„Do dzieła!” - Zespół Szkół Muzycznych im ... kl. IV-VI.pdf · czesnych form sztuki, na...

„Do dzieła!”Program nauczania plastyki

w klasach IV–VI szkoły podstawowej

Jadwiga Lukas Krystyna Onak

© Co py ri ght by Wy daw nic two Nowa Era Spó∏ka z o.o. 2012Wydanie I.

ul. Aleje Jerozolimskie 146 D, 02-305 Warszawa

Koordynacja prac: Monika Ekert.Współpraca redakcyjna: Karolina Cierzan, Katarzyna Rafałko, Marcin Michalczyk.

Wydawnictwo Nowa Era Sp. z o.o.Aleje Jerozolimskie 146 D, 02-305 Warszawa,

www.nowaera.pl, e-mail: [email protected], tel. 0 801 88 10 10

Sza now ni Paƒ stwo! Od da je my w Paƒ stwa r´ ce pro gram na ucza nia pla sty ki w kla sachIV –VI szko ∏y pod sta wo wej. Sta no wi on au tor skà pro po zy cj´ kszta∏ -ce nia pla stycz ne go, któ ra po wsta ∏a na pod sta wie wie lo let nich do -Êwiad czeƒ pe da go gicz nych oraz licz nych kon sul ta cji z na uczy cie la mipla sty ki. Pro gram jest zgod ny z „Pod sta wà pro gra mo wà kszta∏ ce niaogól ne go” Mi ni ster stwa Edu ka cji Na ro do wej. Zo sta∏ do sto so wa nydo po trzeb wspó∏ cze snej szko ∏y oraz percepcji uczniów rozpoczy-najàcych nauk´ na II poziomie edukacyjnym. Prezentowany programnauczania z pew no Êcià oka ̋ e si´ po moc ny w pla no wa niu pra cy dy -dak tycz nej.

Ogólna charakterystyka programu 4

Wykaz wymagaƒ zapisanych w podstawie programowej przedmiotu „plastyka” na drugim eta-pie edukacyjnym, zalecenia Recenzentów MEN dotyczàce podrćznika oraz opis przeznaczeniai koncepcji programu

Cele kształcenia i wychowania 7

Wyszczególnienie umiej´tnoÊci, które zdob´dzie uczeƒ dzi´ki korzystaniu z serii „Do dzieła!”

Propozycja realizacji zagadnieƒ 8

Spis zagadnieƒ omawianych na II etapie edukacyjnym wraz z proponowanà liczbà jednosteklekcyjnych przeznaczonà na realizacj´ poszczególnych tematów

TreÊci nauczania, procedury osiàgania celów edukacyjnych, zało˝one osiàgnićia ucznia 9

Czytelny rozkład kolejnych zagadnieƒ omówionych w programie nauczania „Do dzieła!” wrazze wskazówkami dotyczàcymi efektywnego i atrakcyjnego prowadzenia zaj´ç

Metody i kryteria oceny osiàgni´ç uczniów 24

Szczegółowe wymagania na poszczególne stopnie szkolne

Materiały dydaktyczne 25

Charakterystyka publikacji umo˝liwiajàcych realizacj´ programu nauczania „Do dzieła!”

1

2

3

4

5

6

treÊciSpis

Wićej materiałów przydatnychw pracy ka˝dego nauczycielaplastyki mo˝na znaleêç na stronie internetowej wydawnictwa www.nowaera.pl.

Wprowadzenie

Program nauczania4

„Do dzieła!”. Program nauczania ogólnego plastyki w klasach 4–6 szkoły podstawowej

Kon cep cja pro gra mu za k∏a da Êci s∏à in te gra cj´ nie zb´d nej wie dzy pla stycz nejz umie j´t no Êcia mi prak tycz ny mi. Na le ̋ à do nich: in dy wi du al na eks pre sja pla -stycz na, twór cze dzia ∏a nia gru po we, a tak ̋ e ana li za i oce na dzie ∏a sztu ki, pra cyw∏a snej ko le ̋ a nek i ko le gów z kla sy.

Ogólna charakterystyka programu

Prezentowany program jest zgodny z „Podstawà pro-gramowà kształcenia ogólnego” oraz uwzgl´dnia zale-cenia Recenzentów MEN opiniujàcych podrćzniki doplastyki na II poziomie edukacyjnym. Poni˝ej przy-taczamy fragment załàcznika nr 2 do rozporzàdzenia

Ministra Edukacji Narodowej z 23 grudnia 2009 r.dotyczàcy celów kształcenia i treÊci nauczania przed-miotu „plastyka” oraz postulaty Rzeczoznawców.Pozwoli to zweryfikowaç stopieƒ zgodnoÊci prezen-towanej publikacji z wytycznymi MEN.

I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartychw nich informacji – percepcja sztuki.

II. Tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztuk´.III. Analiza i interpretacja tekstów kultury – recep-

cja sztuki.1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych

w nich informacji – percepcja sztuki. Uczeƒ:1) okreÊla swojà przynale˝noÊç kulturowà

poprzez kontakt z wybranymi dziełami sztuki,zabytkami i tradycjà w swoim Êrodowiskulokalnym i regionalnym, a tak˝e uczestniczyw ˝yciu kulturalnym tego Êrodowiska (zna pla-cówki kultury działajàce na jego rzecz);

2) korzysta z przekazów medialnych oraz stosujeich wytwory w swojej działalnoÊci twórczej (zgod-nie z elementarnà wiedzà o prawach autora).

2. Tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztuk´.Uczeƒ:1) podejmuje działalnoÊç twórczà, posługujàc si´

podstawowymi Êrodkami wyrazu plastycznegoi innych dziedzin sztuki (fotografika, film)w kompozycji na płaszczyênie i w przestrzeni(stosujàc okreÊlone materiały, narz´dzia i tech-niki właÊciwe dla tych dziedzin sztuki);

2) realizuje projekty w zakresie form u˝ytkowych,w tym słu˝àce kształtowaniu wizerunku i oto-czenia człowieka oraz upowszechnianiu kultu-ry w społecznoÊci szkolnej i lokalnej (stosujàctak˝e narz´dzia i wytwory multimedialne).

3. Analiza i interpretacja tekstów kultury – recep-cja sztuki. Uczeƒ:

1) rozró˝nia okreÊlone dyscypliny w takich dziedzi-nach jak: architektura, sztuki plastyczne orazw innych dziedzinach sztuki (fotografika, film)i przekazach medialnych (telewizja, Internet);

2) rozpoznaje wybrane dzieła architektury i sztukplastycznych nale˝àce do polskiego i europej-skiego dziedzictwa kultury oraz opisuje ichfunkcje i cechy charaktery styczne na tle epoki(posługujàc si´ podstawowymi terminami i poj´-ciami właÊciwymi dla tych dziedzin sztuki).

Zalecane warunki i sposób realizacjiNauczyciel w realizacji przedmiotu powinien dà˝yçdo rozwijania myÊlenia twórczego uczniówi poprzez uczestnictwo w zajćiach przygotowaç ichdo Êwiadomego udziału w kulturze oraz do stoso-wania nabytej wiedzy w innych dziedzinach ˝ycia.

Szkoła powinna stwarzaç mo˝liwoÊci czynnegouczestnictwa uczniów w kulturze poprzez ichudział w wystawach stałych i czasowych organizo-wanych przez muzea i instytucje kulturalne,uczestnictwo w wa˝nych wydarzeniach artystycz-nych organizowanych w szkole i po za szkołà orazstwarzaç warunki do prezentacji ich własnej twór-czoÊci i do upowszechniania kultury plastycznej.

Szkoła powinna stwarzaç warunki do realizacjizaj´ç poprzez odpowiednie wyposa˝enie pracowniw Êrodki dydaktyczne, takie jak: reprodukcje dziełsztuki na ró˝nych noÊnikach oraz zestawy narz´-dzi medialnych z oprogramowaniem.

Nauczyciel powinien uwzgl´dniaç mo˝liwoÊciuczniów i dostosowaç do nich wymagania edukacyjne.

Podstawa programowa przedmiotu „plastyka” wraz z komentarzem

Podstawa programowa przedmiotu „plastyka” jest opi-sana za pomocà wymagaƒ ogólnych oraz wymagaƒszczegółowych. Wymagania ogólne wyznaczajà zasad-nicze cele kształcenia. Sà to:

1. Odbiór wypowiedzi i wykorzystywanie zawartychw nich informacji – percepcja sztuki.

2. Tworzenie wypowiedzi – ekspresja przez sztuk´.3. Analiza i interpretacja tekstów kultury – recepcja

sztuki.Wymagania szczegółowe precyzujà zakres treÊci

kształcenia, które słu˝à osiàgnićiu ogólnych celówkształcenia. Podstawa programowa „plastyki” uwzgl´d-

Komentarz do podstawy programowej przedmiotu „plastyka”Wojciech Czapski, Kinga Łapot-Dzierwa

nia te˝ europejskie zalecenia dotyczàce kompetencji klu-czowych. WÊród kompetencji kluczowych rozwijanychna zajćiach plastycznych, na szczególnà uwag´ zasłu-guje ÊwiadomoÊç kulturowa, obejmujàca:– poczucie zwiàzku z tradycjà narodowà (w tym posta-

wa szacunku i tolerancji wobec jej ró˝norodnoÊci),– przekonanie o koniecznoÊci uczestnictwa w ˝yciu

kulturalnym,– wyra˝anie siebie poprzez Êrodki rozwijajàce predyspo-

zycje twórcze (na podstawie wiedzy pozwalajàcej naposługiwanie si´ nimi w innych sferach aktywnoÊci),

– docenianie znaczenia estetyki w ˝yciu codziennym,– znajomoÊç najwa˝niejszych dzieł stanowiàcych

o dziedzictwie kultury (jako umiej´tnoÊç przyswaja-nia sobie wartoÊci i operowania symbolami),

– posługiwanie si´ j´zykiem sztuki.Podstawa programowa przedmiotu „plastyka” poÊwi´-

ca te˝ sporo uwagi mediom. Korzystanie z mediów w sfe-rze kultury jest koniecznoÊcià, gdy˝ sà noÊnikiem zmianw sposobie uczestnictwa w kulturze i w jej upowszechnia-niu. Stosowane tu narz´dzia, konstruowane na podstawietechnologii medialnych, wnoszà interaktywnà formuł´tworzenia i udost´pniania dzieł sztuki i zjawisk artystycz-nych oraz umo˝liwiajà ich nieograniczonà multiplikacj´w przestrzeni wirtualnej w wymiarze globalnym.

Dlatego korzystanie z mediów wymaga zdobycia ele-mentarnej wiedzy i umiej´tnoÊci w zakresie odbioruprzekazów medialnych, w tym oceny ich treÊci i formkierowanych za poÊrednictwem telewizji i internetu.Wymaga tak˝e kształtowania właÊciwych zachowaƒuczniów, w tym poszanowania prawa do własnoÊci inte-lektualnej w zwiàzku z wykorzystywaniem przez nichprzekazów i wytworów medialnych.

Podstawa programowa przedmiotu „plastyka” opie-ra si´ na zało˝eniu, i˝ kształcenie w tej dziedzinie edu-kacji to proces nauczania-uczenia si´, podczas któregokształtujà si´ postawy twórcze nastawione na nabywa-nie wiedzy i umiej´tnoÊci, który powinien prowadziç dowychowania człowieka innowacyjnego, uczestniczàcegow kulturze i w jej upowszechnianiu. W procesie tymwzorcem osobowym jest „sprawca” rozwiàzujàcy pro-blemy w toku myÊlenia twórczego, a najwy˝szà rang´przypisuje si´ wiedzy i umiej´tnoÊciom proceduralnym,typu „wiem jak”.

Wa˝nym czynnikiem tego procesu jest transfer, pole-gajàcy na tym, ˝e nabywanie wiedzy i umiej´tnoÊciw jednej dziedzinie wpływa na ich nabywanie w innejsferze aktywnoÊci ucznia, czyli na przenoszeniu tego,czego „uczy szkoła” na sytuacje poza nià.

Istotnà rol´ w tym procesie, szczególnie na I i II eta-pie edukacji, pełni spostrzeganie znaczeƒ i sensu odbie-ranych poj´ç oraz budowanie wyobra˝eƒ ich postaciwizualnych, wykraczajàcych poza posiadane informa-cje. Mo˝na to osiàgnàç, rozwijajàc myÊlenie twórcze, naktóre składajà si´ operacje umysłowe o charakterze:

a) dywergencyjnym (rozbie˝nym, indukcyjnym, heu-rystycznym), polegajàcym na poszukiwaniu logicznychmo˝liwoÊci, zało˝eƒ wymagajàcych sprawdzenia; jest torozpatrywanie wielu pomysłów ze wszystkich mo˝li-wych punktów widzenia;

b) konwergencyjnym (zbie˝nym, dedukcyjnym, algo-rytmicznym), polegajàcym na poszukiwaniu logicznych

koniecznoÊci, które muszà byç okreÊlane dokładnie; jestto wybór spoÊród wielu pomysłów jednego koniecznegokierunku działania.

