df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo...

60
df© 54 do A§H 2 am ‘o 2019 qH ‘V 25 én`o nmZo 60 1965 nmgyZ eoVH è`m§À`m AmdSrMo EH ‘od ‘m{gH . l‘mÀ`m eoVrbm kmZmMr OmoS XoD Z g‘¥ÕrÀ`m dmQoda...

Transcript of df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo...

Page 1: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 1

df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60

1965 nmgyZ eoVH$è`m§À`m AmdS>rMo EH$‘od ‘m{gH$. l‘mÀ`m eoVrbm kmZmMr OmoS> XoD$Z g‘¥ÕrÀ`m dmQ>oda...

Page 2: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

2 && eoVH$ar & ‘o & 2019

Page 3: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 3

AZwH«$‘{UH$m‘o 2019

g§nmXH$s¶ ...................................................................................................................................4

‘ZmoJV ......................................................................................................................................5

Iarn h§Jm‘mMr nwd©V¶mar ........................................................S>m°. EZ. S>r.nmbm©dma ................................6

Iarn ^mV amondmQ>rH$m {Z¶moOZ................................................S>m°. AmZ§X Xidr ....................................8

’$i~mJ bmJdS> … nyd©V¶mar d {Z¶moOZ ......................................S>m°. gw{Zb OmoJX§S> ................................11

Am§Va{nH$ nܶVrÛmao H$S>Ymݶ CËnmXZ dmT>rg àmoËgmhZ.................S>m°. {dO¶ OmYd ..................................12

H$mnyg bmJdS> V§ÌkmZ ..........................................................S>m°. S>r. Q>r. Xoe‘wI ..............................14

Iarn ^yB©‘wJ bmJdS> V§ÌkmZ ..................................................S>m°. Eg. Ama. ‘moao ................................18

S>mqi~ … Zì¶m ~mJoMr cmJdS> d ì¶dñWmnZ ................................S>m°.OmoËñZm e‘m© ...................................20

Am§~m bmJdS> V§ÌkmZ ............................................................S>m°. Ama. E‘. Xoìhmao .............................23

{gVm’$i bmJdS> V§ÌkmZ .......................................................S>m°. S>r. E‘. n§M^mB© ..............................26

Iarn h§Jm‘ 2019 ‘hmamï´> amÁ¶mVrb ~r¶mUo nwadR>m {Z¶moOZ .........lr. {dO¶Hw$‘ma B§Jio ............................29

amÁ¶mVrc IV nwadR>çmMo {Z¶moOZ d CnbãYVm ...........................lr. {dO¶Hw$‘ma B§Jio ............................31

AmhmamVrb ^mOrnmë¶mMo ‘hËd ................................................S>m°. ‘§Jbm H$X‘ ...................................36

H$moaS>dmhÿ eoVrgmR>r daXmZ : a³VM§XZ .......................................S>m°. E‘. Eg. nmQ>rb .............................37

Iarn h§Jm‘ 2019 ‘ܶo eoVH$ar eoVremioMo Am¶moOZ ....................lr. gw^mf KmS>Jo ..................................38

emídV eoVrgmR>r EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶ ì¶dñWmnZ ..........................S>m°. lrH$m§V à^wXogmB© .............................39

eoirnmbZ EH$ {H$’$m¶Vera nyaH$ ì¶dgm¶ .................................lr. g§{Xn ZoaH$a .................................45

AmoiI newYZmMr : ‘amR>dmS>r/ZmJnwar åh¡g ................................S>m°. 춧H$Q>amd KmoanS>o ............................47

XþYmi OZmdam§Mo CÝhmù¶mV Amhma ì¶dñWmnZ ............................S>m°. Eg. E‘. ^mboamd ............................48

nag~mJoVrb Hw$¸w$Q>nmbZ ........................................................S>m°. {S>. Eb. am‘Q>oHo$ .............................49

^mV eoVrÀ¶m ¶m§ÌrH$sH$aUmgmR>r ¶§Ìo d AdOmao ............................S>m°. àem§V ehmao ...................................51

A°J«r pŠbZrH$ A°ÝS> A°J«r ~rOZog g|Q>a ¶moOZm .............................lr. ‘hoe ‘mZo .....................................53

eoVH$ar & ‘o & 2019

Page 4: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

4 && eoVH$ar & ‘o & 2019

g§nmXH$s¶

‘hmamï´>mVrc eoVH$ar ~m§Ydm§À¶m Ñï>rH$moZmVyZ Iarn

h§Jm‘ ‘hËdmMm AgVmo. ˶mMo {Z¶moOZ ‘o ‘{hݶmV H$aʶmV

¶oVo. ˶m Ñï>rZo ¶m ‘{hݶmÀ¶m eoVH$ar ‘m{gH$mVrc coIm§Mo

{Z¶moOZ Ho$cocoo Amho. {~¶mUo nwadR>m {Z¶moOZmg§X^m©V {deof

coImV H¥${f {d^mJmZo Ho$coë¶m {Z¶moOZmMr ‘m{hVr H¥${f

g§MmcH$ d Cng§MmcH$m§Zr {Xcr Amho. ˶mM~amo~a amÁ¶mVrc

IV nwadR>çmMo {Z¶moOZ d CncãYVm ¶m {df¶mdarc coImV

Vnercdma ‘m{hVr CncãY H$éZ {Xcr Amho.

‘hÎdmÀ¶m ^mV {nH$mÀ¶m nyd©V¶marMr gwédmV ^mVmÀ¶m

amondm{Q>Ho$nmgyZ hmoVo. ^mV amondm{Q>Ho$g§X^m©V {deof

‘m{hVrnyU© coI A§H$mV Amho. ^mV eoVrgmR>r ¶m§{ÌH$sH$aU

AcrH$S>o dmT>Vo Amho. ˶mgmR>r AdOmam§Mr ‘m{hVr H$éZ KoUo

Amdí¶H$ Amho. Aem ¶m AdOmam§Mr ‘m{hVr EH$m coImV

EH${ÌV ñdénmV {Xcr Amho.

CÝhmù¶mVrc Xþ^˶m OZmdam§Mm Amhma ‘hÎdmMr ~m~

Amho. ‘o ‘{hݶmV Z¡g{J©H$ {hadm Mmam g§ncocm AgVmo.

Xþ^˶m OZmdam§À¶m AmhmamMo {Z¶moOZ ñnï> H$aUmam coI

eoVH$ar ~m§Ydm§Zm Cn¶w³V R>aoc.

¶m{edm¶ ’$i~mJ cmJdS>rMr V¶mar, grVm’$i, S>mqi~

d Am§~m cmJdS> V§ÌkmZ, Hw$ŠHw$Q>nmcZ, eoirnmcZ V§Ì,

EH$mpË‘H$ AÞÐì¶ ì¶dñWmnZ AmXr Cn¶w³V coI ¶m A§H$mV

à{gÕ Ho$coo AmhoV. ˶mMm eoVH$ar ~m§Ydm§Zm Z¸$sM ’$m¶Xm

hmoB©c.

1965 nmgyZ eoVH$è`m§À`m AmdS>rMo EH$‘od ‘m{gH$. l‘mÀ`m eoVrbm kmZmMr OmoS> XoD$Z g‘¥ÕrÀ`m dmQ>oda...

àH$meH$ lr. gwhmg {Xdgo, (^màgo) Am¶w³V H¥${f, ‘hmamï´> amÁ¶

Vm§{ÌH$ ‘mJ©Xe©Z lr. {dO¶ KmdQ>o, H¥${f g§MmbH$ ({dñVma d à{ejU) lr. A{Zb ~ZgmoS>o, H¥${f ghg§MmbH$ ({dñVma d à{ejU)

g§nmXH$ … lr. ìhr. EZ. Xoe‘wI

ghmæ¶H$ g§nmXH$ … amo{hV ‘mZo

Vm§{ÌH$ ghmæ` … lr. amO|Ð XoR>o, H¥${f n¶©dojH$ Om{hamV à{gÕr … gm¡. gwdUm© BÅ>‘ dJ©UrXma Zm|XUr … gm¡. JrVm {IñVr A§H$ {dVaU … lr. Aê$U H$mnao

g§nmXZ gh`moJ … ’«|$S>²g Am°’$ ’$m‘©g©, nwUo

‘wIn¥ð> ‘m§S>Ur d gOmdQ> … gm¡. gwIXm Hw$bH$Uu, nwUo

‘wÐU … AmZ§X npãbHo$eZ, EZEM 6, ‘wgir’$mQ>m, OiJmd

g§nH©$ H$m`m©b`o {Oëhm A{YjH$ H¥${f A{YH$mar, Cn{d^mJr¶ H¥${f A{YH$mar H¥${f {dH$mg A{YH$mar, JQ>{dH$mg A{YH$mar VmbwH$m H¥${f A{YH$mar, ‘§S>b H¥${f A{YH$mar

H¥${f {d^mJmMo g§Ho$VñWi … www.krishi.maharashtra.gov.in

‘hmamï´ emgZmMo g§Ho$VñWi … www.maharashtra.gov.in

H|$Ð emgZ H¥${f d ghH$ma {d^mJ g§Ho$VñWi … www.agricoop.nic.in

B©-‘ob … [email protected]

H¥${f {d^mJmÀ¶m do~gmB©Q>da "àH$meZo' ¶m erf©H$mImbr ‘m{gH$ Xa‘hm CnbãY Ho$bo OmVo. VgoM A±S´>m°BS> A°nÛmao ‘mo~mB©bda gwÕm CnbãY.

{H$gmZ H$m°b g|Q>a Q>mob ’«$s XÿaÜdZr … 1800-1801551

H¥${f {d^mJ Q>mob ’«$s XÿaÜdZr … 1800-2334000

dm{f©H$ dJ©Ur … é. 250/- Am{U {Ûdm{f©H$ dJ©Ur … é. 500/-

nÌì`dhma d dJ©UrgmR>r nÎmm … g§nmXH$ … eoVH$ar ‘m{gH$, H¥${f Am¶w³Vmb¶, H¥${f^dZ, Xþgam ‘Obm,

{edmOrZJa, nwUo - 411 005

Q>o{b’°$³g H«$‘m§H$ … 020-25537331 ¶m A§H$mV à{gÕ Pmboë¶m ~mVå¶m, boI, Om{hamV d Aݶ H$moU˶mhr

‘OHy$amer H¥${f {d^mJ gh‘V AgobM Ago Zmhr. A§H$mVrb H$mhr N>m¶m{MÌo àm{V{ZYrH$ ñdê$nmMr AmhoV.

dJ©UrXmam§gmR>r {ZdoXZ … eoVH$ar ‘m{gH$ dJ©Ur AmVm Am°ZbmB©Z nÕVrZo gras.mahakosh.gov.in ¶m H$m¶©àUmbrÛmao ^aʶmMr gw{dYm CnbãY Amho. ‘m{hVrgmR>r 020-25537331 ¶m H«$‘m§H$mda g§nH©$ gmYmdm.

A§H$ 2 am df© 54 do

Page 5: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 5

‘ZmoJV

gwhmg {Xdgo

amÁ¶mÀ¶m Iarn {Z¶moOZmÀ¶m Ñï>rZo ‘o ‘{hZm A˶§V ‘hÎdmMm g‘Ocm OmVmo. ‘mÝgwZÀ¶m AmJ‘Zmnydu I[anmMo {Z¶moOZ H$aʶmV eoVH$ar ì¶J« AgVmV. eoVH$ar ~m§Ydm§À¶m {nH$ {Z¶moOZmgmR>r nyaH$ R>amdm, Aem nÕVrZo ¶m ‘{hݶmÀ¶m eoVH$ar ‘m{gH$mÀ¶m A§H$mMo {Z¶moOZ Ho$co Amho. ¶§XmÀ¶m I[anmgmR>r à‘wI {nH$m§gmR>r H$mhr cjm§H$ {ZYm©[aV Ho$co AmhoV. Vo gmܶ H$aʶmÀ¶m Ñï>rZo {~¶mUo Am{U IVm§Mo {Z¶moOZ H$aʶmV Amco Amho. à˶oH$ {Oëøm§‘Yrc H¥${f ¶§ÌUm {~¶mUo Am{U IVm§À¶m nwadR>¶mMo {Z¶moOZ gw{ZpíMV H$aʶmMo Ñï>rZo V¶marcm cmJcr Amho.

¶§XmÀ¶m I[anmgmR>r 16.24 cmI q¹$Q>c {d{dY àH$maMo {~¶mʶmMr JaO Agcr Var ˶mnojm A{YH$ åhUOo 17.99 cmI q¹$Q>c {~¶mUo CncãY Amho. H$mngmMr gw‘mao 40 cmI hoŠQ>ada cmJdS> hmoVo. ˶mVrc Odinmg 98 Q>ŠHo$ joÌ ~rQ>rMo Amho. I[anmgmR>r gw‘mao 225 cmI nm{H$Q>o {~¶mʶmMr CncãYVm hmoUma Amho. ^mV, Ádmar, ~mOar d ‘H$m V¥UYmݶ {nHo$ VgoM Vya, ‘yJ d CS>rX ¶m H$S>YmݶmMo {~¶mUohr nwaoem à‘mUmV CncãY hmoUma Amho. Iarn h§Jm‘mV gamgar 33.72 cmI ‘o. Q>Z IVm§Mr JaO AgVo. ˶mgmR>r R>acoë¶m {ZH$fm§Zwgma nwadR>m H$aʶmgmR>r Amdí¶H$ Vr H$m¶©dmhr gwê$ Amho.

‘mJrc dfu Jwcm~r ~m|S>AirÀ¶m àmXþ̂ m©dmda H¥${f {d^mJ, H|$Ð emgZmÀ¶m g§emoYZ g§ñWm, H¥${f {dÚmnrR>o, H¥${f {dkmZ H|$Ð d eoVH$ar ¶m gdmªÀ¶m EH$ÌrV {Z¶moOZnyd©H$ gm‘wXm{¶H$ à¶ËZmVyZ Jwcm~r ~m|S>AirMm àmXþ̂ m©d AmQ>moŠ¶mV AmUʶmV ¶e Amco Amho. ¶m dfugwÜXm ‘mJrc dfm©à‘mUoM {Z¶moOZ H$aʶmV Amco Amho. ¶m CnH«$‘mV gd© eoVH$ar gh^mJ XoVrc ¶mMr ‘cm ImÌr Amho. H$mnyg cmJdS> V§ÌkmZ d Jwcm~r ~m|S>AirMo EH$mË‘rH$ ì¶dñWmnZ ho coI VgoM ‘Š¶mdarc ZdrZ cîH$arAirMr (FAW) AmoiI Am{U EH$mË‘rH$ ì¶dñWmnZ ¶m {df¶rMr ‘m{hVr ¶m A§H$mV XoʶmV Amcr Amho.

H$moH$U, npíM‘ ‘hmamï´>mMm H$mhr ̂ mJ d nyd© {dX^m©V ̂ mV (YmZ) ho ‘hÎdmMo Iarn nrH$ Amho. gw‘mao 15 cmI hoŠQ>a joÌmda ^mVmMr cmJdS> hmoVo. ˶mgmR>r Iarn ^mV amondmQ>rH$m {Z¶moOZ hm {deof coI A§H$mV {Xcocm Amho. S>mqi~, Am§~m, grVm’$i ¶m ’$i{nH$m§À¶m cmJdS> V§ÌkmZmMo coI {ZpíMVM eoVH$ar ~m§Ydm§Zm Cn¶wŠV R>aVrc.

I[anmMo {Z¶moOZ H$aVmZm CËnmXZmV dmT> H$aUo, CËnmXZ IMm©V ~MV H$aUo d ¶moOZm am~{dʶmgmR>r H¥$Vr AmamIS>m V¶ma H$aUo, Zì¶mZo eoVremim gwê$ H$aUo, Ocg§YmaU H$m‘m§Zm àmYmݶ, ’$i~mJm dmM{dUo d Zì¶m ’$i~mJm cmJdS>rcm MmcZm XoUo, {dñVma H$m¶©H«$‘mda ^a XoUo, H«$m°ng°n àH$ën, eoVH$è¶m§Zm Vm§{ÌH$ kmZ d AS>MUt~m~V {H$gmZ H$m°c g|Q>a ¶oWo ‘mJ©Xe©Z ¶mda ̂ a {Xcm Amho. ¶moOZm doJmZo am~{dʶmgmR>r ‘ܶ‘H$mcrZ Cnm¶ AmIco AmhoV. ¶m gdmªMm EH${ÌV n[aUm‘ Mm§Jcm hmoD$Z AmJm‘r Iarn h§Jm‘ ¶eñdr hmoB©c, hr ImÌr Amho.

Iarn h§Jm‘mgmR>r ew^oÀN>m!

Page 6: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

6 && eoVH$ar & ‘o & 2019

‘mJrb dfu Pmbobm gamgarnojm H$‘r nmD$g d Z¡g{J©H$ AmnÎmr ¶m‘wio eoVH$è¶m§Mo ~aoM ZwH$gmZ Pmbo. {ZgJm©Mm bharnUm

AmnU Xadfu AZw^dVmoM. ¶m nmœ©^y‘rda ¶mdfuÀ¶m Iarn h§Jm‘mMo ¶mo½¶ {Z¶moOZ Oa eoVH$è¶m§Zr Ho$bo Va H$‘r IMm©V A{YH$ d emœV CËnmXZmMr h‘r {‘iob. gܶm O{‘ZrÀ¶m ‘emJVrMr H$m‘o A§{V‘ Q>ß߶mV AgyZ eoVrgmR>r bmJUmè¶m {d{dY {Z{dð>m§Mr OwidmOwid eoVH$ar dJ© H$arV Amho. hdm‘mZmÀ¶m A§XmOmZwgma nmdgmMo AmJ‘Z Ho$ìhm hmoVo, ¶mda Iarn {nH$m§Mo {Z¶moOZ H$aUo JaOoMo AgVo. nmdgmMo AmJ‘Z d nS>Umè¶m nmdgmMr Q>¸o$dmar bjmV KoD$Z H$moaS>dmhÿ eoVrMo {Z¶moOZ H$aUo ’$m¶Xoera R>aob.

AmYw{ZH$ eoVr V§ÌkmZmZwgma {nH$mMo CËnmXZ dmT>{dUo eŠ¶ hmoV Agbo Var ZdrZ V§ÌkmZm‘ܶo eoVrbm bmJUmè¶m ~m~rda ’$ma IM© hmoVmo. CXm. IVo, {~¶mUo, H$sQ>H$ZmeHo$, AmobrV, VUm§Mo ì¶dñWmnZ B. ¶m‘wio CËnmXZ Oar dmT>bo Var IM© OmñV hmoV Agë¶m‘wio {Zdi Z’$m H$‘r {‘iVmo d eoVr ’$m¶Xoera R>aV Zmhr. ˶m‘wio eoVr Am{W©H$ÑîQ>çm nadS>ʶmgmR>r eoVr‘mbmMo CËnmXZ OmñV na§Vw eoVmVrb IM© H$‘r hr ^y{‘H$m Adb§~Uo JaOoMo Amho. ¶m gd© ~m~tMm {dMma H$ê$Z ¶oUmè¶m Iarn h§Jm‘mMo {Z¶moOZ H$aUo ‘hÎdmMo Amho. Iarn h§Jm‘mVrb {nH$m§Mo {Z¶moOZ H$aVmZm O{‘ZrMm àH$ma, hdm‘mZ, nO©Ý¶‘mZ, nmʶmMr CnbãYVm, ‘emJVr¶ nÕVr, eoVH$è¶m§Mr Am{W©H$ n[apñWVr d ~mOmanoR> ¶m gd© ~m~tMm {dMma H$ê$ZM AmnUmg Iarn h§Jm‘mVrb {nH$m§Mo {Z¶moOZ H$aVm ¶oB©b. ˶mÑï>rZo nwT>rb ~m~r ‘hÎdmÀ¶m AmhoV.

nyd©‘emJVrMo {Z¶moOZ

Amnë¶mH$S>rb ^m¡Jmo{bH$ n[apñWVr, EHy$U nO©Ý¶‘mZ, nmdgmMo {Xdg ¶m ~m~tMm {dMma H$ê$Z {nH$m§Mo {Z¶moOZ H$amdo. O{‘ZrÀ¶m Zm§JaUrZ§Va C^r-AmS>dr dIaUr H$amdr. hr gd© ‘emJVrMr H$m‘o CVmambm AmS>dr H$amdr. O{‘ZrMr ¶mo½¶ ‘emJV H$ê$Z eodQ>À¶m dIaUrnydu eoVmV hoŠQ>ar 10 Vo 15 JmS>çm Mm§Jbo Hw$Obobo eoUIV qH$dm CnbãY Agë¶mg Jm§Sy>iIV g‘à‘mUmV eoVmV Q>mHy$Z dIadmhr H$ê$Z Om§^yidmhrMr dmQ> nhmdr. ‘¥JmMm 75 Vo 100 {‘.‘r. nmD$g Pmë¶mZ§Va Om§^yidmhr H$ê$Z eoV noaUrg V¶ma H$amdo. ‘mVr narjU Ho$bo Agë¶mg ˶mZwgmaM {nH$m§Mr {ZdS> H$amdr. O{‘Zr‘ܶo OmñVrVOmñV g|{ж nXmWmªMm dmna H$amdm OoUoH$ê$Z O{‘ZrMr nmUr Yê$Z R>odʶmMr j‘Vm dmT>ʶmg ‘XV hmoB©b. H$moaS>dmhÿ eoVr‘ܶo nmUbmoQ> AmYm[aV {d{dY CnMmam§À¶m V§ÌmMm dmna H$ê$Z ‘¥X d Ob g§YmaUmÀ¶m Cnm¶¶moOZm H$amì¶mV, OoUoH$ê$Z O{‘Zrdê$Z dmhÿZ OmUmao nmUr O{‘ZrV OmJrM ‘waë¶m OmB©b d nmdgmV I§S> nS>ë¶mg {nH$m§Zm nwT>rb H$mimV ˶mMm ’$m¶Xm hmoB©b.

Am§VanrH$ nÕVrO{‘ZrMr dJ©dmar VgoM nrH$ d ˶m§À¶m dmUm§À¶m H$mbmdYrZwgma

{nH$m§Mr {ZdS> H$amdr. CWi O{‘ZrV (7.5 Vo 22 g|.‘r.) ~mOar, Ádmar, Vri, H$ami qH$dm Hw$bWr hr {nHo$ ¿¶mdrV. ‘ܶ‘ Imob O{‘ZrV (22 g|.‘r. Vo 45 g|.‘r. Imob) H$nmer, Ádmar, Vya, ‘yJ, CS>rX, gy¶©’y$c, gmo¶m~rZ hr {nHo$ ¿¶mdrV. hdm‘mZmMm A§XmO nmhÿZ YyinoaUr H$amdr d ˶mgmR>r eŠ¶Vmoda gwYm[aV d Xoer dmUm§Mm dmna H$amdm. A{VImob d Imob O{‘Zr‘ܶo (90 g|.‘r. À¶m da) H$nmer, Vya, Ádmar hr gbJ {nHo$ ¿¶mdrV. Am§Va{nHo$ VgoM Xþ~ma {nH$mH$[aVm gwÕm øm O{‘Zr ¶mo½¶ AmhoV. ¶m O{‘Zr‘ܶo H$nmer + ‘yJ/CS>rX (1:1 Amoi), Ádmar + ‘yJ/Vya (3:3 Amoi), Vya + ‘yJ/CS>rX (1:2 qH$dm 2:4 Amoir), Vya + gmo¶m~rZ (1:2 Amoi) qH$dm H$nmer + Ádmar + Vya + Ádmar (3:1:1:1/6:1:2:1 Amoir) ¶m Am§VanrH$ nÕVrMm Adb§~ H$amdm. VgoM ¶m Iarn {nH$m§À¶m H$mT>UrZ§Va CnbãY Agboë¶m Amobmì¶mda H$‘r H$mbmdYrMo H$aS>B©, ‘mohar, ha^am, gy¶©’y$c d Odg ¶mgmaIr {nHo$ KoVm ¶oVrb.

{~¶mUo IaoXr H$aVmZmMr H$miOr

Iarn h§Jm‘mgmR>r ~r-{~¶mUo IaoXr H$aVmZm {deof I~aXmar ¿¶mdr. {~¶mUo IaoXr H$aVmZm {~¶mʶmMo W¡brda CËnmXH$mMo Zmd, {~¶mUo à‘m{UV Amho qH$dm Zmhr ¶mMr Zm|X, dOZ d qH$‘V B. ‘m{hVr nS>VmiyZ nhmdr. {~¶mʶmMr W¡br dê$Z Z ’$mS>Vm S>mì¶m qH$dm COì¶m ~mOyZo WmoS>r ’$mS>mdr. à‘mUnÌ Zm|X Agbobo bo~b VgoM H$m¶‘ OnyZ R>odmdo. ˶mMà‘mUo W¡brVrb {~¶mʶmMo 20 Vo 25 XmUo nrH$ {ZKon¶ªV OnyZ R>odmdo, OoUoH$ê$Z noaë¶mZ§Va {~¶mʶmMr CJdU Z Pmë¶mg qH$dm H$‘r Pmë¶mg ˶mMr VH«$ma g§~§{YV A{YH$mè¶mH$S>o H$aVmZm nwamdm åhUyZ Cn¶moJr nS>ob. {~¶mUo W¡brda à‘mUrH$aUmMo {Zio bo~b {edbobo Agmdo d g˶pñWVrXe©H$ åhUyZ {ndio bo~b bmdbo Amho H$s Zmhr, ¶mMr ImÌr H$amdr.

{Z{dîR>m

Iarn {nH$m§Mm {Z¶moOZmMm AmamIS>m V¶ma Ho$ë¶mZ§Va Amdí¶H$VoZwgma bmJUmao {~¶mUo, g|{ж IVo, amgm¶{ZH$ IVo, ~rOà{H«$¶ogmR>r bmJUmao Wm¶a‘, ~m{dñQ>rZ, Q´>m¶H$moS>‘m©, O¡{dH$ IVo, am¶Pmo{~¶‘, nr.Eg.~r., A°PmoQ>mo~°³Q>a VgoM {d{dY {nH$m§gmR>r bmJUmar gyú‘ AÞÐì¶o ¶mMr OwidmOwid H$ê$Z R>odmdr.

{~¶mUmMr CJdUe³Vr

noaUrnydu CnbãY Agboë¶m {~¶mʶmMr CJdUe³Vs KarM VnmgyZ ¿¶mdr. ˶mH$[aVm {~¶mʶm‘Yrb 100 XmUo Z {ZdS>Vm KoD$Z Amoë¶m

Iarn h§Jm‘mMr nyd© V¶marS>m°. EZ. S>r. nmbm©da, {d^mJ à‘wI,S>m°. g§O¶ H$mH$S>o, ghm¶H$ àmܶmnH$, S>m°. O¶§V Xoe‘wI, gh¶moJr àmܶmnH$

H¥$fr{dÚm {d^mJ, S>m°. n§Om~amd Xoe‘wI H¥${f {dÚmnrR>, AH$mobm

Page 7: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 7

’$S>Š¶mV, JmoUnmQ>mÀ¶m VwH$S>çmV qH$dm ‘mVr Q>mH$boë¶m Hw§$S>rV Q>mHy$Z ˶mn¡H$s {H$Vr XmUo Omo‘Xma CJdVmV ¶mMr Q>¸o$dmar H$mTy>Z ˶mà‘mUmV {~¶mʶmMo hoŠQ>ar à‘mU R>admdo, H$maU {~¶mʶmÀ¶m CJdUe³VsdaM hoŠQ>ar PmS>m§Mr g§»¶m Adb§~yZ AgVo. ‘mJrb h§Jm‘mVrb KaMo {~¶mUo VgoM ~mOmamVrb {dH$V KoVboë¶m {~¶mʶmMr VnmgUr gwÕm Kar H$ê$Z ˶mà‘mUmV {~¶mʶmMo hoŠQ>ar à‘mU dmnamdo.

~rOà{H«$¶m

noaUrnydu {~¶mʶmg ~rOà{H«$¶m H$ê$ZM noaUr H$amdr. ZÌ pñWarH$aU, O{‘ZrVrb ñ’w$aX CnbãY H$ê$Z XoUo VgoM {d{dY amoJm§nmgyZ g§ajU H$aUo hr ~rOà{H«$¶m H$aʶmMr à‘wI C{ÔîQ>ço AmhoV. {~¶mʶmMo à‘mU R>a{dë¶mZ§Va ~waerZmeH$mMr ~rOà{H«$¶m noaUrÀ¶m 3 Vo 4 {Xdg AJmoXa H$amdr. ¶mgmR>r Wm¶a‘ qH$dm ~m{dñQ>rZ 2 Vo 3 J«°‘ à{V {H$.J«°. {~¶mUo ¶m à‘mUmV KoD$Z ~rOà{H«$¶m H$amdr. VgoM Q́>m¶H$moS>‘m© ¶m ~waerZmeH$mMr 4 J«°‘ à{V {H$.J«°. {~¶mʶmg à{H«$¶m H$amdr. ~waerZmeH$mÀ¶m à{H«$¶oZ§Va {d{dY {OdmUy IVm§Mr ~rOà{H«$¶m H$amdr. ¶m‘ܶo àm‘w»¶mZo EH$Xb d V¥UYmݶ {nH$mg (Ádmar, ̂ mV, ~mOar, H$nmer B.) A°PoQ>mo~°ŠQ>a ho {OdmUy IV dmnamdo. VgoM {ÛXb H$S>YmݶmgmR>r (Vya, ‘yJ, CS>rX, gmo¶m~rZ) am¶Pmo{~¶‘ O¡{dH$ IV {Za{Zamù¶m {nH$mgmR>r {d{eï> JQ>mMo {OdmUy IV dmnamdo. ñ’w$aX CnbãY H$ê$Z XoʶmgmR>r nr.Eg.~r. ¶m ñ’w$aX {daKiUmè¶m {OdmUy IVm§Mr noaUrnydu ~rOà{H«$¶m H$amdr. am¶Pmo{~¶‘ d A°PmoQ>mo~°³Q>a ¶m O¡{dH$ IVmMm 25 J«°‘ à{V {H$.J«°. {~¶mUo ¶m à‘mUmV dmna H$amdm. VgoM ñ’w$aX {daKiUmao {OdmUy IVmMm 20 J«°‘ à{V {H$.J«°. {~¶mUo ¶m à‘mUmV dmna Ho$ë¶mg CËnmXZ dmT>rgmR>r ‘XV hmoVo. {~¶mʶmg àW‘ ~waerZmeH$mMr à{H«$¶m H$ê$Z Z§Va ZÌ CnbãY H$ê$Z XoUmao am¶Pmo{~¶‘, ñ’w$aX {daKiUmao {OdmUy IV (nr.Eg.~r.) ¶m§Mo {‘lU H$ê$Z {~¶mʶmg bmdmdo. à{H«$¶m Ho$bobo {~¶mUo gmdbrV dmidmdo d à{H«$¶m Ho$ë¶mZ§Va {~¶mUo 24 VmgmÀ¶m AmV noamdo.

noaUrMr ¶mo½¶ doi

‘mÝgyZMm nmD$g 75 Vo 100 {‘.‘r. Pmë¶mZ§VaM noaUr H$amdr. noaUrMr A{V KmB© H$ê$ Z¶o, H$maU noaUrZ§Va nmdgmV I§S> nS>Uo hm Zoh‘rMmM AZw^d AgyZ Vgo Pmë¶mg Xþ~ma noaUrMr eŠ¶Vm ZmH$maVm ¶oV Zmhr. doioda noaUr Ho$ë¶mg {nH$m§Mo Ano{jV CËnmXZ {‘iVo d {H$S>r d amoJm§Mm àmXþ^m©d gwÕm Q>miVm ¶oVmo. ‘yJ, CS>rX, Vri, Ádmar ¶m {nH$m§Mr noaUr OyZÀ¶m eodQ>À¶m AmR>dS>çmn¶ªV H$amdr. gy¶©’y$c, gmo¶m~rZ, Vya, ‘H$m ¶m {nH$m§Mr noaUr Owb¡ ‘{hݶmÀ¶m 15 VmaIon¶ªV AmQ>monmdr. H$nmerMr bmJdS> 15 Vo 30 OyZn¶ªV qH$dm 75 Vo 100 {‘.‘r. nmD$g Pmë¶mZ§Va Vm~S>Vmo~ H$amdr. H$nmerÀ¶m gwYm[aV d Xoer dmUm§Mr ‘ܶ‘ O{‘ZrV ‘mÝgyZMm nmD$g ¶oʶmMm A§XmO nmhÿZ 7 Vo 8 {Xdg AJmoXa OyZÀ¶m n{hë¶m qH$dm Xþgè¶m AmR>dS>çmV H$amdr. {d{dY {nH$m§À¶m dmUm§Mm H$mbmdYr noaUrMr doi R>a{dVmZm {dMmamV ¿¶mdm.

IV ì¶dñWmnZ

I[anmV {nH$m§Mr bmJdS> H$aVmZm {e’$maerZwgma ZÌmMr AYu

‘mÌm A{YH$ g§nyU© ñ’w$aX d nmbme noaUrÀ¶m doirM Úmdr. VobdJu¶ {nH$m§Zm ñ’w$aXmMr ‘mÌm XmUoXma gwna ’$m°ñ’o$Q>À¶m ‘mܶ‘mVyZM AmoirV noê$Z Úmdr. ¶mV 16 Q>¸o$ ñ’w$aX + 12 Q>¸o$ J§YH$ + 21 Q>¸o$ H°$pëeA‘ Agë¶m‘wio VobmMo à‘mU dmT>Vo d CËnÞmV dmT> hmoVo. ¶m{edm¶ ~moam°Z, OñV, Vm§~o, ‘°¾o{e¶‘, bmoh B. gyú‘ AÞÐì¶m§Mr JaO ^mgë¶mg ¶mo½¶doir PmS>m§Zm ¶mo½¶ ‘mÌoV nwadR>m H$amdm. {~¶mʶm~amo~a amgm¶{ZH$ IVo Z XoVm EH$Va {~¶mʶmÀ¶m ~mOybm 5 g|.‘r. Imob qH$dm {~¶mʶmÀ¶m Imbr 5 g|.‘r. Imob noê$Z ÚmdrV. ‘w»¶ AÞÐì¶o nwadUmar IVo {deofV: Z̶w³V IVo EH$XmM Z XoVm {nH$mZwgma 2 Vo 3 doim {d^mJyZ ÚmdrV. daIVo Amoir‘YyZ qH$dm amonm^modVr Q>mHy$Z O{‘ZrV Mm§Jbr {‘gimdrV. {R>~H$ qgMZmÛmao gwÕm nmʶmV {daKiUmar Or IVo AmhoV Vr {nH$m§À¶m JaOoZwgma d nrH$ AdñWoZwgma {Xë¶mg IVm§Mr ~MV hmoB©b d IVm§Mr H$m¶©j‘Vm gwÕm dmT>ob.

