Diagnoza potrzeb oświaty rolniczej w Polsce i w regionie wielkopolskim

Kierunki rozwoju szkolnictwa resortowego

Konferencja Poznań, 28 maja 2013r.

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Kompetencje Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi

w zakresie kształcenia zawodowego

• zakładanie i prowadzenie publicznych szkół rolniczych oraz placówek rolniczych o znaczeniu regionalnym i ponadregionalnym - art. 5. ust. 3d. pkt 1 Ustawy o systemie oświaty;

• Zakładanie i prowadzenie publicznych placówek doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w szkołach rolniczych – art. 5. ust. 3d. pkt 2 ustawy;

• sprawowanie nadzoru pedagogicznego nad prowadzonymi szkołami i placówkami rolniczymi – art. 32a. ust. 1a ustawy;

• wprowadzanie zawodów do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego – art. 24. ust.1ustawy;

• wspieranie materialne i organizacyjne szkół i placówek kształcących w danym zawodzie w zakresie zajęć praktycznych i stosowania nowoczesnych technik i technologii w procesie kształcenia zawodowego w odniesieniu do potrzeb rynku pracy- art. 24. ust. 6 ustawy;

Ponadto Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi współdziała z Ministrem Edukacji Narodowej w zakresie przygotowania i akceptacji podstawy programowej kształcenia w zawodach rolniczych, ustalania ramowych planów nauczania dla szkół publicznych, określania warunków i trybu dopuszczania do użytku w danej szkole programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników

Resortowe szkoły rolnicze 45 Zespołów Szkół Rolniczych

Centrów Kształcenia Rolniczego

• W latach 2007-2009 odbywał się proces przejmowania szkół rolniczych przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi od jednostek samorządu terytorialnego.

• Podstawą przejęcia szkół rolniczych było podpisanie porozumienia pomiędzy MRiRW a samorządem powiatowym, wyrażającego wolę obu stron, co do zmiany organu prowadzącego. Porozumienie określało również tryb przekazania mienia będącego we władaniu szkół, niezbędnego do prawidłowego wykonywania zadań statutowych.

Wielkopolska

Szkoły rolnicze o które wnioskował MRiRW od jednostek samorządu terytorialnego:

szkoła w Trzciance, Grzybnie, Złotowie, Brzostowie, Koźminie Wlkp. – jedynie w przypadku szkoły w Brzostowie jst wyraziły zgodę na przekazanie MRiRW

Szkoły rolnicze zaproponowane do przekazania przez jst:

szkoła w Powierciu

Szkoły resortowe Wielkopolska

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego im. Michała Drzymały w Brzostowie – z ofertą kształcenia w zawodach: technik rolnik, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik żywienia i usług gastronomicznych

Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Powierciu - z ofertą kształcenia w zawodach: technik mechanizacji rolnictwa, technik architektury krajobrazu,, technik żywienia i gospodarstwa domowego, technik żywienia i usług gastronomicznych, mechanik-operator pojazdów i maszyn rolniczych, ogrodnik, kucharz

Sieć szkół resortowych45 zespołów szkół

rolniczych

Golądkowo

Dobrocin

Bystra

OkszówDobryszyce

Potoczek

Leśna Podlaska

Kowal

Korolówka-Osada

Siennica Różana

Nowy Targ

Brzostowo

Bobowicko

Powiercie

Jabłoń

Kamień Mały

Marianowo

Mieczysławów

Nakło Śląskie

Nowosielce

Rudka

Rzemień

Sejny

Sichów Duży

Sokołów Podlaski

Stare LubiejewoStudzieniec

Suwałki

Widzew

Mieszkowice

BoninKarolewo

Janów

Hańczowa

Głubczyce

Bogdańczowice

Mokrzeszów

Chroberz

Sandomierz

Henryków

Bydgoszcz

Stary Brześć

Zduńska Dąbrowa

Gołotczyzna

Różaniec

Liczba uczniów i słuchaczy kształcących się w zawodach rolniczych

w szkołach prowadzonych przez MRiRW w podziale na typy szkół

7993

1377

911

724

0

1000

2000

3000

4000

5000

6000

7000

8000

1 2 3 4

Liczba uczniów w typach szkół

Technikum

Zasadnicza SzkołaZawodowaSzkoła Policealna

Technikum Uzupełniające

Najpopularniejsze kierunki kształcenia w roku szkolnym 2012/2013

w szkołach prowadzonych przez MRiRW

1192

2320

1137

1855

1287technik żywienia igospodarstwa domowego

technik rolnik

technik agrobiznesu

technik mechanizacji rolnictwa

technik architektury krajobrazu

Szkoły rolnicze mogą kształcić w 27 zawodach (16 zawodów na poziomie technikum oraz 11 na poziomie zasadniczej szkoły zawodowej) w takich obszarach, jak:

