dla studiów stacjonarnych I stopnia Celem specjalności jest ...

WNIOSEK O POWOŁANIE SPECJALNOŚCI

„WARSZTAT PISARSKI, ANALITYCZNY I TRANSLATOLOGICZNY”

dla studiów stacjonarnych I stopnia

Celem specjalności jest sformowanie bloku przedmiotów, które będą się koncentrować

na doskonaleniu najbardziej podstawowych umiejętności filologicznych i jednocześnie

wyposażą studentów w narzędzia poszerzające ich kompetencje i zwiększające zawodową

wartość absolwentów polonistyki. Wielokompetencyjna i rozbudowana struktura

dyscyplinarna filologii polskiej powoduje bowiem, że proporcjonalnie niewiele miejsca w

kształceniu zajmuje ćwiczenie zasadniczych umiejętności pisarskich i analitycznych. W

trakcie całych studiów student jest zobowiązany do napisania sześciu lub siedmiu prac,

których ilość nie tylko nie zgadza się z oczekiwaniami studentów i nie pozwala na trenowanie

technik pisarskich, ale też – może przede wszystkim – nie stanowi wystarczającego

przygotowania do pracy najważniejszej. Niewielka ilość nie jest tu mankamentem jedynym:

pisane prace są w przeważającej mierze odpowiedzią na zobowiązanie dydaktyczne, co

oznacza, że są gatunkowo i stylistycznie jednorodne i nie dają możliwości rozwijania

pozanaukowych technik pisarskich.

Projekt składa się z trzech warstw problemowych: analitycznej, praktycznej i

teoretycznej. Dwie pierwsze będą ściśle skorelowane programowo i czasowo, tzn. na

zajęciach analitycznych, które będą poprzedzać praktyczne, będzie się wykonywać

drobiazgowe rozbiory niewielkich tekstów lub fragmentów z nastawieniem na

zrekonstruowanie inwencyjnych, stylistycznych i kompozycyjnych zasad, na których są

oparte. Następne zajęcia praktyczne mają służyć zastosowaniu tych zasad w praktyce: pod

kierunkiem prowadzącego będą pisane ćwiczenia, wprawki, opracowywane schematy

kompozycyjne itp. Teksty gotowe i wykończone będą prezentowane przez studentów na

kolejnych zajęciach, na których zostaną poddane dyskusji. Uzupełnieniem warsztatu będą

ćwiczenia translatologiczne, przy czym ich forma nie zakłada ani biegłej znajomości

określonego języka, ani dysponowania tym samym językiem obcym w całej grupie

ćwiczeniowej. Chodzi tu o bardziej podstawowe zagadnienia: specyfikę przekładu

literackiego, zwłaszcza poetyckiego, porównywanie różnych wersji tłumaczeń tego samego

tekstu oraz pracę ze słownikiem, przekładanie rozwiązań poetyckich. Podobne założenia

towarzyszą kontynuacji kursu – zajęciom z przekładu tekstu nieliterackiego.

Z kolei klasyczna problematyka teoretycznoliteracka będzie się pojawiać w takiej

mierze, w jakiej będą występować określone trudności domagające się wsparcia wiedzą z

1

zakresu poetyki, teorii interpretacji i eksplikacji literackiej. Zasadniczy namysł teoretyczny

będzie poświęcony roli i wartości szeroko rozumianej sztuki słowa w nowoczesnej kulturze.

Nie chodzi tu o miejsce literatury w aktualnych hierarchiach i formach komunikacji, ale o

zastosowanie specyficznie literackich kategorii we współczesnych opisach świata, a więc

pojęcie narracji i dialogu w filozofii i psychologii, koncepcję argumentacji w rozmaitych

dyscyplinach szczegółowych i formach życia publicznego oraz – przede wszystkim – teorię

demokracji deliberatywnej, stanowiącą jeden z najważniejszych składników dzisiejszego

myślenia o społeczeństwie.