Realizacja podstawy wymaga stworzenia odpowied-nich warunków do prowadzenia zaj´ç dydaktycznych,odpowiedniego wyposa˝ania pracowni plastycznejw sprz´ty i Êrodki dydaktyczne: w zestawy pomocy wpro-wadzajàce wiedz´ z teorii sztuki o Êrodkach wyrazu pla-styki, innych dziedzin jak fotografika i film, w postacipakietów dydaktycznych, pozwalajàcych na prowadze-nie zaj´ç o charakterze interaktywnym, z zastosowaniemmediów oraz wprowadzajàce wiedz´ z historii sztukiw formie reprodukcji dzieł sztuki. Szkoła, zapewniajàcwyposa˝enie niezb´dne do realizacji podstawy progra-mowej (w tym szczególnie te, słu˝àce wprowadzaniu ele-mentarnej wiedzy w zakresie Êrodków wyrazu plastycz-nego i wiedzy o sztuce), tworzy warunki do zaopatrzeniaklas w Êrodki dydaktyczne z mo˝liwoÊcià pozostawianiaich w szkole.

Najwa˝niejszy okres w edukacji plastycznej tokształcenie dzieci na poziomie elementarnym. Eduka-cja plastyczna pełni na tym poziomie rol´ integrujàcàwobec wi´kszoÊci dziedzin edukacji, poniewa˝ w tymokresie rozwoju psychicznego, plastyka (obok mowy)staje si´ dla dzieci podstawowà formà wypowiedzii czynnikiem rozwoju myÊlenia twórczego. Dlategoplastyka powinna byç tak˝e stałym elementemwszystkich zaj´ç dydaktycznych oraz wychowawczychi opiekuƒczych. Jest to szczególnie wa˝ne, na pozio-mie wychowania przedszkolnego i nauczania poczàt-kowego, kiedy u dzieci dokonuje si´ przełom naturypsychicznej i nast´puje intensyfikacja procesów poz-nawczych, co sprawia, ̋ e wi´kszoÊç z nich jest gotowado nauki, która staje si´ stopniowo ich podstawowàformà działalnoÊci.

Ten okres rozwoju psychicznego dzieci nazywa si´wiekiem rozumowania ze wzgl´du na bardzo du˝e mo˝-liwoÊci rozumienia otaczajàcej rzeczywistoÊci oraz wie-kiem ekspresji w zwiàzku z silnà potrzebà wyra˝aniasiebie poprzez twórczà działalnoÊç plastycznà. Rozumo-wanie staje si´ wtedy czynnoÊcià poznawczà, a ekspres-ja plastyczna podstawowà formà wypowiedzi.

Temu okresowi rozwoju dzieci odpowiada stadiumewolucji plastycznej, ideoplastyka i faza schematunazwana tak, poniewa˝ w tym czasie w twórczoÊci pla-stycznej dzieci istotnà rol´ odgrywa schemat. Staje sión reprezentacjà: osoby, rzeczy, zjawiska i ich cechprzedstawianych w uproszczonej formie symbolicznej.Rozumienie rzeczywistoÊci i wyra˝anie siebie poprzezdziałalnoÊç twórczà, w formie symbolicznej, staje siewówczas podstawowym mechanizmem poznawczym.

Na tym etapie edukacji treÊci nauczania powinnynarastaç w układzie spiralnym, tzn. ˝e wiadomoÊcii umiej´tnoÊci nabyte w danym roku powinny byçpowtarzane i poszerzane w kolejnym roku, z uwzgl´d-nieniem mo˝liwoÊci uczniów. Szczególnie dotyczy to tre-Êci wynikajàcych z wymagaƒ szczegółowych, wskaza-nych w podstawie programowej edukacji plastycznej.

Nauczyciel prowadzàcy zajćia „plastyki” powinienznaç podstaw´ programowà wychowania przedszkolne-go i podstaw´ programowà kształcenia ogólnego dlaszkół podstawowych (w zakresie klas I–III).

Program nauczania 5

Pro gram „Do dzieła!” obej mu je re ali za cj´ naj wa˝ -niej szych za gad nieƒ z za kre su teo rii i historii sztu -ki oraz ró˝ no rod ne dzia ∏a nia ma nu al ne. W pierw -szej ko lej no Êci prze wi dy wa ne jest za po zna nie uczniaz pod sta wo wy mi terminami pla stycz ny mi i bo gac -twem Êrod ków warsz ta tu pla stycz ne go. Do te go ce -lu prze zna czo ny jest zamieszczony w podrćznikudzia∏ „Abe ca d∏o pla stycz ne”. Dzi´ ki nie mu uczeƒzdo by wa wie dz´ i na rz´ dzia umo˝ li wia jà ce mu Êwia -do mà i efek tyw nà dzia ∏al noÊç twór czà. W trak cieoma wia nia ko lej nych tre Êci na ucza nia uczeƒ za po -zna je si´ z pod sta wo wy mi ter mi na mi sto so wa ny miw pla sty ce (na przykład za gad nie nia: „Co to jest abe -ca d∏o pla stycz ne?”, „Linia i punkt”, „Pla ma wa lo ro -wa”, „Âwia t∏o cieƒ”, „Fak tu ra” czy „Kom po zy cja”)oraz z naj wa˝ niej szy mi tech ni ka mi pla stycz ny mi(na przykład za gad nie nia: „Na rz´ dzia i pod ∏o ̋ a ry -sun ko we”, „Tech ni ki ma lar skie”). W osià gni´ ciutych za daƒ po moc ne sà mi´ dzy in ny mi pra ca z ma -te ria ∏em ilu stra cyj nym i zdj´ cio wym, za ba wy edu -ka cyj ne oraz in struk cje „Krok po kro ku...”. Na st´p -nie zgro ma dzo ne wia do mo Êci i do Êwiad cze nia uczeƒwy ko rzy stu je w trak cie po zna wa nia problematykizwiàzanej z naj wa˝ niej szymi dzie dzi na mi twór czo Êciar ty stycz nej. S∏u ̋ y te mu dzia∏ dru gi podrćznika,za ty tu ∏o wa ny „For my twór czo Êci”. Za war to w nimza gad nie nia dotyczàce mi´dzy innymi ry su nku,

malarstwa, grafiki, rzeêby, ar chi tek tu ry czy współ-czesnych form sztuki, na przykład filmu czy fotogra-fii. Roz sze rzo ny za sób po j´ç i in for ma cji u∏a twiaucznio wi ana li zo wa nie za rów no dzie∏ sztu ki, jaki ró˝ no rod nych ele men tów oto cze nia. Po zwa la do -strze gaç ich wa lo ry es te tycz ne i eks pre syj ne, sty mu -lu je wy obraê ni´ i in wen cj´ twór czà ucznia. Istot nàro l´ od gry wa rów nie˝ roz wi ja nie umie j´t no Êci wy ra -˝a nia i uza sad nia nia w∏a snych opi nii oraz kszta∏ to -wa nie po sta wy to le ran cji wo bec po glà dów i do ko naƒin nych osób.

Funkcj´ sprawdzajàcà pełnià podsumowania znaj-dujàce si´ na koƒcu ka˝dego rozdziału podrćznika.Zamieszczone w nich çwiczenia weryfikujà wiedzúcznia z całego działu. Poszczególne zadania majàzró˝nicowany poziom trudnoÊci. åwiczeniom nada-no form´ zabaw, dzi´ki czemu motywujà one uczniówdo samokontroli.

Indywidualizacji nauczania słu˝à zadania pla-styczne zamieszczone w podrćzniku pod hasłem„Potrafi´ to zrobiç!”. Sà to specjalnie przygotowaneçwiczenia, dzi´ki którym uczeƒ szczególnie zainte-resowany przedmiotem mo˝e rozwijaç swoje twór-cze umiej´tnoÊci i pogł´biaç wiedz´. Nauczyciel mo˝epoleciç wykonanie dodatkowej pracy plastycznejw ramach zadania domowego lub jako çwiczenie naocen´ celujàcà.

Program nauczania6

Program nauczania a budowa podrćznika „Do dzieła!”

Znaj du jà cy si´ w pro gra mie ma te ria∏ na ucza nia z za -kre su hi sto rii sztu ki jest do sto so wa ny do mo˝ li wo Êcipo znaw czych uczniów na II eta pie edu ka cyj nym.Zaprezentowany został w po sta ci sta ran nie do bra -nych dzie∏ sztu ki ilu stru jà cych po szcze gól ne za gad -nie nia pla stycz ne, których realizacja została przewidzia-na w podstawie programowej. Przy k∏a dy twór czo Êciz ró˝ nych epok umo˝liwiajà jed no cze Ênie stop nio weza zna ja mia nie uczniów z wy bit ny mi do ko na nia mi

ar ty stycz ny mi w Pol sce i na Êwie cie. Po nad to wska za -nie cza su po wsta nia ka˝ de go dzie ∏a sy tu uje je w okre -Êlo nym kon tek Êcie hi sto rii sztu ki. Elementy historiisztuki zostały równie˝ przedstawione w formie krót-kich opisów zamieszczonych przy wybranych repro-dukcjach. Do tekstów dołàczono çwiczenia praktyczne,dzi´ki którym uczeƒ mo˝e utrwaliç nowo poznanewiadomoÊci oraz kształci umiej´tnoÊç samodzielne-go zdobywania informacji.

Rola historii sztuki w nauczaniu w szkole podstawowej

1. W podrćzniku powinny pojawiç si´ zagadnieniazwiàzane ze zdobywaniem wiedzy i nabywaniemumiej´tnoÊci zgodnie z zapisami wszystkich punktównowej podstawy programowej w oparciu o wybranedzieła sztuki, jednak˝e bez ujćia chronologicznegodziejów sztuki lub wprowadzania historii sztuki.

2. Co najmniej jeden rozdział musi byç poÊwićonysztuce regionalnej z uwzgl´dnieniem modelu społe-czeƒstwa wielokulturowego. Rozdział ten powinienzawieraç dodatkowà obudow´ dydaktycznà (propo-zycje zadaƒ i çwiczeƒ, umo˝liwiajàce uczniom poz-nanie kultury i sztuki własnego regionu).

3. Podrćznik powinien zawieraç propozycje działaƒtwórczych, wymaganych we wszystkich punktachpodstawy programowej, zadania te muszà tak˝euwzgl´dniaç korzystanie z narz´dzi i przekazówmultimedialnych.

4. Podrćznik powinien zawieraç propozycje zadaƒdla uczniów szczególnie zainteresowanych przed-miotem.

5. Podrćznik powinien uwzgl´dniaç autoewaluacjúcznia, sformułowanà od jego strony, w formieprostych wypowiedzi (potrafi´ posegregowaçbarwy na ciepłe i zimne, potrafi´ zaprojektowaçwzór na fili˝ance, spełniajàcy wymagania kompo-zycji rytmicznej, wymieniam zabytki mojegoregionu). Daje to uczniom mo˝liwoÊç sprawdzeniaswojej aktualnej wiedzy i umiej´tnoÊci.

6. W standardzie opisu do ilustracji powinno siúwzgl´dniç: nazwisko i imi´ twórcy, tytuł, techni-k´ wykonania, a w przypadku dzieł architektury,lokalizacj´ obiektu. Dodatkowo proponuje si´ syn-tetycznà analiz´ dzieła w zakresie omawianegoproblemu.

Zalecenia Recenzentów MEN dotyczàce podrćznika dla II etapu edukacyjnego

Cele kształcenia i wychowania

Program nauczania 7

Na na ucza nie pla sty ki w kla sach IV –VI Mi ni ster -stwo Edu ka cji Na ro do wej prze zna czy ∏o 95 go dzinna ca ∏y etap edu ka cyj ny. Ist nie je jednak mo˝ li woÊçzwi´k sze nia te go li mi tu de cy zjà dy rek to ra. Roz k∏adgo dzin w po szcze gól nych kla sach mo˝e byç za teminny w ka˝ dej szko le. W zwiàz ku z tym ni niej szypro gram zo sta∏ skon stru owa ny w ta ki spo sób, abyumo˝ li wiç two rze nie in dy wi du al nych pla nów dy -dak tycz nych. Za war te w nim tre Êci mo˝ na do sto -

so waç do okre Êlo nej siat ki go dzin, po zio mu kla syoraz przy j´ te go przez na uczy cie la spo so bu pra cy.Przed sta wio na w pro gra mie ko lej noÊç re ali za cji za -gad nieƒ nie jest ob li ga to ryj na. Sta no wi je dy nie pro -po zy cj´ au torskà, wy pra co wa nà w cià gu wie lo let niejprak ty ki szkol nej. Dzi´ ki te ma tycz ne mu po gru po -wa niu tre Êci nauczania na uczy ciel mo ̋ e re ali zo waçpro gram zgod nie z w∏a sny mi pre fe ren cja mi orazmo˝liwoÊciami czasowymi.