• produkcja rolnicza• ogrodnictwo• technika rolnicza • przetwórstwo spożywcze• agrobiznes • pszczelarstwo• architektura krajobrazu • turystyka wiejska • usługi gastronomiczne • rybactwo śródlądowe• inżynieria środowiska i melioracja• weterynariaOd 1 września 2012 – w wyniku wprowadzenia nowej klasyfikacji zawodów

szkolnictwa zawodowego, liczba zawodów zmniejszyła się do 24

Losy Absolwentów - Rok Szkolny 2011/2012

528

200 215

910

344

571 563

208

67

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

Studia Szkoły policealne Technikum* Gospodarstworolne

Inne jednostki wwyuczonym

zawodzie

Pracują wzawodzie innymniż wyuczony

Nie podjęli pracy Wyjechali zagranicę w celuposzukiwania

pracy

Wyjechali dowiększych miast

w celuposzukiwania

pracy* absolwenci zasadniczej szkoły zawodowej

Doskonalenie nauczycieli szkół i placówek rolniczych

Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi w 2007 r. założył publiczną placówkę doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych, którzy nauczają w szkołach rolniczych – Krajowe Centrum Edukacji Rolniczej.

Placówka ma zasięg ogólnokrajowy, oferuje kursy, szkolenia i wsparcie metodyczne dla nauczycieli szkół rolniczych podległych ministrowi rolnictwa, jak też szkół prowadzonych przez samorząd terytorialny. Współpracuje z ośrodkami doradztwa rolniczego, instytutami naukowymi, uczelniami wyższymi, organizacjami branżowymi.

Główne zadania KCER:

• diagnozowanie stanu kwalifikacji nauczycieli przedmiotów zawodowych,• organizowanie i prowadzenie różnych form doskonalenia nauczycieli przedmiotów zawodowych w zakresie pedagogiczno-metodycznym i specjalistycznym,• inicjowanie i merytoryczne wspieranie zmian programowych, • wyposażanie nauczycieli w materiały specjalistyczne i dydaktyczne • organizowanie współpracy oraz wymiany doświadczeń między nauczycielami i szkołami, w tym z udziałem partnerów z innych krajów,• realizacja projektów edukacyjnych wspierających doskonalenie zawodowe nauczycieli w ramach programów europejskich.

Corocznie w skali kraju w różnych formach doskonalenia uczestniczy około 1 300 nauczycieli

Dotychczasowe działania aktywizujące szkoły rolnicze

Promocja PROW 2007-2013 w szkołach MRiRW mająca na celu:

upowszechnianie działań Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013 wśród uczniów szkół rolniczych oraz mobilizowanie do aktywnego wykorzystywania informacji dotyczących tego Programu

poszerzanie wiedzy na temat zasad i mechanizmów Wspólnej Polityki Rolnej

rozwijanie wśród młodzieży postaw przedsiębiorczości, aktywności zawodowej, społecznej, obywatelskiej

Współtworzenie zintegrowanego systemu wiedzy rolniczej

Szkoły rolnicze, dzięki współpracy nawiązanej z branżowymi instytutami badawczymi, agencjami rolnymi (ARiMR, ARR, ANR), KRUS oraz państwowymi uczelniami wyższymi o profilu rolniczym, włączają się w pozyskiwanie i przekazywanie informacji i nowoczesnej wiedzy niezbędnej do rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich. Główne korzyści płynące z tej współpracy:popularyzacja wiedzy, nowoczesnych technik i technologii w produkcji rolniczej, ogrodniczej, żywnościowej,pomoc merytoryczna przy przygotowaniu podręczników oraz innych materiałów dydaktycznych dla uczniów i nauczycieli,wspieranie nauczycieli w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych, umożliwienie uczniom odbywania praktyk zawodowych,udostępnianie uczniom i nauczycielom zasobów naukowych instytutów i uczelni oraz praktycznych rozwiązań w zakresie nowych technologii i bezpieczeństwa żywności.

Zaangażowanie szkół rolniczych w realizację projektów finansowanych lub współfinansowanych ze środków Unii Europejskiej, np.

projekty programu Leonardo da Vinci, w ramach których organizowane są staże u przedsiębiorców oraz wyjazdy studyjne do zagranicznych ośrodków kształcenia zawodowego. Zadania realizowane w tych projektach dotyczą m.in.. rozwoju przedsiębiorczości, zakładania działalności gospodarczej i świadczenia usług na rzecz gospodarstw rolnych, a także wykorzystywania odnawialnych źródeł energii

projekty w ramach PO Kapitał Ludzki oraz Regionalnych Programów Operacyjnych. Zakres działań tych projektów dotyczy głównie podniesienia atrakcyjności i jakości kształcenia zawodowego, wzmocnienia u uczniów kompetencji kluczowych, w tym językowych, inicjatywności i przedsiębiorczości, a także poprawy warunków bazy dydaktycznej

Uczestnictwo szkół rolniczych w realizacji projektów dofinansowywanych przez Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej – w ramach programu System Zielonych Inwestycji, z przeznaczeniem na termomodernizację budynków, w tym z wykorzystaniem technologii odnawialnych źródeł energii

Promocja kształcenia rolniczego i szkół rolniczych poprzez organizację konkursów, zawodów, pikników we współpracy z mediami oraz wsparcie olimpiad i turniejów z zakresu sektora rolno- spożywczego, np. Olimpiada Wiedzy i Umiejętności Rolniczych, Olimpiada Młodych Producentów Rolnych, Olimpiada Wiedzy o Żywieniu i Żywności, Olimpiada Ekologiczna.