Za istotną część przedsięwzięcia należy uznać możliwość publikacji najlepszych

tekstów bądź tłumaczeń w papierowych lub sieciowych wydaniach pisma Rita Baum. Poza

tym zajęciom będą – w miarę możliwości – towarzyszyć spotkania z autorami różnego

rodzaju tekstów – w dużej mierze można tu skorzystać z publicznej oferty kulturalnej

Wrocławia.

Kwalifikacje absolwenta filologii polskiej o specjalności „Creative Writing –

warsztaty pisarskie i analityczne”

Absolwent będzie posiadał umiejętności wystarczające do napisania każdego typu

tekstu: literackiego, naukowego, krytycznoliterackiego, użytkowego, dziennikarskiego,

reklamowego oraz podstawowe kompetencje niezbędne do tłumaczenia tekstu z języka

obcego. Będzie potrafił rozpoznawać i stosować zasady poszczególnych gatunków literackich

i nieliterackich oraz wiązać je z określonymi konwencjami stylistycznymi. Otrzyma

teoretyczną i praktyczną wiedzę o wszystkich etapach procesu twórczego: od zbierania

materiału do poprawnej wersji tekstu. Swoje kompetencje będzie umiał sformułować w

postaci teoretycznej, co daje możliwość przekazywania jej w przyszłości. Zdobędzie

orientację w najnowszych nurtach i metodach badań społeczeństwa demokratycznego i

sposobach zarządzania informacją wyrażaną w tekstach. W sumie: będzie specjalistą od

każdego typu tekstu, co da mu określone przewagi i znacząco rozszerzy możliwości na

współczesnym rynku pracy.

2

R S NAZWA ZAJĘĆ LICZBA GODZIN

ECTS TYP ZAJĘĆ PROWADZĄCY

I 1 Analiza tekstu literackiego 30 2 konwersatorium dr W. Browarny

1 Warsztat pisarski. Formy literackie 45 3 konwersatorium dr M. Czerwiński

2

Warsztaty z analizy i interpretacji tekstów.

Poezja polska od XV do końca XIX wieku

30 3 konwersatorium dr A. Oszczęda

2 Przekład literacki 30 2 konwersatorium dr M. Gorczyńska

II 1 Analiza tekstu 30 2 konwersatorium dr M. Czerwiński

1

Warsztat pisarski. Tekst naukowy,

krytycznoliteracki, dziennikarski i użytkowy

30 3 konwersatorium dr M. Gorczyński

1 Argumentacja w tekście 30 3 konwersatorium dr M. Adamski

2

Demokracja deliberatywna.

Argumentacja, retoryka i dialog w filozofii

współczesnej

30 3 konwersatorium dr M. Gorczyński

2 Warsztat tłumacza tekstów nieliterackich 30 3 konwersatorium prof. W. Soliński

3

Semestr I

1. Analiza tekstu literackiego

Dr Wojciech Browarny

forma zajęć: konwersatorium

liczba godzin: 30 (4 ECTS)

forma zaliczenia: praca pisemna

Celem zajęć jest przeprowadzanie drobiazgowych analiz i interpretacji tekstów

literackich. Materiał literacki będzie dobierany przez prowadzącego przy czym – jak

anonsowano wcześniej – będzie on zgodny z przedmiotem późniejszych zajęć praktycznych.

Będą to pojedyncze teksty, rozmiarowo niewielkie, na których w pełni będzie można

wykorzystać możliwości badawcze tzw. eksplikacji literackiej. W wypadku tekstów

prozatorskich będą to fragmenty, na materiale których można omówić schemat i strukturę

podstawowych tzw. form podawczych: dialogu, opisu, opowiadania i innych. Analiza obejmie

wszystkie warstwy dzieła: od słowno-fonetycznej, przez stylistyczno-składniową do

kompozycyjnej i znaczeniowej. Zadaniem analizy jest wyrobienie umiejętności

rekonstruowania ogólniejszych zasad estetycznych stanowiących podstawy tekstów,

zwłaszcza zasad gatunkowych jako najważniejszych składników świadomości

komunikacyjnej. W ten sposób student zostanie wyposażony w umiejętność samodzielnego

