRadomsko

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży uzdolnionej artystycznie z powiatu radomszczańskiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 24 stypendia na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Fundacja Polska Akcja HumanitarnaToruń

Dotacja na program stypendialny dla uczniów toruńskich szkół średnich – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 31 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Fundacja Pomocy SpołecznejBrzeszcze

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z gminy Brzeszcze – z dota-cji oraz innych zebranych funduszy przyznano 51 stypendiów na rok szkol-ny 2004/2005 20 000 zł

Fundacja RodzinaSławno

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z powiatu Sławno – z dota-cji oraz innych zebranych funduszy przyznano 57 stypendiów na rok szkol-ny 2004/2005 20 000 zł

Fundacja Rozwoju Regionu GołdapGołdap

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z powiatu gołdapskiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 22 stypendia na rok szkolny 2004/2005 15 000 zł

Fundacja Rozwoju Regionu ŁuktaŁukta

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z wybranych gmin powia-tu ostródzkiego i olsztyńskiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 39 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Fundacja Sokólski Fundusz LokalnySokółka

Dotacja na program stypendialny Prymus dla młodzieży uczącej się lub miesz-kającej w gminie Sokółka – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przy-znano 65 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Klub Inteligencji KatolickiejWarszawa

Dotacja na program stypendialny dla uczniów szkół średnich i studentów – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 8 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 8 000 zł

Leżajskie Stowarzyszenie RozwojuLeżajsk

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży ze szkół ponadgimnazjal-nych z powiatu leżajskiego oraz dla gimnazjalistów z gmin Leżajsk i Kury-łówka – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 55 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 19 400 zł

48 49Sprawozdanie 2004

Program Równych Szans

Sądecka Fundacja Rozwoju Wsi i RolnictwaNowy Sącz

Dotacja na Fundusz Stypendialny im. Braci Patoczków przeznaczony dla mło-dzieży z wybranych gmin powiatu nowosądeckiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 184 stypendia na I semestr roku szkolnego 2004/2005 15 000 zł

Stowarzyszenie Dobroczynne Lokalny Fundusz Roku 2000

Tomaszów Mazowiecki

Dotacja na program stypendialny dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgim-nazjalnych z powiatu tomaszowskiego – z dotacji oraz innych zebranych fun-duszy przyznano 16 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 10 800 zł

Stowarzyszenie Dobroczynne RazemZelów

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z gminy Zelów – z dota-cji oraz innych zebranych funduszy przyznano 34 stypendia na rok szkolny 2004/2005 9 000 zł

Stowarzyszenie Fundusz Stypendialny dla Młodzieży Wiejskiej

im. A BąkowskiejSońsk

Dotacja na program stypendialny dla uczniów i absolwentów Zespołu Szkół im. A. Świętochowskiego w Gołotczyźnie w powiecie ciechanowskim – z do-tacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 10 stypendiów na rok szkol-ny 2004/2005 14 800 zł

Stowarzyszenie Inicjatyw WiejskichStoczek Łukowski

Dotacja na program stypendialny dla uczniów szkół ponadpodstawowych z powiatów siedleckiego i łukowskiego w województwie lubelskim – z do-tacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 32 stypendia na rok szkol-ny 2004/2005 15 300 zł

Stowarzyszenie na rzecz Edukacji Estetycznej Widok

Białystok

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z powiatu białostockiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 42 stypendia na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Lokalnego

Białobrzegi

Dotacja na program stypendialny dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgim-nazjalnych z gminy Białobrzegi w województwie podkarpackim – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 45 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Tworzenia Przyjaznego Środowiska

Wychowawczego Dzieci i Młodzieży Iławskiej Przystań

Iława

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z powiatu iławskiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 35 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Stowarzyszenie Nidzicki Fundusz LokalnyNidzica

Dotacja na program stypendialny Prymus dla uczniów szkół średnich z powiatu nidzickiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyzna-no 32 stypendia na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Stowarzyszenie Oświatowe im. Dezyderego Chłapowskiego

Kościan

Dotacje na program stypendialny dla młodzieży z powiatu kościańskiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 22 stypendia na rok szkolny 2004/2005 14 800 zł

Stowarzyszenie Pomocna DłońZłoty Stok

Dotacja na program stypendialny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych z gminy Złoty Stok – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 34 stypendia na rok szkolny 2004/2005 9 900 zł

Stowarzyszenie Przyjaciół Publicznego Gimnazjum w Nowinach

Sitkówka-Nowiny

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z gimnazjów i szkół ponad-gimnazjalnych z gminy Sitkówka-Nowiny oraz dla najlepszych sportowców – koszykarzy z Uczniowskiego Klubu Sportowego Puchacz w Nowinach – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 42 stypendia na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Stowarzyszenie Rodzin Katolickich Archidiecezji Katowickiej

Goczałkowice-Zdrój

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z gminy Goczałkowice Zdrój – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 16 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 14 300 zł

48 49Sprawozdanie 2004

Program Równych Szans

Stowarzyszenie Rozwoju Lokalnego i Filantropii

Kielce

Dotacja na program stypendialny Żaczek dla uczniów szkół średnich z Kielc, z powiatu staszowskiego oraz z gmin Iłża i Łągów – z dotacji oraz innych ze-branych funduszy przyznano 33 stypendia na rok szkolny 2004/2005

16 000 zł

Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju Powiatu Człuchowskiego

Człuchów

Dotacja na program stypendialny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i dla studentów z powiatu człuchowskiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 72 stypendia na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Towarzystwo Edukacyjne Wiedza Powszechna

Gdańsk

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży ze szkół średnich z powiatu kartuskiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 38 sty-pendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Towarzystwo Kulturalne Echo PyzdrPyzdry

Dotacja na program stypendialny Mecenat dla młodzieży z powiatu wrze-sińskiego oraz z gmin Lądek, Gizałki i Dominowo w województwie wielko-polskim – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 14 stypen-diów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Towarzystwo Miłośników Ziemi Muszyńskiej

Muszyna

Dotacja na program stypendialny dla młodzieży z gmin Muszyna i Krynica uczęszczającej do Liceum Ogólnokształcącego w Muszynie oraz do szkół mu-zycznych w Krynicy i Nowym Sączu – z dotacji oraz innych zebranych fundu-szy przyznano 27 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Towarzystwo Rozwoju DzierzgoniaDzierzgoń

Dotacja na program stypendialny Geniusz dla uczniów szkół średnich i gim-nazjów z powiatu sztumskiego – z dotacji oraz innych zebranych funduszy przyznano 21 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Towarzystwo Rozwoju Powiatu Kwidzyńskiego

Kwidzyn

Dotacja na program stypendialny dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych i studentów z powiatu kwidzyńskiego – z dotacji oraz innych zebranych fun-duszy przyznano 101 stypendiów na rok szkolny 2004/2005 20 000 zł

Szkolenia i spotkania Spotkania i szkolenia dla organizacji prowadzących lokalne programy sty-pendialne 17 972,62 zł

Kolorowa Akademia(dotacje współfinansowane ze środków Commercial Union oraz Funduszu M)

Chrześcijańskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, ich Rodzin

i Przyjaciół OgniskoKraków

Projekt dla niepełnosprawnych dzieci z gminy Słomniki: zajęcia integracyj-ne, plenery plastyczne, zajęcia muzyczne, teatralne i ruchowe, hipoterapia, praca w ogrodzie. Przewidziano także specjalny program dla rodziców: spo-tkania z rehabilitantami, psychologami i pedagogami 8 000 zł

Fundacja im. Doktora Piotra Janaszka Podaj Dalej

Konin

Projekt „Klub Ucznia” – program działań edukacyjnych i terapeutycznych dla dzieci pełno- i niepełnosprawnych z gmin Mielnica i Paprotnia: wyrów-nywanie szans edukacyjnych, aktywna rehabilitacja, praca z komputerem, zajęcia sportowe 8 000 zł

Fundacja KamelotŁódź

Projekt „W życiu piękne są tylko chwile” – spotkania integracyjne dla dzie-ci pełno- i niepełnosprawnych z Ozorkowa: wspólne wycieczki dzieci i ro-dziców połączone z programem edukacyjnym, zabawą, zajęciami muzycz-no-ruchowymi i hipoterapią 3 500 zł

Fundacja Pomocy SpołecznejBrzeszcze

Projekt „Tacy sami” – program edukacyjno-terapeutyczny dla dzieci: zajęcia w świetlicy terapeutycznej w Brzeszczach oraz regularne spotkania dzieci i rodziców z pedagogami, psychologami i terapeutami 6 000 zł

I Liceum Ogólnokształcące w Szubinie, Klub Wolontariusza

Szubin

Projekt „Przyjazna Dłoń” – program zajęć integracyjnych dla dzieci i mło-dzieży niepełnosprawnej (dzieci niewidome, autystyczne, z porażeniem mó-zgowym) realizowany przez zdrowych rówieśników i wolontariuszy

8 000 zł

50 51Sprawozdanie 2004

Program Równych Szans

Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Dobre Miasto

Projekt „Pracowite ósemki” – program działań terapeutycznych i kultural-nych dla dzieci niepełnosprawnych, ich pełnosprawnych rówieśników oraz rodziców i wolontariuszy: koła zainteresowań – plastyczne, muzyczne, go-spodarstwo domowe 5 000 zł

Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Krosno

Projekt „Wspólna scena” – program zajęć integracyjnej grupy teatralnej skła-dającej się z dzieci niepełnosprawnych umysłowo i dzieci zdrowych: przy-gotowanie spektakli, które będą prezentowane w szkołach i przedszkolach powiatu 5 000 zł

Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Wolbrom

Projekt „Gliniane cudeńka” – program terapii przez sztukę, z udziałem wo-lontariuszy oraz lokalnej społeczności, w ramach którego dzieci niepełno-sprawne uczą się formowania, wypalania i malowania prac z gliny

5 000 zł

Projekt mający na celu stworzenie i prowadzenie grupy wsparcia dla rodzi-ców i opiekunów dzieci niepełnosprawnych – poradnictwo psychologicz-ne, pedagogiczne i rehabilitacyjne oraz terapię przez sztukę 5 000 zł

Polskie Stowarzyszenie na rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym

Gryfice

Projekt „Ceramiczny świat fantazji” – integracyjne zajęcia plastyczne (tech-nika formowania, zdobienia i wypalania wyrobów z gliny) dla dzieci niepeł-nosprawnych intelektualnie oraz dzieci zdrowych 5 600 zł

Regionalne Stowarzyszenie na rzecz Osób Niepełnosprawnych

Sejny

Projekt „Chatka Puchatka” – program zajęć w integracyjnej świetlicy tera-peutycznej dla dzieci: terapia pracą, rozrywką i ruchem, muzykoterapia oraz zajęcia dydaktyczne, rehabilitacyjne i logopedyczne uzupełniane udziałem w wystawach, wycieczkach, hipoterapii 10 000 zł

Sejneńskie Towarzystwo Oświatowo--Społeczne Wychowanie dla Przyszłości

Sejny

Projekt „Polne dzieci” – zajęcia artystyczno-terapeutyczne (teatralne, pla-styczne i taneczne oraz ogólnorozwojowe) dla wiejskich dzieci niepełno-sprawnych i ich pełnosprawnych rówieśników 6 000 zł

Stowarzyszenie Dzieci Specjalnej Troski

Gołdap

Projekt „Bądźmy razem” – kontynuacja działań twórczych i terapeutycz-nych dla dzieci i młodzieży pełnosprawnej i niepełnosprawnej intelektualnie, w których realizację włączeni są rodzice i wolontariusze 5 000 zł

Projekt „Rozwińmy żagle” – program spotkań, szkoleń, zimowisko i obóz żeglarski dla dzieci zdrowych i dzieci upośledzonych umysłowo

10 000 zł

Stowarzyszenie Kulturalno-Oświatowe Wsi Ropica Polska

Gorlice

Projekt „Każdy ma prawo do szczęścia” – program działań na rzecz integracji dzieci niepełnosprawnych obejmujący cykl warsztatów artystycznych (ma-lowanie na szkle, rzeźbienie w glinie, tkactwo, taniec regionalny), kiermasz prac plastycznych i wspólne zabawy w plenerze 5 000 zł

Stowarzyszenie Mamy Wielkie SercaŚwinice Warckie

Projekt „Twórczy klub młodzieżowy” – zajęcia kulturalno-rozrywkowe dla dzieci upośledzonych umysłowo oraz ich zdrowych rówieśników: zajęcia krajoznawcze, gospodarcze i techniczne, koncerty, imprezy z okazji świąt, warsztaty dla dzieci, wycieczki 6 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Osób Niepełnosprawnych

Solec Kujawski

Projekt „Dorastajmy razem” – zajęcia plastyczno-teatralno-muzyczne oraz plenery i wycieczki dla dzieci sprawnych i niepełnosprawnych 5 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Gminy Ujsoły

Ujsoły

Projekt „Wyjdźmy z cienia” – zajęcia integracyjne z udziałem dzieci niepeł-nosprawnych, zdrowych i ich rodziców: papieroplastyka, zabawy plenero-we, przygotowanie spektaklu jasełkowego, praca z komputerem, wspólne wycieczki 3 600 zł

50 51Sprawozdanie 2004

Program Równych Szans

Stowarzyszenie Pomocy Bliźniemu im. Brata Krystyna

Gorzów Wielkopolski

Projekt „Trzy Kolory – żółty, biały, zielony” – program spotkań edukacyj-no-rekreacyjnych dla dzieci pełno- i niepełnosprawnych z miejscowości po-wiatu gorzowskiego: zabawy integracyjne, zajęcia plastyczne, zabawy spor-towe i taneczne oraz spotkania z ciekawymi ludźmi 10 000 zł

Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Bez Barier

Zakliczyn

Projekt „Zobaczmy świat” – program zajęć kulturalnych: plenerowe warsz-taty plastyczne i muzyczne, wycieczki, wystawy, spotkania z artystami ludo-wymi oraz warsztaty teatralne z udziałem dzieci niepełnosprawnych i peł-nosprawnych z terenu gminy Zakliczyn 8 000 zł

Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym Nadzieja

Libiąż

Projekt „Tysiąc żurawi na szczęście” – program działań artystycznych i te-rapeutycznych dla dzieci niepełnosprawnych i ich sprawnych rówieśników: zajęcia teatralne, plastyczne i taneczne, przygotowanie spektaklu teatral-nego, spotkania integracyjne z udziałem rodziców i wolontariuszy

8 400 zł

Stowarzyszenie Pomocy Osobom Niepełnosprawnym

Reda

Projekt „Idziemy razem” – program działań artystycznych (tanecznych i te-atralno-muzycznych, m.in.: udział w Przeglądzie Zespołów Tanecznych, wy-stępy dla szkół integracyjnych) oraz turystycznych dla dzieci niepełnospraw-nych 8 000 zł

Stowarzyszenie Rodzin i Przyjaciół Osób Niepełnosprawnych

Praszka

Program zajęć integracyjnych dla dzieci niepełnosprawnych i ich zdrowych rówieśników z udziałem rodziców i wolontariuszy: konkursy literackie, warsz-taty plastyczne, plenerowe imprezy integracyjne 4 000 zł

Stowarzyszenie Zastępczego Rodzicielstwa, Oddział Śląski

Lędziny

Projekt „Warsztaty ceramiczne” – warsztaty dla dzieci i młodzieży z alkoho-lowym zespołem płodowym FAS: zajęcia ceramiczne, obóz artystyczny oraz wystawa prac 10 000 zł

Towarzystwo Przyjaciół DzieciOpole

Projekt „Zabawy integracyjne” – program adresowany do dzieci niepełno-sprawnych z gminy Głuchołazy: pomoc w nauce, lekcje biblioteczne, wy-cieczki, grupy wsparcia dla rodziców 7 300 zł

Towarzystwo Przyjaciół DzieciPołczyn Zdrój

Projekt „Każdy ma swój Biegun” – program mający na celu podniesienie wrażliwości społecznej na potrzeby osób niepełnosprawnych oraz wyrów-nanie szans edukacyjnych dzieci i młodzieży: zajęcia muzyczne, plastyczne, komputerowe, teatralne, wycieczki do teatrów i muzeów oraz imprezy oko-licznościowe 6 000 zł

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci Świętochłowice

Projekt „Integracyjne spotkania z przyrodą” – warsztaty plastyczne, foto-graficzne i ekologiczne dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej w Kaletach Drukarni i okolicznych wioskach 5 000 zł

Towarzystwo Rozwoju Gminy MarianowoMarianowo

Projekt zajęć w Wiejskiej Świetlicy Terapeutycznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej: zajęcia muzyczno-ruchowe, gospodarstwa domowego, plastyczne, wspólne wycieczki na koncerty i do teatru oraz zajęcia relaksa-cyjne 6 000 zł

Związek Harcerstwa PolskiegoGłowno

Projekt Harcerska Szkoła Żeglarska „Wiatr i Woda” – wspólne zajęcia żeglar-skie dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnej, dzieci z rodzin patologicznych i ubogich oraz harcerzy 6 000 zł

Związek Harcerstwa PolskiegoWęgrów

Projekt „Jeszcze jedna księga przygód Koziołka Matołka” – cykl spotkań skie-rowany do dwudziestoosobowej grupy młodzieży niepełnosprawnej, opar-ty na przygodach tytułowego bohatera: rozwijanie zainteresowań czytelnic-twem, kursy tańca, wyprawy do lasu, zawody sportowe, gry ruchowe, przy-gotowanie i prezentacja spektaklu 10 000 zł

52 53Sprawozdanie 2004

Program Równych Szans

Fundusz Charytatywny Commercial Union

Fundacja AwangardaWarszawa

Dotacja na zorganizowanie wystawy niepełnosprawnej artystki Izabeli Zie-lińskiej 5 000 zł