Rozkład godzin

Głównym celem nauczania plastyki w szkole pod-stawowej jest rozwijanie umiej´tnoÊci odbioruwypowiedzi artystycznych i wykorzystanie zawar-tych w nich informacji oraz przygotowanie uczniówdo analizy i interpretacji tekstów kultury. Niezwyk-le istotne znaczenie ma równie˝ rozwój wyobraêni

twórczej oraz umo˝liwienie uczniom swobodnejekspresji plastycznej. Zadania te mo˝na realizowaçdzi´ki szczegółowo zaplanowanym celom kształce-nia i wychowania, uwzgl´dniajàcym indywidualiza-cj´ pracy uczniów oraz warunki, w których realizo-wany jest program.

• Po zna nie ele men tar nych po j´ç pla stycz nych orazzwiàzanych z innymi dziedzinami sztuki, na przy-kład filmem, fotografià.

• Orien ta cja w naj wa˝ niej szych za gad nie niach teo -rii sztu ki.

• Po zna nie ró˝ no rod nych form twór czo Êci. • Wie dza na te mat wy bit nych dzie∏ architektury

i sztuk plastycznych w Pol sce i na Êwie cie. • Po zna nie twór czo Êci ar ty stów lu do wych w∏a sne -

go re gio nu. • Wie dza na te mat zabytków, in sty tu cji kul tu ral -

nych oraz dzieł sztuki w naj bli˝ szym oto cze niu,w Pol sce i w Eu ro pie.

• Pla stycz ne wi dze nie na tu ry, a nie po strze ga niejej tyl ko w spo sób „przed mio to wy”, „li te rac ki”.

• In ter pre tacja i oce na oto cze nia pod kà tem war -to Êci pla stycz nych.

• Po s∏u gi wa nie si´ pod sta wo wym warsz ta tem pla -stycz nym.

• Rozró˝nianie okreÊlonych dyscyplin w takichdziedzinach jak: architektura, sztuki plastyczne,fotografia, film oraz telewizja i internet.

• Âwiadome wykorzystywanie w samodzielnychdziałaniach ró˝norodnych technik plastycznychoraz narz´dzi multimedialnych.

• Umiej´tne i twórcze posługiwanie si´ ró˝nymimateriałami, narz´dziami i technikami właÊciwy-mi dla okreÊlonych dziedzin sztuki.

• Re ali zo wa nie okre Êlo nych dzia ∏aƒ pla stycz nychi w∏a snych po my s∏ów.

• Ko rzy sta nie z ró˝ no rod nych êró de∏ in for ma cjiw ce lu roz wi ja nia za in te re so waƒ pla stycz nychi po g∏´ bia nia wie dzy o sztu ce.

• Do ko ny wa nie wy bo rów i po dej mo wa nie sa mo -dziel nych dzia ∏aƒ pla stycz nych.

• Roz po zna wa nie w∏a snych mo˝ li wo Êci i uzdol nieƒpla stycz nych oraz prze zwy ci´ ̋ a nie trud no Êciw po dej mo wa niu dzia ∏aƒ pla stycz nych.

Szczegółowe ce le kształcenia

• Samodzielne zdobywanie wiedzy na temat sztukiregionalnej i Êrodowiskowej.

• Roz wój wy obraê ni twór czej, kre atyw ne go my Êle -nia i dzia ∏a nia.

• Ak tyw ny i Êwia do my od biór dzie∏ sztu ki. • Od wie dza nie mu ze ów i ga le rii oraz uczest nic two

w wy sta wach. • Ko lek cjo no wa nie re pro duk cji dzie∏ sztu ki. • Cie ka woÊç i pra gnie nie po zna wa nia no wych za -

gad nieƒ pla stycz nych. • Po trze ba ar ty stycz nej eks pre sji.

• Gro ma dze nie wy two rów sztu ki lu do wej oraz wia -do mo Êci z nià zwià za nych.

• Roz wój wra˝ li wo Êci es te tycz nej i emo cjo nal nej. • Otwar toÊç w wy ra ̋ a niu w∏a snych sà dów i opi nii. • To le ran cja wo bec dzia ∏aƒ, za in te re so waƒ i sà dów

in nych lu dzi. • Sza cu nek dla twór ców ró˝nych form sztuki i ich ar -

ty stycz nych do ko naƒ. • Przyj mo wa nie pod wp∏y wem sztu ki w∏a Êci wych

po staw mo ral nych i spo ∏ecz nych. • W∏à cza nie sztu ki we w∏a sne ˝y cie.

Szczegółowe ce le wychowania

Program nauczania8

Przedstawionà w tabeli pro po zy cj´ re ali za cji ma te -ria ∏u na ucza nia przy go to wa no w ta ki spo sób, abyumo˝ li wiç ko rzy sta nie z niej ka˝ de mu na uczy cie lo -wi. Mo ̋ e byç ona mo dy fi ko wa na w za le˝ no Êci odumie j´t no Êci uczniów oraz pre fe ren cji na uczy cie la.Propozycja obejmuje 90 go dzin lek cyj nych. Wska-zane za gad nie nia mo gà byç re ali zo wa ne w po da nejko lej no Êci bàdê te˝ w po rzàd ku usta lo nym in dy wi -du al nie przez na uczy cie la. W wy ka zie za gad nieƒpo da no pro po no wa nà licz b´ jed no stek lek cyj nych

prze zna czo nych na re ali za cj´ ka˝ de go z nich. Licz -ba ta mo ̋ e byç jed nak od po wied nio do sto so wa nado po trzeb da nej kla sy oraz wy pra co wa ne go przezna uczy cie la sys te mu pra cy dy dak tycz nej. Wià ̋ e si´z tym rów nie˝ kwe stia lek cji po wtó rze nio wych,przewidzianych w ka˝ dym cy klu na ucza nia. Zgod -nie z kon cep cjà pro gra mu, o ko niecz no Êci i cz´ sto -tli wo Êci ich prze pro wa dza nia de cy du je na uczy ciel,bio ràc pod uwa g´ ak tu al ny po ziom wie dzy i umie -j´t no Êci da nej kla sy.

Propozycja realizacji zagadnieƒ

Kla sa Pro po no wa ne za gad nie niaLicz ba

jed no stek lek cyj nych

IV Pla sty ka a naj bli˝ sze oto cze nie. Co to jest abe ca d∏o pla stycz ne?Linia i punktKon turNa rz´ dzia i pod ∏o ̋ a ry sun ko wePla ma wa lo ro waÂwia t∏o cieƒBar wy pod sta wo we i po chod neBar wy do pe∏ nia jà ce i z∏a ma neBar wy cie p∏e i zim neGa ma ko lo ry stycz naTech ni ka akwa re lo waTech ni ka tem pe ro wa i pla ka to waTech ni ka pa ste lo waFar by wod ne i pa ste leMalowanie i drapanie

122223222222222

V Ko la˝Fak tu raKszta∏tKom po zy cja cen tral naKom po zy cja sy me trycz na i asy me trycz naKom po zy cja za mkni´ ta i otwar taKom po zy cja sta tycz na i dy na micz naKom po zy cja ryt micz naPer spek ty wa rz´ do waPer spek ty wa ku li so waPer spek ty wa zbie˝ na (li ne ar na)Per spek ty wa po wietrz na i ma lar ska

322233322233

VI Czym sà dzieła sztuki?Ry su nekMalar stwoGra fi ka ar ty stycz na (warsz ta to wa)Gra fi ka u˝yt ko wa (sto so wa na)Rzeê baAr chi tek tu raWzor nic two prze my s∏o we i rze mio s∏o ar ty stycz neSztu ka lu do waWspółczesne formy sztukiSztuka wokół nas

13334333232

Z my Êlà o uspraw nie niu pra cy dy dak tycz nej tre Êcina ucza nia, procedury osià ga nia ce lów edu ka cyj -nych oraz zało˝one osià gni´ cia ucznia ze sta wio now ta be li. Ta ka for ma prze ka zu u∏a twi na uczy cie lo -wi ko rzy sta nie z pro gra mu.

Tre Êci na ucza nia sà roz wi ni´ ciem za gad nieƒz pod sta wy pro gra mo wej. Zo sta ∏y po gru po wa new jed nost ki te ma tycz ne pod ha s∏em „Za gad nie niawio dà ce” i wy mie nio ne w ru bry ce „Za gad nie niaszcze gó ∏o we”.

Re ali za cj´ wy ty czo nych ce lów kształcenia oraztre Êci na ucza nia umo˝ li wia na uczycie lo wi do bór od -po wied nich me tod i form kształcenia. W nauczaniuplastyki do metod tych nale˝à mi´dzy innymi:• praca z tekstem• rozmowa nauczajàca• dyskusja• praca z materiałem ilustracyjnym i zdj´ciowym• çwiczenia praktyczne• zabawy edukacyjne• praca w terenie, obserwacja otoczenia• analiza dzieł sztuki i prac uczniów• konkursy tematyczne• klasowe i szkolne wystawy prac uczniów

• wycieczki do muzeów, galerii oraz zwiedzaniezabytkowych miejsc w najbli˝szej okolicy

• spotkania z artystamiNiezmiernie istotne sà równie˝ metody aktywizu-

jàce. Lek cje pro wa dzo ne z ich wy ko rzy sta niem po zwa la jà roz bu dziç za in te re so wa nie te ma tem i za -ch´ ciç do wszech stron nych, kre atyw nych dzia ∏aƒ.Ni niej szy pro gram za k∏a da za sto so wa nie ró˝norod-nych me tod nauczania. Uj´ to je w ta be li pod ha s∏em„Pro ce du ry osià ga nia ce lów”.

W ru bry ce „Pro ce du ry osià ga nia ce lów” za miesz -czo no równie˝ pro po zy cje re pro duk cji dzie∏ sztu kiwraz z okre Êle niem cza su ich po wsta nia. Po da neprzy k∏a dy mo˝ na wy ko rzy staç przy oma wia niu po -szcze gól nych te ma tów i ele men tów hi sto rii sztu ki.Mo gà byç one jed nak za stà pio ne przez re pro duk cjewy bra ne przez na uczy cie la.

Zało˝one osià gni´ cia sta no wià wy kaz wia do mo -Êci i umie j´t no Êci, któ re uczeƒ po wi nien opa no waçpo zre ali zo wa niu po szcze gól nych za gad nieƒ. Wpro -wa dzo ny po dzia∏ osià gni´ç na pod sta wo we i po nad -pod sta wo we u∏a twi na uczy cie lo wi pod j´ cie de cy zjio wy sta wie niu ucznio wi od po wied nie go stop niaz szeÊciostopniowej skali ocen.

TreÊci nauczania, procedury osiàgania celów edukacyjnych, zało˝one osiàgni´cia ucznia

Program nauczania 9

Propozycje wykorzystania metod aktywizujàcych na lekcjach plastyki w szkole podstawowej

Metody aktywizujàce Zagadnienia

dys ku sja pa ne lo wa„Bar wy w ma lar stwie”, „Wzor nic two prze my s∏o we i rze mio s∏o ar ty stycz ne”

Ênie˝ na ku la „Bar wy w ma lar stwie”, „Gra fi ka”, „Film”

me ta plan „Pla sty ka a naj bli˝ sze oto cze nie”, „Ar chi tek tu ra”

port fo lio„Ry su nek”, „Rzeê ba”, „Ar chi tek tu ra”, „Sztu ka lu do wa”, „Współczesne formy sztuki”

bu rza mó zgów „Tech ni ki mie sza ne”, „Fak tu ra”, „Rzeê ba”, „Czym sà dzieła sztuki?”

dra ma „Kom po zy cja”, „Happening”

ma pa men tal na„Kre ska, krop ka, li nia, kon tur”, „Tech ni ki ma lar skie”, „Ma lar stwo”, „Gra fi ka”

me to da pro jek tu„Gra fi ka”, „Ar chi tek tu ra”, „Wzor nic two prze my s∏o we i rze mio s∏o ar ty stycz ne”

skrzyn ka py taƒ „Per spek ty wa”, „Fotografia”, „Sztuka wokół nas”

Zagadnieniawiodàce Zagadnienia szczegó∏owe Procedury

osiàgania celów

Zało˝one osiàgni´cia uczniaOdniesienia do podstawy programowej

pod sta wo we po nad pod sta wo we

Uczeƒ:

ABE CA DŁO PLA STYCZ NE I JE GO ELE MEN TY

Pla sty ka a naj bli˝ szeoto cze nie

• ele men ty pla stycz ne oto cze nia• ro la pla sty ki w two rze niu ja ko Êci

oto cze nia• po j´ cie es te ty ki

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• pra ca w te re nie: ob ser wa cja i ana li za oto cze nia

z wy szcze gól nie niem pla stycz nych ele men tów znaj du jà cych si´ w prze strze ni

• me ta plan („Co mo˝ na zro biç, aby na sze oto cze nie by ∏o przy jem ne?”)