obcowania z każdego typu tekstem literackim, reprezentującym różne epoki literackie i

sposoby ekspresji. Jako materiał dodatkowy będą wykorzystywane tzw. poetyki

sformułowane, tj. teksty, w których autorzy tworzyli programy literackie lub opisywali

założenia własnego warsztatu twórczego. Zajęcia będą zatem kontynuować – ale też znacząco

rozszerzać – program poetyki oraz – za sprawą celowego doboru materiału – tworzyć

podstawy kształcenia estetycznego.

Bibliografia:

• Arcydzieła literatury polskiej. Interpretacje. Pod red. S. Grzeszczuka i A. Niewolak-• Balcerzan E.: Interpretacja jako "próba całości". W: Kręgi wtajemniczenia. Kraków

1982.• Interpretacja i nadinterpretacja. Kraków 1996.• Krzywdy. T. 1. Rzeszów 1987.• Lekcje czytania. Eksplikacje literackie. Część I. Pod red. W. Dynaka i A.W. Labudy.• Liryka polska. Interpretacje. Red. J. Prokop, J. Sławiński. Gdańsk 2002.• Nowela. Opowiadanie. Gawęda. Interpretacje małych form narracyjnych. Pod red. K.

Bartoszyńskiego. Warszawa 1979

4

• Sławiński J.: Analiza, interpretacja i wartościowanie dzieła literackiego. W: Próby teoretycznoliterackie. Kraków 2000.

• Sławiński J.: O problemach „sztuki interpretacji”. W: Dzieło, język, tradycja. Kraków 1998.

• Sławiński J.: O problemach sztuki interpretacji. W: Dzieło, język, tradycja. Kraków 1998.

• Sontag S.: Przeciw interpretacji. W: „Literatura na Świecie” 1979, nr 9.• Sztuka interpretacji. Wybór i opracowanie H. Markiewicz. T. 1-2. Wrocław 1971.• Warszawa 1991.• Zagadnienia literaturoznawczej interpretacji. Pod red. J. Sławińskiego, J. Święcha.

Warszawa 1979.

2. Warsztat pisarski. Formy literackie

dr Marcin Czerwiński



Celem zajęć jest praktyczne zastosowanie wiedzy zdobytej na zajęciach analitycznych.

Pod kierunkiem prowadzącego będą pisane – wspólnie i indywidualnie – niewielkie

ćwiczenia i wprawki literackie (często w formie parodyjnej lub pastiszowej), których

zgodność z przyjętymi zasadami i wyborami estetycznymi będzie korygowana i poddawana

dyskusji na zajęciach. Zadaniem podstawowym będzie ustalenie dokładnej postaci tekstu:

doboru tematu i stylu, słownictwa, kompozycji, gatunku, typu metafor itp., natomiast tekst w

postaci skończonej będzie zlecany jako zadanie domowe wybranym uczestnikom zajęć. Na

następnym spotkaniu wyniki pracy będą prezentowane i poddawane dyskusji – nacisk będzie

położony na zgodność wykonania z przyjętymi regułami.

Bibliografia:

• Bergman I., Scenariusze. Warszawa 1977.• Dąbała J., O twórczym pisaniu. „Teksty Drugie” 2000, nr 1-2.• Dąbała J., Tajemnica i suspens. Wokół głównych problemów creative writing. Lublin

2004.• Field S., Rilla R., Pisanie scenariusza filmowego. Warszawa 1998.• Filipiak I., Twórcze pisanie dla młodych panien. Warszawa 1999.• Frensham F.R., Jak napisać scenariusz. Kraków 1999.• Grant-Adamson L. Jak napisać powieść kryminalną. Kraków 1999.• Jaworski S., „Piszę więc jestem”. O procesie twórczym w literaturze. Kraków 1993.• Karpiński M., Niedoskonałe odbicie. O sztuce scenariusza filmowego. Warszawa

1995.• King S., Jak pisać. Pamiętnik rzemieślnika. Warszawa 2001.• Kuziak M., Rzepczyński S., Jak pisać? Bielsko-Biała 2002.• Mówi Chandler. Warszawa 1983.