VU{Z¶§ÌU

Iarn h§Jm‘mV VUm§Mm àmXþ^m©d ’$ma ‘moR>çm à‘mUmV AgVmo, ˶m‘wio nrH$ dmT>rÀ¶m gwédmVrnmgyZM eoVmV VUm§Mm àmXþ^m©d amhUma Zmhr, ¶mMr H$miOr ¿¶mdr. à˶oH$ {nH$m‘ܶo nrH$ d VU ñnY}Mm H$mbmdYr hm doJdoJim AgVmo. ¶mH$[aVm nrH$ noaUrZ§Va bJoM CJdUnyd© VUZmeH$mMr 700 {bQ>a nmUr KoD$Z ’$dmaUr H$amdr. VUZmeH$mMr ’$dmaUr O{‘Zrda H$aVmZm O{‘ZrV nwaoer Amob AgUo Amdí¶H$ AgVo. nrH$ {ZKmë¶mZ§Va nmdgmMm I§S> A{Ve¶ H$‘r {‘imë¶mg qZXU H$aʶmgmR>r ‘Owam§Mr CnbãYVm Zgë¶mg CJdUnümV VUZmeH$m§Mr ’$dmaUr noaUrZ§Va {d{eï> H$mbmdYrZ§Va H$amdr. AemàH$maMr VUZmeHo$ nrH${Zhm¶ doJdoJir AgVmV. ˶mMm dmna H$aVmZm {e’$maerZwgma d Vm§{ÌH$ g„m KoD$ZM H$amdm. VUZmeH$mMm dmna H$aVmZm dmnaʶmV ¶oUmao ZmoPb, hoŠQ>ar ÐmdU, VUZmeH$mMr ‘mÌm B. ~m~VrV XjVm ~miJmdr. VgoM VU{Z¶§ÌUmÀ¶m Ñï>rZo S>daUr d qZXU VgoM BVa ‘emJVrMo {Z¶moOZ H$amdo.

PmS>m§Mr ¶mo½¶ g§»¶m

à˶oH$ {nH$m§Mr hoŠQ>ar PmS>m§Mr g§»¶m ¶mo½¶ amIUo ‘hÎdmMo AgVo d à˶oH$ {nH$mgmR>r PmS>m§Mr hoŠQ>ar g§»¶m Z‘yX Ho$br Amho. hoŠQ>ar PmS>m§Mr g§»¶m H$‘r Agë¶mg CËnmXZ KQ>Vo. Voìhm noaUrZ§Va bdH$amV bdH$a Im§S>ݶm/ImS>o ^amdoV. ˶mgmR>r XmoZ AmoirVrb d XmoZ PmS>m§Vrb A§Va ¶mo½¶ Vo R>odmdo.

amoJ d H$sS> {Z¶§ÌU

{~¶mUo noaë¶mnmgyZ Vo H$mT>Urn¶ªV {d{dY {H$S>r d amoJm§Mm àmXþ^m©d hmoVmo. ¶m {H$S>r d amoJm§Mm àmXþ^m©d Q>miʶmgmR>r amgm¶{ZH$ H$sQ>H$ZmeHo$ d ~waerZmeH$mMr ¶mo½¶doir ’$dmaUr H$amdr. ˶m§À¶m {Z¶§ÌUmgmR>r {d{dY (O¡{dH$, ‘emJVr¶ B.) nÕVtMm EH$mpË‘H$ Adb§~ H$amdm. {H$S>r d amoJm§Zm à{VH$maH$ Aem OmVr nwîH$i {nH$m§gmR>r CnbãY AmhoV ¶m OmVtZm bmJdS>rgmR>r àmYmݶ Úmdo. ˶m‘wio ’$dmaUrMm IM© H$‘r hmoVmo. ¶m à{VH$maH$ OmVtdahr Am{W©H$ ZwH$gmZrMr nmVir Amobm§S>ë¶mdaM H$sQ>H$ZmeH$mMr ’$dmaUr H$amdr. (nmZ 10 da)

Page 8: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

8 && eoVH$ar & ‘o & 2019

^mV ho ‘hmamîQ´> amÁ¶mVrb Xþgè¶m H«$‘m§H$mMo à‘wI AÝZYmݶ nrH$ Amho. ‘hmamîQ´>mV ^mV {nH$mImcr gw‘mao 15.57 bmI

hoŠQ>a joÌ AgyZ ^mVmMo dm{f©H$ CËnmXZ 52.95 bmI Q>Z Va Vm§XimMo dm{f©H$ CËnmXZ 36.54 bmI Q>Z Amho. ‘hmamîQ´>mMr ^mV CËnmXH$Vm 34 q³d./ho. Am{U Vm§XimMr CËnmXH$Vm 23.50 q³d./ho. Amho. H$moH$UmV ^mV ‘w»¶ AÝZYmݶ nrH$ AgyZ Vo 3.69 bmI ho. joÌmda KoVbo OmVo. H$moH$U {d^mJmV ̂ mVmMr gamgar CËnmXH$Vm 42.50 q³d./ho. Va Vm§XimMr CËnmXH$Vm 29.30 q³d./ho. BVH$s Amho. ^mV nrH$ A{YH$ {H$’$m¶Vera hmoʶmgmR>r ̂ mV {nH$mÀ¶m BVa ì¶dñWmnZm~amo~aM amondm{Q>H$m ì¶dñWmnZ XoIrb ‘hÎdmMo Amho.

^mV amondm{Q>H$m V¶ma H$aʶmÀ¶m nÕVr 1. JmXrdm’$m nÕV

amondm{Q>Ho$gmR>r gwnrH$ Am{U nmʶmMm {ZMam hmoUmar O‘rZ {ZdS>mdr.

EH$ hoŠQ>a joÌ bmJdS>rgmR>r 10 Jw§R>o joÌmda amondm{Q>H$m V¶ma H$amdr.

O‘rZ C^r AmS>dr Zm§Jê$Z, T>oH$io ’$moSy>Z ^wg^werV H$amdr. YgH$Q>o Am{U H$mS>rH$Mam doMyZ ¿¶mdm. Vimer 120 g|.‘r. Am{U n¥ð>^mJr 90 g|.‘r. é§XrMo, 8 Vo

10 g|.‘r. C§MrMo Am{U CVmamZwgma ¶mo½¶ bm§~rMo JmXrdm’o$ V¶ma H$amdoV.

JmXrdmâ¶mda Jw§R>çmbm 100 {H$.J«°. Hw$Obobo eoUIV ‘mVrV {‘giyZ Úmdo.

^mVmÀ¶m VwgmMr H$mir amI JmXrdmâ¶mda ^mVmMo ~r noaʶmnydr© à{V Mm¡ag ‘rQ>a joÌmg 0.5 Vo 1.00 {H$.J«°. à‘mUmV 4 Vo 10 g|.‘r. Imobrda ‘mVrV {‘gimdr. ˶m‘wio amonm§Zm {g{cH$m°Z ¶m Cn¶wŠV AÝZÐì¶mMm nwadR>m hmoVmo. amono {ZamoJr d H$UIa hmoVmV.

dmâ¶m§Zm 1 Jw§R>m joÌmgmR>r 1 {H$.J«°. ¶w[a¶m, 3 {H$bmo qgJb gwna ’$m°ñ’o$Q> Am{U 850 J«°‘ å¶waoQ> Am°’$ nmoQ>°e qH$dm 3.33 {H$.J«°. gw’$bm 15:15:15 ¶m amgm¶{ZH$ IVm§Mr ‘mÌm noaUr H$aVmZm ‘mVrV {‘giyZ Úmdr.

EH$ Jw§R>m joÌmgmR>r OmS> XmʶmÀ¶m ^mV OmVrMo 6 {H$.J«°., ~marH$ XmʶmÀ¶m OmVrMo 4 {H$.J«°. Va g§H$[aV dmUmMo 2 {H$bmo {~¶mUo dmnamdo. Aem àH$mao hoŠQ>ar OmS> ̂ mV XmʶmÀ¶m OmVrMo 60 {H$.J«°., ~marH$ XmʶmÀ¶m OmVrMo 40 {H$.J«°. Va g§H$[aV dmUmMo 20 {H$.J«°. {~¶mUo bmJVo.

eoVH$ar ñdV: V¶ma Ho$bobo {~¶mUo dmnaV Agë¶mg noaUrnydr© {~¶mʶmg ~rO à{H«$¶m H$amdr ˶mgmR>r 300 J«°‘ ‘rR> 10 {bQ>a nmʶmV {daKidyZ ÐmdU V¶ma H$amdo. {~¶mUo ¶m ÐmdUmV AmoVmdo, Z§Va ÐmdU T>diyZ pñWa hmoD$ Úmdo. Va§JUmao nmoMQ>, hbHo$,

Iarn ^mV amondm{Q>H$m {Z¶moOZS>m°. E. Eg. Xidr, H¥${f{dÚmdoÎmm, H¥${f{dÚm {d^mJ, àmXo{eH$ H¥${f g§emoYZ H|$Ð, H$O©V, {O. am¶JS>

{H$S>J«ñV, amoJQ> B˶mXr {~¶mUo H$mTy>Z Q>mH$mdo. Vimer am{hbobo dOZXma Am{U {ZamoJr {~¶mUo ~mhoa H$mTy>Z Vo 2 Vo 3 doim ñdÀN> nmʶmZo Ywdmdo Am{U gmdbrV dmidmdo. à{V {H$.J«°. {~¶mʶmg 2.5 J«°‘ ¶m à‘mUo Wm¶a‘ ~waerZmeH$ Mmoimdo.

dmâ¶mda é§Xrg g‘m§Va Amoir‘ܶo 7 Vo 8 g|.‘r. A§Vamda Am{U 2 Vo 3 g|.‘r. Imobrda {~¶mUo noê$Z ‘mVrZo PmHy$Z ¿¶mdo.

amondm{Q>Ho$Vrb VUm§À¶m à^mdr {Z¶§ÌUmgmR>r Am°ŠPmS>m¶maOrb 80 S>ãë¶y.nr. qH$dm ã¶wQ>mŠbmoa 50 B©.gr. ¶mn¡H$s EH$m VUZmeH$mMm dmna H$amdm.

VUZmeH$mMm dmna H$aVmZm, {~¶mUo noabobo dm’o$ Amobo hmoVmM, {~¶mUo CJdʶmnydr© EH$m Jw§R>çmgmR>r 1.50 J«°‘ Am°ŠPmS>m¶aOrb 80 S>ãë¶y.nr. qH$dm 30 {‘.{b. ã¶wQ>mŠbmoa 50 B©.gr. VUZmeH$ 6 {bQ>a nmʶmV {‘giyZ ’$dmamdo. VUZmeH$ ’$dmaUrgmR>r âb°Q> ’°$Z ZmoPb dmnamdm. ’$dmaUr Ho$boë¶m joÌmda nm¶ nSy> Z¶o, åhUyZ ’$dmaUr ‘mJo gaH$V H$amdr qH$dm XmoZ dmâ¶mÀ¶m ‘ܶo C^o amhÿZ H$amdo.

noaUrZ§Va 15 {Xdgm§Zr VU Agë¶mg Vr H$mTy>Z EH$ Jw§R>m amondm{Q>H$m joÌmg 1 {H$.J«°. ¶w[a¶m IVmMm Xþgam hám Úmdm.

Iarn h§Jm‘mVrb ^mVmÀ¶m nwZbm©JdS>rgmR>r {ZdS>boë¶m ^mV

Page 9: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 9

OmVrMm EHy$U H$mbmdYr bjmV KoD$Z H$mbmdYrÀ¶m EH$ n§M‘m§e BVŠ¶m d¶mMr amono bmdUrgmR>r dmnamdrV.

2. MQ>B© nÕV

¶m amondm{Q>Ho$gmR>r bmJUmao dm’o$, eoVm‘ܶo qH$dm Iù¶mda V¶ma H$amdoV. MQ>B© amondm{Q>Ho$gmR>r 1.20 ‘rQ>a é§XrMm Am{U 100 JoOMm ßb°pñQ>H$Mm H$mJX dmnamdm. EH$ Jw§R>m joÌmdaVr amondm{Q>H$m V¶ma H$aʶmgmR>r gmYmaUnUo 2.5 Vo 3 {H$.J«°. H$mJX bmJVmo. nmʶmMm ¶mo½¶ {ZMam hmoʶmgmR>r ßc°pñQ>H$ H$mJXmbm {N>Ðo nmS>mdrV. gXa ßc°pñQ>H$ H$mJX Á¶m {R>H$mUr Amnë¶mbm amondm{Q>H$m V¶ma H$amd¶mMr Amho, Aem {R>H$mUr ngadyZ H$mJXmÀ¶m XmoÝhr ~mOy {dQ>m qH$dm ~m§~yÀ¶m ghmæ¶mZo CMbyZ ¿¶mì¶mV. V¶ma Pmboë¶m dmâ¶m§‘ܶo 5 {‘.‘r. À¶m MmiUrVyZ Mmibobr ‘mVr Am{U eoUIV 60:40 ¶m à‘mUmV {‘giyZ Vr EH$ ‘rQ>a bm§~, AYm© ‘rQ>a é§X Am{U 1 B§M C§Mr Agboë¶m bmoI§S>r ’«o$‘À¶m ghmæ¶mZo AmoVmdr. ‘mVr Am{U eoUIV Mmië¶m‘wio IS>o doJio hmoVrb. ßc°pñQ>H$ H$mJXmdaVr eoUIV {‘{lV ‘mVr Q>mHy$Z Pmë¶mZ§Va hmVmZo qH$dm PmarZo nmUr qenSy>Z ‘mVr Amobr H$ê$Z ¿¶mdr Am{U hbH$mgm Xm~ Úmdm. Aem dmâ¶mdaVr gwHo$ qH$dm ahÿ nÕVrMo åhUOoM 24 Vmg nmʶmV {^OdyZ Z§Va 24 Vo 36 Vmg nmo˶m‘ܶo {~¶mUo R>odyZ ‘moS> Ambobo {~¶mUo 500 J«°‘ à{V AYm© Mm¡.‘r. ¶mà‘mUo AbJX noamdo/ngamdo Am{U Z§Va Mmiboë¶m eoUIV {‘{lV ‘mVrZo hbHo$go PmH$mdo. gwédmVrcm 2 Vo 4 {Xdg hmVmZo qH$dm PmarZo qenSy>Z nmUr Úmdo. amono WmoS>r ‘moR>r Pmë¶mZ§Va JaOoZwgma nmUr Úmdo. amonm§À¶m Omo‘Xma dmT>rgmR>r MQ>B© amondm{Q>Ho$V ~r noaʶmnydr© à{V Mm¡.‘r. joÌmg 20 J«°‘ S>m¶A‘mo{Z¶‘ ’$m°ñ’o$Q> Úmdo.

Aem nÕVrZo noaUr Am{U ì¶dñWmnZ Ho$ë¶m‘wio amono gmYmaU 12 Vo 15 {Xdgm§V bmdUr¶mo½¶ hmoVmV. amonm§Mr g§»¶m XmQ> Agë¶m‘wio VUm§Mm àmXþ^m©d ghgm hmoV Zmhr Am{U Oa PmbmM Va hmVmZo VUo CnQy>Z ¿¶mdrV. V¶ma Pmbobr amono amondm{Q>Ho$VyZ ßc°pñQ>H$ amob V¶ma H$ê$Z qH$dm hì¶m ˶m AmH$mam‘ܶo dm’o$/MQ>B© H$mnyZ ‘w»¶ eoVmda OoWo bmdUr H$amd¶mMr Amho, Aem {R>H$mUr dmhÿZ ZoD$ eH$Vmo. ^mVmMr bmdUr hr bmdUr ¶§ÌmÀ¶m ghmæ¶mZo H$amd¶mMr Agë¶mZo 8 B§M é§XrÀ¶m amondm{Q>Ho$À¶m nQ²>Q>çm H$mnyZ ˶m bmdUr ¶§ÌmV dmnaVm ¶oVmV. Aem nÕVrZo EH$ Mm¡ag ‘rQ>adarb amondm{Q>Ho$Vrc amono EH$ Jw§R>m joÌmgmR>r

nwaoer hmoVmV, åhUOoM EH$ hoŠQ>a joÌmgmR>r 100 Mm¡.‘r. joÌ åhUOoM EH$ Jw§R>m joÌ amondm{Q>Ho$gmR>r nwaogo hmoVo.

3. ahÿ nÕV

aã~r, CÝhmir h§Jm‘mVrb Xþ~ma ^mV {nH$mZ§Va O‘rZ Zm§JaʶmgmR>r dmngm pñWVrV ¶oʶmg ~è¶mM doim nwaogm H$mbmdYr {‘iV Zmhr. Aem H$mhr {d{eîQ> eoVmV VUm§Mm àmXþ^m©d OmñV AgVmo, åhUyZ amondm{Q>H$m H$amd¶mÀ¶m joÌmVrb VUo H$mTy>Z ¿¶mdrV. {MIbUr H$amdr Am{U ’$ir ‘mê$Z O‘rZ gnmQ> H$ê$Z Z§Va ˶mda 36 Vo 48 Vmg H$mbmdYrV A§Hw$abobo ~r (ahÿ) noamdo. ¶m nÕVrZohr amondm{Q>Ho$Vrc VUm§da n[aUm‘H$maH$ {Z¶§ÌU R>odVm ¶oVo. am¶JS> {OëømVrb H$mi Am{U amOZmbm àH$ënm§VJ©V joÌmVrb Xþ~ma ^mV KoUmao H$mhr eoVH$ar gam©g ¶m nÕVrMm Adb§~ dfm©Zwdf} H$arV AmhoV. ‘mÌ ¶m nÕVrMr à‘wI ÌwQ>r åhUOo Aem nÕVrZo Ho$boë¶m amondm{Q>Ho$Vrc amono CnQ>Uo H$R>rU OmVo Am{U ~è¶mM amonm§Mr ‘wio VwQ>VmV. hr ~m~ {deofV: {MH$U‘mVrV AmT>iyZ ¶oVo åhUyZ amondm{Q>H$m joÌmÀ¶m Xþgè¶m Zm§JaUrÀ¶m doir Mm§Jbo Hw$Obobo eoUIV AJa H§$nmoñQ> IVmMm Am{U CnbãY amIoMm gT>i hñVo ^anya dmna H$amdm. ˶m‘wio Ago amon CnQ>Uo gwb^ hmoVo Am{U amonm§Mr ‘wio VwQ>V ZmhrV. ¶m nÕVrV {e’$maerV amondm{Q>Ho$à‘mUo Omo‘Xma amonm§Mr dmT> hmoʶmgmR>r ZÌ, ñ’w$aX d nmbme¶wŠV qH$dm g§¶wŠV AJa {‘lIVm§Mm dmna H$amdm. Á¶m eoVH$è¶m§Zm JmXrdm’o$ V¶ma H$aUo gmo¶rMo Zgob, Aem eoVH$è¶m§Zr ahÿ nÕVrMm Adb§~ H$amdm.

amondm{Q>Ho$Vrb VU ì¶dñWmnZ

^mV amondm{Q>Ho$V àm‘w»¶mZo nmIS>, Yya, ~S>r©, bìhmim B˶mXr VUm§Mm àmXþ^m©d {XgyZ ¶oVmo. amondm{Q>Ho$Vrb VUm§À¶m {Z¶§ÌUmgmR>r H$moH$UmV am~ (^mOmdi) ¶m nma§n[aH$ nÕVtMm Adb§~ àM{bV Amho. ‘mÌ hr nÕV A˶§V doiImD$, H$îQ>àX Am{U IMuH$ AgyZ n¶m©daUmgmR>r ‘maH$ Amho. {edm¶ Aem H$m‘m§gmR>r ‘Owam§Mm VwQ>dS>m gwÜXm OmUdy bmJbm Amho. ^mV amondm{Q>Ho$Vrb VUm§À¶m {Z¶§ÌUmgmR>r AcrH$S>o VUZmeH$m§Mm dmnahr n[aUm‘ H$maH$nUo H$aʶmMo {H$’$m¶Vera V§Ì {dH$grV H$aʶmV Ambo Amho. gmYmaUnUo Xhm Jw§R>o joÌmdarb amondm{Q>Ho$Vrb amon EH$ hoŠQ>a joÌmg nwZbm©dUrgmR>r nwaogo hmoVo.

^mV amondm{Q>Ho$gmR>r VUZmeHo$

VUZmeH$mMo à‘mU Am°ŠPrS>m¶aOrb ã¶wQ>mŠbmoa Am°ŠPmS>m¶aOrb (6 B©.gr.) (50 B©.gr.) (80 S>ãë¶y.nr.)

{H«$¶merb KQ>H$ dmnamMo à‘mU ({H$.J«°./ho.) 0.120 1.5 0.120

à˶j VUZmeH$ dmnamMo à‘mU ({b./ho.) 2 3 150 J«°‘/hoŠQ>a

VUZmeH$ dmna à‘mU ({‘.{b./{b. nmUr) 3.3 5.0 0.25 J«°‘

VUZmeH$mMr JaO ({‘.{b./Jw§R>m) 20 30 1.50 J«°‘

Xhm Jw§R>o joÌmgmR>r bmJUmao VUZmeH$ ({‘.{b.) 200 300 15 J«°‘

VUZmeH$ ’$dmaUrMr doi noaUrZ§Va O‘rZ Amobr hmoVmM AWdm XmoZ {Xdgm§n¶ªV

Page 10: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

10 && eoVH$ar & ‘o & 2019

Xhm Jw§R>o amondm{Q>Ho$gmR>r VŠË¶mV Xe©{dë¶mà‘mUo VUZmeHo$ KoD$Z 60 {bQ>a nmʶmV {‘giyZ ’$dmamdrV. ’$dmaUrgmR>r Z°ng°H$ n§n Am{U Img VUZmeH$m§À¶m ’$dmaUrgmR>r dmnaë¶m OmUmè¶m ’$dmaUr VmoQ>çm§Mm (ZmoPb) dmna H$amdm. VUZmeH$mMr ’$dmaUr ‘mVrÀ¶m Amobga n¥ð>^mJmda ~r AmoirV 2.5 g|.‘r. Imobrda noê$Z Vo ‘mVrZo PmH$ë¶mZ§Va H$amdr. åhUOo VUZmeH$mMm {~¶mʶmer g§nH©$ ¶oUma Zmhr Am{U CJdUrda A{ZîQ> n[aUm‘ Q>miVm ¶oB©b. H$moaS>çm ‘mVrV (Yyidm’$) darb nÕVrZo noaUr H$ê$Z O‘rZ nwaoer Amobr Pmë¶mZ§Va VUZmeH$m§Mr ’$dmaUr H$amdr. ¶m{edm¶ VUZmeH$ ’$dmaUr nmR>r‘mJo gaH$V H$amdr Am{U ’$dmaUr Pmboë¶m joÌmV O{‘ZrMm n¥ð>^mJ hb{dUo Q>mimdo. ’$moHy$Z noaboë¶m ^mV amondm{Q>Ho$da VUZmeH$ ’$dmê$ Z¶o.

amondm{Q>Ho$Vrb H$sS> d amoJ ì¶dñWmnZ

ImoS>{H$S>m : ^mVmÀ¶m amondm{Q>Ho$‘ܶo à{V Mm¡. ‘rQ>a joÌmV 1 ImoS>{H$S>m nV§J qH$dm 1 A§S>r nw§OH$m {XgVmjUr H$m°~m}â¶wam°Z 3 Q>ŠHo$ qH$dm ’$moaoQ> 10 Q>ŠHo$ qH$dm {³dZm°b’$m°g 5 Q>ŠHo$ ¶mn¡H$s H$moUVohr EH$ XmUoXma H$sQ>H$ZmeH$ à{V Jw§R>m, AZwH«$‘o 165 J«°‘, 100 J«°‘ qH$dm 150 J«°‘ Úmdo. H$anm : à{V{H$bmo {~¶mʶmg 2.5 J«°‘ Wm¶a‘ Mmoibo AgVm, noaUrnmgyZ 20 {Xdgm§n¶ªV amoJ {Z¶§ÌU hmoVo. amondm{Q>Ho$V amoJ {XgyZ Amë¶mg 1 J«°‘ H$m~}ÝS°>{P‘ qH$dm 1 J«°‘ Q´>m¶gm¶Šb°Pmob à{V{bQ>a nmʶmVyZ ’$dmamdo.

g§nH©$ … 9404302826

AmnËH$mbrZ pñWVrV {nH$m§Mo {Z¶moOZ

Iarn h§Jm‘mV H$mhr doim nmdgmÀ¶m bharnUm‘wio H$Yr noaUr doioda hmoV Zmhr, H$Yr nmdgmV I§S> nS>Vmo Va H$Yr OmñV nmD$g nS>Vmo. AemàH$maMr AmnËH$mbrZ pñWVr {Z‘m©U Pmë¶mg {nH$m§Mo {Z¶moOZ ‘hÎdmMo AgVo. ˶mZwgma {nH$m§‘ܶo d nrH$ nÕVrV ~Xb H$amdm bmJVmo. ‘mÝgyZMm nmD$g {H$Vr AmR>dS>o C{eam Pmbm ˶mZwgma {nH$m§Mo {Z¶moOZ H$amdo bmJVo. I[anmVrc {Z¶mo{OV {nHo$ noaUr H$aUo eŠ¶ Zgë¶mg d nmD$g Iyn C{eam Amë¶mg ~mOar, gy¶©’y$c, AY©aã~r Vya, ‘H$m B. {nH$m§Mr bmJdS> H$amdr. {nH$m§À¶m bdH$a V¶ma hmoUmè¶m dmUm§Mr {ZdS> noaUrgmR>r H$amdr. AmnËH$mbrZ n[apñWVrV gmYmaUV: 20 Vo 25 Q>¸o$ {~¶mUo OmñVrMo dmnamdo d amgm¶{ZH$ IVm§À¶m ‘mÌoV 25 Q>¸o$ H$nmV H$amdr. gmo¶m~rZ ¶m {nH$m‘ܶo VwarMo nrH$ Am§VanrH$ åhUyZ ¿¶mdo. nrH$ dmT>rÀ¶m AdñWoV I§S> nS>ë¶mg H$nmer, Vya, ‘yJ, CS>rX, Ádmar ¶m {nH$m§‘ܶo qZXU d Am§Va‘emJV H$amdr. hbH$s S>daUr H$amdr d eŠ¶ Agë¶mg g§a{jV AmobrV Úmdo.

^mOrnmbm {nHo$

Iarn h§Jm‘mV bmJdS> H$aʶmV ¶oUmè¶m ¶m {nH$m§{edm¶ Iarn ^mOrnmbm {nH$m§Mr ¶m‘ܶo àm‘w»¶mZo {‘aMr, dm§Jr, Q>mo‘°Q>mo, ’w$bH$mo~r B. {nH$m§Mr Mma Vo ghm AmR>dS>o d¶ Agboë¶m amonm§Mr amondm{Q>Ho$VyZ ‘w»¶ eoVmV bmJdS> H$amdr. VgoM ^|S>r, dm§Jr, Mdir, H$mabr, T>o‘go, ^monim, H$mabo, XmoS>Ho$, hiX d AÐH$ ¶m {nH$m§Mr bmJdS> H$amdr. ¶m gd© ^mOrnmbm {nH$mV IV ì¶dñWmnZ, nmUr ì¶dñWmnZ, VU{Z¶§ÌU, H$sS> d amoJ {Z¶§ÌU H$aʶmgmR>r {e’$maerZwgma ¶mo½¶ Vo {Z¶moOZ H$amdo.

’$i{nH$m§Mo {Z¶moOZ

g§Ìm, ‘mog§~rÀ¶m PmS>m§Zm ‘¥J ~hmamH$[aVm {Xbobm VmU nmD$g Z Amë¶mg hbHo$ AmobrV XoD$Z VmoS>mdm H¥${f {dÚmnrR>mÀ¶m {e’$maerZwgma d ‘mVr narjU AhdmbmZwgma g|{ж IV, qZ~moir T>on, amgm¶{ZH$ IVo d gyú‘ AÞÐì¶o ’$iPmS>m§Zm ÚmdrV. Am§{~¶m ~hmamMr ’$io Agboë¶m g§Ìm PmS>m§Zm {Z¶{‘V AmobrV H$amdo. ’$iPmS>m§À¶m ImoS>mg EH$ ‘rQ>a

C§Mrn¶ªV ~moS>m} noñQ> bmdmdr. (1 {H$.J«°. ‘moaMyX + 1 {H$.J«°. H$irMm MwZm + 10 {bQ>a nmUr.)

’w$b{nH$m§Mr bmJdS>

Iarn h§Jm‘mV ’w$bPmS>m§‘ܶo P|Sy>, ‘moJam, eod§Vr d BVa ’w$bPmS>m§Mr bmJdS> ~mOmanoR>oVrb ‘mJUr d ~mOma^md øm ~m~tMm {dMma H$ê$Z H$amdr. {dÚmnrR>mÛmao {e’$maerV V§ÌkmZmMm Adb§~ H$ê$Z ’w$bPmS>m§Mo OmñVrVOmñV CËnmXZ H$go H$mT>Vm ¶oB©b, ¶mMo {Z¶moOZ H$amdo.

Mmam{nH$m§Mr bmJdS>

I[anmV BVa {nH$m§Mo {Z¶moOZ H$aV AgVmZmM OZmdam§gmR>r Mmam {nH$m§Mo {Z¶moOZ gwÕm ‘hÎdmMo AgyZ g§^m{dV Mma Q>§MmB© Q>miʶmgmR>r Iarn h§Jm‘mV JOamO, n°am JdV, ‘H$m, Ádmar, Mdir, A§OZ, {XZmZmW, ’w$bo ¶ed§V, O¶d§V, H$mo-4 VgoM H$mo-5 ¶mgma»¶m Mmam {nH$m§Mr bmJdS> H$amdr. Amnë¶mH$S>o Agboë¶m OZmdam§Mr g§»¶m {dMmamV KoD$Z {H$Vr joÌmda Mma {nH$m§Mr bmJdS> H$am¶Mr Vo R>admdo.

Iarn h§Jm‘mMo {Z¶moOZ H$aVmZm ~mOmanoR>oVrb ^mdm§Mm MT>CVma nmhÿZ H$moUVo nrH$ nadS>ob, ¶mMr {Z{üVr H$amdr. {dH«$s ì¶dñWm CÎm‘ Agmdr. ‘Owam§Mr CnbãYVm, ñWm{ZH$ nmVirda H$ÀÀ¶m H¥${f ‘mbmda à{H«$¶m H$aUmao CÚmoJY§Xo gwê$ H$aVm ¶oVrb H$m¶ ¶mMm {dMma H$amdm d {nH$dboë¶m nrH$ CËnmXZmda à{H«$¶m H$ê$Z ‘yë¶dY©Z Ho$ë¶mg {H$Vr ’$m¶Xm hmoVmo, ¶mMm {dMma H$ê$Z ˶mZwgmaM eoVrMo {Z¶moOZ H$amdo.

g§nH©$ … 0712-2560059

(nmZ 7 dê$Z)

Page 11: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 11

‘hmamï´> ’$bmoËnmXZm‘ܶo AJ«oga amÁ¶ AgyZ XoemV à‘wI ’$i{nH$m§À¶m CËnmXZmV ‘hmamï´>mMm àW‘ H«$‘m§H$ bmJVmo. gܶmÀ¶m n[apñWVr‘ܶo ~Xb˶m hdm‘mZmbm AZwgê$Z

’$i{nH$m§Mr {ZdS> H$aUo JaOoMo R>aVo. ’$i{nH$m§Mr {ZdS> H$aʶmnydu ˶mgmR>r Amdí¶H$ AgUmao hdm‘mZ d O‘rZ ¶mgmo~VM ’$im§Mr ‘mJUr gܶmÀ¶m ApñVËdmV AgUmè¶m ~mJm§Mr n[apñWVr ¶mMm Aä¶mg H$aUo JaOoMo Amho. ’$i~mJ bmJdS> hr ‘moR>çm H$mbmdYrgmR>rMr Jw§VdUyH$ Agë¶m‘wio ˶mMr nyd©V¶mar d {Z¶moOZ A˶§V H$mQ>oH$moanUo H$amdo. ¶mo½¶ nyd©V¶mar d {Z¶moOZ hrM ’$i~mJoÀ¶m ¶eñdr CËnmXZmMr Jwé{H$„r Amho. ¶mo½¶ {Z¶moOZmÛmao Ano{jV doio‘ܶo d Ano{jV à‘mUmV CËnmXZ KoUo eŠ¶ hmoVo.

O{‘ZrMr {ZdS>

’$i~mJ bmJdS>rgmR>r ¶mo½¶ O{‘ZrMr {ZdS> H$aUo A˶§V ‘hÎdmMo AgVo, H$maU ’$i~mJ bmJdS> Ho$ë¶mZ§Va ˶m‘ܶo H$moUVmhr ~Xb H$aUo AeŠ¶ hmoVoo. ’$i~mJogmR>r O{‘ZrMr {ZdS> H$aVmZm ‘mVr narjU H$aUo ‘hÎdmMo Amho. ‘mVrnarjUmgmR>r ‘mVrMo Z‘wZo KoVodoir ¶mo½¶ nÕVrMm Adb§~ H$ê$ZM Z‘wZm ¿¶mdm. ‘mVrnarjUmÀ¶m AhdmbmZwgmaM ’$i{nH$mMr {ZdS> H$amdr. ’$i~mJoH$[aVm nmʶmMm ¶mo½¶ {ZMam hmoUmar O‘rZ ¶mo½¶ R>aVo. nmʶmMr nmVir eŠ¶Vmo 3 ‘rQ>anojm da Agy Z¶o. O{‘ZrÀ¶m a§Jmdê$Z {ZdS> Z H$aVm, O{‘ZrÀ¶m amgm¶{ZH$ JwUY‘m©Mm {dMma H$amdm. ˶m‘ܶo O{‘ZrMm gm‘y 6 Vo 7 Agmdm. H$maU ¶m‘ܶo OmñVrV OmñV AÞÐì¶o CnbãY hmoVmV. nmUWi, A¶mo½¶ {ZMam hmoUmè¶m O{‘Zr bmJdS>rgmR>r A¶mo½¶ R>aVmV. gmYmaUnUo hbŠ¶m O{‘ZrV noê$, S>mqi~, H$mJXr qc~y, Ðmjo, nnB©, grVm’$i, ~moa, Amdim, qMM Va ‘ܶ‘ O{‘Zr‘ܶo g§Ìm, ‘mog§~r, {M¸y$ Am{U ^mar CÎm‘ {ZMè¶mÀ¶m O{‘Zr‘ܶo Ho$ir d nnB© ho ’$i{nHo$ Mm§Jbr ¶oD$ eH$VmV. na§Vw {d{dY Iw§Q>mMm Cn¶moJ H$ê$Z {d{dY ’$i{nHo$ A¶mo½¶ O{‘Zr‘ܶo KoUo eŠ¶ Pmbo Amho. O{‘Zr‘ܶo MwZIS>rMo à‘mU 10 Q>ŠŠ¶m§nojm A{YH$ Agob Va Am§~m, noê$, {MŠHy$, g§Ìm, ‘mog§~r d qc~y ¶m {nH$m§gmR>r Aer O‘rZ A¶mo½¶ R>aVo

nyd© ‘emJV

O{‘ZrMr {ZdS> Ho$ë¶mZ§Va O{‘Zr‘ܶo Agbobr ~hþdm{f©H$ PmS>o PwS>no VgoM VUm§Mm ~§Xmo~ñV H$amdm. ˶mZ§Va O{‘ZrMr Imob Zm§JaUr H$amdr d Hw$idmÀ¶m Cä¶m-AmS>ì¶m nmù¶m KmcyZ ’$irZo O‘rZ g‘nmVir‘ܶo AmUmdr.