Fundacja Na Ratunek Dzieciom z Chorobą Nowotworową

Wrocław

Dotacja na przeszczep szpiku kostnego i leczenie dziecka 2 500 zł

Fundacja Nasza ZiemiaWarszawa

Dotacja na utworzenie ogrodu przyszkolnego w Ośrodku Szkolno-Wycho-wawczym w Ostrowcu Świętokrzyskim 5 000 zł

Fundacja Dzieciom Zdążyć z PomocąWarszawa

Dotacja na rehabilitację chorego dziecka 3 000 zł

Fundacja Pro Schola Nostra przy XXXIV LO im. Cervantesa

Warszawa

Dotacja na pobyt w Warszawie dzieci z Domu Dziecka Słoneczne Wzgórze z Fromborka 1 000 zł

Fundacja Świat na TakWarszawa

Dotacja na organizację X Ogólnopolskiej Jubileuszowej Edycji Samorządo-wego Konkursu Nastolatków Ośmiu Wspaniałych 5 000 zł

Polska Fundacja im. Roberta SchumanaWarszawa

Dotacja na organizację Kongresu Europa Ducha – Gniezno 2004 8 000 zł

Darowizny Darowizna na leczenie dziecka 3 000 zł

Darowizna na zakup aparatu słuchowego dla dziecka 2 000 zł

Darowizna na rehabilitację dziecka poszkodowanego w wypadku samocho-dowym 3 000 zł

Fundusz M

Fundacja Dzieciom Zdążyć z PomocąWarszawa

Dotacja na rehabilitację niepełnosprawnych dzieci 5 000 zł

Dotacja na rehabilitację chorych dzieci 5 000 zł

Fundacja Na Ratunek Dzieciom z Chorobą Nowotworową

Wrocław

Dotacja na przeszczep szpiku kostnego dziecka 3 000 zł

Parczewskie Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych, ich Rodzin

i Przyjaciół StokrotkaParczew

Dotacja na leczenie dziecka 4 000 zł

Stowarzyszenie na rzecz Rozwoju Doliny Wiaru

Wojtkowa

Dotacja na adaptację pomieszczeń dawnego budynku szkoły dla potrzeb bi-blioteki wiejskiej 3 000 zł

Darowizny Darowizna na zakup wózka inwalidzkiego 5 000 zł

Darowizna na zakup pompy insulinowej dla dziecka 4 000 zł

Darowizna na zakup pompy insulinowej dla dziecka 4 000 zł

52 53Sprawozdanie 2004

Program Równych Szans

Fundusz Maxwellów

Stowarzyszenie Pomocy Społecznej, Rehabilitacji i Resocjalizacji

im. H. Ch. KofoedaSiedlce

Projekt „Dać szansę” – komputeryzacja szkół podstawowych i gimnazjów w Siedlcach i powiecie siedleckim. Z dotacji sfinansowano zakup 39 kom-puterów dla 10 szkół (w kwocie dotacji 2 000 zł ze środków Fundacji Bato-rego na pokrycie kosztów realizacji projektu) 100 865,25 zł

Inne

Stowarzyszenie Teatralno-Edukacyjne Wybrzeżak

Gdańsk

Projekt „Sztuka dla społecznej harmonii” – działania terapeutyczne arty-stów – pedagogów z dziećmi i młodzieżą ze środowisk zagrożonych pato-logiami społecznymi. Z dotacji sfinansowano 5 projektów prowadzonych w roku szkolnym 2004/2005 48 117,50 zł

Fundacja Charytatywny Bal Dziennikarzy

Warszawa

Utworzenie funduszu stypendialnego dla dzieci i młodzieży znajdującej się w trudnej sytuacji rodzinnej (we współpracy ze Wspólnotą Chleb Życia sio-stry Małgorzaty Chmielewskiej) 3 000 zł

Dotacje: 1 012 182,75 zł

Szkolenia: 17 972,62 zł

RAZEM: 1 030 155,37 zł

54 55Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

Rozszerzenie Unii Europejskiej zmienia charakter relacji Polski z naszymi wschodnimi sąsiada-

mi. Z jednej strony, wprowadzenie ruchu wizowego z Białorusią, Ukrainą i Rosją stwarza barierę

we wzajemnych kontaktach i może powodować narastanie w tamtejszych społeczeństwach po-

czucia wykluczenia ze wspólnej Europy. Z drugiej jednak, proces rozszerzenia zwiększa szanse na

aktywną politykę poszerzonej Unii wobec nowych sąsiadów na Wschodzie – politykę wspierają-

cą rozwój demokracji, społeczeństwa obywatelskiego i bliższych więzów ze zjednoczoną Europą,

nie wykluczającą perspektywy członkostwa tych krajów w Unii Europejskiej. Dlatego, we współ-

pracy z proeuropejskimi elitami tych krajów, przedstawiliśmy pomysły na zbliżenie tego regio-

nu Europy z Unią, wspieraliśmy ideę otwartej granicy między krajami członkowskimi i tymi, któ-

re do Unii dopiero aspirują, podejmowaliśmy debatę o wspólnym dziedzictwie historycznym na-

szej części Europy.

Pomarańczowa rewolucja na Ukrainie była wielkim tryumfem ukraińskiego społeczeństwa oby-

watelskiego, z którego żywotności i siły nawet ci z nas, którzy od lat współpracowali z Ukrainą,

nie zdawali sobie w pełni sprawy. Ważny dla przyszłości stosunków polsko-ukraińskich był spon-

taniczny ruch solidarności z demokracją ukraińską, do którego staraliśmy się przyczynić m.in. po-

przez pomoc w wysyłaniu obserwatorów na wybory.

Kontynuowaliśmy działania dotyczące przygotowania polskiego trzeciego sektora do korzysta-

nia z europejskich funduszy i jego funkcjonowania w zjednoczonej Europie. Pracowaliśmy także

na rzecz większej aktywności Polski w międzynarodowych działaniach pomocowych.

Działania programu w 2004 roku współfinansowane były m.in. przez regionalny program

Wschód-Wschód – 244 346,14 zł, Polish-American-Ukrainian Cooperation Initiative PAUCI (Inicja-

tywa Współpracy Polsko-Amerykańsko-Ukraińskiej PAUCI) – 46 175,36 zł na projekt Nowa Unia

Europejska i Ukraina, Canadian International Development Agency – Official Development

Assistance in Central Europe CIDA-ODACE (Kanadyjska Agencja Rozwoju Międzynarodowego CIDA-

-ODACE), Trialog Development NGOs in the Enlarged EU, Vienna i Concord European NGO Confe-

deration for Relief and Development, Brussels – 48 316,30 zł na działania Grupy Zagranica. Kon-

ferencja „Nowa geopolityka Europy Środkowej i Wschodniej. Między Unią Europejską a Stana-

mi Zjednoczonymi” była współfinansowana przez Fundację im. Roberta Boscha i Oracle Polska

(83 975,67 zł); wsparcia udzieliły również Ambasada Francuska i Hines Polska.

54 55Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

Międzynarodowe konferencjeKonferencja Nowa geopolityka Europy Środkowej i Wschodniej. Między Unią Europejską a Stanami Zjednoczonymi

We współpracy z Niemieckim Instytutem Spraw Międzynarodowych i Bez-pieczeństwa Fundacji Nauki i Polityki (SWP) z Berlina oraz Centrum Studiów Europejskich, St Antony’s College Uniwersytetu Oksfordzkiego zorganizowa-liśmy w Warszawie w dniach 7–8 maja 2004 międzynarodową konferencję z udziałem wybitnych intelektualistów, ekspertów, obecnych i byłych poli-tyków oraz wysokich urzędników Unii Europejskiej.

Podczas czterech dyskusji panelowych szukano odpowiedzi na pytania: Ja-kie są tradycje intelektualne i polityczne oraz historyczne identyfikacje Eu-ropy Środkowej i Wschodniej w kontekście jej geopolitycznego położenia pomiędzy Rosją a Niemcami? Czy USA są zainteresowane dalszą integracją Europy? Jaka jest rola „Nowej Europy” w europejskiej strategii USA i w ame-rykańskiej polityce wobec Rosji, Ukrainy, Białorusi i Mołdowy? W jakim kie-runku powinno ewoluować NATO? Jakie jest podejście do relacji euro-atlan-tyckich w Europie Zachodniej, a jakie w Europie Środkowo-Wschodniej? Czy, i o jakie kraje, powinna się rozszerzać Unia Europejska w najbliższych latach? Jakie są interesy, aspiracje i oczekiwania krajów Europy Środkowej i Wschodniej w Unii Europejskiej.

Drugiego dnia konferencji wykład specjalny Ameryka i Europa wobec nowych wyzwań wygłosił były Sekretarz Stanu USA, Henry Kissinger.

W konferencji udział wzięli: Christoph Bertram (dyrektor Fundacji Nauki i Po-lityki, Berlin), David P. Calleo (Uniwersytet Johns Hopkins, Waszyngton), Ro-bert Cooper (dyrektor generalny ds. zagranicznych i polityczno-wojskowych, Sekretariat Generalny Rady Unii Europejskiej, Bruksela), Timothy Garton-Ash (dyrektor Centrum Studiów Europejskich, St Antony’s College, Uniwerstytet Oksfordzki), Bronisław Geremek (były minister spraw zagranicznych RP, kie-rownik Katedry Cywilizacji Europejskiej, Kolegium Europejskie w Natolinie), Heather Grabbe (dyrektor ds. badań, Centrum ds. Reform Europejskich, Lon-dyn), Elemér Hankiss (dyrektor ds. badań, Instytut Nauk Politycznych, Wę-gierska Akademia Nauk, Budapeszt), Pierre Hassner (Centrum Międzynaro-dowych Studiów i Badań CERI, Paryż), Danuta Hübner (członek Komisji Euro-pejskiej, Bruksela), Ken Jowitt (Uniwersytet Kalifornijski, Berkeley), Ivan Kra-stev (dyrektor Centrum Strategii Liberalnych, Sofia), Marcin Król (dziekan Wy-działu Stosowanych Nauk Społecznych i Resocjalizacji, Uniwersytet Warszaw-ski), Dominique Moїsi (wicedyrektor Francuskiego Instytutu Spraw Między-narodowych IFRI, Paryż), Andrzej Olechowski (były minister spraw zagranicz-nych RP, dyrektor Studium Generale Europa), Adam D. Rotfeld (Sekretarz Stanu w MSZ), Jacques Rupnik (dyrektor ds. badań, Centurm Międzynarodowych Stu-diów i Badań CERI, Paryż), Anne-Marie Slaughter (dziekan Woodrow Wilson School of Public and International Affairs, Uniwersytet Princeton), Timothy Snyder (Uniwersytet Yale) oraz liczni dyskutanci z Europy Środkowo-Wschod-niej: Bułgarii, Czech, Estonii, Litwy, Rumunii, Słowacji i Węgier.

Po konferencji wydaliśmy publikację w języku angielskim New Geopolitics of Central and Eastern Europe. Between European Union and United States, zawierającą teksty wszystkich wystąpień wygłoszonych w czasie sesji. Mie-sięcznik „Przegląd Polityczny” opublikował wersję polskojęzyczną materia-łów konferencyjnych.

Nowa Unia Europejska i UkrainaRealizację tego projektu rozpoczęliśmy w 2002 roku. Jego celem jest ocena stosunków między Unią Europejską a Ukrainą, analiza wpływu, jaki na te stosunki będzie miało rozszerzenie Unii oraz opracowanie możliwych stra-tegii i konkretnych rozwiązań dotyczących relacji między poszerzoną Unią a Ukrainą, która w 2004 roku stałą się jej bezpośrednim sąsiadem. W 2004 roku nasze działania dotyczyły relacji między rozszerzoną Unia Europejską i Ukrainą oraz wyborów prezydenckich na Ukrainie.

56 57Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

Raport Więcej niż sąsiedztwo. Rozszerzona Unia Europejska i Ukraina

We współpracy z partnerami z Ukrainy, Polski i innych krajów przygotowa-liśmy szereg analiz politycznych, społecznych i gospodarczych, które zo-stały wykorzystane w dwóch wydanych przez nas publikacjach: Więcej niż sąsiedztwo. Rozszerzona Unia Europejska i Ukraina – nowe relacje. Raport końcowy oraz Więcej niż sąsiedztwo. Rozszerzona Unia Europejska i Ukraina – nowe relacje. Rekomendacje. Obie publikacje spotkały się z dużym zainte-resowaniem polityków, ekspertów oraz dziennikarzy z Ukrainy, Polski i in-nych państw członkowskich UE.

13 lutego 2004 w Brukseli w Centre for European Policy Studies zorganizo-waliśmy prezentację Raportu końcowego. W spotkaniu uczestniczyli: komi-sarz UE ds. rozszerzenia Günter Verheugen. oraz wiceministrowie spraw zagranicznych Polski i Ukrainy Jan Truszczyński i Ołeh Szamszur. Jako pa-neliści wystąpili: Olexiy Haran (Szkoła Analiz Politycznych, Akademia Ki-jewsko-Mohyleńska, Kijów), Małgorzata Jakubiak (Centrum Analiz Społecz-no-Ekonomicznych, Warszawa), Kataryna Wolczuk (Centrum Studiów Rosyj-skich i Wschodnioeuropejskich, Uniwersytet w Birmingham), Alexander Du-leba (Słowackie Stowarzyszenie Polityki Zagranicznej, Bratysława), Marius Vahl (Centrum Studiów Polityki Europejskiej, Bruksela), Igor Burakovsky (In-stytut Badań Ekonomicznych i Doradztwa Politycznego, Kijów), Oleksandr Sushko (Centrum ds. Pokoju, Konwersji i Ukraińskiej Polityki Zagranicznej, Kijów), Jakub Boratyński i Grzegorz Gromadzki (Fundacja Batorego, War-szawa). W spotkaniu wzięło udział około 130 osób, wśród nich pracowni-cy Rady Europejskiej, Komisji Europejskiej, dyplomaci, eksperci, przedsta-wiciele organizacji pozarządowych i dziennikarze.

W dniach 26–27 marca 2004 w Bratysławie odbyła się konferencja „EU Re-lations with Ukraine: A Visegrad Perspective”, zorganizowana przez Sło-wackie Stowarzyszenie Polityki Zagranicznej (SFPA) i Fundację Batorego. W pierwszym dniu konferencji wystąpili: Peter Ptassek (przedstawiciel Ko-misji Europejskiej), osoby zaangażowane w projekty dotyczące relacji UE z Ukrainą: Jakub Boratyński, Grzegorz Gromadzki i Marius Vahl (projekt Fun-dacji Batorego), Iryna Sołonenko (projekt East-West Institute), Iris Kempe (projekt Center for Applied Policy Research) i Alexander Duleba (Słowackie Stowarzyszenie Polityki Zagranicznej). Rezultaty rozszerzenia Unii dla Euro-regionu Karpackiego przedstawił Vladimir Bilcik (Słowackie Stowarzyszenie Polityki Zagranicznej). W drugim dniu konferencji odbyła się dyskusja pro-wadzona przez Pavola Demeša (German Marshall Fund), dotycząca możli-wych form współpracy i pomocy, jakie mogą zaproponować Ukrainie pań-stwa wyszehradzkie.

31 marca w Rzeszowie, 1 kwietnia w Lublinie i 2 kwietnia w Warszawie zor-ganizowaliśmy serię prezentacji raportu Więcej niż sąsiedztwo z udziałem niektórych autorów raportu (Jakub Boratyński, Grzegorz Gromadzki, Ołek-sij Harań, Iryna Krawczuk, Ołeksandr Suszko, Marius Vahl, Kataryna Wol-czuk, Przemysław Żurawski vel Grajewski). Każda z prezentacji składała się z czterech sesji, poświęconych głównym tezom raportu: ukraińska strate-gia integracji z UE, polityka Unii Europejskiej wobec Ukrainy, rola nowych państw członkowskich w relacjach UE–Ukraina, główne obszary integra-cji. W Lublinie i Rzeszowie odbyły się dodatkowe sesje prezentujące wyni-ki badań dotyczących relacji polsko-ukraińskich i oczekiwań związanych z wstąpieniem Polski do UE (wyniki badań prezentowali Anna Gąsior-Nie-miec i Mirosław Bieniecki z Polskiej Akademii Nauk oraz Joanna Koniecz-na z Instytutu Socjologii Uniwersytetu Warszawskiego). Prezentacja w Rze-szowie przygotowana była we współpracy z Wyższą Szkołą Informatyki i Zarządzania, a w Lublinie przez Instytut Europy Środkowo-Wschodniej. W spotkaniach uczestniczyło ok. 200 przedstawicieli polskich instytucji pań-stwowych i władz lokalnych, środowisk akademickich, organizacji pozarzą-dowych, eksperci zajmujący się problematyką unijną i ukraińską, a także przedstawiciele polskiej i zagranicznej prasy.

56 57Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

13 maja w Chatham House (Royal Institute of International Affairs) w Lon-dynie podczas seminarium „The Enlarged European Union and Ukraine: New Relations”, na które zaproszono ekspertów z instytucji zajmujących się stosunkami międzynarodowymi, naukowców, dyplomatów i dziennika-rzy, raport Więcej niż sąsiedztwo prezentowała trójka jego autorów: Jakub Boratyński, Grzegorz Gromadzki i Kataryna Wolczuk. W spotkaniu wzięło udział ponad 30 osób.

W maju i czerwcu 2004 zorganizowaliśmy we wschodniej i zachodniej Ukra-inie cykl prezentacji Raportu Końcowego i Rekomendacji z udziałem niektó-rych autorów raportu (Jakub Boratyński, Grzegorz Gromadzki, Ołeksij Harań, Iryna Krawczuk, Ołeksandr Suszko, Marius Vahl, Katarzyna Wolczuk, Prze-mysław Żurawski vel Grajewski): w Kijowie (26 maja), Doniecku (27 maja), Dniepropietrowsku (28 maja), Charkowie (29 maja), Iwanofrankiwsku (24 czerwca), Użhorodzie (25 czerwca) i we Lwowie (26 czerwca). W spotka-niach wzięło udział ok. 550 osób: ukraińscy politycy i urzędnicy państwo-wi, przedstawiciele administracji, samorządu, organizacji pozarządowych i środowisk akademickich, dziennikarze i studenci. Współorganizatorem prezentacji w Charkowie – najbardziej udanej ze wszystkich we Wschod-niej Ukrainie – była ukraińska Fundacja Odrodzenie. Prezentacja we Lwo-wie odbyła się podczas konferencji dotyczącej relacji Ukraina–UE, organi-zowanej przez magazyn „Ji”.

Wybory prezydenckie na Ukrainie Przygotowaliśmy dwa raporty: Ukraine at the Crossroads. The Presidential Elections 2004 zawierający możliwe scenariusze rozwoju Ukrainy po wy-borach oraz Ukraine and the EU after the Orange Revolution, który powstał w gorącym okresie Pomarańczowej Rewolucji i był kolejną próbą analizy przyszłości Ukrainy w świetle aktualnych wydarzeń. Raporty przygotował międzynarodowy zespół: Grzegorz Gromadzki (Fundacja Batorego), Kata-ryna Wolczuk (Uniwersytet w Birmingham), Roman Wolczuk (Uniwersytet w Wolverhampton), Oleksandra Suszko (Centrum ds. Pokoju, Konwersji i Ukraińskiej Polityki Zagranicznej w Kijowie) i Marius Vahl (Centrum Stu-diów Polityki Europejskiej w Brukseli).

20 maja 2004, wspólnie z Ośrodkiem Studiów Wschodnich, zorganizowaliśmy spotkanie eksperckie z udziałem przedstawicieli MSZ, Kancelarii Prezyden-ta i Premiera, na którym dyskutowaliśmy o tym, co Polska jako członek UE może zrobić na rzecz Ukrainy. Jednym z rezultatów tego spotkania był pro-jekt deklaracji wspierającej europejskie aspiracje Ukrainy i wzywającej wła-dze tego kraju do respektowania zasad demokratycznych wyborów. Ponad-to od października do końca roku, wspólnie z Ośrodkiem Studiów Wschod-nich, zorganizowaliśmy 5 seminariów z udziałem ekspertów i przedstawi-cieli MSZ, służących dyskusji na temat stanowiska Polski w UE w sprawach polityki wschodniej. Dominującym tematem były wybory na Ukrainie.

10 września 2004 na Forum Ekonomicznym w Krynicy przygotowaliśmy pa-nel dyskusyjny Plan Działania Unia Europejska – Ukraina: działania przełomo-we czy pozorne? Wzięli w nim udział: Borys Tarasiuk (Przewodniczący Komi-sji Integracji Europejskiej Rady Najwyższej Ukrainy), Kai-Olaf Lang (ekspert berlińskiego Instytutu Spraw Międzynarodowych i Bezpieczeństwa Funda-cji Nauki i Polityki) oraz Grzegorz Gromadzki (Fundacja Batorego). W pane-lu moderowanym przez Jakuba Boratyńskiego z Fundacji Batorego wzięło udział około 100 osób.

12 października 2004 w Brukseli – we współpracy z Januszem Onyszkiewi-czem, wiceprzewodniczącym Parlamentu Europejskiego i Bogdanem Kli-chem, eurodeputowanym, oraz Centrum Studiów Międzynarodowych i In-stytutem Studiów Strategicznych – zorganizowaliśmy seminarium, na którym Ołeksandr Suszko, Kataryna Wolczuk, Roman Wolczuk i Grzegorz Gromadzki prezentowali tezy raportu Ukraine at the Crossroads. The Presidential Elections

58 59Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

2004. W dyskusji, w której uczestniczył Ołeh Rybaczuk, poseł Parlamentu Ukraińskiego, jeden z najbliższych współpracowników Wiktora Juszczenki, zastanawiano się nad możliwymi scenariuszami reform na Ukrainie oraz przy-szłością polityki zagranicznej, a przede wszystkim nad tym, jak rozwiną się stosunki Ukrainy z UE, jeżeli wybory wygra Wiktor Juszczenko.

8 listopada 2004 w Warszawie zorganizowaliśmy dyskusję publiczną Ukra-ińskie wybory. Spotkanie przypadło na gorący okres po pierwszej turze wyborów prezydenckich. Do udziału w dyskusji zaprosiliśmy ekspertów z Ukrainy: Kostę Bondarenko (dyrektor Centrum Badań Procesów Społecz-nych Ekspert z Kijowa), Wiktorię Seredę (socjolog, Uniwersytet Lwowski) oraz Ołeksandra Suszko (dyrektor Centrum ds. Pokoju, Konwersji i Ukraiń-skiej Polityki Zagranicznej w Kijowie). Dyskusję poprowadził Jakub Boratyń-ski z Fundacji Batorego. Prelegenci w swoich wypowiedziach skomentowa-li przebieg kampanii wyborczej w poszczególnych regionach Ukrainy oraz przedstawili scenariusze rozwoju sytuacji na Ukrainie. W spotkaniu wzię-ło udział około 80 osób.

Europejski wybór dla Białorusi

W 2002 roku rozpoczęliśmy projekt, którego celem jest zainicjowanie wspól-nej pracy środowisk niezależnych białoruskich ekspertów nad zbiorem re-komendacji dotyczących kierunków przemian na Białorusi i upowszechnie-nie ich wśród elit białoruskich i środowisk opiniotwórczych w UE. Rezulta-ty prac ekspertów zawarte zostały w publikacji Białoruś: scenariusze reform prezentującej możliwe scenariusze przyszłych demokratycznych i proeuro-pejskich reform na Białorusi. Publikacja ukazała się w trzech językach: bia-łoruskim, rosyjskim i angielskim.

Jesienią 2003 roku publikacja była prezentowana w Mińsku i w Warszawie. W 2004 roku skupiliśmy się na upowszechnieniu publikacji na Białorusi oraz wśród środowisk opiniotwórczych w Unii Europejskiej.

We współpracy z Białoruskim Stowarzyszeniem Schumanowskim przygo-towaliśmy 10 spotkań w 4 obwodach Białorusi (obwód miński: Wilejka, Bo-rysów, Maładeczno; obwód witebski: Witebsk, Haradok; obwód brzeski: Biaroza, Brześć, Łuniniec; obwód mohylewski: Mohylew, Babrujsk). W spo-tkaniach tych wzięło udział prawie 300 osób – przedstawicieli lokalnych władz, partii politycznych, organizacji pozarządowych, nauczycieli, dzien-nikarzy, przedsiębiorców. Relacje ze spotkań znalazły się w 12 artykułach prasy lokalnej.

15 listopada 2004 w Brukseli, we współpracy z Fundacją Bertelsmanna oraz biurem Open Society Institute w Brukseli, zorganizowaliśmy dyskusję A Pla-ce for Belarus in Europe: Challenges and Opportunities within the European Neighbourhood Policy. Oprócz ekspertów i przedstawicieli instytucji euro-pejskich i krajów członkowskich (m.in. Hans Georg Wieck, były przedstawi-ciel OBWE w Mińsku) w spotkaniu wzięli udział politycy i eksperci białoru-scy: Wincuk Wiaczorka (przewodniczący Białoruskiego Frontu Narodowe-go), Wital Silicki (niezależny politolog, współautor publikacji Białoruś: sce-nariusze reform), Uładzisłau Wialiczka (przedstawiciel Zjednoczenia Prode-mokratycznych Białoruskich Organizacji Pozarządowych) oraz Olga Karacz (niezależna przedstawicielka w radzie miejskiej Witebska). Efektem dysku-sji było wypracowanie rekomendacji dotyczących m.in. powołania specjal-nego funduszu wspierającego demokrację na Białorusi. Rekomendacje zo-stały przesłane do Komisji Europejskiej, Rady Unii Europejskiej, Parlamen-tu Europejskiego oraz przedstawicieli krajów członkowskich UE. Część z nich została uwzględniona podczas posiedzenia Komisji Europejskiej 22 listopada 2004 roku.

58 59Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

8 grudnia 2004, przy współpracy niemieckiej Fundacji Nauki i Polityki zor-ganizowaliśmy w Berlinie spotkanie na temat przyszłej polityki Unii Euro-pejskiej wobec Ukrainy oraz Białorusi w świetle aktualnych wydarzeń po-litycznych w tych krajach: wyborów prezydenckich na Ukrainie i wyborów parlamentarnych oraz referendum konstytucyjnego na Białorusi. Głównym założeniem spotkania było znalezienie odpowiedzi na pytanie, jak Unia Eu-ropejska powinna zareagować na rozwój wydarzeń za swoją wschodnią granicą. W spotkaniu wzięło udział 40 ekspertów, analityków i decyden-tów z kręgów unijnych.

Przyjazna granica

Monitoring otwartości wschodnich granic Polski

Projekt, który Fundacja Batorego prowadzi wspólnie z Helsińską Funda-cją Praw Człowieka od 2002 roku, ma na celu promowanie idei przyjaznej i otwartej wschodniej granicy Unii Europejskiej. W 2004 roku zakończyli-śmy rozpoczęty rok wcześniej monitoring polskiej polityki wizowej, które-go celem była ocena efektywności procedur wydawania polskich wiz oraz zgodności z oficjalnymi deklaracjami, zapowiadającymi uproszczone pro-cedury przyznawania wiz dla sąsiadów ze wschodu. Obok Collegium Civi-tas, które koordynowało badania socjologiczne, w projekcie uczestniczy-ły organizacje partnerskie z miast, w których znajdują się polskie konsula-ty: Centrum Pokoju, Konwersji i Polityki Zagranicznej Ukrainy (Kijów), Sto-warzyszenie Wspierania Inicjatyw Obywatelskich Kowczeg (Odessa), Char-kowska Grupa Obrony Praw (Charków), Dialog Europejski (Lwów), Stowa-rzyszenie Obrony Praw Młodzieży Wołynia(Łuck), Kaliningradzka Regional-na Organizacja Społeczna Regiomonti, Moskiewska Grupa Helsińska, Peters-burskie Centrum Studiów Humanistycznych i Politologicznych Strategia oraz trzy organizacje z Białorusi.

Na początku roku przeprowadzono szkolenia dla organizacji partnerskich i ankieterów we Lwowie, Brześciu, Kaliningradzie, Moskwie i Petersburgu. W lutym i marcu przeszkoleni ankieterzy prowadzili badania sondażowe wśród osób ubiegających się o polskie wizy, a także wywiady z pracowni-kami placówek konsularnych na Ukrainie, Białorusi i w europejskiej części Rosji (organizacje partnerskie otrzymały od nas dotacje na szkolenia i ba-dania). W kwietniu odbyło się w Warszawie spotkanie z udziałem przed-stawicieli wszystkich organizacji partnerskich, na którym przedstawiliśmy wstępne wyniki badań, rekomendacje oraz ocenę dotychczasowej współ-pracy. W czerwcu opublikowaliśmy raport z badań pt. Monitoring polskiej polityki wizowej.

30 czerwca 2004 w Warszawie odbyła się publiczna prezentacja raportu, w której uczestniczyli m.in. Danuta Przywara i Bartłomiej Tokarz (Helsiń-ska Fundacja Praw Człowieka), Leszek Chajewski (Collegium Civitas), Denis Torhow (Petersburskie Centrum Studiów Humanistycznych i Politologicz-nych Strategia), Leonid Kalicenia (Centrum Innowacji Społecznych, Mińsk), dr Ołeksandr Suszko (Centrum Pokoju, Reform i Polityki Zagranicznej Ukra-iny, Kijów), prof. Edmund Wnuk-Lipiński (Instytut Studiów Politycznych PAN) oraz Maciej Szymański (wicedyrektor Departamentu Konsularnego i Polonii Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP). Raport przedstawiono również na organizowanych przez MSZ konferencjach na temat bilansu wprowadzenia wiz przez Polskę (10 sierpnia we Lwowie oraz 15 listopada w Moskwie). 17 listopada 2004 zorganizowaliśmy wspólnie z Centrum Polityki Europej-skiej w Brukseli seminarium poświęcone przyszłości europejskiej polityki wizowej. Wzięli w nim udział członkowie grupy roboczej ds. polityki wizo-wej UE, w skład której wchodzą przedstawiciele państw członkowskich. Na seminarium przedstawiliśmy wyniki monitoringu i rekomendacje dotyczące usprawnienia polityki wizowej wobec wschodnich sąsiadów Unii.

60 61Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

Konkurs dla mediów W ramach projektu Monitoring otwartości wschodnich granic Polski ogłosi-liśmy konkurs na publikacje prasowe i audycje radiowe poświęcone sytu-acji na wschodnich granicach Polski po wprowadzeniu wiz. Kapituła kon-kursu w składzie: prof. dr hab. Irena Rzeplińska (Helsińska Fundacja Praw Człowieka), Jacek Fuglewicz (dyrektor Programu I PR), dr Gerhard Gnauck (korespondent Die Welt, Przewodniczący Kapituły), Jarosław Kurski (Gaze-ta Wyborcza), dr Stanisław Mocek (Collegium Civitas) oraz Volodimir Pa-vliv (sekcja ukraińska Radia Wolna Europa) przyznała nagrody dla następu-jących dziennikarzy:Katarzyna Michalak – nagroda za audycję „Eden za wąską rzeką” wyemito-wany przez Rozgłośnię Regionalną Polskiego Radia w Lublinie (3 000 zł),Marek Cynkar – nagroda za reportaż „Powstrzymanie zazdrości” wyemito-wany przez Radio Rzeszów (2000 zł),Jagienka Wilczak – nagroda za artykuł „Wizy za dewizy” opublikowany w tygodniku „Polityka” (2500 zł), Tadeusz Szewczyk – nagroda za reportaż „Cienie nad przejściem” oraz cykl artykułów o sytuacji na przejściach granicznych z Ukrainą, opublikowanych w „Gazecie Bieszczadzkiej” (2500 zł),Jan Płaskoń – wyróżnienie za artykuł „Jutro pod gwiazdkami” opublikowa-ny w „Panoramie Opolskiej”,Monika Karpowicz – wyróżnienie za artykuł „Ostatni Białorusin” opubliko-wany z dwutygodniku „Przegląd Sejneński”,Dariusz Chajewski – wyróżnienie za artykuł „Tuż przed Zachodem” opubli-kowany w „Gazecie Lubuskiej”,Jarosław Iwaniuk i Jerzy Leszczyński – wyróżnienie za reportaż „Pod róż-nymi sosnami” nadany w Polskim Radiu Białystok.

Konkurs Przyjazna granica W 2004 roku we współpracy z Programem Wschód-Wschód zorganizowa-liśmy konkurs Przyjazna granica, którego celem było wsparcie lokalnych ko-alicji podejmujących działania na rzecz powstawania nowych przejść gra-nicznych, podwyższania standardów obsługi podróżnych przez służby gra-niczne, poprawy infrastruktury technicznej oraz wyposażenia istniejących przejść granicznych. Dotacje otrzymały trzy projekty, w których zaplanowa-no sporządzenie analiz dotyczących przejść granicznych, organizowanie pu-blicznych dyskusji oraz imprez kulturalnych i turystycznych nagłaśniających postulaty koalicji i popularyzujących ideę przyjaznej granicy.

Współpraca sąsiedzka

Klub dziennikarzy: Białoruś, Polska, Ukraina

Projekt adresowany do dziennikarzy prasy regionalnej z Białorusi, Polski i Ukrainy obejmuje cykl wizyt studyjno-warsztatowych, które mają służyć na-wiązaniu kontaktów, wymianie informacji, zwiększeniu liczby publikacji pra-sowych poświęconych sytuacji w krajach regionu i – w konsekwencji – przeła-mywaniu istniejących uprzedzeń i stereotypów. Klub działa od 2001 roku.W 2004 roku odbyły się dwa spotkania dziennikarzy. Pierwsze z nich (Szcze-cin, Frankfurt n. Odrą, 8–13 sierpnia) poświęcone było problemom społecz-nym w polsko-niemieckim rejonie przygranicznym. Omawiano stan współ-pracy władz samorządowych, przedsiębiorców, służb granicznych i policji obu państw, a także konkretne inicjatywy służące zacieśnianiu współpracy dwustronnej w różnych dziedzinach, np. Uniwersytet Viadrina czy dialog z niemieckimi wypędzonymi. Współorganizatorem wizyty był po raz pierw-szy Polsko-Niemiecki Klub Pod Stereotypami. Na drugim spotkaniu (Odes-sa, 8–10 grudnia) przedstawiono problemy gospodarcze i społeczne regio-nu oraz organizacje działające na rzecz ich zwalczania, takie jak „Droga do domu” (walka z bezdomnością dzieci), „Wiara, nadzieja, miłość” (walka z handlem żywym towarem) czy „Biały Anioł” (integracja niepełnospraw-nych). Zapoznano się również z problemami uchodźców.