• wy mie nia ele men ty pla stycz ne kszta∏ tu jà ceoto cze nie

• okre Êla ro l´ pla sty ki w naj bli˝ szym oto cze niu

• wska zuje przy k∏a dy oto cze nia es te tycz ne go i uza sad nia swój wy bór

• planuje zmia ny w ce lu es te ty za cji oto cze nia

2.12.2

Co to jest abe ca d∏o pla stycz ne?

• pod sta wo we terminy pla stycz ne:li nia, pukt, kon tur, pla ma wa lo ro -wa, Êwia t∏o cieƒ, bar wa, ga ma ko lo ry s tycz na, kszta∏t, fak tu ra,kom po zy cja, per spek ty wa

• zna cze nie ele men tów abe ca d∏adla bu do wa nia dzie ∏a sztu ki

• eta py dzia ∏a nia pla stycz ne go• przed sta wie nie frag men tu

oto cze nia na p∏asz czyê nie• zna cze nie na rz´ dzi i ro la u˝y tych

Êrod ków wy po wie dzi pla stycz nejwo bec przedsta wia nych tre Êci

• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nie umie j´t no Êci po rów ny wa nia ele men tów

pla stycz nych w na tu rze i na p∏asz czyê nie• çwi cze nia prak tycz ne w przed sta wianiu frag men tu

oto cze nia na p∏asz czyê nie

• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych po j´çw for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia

• wy mie nia pod sta wo weterminy pla stycz ne

• wyodr´bnia w na tu rze ele men ty abe ca d∏a pla stycz ne go

• wska zuje i po równuje wy -bra ne ele men ty abe ca d∏apla sty cz nego w na tu rzei w pra cy pla stycz nej

• przed sta wia frag ment oto cze nia na p∏asz czyê nie

• wy ra ̋ a w dzia ∏a niach pla stycz nych „wi dze niepla stycz ne”

• omawia zna cze nie u˝y tychÊrod ków pla stycz nych dla wy ra ̋ a nych tre Êci

• okreÊla ro l´ Êrod ków wy ra zu w dzie le sztu ki

2.1

Linia i punkt • terminy: linia, punkt, kreska,kropka, kon tur, kon trast

• ró˝ ne rodzaje linii i punktów oraz ich za sto so wa nie w rysunku

• funk cje li nii w ry sun ku• spo sób ry so wa nia kon tu ru

przed mio tu

• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nie umie j´t no Êci sto so wa nia ró˝ ne go ro dza ju

linii i punktów w za le˝ no Êci od in ten cji twór czych• in struk cja „Krok po kro ku...” u ka zu jà ca eta py ry so wa nia

kon tu ru przed mio tu zgod nie z rze czy wi sty mi pro por -cja mi

• za ba wy przy bli ̋ a jà ce no we terminy• çwi cze nia prak tycz ne w uzy ski wa niu ró˝ nych efek tów

po przez zmia n´ kon tra stu• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów

w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia• ma pa men tal na („Linie – ro dza je i kie run ki”)

Przy k∏a do wa re pro duk cja: • Al brecht Dürer, „Mo ja Agnes” (XV w.)

• okre Êla zna cze nie po zna nych terminów

• stosuje ró˝ no rod ne ro dza je punktów i liniiw dzia ∏a niach pla stycz nych

• stosuje kon trast w dzia ∏a -niach pla stycz nych

• rysuje kon tur przed mio tu zgod nie z rze czy wi sty mi pro por cja mi

• do biera od po wied nieÊrod ki pla stycz ne w za le˝ no Êci od te ma tu i cha rak te ru pra cy

2.1

TreÊci nauczania


osiàgania celów



Uczeƒ:

Na rz´ dzia i pod ∏o ̋ ary sun ko we

• pod sta wo we na rz´ dzia ry sun ko wei pod ∏o ̋ a oraz ich za sto so wa nie

• ro dza je Êla dów ró˝nych na rz´ dzi ry sun ko wych

• es te ty ka warsz ta tu pra cy

• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• omó wie nie i za pre zen to wa nie pod sta wo wych na rz´ dzi

ry sun ko wych i pod ∏o ̋ y• çwi cze nia prak tycz ne w po s∏u gi wa niu si´ pod sta wo wy mi

na rz´ dzia mi ry sun ko wy mi• za ba wa uka zu jà ca wp∏yw ma te ria ∏ów pla stycz nych

na osta tecz ny kszta∏t dzie ∏a• dzia ∏a nia pla stycz ne na ró˝ nych pod ∏o ̋ ach

i po rów ny wa nie uzy ska nych efek tów• omó wie nie re pro duk cji pod kà tem u˝y tych

przez ar ty st´ na rz´ dzi i ich Êla dów• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów

w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia

Przy k∏a do wa re pro duk cja: • Vin cent van Gogh, „Por tret Pa tien ce Esca lier” (XIX w.)

• wy mie nia pod sta wowe na rz´ dzia ry sun ko we i pod ∏o ̋ a

• utrzy muje w ∏a dzie swójwarsz tat pra cy

• w∏a Êci wie po s∏u guje si´ na rz´ dzia mi ry sun ko wy mi

• do biera na rz´ dzia ry sun ko we i pod ∏o ̋ a w za le˝ no Êci od cha rak te -ru i te ma tu pra cy

• okre Êla na po da nych przy k∏a dach, ja ki mi na rz´ dzia mi po s∏u ̋ y∏ si´twór ca

2.1

Pla ma wa lo ro wa

• terminy: wa lor, pla ma wa lo ro wa, la wo wa nie, ry su nek wa lo ro wy

• ró˝ ne po sta cie plam• spo so by uzy ski wa nia wa lo ru • wa lor w ma lar stwie

• ob ser wa cja oto cze nia• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia prak tycz ne z wy ko rzy s ta niem ró˝ nic

wa lo ro wych• za ba wa uka zu jà ca zna cze nie wa lo ru• omó wie nie re pro duk cji pod kà tem cech ry sun ku

wa lo ro we go• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów


Przy k∏a do wa re pro duk cja: • Rem brandt van Rijn, „Sta rzec sie dzà cy na krze Êle”

(XVII w.)

• wy ja Ênia, co to jest wa lori pla ma wa lo ro wa

• sto suje w dzia ∏a niach pla stycz nych pla my o od mien nym cha rak te rze

• wy ja Ênia, na czym po le ga la wo wa nie

• wy ja Ênia ró˝ ni ce mi´ dzywa lo rem w ry sun ku i ma lar stwie

• ró˝ ni cuje wa lor w dzia ∏a niach pla stycz nych

• stosuje la wo wa nie w dzia ∏a niach pla stycz nych

2.1


osiàgania celów



Uczeƒ:

Âwia t∏o cieƒ • termin: Êwia t∏o cieƒ• funk cje Êwia t∏o cie nia• spo so by uka zy wa nia Êwia t∏o cie nia

w ry sun ku• eta py ry so wa nia Êwia t∏o cie nia• za sa dy ry so wa nia cie nia

rzu ca ne go przez obiekt

• ob ser wa cja oto cze nia• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• in struk cja „Krok po kro ku...” u ka zu jà ca eta py ry so wa nia

Êwia t∏o cie nia• çwi cze nia prak tycz ne w przed sta wia niu Êwia t∏o cie nia

na przed mio cie• çwi cze nia prak tycz ne w ry so wa niu cie nia rzu ca ne go

przez bry ∏´• omó wie nie re pro duk cji: spo sób uka za nia Êwia t∏o cie nia

i je go funk cje• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych po j´ç


Przy k∏a do wa re pro duk cja: • Tintoretto, „Studium posàgu” (XVI w.)

• wy ja Ênia, co to jest Êwia t∏o cieƒ

• ob ja Ênia ro l´ Êwia t∏o cie nia w ry sun ku

• rysuje pro sty przed miotz za sto so wa niem Êwia t∏o -cie nia

• sto suje Êwia t∏o cieƒ w pra cach pla stycz nych

• przed sta wia w ry sun kucieƒ przed mio tu

• wska zuje Êwia t∏o cieƒ w przy k∏a do wej pra cy i okre Êla pe∏ nio nà przeznie go funkcj´

2.1

Bar wy w ma lar stwie

• terminy: bar wy pod sta wo we i po chod ne, bar wy do pe∏ nia jà ce i z∏a ma ne, bar wy cie p∏e i zim ne

• za sa dy ∏à cze nia barw w ce lu uzy ska nia okre Êlo ne go od cie niako lo ru

• wp∏yw barw na eks pre sj´ i es te ty k´ pra cy pla stycz nej

• ob ser wa cja ró˝ no rod no Êci barw w przy ro dzie i w dzie -∏ach sztu ki

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia prak tycz ne w uzy ski wa niu okre Êlo nych barw• çwi cze nia prak tycz ne umie j´t no Êci do bo ru od po wied nich

barw do te ma tu i na stro ju pra cy• za ba wy po ka zu jà ce zna cze nie i za sto so wa nie barw

w pla sty ce• oma wia nie i po rów ny wa nie prac ma lar skich

pod wzgl´ dem u˝y tych barw• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych po j´ç

w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia• Ênie˝ na ku la („Ja kà ro l´ od gry wa jà bar wy w ˝y ciu

co dzien nym?”)

Przy k∏a do we re pro duk cje: • Paul Gauguin, „Kobieta z owocem mango” (XIX w.)• Wassily Kandinsky, „Damy w krynolinach” (XX w.)• Ol ga Bo znaƒ ska, „Wn´ trze pra cow ni ar tyst ki

w Kra ko wie” (XX w.) • Hen ri Ma tis se, „Ta niec” (XX w.)

• wy mie nia ro dza je barw• klasyfikuje da nà bar w´

do od po wied nie go ro dza ju

• po daje spo so by otrzy my -wa nia barw po chod nychi z∏a ma nych oraz ∏à cze niabarw do pe∏ nia jà cych

• uzy skuje okre Êlo ny od cieƒ w wy ni ku mie sza nia barw

• do biera bar wy sto sow nie do te ma tu pra cy

• wy ko rzy stuje bar wy w dzia ∏a niach pla stycz nychdo ce lów eks pre syj nych i es te tycz nych

2.1

TreÊci nauczania


osiàgania celów



Uczeƒ:

Ga ma ko lo ry stycz na

• terminy: ga ma ko lo ry stycz na, ko lor lo kal ny, to na cja

• ro dza je gam ko lo ry s tycz nych• zna cze nie ga my ko lo ry stycz nej

i to na cji w pra cach pla stycz nych

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu okre Êlo nej ga my

ko lo ry stycz nej i to na cji• çwi cze nia w okre Êla niu ga my ko lo ry stycz nej i to na cji

wy bra nych re pro duk cji ob ra zów • wykonanie pracy dotyczàcej barw• instrukcja „Potrafi´ to zrobiç!” opisujàca ró˝ne sposoby

łamania barw

Przy k∏a do we re pro duk cje: • Vin cent van Gogh, „S∏o necz ni ki” (XIX w.) • Fran ci sco de Goya, „Pa ra sol” (XVIII w.)

• wy ja Ênia, co to jest ga mako lo ry stycz na i po daje jejro dza je

• tłumaczy, czym jest to na cja

• stosuje w∏a Êci wà ga m´ ko lo ry stycz nà i to na cj´ w dzia ∏a niach pla stycz nych

• okreÊla ga m´ ko lo ry stycz -nà i to na cj´ ob ra zu

• wykonuje dodatkowàprac´ plastycznà zgodnie z instrukcjà „Potrafi´ tozrobiç!”

2.1

Tech ni ki ma lar skie

• terminy: tech ni ki ma lar skie, pig ment

• cha rak te ry sty ka tech nik ma lar skich: akwa re lo wej, tem pe ro wej i pla ka to wej, pa ste lo wej

• na rz´ dzia i pod ∏o ̋ a w∏a Êci we da nej tech ni ce

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• in struk cja „Krok po kro ku...” przed sta wia jà ca eta py

wy ko ny wa nia prac w tech ni ce akwa re lo wej i pa ste lo wej• çwi cze nia prak tycz ne z wy ko rzy s ta niem ró˝ nych

tech nik ma lar skich• za ba wa uka zu jà ca za sto so wa nie ró˝ nych tech nik

ma lar skich• oma wia nie re pro duk cji ob ra zów pod kà tem efek tów

uzy ski wa nych przez za sto so wa nie okre Êlo nej tech ni ki• ma pa men tal na („Ro dza je tech nik ma lar skich

i sto so wa ne w nich na rz´ dzia”)

Przy k∏a do we re pro duk cje: • Piotr Mi cha ∏ow ski, „Ko nie u ˝∏o bu” (XIX w.) • An driej Ru blow, „Âwi´ ta Trój ca” (XV w.) • Sta ni s∏aw Wy spiaƒ ski, „Por tret dziew czyn ki” (XIX w.)

• wy ja Ênia, co to sà tech ni kima lar skie

• wy mie nia na rz´ dzia i pod -∏o ̋ a ty po we dla da nejtech ni ki

• charakteryzuje okre Êlo nàtech ni k´ ma lar skà

• tłumaczy, co to jest pig ment

• organizuje war sz tat pra cy• stosuje okre Êlo nà tech ni k´

w dzia ∏a niach pla stycz nych

• stosuje tech ni k´ pla stycz nà naj le piej wy ra ̋ a jà cà te mat pra cy

• okreÊla wp∏yw tech ni ki ma lar skiej na wy mo w´dzie ∏a

2.1


osiàgania celów



Uczeƒ:

Tech ni ki mie sza ne

• terminy: tech niki mie sza ne, fotokola˝

• cha rak te ry sty ka po pu lar nych tech nik mie sza nych:∏à cze nie farb wod nych z pa s te la -mi, wydrapywanka, ko la˝

• ma te ria ∏y wy ko rzy s ty wa ne wtech ni kach mie sza nych

• ro la po my s∏u i od po wied nie goze sta wia nia wy bra nych ele men -tów w tech ni kach mie sza nych

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia prak tycz ne z wy ko rzy sta niem ró˝ nych

tech nik mie sza nych• oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac: wp∏yw

u˝y tych Êrod ków pla stycz nych na uzy ska ny efekt• instrukcja „Krok po kroku…” ukazujàca etapy

tworzenia kola˝u• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych

terminów w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia• bu rza mó zgów („Ja kie ma te ria ∏y mo˝ na wy ko rzy staç

w tech ni kach mie sza nych?”)

Przy k∏a do wa re pro duk cja: • Anna Górska-Rutkowska, „Tarasy”

• wy ja Ênia, co to sà tech ni kimie sza ne

• opi suje, na czym po le ga jàwy bra ne tech ni ki mie sza ne

• wy ko nuje pra c´ w do wol nej tech ni ce mie sza nej w spo sób eks -pre syj ny i es te tycz ny

• stosuje tech ni k´ pla stycz nà naj le piej wy ra ̋ a jà cà te mat pra cy

• twór czo ∏à czy ró˝ ne tech ni ki pla stycz ne

• wy ja Ênia zna cze nie wy bo -ru okre Êlo nej tech ni kii u˝y tych ma te ria ∏ów dlawy mo wy dzie ∏a

2.1

Fak tu ra • termin: fak tu ra• ro dza je fak tu ry w na tu rze

i w sztu ce• spo so by uzy ski wa nia fak tu ry

w ry sun ku i w ma lar stwie• ro la fak tu ry w dzie le pla stycz nym

• pra ca w te re nie: ob ser wa cja ró˝ no rod no Êci fak turw na tu rze

• çwi cze nia w okre Êla niu fak tu ry wy bra nych ele men tów oto cze nia

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu zró˝ ni co wa nej

fak tu ry• za ba wa uka zu jà ca zna cze nie fak tu ry w pla sty ce• oma wia nie i po rów ny wa nie re pro duk cji dzie∏ pod

wzgl´ dem fak tu ry• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów

w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia• bu rza mó zgów („Ja kie ro dza je fak tu ry mo˝ na wy ró˝ niç

w naj bli˝ szym oto cze niu?”)• wykonanie pracy dotyczàcej faktury • instrukcja „Potrafi´ to zrobiç!” opisujàca sposoby

otrzymywania zró˝nicowanej faktury w pracy plastycznej

Przy k∏a do we re pro duk cje: • Clau de Mo net, „Cha ta ry bac ka na kli fie” (XIX w.) • po pier sie Ju liu sza Ce za ra (I w. n.e.) • Ho noré Dau mier, „Po pier sie Vien ne ta” (XIX w.) • Raoul Hau smann, „Mechaniczna g∏owa” (XX w.)

• wy ja Ênia, co to jest faktura• okre Êla ro dzaj fak tu ry

w dzie ∏ach ró˝ nych dys cy -plin pla stycz nych

• uka zuje fak tu r´ w pra cachpla stycz nych

• wy ja Ênia funk cj´ fak tu ry ja ko Êrod ka wy ra zu pla stycz ne go

• twór czo sto suje fak tu r´w dzia ∏a niach pla stycz nych

• wykonuje dodatkowàprac´ plastycznà zgodnie z instrukcjà „Potrafi´ tozrobiç!”

2.1

TreÊci nauczania


osiàgania celów



Uczeƒ:

Kszta∏t • terminy: kszta∏t, for ma p∏a ska,for ma prze strzen na

• ro dza je form: na tu ral na i stwo rzo na przez cz∏o wie ka (do ce lów prak tycz nych i ar ty stycz nych)

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia w uzy ski wa niu form p∏a skich i prze strzen nych• çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu ró˝ no rod nych form

p∏a skich i prze strzen nych• za ba wy przy bli ̋ a jà ce no we po j´ cia• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów


Przy k∏a do we re pro duk cje: • Lizyp, „Odpoczywajàcy Ares”• Bar ba ra He pworth, „Rzeêba par kowa” (XX w.) • Ka ta rzy na Ko bro, „Kom po zy cja prze strzen na 4” (XX w.)

• wy ja Ênia, co to jest for ma• od ró˝ nia for m´ p∏a skà

od for my prze strzen nej• roz ró˝ nia ro dza je form

w ota cza jà cym Êwie cie• sto suje ró˝ no rod ne for my

w dzia ∏a niach pla stycz nych

• wy ja Ênia funk cj´ for myw sztu ce

• twór czo wy ko rzy stuje for m´ ja ko Êro dek wy ra zupla stycz ne go

2.1

Kom po zy cja • termin: kom po zy cja• za sa dy har mo nij nej kom po zy cji• cha rak te ry sty ka ró˝ nych ro dza -

jów kom po zy cji na p∏asz czyê nie:cen tral nej, sy me trycz nej, asy me trycz nej, otwar tej, za mkni´ tej, sta tycz nej, dy na micz -nej, ryt micz nej

• spo so by two rze nia po szcze gól -nych ro dza jów kom po zy cji

• funk cja kom po zy cji w dzie le pla stycz nym

• ob ser wa cja naj bli˝ sze go oto cze nia: wy szu ki wa nie uk∏a -dów przy po mi na jà cych po szcze gól ne ro dza je kom po zy cji

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• in struk cja „Krok po kro ku...” po ka zu jà ca eta py two rze nia

kom po zy cji sy me trycz nej• çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu ró˝ nych ro dza jów

kom po zy cji• oma wia nie i po rów ny wa nie re pro duk cji dzie∏ pod

kà tem za sto so wa nej kom po zy cji• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów

w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia• dra ma („Two rze nie uk∏a dów ob ra zu jà cych

po szcze gól ne ro dza je kom po zy cji”) • skrzyn ka py taƒ („Ro dza je kom po zy cji”)

Przy k∏a do we re pro duk cje: • Tho mas Ga ins bo ro ugh, „B∏´ kit ny ch∏o piec” (XVIII w.) • Sandro Botticelli, „Madonna z Dzieciàtkiem i Êwi´tymi”

(XV w.)• Pier re -A ug uste Re no ir, „Pa ni Char pen tier z dzieç mi”

(XIX w.) • Edward Dwur nik, „We ne cja” (XX w.) • Pa blo Pi cas so, „Trzej mu zy kan ci” (XX w.) • Ama deo Mo di glia ni, „Por tret ch∏opca z rudymi

w∏osami” (XX w.) • Was si ly Kan din sky, „Ko Êció∏ w Mur nau” (XX w.) • André Derain, „Port rybacki w Collioure” (XX w.)

• wy ja Ênia, co to jest kom po zy cja

• wy mie nia za sa dy har mo nij nej kom po zy cji

• po daje ro dza je kom po zy cji• okre Êla ro dzaj kom po zy cji

w wy bra nych re pro duk -cjach

• wy ko nuje pra c´ z wy ko -rzy sta niem wy bra nej kom po zy cji

• do biera kom po zy cj´ do te ma tu pra cy

• od po wied ni mi Êrod ka mipla stycz ny mi wy ra˝a okre Êlo nà kom po zy cj´

• od ró˝ nia do brà kom po zy -cj´ od z∏ej

• omawia ro l´ kom po zy cjija ko Êrod ka wy ra zu pla stycz ne go

2.1


osiàgania celów



Uczeƒ:

Per spek ty wa • prze strzeƒ a wy glàd przed mio -tów

• terminy: per spek ty wa, li nia ho ry zon tu, punkt zbie gu

• cha rak te ry sty ka ró˝ nych ro dza jów per spek ty wy: rz´ do wej, ku li so wej, zbie˝ nej(czołowej, ˝a biej, z lo tu pta ka,kraw´dziowej), ma lar skiej, po wietrz nej

• ry so wa nie od cin ków pio no wychi po zio mych w per spek ty wiezbie˝ nej me to dà wy kreÊl nà

• funk cja per spek ty wy w dzie le pla stycz nym

• ob ser wa cja oto cze nia: prze strzeƒ, trój wy mia ro woÊçobiek tów

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• in struk cja „Krok po kro ku...” po ka zu jà ca eta py

ry so wa nia od cin ków pio no wych i po zio mych w per spek ty wie zbie˝ nej me to dà wy kreÊl nà

• çwi cze nia prak tycz ne w przed sta wia niu trój wy mia ro -wo Êci przed mio tów na p∏asz czyê nie

• çwi cze nia prak tycz ne w sto so wa niu ró˝ nych ro dza jów per spek ty wy

• za ba wy u∏a twia jà ce zro zu mie nie praw per spek ty wy• pra ca w te re nie: ry so wa nie frag men tu oto cze nia

w per spek ty wie zbie˝ nej• oma wia nie i po rów ny wa nie re pro duk cji dzie∏ pod kà tem

za sto so wa nej per spek ty wy• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych terminów

w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia• skrzyn ka py taƒ („Ro dza je per spek ty wy”)• instrukcja „Potrafi´ to zrobiç!” opisujàca sposób

wykonania trójwymiarowego pejza˝u

Przy k∏a do we re pro duk cje: • ma lar stwo ja ski nio we • ma lar stwo sta ro ̋ yt ne go Egip tu• Jan Ver me er, „List mi ∏o sny” (XVII w.) • Piero della Francesca, „Wi dok ide al ne go mia sta” (XV w.) • Pie ter Bru egel star szy, „Za ba wy dzie ci´ ce” (XVI w.) • William Turner, „Przybycie do Wenecji” (XIX w.)• Aleksander Gierymski, „Morze” (XIX w.)

• tłumaczy, co to jest per spek ty wa

• wy mie nia ro dza je per spek ty wy

• wy ja Ênia ro l´ per spek ty wyw dzie le sztu ki

• przed sta wia na p∏asz czyê -nie trój wy mia ro we przed mio ty

• stosuje w dzia ∏a niach pla stycz nych da ny ro dzajper spek ty wy

• okre Êla ro dzaj per spek ty wyw wy bra nych re pro duk -cjach

• wykonuje dodatkowezadanie plastyczne zgodniez instrukcjà „Potrafi´ tozrobiç!”

2.1

TreÊci nauczania


osiàgania celów



Uczeƒ:

FOR MY TWÓR CZO ÂCI

Czym sà dziełasztuki?

• rola dziel sztuki w kulturze• terminy: oryginał, kopia,

reprodukcja

• rozmowa nauczajàca• omawianie wybranych dziel sztuki• praca w terenie: wycieczka do muzeum, galerii

lub na wystaw´ (lekcje muzealne)

Przykładowa reprodukcja:• Leonardo da Vinci, „Mona Lisa” (XVI w.)