ZdrZ bmJdS> Ho$boë¶m amonm§Mo/H$c‘m§Mo g§ajU

ZdrZ bmJdS> Ho$boë¶m ’$i~mJoMo ^Q>Š¶m OZmdam§nmgyZ g§ajU H$aʶmgmR>r ~mJo^modVr H$ad§Xmgma»¶m H$mQ>oar PmS>m§Mo Hw§$nU H$amdo.

~mJoMo CîU dmao, dmXi d W§S>rnmgyZ g§ajU H$aʶmgmR>r eodargma»¶m gai C§M dmT>Umè¶m PmS>m§Mr ~mJoÀ¶m npíM‘ d X{jU ~mOyZo gmYmaUnUo 40 ’y$Q> A§Vamda (‘w»¶ {nH$mnmgyZ) bmJdS> H$amdr. H$mhrdoim hr PmS>o ‘w»¶ ’$i{nH$m§~amo~a nmUr d AÞÐì¶mgmR>r ñnYm© H$aVmV, Aemdoir ¶m PmS>m§nmgyZ 20 ’y$Q> A§Vamda 3 ’y$Q> Imob Ma KoD$Z PmS>m§Mr ‘wio N>mQy>Z Q>mH$mdrV.

gwYm[aV OmVtMr {ZdS>

’$i{nH$m§Mr ì¶mnmar VÎdmda CËnmXZ KoʶmgmR>r ˶mÀ¶m CËnmXZ j‘ d Cƒ JwUdÎmm AgUmè¶m dmUmMr/OmVrMr {ZdS> H$amdr. bmJdS>rgmR>r {ZdS>boë¶m ’$iPmS>mMm ¶mo½¶ Vmo dmU {ZdS>ʶmgmR>r VÁkm§Mo ‘mJ©Xe©Z ¿¶mdo. H$mhr ‘hÎdmMr ’$i{nHo$ d ˶m§À¶m gwYm[aV OmVr nwT>rbà‘mUo... Am§~m- hmnyg, Ho$ea, Xehar, nm¶ar, {Zb‘, VmoVmnwar. noê$- gaXma, Abmhm~mX, g’o$Xm, b{bV. {M¸y$- H$mbrnÎmr, {H«$Ho$Q> ~m°b ‘mog§~r- ݶwgoba, ’w$bo ‘mog§~r. H$mJXr qc~y- gmB© ea~Vr, à‘m{bZr,{dH«$‘, ’w$bo ea~Vr grVm’$i- ~mimZJa. S>mqi~- ’w$bo ^Jdm gwna, JUoe, ‘¥Xþbm,^Jdm

’$i~mJ AmIUr

’$i{nH$mÀ¶m d OmJoÀ¶m {ZdS>rZ§Va ¶mo½¶ Vr ’$i~mJ bmJdS>rMr nÕV {ZdS>mdr. ˶m‘ܶo Mm¡ag, Am¶V, fQ>H$moZr d H§$Qw>a (S>m|Ja CVmamda bmJdS>rgmR>rMr nÕV) PmS>mMo AmH$ma‘mZ, Am§Va‘emVrgmR>r (IVo, nmUr XoUo, Am¡fYm§Mr ’$dmaUr AmXr) Amdí¶H$ OmJm ¶mMm {dMma H$ê$Z XmoZ PmS>m§‘Yrb A§Va R>admdo, OoUoH$ê$Z à˶oH$ PmS>mMr ¶mo½¶ dmT> hmoD$Z ’$iYmaUogmR>r Amdí¶H$ gy¶©àH$me d hdm {‘iob. AmIUrÀ¶m Ñï>rZo Mm¡ag nÕV hr gmonr d gmoB©ñH$a Amho, na§Vw gwédmVrÀ¶m H$mimV ~arMer OmJm [aH$m‘r amhVo. ˶m‘wio H$mhr {R>H$mUr {ÌH$moUr qH$dm

’$i~mJ bmJdS> … nyd©V¶mar d {Z¶moOZS>m°. gw{Zb OmoJX§S>, ghm¶H$ àmܶmnH$ CÚmZ{dÚm, {d^mJr¶ {dñVma H|$Ð, H¥${f ‘hm{dÚmb¶, nwUo

(nmZ 30 da)

Page 12: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

12 && eoVH$ar & ‘o & 2019

XmoZ qH$dm XmoZnojm OmñV {nHo$ EH$mM doir {d{eï> A§Vamda eoVmV noaUr AWdm bmdbr OmVmV, Aem nrH$ nÕVrg "Am§VanrH$

nÕVr' Ago åhUVmV. Am§VanrH$ nÕVrV EH$ ‘w»¶ nrH$ AgVo Va Xþgao Xþ涑 nrH$ AgVo. XmoÝhr {nH$m§À¶m dmT>rÀ¶m H$mbmdYrV ’$aH$ AgVmo d Vo EH$‘oH$mg nyaH$ AgVmV. EH$‘oH$m§er ñnYm© H$aV ZmhrV. Am§VanrH$ nÕVrZo eoVr H$aVmZm O{‘ZrMm àH$ma, nmʶmMr CnbãYVm, ~mOmanoR>, {nHo$ d ˶m§À¶m OmVr ¶m gd© Jmoï>tMm {dMma H$ê$Z {Z¶moOZ H$amdo bmJVo. eoVrVrb YmoHo$ AmoiIyZ Am§VanrH$ nÕVtMm {dMma hmoUo Amdí¶H$ Amho. gÚpñWVrV dmVmdaUmÀ¶m ~Xbm§‘wio CX²^dUmar XþîH$mir n[apñWVr, nmUrQ>§MmB©, A{Vd¥ï>r, JmanrQ>, AdH$mir nmD$g AemàH$maMr Z¡g{J©H$ AmnÎmrMo à‘mU dmT>V Amho. ˶m‘wio Am§VanrH$ nÕVrMm Adb§~ Ho$ë¶mg EH$Var nrH$ hmVr bmJʶmg ‘XV hmoVo.

Am§VanrH$ nÕVr‘ܶo H$S>Ymݶ {nH$m§Mm g‘mdoe Ho$ë¶mZo O{‘ZrMm nmoV gwYmaVmo. ¶m {nH$m§À¶m ‘wimdarb J«§WrVrb am¶Pmo{~¶‘ {OdmUy hdoVrb ZÌ emofyZ KoV Agë¶mZo ¶m {nH$m§Mr ZÌmMr JaO ~è¶mM à‘mUmV nañna ^mJ{dbr OmVo. H$S>Ymݶ {nH$m§Mm ~odS> Mm§Jbm AgVmo. ¶mgmR>r Am§VanrH$ nÕVrV H$S>Ymݶ {nH$m§Mm g‘mdoe AgUo ‘hÎdmMo Amho.

Am§VanrH$ nÕVrMo ’$m¶Xo

1) O{‘ZrMr gwnrH$Vm dmT>Vo. 2) EHy$U CËnmXZmV dmT> hmoVo. 3) ¶mo½¶ àH$mao gmYZgm‘wJ«rMm dmna hmoVmo. 4) g|{ж H$~m©À¶m à‘mUmV dmT> hmoVo. 5) gyú‘ {OdmUyÀ¶m g§»¶oV dmT> hmoVo. 6) {nH$m§Mr ’o$anmbQ> hmoVo. 7) ‘emJVrMm IM© H$‘r hmoVmo. 8) EH$ nrH$ dm¶m Jobo Var Xþgè¶m {nH$mnmgyZ CËnÞ {‘iVo. 9) H$sS>, amoJ ¶m§Mo à‘mU H$‘r hmoVo. 10) VUm§Mm àmXþ^m©d H$‘r hmoVmo.

Am§VanrH$ nÕVrgmR>r {nH$m§Mr {ZdS>

Am§VanrH$ nÕVrV {nH$m§Mr {ZdS> ’$ma ‘hÎdmMr AgVo. ¶m‘ܶo EH$ ‘w»¶ nrH$ AgVo d Xþgao Xþ涑 nrH$ AgVo. gmYmaUnUo V¥UYmݶmMr JaO OmñV Agë¶mZo d CËnÞ OmñV ¶oV Agë¶mZo Ádmar, ~mOar, ‘H$m, Jhÿ, H$mnyg, D$g, ^wB©‘yJ B. àH$maMr {nHo$ hr ‘w»¶ nrH$ åhUyZ KoVm ¶oVmV. VgoM Vya, ‘yJ, CS>rX, ‘Q>H$s, Mdir B. àH$maMr H$S>Ymݶo hr Am§VanrH$ qH$dm Xþ涑 nrH$ åhUyZ KoVm ¶oVmV. V¥UYmݶ d H$S>Ymݶ Aer Am§VanrH$ nÕVr M§mJbr AgVo.

Am§VanrH$ nÕVr‘ܶo ‘w»¶ {nH$mnmgyZ {‘iUmao CËnmXZ ho gbJ

nrH$ KoVbo AgVm ¶oUmè¶m CËnmXZmer {‘iVo OwiVo Agmdo, Aer Anojm AgVo. ¶mgmR>r noaUr H$aVmZm ‘w»¶ {nH$m§À¶m amonm§Mr g§»¶m gbJ nrH$ nÕVrÀ¶m {nH$m§BVH$sM Agmdr. Am§VanrH$ KoVmZm noaUr hr {d{eï> àH$mao H$amdr bmJVo. AmÎmmn¶ªV Pmboë¶m g§emoYZmV Am§VanrH$ nÕVrV ‘w»¶ {nH$mbm OodT>o IV bmJVo VodT>oM IV dmnamdo, Ago {ZîH$f© AmhoV. OmXm IV‘mÌm XoʶmMr JaO Zmhr. Adf©U-àdU ^mJmV ~mOar + Vya hr Am§VanrH$ nÕVr g§m{JVbr Amho. ¶m‘ܶo IV noaUr H$aVmZm EH$mM doir ¿¶mdo.

~mOar Am{U H$nmer‘ܶo Vya Am§VanrH$

~mOar VgoM H$nmer‘ܶo Am§VanrH$ åhUyZ ¶m {nH$m§À¶m XmoZ AmoirZ§Va VwarMr 1 Amoi noaVmV. ¶mgmR>r XmoZ AmoirVrb A§Va 45 go§.‘r. R>odmdo qH$dm ‘w»¶ {nH$mÀ¶m 3 AmoirZ§Va VwarMo nrH$ ¿¶mdo. ˶mgmR>r 30 g|.‘r. A§Va R>odmdo. ¶m nrH$ nÕVrZo ‘w»¶ {nH$m§À¶m CËnmXZmV KQ> Z ¶oVm VwarnmgyZ A{V[a³V CËnmXZ {‘iVo. XmoÝhr {nHo$ V¶ma hmoʶmÀ¶m H$mbmdYrV 60 Vo 70 {Xdgm§Mm ’$aH$ Amho. ˶m‘wio ¶m nÕVrnmgyZ ’$m¶Xm hmoVmo. VwarMr ‘wio Imob OmUmar Agë¶mZo ho nrH$ Ádmar, ~mOar, ‘H$m, gmo¶m~rZ ¶mgma»¶m CWi ‘wim§À¶m {nH$m§~amo~a KoUo ’$m¶Xoera hmoVo. Ádmar, ~mOar, ‘H$m Am{U gmo¶m~rZ ¶m {nH$m§Mr H$mT>Ur Pmë¶mZ§Va VwarÀ¶m {nH$mg dmT>rg ^anya dmd {‘iVmo d ‘moR>çm à‘mUmV ˶mg ’$m§Úm, ’w$bo Am{U e|Jm bmJVmV. ¶m nÕVrV XmoÝhr {nH$m§nmgyZ O{‘ZrMr gwnrH$Vm dmTy>Z EHy$U CËnmXZ dmT>Vo.

CgmVrc Am§Va{nHo$

Cgm‘ܶo h§Jm‘m{Zhm¶ gwê$, AmS>gmbr d nyd©h§Jm‘r bmJdS> h§Jm‘mV doJdoJir Am§Va{nHo$ KoVm ¶oVmV. ¶mgmR>r CgmMr gbJ AWdm OmoS> Amoi nÕVrZo bmJdS> H$ê$Z garÀ¶m XmoÝhr ~mOycm AWdm garMm darb ^mJ gnmQ> H$ê$Z Am§Va{nHo$ ¶oVmV. gwê$ Cgm‘ܶo CÝhmir ^wB©‘yJ, ‘yJ {nHo$ Am§Va{nHo$ åhUyZ KoVm ¶oVmV. ¶m‘wio gwédmVrÀ¶m H$mimV VrZ-Mma ‘{hݶmVM ~moZg ê$nmZo Am§Va{nH$mnmgyZ n¡go {‘iVmV d ˶mMm Cn¶moJ CgmÀ¶m ~§mYUr‘wio hmoVmo.

nyd©h§Jm‘r Cgm‘ܶo ha^am Am§Va{nHo$ ’$m¶Xoera R>abr AmhoV. VgoM Cgmcm bmJUmè¶m IVm§‘ܶo ~MV H$aʶmgmR>r VmJ, Y¢Mm, Mdir, ‘yJ B. {hadirÀ¶m IVmgmR>r åhUyZ Am§Va{nHo$ KoVm ¶oVmV. AmS>gmbr Cgm‘ܶo KodS>m, ‘yJ, CS>rX, Mdir, ^wB©‘yJ ¶mgmaIr Am§Va{nHo$ KoVë¶mg ’$m¶Xoera R>aVo.

‘hmamï´> amÁ¶mV Iarn h§Jm‘mV Vya, ‘yJ, CS>rX, Hw$irW, ‘Q>H$s, Mdir Am{U KodS>m hr ‘hÎdmMr H$S>Ymݶo {nHo$ ‘moR>çm joÌmda KoVcr OmVmV. H$S>YmݶmÀ¶m A{YH$ CËnmXZmgmR>r, gwYmarV cmJdS> nÕVr~amo~aM cmJdS>rÀ¶m joÌm‘ܶo dmT> H$aUo hm hr EH$ n¶m©¶ Amho.

Am§VanrH$ nÕVrÛmao H$S>Ymݶ CËnmXZ dmT>rg àmoËgmhZS>m°. {dO¶ OmYd, S>m°. Z§XHw$‘ma Hw$Q>o, àm. bú‘U åhgoH$S>Ymݶ gwYma àH$ën, ‘hmË‘m ’w$bo H¥${f {dÚmnrR>, amhþar

Page 13: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 13

H$S>Ymݶm§Mr Am§Va{nH$mÛmao joÌmV dmT> H$aUo gmo¶rñH$a Amho, H$maU Am§VanrH$ åhUyZ H$S>Ymݶ {nHo$ Mm§Jë¶m àH$mao à{VgmX XoVmV. ¶m H$S>Ymݶ {nH$mg ~mOma^md Zoh‘rM Mm§Jco AgVmV. ‘mÌ hr {nHo$ nyU©V: nmdgmda KoVcr OmV Agë¶mZo CËnmXZmV Zoh‘rM A{ZpíMVVm AmT>iyZ ¶oVo. ¶mÑï>rZo Am§VanrH$ nÕVrMm Adc§~ Ho$ë¶mg A{YH$ CËnmXZ {‘iʶmg {ZpíMV Cn¶moJ hmoVmo. ‘hmamï´>mV ~mOar + Vya (2 Amoir ~mOar:1 Amoi Vya), gy¶©’y$c + Vya (2:1), gmo¶m~rZ + Vya (3:1), Ádmar + Vya (2:1), H$mnyg + Vya (6:1 /8:1), H$mnyg + CS>rX (2:1), Vri + Vya (2:1), CS>rX + Vya (2:1), ‘yJ + Ádmar (2:1), H$mnyg + ‘yJ (2:1) hr Iarn h§Jm‘m‘ܶo Am§VanrH$ nÕVr Va aã~r h§Jm‘m‘ܶo ha^am + H$aS>B© (2:1), D$g + ha^am (1:1), Jhÿ + ha^am, ‘gya + ha^am, ha^am + aã~r Ádmar, ha^am + ‘mohar, D$g + ‘yJ (1:2)hr Am§Va{nHo$ KoʶmMr nÕV Amho.

H$S>Ymݶ nrH$ V¥UYmݶ qH$dm BVa {nH$mV Am§VanrH$ åhUyZ KoVco OmVo ˶mdoiog Vo A{YH$ ’$m¶Xoera R>aVo. H$S>YmݶmÀ¶m dmUm§À¶m {d{dY n³dVm H$mcmdYrZwgma Vo V¥UYmݶ, Voc{~¶m AWdm BVa {nH$m‘ܶo Am§VanrH$ åhUyZ cmJdS>rg A{Ve¶ Cn¶wŠV R>aVo. gm‘mݶV: ¶m {nH$mÀ¶m OmñV Amoir noaVmV Vo ‘w»¶ nrH$ d ¶m {nH$mÀ¶m H$‘r Amoir noaë¶m OmVmV ˶mg Xþ涑 nrH$ åhUyZ g§~mo{Yco OmVo. V¥UYmݶ, D$g, Voc{~¶m Am{U H$S>Ymݶ Am§VanrH$ nÕVrV ¶m XmoÝhr Am§Va{nH$m§À¶m ‘wim§Mr dmT> {^Þ Agë¶mZo O{‘ZrVrc AÞÐì¶o nwaonya nrH$ dmT>rgmR>r dmnacr OmVmV. CXm. gmo¶m~rZ + Vya, ~mOar + Vya ¶m Am§VanrH$ nÕVrV ¶m {nH$m§Mm dmT>rMm H$mcmdYr, ˶m§Zm cmJUmam O{‘ZrVrc Amocmdm Am{U {nH$m§Mm V¶ma hmoʶmMm H$mcmdYr ¶m§Mm {dMma Ho$cm Va Vo EH$‘oH$mer ñnYm© Z H$aVm Cn¶wŠV R>aVmV. H$moUVohr EH$ gcJ nrH$ KoD$Z ¶oUmao CËnmXZmnojm Am§VanrH$ nÕVrV EHy$U CËnmXZmV dmT> hmoVo.

Am§VanrH$ nÕVr‘wio H$moU˶mhr {nH$mMo joÌ H$‘r Z hmoVm ZdrZ {nH$mImcr A{YH$ joÌ AmUVm ¶oVo Am{U CËnmXZmV pñWaVm ¶oVo. ¶m nÕVrV IVmMm gw¶mo½¶ Am{U nwaonya dmna hmoVmo. Am§VanrH$ nÕVrV XmoZ {nHo$ Agcr Var IV ‘w»¶ EH$m {nH$mgmR>rM XoʶmMr {e’$mag Agë¶mZo {Xcoco IV XmoÝhr {nH$mg nwaonya Cn¶wŠV R>aVo. CXm. gmo¶m~rZ + Vya {nH$m‘wio O{‘ZrMr gwnrH$Vm {Q>H${dVm ¶oVo. Vya d gmo¶m~rZMm nmcm O{‘Zrda nSy>Z O{‘ZrVrc g|{ж nXmWm©Mo à‘mU dmT>ʶmg ‘XV hmoVo. XmoÝhr {nH$m§À¶m ‘wim§Mr dmT> {^Þ Agë¶mZo O{‘ZrVrc Amocmdm nwaonya dmnacm OmVmo. {Oam¶V joÌmV nrH$ cmJdS>rZ§Va ‘ܶoM nmdgmZo

A{Ve¶ VmU {Xcm Va ‘w»¶ nrH$ Amobmì¶m A^mdr Oar Joco Var Am§Va{nH$mnmgyZ Amho ˶m Amocmì¶mda {ZpíMV CËnmXZ {‘iVo Am{U h§Jm‘ dm¶m OmV Zmhr.

gmo¶m~rZ + Vya (3:1) ¶m Am§VanrH$ nÕVrV A{Ve¶ Mm§Jco CËnmXZ {‘iVo. ¶mgmR>r gmo¶m~rZÀ¶m 3 AmoirZ§Va VwarMr 1 Amoi noamdr cmJVo. gmo¶m~rZÀ¶m XmoZ Amoir‘ܶo 30 g|.‘r. Va 2 amonm‘ܶo 10 g|.‘r. A§Va R>odmdo Am{U gmo¶m~rZÀ¶m 3 AmoirZ§Va 1 Amoi VwarMr noamdr åhUOoM VwarÀ¶m 2 AmoirVrc A§Va 120 g|.‘r. ¶oVo. VwarÀ¶m 2 amonmVrc A§Va 20 g|.‘r. R>odmdo. gmo¶m~rZ {~¶mUo 60 Vo 65 {H$.J«°./hoŠQ>a Va 5 {H$.J«°. VwarMo {~¶mUo à{V hoŠQ>acm nwaogo hmoVo.

gmo¶m~rZ + Vya Am§Va{nH$mgmR>r gmo¶m~rZ {nH$mMo ’w$co H$ë¶mUr, ’w$bo AJ«Ur, OoEg-335 Va Vya {nH$mMo {dnwcm, ~rEgE‘Ama-853, 716 ho dmU A{Ve¶ Cn¶wŠV {XgyZ Amco AmhoV. ’w$co H$ë¶mUr Am{U ’w$bo AJ«Ur ho gmo¶m~rZMo dmU 95-105 {Xdgm§V V¶ma hmoVmV. ho dmU Vm§§~oam amoJmg à{VH$maj‘ AgyZ A{YH$ CËnmXZerc Amho. ¶m dmUmnmgyZ gcJ {nH$mVyZ 20 q³dQ>c/hoŠQ>a CËnmXZ {‘iVo. Vya {nH$mMm {dnwcm hm dmU Vm§~S>çm XmʶmMm AgyZ ‘a d dm§P amoJ à{VH$maj‘ Amho. ¶m dmUmMr n³dVm 160-170 {XdgmV ¶oVo. ¶m dmUmMr CËnmXH$Vm A{YH$ AgyZ gcJ {nH$mVyZ 18 q³dQ>c/hoŠQ>a Va gmo¶m~rZ + Vya Am§Va{nH$mnmgyZ 12 q³dQ>c Vya Am{U 18 q³dQ>c/hoŠQ>a gmo¶m~rZ Ago EHy$U 30 q³dQ>c/hoŠQ>a CËnmXZ {‘iVo.

ha^am nrH$ ‘mohar, H$aS>B©, Ádmar, D$g ¶m {nH$m§~amo~a Am§VanrH$ åhUyZ KoVm ¶oVo. ha^è¶mÀ¶m XmoZ Amoir Am{U ‘mohar AWdm H$aS>B©Mr EH$ Amoi ¶mà‘mUo Am§VanrH$ ¿¶mdo. ha^è¶mÀ¶m ghm Amoir Am{U aã~r ÁdmarÀ¶m XmoZ Amoir ¶mà‘mUo Am§VanrH$ ’$m¶Xoera Amho. Cgm‘ܶo garÀ¶m XmoÝhr ~mOyg qH$dm da§ã¶mÀ¶m Q>moH$mda 10 g|.‘r. A§Vamda ha^è¶mMr EH$ Amoi Q>moH$U Ho$ë¶mg ha^è¶mMo A{Ve¶ Mm§Jbo CËnmXZ {‘iVo. ˶m~amo~aM ha^è¶mMm ~odS> Cgmcm Cn¶wŠV R>ê$Z CgmÀ¶m CËnmXZmV dmT> hmoVo. ‘mÌ Cgm‘ܶo ha^am Am§VanrH$ KoVmZm {nH$mg nmUr A{Ve¶ ¶mo½¶ à‘mUmV Úmdo cmJVo. AݶWm D$g {nH$mcm ‘w~cH$ nmUr {Xco AgVm ha^am nrH$ OmñV nmʶm‘wio C^iyZ OmVo.

Aem àH$mao O{‘ZrMm àH$ma, h§Jm‘, doJdoJù¶m bmJdS> nÕVr Am{U V¥UYmݶ, H$S>Ymݶ d JirVYmݶ {nH$m§Mm g‘mdoe H$ê$Z eoVH$è¶m§Zr Amnë¶m eoVm‘ܶo Am§VanrH$ nÕVrMm Adb§~ H$ê$Z EHy$U CËnmXZmV dmT> H$amdr.

Am§VanrH$ à¶moJmMo {ZîH$f©

A. Z§. nrH$ CËnÞ (q³dQ>b/hoŠQ>a) Xa (é.) EHy$U CËnÞ (é.) à{Vho³Q>a

1 Vya (gcJ) 18.00 é. 4500 / q³d. é. 81000/-

2 gmo¶m~rZ (gcJ) 20.00 é. 2700 / q³d. é. 54000/-

3 gmo¶m~rZ + Vya (3:1) 12.00 (Vya) + 12 q³d. � 4500/- é. 54000 Am§VanrH$ 18.00 (gmo¶m~rZ) 18 q³d. � 2700/- + 48600 = 30.00 = é. 102600/-

g§nH©$ … 9423865167

Page 14: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

14 && eoVH$ar & ‘o & 2019

{dX^m©V gamgar 16 cmI hoŠQ>ada H$mngmMr cmJdS> Ho$cr OmVo. ¶m joÌmVrc H$mngmMo nrH$ gd©ñdr nmdgmda Adc§~yZ Amho.

˶m‘wio d BVa H$mhr H$maUm§Zr ¶m {nH$mMr CËnmXH$Vm gamgarnojm H$‘r Amho. eoVH$è¶m§Zm H$mnyg CËnmXZdmT>rÀ¶m g§X^m©V ¶m boIm‘ܶo {Xbobr H$mnyg cmJdS>rg§~§Yr ‘hÎdmMr ‘m{hVr Cn¶wŠV R>aoc.

O{‘ZrMr {ZdS> … ‘ܶ‘ Vo ^mar ¶mo½¶ {ZMam hmoUmar O‘rZ {ZdS>mdr. ZmnrH$, {ZH$g, {M~S> VgoM A{VCWi (22.5 g|.‘r. nojm H$‘r Imocr) O{‘Zr‘ܶo ho nrH$ KoʶmMo Q>mimdo. {nH$mMr ’o$anmcQ> … {Ûdm{f©H$/{Ìdm{f©H$ {nH$mMr ’o$anmcQ> JaOoMo Amho. nyd©‘emJV : H$moaS>dmhÿ {nH$mg VrZ dfm©VyZ EH$Xm Am{U ~mJm¶Vr {nH$mg Xadfu Imoc Zm§JaUr Amdí¶H$ Amho. ^aIVo … H$moaS>dmhÿ {nH$mg 12 Vo 15 JmS>r Am{U Amo{cVmH$[aVm 20 Vo 25 JmS>r ¶mà‘mUo Mm§Jco ‘wacoco eoUIV/H§$nmoñQ> IV noaUrnydu O{‘ZrV {‘giyZ Úmdo. IVo H$‘r Agë¶mg noaUrÀ¶m ’w$crnmgyZ 5 g|.‘r. A§Vamda XoUo A{YH$ ’$m¶Xoera R>aVo. H$nmerÀ¶m OmVr … AH$mobm ¶oWrb S>m°. n§Om~amd Xooe‘wI H¥${f {dÚmnrR> {Z{‘©V Am{U àgm[aV H$nmerÀ¶m OmVr nwT>rbà‘mUo AmhoV.

Xoer gwYm[aV OmVr Xoer g§H$[aV OmVr 1. EHo$E - 5 1. nrHo$ìhr S>rEM - 1 2. EHo$E - 7 2. nrHo$ìhr gwdUm© 3. EHo$E - 8 A‘o[aH$Z gwYm[aV OmVr A‘o[aH$Z g§H$[aV OmVr 1. EHo$EM - 081 1. nrHo$ìhr g§H$a - 2 2. nrHo$ìhr aOV 2. nrHo$ìhr g§H$a - 4 3. EHo$EM - 8828 3. nrHo$ìhr g§H$a - 5 4. EHo$E - 9916

A‘o[aH$Z g§H$[aV ~r Or 2 ~rQ>r OmVr 1. nrHo$ìhr g§H$a 2 ~r Or 2 ~rQ>r 2. nrS>rHo$ìhr OoHo$EEc 116 ~r Or 2 ~rQ>r {~¶mUo d ~rOà{H«$¶m … eŠ¶Vmoda à‘m{UV V§Vy{da{hV {~¶mUo dmnamdo. ~rOà{H«$¶m Ho$cocr Zgë¶mg Ho$dS>m/H$anm amoJmMo {Z¶§ÌUmgmR>r noaUrnydu à{V {H$.J«°. {~¶mʶmg 3 J«°‘ Wm¶a‘ A{YH$ 1 J«°‘ pìhQ>°mìh°Šg

¶m à‘mUo ~rOà{H«$¶m Amdí¶H$. g§H$[aV OmVrMo E’$-2 (Xþgè¶m {nT>rVrc) {~¶mʶmMm dmna H$ê$ Z¶o.

bmJdS>rMr ¶mo½¶ doi

1) Jwcm~r ~m|S>AirÀ¶m àmXþ^m©d H$‘r amIʶmgmR>r ~mJm¶Vr H$nmer cmJdS> OyZ ‘{hݶmV H$amdr.

2) H$moaS>dmhÿ cmJdS>- bmJdS>rg OyZ ‘{hݶmMm Xþgam/{Vgam AmR>dS>m qH$dm ‘mÝgyZMm (75 Vo 100 {‘.‘r.) nmD$g Pmë¶mda Ëd[aV H$moaS>dmhÿ bmJdS> H$amdr.

3) YyinoaUr‘wio ‘mÝgyZ noaUrnojm 10 Vo 15 Q>ŠHo$ A{YH$ CËnmXZ {‘iVo. OyZMm n{hcm/Xþgam AmR>dS>m qH$dm nmdgmMm A§XmO nmhÿZ 7 Vo 10 {Xdg AJmoXa YyinoaUr H$amdr. ‘mÌ VUm§Mm OmñV àmXþ^m©d, T>oH$io Agcocr O‘rZ VgoM ^oJmicoë¶m O{‘ZrV YyinoaUr H$ê$ Z¶o.

A.Z. H$nmer OmVr cmJdS> A§Va hoŠQ>ar PmS> (g|.‘r.) g§»¶m (hOmam‘ܶo)

1. g§H$[aV OmVr 120 � 90 9.3 ~mJm¶Vr qH$dm O{‘ZrÀ¶m ‘JXþamZwgma

H$moaS>dmhÿ nrHo$ìhr g§H$a-2 90 � 60 18.5 nrHo$ìhr g§H$a-4 60 � 60 27.8 Am{U 5

2. A‘o[aH$Z gwYm[aV OmVr nrHo$ìhr aOV, 60 � 30 55.6 EHo$EM - 8828, EHo$EM 9916

EHo$EM 081 60 � 15 111.1

3. Xoer gwYm[aV OmVr EHo$E 5, EHo$E 7 60 � 15 111.1 Am{U EHo$E 8

4. Xoer g§H$[aV OmV nrHo$ìhr gwdUm© 60 � 45 37.7

darc cmJdS> A§Va ho ‘ܶ‘ ^mar O{‘ZrH$[aVm AgyZ ^mar

H$mnyg cmJdS> V§ÌkmZS>m°. S>r. Q>r. Xoe‘wI, S>m°. nr. S>ãë¶y. Zo‘mS>o, S>m°. Eg. ~r. Xoe‘wI, S>m°. ìhr. ìhr. Xoe‘wI

H$mnyg g§emoYZ {d^mJ, S>m°. n§Om~amd Xoe‘wI H¥${f {dÚmnrR>, AH$mobm.

Page 15: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 15

O{‘ZrH$[aVm O{‘ZrÀ¶m ‘JXþamZwgma A§§Va R>odmdo.

amgm¶{ZH$ IVo

dmU {H$.J«°. à{V hoŠQ>ar

noaUrMo doir CJdUrZ§Va ZÌ

ZÌ ñ’w$aX nmcme EH$ ‘{hݶmZo ZÌ XmoZ ‘{hݶmZo ZÌ

~mJm¶Vr ~rQ>r 40 60 60 40 40

H$moaS>dmhÿ ~rQ>r 30 30 30 30 --

g§H$[aV OmVr

~mJm¶Vr 34 50 50 33 33

H$moaS>dmhÿ 30 30 30 30 --

A‘o[aH$Z gwYm[aV OmVr 30 30 30 30 --

Xoer gwYm[aV OmVr 20 20 20 20 --

Xoer g§H$[aV OmVr 25 25 25 25 --

{e’$maerZwgma amgm¶{ZH$ IVmMr n{hcr ‘mÌm noaUrÀ¶m doiogM Úmdr. hr ‘mÌm 15 d 30 {Xdg C{eamZo {Xë¶mg H$mnyg CËnmXZmV AZwH«$‘o 6.0 d 14.3 Q>ŠHo$ KQ> ¶oVo. amgm¶{ZH$ IVo ~m§JS>r nÕVrZo {Xë¶mg H$mnyg CËnmXZmV 12.2 Q>ŠHo$ dmT> hmoVo, Ago àm¶mo{JH$ {ZîH$f© AmhoV.ImS>o ^aUo d {daiUr … CJdUrZ§Va 3 Vo 5 {XdgmV ImS>o ^amdoV VgoM 15 Vo 20 {XdgmV {daiUr H$ê$Z eoVmV ¶mo½¶ PmS> g§»¶m amImdr Am§Va‘emJV d VUì¶dñWmnZ … H$nmerMo nrH$ n{hco ZD$ AmR>dS>o VU{da{hV AgUo A{YH$ ’$m¶Xoera, Amdí¶H$VoZwgma S>daUr d qZXU H$ê$Z eoV ^wg^werV d VU{da{hV R>odmdo noaUrZ§Va 60 Vo 70 {Xdgm§Zr OmoS> Amoi nÕVrV Imoc gè¶m H$mT>Uo qH$dm nrH$ dmT> AdñWoV S>dè¶mÀ¶m ghmæ¶mZo gar H$mT>Uo A{YH$ n[aUm‘H$maH$ {XgyZ Amco Amho.g§a{jV AmocrV … nrH$ ’w$cmoè¶mda Am{U ~m|S>o ^aʶmMo doiog {nH$mg nmʶmMm VmU nS>ë¶mg 10 Vo 12 {XdgmMo A§VamZo 2 Vo 3 doim g§ajH$ AmocrV {Xë¶mg H$mnyg CËnmXZmV ^ard dmT> hmoVo. nmUr EH$ gar AmS> Úmdo. ~mJm¶Vr {nH$mg Amdí¶H$VoZwgma AmocrV H$amdo. Am§Va{nHo$ … A{YH$ Am{W©H$ CËnÞ {‘iʶmH$[aVm H$mnyg {nH$mV ¶mo½¶ Am§VanrH$ ¿¶mdo. 1) H$mnyg + ‘yJ (1:1 Amoi à‘mU) H$nmer AmoirVrc A§Va 90 g|.‘r. 2) H$mnyg + CS>rX (1:1) H$nmer AmoirVrc A§Va 60 g|.‘r. 3) H$mnyg + cdH$a ¶oUmè¶m gmo¶m~rZ OmVr (1:1) H$nmer AmoirVrc A§Va 90 g|.‘r. BVa ‘hÎdmÀ¶m {e’$magr/{ZîH$f© … nrH$ ’w$cmoè¶mda AgVmZm 2 Q>ŠHo$

¶w[a¶m Am{U ~m|S>o {dH$mg AdñWoV 2 Q>ŠHo$ S>rEnrÀ¶m ’$dmaUr‘wio CËnmXZmV 12 Vo 15 Q>ŠHo$ dmT> AnojrV Amho.