60 61Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

Głównym organizatorem spotkań było Centrum Badań Informacyjnych Meridian ze Lwowa, którym kieruje jeden z członków klubu dziennikarzy, Ołeksandr Ławrynowicz. W spotkaniach uczestniczyli dziennikarze z redak-cji białoruskich – „Birża Informacii” (Grodno), „Brestskij Kurier” (Brześć), „Info-Kurier” (Słuck), „Inform-Progułka” (Łuniniec), „Intex-Press” (Bara-nowicze), „Kurier iz Borisowa” (Borysów), „Witebskij Kurier” (Witebsk); polskich – „Nowiny” (Rzeszów), „Tygodnik Powszechny” (Kraków), Pol-sko-Niemiecki Magazyn „Dialog” (Szczecin); ukraińskich – „Dełowaja Ode-ssa” (Odessa), „Hałyczyna” (Iwano-Frankiwsk), „Iliczewiec” (Mariupol), Interfax-Ukraina (Odessa), „Naddniprianska Prawda” (Cherson), „Nova Terno-pilska Hazeta” (Tarnopol), Radio Swoboda (Donieck), „Staryj Zamok” (Użhorod), „Territoria” (Odessa), „Urjadowyj Kurier” (Równe), „Wikno” (Czernichów), „Wil-ne Słowo” (Żytomierz), „Wriemia Cze” (Odessa), „Wysokij Zamok” (Lwów).

Forum Przyjaznego Sąsiedztwa – Litwa, Obwód Kaliningradzki, Polska

Od 2000 roku w ramach projektu Forum Przyjaznego Sąsiedztwa prowadzi-my działania na rzecz rozwoju współpracy między różnymi środowiskami z Obwodu Kaliningradzkiego, Polski i Litwy. Głównymi partnerami w projek-cie są: Elbląskie Stowarzyszenie Wspierania Inicjatyw Pozarządowych i Sto-warzyszenie Wspólnota Kulturowa Borussia. W ramach programu powstała nieformalna koalicja różnych środowisk (samorządu, instytucji kulturalnych i naukowych, organizacji pozarządowych i stowarzyszeń gospodarczych) z województw warmińsko-mazurskiego i pomorskiego, zainteresowana współpracą z Obwodem Kaliningradzkim. Siedem grup roboczych złożo-nych z przedstawicieli strony polskiej i rosyjskiej pracowało nad wspólnymi stanowiskami i propozycjami rozwiązań systemowych służących rozwojowi wzajemnej współpracy. Grupy zajmowały się następującymi dziedzinami: młodzież, przedsiębiorczość transgraniczna, organizacje obywatelskie, kul-tura, turystyka i hotelarstwo, współpraca samorządów lokalnych oraz ochro-na środowiska. W ramach projektu odbyło się wiele spotkań, seminariów, wydawano biuletyn Forum, ukazały się wkładki do regionalnych gazet.

W dniach 14–15 października 2004 w Elblągu zorganizowana została mię-dzynarodowa konferencja Forum W stronę przyszłości z udziałem przedsta-wicieli władz regionalnych i lokalnych, władz Obwodu Kaliningradzkiego, konsula RP w Kaliningradzie, ambasadora Litwy w Polsce oraz ambasadora RP w Wilnie, a także działaczy organizacji pozarządowych, przedstawicie-li instytucji oświatowych i biznesu z Polski i z Obwodu. Podczas konferen-cji, w której uczestniczyło ok. 300 osób, dyskutowano o dotychczasowych doświadczeniach współpracy i oczekiwaniach na przyszłość. Prezentowa-ny był m.in. kompleksowy raport o współpracy z Obwodem, sfinansowany z dotacji Fundacji i przygotowany przez Stowarzyszenie Borussia. Podczas konferencji odbyło się 11 warsztatów tematycznych, w tym 7 przygotowa-nych przez grupy robocze, z których wnioski i postulaty były przedstawio-ne następnie na konferencji plenarnej.

Przemieszczone dobra kultury

Od 2002 roku prowadzimy projekt poświęcony problemowi zaginionych lub przemieszczonych dóbr kultury, które w wyniku wojen i zmian granic zna-lazły się na obszarze innych państw. Jego celem jest ożywienie publicznej debaty na ten kontrowersyjny i przez lata przemilczany temat oraz doprowa-dzenie do wypracowania w tej kwestii wspólnego stanowiska krajów Euro-py Środkowej i Wschodniej.

W dniach 28–29 maja 2004 zorganizowaliśmy seminarium Własność a do-bra kultury. Spotkanie było poświęcone sytuacji własnościowej dóbr kultu-ry w Polsce po 1989 roku (własność prywatna, problem reprywatyzacji, wła-sność instytucji społecznych i kościołów).

62 63Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

Wśród referentów znaleźli się: Andrzej Dąbrowski (biblitekoznawca, Wo-jewódzka Biblioteka Publiczna w Kielcach), Nawojka Cieślińska-Lobkowicz (historyk sztuki, Forum ds. Rozproszonych Dóbr Kultury, Warszawa), Doro-ta Folga-Januszewska (historyk sztuki, Muzeum Narodowe, Warszawa), Da-riusz Grot (archiwista, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warsza-wa), Urszula Grygiel (biblitekoznawca, Żydowski Instytut Historyczny, War-szawa), Agnieszka Jaskanis (historyk sztuki, Państwowe Muzeum Archeolo-giczne, Warszawa), Paweł Jaskanis (historyk sztuki, Muzeum-Pałac w Wila-nowie, Warszawa), Adolf Juzwenko (historyk, Zakład Narodowy im. Ossoliń-skich, Wrocław), Edyta Kotyńska (biblitekoznawca, Biblioteka Uniwersytetu Wrocławskiego), Krzysztof Kornacki (muzealnik, Muzeum Zamoyskich w Ko-złówce), Hanna Łaskarzewska (biblitekoznawca, Biblioteka Narodowa, War-szawa), Zbigniew Pietrzyk (historyk, Biblioteka Jagiellońska, Kraków), Andrzej Rottermund (historyk sztuki, Zamek Królewski w Warszawie), Władysław Stępniak (historyk, Naczelna Dyrekcja Archiwów Państwowych, Warszawa), Wojciech Suchocki (historyk sztuki, Muzeum Narodowe, Poznań), Mirosław Supruniuk (historyk literatury, Biblioteka Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu), Magdalena Tarnowska (historyk, Żydowski Instytut Historyczny, Warszawa), Stanisław Waltoś (prawnik, Uniwersytet Jagielloński, Kraków), Krzysztof Zamorski (historyk, Uniwersytet Jagielloński, Kraków).

We współpracy z Wydawnictwem Trio wydaliśmy w języku polskim i angiel-skim wybór tekstów poświęconych problemom dóbr kultury zagrabionych lub przemieszczonych podczas drugiej wojny światowej: Przemieszczone do-bra kultury. Przypadek Europy Zachodniej i problemy państw Europy Środkowej i Wschodniej w XX wieku. Ich autorzy – prawnicy, historycy i historycy sztuki z Niemiec, Litwy, Polski, Rosji, Ukrainy i Węgier – przedstawili sytuację w krajach Europy Środkowej i Wschodniej po 1989 roku, międzynarodowe uregulowania prawne problemu oraz dyskusje publiczne prowadzone wo-kół przemieszczonych dóbr kultury.

Grupa Zagranica

Od wiosny 2001 roku Fundacja uczestniczy w pracach zainicjowanej przy naszym udziale koalicji polskich organizacji pozarządowych pracujących poza granicami. Celami Grupy Zagranica są: wymiana informacji między or-ganizacjami pozarządowymi działającymi poza granicami kraju, współpraca z administracją publiczną, udział w formułowaniu i realizowaniu polskiej polityki pomocowej, współpraca z pokrewnymi porozumieniami w innych krajach, a także upowszechnianie informacji o działalności polskich orga-nizacji pozarządowych poza granicami kraju i zabieganie o poparcie dla ich działań ze strony opinii publicznej. O swoich działaniach oraz o pracy pol-skich organizacji pozarządowych poza granicami kraju Grupa Zagranica in-formuje na stronie internetowej www.zagranica.ngo.pl. W roku 2004 Gru-pa sformalizowała swoje działania, przekształcając się w związek stowarzy-szeń, do którego przystąpiły 23 organizacje.

W 2004 roku przedstawiciele Grupy brali udział w pracach Rady ds. Współ-pracy z Organizacjami Pozarządowymi przy Ministrze Spraw Zagranicznych RP. W ramach dialogu z MSZ Grupa konsultowała Ramowy plan działań po-mocowych MSZ na rok 2004 oraz projekt Ustawy o polskiej współpracy na rzecz rozwoju, a jej przedstawiciel uczestniczył w charakterze obserwato-ra w obradach komisji konkursów na dofinansowanie projektów organiza-cji pozarządowych realizowanych w krajach będących w procesie transfor-macji i w krajach rozwijających się.

62 63Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

Przedstawiciele Grupy uczestniczyli też po raz kolejny w dorocznym Forum Ekonomicznym w Krynicy, na którym zaprezentowali dokonania polskich organizacji pozarządowych działających w Europie Środkowo-Wschodniej i Azji Centralnej, a w styczniu i lutym 2004 w VII sesji Międzyrządowej Pol-sko-Ukraińskiej Konferencji Integracji Europejskiej.

W czerwcu, z inicjatywy Fundacji Batorego, Grupa Zagranica wystosowała list do władz RP z apelem, by Polska podjęła na forum UE aktywne stara-nia o przyjęcie wspólnej deklaracji w sprawie Ukrainy. Listowi towarzyszył projekt deklaracji, która z jednej strony odpowiadała na europejskie aspira-cje Ukrainy, z drugiej zaś podkreślała konieczność respektowania demokra-tycznych standardów podczas wyborów prezydenckich. Na początku wrze-śnia Grupa Zagranica wystosowała publiczny apel do władz, poparty przez Tadeusza Mazowieckiego i byłych ministrów spraw zagranicznych RP, wzy-wający do podjęcia niezwłocznych działań umożliwiających liczny udział Polaków w obserwacji wyborów na Ukrainie. Po sfałszowanej drugiej turze wyborów na Ukrainie Grupa Zagranica zaangażowała się, wraz z inicjatywą Wolna Ukraina i innymi organizacjami pozarządowymi, w stworzenie Pol-skiej Misji Obserwacyjnej, w ramach której ponad 200 osób obserwowało powtórzoną drugą turę w obwodzie charkowskim.

W dniach 24–26 czerwca 2004 odbyło się seminarium na temat działań po-mocowych w obszarach pokonfliktowych organizowane wspólnie z Kana-dyjską Agencją Rozwoju Międzynarodowego CIDA-ODACE. W seminarium wzięli udział przedstawiciele analogicznych koalicji z Węgier i Słowacji. We wrześniu we współpracy z projektem Trialog odbyły się trzydniowe warszta-ty członków Grupy Zagranica na temat metod planowania projektów.

Przedstawicielstwo polskich organizacji pozarządowych w BrukseliZainicjowane i wspierane przez Fundację Batorego Przedstawicielstwo or-ganizacji pozarządowych w Brukseli jest wspólnym przedsięwzięciem kil-kunastu polskich organizacji. Głównym partnerem projektu jest Stowarzy-szenie na Rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych. Celem Przedstawicielstwa jest pomoc organizacjom pozarządowym w aktywnym udziale w procesie integracji europejskiej, promowanie polskiego trzeciego sektora wśród in-stytucji europejskich oraz nawiązywanie współpracy z sieciami organiza-cji pozarządowych funkcjonującymi w Unii. W ramach Przedstawicielstwa działają biura w Brukseli i w Warszawie. Przedstawicielstwo współpracuje z członkami Europejskiego Komitetu Ekonomicznego i Społecznego z Polski i Czech oraz z członkami Rady Działalności Pożytku Publicznego.

W 2004 roku Przedstawicielstwo działało na rzecz zapewnienia organiza-cjom pozarządowym jak najszerszych możliwości finansowania z fundu-szy europejskich, m.in. promując ideę przekazania do dystrybucji orga-nizacjom pozarządowym środków z funduszy strukturalnych (tzw. gran-tów globalnych) oraz wprowadzenia analogicznego rozwiązania w ra-mach funduszy norweskich i Europejskiej Organizacji Gospodarczej (tzw. grantów blokowych). Przedstawicielstwo rozpoczęło stałą wymianę in-formacji i doświadczeń z nowowybranymi eurodeputowanymi, w szcze-gólności promując granty globalne oraz zasadę partnerstwa, jak i pra-cując na rzecz zmian w unijnych regulacjach finansowych, które zasad-niczo utrudniają dostęp mniejszych organizacji do funduszy unijnych. W 2004 roku Przedstawicielstwo brało udział w pracach Europejskiego Biura Finansów Społecznych – inicjatywy banków gospodarki społecznej.

64 65Sprawozdanie 2004

Program Wspó³pracy Miêdzynarodowej

Dotacje na realizację projektów partnerskich

Monitoring otwartości wschodnich granic Polski

Dotacje dla jedenastu organizacji partnerskich z Rosji, Ukrainy i Białorusi na przeprowadzenie pilotażu badania monitoringowego wśród klientów pol-skich konsulatów oraz szkolenia dla ankieterów (dodatkowo – za pośred-nictwem Open Society Institute – przekazano organizacjom partnerskim 23 692 USD) 33 580 zł

Konkurs dla mediów Nagrody w konkursie na publikacje prasowe i audycje radiowe poświęco-ne sytuacji na wschodnich granicach Polski po wprowadzeniu wiz w 2003 roku 10 000 zł

Barciańska Inicjatywa OświatowaBarciany

Konkurs Przyjazna granica: projekt „Przejście graniczne Michałkowo-Żele-znodorożnyj szansą na lepszą współpracę” – kampania edukacyjna, konfe-rencja, spotkania dyskusyjne, rajd rowerowy i akcja ekologiczna

19 680 zł

Fundacja Kultury Duchowej PograniczaLublin

Konkurs Przyjazna granica: projekt „Korczmin od żelaznej kurtyny do otwar-tości” – kampania edukacyjna, warsztaty, jarmark transgraniczny i konfe-rencja 11 290 zł

Urząd Miasta Biała Podlaska

Konkurs Przyjazna granica: projekt „Bliżej Wschodu” – kampania informa-cyjna, impreza kulturalna i konferencja podsumowująca 18 040 zł

Stowarzyszenie Wspólnota Kulturowa BorussiaOlsztyn

Forum Przyjaznego Sąsiedztwa – dotacja uzupełniająca na przygotowanie raportu o współpracy transgranicznej między Polską północno-wschodnią i Obwodem Kaliningradzkim 2 700 zł

Wydawnictwo TrioWarszawa

Wydanie w wersji polskiej i angielskiej tomu zbiorowego Dobra kultury i pro-blemy własności. Doświadczenia Europy Środkowej po 1989 roku zawierające-go wybrane materiały z konferencji zorganizowanej przez Fundację Batore-go 22 980 zł

Wydanie tomu zbiorowego Własność a dobra kultury zawierającego wybra-ne materiały z seminarium zorganizowanego przez Fundację Batorego

8 710 zł

Fundacja LiberałówGdańsk

Wydanie numeru Przeglądu Politycznego zawierającego materiały z konfe-rencji Nowa geopolityka Europy Środkowej i Wschodniej. Między Unią Europej-ską i Stanami Zjednoczonymi zorganizowanej przez Fundację Batorego 17 400 zł

Małopolskie Towarzystwo OświatoweNowy Sącz

Nagroda Forum Ekonomicznego w Krynicy dla organizacji pozarządowej z Europy Środkowo-Wschodniej 20 000 zł

Niezależne Zrzeszenie Studentów Uniwersytetu Jagiellońskiego

Kraków

Wyjazd 35-osobowej grupy studentów i doktorantów ukrainoznawstwa Uni-wersytetu Jagiellońskiego jako obserwatorów międzynarodowych na wy-bory prezydenckie na Ukrainie 5 000 zł

Dotacje i nagrody: 169 380 zł

Realizacja projektów: 1 568 951,19 zł

RAZEM: 1 738 331,19 zł

64 65Sprawozdanie 2004

Program Partnerstwo Miast i Obywateli

Partnerstwo Miast i Obywateli to program współpracy polsko-niemieckiej i czesko-niemieckiej

prowadzony przez nas od 2002 roku wspólnie z Centrum Informacji dla Organizacji Non-Profit (Cze-

chy) i Fundacją im. Roberta Boscha (Niemcy), która go zainicjowała i w całości finansuje.

Zarówno w Polsce, jak i w Czechach jest kilkaset polsko-niemieckich i czesko-niemieckich part-

nerskich miast i gmin. Umowy między nimi zawierają władze lokalne i to one przede wszystkim

nadają kształt partnerskiej współpracy; czasami jest to współpraca rzeczywista, efektywna, cza-

sami pozostaje jedynie na papierze. W ramach programu Partnerstwo Miast i Obywateli – reali-

zowanego równolegle w Polsce i w Czechach – zachęcamy organizacje pozarządowe do podjęcia

działań mających na celu ożywienie współpracy partnerskich miast i gmin. Działania te przyczy-

nią się do autentycznej współpracy obywateli sąsiadujących państw, do aktywizacji społeczności

lokalnych i do lepszej współpracy z samorządami lokalnymi. W Polsce adresatami programu są

polskie organizacje pozarządowe działające w tych miastach i gminach, które podpisały umowy

partnerskie z niemieckimi miastami i gminami.

W 2004 roku organizacje mogły już po raz trzeci ubiegać się o dotacje na projekty realizowane

we współpracy z organizacjami niemieckimi z miast i gmin partnerskich. Projekty mogły dotyczyć

różnych dziedzin życia społecznego, powinny jednak odpowiadać na realne potrzeby społeczno-

ści lokalnych i wykorzystywać doświadczenia partnerów.

Przyznawanie dotacji odbywało się na zasadach konkursu, a nad dwustopniową procedurą roz-

patrywania wniosków czuwało międzynarodowe jury złożone z ekspertów polskich, czeskich i nie-

mieckich. W wyniku konkursu dofinansowanie otrzymały 32 projekty polsko-niemieckie i 12 pro-

jektów czesko-niemieckich. Wśród przyjętych wniosków polskich przeważały projekty z Polski Za-

chodniej, kilkanaście wniosków miało wyraźnie transgraniczny charakter. W III edycji, podobnie

jak w II, dominują projekty z województwa dolnośląskiego, ale jednocześnie zwraca uwagę kil-

ka projektów z odległych od granicy z Niemcami miast, np. z Lublina. Nagrodzone projekty z Pol-

ski dotyczą różnych działań: od edukacji ekologicznej młodzieży, aktywizacji zawodowej kobiet

w zjednoczonej Europie, do inicjatyw na rzecz zachowania miejsc upamiętniających wspólną hi-

storię czy też imprez kulturalnych i sportowych przełamujących narodowe stereotypy i uprzedze-

nia, włączających do działania duże grupy społeczności z obu partnerskich miejscowości.

W maju 2004 w Krzyżowej odbyło się trójstronne spotkanie przedstawicieli organizacji realizu-

jących projekty, które umożliwiło polskim, niemieckim i czeskim partnerom programu prezenta-

cję projektów, wymianę doświadczeń z ich realizacji, nawiązanie nowych kontaktów oraz udział

66 67Sprawozdanie 2004

Program Partnerstwo Miast i Obywateli

w warsztatach dotyczących komunikacji międzykulturowej, zdobywania funduszy, promocji oraz

zarządzania międzynarodowymi projektami.

Europejski Dom Spotkań – Fundacja Nowy Staw

Lublin

Organizacja partnerska w Niemczech: Buergermedienzentrum Bennihaus, Münster Projekt „Media ponad granicami” – promowanie miast partnerskich i dzia-łalności ich mieszkańców poprzez produkcję filmową i platformę interne-tową 30 140 zł

Fundacja Sokólski Fundusz LokalnySokółka Podlaska

Organizacja partnerska w Niemczech: Jochann Mathesius Gymnasium, Ro-chlitz Projekt „Dzielmy się zielenią” – edukacja ekologiczna i praktyczne działa-nia młodzieży na rzecz ochrony środowiska w gminach partnerskich

40 977 zł

Fundacja Wolne Inicjatywy EdukacyjneWrocław

Organizacja partnerska w Niemczech: Forschungstelle für Frei- und Spielraum-planung DresdenProjekt „Model Przedszkoli Ekologicznych jako element partnerstwa miast niemieckich i polskich” 33 135 zł

Głogowski Uniwersytet III WiekuGłogów

Organizacja partnerska w Niemczech: Seniorenbeirat, EisenhüttenstadtKonferencja: „Sytuacja ludzi starszych w dobie łączącej się Europy – Polska – Niemcy – szanse, nadzieje, potrzeby” 5 381 zł

Kaszubski Instytut RozwojuKościerzyna

Organizacja partnerska w Niemczech: Club Cölbe-Kościerzyna CölbeProjekt „Razem zawsze łatwiej – rozwiązywanie problemów patologii spo-łecznych w Unii Europejskiej” – cykl wizyt studyjnych 27 582 zł

Komitet Partnerski Ziemi GoślińskiejMurowana Goślina

Organizacja partnerska w Niemczech: Partnerschaftskomitee, HemmingenProjekt „Nasze Partnerstwo w Unii Europejskiej” – cykl wspólnych imprez promujących partnerskie gminy 23 508 zł

Konińskie Towarzystwo TrzeźwośćKonin

Organizacja partnerska w Niemczech: Deutscher Kinderschutbund, HerneProjekt „Edukacja międzykulturowa warunkiem pełnego zrozumienia róż-norodności kulturowej w społeczeństwach Unii Europejskiej” – wizyty stu-dyjne i warsztaty 21 379 zł

Ochotnicza Straż PożarnaLewin Kłodzki

Organizacja partnerska w Niemczech: Freiwillige Feuerwehr, DiedersdorfProjekt „Dziedzictwa kulturowe na bursztynowym szlaku” – rozgrywki spor-towe, warsztaty i imprezy integracyjne Młodzieżowych Drużyn Strażackich z Polski, Niemiec i Czech 30 970 zł

Ochotnicza Straż Pożarna Schodnia

Organizacja partnerska w Niemczech: Freiwillige Feuerwehr, HeinsbergProjekt „Środowisko naturalne wspólnym dobrem w krajach Unii Europej-skiej” – polsko-niemieckie warsztaty z zakresu ratownictwa technicznego i ekologicznego 13 961 zł

Ostródzkie Stowarzyszenie Kulturowe Sasinia

Ostróda

Organizacja partnerska w Niemczech: Kreisgemeinschaft Osterode Ostpreu-ßen e.V., Osterode am HarProjekt „Pamięć i teraźniejszość” – program ratowania sześciu zaniedba-nych mazurskich cmentarzy ewangelickich połączony z konkursem literackim i plastycznym dla młodzieży oraz działaniami wydawniczymi 18 555 zł

Podkarpacki Bank ŻywnościRzeszów

Organizacja partnerska w Niemczech: Bielefelder Tafel e.V., BielefeldProjekt „Przy wspólnym stole” – polsko-niemiecka współpraca charytatyw-na 41 529 zł

66 67Sprawozdanie 2004

Program Partnerstwo Miast i Obywateli

Polsko-Niemieckie Forum KobietŚwinoujście

Organizacja partnerska w Niemczech: Deutsch-polnisches Frauenforum Wol-gast im Landkreis Anklam, AnklamProjekt „Kobiety w Unii Europejskiej” – polsko-niemieckie seminarium dla 60 uczestniczek z udziałem europarlamentarzystów, posłanek RP i Landu Meklenburgia Przedpomorze 12 150 zł

Regionalne Towarzystwo Polsko-Niemieckie

Zielona Góra

Organizacja partnerska w Niemczech: Deutsch-Polnischer Verein e.V., Cott-busProjekt „Warsztaty artystyczne dla młodzieży z miast partnerskich”

26 685 zł

Salezjańska Organizacja Sportowa Salos

Czaplinek

Organizacja partnerska w Niemczech: Vfl Bad Schwartau v. 1863. eV, Bad SchwartauProjekt „Drugie rozgrywki sportowe miast partnerskich” 18 905 zł

Słubickie Towarzystwo MuzyczneSłubice

Organizacja partnerska w Niemczech: Mediationsstelle Frankfurt/OderPolsko-niemieckie szkolenia mediacyjne dla uczniów oraz nauczycieli – kon-tynuacja 45 024 zł

Stowarzyszenie Art ForumDębno Lubuskie

Organizacja partnerska w Niemczech: Barnimer Alternative e.V., Strausberg Projekt „Zielona Europa” – polsko-czesko-niemieckie działania ekologicz-ne – sadzenie lasu w Dębnie, Strausbergu i Terezinie 19 037 zł

Stowarzyszenie Bibliotekarzy Polskich Wrocław

Organizacja partnerska w Niemczech: City of Dresden Library, DresdenKonferencja międzynarodowa „Edukacja kulturalna dzieci i młodzieży”

17 120 zł

Stowarzyszenie Jarocin XXIJarocin

Organizacja partnerska w Niemczech: Werkstatt-Theater, SchlüchternProjekt „Projekcje – spotkanie młodych ludzi ze Schluchtern i Jarocina” – warsztaty teatralne i przegląd kina niezależnego 52 243 zł

Stowarzyszenie Lubelski Ośrodek Samopomocy LOS

Lublin

Organizacja partnerska w Niemczech: Buergermedienzentrum Bennihaus, MünsterProjekt „Pomosty między narodami” – współpraca międzypokoleniowa mło-dzieży i seniorów z Polski, Niemiec i Izraela na płaszczyźnie działań multi-medialnych – e-learning 35 499 zł

Stowarzyszenie na rzecz Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnej

RuchowoLublin

Organizacja partnerska w Niemczech: Foerderverein Münster-Lublin, Mün-sterProjekt „Terapia i codzienność w pracy z dzieckiem niepełnosprawnym” – wymiana doświadczeń terapeutycznych między organizacjami z Polski i Niemiec 16 877 zł

Stowarzyszenie Nasza EuropaWrocław

Organizacja partnerska w Niemczech: Paneuropa-Jugend Sachsen e.V., Dres-denCykl warsztatów „Aktywne Kobiety w UE” oraz konferencja „Kobieta sukce-su. Kreatywność w życiu i w pracy” z udziałem kobiet z Polski i Niemiec

34 814 zł

Stowarzyszenie Partnerstwa pomiędzy Starogardem a Diepholz

Starogard Gdański

Organizacja partnerska w Niemczech: Förderverein Starogard-Diepholz e.V., DiepholzProjekt „Kociewie w Unii Europejskiej” – cykl imprez promujących Kocie-wie 18 273 zł

Stowarzyszenie SŁUBFURTSłubice

Organizacja partnerska w Niemczech: Verband SLUBFURT Frankfurt/OderProjekt „NGO Slubfurt project” – projekt współpracy między organizacjami pozarządowymi z miast partnerskich 31 743 zł

68 69Sprawozdanie 2004

Program Partnerstwo Miast i Obywateli

Stowarzyszenie Teatr KANASzczecin

Organizacja partnerska w Niemczech: Verein Städteparter Stettin, Berlin Kreu-zbergProjekt „Ciało uwolnione” – polsko-niemieckie warsztaty teatralne dla mło-dzieży uzależnionej i zagrożonej uzależnieniem 20 084 zł

Stowarzyszenie Zielone PomorzeKoszalin-Bobolice

Organizacja partnerska w Niemczech: Gemeinde Schmatzin, Melkenschule SchlatkowProjekt „Kultura bez granic” – cykl wspólnych imprez kulturalnych, eduka-cyjnych i sportowych włączających społeczności gmin partnerskich

32 618 zł

Śląskie Stowarzyszenie SamorządoweLeśnica

Organizacja partnerska w Niemczech: Christlich-Soziales Bildungswerk Sach-sen e.V., MiltitzProjekt „Dni partnerstwa w Leśnicy” – cykl imprez promujących partnerskie gminy 10 126 zł

Świdnickie Towarzystwo Partnerstwa Miast

Świdnica

Organizacja partnerska w Niemczech: Partnerstadt Verein, BiberachProjekt „Polacy i Niemcy po gospodarsku” – cykl imprez promujących part-nerskie gminy włączający samorządowców, przedsiębiorców, młodzież i działaczy społecznych z Polski i Niemiec 13 572 zł

Towarzystwo Edukacji OtwartejWrocław

Organizacja partnerska w Niemczech: AWO Sonnenstein, DresdenProjekt „Terapia i integracja przez sztukę” – polsko-niemieckie warsztaty ar-teterapeutyczne i festiwal „Labirynt twórczości” 40 124 zł

Towarzystwo Miłośników BarlinkaBarlinek

Organizacja partnerska w Niemczech: Deutsch-Polnische Gesellschaft, Schne-verdingenProjekt „Śladami naszych przodków – współpraca transgraniczna” – cykl im-prez integracyjnych promujących partnerskie gminy 34 535 zł

Uczniowski Klub SportowyPuławy

Organizacja partnerska w Niemczech: EVS Lokomotive StendalProjekt „Przez rekreację i sport do międzykulturowej integracji” – polsko-nie-mieckie sportowo-integracyjne spotkania w Puławach 18 290 zł

Uczniowski Klub Sportowy PiątkaTczew

Organizacja partnerska w Niemczech: Freunschaftsverein Tczew-Witten, St Vinzenz von PaulProjekt „Nasza Alternatywa – Europa 2000” – międzynarodowa konferencja o sposobach zapobiegania narkomanii wśród młodzieży połączona z tur-niejem sportowym 11 928 zł

Związek DziałkowcówJelenia Góra

Organizacja partnerska w Niemczech: Stadtverband Aachen der Familien-gärtnerProjekt „Zielone ogrody Europy” – nawiązanie partnerskiej współpracy po-między ogrodami działkowymi z Aachen, Liberca i Jeleniej Góry 5 191 zł

Dotacje: 801 955 zł

Spotkania i komisje: 14 958,72 zł

Koszty realizacji programu: 95 277,21 zł

RAZEM: 912 190,93 zł

68 69Sprawozdanie 2004

Program Inicjatyw Obywatelskich w Europie Wschodniej

Program, zaplanowany na lata 2003–2009, finansowany jest ze środków Fundacji Forda. Celem

programu jest wspieranie przemian demokratycznych i rozwój społeczeństwa obywatelskiego na

Białorusi i Ukrainie. Cele programu realizowane są poprzez:

­ budowanie na Białorusi i Ukrainie sieci organizacji pozarządowych, które zainteresowane są

wspieraniem lokalnych inicjatyw obywatelskich oraz budowaniem partnerstwa organizacji

pozarządowych z instytucjami prywatnymi i publicznymi;

­ upowszechnienie „rzecznictwa interesów” jako sposobu wspólnego działania na rzecz roz-

wiązania ważnych problemów społecznych i ochrony praw poszczególnych obywateli lub

grup społecznych;

­ wspieranie projektów dotyczących edukacji obywatelskiej i europejskiej, projektów informa-

cyjnych i badawczych dotyczących społeczeństwa obywatelskiego, projektów współpracy na

poziomie krajowym i międzynarodowym.

Podstawową metodą naszych działań jest przekazywanie dotacji organizacjom pozarządowym

na Białorusi i Ukrainie wybieranym na podstawie otwartych konkursów lub zapraszanym imien-

nie do ubiegania się o dotacje. Ponadto Fundacja umożliwia białoruskim i ukraińskim organiza-

cjom udział w wizytach studyjnych, spotkaniach, szkoleniach organizowanych na Białorusi i Ukra-

inie oraz w Polsce i innych krajach.

W 2004 roku rozstrzygnięty został pierwszy konkurs, adresowany do organizacji pozarządo-

wych z trzech okręgów Białorusi (brzeskiego, mohylewskiego i witebskiego) i siedmiu na Ukra-

inie (czernihowskiego, ługańskiego, rówieńskiego, winnickiego, zaporoskiego, żytomierskiego

i donieckiego). W trakcie dwuetapowej procedury konkursowej zespół asystentów z Polski wizy-

tował każdą z organizacji pomagając w zidentyfikowaniu potrzeb i możliwości działania; spraw-

dzaliśmy też sposób zarządzania finansami i prowadzenia księgowości przez organizacje. Spośród

96 organizacji, które złożyły listy intencyjne, 29 zaproszono do złożenia wniosków. Komisja, skła-

dająca się m.in. z przedstawicieli innych grantodawców działających na Białorusi i Ukrainie, wyło-

niła na ich podstawie 14 organizacji partnerskich, które uzyskały dotacje na działalność progra-

mową i rozwój instytucjonalny. W ramach dotacji na działalność programową organizacje part-

nerskie realizują projekty dotyczące edukacji i informacji prawnej dla obywateli, obrony i eg-

zekwowania praw jednostki, edukacji obywatelskiej młodzieży, tworzenia lokalnych ośrodków

aktywności obywatelskiej, przejrzystości rządzenia, dostępu do informacji, rozwoju filantropii,

a także konkursy małych grantów dla lokalnych inicjatyw obywatelskich. Dotacje na rozwój insty-

70 71Sprawozdanie 2004

tucjonalny przeznaczone są na podniesienie kwalifikacji zespołu, zarządu, wolontariuszy, uspraw-

nienie zarządzania, poprawę funkcjonowania biura organizacji.

W lipcu w Warszawie odbyło się pierwsze spotkanie wybranych organizacji partnerskich połą-

czone z międzynarodową konferencją poświęconą różnym aspektom działalności organizacji po-

zarządowych na Białorusi, Ukrainie i w Polsce: uwarunkowaniom prawnym ich funkcjonowania

w poszczególnych krajach, współpracy z samorządem i biznesem, budowy wizerunku trzeciego

sektora. W towarzyszących konferencji dyskusjach wzięło udział około stu osób – eksperci i przed-

stawiciele organizacji pozarządowych ze wszystkich trzech krajów. W grudniu 28 przedstawicie-

li organizacji partnerskich wzięło udział w wizycie studyjnej w Polsce. Celem wizyty było poka-

zanie przykładów udanych lokalnych inicjatyw obywatelskich, zwłaszcza tych opartych o owocną

współpracę różnych sektorów, oraz przykładów organizacji pozarządowych, które dzięki profe-

sjonalizmowi i otwartości stały się ważnymi partnerami w rozwiązywaniu lokalnych problemów.

Spotkania dawały możliwość poznania opinii różnych partnerów zaangażowanych w te inicjaty-

wy: organizacji pozarządowych, biznesu oraz samorządu. Partnerzy odwiedzili 20 polskich orga-

nizacji pozarządowych w 18 miejscowościach w różnych regionach kraju. Ponadto zorganizowa-

liśmy na Ukrainie dwa spotkania informacyjno-szkoleniowe połączone z prezentacją programu:

w lutym w Czernihowie i w październiku w Winnicy.

Centrum Technologii Humanistycznych AHALAR

Czernihów

Dotacja na lata 2004–2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny oraz realizację projektów dotyczących dobroczynności i wzmocnienia lokalnych inicjatyw obywatelskich, w tym konkurs małych grantów 14 712 USD

Doniecka Miejska Fundacja Charytatywna DOBROTA

Donieck

Dotacja na lata 2004–2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny oraz re-alizację projektów dotyczących obrony praw grup narażonych na marginali-zację, popularyzacji filantropii i wolontariatu, w tym konkurs małych gran-tów 30 967 USD

Doniecka Organizacja Obwodowa Komitetu Wyborców Ukrainy

Donieck

Dotacja na lata 2004–2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny oraz re-alizację projektu wspierania wspólnot mieszkańców 19 146 USD

Kobiece Centrum Informacyjno-Konsultacyjne

Żytomierz

Dotacja na lata 2004–2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny i reali-zację projektu aktywizacji społeczności wiejskich, w tym konkurs małych grantów 16 600 USD

Rowieńska Obwodowa Organizacja Społeczna Komitet Wyborców Ukrainy

Równe

Dotacja na lata 2004–2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny i reali-zację projektu aktywizacji społeczności lokalnych, w tym konkurs małych grantów 23 880 USD

Społeczna Niedochodowa Organizacja Centrum Dobrobytu Społecznego

DobroczynCzernihów

Dotacja na lata 2004–2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny i reali-zację projektu aktywizacji społeczności lokalnej 19 221 USD

Stowarzyszenie Wspierania Przedsiębiorczości Kobiet

Winnica

Dotacja na lata 2004–2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny oraz re-alizację projektu aktywizacji lokalnych inicjatyw obywatelskich, w tym kon-kurs małych grantów 11 330 USD

Stowarzyszenie Wspierania Rozwoju Samorządności Lokalnej

Ługańsk

Dotacja na lata 2004–2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny oraz re-alizację projektu wspierania wspólnot mieszkańców, w tym konkurs małych grantów 22 870 USD

Program Inicjatyw Obywatelskich w Europie Wschodniej

70 71Sprawozdanie 2004

Żmierinskie Miejskie Stowarzyszenie Młodzieży Inicjatywa

Żmerinka

Dotacja na lata 2004–2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny oraz projekt szkoleń dla wolontariuszy i wspierania lokalnych ośrodków aktyw-ności młodzieży, w tym konkurs małych grantów 18 565 USD

Żytomierskie Obwodowe Centrum Inicjatyw Młodzieżowych

Żytomierz

Dotacja na rok 2005 przeznaczona na rozwój instytucjonalny i realizację pro-jektu aktywizacji społeczności lokalnych, w tym konkurs małych grantów

19 510 USD

Organizacje białoruskie Dotacje na lata 2004–2005 przeznaczone na rozwój instytucjonalny oraz realizację projektów aktywizacji społeczności lokalnej, inicjowania współ-pracy międzysektorowej, upowszechniania dostępu do informacji, prowa-dzenie biur porad obywatelskich i wspierania lokalnych inicjatyw obywa-telskich, w tym konkursy małych grantów 66 225 USD

Dotacje: 893 603,82 zł

Spotkania i konsultacje: 524 456,83 zł

Koszty realizacji programu: 182 991,64 zł

RAZEM: 1 601 052,29 zł

Program Inicjatyw Obywatelskich w Europie Wschodniej

72 73Sprawozdanie 2004

ProgramPartnerstwoInicjatywSpołecznych

W 2004 roku we współpracy z niemiecką Fundacją im. Roberta Boscha rozpoczęliśmy realizację

programu dotacyjnego, którego celem jest rozwijanie współpracy ponadgranicznej organizacji po-

zarządowych z Polski, Niemiec i Obwodu Kaliningradzkiego. W ramach programu wspieramy trój-

stronne projekty współpracy służące rozwojowi lokalnych inicjatyw obywatelskich w Obwodzie,

włączaniu tych inicjatyw do ponadgranicznej współpracy i upowszechnianiu modelowych działań

społecznych zmierzających do poprawy warunków życia w Obwodzie Kaliningradzkim.

W roku 2004 przeprowadziliśmy pilotażową edycję programu. Dotacje przyznawane były

w dwustopniowej procedurze: najpierw zespoły organizacji z trzech krajów składały listy intencyj-

ne, a następnie część z nich została zaproszona do złożenia pełnych wniosków. Na konkurs nade-

słano 18 listów intencyjnych, z których 15 zakwalifikowanych zostało do drugiego etapu. Spośród

13 wniosków złożonych w drugim etapie międzynarodowa komisja ekspertów wybrała 8 projek-

tów, na które przyznaliśmy dotacje. Zostaną one przekazane w 2005 roku.

Zespoły zakwalifikowane do drugiego etapu programu uczestniczyły w trzydniowym spotkaniu

zorganizowanym w ramach konferencji Forum Przyjaznego Sąsiedztwa w Elblągu. Podczas spotka-

nia przedstawiciele organizacji mogli pracować nad wnioskami, konsultować projekty z koordyna-

torami Programu z Fundacji im. Stefana Batorego i Fundacji im. Roberta Boscha, a także uczestni-

czyć w warsztatach komunikacji międzykulturowej. Dla większości zespołów była to pierwsza oka-

zja do osobistego spotkania i omówienia szczegółów planowanego projektu.

Koszty realizacji programu: 70 792,46 zł

72 73Sprawozdanie 2004

Program Wschód-Wschód

Program Wschód-Wschód działa w ramach powołanego przez Open Society Institute (Instytut

Społeczeństwa Otwartego) w 1991 roku regionalnego programu, który obejmuje wszystkie kraje

Europy Środkowej, Wschodniej, Południowej i Azji Centralnej. Jego zadaniem jest wspieranie mię-

dzynarodowej współpracy w regionie na rzecz budowania i umacniania społeczeństwa otwarte-

go. Koordynacją działań zajmuje się biuro regionalne, które zatwierdza i finansuje dotacje przy-

znawane na projekty realizowane w poszczególnych krajach.

W Polsce dotacje przyznawane są na międzynarodowe projekty realizowane przez polskie or-

ganizacje i instytucje lub na udział polskich uczestników w przedsięwzięciach organizowanych

w innych krajach regionu. Projekty mogą dotyczyć różnych dziedzin życia społecznego, ekono-

micznego, politycznego, powinny mieć jednak jasno sformułowane cele i wyznaczone konkretne

rezultaty. Ważne jest, by udział partnerów z krajów regionu inicjował lub rozwijał trwałą współ-

pracę osób i instytucji ponad granicami; współpracę, która może przyczynić się do wypracowania

dobrych modeli społecznego działania oraz rozwiązywania problemów w skali zarówno lokalnej,

jak i całego regionu.

W 2004 roku przyznano dotacje na realizację 21 projektów przygotowanych przede wszystkim

przez polskie organizacje pozarządowe. Wśród nich były projekty długofalowych działań, przygo-

towywane zazwyczaj w ścisłej współpracy z partnerami zagranicznymi. Większość projektów reali-

zowanych przez polskie organizacje i instytucje skierowana była do naszych wschodnich sąsiadów,

zwłaszcza Ukrainy. Pojawiły się też inicjatywy bałkańskie – z Serbią i Macedonią (reforma oświa-

ty). Tematyka projektów była bardzo różnorodna i dotyczyła m.in. współpracy lokalnej samorzą-

du i organizacji pozarządowych, aktywizacji obszarów wiejskich, przedsiębiorczości i wolontaria-

tu. Inicjowane działania obejmowały również problemy osób niepełnosprawnych i grup margina-

lizowanych, po raz pierwszy poruszono kwestię sprawiedliwości wyrównawczej.

W 49 projektach prowadzonych przez fundacje z innych krajów regionu uczestniczyło 214 pol-

skich ekspertów. Byli oni najczęściej zapraszani na warsztaty, seminaria i konferencje poświęcone

różnym aspektom budowania społeczeństwa obywatelskiego (funkcjonowanie trzeciego sekto-

ra, edukacja obywatelska, rozwój samorządności, grupy marginalizowane itp.), rozwojowi przed-

siębiorczości i aktywizacji społecznej, przestrzeganiu praw człowieka oraz obserwacji wyborów

na Ukrainie.

W ramach ogłoszonego w 2003 roku zamkniętego konkursu na długofalowe projekty z zakre-

su społecznej aktywizacji młodzieży, do którego zaprosiliśmy organizacje specjalizujące się w tej

74 75Sprawozdanie 2004

dziedzinie, przyznaliśmy 14 dotacji, z czego 8 wypłacono w 2003, a 6 w 2004 roku. Nagrodzone

inicjatywy dotyczyły przedsiębiorczości, aktywności lokalnej i partycypacji obywatelskiej młodzie-

ży. Głównym partnerem w projektach tego konkursu były organizacje ukraińskie.

Program finansowany jest przez Open Society Institute.

Projekty realizowane w Polsce

Centrum Kształcenia i Dialogu Theotokos

Gliwice

„Ukraina w drodze do rozwoju prawdziwej demokracji i integracji z Unią Eu-ropejską” – seminarium dla organizacji pozarządowych 16 690 zł

Centrum Rozwoju Społeczno--Ekonomicznego

Sędziszów Małopolski

„Transgraniczna Inicjatywa Równościowa” – wizyta studyjna i warsztaty dla uczestników z Ukrainy 9 770 zł

Fundacja Arka, Wspólnota w Śledziejowicach

Wieliczka

„Fundacja L’Arche we Lwowie jako nowatorskie i wzorcowe rozwiązanie dla osób z upośledzeniem umysłowym i ich rodzin” – wizyta studyjna i staż przedstawicieli organizacji pozarządowych z Ukrainy 12 400 zł

Fundacja Edukacja dla DemokracjiWarszawa

„Młodzież na wyborach” – wizyta studyjna przedstawicieli organizacji po-zarządowych z Azerbejdżanu 11 983,30 zł

„Zakaukazie – Polska: Działamy Razem. Część III – Gruzja– Polska” – wizyta studyjna liderów organizacji młodzieżowych z Gruzji 23 145,49 zł

Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego

Grodziszcze

„Małe i średnie przedsiębiorstwa szansą aktywizacji zawodowej kobiet” – wizyta studyjna i staże zawodowe na Dolnym Śląsku dla uczestniczek z Ukrainy 72 348 zł

Fundacja Partners PolskaWarszawa

„Media lokalne – partner czy sędzia władz lokalnych” – wizyta studyjna dziennikarzy ukraińskich 20 550 zł

Fundacja Wspomagania WsiWarszawa

„Zapobieganie wykluczeniom społecznym: polskie doświadczenia w akty-wizacji obszarów wiejskich” – wizyta studyjna przedstawicieli władz lokal-nych i organizacji pozarządowych z Mołdawii 16 471,81 zł

Instytut Ekspertyz SądowychKraków

„Diagnoza psychologiczna dziecka doświadczającego przemocy w rodzinie dla celów sądowych” – warsztaty w ramach 14 Europejskiej Konferencji Psy-chologii i Prawa z udziałem uczestników z Europy Środkowej i Wschodniej

23 936,09 zł

Stowarzyszenie Centrum WolontariatuWarszawa

„Wspieranie rozwoju lokalnych Biur Wolontariatu w Rosji” – seminarium z udziałem liderów organizacji pozarządowych z Niżnego Nowgorodu

49 315 zł

Stowarzyszenie EdukatorówWarszawa

„Dzielimy się doświadczeniami” – wizyta studyjna przedstawicieli oświaty z Macedonii 16 500 zł

Stowarzyszenie Ekologiczno--Kulturalne Ziarno

Słubice

„Edukacja dla zrównoważonego rozwoju w perspektywie Europy Central-nej i Wschodniej” – wizyta studyjna i seminarium z udziałem uczestników z Europy Środkowej i Wschodniej 37 350 zł

Stowarzyszenie Jeden ŚwiatPoznań

„Młodzież w akcjach na rzecz praw człowieka” – seminarium z udziałem uczestników z Mołdawii, Rosji, Ukrainy i Kirgizji 4 650 zł

Program Wschód-Wschód

74 75Sprawozdanie 2004

Program Wschód-Wschód

Stowarzyszenie Oddział Bieszczadzki Forum Edukacji Europejskiej

i Współpracy European HouseLesko

„Turystyka wiejska – alternatywy dla wsi ukraińskiej” – wizyta studyjna uczestników z Ukrainy 12 450 zł

Stowarzyszenie Polskie Centrum Mediacji

Warszawa

„Ukraińsko-polska współpraca na rzecz wdrażania sprawiedliwości wyrów-nawczej w Europie Wschodniej” – staże mediatorów ukraińskich w Polsce

26 215 zł

Stowarzyszenie Szkoła LiderówWarszawa

Forum Młodych Liderów – warsztaty na temat programów młodzieżowych z udziałem uczestników z Mołdawii, Rumunii i Ukrainy 25 000 zł

Stowarzyszenie Teatralno-Edukacyjne Wybrzeżak

Gdańsk

„Najskuteczniejsze rozwiązania interwencji artystycznej na dworcach kole-jowych dla dzieci społecznie wykluczonych” – warsztaty z udziałem uczest-ników z Europy Środkowej i Wschodniej 25 125 zł

Stowarzyszenie Wolontariuszy Wspierających Osoby Żyjące z HIV

i Chore na AIDS Da DuSzczecin

„Razem przeciwko AIDS” – warsztaty z udziałem przedstawicieli organiza-cji pozarządowych z Europy Środkowej i Wschodniej 7 600 zł

Stowarzyszenie Wschodnioeuropejskie Centrum Demokratyczne

Warszawa

Staże w Polsce dla działaczy lokalnych organizacji młodzieżowych z Ukra-iny 23 130 zł

Stowarzyszenie Wspomagania Osób Niepełnosprawnych Res Sacra Miser

Gościeradów

„Szersza wiedza – większe umiejętności” – cykl warsztatów dla terapeutów, rehabilitantów i opiekunów osób niepełnosprawnych z Ukrainy 46 013 zł

Świętokrzyskie Centrum FRDLKielce

„Od ilości do jakości – ciąg dalszy polskich doświadczeń z realizacji refor-my oświatowej” – wizyta studyjna uczestników serbskich i wydanie dwóch podręczników 34 730 zł

Konkurs „Społeczna aktywizacja młodzieży”

Dom Pojednania i Spotkań im. Św. Maksymiliana Kolbego

Gdańsk

„Młodzieżowe inicjatywy a rozwój turystyki regionalnej – współpraca z Bia-łorusią” – dwie wizyty studyjne w Polsce i wizyta ewaluacyjna na Białorusi

45 600 zł

Europejski Dom Spotkań – Fundacja Nowy Staw

Lublin

„Budujmy wspólnie Europę – porozumienie młodych Euroregionu Bug” – tar-gi i warsztaty z udziałem uczestników z Ukrainy 28 815 zł

Fundacja Szczęśliwe DzieciństwoLublin

„Młodzieżowi liderzy społeczności lokalnej dzielą się doświadczeniami” – współpraca z Ukrainą 26 220 zł

Małopolskie Towarzystwo OświatoweNowy Sącz

„Osiągnięcia społeczne” – wprowadzenie do Polski, na Ukrainę, do Mołda-wii i Rumunii amerykańskiego programu Public Achievements 37 810 zł

Stowarzyszenie Odnowy Obszarów Wiejskich Wieś i Europa

Kraków

„Założenie ośrodków wspierania przedsiębiorczości młodzieży na Ukrainie” – warsztaty i szkolenia w Polsce i na Ukrainie 49 400 zł

Stowarzyszenie Promocji Zawodowej Kobiet i Młodzieży

Elbląg

Założenie Centrum Promocji Młodzieży – warsztaty i szkolenie dla uczest-ników z Ukrainy 19 813 zł

76 77Sprawozdanie 2004

Projekty realizowane w innych krajach regionu

Wizyta studyjna Zakaukazie – Polska. Działajmy razem,

cz. II Armenia – PolskaErewań, Armenia

Uczestnicy z Polski: Kurtmolla Abdulganiyev (Polska Akademia Nauk, Szko-ła Nauk Społecznych, Warszawa), Jakub Biernat (Instytut Studiów Wschod-nich, Warszawa), Edyta Borkowska (redakcja „Rzeczpospolita On-Line”, War-szawa), Piotr Boruszkowski (Fundacja Edukacja dla Demokracji, Warszawa), Maciej Falkowski (Ośrodek Studiów Wschodnich, Warszawa), Witek Heba-nowski (Fundacja Edukacja dla Demokracji, Warszawa), Anna Pietruczuk (Stowarzyszenie Szkoła dla Pokoju, Warszawa), Stanisław Rzyski (Uniwer-sytet Gdański, Katedra Geografii Ekonomicznej), Beata Szcześniak (Funda-cja Edukacja dla Demokracji, Warszawa), Natalia Tvitinscaia (Stowarzysze-nie Jeden Świat, Poznań) 18 515,03 zł

Konferencja Przejrzystość i uczestnictwo jako metody budowania

demokratycznej formy rządówErewań, Armenia

Uczestnik z Polski: Maciej Wnuk (Transparency International Polska, War-szawa) 1 987,59 zł

Warsztat Rozwój rynku książki w południowym Kaukazie i Azji

Centralnej poprzez skoordynowane działania

Erewań, Armenia

Uczestnik z Polski: Łukasz Gołębiewski (Biblioteka Analiz Sp. z o. o., Warsza-wa) 3 096,16 zł

Konferencja Areszt tymczasowy a prawo do wolności

Tsaghkadzor, Armenia

Uczestnik z Polski: Sławomir Cybulski (Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa) 3 145,81 zł

Szkolenie Polsko-azerska szkoła samorządności lokalnej

Baku, Azerbejdżan

Uczestnicy z Polski: Ilona Iłowiecka-Tańska, Agnieszka Szelągowska, Maciej Tański, Wiesław Wacławczyk (Fundacja Partners Polska, Warszawa)

15 498 zł

Seminarium Prawa chorych na stwardnienie rozsiane

Praga, Czechy

Uczestnicy z Polski: Andrzej Bogdanowicz (Stowarzyszenie Chorych na Stwardnienie Rozsiane, Ich Opiekunów i Przyjaciół, Katowice), Marta Ko-walczyk (Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, Warszawa)

2 672,88 zł

Seminarium Wykorzystanie technik audio-video w działaniach na rzecz

praw człowiekaPraga, Czechy

Uczestnicy z Polski: Agnieszka Demczuk (Uniwersytet im. Marii Curie-Skło-dowskiej, Zakład Praw Człowieka, Lublin), Maciej Nowicki (Helsińska Fun-dacja Praw Człowieka, Warszawa) 2 522,5 zł