• okreÊla formy twórczoÊci• rozpoznaje najbardziej

znane dzieła sztuki

• Êwiadomie posługuje si´terminami: kustosz, eksponat, konserwatorzabytków

• opisuje wybrane reprodukcje dzieł

• pozdaje nazwiska znanychtwórców polskich i zagranicznych

• wyra˝a własne zdanie na temat dziel sztuki

1.1

Ry su nek • cha rak te ry sty ka i ro la ry sun ku

• funk cje szki cu• ana li za i po rów na nie dzie∏

ry sun kowych

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia prak tycz ne w szki co wa niu• çwi cze nia prak tycz ne w wy ko ny wa niu prac

ry sun ko wych ró˝ ny mi na rz´ dzia mi• oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac• ana li za dzie∏ ry sun ko wych oraz ich oce na es te tycz na

i emo cjo nal na • po rów ny wa nie dwóch ró˝nych dzie∏ ry sun ko wych• pra ca w te re nie: wycieczka do mu zeum, ga le rii

lub na wy sta w´• port fo lio („Mo je ulu bio ne ry sun ki”)

Przy k∏a do we re pro duk cje: • Ed gar De gas, „Tan cer ka” (XIX w.) • Ra fa el, „Ma don na z Dzie ciàt kiem i Êw. Ja nem

Chrzci cie lem” – szkic i ob raz (XVI w.) • Peter Paul Rubens, „Panna dworska” (XVII w.)• Vin cent van Gogh, „˚ni wa” (XIX w.)

• wy mie nia cha rak te ry stycz -ne ce chy ry sun ku ja ko dys cy pli ny pla stycz nej

• po daje funk cje szki cu• u˝ywa w∏a Êci wych

przy bo rów ry sun ko wychdo za da ne go te ma tu

• organizuje war sz tat pra cyprzy wy ko ny wa niu pracry sun ko wych

• po s∏u guje si´ szki cem ja kowst´p nym eta pem do w∏a -Êci wej pra cy

• Êwia do mie i eks pre syj niepo s∏u guje si´ punktem, li nià, kon tu rem, pla mà wa lo ro wà, Êwia t∏o -cie niem

• opi suje dzie ∏o ry sun ko we• po rów nuje dwa ró˝ ne

dzie ∏a ry sun ko we• wy ra ̋ a w∏a sne zda nie

na te mat ana li zo wa ne gory sun ku

3.1


osiàgania celów



Uczeƒ:

Ma lar stwo • spe cy fi ka ma lar stwa ja ko dys cy pli ny pla stycz nej

• spo so by przed sta wia nia rze czy wi sto Êci: re ali stycz ny i abs trak cyj ny

• p∏a skie lub prze s trzen ne uka za nierze czy wi sto Êci na ob ra zie

• ro dza je ma lar stwa: hi sto rycz ne, ba ta li s tycz ne, re li gij ne, mi to lo -gicz ne, ro dza jo we, por tre to we,pej za ̋ o we, ma ry ni s tycz ne, mar twa na tu ra

• ana li za i po rów na nie dzie∏ ma lar stwa

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia w wy ko ny wa niu prac far ba mi za po mo cà

ró˝ nych na rz´ dzi• oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac• ana li za dzie∏ ma lar stwa oraz ich oce na es te tycz na

i emo cjo nal na • po rów ny wa nie dwóch od mien nych dzie∏ ma lar stwa• pra ca w te re nie: wycieczka do mu zeum, ga le rii

lub na wy sta w´• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych po j´ç

w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia• ma pa men tal na („Ro dza je ma lar stwa”)

Przy k∏a do we re pro duk cje: • Jó zef Me hof fer, „Por tret ˝o ny ar ty sty” (XX w.) • Ka zi mierz Ma le wicz, „Kom po zy cja abs trak cyj na”

(XX w.) • Jó zef Che∏ moƒ ski, „Bo cia ny” (XIX w.) • Diego Velázqu ez, „Koronacja Maryi” (XVII w.)• Al bert Bier stadt, „Es tes Park w Co lo ra do” (XIX w.) • Willem van de Velde młodszy, „Spokojne morze”

(XVII w.) • Sta ni s∏aw Igna cy Wit kie wicz, „An na Na wroc ka” (XX w.) • Paul Cézan ne, „Mar twa na tu ra” (XIX w.) • Wojciech Kossak, „Szar˝a pod Rokitnà” (XX w.) • Die go Velázqu ez, „Pod da nie Bre dy” (XVII w.) • Pa blo Pi cas so, „Gu er ni ca” (XX w.)

• charakteryzuje ma lar stwoja ko dys cy pli n´ pla stycz nà

• wy ja Ênia, czym si´ ró˝ nima lar stwo re ali stycz ne odmalarstwa abs trak cyj ne go

• okre Êla spo sób przed sta -wie nia rze czy wi sto Êci naob ra zie: p∏a ski lub prze -strzen ny

• u˝ywa w∏a Êci wych przy bo rów ma lar skich do za da ne go te ma tu

• roz ró˝ nia na przy k∏a dachte ma tycz ne ro dza je ma lar stwa

• organizuje warsz tat pra cyprzy ma lo wa niu prac

• maluje pra c´ na okre Êlo nyte mat

• Êwia do mie i eks pre syj niepo s∏u guje si´ okre Êlo nàtech ni kà pla stycz nà, kom po zy cjà oraz ze sta wem barw

• opi suje dzie ∏o ma lar s kie• po rów nuje dwa ró˝ ne

dzie ∏a ma lar skie• wy ra ̋ a swoje zda nie

na te mat ana li zo wa ne godzie ∏a ma lar skie go

1.12.13.1

TreÊci nauczania


osiàgania celów



Uczeƒ:

Gra fi ka • terminy: ma try ca, ry lec, d∏u to,znak pla stycz ny, li ter nic two,monotypia, ekslibris, akwaforta

• spe cy fi ka gra fi ki ja ko dys cy pli ny pla stycz nej

• ro dza je gra fi ki i ich cha rak te ry sty -ka: gra fi ka ar ty stycz na (warsz ta -to wa) i gra fi ka u˝yt ko wa (sto so wa na)

• narz´dzia i podło˝a wykorzysty-wane w grafice artystycznej

• spo so by po wsta wa nia dzie∏ gra fi ki warsz ta to wej: ryt wkl´ s∏y,ryt wy pu k∏y

• ró˝ no rod noÊç form gra fi ki u˝yt ko wej: pla kat, gra fi ka re kla mo wa, pre cy zyj na, ksià˝ ko wa, re pro duk cyj na, kom pu te ro wa

• za sa dy na zew nic twa prac gra ficz -nych w za le˝ no Êci od ma te ria ∏uma try cy (drze wo ryt, gip so ryt,mie dzio ryt, li no ryt, ka mie nio ryt)

• ana li za i po rów na nie dzie∏ gra fi kiar ty s tycz nej i u˝yt ko wej

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia w wy ko ny wa niu pro stych ma tryc i od bi tek• çwi cze nia w pro jek to wa niu ró˝ nych form gra ficz nych

(np. pla ka tu) • oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac gra ficz nych• çwi cze nia na kom pu te rze: pró by wykonania prac

gra ficz nych• ana li za dzie∏ gra fi ki oraz ich oce na es te tycz na

i emo cjo nal na• po rów ny wa nie dwóch ró˝nych dzie∏ gra fi ki• pra ca w te re nie: wycieczka do mu zeum, ga le rii

lub na wy sta w´• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych

terminów w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia• me to da pro jek tów („Wy sta wa w kla sie”) • Ênie˝ na ku la („Czy re kla my sà po trzeb ne?”) • ma pa men tal na („Prze ja wy gra fi ki u˝yt ko wej”) • instrukcja „Potrafi´ to zrobiç!” opisujàca sposób

wykonania prostej odbitki graficznej

Przy k∏a do we re pro duk cje: • Mau ri ce de Vla minck, „Most w Cha tou” (XX w.) • Al brecht Dürer, „Ry cerz, Dia be∏ i Âmierç” (XVI w.) • Józef Gielniak, „Sanatorium IV” (XX w.)• Margaret Ely Webb, ilustracja do bajki o Czerwonym

Kapturku• Jan M∏o do ̋ e niec, pla kat cyr ko wy (XX w.) • Hen ri de To ulo use -La utrec, „Les Am bas sa deurs.

Ari sti de Bru ant” (XIX w.) • Wal de mar Âwie rzy, „Krzysz tof Pen de rec ki” (XX w.)

• wy ja Ênia, na czym po le gaspe cy fi ka gra fi ki ja ko dys cypliny pla stycz nej

• wy ja Ênia, czym ró˝ ni si´gra fi ka warsz ta to wa od grafiki u˝yt ko wej

• roz ró˝ nia for my gra fi kiu˝yt ko wej

• okre Êla znaczenie pozna-nych terminów

• wy ko nuje pro ste ma try cei od bit ki

• organizuje warsz tat pra cyprzy two rze niu prac gra ficz nych

• wy ja Ênia, w ja ki spo sóbpo wsta je od bit ka w za le˝ -no Êci od u˝y tej tech ni ki

• od po wied nio na zywa pra c´ gra ficz nà, zna jàc ma te ria∏, z któ re go wy ko -na no ma try c´

• opi suje dzie ∏o gra ficz ne• po rów nuje dwa ró˝ ne

dzie ∏a gra ficz ne• wy ra ̋ a w∏a sne zda nie

na te mat ana lizo wa ne godzie ∏a gra ficz ne go


1.11.22.13.1


osiàgania celów



Uczeƒ:

Rzeê ba • terminy: po li chro mia, me da lier stwo

• isto ta rzeê by ja ko dys cy pli ny pla s tycz nej

• narz´dzia rzeêbiarskie• funk cje rzeê by• ro dza je rzeê by: rzeê ba wol no

sto jà ca (w tym po mnik, po sàg, rzeê ba par ko wa), rzeê bazwià za na z ar chi tek tu rà (w tymp∏a sko rzeê ba), me dal, mo ne ta

• rzeê by w naj bli˝ szej oko li cy• ana li za i po rów na nie dzie∏

rzeê biar skich

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia w pro jek to wa niu (szki co wa niu) fi gur ki

i p∏a sko rzeê by, a na st´p nie w wy ko ny wa niu ich z mo de li ny, pla ste li ny, ma sy sol nej lub my d∏a

• oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac pla stycz nych

• ana li za dzie∏ rzeê biar skich oraz ich oce na es te tycz nai emo cjo nal na

• po rów ny wa nie dwóch ró˝nych dzie∏ rzeê biar skich• pra ca w te re nie: wycieczka do mu zeum, ga le rii

lub na wy sta w´• spraw dze nie stop nia przy swo je nia po zna nych

terminów w for mie ust nej od po wie dzi na py ta nia• port fo lio („Po mni ki w mo im re gio nie”) • bu rza mó zgów („Gdzie mo˝ na spo tkaç rzeê by?”)• instrukcja „Potrafi´ to zrobiç!” opisujàca sposób

wykonania figurki z masy solnej

Przy k∏a do we dzieła sztuki: • „Pi´k na Ma don na z Kru˝ lo wej” (XV w.) • Gianlorenzo Bernini, „Fontanna Trytona” (XVII w.)• p∏a sko rzeê ba zdo bià ca ele wa cj´ ka mie ni cy Przy by ∏ów

w Ka zi mie rzu Dol nym (XVI w.) • fa sa da Mu zeum Sztu ki w Ni˝ nym No wo gro dzie (XX w.) • Jo sé ˙n ge lo Cot ti nel li Tel mo i Le opol do Ne ves

de Al me ida, „Po mnik Od kryw ców” w Li zbo nie (XX w.) • Wojciech Gryniewicz „Ławeczka Tuwima” (XX w.)• moneta bizantyjska (XI w.)• medal olimpijski (XXI w.)• W∏a dy s∏aw Ha sior, „Prelegent miejski” (XX w.) • Joseph Kossuth, „Jedno i trzy krzesła” (XX w.)• Gian lo ren zo Ber ni ni, „Apol lo i Daf ne” (XVII w.) • Hen ry Mo ore, „Po staç pó∏le ̋ à ca” (XX w.)