Xoer H$nmerMr AdmñVd dmT> amoIʶmH$[aVm nrH$ ’w$cmda AgVmZm e|S>o IwS>Uo Amdí¶H$.

~mJm¶Vr cmJdS> nÕVrV A{YH$ CËnmXZ Am{U Amo{cVmMo nmʶmMr ~MV ¶mH$[aVm AmYw{ZH$ qgMZ nÕVrMm Adc§~ H$amdm.

A°PmoQ>mo~°ŠQ>a ¶m {OdmUy g§dY©H$mMr ~rOà{H«$¶m Ho$ë¶mg gamgarZo 8 Vo 10 Q>ŠHo$ A{YH$ H$mnyg CËnmXZmV dmT> hmoVo. CWi O{‘ZrH$[aVm EHo$EM 081 hm cdH$a ¶oUmam A‘o[aH$Z gwYm[aV dmU BVa OmVrMo VwcZoV ¶mo½¶ AmT>icm.

nrH$ g§ajU agemofH$ {H$S>r

1) ‘mdm … ‘mdm a§JmZo {’$H$Q> {hadm qH$dm {ndiga AgyZ AmH$mamZo A§S>mH¥$Vr Jmoc AgVmo d cm§~r 1 Vo 2 {‘.‘r. AgVo. ‘mdm d ˶mMr {n„o nmZm§À¶m ImcÀ¶m ~mOyZo d H$modù¶m S>hmirda g‘yhmZo amhÿZ ˶mVrc

ag emofU H$aVmV. Aer nmZo AmH$gVmV Á¶m§Zm eoVH$ar ~m§Yd "H$moH$S>m' g§~moYVmV. ¶m {edm¶ ‘mdm Amnë¶m earamÛmao gmIaoÀ¶m nmH$mgmaIm JmoS> {MH$Q> Ðd ~mhoa Q>mH$Vmo. ¶m‘wio nmZo d PmS> {MH$Q> hmoVo. H$mcm§VamZo ˶mda H$mir ~waer dmTy>Z g§nyU© PmS> H$miga hmoVo. ¶m‘wio gy¶©àH$memV AÝZ {Z‘m©U H$aʶmÀ¶m à{H««$¶oV ~mYm ¶oD$Z PmS>mMr dmT> Iw§Q>Vo. ˶m‘wio CËnmXZm‘ܶo KQ> ¶oD$Z H$mngmÀ¶m àVrdahr A{Zï> n[aUm‘ hmoVmV. 2) VwS>VwS>o … ¶m {H$S>rMm àmXþ^m©d Xoer dmUmnojm A‘o[aH$Z H$nmerMo

Page 16: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

16 && eoVH$ar & ‘o & 2019

dmUmda OmñV AmT>iyZ ¶oVmo. VwS>VwS>o ho {’$H$Q> {haì¶m a§JmMo, nmMarÀ¶m AmH$mamMo AgyZ {n„m§Zm n§I ZgVmV Am{U Vo Zoh‘r cm§~rcm {VaHo$ MmcVmV. àm¡T> d {n„o nmZm§À¶m ImcÀ¶m ~mOyZo amhÿZ ˶mVrc ag emofU

H$aVmV Aer nmZo cmc-Vm§~S>r hmoD$Z ˶m§À¶m H$S>m ‘waJiVmV. n[aUm‘r PmS>mMr dmT> Iw§Q>Vo d Aem PmS>m§Zm nm˶m, ’w$co Am{U ~m|S>o ’$maM H$‘r à‘mUmV cmJVmV.

3) ’w$c{H$S>o … ’w$c{H$S>o ho {’$H$Q> {ndiga a§JmMo AgyZ AmH$mamZo chmZ d cm§~Q> AgVmV. àm¡T> d {n„o nmZo d {hadr ~m|S>o IaSy>Z ˶mVyZ {ZKUmam ag emofU H$aVmV, ˶m‘wio PmS>o {ZñVoO {XgVmV. nmZmda nm§Tw>aHo$ d Z§Va

Vn{H$ar MÅ>o AmT>iyZ ¶oVmV d PmS>m§Mr dmT> Iw§Q>Vo. 4) nm§T>ar ‘mer … nm§T>ar ‘mer AmH$mamZo AJXr chmZ AgyZ n§I nm§Tw>aHo$ qH$dm H$aS>çm a§JmMo AgVmV. earamda {ndiga PmH$ AgyZ S>moŠ¶mda ‘ܶ^mJr XmoZ Vm§~S>o {R>nHo$ AgVmV. nm§T>è¶m ‘merMr {n„o nmZm§À¶m ‘mJÀ¶m

~mOyZo EH$m {R>H$mUr pñWa amhÿZ ˶mVrc ag emofU H$aVmV Aer nmZo H$mo‘oOVmV. Vrd« ñdê$nmMm àmXþ^m©d Agë¶mg nmZo cmcga {R>gyi hmoD$Z dmiVmV. ¶m {edm¶ nm§T>è¶m ‘merMr {n„o earamVyZ {MH$Q> Ðd ~mhoa Q>mH$VmV. H$mcm§VamZo ˶mda H$mir ~waer dmT>Vo. Ago àmXþ^m©dJ«ñV PmS> {MH$Q> d H$miga hmoVo. PmS>mMr dmT> Iw§Q>Vo Am{U ˶mMm CËnmXZmda A{Zï> n[aUm‘ hmoVmo.

~m|S>Aù¶m

1) {R>nŠ¶mMr ~m|S>Air … gdm©V àW‘ H$mnyg {nH$mda {R>nŠ¶mÀ¶m ~m|S> AirMm àmXþ^m©d AmT>iyZ ¶oVmo. ¶m AirMm a§J JX© a§JmMo AgyZ A§Jmda H$mio ~Xm‘r {R>nHo$ Am{U ~marH$ H$mQ>o AgVmV. nyU© dmT>coë¶m AirMr cm§~r 19

{‘.‘r. AgVo. øm AirMo nV§J XmoZ àH$maMo AgVmV. EH$m OmVr‘ܶo nV§JmMo g‘moaMo n§I nyU© {hado AgVmV Va Xþgè¶m OmVr‘ܶo g‘moaMo n§I {’$H$Q> nm§Tw>aHo$ AgyZ ˶mda ‘Ymo‘Y EH$ {hadm nÅ>m AgVmo. ‘mXr nV§J H$modir nmZo, nm˶m, H$ù¶m d ~m|S>m§da EH$m {R>H$mUr EH$ ¶mà‘mUo A§S>r KmcVo. A§S>r {Ziga {hadQ> a§JmMo AgyZ AmH$mamZo ‘wHw$Q>mgmaIo AgVo. hdm‘mZmZwgma A§S>çmVyZ 2 Vo 9 {XdgmV Air ~mhoa nS>Vo. Air

9 Vo 25 {XdgmV nyU© dmTy>Z H$mofmdñWoV OmVo. H$mof ‘iH$Q> nm§T>è¶m a§JmMo AgyZ Vo PmS>m§da qH$dm PmS>mcJV O{‘Zrda nmë¶m nmMmoù¶mV AmT>iyZ ¶oVmV. H$mofmdñWm 6 Vo 25 {Xdgm§Mr AgVo.

H$nmerMo nrH$ gmYmaUnUo 1 ‘{hݶmMo Pmë¶mZ§Va åhUOo ˶mcm nm˶m cmJʶmnydu hr Air H$modù¶m e|S>çm§Zm {N>Ð nmSy>Z AmVrc ^mJ nmoIê$Z ImVo. Ago àmXþ^m©dJ«ñV e|S>o ‘cyc hmoD$Z dmiVmV. H$nmercm nm˶m Amë¶mZ§Va Am{U ˶mZ§VaÀ¶m H$mimV Air PmS>m§darc nm˶m, H$ù¶m, ’w$co Am{U {haì¶m ~m|S>m§Zm {N>Ð nmSy>Z AmVrc ^mJ ImVo, ˶m‘wio ˶mMr cmi hmoVo. àmXþ^m©dJ«ñV ‘moR>r ~m|S>o Or PmS>mda amhVmV Vr An[an³d AdñWoVM ’w$Q>VmV ˶m‘wio H$mngmMr àV ImcmdVo.

2) {hadr ~m|S>Air … ˶mZ§Va ¶oUmar Xþgar ~m|S>Air åhUOo {hadr ~m|S>Air {hcmM A‘o[aH$Z ~m|S>Air AWdm ha^è¶mdarb KmQ>oAir åhUyZhr g§~moYVmV. øm AirMm nV§J ‘O~yV ~m§Ü¶mMm {’$H$Q> {ndù¶m qH$dm ~Xm‘r

a§JmMm AgVmo. g‘moaÀ¶m n§Imda EH$ EH$ H$mim {R>nH$m AgVmo. Aù¶m a§JmZo àm‘w»¶mZo {hadQ> AgyZ H$S>oZo VwQ>H$ JX© H$aS>çm aofm AgVmV. na§Vw ImÚmZwgma AirMm a§J ~XcVmo nyU© dmT>coë¶m AirMr cm§~r 37 Vo 50 {‘.‘r. n¶ªV AgVo. ‘mXr nV§J {hadQ> {ndù¶m a§JmMr IgIgrÀ¶m XmʶmÀ¶m AmH$mamMr A§S>r H$nmerÀ¶m H$modù¶m nmZmda eo§S>çmda, nmZm§À¶m XoR>mda nmVrda EH$m {R>H$mUr EH$ ¶mà‘mUo Q>mH$Vo. A§S>çmVyZ 6 Vo 7 {XdgmV Air ~mhoa nS>Vo. chmZ Air A§eV nmaXeu d {ndiga a§JmMr AgVo. AirMr dmT> 14 Vo 15 {XdgmV nyU© hmoD$Z ˶mZ§Va Vr PmS>mÀ¶m Amgnmg O{‘Zr‘ܶo H$mofmdñWoV OmVo. H$mofmdñWm EH$ AmR>dS>m Vo EH$ ‘{hZm AgVo.

chmZ Aù¶m nm˶m, H$ù¶m d ’w$cm§Zm {N>Ð nmSy>Z AmVrc ^mJ ImD$Z ZwH$gmZ nmohM{dVmV. ‘moR>çm Aù¶m {haì¶m ~m|S>m§Zm {N>Ð nmSy>Z AmVrc ^mJ nmoIê$Z ImVmV. ¶m AirZr Ho$cocr {N>Ð A{Z¶{‘V Jmoc d BVa ~m|S> Aù¶m§Zr Ho$coë¶m {N>ÐmÀ¶m ‘mZmZo ‘moR>r AgVmV. ~è¶mMXm AirMm g‘moaMm AYm© ^mJ ~m|S>mV Am{U nmQ>r‘mJMm AYm© ^mJ ~mhoa AgVmo àmXþ^m©dJ«ñV nm˶m d chmZ ~m|S>o JiyZ nS>VmV. àmXþ^m©dJ«ñV ‘moR>r ~m|S>o Or PmS>mda amhVmV Vr nmdgmÀ¶m nmʶm‘wio gS>VmV d ˶mVrc éB©Mr àV ImcmdVo.

3) Jwcm~r ~m|S>Air … Jwcm~r ~m|S>AirMm nV§J chmZ AgyZ Vmo JX© ~Xm‘r a§JmMm AgVmo Am{U n§Imda ~marH$ H$mio {R>nHo$ AgVmV. Jwcm~r ~m|S> AirMr A§S>r b§~wiH$s na§Vw MnQ>r AgyZ gwédmVrcm ‘mo˶mgmaIr

MH$MH$sV nm§T>ar AgVmV. C~dm¶cm Amcocr A§S>r Vm§~yg hmoVmV. A§S>çmVyZ ~mhoa Amcocr Air àW‘ nm§Tw>aH$s AgVo. ‘moR>r Pmcocr Air Jwcm~r a§JmMr hmoVo. nyU© dmT>coë¶m AirMr cm§~r 18 Vo 19 {‘.‘r AgVo. Jwcm~r ~m|S> Aircm e|Xar ~m|S>Air gwÜXm åhUVmV Air AdñWm 8 Vo

Page 17: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 17

28 {Xdgm§Mr AgyZ ˶mZ§Va Vr O{‘Zrda nS>coë¶m nmcm nmMmoù¶mV qH$dm T>oH$imImbr qH$dm C‘ccoë¶m ~m|S>mVrc H$mngmda H$mofmdñWm 6 Vo 20 {Xdgm§Mr AgVo. A§S>çmVyZ ~mhoa nS>coë¶m Aiçm EH$X‘ ~m|S>mV {eaë¶mZ§Va ~m|S>mVM Air AdñWm nyU© H$aVo. ˶mZ§Va ~m|S>mcm Jmoc {N>Ð H$ê$Z H$mofmdñWoV OmʶmgmR>r ~mhoa nS>Vo.

Amnë¶m ^mJmV H$moaS>dmhÿ H$mnyg {nH$mda Jwcm~r ~m|S> AirMm àmXþ^m©d Am°³Q>mo~aÀ¶m n{hë¶m AmR>dS>çmnmgyZ {haì¶m ~m|S>m‘ܶo AmT>iyZ ¶oVmo. na§Vw AcrH$S>o ‘mÝgyZnyd© noaUr Ho$coë¶m H$nmerda ¶m AirMm àmXþ^m©d Owc¡À¶m eodQ>À¶m qH$dm Am°JñQ>À¶m n{hë¶m AmR>dS>çmnmgyZM nm˶m Am{U ’w$co ¶mda {XgyZ ¶oV Amho. àmXþ^m©d Pmcocr ’w$co AY©dQ> C‘ccoë¶m Jwcm~mÀ¶m H$irgmaIr {XgVmV ¶mcmM S>mo‘H$ir åhUVmV. ¶m ~m|S>AirMm àmXþ^m©d {haì¶m ~m|S>m‘ܶo OmñV à‘mUmV AmT>iyZ ¶oVmo. hr Air ~m|S>m‘ܶo {eacr H$s ~m|S>mdarc {N>Ð ~§X hmoV Agë¶mZo ~m|S>mMo dê$Z {ZarjU Ho$ë¶mg ¶m AirMm àmXþ^m©d {XgyZ ¶oV Zmhr. na§Vw {hadr ~m|S>o ’$moSy>Z nm{hë¶mZ§Va àmXþ^m©dJ«ñV ~m|S>o n[an³d Z hmoVmM C‘cVmV. ˶m‘wio H$nmerMr àV {~KS>Vo. ~m|S>mVrc Aiçm éB©‘YyZ {N>Ð H$ê$Z gaH$s ImVmV. ˶m‘wio éB©Mr àV ImcmdVo. gaH$sVrc VocmMo à‘mU ImcmdVo Am{U {~¶mʶmMr CJdUeŠVr H$‘r hmoVo.

H$nmerdarc amoJ :

A) AUwOrdr H$anm … hm amoJ P°ÝWmo‘moZmg Am°ŠP°ZmonmoS>rg nWmohmoa ‘mcdm{e¶ma‘ ¶m gyú‘ {OdmUy‘wio hmoVmo. ¶m amoJmMm àmXþ^m©d Xoer dmUm§da A˶ën à‘mUmV {XgyZ ¶oVmo. na§Vw g§H$[aV, ~rQ>r AWdm {~Ja ~rQ>r,

A‘o[aH$Z dmUmda H$‘r OmñV à‘mUmV {XgyZ ¶oUmam à‘wI amoJ Amho. hm amoJ {~¶mUmÛmao d eoVmVrc amoJJ«ñV Adeofm‘wio hmoVmo.

nmZmMo ImcMo ~mOyg VocH$Q> a§JmMo H$moZmË‘H$ {R>nHo$ {XgVmV. amoJmMo Vrd«VoZwgma nmZmÀ¶m ‘w»¶ d Cn{eam H$mù¶m nS>VmV. XoR>mda d ’$m§Úmda H$minQ> qH$dm Vm§~S>çm a§JmMo {R>nHo$ {XgVmV. ~m|S>mda gwÜXm AemM àH$maMr cjUo {XgyZ ¶oVmV ˶m‘wio ~m|S>mVrc H$mnyg {ndim nSy>Z ˶mMr àV Iam~ hmoVo.

~) X{h¶m amoJ … hm amoJ a°å¶wcm[a¶m Jm°{gnm¶ ¶m ~waer‘wio hmoVmo. ¶m amoJmMr cmJU gßQ>|~a qH$dm Am°³Q>mo~a ‘{hݶmV T>Jmi dmVmdaU Am{U AmЩVm¶w³V hdm‘mZmV hmoVo. ¶m amoJmMr cjUo gwadmVrg nmZmÀ¶m ImbÀ¶m

~mOyZo AmH$ma {dahrV nm§T>è¶m a§JmMo Xhr qenS>ë¶mgmaIo {R>nHo$ {XgVmV. amoJmMr Vrd«Vm dmT>ë¶mg nmZo dmiVmV d JiyZ nS>VmV. amon dmT>rÀ¶m AdñWoV amoJmMm àmXþ^m©d Pmë¶mg PmS>mMr dmT> Iw§Q>Vo. nm˶m, ’w$co d ~m|S>o JiVmV. hm amoJ Xoer dmUmdaM ¶oVmo Agm g‘O hmoVm, na§Vw gܶm Xoer A‘o[aH$Z dmU VgoM ~rQ>r dmU gwÜXm ‘moR>çm à‘mUmV ~ir nS>VmV.

H$) nmZmdarc {R>nHo$ … hm amoJ AmëQ>aZoar¶m ‘°H«$moñnmoam, gaH$mñnmoam Jm°grnrZm, ‘m¶amoWogr¶‘ amo[aS>‘ B˶mXr ~waer‘wio hmoVmo. ¶m amoJmg EH$ qH$dm {d{dY ~waer H$maUr^wV hmoD$Z {‘làH$maMr cjUo nmZmda {XgyZ ¶oVmV. nmZmda chmZ Jmoc qH$dm {Za{Zamù¶m AmH$mamMo Vn{H$ar a§JmMo {R>nHo$

{XgVmV. H$Yr H$Yr dVw©io AgUo, {R>nŠ¶mVrc ‘Ycm ^mJ JiyZ nS>Uo nmZo A§eV…qH$dm nyU© dmiUo d JiyZ nS>Uo B˶mXr àH$maMr cjUo {XgyZ ¶oVmV.

S>) ‘wiHy$O (ImoS>Hy$O) … hm amoJ am¶PmoŠQ>mo{Z¶m ~Q>mQ>mH$mocm, gmoc°Zr ¶m ~waer‘wio hmoVmo. amoJJ«ñV {~¶mUo d eoVmVrc amoJJ«ñV Adeof hm amoJ ¶oʶmg H$maUr^wV R>aVmV. ¶m amoJmMo cjU åhUOo, amonQ>o/PmS> dmiVo

d Vo ghO CnQ>bo OmVo. PmS>mMr ‘wio d ImoS>mMm O{‘ZrcJVMm ^mJ Hw$OyZ ˶mMr gmc {ZKVo. ‘wio V§Vw‘¶ hmoVmV. ‘wimÀ¶m ImcMm ^mJ àW‘ {ndiga d Z§Va H$minQ> nS>Vmo. PmS>mMr ‘wio hmVmcm Amocga d {MH$Q> cmJVmV. Vmn‘mZmVrc Vrd« ~Xc ¶m amoJmg nmofH$ R>aVo.

B) ‘a amoJ … hm amoJ â¶wO¡[a¶‘ Am°ŠPrñnmoa‘ ’$m°.ñno. ìhogrZ’o$ŠQ>‘, ~waer‘wio hmoVmo. hm amoJ VwaiH$ à‘mUmV ¶oVmo. ¶m amoJmMr cjUo åhUOo amoJJ«ñV nmZo àW‘ ‘cyc hmoD$Z {ndir nS>VmV d JiyZ nS>VmV. gwadmVrg PmS>mÀ¶m H$mhr ’$m§Úm AWdm nyU© PmS> dmiVo. Aem PmS>mg V§Vw‘¶ ‘wimMo à‘mU H$‘r hmoVo. amoJJ«ñV PmS>mMo gmoQ>‘yi C^o {Maë¶mg AmVrc ^mJmV H$miga Vn{H$ar a§JmMr aofm {XgVo. Var eoVH$è¶m§Zr Amnë¶m H$nmerÀ¶m eoVmMo AmR>dS>çmVyZ EH$Xm {ZarjU H$ê$Z H$sS> d amoJ ì¶dñWmnZmH$[aVm {e’$magrV Cnm¶ Ëd[aV ¶moOmdoV.

doMUr … doMUr eŠ¶Vmo gH$mir qH$dm Xþnmar C{eamZo H$amdr. nyU© C‘ccoë¶m ~m|S>mVrc H$mnyg doJim doMmdm. doMUr H$aVmZm H$mngmcm nmcmnmMmoim {MH$Q>Uma Zmhr, ¶mMr H$miOr ¿¶mdr. H$dS>r/H$sS> bmJbobm H$mnyg doJim doMmdm.

CËnÝZ … {e’$maerV OmVr Am{U AmYw{ZH$ cmJdS> V§ÌmMm Adc§~ Ho$ë¶mg nwT>rbà‘mUo gamgar H$mnyg CËnmXZ {‘iVo

g§H$[aV OmVr ................... ~mJm¶Vr ..........20 Vo 25 q³d./ho. H$moaS>dmhy .........12 Vo 15 q³d./ho.A‘o[aH$Z gwYm[aV OmVr ..........................10 Vo 12 q³d./ho.Xoer gwYm[aV OmVr .................................10 Vo 12 q³d./ho.

g§nH©$ … 9923585117

Page 18: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

18 && eoVH$ar & ‘o & 2019

‘hmamï´>mV Vob{~¶m§Mr EHy$U ZD$ {nHo$ KoVbr OmVmV. ˶mn¡H$s ^wB©‘yJ ho EH$ ‘hÎdmMo nrH$

Amho. amÁ¶mV gZ 2018-19 ¶m‘ܶo Iarn ^wB©‘wJmMr bmJdS> 1.92 bmI hoŠQ>a joÌmda Pmbr d ˶mnmgyZ 2.24 bmI Q>Z dmiboë¶m e|JmMo CËnmXZ {‘imbo. gamgar CËnmXH$Vm 1167 {H$.J«°. à{VhoŠQ>a BVHo$ {‘imbo.

^wB©‘wJmÀ¶m e|JmnmgyZ ImÚVob d n|S> {‘iVo. nmë¶mMm Cn¶moJ OZmdam§Zm Mmam åhUyZ hmoVmo d Q>a’$cmnmgyZ hmS>©~moS>© V¶ma hmoVmV. ^wB©‘yJ ho EH$ e|§JdJu¶ {ÛXb nrH$ Agë¶mZo O{‘ZrMr gwnrH$Vm dmT>Vo. ^wB©‘wJm‘ܶo 26 Q>ŠHo$ à{WZo, 48 Q>ŠHo$ Vob Am{U 3 Q>ŠHo$ V§Vw‘¶ nXmW© AgVmV. VgoM ˶m‘ܶo H°$pëe¶‘ {WA°{ZZ d Zm¶{gZMo à‘mU Mm§Jbo AgVo. darb JwUY‘m©‘wio ^maVmgma»¶m {dH$gZerc d àm‘w»¶mZo emH$mhmar XoemV Mm§Jë¶m nmofU¶wŠV AmhmamÀ¶m X¥îQ>rZo ^wB©‘yJ ho {ZgJm©Zo {Xbobo daXmZ Amho, Ago åhQ>bo Va dmdJo R>aUma Zmhr.

^maVmV Xadfu ImÚVobmÀ¶m EHy$U JaOoÀ¶m A§XmOo 50 Q>ŠHo$ JaO Am¶mV Ho$boë¶m VobmnmgyZ ^mJ{dbr OmVo. Vob{~¶m§À¶m CËnmXZmV Amnbm Xoe ñd¶§nyU© ìhmdm, ¶mÑï>rZo CÝhmir ^wB©‘wJmMr bmJdS> gwYmarV nÕVrZo hmoUo JaOoMo Amho. ^wB©‘wJmMr CËnmXH$Vm dmT>rMr à‘wI H$maUo nwT>rbà‘mUo... 1) gwYmarV dmUmMr bmJdS>rgmR>r {ZdS> H$aUo. 2) à‘m{UV {~¶mUmMm ¶mo½¶ à‘mUmV dmna H$aUo. 3) à{VhoŠQ>ar amonmMr g§»¶m Ano{jV g§»¶m EdT>r AgUo. 4) ~rOà{H«$¶m, IVo, {OdmUy g§dY©Ho$ d gyú‘ AÞÐì¶m§Mm JaOoZwgma g§Vw{bV dmna H$aUo. 5) amoJ d H$sS> {Z¶§ÌU doioV H$aUo. 6) ¶mo½¶ nmUr ì¶dñWmnZ.^wB©‘wJmMo CËnmXZ dmT>{dʶmÀ¶m Ñï>rZo eoVH$è¶m§Zr Imbrb ~m~tMm Adb§~ ‘moR>çm à‘mUmda H$aUo JaOoMo Amho. gwYmarV dmU … Iarn ^wB©‘wJmÀ¶m ^aKmog CËnmXZmgmR>r gwYmarV dmUm§Mr {ZdS> H$amdr d ˶m§Mo XO}Xma, à‘m{UV qH$dm g˶àV {~¶mUo noaUrgmR>r dmnamdo.

Iarn ^wB©‘wJmMo gwYmarV dmU

A.Z§. dmUmMo Zmd H$mbmdYr {~¶mUmMo à‘mU XmʶmMo e|Joer VobmMo à‘mU CËnmXZ ({Xdg) ({H$.J«°./ho.) JwUmoÎma (Q>³Ho$) (Q>³Ho$$) (q³d./ho.)

1 ’w$bo CÞVr 110-115 120-125 70 52.0 20-25

2 Oo.Eb.-501 99-104 120-125 67 51.0 16-18

3 Q>r. E. Or.-24 100-105 120-125 74 50.8 15-20

4 ’w$bo àJVr 90-95 120-125 75 48.5 18-20 (Oo.Eb.-24)

5 Q>r. Or.-26 95-100 100 72 49.4 18-20

6 Eg. ~r.-11 105-110 100 72 47.1 12-15

Iarn ^wB©‘yJ bmJdS> V§ÌkmZS>m°. Eg. Ama. ‘moao, àm. nr. EM. Xoe‘wI,

S>m°. Ama. Eg. dmK, ApIb ^maVr¶ g‘pÝdV ^wB©‘yJ g§emoYZ àH$ën, ‘hmË‘m ’w$bo H¥${f {dÚmnrR>, amhþar, {O. Ah‘XZJa

Page 19: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 19

{~¶mUo d ~rOà{H«$¶m

noaUrnydu 8 Vo 10 {Xdg AJmoXa e|Jm ’$moSy>Z noaUrgmR>r {~¶mUo V¶ma H$amdo. ’w$Q>Ho$, {H$S>Ho$, gmb {ZKmbobo, ~marH$ ~r {ZdSy>Z am{hcoco Q>nmoao {~¶mUo noaUrgmR>r dmnamdo. noaUrgmR>r Q>r.E.Or.-24, ’w$bo CÝZVr ¶m CnQ>çm dmUm§Mo 120 Vo 125 {H$.J«°. {~¶mUo à{VhoŠQ>ar dmnamdo. noaUrnydu {~¶mUmMr CJdUj‘Vm {dMmamV KoD$Z ˶mà‘mUo dmT>rd {~¶mUo dmnamdo.

noaUrnydu {~¶mʶmg Q´>m¶H$moS>‘m©/Wm¶a‘ qH$dm H$m~}ÝS°>{P‘ ho ~waerZmeH$ 1 {H$.J«°. {~¶mʶmg AZwH«$‘o 5 J«°‘ qH$dm 3 J«°‘ ¶mà‘mUmV Mmoimdo. darb ~rOà{H«$¶oZ§Va 10 {H$.J«°. {~¶mʶmg 250 J«°‘ am¶Pmo{~¶‘ d 250 J«°‘ nr.Eg.~r. hr {OdmUy g§dY©Ho$ WmoS>çm nmʶmV {‘giyZ hbŠ¶m hmVmZo MmoiyZ {~¶mUo gmdbrV dmidmdo d {~¶mUo noaUrgmR>r bJoMM dmnamdo.

noaUr

Iarn h§Jm‘mV ^wB©‘wJmMr noaUr nmD$g gwê$ Pmë¶mda O{‘ZrV Mm§Jë¶m àH$maMr Amob hmoVmM OyZMm Xþgam n§YadS>m Vo Owb¡Mm n{hë¶m AmR>dS>çmV H$amdr. noaUrg OgOgm Cera hmoB©b VgVer CËnmXZmV KQ> ¶oVo. nmUr XoʶmMr gmo¶ Agë¶mg nmUr XoD$Z doioda noaUr H$amdr. ^wB©‘wJmMr noaUr H$aVmZm 2 AmoirVrb A§Va 30 g|.‘r. d XmoZ amonmVrb A§Va 10 g|.‘r. R>odmdo. CJdU Pmë¶mda bJoM Zm§½¶m ^amì¶mV CJdUrZ§Va amonm§Mo H$mdio, H$~wVao ¶m nú¶m§nmgyZ ajU H$amdo.

B{H«$g°Q> nÕVrZo ^wB©‘yJ bmJdS>

¶m nÕVrg é§X dm’$m gar nÕV Ago åhUVmV. ̂ wB©‘yJ nrH$ nmʶmg OmñV g§doXZj‘ Amho. OmñV AWdm H$‘r nmUr Pmë¶mg CËnÞmda A{Zï> n[aUm‘ hmoVmo. B{H«$g°Q> nÕVrMo ’$m¶Xo nwT>rbà‘mUo AmhoV.1) OmñV Pmbobo garVrb nmUr H$mTy>Z XoVm ¶oVo qH$dm nmUr Úmd¶mMo

Pmë¶mg garVyZ XoVm ¶oVo. 2) nmʶmMm {ZMam Mm§Jbm hmoVmo. 3) ‘wim§À¶m Odi hdm IoiVr amhVo. 4) AmoirVrb amonm§Zm Mm§Jbm gy¶©àH$me {‘iVmo. 5) ^wg^werV ‘mVrV e|Jm Mm§Jë¶m nmogVmV.

nyd©‘emJVrZ§Va V¶ma Pmboë¶m eoVm‘ܶo 1.20 ‘rQ>a A§Vamda

N>moQ>çm Zm§JarZo 30 g|.‘r. é§XrÀ¶m gè¶m nmS>mì¶mV. ˶m‘wio 0.90 ‘rQ>a é§XrMo é§X dm’o$ (JmXr dm’o$) V¶ma hmoVmV. dmâ¶mMr C§Mr 15 Vo 20 g|.‘r. R>odmdr. é§X dmâ¶mda XmoZ AmoirVrb A§Va 30 g|.‘r. d XmoZ amonmVrb 10 g|.‘r. R>odyZ Q>moH$Z nÕVrZo ^wB©‘wJmMr bmJdS> H$amdr. {~¶mUo, IVo d BVa ‘emJV Zoh‘rÀ¶m nÕVrà‘mUo H$amdr.

IVmMo ì¶dñWmnZ

^wB©‘yJ {nH$mgmR>r hoŠQ>ar 10 Q>Z Mm§Jbo Hw$Obobo eoUIV eoVm‘ܶo ngê$Z Hw$idmÀ¶m ghmæ¶mZo noaUrnydu O{‘ZrV Mm§Jbo {‘gimdo. ^wB©‘wJmcm hoŠQ>ar 25 {H$.J«°. ZÌ d 50 {H$.J«°. ñ’w$aX Úmdo. hr IVo nwT>rbà‘mUo à{Vho³Q>ar noê$Z ÚmdrV. 1) 54 {H$.J«°. ¶w[a¶m + 312.5 {H$.J«°. qgJb gwna ’$m°ñ’o$Q> qH$dm

^wB©‘yJ {nH$mVrb H$m¶©j‘ VU ì¶dñWmnZmH$[aVm noaUrZ§Va d nrH$ CJdUrnydu bJoM n|S>r{‘W°{bZ 1.00 {H$.J«°. à{Vho³Q>ar 500 crQ>a nmʶmVyZ Amobrda ’$dmaUr H$amdr. VgoM ’$dmaUrZ§Va O‘rZ hbdy Z¶o. noaUrZ§Va VUm§À¶m ~§Xmo~ñVmgmR>r 20-25 {Xdgm§Zr naewQ> qH$dm Q>aJmgwna 750 {‘.{b./ho. 500 {bQ>a nmʶmVyZ ’$dmamdo qH$dm 25 Vo 30 {Xdgm§Zr EH$ IwanUr H$amdr.

Am§Va‘emJV

^wB©‘wJmÀ¶m {nH$mV gwédmVrÀ¶m 40 {Xdgmn¶ªV Am§Va‘emJV H$aVm ¶oVo. nrH$ CJdë¶mZ§Va 10 Vo 12 {Xdgm§À¶m A§VamZo XmoZ H$moinʶm d EH$ IwanUr Úmdr. 35 Vo 40 {Xdgm§Z§Va Amè¶m gwQy> bmJë¶mda H$moinUr dm IwanUr H$ê$ Z¶o d ’$³V ‘moR>o VU CnQy>Z Q>mH$mdo.

^wB©‘yJ {nH$mÀ¶m A{YH$ CËnmXZmgmR>r amgm¶{ZH$ IV‘mÌogmo~V {Oßg‘ 400 {H$.J«°./ho. (200 {H$.J«°./ho. noaUrdoir Va Cd©[aV 200 {H$.J«°./ho. Amè¶m gwQ>VmZm) O{‘ZrV {‘giyZ Úmdo.

‘hmamîQ´>mVrb h‘Img nmdgmÀ¶m {d^mJmVrb ‘ܶ‘ H$mù¶m O{‘ZrV Iarn ̂ wB©‘wJmÀ¶m A{YH$ CËnmXZ, nmʶmMm d IVm§Mm H$m¶©j‘ dmna VgoM A{YH$ Am{W©H$ ’$m¶ÚmgmR>r 5 Q>Z eoUIV à{Vho³Q>a nyd©‘emJVrÀ¶m doir eodQ>À¶m Hw$idmÀ¶m AJmoXa Úmdo Am{U {e’$maerV IV ‘mÌoÀ¶m 100 Q>³Ho$ IVo (25…50…00 ZÌ, ñ’w$aX, nmbme {H$.J«°./ho.) {dÐmì¶ ñdê$nmV {R>~H$ qgMZmVyZ 9 g‘mZ hß˶mV Úmdo.

nmUr ì¶dñWmnZ

^wB©‘yJ nrH$ nmʶmÀ¶m ~m~VrV A{Ve¶ g§doXZerb Amho. ’$m§Úm ’w$Q>ʶmMr AdñWm (20 Vo 30 {Xdg) Amè¶m CVaʶmMr AdñWm (40 Vo 45 {Xdg) Am{U e|Jm dmT>rMr AdñWm (65 Vo 70 {Xdg) ¶m ‘hÎdmÀ¶m g§doXZerb AdñWm‘ܶo nmdgmZo ~aoM {Xdg VmU {Xë¶mg g§a{jV nmʶmÀ¶m nmù¶m Úmì¶mV.

nrH$ g§ajU

amoJ : amonmdñWo‘ܶo ‘wiHw$Oì¶m d ImoS> Hw$Oì¶m ¶m ~waerOݶ amoJm§Mm àmXþ^m©d AmT>iVmo. ˶m‘wio 5 Vo 10 Q>ŠHo$ ZwH$gmZ hmoVo. åhUyZ ¶m amoJm§À¶m {Z¶§ÌUmgmR>r noaUrnydu ~waerZmeH$mMr ~rOà{H«$¶m

(nmZ 28 da)

Page 20: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

20 && eoVH$ar & ‘o & 2019

S>mqi~mMr cmJdS> hr àm‘w»¶mZo O‘rZ, hdm‘mZ, ‘mVrMm àH$ma ¶m§gma»¶m CËnmXZmda n[aUm‘ H$aUmè¶m KQ>H$m§da Adc§~yZ

AgVo.

