Domy pomocy społecznej - Warmińsko-Mazurski Urząd ... · Prowadzenie domów pomocy społecznej...

Ocena stanu i efektywności pomocy społecznej w województwie warmińsko - mazurskim w 2009 roku

OCENA STANU I EFEKTYWNOŚCI

POMOCY SPOŁECZNEJ

W WOJEWÓDZTWIE WARMIŃSKO-MAZURSKIM

W 2009 ROKU

WARMIŃSKO-MAZURSKI

URZĄD WOJEWÓDZKI

WYDZIAŁ POLITYKI SPOŁECZNEJ

Olsztyn 2010


2

I. WSTĘP ............................................................................................................................ 4

II. WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA NA REALIZACJĘ ZADAŃ Z ZAKRESU

POMOCY SPOŁECZNEJ ORAZ ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH I ZALICZEK

ALIMENTACYJNYCH ..................................................................................................... 6

III. REALIZACJA ZADAŃ Z ZAKRESU POMOCY SPOŁECZNEJ PRZEZ

JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W 2009 ROKU .............................. 7

3.1. Realizacja zadań z zakresu pomocy społecznej przez powiaty .............................. 10

3.1.1. Prowadzenie domów pomocy społecznej ............................................................................ 13

3.1.2. Placówki opiekuńczo-wychowawczych i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze ....................... 32

3.1.3. Świadczenia dla rodzin zastępczych ...................................................................................... 40

3.1.4. Pomoc mająca na celu usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem ........................... 48

3.1.5. Pomoc dla cudzoziemców ...................................................................................................... 52

3.2. Realizacja zadań z zakresu pomocy społecznej przez gminy ................................. 53

3.2.1. Realizacja świadczeń pomocy społecznej ............................................................................. 55

Realizacja zasiłków stałych .................................................................................................................. 56

Realizacja zasiłków okresowych ........................................................................................................... 57

Realizacja zasiłków celowych ................................................................................................................ 58

3.2.3. Działalność ośrodków pomocy społecznej ......................................................................... 60

3.2.4. Realizacja usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych .......................... 61

Realizacja usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych .................................................... 61

Realizacja specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi .......................... 63

3.2.5. Usuwanie skutków klęsk żywiołowych ................................................................................. 64

3.3. Środowiskowe domy samopomocy – bieżące funkcjonowanie. ............................. 64

Rozwój sieci oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi ................. 64

3.4. Realizacja zadań określanych przez ministra właściwego ds. zabezpieczenia

społecznego w zakresie utrzymania i rozwoju systemu informatycznego .................... 73

IV. FINANSOWANIE DZIAŁAŃ „TRZECIEGO SEKTORA” REALIZUJĄCEGO

NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO ZADANIA NA

RZECZ INTEGRACJI SPOŁECZNEJ I PRZECIWDZIAŁANIA WYKLUCZENIU

SPOŁECZNEMU ............................................................................................................ 75

V. REALIZACJA PROGRAMÓW RZĄDOWYCH ........................................................ 77

5.1. Realizacja programu „Powrót osób bezdomnych do społeczności” ...................... 77

5.2. Realizacja Programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania” ............................ 86


3

5.3. Realizacja Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie ............ 88

5.3.1. Funkcjonowanie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy

w rodzinie. ................................................................................................................................ 92

5.3.2. Realizacja programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy

w rodzinie. ................................................................................................................................ 95

5.3.3. Inne zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie. ................................. 96

VI. NADZÓR NAD REALIZACJĄ ZADAŃ POMOCY SPOŁECZNEJ ...................... 96

6.1. Kontrole .................................................................................................................... 96

6.2. Nieprawidłowości .................................................................................................... 97

6.3. Skargi i wnioski w sprawach z zakresu pomocy społecznej ................................ 102

6.4. Rekomendacje dla kadry kierowniczej jednostek organizacyjnych pomocy

społecznej ..................................................................................................................... 103

VII. REALIZACJA PRZEZ GMINY ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH ORAZ

ZALICZEK ALIMENTACYJNYCH ............................................................................. 105

7.1. Realizacja świadczeń rodzinnych .......................................................................... 105

7.1.1. Zasiłki rodzinne ..................................................................................................................... 109

7.1.2. Dodatki do zasiłków rodzinnych ........................................................................................ 112

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka ................................................................................................... 112

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego ...................... 112

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka ........................................................................... 113

Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej ....................................................... 113

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego .............................................. 114

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania ....................... 114

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego ..................................................................................... 115

7.1.3. Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka ........................................................ 115

7.1.4. Świadczenia opiekuńcze ....................................................................................................... 116

Zasiłek pielęgnacyjny .......................................................................................................................... 116

Świadczenie pielęgnacyjne .................................................................................................................... 116

7.2. Realizacja funduszu alimentacyjnego .................................................................... 117


4

I. WSTĘP

Celem pomocy społecznej jest umożliwienie przezwyciężanie trudnych sytuacji

życiowych tym, którzy nie są w stanie sami ich pokonać, wykorzystując własne

uprawnienia, zasoby i możliwości. Jej celem jest wsparcie finansowe, ale również pomoc

w formie opieki nad osobami, które nie mogą funkcjonować samodzielnie, a także

świadczenie usług oraz pracy socjalnej, sprzyjającej społecznej reintegracji podopiecznych.

Wspiera ich w wysiłkach zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia

im życie w warunkach odpowiadających godności człowieka. Zadaniem pomocy

społecznej jest także zapobieganie trudnym sytuacjom życiowym przez podejmowanie

działań zmierzających do usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji

ze środowiskiem.

Pomoc społeczną organizują organy administracji rządowej (minister właściwy

do spraw zabezpieczenia społecznego, wojewodowie) i samorządowej (marszałkowie

województw, starostowie na poziomie powiatów oraz wójtowie, burmistrzowie

(prezydenci miast) na poziomie gmin). Realizując zadania pomocy społecznej

współpracują oni, na zasadzie partnerstwa, z organizacjami społecznymi

i pozarządowymi, Kościołem Katolickim, innymi kościołami, związkami wyznaniowymi

oraz osobami fizycznymi i prawnymi.

Prawo do świadczeń z pomocy społecznej przysługuje:

osobom posiadającym obywatelstwo polskie, mającym miejsce zamieszkania

i przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,

cudzoziemcom mającym miejsce zamieszkania i przebywającym na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej, posiadającym zezwolenie na osiedlenie się, zgodę

na pobyt tolerowany lub status uchodźcy nadany w Rzeczypospolitej Polskiej,

obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej lub Europejskiego Obszaru

Gospodarczego, przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, którzy

uzyskali zezwolenie na pobyt.

Osoba lub rodzina, ubiegająca się o pomoc społeczną, może zgłosić się

do ośrodka pomocy społecznej w miejscu zamieszkania (ośrodki znajdują się w każdej

gminie). Decyzje o przyznaniu lub odmowie przyznania pomocy wymagają uprzednio

przeprowadzenia przez pracownika socjalnego rodzinnego wywiadu środowiskowego.

Decyzje w sprawach świadczeń pomocy społecznej wydawane są w formie pisemnej.

Od każdej decyzji służy prawo odwołania.

Prawo do świadczeń przysługuje osobom i rodzinom, których posiadane

dochody nie przekraczają kryteriów dochodowych ustalonych w oparciu o próg

interwencji socjalnej. W roku 2009 kwoty te wynosiły:

- dla osoby samotnie gospodarującej - kwota 477 zł,

- dla osoby w rodzinie – kwota 351 zł.


5

Rada gminy, w drodze uchwały, może podwyższyć kwoty uprawniające do zasiłków

okresowego i celowego.

Pomoc społeczna polega w szczególności na: przyznawaniu i wypłacaniu

przewidzianych ustawą świadczeń, pracy socjalnej, prowadzeniu i rozwoju niezbędnej

infrastruktury socjalnej, analizie i ocenie zjawisk rodzących zapotrzebowanie

na świadczenia z pomocy społecznej, rozwijaniu nowych form pomocy społecznej

i samopomocy.

Główne cele pomocy społecznej to:

wsparcie osób i rodzin w przezwyciężeniu trudnej sytuacji życiowej,

doprowadzenie - w miarę możliwości - do ich życiowego usamodzielniania

i umożliwienie im życia w warunkach odpowiadających godności człowieka,

zapewnienie dochodu na poziomie interwencji socjalnej – dla osób

nieposiadających dochodu lub o niskich dochodach, w wieku poprodukcyjnym

i osobom niepełnosprawnym,

zapewnienie dochodu do wysokości poziomu interwencji socjalnej osobom

i rodzinom o niskich dochodach, które wymagają okresowego wsparcia,

zapewnienie profesjonalnej pomocy rodzinom dotkniętym skutkami patologii

społecznej, w tym przemocą w rodzinie,

integracja ze środowiskiem osób wykluczonych społecznie,

stworzenie sieci usług socjalnych adekwatnych do potrzeb w tym zakresie.

Niniejsze opracowanie zawiera omówienie zadań realizowanych przez jednostki

samorządu terytorialnego, ze szczególnym uwzględnieniem zadań finansowanych dotacją

celową z budżetu państwa. Obok szczegółowych informacji dotyczących realizacji zadań

z zakresu pomocy społecznej, w opracowaniu przedstawiono także dane dotyczące

realizacji w 2009 roku Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy Rodzinie, a także

informacje dotyczące realizacji przez gminy świadczeń rodzinnych i funduszu

alimentacyjnego.

Przy sporządzaniu informacji wykorzystane zostały sprawozdania roczne MPiPS-R

oraz DPS-R za 2009 rok sporządzane przez jednostki samorządu terytorialnego

w Statystycznej Aplikacji Centralnej oraz wewnętrzne opracowania Wydziału Polityki

Społecznej Urzędu Wojewódzkiego.


6

II. WYDATKI BUDŻETU PAŃSTWA NA REALIZACJĘ ZADAŃ Z ZAKRESU POMOCY SPOŁECZNEJ ORAZ ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH I ZALICZEK ALIMENTACYJNYCH

Wyszczególnienie

Wydatki w ramach dotacji w 2009 roku, w tym

w złotych

Prowadzenie domów pomocy społecznej 51.201.648,33zł

Bieżąca działalność i standaryzacja placówek opiekuńczo-wychowawczych

683.608,49zł

Realizacja programu "Pomoc państwa w zakresie dożywiania"

39.919.808,01zł

Realizacja specjalistycznych usług opiekuńczych 2.928.232,86zł

Usuwanie skutków klęsk żywiołowych 302.580,90zł

Funkcjonowanie i rozwój środowiskowych domów samopomocy

22.875.647,42zł

Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

1.542.862,70zł

Wsparcie organizacji pozarządowych 1.446.468,60zł

Programy romskie 100.248,62zł

Realizacja przez gminy świadczeń rodzinnych i zaliczek alimentacyjnych

430.198.230,94zł


7

III. REALIZACJA ZADAŃ Z ZAKRESU POMOCY SPOŁECZNEJ PRZEZ JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO W 2009 ROKU

W województwie warmińsko-mazurskim zamieszkuje 1.463,5 tys. osób.

W 2009 roku pomocą społeczną objęto 95.891 rodzin tj. 270.497 osób w rodzinach.

W ramach tej liczby osób pomoc wyłącznie w postaci pracy socjalnej otrzymało 16.600

rodzin (41.374 osób). Oznacza to, że blisko 15,9% mieszkańców naszego województwa

korzysta z szeroko rozumianej pomocy społecznej. Struktura rodzin i osób w rodzinach

korzystających z pomocy społecznej przedstawia się następująco:

Wyszczególnienie Liczba

rodzin

Liczba osób

w rodzinach

Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych i

zadań własnych (bez względu na ich rodzaj, formę, liczbę

oraz źródło finansowania)

80.376 232.103

Świadczenia przyznane w ramach zadań zleconych bez

względu na ich rodzaj, formę i liczbę 11.725 19.873

Świadczenia przyznane w ramach zadań własnych bez

względu na ich rodzaj, formę i liczbę 76.191 225.124

Pomoc udzielana w postaci pracy socjalnej

w tym: 77.084 211.937

wyłącznie w postaci pracy socjalnej 16.600 41.374

Typy rodzin objętych pomocą społeczną w 2009 przedstawiają się następująco:

Wyszczególnienie Liczba rodzin Liczba osób w

rodzinach

Rodziny ogółem, z tego: 95.891 270.497

o liczbie osób 1 32.208 32.208

2 15.710 31.420

3 15.902 47.706

4 15.342 61.368

5 9.315 46.575

6 i więcej 7.414 51.220

Najmniej liczną grupę stanowią rodziny 6 (i więcej) osobowe, najliczniejszą –

osoby samotne. Wśród 95.891 rodzin – 43.854 stanowiły rodziny z dziećmi,

15.440 rodziny niepełne oraz 18.605 - rodziny emerytów i rencistów.


8

Strukturę rodzin objętych pomocą społeczną w 2009 roku przedstawia

poniższy wykres:

Wśród świadczeniobiorców pomocy społecznej najliczniejszą grupę stanowiły

rodziny znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej z powodu bezrobocia i ubóstwa.

Strukturę powodów przyznania pomocy społecznej w 2009 roku przedstawia poniższe

zestawienie.

Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba rodzin Liczba osób

w rodzinach

Ubóstwo 37.451 109.325

Sieroctwo 79 209

Bezdomność 1.303 1.527

Potrzeba ochrony macierzyństwa, w tym: 6.998 34.263

Wielodzietność 3.797 22.303

Bezrobocie 42.185 133.780

Niepełnosprawność 23.126 53.868

Długotrwała lub ciężka choroba 18.400 42.805

Bezradność w sprawach opiekuńczo-

wychowawczych i prowadzenia gospodarstwa

domowego ogółem, w tym:

14.323 56.368

Rodziny niepełne 9.980 31.530

Rodziny wielodzietne 4.306 25.472

Przemoc w rodzinie 930 3.033

Potrzeba ochrony w związku z handlem

ludźmi 0 0

Alkoholizm 4.972 17.240

Narkomania 211 324

Trudności w przystosowaniu do życia

po zwolnieniu z zakładu karnego 1.110 1.594

34%

16%16%

16%

10% 8%

o liczbie osób 1 o liczbie osób 2 o liczbie osób 3

o liczbie osób 4 o liczbie osób 5 o liczbie osób 6 i więcej


9

Brak umiejętności w przystosowaniu

do życia młodzieży opuszczającej placówki

opiekuńczo-wychowawcze

137 280

Trudności w integracji osób, które otrzymały

status uchodźcy 36 99

Zdarzenie losowe 338 997

Sytuacja kryzysowa 561 1.648

Klęska żywiołowa lub ekologiczna 143 377

Ponieważ ubóstwo nie występuje jako samodzielna przyczyna przyznania

świadczeń z pomocy społecznej należy uznać, że najczęstszym powodem przyznania

pomocy było:

Powód trudnej sytuacji życiowej Liczba osób

w rodzinach

Udział procentowy

w ogólnej liczbie

przyznanych świadczeń

Bezrobocie 133.780 49,46%

Bezradność w sprawach opiekuńczo-

wychowawczych i prowadzenia

gospodarstwa domowego ogółem, w tym:

56.368 20,84%

Niepełnosprawność 53.868 19,91%

Długotrwała lub ciężka choroba 42.805 15,82%

W odniesieniu do liczby mieszkańców poszczególnych gmin z tytułu bezrobocia

świadczenia z pomocy społecznej, najczęściej były przyznawane w gminach:

Miasto/Gmina %

Gmina Kętrzyn 30,41% Gmina Górowo Iławeckie 29,52% Gmina Barciany 27,52%

Natomiast najrzadziej świadczenia dla osób bezrobotnych wypłacane były

w gminie Dywity -2,40%, oraz w mieście Olsztyn - 2,88%.

Z tytułu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych i prowadzenia

gospodarstwa domowego najwięcej świadczeń uzyskali mieszkańcy w:

Miasto / Gmina %

Gmina Szczytno 15,34% Gmina Kozłowo 12,39% Gmina Grunwald 11,82%

Jednocześnie w gminach Miłki, Grodziczno i Wydminy z tytułu bezradności

pomoc przyznano zaledwie 0,08% mieszkańców.


10

Niepełnosprawność, była przyczyną przyznania świadczeń dla ponad 10%

mieszkańców w następujących gminach:

Miasto / Gmina %

Gmina Młynary 11,73%

Gmina Górowo Iławeckie 11,71%

Gmina Janowiec Kościelny 10,49%

W pozostałych gminach z tytułu niepełnosprawności świadczenia przyznane

zostały mniej niż 10% mieszkańców.

W przypadku długotrwałej choroby najwięcej mieszkańców otrzymało pomoc

z tego tytułu w gminach Janowiec Kościelny - 15,18% oraz w Młynary - 15,02%.

3.1. Realizacja zadań z zakresu pomocy społecznej przez powiaty

Do zadań własnych powiatu, zgodnie z art. 19 ustawy o pomocy społecznej, należą:

opracowanie i realizacja powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych,

ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, wspierania osób

niepełnosprawnych i innych, których celem jest integracja osób i rodzin z grup

szczególnego ryzyka - po konsultacji z właściwymi terytorialnie gminami;

prowadzenie specjalistycznego poradnictwa;

organizowanie opieki w rodzinach zastępczych, udzielanie pomocy pieniężnej

na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci oraz

wypłacanie wynagrodzenia z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka

albo świadczonej opieki i wychowania niespokrewnionym z dzieckiem

zawodowym rodzinom zastępczym;

zapewnienie opieki i wychowania dzieciom całkowicie lub częściowo

pozbawionym opieki rodziców, w szczególności przez organizowanie

i prowadzenie ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, placówek opiekuńczo-

wychowawczych, dla dzieci i młodzieży, w tym placówek wsparcia dziennego

o zasięgu ponadgminnym, oraz tworzenie i wdrażanie programów pomocy dziecku

i rodzinie;

pokrywanie kosztów utrzymania dzieci z terenu powiatu, umieszczonych

w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i w rodzinach zastępczych, również

na terenie innego powiatu;

przyznawanie pomocy pieniężnej na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie

nauki osobom opuszczającym placówki opiekuńczo-wychowawcze typu

rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży

niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet

w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze,

specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze;


11

pomoc w integracji ze środowiskiem osób mających trudności w przystosowaniu

się do życia, młodzieży opuszczającej placówki opiekuńczo-wychowawcze typu

rodzinnego i socjalizacyjnego, domy pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży

niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet

w ciąży, rodziny zastępcze oraz schroniska dla nieletnich, zakłady poprawcze,

specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze lub młodzieżowe ośrodki wychowawcze,

mających braki w przystosowaniu się;

pomoc osobom mającym trudności w integracji ze środowiskiem, które otrzymały

status uchodźcy;

pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu

z zakładu karnego;

prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu

ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób;

prowadzenie mieszkań chronionych dla osób z terenu więcej niż jednej gminy oraz

powiatowych ośrodków wsparcia, w tym domów dla matek z małoletnimi dziećmi

i kobiet w ciąży, z wyłączeniem środowiskowych domów samopomocy i innych

ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

prowadzenie ośrodków interwencji kryzysowej;

udzielanie informacji o prawach i uprawnieniach;

szkolenie i doskonalenie zawodowe kadr pomocy społecznej z terenu powiatu;

doradztwo metodyczne dla kierowników i pracowników jednostek organizacyjnych

pomocy społecznej z terenu powiatu;

podejmowanie innych działań wynikających z rozeznanych potrzeb, w tym

tworzenie i realizacja programów osłonowych;

sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie,

również w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego;

sporządzanie bilansu potrzeb powiatu w zakresie pomocy społecznej;

utworzenie i utrzymywanie powiatowego centrum pomocy rodzinie, w tym

zapewnienie środków na wynagrodzenia pracowników.

Zadania z zakresu administracji rządowej realizowane przez powiat

(art. 20 ustawy o pomocy społecznej) obejmują:

pomoc uchodźcom w zakresie indywidualnego programu integracji oraz opłacanie

za te osoby składek na ubezpieczenie zdrowotne określonych w przepisach

o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;

prowadzenie i rozwój infrastruktury ośrodków wsparcia dla osób z zaburzeniami

psychicznymi;

realizację zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej,

mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz

rozwój specjalistycznego wsparcia.


12

Zadania pomocy społecznej w powiatach wykonują jednostki organizacyjne –

powiatowe centra pomocy rodzinie. Zadania powiatowych centrów pomocy rodzinie

na terenie miast na prawach powiatów wykonują ośrodki pomocy społecznej.

W województwie warmińsko-mazurskim funkcjonuje 19 Powiatowe Centra Pomocy

Rodzinie oraz 2 Miejskie Ośrodki Pomocy Rodzinie w Olsztynie i Elblągu, realizujące

zadania powiatu z zakresu pomocy społecznej.

Wg stanu na 31 grudnia 2009 roku zatrudnieniem w PCPR kształtowało

się następująco:

Wyszczególnienie Liczba osób

Ogółem liczba osób zatrudnionych w powiatowych

centrach pomocy rodzinie, z tego: 258

Dyrektor, zastępca dyrektora 16

Kierownik, zastępca kierownika 3

Kierownik działu 11

Pracownicy socjalni ogółem 66

– starszy specjalista pracy socjalnej 12

– specjalista pracy socjalnej 5

– starszy pracownik socjalny 3

– pracownik socjalny 46

Główny specjalista 3

Starszy specjalista pracy z rodziną 2

Specjalista pracy z rodziną 4

Aspirant pracy socjalnej 4

Konsultant 2

Radca prawny 1

Pozostali pracownicy 146

Kwalifikacje niezbędne do pełnienia funkcji kierownika powiatowego centrum

pomocy rodzinie określa art. 122 ustawy o pomocy społecznej. Zgodnie z nim, osoba

zatrudniona na takim stanowisku powinna posiadać przynajmniej trzyletni staż pracy

w pomocy społecznej oraz specjalizację z organizacji pomocy społecznej. Na dzień

31 grudnia 2009 roku, spośród 19 kierowników PCPR tylko jeden nie spełniał

wymaganych ustawą kwalifikacji w związku z brakiem wspomnianej specjalizacji, jednak

był w trakcie realizacji.


13

3.1.1. Prowadzenie domów pomocy społecznej

Prowadzenie i rozwój infrastruktury domów pomocy społecznej o zasięgu

ponadgminnym oraz umieszczanie w nich skierowanych osób jest zadaniem własnym

powiatu. Do prowadzenie domu pomocy społecznej, po uzyskaniu zezwolenia wojewody,

uprawnione są następujące „jednostki‖:

jednostki samorządu terytorialnego,

Kościół Katolicki, inne kościoły, związki wyznaniowe oraz organizacje społeczne,

fundacje i stowarzyszenia,

inne osoby prawne,

osoby fizyczne.

W 2009 roku w województwie warmińsko-mazurskim funkcjonowało 41 domów

pomocy społecznej, z tego 28 prowadzonych przez samorządy powiatowe oraz 13 przez

podmioty niepubliczne. Wszystkie posiadały odpowiednie zezwolenia oraz były wpisane

do rejestru Wojewody Warmińsko-Mazurskiego. Dane rejestrowe podawane

są do wiadomości publicznej w Biuletynie Informacji Publicznej Warmińsko-Mazurskiego

Urzędu Wojewódzkiego.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. 35 dps-ów spełniało wymagany standard

usług i posiadało stałe zezwolenie. Pozostałe, tj. 6 funkcjonowało na podstawie

zezwolenia warunkowego i realizowało program naprawczy.

Lp Nazwa Domu Pomocy

Społecznej (adres)

Typ domu Podmiot prowadzący Rodzaj wydanego zezwolenia

1 Dom Pomocy Społecznej ul. Boh. Monte Casino 4

11-200 Bartoszyce

dla osób przewlekle somatycznie chorych

Powiat Bartoszycki Zezwolenie na czas

nieokreślony

2. Dom Pomocy Społecznej ul. 9 Maja 7

11-330 Bisztynek

dla dorosłych niepełnosprawnych

intelektualnie / kobiety /

Powiat Bartoszycki Zezwolenie warunkowe

3 Dom Pomocy Społecznej Szczurkowo

11-205 Wodukajmy

dla osób w podeszłym wieku

/ kobiety /

Powiat Bartoszycki Zezwolenie warunkowe

4 Dom Pomocy Społecznej ul.Królewiecka 35 14-500 Braniewo

dla osób przewlekle psychicznie chorych

Powiat Braniewski Zezwolenie na czas

nieokreślony

5 Dom Pomocy Społecznej 13-124 Uzdowo 18/19


Powiat Działdowski Zezwolenie na czas

nieokreślony


14

6 Dom Pomocy Społecznej ul. Toruńska 17 82-300 Elbląg

dla osób przewlekle somatycznie

chorych w podeszłym wieku

Elbląg miasto na prawach

powiatu

Zezwolenie warunkowe

7 Dom Pomocy Społecznej ul. Bema 8

82-300 Elbląg

dla dzieci i młodzieży

niepełnosprawnych intelektualnie

/ dziewczęta /

Zgromadzenie Sióstr Franciszkanek Rodziny

Maryi z/s w Warszawie

Zezwolenie na czas

nieokreślony

8 Dom Pomocy Społecznej ul. Kasprzaka 10

82-300 Elbląg



Zgromadzenie Sióstr Św. Jadwigi

Prowincja Katowicka w Katowicach

Zezwolenie na czas

nieokreślony

9 Dom Pomocy Społecznej ul. Pułaskiego 1c

82-300 Elbląg

dla osób dorosłych niepełnosprawnych

intelektualnie

Elbląg Miasto na prawach

powiatu

Zezwolenie na czas

nieokreślony

10 Dom Pomocy Społecznej ul. Szpitalna 2

82-300 Tolkmicko


Powiat Elbląski Zezwolenie na czas

nieokreślony

11 Dom Pomocy Społecznej Rangóry

82-300 Elbląg


/ kobiety /


nieokreślony

12 Dom Pomocy Społecznej Władysławowo 82-300 Elbląg


/ mężczyźni /


nieokreślony

13

Dom Pomocy Społecznej „Tęczowy Dom‖ ul. Kilińskiego 2

19-300 Ełk


niepełnosprawnych intelektualnie / chłopcy /

Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek

Misjonarek z/s w Otwocku

Zezwolenie na czas

nieokreślony

14 Dom Pomocy Społecznej 19-301 Nowa Wieś Ełcka


Powiat Ełcki Zezwolenie na czas

nieokreślony

15 Dom Pomocy Społecznej ul. Warszawska 31 11-500 Giżycko


Powiat Giżycki Zezwolenie na czas

nieokreślony

16 Dom Pomocy Społecznej ul. Grunwaldzka 11

14-260 Lubawa Filia :

Ul. Dąbrowskiego 15B 14-200 Iława


intelektualnie / mężczyźni /


Powiat Iławski Zezwolenie na czas

nieokreślony


15

17 Dom Pomocy Społecznej ul. Iławska 42 14-240 Susz

dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych

intelektualnie z oddziałem dla dorosłych

Powiat Iławski Zezwolenie warunkowe

18 Dom Pomocy Społecznej ul. Wileńska 16 11-400 Kętrzyn


Powiat Kętrzyński Zezwolenie na czas

nieokreślony

19 Dom Pomocy Społecznej ul. Młodkowskiego 19

11-700 Mrągowo



Powiat Mrągowski Zezwolenie na czas

nieokreślony

20 Dom Pomocy Społecznej EDO „Arka‖

Pl. Kościelny 51 11-730 Mikołajki


Parafia Ewangelicko-Augsburska

w Mikołajkach

Zezwolenie na czas

nieokreślony

21 Dom Pomocy Społecznej 13-104 Napiwoda 58a


intelektualnie

Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób

z Upośledzeniem Umysłowo

Koło w Nidzicy

Zezwolenie na czas

nieokreślony

22 Dom Pomocy Społecznej 13-124 Grodziczno


Powiat Nowomiejski Zezwolenie na czas

nieokreślony

23 Dom Pomocy Społecznej ul. Witosa 8

19-240 Kowale Oleckie


Powiat Olecki Zezwolenie na czas

nieokreślony

24 Dom Pomocy Społecznej „Kombatant‖ ul. Fałata 23

10-211 Olsztyn


Olsztyn miasto na prawach

powiatu

Zezwolenie na czas

nieokreślony

25

Dom Pomocy Społecznej Hostel-Dom Rodzinny

„Zielone Wzgórze‖ ul. Traktorowa 35 10-810 Olsztyn


intelektualnie

Polskie Stowarzyszenie Na Rzecz Osób

z Upośledzeniem Umysłowym

Koło w Olsztynie

Zezwolenie na czas

nieokreślony

26

Dom Pomocy Społecznej ul. Paukszty 57 10-685 Olsztyn

dla osób niepełnosprawnych

fizycznie / niewidomych

i niedowidzących /

Ośrodek Mieszkalno-Rehabilitacyjny

w Olsztynie Polskiego Związku

Niewidomych

Zezwolenie na czas

nieokreślony

27 Dom Pomocy Społecznej ul. Bałtycka 37A 10 – 144 Olsztyn


Olsztyn miasto na prawach

powiatu

Zezwolenie na czas

nieokreślony


16

28 Dom Pomocy Społecznej Ul. Kraszewskiego 17

11-010 Barczewo


Powiat Olsztyński Zezwolenie na czas

nieokreślony

29 Dom Pomocy Społecznej Grazymy

11-036 Gietrzwałd




nieokreślony

30 Dom Pomocy Społecznej ul. Kajki 49

11-320 Jeziorany


intelektualnie / kobiety /


nieokreślony

31 Dom Pomocy Społecznej ul. Lipowa 9

11-042 Jonkowo

dla osób przewlekle somatycznie chorych i w

podeszłym wieku


nieokreślony

32 Dom Pomocy Społecznej „Zacisze‖ ul. Park 5

11-015 Olsztynek



nieokreślony

33 Dom Pomocy Społecznej ul. Łużycka 73

11-040 Dobre Miasto

przewlekle somatycznie chorych

i w podeszłym wieku


nieokreślony

34 Dom Pomocy Społecznej "Michała Archanioła"

ul. Gdańska 14 14-106 Szyldak


Fundacja Polskich Kawalerów Maltańskich

- Pomoc Maltańska

Zezwolenie na czas

nieokreślony

35 Dom Pomocy Społecznej Molza 18

14-105 Łukta


Stowarzyszenie Organizatorów

i Menadżerów Pomocy Społecznej i Ochrony

Zdrowia Region Warmińsko-Mazurski

Zezwolenie warunkowe

36 Dom Pomocy Społecznej – Ewangelicki Dom Opieki

„BETEZDA‖ 12-210 Ukta

ul. Mrągowska 31


Parafia Ewangelicko-Augsburska Św. Trójcy

w Mikołajkach

Zezwolenie na czas

nieokreślony

37 Dom Pomocy Społecznej ul. Wielbarska 2 12-100 Szczytno

Filia: ul. Sienkiewicza 3

Spychowo



Powiat Szczycieński Zezwolenie na czas

nieokreślony


17

38 Dom Pomocy Społecznej ul. 11 Listopada 12 11-600 Węgorzewo



Powiat Węgorzewski Zezwolenie warunkowe

39 Dom Pomocy Społecznej ul. Hozjusza 19 11-041 Olsztyn


Fundacja „Laurentius‖ z siedzibą w Olsztynie

Zezwolenie na czas

nieokreślony

40 Dom Pomocy Społecznej ul. Źródlana 2

11-510 Wydminy


Parafia Rzymsko-Katolicka p.w. Chrystusa

Zbawiciela w Wydminach

Zezwolenie na czas

nieokreślony

41 Dom Pomocy Społecznej ―JAŚKI‖

Olecko Kolonia 4 19-400 Olecko


Stowarzyszenie Pomocy Społecznej i Ochrony

Zdrowia im. św. Łukasza w Jaśkach k/Olecka

Zezwolenie na czas

nieokreślony

Łącznie, w 2009 roku, wszystkie 41 domów dysponowało 3.535 miejscami,

zgodnie z poniższym zestawieniem:

Typy domów

Ogółem

z tego domy

samorządów

powiatowych

podmiotów

niepublicznych

liczba

domów

liczba

miejsc

liczba

domów

liczba

miejsc

liczba

domów

liczba

miejsc

OGÓŁEM , w tym: 41 3 535 28 2 927 13 607

1) osób w podeszłym wieku 8 411 4 257 4 154

2) osób przewlekle somatycznie

chorych 8 597 8 597 0 0

3) osób przewlekle psychicznie

chorych 8 974 5 835 3 139

4) dorosłych niepełnosprawnych

intelektualnie 6 669 4 625 2 44

5) dzieci i młodzieży

niepełnosprawnych intelektualnie 6 467 3 262 3 205

6) osób niepełnosprawnych

fizycznie 1 65 0 0 1 65

7) osób w podeszłym wieku oraz

osób przewlekle somatycznie

chorych

4 352 4 351 0 0


18

Wg stanu na 31 grudnia 2009 r., na 3.535 dostępnych miejsc, w domach pomocy

społecznej przebywało 3.426 pensjonariuszy.