• cha rak te ry zuje rzeê b´ ja ko dys cy p li n´ pla stycz nà

• roz ró˝ nia na przy k∏a dachro dza je rzeê by

• wy ja Ênia funk cje rzeê by• organizuje warsz tat pra cy

przy two rze niu prac rzeê biar skich

• wy ko nuje fi gur k´ lub p∏a -sko rzeê b´ z wy bra ne goma te ria ∏u (mo de li ny, pla ste li ny, my d∏a)

• wy mie nia przy k∏a dy rzeêbw swo jej miej s co wo Êci lub w jej po bli ̋ u

• opi suje dzie ∏o rzeê biar skie• po równuje dwa ró˝ ne

dzie ∏a rzeê biar skie• wy ra˝a w∏a sne zda nie

na te mat ana li zo wa ne godzie ∏a rzeê biar skie go


1.12.13.1

TreÊci nauczania


osiàgania celów



Uczeƒ:

Ar chi tek tu ra • terminy: urba ni sty ka, za by tek,kon ser wa tor za byt ków

• spe cy fi ka i ro la ar chi tek tu ry• za sa dy do brej ar chi tek tu ry

i funk cjo nal nie za pla no wa nejprze strze ni

• po dzia∏ ar chi tek tu ry ze wzgl´ duna funk cj´: miesz ka nio wa, sa kral na, u˝y tecz noÊci pu blicz nej, prze my s∏o wa

• za byt ki ar chi tek tu ry w naj bli˝ szejoko li cy i re gio nie

• ana li za i po rów na nie dzie∏ ar chi tek tu ry

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia w pro jek to wa niu (szki co wa niu, a na st´p nie

ma lo wa niu) bu dow li ar chi tek to nicz nych o ró˝ nych funk cjach

• oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac do ty czà cych ar chi tek tu ry

• ana li za dzie∏ ar chi tek tu ry oraz ich oce na es te tycz nai emo cjo nal na

• po rów ny wa nie dwóch od mien nych dzie∏ ar chi tek tu ry• pra ca w te re nie: szla kiem za byt ków w mo jej

miej sco wo Êci lub jej oko li cy• port fo lio („Naj cie kaw sze za byt ki w Pol sce”) • me ta plan („Jak po win no wy glà daç osie dle

miesz ka nio we?”) • me to da pro jek tów („Ma kie ta miej sca za baw

i od po czyn ku”)

Przy k∏a do we re pro duk cje: • no wo cze sna ma kie ta ar chi tek to nicz na• wy bra na bu dow la Friedensreicha Hun der twas se ra• Do uglas Car di nal, Ko Êció∏ NMP w Red De er

w Ka na dzie (XX w.) • Haas Haus w Wiedniu (XX w.)• pałac wersalski (XVII w.)• chata we wsi Zalipie• Zamek w B´dzinie• Bazylika Mariacka Wniebowzi´cia NMP w Gdaƒsku

(XIV–XVI w.)• Frank Lloyd Wri ght, Mu zeum Gug gen he ima w No wym

Jor ku (XX w.)

• okre Êla spe cy fi k´ ar chi tek -tu ry ja ko dys cy pli ny pla stycz nej

• wy ja Ênia ro l´ ar chi tek tu ry• wy mie nia przy k∏a dy ar chi -

tek tu ry o ró˝ nym prze zna -cze niu w swo jej miej sco -wo Êci lub w jej po bli ̋ u

• okre Êla, co to jest za by tek• opi suje, czym zaj muje si´

kon ser wa tor za byt ków• rysuje lub maluje bu dow l´

ar chi tek to nicz nà o wy bra -nej funk cji

• wska zuje za byt ki w swo jejmiej sco wo Êci

• opi suje dzie ∏o ar chi tek tu ry• oce nia pod wzgl´ dem

funk cjo nal no Êci obiek ty ar chi tek to nicz ne orazprze s trzeƒ wo kó∏ nich

• po rów nuje dwa ró˝ nedzie ∏a ar chi tek tu ry

• wy ra˝a w∏a sne zda nie na te mat ana li zo wa ne godzie ∏a ar chi tek tu ry

1.12.13.1

Wzor nic twoprze my s∏o we i rze mio s∏o ar ty stycz ne

• spe cy fi ka oraz funk cje wzor nic twaprze my s∏o we go i rze mio s∏a ar ty stycz ne go

• ró˝ ni ce mi´ dzy wzor nic twemprze my s∏o wym a rze mio s∏em ar ty stycz nym

• es te ty ka a funk cjo nal noÊç przed mio tów

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia w pro jek to wa niu (ma lo wa niu lub ry so wa niu)

es te tycz nych i funk cjo nal nych przed mio tów co dzien ne -go u˝yt ku

• oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac• ana li za dzie∏ wzor nic twa prze my s∏o we go i rze mio s∏a

ar ty stycz ne go oraz ich oce na es te tycz na i emo cjo nal na

• okre Êla spe cy fi k´ wzor nic -twa prze my s ∏o we go i rze mio s∏a ar ty stycz ne go

• wskazuje ró˝ ni ce mi´ dzywzor nic twem prze my s∏o -wym a rze mio s∏em ar ty s -tycz nym

• opi suje dzie ∏o wzor nic twaprze my s∏o wego i rze mio -s∏a ar ty stycz ne go

• po rów nuje dwa ró˝ ne wy two ry wzor nic twaprze my s∏o we go lub rze -mio s∏a ar ty stycz ne go

1.12.12.23.1


osiàgania celów



Uczeƒ:

• wy two ry wzor nic twa prze my s∏o -we go i rze mio s∏a ar ty s tycz ne go w naj bli˝ szym oto cze niu

• ana li za i po rów na nie wy two rówwzor nic twa prze my s∏o we go oraz rze mio s∏a ar ty s tycz ne go

• po rów ny wa nie dwóch od mien nych wy two rów wzor nic twa prze my s∏o we go i rze mio s∏a ar ty stycz ne go

• pra ca w te re nie: oglà da nie wy two rów rze mio s∏a ar ty stycz ne go w mu zeum oraz wzor nic twa prze my s ∏o -we go w skle pie i na wy sta wie

• dys ku sja pa ne lo wa („Cze mu s∏u ̋ y wzor nic two prze my s∏o we?”)

• me to da pro jek tów („Ele men ty wy po sa ̋ e nia kla sy”)

Przy k∏a do we dzieła: • wy two ry wzor nic twa prze my s∏o we go i rze mio s∏a

ar ty stycz ne go

• wy ja Ênia zwià zek mi´ dzyes te ty kà a funk cjo nal no -Êcià przed mio tów

• wska zuje przy k∏a dy wy two rów wzor nic twaprze my s∏o we go i rze mio s∏a ar ty stycz ne gow naj bli˝ szym oto cze niu

• projektuje (maluje lubrysuje) przed miot co dzien ne go u˝yt ku peł-niàcy funk cje es te tycz nei funk cjo nal ne

• wy ra ̋ a w∏a sne zda nie na te mat ana li zo wa ne gowy two ru wzor nic twaprze my s ∏o we go lub rze mio s∏a ar ty stycz ne go

1.12.12.23.1

Sztu ka lu do wa

• terminy: Êwià tek, pie ta, skansen• isto ta sztu ki lu do wej• ró˝ no rod noÊç prze ja wów sztu ki

lu do wej: ma lar stwo, gra fi ka,rzeê ba, rze mio s∏o ar ty s tyczne,ar chi tek tu ra

• cha rak te ry s tycz ne ce chy wy two rów sztu ki lu do wej

• war toÊç kul tu ro wa sztu ki lu do -wej

• wy two ry sztu ki lu do wej w naj bli˝ szym oto cze niu

• ana li za i po rów na nie od mien nychwy two rów sztu ki lu do wej

• roz mo wa na ucza jà ca• pra ca z tek stem i ma te ria ∏em ilu stra cyj nym• çwi cze nia w wy ko ny wa niu ró˝ no rod nych form

pla stycz nych wy ko rzy stu jà cych styl i mo ty wy lu do we• oma wia nie i po rów ny wa nie wy ko na nych prac• pra ca w te re nie: wycieczka do skan se nu• ana li za i po rów na nie dzie∏ sztu ki lu do wej• port fo lio („Sztu ka lu do wa mo je go re gio nu”)

Przy k∏a do we dzieła: • drze wo ryt• ma lar stwo na szkle• ma lar stwo olej ne• pie ta• Chry stus Fra so bli wy • gorset stroju krakowskiego• ha fto wa na ser we ta• wy ci nan ka• ma lo wa na skrzy nia• skansen i Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu

(XIX/XX w.)• chata łowicka (XIX/XX w.)• polski pawilon na wystawie Expo w Szanghaju (XXI w.)• drzeworyt „Âwi´ty Antoni Padewski” (XIX w.)• „Trzech króli i narodzenie Chrystusa” (XIX w.)

• wy ja Ênia, co jest isto tàsztu ki lu do wej

• wy mie nia dys cy pli ny pla stycz ne, w któ rychprze ja wia si´ twór czoÊçlu do wa

• wskazuje cha rak te ry stycz -ne ce chy wy two rów sztu kilu do wej

• wy ko nuje pra c´ pla s tycz nàw sty li sty ce ty po wej dlasztu ki lu do wej

• przed sta wia naj wa˝ niej szece chy twór czo Êci lu do wejswo je go re gio nu

• opi suje dzie ∏o sztu ki lu do wej

• po rów nuje dwa ró˝ nedzie ∏a sztu ki lu do wej

• wy ra ̋ a w∏a sne zda nie na te mat ana li zo wa ne godzie ∏a sztu ki lu do wej

1.12.13.1

TreÊci nauczania


osiàgania celów

Zało˝one osiàgni´cia uczniaOdniesienie do podstawy programowej


Uczeƒ:

Współczesneformy twórczoÊci

• terminy: aparat analogowy, aparat cyfrowy, kliszafotograficzna, filtry, fotomonta˝,kamera taÊmowa, kameracyfrowa, instalacja, wideoinstalacja, happening

• specyfika i rola fotografii• rodzaje fotografii i ich

charakterystyka• ró˝nice mi´dzy filmem

artystycznym a komercyjnym• specyfika współczesnych form

sztuki

• rozmowa nauczajàca• praca z tekstem i materiałem ilustracyjnym• çwiczenia na komputerze: próba wykonania

fotomonta˝u• analiza dzieł fotograficznych i filmowych• portfolio („Najpi´kniejsze fotografie”)• metoda projektu („Chroƒmy morze, rzeki, lasy”)

Przykładowe dzieła:• Man Ray, „Czarna i Biała”• Leonardo da Vinci, „Dama z łasiczkà”• fotomonta˝• Nam June Paik, „Wideoinstalacja”• Magdalena Abakanowicz,, Plecy”• Tadeusz Kantor, „Panoramiczny Happening Morski”

• wyjaÊnia, w jakich formachprzejawia si´ sztukawspółczesna

• tłumaczy, czym ró˝nià si´fotografia artystyczna i u˝ytkowa

• okreÊla, ró˝nice miedzy filmem komercyjnym i artystycznym

• omawia znaczenie poznanych terminów

• wykonuje prosty fotomonta˝

• opracowuje plakat z zastosowaniem technikifotokola˝u

• bierze udział w organizo-wanym happeningu

• opisuje fotografi´ arty-styczna i porównuje jà z fotografià u˝ytkowà

• wyra˝a własne zdanie na temat wybranych fotografii

• dostrzega w filmie artystycznym elementymalarskie

• organizuje happening na wybrany temat

1.12.13.2

Sztuka wokółnas

• termin sztuka lokalna• dzieła sztuki w regionie• artyÊci lokalni

• rozmowa nauczajàca• praca z tekstem i materiałem ilustracyjnym• wycieczka w teren: oglàdanie zabytków oraz dzieł

sztuki znajdujàcych si´ w najbli˝szej okolicy• prezentacja multimedialna• protfolio („Tradycje mojego regionu”)• spotkania z artystami

• wymienia najwa˝niejszezabytki regionu

• wskazuje przynajmniejjednego artyst´ lokalnego

• objaÊnia funkcj´ twórczo-Êci lokalnej

• opisuje wybrane zabytkilokalne pod kàtem ichwartoÊci historycznej i artystycznej

• charakteryzuje twórczoÊçdowolnego artysty lokal-nego

• ocenia dzieła sztuki,uwzgl´dniajàc ich waloryartystyczne

1.11.23.1

Program nauczania24

Oce nia nie osià gni´ç jest w przy pad ku pla sty ki trud -ne ze wzgl´ du na du ̋ e ró˝ ni ce w uzdol nie niachuczniów oraz su biek ty wizm od bio ru twór czo Êci.Podczas wystawiania oceny na uczy ciel po wi nienbraç pod uwa g´ – oprócz roz wo ju umie j´t no Êci pla -stycz nych – po sta w´ i za an ga ̋ o wa nie ucznia.

Pro po no wa ne kry te ria ogól ne do ty czà wia do mo -Êci i umie j´t no Êci, któ re uczeƒ po wi nien opa no waçw cià gu dru gie go eta pu kszta∏ ce nia. Na uczy cielmo ̋ e samodzielnie do sto so waç wy ma ga nia na po -szcze gól ne oce ny do poziomu kla sy, w któ rej uczy.Aby uzy skaç sto pieƒ: • niedostateczny – uczeƒ nie opanował podstawo-

wych wiadomoÊci i umiej´tnoÊci z zakresu przed-miotu. Nie uczestniczy w lekcji i nie jest przygo-towywany do zaj´ç. Nie odrabia zadanych pracdomowych. Âwiadomie lekcewa˝y podstawoweobowiàzki szkolne.