A) O{‘ZrMr {ZdS>, hdm‘mZ Am{U ‘mVrMm àH$ma

1) cmJdS>rH$[aVm nmʶmMm CËV‘ {ZMam hmoUmar, (3 Vo 5 Q>¸o$) CVmamMr O‘rZ {ZdS>mdr.

2) XO}Xma ’$im§À¶m CËnmXZmH$[aVm 18 Vo 55 g|.‘r. dm{f©H$ nO©Ý¶‘mZ, CîU Am{U H$moaS>m CÝhmim Am{U ‘ܶ‘ {hdmim Ago hdm‘mZ CËV‘ ‘mZco OmVo.

3) hcH$s na§Vw gm‘y 6.5 Vo 7.5 nojm H$‘r AgUmar O‘rZ ¶mo½¶ AgVo. na§Vw ¶mo½¶ ì¶dñWmnZmÛmao doJdoJù¶m ‘mVrÀ¶m àH$mam‘ܶo Mm§Jco CËnmXZ KoVco OmD$ eH$Vo.

~) ~mJoMm AmamIS>m

Á¶m ^mJmV OoWo àW‘M ZdrZ ~mJoMr cmJdS> H$am¶Mr Amho, VoWo bmJdS>rnydu nwT>rb JmoîQ>r cjmV R>odmì¶mV. ~mJoMm AmamIS>m V¶ma H$aVmZm é§X d àeñV ‘w»¶ añVo, CnañVo

H$m‘Jmam§À¶m Am{U ¶§ÌmÀ¶m XiUdiUmgmR>r ‘hÎdmMo Agë¶mZo ˶m§Mr AmIUr ì¶dpñWV H$amdr.

~mJo^modVr VmaoMo VgoM dm¶wamoYH$ Hw§$nU Agmdo. S>mqi~mÀ¶m bmJdS>rnydu 2 Vo 3 dfm©AmYr H$ad§X, Om§^yi, ~moJZdocr¶m, {eg‘, {gëda AmoH$ ¶m§gma»¶m dZñnVrMr ~m§Ymda Mmohmo~mOy§Zr dm¶wamoYH$ Hw§$nU åhUyZ cmJdS> H$amdr.

H$) PmS>mVrb A§Va

gm‘mݶnUo ^Jdm OmVrÀ¶m S>mqi~mH$[aVm XmoZ PmS>m§‘Yrc A§Va 15 ’y$Q> � 10 ’y$Q> (740 PmS>o/ho³Q>a) ho ¶mo½¶ Agë¶mMo

AmT>iyZ Amco Amho. ˶mMà‘mUo 16.7 ’y$Q> � 13.3 ’y$Q> (500 PmS>o/ho³Q>a) Am{U 16.7 ’y$Q> � 16.7 ’y$Q> (400 PmS>o/ho³Q>a) ho A§Va OmñV dmT> Pmboë¶m qH$dm OmñV dmT> hmoUmè¶m OmVrH$[aVm dmnamdo.

¶m§{ÌH$sH$aU Am{U CËnmXZ dmT>rÀ¶m Ñ{ï>H$moZmVyZ 15 ’y$Q> � 6.67 ’y$Q> (1110 PmS>o/ho³Q>a) ¶m A§Vamda PmS>o cmdUo ’$m¶Xoera R>aVo. na§Vw H$sS> qH$dm amoJ àmXþ^m©dJ«ñV ^mJm§‘ܶo Aem A§Vamda cmJdS> H$ê$ Z¶o. Aem "hoO-amo' nÕVrZo cmdcocr PmS>o 8 dfm©Z§Va EH$m AmS> EH$ H$mTy>Z Q>mH$mdrV qH$dm ˶m§Mr N>mQ>Ur H$ê$Z dmT> ‘¶m©{XV R>odyZ CËnmXZ ¿¶mdo. ¶m‘wio PmS>m§Mr JXu H$‘r hmoD$Z CËnmXZ dmT>Vo.

S>) IÈ>o ImoXUo Am{U ^aUo

1) ‘o ‘{hݶmV O{‘ZrÀ¶m nmoVmZwgma 1 ‘r. � 1 ‘r. � 1 ‘r. qH$dm 0.75 ‘r. � 0.75 ‘r. � 0.75 ‘r. AmH$mamMo IÈ>o ImoXmdoV.

2) cmJdS>rnydu {H$‘mZ EH$ ‘{hZm AJmoXa IÈ>o ImoXmdoV Am{U Vo VgoM CKS>o amhÿ ÚmdoV. IS²>S>çm§Mo {ZOªVwH$sH$aU H$aʶmgmR>r E{àc qH$dm ‘o ‘{hݶmVrc D$Z A{YH$ Cn¶wŠV Amho.

3) IÈo> qH$dm Ma Imcrc ^mJmV qH$dm Mmohmo~mOy§Zr 0.8 Q>¸o$ ³bmoamonm¶[a’$m°g 20 Q>¸o$ B©.gr. (4 {‘.{b./{c.) 5 {bQ>a ÐmdUmMr AmidUr H$amdr qH$dm pãcqMJ nmdS>a (E.Am¶. 33 Q>¸o$ ŠcmoarZ) 100 J°«‘/IS²>S>çm§À¶m à‘mUmV Cn¶moJ H$amdm.

4) IÈ>m/Mam‘ܶo 1:1 ‘mVr, dmiy/‘wê$‘ ^amdm. 5) VŠVm H«$. 1 À¶m Zwgma IV VgoM g|{ж IVm§Mo {‘lU V¶ma

H$amdo.

S>mqi~ … Zì¶m ~mJoMr cmJdS> d ì¶dñWmnZS>m°. Á¶moËñZm e‘m©, g§MmbH$, S>m°. Am{ef ‘¡Vr, lr. ¶wdamO qeXo, S>m°. EZ. ìhr. qgJ, amï´>r¶ S>qi~ g§emoYZ H|$Ð, gmobmnya

Page 21: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 21

VŠVm H«$: 1. EH$ EH$amgmR>r {‘lU (gw‘mao 300 PmS>o) VŠVm H«$: 2. EH$ EH$amgmR>r {‘lU (gw‘mao 300 PmS>o)

KQ>H$ cmJdS>/EH$a KQ>H$ cmJdS>/EH$a

eoUIV (Mm§Jco Hw$Ococo) 3.5 Q>Z Q´>m¶H$moS>‘m© 1 {H$.J«°.

Jm§Sy>iIV 300 {H$.J«°. nr.Eg.~r. 1 {H$cmo

qZ~moirn|S> 300 {H$.J«°. A°PmoQ>mo~°ŠQ>a 1 {H$cmo

A~©ñHw$ca ‘m¶H$moam¶Pm ~waer* 1.5 {H$.J«°. gwS>mo‘moZmg âë¶wamogÝg 1 {H$.J«°.

A°ñna{Ocg Zm¶Pa ñQ´>oZ E.EZ.27* 1 {H$.J«°. APmopñn[ab‘ 1 {H$.J«°.

* eoUIVmgmo~V Q>mH$Uo ‘hÎdmMo Amho VgoM à˶oH$ Q>rn- IV Mm§Jë¶m àVrMo AgVrc VaM Cn¶moJ H$amdm VgoM ghm ‘{hݶmÀ¶m A§VamZo Q>mH$mdo. darc gd© EH$mM doir Z Q>mH$Vm XmoZ ‘{hݶmÀ¶m A§VamZo Q>mH$mdo.

OyZ ‘{hݶmV darc IVm§Mo {‘lU H$amdo. gmdcr‘ܶo Vw‘À¶m doioZwgma H$moU˶mhr cm§~rMm Am{U EH$ ’y$Q> C§MrMm Hw$Ocoë¶m eoUIVmMm T>rJ ~Zdm Am{U gd© IVm§Mo {‘lU V¶ma H$amdo. nmUr qenSy>Z ˶m‘ܶo Amocmdm {Z‘m©U H$am, ˶mcm 10 {Xdgm§n¶ªV nm°{cWrZerQ>Zo PmHy$Z R>odm. ˶mMr XmoZ {XdgmVyZ EH$ doim CcWmnmcW H$am. ho {‘lU 3 {H$.J«°./PmS> ¶mà‘mUo O{‘ZrnmgyZ 50 go§.‘r. À¶m Wam‘ܶo {‘{lV H$am.

B) cmJdS>rMr nÕV

S>mqi~mgmR>r Mm¡H$moZ qH$dm Am¶VmH$ma bmJdS> nÕVrMm Cn¶moJ H$ê$ eH$Vmo. Ooìhm O‘rZ IS>H$mi qH$dm 1 ‘rQ>a Imocrn¶ªV ‘wê$‘ AgVmo Voìhm cmJdS> IS²>S>çmV Ho$cr nm{hOo. Oa ‘mVrMr Imocr 1 ‘rQ>a qH$dm ˶mnojm OmñV AgVo Voìhm IS²>S>çmMr JaO ZgVo Am{U cmJdS> Mar‘ܶo gwÕm Ho$cr OmD$ eH$Vo.

B©) cmJdS>rMm H$mcmdYr

Á¶m ^mJmV nmʶmMr H$‘r CncãYVm Agoc Aem {R>H$mUr Owc¡-Am°JñQ> ‘{hݶmV amonm§Mr cmJdS> H$amdr. OoWo gamgar nmʶmMr CncãYVm Agoc VoWo nmdgmim g§në¶mZ§VaM cmJdS> H$amdr. amonm§Zm eoVm‘ܶo cmJdS> H$aʶmgmR>r AmUʶmnydu ˶mda H$m°na Am°ŠgrŠbmoamB©S> 2.5 Vo 3 J«°‘/{b. qH$dm H$mogmB©S> 1.5 Vo 2 J«°‘/{b. À¶m à‘mUmV ’$dmaUr H$amdr.

C) AmYma XoUo

gwédmVrÀ¶m AdñWo‘ܶo PmS>m§Zm gai dmT>ʶmgmR>r qH$dm ’$m§Úm§Zm AmYma XoʶmMr Amdí¶H$Vm AgVo ˶mgmR>r 50 Vo 75 go§.‘r. cm§~rÀ¶m ~m§~yMr H$mR>r KoD$Z ˶mg ‘w»¶ ImoS>mg EH$-XmoZ {R>H$mUr gwVirZo g¡c ~m§Ymdo, ˶m‘wio ’$m§Úm VwQ>Uma ZmhrV Am{U PmS> dmH$Uma Zmhr. ~m§~yÀ¶m H$mR>rÀ¶m Cn¶moJ H$aʶmAmYr 4 {‘.{b./{b. Šbmoamonm¶ar’$m°gÀ¶m ÐmdUmV 1 Vo 1.5 ’y$Q> ImcMm ^mJ ~wS>dyZ R>odmdm.

D$) ~mJoMr ñdÀN>Vm

~mJoMr H$mQ>oH$moa ñdÀN>Vm R>odUo ho A˶§V ‘hÎdmMo Amho. ~mJ VU‘wŠV R>odmdr. VUm‘wio H$sS> d amoJm§Mm àmXþ^m©d dmT>Vmo. PmS>mMr gwH$cocr nmZo, ’w$co qH$dm ’$m§Úm ~mJo‘ܶo R>ody Z¶oV VgoM ˶m§Zm nmʶmÀ¶m X§S>m‘ܶogwÕm Q>mHy$ Z¶o. ~mJo‘ܶo pãcqMJ nmdS>a (E.Am¶. 33 Q>¸o$ ŠcmoarZ) Mr S>ñQ>tJ à˶oH$ 3 ‘{hݶmZ§Va 100-150 J«°‘ à{VPmS> qH$dm 25 {H$.J«°./1000 {bQ>a nmʶm‘ܶo Q>mHy$Z PmS>mÀ¶m Imcr O{‘Zrda ’$dmaUr H$amdr.

’$dmaUr H$aV AgVmZm PmS>mda nS>Uma Zmhr, ¶mMr H$miOr ¿¶mdr. O{‘ZrMm 1 B§M n¶ªVMm Wa {^Ooc EdT>rM ’$dmaUr H$amdr. ¶m‘wio ~°ŠQ>o[a¶c ãcmB©Q> VgoM {H$S>tMm àmXþ^m©d H$‘r hmoʶmg ‘XV {‘ioc. N>mQ>UrMo gm{h˶ H$mÌr B˶mXr amoJJ«ñV PmS>mÀ¶m N>mQ>UrÀ¶m Z§Va gmo{S>¶‘ hm¶nmoŠbmoamBS> (2.5 Q>¸o$) ÐmdUmV ~wS>dyZ N>mQ>UrgmR>rÀ¶m H$mͶm§Mo {ZOªVwH$sH$aU H$amdo.

E) cmJdS>rZ§Va ¿¶md¶mMr H$miOr

ZdrZ cmJdS> Ho$coë¶m amonm§Zm pñWa hmoʶmg 2 Vo 3 ‘{hݶmMm H$mcmdYr cmJV AgVmo ¶m H$mcmdYrZ§Va amonm§Zm {Z¶{‘V nmUr Úmdo, ~mJ VU‘wŠV R>odUo, (3 Vo 6 ‘{hݶm§n¶ªV dmT>rZwgma) N>mQ>Ur, IVo ÚmdrV, H$sS> d amoJm§Mo ì¶dñWmnZ {Z¶{‘V H$amdo hr H$m‘o doioV H$amdrV.

’$iYmaUmnyd© H$mimV ~mJoMr ¿¶md¶mMr H$miOr (2 df© d¶mn¶ªVMr PmS>o)1) cmJdS>rÀ¶m EH$ ‘{hݶmZ§Va amonm§da H$m°na Am°ŠgrŠbmoamB©S>Mr

’$dmaUr H$amdr. ~°ŠQ>o[a¶c ãcmB©Q> amoJmMm àmXþ^m©d AgUmè¶m ^mJmV ñQ>´oßQ>mogm¶ŠbrZ (0.5 J«°./{c.) + H$m°na Am°ŠgrŠbmoamB©S> (2.5 J«°./{c.) Mm dmna H$amdm. Z§VaÀ¶m ’$dmaʶm ~moaS>oŠg {‘lU (1 Q>¸o$) qH$dm ~«moZmonm°c (0.5 J«°./{c.) + H$m°na hmBS´>m°ŠgmBS> (2 J«°./{c.) qH$dm ñQ>´oßQ>mogm¶ŠbrZ (0.5 J«°./{c.) + H$m°na Am°ŠgrŠbmoamB©S> (2.5 J«°./{c.) À¶m AmcQy>Z nmcQy>Z H$amì¶mV.

2) amoJJ«ñV ^mJmVrc ~mJogmR>r JaOoZwgma H$moaS>çm hdm‘mZmV 15 {Xdg Va nmdgmù¶mV 7 Vo 10 {Xdgm§Mm ’$dmaUrMm H$mcmdYr Agmdm.

3) VocH$Q> S>mJ amoJJ«ñV ~mJm§‘ܶo nmD$g nS>ë¶mZ§Va à˶oH$ doiog ñQ>´oßQ>mogm¶ŠbrZ (0.5 J«°./{c.) + H$m°na Am°ŠgrŠbmoamB©S> (2.5 J«°./{c.) Mr ’$dmaUr AmdOy©Z H$amdr.

4) nmZm§da ~waerOݶ amoJmMo {R>nHo$ {XgyZ Amë¶mg ‘°ÝH$moPo~ 63 S>ãë¶y. nr. + H$m~}§ÝS>mPr‘ 12 S>ãë¶y. nr. (2 J«°./{c.) qH$dm

Page 22: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

22 && eoVH$ar & ‘o & 2019

ŠbmoamoW°cmoZrc 75 S>ãë¶y. nr. (2 J«°./{c.) qH$dm hoŠgmH$moZmPmoc 5 B©.gr. (1 {‘.{b./{c.) Mr JaOoZwgma 15 {Xdgm§À¶m A§VamZo ’$dmaUr H$amdr.

5) H$modù¶m ’w$Q>rda emof {H$S>r {deofV: ’w$c{H$S>çm§Mm àmXþ^m©d {XgyZ Amë¶mg Wm¶mo{‘W°ŠPm°‘ 25 S>ãë¶y.Or. (0.3 J«°./{c.) Mr ’$dmaUr H$amdr. {H$S>t‘ܶo {dfà{VH$maH$ j‘Vm {Z‘m©U Z hmoD$ XoʶmH$aVm Z§VaÀ¶m ’$dmaʶm A°goQ>m{‘{àS> 20 Eg. nr. (0.3 J«°./{c.) qH$dm B©{‘S>mŠbmo{àS> 17.8 Eg.Ec. (0.3 {‘.{b./{c.) À¶m H$amì¶mV.

6) ewîH$ dmVmdaUmV H$moir {H$S>rMm àmXþ^m©d hmoVmo. ˶mgmR>r ’o$ÝPmoìH$sZ 10 B©.gr. (0.2 {‘.{b./{c.) qH$dm S>m¶H$mo’$m°c 50 S>ãë¶y.Eg.nr. (0.1 J«°./{c.) qH$dm gë’$a 80 S>ãë¶y.nr. (0.3 J«°./{c.) Mr ’$dmaUr AmcQy>Z nmcQy>Z H$amdr.

7) nmZo ImUmè¶m AirMm àmXþ^m©d {XgyZ Amë¶mg gm¶na‘oW«rZ 25 Q>¸o$ B©.gr. (1 {‘.{b./{c.) Mr ’$dmaUr H$amdr.

8) PmS>m§Zm Mm§Jbm gy¶©àH$me {‘iob d hdm IoiVr amhrc ¶m Ñ{ï>H$moZmVyZ PmS>m§Mr N>mQ>Ur d PmS>mMm Koa ì¶dñWmnZmMo {Z¶moOZ H$amdo. ¶mÛmao amoJdmT>rg amoYH$ Aem dmVmdaUmMr {Z{‘©Vr hmoʶmg ‘XV hmoVo. ~w§Ü¶mnmgyZ gmYmaUV: VrZ {Xeocm VrZ ImoS>o R>odyZ PmS> dmT>dmdo.

9) amoJmMm àmXþ^m©d gwédmVrÀ¶m AdñWoVM Wm§~dʶmgmR>r ~mJoMr {Z¶{‘V nmhUr H$aUo Amdí¶H$ Amho. nmZm§da amoJmMo {R>nHo$ {XgyZ Amë¶mg cJoMM ~waerZmeH$mMr ’$dmaUr H$amdr. ImoS>mda qH$dm H$mS>rda ~°ŠQ>o[aAc ãcmB©Q> amoJmMr cmJU Pmë¶mg ˶m§Mr Vm~S>Vmo~ N>mQ>Ur H$amdr d N>mQ>coco Adeof OmiyZ ZîQ> H$amdoV.

10) VocH$Q> S>mJ amoJmMr cmJU Pmcoco ImoS>/’$m§Xr amoJQ> ^mJmÀ¶m 2 B§M ImcnmgyZ N>mQ>mdr d cJoMM H$mncoë¶m ^mJmda ~moaS>oŠg noñQ> (10 Q>¸o$) cmdmdr. nmdgmù¶mÀ¶m H$mcmdYrV con dmhÿZ OmD$

Z¶o åhUyZ Voc{‘lrV (H$m°na Am°ŠgrŠbmoamB©S> noÝQ>) conmMm dmna H$amdm.

11) EImÚm PmS>mda ~°ŠQ>o[aAc ãcmB©Q> amoJmMm àmXþ^m©d A{YH$ à‘mUmV Agë¶mg Vo PmS> cJoMM ImoXÿZ H$mTy>Z, OmiyZ Q>mH$mdo d ˶mOmJr ZdrZ PmS>mMr cmJdS> H$amdr.

12) ~mJoVrc ñdÀN>VoH$S>o H$Q>mjmZo cj Úmdo. 13) ~mJm§‘ܶo ‘mVr dm nmZmVrc AÝZÐì¶o narjU AhdmcmZwgmaM ZÌ,

ñ’w$aX, nmcme ¶m AÝZÐì¶m§Mm nwadR>m H$amdm. 14) ZÌmMm nwadR>m H$mù¶m ‘mVrÀ¶m O{‘Zr‘ܶo ¶w[a¶m Va cmc ‘mVrÀ¶m

O{‘Zr‘ܶo H°$pëeA‘ A‘mo{Z¶‘ Zm¶Q>´oQ> (H°$Z) ¶m IVm§‘m’©$V H$amdm. Va nmcmeMm nwadR>m å¶waoQ> Am°’$ nmoQ>°e ¶m IVmÛmao H$amdm. T>mo~i‘mZmZo AÝZÐì¶m§Mr 1/3 ‘mÌm g|Ðr¶ IVm§Ûmao, 1/3 ‘mÌm amgm¶{ZH$ IVm§Ûmao Va 1/3 ‘mÌm {dÐmì¶ ñdê$nmVrc IVm§Ûmao nwadmdr. (VŠVm H«$: 3)

15) cmJdS>rÀ¶m n{hë¶m dfm©V amgm¶{ZH$ IVo à˶oH$ ‘{hݶmV EH$Xm ¶m à‘mUmV {d^mJyZ ÚmdrV. Xþgè¶m dfm©V eoUIVmMr ‘mÌm nmdgmù¶mAmYr Mma Vo ghm ‘{hݶmÀ¶m A§VamZo 25 {H$.J«°./PmS> EH$mMdoiog Úmdr Va ZÌ, ñ’w$aX, nmcme øm IVm§Mr ‘mÌm PmS>m§À¶m dmT>rÀ¶m AdñWm§‘ܶo 3 Q>ß߶mV g‘à‘mUmV {d^mJyZ Úmdr. IVo {Xë¶mda hcHo$ nmUr Úmdo.

16) PmS>m§Zm {e’$mag Ho$coë¶m ‘mÌoZwgma nmUr Úmdo. nmUr PmS>mImcrc gd© ̂ mJmV nwadco OmB©c ¶m Ñ{ï>H$moZmVyZ {R>~H$ qgMZmÛmao PmS>mÀ¶m Mmahr ~mOyg Mma S´>rna R>odyZ nmUrnwadR>m H$amdm.

17) amon cmJdS>rnmgyZ XmoZ dfm©n¶ªV PmS>mMr g§nyU©V: emIr¶ dmT> hmoD$ {Xë¶mg PmS>o ’$iYmaUm hmoʶmg gj‘ ~ZVmV. ¶m H$mimV PmS>mda ’$io KoD$ Z¶oV. XmoZ dfm©n¶ªV {Z¶{‘VnUo ’w$cH$ù¶m d dmQ>aewQ²>g H$mT>V ahmdoV.

¶w[a¶m (46 Q>¸o$

ZÌ)

gr.E.EZ (25 Q>¸o$

ZÌ)

Eg.Eg.nr. (16 Q>¸o$

nr)

S>r.EM.nr.(46 Q>¸o$ ñ’w$aX)

(18 Q>¸o$ ZÌ)

VŠVm H«$: 3 PmS>mMo d¶ d IV XoʶmMo òmoV ¶mZwgma doJdoJù¶m AÝZÐì¶m§Mr ‘mÌm

‘mVrÀ¶m AÝZÐì¶mMo CncãYVoZwgma amgm¶{ZH$ IVmMr ‘mÌm Úmdr.

PmS>mMo d¶ g|{ж IV ZÌ (J«°‘/PmS>) ñ’w$aX (J«°‘/PmS>) nmoQ>°e (J«°‘/PmS>)

(df}) ({H$.J«°.) ZÌ òmoV P2O5 òmoV K2O òmoV

Amdí¶H$Vm Amdí¶H$Vm Amdí¶H$Vm E‘.Amo.nr. (60 Q>¸o$ nmoQ>°e)

1 10 250 540 1000 125 780 271 50 125 210

2 20 250 540 1000 125 780 271 50 125 210

3 30 500 1090 2000 125 780 271 50 125 210

4 40 625 1360 2500 250 1560 544 100 500 840 dfm©Z§Va

gyMZm : darc ‘mÌm ¶m PmS>mÀ¶m dm{f©H$ Amdí¶H$VoZwgma AmhoV Am{U ~mJoVë¶m Oa S>r.E.nr. ho ’$m°ñ’$agMo òmoV Agoc Va ¶w[a¶m/H°$Z (gr.E.EZ.) ‘YyZ hr ‘mÌm H$‘r H$amdr. g§nH©$ … 9623444097

Page 23: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 23

^maVmV Am§~m ho gdm©V ‘w»¶ ’$inrH$ AgyZ EHy$U ’$cmoËnmXZmn¡H$s 20 Q>ŠHo$ joÌ Am§~m {nH$mImcr Amho. ‘hmamîQ´> amÁ¶mV Am§~m

CËnmXZ d joÌ’$imV XoemV ghmdm H«$‘m§H$ cmJVmo. Amnë¶m XoemMr Am§~m ’$im§Mr gamgar CËnmXH$Vm 6.5 Vo 8.0 Q>Z/ho. EdT>r AgyZ gmYmaU 25 Vo 30 OmVr ì¶mnmar nÕVrZo cmJdS> Ho$ë¶m OmVmV. ‘hmamîQ´>mMr CËnmXH$Vm 4.5 Q>Z/ho³Q>a AgyZ H$moH$UMr CËnmXH$Vm gamgar 2.5 Q>Z/ho³Q>a EdT>r åhUOoM gdm©V H$‘r Amho. ^maVr¶ Am§ã¶mg OnmZ, A‘o[aH$m, ¶wamon d AmImVr XoemV ‘mJUr dmT>V Amho. Xoem§VJ©V In XoIrc ‘moR>m Amho.

Am§ã¶mÀ¶m OmVr

hmnyg Am§ã¶m~amo~aM BVa ì¶mnmar Ñ{ï>H$moZmVyZ ‘hÎdmÀ¶m 25 Vo 30 Am§ã¶mÀ¶m OmVr AmhoV. ˶m‘ܶo àm‘w»¶mZo Ho$ga, aËZm, nm¶ar, Jmodm ‘mZHy$a, gwdUm©, VmoVmnwar, Xehar, Am‘«nmcr, qgYy, ~|JZn„r ¶m OmVr AmhoV.

Zoh‘rÀ¶m cmJdS>rZo (10 ‘r. � 10 ‘r.) Va hmnyg‘ܶo 5 ‘r. � 5 ‘r. A§Vamda KZcmJdS> Am§ã¶m‘ܶo ¶eñdr hmoVo. nU 5 ‘r. � 5 ‘r. A§Vamda KZ cmJdS> Ho$cr Va à{VhoŠQ>ar MmanQ> PmS>o A{YH$ cmJVmV VgoM CËnmXZm‘ܶohr 3 Vo 4 nQ> dmT> hmoVo.

Am§~m cmJdS>rnydu ¿¶md¶mMr H$miOr

emgH$s¶ amondm{Q>H$m qH$dm nadmZmYmaH$ amondm{Q>Ho$VyZ ImÌrera OmVrÀ¶m H$c‘m§Mr IaoXr H$amdr. EH df© d¶mMr Mm§Jcr dmT>cocr H$c‘o {ZdS>mdrV. H$c‘m§Mm ~w§Ym hm OmS>, XUH$Q> d {ZamoJr Agmdm.

H$c‘m§Mr cmJdS> H$aVmVZm ‘wim§^modVr Agcoë¶m ‘mVrMm Jmoim ’w$Q>Uma Zmhr, ¶mMr H$miOr ¿¶mdr.

H$c‘mMm OmoS> O{‘ZrÀ¶m n¥ð>^mJmda amhrc, Ago nhmdo. cmJdS>rZ§Va H$c‘m§Zm AmÀN>mXZ H$aUo d AmYma XoUo ‘hÎdmMo Amho.

O{‘ZrMr {ZdS> d nyd©V¶mar

Am§~m cmJdS>rgmR>r ‘wa‘mS> d Om§ä¶m XJS>mÀ¶m O{‘Zr ’$m¶Xoera R>aVmV. Am§~m nrH$ g‘wÐgnmQ>rnmgyZ Vo 1400 ‘rQ>a C§MrÀ¶m

àXoem‘ܶo ¶oD$ eH$Vo. IS²>S>çmMm AmH$ma : 1 � 1 � 1 ‘rQ>a cm§~r d é§Xr d Imocr IÈ>o IUUo d ^aUo : ZdrZ cmJdS>rgmR>r E{àc-‘o ‘{hݶmV

IÈ>o ImoXmdoV. IÈ>o ImoXVmZm ImcÀ¶m d daÀ¶m WamVrc ‘mVr doJdoJir R>odmdr. ho IÈ>o ‘{hZm^a CÝhmV Vmny ÚmdoV. nmD$g gwê$ hmoʶmAJmoXa IÈ>o ^aVmZm àW‘ daÀ¶m WamVrc ‘mVrMm dmna H$ê$Z Z§Va ImcÀ¶m WamVrc ‘mVr dmnamdr. IÈ>m ^aVmZm à˶oH$ IS²>S>çmV 1 K‘oco eoUIV qH$dm H§$nmoñQ> IV qH$dm Aݶ g|{ж IV, 2 {H$.J«°. qgJc gwna ’$m°ñ’o$Q> d 50 J«°‘ {‘{Wc n°am°{WAm°Z qH$dm H$m~m©arc ^wH$Q>r ¶m§Mo {‘lU H$ê$Z IÈ>o nmdgmù¶mnydu ^ê$Z R>odmdo.

Am§~m cmJdS> V§ÌkmZS>m°. Ama. E‘. Xoìhmao, lr. EZ. E. ZcJo, lr. Ama. E. amD$V, S>m°. E. dm¶. ‘w§O, S>m°. Eg. EZ. gmd§V,

àmXo{eH$ ’$i g§emoYZ H|$Ð, d|Jwcm©, {O. qgYwXþJ©, S>m°. ~mimgmho~ gmd§V H$moH$U H¥${f {dÚmnrR>, Xmnmocr, {O. aËZm{Jar

Page 24: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

24 && eoVH$ar & ‘o & 2019

cmJdS> H$mcmdYr d nÕV

H$c‘m§Mr cmJdS> nmdgmim gwê$ Pmë¶mnmgyZ 15 {Xdgm§À¶m AmV H$amdr.

cmJdS> H$aVmZm H$c‘mMr nm°{c{WZ {nedr ãcoS>Zo XmoÝhr ^mJmg H$mn XoD$Z H$mTy>Z ¿¶mdr. H$c‘mgmo~VMr ‘mVrMr hþ§S>r {dñH$Qy>Z OmD$ Z¶o, ¶mMr H$miOr ¿¶mdr. cmJdS>rÀ¶m doir H$c‘mMm OmoS> hm O{‘ZrÀ¶m da 2 B§M R>odmdm d cJoM ~m§~yÀ¶m ghmæ¶mZo AmYma Úmdm.

cmJdS>rZ§Va ¿¶md¶mMr H$miOr

cmJdS>rnmgyZ VrZ df} H$c‘m§Zm ¶oUmam ‘mohmoa H$mTy>Z Q>mH$mdm, ¶m‘wio PmS>m§Mr Mm§Jcr dmT> hmoVo d Mm¡Ï¶m dfm©nmgyZ Am§~m CËnmXZ Koʶmg gwédmV H$amdr.

cmJdS>rZ§Va H$c‘m§À¶m ~w§Ü¶mda OmoS>mImcr ¶oUmar ZdrZ nmcdr H$mTy>Z Q>mH$mdr.

àIa CÝhmnmgyZ g§ajU H$aʶmgmR>r H$c‘m§Zm n{hë¶m dfu gmdcr H$amdr.H$c‘m§À¶m ~w§Ü¶mcJV JdVmMo AmÀN>mXZ Ho$ë¶mg Amocmdm XrK©H$mi {Q>Hy$Z amhVmo.

Am§~m ho nrH$ nmdgmÀ¶m nmʶmda dmT>Umao Agco Var n{hcr 2 Vo 3 df} {Z¶{‘V nmUr Úmdo. Am§ã¶mcm ‘mohmoa ¶oʶmgmR>r nmʶmMm VmU Amdí¶H$ Agë¶mZo ‘mohmoa ¶oʶmÀ¶m H$mcmdYrV nmUr XoD$ Z¶o. ‘mÌ ’$io dmQ>mʶmÀ¶m AmH$mamMr AgVmZm Xa n§Yam {Xdgm§Zr à{VPmS> CncãYVoZwgma 100 Vo 200 {cQ>a nmUr {Xë¶mg ’$iJi H$‘r hmoVo d ’$im§Mm AmH$mahr dmT>Vmo.

VU{Z¶§ÌU

VU{Z¶§ÌUmgmR>r 2 Vo 3 doim JdV H$mTy>Z ¿¶mdo. VU{Z¶§ÌUmH$[aVm ½cm¶’$mogoQ> ho VUZmeH$ 8 Vo 10 {‘.{b./{bQ>a nmʶmVyZ ’$dmamdo.

‘¥Xm d Ocg§YmaU nÕVr

S>m|Ja CVmamda Am§~m H$c‘m^modVr 2 ‘rQ>a OmJm gnmQ> H$ê$Z AmoQ>çmgmaIr O‘rZ V¶ma Ho$ë¶mg Ocg§dY©Z hmoD$Z O{‘ZrMr Yyn Wm§~Vo.

XmoZ PmS>mVrc daÀ¶m ^mJmV 2 ‘rQ>a cm§~, 45 g|.‘r. Imoc d 50 g|.‘r. é§X Ma ImoXë¶mg O{‘ZrMr Yyn Wm§~Vo. VgoM OcYmaUm hmoʶmg ‘XV hmoVo.

N>mQ>Ur

N>mQ>Ur ’$io H$mT>UrZ§Va åhUOo ‘o-OyZ‘ܶo hr H$aVm ¶oVo. ‘ܶ ’$m§XrMr N>mQ>Ur Am{U ’$m§Úm {daiUr hr (Am°ŠQ>mo~a‘ܶo) H$aVmZm ‘yi CÔoe cjmV ¿¶mdm, H$s Or ’$m§Xr Imcrc ’$m§Úmda ¶oUmam gy¶©àH$me AS>dVo, ¶m ’$m§XrMr N>mQ>Ur H$amdr. VgoM ¶m ’$m§Úm§‘ܶo hdm IoiVr ahmdr.