5

• Parandowski J., Alchemia słowa. Warszawa 1976.• Russin R.U., Jak napisać scenariusz filmowy. Warszawa 2005.• Sztuka pisania. Tajemnice warsztatu odsłaniają E. Hemingway, J. Steibeck. K.

Vonnegut i inni. Łódź 1996.• Watts N., Jak napisać powieść. Kraków 1998.• Zuckermann A., Jak napisać świetną powieść. Poznań 2000.

SEMESTR II

1. Przekład literacki

dr Małgorzata Gorczyńska




Zajęcia o charakterze warsztatowym. Celem zajęć jest kształcenie umiejętności

praktycznych w połączeniu z niezbędną świadomością teoretyczną (problematyka

przekładalności, kompetencje autorskie tłumacza, historycznoliteracka aktywność przekładu).

Dwie podstawowe formy ćwiczeń to analiza porównawcza przekładów oraz wprawki

translatorskie (tłumaczenie fragmentów poetyckich, prozatorskich i eseistycznych, praca ze

słownikiem i z przekładem pomocniczym – tzw. rybką). Materiał egzemplifikacyjny

obejmować będzie przede wszystkim oryginały anglojęzyczne i przekłady z języka

angielskiego; w zależności od kompetencji i zainteresowań studentów uwzględnione zostaną

także wybrane języki słowiańskie i romańskie.

Bibliografia:

• Balcerzan E., Sztuka przekładu jako przedmiot badań literackich. „Pamiętnik Literacki” 1980, z. 1.

• Barańczak S., Ocalone w tłumaczeniu. Kraków 2004.• Barańczak S., Poetycki model świata a problemy przekładu artystycznego. W: Miejsca

wspólne. Szkice o komunikacji literackiej i artystycznej. Pod red. E. Balcerzana, S. Wysłouch. Warszawa 1985.

• Dąmbska-Prokop U., Śladami tłumacza, Kraków 1997.• Drzewicka A., Z zagadnień tłumaczenia poezji. Kraków 1971.• Hoffman E., Zagubione w przekładzie. Londyn 1995.• Jakobson R., O językowych aspektach przekładu. W: W poszukiwaniu istoty języka. T.

1. Warszawa 1989.• Klasyczność i awangardowość w przekładzie. Pod red. P. Fasta, Katowice 1995.• Krzysztofiak M. Przekład literacki we współczesnej translatoryce. Poznań 1996.• Łazarczyk B., Sztuka translatorska Juliana Tuwima. Warszawa 1979.• Między oryginałem a przekładem. Pod red. M. Filipowicz-Rudek, J. Koniecznej-

Twardzikowej, Kraków 1996, 1997.

6

• Problemy translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Pod red. F. Gruczy, Warszawa 1986.

• Przekład artystyczny. Pod red. P. Fasta, Katowice 1991 – 1993.• Przekład artystyczny. Pod red. S. Pollaka, Wrocław 1975.• Tłumaczenie – rzemiosło i sztuka. Pod red. J. Snopka, Warszawa 1996.• Wielojęzyczność literatury i problemy przekładu artystycznego. Pod red. E.

Balcerzana, Wrocław 1989.

2. Dlaczego zachwyca… Warsztaty z analizy i interpretacji tekstów. Poezja polska od XV do

końca XIX wieku.

dr Aleksandra Oszczęda




Celem pierwszym zajęć jest doskonalenie umiejętności skutecznego czytania tekstów

poetyckich (badanie stylu, języka, tropów poetyckich, zabiegów kompozycyjnych, związków

z rzeczywistością literacką i pozaliteracką), drugim - prezentacja różnych metod

interpretacyjnych oraz ich zalet i niedostatków.

Bibliografia:• Bartoszyński K., Co nam zostało z hermeneutyki, [w:] Sporne i bezsporne problemy

współczesnej wiedzy o literaturze, pod red. W. Boleckiego i R. Nycza, Warszawa 2002• Czytanie Jana Andrzeja Morsztyna, pod red. D. Gostyńskiej i A. Karpińskiego,

Wrocław 2000• Czytanie Naruszewicza, pod red. T. Chachulskiego, Wrocław 2000• Kreowanie świata w tekstach, pod red. A. M. Lewickiego i R. Tokarskiego, Lublin

1995• Łukasiewicz J., Wiersze Adama Mickiewicza, Wrocław 1993 • Panas W.,, Z zagadnień interpretacji strukturalno-semiotycznej, [w:] Zagadnienia

literaturoznawczej interpretacji, Wrocław 1979• Tekst. Analizy i interpretacje, pod red. J. Bartmińskiego i B. Bonieckiej, Lublin 1998 • Zgorzeliski Cz., Uwagi o trzech typach monologu lirycznego, [w:] tegoż Obserwacje,

Warszawa 1993

Semestr III

1. Analiza tekstu

dr Marcin Czerwiński



7

Celem zajęć jest wykształcenie umiejętności w analizie tekstów nieliterackich, z którymi

uczestnicy zajęć stykają się zarówno jako studenci, jak i jako aktywni uczestnicy komunikacji

masowej. Analizowane zatem będą teksty naukowe, zwłaszcza historycznoliterackie i

teoretycznoliterackie ze względu na sposób komponowania tego typu wypowiedzi, rodzaj

stosowanej argumentacji i strategii stylistycznej. Zostaną pokazane wzorcowe realizacje

takich gatunków jak esej, studium, rozprawa, artykuł, podręcznik, polemika, recenzja. Za

głównie zadanie należy tu uznać nabycie teoretycznej wiedzy niezbędnej do poprawnego

pisania prac licencjackich i magisterskich. Dlatego na zajęciach zostaną omówione sposoby

zbierania i eliminowania materiału, odnoszenia się do źródeł, fachowego komentowania,

poprawnego redagowania. Natomiast teksty nienaukowe będą analizowane głównie z punktu

widzenia ich wartości retorycznej: typu argumentacji i stosowanych technik perswazyjnych

(zwłaszcza teksty reklamowe i dziennikarskie) oraz struktury gatunkowej (dziennikarskie).

Zostaną omówione zasady gatunkowe podstawowych form wypowiedzi prasowej (felieton,

reportaż, komentarz, recenzja) oraz reguły redagowania pisma (prowadzący zajęcia jest

redaktorem naczelnym Rity Baum).

Bibliografia:

• Bortnowski S., Warsztaty dziennikarskie. Warszawa 1999.• Bralczyk J., Język na sprzedaż. Warszawa 2002.• Eco U., Jak napisać pracę dyplomową. Poradnik dla humanistów. Warszawa 2007.• Fras J., Dziennikarski warsztat językowy. Wrocław 1999.• Furman W., Kaliszewski A., Wolny-Zmorzyński K., Gatunki dziennikarskie.

Specyfika ich tworzenia i redagowania. Rzeszów 2000.• Garlicki B., Metodyka redagowania gazety. Kraków 1978.• Loba M., Francuska szkoła pisania eseju.„Polonistyka” 1994, nr 2.• O warsztacie dziennikarskim. Pod red. J. Adamowskiego. Warszawa 2002.• Pisarek H., Nowa retoryka dziennikarska. Kraków 2002.• Praktyczna stylistyka. Pod red. E. Bańkowskiej. Warszawa 2003.• Reportaż. Wybór tekstów z teorii gatunku. Pod red. K. Wolnego. Rzeszów 1992.• Stasiński P., Poetyka i pragmatyka felietonu. Wrocław 1982.• Wolny K., Reportaż – jak go napisać? Rzeszów 1996.

