Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl · Dokumentacja Transakcyjna /...

23
www.rkkw.pl Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

Transcript of Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl · Dokumentacja Transakcyjna /...

Page 1: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence

Krzysztof Rąpała

Page 2: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Garnitur szyty „na miarę” czy może utarte standardy?

Jakie dokumenty są konieczne aby transakcja była udana, a co najważniejsze bezpieczna

i „komfortowa” dla jej Stron

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 2

Page 3: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Etap I – Faza Wstępna (Przygotowanie do transakcji)

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 3

List Intencyjny „Letter of Intent”

„Termsheet”

„Memorandum of

understanding”

Umowa o zachowaniu poufności „Non - disclosure agreement”

(NDA)

Page 4: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Umowa o zachowaniu poufności (NDA) – podstawy kodeksowe

art. 72[1] § 1 KC „Jeżeli w toku negocjacji strona udostępniła informacje z zastrzeżeniem poufności, druga strona jest obowiązana do nieujawniania i nieprzekazywania ich innym osobom oraz do niewykorzystywania tych informacji dla własnych celów, chyba ze strony uzgodniły inaczej.”

art. 72[1] § 2 KC „W razie niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków, o których mowa w § 1, uprawniony może żądać od drugiej strony naprawienia szkody albo wydania uzyskanych przez nią korzyści.”

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 4

Page 5: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Umowa o zachowaniu poufności (NDA) – co istotne w NDA

definicja tzw. „informacji poufnej”,

przepisy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji to „za mało”,

wpływ NDA na proces Due diligence, czy warto robić listę ujawnionych dokumentów (wykorzystanie VDR),

zakres podmiotowy odpowiedzialności, tzn. kogo „wiąże” NDA,

zakres przedmiotowy odpowiedzialności, tzn. co można ujawnić a czego nie,

kary umowne czy zasady ogólne, a może jedno i drugie…, co lepsze i dla kogo…,

czas związania zobowiązaniem do zachowania poufności, czas określony czy nieokreślony, co lepsze i dla kogo…

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 5

Page 6: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

List Intencyjny / Termsheet / MOU

to zazwyczaj jeszcze nie umowa… „nie wiąże rąk”,

ich treść może być przedmiotem „wstępnych negocjacji”,

podstawowe uzgodnienia stron,

harmonogram negocjacji i kolejnych etapów transakcji,

mogą zawierać postanowienia typu NDA,

klauzula wyłączności w negocjacjach („exclusivity clause”),

„wiążący/niewiążący” – zależy od stron transakcji… dopuszczalne rozwiązania pośrednie, granicą art. 353[1] KC,

to zazwyczaj nie oferta, a zaproszenie do rozpoczęcia/kontynuowania negocjacji,

Termsheet i MoU jako bardziej rozwinięte formy Listu intencyjnego.

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 6

Page 7: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

List Intencyjny / Termsheet / MoU – na co należy uważać

Nazwa dokumentu może być myląca… nie zawsze może chodzić o intencje. art. 60 KC „Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (oświadczenie woli).”

Triki i „nieczyste” zagrania w dokumentach przygotowawczych… jakie wprowadzać klauzule

„zabezpieczające” przed nieuczciwością drugiej ze stron

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 7

Page 8: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Etap II – Faza Due diligence (badanie przedmiotu transakcji)

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 8

List Intencyjny „Letter of Intent”

„Termsheet”

„Memorandum of

understanding”

Due diligence

Raport z Due diligence

List Ujawniający Disclosure Letter

Page 9: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Rekonesans („side visit”)

jako sposób na rozpoczęcie badania Due diligence

Czy bezpośredni kontakt z zarządem „spółki - celu” zawsze jest dobrym rozwiązaniem… dla Sprzedającego?

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 9

Page 10: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Na początek… Co powinniśmy wiedzieć zanim rozpoczniemy badanie?

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 10

KRS

księgi wieczyste

rejestr zastawów

rejestr zastawów skarbowych

bazy znaków towarowych

strona www

raporty bieżące (spółki publiczne)

powiązania kapitałowe i osobowe

informacje medialne

?

informacje publiczne

opinie os. 3

Page 11: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Kwestionariusz Due diligence - zestaw standardowych pytań …o co należy pytać i jak szczegółowo…

Kwestie podstawowe:

(1) sprawy korporacyjne;

(2) powiązania kapitałowe;

(3) umowy z bankami – finansowanie działalności;

(4) pozwolenia i zgody – decyzje administracyjne;

(5) stosunki handlowe;

(6) własność intelektualna;

(7) nieruchomości;

(8) majątek ruchomy;

(9) kwestie podatkowe;

(10) ubezpieczenie;

(11) spory sądowe;

(12) sprawy pracownicze;

(13) ochrona danych osobowych;

(14) kwestie środowiskowe;

i inne.

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 11

Page 12: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Zespół do przeprowadzenia Due diligence

Mniej istotne dokumenty czytane są zazwyczaj tylko raz…

rzetelność jako cecha najbardziej pożądana u prawników… tak samo jak kompetencje merytoryczne,

podział „tematów” według doświadczenia i wiedzy poszczególnych członków zespołu,

samo badanie Due diligence to nie przepisywanie danych do raportu...

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała

12

Zespół Koordynator

Członkowie Zespołu

Członkowie Zespołu

Page 13: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Data room – właściwe badanie Due diligence

zgromadzenie dokumentów w jednym miejscu;

zestaw dokumentów związany z kwestionariuszem Due diligence,

co w przypadku przetargu (organizacja – logistyka)?

zasady dostępu i korzystania z data room (warto o tym pomyśleć w Liście intencyjnym),

ograniczenia w Umowie o zachowaniu poufności (NDA),

virtual data room (VDR) – co to jest?

aktualne trendy…

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 13

Page 14: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Dostęp do źródeł informacji… a kalkulacja ryzyka

co należy zrobić jak zorientowaliśmy się, że brakuje istotnych dokumentów?

kontaktu bezpośredniego z pracownikami „spółki – celu”, nie zastąpi analiza dokumentów…

klauzule typu „change of control”…

raport bez kalkulacji ryzyka to „pół” raportu.

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała

14

Page 15: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Na koniec…

Executive summary… co to jest?

Wpływ badania na zasadność transakcji,

Wpływ badania na cenę transakcyjną.

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała

15

Page 16: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Wykorzystanie wyników badania Due diligence

Raport z Due diligence nie powinien być ujawniany sprzedającemu, nie stanowi załącznika do Umowy Inwestycyjnej i nie ma formalnego związku z Listem Ujawniającym,

Zatajanie przed sprzedającym wad przedmiotu transakcji „wykrytych” przez kupującego… nie zawsze może okazać się korzystne dla kupującego,

przed-transakcyjne Due diligence służy weryfikacji „godziwości” ceny,

w najgorszym wypadku „dealbreaker”…,

co to jest „culpa in contrahendo”,

po – transakcyjne Due diligence służy weryfikacji jakości nabytego „towaru” i ustalenia ewentualnej szkody,

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 16

Page 17: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

List Ujawniający – komu służy i kogo chroni…

„Wszystko co powiesz (nie) może być użyte przeciwko Tobie…”,

ale nie gdy chodzi o cenę…,

papierek lakmusowy procesu Due diligence,

„lista grzechów głównych” sprzedającego,

uzupełniany przez strony w trakcie prowadzenia badania Due diligence,

Przyznać się od razu, a może poczekać…,

warto podzielić się ze sprzedającym wnioskami z Due diligence… jeśli mogą one wpływać na obniżenie ceny…,

Jeśli się przyznasz – to w przyszłości - nie będziesz za to odpowiadał…,

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 17

Page 18: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Etap III – Faza Realizacyjna – zawieramy Umowę

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 18

Due diligence Umowa

Inwestycyjna

Zapewnienia Gwarancyjne

Pozostałe dokumenty transakcyjne

Page 19: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Umowa Inwestycyjna – co zazwyczaj powinno w niej być…

Spis streści: (1) Komparycja

(2) Definicje

(3) Preambuła

(4) Przedmiot umowy

(5) Cena

(6) Warunki

(7) Oświadczenia i zapewnienia

(8) Odpowiedzialność Stron / Kary umowne

(9) Zabezpieczenia

(10) Rozwiązanie Umowy / Odstąpienie

(11) Zakaz konkurencji

(12) Zachowanie poufności

(13) Zawiadomienia i korespondencja

(14) Rozwiązywanie sporów / Zapis na sąd polubowny

(15) Postanowienia końcowe

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 19

Page 20: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Zapewnienia Gwarancyjne („Reps and warranties”)

oświadczenia wiedzy stanowiące gwarancje ze strony sprzedającego,

czy odniesienie do wiedzy ogranicza odpowiedzialność sprzedającego,

określenie przesłanek odpowiedzialności za złożenie nieprawdziwych

zapewnień i oświadczeń,

regulacje kodeksowe… te same zasady dla każdej umowy sprzedaży -

niezależnie od jej przedmiotu,

odpowiedzialność na zasadzie winy czy może na zasadzie ryzyka,

rękojmia a gwarancja…

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 20

Page 21: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Etap IV – Zamknięcie transakcji – tzw. „Closing”

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała

Umowa Inwestycyjna

Spełnienie warunków

Zgody korporacyjne

Zawiadomienia o nabyciu akcji/udziałów

Protokoły zdawczo - odbiorcze

Zawiadomienia o osiągnięciu pozycji dominującej

Zmiany w organach Spółki

Zamknięcie transakcji

21

Page 22: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 22

Podsumowanie

Umowa o zachowaniu poufności (NDA)

Lisy Intencyjny / Termsheet / MoU

Due diligence

Umowa Inwestycyjna

Zamknięcie transakcji

Page 23: Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu - rkkw.pl ·  Dokumentacja Transakcyjna / Organizacja procesu Due diligence Krzysztof Rąpała

www.rkkw.pl

Dziękuję za uwagę…

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy Krzysztof Rąpała 23

KWAŚNICKI, WRÓBEL & Partnerzy ul. Wilcza 46 (II piętro) 00-679 Warszawa Tel.: + 48 22 541 70 80 Fax: + 48 22 213 30 07 email: [email protected]; [email protected];