Działania na rzecz poprawy warunków kształcenia w resortowych szkołach rolniczych, m.in.:

realizacja różnego rodzaju zadań inwestycyjnych (hala do nauki pracy maszynami rolniczymi, warsztaty do praktycznej nauki zawodu, hale sportowe) oraz prac remontowych w zakresie poprawy infrastruktury szkolnej

doposażenie bazy dydaktycznej w nowoczesny sprzęt rolniczy, maszyny i urządzenia rolnicze, a także inne specjalistyczne pomoce dydaktyczne niezbędne do kształcenia zawodowego (pracownie żywienia i usług gastronomicznych, architektury krajobrazu, agrobiznesu, techniki rolniczej)

Szkoły rolnicze w świetle zmian wynikających ze Wspólnej Polityki

Rolnej po 2013 roku

Zadaniem szkół rolniczych, będzie zapewnienie wysokiej jakości kształcenia i przygotowanie uczniów i słuchaczy - jako przyszłych beneficjentów WPR – m.in. w zakresie:• różnych wyzwań gospodarczych, przyrodniczych i środowiskowych (modernizacja procesów produkcji rolniczej, stosowanie nowoczesnych technologii, bioróżnorodność, zazielenienie, wykorzystanie odnawialnych źródeł energii na obszarach wiejskich, gospodarka wodna, zmiany klimatu);

• uświadomienia roli i znaczenia wiedzy koniecznej do prowadzenia produkcji żywności o wysokiej jakości z zapewnieniem bezpieczeństwa żywnościowego;

• wykorzystania i wdrażania innowacyjnych rozwiązań i nowoczesnych technologii ( komunikat KE w sprawie europejskiego partnerstwa innowacyjnego na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa);

• umiejętności korzystania z atrakcyjności obszarów wiejskich (rozwój przedsiębiorczości na terenach wiejskich, w tym rozwój turystyki wiejskiej i innych form działalności pozarolniczej).

Perspektywy rozwoju szkół rolniczych MRiRW jako

ośrodków edukacji rolniczej

wdrażanie nowych rozwiązań wynikających ze zmian programowych:

przygotowanie programów nauczania – w oparciu o nowa podstawę programową;

przygotowanie i doskonalenie nauczycieli szkół rolniczych, obejmujące zarówno wewnątrzszkolne doskonalenie, jak i w formach organizowanych przez szkoły wyższe, instytuty badawcze branżowe, CDR oraz KCER.

tworzenie na bazie szkół rolniczych centrów kształcenia ustawicznego, które umożliwią dorosłym mieszkańcom wsi podnoszenie kwalifikacji zawodowych, poprzez udział w różnych formach kształcenia kursowego (kwalifikacyjne kursy zawodowe, kursy umiejętności

Rozszerzanie oferty kształcenia poprzez wprowadzania nowych kierunków wynikających z potrzeb i uwarunkowań rynku pracy (nowy kierunek – technik urządzeń i systemów energetyki odnawialnej).

Rozwijanie współpracy z jednostkami samorządu terytorialnego w zakresie projektowania oferty kształcenia w zawodach sektora rolno-spożywczego.

Kontynuacja współpracy ze szkołami wyższymi, instytutami badawczymi, ośrodkami doradztwa rolniczego, izbami rolniczymi, organizacjami branżowymi i podmiotami gospodarczymi w kraju i za granicą - transfer wiedzy, upowszechnianie dobrych praktyk.

Włączenie szkół rolniczych w realizację działań w ramach PROW 2014 - 2020, szczególnie w projektowane działania Priorytetu 1. „Ułatwianie transferu wiedzy i innowacji w rolnictwie, leśnictwie i na obszarach wiejskich” w ramach celu promowanie uczenia się przez całe życie oraz szkolenia zawodowego w sektorach rolnym i leśnym.

Doposażenie bazy dydaktycznej szkół i placówek rolniczych m.in. do kształcenia w zakresie odnawialnych źródeł energii (mikroinstalacje oze) w ramach funduszy europejskich (EFS, EFRR) lub innych źródeł.

Dziękuję za uwagęDziękuję za uwagę

Maria Sondij- Korulczyk Dyrektor

Departamentu Doradztwa, Oświaty Rolniczej i Nauki w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi