Dialogi obywatelskie

i konsultacje

z obywatelami

Najważniejsze wnioski

30 kwietnia 2019 r.

2

Spis treści

Unia obywateli ....................................................................................................................................... 4

Apel o dobrze prosperującą Europę ............................................................................................ 7

1. Europa, która chroni ........................................................................................................... 10

2. Rozwiązywanie problemów związanych z migracją .......................................... 11

3. Dynamiczna gospodarka .................................................................................................. 12

4. Walka ze zmianą klimatu, ochrona środowiska................................................... 13

5. Europa wartości .................................................................................................................... 14

6. Perspektywa dla młodego pokolenia ......................................................................... 15

7. Silniejsza Europa na świecie .......................................................................................... 16

Zaangażowanie obywateli i kształtowanie polityki ......................................................... 17

3

„Europa to przede wszystkim Unia obywateli.

Obywatele są sercem, duszą i siłą napędową naszego

projektu”. Jean-Claude Juncker, 11 grudnia 2018 r.

Niniejsze sprawozdanie sporządzono na podstawie odpowiedzi setek tysięcy obywateli,

którzy wyrazili swoje poglądy, uczestnicząc w około 1600 dialogach obywatelskich oraz

konsultacjach internetowych na temat przyszłości Europy.

Sprawozdanie posłuży za materiał do rozważań na nieformalnym posiedzeniu przywódców UE-27,

które odbędzie się w Sybinie. Informacje zwrotne i wnioski z interakcji z obywatelami wykorzystano

również przygotowując wkład Komisji w Program strategiczny, który zostanie przyjęty przez

przywódców w czerwcu 2019 r. („Europa w maju 2019 r. – Przygotowując bardziej zjednoczoną,

silniejszą i demokratyczniejszą Unię w coraz bardziej niepewnym świecie”).

4

Unia obywateli

Od samego początku sprawowania urzędu obecna Komisja Europejska prowadziła dialog z obywatelami i przysłuchiwała się ich oczekiwaniom, obawom i pomysłom. W pismach wystosowanych do wszystkich komisarzy na początku ich kadencji wyraźnie wezwano ich do aktywności politycznej w państwach członkowskich i uczestnictwa w dialogach z obywatelami. Mieli oni przedstawiać i promować wspólny program działań, słuchać propozycji i współpracować z zainteresowanymi stronami. Biała księga w sprawie

przyszłości Europy1, przedstawiona przez przewodniczącego Junckera 1 marca 2017 r., zapoczątkowała

nowy etap. Zaprezentowano w niej szereg wariantów rozwoju naszej Unii w przyszłości, otwierając drogę do bezprecedensowej debaty na całym kontynencie.

„Biała księga powinna zainicjować szczerą i szeroko

zakrojoną debatę z obywatelami nad tym, w jakim

kierunku Europa powinna się rozwijać

w nadchodzących latach. W parlamentach

narodowych, miastach i regionach Europy odbędzie

się seria debat pod hasłem „Przyszłość Europy”,

organizowanych przez Komisję Europejską wraz

z Parlamentem Europejskim i zainteresowanymi

państwami członkowskimi. Nasz postęp nastąpi

dzięki pomysłom i determinacji setek milionów

Europejczyków”.

Od początku kadencji Komisji pod przewodnictwem Jeana-Claude’a Junckera zorganizowano 1572 dialogi

obywatelskie2 w 583 miejscach. Ponadto 9 maja 2018 r. Komisja rozpoczęła internetowe konsultacje na

temat przyszłości Europy. Pytania na potrzeby tych konsultacji internetowych zostały przygotowane przez

panel obywateli dobranych tak, by odzwierciedlać różnorodność Europy.

Komisja Europejska wzięła udział w 20 zorganizowanych przez Parlament Europejski debatach na wysokim

szczeblu z udziałem przywódców poszczególnych krajów, z zadowoleniem przyjęła najważniejsze projekty

Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów3, a także aktywnie wspierała

konsultacje z obywatelami prowadzone przez państwa członkowskie. Wszystkie te inicjatywy, tak jak i te

podejmowane przez inne instytucje polityczne lub społeczeństwo obywatelskie, są w pełni komplementarne.

W grudniu 2018 r. Komisja przedstawiła Radzie Europejskiej sprawozdanie z postępów dotyczące dialogów

obywatelskich i konsultacji z obywatelami4. Wskazała w nim siedem kluczowych dziedzin, w których

Europejczycy mają duże oczekiwania wobec Unii. Po raz pierwszy w swoich konkluzjach Rada Europejska

wyraziła uznanie dla dialogów i konsultacji oraz zaznaczyła bezpośrednie powiązanie z pracami nad

Programem strategicznym.

1 https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/biala_ksiega_w_sprawie_przyszlosci_europy_pl.pdf

2 Dialogi obywatelskie mają charakter debat publicznych. Pierwszy dialog obywatelski odbył się 27 września 2012 r. w Kadyksie, hiszpańskim mieście portowym, z udziałem ówczesnej wiceprzewodniczącej Komisji Viviane Reding. Komisja Europejska rozwijała tę inicjatywę począwszy od 2013 r. 3 https://cor.europa.eu/en/engage/Pages/Reflecting-on-Europe.aspx

4 https://ec.europa.eu/commission/sites/beta-political/files/eu-progress-report-consultations-111218_pl.pdf

5

Biała księga w sprawie przyszłości Europy

W białej księdze przedstawionej przez przewodniczącego Junckera 1 marca 2017 r. opisano pięć

możliwych scenariuszy dla przyszłości naszej Unii składającej się z 27 państw. Scenariusze nie

miały charakteru nakazowego, wyczerpującego ani wzajemnie się wykluczającego i miały posłużyć

jako wkład w szeroko zakrojoną debatę.

SC

EN

AR

IUSZE

Kontynuacja

Nic poza

jednolitym

rynkiem

Ci, którzy chcą

więcej, robią

więcej

Robić mniej, ale

efektywniej

Robić wspólnie

znacznie więcej

CO

TO

OZN

AC

ZA

?

UE-27 realizuje

i aktualizuje obecny

program reform.

Priorytety będą

regularnie

aktualizowane,

a problemy –

rozwiązywane na

bieżąco, czemu

będzie towarzyszyć

przyjmowanie

odpowiednich

nowych przepisów.

UE-27 pogłębia

jedynie kluczowe

aspekty jednolitego

rynku.

UE-27 pozwala

chętnym państwom

członkowskim na

ściślejszą

współpracę

w konkretnych

obszarach polityki.

W rezultacie

państwa

członkowskie będą

zawierać

uzgodnienia prawne

i budżetowe w celu

pogłębienia

współpracy. Inne

państwa

członkowskie będą

mogły dołączyć

później.

Konsensus co do

potrzeby lepszego

wspólnego

rozwiązywania

pewnych

priorytetowych

kwestii pozwoli UE-

27 skoncentrować

swoją uwagę

i zasoby na

skuteczniejszym

i szybszym

osiąganiu

rezultatów

w wybranych

obszarach polityki

i zaprzestać działań

lub zmniejszyć

swoje

zaangażowanie

w innych

dziedzinach.

Państwa

członkowskie

współdzielą więcej

uprawnień, zasobów

i decyzji we

wszystkich

obszarach polityki,

strefa euro zostaje

wzmocniona,

a decyzje na

szczeblu UE są

szybko

wprowadzane

w życie.

6

Dialogi obywatelskie

194 000 uczestników 1,6 mln widzów

transmisji na żywo w internecie

Konsultacje internetowe

Paneuropejskie

konsultacje

wielojęzyczne

12 pytań (pytania zamknięte

i otwarte)

Działania towarzyszące w mediach

społecznościowych

87 000 uczestników

201553

2016

126

2017443

2018

1263

2019do

30 kwiet.

1572

Łączna liczba dialogów obywatelskichod początku kadencji Komisja Junckera

Biała księga w sprawie przyszłości Europy

Apel o dobrze

prosperującą Europę

8

Wnioski z dialogów obywatelskich i konsultacji internetowych na temat przyszłości Europy są

zbieżne i potwierdzają rezultaty konsultacji organizowanych przez państwa członkowskie, mimo że

inicjatywy te miały odmienne formaty.

Zasadniczo uczestnicy zdają się pozytywnie postrzegać Unię Europejską. Wyniki badań opinii

publicznej są podobne. Według badania Eurobarometr obejmującego reprezentatywne próbki

populacji, 62 proc. Europejczyków uważa członkostwo ich kraju w Unii Europejskiej za korzystne, co

jest najwyższym wskaźnikiem w ostatnich 27 latach. Tylko 11 proc. badanych postrzega

członkostwo w Unii jako coś złego, dla pozostałych kwestia ta jest neutralna. Badanie Eurobarometr

pokazuje również, że w okresie od wiosny 2014 r. do jesieni 2018 r. zaufanie do Unii Europejskiej

wzrosło o 11 punktów procentowych (z 31 do 42 proc.), prawdopodobnie w wyniku nowego

podejścia, polegającego na ukierunkowaniu inicjatyw europejskich na obawy obywateli. Zaufanie do

Parlamentu Europejskiego i do Komisji Europejskiej zwiększyło się o 11 punktów procentowych,

odpowiednio do 48 i 43 proc. W tym samym okresie zaufanie do rządów krajowych wzrosło

o 8 punktów, do poziomu 32 proc.

Unia Europejska jest postrzegana jako mająca umocowanie prawne do działania i jako

najbardziej skuteczny szczebel radzenia sobie z globalnymi wyzwaniami. Zapytani o to, jakie

decyzje europejskie mogłyby sprawić, że byliby dumni z przynależności do Unii, respondenci

uczestniczący w konsultacjach internetowych spontanicznie wymieniają kwestie dotyczące

środowiska i klimatu, migrantów i uchodźców, polityki zagranicznej i obronności.

Konsultacje internetowe

„Jakie decyzje podejmowane na szczeblu Unii Europejskiej mogłyby sprawić, że będzie Pan(i) bardziej

dumny(a) z przynależności do Unii?”

(pytanie otwarte)

Odpowiedzi zostały pogrupowane tematycznie przy wykorzystaniu technik eksploracji danych tekstowych. Wielkość pól

odpowiada częstotliwości występowania danej odpowiedzi, a ich rozmieszczenie odzwierciedla bliskość tematyczną.

Migranci Uchodźcy

System rządów

Walka z korupcją

Obrona

Sprawy zagraniczne

Środowisko

Prawa socjalne

Podatki

Klimat Energia

Wolność słowa Prawa człowieka Wymiana

Kultura

Społeczeństwo cyfrowe

Dobrostan zwierząt

Członkostwo w UE Odpowiedzialność wobec obywateli Współpraca

na rzecz rozwoju

9

Badanie Eurobarometr przeprowadzone w listopadzie 2018 r. potwierdza, że respondenci często

wybierają kwestie globalne, gdy mają wskazać dwa spośród czternastu problemów, które ich

zdaniem stanowią największe wyzwanie dla Europy. Najczęściej wskazywanym w tym kontekście

zagadnieniem jest nadal migracja, choć znacznie rzadziej niż w 2015 r., ponieważ zarządzanie

migracją przynosi efekty. Również w dialogach obywatelskich organizowanych w 2019 r. kwestii tej

poświęcono mniej pytań. Drugim najważniejszym problemem jest zdaniem respondentów terroryzm.

Po raz pierwszy zmiana klimatu jest jedną z pięciu najczęściej wymienianych kwestii.

Standardowe badanie Eurobarometr, jesień 2018 r.

„Jakie są obecnie Pani/Pana zdaniem dwa najważniejsze wyzwania dla UE?

(maksymalnie dwie odpowiedzi spośród podanych czternastu)

Na wykresie uwzględniono jedynie sześć najczęściej podawanych odpowiedzi.

Biorąc pod uwagę, że w ciągu ostatnich kilku lat Europa przeszła od ożywienia gospodarczego do

ekspansji, kwestie gospodarcze i społeczne wydają się mniej trapić obywateli niż w okresie przed

rozpoczęciem kadencji Komisji Junckera. Bardzo silna jest jednak potrzeba dynamicznej

gospodarki, koncentrującej się na technologiach cyfrowych, badaniach naukowych i innowacjach,

a także stabilnej strefy euro, tak jak wyraźne jest pragnienie zapewnienia wysokiego poziomu

sprawiedliwości i ochrony socjalnej.

Europa jest również postrzegana jako kontynent wartości, na którym należy chronić praworządność,

zwalczać korupcję i zapewniać niedyskryminację.

W ciągu ostatnich kilku miesięcy kwestia brexitu była częściej podnoszona, ale ogółem uczestnicy

dialogów i konsultacji internetowych chcieli przede wszystkim dyskutować o przyszłości UE-27.

Zasadniczo uczestnicy debaty na temat przyszłości Europy chcieliby, aby Unia Europejska

koncentrowała się na tematach będących już w centrum programu europejskiego, tj.

dziesięciu priorytetach politycznych Komisji Junckera. Wkład Komisji w Program strategiczny

i przedłożone przez Komisję wnioski dotyczące długoterminowego budżetu Unii Europejskiej również

odzwierciedlają oczekiwania obywateli.

14 8

58

15

4

44

5

46

59

21

34

27

38

2010 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 2018

40% IMIGRACJA

20% TERRORYZM

16% ZMIANA KLIMATU18% SYTUACJA GOSPODARCZA19% FINANSE PUBLICZNE

13% BEZROBOCIE

10

1. Europa, która chroni

Uczestnicy debaty nad przyszłością Europy zdają się oczekiwać, że Unia Europejska zagwarantuje im

dobrobyt i będzie chronić ich prawa socjalne. Uczestnicy często apelują o wzmocnienie praw

i podnoszą kwestie różnic w wynagrodzeniach kobiet i mężczyzn, urlopu rodzicielskiego oraz inne

kwestie społeczne, takie jak ochrona zdrowia. Wielu uczestników wyraża zaniepokojenie z powodu

pogłębiających się nierówności i zasadniczo domaga się ochrony najsłabszych członków

społeczeństwa, takich jak osoby starsze i pracownicy niewykwalifikowani.

Prawa konsumentów to ważny element tego apelu o zapewnienie należytej ochrony.

Bezpieczeństwo żywności oraz jakość produktów spożywczych jest inną regularnie wymienianą

kwestią w tym kontekście. Obywatele oczekują, że umowy handlowe przewidywać będą wysokie

standardy, w tym normy społeczne i środowiskowe. Wielu respondentów jest zaniepokojonych tym,

co postrzega jako niesprawiedliwe opodatkowanie, przynoszące korzyści zwłaszcza dużym

przedsiębiorstwom.

Jednak potrzeba większej ochrony ze strony Europy jest wyrażana przede wszystkim w odniesieniu

do przestępczości i bezpieczeństwa, ze szczególnym naciskiem na terroryzm. Często wspomina

się również o zwalczaniu korupcji.

Powinniśmy wpuszczać na teren UE tylko te produkty z państw trzecich, które odpowiadają takim samym normom jakości. Uczestnik online z Hiszpanii

Harmonizacja socjalna i podatkowa jest niezbędna, aby wyeliminować nieuczciwą konkurencję w Europie. Uczestnik online z Francji

UE powinna pomóc ludziom żyjącym w ubóstwie. Dialog obywatelski w Lublanie (Słowenia)

Od momentu powołania Komisji Junckera utworzono ponad 12,5 mln nowych miejsc pracy.

Negocjując umowy handlowe, Komisja Europejska chroni wrażliwe sektory i nie zgadza się na ustępstwa w zakresie norm bezpieczeństwa. Prawa człowieka, prawa pracownicze i prawa podstawowe są centralnym elementem naszej polityki handlowej, tak jak i zrównoważony rozwój.

W latach 2014–2020 Unia Europejska przeznaczyła 86,4 mld euro na Europejski Fundusz Społeczny.

W ramach przeglądu przepisów dotyczących delegowania pracowników przeprowadzonego przez Komisję ustanowiono zasadę „równego wynagrodzenia za tę samą pracę w tym samym

miejscu”.

11

2. Rozwiązywanie problemów związanych

z migracją

Wielu obywateli nadal wskazuje migrację jako źródło obaw, jednak w ostatnich miesiącach temat ten był

rzadziej przywoływany.

Opinie są spolaryzowane, co odzwierciedla różnorodność poglądów Europejczyków w kwestiach migracji

i azylu. Spora liczba uczestników wzywa do zatrzymania nielegalnej migracji lub do zorganizowania

powrotu migrantów, którzy nie mają prawa przebywać na terytorium UE.

Wielu respondentów opowiada się za większą otwartością Unii Europejskiej i apeluje o podjęcie działań, które

pozwolą uniknąć dalszych ofiar w ludziach na Morzu Śródziemnym. Porusza się również kwestię integracji

migrantów i współpracy z państwami trzecimi, zwłaszcza w Afryce. Wielu uczestników domaga się

solidarności między państwami UE lub podkreśla potrzebę zharmonizowania kontroli granic morskich

i lądowych. Wielu uczestników dialogów wyraża zaniepokojenie manipulacją i nadmiernie uproszczoną

retoryką stosowaną przy omawianiu tych kwestii.

Poza Europą są osoby, które potrzebują pomocy, ponieważ w ich kraju toczy się wojna lub ponieważ cierpią głód. Możemy im pomóc. Uczestnik online z Austrii

Poza uchodźcami są też ludzie z innych części świata, którzy uciekają przed ubóstwem. Czy UE współpracuje z tymi krajami, aby pomóc im w rozwoju? Dialog obywatelski w Msidzie (Malta)

Należy opracować i wdrożyć europejską politykę w zakresie zarządzania dzielonego i ochrony granic lądowych i morskich. Uczestnik online z Cypru

Liczba osób nielegalnie przekraczających granice Unii Europejskiej wróciła do poziomu sprzed kryzysu.

Od 2015 r. operacje Unii Europejskiej przyczyniły się do uratowania ponad 730 tys. osób.

Europejska Straż Graniczna i Przybrzeżna dysponuje ok. 900 funkcjonariuszami, którzy wspomagają siły państw członkowskich. W przyszłości może do nich dołączyć nawet 10 tys. dodatkowych funkcjonariuszy.

Unia Europejska finansuje programy w państwach trzecich mające na celu wyeliminowanie pierwotnych przyczyn nielegalnej migracji.

12

3. Dynamiczna gospodarka

Uczestnicy debaty o przyszłości Europy są coraz bardziej zainteresowani nowymi trendami, które mają

wpływ na przyszłość naszej gospodarki. Wiele osób obawia się, czy Europa jako całość i indywidualne

osoby będą w stanie dostosować się do dynamicznie zmieniającej się gospodarki.

Liczne pytania dotyczą gospodarki cyfrowej i jej skutków dla nabywania umiejętności, tworzenia

nowych miejsc pracy oraz ochrony danych osobowych. Wielu respondentów apeluje w tym kontekście

o uregulowanie pozycji gigantów na rynku cyfrowym. Zdaniem uczestników sztuczna inteligencja

i robotyka to również ważne kwestie, przy czym oczekuje się, że Europa zarówno skorzysta z szansy, jaką

dziedziny te oferują, jak i ograniczy ewentualne zagrożenia.

Kolejną ważną dla uczestników dialogów kwestią jest gospodarka o obiegu zamkniętym i jej

potencjalne korzyści.

Często wspominano także o potrzebie priorytetowego traktowania badań naukowych i innowacji

i zachęcania do działalności w tej dziedzinie, a także o sposobach poprawy dostępu do finansowania

i inwestycji, zwłaszcza dla małych i średnich przedsiębiorstw. Na szczeblu regionów szczególne

zainteresowanie budzą korzyści, jakie może zapewnić budżet europejski.

Swobodny przepływ w Unii Europejskiej jest szeroko postrzegany jako atut dla gospodarki i samych

obywateli. Euro, jednolity rynek i handel międzynarodowy są w dużej mierze uznawane za szanse

rozwoju dla przedsiębiorstw i konsumentów, chociaż niektórzy obawiają się, że mogą spowodować

napływ produktów niskiej jakości do Unii.

Należy inwestować w badania naukowe i innowacje, a także w edukację. Uczestnik online z Niemiec Kiedy będziemy mieli w Unii Europejskiej przedsiębiorstwa przodujące na światowym rynku cyfrowym? Dialog obywatelski w Luksemburgu Powinniśmy zlikwidować przepaść między obszarami wiejskimi a dużymi miastami, jeśli chodzi o dostęp do szybkiego internetu. Dialog obywatelski w Jasionce (Polska)

Unia Europejska odnotowała wzrost w ostatnich sześciu kolejnych latach.

Plan Junckera, którego wdrażanie rozpoczęto w listopadzie 2014 r., pozwolił na uruchomienie 400 mld euro dodatkowych inwestycji, co przyniosło korzyści prawie 1 mln małych i średnich przedsiębiorstw.

Komisja Europejska proponuje zwiększenie nakładów na badania i innowacje o 50 proc. w następnym budżecie długoterminowym.

Unia Europejska wdraża strategię rozwoju

gospodarki cyfrowej.

2132

4. Walka ze zmianą klimatu, ochrona

środowiska

Zmiana klimatu i ochrona środowiska są coraz większym źródłem niepokoju.

Ogólnie Europejczycy mają niewielkie wątpliwości co do tego, że zmiana klimatu wynika

przynajmniej częściowo z działalności człowieka lub są o tym zupełnie przekonani. Uczestnicy

dialogów obywatelskich chcą nie tylko dowiedzieć się więcej na temat sposobu, w jaki Unia

Europejska stara się stawić czoła temu globalnemu wyzwaniu, ale także o tym, w jaki sposób sami

mogą pomóc.

Plany ograniczenia emisji gazów cieplarnianych to ważna kwestia dla obywateli. Pomimo

poważnych obaw pojawiły się także pozytywne komentarze dotyczące rozwoju energii

odnawialnej, inwestycji w zieloną gospodarkę i innowacji, które mogą pomóc chronić środowisko.

Podczas dialogów wielokrotnie pytano o gospodarowanie odpadami (zwłaszcza z tworzyw

sztucznych), o pestycydy, różnorodność biologiczną i dobrostan zwierząt.

Walka ze zmianą klimatu powinna stać się jednym z priorytetów polityki publicznej. Dialog obywatelski w Lizbonie (Portugalia) UE powinna podjąć zdecydowane działania w celu ochrony naszych oceanów. Dialog obywatelski w Nikozji (Cypr)

Należy wyeliminować produkty chemiczne, które mają negatywny wpływ na zdrowie ludzi. Uczestnik online z Chorwacji

Unia Europejska jest jedyną dużą gospodarką na świecie, która w pełni wdraża zobowiązania wynikające z porozumienia paryskiego w formie wiążącego ustawodawstwa krajowego.

W latach 1990–2016 poziom emisji gazów cieplarnianych zmniejszył się o 22 proc., podczas gdy gospodarka Unii odnotowała 54-proc. wzrost.

Komisja Europejska przedstawiła pierwszą na świecie kompleksową strategię w dziedzinie tworzyw sztucznych, w której zaproponowano konkretne środki dotyczące zakazu głównych plastikowych produktów jednorazowego użytku.

Komisja wprowadza przepisy w celu zmniejszenia narażenia na rakotwórcze substancje chemiczne w miejscu pracy, co w ciągu najbliższych 50 lat

pozwoli ocalić życie ponad 100 tys. osób.

14

5. Europa wartości

Wartości europejskie i tożsamość europejska są nadal ważne dla wielu uczestników. Unia Europejska

jest w dużej mierze postrzegana jako projekt pokojowy i jako obszar wolności i praw podstawowych.

Wielu uczestników wyraża zaniepokojenie korupcją i stanem praworządności w niektórych państwach

członkowskich i apeluje do Unii Europejskiej o reakcję.

Pojęcie solidarności jest wciąż jedną z najczęściej przywoływanych zasad. Równość płci

i niedyskryminacja są postrzegane jako główne filary naszego społeczeństwa.

Choć od 2014 r. zaufanie do instytucji europejskich rośnie, wielu uczestników wciąż postrzega je

jako zbyt odległe i oczekuje, że będą bardziej skuteczne i przejrzyste.

Niektórzy respondenci wzywają do działań, które zbliżyłyby Unię Europejską do jej obywateli.

Obejmuje to nie tylko wymianę kulturalną, naukę języków obcych i nauczanie o Europie w szkołach, ale

także wykorzystywanie symboli europejskich, takich jak flaga i Dzień Europy.

Na kilka miesięcy przed wyborami europejskimi niektórzy uczestnicy wyrazili zaniepokojenie, że

dezinformacja może podważyć proces demokratyczny. Obywatele przyjęliby z zadowoleniem więcej

informacji na temat Unii, aby móc lepiej rozumieć decyzje i wpływać na nie.

Mniejszości seksualne mają prawo do bezpieczeństwa i życia bez przemocy. Uczestnik online z Hiszpanii

Rządy, instytucje UE i wszyscy obywatele powinni poważnie traktować zewnętrzne ataki informacyjne, takie jak fałszywe konta w mediach społecznościowych i trollowanie. Dialog obywatelski w Tallinie (Estonia)

Zbyt często mówimy o UE jako oddalonej i odległej. Tymczasem to my jesteśmy Unią i jeśli nie będziemy się angażować, uczestniczyć w polityce i debatach, nie możemy oczekiwać, że Unia będzie blisko nas. Dialog obywatelski w Lublanie (Słowenia)

Unia Europejska jest jednym z najbardziej zaawansowanych na świecie regionów, jeśli chodzi o równouprawnienie płci i walkę z dyskryminacją.

Nowy kodeks postępowania dla członków Komisji zapewnił najwyższe normy etyczne dla osób sprawujących urzędy w Europie i poza nią.

Reforma zasad ochrony danych, która weszła w życie w maju 2018 r., jest ważnym krokiem w kierunku wzmocnienia praw podstawowych obywateli w erze cyfrowej.

Przyjęto nowe przepisy w celu zwiększenia przejrzystości kampanii wyborczych, przewidziano też sankcje nakładane w przypadku nieprzestrzegania przepisów.

15

6. Perspektywa dla młodego pokolenia

W dialogach z obywatelami bierze udział wielu studentów i młodych ludzi. Chcą oni mieć większy

wpływ na kształtowanie polityki, zwłaszcza w świetle niedawnego wzrostu aktywności młodzieży

związanej ze zmianą klimatu.

Obywatele łączą ten apel z takimi tematami jak mobilność, edukacja oraz programy wymiany.

Erasmus jest konsekwentnie i wyraźnie wymieniany jako przykład, a wielu uczestników podkreśliło,

że jego budżet powinien być większy. Młodzi nadal wskazują bezrobocie wśród młodzieży jako

istotne źródło niepokoju i wielu z nich uważa, że Unia Europejska ma kluczową rolę do odegrania we

wspieraniu dostosowania szkoleń do nowych trendów, takich jak gospodarka cyfrowa.

Oprócz sugestii dotyczących wspólnych programów nauczania lub uznawania dyplomów wiele osób

postrzega szkołę jako miejsce, w którym należy nauczać o Europie oraz z którego młode pokolenie

może czerpać wiedzę o wspólnych wartościach Europy.

Należy rozwijać kontakty ze szkołami w ramach wspólnych projektów wykorzystujących technologie takie jak wirtualne klasy. Pozwoliłoby to poznawać inne metody pracy i inne kultury. Uczestnik online z Francji

Należy wprowadzić lekcje wychowania obywatelskiego, na których omawia się podstawowe normy moralne, naucza o tolerancji i objaśnia system rządów na szczeblu unijnym, krajowym i lokalnym. Uczestnik online z Irlandii

Dzięki Erasmusowi już ponad 9 mln osób podjęło studia lub odbyło szkolenie za granicą, podróżowało do innych krajów, uczestniczyło tam w wolontariacie lub zdobywało doświadczenie. Komisja proponuje podwojenie budżetu programu, tak by w latach 2021–2027 osiągnął on kwotę 30 mld euro.

W związku z wnioskami przedstawionymi przez Komisję państwa członkowskie zobowiązały się do promowania wzajemnego uznawania dyplomów, wzmocnienia kluczowych kompetencji, takich jak umiejętności w zakresie przedsiębiorczości i umiejętności cyfrowe, wspierania edukacji włączającej, propagowania wspólnych wartości europejskich i europejskiego wymiaru nauczania.

Dzięki budżetowi w wysokości prawie 9 mld euro w latach 2014–2020 Inicjatywa na rzecz zatrudnienia ludzi młodych wspiera młodych ludzi, którzy nie mają możliwości kształcenia, zatrudnienia lub szkolenia.

16

7. Silniejsza Europa na świecie

Wielu obywateli wzywa do dalszej koordynacji i konsolidacji działań zewnętrznych Unii Europejskiej.

Opowiadają się oni za wspólną polityką zagraniczną oraz wspólną polityką obronną. Wspomina

się o łączeniu zasobów w dziedzinie badań i innowacji, niektórzy respondenci sugerowali nawet

stworzenie armii europejskiej.

Unia Europejska jest często porównywana z resztą świata i uczestnicy wyrażają uznanie dla roli Unii

na arenie międzynarodowej. Według badania Eurobarometr przeprowadzonego w listopadzie

2018 r. 76 proc. respondentów uważa, że Unia to stabilne miejsce w niespokojnym świecie.

Respondenci często wymieniają inne potęgi światowe takie jak Rosja, Chiny i Stany Zjednoczone,

czasami w kontekście obaw dotyczących cyberbezpieczeństwa lub handlu. Wyraźnie pragną, by

Europa była równie silnym graczem na światowej arenie geopolitycznej i w swoich działaniach

kierowała się określonymi zasadami. Wiele osób podkreślało, że Europa powinna mówić „wspólnym

głosem”, inni natomiast opowiadają się za „ujednoliceniem” polityk zagranicznych.

Mam nadzieję, że UE uda się stworzyć wspólny front, by reprezentować solidarność, różnorodność kulturową, praworządność i ochronę środowiska. Uczestnik online z Francji

Harmonizacja celów polityki obronnej i polityki zagranicznej nadałaby Unii Europejskiej wagę polityczną na miarę jej znaczenia gospodarczego. Uczestnik online z Węgier

Aby zaoszczędzić pieniądze i skuteczniej je wykorzystywać, musimy dysponować wspólnymi standardami technicznymi w przemyśle obronnym. Dialog na żywo na Facebooku

Unia Europejska jest wiarygodnym partnerem, jeśli chodzi o ochronę międzynarodowego ładu opartego na zasadach.

Unia Europejska i jej państwa członkowskie zapewniają ponad połowę środków na współpracę na rzecz rozwoju na świecie. Pomoc humanitarna UE trafia do ponad 120 mln osób rocznie.

Obecnie Unia Europejska zaangażowana jest w 16 misji wojskowych i cywilnych na całym świecie.

Komisja Europejska przyjęła programy prac umożliwiające współfinansowanie wspólnych projektów w dziedzinie przemysłu obronnego w latach 2019–2020. W następnym długoterminowym budżecie UE Komisja zaproponowała przeznaczenie 13 mld euro na Europejski Fundusz Obronny.

17

WYRAŹ SWOJĄ OPINIĘ

Mogą Państwo uczestniczyć w debacie na temat przyszłości Europy.

https://ec.europa.eu/commission/future-europe_pl

Zaangażowanie obywateli i kształtowanie

polityki

W szybko zmieniającym się świecie obywatele europejscy są świadomi, jakie globalne wyzwania

stoją przed Europą, ale wiedzą także o jej atutach.

Oczekują oni wiele od Unii Europejskiej i ich zdaniem powinna ona, tak jak i państwa członkowskie,

być wierna swoim wartościom, chronić swoich obywateli i zabierać głos na arenie międzynarodowej.

Ich obawy znajdują się już w centrum działań Komisji Europejskiej.

Debata pokazała, że uczestnicy mogą być motorem zmian: są zainteresowani gospodarką o obiegu

zamkniętym i gospodarką cyfrową oraz nowymi metodami udziału w procesie demokratycznym.

Obywatele chcą Europy konkurencyjnej, sprawiedliwej i zapewniającej ochronę, która

w pełni odgrywa swoją rolę na arenie międzynarodowej, zwłaszcza jeśli chodzi o walkę ze

zmianą klimatu i ochronę środowiska. Obecna Komisja od 2014 r. podejmuje inicjatywy,

kierując się właśnie tym apelem o dobrze prosperującą Europę; w tym duchu

przygotowała również swój wkład w Program strategiczny, który zostanie przyjęty przez

przywódców europejskich w czerwcu 2019 r.

Debata na temat przyszłości Europy pokazała również, jak wielu obywateli jest gotowych, by

wyrażać swoje poglądy i aktywnie uczestniczyć w procesie kształtowania polityki. Istnieje wiele

narzędzi, które im to umożliwiają, takich jak konsultacje publiczne i europejskie inicjatywy

obywatelskie. Komitet Regionów i Europejski Komitet Ekonomiczno-Społeczny również odgrywają

kluczową rolę w zapewnianiu, by wszystkie głosy mogły zostać wysłuchane. Organizowanie

dialogów i konsultacji to obowiązek wszystkich instytucji – tych ze szczebla europejskiego,

krajowego, regionalnego i lokalnego, a także samego społeczeństwa obywatelskiego. Demokracja

przedstawicielska jest niezastąpiona, ale będzie mogła się rozwijać tylko dzięki nowym formom

zaangażowania obywateli.

18

19

Komisja nie ponosi odpowiedzialności za skutki wynikające z wykorzystania treści znajdujących się w niniejszej publikacji.

Luksemburg: Urząd Publikacji Unii Europejskiej, 2019 r. © Unia Europejska, 2019 r.

Powielanie dozwolone pod warunkiem wskazania źródła. Politykę ponownego wykorzystania dokumentów Komisji Europejskiej reguluje decyzja 2011/833/UE (Dz.U. L 330 z 14.12.2011, s. 39).

Wykorzystywanie lub powielanie zdjęć i innych materiałów, co do których Unii Europejskiej nie przysługują prawa autorskie, wymaga bezpośredniej zgody właściciela praw autorskich.

AUTORZY ZDJĘĆ

Wszystkie zdjęcia © Unia Europejska, chyba że wskazano inaczej.

2132

Print ISBN 978-92-76-02601-3 doi:10.2775/6588 NA-03-19-258-PL-C PDF ISBN 978-92-76-02584-9 doi:10.2775/31544 NA-03-19-258-PL-N