Typy domów

Ogółem

z tego domy

samorządów

powiatowych

podmiotów

niepublicznych

Liczba

miejsc

Liczba

osób

przebyw

ających

Liczba

miejsc

Liczba

osób

przebyw

ających

Liczba

miejsc

Liczba

osób

przebyw

ających

OGÓŁEM (1+2+3+4+5+6+7),

z tego dla: 3 535 3 426 2 928 2 855 607 571

1) osób w podeszłym wieku 411 386 257 253 154 133

2) osób przewlekle somatycznie

chorych 597 596 597 596 0 0

3) osób przewlekle psychicznie

chorych 974 969 835 831 139 138

4) dorosłych niepełnosprawnych

intelektualnie 669 641 625 603 44 38

5) dzieci i młodzieży

niepełnosprawnych intelektualnie 467 459 262 261 205 198

6) osób niepełnosprawnych

fizycznie 65 64 0 0 65 64

7) osób w podeszłym wieku oraz

osób przewlekle somatycznie

chorych 352 311 352 311 0 0

Struktura wieku mieszkańców przebywających w 2009 roku w domach pomocy

społecznej przedstawiała się następująco:

Wyszczególnienie Liczba mieszkańców %

Ogółem, z tego w wieku 3.426 100,00

Do 18 lat 117 3,42

Od 19 do 40 lat 560 16,35

Od 41 do 60 lat 1.116 32,57

Od 61 do 74 lat 726 21,19

Powyżej 74 lat 907 26,47


19

Domy pomocy społecznej zobowiązane są świadczyć usługi na poziomie

obowiązującego standardu wynikającego z rozporządzenia Ministra Polityki Społecznej

z dnia 19 października 2005 r. w sprawie domów pomocy społecznej (Dz. U. Nr 217,

poz. 1837). Zakres i forma opieki świadczonej w placówkach powinna być dostosowana

do indywidualnych potrzeb osób w nich przebywających.

Zgodnie ze wspomnianym rozporządzeniem każdy z domów, niezależnie

od typu, świadczy następujące usługi:

w zakresie potrzeb bytowych zapewniając miejsce zamieszkania, wyżywienie,

odzież i obuwie, utrzymanie czystości,

opiekuńcze polegające na udzielaniu pomocy w wykonywaniu podstawowych

czynności życiowych, pielęgnacji, niezbędnej pomocy w załatwianiu spraw

osobistych,

wspomagające polegające na:

umożliwieniu mieszkańcom DPS udziału w terapii zajęciowej,

podnoszeniu sprawności fizycznej oraz aktywizowaniu mieszkańców domu,

umożliwieniu zaspokojenia potrzeb religijnych i kulturalnych,

zapewnieniu warunków do rozwoju samorządności mieszkańców,

stymulowaniu nawiązywania, utrzymywania i rozwijania kontaktu

z rodziną i społecznością lokalną,

działaniu zmierzającym do usamodzielnienia mieszkańca domu, w miarę

jego możliwości

udzielenie pomocy usamodzielniającemu się mieszkańcowi domu

w podjęciu pracy, szczególnie mającej charakter terapeutyczny,

w przypadku osób spełniających warunki takiego usamodzielnienia,

zapewnieniu bezpiecznego przechowywania środków pieniężnych

i przedmiotów wartościowych należących do mieszkańców placówki,

finansowaniu mieszkańcowi domu pomocy społecznej, nieposiadającemu

własnego dochodu, wydatków na niezbędne przedmioty osobistego użytku,

w kwocie nie przekraczającej wartości 30% zasiłku stałego z pomocy

społecznej,

zapewnieniu przestrzegania praw mieszkańców domu oraz dostępności

do tych prawach dla mieszkańców domu,

sprawnym wnoszeniu oraz załatwianiu skarg i wniosków mieszkańców

domu.


20

Poniższe zestawienie zawiera informację na temat pomocy, jakiej wymagali,

w 2009 roku, pensjonariusze domów pomocy społecznej( według poszczególnych typów),

w zakresie wykonywania podstawowych codziennych czynności oraz rodzaju ich schorzeń

i dysfunkcji.

DPS-y Niepełnosprawni

Intelektualnie

Osoby w podeszłym

wieku

Psychicznie Chorzy

Przewlekle somatycznie

chorzy

Ogółem liczba osób

Pomoc w zakresie samoobsługi - ilość osób

Karmienie 372 56 190 248 866

higiena osobista 894 217 677 559 2347

Ubieranie 797 178 554 483 2012

przemieszczanie się 355 162 235 348 1100

Rodzaj schorzenia / dysfunkcji - ilość osób

uszkodzenia i choroby narządu ruchu łącznie z reumatycznymi i dystrofiami mięśniowymi

467 175 173 471 1286

uszkodzenia i choroby narządu wzroku

141 101 77 232 551

uszkodzenia i choroby narządu słuchu

75 62 103 124 364

schorzenia neurologiczne 407 113 338 381 1239

schorzenia psychiczne. 117 51 630 191 989

upośledzenia umysłowe 1057 23 120 51 1251

schorzenia onkologiczne 8 22 118 53 201

choroby układu krwionośnego, krążenia

170 253 253 606 1282

choroby układu oddechowego 75 54 139 173 441

choroby układu pokarmowego 195 62 152 282 691

choroby metaboliczne 69 63 90 243 465

diety żywieniowe 350 158 361 388 1257

poruszających się na wózkach inwalidzkich

88 63 88 202 441

nietrzymający moczu 454 171 275 433 1333

zanieczyszczający się 470 97 225 392 1184

leżący 114 57 96 271 538


21

W przypadku domów dla osób z zaburzeniami psychicznymi, zgodnie

z art. 1-4 rozporządzenia Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia

3 listopada 1995 roku, w sprawie zasad organizowania i zakresu rehabilitacji leczniczej

w domach pomocy społecznej (Dz. U. z dnia 25 listopada 1995r. Nr 132, poz. 132,

poz. 653) domy pomocy społecznej mają obowiązek zapewnić swoim podopiecznym:

a) badania lekarskie i specjalistyczną diagnozę w zakresie rehabilitacji,

b) świadczenia terapeutyczne, zwłaszcza w formie fizykoterapii i ćwiczeń

ruchowych,

c) świadczenia psychologiczne, w tym terapię psychologiczną,

d) zaopatrzenie w leki niezbędne na potrzeby rehabilitacji,

e) zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i w sprzęt rehabilitacyjny.

Poziom zaspokojenia potrzeb w zakresie rehabilitacji leczniczej był badany w 2009

roku w stosunku do dzieci i młodzieży do ukończenia 18 roku życia, przebywających

w domach pomocy społecznej dla niepełnosprawnych intelektualnie.

Poniższe zestawienie przedstawia stan zabezpieczenia potrzeb w formach

określonych powyżej w punktach a, b, c, d.

Lp Dom pomocy społecznej

Lic

zba

osó

b o

gółe

m

W tym liczba osób, które skorzystały z:

Badań lekarskich i specjalistycznej

diagnozy w zakresie

rehabilitacji.

Świadczeń terapeutycznych,

zwłaszcza w formie

fizykoterapii i ćwiczeń

ruchowych.

Świadczeń psychologicznych w tym z terapii psychologicznej

Zaopatrzenia w leki

niezbędne na potrzeby

rehabilitacji.

Ile

osó

b

po

trze

bo

wał

o

Ile

osó

b

sko

rzys

tało

% z

asp

oko

jon

ych

p

otr

zeb

Ile

osó

b

po

trze

bo

wał

o

Ile

osó

b

sko

rzys

tało

% z

asp

oko

jon

ych

p

otr

zeb

Ile

osó

b

po

trze

bo

wał

o

Ile

osó

b

sko

rzys

tało

% z

asp

oko

jon

ych

p

otr

zeb

Ile

osó

b

po

trze

bo

wał

o

Ile

osó

b

sko

rzys

tało

% z

asp

oko

jon

ych

p

otr

zeb

1.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Młodkowskiego 17, 11-700 Mrągowo 35 24 24

100%

20 20

100%

30 30

100%

0 0

0%

2.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Kilińskiego 2, 19 – 300 Ełk (chłopcy) 39 39 39

100%

39 39

100%

39 39

100%

5 5

100%


22

3.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Bema 8, 82-300 Elbląg (dziewczęta) 3 3 3

100%

3 3

100%

3 3

100%

3 3

100%

4.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Kasprzaka 10, 82-300 Elbląg 3 3 3

100%

3 3

100%

0 0

0%

0 0

0%

5.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Iławska 42, 82-540 Susz 6 4 4

100%

4 4

100%

0 0

0%

2 2

100%

Razem: 86 73 73

100%

69 69 100%

72 72

100%

10 10

100%

Jak wynika z powyższego zestawienia wszystkie potrzeby były zaspokojone

w 100%.

Podobnie było w przypadku zaspokojenia potrzeb związanych z zaopatrzeniem

w sprzęt, przedmioty i środki niezbędny do prowadzenia rehabilitacji:

Lp Dom pomocy społecznej

Lic

zba

osó

b o

gółe

m

Rehabilitacja lecznicza Dofinansowanie na zakup sprzętu

rehabilitacyjnego

Zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne

Zaopatrzenie w środki

pomocnicze

Ile

osó

b p

otr

zebow

ało Ile osób

skorzystało

ogó

łem

w d

ps

po

za d

ps

% z

asp

oko

jon

ych

p

otr

zeb

Ile

osó

b

po

trze

bo

wał

o

Ile

osó

b

sko

rzys

tało

% z

asp

oko

jon

ych

p

otr

zeb

Ile

osó

b

po

trze

bo

wał

o

Ile

osó

b

sko

rzys

tało

%

zas

po

ko

jon

ych

p

otr

zeb

Il

e o

sób

p

otr

zeb

ow

ało

Il

e o

sób

sk

orz

ysta

ło

% z

asp

oko

jon

ych

p

otr

zeb

1.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Młodkowskiego 17, 11-700 Mrągowo 35 20 20 20 0

100%

1 1

100%

12 12

100%

26 26

100%


23

2.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Kilińskiego 2, 19 – 300 Ełk (chłopcy) 39 39 39 39 4

100%

3 3

100%

18 18

100%

5 5

100%

3.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Bema 8, 82-300 Elbląg (dziewczęta) 3 3 3 0 3

100%

0 0

0%

0 0

0%

3 3

100%

4.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Kasprzaka 10, 82-300 Elbląg 37 0 0 0 0

0%

0 0

0%

0 0

0%

37 37

100%

5.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie, ul. Iławska 42, 82-540 Susz 6 4 4 4 0

100%

0 0

0%

0 0

0%

6 6

100%

Razem: 120 66 66 63 7

100%

4 4

100%

30 30

100%

77 77

100%

Domy dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie zabezpieczają

dodatkowo potrzeby edukacyjne zapewniając:

- pobieranie nauki,

- uczestnictwo w zajęciach rewalidacyjno-wychowawczych,

- uczenie i wychowywanie przez doświadczenie życiowe.

Kolejne zestawienie przedstawia stan realizacji obowiązku szkolnego przez dzieci

i młodzież przebywające w domach pomocy społecznej województwa warmińsko-

mazurskiego. Nie stwierdzono nieprawidłowości w tym obszarze działalności domów

pomocy społecznej. W roku szkolnym 2008/2009 liczba dzieci i młodzieży do 18 roku

życia, którzy powinni realizować obowiązek wyniosła 148.

Wszyscy obowiązek ten realizowali.


24

Lp. Dom pomocy społecznej

Liczba osób, które powinny być objęte

obowiązkiem szkolnym

Liczba osób, które nie realizują obowiązku szkolnego

1.

Dom Pomocy Społecznej

dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych

Intelektualnie,

ul. Kilińskiego 2,19 – 300 Ełk

35

0

2.

Dom dla Dzieci i Młodzieży

Niepełnosprawnych Intelektualnie,

ul. Młodkowskiego 17, 11-700 Mrągowo 63 0

3.

Dom Pomocy Społecznej dla Dzieci

i Młodzieży Niepełnosprawnych Intelektualnie,

ul. Bema 8, 82-300 Elbląg 7 0

4.



ul. Kasprzaka 10, 82-300 Elbląg 37 0

5.



ul. Iławska 42,82-540 Susz

6 0

RAZEM 148 0

W roku 2009 po raz pierwszy w dps umieszczono 353 osoby. Wśród tych osób

83 umieszczono wg starych przepisów (tj. na mocy decyzji wydanej przed 1 stycznia

2004r), a 351 wg nowych. Na umieszczenie w domu pomocy społecznej (wg stanu

na dzień 31 grudnia 2009r.) oczekiwało 535 osób. Największa liczba osób została

umieszczona, jak i oczekiwała na umieszczenie w domach pomocy społecznej

przeznaczonych dla osób przewlekle somatycznie chorych.

Typy domów

Liczba osób

umieszczonych

w dps-ach

Liczba osób

oczekujących na

umieszczenie

OGÓŁEM (1+2+3+4+5+6), z tego dla: 353 535

1) osób starych 114 89

2) osób przewlekle somatycznie chorych 134

202

3) osób przewlekle psychicznie chorych 51 182

4) dorosłych niepełnosprawnych intelektualnie 27 26

5) dzieci i młodzieży niepełnosprawnych

intelektualnie 16 7

6) osób niepełnosprawnych fizycznie 11 29


25

W 2009 roku miesięczny koszt utrzymania, opublikowany zgodnie z art. 60 ust 2 pkt. 1 i 2 ustawy o pomocy społecznej przedstawiał się następująco:

Lp Wyszczególnienie Typ DPS Koszt zgodnie z obwieszczeniem

1

Bartoszyce

Bartoszyce przewlekle somatycznie chorzy 2 267,00 zł

Bisztynek dorośli niepełnosprawni intelektualnie 2 357,00 zł

Szczurkowo osoby w podeszłym wieku 1 720,00 zł

2 Braniewo osoby przewlekle psychicznie chore 2 481,00 zł

3 Działdowo osoby przewlekle psychicznie chore 2 375,00 zł

4

Elbląg

Tolkmicko przewlekle somatycznie chorzy 2 168,00 zł

Rangóry przewlekle somatycznie chorzy 2 454,00 zł

Władysławowo przewlekle somatycznie chorzy 2 147,00 zł

5

m. Elbląg

DPS ul. Toruńska przewlekle somatycznie chorzy 2 130,00 zł

DPS ul. Bema 8 dzieci niepełnosprawne intelektualnie 2 430,00 zł

DPS ul. Pułaskiego dorośli niepełnosprawni intelektualnie 2 458,00 zł

DPS ul. Kasprzaka dzieci niepełnosprawne intelektualnie 2 389,00 zł

6

Ełk

Ełk dzieci niepełnosprawne intelektualnie 2 838,00 zł

Nowa Wieś osoby przewlekle psychicznie chore 2 463,14 zł

7 Giżycko osoby w podeszłym wieku 2 103,09 zł

Wydminy osoby w podeszłym wieku oraz przewlekle

somatycznie chorzy 2.300,00 zł

8 Gołdap — —

9

Iława

Lubawa somat. chorzy + dorośli niep. intelektualnie 2 470,00 zł

Susz dzieci niepełnosprawne intelektualnie +

dorośli 2 463,00 zł

10 Kętrzyn przewlekle somatycznie chorzy 2 409,00 zł

11 Lidzbark Warm. — —

12

Mrągowo

Mrągowo dzieci niepełnosprawne intelektualnie 2 959,60 zł

Mikołajki osoby w podeszłym wieku 2 650,00 zł

13 Nidzica dorośli niepełnosprawni intelektualnie 2 444,12 zł


26

14 Nowe Miasto Lubawskie osoby w podeszłym wieku 2 140,00 zł

15

Olecko

Kowale Oleckie osoby w podeszłym wieku 2 745,00 zł

"Jaśki" osoby przewlekle psychicznie chore 2 487,00 zł

16

Olsztyn

Barczewo przewlekle somatycznie chorzy 2 514,00 zł

Grazymy dorośli niepełnosprawni intelektualnie 2 627,00 zł

Jeziorany dorośli niepełnosprawni intelektualnie 2 619,00 zł

Jonkowo przewlekle somatycznie chorzy 2 616,00 zł

Dobre Miasto 2 577,00 zł

Olsztynek osoby przewlekle psychicznie chore 2 314,00 zł

17

m. Olsztyn

DPS Kombatant przewlekle somatycznie chorzy 3 153,00 zł

DPS Bałtycka przewlekle somatycznie chorzy 2 760,00 zł

DPS ul. Paukszty osoby niepełnosprawne fizycznie 3 046,00 zł

DPS ul. Traktorowa dorośli niepełnosprawni intelektualnie 2 357,00 zł

DPS LAURENTIUS dla osób w podeszłym wieku 3 060,00 zł

18

Ostróda

Szyldak osoby przewlekle psychicznie chore 2 175,00 zł

Molza osoby w podeszłym wieku 2 683,00 zł

19 Pisz osoby przewlekle psychicznie chore 2 501,00 zł

20 Szczytno osoby przewlekle psychicznie chore 2 544,63 zł

21 Węgorzewo dorośli niepełnosprawni intelektualnie 1 970,78 zł

Średni koszt utrzymania w domach pomocy społecznej 2 476,63 zł

Pobyt w domu pomocy społecznej dla mieszkańców umieszczonych

na podstawie decyzji wydanej po 1 stycznia 2004r. jest odpłatny do wysokości średniego

miesięcznego kosztu utrzymania w dps. Obowiązani do wnoszenia opłaty za pobyt

w domu pomocy społecznej są w kolejności:

mieszkaniec w domu, a w przypadku osób małoletnich przedstawiciel ustawowy

z dochodów dziecka (nie więcej jednak niż 70% jego dochodów),

małżonek, zstępni przed wstępnymi,

gmina, z której osoba została skierowana do domu pomocy społecznej.


27

W przypadku, gdy mieszkaniec domu ponosi pełną odpłatność małżonek

(zstępni, wstępni) oraz gmina nie mają obowiązku wnoszenia opłat.

Wśród 1.119 osób przebywających w dps na podstawie decyzji wydanej

po 1 stycznia 2004 r. 25 osoby opłacały pobyt bez dopłaty gminy, 1.094 – z dopłatą

gminy.

Wyszczególnienie Ogółem

liczba osób

Z tego w domach

Samorządów

powiatowych

Podmiotów

niepublicznych

Ogółem liczba osób przebywających w dps

wg stanu na 31.XII.2009r. a umieszczonych

na podstawie decyzji wydanej po 1 stycznia

2004r., z tego:

1.119 897 222

Wnoszących opłatę za pobyt bez dopłaty

gminy, w tym opłata wnoszona przez: 25 21 4

- mieszkańca 7 6 1

- członków rodziny 2 0 2

- mieszkańca i członków rodziny 16 15 1

Wnoszący opłatę za pobyt z dopłatą

gminy, w tym opłata wnoszona przez 1.094 876 218

- mieszkańca 893 724 169

- członków rodziny 12 6 6

- mieszkańców i członków rodziny 149 135 14

- pełna odpłatność gminy 40 11 29 [

Spośród wszystkich osób przebywających w DPS na tzw. „nowych zasadach‖

949 opłaca go głównie z emerytury, renty lub renty socjalnej, 114 – z zasiłku stałego,

2 – z innych źródeł.

W przypadku osób umieszczonych w domach pomocy społecznej

na tzw. „starych zasadach‖, tj. na podstawie decyzji wydanych przed 1 stycznia 2004 r. –

2.307 osób wg stanu na 31 grudnia 2009r. ich pobyt był dofinansowany ze środków

Wojewody Warmińsko-Mazurskiego. Z tych osób 2.251 osób opłacało pobyt, natomiast

56 było zwolnionych z odpłatności.


28


liczba osób

Z tego w domach

Samorządów

powiatowych

Podmiotów

niepublicznych

Ogółem liczba osób przebywających w dps

wg stanu na 31.XII.2009 r. a

umieszczonych na podstawie decyzji

wydanej przed 1 stycznia 2004r., z tego:

2.307 1.958 349

Opłacających pobyt, w tym głownie z : 2.251 1936 315

- emerytury, renty, renty socjalnej 2.029 1.739 290

- zasiłku stałego 207 195 12

- przez członków rodziny 5 2 3

- innych źródeł 10 0 10

Zwolnieni z odpłatności 56 22 34

Opłacający pobyt w pełnej wysokości 6 5 1

Nieposiadający żadnych własnych

dochodów 0 0 0

Ogółem na bieżące funkcjonowanie domy pomocy społecznej w 2009 roku

dysponowały środkami w łącznej wysokości 99.050.003,21zł, z tego:

51.201.648,33zł z dotacji z budżetu Wojewody,

10.022.211,76zł ze środków własnych powiatu i innych, np.: z PFRON,

37.826.143,12zł z dochodów osiągniętych z tytułu odpłatności mieszkańców

przekazanych do DPS.

Z powyższych środków powiaty wydatkowały kwotę 98.734.441,66zł na:

bieżące wydatki rzeczowe bez remontów i doposażenia – 28.688.982,85 z tego:

środki żywności – 9.324.810,58zł,

leki i środki pomocnicze – 1.203.659,71zł,

opłaty i podatki, energia elektryczna, gaz woda, ścieki i śmieci –

8.422.916,38zł,

pozostałe wydatki – 9.737.596,18zł,

wydatki związane z zatrudnieniem – 65.816.362,55zł

pozostałe wydatki – 4.229.096,26zł z tego:

remonty – 3.567.161,77zł

wyposażenie – 661.934,49zł.


29

Strukturę wydatków związanych z bieżącym funkcjonowaniem domów

pomocy społecznej przedstawia poniższy wykres.

Wydatki związane z zatrudnieniem w domach pomocy społecznej funkcjonujących

na terenie naszego województwa w roku 2009 wyniosły 65.816.362,55zł. Stanowi

to 66,66 % ogółu wydatków w DPS w roku 2009. W ramach tych środków

wg stanu na 31 grudnia 2009r. w dps-ach zatrudnionych było 2.308 osób, z tego 2.242

na podstawie umowy o pracę i 66 wg innych form, co ilustruje poniższe zestawienie.


Z tego w domach:

Samorządów

powiatowych

Podmiotów

niepublicznych

Ogółem zatrudnieni (1+2), z tego: 2.308 1.838 470

1) na podstawie umowy o pracę (a+b) 2.242

1.808 434

a) w pełnym wymiarze czasu pracy 2.067 1.706 361

a) w niepełnym wymiarze czasu pracy 175 102 73

2) wg innych form 66 30 36

Na 2.242 osób zatrudnionych na podstawie umowę o pracę największą grupę

(52,85 %) stanowią pracownicy działalności opiekuńczo-terapeutycznej.

9%

1%

8%

10%

67%4%

1%

Środki żywności leki i środki pomocnicze

opłaty, podatki, itp. pozostałe wydatki bieżące

wydatki związane z zatrudnieniem remonty

wyposażenie


30

Strukturę zatrudnienia w domach pomocy społecznej wg działów przedstawia

poniższe zestawienie.

Pracownicy

Ogółem

Z tego w domach:

Samorządów

powiatowych

Podmiotów

niepublicznych

Liczba

osób

Liczba

etatów

Liczba

osób

Liczba

etatów

Liczba

osób

Liczba

etatów

Ogółem zatrudnieni

(1+2+3+4+5), z tego: 2.242 2.149,85 1.808 1.752,09 434 394,76

1) kierujący jednostkami

organizacyjnymi 50 47,00 34 33,50 16 13,50

2) działalności opiekuńczo-

terapeutycznej 1.194 1.158,23 964 943,80 230 214,43

3) działalności medyczno-

rehabilitacyjnej 317 293,63 265 247,13 52 46,50

4) działalności

administracyjnej 192 172,28 157 146,08 35 26,20

5) gospodarczy i obsługi 489 475,71 388 381,58 101 94,13

Spośród 41 osób kierujących domami pomocy społecznej, tylko jedna osoba nie

spełnia ustawowych wymogów kwalifikacyjnych. Domy, które mają zezwolenie

warunkowe zgodnie z art. 152 ustawy o pomocy społecznej z dnia 12 marca 2004 roku

(Dz. U. z 2008r. Nr 115, poz. 728 z późn. zm.), powinny do 31 grudnia 2010 roku

zakończyć programy naprawcze i uzyskać stałe zezwolenie, aby móc kontynuować swoją

działalność. Był to jeden priorytetów podczas ubiegania się o środki z rezerwy celowej

budżetu państwa uruchamianej na dofinansowanie działalności DPS-ów.

Środki na wydatki inwestycyjne w wysokości 835.000zł wydatkowany była przez

3 domy pomocy społecznej:

powiat bartoszycki - Dom Pomocy Społecznej w Szczurkowie – 5.000 zł -

na doposażenie kuchni

powiat ostródzki - Dom Pomocy Społecznej w Molzie – 130.000 zł na:

dokończenie budowy łącznika między budynkiem głównym i budynkiem,

w którym znajduje się sala rehabilitacyjna oraz terapeutyczna;

doposażenie nowych pokoi mieszkalnych

Oddanie do użytku budynku łącznika umożliwiło bezpośrednią komunikację

między budynkami mieszkalnymi, a budynkiem mieszczącym salę terapeutyczną

i rehabilitacyjną, zwiększa swobodę dostępu do pomieszczeń szczególnie osobom

niepełnosprawnym.


31

W wyniku realizacji zadania uzyskano trzy dodatkowe pokoje dwuosobowe

z łazienkami przystosowanymi do potrzeb osób niepełnosprawnych. Pokoje zostały

doposażone w niezbędny sprzęt.

powiat węgorzewski Dom Pomocy Społecznej w Węgorzewie – 700.000 zł na:

dobudowanie na szczytach budynku nr 6 klatek schodowych z dźwigami

osobowo – towarowymi;

wyodrębnienie na poziomie kondygnacji 1. pomieszczeń dla pensjonariuszy;

pomieszczeń administracyjnych, socjalnych, opieki medycznej, zajęć

ruchowych oraz węzłów sanitarnych dostosowanych dla osób na wózkach

inwalidzkich;

wyodrębnienie na poziomie kondygnacji 2. pomieszczeń dla pensjonariuszy,

pomieszczenia socjalnego, wydawania posiłków, dziennego pobytu,

gospodarczego oraz węzłów sanitarnych dostosowanych dla osób

na wózkach inwalidzkich;

wyodrębnienie na poziomie kondygnacji 3. pomieszczeń dla pensjonariuszy,

pomieszczenia socjalnego, gospodarczego oraz węzłów sanitarnych

dostosowanych dla osób na wózkach inwalidzkich;

Poza domami pomocy społecznej, całodobową opiekę osobom

niepełnosprawnym, przewlekle chorym i w podeszłym wieku, zapewniają placówki

prowadzone w ramach działalności gospodarczej i statutowej, przez podmioty

działalności gospodarczej, Kościół Katolicki, inne kościoły, związki wyznaniowe,

organizacje społeczne, fundacje i stowarzyszenia. Placówki nie mają statusu jednostki

organizacyjnej pomocy społecznej, ale uzupełniają system w obszarze opieki

całodobowej. Tego rodzaju działalność może być prowadzona wyłącznie po uzyskaniu

zezwolenia wojewody. Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego w roku 2009r.

funkcjonowało 6 placówek opieki całodobowej posiadających łącznie 187 miejsc, w tym:

– w podregionie elbląskim 2 placówki o łącznej liczbie miejsc 23,

– w podregionie ełckim nie ma placówek,

– w podregionie olsztyńskim 4 placówki o łącznej liczbie miejsc 164.

Dwie placówki prowadzone są w ramach działalności statutowej, a trzy w ramach

działalności gospodarczej. Wszystkie placówki posiadają zezwolenia na czas nieokreślony

wydane przez Wojewodę Warmińsko-Mazurskiego i są wpisane do rejestru placówek,

który jest udostępniony w Biuletynie Informacji Publicznej Warmińsko-Mazurskiego

Urzędu Wojewódzkiego.


32

3.1.2. Placówki opiekuńczo-wychowawczych i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze

W całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych umieszczane

są dzieci pozbawione częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej. Placówki

opiekuńczo-wychowawcze dzieli się na placówki następującego typu:

interwencyjne,

socjalizacyjne,

rodzinne,

wielofunkcyjne

Zapewnienie opieki dzieciom w tych placówkach oraz pokrywanie kosztów ich

utrzymania jest zadaniem własnym powiatu. Zadaniem placówek opiekuńczo-

wychowawczych jest przygotowanie dzieci do samodzielnego życia. Zadania

poszczególnych typów placówek opiekuńczo-wychowawczych przedstawiają

się następująco:

Typ placówki Zadania

Interwencyjna

1. Zadaniem placówki interwencyjnej jest zapewnienie dziecku:

a) doraźnej opieki na czas trwania sytuacji kryzysowej;

b) dostępu do kształcenia dostosowanego do jego wieku i możliwości

rozwojowych;

c) opieki i wychowania do czasu powrotu do rodziny naturalnej lub

umieszczenia w rodzinie adopcyjnej albo zastępczej, placówce

opiekuńczo-wychowawczej typu rodzinnego albo socjalizacyjnego;

d) dostępu do pomocy psychologiczno-pedagogicznej odpowiedniej

do zaburzeń i odchyleń rozwojowych lub specyficznych trudności

w nauce.

2. Placówka interwencyjna przyjmuje dzieci w sytuacjach wymagających

natychmiastowego rozpoczęcia sprawowania opieki i wychowania.

3. Do placówki interwencyjnej są przyjmowane dzieci od 11. roku życia na

podstawie rozstrzygnięcia sądu w sprawach opiekuńczych, niezależnie

od miejsca zamieszkania. W wyjątkowych przypadkach do placówki

interwencyjnej mogą być przyjmowane dzieci młodsze.

4. Placówka interwencyjna może specjalizować się w opiece nad

niemowlętami przygotowywanymi do adopcji.

5. Placówka interwencyjna sporządza diagnozę psychologiczno-

pedagogiczną dziecka i diagnozę jego sytuacji rodzinnej oraz ustala

wskazania do dalszej pracy z dzieckiem.

6. Pobyt dziecka w placówce interwencyjnej nie może trwać dłużej niż

3 miesiące. W przypadku, gdy postępowanie sądowe w sprawie

uregulowania sytuacji prawnej dziecka jest w toku, pobyt w placówce

interwencyjnej może być przedłużony, nie dłużej jednak niż o 3 miesiące.


33

Rodzinna

Zadania placówki rodzinnej:

1. Tworzy jedną, wielodzietną rodzinę dla dzieci, którym nie znaleziono

rodziny zastępczej lub przysposabiającej;

2. Wychowuje dzieci w różnym wieku, w tym dorastające

i usamodzielniające się;

3. Umożliwia wspólne wychowanie i opiekę licznemu rodzeństwu;

4. Zapewnia dzieciom kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych

i szkolnych;

5. Ustala zasady kontaktów dziecka z rodzicami w porozumieniu z sądem,

centrum pomocy i ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym.

6. Współpracuje z ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym i centrum pomocy

w celu sprawowania lepszej opieki nad dzieckiem i jego wychowania.

Socjalizacyjna

Zadania placówki socjalizacyjnej:

1. Zapewnia dziecku opiekę całodobową i wychowanie oraz zaspokaja

jego niezbędne potrzeby;

2. Zapewnia zajęcia wychowawcze, korekcyjne, kompensacyjne,

logopedyczne, terapeutyczne, rekompensujące brak wychowania

w rodzinie przygotowujące do życia społecznego, a dzieciom

niepełnosprawnym - odpowiednią rehabilitację i zajęcia specjalistyczne;

3. Zapewnia dzieciom kształcenie, wyrównywanie opóźnień rozwojowych

i szkolnych;

4. Podejmuje działania w celu powrotu dziecka do rodziny naturalnej,

znalezienia rodziny przysposabiającej lub umieszczenia w rodzinnych

formach opieki zastępczej;

5. Pracuje z rodziną dziecka;

6. Organizuje dla swoich wychowanków odpowiednie formy opieki

w środowisku, grupy usamodzielniające oraz kontakt z rodzinami

zaprzyjaźnionymi;

Wielofunkcyjna

Zadania placówki wielofunkcyjnej:

1. Zapewnia dziecku dzienną i całodobową opiekę oraz wychowanie,

realizując zadania przewidziane dla placówki opiekuńczo-

wychowawczej wsparcia dziennego, typu interwencyjnego

i socjalizacyjnego, a także łączy dzienne i całodobowe działania

terapeutyczne, interwencyjne i socjalizacyjne skierowane na dziecko

i rodzinę dziecka.

2. Pracuje z rodziną dziecka w celu usprawnienia jej umiejętności

opiekuńczo-wychowawczych.


34

Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego zgodnie ze stanem na dzień

31 grudnia 2009 roku funkcjonowało łącznie 65 placówek opiekuńczo-wychowawczych

i ośrodków adopcyjno-opiekuńczych, w tym:

– 15 typu socjalizacyjnego;

– 2 typu interwencyjnego;

– 10 typu wielofunkcyjnego;

– 10 typu rodzinnego;

– 21 wsparcia dziennego ( 4 specjalistyczne i 17 opiekuńczych)

– 7 ośrodków adopcyjno-opiekuńczych.