Seminarium Ośrodki badawcze i edukacyjne – rola i znaczenie

Tbilisi, Gruzja

Uczestniczka z Polski: Anita Sobańska (Instytut Spraw Publicznych, Warsza-wa) 2 107 zł

Wizyta studyjna Zakaukazie – Polska: działajmy razem; cześć III: Gruzja

– PolskaTbilisi, Gruzja

Uczestnicy z Polski: Kurtmolla Abdulganiyev, Edyta Borkowska, Agnieszka Siejkowska, Witek Hebanowski, Bartosz Jędrzejczak, Anna Pietruczuk, Stani-sław Rzyski, Beata Szcześniak, Natalia Tvitinscaia, Piotr Boruszkowski (Fun-dacja Edukacja dla Demokracji, Warszawa) 26 392,39 zł

Forum Młodzież przeciwko przemocy i używkom: wspólnie tworzymy

bezpieczne otoczenieDruskienniki, Litwa

Uczestnicy z Polski: Iwona Kawiak, Anna Plewa, Agnieszka Podgórska, Joan-na Podgórska, Monika Rywacka, Justyna Szewczyk (I Liceum Ogólnokształ-cące, Będzin), Marcin Kolago, Agnieszka Wesołowska (Uniwersytet Gdań-ski) 6 653,79 zł

Program Wschód-Wschód

76 77Sprawozdanie 2004

Program Wschód-Wschód

Warsztat Udział mediów w kształtowaniu społeczeństwa

obywatelskiegoKiszyniów, Mołdowa

Uczestnicy z Polski: Anna Bławat (Stowarzyszenie Szkoła Liderów, Warsza-wa), Karolina Pomian (Regionalne Centrum Wspierania Organizacji Pozarzą-dowych, Wrocław),Marcin Dadel, Patryk Szajer (Stowarzyszenie Klon/Jawor), Michał Rżysko (Fundacja Świętego Mikołaja, Warszawa), Mariusz Zawadzki (Gazeta Wyborcza, Warszawa) 10 779,6 zł

Sympozjum Rola funduszy lokalnych z perspektywy globalnej

Berlin, Niemcy

Uczestniczka z Polski: Iwona Olkowicz (Akademia Rozwoju Filantropii w Pol-sce, Warszawa) 2 295,35 zł

Seria szkoleń w ramach projektuDialog w imię rozwoju

Czeboksary, Rosja

Uczestnicy z Polski: Krzysztof Czaja, Józef Dymalski, Anna Krause, Alicja Łu-kaszkiewicz, Zenon Matuszko, Dorota Piątek, Bogusława Ułanowicz-Pęcher-czyk, Nadia Trubova, Waldemar Weihs (Stowarzyszenie Jowisz, Wałbrzych)

52 111,65 zł

Warsztat Efektywne organizacje w społecznościach lokalnych

Bukareszt, Rumunia

Uczestnicy z Polski: Teresa Jankowska, Karina Stempel, Bohdan Skrzypczak (Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, Warszawa) 4 722,62 zł

Konferencja Kwestia płci w różnicach pomiędzy Wschodem i Zachodem

Cluj Napoca, Rumunia

Uczestniczka z Polski: Magdalena Dąbrowska (Uniwersytet im. Marii Cu-rie-Skłodowskiej, Instytut Historii, Lublin) 835,46 zł

Konferencja Wyzwania wielokulturowości w Europie Środkowej

i WchodniejIasi, Rumunia

Uczestnik z Polski: Leszek Gęsiak (Uniwersytet Jagielloński, Instytut Religio-znawstwa, Kraków) 2 326,98 zł

Seminarium Społeczeństwo obywatelskie i mniejszości etniczne

wobec zmian globalnychSibiu, Rumunia

Uczestnicy z Polski: Magdalena Lesińska (Polska Akademia Nauk, Instytut Filozofii i Socjologii, Warszawa), Tomasz Kapuśniak (Uniwersytet Marii Cu-rie-Skłodowskiej, Wydział Politologii, Lublin) 2 698,84 zł

Warsztat Kapitalizm postsocjalistyczny w Rosji i Rumunii

Sibiu, Rumunia

Uczestnik z Polski: Michał Buchowski (Uniwersytet Adama Mickiewicza, In-stytut Etnologii i Antropologii Kulturowej, Poznań) 1 894,02 zł

Międzynarodowe Targi Szkół PLUSTimisoara, Rumunia

Uczestnicy z Polski: Janusz Bielec (Zespół Szkół w Wielogłowach), Julie Bo-udreaux (Małopolskie Towarzystwo Oświatowe, Nowy Sącz), Beata Budzik (Zespół Szkół Społecznych SPLOT w Nowym Sączu), Alicja Derkowska, Elmir Ryefatov (Małopolskie Towarzystwo Oświatowe, Nowy Sącz) 2 039,96 zł

Seminarium Edukacja konsumentów jako element reformy szkolnictwa

w krajach przechodzących transformację

Dunajec, Słowacja

Uczestnicy z Polski: Anna Dobosz, Helena Hojdys, Bartosz Kosmala, Tomasz Łodziński (Federacja Konsumentów, Warszawa) 440,94 zł

Konferencja Umacnianie dostępu mniejszości do mediów

w społeczeństwach wielokulturowychLjubliana, Słowenia

Uczestniczka z Polski: Beata Klimkiewicz (Uniwersytet Jagielloński, Instytut Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, Kraków) 4 663,39 zł

Konferencja Prawa człowieka – nowe taktyki działania

Ankara, Turcja

Uczestnicy z Polski: Karolina Oponowicz, Lenur Kerymova (Helsińska Fun-dacja Praw Człowieka, Warszawa) 6 401,42 zł

78 79Sprawozdanie 2004

Wyjazd szkoleniowo-stażowy Młodzi liderzy społeczności lokalnej dzielą się

swoimi doświadczeniamiBerdiańsk, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Bernard Chojnacki, Mariusz Kruk, Małgorzata Kurow-ska, Grażyna Kusyk, Justyna Zielińska (Fundacja Szczęśliwe Dzieciństwo, Lu-blin) Katarzyna Kaczoch, Katarzyna Mazurek, Sławomir Skwarek (Wiejskie Stowarzyszenie Oświatowo-Kulturalne Przymierze, Burzec), Włodzimierz Wolski (Rada Gminy w Adamowie) 9 216,37 zł

Seminarium Media lokalne – partner czy sędzia władz lokalnych

Czernihów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Ilona Iłowiecka-Tańska, Wiesław Wacławczyk (Funda-cja Partners Polska) 2 741,01 zł

Forum Budowanie koalicji organizacji pozarządowych zajmujących się

rozwojem społeczności lokalnych w Regionie Donbasu

Donieck, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Artur Bartosik (Świętokrzyskie Centrum Innowacji i Transferu Technologii, Kielce), Dariusz Bilski (Świętokrzyska Federacja Organizacji Pozarządowych, Kielce), Lena Chotkiewicz (Centrum Wspie-rania Aktywności Lokalnej w Warszawie), Grzegorz Goliat (Stowarzysze-nie Rozwoju Gminy Łagów), Iwona Karcz (Stowarzyszenie Samorządność i Przedsiębiorczość, Ostrowiec Świętokrzyski), Anna Korycińska (Świętokrzy-skie Centrum Fundacji Rozwoju Demokracji Lokalnej, Kielce), Waldemar Ma-zur (Urząd Miasta Skarżysko-Kamienna), Stefan Józef Pastuszka (Sejmik Wo-jewództwa Świętokrzyskiego, Kielce), Agnieszka Sadowska (Redakcja „Sło-wa Ludu”, Kielce), Maciej Żywno (Urząd Miasta Białystok, Białystok)

15 606,81 zł

Warsztat Lokalne przedsięwzięcia ekologiczne – praktyka efektywnego

partnerstwaDonieck, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Jacek Giemzik (Fundacja Wspierania Inicjatyw Ekologicz-nych, Kraków), Łucja Ptaszyńska (Zespół Szkół nr 1, Kościerzyna), Ewa Roma-now (Stowarzyszenie Eko-Inicjatywa, Kwidzyn), Tomasz Walkowicz (Funda-cja Wspierania Inicjatyw Ekologicznych, Kraków), Kacper Szester (Instytut Informacji Publicznej, Gdynia) 12 058,01 zł

Wizyta przygotowawcza do szkolenia oraz szkolenie w projekcie

Przedsiębiorczość młodzieży: Polska – Ukraina

Iwanofrankowsk, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Tomasz Guzdek, Stanisława Sady (Stowarzyszenie Od-nowy Obszarów Wiejskich Wieś i Europa, Kraków) 2 886,54 zł

Seminarium 10 lat po Pekinie. Ocena realizacji Pekińskiej Platformy Działania w krajach Europy Środkowo-Wschodniej

i Wspólnoty Niepodległych PaństwKijów, Ukraina

Uczestniczka z Polski: Zofia Łapniewska (Network of East-West Women – Pol-ska, Gdańsk) 1 619,45 zł

Konferencja Rozwój działań organizacji pozarządowych dotyczących

HIV/AIDS w odniesieniu do obniżania szkodliwości narkomanii i choroby

HIV/AIDSKijów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Justyna Bągorska, Anita Wnuk (Stowarzyszenie Wolon-tariuszy Wspierających Osoby Żyjące z HIV i Chore na AIDS DA-DU, Szcze-cin), Roman Latoszyński, Zofia Sławińska (Polska Fundacja Pomocy Huma-nitarnej Res Humanae, Warszawa) 4 629,69 zł

Konferencja Uczestnictwo organizacji pozarządowych w formułowaniu

i realizacji założeń polityki zagranicznejKijów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Jakub Boratyński (Fundacja im. Stefana Batorego, Warsza-wa), Stanisław Ciosek (Kancelaria Prezydenta RP, Warszawa), Janusz Onysz-kiewicz (Centrum Stosunków Międzynarodowych, Warszawa) 5 423,63 zł

Konferencja Modele stacjonarnej rehabilitacji dla osób uzależnionych

Kijów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Piotr Adamiak, Jolanta Łazuga-Koczurowska, Zygmunt Medowski, Małgorzata Sioma (Stowarzyszenie MONAR, Warszawa)

4 227,48 zł

Seminarium Inaczej o prawach człowieka

Kijów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Witold Klaus, Dagmara Woźniakowska (Polskie Stowa-rzyszenie Edukacji Prawnej, Warszawa) 1 993,74 zł

Program Wschód-Wschód

78 79Sprawozdanie 2004

Program Wschód-Wschód

Szkolenie Aktywizacja społeczności lokalnych poprzez oświatę

Kijów, Ukraina

Uczestniczka z Polski: Irena Drzymała (Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 2, Przemyśl) 533,88 zł

Seminarium Edukacja europejska w szkołach

Kijów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Joanna Gospodarczyk, Mirosław Sielatycki (Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa), Mariola Iwanowska-Maćko-wiak (Urząd Komitetu Integracji Europejskiej, Warszawa), Eugeniusz Świta-ła (Kuratorium Oświaty, Poznań) 4 018,31 zł

Konferencja Polski model transformacji społecznej – wnioski dla Ukrainy

Kijów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Dominik Antonowicz, Arkadiusz Karwacki (Uniwersytet Mikołaja Kopernika, Instytut Socjologii, Toruń), Maria Nawojczyk (Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Nauk Społecznych Stosowanych, Kraków), Hen-ryk Ogryzko-Wiewiórowski, Ryszard Radzik (Uniwersytet Marii Curie-Skło-dowskiej, Instytut Socjologii, Lublin), Włodzimierz Pańków (Polska Akade-mia Nauk, Instytut Filozofii i Socjologii, Warszawa), Andrzej Pilichowski (Uni-wersytet Łódzki, Instytut Socjologii) 7 616,4 zł

Seminarium Przejrzystość finansowa kampanii wyborczych

Kijów, Ukraina

Uczestnik z Polski: Adam Sawicki (Fundacja im. Stefana Batorego, Program Przeciw Korupcji, Warszawa) 978,02 zł

Szkoła dla społecznych strażników środowiska

Kijów, Ukraina

Uczestniczka z Polski: Tamara Kutonova (Fundacja IUCN – Polska, Warsza-wa) 1 824,76 zł

Konferencja podsumowująca w ramach projektu Beskidzkie strumyki

– polsko-ukraiński program wsparcia rozwoju społecznego i kreowania

liderów młodzieżowychLwów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Kamila Bałaban, Aleksandra Flis, Leszek Gorczyca, Ad-rian Krzanowski, Kacper Oziomek (I Liceum Ogólnokształcące, Krosno), Ar-kadiusz Cmielowski, Łukasz Dziadzio, Joanna Kubit, Jakub Prugar, Magdale-na Szczepańska (Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 4, Krosno), Magdalena Ćwian, Rafał Mazur, Barbara Moskal, Szymon Niemczyk, Piotr Zych (Zespół Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5, Krosno), Jerzy Bieńkowski, Oliwia Pawluś, Monika Rodak, Wioletta Telma-Goryczka, Krystyna Kaleta, Agnieszka Koło-dziej, Magdalena Michalska, Bartosz Piątkowski, Sławomir Wątroba (I i II Li-ceum Ogólnokształcące, Jasło), Jakub Budziak, Dorota Kołdarz, Małgorza-ta Kordek, Grzegorz Lesiak, Joanna Rosół (Zespół Szkół nr 4, Jasło), Jakub Bukowski, Katarzyna Czech, Katarzyna Gardzina, Ksenia Ogrodnik, Karoli-na Pykosz, Barbara Rusztowicz (Zespół Szkół, Kołaczyce), Sylwia Kmiecik, Agnieszka Mastej, Agnieszka Pietruś, Edyta Szudy, Mateusz Walczyk, Aneta Wójtowicz (Zespół Szkół, Nowy Żmigród), Mariusz Michalak, Andrij Pavlo-vych (Stowarzyszenie Szkoła Liderów, Warszawa), Agnieszka Szelągowska (Fundacja Partners Polska, Warszawa) 2 352,47 zł

Seminarium Ochrona dziedzictwa kulturalnego i naturalnego

Lwów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Adam Puza (Starostwo Powiatowe w Ełku), Witold Py-cior (Regionalny Instytut Ekorozwoju Terenów Wiejskich, Tarnobrzeg), Wa-cław Stachura (Starostwo Powiatowe w Bochni)

2 153,03 zł

Wizyta studyjna w ramach projektu Aktywizowanie młodzieży poprzez

wolontariatLwów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Anna Cąkała, Alicja Molenda (Regionalny Ośrodek So-cjalno-Edukacyjny Fundacji Pomocy Wzajemnej BARKA, Chudobczyce)

975,95 zł

Konferencja Doświadczenia w stosowaniu europejskich konwencji

praw człowieka w sądownictwie polskim i ukraińskim

Lwów, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Zbigniew Cichoń, Zofia Deniszewska-Dek, Stanisław Jaź-wiecki, Piotr Sendecki, Andrzej Siemiński, Bogdana Słupska-Uczkiewicz, Je-rzy Tokarz (Naczelna Rada Adwokacka, Warszawa) 4 905,18 zł

80 81Sprawozdanie 2004

Wizyta robocza w ramach projektu Rozwój agroturystyki

w regionie Starego Krymu – polskie doświadczenia

Stary Krym, Ukraina

Uczestnicy z Polski: Adam Gutowski, Barbara Gutowska, Bożena Robakie-wicz, Anna Pałuba, Joanna Zalewska (Urząd Gminy Strzegowo)

5 307,15 zł

Konferencja Dialog regionalny organizacji pozarządowych

przeciwdziałających korupcjiWorkuta, Ukraina

Uczestnik z Polski: Maciej Wnuk (Stowarzyszenie Transparency Internatio-nal Polska, Warszawa) 849,34 zł

Monitoring wyborów prezydenckich na Ukrainie Wybory na Ukrainie

w oczach społeczności światowejUkraina

Uczestnicy z Polski: Izabella Chruślińska, Henryk Wujec (Forum Polsko-Ukra-ińskie), Bogumiła Berdychowska (Narodowe Centrum Kultury, Warszawa), Bartłomiej Biskup (Ośrodek Badań Wyborczych), Włodzimierz Bogaczyk (Ga-zeta Wyborcza, Szczecin), Piotr Garbaczyk (TVP 3), Eke Overbeek („Het Fi-nancieele Dagblad”), Zbigniew Parfianowicz („Życie”), Paweł Płuska (TVN 24), Sławomir Sawczuk (Radio Białystok), Piotr Tyma („Nasze Słowo”)

10 543,82 zł

Szkolenie Uzbekistan i Polska: konsultacyjna i metodologiczna

wymiana nt. szkoleń z zakresu praw człowieka. Strategie i techniki szkoleń

nt. praw człowiekaTaszkient, Uzbekistan

Uczestnicy z Polski: Bogna Chmielewska, Janina Agnieszka Kłosowska, Ma-rzena Rafalska (Helsińska Fundacja Praw Człowieka, Warszawa)

8 487,94 zł

Konferencja Procentowe odpisy podatkowe na rzecz organizacji

charytatywnych w Centralnej i Wschodniej Europie

Budapeszt, Węgry

Uczestnicy z Polski: Piotr Kowalski, Wiesław Smolec (Związek Harcerstwa Polskiego, Warszawa) 1 226,42 zł

Warsztat W przededniu wyborów do Parlamentu Europejskiego

Budapeszt, Węgry

Uczestnicy z Polski: Dominika Pszczółkowska (Gazeta Wyborcza, Warsza-wa), Marketa Rulikova (Polska Akademia Nauk, Warszawa), Kazimierz So-botka (Instytut Europejski, Łódź) 2 712 zł

Warsztat Elity gospodarcze Środkowej i Wschodniej Europy – spójność i podziałBudapeszt, Węgry

Uczestnik z Polski: Włodzimierz Wesołowski (Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk, Warszawa) 1 150,62 zł

Seminarium Zahamować zanik bioróżnorodności

– budowanie partnerstwJosvafo, Węgry

Uczestniczka z Polski: Bernadetta Zawilińska (Polskie Towarzystwo Tury-styczno-Krajoznawcze, Sekcja Akademicka, Kraków) 543,78 zł

Dotacje 723 030,69 zł

Podróże 290 383,18 zł

Spotkanie koordynatorów Programu Wschód-Wschód w Warszawie 46 359,07 zł

Koszty realizacji programu 111 466,73 zł

RAZEM 1 171 239,67 zł

Program Wschód-Wschód

80 81Sprawozdanie 2004

Regionalny Program Przeciwdzia³ania Uzale¿nieniom

Celem istniejącego od 1996 roku Programu jest współpraca i wymiana doświadczeń w zakresie

przeciwdziałania uzależnieniom pomiędzy specjalistami i organizacjami z krajów Europy Środko-

wej, Wschodniej i Azji Centralnej. Prowadzimy różnorodne formy szkolenia specjalistów w dzie-

dzinie profilaktyki i leczenia alkoholizmu i narkomanii oraz edukacji rodzin osób uzależnionych.

Jednym z ważniejszych obszarów współpracy regionalnej jest przekazywanie doświadczeń z funk-

cjonowania programu leczenia alkoholików „Atlantis”, który dzięki naszej inicjatywie i pomocy od

11 lat prowadzony jest z ogromnym sukcesem w polskich więzieniach. Od kilku lat przekazujemy

również nasze doświadczenia z tworzenia programów terapeutycznych dla sprawców przemocy.

W 2004 roku zorganizowaliśmy w Bułgarii, Gruzji i Kirgizji 6 seminariów i warsztatów dla spe-

cjalistów zajmujących się terapią i profilaktyką uzależnień. W Polsce przygotowaliśmy 2 semina-

ria: dla terapeutów odwykowych oraz dla pracowników więziennictwa (o leczeniu uzależnionych

w zakładach karnych) z Armenii, Białorusi, Bułgarii, Kirgizji, Litwy, Łotwy, Mołdawii, Mongolii, Ro-

sji, Tadżykistanu i Ukrainy.

22 psychologów, terapeutów i lekarzy z krajów regionu odbyło staże w ośrodkach leczenia uza-

leżnień (m.in. w Monarze, w Ośrodku Terapii Uzależnień przy Instytucie Psychiatrii i Neurologii

w Warszawie, w Szpitalu Psychiatrycznym w Tworkach oraz w kilku zakładach karnych prowadzą-

cych programy „Atlantis”).

Realizowaliśmy także projekt szkoleniowy, mający na celu przygotowanie kadr dla więzienne-

go ośrodka leczenia uzależnionych metodą „Atlantis”, który zostanie uruchomiony w 2005 roku

w Biszkeku, stolicy Kirgistanu. Większość szkoleń dla przyszłego personelu kirgiskiego ośrodka

prowadził polski specjalista Dariusz Skowroński.

W sierpniu 2004 roku byliśmy gospodarzami II Międzynarodowej Konferencji Alkohol i zmniej-

szanie szkód: nowe wyzwania w zmieniającym się świecie. Pierwsza konferencja z tego cyklu odby-

ła się w 2002 roku w Recife w Brazylii, a kolejna planowana jest na 2006 rok w Cape Town w Re-

publice Południowej Afryki. Konferencje te, poświęcone dyskusji nad metodami i możliwościami

zmniejszania szkód związanych z używaniem i nadużywaniem alkoholu, organizowane są z inicja-

tywy i przy współpracy holenderskiej organizacji Quest for Quality, znanej z wybitnych dokonań

w dziedzinie zmniejszania szkód związanych z używaniem narkotyków. W warszawskiej konferen-

cji wzięło udział ponad 200 osób z 36 krajów Europy, Azji i Ameryki. Z okazji konferencji zostały

wydane dwa specjalne zeszyty biuletynu „ArkA” (po polsku i po rosyjsku), zawierające materiały

związane z kwestiami poruszanymi na konferencji (m.in.: prowadzenie skutecznej profilaktyki an-

82 83Sprawozdanie 2004

Regionalny Program Przeciwdzia³ania Uzale¿nieniom

tyalkoholowej wśród dzieci i młodzieży, edukacja społeczeństwa na temat szkód zdrowotnych wy-

nikających z nieodpowiedzialnego picia alkoholu, problem z pijanymi kierowcami).

Działania programu finansowane były z dotacji Open Society Institute (Instytut Społeczeń-

stwa Otwartego) – 707 601,39 zł. Ponadto OSI z przyznanej nam dotacji przekazał naszym partne-

rom w Armenii, Bułgarii, Gruzji, Kazachstanie, Kirgizji, Mołdawii, Mongolii, Rosji, Tadżykistanie

i Ukrainie fundusze w łącznej wysokości 70.755 USD przeznaczone na koszty podróży specjalistów

przyjeżdżających do Polski na szkolenia i praktyki. Na organizację międzynarodowej konferencji

otrzymaliśmy fundusze z TAG The Amsterdam Group i International Center for Alcohol Policies –

271 025,52 zł.

Koszty realizacji programu: 978 626,91 zł

82 83Sprawozdanie 2004

Sprawozdanie finansowe 2004

Przychody

Źródła zagraniczne

Ford Foundation, Nowy Jork 18 435 415,98

Open Society Institute, Nowy Jork 9 901 088,03

Trust for Civil Society in Central and Eastern Europe, Waszyngton 8 661 845,63

Robert Bosch Stiftung, Stuttgart 1 005 065,28

Charles Stewart Mott Foundation, Flint, Michigan 185 845,00

TAG The Amsterdam Group, Amsterdam 170 880,14

International Center for Alcohol Policies, Washington DC 100 145,39

Helen i Peter Maxwellowie, USA 98 865,25

Evens Foundation, Bruksela 48 117,50

Centre for European Policy Studies, Bruksela 40 819,55

Charities Aid Foundation, Londyn 25 237,70

German Marshall Fund of the United States, Waszyngton 18 263,07

Stichting Nexus Instituut, Tilburg, Holandia 17 234,98

Ambasada Stanów Zjednoczonych, Warszawa 16 900,00

National Endowment for Democracy, Waszyngton 14 812,49

Bertelsmann Stiftung, Gütersloh 8 843,00

Ambasada Królestwa Niderlandów, Warszawa 8 285,00

Concord European NGO Confederation for Relief and Development, Bruksela 4 775,83

Trialog Development NGOs in the Enlarged EU, Wiedeń 4 224,71

Fundacja Sorosa, Budapeszt 2 022,92

Civil Society Development Foundation, Budapeszt 2 000,00

Instytut Nauk o Człowieku, Wiedeń 1 258,11

Indywidualni darczyńcy z zagranicy 364 898,01

Źródła krajowe

Levi Strauss Polska, Płock 182 750,00

Commercial Union Polska, Warszawa 115 000,00

Oracle Polska sp. z o.o., Warszawa 37 000,00

Darowizny rzeczowe od firm: Agora S.A (3.3660 zł), Talens Polska (2.189,17 zł), Wydaw-nictwo Literackie (299,90 zł),

6 149,07

Przedsiębiorstwo Avcon, Łubiana 250,00

Wpłaty 1% podatku dochodowego od osób fizycznych 635 966,20

Indywidualni darczyńcy z Polski 31 561,62

Świadczenia pieniężne z wyroków sądowych 2 180,00

Zwroty z rozliczeń dotacji 92 239,56

Przychody z wynajmu 3 492 585,53

Przychody finansowe i pozostałe przychody 11 567 554,13

Razem (PLN) 55 300 079,68

84 85Sprawozdanie 2004

Koszty

Koszty programów 19 507 084,06

Koszty informacji i rozwoju 792 505,82

Koszty administracyjne 1 754 928,22

Koszty amortyzacji 926 109,98

Koszty finansowe i pozostałe koszty 3 724 717,23

Razem (PLN) 26 705 426, 31

Struktura wydatków programowych

Programy Krajowe 13 034 850,61

Program Społeczeństwa Obywatelskiego 2 867 001,42

Program Trzeci Sektor 7 571 419,09

Program Edukacji Prawnej 1 015 326,24

Program Przeciw Korupcji 550 948,49

Program Równych Szans 1 030 155,37

Programy Międzynarodowe 6 472 233,45

Program Współpracy Międzynarodowej 1 738 331,19

Program Partnerstwo Miast i Obywateli 912 190,93

Program Inicjatyw Obywatelskich w Europie Wschodniej 1 601 052,29

Program Partnerstwo Inicjatyw Społecznych 70 792,46

Program Wschód-Wschód 1 171 239,67

Regionalny Program Przeciwdziałania Uzależnieniom 978 626,91

Razem (PLN) 19 507 084,06

Sprawozdanie finansowe

84 85Sprawozdanie 2004

Sprawozdanie finansowe

Rachunek zysków i strat

Poz. WyszczególnienieKwota

2003 2004

1 2 3 4

A Przychody na działalność statutową 42 169 275,11 43 732 525,55

1 Przychody na działalność pożytku publicznego 38 536 869,64 40 239 940,02

2 Pozostałe przychody określone statutem 3 632 405,47 3 492 585,53

B Koszty działalności statutowej 24 933 396,42 19 507 084,06

C Wynik na działalności statutowej A-B 17 235 878,69 24 225 441,49

D Koszty biura Fundacji 3 365 901,60 3 473 625,02

1 Zużycie materiałów i energii 315 247,01 254 155,60

2 Usługi obce 740 501,83 1 071 760,51

3 Amortyzacja 899 634,81 926 190,98

4 Wynagrodzenia i narzuty 989 298,29 740 451,68

5 Pozostałe koszty 421 219,66 481 066,25

E Pozostałe przychody 12 232,26 70 988,38

F Pozostałe koszty 4 970,25 2 433,66

G Przychody finansowe 6 306 806,19 11 496 565,75

H Koszty finansowe 814 051,32 3 722 283,57

I Wynik C-D+E-F+G-H 19 369 993,97 28 594 653,37

J Zyski i straty nadzwyczajne 0,00 0,00

1 Zyski 0,00 0,00

2 Straty 0,00 0,00

K Podatek dochodowy 0,00 0,00

Wynik działalności za rok I (+/- J) – K 19 369 993,97 28 594 653,37

86 87Sprawozdanie 2004

Bilans

AKTYWAStan na dzień

01.01.2004 31.12.2004

1 2 3 4

A Aktywa trwałe 45 883 083,50 68 218 611,01

I Wartości niematerialne i prawne 7 679,27 590,75

II Rzeczowe aktywa trwałe 29 693 607,73 28 652 370,26

III Należności długoterminowe 100 505,50 0,00

IV Inwestycje długoterminowe 16 081 291,00 39 565 650,00

B Aktywa obrotowe 63 469 379,46 51 893 150,49

II Należności krótkoterminowe 242 084,07 224 810,00

– należności z tytułu podatków 8 557,44 6 507,70

– należności z tytułu usług 152 784,71 84 937,20

– należności od pracowników 9 763,86 4 700,81

– należności inne 70 978,06 128 664,29

III Inwestycje krótkoterminowe 63 184 623,83 51 630 978,20

1 Krótkoterminowe aktywa finansowe 42 617 996,73 40 729 923,93

– akcje 16 999 966,53 20 620 777,27

– inne krótkoterminowe aktywa finansowe 25 618 030,20 20 109 146,66

2 Środki pieniężne i inne aktywa pieniężne 20 566 627,10 10 901 054,27

– kasa 19 513,37 5 618,81

– rachunek bankowy – bieżący złotowy 1 394 316,32 918 235,81

– rachunek bankowy – fundusze specjalne 33 647,79 33 047,41

– rachunek bankowy – bieżący dewizowy 483 680,42 67 102,15

– gotówka w Biurze Maklerskim 3 411 060,87 333 556,94

– inne środki pieniężne (lokaty, bony skarbowe) 14 228 000,00 8 060 519,00

– inne aktywa pieniężne 996 408,33 1 482 974,15

IV Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe 42 671,56 37 362,29

BILANS 109 352 462,96 120 111 761,50

Sprawozdanie finansowe

86 87Sprawozdanie 2004

Sprawozdanie finansowe

Bilans

PASYWAStan na dzień

01.01.2004 31.12.2004

5 6 7 8

A Fundusze własne 61 517 821,43 90 322 545,64

I Fundusz statutowy 38 284 649,94 58 812 391,03

w tym:

– majątek trwały netto 3 918 049,57 3 780 122,88

– z rozliczenia wyniku finansowego 34 238 582,17 54 927 510,40

– fundusz założycielski 128 018,20 104 757,75

II Fundusz z aktualizacji wyceny 38 077,02 409 335,00

III Wynik finansowy 23 195 094,47 31 100 819,61

– z rozliczenia wyniku lat poprzednich 3 825 100,50 2 506 166,24

– z rozliczenia wyniku bieżącego roku 19 369 993,97 28 594 653,37

B Zobowiązania i rezerwy na zobowiązania 47 834 641,53 29 789 215,86

I Zobowiązania długoterminowe 739 926,94 330 488,24

II Zobowiązania krótkoterminowe 12 021 806,60 4 580 244,34

1 wobec pozostałych jednostek 11 988 158,81 4 547 196,93

– zobowiązania grantowe 11 244 524,07 3 508 168,60

– zobowiązania z tytułu dostaw towarów i usług 328 220,62 98 224,34

– rozrachunki z pracownikami 1 472,42 222,47

– niepodjęte wynagrodzenia 226 022,19 15 074,00

– rozrachunki z budżetem 149 509,66 129 292,02

– rozrachunki z ZUS 38 409,85 51 680,78

– inne 0,00 744 534,72

2 fundusze specjalne 33 647,79 33 047,41

III Rozliczenia międzyokresowe 35 072 907,99 24 878 483,28

– długoterminowe 35 055 855,41 23 944 216,13

– krótkoterminowe 17 052,58 934 267,15

BILANS 109 352 462,96 120 111 761,50

Sprawozdanie finansowe

Opinia niezależnego biegłego rewidenta

Przeprowadziliśmy badanie załączonego sprawozdania finansowego Fundacji im. Stefana Ba-

torego z siedzibą w Warszawie, ul. Sapieżyńska 10A, na które składa się wprowadzenie do spra-

wozdania finansowego, bilans sporządzony na dzień 31 grudnia 2004 r., który po stronie akty-

wów i pasywów wykazuje sumę 120.111.761,50 złotych, rachunek zysków i strat za rok obrotowy

kończący się tego dnia wykazujący wynik finansowy w kwocie 28.594.653,37 złotych oraz dodat-

kowe informacje i objaśnienia.

Za prawidłowość, rzetelność i jasność załączonego sprawozdania finansowego, jak również za

prawidłowość ksiąg rachunkowych odpowiedzialny jest kierownik jednostki. Naszym zadaniem

było zbadanie i wyrażenie opinii o rzetelności, prawidłowości i jasności tego sprawozdania finan-

sowego oraz prawidłowości ksiąg rachunkowych stanowiących podstawę jego sporządzenia.

Badanie sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy stosownie do postanowień Międzyna-

rodowych Standardów Rewizji Sprawozdań Finansowych wydanych przez Międzynarodową Fede-

rację Księgowych, rozdziału 7 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2002

r., nr 76, poz. 694 z późniejszymi zmianami) oraz norm wykonywania zawodu biegłego rewiden-

ta, wydanych przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów w Polsce. Przepisy te wymagają, aby ba-

danie zostało zaplanowane i przeprowadzone w taki sposób, aby uzyskać racjonalną pewność,

pozwalającą na wyrażenie opinii o sprawozdaniu finansowym. Badanie obejmuje sprawdzenie w

oparciu o metodę wyrywkową dowodów i zapisów księgowych, z których wynikają kwoty i infor-

macje zawarte w sprawozdaniu finansowym. Badanie obejmuje również ocenę poprawności sto-

sowanych zasad rachunkowości, znaczących szacunków dokonanych przez kierownika jednostki

oraz ocenę ogólnej prezentacji sprawozdania finansowego. Wyrażamy przekonanie, że przepro-

wadzone przez nas badanie stanowi wystarczającą podstawę dla naszej opinii.

Naszym zdaniem, zbadane sprawozdanie finansowe Fundacji im. Stefana Batorego zostało spo-

rządzone na podstawie prawidłowo prowadzonych ksiąg rachunkowych i przedstawia rzetelnie i

jasno, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację majątkową i finansową Fundacji na dzień 31

grudnia 2004 r. oraz wynik finansowy za rok obrotowy kończący się tego dnia, zgodnie z zasada-

mi rachunkowości określonymi w ustawie z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, rozporzą-

dzeniu Ministra Finansów z dnia 15 listopada 2001 r. w sprawie szczególnych zasad rachunkowo-

ści dla niektórych jednostek niebędących spółkami handlowymi, nieprowadzących działalności go-

spodarczej (Dz.U. 137, poz. 1539) oraz jest zgodne z wpływającymi na treść sprawozdania finan-

sowego przepisami prawa i postanowieniami statutu Fundacji.

Ponadto, zgodnie z wymogami ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości, stwierdza-

my, że sprawozdanie z działalności Fundacji uwzględnia informacje, o których mowa w art. 49 ust.

2 powyższej ustawy i są one zgodne z informacjami zawartymi w sprawozdaniu finansowym........................................................ .......................................................

Biegły rewident nr 90060/74956

Wojciech Stopka, Dyrektor

Za KPMG Polska Audyt Sp. z o.o.

ul. Chłodna 51, 00-867 Warszawa

Biegły rewident nr 90060/74956

Wojciech Stopka, Członek Zarządu

Warszawa, 10 marca 2005 r.