2. Warsztat pisarski. Tekst naukowy, krytycznoliteracki, dziennikarski i użytkowy.

dr Maciej Gorczyński




8

Celem zajęć w trybie warsztatowym jest wykształcenie umiejętności inwencyjnych,

pisarskich i kompozycyjnych niezbędnych do napisania poprawnej pracy naukowej –

licencjackiej i magisterskiej. Ćwiczenia będą polegać zatem na przygotowywaniu schematów

kompozycyjnych i argumentacyjnych dostosowanych do określonych tematów (najczęściej

historycznoliterackich) oraz zbieraniu materiału bibliograficznego. Przebieg zajęć będzie

podobny jak w wypadku warsztatu literackiego: wykonane przez studentów zadania będą

komentowane i dyskutowane na kolejnych zajęciach. Studenci będą się uczyć wyrażać w

piśmie wiedzę zdobytą na zajęciach analitycznych – ale również tych wcześniejszych, to

znaczy, że jednym z ważniejszych zadań będzie analiza dzieła literackiego (w różnych

formach pisemnych, zwłaszcza pod postacią eseju i recenzji krytycznoliterackiej). W części

poświęconej tekstom pozanaukowym ćwiczone będą formy dziennikarskie, specyficzne dla

dyskursu prasowego sposoby przedstawiania i argumentowania.

Bibliografia:

• Dyskurs naukowy – tradycja i zmiany. Pod red. S. Gajdy. Opole 1999.• Gajda S., Styl naukowy. W: Współczesny język polski. Pod red. J. Bartmińskiego.

Opole 1993.• Gajda S., Współczesna polszczyzna naukowa. Opole 1990.• Łuszczewska-Romahnowa S., Z teorii racjonalnej dyskusji. W: Rozprawy logiczne.

Warszawa 1964.• Maćkiewicz J., Jak pisać teksty naukowe? Gdańsk 1996. • Marciszewski W., Metody analizy tekstu naukowego. Warszawa 1981.• Marciszewski W., Sztuka dyskutowania. Warszawa 1996.• P.R. Michalak, J. Woźniak, Sztuka pisania perswazyjnych tekstów. Warszawa 2008.• Troskolański A., O twórczości. Piśmiennictwo naukowo-techniczne. Warszawa 1982.

3. Argumentacja w tekście

dr Maciej Adamski




Celem zajęć jest wykształcenie umiejętności przekonującego, spójnego i logicznego

argumentowania w formach pisemnych. Student otrzyma historyczną i teoretyczną wiedzę z

zakresu retoryki i współczesnych koncepcji rozumowania w różnych domenach

przedmiotowych. Zostaną omówione schematy rozumowań specyficzne dla nauk

empirycznych i humanistycznych ze szczególnym uwzględnieniem argumentacji

9

historycznoliterackiej. Wprowadzone będą podstawowe pojęcia z ich praktycznymi

konsekwencjami i możliwościami: argument teoretyczny, empiryczny, logiczny, topos, chwyt

retoryczny, przekonywanie, błąd logiczny. Adept kursu zostanie przygotowany do

odróżniania rozumowań poprawnych i niepoprawnych, uzyska wiedzę niezbędną do polemiki,

zwłaszcza naukowej, i uchylania argumentacji nierzetelnych – co da mu możliwość

prezentowania i obrony własnego stanowiska w formie pisemnej.

Bibliografia:

• Dobrosielski M., Logika a retoryka. Warszawa 1957.• Hołówka T., Błędy – spory – argumenty. Szkice z logiki stosowanej. Warszawa 1998.• Hołówka T., Kultura logiczna w ćwiczeniach. Warszawa 2002.• Hołówka T., Kultura logiczna w przykładach. Warszawa 2005.• Język współczesnej humanistyki. Pod red. J. Pelca. Poznań 2000.• Korolko M., Sztuka retoryki. Przewodnik encyklopedyczny. Warszawa 1998.• Lausberg H., Retoryka literacka. Podstawy wiedzy o literaturze. Bydgoszcz 2002.• Lemmermann H., Szkoła retoryki. Wrocław 1995.• Logika formalna. Zarys encyklopedyczny z zastosowaniem do informatyki i

lingwistyki. Pod red. W. Marciszewskiego. Warszawa 1987.• Marciszewski W., Logika z retorycznego punktu widzenia. Warszawa 1991.• Marciszewski W., Rola dyskusji w nauczaniu i wychowaniu. Warszawa 1976.• Marciszewski W., Kotarbiński T., Mała Encyklopedia Logiki. Wrocław 1970.• Marciszewski W., Sposoby streszczania i odmiany streszczeń, „Studia Semiotyczne”

1970, t. 1.• Perelman Ch., Imperium retoryki. Retoryka i argumentacja. Warszawa 2002.• Perelman Ch., Logika prawnicza. Nowa retoryka. Warszawa 1984.• Pszczółkowski T., Umiejętność przekonywania i dyskusji. Warszawa 1974.• Rusinek M., Między retoryką a retorycznością. Kraków 2004.• Rusinek M., Retoryka we współczesnej myśli literaturoznawczej. W: Perspektywy

polskiej retoryki. Pod red. B. Sobczak i H. Zgółkowej. Poznań 2007.• Schnadelbach H., Argumentacja filozoficzna. W: Filozofia. Podstawowe pytania. Pod

red. H. Schnadelbacha i H. Martensa. Warszawa 1995.• Szymanek K., Sztuka argumentacji. Słownik terminologiczny. Warszawa 2001.• Szymanek K., Wieczorek K.A., Wójcik A.S., Sztuka argumentacji. Ćwiczenia w

badaniu argumentów. Warszawa 2003.

Semestr IV

1. Demokracja deliberatywna. Argumentacja, retoryka i dialog w filozofii współczesnej.

dr Maciej Gorczyński



10

Celem zajęć jest umieszczenie problematyki argumentacji, retoryki i pisma w

najnowszych dyskusjach filozoficznych. Kurs rozpocznie się od analizy myśli J. Derridy,

który w połowie XX wieku na nowo postawił problem pisma jako sposobu artykułowania

innego od mowy, oraz późniejszych skutków wywołanego w ten sposób sporu. W dalszej

części przejdziemy do namysłu nad koncepcją komunikacji społecznej, która wyłoniła się –

między innymi w związku ze wspomnianym sporem – w tekstach H.G. Gadamera i J.

Habermasa. Szczegółowo omówiona zostanie kategoria dialogu jako uniwersalnego modelu

komunikacyjnego, który w wielkim stopniu zadecydował o kształcie współczesnej

humanistyki. Punktem dojścia – przez transcendentalną filozofię komunikacji – będzie

wywodzący się z teorii Habermasa projekt demokracji deliberatywnej. Jest to przypuszczalnie

najważniejsza współczesna koncepcja społecznej wspólnoty, zwłaszcza europejskiej, kładąca

nacisk na konsensualny mechanizm rozwiązywania problemów. Jest to projekt zarówno

opisowy, jak i normatywny – wskazuje bowiem na konkretne zasoby argumentacji,

pozwalające ustalać płaszczyznę porozumienia w nowoczesnych konfliktach politycznych i

społecznych.

Bibliografia:

• Appel K.-O., Etyka dyskursu jako etyka odpowiedzialności. „Principia” 1992.• Appel K.-O., Semiotyka transcendentalna a prawda. Znaczenie konsensualnej teorii

prawdy Peirce’a we współczesnej dyskusji na temat prawdy. „Principia” 1991.• Appel K.-O., Uniwersalistyczna etyka współodpowiedzialności. „Etyka” 1996, nr 29.• Appel K.-O., Wspólnota komunikacyjna jako transcendentalne założenie nauk

społecznych. „Kultura Współczesna” 1993, nr 1.• Bachmann K., Konwent o przyszłości Europy. Demokracja deliberatywna jako

metoda legitymizacji władzy w wielopłaszczyznowym systemie politycznym. Wrocław 2004.

• Borkowski J., O konflikcie i negocjacjach. Warszawa 2000.• Buber M., Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych. Warszawa 1992.• Castells M., Społeczeństwo sieci. Warszawa 2007.• Davidson D., Komunikacja i konwencje. „Principia” 1997.• Derrida J., O grammatologii. Warszawa 1997.• Filozofia dialogu. Wybór, opracowanie i wstęp Bogdan Baran. Kraków 1991.• Gadamer H.-G., Prawda i metoda. Warszawa 2004.• Habermas J., Działanie komunikacyjne i detranscendentalizacja rozumu. Warszawa

2004.• Habermas J., Strukturalne przeobrażenia sfery publicznej. Warszawa 2007.• Habermas J., Teoria działania komunikacyjnego. T. 1-2. Warszawa 1999.• Heywood A., Ideologie polityczne. Warszawa 2007.• Konflikt i porozumienie. Psychologiczne podstawy demokracji deliberatywnej. Pod

red. J. Reykowskiego. Warszawa 2008.• Narracja jako sposób rozumienia świata. Pod red. J. Trzebińskiego. Gdańsk 2002.• Sartori G., Teoria demokracji. Warszawa 1998.

11

• Shapiro I., Stan teorii demokracji. Warszawa 2006.• Tyszka T., Debaty parlamentarne: dochodzenie do decyzji czy konkurs uzasadnień.

„Studia Psychologiczne” 1996, nr 34.• Wasilewski J., Demokracja deliberatywna: stanowiska i nadzieje. W: Konflikty

międzygrupowe. Pod red. U. Jakubowskiej, K. Skarżyńskiej. Warszawa 2007.

2. Warsztat tłumacza tekstów nieliterackich

prof. dr hab. Wojciech Soliński




Zajęcia stanowią kontynuację programu „Przekładu literackiego” - przy oczywistej

zmianie domeny przedmiotowej cel zajęć jest podobny: nabycie podstawowych umiejętności

w zakresie teorii i praktyki tłumaczenia tekstów nieliterackich. Nacisk będzie położony na

teksty naukowe, zwłaszcza literaturoznawcze. Prowadzący ćwiczenia – jako praktyk –

zaprezentuje specyficzne problemy, z którymi spotyka się tłumacz takich prac i sposoby ich

rozwiązywania. Omówione zostaną zasady pracy ze słownikiem, reguły tłumaczenia,

zastępowania lub spolszczania terminów, wyrażeń fachowych i idiomatycznych.

Podejmowane będą różnego typu wprawki translatorskie oraz – w zależności od

zainteresowań i formatu grupy ćwiczeniowej – projekty całościowych tłumaczeń tekstów

literaturoznawczych.

Bibliografia:

• Aktualne kierunki traduktologii. Pod red. P. Płusy, Częstochowa 1999.• Dzierżanowski H., Tłumaczenia tekstów nieliterackich. Warszawa 1977.• Ingarden R., O tłumaczeniach. W: O sztuce tłumaczenia. Pod red. M. Rusinka.

Wrocław 1955.• Kielar B.Z., Problemy tłumaczenia tekstów specjalistycznych. W : Problemy

translatoryki i dydaktyki translatorycznej. Pod red. F. Gruczy, Warszawa 1986.• Kozłowska Z., O przekładach tekstu naukowego. Warszawa 1995.• Madelska J., Wawrzyńczuk J., Między oryginałem a przekładem. Rzecz o słownikach

dwujęzycznych. Kielce 1992.• Mała encyklopedia przekładoznawstwa. Częstochowa 2000.• Przekład tekstów nieliterackich na przykładzie języka angielskiego. Warszawa 1988.• Tezaurus terminologii translatorycznej. Pod red. J. Lukszyna. Warszawa 1997.

12

dla studiów stacjonarnych I stopnia Celem specjalności jest ...

Documents

Transcript of dla studiów stacjonarnych I stopnia Celem specjalności jest ...