Placówki opiekuńczo-wychowawcze i ośrodki adopcyjno-opiekuńcze w większości

są jednostkami publicznymi, jednak 17 prowadzonych jest na zlecenie powiatu, w tym:

– 5 typu socjalizacyjnego;

– 4 typu wielofunkcyjnego;

– 1 typu rodzinnego;

– 4 wsparcia dziennego (1 specjalistyczna i 3 opiekuńcze)

Wyszczególnienie

Podmiot prowadzący

powiat Inny podmiot prowadzący

Liczba

placówek

Liczba

miejsc

Liczba

osób

Liczba

placówek

Liczba

miejsc

Liczba

osób Placówki opiekuńczo-

wychowawcze, w tym: 43 1.381 1.608 84 389 405

1. Placówki wsparcia dziennego: 15 532 504 2 70 60

- opiekuńcze 3 160 196 1 30 30

- specjalistyczne 1 12 12 0 0 0

2. Placówki interwencyjne 2 49 48 0 0 0

3. Placówki rodzinne 7 49 48 0 0 0

4. Placówki socjalizacyjne 10 388 442 4 143 155

5. Placówki wielofunkcyjne 8 333 452 77 114 109

Spośród funkcjonujących w 2009 roku ośrodków adopcyjno-opiekuńczych

3 prowadzone były na zlecenie powiatu. W trakcie 2009 roku ośrodki adopcyjno –

opiekuńcze woj. warmińsko-mazurskiego prowadziły 193 procedury adopcyjne, a według

stanu na dzień 31 grudnia 2009 roku - 99 adopcji zostało zakończonych.

Lp. Ośrodki adopcyjno-opiekuńcze Liczba prowadzonych

procedur adopcyjnych

Liczba zakończonych

adopcji

1 ośrodki publiczne 120 38

2 ośrodki niepubliczne 73 61

Ogółem ośrodki

(publiczne i niepubliczne)

193

99


35

Świadczone usługi oraz opieka i wychowanie obowiązujące w placówkach

opiekuńczo-wychowawczych powinny być zgodne ze standardami określonymi

w Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie placówek opiekuńczo-

wychowawczych z dnia 19 października 2007 r. (Dz. U. Nr 201, poz.1455). Zgodnie z tymi

standardami dzieciom w placówce opiekuńczo-wychowawczej (typu interwencyjnego,

socjalizacyjnego i rodzinnego bez względu na ilość przebywających w nich dzieci),

zapewnia się:

1. wyżywienie dostosowane do ich potrzeb rozwojowych;

2. dostęp do opieki zdrowotnej;

3. dostęp do zajęć wychowawczych, kompensacyjnych, terapeutycznych

i rewalidacyjnych;

4. wyposażenie w:

a. odzież, obuwie, bieliznę i inne przedmioty osobistego użytku, stosownie

do wieku i indywidualnych potrzeb,

b. zabawki odpowiednie do wieku rozwojowego,

c. środki higieny osobistej;

5. zaopatrzenie w:

a. leki,

b. podręczniki i przybory szkolne;

6. kwotę pieniężną do własnego dysponowania przez dzieci od 5 roku życia,

7. dostęp przez całą dobę do podstawowych produktów żywnościowych oraz

napojów;

8. dostęp do nauki, która w zależności od typu placówki opiekuńczo-wychowawczej

odbywa się:

a. w szkołach poza placówką opiekuńczo-wychowawczą,

b. na terenie placówki opiekuńczo-wychowawczej,

c. w systemie nauczania indywidualnego;

9. pomoc w nauce, w szczególności przy odrabianiu zadań domowych, oraz w miarę

potrzeby przez udział w zajęciach wyrównawczych;

10. uczestnictwo, w miarę możliwości, w zajęciach pozalekcyjnych i rekreacyjno-

sportowych;

11. opłatę za pobyt w bursie lub internacie, jeżeli dziecko uczy się poza miejscowością,

w której znajduje się placówka opiekuńczo-wychowawcza;

12. pokrycie kosztów przejazdu do i z miejsca uzasadnionego pobytu poza placówką

opiekuńczo-wychowawczą.

Liczba dzieci jednocześnie przebywających w placówce opiekuńczo-

wychowawczej:

nie powinna przekraczać 30 dla placówek socjalizacyjnych i interwencyjnych

może wynosić od 4 do 8 w placówkach rodzinnych (w szczególnie

uzasadnionych przypadkach może być mniejsza lub większa).


36

W zakresie usług bytowych każda placówka opiekuńczo-wychowawcza, niezależnie

od typu i liczby dzieci, powinna znajdować się w budynku, który posiada:

1. pokoje mieszkalne 1-5-osobowe, właściwie oświetlone, o powierzchni

zapewniającej przechowywanie rzeczy osobistych i swobodne korzystanie

z wyposażenia, na które składają się, co najmniej dla każdego dziecka:

łóżko lub tapczan,

szafka i lampka nocna,

szafa lub miejsce w szafie na przechowywanie rzeczy osobistych, odzieży

i obuwia dostosowanych do pory roku,

zabawki;

2. kuchnię.

Dodatkowo w placówkach socjalizacyjnych i interwencyjnych przeznaczonych dla więcej

niż 14 dzieci powinny znajdować się:

łazienki z miejscem do prania i suszenia rzeczy osobistych i toalety, w ilości

umożliwiającej korzystanie z nich w sposób zapewniający intymność

i zgodność z zasadami higieny;

pomieszczenia do wypoczynku wyposażone w stoliki i krzesła, telewizor, gry,

zabawki, książki (nie mniej niż jedno pomieszczenie na 10 dzieci);

miejsce do cichej nauki;

jadalnię dla wszystkich dzieci;

aneksy kuchenne przeznaczone do zajęć kulinarnych i przyrządzania śniadań

i kolacji (nie mniej niż jeden aneks kuchenny na 10 dzieci);

odpowiednio wyposażone pomieszczenia do zajęć terapeutycznych

i sportowych;

pokój do spotkań z osobami odwiedzającymi;

pokój gościnny;

gabinet pielęgniarski;

pokój dla dzieci chorych;

pomieszczenie do prania i suszenia.

Według stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. 22 placówki spełniały wymagane

standardy funkcjonowały na podstawie zezwolenia na czas nieokreślony:

1) Dom Św. Faustyny - "Pomocna Dłoń" w Ełku,

2) Dom Rodzinny w Ełku ul. Grajewska,

3) Dom Rodzinny w Ełku ul. M.Dąbrowskiej,

4) Dom Rodzinny w Starych Juchach,

5) Katolicki Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży w Braniewie,

6) Powiatowy Dom Dziecka w Reszlu,

7) Rodzinny Dom Dziecka w Nidzicy,

8) Dom św. Faustyny "Nie Lękajcie Się" w Gołdapi,

9) Zespół Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych, Edukacyjnych


37

i Diagnostycznych w Olsztynie – Pogotowie Opiekuńcze,

10) Zespół Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych, Edukacyjnych

i Diagnostycznych w Olsztynie – Dom dla Dzieci „W Parku‖,

11) Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej – Ośrodek Wsparcia i Opieki nad

Dzieckiem i Rodziną w Olsztynie,

12) Rodzinny Dom Dziecka Nr 3 w Olsztynie,

13) Placówka Rodzinna w Zelkach,

14) Rodzinny Dom Dziecka w Grabinku,

15) Wielofunkcyjna Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza w Bartoszycach,

16) Rodzinny Dom Dziecka w Żydowie,

17) Dom dla Dzieci „Nad Jeziorem‖ w Olsztynku,

18) Dom dla Dzieci im. Michała Lengowskiego w Gryźlinach,

19) Dom dla Dzieci „Keja‖ w Biskupcu,

20) Rodzinny Dom Dziecka Nr 2 w Olsztynie,

21) Rodzinny Dom Dziecka w Lidzbarku Warmińskim,

22) Placówka Opiekuńczo-Wychowawcza „Mario‖ w Lidzbarku,

Na podstawie zezwolenia warunkowego funkcjonowało 13 placówek niespełniających

wszystkich wymaganych standardów:

1) Dom im. J. Korczaka w Olecku,

2) Powiatowy Dom Dziecka „Słoneczne Wzgórze‖ we Fromborku,

3) Dom dla Dzieci w Pasymiu,

4) Zespół Placówek Opiekuńczo - Wychowawczych w Szczytnie,

5) Dom Dziecka „Orle Gniazdo‖ w Marwicy,

6) Domy dla Dzieci Towarzystwa „Nasz Dom‖ w Mrągowie,

7) Placówka Wielofunkcyjna Dom dla Dzieci i Młodzieży „Promyk‖ w Morągu,

8) Dom dla Dzieci im. Sybiraków w Szymonowie,

9) Dom dla Dzieci w Stawigudzie,

10) Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży w Elblągu – Pogotowie

Opiekuńcze,

11) Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży w Elblągu – Dom Dziecka,

12) Placówka Opiekuńczo- Wychowawcza „Mój Dom‖ w Ornecie,

13) Dom Dziecka w Pacółtowie,

Stan zaawansowania w/w placówek na dzień 31 grudnia 2009 roku w dochodzeniu

do standardów przedstawiał się następująco:

a) z 5 placówek, które nie spełniały standardu dotyczącego liczby dzieci, jaka może

jednocześnie przebywać w placówce - 4 placówki osiągnęły ten standard

(na podstawie § 30 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-

wychowawczych),

b) z 5 placówek, które nie spełniały standardu dotyczącego warunków mieszkalnych -

1 placówka osiągnęła ten standard, w 4 pozostałych trwały zaawansowane prace


38

remontowo-adaptacyjne (na podstawie § 27 ust. 3 rozporządzenia w sprawie

placówek opiekuńczo-wychowawczych),

c) z 11 placówek, które nie spełniały standardu dotyczącego liczby

wykwalifikowanych pracowników pedagogicznych – 10 placówek było na etapie

zatrudniania pracowników w wymiarze niezbędnym do zapewnienia

wychowankom bezpieczeństwa i indywidualnej opieki (na podstawie

§ 30 rozporządzenia w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych).

Ponadto w przypadku dwóch placówek , tj. Domu Dziecka im. J. Korczaka

w Olsztynie oraz Domu św. Faustyny- Wielkie Serce w Giżycku postępowanie w sprawie

wydania zezwolenia zawieszone zostało w 2008 roku na wniosek organów

prowadzących te jednostki (w jednym przypadku z uwagi na konieczność

przeprowadzenia kosztownych inwestycji związanych ze spełnieniem wymogów

przeciwpożarowych, zaleconych przez Państwową Straż Pożarną, w drugim natomiast,

z uwagi na zmianę koncepcji docelowej restrukturyzacji placówki ). Taki stan

utrzymywał się do końca 2009 r.

W placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz ośrodkach adopcyjno-

opiekuńczych zatrudnionych było 731 osób, z tego 116 na podstawie ustawy karta

nauczyciela. W wyniku dokonania w 2009 roku oceny zgodności kwalifikacji kadry

kierowniczej w placówkach opiekuńczo-wychowawczych i ośrodkach adopcyjno-

opiekuńczych z obowiązującymi przepisami ustawy o pomocy społecznej, rozporządzenia

w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych oraz rozporządzenia sprawie

podmiotów uprawnionych do zakładania i prowadzenia niepublicznych ośrodków

adopcyjno-opiekuńczych oraz stażu pracy i kwalifikacji wymaganych od osób

zatrudnionych w publicznych i niepublicznych ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych,

ustalono, co następuje:

z 27 osób będących dyrektorami całodobowych placówki opiekuńczo-

wychowawcze typu socjalizacyjnego, interwencyjnego i wielofunkcyjnego

23 osoby miały pełne kwalifikacje do zajmowania tych stanowisk, 4 osoby były

w trakcie studiów podyplomowych z organizacji pomocy społecznej, w tym jedna

dodatkowo nie miała wymaganego 3-letniego stażu pracy w pomocy społecznej,

wszyscy dyrektorzy placówek typu rodzinnego posiadają kwalifikacje wymagane

obowiązującymi przepisami,

z 23 osób będących kierownikami placówek wsparcia dziennego, 1 osoba

nie posiadała kwalifikacji wymaganych obowiązującymi przepisami, ponadto

w przypadku 2 placówek prowadzonych przez TPD w Olsztynie nadzór nie

posiadał wiadomości na temat funkcjonowania tychże placówek, TPD w 2009

roku nie otrzymało dotacji z budżetu Miasta Olsztyn na realizację zadań z zakresu

pomocy społecznej pn. prowadzenie świetlic / ognisk środowiskowych,

dyrektorzy z 6 ośrodków adopcyjno-opiekuńczych posiadali kwalifikacje

wymagane obowiązującymi przepisami. W przypadku jednego ośrodka

nie rozstrzygnięto konkursu na dyrektora.


39

W 2009 roku z dotacji na funkcjonowanie placówek opiekuńczo-wychowawczych

przekazane zostały środki w wysokości 593.238zł, z czego w ramach działalności bieżącej

248.818 zł, natomiast 344.420 zł na sfinansowanie wydatków inwestycyjnych.

W ramach wydatków bieżących w wysokości 248.818 zł środki dla placówek

opiekuńczo-wychowawczych w 2009 roku przekazywane były na realizację dwóch zadań:

1. wypłatę dodatków w wysokości 250 zł miesięcznie na pracownika socjalnego

zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy, realizującego pracę socjalną

w środowisku – 30.808zł

2. standaryzację placówek opiekuńczo wychowawczych – 224.476 zł.

W ramach dotacji na dodatki dla pracowników socjalnych, dofinansowano

działalność 8 powiatów na terenie, których działają placówki opiekuńczo - wychowawcze,

które otrzymały dotację z przeznaczeniem na dodatki dla 10 pracowników socjalnych

zatrudnionych w ramach 8,5 etatów.

Pozostała kwota 224.476 zł przeznaczona była na realizację programów

naprawczych w niżej wymienionych placówkach opiekuńczo – wychowawczych:

26.976 zł – w Zespole Placówek Opiekuńczo – Wychowawczych Ośrodek Wsparcia

dla Dzieci i Młodzieży – Środki przeznaczono na remont budynku Domu Dziecka

przy ul. Chrobrego w Elblągu. Jednym z głównych zadań był remont pomieszczeń

grupy dziewcząt, w tym przede wszystkim malowanie pomieszczeń, sufitów,

parapetów, drzwi, futryn, szpachlowanie, wymiana listew przypodłogowych, punktów

elektrycznych zewnętrznych. Powyższe środki były wydatkowane zgodnie programem

naprawczym.

8.000zł – w Placówce Rodzinnej w Zelkach – W placówce odnowiono okna,

przebudowano łazienki, wymieniono pokrycie dachu na przybudówce, docieplono

ściany szczytowe i wymianę rowerów oraz zakup telewizora. Prace remontowe

wykonywane były przy współpracy mieszkańców i podnoszą standard życia

w placówce oraz przybliżają placówkę do osiągnięcia standardów, zgodnie

z programem naprawczym.

10.000zł - w Powiatowym Domu Dziecka we Fromborku - Środki przeznaczono

na remont ciągu komunikacyjnego, tj.: wymieniono okna, wymieniono grzejniki,

pomalowano ściany i sufity, położono lamperię, wymieniono glazurę i odnowiono

klatkę schodową. Dzięki funduszom z dotacji placówka przybliżyła się do osiągnięcia

standardów i podniósł się standard życia wychowanków.

19.500zł – w Domu Dziecka w Szymanowie – Przyznane środki zostały

wykorzystane na remont łazienki i korytarza na I piętrze budynku głównego,

wymieniono instalacje hydrauliczną i grzewczą, zakupiono urządzenia sanitarne,

ułożono nową glazurę i terakotę. Na korytarzach wymieniono podłogę oraz

odnowiono ściany. Wymieniono schody na klatce schodowej w grupie chłopców oraz

instalację elektryczną w budynku głównym. Zadanie ujęte zostało w planie

naprawczym placówki.


40

100.000zł – w Domu Dziecka „Orle Gniazdo‖ w Marwicy – Środki wydatkowano

na dwa projekty wynikające z programu naprawczego placówki. Pierwszy „Remont

i modernizacja pomieszczeń domu dziecka z przeznaczeniem na mieszkanie

wychowanków grup gimnazjalnych‖, drugi projekt to „Remont i modernizacja

pomieszczeń domu dziecka z przeznaczeniem na mieszkanie wychowanków grupy

młodszej‖. W ramach projektów dokonano remontów pomieszczeń oraz zakupiono

niezbędne doposażenie pokoi oraz kuchni.

10.000zł – w Domu Dziecka w Pasymiu - Zakupiono doposażenie, meble, pościel

i koce oraz materiały edukacyjne niezbędne do prawidłowego funkcjonowania

placówki. Zadanie ujęte zostało w planie naprawczym placówki

5.000zł - w Domu Dziecka w Pacółtowie - Przyznane środki zostały wykorzystane

na przebudowę pomieszczeń suszarni i adaptację na pomieszczenia do zajęć

sportowych, remont schodów prowadzących do sali zajęć sportowych, zakup sprzętu

sportowego: orbitreki, wioseł, atlasu, stopera, rowerka. Oddanie do użytku

pomieszczenia do zajęć sportowych pozwoliło na dostosowanie placówki

do obowiązujących standardów świadczonych usług. Zadanie ujęte zostało w planie

naprawczym placówki.

39.000zl – w Domu dla Dzieci Towarzystwa Nasz Dom w Mrągowie – Środki

wydatkowano na wykonanie remontu mieszkania przy ul. Warszawskiej 53,

odnowiono podłogi w domu przy ul. Spacerowej 3A, doposażono placówkę nowe

meble. Zadania były zgodne z programem naprawczym i przybliżyło placówkę

do osiągnięcia standardów.

6.000zł - Dom Dziecka w Olecku wydatkował na zakup mebli, sprzętu AGD, sprzętu

RTV, zabawek, oraz brakujący sprzęt tj.: suszarki do włosów, wiadra, mopy, suszarki

do bielizny. Placówka została doposażona w brakujący sprzęt gospodarstwa

domowego, meble, zabawki, itp., przez co mogła zrealizować założenia programu

naprawczego.

3.1.3. Świadczenia dla rodzin zastępczych

Organizowanie opieki w rodzinach zastępczych, udzielanie pomocy pieniężnej

na częściowe pokrycie kosztów utrzymania umieszczonych w nich dzieci oraz wypłacanie

wynagrodzenia z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka albo świadczonej

opieki i wychowania niespokrewnionym z dzieckiem zawodowym rodzinom zastępczym

jest zadaniem własnym powiatu.

Opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej zapewnia się dziecku pozbawionemu

częściowo lub całkowicie opieki rodzicielskiej lub dziecku niedostosowanemu społecznie.

Rodzina zastępcza zapewnia dziecku warunki rozwoju i wychowania odpowiedniego

do jego stanu zdrowia i poziomu rozwoju, w tym:

odpowiednie warunki bytowe,

możliwości rozwoju fizycznego, psychicznego i społecznego,


41

możliwości zaspokojenia indywidualnych potrzeb dziecka,

możliwość własnej edukacji i rozwoju zainteresowań,

odpowiednie warunki do wypoczynku i organizacji czasu wolnego.

Rodziny zastępcze dzielą się na:

1. spokrewnione z dzieckiem

2. niespokrewnione z dzieckiem

3. zawodowe niespokrewnione z dzieckiem:

a) wielodzietne (w których w tym samych czasie umieszczonych jest nie mniej

niż troje i nie więcej niż sześcioro dzieci, za wyjątkiem liczniejszego

rodzeństwa),

b) specjalistyczne (w których umieszcza się w tym samy czasie nie więcej niż

troje dzieci niedostosowanych społecznie albo z różnymi dysfunkcjami lub

problemami zdrowotnymi wymagającymi szczególnej opieki i pielęgnacji),

c) o charakterze pogotowia rodzinnego (w której umieszcza się nie więcej niż

3 dzieci na pobyt okresowy do czasu unormowania sytuacji życiowej

dziecka, nie dłużej jednak niż na 12 miesięcy)

Ponadto w 2009 roku na świadczenia dla rodzin zastępczych powiaty wydatkowały

kwotę w wysokości 31.342.889 zł. W ramach tych środków pomocą objętych zostały

2.454 rodziny zastępcze, a w nich 3.731 osób.

Wyszczególnienie Kwota

świadczeń Liczba rodzin

Liczba dzieci

umieszczonych

w rodzinie zastępczej

rodziny zastępcze ogółem,

w tym: 31.342.889 zł 2.454 3.731

- rodziny zastępcze

spokrewnione z dzieckiem, 20.183.919 zł 2.103 2.790

- rodziny niespokrewnione

z dzieckiem 39.86.911 zł 247 416

- rodziny zawodowe

niespokrewnione z dzieckiem, 7.172.058 zł 112 544

W ramach zawodowych rodzin niespokrewnionych z dzieckiem objętych

świadczeniami z pomocy społecznej zdecydowaną większość stanowiły rodziny

wielodzietne - 77 rodzin (w nich 373 dzieci), następnie rodziny o charakterze

pogotowia rodzinnego – 31 (w nich 171 dzieci) oraz rodziny specjalistyczne – 4

(w nich 7 dzieci).


42

Z powyższych środków na świadczenia dla zawodowych rodzin zastępczych

przeznaczono środki w łącznej wysokości 7.172.058zł, w tym:

Wyszczególnienie Kwota świadczeń

Ogółem wydatki na świadczenia dla zawodowych rodzin

zastępczych 7.172.058 zł

Pomoc pieniężna na częściowe pokrycie kosztów utrzymania

umieszczonego dziecka 3.976.156 zł

Jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych

z potrzebami dziecka przyjmowanego do rodziny 195.434 zł

Jednorazowa pomoc losowa 1.646 zł

Okresowa pomoc losowa 1.600 zł

Wynagrodzenie osoby za pełnienie zadań pogotowia rodzinnego 2.970.779 zł

Wynagrodzenie osoby pozostającej w gotowości pełnienia zadań

pogotowia rodzinnego 26.443 zł

Zgodnie z danymi zebranymi z powiatowych centrów pomocy rodzinie na temat

przyczyn umieszczenia dzieci w pieczy zastępczej, liczba dzieci w 2009 roku

w poszczególnych typach opieki przedstawiała się następująco:

– w rodzinach zastępczych spokrewnionych – 366 dzieci;

– w rodzinach zastępczych niespokrewnionych, w tym w zawodowych rodzinach

zastępczych – 218 dzieci;

– w placówkach opiekuńczo-wychowawczych – 405 dzieci.

W 2009 roku w całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz

rodzinach zastępczych, przebywało 274 dzieci, tzw. eurosierot, których choć jedno

z rodziców przebywało poza granicami kraju, w tym 233 dzieci w 167 rodzinach

zastępczych oraz 41 dzieci w 17 placówkach opiekuńczo-wychowawczych.

Ponadto w 2009 roku na terenie województwa warmińsko-mazurskiego,

w powiecie kętrzyńskim przebywało dziecko pochodzenia rumuńskiego, zamieszkujące

na terenie powiatu kętrzyńskiego. Zgodnie z art. 20 ust.1 pkt 5 ustawy o pomocy

społecznej jednym z zadań z zakresu administracji rządowej realizowanych przez powiat

jest finansowanie pobytu całodobowych placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz

rodzinach zastępczych dzieciom cudzoziemców. Na sfinansowanie wydatków związanych

z utrzymaniem tego dziecka przeznaczone zostały środki w wysokości 17.788zł, które

wykorzystane zostały na częściowe pokrycie kosztów utrzymania tego dziecka, między

innymi na zakup podręczników, ubrań i leków.


Liczba dzieci umieszczona w pieczy zastępczej w 2009 r. ze względu na główną przyczynę/sekwencję zjawisk wywołującą umieszczenie

główna przyczyna (sekwencja

zjawisk) wywołująca

umieszczenia dzieci

w 2009r. w:

skutek ubóstwo przemoc w rodzinie choroba (w tym psychiczna)

/ niepełnosprawność nieodpowiednie warunki lokalowe

bezradność w sprawach

opiekuńczo-wychowawczych

przyczyna/ zjawisko

towarzyszące

uza

leżn

ien

ia (

alko

ho

lizm

,

nar

ko

man

ia, it

p.)

bez

rob

oci

e

in

ne/

bra

k w

iedzy

o p

rzyc

zyn

ie

uza

leżn

ien

ia (

alko

ho

lizm

, n

arko

man

ia, it

p.)

ub

óst

wo

bez

rob

oci

e

in

ne/

bra

k w

iedzy

o p

rzyc

zyn

ie

ub

óst

wo

bez

rob

oci

e

prz

emo

c

in

ne/

bra

k w

iedzy

o p

rzyc

zyn

ie

ub

óst

wo

bez

rob

oci

e

in

ne/

bra

k w

iedzy

o p

rzyc

zyn

ie

uza

leżn

ien

ia (

alko

ho

lizm

,

nar

ko

man

ia, it

p.)

nie

peł

no

spra

wn

ość

inn

e/b

rak w

iedzy

o p

rzyc

zyn

ie

0 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17

rodzinach zastępczych spokrewnionych

24 1 1 13 2 1 0 9 1 4 30 0 1 0 166 13 100

rodzinach zastępczych niespokrewnionych (w tym

zawodowych rodzinach zastępczych)

32 0 1 19 0 0 9 11 2 2 8 0 0 1 85 11 37

placówkach opiekuńczo-wychowawczych (rodzinne

domy dziecka, placówki socjalizacyjne, placówki interwencyjne, placówki

wielofunkcyjne)

44 3 6 28 1 1 9 0 0 1 19 14 13 1 180 12 73


44

Rok 2009 został ustanowiony przez Sejm Rzeczpospolitej Polskiej Rokiem

Rodzinnej Opieki Zastępczej. Rodzinną pieczę zastępcza uznano za najlepszy sposób

pomocy dzieciom okresowo pozbawionym opieki własnej rodziny.

W związku z powyższym, Minister Pracy i Polityki Społecznej ogłosił otwarty

konkurs ofert na finansowe wspieranie programów z zakresu opieki nad dzieckiem

i rodziną – głównie działań na rzecz rozwoju pieczy zastępczej w samorządach

lokalnych.

Za priorytetowe zostały uznane programy, które miały na celu:

1. promocję i edukację w zakresie tworzenia rodzinnych form pieczy zastępczej,

2. tworzenie niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych, zawodowych

niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych oraz rodzinnych domów

dziecka,

3. tworzenie infrastruktury niezbędnej dla dobrego funkcjonowania rodzinnej

pieczy zastępczej, w tym rodzin zastępczych (dostęp do specjalistów rożnych

dziedzin oraz do różnych form wsparcia rodzin zastępczych) oraz tworzenie

jednostek specjalistycznego poradnictwa dla rodzin naturalnych, zastępczych

oraz adopcyjnych,

4. wspieranie istniejących niespokrewnionych rodzin zastępczych i zawodowych

niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych oraz rodzinnych domów

dziecka poprzez m.in. doskonalenia umiejętności opiekuńczo-wychowawczych.

Postępowanie konkursowe odbywało się z uwzględnieniem przepisów zawartych

w art. 23-35 ustawy z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej

(Dz. U. z 2008r. nr 115, poz. 728 z późn. zm.). O dotacje mogły ubiegać się jednostki

samorządu terytorialnego szczebla gminnego i powiatowego. Przy ocenie programów

opracowanych i zgłaszanych przez jednostki samorządu terytorialnego szczególnie

promowane były programy budowania lokalnego systemu opieki nad dzieckiem

i rodziną, realizowane we współpracy z organizacjami pozarządowymi w oparciu

o partnerstwo lokalne (na zasadach określonych w ustawie o pożytku publicznym

i wolontariacie).

Do Wydziału Polityki Społecznej tutejszego Urzędu oraz w delegaturach Urzędu

w Ełku i Elblągu wpłynęły łącznie 43 oferty na realizację tego programu. Pozytywnie

zostało zaopiniowanych 41 programów i tyleż otrzymało dotacje na łączą kwotę

1.148.665 zł

Programy z zakresu opieki nad rodziną i dzieckiem, które wpłynęły

do Wydziału Polityki Społecznej Warmińsko-Mazurskiego Urzędu Wojewódzkiego

w Olsztynie, delegatury Urzędu w Elblągu i Ełku przedstawia tabla.


45

L.p. Wnioskodawca Realizator Nazwa zadania Kwota

przyznana

1 Gmina Miasto Elbląg

Zespół Placówek Opiekuńczo-Wychowawczych o nazwie Ośrodek Wsparcia dla Dzieci i Młodzieży w Elblągu Dom Dziecka w Elblągu

„Dla rodziny – powrót dziecka pod opiekę rodziców naturalnych‖

30.900

2

Gmina Miasto Elbląg

Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy Stowarzyszenie Zastępczego Rodzicielstwa w Elblągu

„System wsparcia rodzin zastępczych warunkiem sukcesów wychowawczych w pracy z przyjętymi dziećmi‖

11.800

3 Gmina Miasto Elbląg

MOPS w Elblągu

„Lokalny system wsparcia społecznego w zakresie tworzenia infrastruktury niezbędnej dla dobrego funkcjonowania rodzinnej pieczy zastępczej oraz pracy z rodziną dysfunkcyjną‖

70.000

4 Powiat Bartoszycki

PCPR w Bartoszycach „Rodzina ponad wszystko – wspieranie i promocja rodzin zastępczych‖

23.200

5 Powiat Braniewski PCPR w Braniewie „Moja rodzina – utworzenie rodzinnego domu dziecka‖

180.500

6 Powiat Braniewski PCPR w Braniewie

„Szkolenie rozwijające i utrwalające nabyte umiejętności opiekuńczo-wychowawcze nad dziećmi z zaburzeniami FAS i ADHD umieszczonymi w niespokrewnionych z dzieckiem rodzinach zastępczych‖

8.500

7 Powiat Braniewski PCPR w Braniewie „Mój nowy dom – tworzenie nowych rodzin zastępczych niespokrewnionych‖

13.900

8 Powiat Elbląski PCPR w Elblągu „Promocja i edukacja w zakresie tworzenia rodzinnych form pieczy zastępczej – I ty możesz stworzyć dziecku prawdziwą rodzinę‖

12.800

9 Powiat Elbląski PCPR w Elblągu

„Tworzenie infrastruktury niezbędnej dla dobrego funkcjonowania rodzin zastępczych (dostęp do specjalistów z różnych dziedzin oraz różnych form wsparcia rodzin zastępczych) oraz tworzenie jednostek specjalistycznego poradnictwa dla rodzin naturalnych, zastępczych oraz adopcyjnych‖

8.400

10 Powiat Iławski

PCPR w Iławie

„Pedagog i trener rodziny jako specjalistyczne poradnictwo dla rodzin przeżywających trudności wychowawcze oraz młodzieży zagrożonej wykluczeniem społecznym‖

14.700

11 Powiat Iławski

PCPR w Iławie

„Szkolenie rodzin zastępczych funkcjonujących na terenie Powiatu Iławskiego jako wsparcie w zakresie doskonalenia umiejętności opiekuńczo-wychowawczych‖

28.500

12 Powiat Lidzbarski PCPR w Lidzbarku Warmińskim z siedzibą w Ornecie

„Lepsze funkcjonowanie dzięki świadomości społeczeństwa‖

17.895


46

13 Powiat Nowomiejski

PCPR w Nowym Mieście Lubawskim

„Tworzenie niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych zawodowych oraz wsparcie istniejących niespokrewnionych rodzin zastępczych w Powiecie Nowomiejskim‖

12.000

14 Powiat Ostródzki PCPR w Ostródzie „Twoje problemy naszym wyzwaniem – PCPR wspiera rodziny zastępcze‖

9.040

15 Powiat Ostródzki PCPR w Ostródzie „Wszystkie dzieci nasze są‖ 11.200

16 Powiat Kętrzyński PCPR w Kętrzynie ,, Rozwój sieci poradnictwa i wsparcia rodzin zastępczych w powiecie kętrzyńskim''

33.200

17 Powiat Kętrzyński PCPR w Kętrzynie

,,Promocja i edukacja w zakresie tworzenia rodzinnych form pieczy zastępczej w powiecie kętrzyńskim pt. ,,Rodzina Czasem Jest Zastępcza''

17.900

18 Powiat Nidzicki PCPR w Nidzicy ,,Promocja i wsparcie zastępczego rodzicielstwa''

15.700

19 Powiat Szczycieński

PCPR w Szczytnie

,,Promocja i rozwój rodzin zastępczych oraz wspieranie dzieci, młodzieży, rodziców opiekunów rodzin zastępczych i rodzin niewydolnych wychowawczo''

26.100

20 Powiat Mrągowski PCPR w Mrągowie

,,Szansa na miłość-w zastępstwie niezastąpieni-działania promocyjno-edukacyjne na rzecz pozyskiwania kandydatów na opiekunów zastępczych, tworzenie niespokrewnionych rodzin zastępczych, objecie specjalistycznym poradnictwem i wsparciem rodziny zastępcze i naturalne, praca z rodzina naturalna dzieci umieszczonych w opiece zastępczej''

30.800

21 Powiat Olsztyński PCPR w Olsztynie

,,Zintegrowany system pomocy rodzinom Powiatu Olsztyńskiego, w tym:1)Działania rozszerzające i wzmacniające dotychczasowy system w zakresie opieki zastępczej nad dzieckiem i rodziną.2)Dalszy rozwój niespokrewnionych z dzieckiem zawodowych rodzin zastępczych.''

186.300

22 Urząd Miasta Olsztyn

MOPS w Olsztynie ,,Koło ratunkowe''- pomoc psychologiczna w ramach umocnienia środowiskowych form wsparcia rodzin zastępczych.

7.200

23 Urząd Miasta Olsztyn

MOPS w Olsztynie ,,Rodzina''- integracja dzieci i młodzieży z rodzin zastępczych

11.100

24 Powiat Węgorzewski

PCPR w Węgorzewie

„Pomóżmy stworzyć dom‖- działania promocyjne i edukacyjne zmierzające do powstania nowych niespokrewnionych rodzin zastępczych

10.800

25

Powiat Węgorzewski

PCPR w Węgorzewie „Zanim będzie za późno‖ - poradnictwo specjalistyczne dla rodzin naturalnych, zastępczych i adopcyjnych

41.000


47

26 Powiat Giżycki PCPR w Giżycku Powiatowy Punkt Konsultacyjny w Giżycku jako wsparcie rodzin w sytuacjach kryzysu

16.200

27 Powiat Giżycki O-AO w Giżycku Rozwój niespokrewnionych z dzieckiem zawodowych rodzin zastępczych

8.800

28 Powiat Piski PCPR w Piszu „Wspieramy rodziny‖- rozwój infrastruktury wspierającej funkcjonowanie rodzinnej opieki zastępczej oraz rodzin naturalnych

25.880

29 Powiat Piski PCPR w Piszu „Dobra mama, dobry tata‖- warsztaty umiejętności wychowawczych i opiekuńczych dla niespokrewnionych

4.300

30 Powiat Piski PCPR w Piszu „Dobra rodzina‖ - szkolenie wspierające rodziny zastępcze

15.900

31 Powiat Piski PCPR w Piszu Kampania na rzecz rodzicielstwa zastępczego „Podaruj im dom‖

19.050

32 Powiat Ełcki PCPR w Ełku Program stworzenia zintegrowanego systemu pomocy dzieciom i rodzinom zastępczym

33.900

33 Powiat Gołdapski PCPR w Gołdapi Szkolenie i doposażenie niespokrewnionych z dzieckiem zawodowych wielodzietnych rodzin zastępczych

12.500

34 Powiat Olecki PCPR w Olecku Prowadzenie interdyscyplinarnego zespołu działającego na rzecz pomocy dziecku i rodzinie w powiecie oleckim

15.200

35 Powiat Olecki PCPR w Olecku Prowadzenie grupy wsparcia dla rodzin zastępczych w powiecie oleckim

8.500

36 Powiat Olecki PCPR w Olecku

Pozyskiwanie kandydatów, tworzenie niespokrewnionych z dzieckiem i zawodowych niespokrewnionych z dzieckiem rodzin zastępczych w powiecie oleckim

21.600

37 Powiat Olecki PCPR w Olecku

Tworzenie i prowadzenie grupy wsparcia dla rodzin naturalnych dzieci stwarzających problemy wychowawcze oraz wychowanków placówek

9.500

38 Powiat Olecki PCPR w Olecku Utworzenie Świetlicy Wsparcia Dziennego „Tęcza‖

0 zaopiniowano

negatywnie

39 Powiat Olecki PCPR w Olecku Utworzenie i prowadzenie grupy terapeutyczno- edukacyjnej dla dzieci z rodzin zastępczych w powiecie oleckim

6.100

40 Gmina Pisz M-GOPS w Piszu „Wymarzone dzieciństwo‖ 0

zaopiniowano pozytywnie

Ministerstwo odrzuciło 41 Gmina Pisz M-GOPS w Piszu Punkt Specjalistycznego poradnictwa

rodzinnego 21.300

42 Gmina Pisz M-GOPS w Piszu „Moja Rodzina – Mój Świat‖ – warsztaty gospodarstwa domowego

31.600

43 Gmina Pisz M-GOPS w Piszu Pedagog domowy – przyjaciel rodziny 2009 r. 64.900

RAZEM 1.148.665


48

W ramach świadczeń dla rodzin zastępczych przyznawane są:

pomoc na częściowe pokrycie dziecka umieszczonego w rodzinie zastępczej, ustalana

w wysokości 40% podstawy pomniejszonej o kwotę odpowiadającą 50% dochodu

dziecka, nie mniej niż 10% podstawy. W przypadku rodzin zastępczych

niespokrewnionych z dzieckiem kwota ta jest zwiększona o 10% podstawy.

jednorazowa pomoc na pokrycie wydatków związanych z potrzebami dziecka

przyjmowanego do rodziny ustalana w wysokości 150% podstawy,

pomoc udzielana w przypadkach, gdy na skutek zdarzenia losowego dziecko

umieszczone w rodzinie zastępczej wymaga dodatkowego wsparcia, obejmująca:

jednorazowe świadczenie pieniężne w wysokości do 50% podstawy albo

okresowe świadczenie pieniężne w wysokości do 50% podstawy wypłacane

przez okres trwania bezpośrednich skutków tego zdarzenia,

pomoc w formie rzeczowej o wartości do 50% podstawy.

Wynagrodzenie z tytułu świadczonej opieki i wychowania przyznawane rodzinom

zastępczym zawodowym niespokrewnionym z dzieckiem (wielodzietnym

i specjalistycznym),

Wynagrodzenie z tytułu pozostawania w gotowości przyjęcia dziecka lub z tytułu

świadczonej opieki i wychowania przyznawane rodzinom zastępczym zawodowym

niespokrewnionym z dzieckiem o charakterze pogotowia rodzinnego.

3.1.4. Pomoc mająca na celu usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem

Osobom, które osiągnęły pełnoletniość w rodzinie zastępczej oraz osobom

pełnoletnim opuszczającym placówkę opiekuńczo-wychowawczą typu rodzinnego

i socjalizacyjnego, dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych

intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży oraz schronisko

dla nieletnich, zakład poprawczy, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy, specjalny

ośrodek wychowawczy, młodzieżowy ośrodek socjoterapii zapewniający całodobową

opiekę i młodzieżowy ośrodek wychowawczy, przysługuje pomoc mająca na celu

jej życiowe usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem przez pracę socjalną oraz pomoc.

Ma ona przede wszystkim formę:

pieniężną na usamodzielnienie,

pieniężną na kontynuowanie nauki,

w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym w mieszkaniu

chronionym,

w uzyskaniu zatrudnienia,

na zagospodarowanie - w formie rzeczowej.


49

Niewątpliwie proces wprowadzania wychowanka w samodzielne, dojrzałe życie

jest procesem bardzo ważnym i w zależności od indywidualnej sytuacji może trwać nawet

kilka lat.

Zadanie to wynika z art. 88 ustawy o pomocy społecznej i jest realizowane przez

powiaty jako zadanie własne z zakresu pomocy społecznej. Powiaty finansują jego

realizację w całości ze środków własnych.

Podstawą ustalenia wysokości pomocy pieniężnej jest kwota zwana „podstawą‖.

W roku 2009 wynosiła ona 1.647 zł.

Wysokość pomocy pieniężnej na usamodzielnienie określa szczegółowo

rozporządzenie ministra polityki społecznej z dnia 23 grudnia 2004r. w sprawie udzielania

pomocy na usamodzielnienie, kontynuowanie nauki oraz zagospodarowanie (Dz. U.

z 2005 r. Nr 6 poz. 45 z późn. zm.). Zgodnie z nim wysokość pomocy pieniężnej

na usamodzielnienie dla osoby opuszczającej placówkę opiekuńczo – wychowawczą typu

socjalizacyjnego, rodzinnego lub dom pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży

niepełnosprawnych intelektualnie, dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży,

zależna jest od okresy przebywania w poszczególnych typach placówek i ustala się

ją w kwocie odpowiadającej:

1) 400% podstawy – w przypadku, gdy osoba usamodzielniana przebywała

w domu pomocy społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych

intelektualnie przez okres powyżej trzech lat;

2) 400% podstawy - w przypadku, gdy osoba usamodzielniana opuszcza dom

dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży;

3) 200% podstawy - w przypadku, gdy osoba usamodzielniana przebywała

w placówce opiekuńczo – wychowawczej typu socjalizacyjnego, rodzinnego lub


intelektualnie przez okres od dwóch do trzech lat;


w placówce opiekuńczo– wychowawczej typu socjalizacyjnego, rodzinnego lub


intelektualnie przez okres od roku do dwóch lat.

Wysokość pomocy pieniężnej na usamodzielnienie dla osoby usamodzielnianej

z rodziny zastępczej lub opuszczającej młodzieżowy ośrodek wychowawczy, zakład

poprawczy, schronisko dla nieletnich, specjalny ośrodek szkolno-wychowawczy ustala

się w kwocie odpowiadającej:


w rodzinie zastępczej, młodzieżowym ośrodku wychowawczym, specjalnym

ośrodku szkolno-wychowawczym, zakładzie poprawczym lub schronisku

dla nieletnich przez okres powyżej trzech lat;


50




dla nieletnich przez okres od dwóch do trzech lat;




dla nieletnich przez okres od roku do dwóch lat.

Do okresów pobytu, wlicza się wszystkie okresy, w ciągu których osoba

usamodzielniana przebywała w innej rodzinie zastępczej, placówce opiekuńczo-

wychowawczej typu interwencyjnego, rodzinnego i socjalizacyjnego, domu pomocy

społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domu dla matek

z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży, zakładzie poprawczym, schronisku

dla nieletnich lub specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub młodzieżowym

ośrodku wychowawczym.

Wlicza się do nich również okres do sześciu miesięcy przed osiągnięciem

pełnoletniości przez osobę usamodzielnianą, w przypadku, gdy jej pobyt w rodzinie

zastępczej ustał wskutek śmierci osoby pełniącej funkcję rodziny zastępczej.

Jednocześnie pobyt w placówce opiekuńczo-wychowawczej typu interwencyjnego

dłuższy niż sześć miesięcy traktuje się jako pobyt w placówce opiekuńczo –

wychowawczej typu socjalizacyjnego.

Wartość pomocy na zagospodarowanie ustala się jako równowartość kwoty

nie wyższej niż 300% podstawy. Podobnie wartość pomocy na zagospodarowanie

dla osoby usamodzielnianej niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym lub znacznym

ustala się jako równowartość 300% podstawy.

W skład pomocy na zagospodarowanie mogą wchodzić:

materiały niezbędne do przeprowadzenia remontu i wyposażenia mieszkania;

niezbędne urządzenia domowe;

pomoce naukowe;

sprzęt rehabilitacyjny;

sprzęt, który może służyć do podjęcia zatrudnienia.

Jednocześnie uzyskanie pomocy w usamodzielnieniu jest uzależnione

od ustanowienia opiekuna oraz od opracowania i realizacji indywidualnego programu

usamodzielnienia pod nadzorem tegoż opiekuna.


51

Łącznie na powyższe zadanie w 2009 roku w ramach środków własnych powiaty

wydatkowały kwotę 6.898.411zł. Wydatki związane z pomocą mającą na celu

usamodzielnienie i integrację ze środowiskiem opuszczających różne placówki

przedstawiały się następująco:

Wyszczególnienie

Po

mo

c p

ien

iężn

a n

a

usa

mo

dzi

eln

ien

ie

Po

mo

c p

ien

iężn

a n

a

ko

nty

nuo

wan

ie n

auki

Uzy

skiw

anie

odp

ow

ied

nic

h

war

un

kó

w

mie

szkan

iow

ych

Po

mo

c w

zago

spo

dar

ow

aniu

Ogółem 1.062.375 4.604.432 128.745 1.102.859

Rodziny zastępcze 574.571 3.296.311 16.972 659.337

Całodobowe placówki

opiekuńczo-wychowawcze

typu rodzinnego i

socjalizacyjnego

391.525 1.096.714 109.591 333.353

Specjalne ośrodki szkolno-

wychowawcze 3.294 32.307 0 11.879

Specjalne ośrodki

wychowawcze 0 0 0 0

Młodzieżowe ośrodki

wychowawcze 64.986 153.260 2.182 74.430

Zakłady poprawcze 27.999 25.840 0 23.860

Największą grupę wydatków stanowiła pomoc pieniężna na kontynuowanie nauki,

najmniejszą – pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych

(w tym w mieszkaniu chronionym).

Spośród osób korzystających z pomocy największą grupę świadczeniobiorców

stanowiły osoby korzystające z pomocy pieniężnej na kontynuowanie nauki, najmniejszą –

osoby korzystające z pomocy w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych.

Wśród osób korzystających ze świadczeń największą grupę stanowią wychowankowie

opuszczający rodziny zastępcze, a w drugiej kolejności – placówki opiekuńczo-

wychowawcze. Wśród osób otrzymujących pomoc na życiowe usamodzielnienie

i integrację ze środowiskiem nie było wychowanków opuszczających domy pomocy

społecznej dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie, domy dla matek

z małymi dziećmi i kobiet w ciąży, schroniska dla nieletnich oraz zakłady karne.


52

Liczbę osób korzystających z pomocy, mającej na celu życiowe usamodzielnienie

oraz integrację ze środowiskiem przedstawia poniższe zestawienie.

Wyszczególnienie

Po

mo

c p

ien

iężn

a n

a

usa

mo

dzi

eln

ien

ie

Po

mo

c p

ien

iężn

a n

a

ko

nty

nuo

wan

ie

nau

ki

Uzy

skiw

anie

odp

ow

ied

nic

h

war

un

kó

w

mie

szkan

iow

ych

Po

mo

c w

zago

spo

dar

ow

aniu

Rodziny zastępcze 124 808 15 183

Całodobowe placówki opiekuńczo-

wychowawcze typu rodzinnego i

socjalizacyjnego

70 289 54 87

Specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze 1 7 0 3

Specjalne ośrodki wychowawcze 0 0 0 0

Młodzieżowe ośrodki wychowawcze 22 55 2 23

Młodzieżowe ośrodki socjoterapii

zapewniające całodobową opiekę 0 0 0 0

Domy pomocy społecznej dla dzieci i

młodzieży niepełnosprawnej intelektualnie 0 0 0 0

Domy dla matek z dziećmi i kobiet w ciąży 0 0 0 0

Schroniska dla nieletnich 0 0 0 0

Zakłady poprawcze 7 6 0 7

3.1.5. Pomoc dla cudzoziemców

W 2009 roku dotacja z budżetu państwa przeznaczona była na realizację pomocy

w integracji cudzoziemców, którzy uzyskali na terytorium RP status uchodźcy lub ochronę

uzupełniającą, a przyznana została dla 2 powiatów w wysokości:

Olsztyn, powiat ziemski – 6.198zł,

Olsztyn, powiat grodzki – 8.840zł.

Środki na realizację przedmiotowego zadania były przyznawane, zgodnie

z przedstawionym przez jednostki kosztorysem, po zatwierdzeniu indywidualnego

programu integracyjnego. Wydatki związane były z utrzymaniem, opłacaniem składek

zdrowotnych, opłatami mieszkaniowymi oraz nauką języka polskiego.


53

Olsztyn, powiat ziemski

Środki dla powiatu olsztyńskiego przeznaczone byłe na pomoc dla uchodźcy

z Libii w wysokości 6.198zł. Przedmiotowe zadanie wykonano zgodnie z planem.

Przyznane środki zostały przeznaczone na udzielenie pomocy finansowej, cudzoziemca

posiadającego status uchodźcy, mieszkającego na terenie powiatu olsztyńskiego, który

wymagał wsparcia w związku z integracją na terenie Polski.

Pomoc udzielana była od stycznia do czerwca 2009 roku, po zatwierdzaniu przez

wojewodę, przedłożonego przez PCPR w Olsztynie indywidualnego programu integracji.

Dotacja została wykorzystana na wypłatę zasiłków w wysokości 1.033zł miesięcznie. Środki

wydatkowano na pokrycie kosztów związanych z utrzymaniem w wysokości 1.878zł, w tym

na żywność, odzież, obuwie, środki higieny osobistej, kwotę 1.200zł

na opłaty mieszkaniowe oraz 3.120 zł na koszty związane z nauką języka polskiego.

Olsztyn, powiat grodzki

Środki przeznaczone zostały na udzielenie pomocy w związku z integracją uchodźcy

pochodzącego z Czeczeni, mieszkającego na terenie Olsztyna.

Pomoc udzielana była od stycznia do września 2009 roku, po zatwierdzeniu przez

wojewodę, przedłożonego przez MOPS w Olsztynie indywidualnego programu integracji.

Dotacja została wykorzystana w wysokości 8.839,76, z czego kwota 3.900zł została

przeznaczona na świadczenia pieniężne na pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem

tj. zakup żywności, odzieży, obuwia, środków czystości, rehabilitację, koszty dojazdu do

uczelni, kwota 3.600 zł, na opłacenie stancji, 1.100zł na wydatki związane z nauką języka

polskiego oraz kwota 239,76 zł pomoc na opłacanie składek na ubezpieczenie zdrowotne

na okres kwiecień – wrzesień br..

Zwrotu dokonano w wysokości 0,24 zł przez Olsztyn m., gdyż planując środki

dla cudzoziemca zaokrąglono plan w pełnych złotych, dlatego zwrócono powyższą kwotę

ze składki na ubezpieczenie zdrowotne.

3.2. Realizacja zadań z zakresu pomocy społecznej przez gminy

Zadania własne gminy o charakterze obowiązkowym (art. 17 ust. 1 ustawy

o pomocy społecznej) obejmują:

opracowanie i realizację gminnej strategii rozwiązywania problemów społecznych

ze szczególnym uwzględnieniem programów pomocy społecznej, profilaktyki i

rozwiązywania problemów alkoholowych i innych, których celem jest integracja

osób i rodzin z grup szczególnego ryzyka;

sporządzanie bilansu potrzeb gminy w zakresie pomocy społecznej;

udzielanie schronienia, zapewnienie posiłku oraz niezbędnego ubrania osobom

tego pozbawionym;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych, okresowych, celowych;


54

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków powstałych

w wyniku zdarzenia losowego;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków

na świadczenia zdrowotne osobom bezdomnym oraz innym osobom, nie

mającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie przepisów

o powszechnym ubezpieczeniu w Narodowym Funduszu Zdrowia;

przyznawanie zasiłków celowych w formie biletu kredytowanego;

opłacanie składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe za osobę, która

zrezygnuje z zatrudnienia w związku z koniecznością sprawowania bezpośredniej,

osobistej opieki nad długotrwale lub ciężko chorym członkiem rodziny oraz

wspólnie niezamieszkującymi matką, ojcem lub rodzeństwem;

pracę socjalną;

organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych,

w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług opiekuńczych

dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

prowadzenie i zapewnienie miejsc w placówkach opiekuńczo-wychowawczych

wsparcia dziennego lub mieszkaniach chronionych;

tworzenie gminnego systemu profilaktyki i opieki nad dzieckiem i rodziną;

dożywianie dzieci;

sprawienie pogrzebu, w tym osobom bezdomnym;

kierowanie do domu pomocy społecznej i ponoszenie odpłatności za pobyt

mieszkańca gminy w tym domu;

pomoc osobom mającym trudności w przystosowaniu się do życia po zwolnieniu

z zakładu karnego;

sporządzanie sprawozdawczości oraz przekazywanie jej właściwemu wojewodzie,

również w wersji elektronicznej, z zastosowaniem systemu informatycznego;

utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej, w tym zapewnienie

środków na wynagrodzenia pracowników;

Do zadań własnych gmin (art. 17 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej) należą:

przyznawanie i wypłacanie zasiłków specjalnych celowych;

przyznawanie i wypłacanie pomocy na ekonomiczne usamodzielnienie

w formie zasiłków, pożyczek oraz pomocy w naturze;

prowadzenie i zapewnienie miejsc w domach pomocy społecznej i ośrodkach

wsparcia o zasięgu gminnym oraz kierowanie do nich osób wymagających

opieki;

podejmowanie innych zadań z zakresu pomocy społecznej wynikających

z rozeznanych potrzeb gminy, w tym tworzenie i realizacja programów

osłonowych

współpraca powiatowym urzędem pracy w zakresie upowszechniania ofert pracy

oraz informacji o wolnych miejscach pracy, upowszechniania informacji o

usługach poradnictwa zawodowego i o szkoleniach.


55

Natomiast zadania zlecone z zakresu administracji rządowej realizowane przez gminę

(art. 18 ustawy o pomocy społecznej) obejmują:

organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu

zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych

z klęska żywiołową lub ekologiczna;

prowadzenie i rozwój infrastruktury środowiskowych domów samopomocy dla

osób z zaburzeniami psychicznymi;

realizacja zadań wynikających z rządowych programów pomocy społecznej,

mających na celu ochronę poziomu życia osób, rodzin i grup społecznych oraz

rozwój specjalistycznego wsparcia;

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia,

posiłku oraz niezbędnego ubrania cudzoziemcom, o których mowa w art. 53

ust 1, 53a ust 2 pkt 4 ustawy z dnia 13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach,

przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych, a także udzielanie schronienia,

posiłku i niezbędnego ubrania cudzoziemcom, którzy uzyskali zgodę na pobyt

tolerowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;

wypłacanie wynagrodzenia za sprawowanie opieki.

3.2.1. Realizacja świadczeń pomocy społecznej

Świadczeniami z pomocy społecznej, w myśl art. 36 ustawy o pomocy

społecznej są: świadczenia pieniężne i świadczenia niepieniężne. Do świadczeń pieniężnych

z pomocy społecznej należy zaliczyć:

zasiłek stały,

zasiłek okresowy,

zasiłek celowy i specjalny zasiłek celowy,

zasiłek i pożyczkę na ekonomiczne usamodzielnienie,

pomoc dla rodzin zastępczych,

pomoc na usamodzielnienie oraz na kontynuowanie nauki,

świadczenie pieniężne na utrzymanie i pokrycie wydatków związanych z nauką

języka polskiego dla uchodźców.

Natomiast świadczenia niepieniężne z pomocy społecznej obejmują:

pracę socjalną,

bilet kredytowany,

składki na ubezpieczenie zdrowotne,

składki na ubezpieczenie społeczne,

pomoc rzeczową, w tym na ekonomiczne usamodzielnienie,

sprawienie pogrzebu,

poradnictwo specjalistyczne,


56

interwencje kryzysową,

schronienie,

posiłek,

niezbędne ubranie,

usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania, w ośrodkach wsparcia oraz

w rodzinnych domach pomocy,

specjalistyczne usługi opiekuńcze w miejscu zamieszkania oraz w ośrodkach

wsparcia,

mieszkanie chronione,

pobyt i usługi w domu pomocy społecznej,

opiekę i wychowanie w rodzinie zastępczej i w placówce opiekuńczo-

wychowawczej,

pomoc w uzyskaniu odpowiednich warunków mieszkaniowych, w tym

w mieszkaniu chronionym, pomoc w uzyskaniu zatrudnienia, pomoc

na zagospodarowanie – w formie rzeczowej dla osób usamodzielnianych,

szkolenia, poradnictwo rodzinne i terapię rodzinną prowadzone przez ośrodki

adopcyjno-opiekuńcze.

Realizacja zasiłków stałych

Zasiłek stały z pomocy społecznej przysługuje:

1) pełnoletniej osobie samotnie gospodarującej, całkowicie niezdolnej do pracy

z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód jest niższy

od kryterium dochodowego osoby samotnie gospodarującej;

2) pełnoletniej osobie pozostającej w rodzinie, całkowicie niezdolnej do pracy

z powodu wieku lub niepełnosprawności, jeżeli jej dochód, jak również dochód na

osobę w rodzinie są niższe od kryterium dochodowego na osobę w rodzinie.

Zasiłek stały ustala się w wysokości:

1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - różnicy między kryterium

dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby, z tym

że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;

2) w przypadku osoby w rodzinie - różnicy między kryterium dochodowym

na osobę w rodzinie a dochodem na osobę w rodzinie.

Kwota zasiłku stałego nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

Środki na wypłatę zasiłków stałych przekazywane były gminom w rozdziale 85214

§ 2010 – Zasiłki i pomoc w naturze oraz składki na ubezpieczenie społeczne

i zdrowotne. Z uwagi na nowelizację ustawy o pomocy społecznej, która weszła w życie

z dniem 1 sierpnia 2009 roku, dokonano zmiany polegającej na tym, że do zadań własnych

gmin należy przyznawanie i wypłacanie zasiłków stałych. Oznacza to, iż z dniem wejścia

powyższej zmiany, finansowanie ww. zasiłków odbywa się w ramach rozdziału 85214

§ 2030.


57

Na realizację tego zadania gminom w 2009 roku przekazano dotację w wysokości:

§ 2010 - 22.069.902,54 zł w okresie od stycznia do lipca 2009 roku, z których gminy

wydatkowały łącznie 21.961.336,91 zł, w tym:

- dla osób samotnie gospodarujących kwotę 18.025.695,79 zł,

- dla osób pozostających w rodzinie kwotę 3.935.641,12 zł.

§ 2030 - 16.326.351 zł w okresie od sierpnia do grudnia 2009 roku gminy wydatkowały

kwotę 16.016.398,09 zł, w tym:

- dla osób samotnie gospodarujących kwotę 13.134.608,69 zł,

- dla osób pozostających w rodzinie kwotę 2.881.789,40 zł.

Łącznie na wypłatę zasiłków stałych gminy wydatkowały środki w wysokości

37.977.735 zł.

Realizacja zasiłków okresowych

Zgodnie z art. 38 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej

(Dz. U. z 2009 r. Nr 175, poz. 1362 ze zm) zasiłek okresowy przysługuje w szczególności

ze względu na długotrwałą chorobę, niepełnosprawność, bezrobocie, możliwość

utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia

społecznego:

1) osobie samotnie gospodarującej, której dochód jest niższy od kryterium

dochodowego osoby samotnie gospodarującej;

2) rodzinie, której dochód jest niższy od kryterium dochodowego rodziny.

Zasiłek okresowy ustala się:

1) w przypadku osoby samotnie gospodarującej - do wysokości różnicy między

kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby,

z tym że kwota zasiłku nie może być wyższa niż 418 zł miesięcznie;

2) w przypadku rodziny - do wysokości różnicy między kryterium dochodowym

rodziny a dochodem tej rodziny.

Kwota zasiłku okresowego nie może być niższa niż 50 % różnicy między:

1) kryterium dochodowym osoby samotnie gospodarującej a dochodem tej osoby;

2) kryterium dochodowym rodziny a dochodem tej rodziny.

i jednocześnie nie może być niższa niż 30 zł miesięcznie.

W ramach tego zadania gminom przekazano dotację w wysokości

48.750.959 zł, z której w okresie od stycznia do grudnia 2009 roku gminy wydatkowały

kwotę 48.543.552,74 zł, w tym:

z tytułu bezrobocia – 40.921.089,68 zł,

z tytułu długotrwałej choroby - 2.906.760,76 zł,

z tytułu niepełnosprawności – 2.898.690,86 zł,

z tytułu możliwości utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych

systemów zabezpieczenia społecznego - 84.018,25 zł,

z innych powodów – 1.732.993,19 zł.


58

78,25%

8,52%

8,71%0,24%

4,27%

a) bezrobocia

b) długotrwałej choroby

c) niepełnosprawności

d) możliwości utrzymania lub nabycia uprawnieo do świadczeo z innych systemów zabezpieczenia społecznego

Ze świadczeń w formie zasiłku okresowego w roku 2009 skorzystało 35.191 osób,

tj. o 4.238 więcej osób w porównaniu do roku 2008, z tego z tytułu:

z tytułu bezrobocia – 27.538 osób,

z tytułu długotrwałej choroby - 3.000 osób,

z tytułu niepełnosprawności – 3.065 osób,

z tytułu możliwości utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych

systemów zabezpieczenia społecznego - 84 osoby,

z innych powodów –1.504 osób.

Największą grupę osób otrzymujących zasiłki okresowe stanowią osoby

bezrobotne. Najmniej liczną - osoby, które otrzymały zasiłki okresowe z tytułu możliwości

utrzymania lub nabycia uprawnień do świadczeń z innych systemów zabezpieczenia

społecznego. Strukturę kosztów świadczeń w zależności od powodów przyznania zasiłków

okresowych przedstawia poniższy wykres.

Realizacja zasiłków celowych

Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych jest zadaniem własnym gminy

o charakterze obowiązkowym. Zasiłek celowy może być przyznany:

w celu zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, na pokrycie części lub całości

kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży, niezbędnych

przedmiotów użytku domowego, drobnych remontów i napraw w mieszkaniu,

a także kosztów pogrzebu,

osobom bezdomnym i innym osobom, niemającym dochodu oraz możliwości

uzyskania świadczeń na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu

w Narodowym Funduszu Zdrowia, z przeznaczeniem na pokrycie części

lub całości wydatków na świadczenie zdrowotne,

w formie biletu kredytowanego,

osobom lub rodzinom, które poniosły straty w wyniku zdarzenia losowego.


59

W szczególnie uzasadnionych przypadkach osobie albo rodzinie o dochodach

przekraczających kryterium dochodowe może być przyznany specjalny zasiłek okresowy,

który nie podlega zwrotowi. Osobie lub rodzinie gmina może przyznać pomoc w formie

pieniężnej lub rzeczowej w celu ekonomicznego usamodzielnienia. Pomoc taka może być

przyznana w formie jednorazowego zasiłki celowego lub nieoprocentowanej pożyczki.

W ramach zasiłków celowych świadczenia przyznano decyzją dla 68.038 osób, z tego:


Zasiłki celowe ogółem, w tym: 68.038

Zasiłki celowe na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ, 1

w tym dla osób bezdomnych 0

Zasiłki celowe w formie biletu kredytowanego 137

Zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego 288

Sprawienie pogrzebu 136

w tym osobom bezdomnym 17

Inne zasiłki celowe i w naturze 58.943

Zasiłki specjalne celowe 8.528

Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie 5

Największą grupę świadczeniobiorców stanowiły osoby, które uzyskały zasiłek

celowy z przeznaczeniem na zaspokojenia niezbędnej potrzeby bytowej, na pokrycie części

lub całości kosztów zakupu żywności, leków i leczenia, opału, odzieży.

Wydatki na ten cel z budżetów gmin wyniosły 40.092.932 zł. Struktura

wydatków gmin w roku 2009 na zasiłki celowe przedstawiała się następująco:

Wyszczególnienie Wydatki

w zł

Zasiłki celowe ogółem, w tym: 40.092.932

Zasiłki celowe na pokrycie wydatków na świadczenia zdrowotne osobom niemającym dochodu i możliwości uzyskania świadczeń na podstawie na podstawie przepisów o powszechnym ubezpieczeniu w NFZ,

160

w tym dla osób bezdomnych 0

Zasiłki celowe w formie biletu kredytowanego 8.405

Zasiłki celowe na pokrycie wydatków powstałych w wyniku zdarzenia losowego 527.894

Sprawienie pogrzebu 289.164

w tym osobom bezdomnym 33.319

Inne zasiłki celowe i w naturze 35.878.330

Zasiłki specjalne celowe 3.386.402

Pomoc na ekonomiczne usamodzielnienie 2.577


60

3.2.3. Działalność ośrodków pomocy społecznej

Ośrodek pomocy społecznej jest jednostką organizacyjną wykonującą

w gminie zadania pomocy społecznej (art. 110 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej).

Utworzenie i utrzymywanie ośrodka pomocy społecznej jest zadaniem własnym gminy

o charakterze obowiązkowym (art. 17 ust. 1 pkt. 18 ustawy o pomocy społecznej). Źródła

finansowania ośrodków pomocy społecznej stanowią środki własne gminy oraz dotacja

celowa z budżetu państwa.

Na dofinansowanie działalności 116 ośrodków pomocy społecznej gminy

otrzymały dotację w łącznej wysokości 25.211.508 zł, z czego wydatkowały kwotę

25.204.520,97 zł, z tego:

23.762.906,05 zł na wydatki związane z zatrudnieniem, w tym:

392.091,89 zł – wydatki na ZFŚS,

34.998,45 zł - podnoszenie kwalifikacji pracowników,

284.476,83 zł - doposażenie (meble, sprzęt biurowy, materiały biurowe),

60.450,96 zł - sprzęt biurowy,

664.184,22 zł - wydatki bieżące,

5.412,57 zł - pozostałe wydatki.

W ramach środków z dotacji kwota w łącznej wysokości 1.931.772 zł przyznana

była na wypłaty dodatków do wynagrodzeń w wysokości 250 zł dla pracowników

socjalnych zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu realizujących pracę socjalną

w terenie, z której powiaty wydatkowały kwotę 1.924.998,17 zł. Środki przekazano dla 115

ośrodków pomocy społecznej, które otrzymały dotację na dodatki dla 1.167 pracowników

socjalnych, zatrudnionych na 1.161 etatach.

Zadania gmin z zakresu pomocy społecznej (wg stanu na 31 grudnia 2009r.)

realizowało 2.627 osób, z tego 835 etatów finansowanych dotacją celową.

Struktura zatrudnienia w ośrodkach pomocy społecznej przedstawia

się następująco:


Ogółem liczba osób zatrudnionych w ośrodkach pomocy społecznej z tego:

2.627

Kierownicy 116

Zastępcy kierowników 16

Pracownicy socjalni ogółem, w tym: 835

– starszy specjalista pracy socjalnej 51

– specjalista pracy socjalnej 245

– starszy pracownik socjalny 234

– pracownik socjalny 304


61

Aspirant pracy socjalnej 41

Pracownicy wykonujący usługi opiekuńcze 509

Pracownicy wykonujący specjalistyczne usługi opiekuńcze 57

Konsultant 9

Koordynator ds. komputeryzacji 16

Radca prawny 14

Pozostali pracownicy 1.012

Ustawa o pomocy społecznej określa minimalną liczbę pracowników socjalnych

zatrudnionych w ośrodkach pomocy społecznej, która powinna być zachowana w celu

prawidłowej realizacji zadań z zakresu pomocy społecznej ,

na terenie miasta lub gminy. Zgodnie z art. 110 ust.11 ustawy o pomocy społecznej,

na każde dwa tysiące mieszkańców gminy powinien przypadać jeden pracownik

socjalny. Jednocześnie niezależnie od liczby mieszkańców liczba pracowników

socjalnych nie może być mniejsza niż trzech w gminie. Oba kryteria powinny być

spełnione równocześnie. Na terenie województwa 29 ośrodków pomocy społecznej

nie spełniało tych kryteriów. Pierwsze kryterium spełniały w województwie

warmińsko-mazurskim 93 ośrodki pomocy społecznej, natomiast drugie – 104.

Ponadto, 5 ze 116 ośrodków nie spełnia obu wymienionych powyżej kryteriów.

Zgodnie z art. 122 ustawy o pomocy społecznej osoby kierujące jednostkami

organizacyjnymi pomocy społecznej, czyli również ośrodkami pomocy społecznej

zobowiązane są posiadać, co najmniej 3-letni staż pracy w pomocy społecznej oraz

specjalizację z zakresu organizacji pomocy społecznej. Z dokonanej oceny zgodności

kwalifikacji kadry kierowniczej z wymaganymi przepisami, wynika, że na dzień

31 grudnia 2009 roku ze 116 osób kierujących ośrodkami pomocy społecznej

7 nie posiadało wymaganych ustawą kwalifikacji - jeden kierownik nie miał

wymaganego stażu pracy, natomiast sześciu pozostałych nie miało specjalizacji

z zakresu organizacji pomocy społecznej.

3.2.4. Realizacja usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych

Realizacja usług opiekuńczych i specjalistycznych usług opiekuńczych

Osobie samotnej, która z powodu wieku, choroby lub innych przyczyn wymaga

pomocy innych osób, a jest jej pozbawiona, przysługuje pomoc w formie usług

opiekuńczych lub specjalistycznych usług opiekuńczych. Usługi opiekuńcze

lub specjalistyczne usługi opiekuńcze mogą być przyznane również osobie, która wymaga

pomocy innych osób, a rodzina, a także wspólnie niezamieszkujący małżonek, wstępni,

zstępni nie mogą takiej pomocy zapewnić.


62

Organizowanie i świadczenie usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych,

w miejscu zamieszkania, z wyłączeniem specjalistycznych usług dla osób z zaburzeniami

psychicznymi, jest zadaniem własnym gminy o charakterze obowiązkowym (art. 17 ust. 1

pkt. 11 ustawy o pomocy społecznej). Jest to tzw. świadczenie niepieniężne z pomocy

społecznej. Usługi opiekuńcze obejmują pomoc:

w zaspokajaniu codziennych potrzeb życiowych,

opiekę higieniczną,

zaleconą przez lekarza pielęgnację oraz,

w miarę możliwości, zapewnienie kontaktów z otoczeniem.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze są dostosowane do szczególnych potrzeb wynikających z

rodzaju schorzenia lub niepełnosprawności, świadczone przez osoby

ze specjalistycznym przygotowaniem zawodowym. Rodzaje specjalistycznych usług

opiekuńczych oraz kwalifikacje osób je świadczących reguluje Rozporządzenie Ministra

Polityki Społecznej z dnia 22 września 2005 r. w sprawie specjalistycznych usług

opiekuńczych (Dz. U. nr 189, poz. 1598).

Zgodnie z tym rozporządzeniem ustalono następujące rodzaje specjalistycznych

usług opiekuńczych dostosowanych do szczególnych potrzeb osób wymagających takiej

pomocy:

uczenie i rozwijanie umiejętności niezbędnych do samodzielnego życia,

pielęgnacja,

rehabilitacja fizyczna u usprawnianie zaburzonych funkcji organizmu,

pomoc mieszkaniowa,

zapewnienie dzieciom i młodzieży z zaburzeniami psychicznymi dostępu

do zajęć rehabilitacyjnych i rewalidacyjno-wychowawczych.

Ośrodek pomocy społecznej, przyznając usługi opiekuńcze, ustala ich zakres, okres

i miejsce świadczenia. Zadanie świadczenia usług opiekuńczych, stanowiące zadanie własne

gminy nie było realizowane w 18 gminach. W pozostałych gminach pomoc

w formie usług opiekuńczych otrzymało 4.698 osób. W ośrodkach pomocy społecznej

wg stanu na 31 grudnia 2009 r. zatrudnionych było 509 pracowników wykonujących usługi

opiekuńcze. Realizatorami usług opiekuńczych były także podmioty niepubliczne,

wykonujące je na podstawie umów-zlecenia zawieranych z organem gminy. Wśród

podmiotów niepublicznych najczęściej realizatorem był Polski Czerwony Krzyż i Polski

Komitet Pomocy Społecznej.

Specjalistyczne usługi opiekuńcze ze statusem zadania własnego, realizowały

jedynie 3 miejskie ośrodki pomocy społecznej - MOPS Olsztyn, MOPS Elbląg oraz

MOPS Iława. Tą formą pomocy objętych zostało 58 osób.

Realizacja specjalistycznych usług opiekuńczych, z wyłączeniem usług

specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w całości finansowana jest

ze środków własnych gmin. W 2009 roku wydatki gmin województwa warmińsko-

mazurskiego na zabezpieczenie powyższych usług, wyniosły łącznie 21.431.367 zł, w tym

247.211 zł na usługi specjalistyczne


63

Realizacja specjalistycznych usług opiekuńczych dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Organizowanie i świadczenie specjalistycznych usług opiekuńczych w miejscu

zamieszkania dla osób z zaburzeniami psychicznymi zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt. 3 ustawy

o pomocy społecznej należy do zadań zleconych z zakresu administracji rządowej

realizowanych przez gminy.

W 2009 roku województwie warmińsko mazurskim, ze 116 gmin, tylko 29

świadczyło usługi opiekuńcze dla osób z zaburzeniami psychicznymi, które są zadaniem

zleconym. Z pozostałych jednostek, tylko w jednym powiecie - nidzickim, żadna z gmin

nie świadczyła tego rodzaju usług. W pozostałych powiatach, co najmniej jedna z gmin

oferowała osobom z zaburzeniami psychicznymi pomoc w formie usług opiekuńczych,

przy czym w większości powiatów tego typu usługi świadczą po dwie gminy. Nie ma

jednak powiatu, w którym wszystkie gminy zlokalizowane na jego obszarze oferowałyby tą

formę pomocy.

Środki na realizację usług specjalistycznych dla osób z zaburzeniami psychicznymi

zapewnia budżet państwa.

W 2009 r. wydatki na ten cel wyniosły 2.928.232,86 zł, w tym:

kwotę 1.980.711,05zł stanowią wydatki związane z zatrudnieniem osób realizujących

specjalistyczne usługi opiekuńcze na podstawie umów o pracę, w tym:

wynagrodzenia osobowe pracowników §4010 – 1.578.345,72zł,

dodatkowe wynagrodzenie roczne §4040 – 102.698,68zł,

składki na ubezpieczenie społeczne § 4110 – 259.942,99zł,

składki na Fundusz Pracy § 4120 – 39.723,66zł,

kwotę 53.407,90 stanowią pozostałe wydatki związane z zatrudnieniem, w tym:

zatrudnienie na podstawie umów cywilnoprawnych – 36.065,00zł,

inne wydatki związane z zatrudnieniem – 17.342,90zł,

kwotę 93.718,25zł stanowią wydatki rzeczowe,

kwotę 739.403,22 stanowią wydatki bieżące,

kwotę 60.663,44 stanowią wydatki na ZFŚS,

kwotę 329,00 zł stanowią inne wydatki.

Usługi świadczone były średniomiesięcznie dla 419 osób.

Analizując zakres usług opiekuńczych świadczonych mieszkańcom gmin

województwa warmińsko-mazurskiego i biorąc jednocześnie pod uwagę usługi oferowane

przez środowiskowe domy samopomocy, stwierdzono, że jedynie Miasto Iława oferuje

swoim mieszkańcom wszystkie przewidziane przepisami ustawy o pomocy społecznej

formy pomocy w zakresie usług opiekuńczych, tj. usługi opiekuńcze oraz specjalistyczne

usługi opiekuńcze jako zadanie własne, specjalistyczne usługi opiekuńcze dla osób

z zaburzeniami psychicznymi, a także możliwość uczestnictwa w zajęciach ŚDS.


64

3.2.5. Usuwanie skutków klęsk żywiołowych

Przyznawanie i wypłacanie zasiłków celowych na pokrycie wydatków związanych

z klęską żywiołową lub ekologiczną jest zadaniem zleconym z zakresu administracji

rządowej realizowanym przez gminę (zgodnie z art. 18 ust. 1 pkt. 4 ustawy o pomocy

społecznej).

W 2009 roku wydatki budżetu państwa na to zadanie wyniosły 302.580,90 zł.

Środki w powyższym zakresie przeznaczone były między innymi na wypłaty

zasiłków celowych dla rolników poszkodowanych w wyniku klęsk suszy i huraganu

w 2008 roku. W związku z koniecznością dalszych wypłat w roku 2009 zobowiązań

z tytułu zasiłków celowych dla rolników, których gospodarstwa rolne zostały dotknięte

suszą w 2008 r., wynikających przede wszystkim z decyzji Samorządowych Kolegiów

Odwoławczych, w 2009 roku przekazano na to zadanie środki w łącznej wysokości

212.580,90zł, z których gminy wydatkowały całą przekazaną dotację na realizację

213 świadczeń dla 213 osób.

Ponadto środki w wysokości 90.000zł przekazane zostały na wnioski gmin w celu

usunięcia skutków powodzi, jaka dotknęła mieszkańców Województwa Warmińsko-

Mazurskiego, w dniu 14 października 2009 roku. Środki na to zadanie pochodziły

z ustawy budżetowej na 2009 rok, zostały przekazane dla 43 osób poszkodowanych

w wyniku wystąpienia klęski na łączną kwotę.

3.3. Środowiskowe domy samopomocy – bieżące funkcjonowanie.

Rozwój sieci oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Środowiskowy dom samopomocy jest jednostką organizacyjną pomocy społecznej

pobytu dziennego o zasięgu lokalnym (gminnym) lub ponadlokalnym (powiatowym),

prowadzoną jako zadanie zlecone z zakresu pomocy społecznej. Jest ośrodkiem wsparcia

dla osób z zaburzeniami psychicznymi, w tym dla :

chorych psychicznie (wykazujących zaburzenia psychotyczne),

niepełnosprawnych intelektualnie,

wykazujących inne zakłócenia czynności psychicznych, które zgodnie

ze stanem wiedzy medycznej zaliczane są do zaburzeń psychicznych ,

wymagających wsparcia w przezwyciężaniu ich trudnych sytuacji życiowych,

zaspokajaniu ich niezbędnych potrzeb życiowych i postępowania

rehabilitacyjnego rozumianego jako zespół działań, jakie może podejmować

pomoc społeczna, zmierzających do osiągnięcia przez te osoby możliwe jak

najpełniejszej samodzielności.


65

W województwie warmińsko-mazurskim wg stanu na 31 grudnia 2009 roku

funkcjonowało 47 środowiskowych domów samopomocy, w tym :

27 o zasięgu lokalnym (gminne), w tym 11 prowadzonych na zlecenie organu

samorządu przez podmioty niepubliczne,

20 o zasięgu ponadlokalnym (powiatowe, w tym 12 prowadzone na zlecenie organu

samorządu przez podmioty niepubliczne.

Funkcjonujące jednostki przeznaczone były łącznie dla 1.923 podopiecznych,

a przebywało w nich według. stanu na dzień 31 grudnia 2009 r. 1.178 osób.

Wg stanu na 31 grudnia 2009 r. na skierowanie do ŚDS oczekiwało 79 osób.

Jednocześnie z danych statystycznych wynika, że w 2009 r. po raz pierwszy do ŚDS

skierowano 467 osób.

Wykaz Środowiskowych Domów Samopomocy w województwie warmińsko-mazurskim

wg stanu na 31 grudnia 2009 r.

L.p. Wyszczególnienie Liczba miejsc

1 UM BARTOSZYCE ŚDS Bartoszyce 40

2

UM ELBLĄG

ŚDS ul. Pułaskiego 1c 116

3 ŚDS ul. Saperów 14d 25

4 ŚDS ul. Skrzydlata 15A 30

5 UM EŁK ŚDS ul. Kościuszki 33 30

6 UM GÓROWO IŁAWECKIE ŚDS Górowo Iławeckie 45

7 UG GRONOWOELBLĄSKIE ŚDS Jegłownik 20

8 UG IŁOWO-OSADA ŚDS Iłowo-Osada 35

9 UG JANOWIEC KOŚCIELNY ŚDS Szczepkowo

Borowe

30

10 UK KĘTRZYN ŚDS Kętrzyn 50

11 UG KOWALE OLECKIE ŚDS Kowale Oleckie 23

12 UM LIDZBARK WARMIŃSKI ŚDS Lidzbark Warmiński

ul. Góreckiego

25

13 UM LIDZBARK WELSKI ŚDS Lidzbark 45

14 UM LUBAWA ŚDS Lubawa 28

15 UM MIKOŁAJKI ŚDS Mikołajki 0

16 UM MRĄGOWO ŚDS Mrągowo 105

17 UM OLECKO ŚDS Olecko 85

18 UM OLSZTYN

ŚDS ul. Królowej Jadwigi 30

19 ŚDS ul. Wyspiańskiego 60

20 UM ORNETA ŚDS Henrykowo 30


66

21 UM OSTRÓDA

ŚDS ul. 11-go Listopada 40

22 ŚDS ul. Sienkiewicza 15 30

23 UM PIENIĘŻNO ŚDS Pieniężno 35

24 UM PISZ ŚDS Pisz 35

25 UG PURDA ŚDS Klebark

Wielki

40

26 UG ROZOGI ŚDS Orzeszki 40

27 UM SUSZ ŚDS Susz 30

ŚDS GMINNE 1 102

28 SP BRANIEWO ŚDS Frombork 30

29 SP DZIAŁDOWO ŚDS Działdowo 37

30 SP ELBLĄG ŚDS Przezmark 30

31 SP EŁK ŚDS Ełk

ul. Kilińskiego 2

35

32 SP GIŻYCKO ŚDS Giżycko 30

33 SP GIŻYCKO ŚDS Ryn 22

34 SP IŁAWA ŚDS Iława 38

35 SP LIDZBARK WARMIŃSKI PŚDS Lidzbark Warmiński

30

36 SP NIDZICA ŚDS Nidzica 48

37 SP NOWE MIASTO LUBAWSKIE PŚDS Nowe Miasto Lubawskie 36

38

UM OLSZTYN

ŚDS ul. Artyleryjska 30

39 ŚDS ul. Fałata 35

40 ŚDS ul. Paukszty "TEZEUSZ" 60

41 ŚDS ul. Paukszty "DEDAL" 60

42 ŚDS ul. Paukszty "ARIADNA" 40

43 SP PISZ ŚDS Ukta 40

44

SP SZCZYTNO

ŚDS Szczytno 80

45 ŚDS Piasutno 60

46 ŚDS Sąpłaty 50

47 SP WĘGORZEWO PDS Węgorzewo 30

ŚDS POWIATOWE

821

RAZEM GMINY I POWIATY

1 923


Mapa środowiskowych domów samopomocy na terenie województwa warmińsko-mazurskiego wg stanu na 31.12.2009r.

LEGENDA

ŚDS gminne

ŚDS powiatowe


Łącznie na sfinansowanie działalności bieżącej wszystkich środowiskowych

domów samopomocy w 2009 roku wydatkowane zostały środki w wysokości

22.057.128,47 zł.

Wydatki na dofinansowanie działalności środowiskowych domów samopomocy

o zasięgu gminnym w roku 2009 wyniosły 12.808.779,47 zł.

Dotacja przeznaczona została na dofinansowanie utworzenia i bieżącej działalności

27 lokalnych środowiskowych domów samopomocy na 1.069 miejsc w tym:

- 3 nowoutworzone ŚDS w:

Janowcu Kościelnym na 30 miejsc,

Kętrzynie na 40 miejsc,

Rozogach na 40 miejsc

- uruchomiono 18 nowych miejsc:

ŚDS Pieniężno 5 miejsc,

ŚDS Kowale Oleckie 3 miejsca,

ŚDS Mrągowo 5 miejsc,

ŚDS Pisz 5 miejsc.

W ramach powyższych środków wydatkowano kwotę 12.808.779,47 zł, z tego:

3.389.372,25 zł – wydatki bieżące ogółem, w tym:

- 354.536,10 zł - środki żywności,

- 7.132,24 zł – leki i środki pomocnicze,

- 935.757,90 zł – opłaty, podatki, energia, gaz, itp.,

- 2.091.946,01 zł – pozostałe wydatki,

7.781.193,88 zł – wydatki związane z zatrudnieniem,

1.321.688,45 zł – remonty,

316.524,89 zł – wyposażenie nowych i już funkcjonujących miejsc.

Na działalność ŚDS o zasięgu ponadgminnym wydatkowano środki w wysokości

9.248.349 zł z przeznaczeniem na dofinansowanie utworzenia bieżącej działalności

20 ponadlokalnych środowiskowych domów samopomocy (w tym 1 filia) na 785 miejsc

w tym:

3 nowoutworzone ŚDS:

we Fromborku (powiat braniewski) na 30 miejsc – termin

uruchomienia miejsc początek 2010 roku

2 w Olsztynie: Barka na 30 miejsc i Ariadna na 30 miejsc.

uruchomiono 30 nowych miejsca:

ŚDS Lidzbark Warmiński 5 miejsc,

ŚDS Ryn (powiat giżycki) 2 miejsca,

ŚDS Nidzica 8 miejsc,

ŚDS Sąpłaty (powiat szczycieński) 15 miejsc.


69

W ramach tych środków wydatkowano kwotę 9.248.180,11 zł, z przeznaczeniem na:

2.893.384 zł – wydatki bieżące ogółem, w tym:

- 299.137,19 zł – środki żywności,

- 5.979,03 zł – leki i środki pomocnicze,

- 598.174,37 zł – opłaty, podatki, energia, gaz, itp.,

- 1.990.093,41 zł – pozostałe wydatki,

5.456.317,83 zł – wydatki związane z zatrudnieniem,

338.864,17 zł – remonty,

559.614,11 zł – wyposażenie nowych i już funkcjonujących miejsc

Strukturę wydatków na sfinansowanie bieżącej działalności środowiskowych domów

samopomocy w 2009 roku przedstawia poniższe zestawienie:

Wyszczególnienie ŚDS lokalne ŚDS ponadlokalne Łącznie

wszystkie ŚDS

Wydatki ogółem 12.808.779,47 9.248.180,11 22.056.959,58

1) wydatki bieżące ogółem,

w tym: 3.389.372,25 2.893.384,00 6.282.756,25

a) środki żywności, 354.536,10 299.137,19 653.673,29

b) leki i środki pomocnicze, 7.132,24 5.979,03 13.111,27

c) opłaty, podatki, energia,

gaz, itp., 935.757,90 598.174,37 1.533.932,27

d) pozostałe wydatki, 2.091.946,01 1.990.093,41 4.082.039,42

2) wydatki związane z

zatrudnieniem, 7.781.193,88 5.456.317,83 13.237.511,71

3) remonty, 1.321.688,45 338.864,17 1.660.552,62

4) wyposażenie nowych i już

funkcjonujących miejsc. 316.524,89 559.614,11 876.139,00

Najwyższą kwotę wydatków w ramach wydatków na działalność środowiskowych

domów samopomocy stanowiły wydatki związane z zatrudnieniem – 60 %, natomiast

najmniej wydatków poniesiono na leki i środki pomocnicze dla uczestników ŚDS.

Stosunkowo niewielkie nakłady poniesiono również na zakup żywności. Często były

to produkty wykorzystywane w ramach terapii.


70

Strukturę wydatków wszystkich środowiskowych domów samopomocy na terenie

województwa przedstawia wykres:

Wg stanu na 31 grudnia 2009r. w środowiskowych domach samopomocy

zatrudnionych było 541 osób, z tego 486 na podstawie umowy o pracę

(w tym 351 osób w pełnym wymiarze czasu pracy i 135 w niepełnym wymiarze czasu

pracy) oraz 55 osób wg innych form. 486 osób zatrudnionych na podstawie umowy

o pracę zatrudnionych było na 409,47 etatu. Strukturę zatrudnienia wg działów

w środowiskowych domach samopomocy wg stanu na 31 grudnia 2009r. przedstawia

poniższe zestawienie

Wyszczególnienie Liczba osób W przeliczeniu na

pełne etaty

Ogółem ( 1+2+3+4+5 ) z tego: 486 409,47

1. kierujący jednostkami organizacyjnymi 38 32,99

2. działalności opiekuńczo-terapeutycznej 279 254,74

3. działalności medyczno-rehabilitacyjnej 44 34,49

4. działalności administracyjnej 57 32,25

5. gospodarczy i obsługi 68 55,00

2,96% 0,06%

6,95%

18,51%

60,02%

7,53% 3,97%

środki żywności

leki i środki pomocnicze

opłaty podatki, energia, gaz, woda

pozostałe wydatki

wydatki związane z zatrudnieniem

remonty

doposażenie miejsc istniejących, wyposażenie nowych miejsc


71

Środki inwestycyjne w wysokości 825.000 zł zostały przeznaczone na utworzenie

dwóch nowych środowiskowych domów samopomocy, w tym:

na placówki lokalne - 525.000 zł, z tego:

- 325.000zł na utworzenie Środowiskowego Domu Samopomocy w Orzeszkach

gmina - w ramach dotacji wyremontowano budynek ŚDS, roboty obejmowały:

wykończenie wewnętrzne i zewnętrzne budynku, roboty sanitarne, roboty

elektryczne, wyposażenie pracowni w podstawowy sprzęt i urządzenia. Termin

uruchomienia ŚDS dla 40 osób dorosłych przewlekle psychicznie chorych,

upośledzonych umysłowo oraz wskazujących inne przewlekłe zaburzenia czynności

psychicznych, nastąpi na początku 2010 roku.

- 200.000zł na utworzenie Środowiskowego Domu Samopomocy w Kętrzynie -

w ramach dotacji wykonano prace adaptacyjne (przebudowa, wymiana posadzek,

wymiana tynków, wymiana stolarki okiennej i drzwi, instalacja centralnego

ogrzewania, sanitarna i elektryczna.) w istniejącym budynku biurowym w celu

uruchomienia ośrodka wsparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi

na placówki ponadlokalne - 200.000 zł, z tego:

- 200.000zł dla powiatu braniewskiego na Środowiskowy Dom Samopomocy

we Fromborku - kwota - na inwestycje w nowym ŚDS, tj. remont placówki

i przystosowanie jej do prowadzenia zajęć.

- 100.000zł dla powiatu szczycieńskiego na Środowiskowy Dom Samopomocy

w Sąpłatach - kwota - na zakup samochodu do dowozu uczestników na zajęcia.

Poza wspieraniem w formie usług, w tym usług świadczonych w środowiskowych

domach samopomocy, istnieje możliwości realizacji różnych przedsięwzięć o charakterze

pomocowym na rzecz osób z zaburzeniami psychicznymi i ich rodzin w ramach programu

„Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi‖ Program ten

ma charakter otwarty, co oznacza możliwość przystąpienia do jego realizacji wszystkich

podmiotów i instytucji działających w obszarze pomocy społecznej i integracji społecznej.

Podstawowymi podmiotami odpowiedzialnymi za organizację i funkcjonowanie

różnych ofert oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi w ramach są:

Jednostki samorządu terytorialnego, które realizują zadania wynikające z ustawy

z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej a także ustawy z dnia 19 sierpnia 1994r.

o ochronie zdrowia psychicznego, organizując na obszarze swojego działania oparcie

społeczne dla osób, które z powodu choroby psychicznej lub upośledzenia umysłowego

mają poważne trudności w życiu codziennym, zwłaszcza w kształtowaniu swoich

stosunków z otoczeniem, w zakresie edukacji, zatrudnienia oraz w sprawach bytowych,

Niepubliczne podmioty pomocy społecznej, o których mowa w art. 25

ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej, które mogą uczestniczyć

w otwartych konkursach ofert o dofinansowanie programów i projektów, wynikających

z lokalnych strategii rozwiązywania problemów społecznych osób z zaburzeniami

psychicznymi i programów pomocy społecznej tej grupie osób.


72

Oparcie społeczne, o którym mowa w Programie polega na:

- podtrzymywaniu i rozwijaniu umiejętności osób z zaburzeniami psychicznymi, które są

niezbędne do samodzielnego, aktywnego życia, oraz pełnienia ról społecznych,

- organizowaniu w środowisku społecznym pomocy ze strony rodziny, sąsiadów oraz

innych osób, a także grup obywateli, organizacji społecznych i instytucji,

- udzielaniu pomocy na zasadach określonych w ustawie o pomocy społecznej,

- a także, na innych działaniach mających na celu zapewnienie godnych warunków życia

osobom przewlekle psychicznie chorym i upośledzonym umysłowo, a także ich

integrację społeczną.

Corocznie, podmioty publiczne i niepubliczne, realizujące zadania w obszarze

pomocy i integracji społecznej na terenie województwa warmińsko-mazurskiego,

przystępują do konkursu i pozyskują dofinansowanie ze środków Ministra Pracy i Polityki

Społecznej na realizację zadań z zakresu oparcia dla osób z zaburzeniami psychicznymi.

W 2009 roku do konkursu zgłoszono 14 wniosków, z czego 7 stanowiły oferty

zgłoszone przez podmioty niepubliczne. Dotacje na realizację zadania przyznano

10 podmiotom.

Poniżej przedstawiono wyniki konkursu w 2009 r., tj. wysokość dotacji na wsparcie

realizacji w 2009 r. projektów z zakresu organizacji i funkcjonowania w ramach pomocy

społecznej sieci oparcia społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi

Lp Nazwa projektu Nazwa podmiotu wnoszącego Kwota dotacji

1 "Sami o sobie" Miasto Olsztyn 80 000 zł

2 Nasze mieszkanie treningowe: trudny start - lepsza przyszłość

Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym Koło w Elblągu 32 000 zł

3 "Tęczowa Farma" - Etap III. Aktywizacja zawodowa osób z zaburzeniami psychicznymi

Zgromadzenie Sióstr Benedyktynek Misjonarek w Ełku

30 000 zł

4 Odnaleźć siebie MOPS w Działdowie 27 000 zł

5

Utworzenie Klubu Samopomocy Osób z Zaburzeniami Psychicznymi i ich Rodzin

Stowarzyszenie na Rzecz Osób Niepełnosprawnych Powiatu Iławskiego "Promyk"

25 000 zł

6 Aktywizacja społeczno-zawodowa osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.

Działdowskie Centrum "CARITAS" im. Abp. A. J. Nowowiejskiego

20 000 zł

7 Ja i teatr Gmina Miejska Bartoszyce 20 000 zł

8 "Wracam do swoich pasji" Miasto Elbląg 16 000 zł

9 Wiem, co to niepełnosprawność Powiat Lidzbarski 10 000 zł

10 Odsłońmy kurtynę Powiat Węgorzewski 10 000 zł


73

3.4. Realizacja zadań określanych przez ministra właściwego

ds. zabezpieczenia społecznego w zakresie utrzymania i rozwoju systemu

informatycznego

W województwie warmińsko – mazurskim obowiązek przekazywania danych

z obszaru zabezpieczenia społecznego przy wykorzystaniu systemów informatycznych

dotyczy 19 powiatowych centrów pomocy rodzinie oraz 116 ośrodków pomocy społecznej,

w tym 2 miejskich ośrodków realizujących zadania miasta i powiatu (PMOPS w Olsztynie,

PMOPS w Elblągu).

Generowanie i przesyłanie zbiorów centralnych i sprawozdań resortowych

w postaci elektronicznej odbywa się przy wykorzystaniu homologowanego

oprogramowania użytkowego, wspierającego funkcjonowanie jednostek organizacyjnych

pomocy społecznej (JOPS).

Minister właściwy ds. zabezpieczenia społecznego udostępnia nieodpłatnie

oprogramowanie, które jest zgodne z wymaganiami homologacyjnymi dla systemów

informatycznych wspierających obsługę zadań realizowanych przez jednostki z obszaru

pomoc społeczna.

W 2009 roku świadectwa zgodności posiadały aplikacje firm: Sygnity S.A.

z Krakowa (poziomy organizacyjne - O-OPS, P-PCPR, M-MOPR, R-ROPS, W-WPS, ZS-

MPiPS), MiCOMP Systemy Komputerowe z Katowic (poziomy organizacyjne - O-OPS, P-

PCPR), Firma TOP-TEAM TT Sp. z o.o. z Warszawy (poziomy organizacyjne -

O-OPS, P-PCPR), ZETO z Koszalina (poziomy organizacyjne - O-OPS, P-PCPR), INFO-

R Urszula Kuc ze Skoczowa (poziom organizacyjny - O-OPS).

W 2009 roku w województwie warmińsko-mazurskim jednostki organizacyjne

pomocy społecznej przekazywały dane wygenerowane z aplikacji dostarczanych przez

4 dostawców:

- Sygnity S.A. – aplikacja udostępniona 103 JOPS,

- ZETO Koszalin – aplikacja udostępniona 29 JOPS,

- Top-Team TT Sp. z o.o. – aplikacja udostępniona 2 JOPS,

- INFO-R Kuc Urszula – aplikacja udostępniona 1 JOPS.

Systemy informatyczne do obsługi zadań pomocy społecznej, działające w ramach

Krajowego Systemu Monitoringu Pomocy Społecznej, funkcjonują prawidłowo

we wszystkich jednostkach organizacyjnych pomocy społecznej.

Warunkiem nieodpłatnego przekazania przez ministra właściwego

ds. zabezpieczenia społecznego aplikacji i pokrycia kosztów ich serwisu jest przekazywanie

sprawozdań oraz uzyskiwanie odpowiedniej zgodności procentowej zbiorów centralnych.

Zbiór centralny zawiera informacje statystyczne o zrealizowanych świadczeniach

i świadczeniobiorcach pomocy społecznej. Procent zgodności danych wyliczany jest

na podstawie stosunku zrealizowanych świadczeń ujętych w sprawozdaniu z wykonania


74

planu wydatków budżetowych jednostek samorządu terytorialnego (RB-28S) do danych

zarządzanych przez system informatyczny.

W I kwartale 2009 r. obowiązywał, ustalony przez Ministerstwo Pracy i Polityki

Społecznej, procent zgodności na poziomie 50-110%. Od II kwartału 2009 r. zmianie uległ

procent zgodności przekazywanych zbiorów centralnych z poziomu 50-110%

na poziom 70-110%.

Średnia zgodność procentowa zbiorów centralnych w województwie warmińsko-

mazurskim w kwartałach od I do IV 2009 roku utrzymała się na poziomie 95%, przy czym

25 jednostek uzyskało próg zgodności w przedziale 70-90%, wyznaczany z danych

zawartych we wszystkich scalonych ZBC w danym roku.

W celu poprawy jakości danych generowanych i przekazywanych w postaci zbiorów

centralnych wprowadzane są aktualizacje oprogramowania dziedzinowego

w JOPS oraz implementowane walidacje sprawdzające zawartość zbioru

i uniemożliwiające wczytywanie do Krajowego Systemu Monitoringu Pomocy Społecznej

danych niekompletnych. Walidacje „miękkie‖ ograniczają się do wykazania

nieprawidłowych wartości słownikowych w zbiorze, walidacje „twarde‖ informują

o błędach i uniemożliwiają wczytanie zbioru do bazy. Zarówno sprawozdania resortowe,

jak i zbiory centralne przesyłane są za pomocą udostępnianej nieodpłatnie Statystycznej

Aplikacji Centralnej (SAC), przeznaczonej do gromadzenia, prezentacji, scalania,

weryfikacji, porównywania i akceptacji elektronicznych danych.

Status Liczba zbiorów centralnych

Ogółem Kwartał 1 Kwartał 2 Kwartał 3 Kwartał 4

Ogółem 135 135 135 135 540

Brak zbioru 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%)

Wczytane z tego: 135 (100%) 135 (100%) 135 (100%) 135 (100%) 540 (100%)

Niepoprawne 0 (0%) 6 (4,44%) 0 (0%) 0 (0%) 6 (1,11%)

Niezweryfikowane 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%) 0 (0%)

Poprawny 135 (100%) 129 (95,56%) 135 (100%) 135 (100%) 534 (98,89%)

W 2009 r. 100% jednostek wczytało zbiory centralne, z tego 6 zbiorów

w II kwartale 2009 r. zostało zweryfikowanych jako niepoprawne (walidacja „miękka‖).

W związku z rozszerzeniem aplikacji SAC o funkcjonalności pozwalające

na zwiększenie obszaru danych przekazywanych przez podmioty podległe, w 2010

w systemie zostały zarejestrowane nowe jednostki, dotychczas nie objęte mechanizmem

wypełniania i przekazywania sprawozdań merytorycznych w formie elektronicznej,

tj. 41 domów pomocy społecznej (DPS) i 3 centra integracji społecznej (CIS). Wbudowanie

nowych mechanizmów pozwoliło użytkownikom z ww. jednostek terminowo przekazać

sprawozdania za rok 2009 bezpośrednio do bazy centralnej SAC,

z użyciem przeglądarki internetowej.


75

Wykaz formularzy sprawozdań za 2009 r. przekazywanych poprzez SAC:

- MPiPS-03-R, wersja 1.2c,

- DPS-R, wersja 1.2c,

- SKL-ZDROW, wersja 1.2c,

- SKL-EMRENT, wersja 1.2a,

- PRZEMOC, wersja 1.2b,

- CIS, wersja 1.2a,

- Dożywianie, wersja 1.2c.

Liczba jednostek zarejestrowanych w Statystycznej Aplikacji Centralnej

w województwie warmińsko-mazurskim – 181, z tego: 116 ośrodków pomocy społecznej,

19 powiatowych centrów pomocy rodzinie, 41 domów pomocy społecznej,

2 środowiskowe domy samopomocy, 3 centra integracji społecznej.

Statystyczna Aplikacja Centralna została również rozbudowana o funkcjonalności,

które w miarę potrzeb pozwalają na generowanie sprawozdań jednorazowych

na poziomie ministerstwa i województwa oraz umożliwiają ich uzupełnianie w wersji

elektronicznej przez jednostki podległe, sprawdzanie poprawności wprowadzonych reguł,

scalanie i bezpośredni dostęp, z pominięciem wersji papierowej.

IV. FINANSOWANIE DZIAŁAŃ „TRZECIEGO SEKTORA” REALIZUJĄCEGO NA TERENIE WOJEWÓDZTWA WARMIŃSKO-MAZURSKIEGO ZADANIA NA RZECZ INTEGRACJI SPOŁECZNEJ I PRZECIWDZIAŁANIA WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU

W społeczeństwach demokratycznych ‖‗trzeci sektor‖, zwany również organizacjami

pozarządowymi stanowi istotny element i odgrywa coraz większą rolę

w funkcjonowaniu społeczeństwa obywatelskiego. Organy administracji rządowej

i samorządowej mogą zlecać realizację zadań z zakresu pomocy społecznej, udzielać dotacji

na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zleconego zadania: - organizacjom pozarządowym prowadzącym działalność w zakresie pomocy społecznej,

- osobom prawnym i jednostkom organizacyjnym działającym na podstawie przepisów

o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej, stosunku

Państwa do innych kościołów i związków wyznaniowych oraz o gwarancji wolności

sumienia i wyznania, jeżeli ich cele statutowe obejmują prowadzenie działalności

w zakresie pomocy społecznej.

Ze środków budżetowych wspierane są projekty organizacji pozarządowych

ukierunkowane na realizację zadań pomocowych na rzecz dla osób wymagających

szczególnego wsparcia bezdomnych, ubogich, starych, bezrobotnych, dzieci z rodzin

ubogich, patologicznych, niewydolnych wychowawczo, ofiar przemocy, osób


76

niepełnosprawnych. W 2009 roku dotacje udzielane były na projekty podmiotów

uprawnionych, złożonych zgodnie z wymogami rozporządzenia Ministra Polityki

Społecznej z dnia 8 marca 2005r. w sprawie określenia wzoru oferty podmiotu

uprawnionego (Dz. U. Nr 44, poz.427). Kwoty dotacji dla poszczególnych podmiotów, jak

i zakres realizowanych zadań ustalane były po przeprowadzeniu konkursu ofert.

W roku 2009 Wojewoda Warmińsko-Mazurski, poza dofinansowaniem konkursu

dotyczącego pomocy osobom bezdomnym, który jest realizowany jako program rządowy,

ogłosił 2 konkursy dla podmiotów uprawnionych, ubiegających się o dotację na realizację

zadań z zakresu pomocy społecznej, na które przeznaczył kwotę w wysokości 1.137.936zł,

w tym:

1) 791.034zł na realizację zadania „Przeciwdziałanie społecznemu wykluczeniu osób

i rodzin z grup szczególnego ryzyka‖, w zakresie pomocy osobom bezdomnym,

z uwzględnieniem tworzenia stacjonarnych miejsc zabezpieczenia podstawowych

potrzeb oraz aktywizacji i usamodzielniania osób bezdomnych, w tym poradnictwa,

terapii, mieszkań chronionych dla osób wychodzących z bezdomności. W ramach tych

środków dofinansowane zostały 33 organizacje pozarządowe, realizujące łącznie

48 projektów na terenie całego województwa warmińsko - mazurskiego.

2) 346.902,00zł dla 20 organizacji realizujących łącznie 26 projektów, w ramach zadania

„Systemowa i planowa praca z rodziną lub opiekunami dziecka‖, którego zakres

obejmował m.in.:

a) budowanie odpowiedzialności rodzicielskiej,

b) budowanie właściwych relacji i więzi emocjonalnych budowanie właściwych relacji

i więzi emocjonalnych między członkami rodziny,

c) zapewnienie prawidłowego sprawowania pieczy nad dzieckiem, rozumianej jako stała

opieka i troska o zapewnienie właściwego wychowania w sferze fizycznej i duchowej,

d) kształtowanie umiejętności wychowawczych i właściwych postaw rodzicielskich,

e) zapobieganie i eliminowanie przemocy domowej,

f) prowadzenia zajęć specjalistycznych w ramach odrębnych programów

socjoterapeutycznych, kompensacyjnych, logopedycznych,

g) świadczenie indywidualnej i grupowej pomocy dzieciom znajdującym

się w sytuacjach kryzysowych szkolnych, rodzinnych, rówieśniczych i osobistych

w oparciu o odrębne programy,

h) profilaktykę uzależnień oraz pomocy międzyrówieśniczej.


77

V. REALIZACJA PROGRAMÓW RZĄDOWYCH

W ramach realizacji polityki społecznej rząd przyjął m.in. niżej wymienione

programy, które mają bezpośredni związek z realizacją zadań w obszarze pomocy

społecznej:

- Powrót osób bezdomnych do społeczności,

- Program wieloletni „Pomoc państwa w zakresie dożywiania‖,

- Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,

- Opieka nad dzieckiem i rodziną,

- Program „Oparcie społeczne dla osób z zaburzeniami psychicznymi‖.

Udział podmiotów publicznych i niepublicznych województwa warmińsko -

mazurskiego w realizacji programów z zakresu opieki nad dzieckiem i rodziną oraz oparcia

społecznego dla osób z zaburzeniami psychicznymi przedstawiono w punktach,

odpowiednio 3.1.3 str. 43 oraz 3.3 str. 67-68.

5.1. Realizacja programu „Powrót osób bezdomnych do społeczności”

Realizowany od 2006 r. program Ministra Pracy i Polityki Społecznej pod nazwą

Powrót osób bezdomnych do społeczności wspierał działania podmiotów uprawnionych

na podstawie art. 25 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej w pokonywaniu

bieżących trudności życiowych osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością.

Przebieg programu oparty był o dwa podstawowe Tory Realizacyjne, a mianowicie:

Tor Nr 1 - Regionalny, wykonywany przez służby organizacyjne Wojewodów,

z uwzględnieniem przede wszystkim działań o charakterze osłonowym,

Tor Nr 2 - Centralny, wykonywany w formule konkursu Ministra Pracy i Polityki

Społecznej na najefektywniejsze projekty świadczenia pomocy osobom bezdomnym

ze szczególnym uwzględnieniem działań wspierająco - aktywizacyjnych.

Uwzględniając pryncypialne założenia koncepcji programu, na 2009 r. przyjęto

następującą strukturę celów, które były przestrzegane przy wyborze ofert konkursowych:

dla Toru 1 - Regionalnego preferowane były przedsięwzięcia w charakterystyce działań

wpisanych w moduł tzw. osłonowy oraz moduł tzw. wspierający. Decyzja

o procentowym podziale środków dotacji na poszczególne moduły została

pozostawiona w gestii Wojewodów, którzy najlepiej znają specyfikację lokalnych

potrzeb,

dla Toru 2 - Centralnego preferowane były przedsięwzięcia mające na celu wspieranie:

a) działań o charakterze aktywizacyjnym w środowisku osób bezdomnych

i zagrożonych bezdomnością.

b) działań poprawiających standard i jakość usług świadczonych przez placówki

pomocy osobom.


78

Zgodnie z zapisami Umowy Nr B/14/W/2009, z dnia 8 lipca 2009 roku,

zawartej pomiędzy Ministrem Pracy i Polityki Społecznej a Wojewodą Warmińsko-

Mazurskim, na realizację w 2009 roku rządowego programu „Powrót osób bezdomnych

do społeczności‖, przyznana została kwota 114.000 zł. W ramach tych środków,

wsparcie udzielone zostało na realizację pięciu projektów, złożonych

w konkursie dla organizacji pozarządowych ogłoszonym przez Wojewodę.

Ponadto, Wojewoda Warmińsko-Mazurski, na dofinansowanie programu

„Powrót osób bezdomnych do społeczności‖ przeznaczył (w ramach własnego

budżetu) kwotę 308.966 zł. Środki te przyznano na realizację 9 projektów.

W ramach środków przekazanych z Ministerstwa oraz dofinansowania programu

z budżetu Wojewody, wsparciem objęto zadania dotyczące opłat stałych, związanych

z bieżącymi kosztami funkcjonowania jednostek świadczących pomoc osobom

bezdomnym, takimi jak: przeprowadzenie drobnych remontów, zakup odzieży i obuwia,

zakup drobnego sprzętu i wyposażenia, koszty zakupu oleju opałowego, środków

czystości, leków, środków opatrunkowych oraz fartuchów jednorazowych

W wyniku analizy sprawozdań z realizacji Programu przez samorządy gminne,

stwierdzono, że w 2009 roku samorządy celem przeciwdziałania zjawisku bezdomności

oraz jego skutkom podejmowały szereg działań o charakterze profilaktycznym,

mających na celu zbudowanie zintegrowanego systemu współpracy służb publicznych

oraz zaangażowania mediów lokalnych w zakresie uwrażliwienia społeczności lokalnej

na trudną sytuację życiową osób bezdomnych i zagrożonych bezdomnością.

W trakcie 2009 roku na terenie województwa warmińsko-mazurskiego pomoc

uzyskało 1.497 osób bezdomnych, w tym 156 kobiet, 1.308 mężczyzn i 33 dzieci, które

niestety razem z rodzicem/rodzicami doświadczają bezdomności.

Przyczyny, które powodują pojawianie się zjawiska bezdomności przenikają się

wzajemnie, dlatego też, poniżej przedstawiono dane ilościowe przyjmując jedną

z przyczyn, mającą decydujący wpływ na zjawisko bezdomności.

Liczba osób bezdomnych z uwzględnieniem przyczyn bezdomności kształtuje się

następująco:

alkoholizm - 927 osób,

inne przyczyny (m.in. konflikty rodzinne, wybór własny, wymeldowanie

administracyjne, sprzedaż mieszkania, niezaradność życiowa, narkomania, pożar

mieszkania, przemoc, bezrobocie) - 516 osób,

eksmisja - 489 osób,

choroby - 261 osób,


79

Ogólna kwota środków przeznaczonych w roku 2009 na wsparcie osób bezdomnych

wyniosła 4.150.344,58 zł, w tym 2.493.069,32 zł przekazane w formie zasiłków stałych,

zasiłków okresowych oraz zasiłków celowych przeznaczonych dla 1.073 osób

bezdomnych.

Poza świadczeniami pieniężnymi opłacano składki na ubezpieczenie zdrowotne,

a także udzielano pomocy w formie następujących usług:

a) usługi sanitarno-higieniczne (w tym: usługi kąpielowe, odwszawianie, usługi

pralnicze oraz zapewnienie środków czystości i higieny osobistej),

b) usługi opiekuńcze i bytowe (w tym: zapewnienie posiłków, kierowanie

do schronisk i noclegowni, zaopatrzenie w odzież, obuwie, pościel i koce),

c) usługi doradcze (w tym: pomoc psychologiczna, poradnictwo prawne, doradztwo

socjalne i zawodowe),

d) usługi medyczne (w tym: konsultacje medyczne, kierowanie osób bezdomnych

do zakładów opiekuńczo-leczniczych, umożliwienie i pomoc w leczeniu uzależnień

oraz zabezpieczenie osób bezdomnych w środki opatrunkowe i leki),

e) inne usługi świadczone osobom bezdomnym (w tym: pomoc w wyrobieniu zdjęć,

legitymacji oraz dowodu osobistego, czasowe uruchamianie doraźnych miejsc

noclegowych dla osób bezdomnych, a także odwożenie osób bezdomnych

do placówek świadczących pomoc osobom bezdomnym przez straż miejską

i pracownika OPS

Ponadto na terenie województwa warmińsko-mazurskiego prowadzone były

działania w ramach reintegracji społeczno-zawodowej poprzez udział w zajęciach KIS,

pracach społecznie użytecznych, w projektach systemowych, w tym z wykorzystaniem

kontraktów socjalnych oraz indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności.

W 2009 roku realizacją indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności,

stosownie do postanowień art. 49 ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej

(Dz. U. Nr 64, poz. 593, z późniejszymi zmianami), objętych zostało 39 osób, wśród

których usamodzielniło się 11, a przerwało program 12 osób.

Główne problemy w rekrutacji i realizacji indywidualnych programów wychodzenia

z bezdomności oraz bieżącej pracy z osobami bezdomnymi, to:

- zły stan zdrowia spowodowany długotrwałym alkoholizmem przy jednoczesnym

braku motywacji do podjęcia leczenia i terapii,

- trudna sytuacja na rynku pracy,

- małe szanse na otrzymanie mieszkania,

- brak kwalifikacji zawodowych,

- niezaradność życiowa,

- bierność oraz brak zainteresowania zatrudnieniem,

- agresja, niecierpliwość,

- aspołeczne postawy


80

- małe szanse na uzyskanie zatrudnienia z powodu wielokrotnych pobytów

w zakładach karnych,

- duże zaległości alimentacyjne powodujące brak zainteresowania podjęciem

oficjalnego zatrudnienia,

- długotrwały pobyt w domu dla bezdomnych lub pogotowiu socjalnym i negatywny

wpływ innych bezdomnych, który wywołuje postawy przystosowania

się i akceptacji stanu bezdomności oraz niechęć do zmiany stylu życia,

- postawy roszczeniowe.

W 2009 roku służby socjalne realizowały także działania profilaktyczne w ramach

wsparcia osób zagrożonych bezdomnością

- indywidualne rozmowy i systematyczny kontakt, motywujące podopiecznych

do systematycznego regulowania czynszu, pomoc w uzyskaniu dodatku

mieszkaniowego, zawieranie indywidualnych kontraktów,

- interwencje w środowiskach zagrożonych bezdomnością z powodu uzależnienia,

w tym opracowywanie i wdrażanie indywidualnych planów pomocy w obszarze

uzależnień,

- pomoc w formie udzielenia schronienia oraz pomoc w formułowaniu wniosków

o przydział lokalu socjalnego,

- pomoc postpenitencjarna,

- praca socjalna oraz poradnictwo specjalistyczne mające na celu poprawę relacji

rodzinnych osób zagrożonych bezdomnością,

Na terenie województwa warmińsko-mazurskiego w 2009 roku funkcjonowało

25 noclegowni oraz innych miejsc świadczących usługi na rzecz osób bezdomnych,

w których znajduje się 739 miejsc noclegowych.

Całoroczne noclegownie stanowią poniżej wymienione placówki:

Dom Odzyskanych dla Życia Markot w Marwałdzie – na 170 miejsc, prowadzony

przez Monar,

Schronisko dla Bezdomnych im. Sabiny Kusznierow w Olsztynie, finansowane

i prowadzone przez MOPS w Olsztynie, przeznaczone dla 106 osób,

Dom dla Bezdomnych im. Św. Brata Alberta w Elblągu, finansowany przez Miasto

Elbląg, prowadzony przez siostry zakonne, dysponujący 72 miejscami (w okresie

zimowym -100),

Stowarzyszenie „ MONAR‖ MARKOT prowadzone przez Stowarzyszenie Pomocy

Ludziom „Rucewo‖ im. Zenona Noconia – ok. 50 miejsc,

Schronisko dla osób bezdomnych prowadzone przez PKPS Ostróda – 30 miejsc,

Dom Noclegowy w Bartoszycach prowadzony przez Zarząd Rejonowy PKPS –

30 miejsc.


Lp Nazwa placówki kategoria placówki:

gmina ulica kontakt telefon

podmiot prowadzący

Liczba posiłków dziennie

(jadłodajnie)

Forma pomocy uwagi

1 2 3 5 7 9 10 11 12 13

1 Dom Dziennego

Pobytu w Braniewie J Braniewo

Królewiecka 24

55 644 55 33 Miejski Ośrodek

Pomocy Społecznej w Braniewie

70

pomoc żywnościowa w formie posiłków, usł.

opiekuńcze, pomoc rzeczowa (zbiórki odzieży, mat.

dydaktycznych, zabawek)

2 Miejski Ośrodek

Pomocy Społecznej w Braniewie

Ż Braniewo Rzemieślnicza

1 55 620 81 00

Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w

Braniewie -

wydawanie paczek żywnościowych

3 Miejski Ośrodek

Pomocy Społecznej w Działdowie

P, Ł Działdowo Jagiełły 30 23 697 21 78 Miejski Ośrodek

Pomocy Społecznej w Działdowie

- możliwość umycia się i

kąpieli, możliwość skorzystania z pralni

Czynne cały rok

4 Działdowskie

Centrum "Caritas" P, Ł Działdowo

Księżodworska 10

23 697 27 04 Działdowskie Centrum

"Caritas" 30

udzielenie doraźnego schronienia, udzielenie

okresowego schronienia do 3 dni, zapewnienie

całodziennego wyżywienia, możliwość umycia się i kąpieli

Czynne w okresie ochronnym

5 Dom Św. Ojca Pio

Caritas Diecezji Ełckiej

J,P,Ł Ełk Kościuszki 27 504 07 04 05 Caritas Diecezji

Ełckiej 162

możliwość skorzystania z łazienki, wyprania odzieży, możliwość otrzymania czystej

odzieży

6 Dom Św. Ojca Pio

Caritas Diecezji Ełckiej

J,P,Ł Ełk Kościuszki 17 504 07 04 05 Caritas Diecezji

Ełckiej 60

możliwość skorzystania z łazienki, wyprania odzieży,

możliwość otrzymania czystej odzieży


82



podmiot prowadzący


(jadłodajnie)

Forma pomocy uwagi

1 2 3 5 7 9 10 11 12 13

7

Dom dla Osób Bezdomnych i

Najuboższych w Ełku "Monar -

Markot"

J,P,Ł Ełk Kościuszki 19 87 562 55 78, 501 640 837

Stowarzyszenie Monar - Markot w Warszawie

150

możliwośc skorzystania z łazienki, wyprania odzieży,

możliwość otrzymania czystej odzieży

8 Stołówka w Giżycku J Giżycko Staszica - Caritas Diecezji

Ełckiej 50 gorący posiłek

9 Dzienny Dom

Pomocy Społecznej w Iławie

J, P, Ł Iława Grunwaldzka

6A 89 649 97 21


Iławie - gorący posiłek, kąpiel, pranie

pomoc doraźna, zgodnie ze zgłaszaniem się osób

bezdomnych

10 Magazyn Odzieży Używanej w Iławie

O Iława Obr.

Westerplatte 5 89 648 49 71

Polski Komitet Pomocy Spoecznej w

Olsztynie Zarząd Rejonowy w Iławie

- zaopatrzenie w odzież i

obuwie

11 Polski Czerwony

Krzyż Zarząd Rejonowy w Iławie

O Iława Obr.


Polski Czerwony Krzyż Zarząd

Rejonowy w Iławie -

zaopatrzenie w odzież i obuwie

12 Stacja Socjalna

Jahannitów i Miasta Iławy

M Iława Obr.



Iławie -

zaopatrzenie w środki opatrunkowe, higieniczne,

opieka pielęgniarska

13 Miejski Ośrodek

Pomocy Społecznej w Kętrzynie

Ż, O, J Kętrzyn Górna 8 89 751 29 01 Miejski Ośrodek

Pomocy Społecznej w Kętrzynie

30 gorący posiłek - 2 dania

w miarę możliwości i potrzeb wydajemy

również dodatkowo suchy prowiant

14 Dom Dziennego

Pobytu w Lidzbarku Warmińskim

J Lidzbark

Warmiński Lipowa 21 A 89 767 80 42


Lidzbarku Warmińskim

60

osoby bezdomne mogą skorzystać z pomocy w

formie posiłku w ciągu dnia, pobytu dziennego


83

15 Miejski Ośrodek

Pomocy Społecznej w Mrągowie

O,Ł Mrągowo Wyspiańskiego

1 89 741 34 42


Mrągowie 150

osoby bezdomne mogą korzystać z łaźni, magazynu

odzieży używanej oraz skorzystać z ciepłego posiłku

16 Gminny Ośrodek

Pomocy Społecznej w Pieckach

Ż,O Piecki Pl. 1-Maja 6 89 742 22 76 Gminny Ośrodek

Pomocy Społecznej w Pieckach

- wydawanie odzieży, paczek żywnościowych i w razie

potrzeby lekarstw

17 Ośrodek Zdrowia w

Sorkwitach M Sorkwity Szkolna 3 89 742 81 76

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w

Sorkwitach - punkt pomocy medycznej

18 Ośrodek Zdrowia w

Warpunach M Sorkwity Jeziorna 1 89 742 94 22

Niepubliczny Zakład Opieki Zdrowotnej w

Warpunach - punkt pomocy medycznej

19

Dzienny Dom Pomocy Społecznej

działający przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej

w Nidzicy

J, Ł, P Nidzica Kolejowa 5 89 625 29 14 Miejski Ośrodek

Pomocy Społecznej w Nidzicy

8 gorący posiłek - obiad

20 Polski Czerwony

Krzyż Zarząd Rejonowy w Nidzicy

O Nidzica Kolejowa 5 - Polski Czerwony

Krzyż Zarząd Rejonowy w Nidzicy

- punkt wydawania odzieży

21 Stowarzyszenie

"Otwarte Drzwi" w Olecku

J Olecko Al..

Zwycięstwa 3 A

87 523 99 65 Stowarzyszenie

"Otwarte Drzwi" w Olecku

20 gorący posiłek

22 Gminny Ośrodek

Pomocy Społecznej w Jonkowie

Z,O Jonkowo Klonowa 2 89 512 92 10 Gminny Ośrodek

Pomocy Społecznej w Jonkowie

wydawanie paczek

żywnościowych, wydawanie odzieży


84



podmiot prowadzący


(jadłodajnie)

Forma pomocy uwagi

1 2 3 5 7 9 10 11 12 13

23 Polski Komitet

Pomocy Społecznej w Ostródzie

J, Ż, O, M, P, Ł

Ostróda Sienkiewicza

15 89 642 73 96

Polski Komitet Pomocy Społecznej w

Ostródzie 520

wydawanie posiłków (zupy, pieczywa)

24

Przytulisko prowadzone przez

Chrześcijańskie Stowarzyszenie Dobroczynne w

Morągu

Ż, O, Ł Morąg Przemysłowa

7 89 757 69 73, 508 29 38 20

Chrześcijańskie Stowarzyszenie Dobroczynne w

Morągu

5 - 10 Gorący posiłek w formie

zupy, ciepłej herbaty

Jest możliwość otrzymania "suchego prowiantu", pieczywa,

owoców, warzyw, jogurtów

25 Polski Czerwony

Krzyż Zarząd Rejonowy w Morągu

Ż, O, Ł Morąg Dworcowa 9 89 757 45 58 Polski Czerwony

Krzyż Zarząd Rejonowy w Morągu

- wydawanie odzieży,

możliwość kąpieli dla bezdomnych

26

Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy

Społecznej w Białej Piskiej

Ż Biała Piska

Konopnickiej 4

87 423 97 24


Społecznej w Białej Piskiej

- wydawanie paczek

żywnościowych

27 Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy

Społecznej w Piszu O Pisz Wąglicka 1 87 423 36 54


Społecznej w Piszu -

wydawanie odzieży i talonów na zakup żywności

28 Gminny Ośrodek

Pomocy Społecznej w Dźwierzutach

Ż, O Dźwierzut

y Niepodległośc

i 6 89 621 04 03

Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w

Dźwierzutach -

wydawanie odzieży, paczek żywnościowych, wsparcie

finansowe, możliwość skorzystania z porady socjoterapeuty i radcy

prawnego


85

29

Archidiecezjalne Centrum,

Charytatywne im. Jana Pawła II Caritas

Archidiecezji Warmińskiej

J,Ż,O,M,Ł

Olsztyn Grunwaldzka

45 89 523 64 02

Caritas Archidiecezji Warmińskiej

300 opieka medyczna, odzież,

obuwie, poradnictwo prawne, posiłki, łaźnia

Paczki żywnościowe wydawane są w okresie

przedświątecznym (Boże Narodzenie, Wielkanoc)

30

Jadłodalnia Polskiego Komitetu Pomocy

Społecznej w Olsztynie

J,Ż,O Olsztyn Dąbrowszczak

ów 34/3 89 527 43 87

Polski Komitet Pomocy Społecznej

Zarząd Wojewódzki w Olsztynie

50-70 posiłki, odzież, paczki

żywnościowe

Posiłki wydawane są w okresie jesienno -

zimowym a paczki żywnościowe w okresie


31

Polski Czerwony Krzyż Warmińsko -

Mazurski Zarząd Okręgowy w

Olsztynie

Ż,O Olsztyn Partyzantów

82 89 527 51 19

Polski Czerwony Krzyż Warmińsko -

Mazurski Zarząd Okręgowy w Olsztynie

- odzież i obuwie, pościel,

paczki żywnościowe

Paczki żywnościowe wydawane są w okresie


32 Jadłodajnia w Elblągu J Elbląg Zamkowa 17 55 232 66 09 Caritas Diececji

Elbląskiej 150

wydawanie posiłków, wydawanie art. spożywczych,

wydawanie odzieży

Placówka funkcjonuje od 01.11.2008 r. do

31.03.2009 r.

33 Polski Czerwony

Krzyż Zarząd Rejonowy w Elblągu

Ż, O Elbląg Pl. Słowiański

13-14 55 232 52 58

Polski Czerwony Krzyż Zarząd

Rejonowy w Elblągu -

Wydawanie odzieży, obuwia, pościeli, koców, wydawanie trwałych art. spożywczych

Czynne cały rok

Objaśnienia skrótów użytych w tabeli:

Kolumna 3: J - jadłodajnie Ż - punkt wydawania paczek żywnościowych O - punkt wydawania odzieży M - punkt pomocy medycznej P - pralnia Ł - łaźnia


W regionie funkcjonowały ponadto mniejsze placówki na 15-20 osób, a także małe

na 2-3 miejsca noclegowe, przeznaczone na pomoc doraźną, które uruchamiane były tylko

na okres zimy.

W ramach przeciwdziałania skutkom zimy, w Wojewódzkim Centrum Zarządzania

Kryzysowego od dnia 1 listopada 2009r. funkcjonowała bezpłatna, całodobowa infolinia

dla osób bezdomnych. Pod numerem telefonu 0 800 165 320 osoby zainteresowane mogły

uzyskać informacje na temat miejsc noclegowych, jadłodajni oraz punktów udzielania

pomocy rzeczowej, finansowej, prawnej i medycznej na terenie całego województwa

warmińsko-mazurskiego.

5.2. Realizacja Programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania”

Podstawą do realizacji programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie

dożywiania‖ w 2006 roku były:

Ustawa z dnia 29 grudnia 2005 roku (Dz. U. Nr 267, poz.2259 ze zmianami)

o ustanowieniu programu wieloletniego „Pomoc państwa w zakresie dożywiania‖

Rozporządzenie Rady Ministrów dnia 7 lutego 2006 roku (Dz. U. z 2006 roku,

Nr 25 poz. 186 ze zmianami) w sprawie realizacji programu wieloletniego „Pomoc

państwa w zakresie dożywiania‖,

Ustawa z dnia 12 marca 2004 roku o pomocy społecznej (Dz. U. z 2009r. nr 175,

poz. 1362. z późn. zm.).

Główne cele Programu to:

- poprawa stanu zdrowia dzieci młodzieży poprzez ograniczenie zjawiska

niedożywienia,

- upowszechnienie zdrowego stylu żywienia,

- poprawa poziomu życia osób i rodzin o niskich dochodach

- rozwój bazy żywieniowej.

W roku 2009 łączny koszt realizacji programu „Pomoc państwa w zakresie

dożywiania‖ wyniósł 51.910.965 zł, z tego 39.919.809 zł pochodziło z dotacji celowej,

natomiast 11.991.156 zł gminy przeznaczyły w ramach środków własnych (co stanowiło

23,09% kosztu całkowitego realizacji programu, przy minimalnym wkładzie własnym

w wysokości 20%).

Programem objętych w 2009 roku było 141.450 osób, w tym:.

- w formie posiłku objęto 56.571 osób (w tym 2.557 osobom dowieziono posiłek),

- w formie zasiłku celowego 100.738 osób,

- w formie świadczenia rzeczowego7.197 osób.


87

W liczbie ogółem objętych programem 141.450 osób wykazano 2.251 dzieci,

których dożywiano bez wywiadu, tj. bez wydania decyzji administracyjnej przez ośrodki

pomocy społecznej. Wśród pozostałej liczby osób 139.199, dzieci do 7 roku życia

stanowiły 20.244 osób (14,5%), uczniowie do czasu ukończenia szkoły ponadgimnazjalnej

stanowili 57.329 osób (41,18%) i natomiast pozostałe osoby otrzymujące pomoc

na podstawie art.7 ustawy o pomocy społecznej stanowiły 65.585 osób (47,11%).

W 2009 roku nie objęto programem 67 osób z powodu niechęci do korzystania

z tej formy pomocy.

Pomoc świadczona była w 940 punktach żywieniowych, z tego:

617 stanowiły stołówki,

323 inne punkty wydawania posiłków.

W roku 2009, w ramach Programu uruchomionych zostało 16 stołówek. Średni

koszt jednego posiłku w 2009 roku wyniósł 3,13 zł, natomiast średni koszt jednego zasiłku

celowego wyniósł - 131,01 zł.

Potrzeby w zakresie dotacji budżetu Wojewody gminy zgłosiły na poziomie

39.928.064 zł, z czego wykorzystano 39.919.808,43 zł.

Z uwagi na daleko idące konsekwencje, tak w sferze medycznej, psychologicznej jak

i społecznej, jakie pociąga za sobą niedożywienie, szczególnie w przypadku dzieci

i młodzieży od 2008 roku funkcjonuje porozumienie Wojewody Warmińsko-Mazurskiego

z Prezesem Banku Żywności w Olsztynie w sprawie systematycznych działań na rzecz

walki z niedożywieniem oraz zagrożeniem ubóstwem dzieci. W 2009 r. w ramach

porozumienia, opracowana została strategia rozwiązywania tego problemu

na podstawie wykonanej w 2008 r. diagnozy problemu niedożywienia dzieci

w województwie warmińsko-mazurskim. Odbyła się także konferencja „STOP

Niedożywieniu Dzieci‖. Udział w niej wzięli udział przedstawiciele uczelni, instytutów

naukowych, ośrodków pomocy społecznej, placówek szkolno-wychowawczych, organizacji

społecznych oraz lokalnych samorządów. Podczas konferencji zaprezentowano strategię

oraz przedstawiono sprawy związane z działaniami podejmowanymi w ramach Programu

„Pomoc państwa w zakresie dożywiania‖, tematyki szkoleń dla uczniów w formie

warsztatów kulinarnych, szkoleń dla kucharzy, intendentów i dyrektorów szkół,

organizowanych przez Bank Żywności.

Analiza sposobu realizacji programu „Pomoc państwa w zakresie dożywiania‖

w 2009 roku upoważnia do stwierdzenia, że nie wszystkie gminy zapewniają osiągnięcie

w pełni zakładanych celów, takich jak: poprawa stanu zdrowia dzieci i młodzieży poprzez

ograniczenie zjawiska niedożywienia, upowszechnienie zdrowego stylu żywienia, poprawa

poziomu życia osób i rodzin o niskich dochodach oraz rozwój bazy żywieniowej.

Nieliczne tylko gminy realizują program prawidłowo i przywiązują stosowną wagę do tak

poważnego problemu, jakim jest dożywianie dzieci i uczniów oraz innych osób

potrzebujących takiej formy pomocy.


88

Ponad 90 % ośrodków pomocy społecznej wskazuje, że strategia rozwiązywania

problemów społecznych obejmuje problematykę dożywiania, sprawozdania i potrzeby

w obszarze dożywiania przekazywane są radzie gminy/miasta, szkoły uczestniczą w

różnych programach i projektach dotyczących żywienia. Mimo to, gminy nie zapewniają

właściwego sposobu realizacji programu w zakresie organizacji, jakości i wartości

odżywczej posiłków, co potwierdzają poniższe wskaźniki:

malejący, ale nadal wysoki udział kanapek, bułek, itp. w ogólnym dożywianiu dzieci

i młodzieży w szkołach. W 2006 roku było to 16,26%, w roku 2009 - 10,28%.

blisko 50% gmin nie zabezpiecza korzystania z ciepłych posiłków przez dzieci

w okresie przerw w nauce (ferie i wakacje ),

30 % ośrodków pomocy społecznej sygnalizuje, że dyrektorzy szkół nie korzystają

z możliwości przyznania posiłków uczniom bez procedury przeprowadzenia wywiadu.

Oznacza to, że nie w pełni korzysta się z możliwości poszerzenia kręgu beneficjentów

poza grupę stałych odbiorców pomocy społecznej, co m.in. było powodem

wprowadzenia w 2008 roku stosownych zmian do Programu,

nadal utrzymuje się przewaga zasiłków na zakup żywności nad przyznaniem posiłków,

a nie jest to oczekiwana forma dożywiania, gwarantujące zapewnienie

pełnowartościowego dożywiania, co jest jednym z głównych celów Programu,

nadal utrzymuje się słaba infrastruktura znacznie ograniczająca wspieranie dożywiania

dzieci oraz osób dorosłych,

żadna z gmin nie skorzystała z możliwości podwyższenia kryterium powyżej 150%,

choć sprzyja to zwiększeniu kręgu odbiorców, co ma szczególne znaczenie

w przypadku dzieci.

Biorąc pod uwagę powyższe, a także kierunki realizacji programu wieloletniego

„Pomoc państwa w zakresie dożywiania‖, w kolejnych latach gminy muszą podjąć

konkretne działania sprzyjające skuteczniejszej i bardziej efektywnej realizacji Programu.

5.3. Realizacja Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie

Krajowy Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie realizowany był

na podstawie ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005 r. Nr 180,

poz.1493). Podstawowe cele Programu to zwiększenie skuteczności przeciwdziałania

przemocy w rodzinie oraz inicjowanie i wspieranie działań polegających na podnoszeniu

świadomości społecznej w zakresie przyczyn i skutków przemocy w rodzinie.

Zgodnie ze ustawą, Program określa szczegółowe działania w zakresie:

- zapewnienia ochrony i udzielania pomocy ofiarom przemocy w rodzinie,

- oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych wobec osób stosujących przemoc w rodzinie,

- podnoszenia świadomości społecznej na temat przyczyn i skutków przemocy

w rodzinie oraz promowania metod wychowawczych bez użycia przemocy,

- upowszechniania informacji o możliwościach i formach udzielania pomocy zarówno

dla ofiar jak i sprawców.


89

Zadania wynikające z ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie

realizowane były przez jednostki samorządu terytorialnego tj. powiaty i gminy.

Zgodnie z ustawą, do zadań własnych gmin (niedofinansowywanych

z budżetu państwa) należało w szczególności:

tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie,

prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy

w rodzinie,

opracowywanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie,

prowadzenie gminnych ośrodków wsparcia.

Zadaniami własnymi powiatów było tworzenie i prowadzenie ośrodków

wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie oraz prowadzenie ośrodków interwencji

kryzysowej. Natomiast zadaniami z zakresu administracji rządowej realizowanymi przez

powiat, finansowanymi dotacją celową było:

tworzenie i prowadzenie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy

w rodzinie,

opracowywanie i realizacja programów korekcyjno-edukacyjnych dla osób

stosujących przemoc w rodzinie.

Infrastruktura instytucji pomagających ofiarom przemocy w rodzinie na terenie

województwa warmińsko-mazurskiego oraz liczba osób, ofiar przemocy domowej, które

skorzystały z pomocy w roku 2009 przedstawia się następująco:

Wyszczególnienie

Podmiot prowadzący - gmina Podmiot prowadzący - powiat

Liczba jednostek

Liczba miejsc

Liczba korzystających

Liczba jednostek

Liczba miejsc

Liczba korzystających

Punkty konsultacyjne 61 x 1.819 x x x

Ośrodki wsparcia 4 x 172 5 x 420

w tym z miejscami całodobowymi

1 16 0 3 21 45

Specjalistyczne ośrodki wsparcia

x x x 3 x 708


x x x 3 55 104

Domy dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży

x x x 1 20 55

Ośrodki interwencji kryzysowej

1 x 0 12 x 351


0 0 0 11 114 154


90

Formy pomocy udzielone ofiarom przemocy w rodzinie przedstawia poniższe

zestawienie:

Wyszczególnienie

Pomoc udzielana

w gminach

Pomoc udzielana

w powiatach

Liczba

rodzin

Liczba

osób w

rodzinach

Liczba

rodzin

Liczba

osób w

rodzinach

Interwencja kryzysowa ogółem, w tym: 1.333 4.809 1.763 5.414

a) udzielona dzieciom 282 1.261 615 2.571

b) udzielona współmałżonkom lub

partnerom w związkach nieformalnych 557 1.938 564 1.740

c) udzielona innym osobom w rodzinie 319 1.192 147 504

Pomoc całodobowa ogółem, w tym 9 32 151 564

a) udzielona dzieciom 6 21 122 481

b) udzielona współmałżonkom lub

partnerom w związkach nieformalnych 2 5 67 210

c) udzielona innym osobom w rodzinie 1 5 6 38

Inne formy pomocy ogółem, w tym: 1.107 4.107 812 4.081

a) pomoc w otrzymaniu mieszkania

socjalnego 10 43 21 44

b) działania terapeutyczne 766 2.981 732 3.975

Formy działań skierowanych w 2009 roku do sprawców przemocy przedstawiają

się następująco:

Wyszczególnienie Liczba sprawców przemocy

w gminach w powiatach

Działania interwencyjne ogółem, w tym: 389 94

a) izolowanie sprawców od ofiar 17 8

w tym eksmisja z lokalu 1 3

b) prace społecznie użytecznie

wykonywane przez sprawców 27 0

Programy korekcyjno-edukacyjne x 520


91

W ramach Krajowego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie,

zgodnie z ustawą z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, ofiarom

udzielana była pomoc socjalna, prawna, psychologiczna, medyczna oraz całodobowe

schronienie. Wobec sprawców przemocy prowadzono działania interwencyjne

i realizowano z nimi programy korekcyjno-edukacyjne.

Zgodnie ze sprawozdaniem z realizacji Krajowego Programu Przeciwdziałania

Przemocy w Rodzinie za rok 2009 pomocy ofiarom przemocy w rodzinie udzielało:

- 61 punktów konsultacyjnych,

- 3 specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie,

- 9 ośrodków wsparcia, w tym 4 z miejscami całodobowymi,

- 13 ośrodków interwencji kryzysowej, w tym 11 z miejscami całodobowymi,

- 1 dom dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży.

Ze wsparcia świadczonego w wymienionych jednostkach skorzystało łącznie 3.525

osób, natomiast całodobowej pomocy udzielono dla 358 ofiar przemocy. Z pomocy

świadczonej w:

- punktach konsultacyjnych skorzystało 1.819 ofiar przemocy w rodzinie,

- ośrodkach wsparcia skorzystały 592 ofiary przemocy, natomiast z całodobowego

schronienia 45 ofiar,

- specjalistycznych ośrodkach wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie ogółem

skorzystało 708 ofiar przemocy, natomiast całodobowego schronienia udzielono

dla 104 ofiar,

- ośrodkach interwencji kryzysowej ogółem skorzystało 351 ofiar przemocy,

natomiast całodobowego schronienia udzielono dla 154 ofiar,

- domu dla matek z małoletnimi dziećmi i kobiet w ciąży skorzystało 55 ofiar

przemocy.

Pracownicy pomocy społecznej założyli 606 Niebieskich Kart stanowiących

załącznik do kwestionariusza wywiadu środowiskowego, z czego 104 przekazali

do instytucji działających na rzecz przeciwdziałania przemocy.

Wobec sprawców przemocy w rodzinie prowadzono działania interwencyjne

polegające m.in. na izolowaniu ich od ofiar przemocy oraz kierowaniu do prac społecznie

użytecznych; ww. działaniom poddano 483 osoby. Ponadto, w 18 powiatowych

centrach pomocy rodzinie i 2 miejskich ośrodkach pomocy społecznej (w Elblągu

i w Olsztynie – miastach na prawach powiatu), realizowane były programy korekcyjno-

edukacyjne skierowane do sprawców przemocy; w 2009 roku programami objęto

520 osób.

W celu efektywniejszego realizowania zadań, jakie na administrację rządową

nakłada ustawa o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie i Krajowy Program

Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie Zarządzeniem Nr 243 Wojewody Warmińsko-


92

Mazurskiego z dnia 4 listopada 2009 r. powołany został Wojewódzki Zespół do Spraw

Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie. Jest to interdyscyplinarny zespół doradczy,

złożony z przedstawicieli instytucji działających w obszarze przeciwdziałania przemocy

w rodzinie.

W skład Zespołu wchodzą reprezentanci komendy wojewódzkiej

policji, komendy miejskiej policji, kuratorium oświaty, wojewódzkiego szpitala dziecięcego,

prokuratury rejonowej, okręgowej izby lekarskiej, miejskiego zespołu profilaktyki i terapii

uzależnień, sądu okręgowego, powiatowych centrów pomocy rodzinie, miejskiego ośrodka

pomocy społecznej, urzędu marszałkowskiego, specjalistycznego ośrodka wsparcia dla ofiar

przemocy w rodzinie, ośrodka pomocy dla osób pokrzywdzonych przestępstwem

i „Caritas‖ Archidiecezji Warmińskiej.

W 2009 r. odbyły się 2 spotkania Zespołu, na których omawiane były

m.in. kwestie dotyczące zjawiska przemocy w województwie warmińsko-mazurskim

oraz propozycje zmian legislacyjnych do aktów prawnych regulujących obszar

przeciwdziałania przemocy. Efektem pracy Zespołu było przekazanie do Ministerstwa

Pracy i Polityki Społecznej sugestii dotyczących proponowanych zmian do ustawy

o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie.

5.3.1. Funkcjonowanie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy

w rodzinie.

Prowadzenie specjalistycznych ośrodków wsparcia dla ofiar przemocy domowej

wynika z art. 6 ust. 4 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy

w rodzinie (Dz. U. Nr 180, poz. 1493). Należy do zadań z zakresu administracji rządowej

realizowanych przez powiat i jest finansowane z budżetu państwa.

W województwie warmińsko-mazurskim funkcjonują 3 specjalistyczne ośrodki

wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie tj.

1. Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Olsztynie,

który zasięgiem działania obejmuje powiaty: działdowski, kętrzyński, mrągowski,

nidzicki, olsztyński grodzki i ziemski, szczycieński.

2. Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie prowadzony

przez Zarząd Rejonowy Polskiego Komitetu Pomocy Społecznej w Ostródzie,

który zasięgiem działania obejmuje powiaty: braniewski, bartoszycki, elbląski

grodzki i ziemski, iławski, lidzbarski, nowomiejski, ostródzki.

3. Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie w Olecku,

który zasięgiem działania obejmuje powiaty: ełcki, giżycki, gołdapski, olecki,

piski, węgorzewski.


93

Na dofinansowanie działalności ośrodków w 2009 r. przeznaczono kwotę

1.062.000 zł. W ramach powyższej dotacji wykorzystano kwotę 1.055.768,88 zł,

z przeznaczeniem na:

801.306,32 zł – wynagrodzenie kadry,

1.867,14 zł – zakup materiałów biurowych,

76.463,88 zł – usługi, w tym:

- 21.946,67 zł – prace remontowo-budowlane,

- 54.489,21 zł – bieżące naprawy, konserwacje, dozór techniczny, sprzątanie itp.,

- 28,00 zł – montaż urządzeń, doposażenia,

47.167,08 zł – zakup wyposażenia, w tym:

- 22.728,58 zł – meble, oświetlenie, doposażenie kuchni, pościel, odzież, itp.,

- 10.492,4 zł – sprzęt komputerowy, oprogramowanie, sprzęt biurowy, itp.,

- 3.853,99 zł – sprzęt TV i agd,

- 10.092,11 zł – inne wyposażenie, np. zabawki,

3.351,26 zł – środki czystości, art. chemiczne i sanitarne,

1.607,57 zł – leki i środki opatrunkowe,

75.961,62 zł – koszty funkcjonowania (prąd, woda, ścieki, telefony itp.)

7.799,83 zł – zakup materiałów remontowych,

9.335,81 zł – zakup artykułów żywnościowych,

30.908,37 zł – inne wydatki (usługi superwizji, konsultacje psychiatryczne, wykonanie

pieczątek, delegacje, szkolenia, itp.).

Specjalistyczne ośrodki wsparcia w 2009 roku udzielały kompleksowej pomocy

wszystkim zgłaszającym się ofiarom przemocy bez względu na posiadany przez nich

dochód. Pomoc ta dostosowana była do indywidualnych potrzeb klientów i w zależności

od ich sytuacji oraz oczekiwań, polegała na udzielaniu całodobowego schronienia

i/lub świadczeniu specjalistycznego poradnictwa (prawnego, psychologicznego,

medycznego i socjalnego).

Ogółem w 2009 roku, pomocą w powyższych formach, objętych zostało

708 osób, z tego:

451 kobiet,

146 mężczyzn,

111 dzieci.

Zakres i standard usług określa Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej

z dnia 6 lipca 2006r. w sprawie standardu podstawowych usług świadczonych przez

specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy w rodzinie, a także szczegółowych

kierunków prowadzenia oddziaływań korekcyjno-edukacyjnych (Dz. U. Nr 127, poz. 890).

Działania ośrodków służą bezpieczeństwu i ochronie ofiar przemocy w rodzinie,

a także czasowej izolacji od źródeł kryzysu oraz skutecznej i intensywnej pomocy

interwencyjnej.


94

Obejmują one m.in.:

usługi w zakresie interwencyjnym:

- zapewnienie schronienia ofiarom przemocy (bez skierowania, na okres

do trzech miesięcy z możliwością przedłużenia w uzasadnionych sytuacją ofiary

przemocy przypadkach),

- ochronę ofiar przemocy domowej przed jej sprawcami,

- udzielanie ofiarom przemocy natychmiastowej pomocy psychologicznej,

medycznej i wsparcia,

- rozpoznanie sytuacji ofiary przemocy w rodzinie i opracowanie indywidualnego

planu pomocy,

- wspieranie w przezwyciężaniu sytuacji kryzysowej związanej z występowaniem

przemocy w rodzinie,

usługi w zakresie potrzeb bytowych, tj. zapewnienie:

- całodobowego pobytu,

- pomieszczeń do spania,

- wspólnego pomieszczenia do pobytu dziennego,

- miejsca zabaw dla dzieci, pomieszczenia do nauki,

- ogólnodostępnych łazienek i kuchni,

- pomieszczenia do prania i suszenia,

- wyżywienia, odzieży i obuwia,

- środków higieny osobistej i środków czystości,

usługi w zakresie terapeutyczno-wspomagającym tj.

- opracowanie diagnozy rodziny i indywidualnego planu pomocy ofierze przemocy

w rodzinie,

- udzielanie odpowiedniego poradnictwa medycznego, psychologicznego,

prawnego, socjalnego,

- prowadzenie grup wsparcia i grup terapeutycznych oraz terapii indywidualnej

dla ofiar przemocy,

- zapewnienie dostępu do pomocy medycznej,

- przeprowadzenie diagnozy sytuacji dzieci oraz udzielanie im wsparcia

psychologicznego oraz specjalistycznej pomocy socjoterapeutycznej

i terapeutycznej,

- udzielanie konsultacji wychowawczych.

Podczas realizacji zadań, specjalistyczne ośrodki wsparcia dla ofiar przemocy

w rodzinie współpracowały z policją, prokuraturą, sądami i jednostkami organizacyjnymi

pomocy społecznej. Spójne działania ww. instytucji pozwalały

na skuteczniejszą ochronę osób doświadczających przemocy.


95

5.3.2. Realizacja programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy w rodzinie.

Programy korekcyjno-edukacyjne dla sprawców przemocy finansowane w całości

z budżetu państwa, prowadzone są przez powiaty jako zadanie zlecone z zakresu

administracji rządowej. W 2009 r. na realizację ww. programów przeznaczona została

kwota w wysokości 457.500 zł. Programy te realizowane były przez 20 powiatów

województwa warmińsko-mazurskiego. W powiatowych centrach pomocy rodzinie

na realizację programów wydatkowano łącznie z dotacji 455.862,70 zł, w tym:

- wynagrodzenie kadry realizującej zadanie – 362.393,73 zł,

- zakup materiałów szkoleniowych i biurowych – 33.449,35 zł,

- zakup doposażenia, wyposażenia – 21.621,83 zł,

- koszty transportu - 2.861,87 zł,

- informatory i ulotki – 2.656,43 zł,

- szkolenie pracowników – 9.176 zł,

- pozostałe wydatki - 23.703,49 zł.

W 2009 roku realizację programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców

przemocy w rodzinie rozpoczęło 520 osób, w tym 414 mężczyzn i 106 kobiet, natomiast

ukończyło 340 osób, w tym 282 mężczyzn i 58 kobiet.

Oddziaływania korekcyjno-edukacyjne wobec osób stosujących przemoc

w rodzinie prowadzone były w celu wyposażenia sprawców przemocy w umiejętności:

- powstrzymania się przed dalszym stosowaniem przemocy,

- samokontroli i współżycia w rodzinie,

- w zakresie wychowywania dzieci bez używania przemocy.

Uczestnictwo w omawianych programach miało również spowodować

u sprawców przemocy uznanie faktu jej stosowania oraz przyczynić się do zdobycia

i podniesienia wiedzy na temat mechanizmów powstawania przemocy w rodzinie.

Programy realizowane były przez cały 2009 r. Obejmowały sesje indywidualne

i grupowe. Podczas zajęć stosowano metody warsztatowe, wykłady, pracę nad

indywidualnym przypadkiem, psychodramy, psychorysunek, samoobserwację, trening

umiejętności interpersonalnych trening relaksacyjny, dyskusje.

Przy realizacji programów korekcyjno-edukacyjnych dla sprawców przemocy

niezbędna była przede wszystkim współpraca z policją oraz poradniami rozwiązywania

problemów uzależnień i współuzależnień.

Dużym problemem w realizacji programów była frekwencja ich uczestników -

brak systematycznego uczestnictwa w spotkaniach oraz brak sankcji stosowanych przez

sądy w przypadku osób z wyrokiem w zawieszeniu za znęcanie się nad rodziną,

a uchylających się od udziału w programach.


96

5.3.3. Inne zadania związane z przeciwdziałaniem przemocy w rodzinie.

W 2009 r. z budżetu wojewody dla samorządu województwa przekazane zostały

środki w wysokości 25.000 zł z przeznaczeniem na organizację szkolenia dla osób

realizujących zadania w obszarze przeciwdziałania przemocy w rodzinie

tj. dla pracowników pomocy społecznej, Policji, służby zdrowia, sądów i oświaty.

Szkolenie pt. „Przeciwdziałanie przemocy domowej – podstawy pracy osoby

interweniującej‖ odbyło się w dniach 30.11 - 2.12.2009 r. w Olecku. Miało charakter

interdyscyplinarny, skierowane było do przedstawicieli powiatów giżyckiego, gołdapskiego,

oleckiego i węgorzewskiego. Wzięło w nim wzięło udział 57 osób.

Podstawowe cele szkolenia skoncentrowane były na wyposażeniu uczestników w

wiedzę dotyczącą planowania i realizowania współczesnych programów rozwiązywania

problemów przemocy domowej oraz w informacje na temat interwencji kryzysowej, jako

sposobu realizacji zadań wynikających z ustaw o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie,

przeciwdziałaniu alkoholizmowi i wychowaniu w trzeźwości oraz o pomocy społecznej.

Szkolenie obejmowało łącznie 22 godziny, w tym 2 godziny wykładów

i 20 godzin zajęć seminaryjno-warsztatowych. Zajęcia warsztatowe prowadzone były

w trzech grupach interdyscyplinarnych. Przy podziale na grupy warsztatowe uwzględniono

konieczność wspólnej pracy uczestników szkolenia wywodzących się z różnych instytucji, ale

pochodzących z tej samej miejscowości czy gminy. Bloki tematyczne realizowane były za

pomocą metod interaktywnych, z nastawieniem na przekazanie doświadczeń praktycznych,

wynikających z pracy prowadzących jak i uczestników.

VI. NADZÓR NAD REALIZACJĄ ZADAŃ POMOCY

SPOŁECZNEJ

6.1. Kontrole

Nadzór nad jednostkami organizacyjnymi pomocy społecznej sprawowany

jest w oparciu o przepisy art. 22 pkt 8, 8a, 9, 9a, 10 ustawy o pomocy społecznej oraz

art. 3 ust 2 ustawy o wojewodzie oraz aktów wykonawczych do tych ustaw. Czynności

kontrolne prowadzone były w oparciu o roczny plan kontroli Warmińsko-Mazurskiego

Urzędu Wojewódzkiego na rok 2009, opublikowany na stronie na dany rok kalendarzowy.

Na 2009 rok zaplanowano łącznie 98 kontroli jednostek organizacyjnych pomocy

społecznej (placówki opiekuńczo-wychowawcze, ośrodki adopcyjno-opiekuńcze,

powiatowe centra pomocy rodzinie, regionalny ośrodek pomocy społecznej, domy pomocy

społecznej, środowiskowe domy pomocy społecznej, ośrodki pomocy społecznej oraz

placówki zapewniające całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym, przewlekle chorym

lub osobom w podeszłym wieku), w tym:

- 95 kontroli kompleksowych;

- 1 kontrolę problemową;

- 2 kontrole sprawdzające


97

W trakcie roku kalendarzowego przeprowadzono117 kontroli, w tym:

- 95 kontroli kompleksowych;

- 8 kontroli problemowych;

- 3 kontrole sprawdzające;

- 11 kontroli doraźnych.

Łącznie poza planem wykonano:

- 7 kontroli problemowych;

- 11 kontroli doraźnych;

- 1 kontrolę sprawdzającą.

Skontrolowano 113 jednostek pomocy społecznej, w tym:

- 25 placówek opiekuńczo-wychowawczych;

- 5 ośrodków adopcyjno-opiekuńczych;

- 31 ośrodków pomocy społecznej;

- 26 domów pomocy społecznej;

- 13 środowiskowych domów samopomocy;

- 7 placówek zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym,

przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku;

- 5 powiatowych centrów pomocy rodzinie;

- 1 regionalny ośrodek pomocy społecznej.

6.2. Nieprawidłowości

Jednostkom organizacyjnym pomocy społecznej, które poddane zostały kontrolom

w ramach uprawnień kontrolno-nadzorczych, wydano łącznie 495 zaleceń. Zalecenia

dotyczyły przede wszystkim:

w placówkach opiekuńczo-wychowawczych:

- funkcjonowania jednostek organizacyjnych pomocy społecznej na podstawie

dokumentów organizacyjnych z nieaktualną podstawą prawną;

- pracy opiekuńczo-wychowawczej zorganizowanej niezgodnie ze standardem

określonym w przepisach,

- nieprawidłowościami w pracy stałego zespołu ds. okresowej oceny sytuacji dziecka

oraz niezgodnością składu w/w zespołu z określonym w obowiązujących

przepisach,

- zatrudniania na stanowisku kierownika lub stanowiskach merytorycznych osób bez

wymaganych kwalifikacji;

- nieprawidłowego organizowania pracy opiekuńczo-wychowawczej;

- nieprawidłowego prowadzenia dokumentacji pracy opiekuńczo-wychowawczej;

- niezatrudniania specjalistów w placówkach opiekuńczo-wychowawczych;


98

- niestosowania bądź niewłaściwego interpretowania przepisów prawa materialnego

tj. ustawy o pomocy społecznej wraz z przepisami wykonawczymi;

- wypłacania dodatku pracownikowi socjalnemu niezgodnie z obowiązującymi

przepisami.

- niespełniania wskaźników zatrudnienia.

w ośrodkach adopcyjno-opiekuńczych:



- niskiej aktywności jednostki w prowadzeniu działalności edukacyjnej

i upowszechniającej tworzenie rodzin przysposabiających i zastępczych;

- niezgodności wydawanych zaświadczeń ze wzorem określonym w obowiązujących

przepisach;

- niedociągnięć w prowadzeniu dokumentacji dzieci zakwalifikowanych

do przysposobienia;


wymaganych kwalifikacji.

w ośrodkach pomocy społecznej:



- nieprawidłowego stosowania procedur kodeksu postępowania administracyjnego;

- niestosowania bądź niewłaściwego interpretowania przepisów prawa materialnego tj.

ustawy o pomocy społecznej wraz z przepisami wykonawczymi;

- niespełniania ustawowych wskaźników zatrudnienia;

- nieprawidłowości w zakresie ustalania i pobierania odpłatności za usługi

opiekuńcze;

- nieprawidłowości w ustalaniu wysokości odpłatności za pobyt w domu pomocy

społecznej;

- braku prowadzenia i dokumentowania pracy socjalnej;

- stosowania nieaktualnych druków „Pomoc Społeczna- Niebieska Karta‖;



- nieuwzględniania w gminnych strategiach rozwiązywania problemów społecznych

programów osłonowych;

- braku systemowych działań w zakresie opieki nad dzieckiem i rodziną oraz

przeciwdziałania przemocy w rodzinie;

- wywiadów środowiskowych niezgodnych z ustawą i rozporządzeniem;

- braku wywiadów alimentacyjnych;


99

- nieprawidłowości w dokumentacji dotyczącej usług opiekuńczych (w zakresie

przyznawania oraz kontroli usług);

- nieprawidłowości w kompletowaniu dokumentacji;

- błędów formalno-prawnych w umowach zawartych z realizatorem usług

opiekuńczych;

- błędnego naliczania kwoty świadczeń w postaci zasiłków stałych

i okresowych;

- ograniczania okresu przyznawania zasiłków stałych terminem upływu ważności

orzeczenia o stopniu niepełnosprawności;

- niezgodności zlecenia realizacji zadania w formie świadczenia usług opiekuńczych

z zasadami określonymi w przepisach ustawy o pomocy społecznej;


przepisami;

- braku aktualnych uregulowań formalno-prawnych do realizacji zadań;

- braku zatwierdzenia planu pomocy przez kierownika jednostki,

w kwestionariuszach wywiadów środowiskowych;

w domach pomocy społecznej:



- braku aktualnych uregulowań formalno-prawnych do realizacji zadań;

- niespełniania standardów oraz kwalifikacji przez osoby kierujące jednostkami

niezbędnych do wydania zezwolenia na prowadzenie placówek opiekuńczo-

wychowawczych i domów pomocy społecznej na czas nieokreślony;

- niepodejmowania działań w celu skutecznego uregulowania kont depozytowych

zmarłych mieszkańców domu pomocy społecznej;

- niespełniania wskaźników zatrudnienia;


przepisami;



- braku w regulaminie organizacyjnym jednostki zapisów zgodnych z wydaną decyzją

Wojewody Warmińsko-Mazurskiego w zakresie przeznaczenia domu;

- nieprzestrzegania zapisów wynikających z zarządzeń dyrektora jednostki

(dotyczące częstotliwości spotkań zespołu terapeutyczno-opiekuńczego);

- nieprzestrzegania zapisów wynikających z zarządzenia dyrektora jednostki.


100

w środowiskowych domach samopomocy:





- nieprawidłowości w umowach o pracę dotyczących zatrudnienia pracowników,

w zakresie zgodności między wskazanym w umowie, a faktycznym miejscem

i stanowiskiem pracy;

- braku wskaźnika zatrudnienia zespołu wspierająco-aktywizującego;

- braku dokumentów potwierdzających zdiagnozowana chorobę psychiczną lub

niepełnosprawność intelektualną;

- braku programu działalności ŚDS;

- nieprawidłowości w postępowaniu wspierająco-rehabilitacyjnym;

- braku podpisu i daty na dokumentach wytwarzanych w jednostce;

- braku bieżącego sporządzania list obecności i dokonywania adnotacji

o przyczynach nieobecności;

- braku wyodrębnionej ewidencji pobytów uczestników czasowo przebywających

w szpitalu, w DPS lub innych placówkach całodobowego pobytu.

w placówkach zapewniających całodobową opiekę osobom niepełnosprawnym,

przewlekle chorym lub osobom w podeszłym wieku:

- prowadzenia placówki zapewniającej całodobową opiekę osobom

niepełnosprawnym lub w podeszłym wieku bez zezwolenia Wojewody Warmińsko-

Mazurskiego;

- niedostosowania części sanitariatów do potrzeb osób niepełnosprawnych.

w powiatowych centrach pomocy rodzinie:



- nieprawidłowego stosowania procedur kodeksu postępowania administracyjnego;

- braku aktualnych uregulowań formalno-prawnych w przedmiocie realizacji zadań;

- niezgodnej z przepisami współpracy PCPR-ów z sądami;



- opieszałości w przekazywaniu dokumentów z PCPR-ów do placówek opiekuńczo-

wychowawczych;

- nie realizowania szkoleń oraz zadań związanych z doskonaleniem zawodowym kadr

pomocy społecznej;


101

- nie przestrzegania zasady kompletowania dokumentów, o których mowa

w art. 73 ust 1 uops;

- braku prowadzenia i dokumentowania doradztwa metodycznego dla kierowników

i pracowników jednostek pomocy społecznej;

- nieprzestrzegania zapisów wynikających z zarządzeń dyrektora jednostki

(dotyczące braku pisemnej opinii komisji kwalifikacyjnej w sprawie przyjęcia

do dps);

- braku w kwestionariuszach wywiadach środowiskowych zatwierdzenia przez

kierownika jednostki ustalonego planu pomocy;

- nieprzestrzegania zasady zamieszczania w wywiadach środowiskowych wniosku

pracownika socjalnego w rozpatrywanej sprawie;

- braku w dokumentacji sprawy dotyczącej skierowania do środowiskowego domu

samopomocy wniosku strony lub jej zgody na skierowanie

- braku zmiany odpłatności (do 70% dochodu mieszkańca) w związku

z osiągnięciem przez DPS wymaganych przepisami standardów a także uzyskaniem

przez powiat zezwolenia na prowadzenie placówki na czas nieokreślony;

- braku dokonania zmiany wysokości odpłatności mieszkańca za pobyt w DPS mimo

wzrostu dochodu powyżej 10% kryterium dochodowego, zgodnie

z art. 106 ust. 3b ustawy o pomocy społecznej;

- nieorganizowania grup wsparcia;

- braków formalnych w indywidualnych sprawach;

- nieprawidłowego ustalania wysokości odpłatności.

w regionalnym ośrodku polityki społecznej

- niedociągnięć w weryfikowaniu informacji przesyłanych do banku danych

o placówkach opiekuńczo-wychowawczych województwa warmińsko-mazurskiego.

Na skutek przeprowadzonych kontroli w pięciu przypadkach wydano decyzje

orzekające zwrot dotacji, jako nienależnie pobranej części dotacji celowej na realizację

bieżących zadań własnych powiatu. W jednym przypadku wydano decyzję orzekającą zwrot

dotacji, jako nienależnie pobranej części dotacji celowej na realizację zadań własnych

gminy, natomiast w dwóch przypadkach wydano decyzje orzekające zwrot nadpłaty

świadczenia z pomocy społecznej.


102

6.3. Skargi i wnioski w sprawach z zakresu pomocy społecznej

W 2009 roku do Wydziału Polityki Społecznej nie skierowano w trybie

art. 241 kodeksu postępowania administracyjnego żadnego wniosku z zakresu pomocy

społecznej. Wpłynęło natomiast 50 skarg dotyczących działalności jednostek pomocy

społecznej,

z tego 5 przyjęto poprzez sporządzenie protokołu przyjęcia skargi.

Sposoby rozpatrzenia przyjętych skarg:

44 skargi przekazano według właściwości odpowiednim organom. Organy

po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego uznały:

- 39 skarg za niezasadne,

- w przypadku jednej skargi osoba skarżąca wycofała zarzuty,

- dwie skargi pozostawiono bez rozpatrzenia (jedną ze względu na braki

formalne, których po wezwaniu strona nie usunęła; drugą ze względu

na podanie przez skarżącą fałszywych danych osobowych, przez co

rozpoznanie sprawy stało się niemożliwe),

- w przypadku dwóch skarg uznano zasadność zarzutów (jedna dotyczyła

postępowania pracownika socjalnego, druga działalności pogotowia

opiekuńczego).

4 skargi załatwiono we własnym zakresie,

2 skargi anonimowe, nie rejestrowane w Centralnym Rejestrze Skarg, przekazano

do wiadomości i ewentualnego wykorzystania zgodnie z właściwością.

Zarzuty zewidencjonowanych skarg dotyczyły :

1. działalności ośrodków pomocy społecznej oraz ich pracowników, w tym :

- świadczeń pieniężnych, terminu oraz wysokości ich wypłaty,

- braku wyczerpującego informowania o przysługujących formach pomocy,

- sposobu prowadzonego postępowania w sprawie przyznania świadczeń

z pomocy społecznej,

- niewłaściwego, aroganckiego zachowania kadry kierowniczej i pracowników

ośrodków pomocy społecznej,

- niezasadnego udzielania świadczeń z pomocy społecznej,

2. działalności domów pomocy społecznej w zakresie świadczonych usług

opiekuńczych i bytowych,

3. działalności placówek zapewniających opiekę całodobową osobom

niepełnosprawnym, przewlekle chorym, osobom w podeszłym wieku,

4. działalności pogotowia opiekuńczego,

Analiza 4 skarg załatwionych we własnym zakresie dotyczyła następującej

problematyki:


103

skarga dotycząca wysokości przyznanego zasiłku stałego oraz terminu jego wypłaty.

Skarga okazała się niezasadna, ośrodek w wydanej decyzji prawidłowo określił

wysokość świadczenia oraz dokładnie podał termin jego wypłaty.

skarga dotycząca działalności domu pomocy społecznej w zakresie niedopełnienia

obowiązków opieki nad mieszkańcami przez personel placówki oraz

niepoinformowanie rodziny o wypadku podopiecznego. Przeprowadzona kontrola

w placówce potwierdziła zarzuty podniesione w skardze.

skarga dotycząca złych warunków mieszkaniowych i opieki w domu pomocy

społecznej oraz zbyt długiego oczekiwania na przeniesienie do innej placówki.

Po przeprowadzeniu postępowania wyjaśniającego, uznano skargę za niezasadną.

Skarga dotycząca działalności placówki zapewniającej opiekę całodobową osobom

niepełnosprawnym, przewlekle chorym, osobom w podeszłym wieku. W wyniku

przeprowadzonej kontroli w placówce, uznano część zarzutów podniesionych

w skardze za niezasadne, natomiast pozostałych zarzutów nie można było

w sposób jednoznaczny potwierdzić lub odrzucić.

Wskaźnik zasadności skarg dotyczących działalności pomocy społecznej

zewidencjonowanych w Centralnym Rejestrze Skarg Warmińsko-Mazurskiego Urzędu

Wojewódzkiego wynosił w 2009 roku 6,25%.

6.4. Rekomendacje dla kadry kierowniczej jednostek organizacyjnych pomocy społecznej

Na podstawie analizy stwierdzonych w toku kontroli nieprawidłowości oraz analizy

wpływających skarg przyjęto, że kierownicy jednostek organizacyjnych pomocy społecznej,

mając na uwadze poprawę jakości działania jednostek powinni

w szczególności zwrócić uwagę na:

dbałość o własny wysoki poziom kwalifikacji, wiedzy oraz umiejętności

organizacyjnych i metodologicznych,

dbałość o wysoki poziom kwalifikacji pracowników, ich wiedzy oraz umiejętności

poprzez umożliwienie kształcenia i dokształcanie kadry w kierunku prowadzenia

nowoczesnej pracy socjalnej z grupami ryzyka wykluczenia społecznego,

dokształcanie kadry w zakresie postępowania w sprawach o przyznanie świadczeń

z pomocy społecznej oraz postępowania administracyjnego,

zwiększenie zatrudnienia pracowników socjalnych, stosownie do obowiązujących norm

prawnych oraz zatrudnienie specjalistów.

poprawę organizacji pracy w jednostkach oraz wdrożenie systemu wewnętrznej

kontroli i nadzoru na realizacją zadań.

poprawę współdziałania z organem samorządu terytorialnego, szczególnie

w kwestii zgłaszania potrzeb w obszarze realizacji programów pomocy społecznej,


104

podejmowanie działań służących tworzeniu systemu sieci placówek szeroko

rozumianego oparcia społecznego oraz ścisła współpraca z istniejącymi instytucjami

oparcia społecznego,

podmiotowe traktowanie każdego klienta, bezwzględne przestrzeganie jego prawa

do godności, udzielanie pełnej informacji o katalogu świadczeń pomocy społecznej,

wzmożenia nadzoru nad przestrzeganiem ustanowionych zarządzeniem dyrektora

domu pomocy społecznej procedur postępowania,

wzmożenie przez powiatowe centra pomocy rodzinie nadzoru nad domami pomocy

społecznej, środowiskowymi domami samopomocy, placówkami opiekuńczo-

wychowawczymi i ośrodkami adopcyjno-opiekuńczymi (także nad jednostkami

pomocy społecznej prowadzonymi na zlecenie powiatu przez podmioty niepubliczne),

obowiązek realizacji przez powiatowe centra pomocy rodzinie szkoleń

i doradztwa metodycznego dla kierowników i pracowników jednostek pomocy

społecznej.

W oparciu o analizę nieprawidłowości oraz wydanych zaleceń pokontrolnych,

ustalono, że celem poprawy jakości realizowanych zadań kadra kierownicza placówek

opiekuńczo-wychowawczych , powinni w szczególności zwrócić uwagę na:

wnikliwe i bieżące analizowanie przepisów prawnych regulujących organizację, zasady

funkcjonowania oraz zadania kierowanych przez siebie jednostek, jak również

organizowanie szeroko pojętej pomocy rodzinie i dziecku i sukcesywnie zapoznawanie

z nimi pracowników odpowiedzialnych za realizację procesu opiekuńczo-

wychowawczego

traktowanie ustawowego obowiązku sprawowania nadzoru nad realizowaniem przez

pracowników standardu opieki i wychowania, jako najważniejszego elementu systemu

zarządzania placówką, a jednocześnie podstawowe narzędzie służące do podnoszenia

jakości i efektów pracy opiekuńczo-wychowawczej.

sprawowanie nadzoru pedagogicznego, z uwzględnieniem takich kategorii jak: jakość

i efekty opieki, badanie jakości pracy placówki poprzez systematyczne analizowanie

oraz ocenę stopnia spełniania przez placówkę wymagań wynikających z jej zadań oraz

standardów opieki i wychowania, określonych w obowiązujących przepisach.

systematyczne badanie w ramach sprawowanego nadzoru, stopnia znajomości praw

dziecka wśród kadry i wychowanków oraz ich respektowanie.

stwarzanie odpowiedniego klimatu oraz warunków sprzyjających i motywujących

pracowników do stałego doskonalenia warsztatu pracy.

promowanie i wspieranie organizacyjne, w miarę możliwości również finansowe,

wszelkich działań innowacyjnych podejmowanych przez pracowników, zmierzających

do podniesienia jakości i efektów pracy opiekuńczo-wychowawczej.

wpływ na podnoszenie jakości realizowanych zadań przez jednostki organizacyjne

pomocy społecznej ma niewątpliwie także poziom nadzoru sprawowanego przez

wojewodę.


105

Skuteczność nadzoru jest wypadkową kilku czynników, m.in. doświadczenia służb

nadzoru oraz warunków organizacyjnych, w tym ilości inspektorów ds. nadzoru.

W województwie warmińsko-mazurskim inspektorzy ds. nadzoru, wykonujący

w 2009 roku zadania nadzorczo-kontrolne, posiadali wieloletni staż w przedmiocie

realizacji zadań nadzorczych i kontrolnych w jednostkach pomocy społecznej

oraz ustawowo wymagane kwalifikacje. Niestety poza wykonywaniem zadań określonych

w art. 22 ustawy o pomocy społecznej, dodatkowo zobowiązani byli do realizacji

szeregu innych zadań z zakresu polityki społecznej. Taka sytuacja ograniczająca możliwość

zrealizowania wszystkich określonych przepisami kontroli wymusiła podjęcie działań

naprawczych, skutkujących wzmocnieniem nadzoru.

Od stycznia 2010 roku wyodrębniony został oddział nadzoru i kontroli

w pomocy społecznej, do którego zadań należą wyłącznie sprawy związane

ze sprawowaniem nadzoru i wykonywaniem kontroli.

VII. REALIZACJA PRZEZ GMINY ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH ORAZ ZALICZEK ALIMENTACYJNYCH

W ustawie budżetowej na 2009r. na wypłaty świadczeń rodzinnych i funduszu

alimentacyjnego przewidziano 425.641.000zł. Plan po zmianach na dzień 31 grudnia 2009r.

wyniósł 431.345.177 zł. Świadczenia rodzinne i fundusz alimentacyjny są w całości

finansowane dotacją celową. W ramach tego rozdziału gminy wydatkowały 429.530.231,47

zł.

W 2009 roku wprowadzono nowego okresu zasiłkowy oraz zmieniono kwoty

zasiłków rodzinnych (tj.: na dziecko do ukończenia 5 roku życia z 48 zł na 68 zł,

na dziecko powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia z 64 zł na 91 zł, na dziecko

powyżej 18 roku życia do ukończenia 21 roku życia z 68 zł na 98 zł) oraz wysokości

świadczenia pielęgnacyjnego od listopada 2009 roku (z kwoty 420 zł na 520 zł).

W roku 2009 średnio ze świadczeń rodzinnych korzystało 114.616 rodzin.

7.1. Realizacja świadczeń rodzinnych

Zgodnie z ustawą z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych

(Dz. U. z 2006r. Nr 139, poz. 992 ze zm.) świadczeniami rodzinnymi są:

1) zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego,

2) jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka,

3) świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny i świadczenie pielęgnacyjne.

O zasiłek rodzinny można ubiegać się, jeżeli spełnia się kryteria dochodowe.

Przyznanie dodatków do zasiłku uzależnione jest od indywidualnej sytuacji finansowej

i rodzinnej osoby ubiegającej się.

http://www.mps.gov.pl/index.php?gid=295




http://www.mpips.gov.pl/index.php?gid=307


106

Świadczenia rodzinne przysługują:

1) obywatelom polskim,

2) cudzoziemcom posiadającym obywatelstwo państwa członkowskiego Unii Europejskiej

lub Europejskiego Obszaru Gospodarczego,

3) cudzoziemcom przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie

zezwolenia na osiedlenie się, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego

Wspólnot Europejskich, zezwolenia na zamieszkanie na czas oznaczony udzielonego

w związku z okolicznością, o której mowa w art. 53 ust. 1 pkt 13 ustawy z dnia

13 czerwca 2003 r. o cudzoziemcach (Dz. U. Nr 128, poz. 1175, z późn. zm.), zgody

na pobyt tolerowany lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu

uchodźcy, jeżeli zamieszkują łącznie z członkami rodzin na terytorium

Rzeczypospolitej Polskiej

Jednocześnie świadczenia rodzinne przysługują osobom, o których mowa w ust. 2,

jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres, co najmniej 1 roku

przed złożeniem wniosku oraz przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia

rodzinne. Po spełnieniu kryterium dochodowego prawo do świadczeń przysługuje:

1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,

2) opiekunowi faktycznemu dziecka,

3) osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostającą na utrzymaniu

rodziców w związku z ich śmiercią lub z zasądzeniem od rodziców na jej rzecz

alimentów, jeżeli wyrok sądu orzekający alimenty został wydany przed osiągnięciem

pełnoletności przez osobę uczącą się). Zasiłek przysługuje osobie uczącej się w szkole

lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż do ukończenia 24 roku życia.

Zasiłek rodzinny przysługuje osobom wymienionym w punktach 1 i 2,

do ukończenia przez dziecko:

- 18 roku życia,

- nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia,

- 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje

się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.

W rozumieniu ustawy o świadczeniach rodzinnych niepełnosprawnym jest dziecko

w wieku do ukończenia 16 roku życia legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności

określonym w przepisach o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób

niepełnosprawnych.

Na realizację świadczeń rodzinnych gminy wydatkowały 429.530.239 zł, z tego:

352.158.978 zł – wydatki na świadczenia rodzinne finansowane z dotacji celowej

z budżetu państwa; w ramach tej kwoty wypłacono łącznie:

świadczenia rodzinne, w tym:

- 2.876.401 zł zasiłków rodzinnych z dodatkami,

- 601.197 zł świadczeń opiekuńczych,

- 16.160 zł jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka

- 34.545 zł składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe,

http://www.mpips.gov.pl/index.php?gid=307


107

3.785.034 zł – składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe, w ramach

tej kwoty wypłacono łącznie 34.545 świadczeń,

10.537.370 zł – dotacja z budżetu państwa na koszty obsługi świadczeń rodzinnych,

29.549 zł – wydatki na zaliczki alimentacyjne finansowane z dotacji celowej budżetu

państwa, w ramach tej kwoty wypłacono ok. 77 świadczeń,

60.806.058 zł – wydatki na świadczenia z funduszu alimentacyjnego finansowane

z dotacji celowej budżetu państwa; w ramach tej kwoty wypłacono 227.430 zł

świadczeń z funduszu alimentacyjnego,

2.213.250,00zł – koszty obsługi funduszu alimentacyjnego, z tego:

1.182.359 zł - wydatki na obsługę wypłat świadczeń z funduszu alimentacyjnego,

1.030.891 zł – wydatki na podejmowane działania wobec dłużników

Wydatki na świadczenia rodzinne w 2009 roku kształtowały się następująco:

L.p. Wyszczególnienie Kwota wydatków Liczba

świadczeń

1. Zasiłki rodzinne 123.829.128zł 1.928.088

2. Dodatki do zasiłków rodzinnych, w tym z tytułu: 108.096.664zł 948.313

2.1. urodzenia dziecka 9.335.000zł 9.338

2.2. opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu

wychowawczego

22.533.699zł 58.181

2.3.

samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do

zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu

ustawowego okresu jego pobierania

680zł 2

2.4. samotnego wychowywania dziecka 16.439.193zł 93.756

2.4.1. w wysokości określonej w art. 11a ust. 1 pkt 1 11.537.513zł 65.745

2.4.2. w kwocie zwiększonej na podstawie art. 11a ust. 1 pkt

2 ustawy 4.771.989zł 27.271

2.5. kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego 10.625.620zł 139.281

2.5.1. kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego

do 5 roku życia 1.527.660zł 25.473

2.5.2. kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego

powyżej 5 roku życia 9.097.960zł 113.808

2.6. rozpoczęcia roku szkolnego 11.590.640zł 115.957

2.7. podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem

zamieszkania: 10.933.960zł 198.665

2.7.1. na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem

w miejscowości, w której znajduje się szkoła 2.265.960zł 25.193


108

2.7.2. na pokrycie wydatków związanych z dojazdem

do miejscowości, w której znajduje się szkoła 7.768.550zł 173.472

2.8. wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej 26.637.872zł 333.133

3. Zasiłki pielęgnacyjne 85.112.361zł 556.695

4. Świadczenia pielęgnacyjne 19.330.578zł 44.502

5. Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka 16.156.000zł 16.160

Łącznie wydatki 352.524.731zł 3.493.758

Strukturę wydatków w ramach dotacji celowej przeznaczonej na realizację świadczeń

rodzinnych przedstawia poniższy wykres.

48,12%

3,63%

8,76%0,00%

0,00%

6,39%1,85%

0,59%

4,13%

3,54%

4,50%

0,88%4,25%

3,02%

10,35%

Zasiłki rodzinneurodzenia dzieckaopieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczegosamotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na skutek upływu ustawowego okresu jego pobieraniasamotnego wychowywania dzieckaw wysokości określonej w art. 11a ust. 1 pkt 1w kwocie zwiększonej na podstawie art. 11a ust. 1 pkt 2 ustawykształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnegokształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego do 5 roku życiakształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej 5 roku życiarozpoczęcia roku szkolnegopodjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania:na pokrycie wydatków związanych z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkołana pokrycie wydatków związanych z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoławychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej


109

7.1.1. Zasiłki rodzinne

Zasiłek rodzinny nie przysługuje, jeżeli:

1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim;

2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie

albo w rodzinie zastępczej;

3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe

utrzymanie;

4) dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne

dziecko;

5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie

alimentacyjne na rzecz dziecka od jego rodzica, chyba że:

a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,

b) ojciec dziecka jest nieznany,

c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego

z rodziców zostało oddalone,

d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów

utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia

alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.

W 2009 roku wprowadzono istotne zmiany dotyczące zasiłków rodzinnych.

Na dotychczasowym poziomie pozostały kryteria uprawniające do tego zasiłku. Zasiłek

rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby

uczącej się nie przekracza kwoty 504zł. Gdy członkiem rodziny jest dziecko

z orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo

o znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód

rodziny w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty

583zł.

Jeżeli dochód rodziny lub dochód osoby uczącej się przekracza kwotę uprawniającą

daną rodzinę lub osobę uczącą się do zasiłku rodzinnego, o kwotę niższą lub równą kwocie

odpowiadającej najniższemu zasiłkowi rodzinnemu przysługującemu w okresie, na który

jest ustalany, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli przysługiwał w poprzednim okresie

zasiłkowym. W przypadku przekroczenia dochodu w kolejnym roku kalendarzowym

zasiłek rodzinny nie przysługuje. W okresie zasiłkowym, który rozpoczął się 1 września

2006 roku, przy ustalaniu uprawnień do świadczeń rodzinnych brane są pod uwagę

dochody osiągnięte w roku 2005.W przypadku utraty dochodu, prawo do zasiłku

rodzinnego ustala się na podstawie dochodu rodziny lub dochodu osoby uczącej się,

pomniejszonego o utracony dochód. W przypadku uzyskania przez członka rodziny, osobę

uczącą się lub dziecko pozostające pod opieką opiekuna prawnego dochodu prawo

do zasiłku rodzinnego ustala się na podstawie dochodu rodziny, osoby uczącej się lub

dziecka powiększonego o uzyskany dochód. Jeżeli z dochodu rodziny ponoszona jest

opłata za pobyt w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie członka rodziny (dom

pomocy społecznej, placówka opiekuńczo-wychowawczą, młodzieżowy ośrodek


110

wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny,

zakład opiekuńczo-leczniczy, zakład pielęgnacyjno-opiekuńczy, a także szkoła wojskowa

lub inna szkoła zapewniająca nieodpłatnie pełne utrzymanie, w tym wyżywienie,

zakwaterowanie i umundurowanie) od dochodu rodziny odejmuje się tę opłatę.

Ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie uwzględnia

się członka rodziny przebywającego w tej instytucji. Gdy członek rodziny przebywa

w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie i nie ponosi opłaty za pobyt,

ustalając dochód rodziny w przeliczeniu na osobę, nie uwzględnia się osoby przebywającej

w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie. W przypadku gdy rodzina

lub osoba ucząca się utrzymuje się z gospodarstwa rolnego, przyjmuje się, że z 1 ha

przeliczeniowego uzyskuje się dochód miesięczny w wysokości 1/12 dochodu ogłaszanego

corocznie w drodze obwieszczenia przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego

na podstawie art. 18 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym (Dz. U. z 1993r.

Nr 94, poz. 431, z późniejszymi zm.). Jeżeli natomiast rodzina lub osoba ucząca

się utrzymuje się z gospodarstwa rolnego oraz uzyskuje pozarolnicze dochody, dochody

te sumuje się.

Zmieniła się natomiast wysokość zasiłku rodzinnego

Do 1 listopada 2009r. wysokość zasiłku wynosiła:

- 48 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia

- 64 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia,

- 68 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

Zgodnie z rozporządzeniem od 1 listopada 2009 r. kwota zasiłku rodzinnego

wynosiła miesięcznie:

- 68 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 lat,

- 91 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 lat,

- 98 zł na dziecko powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 lat.

Zmianę wysokości świadczeń oraz kryteriów ich przyznawania od 1 listopada 2009

roku przedstawia poniższe zestawienie:

Rodzaj świadczenia Wysokość świadczenia

od 1 listopada 2009 roku

Kryterium dochodowe – wysokość

miesięcznego dochodu rodziny

netto* w przeliczeniu na osobę

zasiłek rodzinny

68 zł – miesięcznie na dziecko do

ukończenia 5 roku życia (było 48zł)

91 zł – miesięcznie na dziecko powyżej

5 roku życia do ukończenia 18 roku

życia (było 64zł)

98 zł – miesięcznie na dziecko powyżej

18 roku życia do ukończenia 24 roku

życia(było 68zł)

504 zł miesięcznie w przeliczeniu na

członka rodziny lub

583 zł, jeżeli członkiem rodziny jest

dziecko legitymujące się

orzeczeniem o niepełnosprawności

lub orzeczeniem o umiarkowanym

albo znacznym stopniu

niepełnosprawności


111

dodatki do zasiłku rodzinnego, z tytułu:

urodzenia dziecka 1.000 zł – jednorazowo 504 zł miesięcznie w przeliczeniu na








opieki nad

dzieckiem w okresie

korzystania z

urlopu

wychowawczego

400 zł – miesięcznie

niezależnie od liczby dzieci (bliźniaki,

trojaczki, itd.)









samotnego

wychowywania

dziecka

170 zł – miesięcznie ( nie więcej niż 340

zł na wszystkie dzieci),

250 zł - miesięcznie w przypadku

dziecka z orzeczeniem o

niepełnosprawności lub o znacznym

stopniu niepełnosprawności ( nie więcej

niż 500 zł na wszystkie dzieci)









Zasiłek rodzinny ma na celu częściowe pokrycie wydatków na utrzymanie dziecka.

Prawo do zasiłku rodzinnego i dodatków do tego zasiłku przysługuje:

1) rodzicom, jednemu z rodziców albo opiekunowi prawnemu dziecka,

2) opiekunowi faktycznemu dziecka.

3) osobie uczącej się (osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostającą na utrzymaniu

rodziców w związku z ich śmiercią lub z zasądzeniem od rodziców na jej rzecz

alimentów, jeżeli wyrok sądu orzekający alimenty został wydany przed osiągnięciem

pełnoletności przez osobę uczącą się).

Zasiłek przysługuje osobie uczącej się w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie dłużej niż

do ukończenia 24 roku życia. Zasiłek rodzinny przysługuje osobom wymienionym

w punktach 1 i 2, do ukończenia przez dziecko:

- 18 roku życia,

- nauki w szkole, jednak nie dłużej niż do ukończenia 21 roku życia,

- 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub w szkole wyższej i legitymuje

się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.


112

7.1.2. Dodatki do zasiłków rodzinnych

Łącznie w 2009 roku z tytułu dodatków do zasiłków rodzinnych wydatkowano

108.096.664 zł. W ramach tej kwoty przyznano 948.313 świadczeń.

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka

Dodatek z tytułu urodzenia dziecka przysługuje jednorazowo w wysokości 1.000zł.

Przysługuje on matce lub ojcu albo opiekunowi prawnemu dziecka. Dodatek przysługuje

opiekunowi faktycznemu dziecka w wieku do ukończenia przez dziecko pierwszego roku

życia, jeżeli nie został przyznany rodzicom lub opiekunowi prawnemu dziecka.

W przypadku wystąpienia o przysposobienie więcej niż jednego dziecka lub urodzenia

więcej niż jednego dziecka podczas jednego porodu dodatek przysługuje na każde dziecko.

W przypadku zbiegu prawa do dodatku z prawem do świadczenia z tytułu urodzenia

dziecka finansowanego z budżetu państwa przysługuje jedno świadczenie wybrane przez

osobę uprawnioną. Wniosek o dodatek, o którym mowa w art. 9, składa się do ukończenia

przez dziecko pierwszego roku życia.

W 2009 roku wypłacono 9.338 świadczeń na łączną kwotę 9.335.000zł.

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego

Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu

wychowawczego przysługuje w wysokości 400 zł miesięcznie. Przysługuje matce lub ojcu,

opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli dziecko

pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego,

nie dłużej jednak niż przez okres:

- 24 miesięcy kalendarzowych;

- 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad więcej niż jednym

dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;

- 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się

orzeczeniem o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Dodatek przysługujący za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości

1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień. Kwotę dodatku przysługującą za niepełny

miesiąc zaokrągla się do 10 groszy w górę. W przypadku równoczesnego korzystania

z urlopu wychowawczego przez oboje rodziców lub opiekunów prawnych dziecka

przysługuje jeden dodatek.

Dodatek nie przysługuje, jeżeli osoba uprawniona:

- bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostawała

w zatrudnieniu przez okres krótszy niż 6 miesięcy;

- podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową w okresie

korzystania z urlopu wychowawczego;


113

- dziecko przebywa w placówce zapewniającej całodobową opiekę, przez co najmniej

5 dni w tygodniu, w żłobku albo w przedszkolu, z wyjątkiem:

a) dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności

przebywającego w żłobku albo w przedszkolu z powodów terapeutycznych,

b) dziecka przebywającego w zakładzie opieki zdrowotnej, z wyjątkiem

zakładów, o których mowa w art. 3 pkt 7, oraz w innych przypadkach

zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;

- w okresie urlopu wychowawczego korzysta z zasiłku macierzyńskiego.

Obywatelom państw członkowskich Unii Europejskiej i Europejskiego Obszaru

Gospodarczego do okresu zatrudnienia wymaganego do nabycia prawa do dodatku zalicza

się okres zatrudnienia na terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej

i Europejskiego Obszaru Gospodarczego.

W 2009 roku wypłacono 58.181 świadczeń na łączną kwotę 22.533.699 zł.

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka

Dodatek przysługuje w wysokości 170 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak

niż 340,00 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem

o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności kwotę

dodatku zwiększa się o 80 zł na dziecko, nie więcej jednak niż o 160 zł na wszystkie dzieci.

Dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka przysługuje samotnie wychowującym

dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka

albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne

na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ:

- drugi z rodziców dziecka nie żyje;

- ojciec dziecka jest nieznany;

Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się

nie żyją.


Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej

Dodatek przysługiwał rodzinie wielodzietnej w wysokości 80zł miesięcznie

na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego (Rozporządzenie Rady

Ministrów z 18 lipca 2006 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby

uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny oraz wysokości

świadczeń rodzinnych). Dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej

przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu

dziecka.



114

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego

Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka

niepełnosprawnego wynosi miesięcznie:

60,00zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;

80,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.

(Rozporządzenie Rady Ministrów z 18 lipca 2006 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny

albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny

oraz wysokości świadczeń rodzinnych).

Dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka przysługuje matce lub ojcu,

opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie

uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją

lub kształceniem dziecka w wieku:

1. do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności,

2. powyżej 16 roku życia do ukończenia 24 roku życia, jeżeli legitymuje

się orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności

W 2009 roku wypłacono 139.281 świadczeń na łączną kwotę 10.625.620 zł, z tego:

z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego do 5 roku życia –1.527.660

zł (25.473 świadczeń),

z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego powyżej

5 roku życia – 9.067.960 zł (113.808 świadczeń),

Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania

Dodatek przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki

od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.

Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki

w szkole poza miejscem zamieszkania wynosi:

1. 90 zł miesięcznie na dziecko w związku z zamieszkiwaniem w miejscowości,

w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej,

w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły

podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej

się orzeczeniem o niepełnosprawności lub o stopniu niepełnosprawności;

2. 50 zł miesięcznie na dziecko w związku z dojazdem z miejsca zamieszkania

do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły

ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek

szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole

ponadgimnazjalnej.

W 2009 roku wypłacono 198.665 świadczeń na łączną kwotę 10.933.960 zł, z tego:

2.265.960 zł (25.193 świadczenia) na pokrycie wydatków związanych

z zamieszkaniem w miejscowości, w której znajduje się szkoła.

8.668.000 zł (173.472 świadczenia) na pokrycie wydatków związanych

z dojazdem do miejscowości, w której znajduje się szkoła.


115

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego

Dodatek przysługuje raz w roku, w związku z rozpoczęciem roku szkolnego.

Wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego wynosi

100zł na dziecko.

Dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego przysługuje matce lub ojcu,

opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie

uczącej się na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem w szkole nowego

roku szkolnego.


7.1.3. Jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia dziecka

Z tytułu urodzenia się dziecka przysługuje, niezależnie od uprawnień do dodatku

z tytułu urodzenia dziecka oraz od dochodu rodziny, jednorazowa zapomoga

w wysokości 1000 zł na dziecko wprowadzona ustawą z dnia 29 grudnia 2005 r. o zmianie

ustawy o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 12, poz. 67). Jednorazowa zapomoga

z tytułu urodzenia się dziecka zgodnie z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 28 listopada 2003 r.

o świadczeniach rodzinnych (Dz. U. Nr 228, poz. 2255, z późn. zm.) jest świadczeniem

rodzinnym. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

(Dz. U. Nr 14, poz. 176, z późn. zm.) w art. 21 ust. 1 pkt 8 stanowi, iż świadczenia

rodzinne są wolne od podatku dochodowego.

Zapomoga przysługuje:

1. matce,

2. ojcu lub

3. opiekunowi prawnemu dziecka

Pisemny wniosek o jednorazową zapomogę można było złożyć od dnia 9 lutego 2006r.

w urzędzie gminy lub w ośrodku pomocy społecznej (w miejscu, gdzie wypłacane

są świadczenia rodzinne) w terminie trzech miesięcy od dnia narodzin dziecka. Wniosek

złożony po terminie będzie pozostawiony bez rozpoznania. Do pisemnego wniosku

o zapomogę powinny być dołączone następujące dokumenty:

1. dokument stwierdzający tożsamość osoby ubiegającej się o przyznanie jednorazowej

zapomogi z tytułu urodzenia dziecka;

2. skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub inny dokument urzędowy potwierdzający

datę urodzenia dziecka;

3. pisemne oświadczenie, że na dziecko nie została już pobrana jednorazowa

zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka (np. przez drugiego z rodziców).



116

7.1.4. Świadczenia opiekuńcze

Zasiłek pielęgnacyjny

Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków

wynikających z konieczności zapewnienia osobie niepełnosprawnej opieki i pomocy innej

osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.

Wysokość zasiłku pielęgnacyjnego wynosi 153,00 zł miesięcznie.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:

niepełnosprawnemu dziecku;

osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje

się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;

osobie, która ukończyła 75 lat.

Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje także osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16

roku życia legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,

jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia.

Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:

osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego,

osobie przebywającej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie, jeżeli

pobyt osoby i udzielane przez tę instytucję świadczenia częściowo lub w całości

finansowane są z budżetu państwa albo z Narodowego Funduszu Zdrowia.


Świadczenie pielęgnacyjne

Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy

zarobkowej w związku z koniecznością opieki nad dzieckiem przysługuje matce lub ojcu

dziecka albo opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli nie podejmuje lub rezygnuje

z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad dzieckiem

legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami:

konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku

ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności

stałego współudziału, na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia,

rehabilitacji

i edukacji, albo orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.

W 2009 roku zmieniła się wysokość świadczenia pielęgnacyjnego:

- do 1 listopada 2009 roku wynosiło 420 zł,

- od 1 listopada 2009 roku wynosi 520 zł.


117

Świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu

na osobę nie przekracza kwoty 583 zł miesięcznie. Świadczenie pielęgnacyjne przysługujące

za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 świadczenia

pielęgnacyjnego za każdy dzień. Należną kwotę świadczenia zaokrągla się do 10 groszy

w górę.

Świadczenia pielęgnacyjne nie przysługują, jeżeli:

1. osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty socjalnej,

zasiłku stałego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego;

2. osoba wymagająca opieki:

a) pozostaje w związku małżeńskim,

b) została umieszczona w rodzinie zastępczej albo w związku z koniecznością

kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej

całodobową opiekę, przez co najmniej 5 dni w tygodniu z wyjątkiem

zakładów opieki zdrowotnej;

c) osoba w rodzinie ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury

na to dziecko;

d) osoba w rodzinie ma ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego albo

do świadczenia pielęgnacyjnego na to lub na inne dziecko w rodzinie.

Łącznie w 2009 roku wydatki na świadczenie pielęgnacyjne wyniosły 19.330.578 zł.

W ramach tych środków wypłacono 44.502 świadczeń.

7.2. Realizacja funduszu alimentacyjnego

Ustawą z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów

(Dz. U. z 2008 r. Nr 192, poz. 1378) przywrócony został fundusz alimentacyjny

wypłacający alimenty w sytuacjach, w których egzekucja od zobowiązanych okazała

się bezskuteczna.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują osobie uprawnionej:

do ukończenia 18 roku życia albo,

do ukończenia 25 roku życia w przypadku, gdy dziecko uczy się w szkole lub szkole

wyższej,

w przypadku posiadania orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności-

bezterminowo.

Osobą uprawnioną do otrzymania świadczenia z funduszu alimentacyjnego

jest osoba uprawniona do alimentów od rodzica na podstawie tytułu wykonawczego

pochodzącego lub zatwierdzonego przez sąd, jeżeli egzekucja sądowa okazała

się bezskuteczna.


118

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego nie przysługują, jeśli osoba uprawniona:

została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo

w rodzinie zastępczej;

jest pełnoletnia i posiada własne dziecko;

zawarła związek małżeński;

Warunkiem przyznania świadczeń z funduszu alimentacyjnego jest bezskuteczność

egzekucji. Bezskuteczność egzekucji oznacza to egzekucję, w wyniku, której w okresie

ostatnich dwóch miesięcy nie wyegzekwowano pełnej należności z tytułu zobowiązań

alimentacyjnych w kwocie aktualnie zasądzonych alimentów, bez względu na wielkość

zaległych zobowiązań dłużnika wobec osoby uprawnionej; za bezskuteczną egzekucję

uważa się również niemożność wszczęcia egzekucji alimentów przeciwko dłużnikowi

alimentacyjnemu przebywającemu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej,

w szczególności z powodu:

braku podstawy prawnej do podjęcia czynności zmierzających do wykonania tytułu

wykonawczego w miejscu zamieszkania dłużnika,

braku możliwości wskazania przez osobę uprawnioną miejsca zamieszkania

dłużnika alimentacyjnego za granicą.

Osoby ubiegające się o świadczenia z funduszu alimentacyjnego muszą spełniać

kryterium dochodowe - miesięczny dochód na osobę w rodzinie nie może przekroczyć 725

zł netto, bez względu na to, czy w rodzinie wychowywane jest dziecko niepełnosprawne.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługuje w wysokości bieżąco ustalonych

alimentów, jednakże nie wyższej niż 500 zł.

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przyznawane są na tzw. okresy

świadczeniowe, które trwają 12 miesięcy: od 1 października do 30 września następnego

roku kalendarzowego.

W 2009 roku wypłacono 227.430 świadczeń z funduszu alimentacyjnego na łączną

kwotę 60.863.399 zł. Koszt obsługi funduszu alimentacyjnego (tj. wydatki związane

z zatrudnieniem osób realizujących to zadania oraz koszty rzeczowe związane

z ich obsługą) wyniosły 2.213.250 zł.

Domy pomocy społecznej - Warmińsko-Mazurski Urząd ... · Prowadzenie domów pomocy społecznej...

Documents

Transcript of Domy pomocy społecznej - Warmińsko-Mazurski Urząd ... · Prowadzenie domów pomocy społecznej...