• do pusz cza jà cy – uczeƒ po wi nien byç przy go to wa -ny do wi´k szo Êci lek cji (przy no siç po trzeb ne ma -te ria ∏y) oraz z pomocà na uczy cie la wy ko ny waçpro ste çwi cze nia, uczest ni czyç w za ba wach, wy ja -Êniaç naj wa˝ niej sze terminy. Potrafi równie˝ wy -mie niç kil ku wy bit nych pol skich ar ty stów.

• do sta tecz ny – uczeƒ po wi nien przy swo iç pod sta -wo we wia do mo Êci oraz naj prost sze umie j´t no Êci.Bar dzo rzad ko jest nie przy go to wa ny do lek cji,sta ra si´ utrzy maç po rzà dek w miej scu pra cyi od da je wi´k szoÊç za da nych prac prak tycz nych.Po s∏u gu je si´ wy bra ny mi Êrod ka mi wy ra zu i sto -su je ty po we, pro ste tech ni ki pla stycz ne. Uczeƒpo wi nien sa mo dziel nie wy ko ny waç łatwe çwi cze -nia i uczest ni czyç w za ba wach, a tak ̋ e wspó∏ pra -co waç w gru pie i po dej mo waç pró by twór czo Êcipla s tycz nej. Umie po daç na zwi ska kil ku wy bit -nych pol skich twór ców.

• do bry – uczeƒ po tra fi wy ko rzy staç w prak ty ce zdo -by tà wie dz´ i umie j´t no Êci. Za wsze przy no si nalek cje po trzeb ne ma te ria ∏y i dba o es te ty k´ swo je -go miej sca pra cy. Po nad to pra wi d∏o wo po s∏u gu je

si´ ter mi no lo già pla stycz nà i sa mo dziel nie roz wià -zu je ty po we pro ble my. Prze ja wia ak tyw noÊçw dzia ∏a niach in dy wi du al nych i gru po wych, wk∏a -da du ̋ o wy si∏ ku w wy ko nywane zadania i sys te -ma tycz nie pra cu je na lek cjach. Âwia do mie wy ko -rzy stu je Êrod ki pla stycz ne i sto su je ró˝ no rod ne,nie ty po we tech ni ki pla stycz ne. Wy mie nia te˝ na -zwi ska kil ku twór ców pol skich i za gra nicz nych.Sa mo dziel nie pró bu je ana li zo waç i po rów ny waçwy bra ne dzie ∏a sztu ki oraz wy ra ̋ aç w∏a sne opi niena ich te mat.

• bar dzo do bry – uczeƒ po wi nien opa no waç i wy ko -rzy sty waç w prak ty ce wszyst kie okre Êlo ne w pro -gra mie wia do mo Êci i umie j´t no Êci. Po nad to bie rzeudzia∏ w dys ku sjach na te mat sztuk pla stycz nychi po tra fi uza sad niç swo je zda nie. Ko rzy sta z ró˝ -no rod nych êró de∏ in for ma cji w przy go to wy wa niudo dat ko wych wia do mo Êci, a tak ̋ e uczest ni czyw dzia ∏a niach pla stycz nych na te re nie szko ∏y i po -za nià, wy ka zu je si´ za an ga ̋ o wa niem i po my s∏o -woÊcià. Umie j´t nie po s∏u gu je si´ Êrod ka mi pla -stycz ny mi i do bie ra tech ni k´ do te ma tu pra cy.Po da je te˝ na zwi ska wy bit nych ar ty stów w Pol scei na Êwie cie. Ana li zu je i po rów nu je dzie ∏a sztu kioraz wy ra ̋ a w∏a sne opi nie na ich te mat.

• ce lu jà cy – uczeƒ po wi nien prze ja wiaç szcze gól neza in te re so wa nie sztu ka mi pla s tycz ny mi oraztalent, a tak˝e wy ka zy waç du ̋ à zna jo moÊç tre Êcipo za pro gra mo wych oraz za an ga ̋ o wa nie i twór czàini cja ty w´ w dzia ∏a niach gru po wych. Po nad to bie -rze udzia∏ w pozaszkolnych kon kur sach pla stycz -nych i odnosi w nich sukcesy oraz ak tyw nieuczest ni czy w ˝y ciu kul tu ral nym szko ∏y i re gio nu.Twór czo po s∏u gu je si´ ró˝ ny mi Êrod ka mi pla -stycz ny mi i eks pe ry men tu je z tech ni ka mi pla -stycz ny mi. Potrafi wymieniç wy bit nych twór cówpol skich i za gra nicz nych oraz po daç przy k∏a dyich twór czo Êci. Uczeƒ ana li zu je i in ter pre tu je do -wol ne dzie ∏a sztu ki oraz uza sad nia ich war toÊçar ty stycz nà.

Metody i kryteria oceny osiàgni´ç uczniów

Wa˝nà rol´ podczas oceny osiàgni´ç uczniów odgry-wa analiza wykonanych przez nich prac plastycz-nych. Szczególnà uwag´ nale˝y tak˝e zwróciç nawypowiedzi ustne oraz wyniki krótkich sprawdzia-nów, czyli kartkówek.

Bardzo istotne jest nagradzanie podczas lekcjiwszelkich przejawów aktywnoÊci i zaanga˝owaniauczniów. Sytuacje dydaktyczne muszà byç tak kon-struowane, by umo˝liwiç ka˝dej osobie osiàgni´ciesukcesu. Ocena powinna spełniaç funkcj´ motywu-jàcà i obejmowaç wszystkie obszary umiej´tnoÊci,aktywnoÊci i postaw ucznia. WłaÊciwa ocena tychobszarów działania pobudza do dalszej aktywneji twórczej postawy. Sposób oceniania ma równie˝

wpływ na stosunek do przedmiotu, a ten z kolei naefektywnoÊç nauczania. Według ustaleƒ psychologiiwychowawczej, dzieci motywuje do dalszej naukibardziej pozytywne ni˝ surowe ocenianie. Dlategow szkole podstawowej nale˝y w sposób szczególnydoceniç wszelkie starania i aktywnoÊç uczniów.

Ewaluacja osiàgni´ç powinna odbywaç si´ syste-matycznie na ka˝dej lekcji, podczas której nale˝yobserwowaç zarówno indywidualnà, jak i grupowàprac´ uczniów. Ocenie podlegajà umiej´tnoÊciponadprzedmiotowe, a w szczególnoÊci umiej´tnoÊçwspółpracy w zespole, planowania i organizowaniawłasnego warsztatu pracy oraz rozwiàzywania pro-blemów w twórczy sposób.

Metody oceniania

Program nauczania 25

Program nauczania plastyki w klasach IV–VI szkoły podstawowej mo˝ebyç realizowany przy wykorzystaniu publikacji z serii „Do dzieła!” wydaw-nictwa Nowa Era. Poni˝ej zamieszczono opis poszczególnych elementówserii, które z pewnoÊcià ułatwià efektywne nauczanie plastyki na II pozio-mie edukacyjnym.

Materiały dydaktyczne

Podrćznik „Do dzieła!” zawiera wszystkie nie-zb´dne zagadnienia z podstawy programowej. Tre -Êci po gru po wa ne sà te ma tycz nie i u∏o ̋ o ne za gad -nie nia mi. Mo˝ na je re ali zo waç ko lej no lub we d∏ugpo rzàd ku do sto so wa ne go do siat ki go dzin, po zio mukla sy i pre fe ren cji na uczy cie la. Pod sta wo we po j´ -cia i zja wi ska pla stycz ne ob ra zo wa ne sà od po wied -nio do bra nym i bo ga tym ma te ria ∏em ilu stra cyj nym

w po sta ci zdj´ç, ry sun ków oraz prac dzie ci.W poszczególnych te ma tach znaj du jà si´ zró˝ ni co -wa ne pod wzgl´ dem stop nia trud no Êci çwi cze niaprak tycz ne, za ba wy edukacyjne oraz in struk cje„Krok po kro ku...” i „Potrafi´ to zrobiç!”, kszta∏ cà -ce wy bra ne umie j´t no Êci. Na koƒ cu pod rćz ni ka za -miesz czo no s∏ow ni czek naj wa˝ niej szych ter mi nówpla stycz nych omawianych w podrćzniku.

1. „Do dzie ∏a!”. Pod rćz nik do pla sty ki dla klas IV –VI szko ∏y pod sta wo wej

Na płycie do podrćznika zamieszczono dodatkowewiadomoÊci w formie „obrazków” z historii sztuki.Prezentowane tematy mogà byç realizowane jakolekcje na szóstk´ – na zajćiach plastyki – lubw ramach dodatkowych kółek plastycznych. Za kreswie dzy z hi sto rii sztu ki zo sta∏ do sto so wa ny do mo˝ -li wo Êci per cep cyj nych uczniów szko ∏y pod sta wo wej.Ka˝ da epo ka – od naj daw niej szej po obec nà – przed -sta wio na jest syn te tycz nie i ob ra zo wo. Wa˝ nà ro l´

od gry wa jà zdj´ cia dzie∏ re pre zen ta tyw nych dla da ne go okre su. Roz mia ry fo to gra fii umo˝ li wia jà do k∏ad nà ana li z´ pre zen to wa nych obrazów. Do po -zna wa nia dzie dzic twa kul tu ry za ch´ ca jà cie ka wost -ki. W ka˝dym temacie podano tak˝e linki do stroninternetowych z dodatkowymi informacjami mogà-cymi zainteresowaç uczniów. Zachćajà one tak˝edzieci do samodzielnego pogł´biania wiedzy.

2. Płyta do podrćznika

Dodatkowà pomoc dla nauczyciela mogà stanowiçfoliogramy multimedialne zamieszczone na płycieCD. Zawierajà one zarówno treÊci nauczania oma-wiane w podrćzniku, jak i dodatkowe informacjespoza podstawy programowej. Wszystkie materiały

zostały przedstawione w atrakcyjnej formie graficznejtak, aby urozmaiciç lekcje plastyki oraz zaintereso-waç uczniów. Prezentowane foliogramy majà form´gotowych do wyÊwietlenia plansz lub prezentacjimultimedialnych.

4. Foliogramy multimedialne

Kilka razy w roku specjalnie dla nauczycieli korzys-tajàcych z serii „Do dzieła!” przygotowywane sà Biu-letyny Internetowe. Zawierajà one dodatkowe pomo-ce dydaktyczne w postaci scenariuszy lekcji czy kartpracy, a tak˝e ciekawe artykuły pomocne w rozwija-

niu warsztatu pracy nauczyciela plastyki. W biulety-nach zamieszczane sà równie˝ informacje o progra-mach edukacyjnych organizowanych przez wydaw-nictwo Nowa Era na terenie całej Polski.

5. Biuletyny Internetowe

Prze wod nik za wie ra ma te ria ∏y po moc ne w kon stru -owa niu i prze pro wa dza niu lek cji pla sty ki, mi´ dzyin ny mi plan pracy, cie ka we sce na riu sze lek cji z wy ko rzy sta niem me tod ak ty wi zu jà cych oraz do dat ko we çwi cze nia plastyczne. Prezentowanemateriały realizujà treÊci nauczania zamieszczonew podstawie programowej i zostały dostosowane dopoziomu uczniów szkoły podstawowej. Wszystkiepomoce przygotowali nauczyciele plastyki na pod-stawie wieloletniego doÊwiadczenia dydaktycznego.

Do publikacji dołàczono płyt´ CD ze wszystkimimateriałami z Ksià˝ki Nauczyciela. Prezentowanepomoce dydaktyczne zostały zamieszczone w wersjido edycji, dzi´ki czemu ka˝dy nauczyciel mo˝esamodzielnie dokonywaç w nich zmian w celu lep-szego dostosowania do poziomu klasy oraz włas-nych preferencji. Płyta Nauczyciela zawiera tak˝emateriały dodatkowe, mi´dzy innymi testy dotyczà-ce wybranych zagadnieƒ z historii sztuki oraz pro-gram nauczania.

3. „Ksià˝ ka Na uczy cie la” (prze wod nik me todycz ny) z płytà CD

„Do dzieła!” - Zespół Szkół Muzycznych im ... kl. IV-VI.pdf · czesnych form sztuki, na...

Documents

Transcript of „Do dzieła!” - Zespół Szkół Muzycznych im ... kl. IV-VI.pdf · czesnych form sztuki, na...