~waerOݶ amoJ d H$S>H$ CÝhmnmgyZ ImoS>mMo g§ajU H$aʶmgmR>r nmdgmù¶mZ§Va H$c‘m§À¶m ~w§Ü¶mda ~moS>m}noñQ> (1:1:30 ‘moaMyX, H$irMm MwZm d nmUr) cmdmdr.

IV ì¶dñWmnZ

IVmMr ‘mÌm: Am§~m H$c‘m§gmR>r Xadfu d¶mo‘¶m©XoZwgma nwT>rbà‘mUo

Page 25: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 25

IVo ÚmdrV. (à˶oH$ PmS>mg)

d¶ df© ¶w[a¶m qgJc gwna gë’o$Q> eoUIV (J«°‘) ’$m°ñ’o$Q> Am°’$ nmoQ>°e K‘ocr (J«°‘) (J«°‘)

1 300 300 200 1

2 600 600 400 2

3 900 900 600 3

4 1200 1200 800 4

5 1500 1500 1000 5

6 1800 1800 1200 6

7 2100 2100 1400 7

8 2400 2400 1600 8

9 2700 2700 1800 9

10 3000 3000 2000 10

cmJdS> aã~r h§Jm‘m‘ܶo H$amdr.

n°Šbmoã¶wQ´>mPm°cMm dmna

hmnyg ¶m Am§~m OmVr‘ܶo A{Z¶{‘V ’$cYmaUm hmoVo. {Z¶{‘V Am§~m CËnmXZ KoʶmH$[aVm n°Šbmoã¶Q´>mPm°c dmna H$aUo ’$m¶Xoera R>aVo.

à˶oH$ PmS>mMm nyd©-npíM‘ d X{jU-CËVa ì¶mg ‘moOyZ ˶mMr gamgar H$mTy>Z à{V‘rQ>a ì¶mgmg 0.75 J°«‘ {H«$¶merc KQ>H$ n°Šbmoã¶wQ´>m°Pm°c Úmdo.

gmYmaUV: 6 Vo 7 {‘.cr. ÐmdUmg 1 {cQ>a nmUr ¶m à‘mUo Mma {cQ>a nmʶmV 27 {‘.{b. n°Šbmoã¶wQ´>m°Pm°c {‘giyZ PmS>mÀ¶m ~w§Ü¶m^modVr Úmdo. PmS>mÀ¶m ~w§Ü¶m^modVr PmS>mÀ¶m {dñVmamÀ¶m {Zå¶m A§Vamda IUVr qH$dm Hw$XirZo 10 Vo 12 g|.‘r. Imoc Ago g‘ A§Vamda 25 Vo 30 IÈ>o ‘mê$Z ˶mV n°Šbmoã¶wQ´>m°Pm°cMo V¶ma Ho$coco ÐmdU g‘à‘mUmV AmoVmdo d IÈ>o ‘mVrZo ~wOdyZ ¿¶mdoV.

n°Šbmoã¶wQ´>m°Pm°c ¶mà‘mUo 15 Owc¡ Vo 15 Am°JñQ> ¶m H$mcmdYr‘ܶo nmdgmMr CKS>rn cjmV KoD$ZM Úmdo.

Am§ã¶mMr H$mT>Ur

’$iYmaUm Pmë¶mda Am§~m V¶ma hmoʶmg 100 Vo 125 {Xdgm§Mm H$mcmdYr cmJVmo. hm H$mcmdYr Vmn‘mZmda d OmVrda Adc§~yZ AgVmo.

{Z¶m©VrgmR>r 14 AmUo (85 Q>ŠHo$) V¶ma Am§~o H$mT>mdoV. gH$mir AWdm gm¶§H$mir D$Z H$‘r Agoc Aemdoir Am§~m H$mT>Ur H$amdr. Oa 16 AmUo (100 Q>¸o$) V¶ma Am§ã¶mMr H$mT>Ur Ho$ë¶mg gmŠ¶mMo à‘mU A{YH$ AgVo d ’$io OmñV {Xdg {Q>H$V ZmhrV.

~§{XñV ImocrV O{‘Zrda 5 Vo 7 g|.‘r. OmS>rMm dmicoë¶m JdVmMm Wa Q>mH$mdm. ˶mda Am§~o EH$m AmoirV cmdmdoV. ˶mda nwÝhm 5 Vo 7 g|.‘r. JdVmMm Wa Úmdm. Aer AmT>r 5 Vo 7 {Xdg hcdy Z¶o. ˶m‘wio Am§~o cdH$a {nH$VmV.

CËnÝZ

H$moH$U {d^mJmV Am§ã¶mImcrc joÌ 1.65 cmI hoŠQ>a Amho Va CËnmXZ 2.47 cmI Q>Z EdT>r Amho. cmJdS>rnmgyZ Mm¡Ï¶m dfm©Z§Va CËnÝZ {‘iVo. Am§~m {haì¶m d {nH$coë¶m ’$im§Mm Cn¶moJ {d{dY àH$mao Ho$cm OmVmo. CXm. cmoUMo, ‘wam§~o, O°‘, ag, nmoù¶m (gmR>), H$mo¶rnmgyZ OZmdam§Mo ImÚ, H$mnS>r Ii (ñQ>mM©) B.

g§nH©$ … 02366-262334

Am§ã¶mÀ¶m H$c‘m§cm n{hë¶mdfu 1 K‘oco Hw$Ococo eoUIV, 300 J«°‘ ¶w[a¶m 300 J«°‘ qgJc gwna ’$m°ñ’o$Q> d 200 J«°‘ gë’o$Q> Am°’$ nmoQ>°e Úmdo. hr ‘mÌm à˶oH$ dfu dmT>dyZ Xhmì¶m dfm©nmgyZ à˶oH$ H$c‘mcm 10 K‘ocr eoUIV, 3 {H$.J«°. ¶w[a¶m, 3 {H$.J«°. qgJc gwna ’$m°ñ’o$Q> d 2 {H$.J«°. gë’o$Q> Am°’$ nmoQ>°e hr IVo ÚmdrV.

Am§Va{nHo$

gwédmVrÀ¶m H$mimV {d{dY h§Jm‘r ^mOrnmcm {nH$m§Mr VgoM nnB©, AZZg, eodJm ¶mgma»¶m ~hþdfu¶ {nH$m§Mr cmJdS> H$amdr. nyU© dmT>coë¶m hmnyg Am§~m ~mJo‘ܶo ‘wim, {eamir, ^monim, H$macr, Q>mo‘°Q>mo, dm§Jr, dmcr ¶m ^mOrnmcm {nH$m§Mr Va gm~wXmUm, aVmir ¶m H§$X{nH$m§Mr

Page 26: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

26 && eoVH$ar & ‘o & 2019

grVm’$i ho EH$ ‘hÎdmMo H$moaS>dmhÿ ’$inrH$ Amho. H$moaS>dmhÿ O{‘Zr‘ܶo cmJdS>rgmR>r grVm’$imcm AZݶgmYmaU ‘hÎd

Amcoco Amho. grVm’$i ho nrH$ IS>H$mi, H$‘r àVrÀ¶m O{‘Zr‘ܶo VgoM H$‘rV H$‘r nmʶmda ¶oUmao nrH$ Agë¶mZo {ZH¥$ï> O{‘ZrVgwÕm ˶mMr cmJdS> Ho$cr OmVo. H$‘rVH$‘r ‘emJVr‘ܶo grVm’$i Mm§Jë¶màH$mao ¶oD$ eH$Vmo VgoM ~mOmam‘ܶo ¶m ’$i{nH$mg Mm§Jcm ^md Amho. VgoM Z¡g{J©H$ AmnËVrg H$‘r ~ir nS>Vo. grVm’$imÀ¶m Jamcm ~mOmanoR>oV Mm§Jcr ‘mJUr Amho. VgoM gܶm grVm’$imMo {d{dY dmU CncãY AmhoV. ˶m‘ܶo ~mimZJa, AH$m© ghZ, cmc grVm’$i B. dmU àM{cV AmhoV.

O{‘ZrMr {ZdS>

CËV‘ nmʶmMm {ZMam hmoUmar O‘rZ hcH$s Vo ‘ܶ‘ Imoc O‘rZ O{‘ZrMm gm‘y 6 Vo 8.5 n¶ªV Agmdm

grVm’$imÀ¶m OmVr

~mimZJa AH$m© ghZ ’w$co nwa§Xa ’w$co OmZH$s Ymê$a 6

grVm’$imMr A{^d¥Õr

grVm’$i ¶m {nH$m‘ܶo gdm©V ‘hÎdmMo åhUOo ˶mMr A{^d¥Õr. grVm’$i ho nrH$ ~hþdm{f©H$ nrH$ AgyZ nanamJqgMrV nrH$ Agë¶mZo {~¶mnmgyZ A{^d¥Õr Ho$ë¶mg V¶ma hmoUmao amon EH$gmaIr ZgVmV d ˶mnmgyZ V¶ma hmoUmè¶m PmS>mnmgyZ Mm§Jë¶m àH$maMr ’$io {‘iVrcM Ago Zmhr. ˶m‘ܶo ~è¶mM à‘mUmV {d{dYVm AmT>iVo. VgoM PmS>mMr dmT> hiwdma hmoV Agë¶mZo ’$iYmaUmgwÕm C{eam hmoVo. ˶m‘wio grVm’$imMr A{^d¥Õr emH$s¶ nÕVrZo Ho$cr OmVo. ˶m‘ܶo àm‘w»¶mZo ‘¥XþH$mð> nÕVrZo H$c‘ H$ê$Z A{^d¥Õr Ho$cr OmVo. ˶m‘wio PmS>mMr dmT> EH$gmaIr hmoD$Z ’$iYmaUm cdH$a hmoVo.grVm’$imMr A{^d¥Õr ‘¥XþH$mð> nÕVrZo H$c‘ H$aʶmgmR>r nwT>rb Cnm¶¶moOZm H$amdr.

Iw§Q> amon V¶ma H$aUo

Iw§Q> amon V¶ma H$aʶmgmR>r ñWm{ZH$ grVm’$imMr {~¶mUo Iw§Q>mgmR>r dmnê$Z E{àc ‘{hݶmV {~¶mUo nm°{c{WZ ~°J‘ܶo cmdmdo. ˶mnmgyZ 80 Vo 90 Q>¸o$ CJdU {‘iVo. hr amono ’o$~«wdmar-‘mM© ‘{hݶm‘ܶo 11 Vo 12 ‘{hݶmMr hmoD$Z H$c‘rH$aUmgmR>r V¶ma hmoVmV. ’o$~«wdmar-

‘mM© ‘{hݶmn¶ªV 0.50 Vo 0.60 g|.‘r. OmS>rMo amono H$c‘rH$aUmgmR>r V¶ma hmoVmV.

H$c‘’$m§Xr V¶ma H$aUo

H$c‘rH$aU H$aʶmH$[aVm àgm[aV Pmcoë¶m OmVtMr {ZdS> H$amdr. ˶mgmR>r ~mimZJa, AH$m© ghZ, AZmoZm-2, cmc grVm’$i ¶m OmVtÀ¶m H$c‘ ’$m§Úm H$c‘rH$aU H$aʶmH$[aVm dmnamì¶mV. grVm’$im‘ܶo ‘¥XþH$mð> nÕVrZo H$c‘ H$aʶmH$[aVm ‘mV¥d¥jmMr {ZdS> H$miOrnyd©H$ H$amdr. ˶mH$[aVm gmYmaUVm ‘mJrc h§Jm‘mV Á¶m PmS>mda ’$iYmaUm Pmcr Agoc, ˶mM PmS>mMr ‘mV¥d¥j åhUyZ {ZdS> H$amdr. {ZdS> Ho$coë¶m ‘mV¥d¥jmdarc gmYmaUVm ‘mJrc h§Jm‘mV V¶ma Pmcoë¶m 0.5 Vo 0.6 g|.‘r. OmS>rÀ¶m, n³d ’$m§Úm H$c‘rH$aU H$aʶmH$[aVm {ZdS>mì¶mV. gmYmaUVm ’o$~«wdmar-‘mM© ‘{hݶmV ‘mV¥d¥jmdarc nmZJi Pmcocr AgVo d ‘mV¥d¥j gwámdñWoV AgVmo. ˶m‘wio H$c‘ ’$m§XrV AÝZg§M¶ OmñV à‘mUmV CncãY AgVmo d ˶mMm Cn¶moJ H$c‘ ¶eñdr hmoʶmH$[aVm hmoVmo.

H$c‘ ’$m§Xr H$mT>Uo d gmR>dUyH$

darcà‘mUo H$miOrnyd©H$ {ZdS> Ho$coë¶m H$c‘’$m§Úm ‘mV¥d¥jmdê$Z H$mnyZ ¿¶mì¶m Am{U Amoë¶m H$mnS>mV Jw§S>miyZ nm°{c{WZ {nedrV R>odmì¶m. ’$m§Úm Amocga H$mnS>mV 2 Vo 3 {Xdg {Q>H$dVm ¶oVmV.

H$c‘ H$aʶmMr nÕV

gd©gmYmaUnUo 11 Vo 12 ‘{hZo d¶mMo Iw§Q>amon ’o$~«wdmar-‘mM©

grVm’$i bmJdS> V§ÌkmZS>m°. S>r. E‘. n§M^mB©, A{Yð>mVm, S>m°. Eg. Ama. nmQ>rc, gh¶moJr àmܶmnH$, CÚmZ{dÚm ‘hm{dÚmc¶, AH$mocm

Page 27: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 27

‘{hݶmV ‘¥XþH$mð> H$c‘ H$aʶmg V¶ma hmoVmo. Iw§Q> amonmMm daMm H$modim e|S>m 20 Vo 25 g|.‘r. da H$mnyZ Q>mH$mdm. Z§Va ImoS>mMo Q>moH$mda ‘Ymo‘Y 5 g|.‘r. cm§~rMm C^m H$mn Úmdm. OoUoH$ê$Z hm H$mn B§J«Or "ìhr' AjamgmaIm {Xgoc. H$c‘ eŠ¶Vmoda 20 g|.‘r. nojm OmñV C§Mrda H$ê$ Z¶o. Iw§Q>mda H$mn {Xcoë¶m ImoS>mÀ¶m OmS>r BVH$sM OmS> H$c‘’$m§Xr {ZdS>mdr. ’$m§XrMr c§m~r 10 Vo 15 g|.‘r. n¶ªV R>odyZ {gHo$Q>aZo H$mnyZ ¿¶mdr. {VÀ¶m ImcÀ¶m Q>moH$mda 5 g|.‘r. cm§~rMm nmMargmaIm AmH$ma Úmdm. Ago H$aVmZm nmMarÀ¶m XmoÝhr ~mOyg gmc amhrc ¶mMr H$miOr ¿¶mdr d V¶ma Ho$bobr H$c‘ ’$m§Xr "ìhr' AmH$mamÀ¶m ~oMŠ¶m‘ܶo gaH$dyZ Aem ~oVmZo ~gdmdr H$s H$c‘’$m§Xr d Iw§Q> ¶m§Mr d{Y©îUy CVr EH$‘oH$m§da ¶oVrc, ˶mMà‘mUo nmMarMm ^mJ Iw§Q>mMo da amhUma Zmhr, ¶mMr H$miOr ¿¶mdr. Aem arVrZo ~g{dcocr H$c‘ ’$m§Xr Iw§Q>mda 1.5 g|.‘r. é§X d 200 JoO OmS>rÀ¶m nm°{c{WZ Q>onZo KÅ> ~m§Ymdr OoUoH$ê$Z H$mn {Xcocm ^mJ g§nyU©nUo PmH$cm OmB©c. H$c‘rH$aU Ho$ë¶mZ§Va H$c‘’$m§Xrg 10 Vo 15 {XdgmV ZdrZ nmcdr ¶oVo d H$b‘ ^aUo gwê$ hmoVo. AemàH$mao ‘¥XþH$mð> H$c‘ ’o$~«wdmar-‘mM© ‘{hݶmV A{^d¥Õr Ho$ë¶mg 70 Vo 80 Q>¸o$ ¶e {‘iVo. ’o$~«wdmar-‘mM© ‘{hݶmV V¶ma Ho$cocr H$c‘o Owc¡-Am°JñQ> ‘{hݶmV cmJdS>r ¶mo½¶ V¶ma hmoVmV.

H$c‘ ~m§Yë¶mZ§Va ¿¶md¶mMr H$miOr

1) H$c‘ ’$m§Xrdarc A§Hw$am{edm¶ Iw§Q> amonmda ¶oUmar ZdrZ nmcdr doimodoir H$mTy>Z ¿¶mdr.

2) H$c‘ OJë¶mda EH$ Vo XmoZ ‘{hݶmZo nm°{c{WZMr nÅ>r H$mTy>Z g¡cga ~m§Ymdr.

3) H$c‘mMr PnmQ>çmZo dmT> hmoʶmgmR>r {Z¶{‘V nmUr Úmdo.4) H$c‘mMo amoJ, {H$S>tnmgyZ g§ajU H$aʶmgmR>r ¶mo½¶ Vr Cnm¶

¶moOZm H$amdr.AemàH$mao 11 Vo 12 ‘{hݶmMo Iw§Q> amono nm°{c{WZ {nedr‘ܶo V¶ma

H$ê$Z ’o$~«wdmar-‘mM© ‘{hݶmV ‘¥XþH$mð> H$c‘ H$ê$Z A{^d¥Õr Ho$ë¶mg H$c‘ h‘Img ¶eñdr hmoVmV d ‘aʶmMo à‘mU ZJʶ AgVo. H$c‘mMr dmT> Omo‘Xma hmoVo d hr H$c‘o Owc¡-Am°JñQ> ‘{hݶmV cmJdS>r ¶mo½¶ V¶ma hmoVmV.

cmJdS>rMo A§Va d nÕV

grVm’$imMr cmJdS> ‘ܶ‘ O{‘ZrV 5 ‘rQ>a � 5 ‘rQ>a Am{U

hcŠ¶m O{‘ZrV 4 ‘rQ>a � 4 ‘rQ>a A§Vamda H$amdr. AcrH$S>À¶m H$mimV grVm’$imMr KZ cmJdS> 4 ‘rQ>a �

2.5 ‘rQ>a A§Vamda ~è¶mM eoVH$è¶m§H$S>o H$aʶmV Amcr Amho. ˶mMogwÕm AmemXm¶H$ {ZîH$f© AmhoV.

cmJdS>rnydu R>acoë¶m A§Vamda 60 g|.‘r. � 60 g|.‘r. � 60 g|.‘r. AmH$mamMo IÈ>o H$ê$Z ‘mVr, eoUIV 1.5 {H$cmo d qgJc gwna ’$m°ñ’o$Q> AYm© {H$cmo ¶mÀ¶m {‘lUmZo ^ê$Z ¿¶mdo.

H$c‘mMr qH$dm amonm§Mr cmJdS> EH$ nmD$g nS>ë¶mZ§Va H$amdr.

IV ì¶dñWmnZ

IVmMo {Z¶moOZ Imcrcà‘mUo H$amdo.

PmS>mMo eoUIV ZÌ ñ’w$aX nmbme d¶ (df©) ({H$cmo) (J«°‘) (J«°‘) (J«°‘)

1 10 50 25 25

2 20 100 50 50

3 30 150 75 75

4 40 200 100 100

5 d nwT>o 50 250 150 150

darcn¡H$s nyU© eoUIV nmdgmMo gwédmVrg d AYm© ZÌ, nyU© ñ’w$aX d nmcme n{hë¶m nmdgmZ§Va Úmdo. Cacocm AYm© ZÌ ’w$cmoam YaVmZm Úmdo. JaOoZwgma qPH$ gë’o$Q> 100 J«°‘, ‘±JZrO 100 J«°‘, ’o$ag gë’o$Q>

100 J«°‘, ‘°¾o{eA‘ gë’o$Q> 100 J«°‘ d ~moam°Z 50 J«°‘ à{V PmS> N>mQ>Ur Ho$ë¶mda Úmdo.

grVm’$i cmJdS> g|{ж nÕVrZogwÕm H$aUo e³¶ Amho. grVm’$i g|{ж nÕVrZo V¶ma Ho$ë¶mg ˶mcm ~mOmamV A{YH$ ̂ md

{‘iVmo.

nmUr ì¶dñWmnZ

cmJdS>rZ§Va n{hco VrZ df} {Z¶{‘V nmUr XoUo JaOoMo Amho. ì¶mnmarX¥îQ>çm XO}Xma CËnmXZmgmR>r nmUr ì¶dñWmnZ H$aUo JaOoMo

Amho ˶mgmR>r {R>~H$ qgMZmMm dmna H$amdm. ’$idmT>rÀ¶m H$mimV nmʶmMm VmU nS>Uma Zmhr, ¶mMr H$miOr

¿¶mdr. {R>~H$ qgMZmMm dmna H$ê$Z ˶mÛmao IVmÀ¶m ‘mÌm {Xë¶mg ’$im§Mm

AmH$ma dmT>{dʶmg ‘XV hmoVo. Am{U XO}Xma ’$io {‘iʶmg ‘XV hmoVo.

diU

dmT>rÀ¶m gwédmVrÀ¶m H$mimV PmS>mcm diU XoUo JaOoMo Amho. PmS>mMr EH$ ImoS> nÕVrZo dmT> H$amdr. PmS>mÀ¶m Mmahr {XeoZo ’$m§Úm dmTy> Úmì¶mV.

Page 28: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

28 && eoVH$ar & ‘o & 2019

PmS>mMr C§Mr 6 Vo 8 ’w$Q>mn¶ªV {Z¶§{ÌV H$amdr. PmS>mMm gm§JmS>m S>mocXma V¶ma H$amdm.

N>mQ>Ur

grVm’$imMo XO}Xma CËnmXZ KoʶmMo Ñï>rZo Xadfu N>mQ>Ur H$aUo JaOoMo Amho.

N>mQ>Ur hr JaOoZwgma hcH$s Vo ‘ܶ‘ ñdê$nmV ‘o ‘{hݶmÀ¶m Xþgè¶m AmR>dS>çmV H$amdr.

’w$cYmaUm d ’$iYmaUm

grVm’$im‘ܶo ’w$cYmaUm hr ZdrZ ’$m§Xrda hmoV Agë¶mZo N>mQ>Ur H$aUo JaOoMo Amho.

N>mQ>Ur Ho$ë¶mZ§Va 40 Vo 45 {XdgmV OyZ Vo Am°JñQ> ‘{hݶmV ’w$cYmaUm hmoD$Z ’$iYmaUm hmoVo.

’$im§Mr dmT> ¶mo½¶ à‘mUmV hmoʶmMo Ñï>rZo PmS>mda nmZm§Mr A{YH$ AgUo Amdí¶H$ Amho.

˶mgmR>r AÝZÐì¶ d nmUr ì¶dñWmnZ {Z¶{‘V d doioda H$aUo JaOoMo Amho.

’$im§Mm AmH$ma d dOZ dmT>{dʶmgmR>r PmS>mda ’$im§Mr g§»¶m {Z¶§{ÌV H$aUo JaOoMo Amho. ˶mgmR>r nyU© dmT> Pmcoë¶m PmS>mda 60 Vo 70 ’$io ¿¶mdrV.

’$im§Mr H$mT>Ur

grVm’$imMo S>moio CKS>Uo gwê$ Pmë¶mda ’$io H$mT>Urg V¶ma Pmco, Ago g‘Omdo.

’w$bYmaUonmgyZ Mma Vo nmM ‘{hݶmV Am°ŠQ>mo~a, Zmoìh|~a ‘{hݶm‘ܶo ’$io H$mT>Urg V¶ma hmoVmV.

~mOmamV ‘moR>çm AmH$mamÀ¶m ’$im§Zm (250 Vo 300 J«°‘ À¶mda) ~m°³gog‘ܶo n°qH$J H$ê$Z {dH«$r Ho$ë¶mg OmñV ^md {‘iVmo. åhUyZ ’$im§Mr àVdmar H$ê$Z {dH«$r ì¶dñWm H$amdr.

CËnmXZ

grVm’$imÀ¶m amonm§Mr VgoM H$c‘m§Mr cmJdS> Ho$ë¶mnmgyZ VrZ dfm©Z§Va ’$iYmaUm hmoVo Am{U nmM dfm©Z§Va nyU© dmT> hmoD$Z Am{W©H$ CËnmXZ {‘iVo.

nyU© dmT> Pmcoë¶m PmS>mnmgyZ 70 Vo 100 ’$io à{VPmS> CËnmXZ {‘iVo.

H$aUo JaOMoo Amho. VgoM Z§VaÀ¶m dmT>rÀ¶m AdñWoV {Q>ŠH$m d Vm§~oam ¶m amoJm§Mm àmXþ^m©d AmT>ië¶mg nmʶmV {‘giUmao J§YH$ (80 Q>ŠHo$) 2 {H$.J«°. qH$dm ‘°ÝH$moPo~ 1.250 {H$.J«°. qH$dm H$m~}ÝS°>{P‘ 250 J«°‘ 500 {bQ>a nmʶmV {‘giyZ 20 {XdgmÀ¶m A§VamZo JaOoZwgma ’$dmaʶm H$amì¶mV. ^wB©‘wJmda e|S>m Hw$Oì¶m ¶m {dfmUyOݶ amoJm‘wio CËnmXZmV 30 Vo 90 Q>³³¶m§n¶ªV KQ> ¶oVo. ¶m amoJmMm àgma ag emofUmè¶m {H$S>t‘wio hmoV Agë¶mZo Aem {H$S>tMm ~§Xmo~ñV doirM H$aUo JaOoMo Amho.

{H$S>r : Iarn ^wB©‘wJmÀ¶m {nH$mda ‘mdm, ’w$b{H$S>o, qH$dm VwS>VwS>o ¶m ag emofUmè¶m {H$S>tMm àmXþ^m©d {XgVmM {Z§~moir AH©$ 5 Q>³Ho$ qH$dm AP°{S>a°ŠQ>rZ 2 {‘.cr. à{V{bQ>a nmUr ¶m§Mr ’$dmaUr H$amdr. 15 {Xdgm§Zr Xþgar ’$dmaUr H$amdr qH$dm amoJma 500 {‘.cr. qH$dm ‘oQ>°{gñQ>m°H$ 400 {‘.cr. ¶mn¡H$s H$moU˶mhr EH$m H$sQ>H$ZmeH$mMr à{VhoŠQ>ar 500 {bQ>a nmʶmVyZ ’$dmaUr H$amdr.

nmZo ImUmè¶m d nmZo Jw§S>miUmè¶m AirÀ¶m ~§Xmo~ñVmgmR>r àmXþ^m©d {XgVmM à{VhoŠQ>ar gm¶na‘oW«rZ 20 B©.gr. 200 {‘.cr. qH$dm ’o$ZdbaoQ> 20 B©.gr. 250 {‘.cr. qH$dm S>oH$m‘oW«rZ 500 {‘.cr. qH$dm {³dZm°b’$m°g 25 B©.gr. 1000 {‘.cr. ¶mn¡H$s H$moU˶mhr H$sQ>H$ZmeH$m§À¶m 15 {Xdgm§À¶m A§VamZo 500 {bQ>a nmʶmV {‘giyZ 2 Vo 3 ’$dmaʶm H$amì¶mV.

(nmZ 19 dê$Z)

H$mT>Ur, CËnmXZ Am{U gmR>dU

^wB©‘wJmMm nmbm {ndim {Xgy bmJë¶mda Am{U e|JmMo Q>a’$b Q>UH$ ~ZyZ AmVë¶m ~mOyZo H$miga {Xgy bmJVmM H$mT>Ur H$amdr. H$mT>UrZ§Va eo§Jm Mm§Jë¶m dmidmì¶mV d nmo˶mV ^ê$Z R>odmì¶mV. e|JmVrb AmЩVoMo à‘mU 10 Q>³³¶mn¶ªV Imbr AmUmdo. e|Jm {~¶mʶmgmR>r dmnamd¶mÀ¶m Agë¶mg gmdbrV Mm§Jë¶m dmidmì¶mV AݶWm {~¶mʶmMr CJdU j‘Vm H$‘r hmoVo. gwYmarV nÕVrZo bmJdS> Ho$ë¶mg Iarn ^wB©‘wJmnmgyZ gd©gmYmaUnUo à{V hoŠQ>ar 18 Vo 20 q³dQ>b dmiboë¶m e|Jm§Mo CËnmXZ {‘iVo, VgoM 5 Vo 6 Q>Z Amobm Mmamhr {‘iVmo.

g§nH©$ … 9822034191

Page 29: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 29

13 ~r. Q>r. H$nmer 72000 80347

14 gw. H$nmer 1500 1763

EHy$U 1624330 1799643

gmo¶m~rZ eoVH$è¶m§Zr ñdV…H$S>rc gmo¶m~rZ {~¶mUmMm dmna H$amdm.amÁ¶mV gmo¶m~rZ ¶m {nH$mImcrc joÌ gw‘mao 39 cmI ho³Q>a Amho.

EHy$U Iarn joÌmÀ¶m 30 Q>ŠHo$ joÌ åhUOoM {Vgam {hñgm gmo¶m~rZ ¶m {nH$mZo ì¶mncocm Amho. Iarn h§Jm‘mV H$mnyg {nH$mÀ¶m ~amo~arZo gmo¶m~rZ ¶m {nH$mImcrc joÌ Amho. gmo¶m~rZ ho ñdnamJqgMrV nrH$ Amho d ¶m {nH$mMo gd©M dmU gai dmU AmhoV. ˶m‘wio gmo¶m~rZMo {~¶mUo à˶oH$ dfu ~XcʶmMr JaO Zmhr. gmo¶m~rZ {nH$mMo à‘m{UV {~¶mUo EH$Xm dmnaë¶mZ§Va ˶mÀ¶m CËnmXZmVyZ ¶oUmao {~¶mUo nwT>rc 3 df© dmnaVm ¶oVo. 3 dfm©VyZ EH$Xm gmo¶m~rZMo {~¶mUo ~Xcco Var MmcVo. eoVH$è¶m§Zr ñdV…H$S>rc {~¶mUo dmnaVmZm ˶mMr AmXiAmnQ> hmoUma Zmhr, ¶mMr H$miOr ¿¶mdr. VgoM {~¶mUmMr noaUrnyd© CJdUj‘Vm Vnmgmdr. ~mOmamVrc {~¶mUmda Adc§~yZ amhʶmMr JaO AgUma Zmhr Am{U {~¶mUmdarc IMm©V ~MV hmoB©c Am{U ñdV…Mo ImÌrera {~¶mUo V¶ma hmoB©c. EH§$XarV ‘emJVrMm IM© H$‘r hmoD$Z d CËnmXZmV d CËnÞmV dmT> hmoʶmg ‘XV hmoB©c.

‘hmamï´> amÁ¶mV H$mnyg {nH$mImcr gd©gmYmaUnUo 40 cmI hoŠQ>a joÌmda cmJdS> H$aʶmV ¶oVo, ˶mn¡H$s 98 Q>ŠHo$ joÌmda ~rQ>r H$mngmMr cmJdS> hmoVo. ~rQ>r H$mngmMr {~¶mʶmMr CncãYVm ImOJr {~¶mUo CËnmXH$ H§$nݶm§H$Sy>Z H$aʶmV ¶oVo. Iarn 2019 À¶m h§Jm‘mgmR>r gw‘mao 225 cmI nm{H$Q>o {~¶mUm§Mr CncãYVm hmoUma Amho. ̂ mV, Ádmar, ~mOar d ‘H$m V¥UYmݶ {nH$m§Mo VgoM Vya, ‘yJ d CS>rX ¶m H$S>Ymݶ {nH$m§Mo {~¶mUogwÕm nwaoem à‘mUmV CncãY hmoUma Amho.

AmnËH$mcrZ nrH$ {Z¶moOZ

‘hmamï´>mVrc ~hþVm§er eoVr {Oam¶Vr Agë¶mZo Vr nmdgmda Adc§~yZ Amho. amÁ¶mV {Za{Zamù¶m {R>H$mUr O{‘Zr, hdm‘mZ Am{U

Iarn h§Jm‘ 2019 : ‘hmamï´>mVrc {~¶mUo nwadR>m {Z¶moOZlr. {dO¶Hw$‘ma B§Jio, g§MmcH$ ({Z{dð>m d JwU{Z¶§ÌU), lr. {dO¶ {hao‘R>, H¥${f Cng§MmcH$ ({~¶mUo)

{~¶mUo hr A{YH$ CËnmXZ d CËnmXH$VogmR>r EH$ A˶§V ‘yc^yV {Z{dð>m Amho. Ho$di gwYmarV {~¶mUo dmnê$Z {~¶mUmV ~Xc

Ho$ë¶mZo CËnmXZmV gmYmaUV: 25 Q>ŠŠ¶m§n¶ªV dmT> hmoVo. ˶m‘wio BVa {Z{dð>m§nojm A˶§V H$‘r IMm©V eoVH$è¶m§Zm CËnmXZ d CËnÞ dmT>{dʶmgmR>r {~¶mUo ho EH$ Mm§Jco gmYZ Amho. {~¶mUo dmnam‘ܶo g§H$[aV {~¶mUo d gwYmarV {~¶mUo ¶m XmoZ àH$maÀ¶m {~¶mUmMm dmna Ho$cm OmVmo.

H¥${f {d^mJmZo Iarn h§Jm‘ 2019 gmR>r à‘wI {nH$mÀ¶m joÌmMo cjm§H$ {ZYm©arV Ho$co Amho. {nH$mÀ¶m joÌmÀ¶m cjm§H$mÀ¶m AZwf§JmZo {nH$mÀ¶m {~¶mUo ~Xc XamZwgma {~¶mUmMr JaO {Z{üV H$aʶmV Amcr Amho. amÁ¶mV ‘hmamï´> amÁ¶ {~¶mUo ‘hm‘§S>i, amï´>r¶ ~rO {ZJ‘ d ImOJr ~rOmoËnmXH$ g§ñWm§H$Sy>Z {~¶mUo CncãY hmoV AgVo. amÁ¶mV Ádmar, ^mV, ‘H$m, ‘yJ, CS>rX, Vya, gmo¶m~rZ, Vri, ^wB©‘yJ d H$mnyg ¶m {nH$m§Mo CËnmXZ KoVco OmVo. gZ 2019 Iarn h§Jm‘m‘ܶo {~¶mUo ~Xc XamZwgma EHy$U 16.24 cmI q³d. {~¶mUmMr JaO AgyZ 17.99 cmI q³d. {~¶mʶmMr CncãYVm Amho. nrH${Zhm¶ {~¶mUo JaO d Ano{jV CncãYVm nwT>rbà‘mUo...

Iarn h§Jm‘ 2019 H$[aVm {~¶mUo JaO d Ano{jV CncãYVm

A.H«$. nrH$ {~¶mUo ~Xc Ano{jV {~¶mUo XamZwgma {~¶mUo CncãYVm JaO (q³d.) (q³d.)

1 g§. Ádmar 45000 45367

2 gw. Ádmar 1000 1040

3 g§. ~mOar 20375 21165

4 gw. ~mOar 1920 2083

5 ^mV 225600 229805

6 ‘H$m 123000 126000

7 Vya 56875 61360

8 ‘yJ 14175 16400

9 CS>rX 23625 26517

10 ^wB©‘yJ 15000 17100

11 Vri 510 696

12 gmo¶m~rZ 1023750 1170000

Page 30: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

30 && eoVH$ar & ‘o & 2019

nO©Ý¶‘mZ {d{dY Agë¶mZo {d{dY àH$maMr {nHo$ KoVcr OmVmV. {ZgJm©À¶m àm‘w»¶mZo nmdgmÀ¶m charnUm‘wio ~è¶mMdoim {nH$m§À¶m Ñï>rZo {~H$Q> n[apñWVr {Z‘m©U hmoVo. ‘hmamï´>mV nmD$g OyZ Vo Am°ŠQ>mo~a Xaå¶mZ nS>V Agë¶mZo ¶m H$mimV àm‘w»¶mZo Iarn Am{U aã~r {nH$m§À¶m noaʶm Ho$ë¶m OmVmV. {Oam¶Vr eoVr H$aUmè¶m eoVH$è¶m§Zm nmdgmÀ¶m A{Z¶{‘VnUmg ~è¶mM doim Vm|S> Úmdo cmJVo. ¶m‘ܶo Imcrc {d{dY n¶m©¶ g§^dVmV. 1) nmD$g doioda gwê$ hmoD$Z ‘ܶoM ‘moR>m I§S> nS>Uo2) nmD$g C{eam gwê$ hmoUo. 3) nmD$g cdH$a g§nUo.4) nmD$g C{eamn¶ªV nS>Uo d A{Vd¥ï>r hmoUo

darcn¡H$s H$moUVrhr Z¡g{J©H$ AmnÎmr AmoT>dë¶mg ¶mda ‘mV H$aʶmgmR>r AmnËH$mcrZ {~¶mUo CncãYVoMo {Z¶moOZ H$aʶmV Amco Amho.

{~¶mʶmMr IaoXr H$aVmZm ¿¶md¶mMr H$miOr

{~¶mUo IaoXr H$aVmZm eŠ¶Vmo Amnë¶m ZOrH$À¶m ImÌrÀ¶m {R>H$mUmhÿZ Am{U ’$ŠV nadmZmYmaH$ H¥$fr H|$ÐmVyZM H$amdr.

H$moU˶mhr ImOJr 춊VrH$Sy>Z {~¶mʶmMr IaoXr H$ê$Z Z¶o d Am{‘fmcm ~ir nSy> Z¶o.

{~¶mUo IaoXr Ho$ë¶mZ§Va arVga n¸$s nmdVr ¿¶mdr. nmdVr‘Yrc gd© aH$mZo/Vnerc {dH«o$˶mZo ̂ aco Agë¶mMr ImÌr H$amdr.

IaoXr {~cmda {~¶mUo {dH«o$˶mMr d IaoXr H$aUmè¶m eoVH$è¶m§Mr ghr Agmdr.

H$‘mc {dH«$s {H$‘Vrnojm OmñV qH$‘V AXm H$ê$ Z¶o. IaoXr H$aV Agcoë¶m {~¶mUmÀ¶m nm{H$Q>mdarc ‘OHy$a d

cm°Q> Z§~a ~amo~a Agë¶mMr ImÌr H$am H$mnS>r {nedrV {~¶mUo Agoc Va Vr {nedr VrZhr ~mOy§Zr

{edcocr Agmdr. {nedrÀ¶m daÀ¶m ~mOycm co~c d ~rOà‘mUrH$aU ¶§ÌUoMm d H§$nZrMm Q>°J AgVmo.

{~¶mʶmMr {nedr grc~§X Agcr nm{hOo, H$maU Ago co~c¶wŠV {~¶mUo H$m¶ÚmÀ¶m ‘mnX§S>mZwgma V¶ma H$aʶmV Amco nm{hOo, ˶mMr N>nmB© ñnï> Agcr nm{hco. ¶mda ~rO à‘mUrH$aUmMr ‘mZHo$ ‘mnX§S>mZwgma Agë¶mMo VnmgyZ ¿¶mdo.

Q>°J A˶§V ‘hÎdmMm AgVmo. ˶mda {~¶mUo H$moU˶m OmVrMo Amho ¶mMr ‘m{hVr {Xcocr AgVo. ¶mda {~¶mʶmMm àH$ma {Xcocm AgVmo.

{~¶mUo AmoiIʶmgmR>r ˶mda {d{eï> a§JmMm Q>°J AgVmo. à‘m{UV {~¶mʶmMm Q>°J {Zim Va g˶àV {~¶mʶmMm Q>°J {’$H$Q> {hadm AgVmo.

’$gdUyH$ Pmë¶mMo eoVH$ar ~m§Ydm§À¶m cjmV Amë¶mg Ëd[aV ZOrH$À¶m H¥$fr A{YH$mè¶m§er g§nH©$ gmYmdm.

g§nH©$ … 020-26131064

fQ>H$moZr nÕVrMm dmna H$aVmV, ˶m‘ܶo hoŠQ>ar 15 Q>ŠHo$ PmS>o A{YH$ ~gVmV, ˶m‘wio CËnmXZhr A{YH$ {‘iy eH$Vo. {d{dY ’$iPmS>m§gmR>r {e’$mag Ho$bobo A§Va, IS²>S>çmMm AmH$ma d hoŠQ>ar cmJUmar PmS>o ¶m§Mr ‘m{hVr Imbrb VŠË¶mV {Xbobr Amho. AemàH$mao ’$iPmS>m§Mr bmJdS> Ho$ë¶mg ’$iPmS>m§Mr dmT> Mm§Jbr hmoVo d Ano{jV CËnmXZ {‘iy eH$Vo.

IÈo> ImoXUo d ^aUo

OoWo ’$i~mJoMr bmJdS> H$am¶Mr Amho, {VWo ¶mo½¶ nÕVrMm dmna H$ê$Z AmIUr H$amdr d {e’$maerV A§Vamda darbà‘mUo {nH$mZwgma ¶mo½¶ AmH$mamMo IÈo> ¿¶mdoV. IÈo> KoʶmMo H$m‘ E{àb ‘{hݶmÀ¶m AIoan¶ªV nyU© H$amdo. ‘o ‘{hݶm‘ܶo IÈo> VmnyZ ÚmdoV, OoUoH$ê$Z Z¡g{J©H$ar˶m IS²S>çm§Mo {ZOªVwH$sH$aU hmoB©b. OyZÀ¶m n{hë¶m AmR>dS>çmV IÈo> naV ^amdoV. IÈo> ^aVmZm 20 Vo 25 {H$.J«°. Mm§Jbo Hw$Obobo eoUIV + 2 Vo 3 {H$bmo Jm§Sy>iIV + 2 Vo 3 {H$bmo qZ~moir n|S> + 25 J«°‘ Q´>m¶H$moS>‘m© {OdmUy {‘lU + 15 J«°‘ ñ’w$aX {daKiUmao {OdmUy + 25 J«°‘ A°P°Q>mo~°ŠQ>a ho {‘lU ¿¶mdo. IÈ>m O{‘ZrÀ¶m da 5 Vo 7 g|.‘r. C§M ^ê$Z R>odmdm åhUOo nmdgmÀ¶m gwédmVrbm bmJdS> H$aVm ¶oB©b.

H$b‘m§Mr {ZdS>

H$b‘m§À¶m {ZdS>rda ’$im§Mr JwUdÎmm Am{U ’$i~mJoMo EHy$UM ¶e Adc§~yZ AgVo, ˶m‘wio bmJdS>r gmR>r CËH¥$ï> Am{U JwUdÎmm Agbobr H$b‘o {ZdS>mdrV. H$b‘o EH$ Vo XmoZ df© d¶mMr ‘ܶ‘ dmT>rMr Am{U 60 Vo 75 g|.‘r. C§M AgmdrV. H$b‘ Ho$boë¶m amonm§‘ܶo Iw§Q> d H$b‘ H$mS>rMr OmS>r g‘mZ Agmdr d OmoS> EH$Ord Pmbobm Agmdm. H$b‘ qH$dm ^abobo S>moio O{‘ZrnmgyZ 20 g|.‘r. nojm D§$M ZgmdoV. VgoM Vo ¶mo½¶ ˶m OmVrÀ¶m ‘mV¥d¥jmnmgyZ Ho$bobo AgmdoV. N>mQ>H$b‘m§Zm ^anya ‘wù¶m Agmì¶mV. bmJdS>rgmR>r Amdí¶H$ Agboë¶m amonm§À¶m g§»¶onojm 15 Q>³Ho$ OmñV amono IaoXr H$amdrV d Aer amono ‘a Pmboë¶m {R>H$mUr naV bmdmdrV. H$b‘ d amonm§Mr IaoXr emgH$s¶ amondm{Q>H$m qH$dm nadmZmYmaH$ emgZ‘mݶ amondm{Q>Ho$VyZM H$amdr. H$b‘o Om{Vd§V Mm§Jë¶m àVrMr, H$sS> d amoJ‘w³V AgmdrV. H$maU EH$Xm bmdbobo amon/H$b‘ H$mhr dfm©Z§Va VmoSy>Z Xþgao bmdUo Am{W©H$ÑîQ>çm ì¶dhm¶© ZgVo.

’$i~mJ bmJdS>rMr doi

’$iPmS>m§Mr bmJdS> nmdgmim {Z¶{‘V gwê$ Pmë¶mZ§Va n§Yam {Xdgm§Zr H$amdr. gܶmÀ¶m n[apñWVr‘ܶo nmdgmMr A{Z¶{‘VVm VgoM C{eam hmoUmar gwédmV bjmV KoD$Z ˶mà‘mUo {Z¶moOZ H$amdo. nmdgm‘ܶo ~aoM A§Va Pmë¶mg bmJdS> Ho$boë¶m H$b‘/amonm§Zm g§a{jV nmUr XoʶmMr ì¶dñWm H$amdr. àW‘ bmJdS> H$aʶmnydu AJmoXa ̂ ê$Z R>odboë¶m IS²S>çm§À¶m ‘ܶ^mJr amon R>odyZ ‘wim^modVr Agbobm ‘mVrMm Jmoim ’w$Qy> Z XoVm {nedr XmoÝhr ~mOyda C^m H$mn KoD$Z H$mT>mdr. ‘moH$im Ho$bobm Jmoim IS²>S>çm‘ܶo R>odyZ hbŠ¶m hmVmZo Xm~mdm d ‘mVr ^ê$Z ˶m^modVr Q>mH$mdr. ˶mZ§Va Vr hmVmZo d nm¶mZo Mm§Jbr Xm~yZ ¿¶mdr d hbHo$ nmUr Úmdo. gwédmVrbm AmYmamgmR>r 6 B§M A§Vamda 4 Vo 5 ’y$Q> B§MmMr ~m§~yMr H$mR>r amodyZ ˶mbm H$b‘/amon ~m§Ymdo. ¶mo½¶ nÕVrZo nyd©V¶mar d {Z¶moOZ Ho$bo AgVm ’$i~mJ bmJdS>r‘ܶo {ZpíMV ¶e {‘iob. g§nH©$ … 9370663246

(nmZ 11 dê$Z)

Page 31: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 31

amÁ¶mVrc IV nwadR>çmMo {Z¶moOZ d CnbãYVmlr. {dO¶Hw$‘ma B§Jio, g§MmcH$ ({Z{dð>m d JwU{Z¶§ÌU), lr. {gVmam‘ H$mobVo H¥${f Cng§MmcH$

1. amgm¶{ZH$ IV dmna

amÁ¶mV amgm¶{ZH$ IVm§Mm dm{f©H$ IV dmna gamgar 60.72 bmI ‘o. Q>Z BVH$m AgyZ ˶mn¡H$s Iarn h§Jm‘mV gamgar 33.72 bmI ‘o. Q>Z Va aã~r h§Jm‘mV gamgar 27 bmI ‘o. Q>Z dmna hmoVmo. amgm¶{ZH$ IV dmnamg amÁ¶mV Iè¶m AWm©Zo 1980-81 nmgyZ MmbZm {‘imbr Amho. gZ 1980-81 ‘ܶo Agbobm 21.4 {H$.J«°. à{VhoŠQ>a AÞÐì¶o ñdê$nmVrc IVdmna dmTy>Z Vmo gZ 2017-18 ‘ܶo 124.00 {H$.J«°. à{V hoŠQ>an¶ªV nmohMbm Amho.

1. amÁ¶mVrb Joë¶m Mma dfmªMm amgm¶{ZH$ IV dmna nwT>rbà‘mUo... (bmI ‘o. Q>Z)

A.H«$. df© Iarn aã~r EHy$U ‘mJrb dfm©À¶m VwbZoV

dmT> (+) Q>¸o$ KQ> (-) Q>¸o$

1 2013-14 31.64 27.27 58.91 (+) 8

2 2014-15 34.46 26.57 61.03 (+) 4

3 2015-16 32.42 27.21 59.63 (-) 2.3

4 2016-17 31.68 29.52 61.20 (+) 2.60

5 2017-18 36.57 26.26 62.83 (+) 2.70

6 2018-19 36.31 26.57 62.88 -- --

2. ‘mho Iarn h§Jm‘ 2018 (E{àb Vo gßQ>|~a) IV nwadR>m (AmH$S>o bmI ‘o. Q>Z)

IV àH$ma Iarn h§Jm‘ Iarn h§Jm‘ 1 E{àb 2018 EHy$U IV IV CnbãYVoMr 2018 gmR>r 2018 ‘Yrb amoOr Agbobm CnbãYVm ‘§Oya {Z¶moOZmMr ‘§Oya {Z¶moOZ Pmbobm H§$nZrH$S>rb Q>¸o$dmar IV nwadR>m {e„H$ gmR>m

¶w[a¶m 15.00 13.62 0.46 14.08 94

S>rEnr 4.50 3.99 0.05 4.04 90

E‘Amonr 3.00 2.32 0.10 2.42 81

g§¶w³V IVo 11.00 11.54 1.29 12.83 117

EgEgnr 6.00 4.96 0.10 5.06 84

EHy$U 39.50 36.43 2.00 38.43 97

Page 32: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

32 && eoVH$ar & ‘o & 2019

3) ‘mho Am°³Q>mo~a 18 Vo ‘mM© 2019 ‘Yrb IVnwadR>m (31 ‘mM© 2019 n¶ªV ) (AmH$S>o bmI ‘o. Q>Z)

IV àH$ma aã~r h§Jm‘ aã~r h§Jm‘ 1 Am°³Q>mo~a EHy$U IV IV CnbãYVoMr 2018-19 gmR>r 2018-19 ‘Yrb 2018 amoOr CnbãYVm ‘§Oya {Z¶moOZmer ‘§Oya {Z¶moOZ Pmbobm IV nwadR>m Agbobm H§$nZrH$S>rb Q>¸o$dmar. {e„H$ gmR>m.

¶w[a¶m 9.50 7.63 0.28 7.91 83

S>rEnr 3.00 2.42 0.51 2.93 98

E‘Amonr 2.00 1.63 0.03 1.66 83

g§¶w³V IVo 10.50 9.02 1.67 10.69 102

EgEgnr 6.00 3.24 0.14 3.38 56

EHy$U 31.00 23.94 2.63 26.57 86

4. Iarn 2019 ‘mJUr d ‘§Oya {Z¶moOZ

amÁ¶ emgZmZo ‘mJrc nmM dfm©Vrc IV dmna, ~XcVr nrH$ nÕVr, CncãY qgMZj‘Vm, {Oëøm§Mr ‘mJUr B˶mXr ~m~tMm {dMma H$ê$Z Iarn 2019 gmR>r 43.50 cmI ‘o. Q>Z IVmMr ‘mJUr H|$Ð emgZmH$S>o Ho$cr hmoVr. {X. 05 ’o$~«wdmar 2019 amoOr Zdr {X„r ¶oWo Pmcoë¶m {d^mJr¶ IV n[afXo‘ܶo H|$Ð emgZmZo amÁ¶mcm Iarn h§Jm‘ 2019 gmR>r EHy$U 40.50 cmI ‘o. Q>Z IV nwadR>m {Z¶moOZ ‘§Oya Ho$co Amho.

(cmI ‘o. Q>Z)

A.H«$. IV àH$ma Iarn 2018 Iarn 2019 Iarn 2019 Iarn 2018 dmna ‘mJUr ‘§Oya {Z¶moOZ dmnamÀ¶m VwbZoV dmT> (Q>¸o$)

1 ¶w[a¶m 13.89 16.00 15.00 * 8

2 S>rEnr 3.53 5.00 4.50 27

3 E‘Amonr 2.65 4.00 3.00 13

4 g§¶w³V IVo 10.84 12.00 11.50 6

5 EgEgnr 5.05 6.00 6.00 19

6 BVa IVo 0.34 0.50 0.50 47

EHy$U 36.31 43.50 40.50 12

* ¶m{edm¶ H|$Ð emgZmZo ‘hmamï´>mgmR>r ¶w[a¶m IVmMo EHy$U 0.50 bmI ‘o. Q>Z dmT>rd amIrd Amd§Q>Z ‘§Oya Ho$bo hmoVo.

5. Iarn h§Jm‘ 2019 ‘{hZm{Zhm¶, IVàH$ma{Zhm¶ {Z¶moOZ

(bmI ‘o. Q>Z)

IV àH$ma E{àb ‘o OyZ Owb¡ Am°JñQ> gßQ>|~a EHy$U

¶w[a¶m 1.80 2.10 3.30 3.15 2.85 1.80 15.00

S>rEnr 0.54 0.63 0.99 0.95 0.86 0.54 4.50

E‘Amonr 0.36 0.42 0.66 0.63 0.57 0.36 3.00

g§¶w³V IVo 1.38 1.61 2.53 2.42 2.19 1.38 11.50

Page 33: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 33

EgEgnr 0.72 0.84 1.32 1.26 1.14 0.72 6.00

EHy$U 4.80 5.60 8.80 8.40 7.60 4.80 40.00

dmQ>nmMo Q>¸o$ 12 14 22 21 19 12 100.00

6) Iarn h§Jm‘ 2019 H$[aVm {Oëhm{Zhm¶ d g§^mJ{Zhm¶ ‘§Oya IV {Z¶moOZ (AmH$S>o ‘o. Q>Z)

A. H«$. {Oëhm ¶w[a¶m S>rEnr E‘Amonr g§¶w³V IVo EgEgnr EHy$U

1 R>mUo 10000 190 250 3280 560 14280

2 nmbKa 18600 510 200 4500 950 24760

3 am¶JS> 16480 2260 1100 3670 1350 24860

4 aËZm{Jar 11290 1670 710 7560 1560 22790

5 qgYwXþJ© 7170 1050 745 5480 1770 16215

H$moH$U {d^mJ 63540 5680 3005 24490 6190 102905

6 Zm{eH$ 81000 24220 6010 73840 32410 217480

7 Ywio 45140 6710 9020 28370 14940 104180

8 Z§Xþa~ma 45370 5140 11070 18700 20300 100580

9 OiJmd 114400 11190 65280 79970 69250 340090

Zm{eH$ {d^mJ 285910 47260 91380 200880 136900 762330

10 Ah‘XZJa 77510 18980 9770 71650 26540 204450

11 nwUo 73800 16840 11450 51990 16590 170670

12 gmobmnya 72030 21870 18940 41350 22790 176980

nwUo {d^mJ 223340 57690 40160 164990 65920 552100

13 gmVmam 40500 10890 8430 31250 13800 104870

14 gm§Jbr 41900 12980 17720 26600 26510 125710

15 H$moëhmnya 61440 14140 18070 28720 22510 144880

H$moëhmnya {d^mJ 143840 38010 44220 86570 62820 375460

16 Am¡a§Jm~mX 97640 17790 12300 72710 26780 227220

17 OmbZm 58600 22020 9530 54620 24750 169520

18 ~rS> 47450 15500 3780 64940 12600 144270

Am¡a§Jm~mX {d^mJ 203690 55310 25610 192270 64130 541010

19 bmVya 19240 18340 2150 26600 10890 77220

20 Cñ‘mZm~mX 15320 14220 2430 20780 5870 58620

21 Zm§XoS> 76390 35930 19830 57750 36760 226660

22 na^Ur 33100 15060 3660 31220 7400 90440

Page 34: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

34 && eoVH$ar & ‘o & 2019

23 qhJmobr 17400 10810 4000 18810 8710 59730

bmVya {d^mJ 161450 94360 32070 155160 69630 512670

24 ~wbS>mUm 49500 21890 7730 42660 18660 140440

25 AH$mobm 24190 14750 4690 24340 17020 84990

26 dm{e‘ 13260 9000 3000 16990 7170 49420

27 A‘amdVr 34100 18660 7960 26430 21140 108290

28 ¶dV‘mi 64950 16110 11055 50000 27220 169335

A‘amdVr {d^mJ 186000 80410 34435 160420 91210 552475

29 dYm© 44200 20640 12190 33050 16190 126270

30 ZmJnya 48750 20050 7320 41530 25800 143450

31 ^§S>mam 37740 10630 2980 23440 11310 86100

32 Jm|{X¶m 24740 3150 1140 14670 15000 58700

33 M§Ðnya 53400 12930 3840 37830 28170 136170

34 JS>{Mamobr 23400 3880 1650 14700 6730 50360

ZmJnya {d^mJ 232230 71280 29120 165220 103200 601050

‘hmamï´> EHy$U 1500000 450000 300000 1150000 600000 4000000

¶m àH$ënm‘wio hmoUmao ’$m¶Xo

1) emgZmg IVmMr IaoXr H$aUmao à˶j cm^mWu H$moU ¶mMr ‘m{hVr {‘iUma Amho.

2) ̂ {dî¶mV ¶m àH$ënmV ‘¥X Amamo½¶ n{ÌH$m (Soil Health Card) Mm Vnerchr OmoS>cm OmUma Amho. ˶m‘wio eoVH$è¶m§Zm O{‘ZrÀ¶m ‘JXþamà‘mUo IV dmnaʶmMr àoaUm {‘ioc.

3) AmYma H$mS>© AmYmarV hm àH$ën Agë¶mZo, IV IaoXrXmamMo O{‘ZrMo aoH$m°S>© hr ¶m àH$ënmcm OmoS>co OmUma Amho. ˶m‘wio Oa H$‘r joÌ YmaU H$aUmao eoVH$ar OmñV IaoXr H$aUma AgVrc Aem eoVH$è¶m§Zm OmñV IV dmnamnmgyZ namd¥Îm H$aVm ¶oB©c.

4) ¶m àH$ënm‘wio EH$mpË‘H$ AÞÐì¶ ì¶dñWmnZmcm MmcZm {‘iyZ Amdí¶H$ VodT>oM IV eoVH$ar IaoXr H$aVrc, ˶m‘wio O{‘ZrMo Amamo½¶ gwì¶dpñWV amhrc.

5) g§Vw{cV IV dmnam‘wio IV AZwXmZmV ~MV hmoB©c.

A.H«$. {Oëhm nwadR>m IV {OëømVrb Pmboë¶m {dH«o$˶m§Zr ‘w»¶ nm°g nm°g ‘erZ Zm|XUr Ho$bobo nwadR>mXma nm°g ‘erZ H§$nZr

1 Ah‘XZJa 1350 1364 RCF

2 AH$mobm 431 373 ZUARI

3 A‘amdVr 1002 928 RCF

4 Am¡a§Jm~mX 1178 1135 RCF

5 ~rS> 1124 1088 RCF

6 ^§S>mam 497 517 KRIBHCO

7 ~wbS>mUm 741 687 DEEPAK

8 M§Ðnya 713 683 IFFCO

9 Ywio 499 472 ZUARI

10 JS>{Mamobr 414 384 IFFCO

11 Jm|{X¶m 608 558 IPL

12 qhJmobr 509 426 GSFC

13 OiJmd 1155 1075 RCF

14 OmbZm 829 814 IPL

15 H$moëhmnya 1487 1463 CIL

16 bmVya 586 569 DEEPAK

17 ZmJnya 938 907 RCF

18 Zm§XoS> 953 881 CIL

19 Z§Xþa~ma 191 181 KRIBHCO

20 Zm{eH$ 1328 1394 RCF

Page 35: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 35

21 Cñ‘mZm~mX 467 466 RCF

22 nmbKa 172 153 ZUARI

23 na^Ur 506 482 SRIRAM

24 nwUo 1046 1056 ZUARI

25 am¶JS> 242 241 RCF

26 aËZm{Jar 310 270 ZUARI

27 gm§Jbr 946 953 KRIBHCO

28 gmVmam 970 995 RCF

29 qgYwXþJ© 182 160 ZUARI

30 gmobmnya 1176 1210 IFFCO

31 R>mUo 122 120 ZUARI

32 dYm© 757 672 DEEPAK

33 dm{e‘ 406 326 RCF

34 ¶dV‘mi 1116 1092 IFFCO

EHy$U 24951 24095

Q>moc ’«$s {H$gmZ godm H¥${f {d^mJmMm Q>moc ’«$s H«$‘m§H$ 1800 233 4000 hr godm

OyZ 2011 nmgyZ H$m¶m©pÝdV Amho.

gXa godoVyZ eoVH$è¶m§Zm IVo, {~¶mUo, {H$Q>H$ZmeHo$ B˶mXr~m~V AS>MUr, e§H$m d eoVr {df¶H$ àíZm~m~V

‘mo’$V ‘mJ©Xe©Z àmá H$éZ KoVm ¶oVo.

{H$gmZ H$m°b g|Q>a Q>mob ’«$s XÿaÜdZr … 1800-1801551

eoVH$ar ‘m{gH$mMo dJ©UrXma ìhm!

1. nmoñQ>m‘m’©$V ‘{ZAm°S>©a H$éZ eoVH$ar ‘m{gH$mMo dJ©UrXma hmoVm ¶oB©b.2. Am°ZcmB©Z nÕVrZohr gras.mahakosh.gov.in ¶m H$m¶©àUmcrÛmao

eoVH$ar ‘m{gH$ dJ©UrXma hmoD$ eH$Vm. A{YH$ ‘m{hVrgmR>r 020-25537331 ¶m H«$‘m§H$mda g§nH©$ H$amdm. dm{f©H$ dJ©Ur -250/- én¶o

d {Ûdm{f©H$ dJ©Ur-500/- én¶o

Page 36: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

36 && eoVH$ar & ‘o & 2019

AÞYmݶ, ’$io d ^mOrnmbm ¶m§À¶m CËnmXZmV AmKmS>rda AgyZhr

^maVmV Hw$nmofU hr J§^ra g‘ñ¶m Amho. {dnwb à‘mUmV ’$io, ^mOrnmbm AgVmZm XoIrb gmR>dUwH$sÀ¶m gmoB© gw{dYm§Mm A^md, Zmed§V ‘mbmda A˶ën à‘mUmV hmoUmar à{H«$¶m, XiUdiUmÀ¶m gmYZmMm Anwè¶m gmoB© ¶m ‘hÎdmÀ¶m CËnmXZmMo {dVaUmV ¶oUmè¶m Ag§»¶ AS>MUr ¶m‘wio doioda Am{U Mm§Jë¶m pñWVrV ¶m ‘hÎdmÀ¶m Amamo½¶Xm¶r ^mOrnmbm {nH$m§Mm AmhmamV g‘mdoe hmoV Zmhr. ¶m‘wio Hw$nmofUmMr g‘ñ¶m CX²̂ dVo. ^maVmV ~hþg§»¶ bmoH$ emH$mhmar AmhoV. emH$mhmar AWdm ‘m§gmhmar g‘Vmob AmhmamMr H$ënZmM hmoD$ eH$V Zmhr.

^mOrnmë¶m‘YyZ Amdí¶H$ AgUmè¶m H$~m}XHo$, à{WZo, pñZ½Y nXmW©, I{ZOo, OrdZgÎdo (A, H$ d B©) ¶m§Mr nyV©Vm hmoVo. ¶m{edm¶ Ag§»¶ àH$maÀ¶m d Cn¶w³V Aem O¡damgm¶{ZH$ gyú‘ nmofU Ðì¶mMm nwadR>m hmoVmo. Odinmg gd© AmhmaemómÀ¶m ‘Vo à{V ‘mUer à{V {Xder {H$‘mZ 300 J«°‘ ^mOrnmbm g‘Vmob AmhmamV Agmdm, ¶mV 125 J«°‘ nmbo^mÁ¶m, H§$X d ‘widJu¶ ^mÁ¶m 100 J«°‘ d BVa ’$i d amoJdJu¶ ^mÁ¶m 75 J«°‘ Agmì¶mV. EHy$U ^mOrnmbm CËnmXZ d bmoH$g§»¶m ¶mMm Vmi‘oi ~KVm ^mOrnmbm CnbãYVm (210 J«°‘) ’$maM H$‘r Amho. AcrH$S>o ehar ^mJmVyZ VgoM J«m‘rU ^mJmVyZ emH$mhma {deof à‘mUmV dmT>V Amho, ˶m‘wio ‘mJUr OmñVrMr d gr{‘V nwadR>m ¶m‘wio doioda CnbãYVm hmoV Zmhr. ^mdmV dmT> hmoD$Z gwÕm ^mOrnmbm {‘iV Zmhr. ^mOrnmbm åhQ>bm Va Zmed§V, ¶m‘wio AS>MUr {Z‘m©U hmoVmV. hdm‘mZmVrb {dnarV KQ>H$m‘wio (Adoir nmD$g, nmUr Q>§MmB©, A{Vd¥ï>r VgoM Vmn‘mZmVrb ~Xb) ¶m‘wio Ano{jV CËnmXZ {‘iV Zmhr.

OJmV ^maVmMm ^mOrnmbm CËnmXZmV 2 am H«$‘m§H$ AgyZ MrZZ§Va H«$‘dmarV ¶oVmo. EHy$U CËnmXZmÀ¶m 35 Vo 40 Q>ŠHo$ ^mOrnmbm Zmed§V Agë¶mZo JaOoEdT>m ^mOrnmbm CnbãY hmoV Zmhr. ^mOrnmë¶mMr amoOMr dmT>V OmUmar ‘mJUr nyU© H$aʶmgmR>r ewÕ Om{Vd§V "~r' bmJdS> V§ÌkmZmMm H$mQ>oH$moa àH$mao Adb§~, gmR>dUwH$sÀ¶m gmoB© gw{dYm, à{H«$¶m Ho$boë¶m ^mÁ¶m ImʶmMr AmdS> {Z‘m©U H$aUo, OmñVrV OmñV à‘mUmV ^mOrnmbm H$gm gmR>dVm ¶oB©b, ObX XiUdiU gmoB©gw{dYm {Z‘m©U H$aUo JaOoMo Amho. df©^a H$‘r CËnmXZ IMm©V A{YH$ JwUdÎmoMo CËnmXZ H$go H$aVm ¶oB©b ¶m~m~V {Z¶moOZ hmoUo Amdí¶H$ Amho.

^mOrnmbm {nHo$ Ver BVa {nH$m§À¶m VwbZoV H$‘r {XdgmMr AgVmV nU VwbZoV A{YH$ CËnÞ XoVmV. ^mOrnmbm nrH$ ì¶dñWmnZmV VwbZoV A{YH$ ‘Zwî¶~i bmJVo, {deof H$miOr ¿¶mdr bmJVo {edm¶

AmhmamV ^mOrnmë¶mMo ‘hÎd

amoOMo ì¶dñWmnZ ‘hÎdmMo R>aVo. CnbãY AgUmè¶m AmYw{ZH$ CËnmXZ V§ÌkmZ, CnbãY {Z{dð>m Am{U nydm©Zw^d ¶m {VÝhr ~m~rMr ¶mo½¶ Vr gm§JS> KmbUo gmܶ Pmë¶mg Mm§Jbo JwUdÎmm nyU© ^mOrnmbm CËnm{XV H$aUo eŠ¶ Amho. h§Jm‘m ì¶{V[a³V ^mOrnmbm bmJdS>rgmR>r eoVH$ar ~m§Yd h[aVJ¥hmMm dmna H$ê$ bmJbm Amho. ‘moR>çm ehamÀ¶m g^modVmbr AgUmè¶m J«m‘rU ^mJmV ^mOrnmbm joÌmV àM§S> à‘mUmV dmT> hmoV Amho. eoVH$ar {d{dY àH$maÀ¶m AàM{bV, Xoer d {dXoer ^mÁ¶mMr bmJdS>

H$ê$Z JwUdÎmoMr ^mOr J«mhH$m§Zm CnbãY H$ê$Z XoV Amho. ^maVmVyZ H$m§Xm, {hadr {‘aMr, ^|S>r ¶m ^mÁ¶mMr naXoemV

{Z¶m©VXoIrb Ho$br OmVo. ^maVmV hdm‘mZmMo VrZ h§Jm‘ Agë¶mZo (nmdgmim, {hdmim Am{U CÝhmim) ˶m‘wio {d{dY àH$maMm ^mOrnmbm {nH$dbm OmVmo, AcrH$S>o H$mhr {dXoer ^mOrnmbm {nHo$ h[aVJ¥hmV VgoM ~mhoaMr KoVm ¶oVmV. ¶m {dXoer ^mÁ¶m§Zm ^maVmVhr Iyn ‘mJUr dmT>br Amho.

WmoS>Š¶mV ¶mo½¶ Vo nyd©{Z¶moOZ, CËnmXZ V§ÌkmZ Adb§~, {dH«$s {Z¶moOZ d à{H«$¶m ¶m ‘hÎdmÀ¶m ~m~r bú¶nyd© Ho$ë¶mg A{YH$V‘ ’$m¶Xm {‘iyZ ¶oVmo Am{U ¶m‘wio eoVH$è¶mMm gm‘m{OH$ d Am{W©H$ ñVa C§Mmdʶmg ‘XV hmoB©b.

nmofU‘yë¶mZwgma ^mOrnmë¶mMo dJuH$aU

A.Z§. nmofU Ðì¶o ^mOrnmbm Zmdo

1 $H$~m}XHo aVmir, ~Q>mQ>m, Q>°{nAmoH$m (gm~wH§$X), ñdrQ> H$m°Z© (‘Yw‘H$m)

2 à{WZo dmQ>mUm, Mdir, dmb, H$mo~rdJu¶ ^mÁ¶m (H$mo~r, ~«moH$mobr, nmZH$mo~r, ZdbH$mob B.)

3 I{ZO Ðì¶o nmbo^mÁ¶m, H$mo~rdJu¶ ^mÁ¶m, ~rQ>, H$m§Xm, ^|S>r

4 OrdZgÎdo A … JmOa, dmQ>mUm, {‘aMr, nmbo^mÁ¶m, dobdJu¶ H$ … Q>mo‘°Q>mo, ‘moS>mMr H$S>Ymݶ, {‘aMr, H$mo~rdJu¶ ^mÁ¶m, nmbo^mÁ¶m, nona ‘obm°Z

S>m°. ‘§Jbm H$X‘, amï´>r¶ H¥${f g§emoYZ àH$ën, JUoeqIS>, nwUo

g§nH©$ … 8275473096

Page 37: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 37

H$moaS>dmhÿ eoVrV qZ~, gmJ, M§XZ, H$a§O d aŠVM§XZ hr PmS>o cmJdS> ’$m¶Xoera R>aVo. ¶mn¡H$s

aŠVM§XZ cmJdS> hm EH$ Mm§Jcm n¶m©¶ hmoD$ eH$Vmo. ^maV ho aŠVM§XZ øm d¥jmMo ‘ybñWmZ AgyZ ’$ŠV ^maVmVM ¶m§Mr cmJdS> AmT>iyZ ¶oVo. øm d¥jmMo ‘yi ’o$~°gmB© Amho. aŠVM§XZmMo PmS> nmZPS>r àH$mamV ‘moS>Vo d ¶mMr C§Mr 10 Vo 11 ‘rQ>an¶ªV OmVo. aŠVM§XZmMo PmS> AmoiIʶmMr IyU åhUOo, PmS>mMr WmoS>r gmc H$mT>ë¶mZ§Va ˶mVyZ cmc^S>H$ òmd {ZKVmo. gd©gmYmaUV: cmJdS>rnmgyZ 3 Vo 4 dfm©V PmS>m§Mr C§Mr 5 ‘rQ>a BVH$s hmoVo. AënmdYrV ^anya CËnmXZ d CËnÞ XoUmao PmS> AgyZ ’$ŠV cmJdS>rZ§Va gwédmVrÀ¶m H$mimV WmoS>o cjnyd©H$ ì¶dñWmnZ Ho$ë¶mg Mm§Jco CËnÞ {‘iVo.

aŠVM§XZ ho Am¡fYr dZñnVr åhUyZ Am¶wd}XmV d {gÕ Am¡fYmonMmamV ‘hÎd amIVo. gyO, gm§YoXþIrV H$mð> con ‘hÎdmMm R>aVmo. Mohè¶mdarb ‘wé‘o OmʶmgmR>r d Moham COi hmoʶmgmR>r aŠVM§XZmMm dmna Ho$cm OmVmo. H$’$, Vmn Am{U AmoH$mar e‘ZmgmR>r ¶m {edm¶ S>moHo$XþIrV d IoH$S>m X§emgmR>r Cn¶moJmV AmUco OmVo. IaMQ>Uo OI‘oÀ¶m XþéñVrgmR>r ¶mnmgyZ Am¡fYo ~ZdVmV. amoJà{VH$maH$Vm dmT>rgmR>r aŠVM§XZmg MrZ XoemV àM§S> ‘mJUr Amho. H$mð> CJiyZ ˶mMm con A§Jmg cmdë¶mg gm¢X¶©d¥Õrgmo~V erVbVm àXmZ H$aVo. ‘w»¶ ImoS>mMm Jm^m hm A{Ve¶ Q>UH$, aŠVmÀ¶m a§JmMm AgVmo. H$Yr-H$Yr ¶mda {ndiga aofm AgVmV. ¶mnmgyZ a§J nU H$mT>VmV. ¶m a§JmMm dmna ‘mgo à{H«$¶m d ˶mnmgyZ à{H«$¶m¶wŠV nXmW© V¶ma H$aʶmgmR>r dmnaVmV. ¶m d¥jmMo ‘w»¶ Jm^m cmHy$S>, nmZo d OoWo cmdco OmVo, VoWrc ‘mVr ¶mV ^anya à‘mUmV Wmo[a¶‘ d ¶wa°{Z¶‘ ho ‘m¡ë¶dmZ VÎdo gmnS>VmV. ˶m§Mr ‘mÌm Jmoim H$ê$Z ˶m§Mm BVaÌ dmna H$aʶmg dmd Amho. MrZ d OnmZ ¶oWo ¶m§Mm dmna D$Om©òmoV CËnÎmrgmR>r Ho$cm OmVmo. darc XmoÝhr ‘hÎdmÀ¶m VÎdm{edm¶ ¶mV c°Z϶mZ‘² (La) d goao{Z¶‘ (Ce) gwÕm AmT>iVo.

ho PmS> O‘rZ d hdm‘mZmÀ¶m ~m~VrV ’$mago g§doXZerc Zmhr, VgoM ¶mg dmidr cmJV Zmhr. aŠVM§XZ ho CîUVm/OmñVrÀ¶m Vmn‘mZmg g§doXZerc Zmhr, VgoM Üd{ZàXÿfU amoIʶmg ‘XV H$aVo. Ago ho ~hþJwUr H$moaS>dmhÿ d¥j AgyZ Amnë¶m eoVmÀ¶m ~m§Ymda qH$dm eoVmV cmJdS>rgmR>r Cn¶wŠV Amho. ‘hmJS>çm ~w{Õ~i gm{h˶mV aŠVM§XZmnmgyZ V¶ma Ho$coë¶m gm|JQ>çm AgVmV.

aŠVM§XZmÀ¶m PmS>m§Mr cmJdS> Ho$ë¶mZ§Va ˶m§Mr Zm|X 7/12 À¶m CVmè¶mda KoUo JaOoMo Amho, Vr ¿¶mdr d ˶m cmJdS>r~m~V gaH$mar H$m¶m©c¶, dZ{d^mJ ¶m§Zm ‘m{hVr Úmdr. ¶m‘wio ˶m§Mr H$mnUr d {dH«$s H$aʶmg nadmZJr doioda d H$m¶Xoeraar˶m {‘iyZ H$moU˶mhr gaH$mar

aŠVM§XZ : H$moaS>dmhÿ eoVrg daXmZS>m°. E‘. Eg. nmQ>rc, ghmæ¶H$ àmܶmnH$, S>m°. gr. S>r. ~S>JwOa, ghmæ¶H$ àmܶmnH$,

S>m°. ìhr. E‘. A‘¥VgmJa, gh¶moJr g§emoYZ g§MmcH$, S>m°. E. ~r. ^mogbo, ghmæ¶H$ àmܶmnH$, amï´>r¶ H¥${f g§emoYZ àH$ën, gmocmnya

H$m¶© AS>Wio ¶oV Zmhr.O‘rZ d hdm‘mZ … {dZmdmna daH$g O‘rZ,

‘wa‘mS> O{‘ZrV cmJdS> H$amdr. cmJdS>rImcrc d ^mar O{‘ZrV cmJdS> H$ê$ Z¶o. O‘rZ g‘nmVirV, nmʶmMm Mm§Jcm {ZMam AgUmar Agmdr. ~m§Ymda cmJdS> Ho$cr Var MmcVo. CîU H${Q>~§Yr¶ ^mJmVë¶m cmc ‘wa‘mS> O{‘ZrV cmJdS> Mm§Jcr

gmYVo. ̂ maVmVrc CîUH$Q>r~§Yr¶ VgoM nd©V am§Jmda aŠVM§XZmMr PmS>o AmT>iVmV. aŠVM§XZmMr cmJdS>

g‘wÐgnmQ>rnmgyZ 750 ‘r. n¶ªV H$aVm ¶oVo. W§S> hdm‘mZmMm àXoe gmoS>Vm BVaÌ gd© ^mJmV cmJdS> eŠ¶ Amho. Am§Y« àXoemVrc H$S>ßnm d {MÎmwa {OëømV d Vm{‘iZmSy> amÁ¶mVhr aŠVM§XZmMr PmS>o AmT>iyZ ¶oVmV.amono {Z{‘©Vr : aŠVM§XZmMo PmS> ñdV§Ì dmT>Umao Amho. Zwg˶m M§XZmÀ¶m PmS>mg OmoS>rXma cmJVmo. H$maU Vo AÞÐì¶mgmR>r BVam§da Adc§~yZ AgVmV. JmXr dmâ¶mda qH$dm {nedrV "~r' noê$Z amono {Z{‘©Vr Ho$cr OmVo. gd©gmYmaUV: ’o$~«wdmar-‘mM© ‘{hݶmV "~r' Jmoim H$amdo. "~r' EH$ dfm©n¶ªV CJdVo. OmñV OwZo "~r' CJdV Zmhr åhUyZ ZdrZ O‘m Ho$coco "~r' nÝhoar gmR>r dmnamdo. ˶mVë¶m ˶mV Mm§Jë¶m Omo‘Xma dmT>rÀ¶m PmS>mMo "~r' Jmoim H$ê$Z ˶m§Mr amono H$amdrV. eŠ¶Vmo JmXrdm’o$ ho AY©gmdcrÀ¶m OmJoV H$amdoV. JmXr dm’o$ AS>rM ‘rQ>a cm§~, 1.20 ‘rQ>a é§X ¶m AmH$mamMo AgmdoV. dmâ¶mV dmiy d eoUIV {‘giyZ dm’o$ ^wg^werV H$amdo. dmâ¶mV H$sS>ZmeH$ nmdS>a 25 J«°‘/‘rQ>a ¶m à‘mUmV {‘gimdr. "~r' g§ñH$mamgmR>r ~m{dpñQ>Z ¶m ~waerZmeH$mMm à{V{H$cmo {~¶mʶmg 5 J«°‘ ¶m à‘mUmV H$amdm. dmâ¶mV "~r' AmoirV noamdo. "~r' ¶mo½¶ Imocrda noamdo. dê$Z VyaH$mS>çm, niH$mS>çm PmH$mì¶mV. "~r' éOë¶mZ§Va Vo H$mTy>Z Q>mH$mdo. dmâ¶m§Zm {Z¶{‘V nmUr Úmdo. VmU nSy> XoD$ Z¶o. gd©gmYmaUV: 6 Vo 8 ‘{hݶmV amono 30 Vo 45 g|.‘r. C§MrMr hmoVmV. ˶mdoir Vr H$m¶‘ OmJr nwZbm©JdS>rg ¶mo½¶ hmoVmV.cmJdS> : aŠVM§XZmMr cmJdS> 12 � 12 ’y$Q> qH$dm 15 � 12 qH$dm 12 � 10 ’y$Q> A§Vamda H$aVmV. {H$‘mZ à{VhoŠQ>ar PmS>m§Mr g§»¶m hr 750 BVH$s Agmdr. eoVmMr AmIUr H$ê$Z, Z‘yX {R>H$mUr 2 � 2 � 2 ’y$Q> AmH$mamMm IÈ>m CÝhmù¶mVM ¿¶mdm. Vmo nmdgmù¶mnydu ^amdm. ˶m IS²>S>çmÀ¶m ‘ܶ^mJr H$mR>r amodmdr. nmdgmù¶mV 2 Vo 3 nmD$g Pmë¶mZ§Va cmJdS> H$amdr. AcrH$S>o WoQ> H$c‘ Ho$cocr amono gwÕm CncãY AgVmV. amono cmJdS>rZ§Va Vr pñWamdʶmg gmø^yV ì¶dñWmnZ H$amdo. amono gai dmT>rgmR>r ˶mg H$mR>rMm AmYma Úmdm. Iyn nmUr XoD$ Z¶o. nmdgmMm I§S> nS>ë¶mg ’$ŠV Xa 15 Vo 20 {Xdgm§Zr à{VPmS> 5 {cQ>a nmUr Úmdo. {R>~H$ qgMZ nÕVrZo nmUr XoUo IynM Mm§Jco. Xadfu à˶oH$ PmS>mg 10 Vo 25 {H$.J«°. eoUIV

Page 38: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

38 && eoVH$ar & ‘o & 2019

Úmdo. nmdgmù¶mV gwédmVrÀ¶m dmT>rÀ¶m H$mimV amgm¶{ZH$ IV‘mÌm Úmdr. Z§VaÀ¶m dmT>rÀ¶m H$mimV eoUIV Úmdo. g|{ж AmÀN>mXZ H$amdo. eoV VU‘wŠV R>odmdo. AmVë¶m A§VamV Hw$id Mmcdmdm. ¶m‘wio Amocmdm VgoM AÞÐì¶o èhmg Wm§~Vmo. gwédmVrÀ¶m H$mimV Am§Va{nHo$ KoVm ¶oVmV. Am§Va{nHo$ hr H$‘r H$mcmdYrV ¶oUmar, {ÛXc JQ>mVcr AgmdrV. Am§Va{nH$m§da amoJ d {H$S>r àmXþ^m©d {H$‘mZ nmVirV Agmdm.{Z¶m©VrÀ¶m g§Yr : O§JcmVrc aŠVM§XZ PmS>mMr VmoS> gmV˶mZo hmoVo Amho, Aem PmS>m§Mr H$Îmc hmoD$Z Mmoar hmoUo hr ‘moR>r g‘ñ¶m Amho. gZ 2008 À¶m ^maV gaH$maÀ¶m H$m¶ÚmZwgma eoVH$è¶m§Zm aŠVM§XZ cmJdS>rgmR>r nadmZJr {Xcr Amho, cmJdS>rZ§Va eoVH$è¶m§Zr cmJdS>rMr Zm|X d ˶m PmS>m§Mr g§»¶m ¶m~m~V ¶mo½¶ ˶m Zm|Xr H$aUo ‘mÌ AJ˶mMo Amho.

gVamì¶m eVH$mÀ¶m gwédmVrnmgyZ ^maVmVyZ aŠVM§XZmMr {Z¶m©V dó CÚmoJmV a§JmgmR>r ¶wamo{n¶Z XoemV H$aʶmg gwédmV Pmcr. gÚpñWVrV Am¶mV H$aUmè¶m XoemV OnmZ, MrZ, ‘co{e¶m, lrc§H$m d npíM‘ ¶wamo{n¶Z XoemMm g‘mdoe hmoVmo. ¶m ì¶{V[aŠV ^maVmV IoiUr, ~w{Õ~i gm|JQ>çm VgoM BVa Am¡fYmgmR>r ¶m§Mm Cn¶moJ hmoV Amho. OnmZ XoemV g§JrVmgmR>r cmJUmao gm{h˶ {Z{‘©Vr d Am¡fYmgmR>r ¶m§Mm dmna H$aVmV. OnmZ Xoe Mm§Jcr qH$‘V XoD$Z hOmamo ‘o{Q́>H$ Q>Z aŠVM§XZ cmHy$S> IaoXr H$aVo. cmH$S>mÀ¶m {Mßg, nmdS>a ¶m gwÕm ¶wamo{n¶Z XoemV

Am¶mV Ho$cr OmVo. VoWo ¶m§Mm dmna Z¡g{J©H$ a§J AÞ nXmWm©g XoʶmgmR>r H$aVmV. ¶m XoemV àM§S> ‘mJUr Agë¶mZo, O§JcmVyZ Ad¡Yar˶m aŠVM§XZ PmS>o H$Îmcrg ~ir nS>V AmhoV. O§JcmV aŠVM§XZ PmS>o dmT>rgmR>r àm‘m{UH$ à¶ËZ hmoUo Amdí¶H$ Amho. ZdrZ cmJdS> VgoM ˶m§Mo g§dY©Z hmoUo JaOoMo Amho. aŠVM§XZ ho ’$maM Xþ‘ui d¥j AgyZ A‘o[aHo$Zo aŠVM§XZ g§~§Yr EHy$U 47 noQ>§Q> Zm|Xdcr AmhoV. OnmZ d H$mo[a¶m ¶m Xoem§Zr gwÕm AZwH«$‘o 14 d 10 noQ>§Q> Zm|Xdcr AmhoV. ˶m§Mm {dMma H$aVm ^maVmZo ’$ŠV AmOn¶ªV EH$M noQ>§Q> Zm|X{dco Amho. ¶m d¥jmda g§emoYZmg ^anya dmd Amho. aŠVM§XZ d¥jmMo cmHy$S> ho ’$ma ‘hmJS>o AgyZ MrZ XoemV ¶m cmH$S>mg é. 25000/- à{V{H$cmo BVH$m ^md Amho. ^maVmV ’$ŠV Xoem§VJ©V Cn¶moJmgmR>r nadmZJr Z§Va eŠ¶ Amho.

aŠVM§XZ {Z¶m©V hr ^maV gaH$maÀ¶m {d{eï> nadmZJrZ§Va eŠ¶ Amho. Va eoVH$ar {‘Ìm§Zmo, AmnUmH$S>o Agcoë¶m daH$g, ZmnrH$ qH$dm cmJdS>rImcr Zgcoë¶m O{‘Zrda, eoVmÀ¶m ~m§Ymda cmJdS> H$ê$Z Mm§Jco AWm©O©Z hmoB©c. amoJ d {H$S>r àmXþ^m©d ¶m {nH$m§da ’$magm AmT>iV Zmhr. ’$ŠV CXir (Termites) Mm àmXþ^m©d A{V^mar qH$dm A{VhcŠ¶m O{‘Zrda AmT>iVmo. ‘w§½¶m gwÕm H$modir PmS>o Hw$aVS>VmV. {e’$maerV Cnm¶¶moOZm H$ê$Z CXir d ‘w§½¶m§Mo {Z¶§ÌU H$aUo gmono Amho.

g§nH©$ … 9421886992

amÁ¶mV gZ 2017-18 ‘ܶo H$mnyg {nH$mda Jwcm~r ~m|S>AirMm Pmcoë¶m àmXþ^m©dmÀ¶m nmœ©^y{‘da gZ 2018-19 ‘ܶo Jwcm~r

~m|S>Air ì¶dñWmnZmMr ì¶mnH$ ‘mohr‘ am~{dʶmV Amcr. H¥${f {d^mJmgh H¥${f {dÚm{nR>o, H|$Ðr¶ H$mnyg g§emoYZ g§ñWm, H¥${f {dkmZ H|$Ðo, ‘hmamï´> amÁ¶ H¥${f CÚmoJ {dH$mg ‘hm‘§S>i, {Z{dð>m CËnmXH$, {dVaH$ d {dH«o$Vo, {OqZJ d àogtJ {‘ëg, grS> B§S>pñQ´>O Agmo{gEeZ B˶mXr emgH$s¶ VgoM ImOJr g§ñWm§À¶m ghH$m¶m©Zo gZ 2018-19 ‘ܶo Iarn h§Jm‘mV KoVcoë¶m H$m¶©H«$‘m‘wio Jwcm~r ~m|S>AirMm àmXþ^m©d {Z¶§ÌUmV R>odʶmV ¶e Amco. ¶m nmœ©^w‘rda eoVH$è¶m§n¶ªV ZdrZ V§ÌkmZ nmohM{dUo d gwYm[aV V§ÌkmZmÀ¶m Adc§~ H$aʶmgmR>r eoVH$ar eoVremioÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ à˶oH$ JmdmVrc {H$‘mZ 25 eoVH$è¶m§Zm ì¶mdgm{¶H$ Ñï>rH$moZmVyZ eoVr H$aʶmg gj‘ H$aʶmV ¶oUma Amho.

eoVH$ar eoVremim H$m¶©H«$‘mMr R>iH$ d¡{eï>ço

amÁ¶mVrc ^mV, H$mnwg, gmo¶m~rZ, Vwa, ha~am, ‘H$m, D$g d Ádmar ¶m à‘wI {nH$m§Mm g‘mdoe.

amÁ¶ñVar¶ EH$ {Xdgr¶ eoVremim H$m¶©H«$‘ AmoiI, énaoIm d AmIUr à{ejU {d^mJñVar¶ H$m¶©H«$‘ H¥${f {dkmZ H|$Ð d H¥${f {dÚmnrR>m§À¶m gh^mJmZo nwU© H$aUma Amho.

amÁ¶mV 12000 eoVH$ar eoVremim am~{dʶmV ¶oUma. amÁ¶mV 1677 à{e{jV àdV©H$m§Ûmao joÌr¶ H$‘©Mmè¶m§Zm à{ejrV

H$aʶmV ¶oV Amho. à{e{jV 1170 H¥${f n¶©dojH$, 10620 H¥${f ghmæ¶H$ d 17589

eoVH$ar {‘Ì ZmZmOr Xoe‘wI H¥$fr gm§OrdZr àH$ën A§VJ©V à{e{jV àdV©H$m§Ûmao eoVremioMr A§‘c~OmdUr H$aUma.

¶o˶m 15 ‘onmgyZ eoVremioÀ¶m A§‘c~OmdUrg gwédmV H$aUma.

eoVremioMo {Z¶moOZ

à˶oH$ H¥${f ghmæ¶H$ d H¥${f n¶©dojH§$m‘m’©$V à˶oH$s EH$m Jmdm‘ܶo eoVH$ar eoVremim am~{dUma.

{Z¶{‘V eoVremiogmR>r nwaogr Am{W©H$ VaVwX AgwZ H«$m°ng°n A§VJ©V {ZdS>coë¶m Jm§dm‘ܶo à{e{jV àdV©H$m‘m’©$V am~{dUma.

H«$m°ng°nA§VJ©V {ZarjUmgmR>r {ZdS> Ho$coë¶m ßbm°Q>n¡H$s EH$m ßbm°Q>da eoVH$ar eoVremim am~{dUma.

{Z¶{‘V eoVremiogmR>r CncãY Agcoë¶m VaVyXrÀ¶m ì¶{Var³V BVa eoVremiogmR>r {d{dY nrH$ ¶moOZoVrc eoVH$ar à{ejU/ nrH$ à˶{jHo$/AmË‘m H°$’o$Q>o[a¶m‘Yrc VaVwXrVyZ {ZYrMr CncãYVm.

Am°{S>Amo pìhÁ¶wAc gm{h˶ {Z{‘©Vr amÁ¶ñVamda H$éZ doimodoir {d^mJ, {Oëhm d VmcwH$mñVamda CncãY H$éZ XoʶmV ¶oUma.

nrH$ dmT>rÀ¶m AdñWoZwgma à˶oH$ n§Yam{Xdgmcm eoVremim à{ejU dJm©Mo ({H$‘mZ 8 Vo 10) Am¶moOZ H$aʶmV ¶oUma.

- lr. gw^mf KmS>Jo, H¥${f Cng§MmbH$ ({dñVma d à{ejU)

Iarn 2019 ‘ܶo eoVH$ar eoVremioÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ H¥${f {d^mJ amÁ¶mVrc 3 cmI eoVH$è¶m§Zm à{e{jV H$aUma

Page 39: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 39

g|{ж, Ag|{ж (amgm¶{ZH$) Am{U O¡{dH$ IVm§Mm EH${ÌV dmna H$ê$Z {nH$mg AÝZÐì¶ nwa{dʶmÀ¶m nÕVrg EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶

ì¶dñWmnZ Ago åhUVmV. EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶ ì¶dñWmnZm‘ܶo n¶m©daUmMm {dMma H$ê$Z O{‘ZrMr gwnrH$Vm d {nH$m§Mr CËnmXH$Vm dmT>dyZ Vr emídV H$aʶmMm à¶ËZ Ho$cocm AgVmo. ˶mH$[aVm AmnUm§H$S>o AgUmè¶m gd© òmoVm§Mm EH$mpË‘H$nUo ¶mo½¶ VèhoZo dmna H$aUo JaOoMo Amho.

CXm. go§{ж IVo- ^aIVo, OmoaIVo d {hadirMr IVo. EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶o ì¶dñWmnZm‘ܶo gd© g§^m{dV AÝZÐì¶o

nwa{dʶmÀ¶m gmYZm§Mm OmñVrV OmñV Cn¶moJ H$ê$Z O{‘ZrÀ¶m gwnrH$VoMr OmonmgZm H$arV {nH$mÀ¶m JaOoZwgma AÝZÐì¶o nwadyZ {nH$m§Mo CËnmXZ KoUo. ˶m‘ܶo amgm¶{ZH$ IVo, go§{ж IVo, {hadirMo IVo, {OdmUy IVo ¶m§Mm g‘Ýd¶rV dmna H$aUo.

emídV eoVr nÕVrV H$‘r IMm©À¶m gmYZm§Mm OmñVrV OmñV Cn¶moJ H$ê$Z AÝZÐì¶m§Mr nyV©Vm H$arV gamgar CËnÝZ gmܶ H$aUo hm ¶m ‘mJMm CÔoe Va g^modVmbr dmVmdaU àXÿ{fV Z H$aVm {ZgJm©Mm g‘Vmoc amIUo ho EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶o ì¶dñWmnZmMo ܶo¶ Amho.

EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶ ì¶dñWmnZmMo ’$m¶Xo

1) {d{dY g|{ж nXmWm©À¶m Cn¶moJm‘wio O{‘ZrVrc g|{ж nXmWm©V dmT>.

2) O{‘ZrMm nmoV gwYmaVmo.3) O{‘ZrMr gwnrH$Vm dmT>Vo.4) ’$m¶Xoera gyú‘ {OdmUy§À¶m g§»¶oV dmT>.5) O{‘ZrV hdm IoiVr amhVo, nmUr Yê$Z R>odʶmMr j‘Vm dmT>Vo.6) gd© Amdí¶H$ AÝZÐì¶m§À¶m CncãYoV dmT>.

EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶ ì¶dñWmnZmMr JaO

1) O{‘ZrÀ¶m Amamo½¶mgmR>r2) amgm¶{ZH$ IVm§Mr AZwncãYVm (hr IVo Am¶mV H$amdr cmJVmV) 3) ‘mVrVrc gyú‘ {OdmUy§gmR>r 4) O{‘ZrÀ¶m ^m¡{VH$, amgm¶{ZH$, O¡{dH$ JwUY‘© gwYmaʶmgmR>r.5) A{dÐmì¶ AÝZÐì¶m§Mo {dÐmì¶ ñdê$nmV ê$nm§Va

EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶ ì¶dñWmnZmMo CÔoe

1) amgm¶{ZH$ IVm§Mm g‘Vmoc dmna H$ê$Z ˶m§Mr H$m¶©j‘Vm dmT>{dUo.2) amgm¶{ZH$ IVm§~amo~a go§{ж IVm§Mm nyaH$ dmna H$ê$Z CËnmXH$Voer

gm§JS> KmcUo.3) eoVmVrc CncãY nrH$ Adeof O{‘ZrÀ¶m gwnrH$VogmR>r dmna,

˶mgmR>r g|{ж IV {Z{‘©Vr H$ê$Z ˶mMm dmna H$aUo.

emídV eoVrgmR>r EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶ ì¶dñWmnZS>m°. lrH$m§V à^wXogmB©, amOoe YmonmdH$a, {ZVrZ Imo~«mJS>o‘¥XemñÌ d H¥$fr agm¶ZemñÌ {d^mJ, H¥${f ‘hm{dÚmc¶, Xmnmocr.

EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶ ì¶dñWmnZoVrc ‘hÎdmMo KQ>H$

1) amgm¶{ZH$ KQ>H$ 2) g|{ж KQ>H$ 3) {hadirMo KQ>H$ 4) O¡{dH$ IVo 5) {nH$m§Mr ’o$anmcQ>

amgm¶{ZH$ IVm§Mm H$m¶©j‘ dmna

AmOÀ¶m n[apñWVrV ‘hmJS>çm IVm§Mm dmna A{Ve¶ H$m¶©j‘ d H$mQ>H$garZo H$aUo ho à˶oH$ eoVH$è¶m§À¶m d amîQ´>mÀ¶m X¥îQ>rZo {hVmMo Amho. amgm¶{ZH$ IVm§À¶m ~m~VrV nwT>rb ‘wÔo {dMmamV KoUo Amdí¶H$ Amho.1) g‘Vmoc IV dmnam‘wio CËnmXZ A{YH$ {‘iVo. 2) amgm¶{ZH$ d go§{ж IVo hr EH$‘oH$m§g nyaH$ AmhoV. XmoÝhrMm dmna

H$aUo Amdí¶H$ Amho. ˶m{edm¶ O{‘ZrMr {MañWm¶r CËnmXZ j‘Vm {Q>H$Uma Zmhr.

3) g|{ж IVm§Mm Anwam nwadR>m d {nH$m§Mr dmT>Vr AÝZÐì¶mMr JaO ^mJ{dʶmgmR>r amgm¶{ZH$ IVm§{edm¶ n¶m©¶ Zmhr. gd©gmYmaUnUo amgm¶{ZH$ IVm§Mr O{‘ZrV H$m¶©j‘Vm A{Ve¶ H$‘r Amho.

O{‘ZrVrc IVm§Mr H$m¶©j‘Vm

A.H«$. IVo H$m¶©j‘Vm $

1. Z̶wŠV IVo 30 Vo 50 Q>¸o$

2. ñ’w$aX¶wŠV IVo 15 Vo 25 Q>¸o$

3. nmcme¶wŠV IVo 40 Vo 60 Q>¸o$

{nH$mg cmJUmè¶m VrZ AÝZÐì¶m§n¡H$s ZÌ gdm©V OmñV cmJVmo, na§Vw {nH$m§g {Xcocm Aܶm©nojm OmñV ZÌ O{‘ZrV doJdoJù¶m ‘mJm©Zo dm¶m OmVmo.

amgm¶{ZH$ IVm§Mm g‘Vmoc dmna

amgm¶{ZH$ IVo åhQ>ë¶mda ~è¶mM eoVH$è¶m§Mm Agm J¡ag‘O hmoVmo H$s, {nH$m§À¶m dmT>rgmR>r ’$ŠV ZÌ, ñ’w$aX, nmcme hrM IVo Amdí¶H$ AmhoV. {nH$m§À¶m dmT>rgmR>r EHy$U 16 AÝZÐì¶m§Mr JaO AgVo. ˶m§Mm nwadR>m {nH$mg g‘Vmoc à‘mUmV hmoUo Amdí¶H$ Amho.

gai amgm¶{ZH$ IVm‘YyZ d g§¶wŠV IVm§‘YyZ ‘w»¶ d Xþ涑 AÝZÐì¶o nwa{dcr OmVmV nU {nH$m§À¶m dmT>rgmR>r Amdí¶H$ AgUmar gyú‘ AÝZÐì¶o eoUIVmVyZ {ZpíMV {‘iVmV Am{U gd©gmYmaU {nH$m§Zm gyú‘ AÝZÐì¶m§Mr JaO ˶m‘YyZ ^mJVo ¶m{edm¶ gyú‘ AÝZÐì¶o AgUmar amgm¶{ZH$ IVo JaOoà‘mUo O{‘ZrVyZ qH$dm ’$dmaUrÛmao XoVm ¶oVmV.

{nH$m§Zm H$moUVohr EH$M amgm¶{ZH$ IV XoD$Z MmcV Zmhr. H$maU

Page 40: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

40 && eoVH$ar & ‘o & 2019

BVa AÝZÐì¶m§À¶m A^mdm‘wio {Xcoë¶m amgm¶{ZH$ IVm§‘YyZ EH$mM AÝZÐì¶mMm {nH$mbm nm{hOo VodT>m cm^ {‘iV Zmhr. ‘mZdr OrdZmV Ogo g‘Vmob Amhmamcm ‘hÎd Amho. VgoM {nH$m§Zm XoIrc AÝZÐì¶o g‘Vmoc à‘mUmV Agmdr cmJVmV. ˶mMà‘mUo H$moUVohr amgm¶{ZH$ IVo O{‘ZrV AdmOdr Z XoVm ‘mVr narjUmZwgmaM {Xcr nm{hOoV. ˶m‘wio {nH$mcm Amdí¶H$ VodT>mM AÝZnwadR>m hmoD$Z IVm§À¶m IMm©V ~MV hmoD$Z O{‘ZrMo Amamo½¶ XoIrc Mm§Jco amhrc.

A) Z̶w³V amgm¶{ZH$ IVo

O{‘Zr‘ܶo {nH$m§Zm cmJUmè¶m 16 AÝZÐì¶m§n¡H$s ZÌ ho à‘wI AÝZÐì¶ AgyZ ˶mMr Amdí¶H$Vm nmZm‘ܶo h[aVÐì¶o V¶ma H$aʶmgmR>r hmoVo. Z̶wŠV amgm¶{ZH$ IVo O{‘ZrV {Xcr AgVm O¡{dH$ à{H«$¶m hmoD$ZM {nHo$ A‘mo{Z¶‘ d Zm¶Q>´oQ> ¶m ñdê$nmV ZÌ emofyZ KoVmV. Z̶wŠV IVo {nH$m§À¶m JaOoZwgma XmoZ Vo VrZ hß˶mV ÚmdrV. O{‘ZrV Amocmdm AgVmZm ZÌ IVm§Mr H$m¶©j‘Vm dmT>Vo. ¶m IVm§‘ܶo ¶w[a¶m ho IV gdm©{YH$ d {Za{Zamù¶m {nH$m§gmR>r dmnaco OmVo. ¶w[a¶m IVmMr H$m¶©j‘Vm dmT>{dʶmgmR>r nwT>rb Cnm¶ H$amdoV. 1) ¶w[a¶m IVmMr H$m¶©j‘Vm dmT>{dʶmgmR>r qZ~moir n|S> AWdm

H$a§On|S> hr 1…5 ¶m à‘mUmV ¶w[a¶m~amo~a {‘giyZ {Xcr AgVm {Z‘n|S>r‘wio ¶w[a¶mÀ¶m A‘mo{Z¶m JQ>mMr I{ZOrH$aU {H«$¶m ‘§XmdVo Am{U {nH$mcm A‘mo{Z¶‘ JQ> emofyZ Koʶmg A{YH$ g§Yr {‘iVo.

2) ¶w[a¶m ho IV AZoH$ IVm§~amo~a {‘giyZ XoVm ¶oVo na§Vw {‘lU V¶ma H$ê$Z R>odVm ¶oV Zmhr.

3) hr IVo noaUrÀ¶m doir nm^arÀ¶m ‘mJo AWdm nÅ>m nÕVrZo qH$dm ~m§JS>r nÕVrZo O{‘ZrV {‘giyZ ÚmdrV.

4) ¶w[a¶m gwna J«°Ý¶wAcMr Jmoir qH$dm ¶w[a¶m {~«Ho$Q²>g ¶m IVm§Mm dmna ^mV {nH$mgmR>r ’$m¶Xoera hmoVmo.S>m°. ~mimgmho~ gmd§V H$moH$U H¥${f {dÚmnrR>m‘m’©$V Z̶wŠV IVm§Mr

Cn¶wŠVVm dmT>{dʶmgmR>r nwT>rbà‘mUo {e’$maer Ho$ë¶m AmhoV. Z̶wŠV IVmMr ‘mÌm {d^mJyZ XoUo ¶w[a¶m gwna J°«Ý¶wAc Jmoir O{‘ZrV Imoc (7 g|.‘r) {Xcr AgVm

ZÌ IVmV 60 Q>ŠHo$ ~MV hmoVo Zm§JaUrÀ¶m doir VmgmÀ¶m ‘mJo 50 {H$cmo ZÌ à{V/hoŠQ>ar ¶w[a¶m

ñdê$nmV {Xco AgVm ^mVmMo OmñV CËnmXZ ¶oUo. ¶w[a¶m S>rEnr, ¶w[a¶m gw’$cm, H$moH$U AÞnyUm©À¶m {~«Ho$Q²>g dmna

^mV {nH$mgmR>r H$amdm.

ñ’w$aX¶wŠV IVo

ñ’w$aX¶wŠV IVm§‘YyZ {nH$mbm ñ’w$aX ¶m à‘wI AÝZÐì¶mMr JaO ^mJdbr OmVo. Oa O{‘ZrV ñ’w$aX H$‘r Agoc Va Vmo {nH$mg H$‘r CncãY hmoVmo. ñ’w$aXÀ¶m H$‘VaVo‘wio {nH$m§Mr nmZo {hadQ>, cm§~Q> hmoD$Z dmT> Iw§Q>Vo. nmZmMr ‘mJMr ~mOy Om§^iQ> hmoVo.

ñ’w$aXMr H$m¶©j‘Vm hr O{‘ZrMm àH$ma, gm‘y, g|{ж nXmW© Am{U O{‘ZrVrc BVa g§¶wJoo ¶mda Adc§~yZ AgVo. {nHo$ chmZ AdñWoV OmXm ñ’w$aX emofU H$aVmV åhUyZ Vr ~rO noaUrÀ¶m doir qH$dm cmdUrÀ¶m doir g§nyU© ‘mÌm Úmdr. ñ’w$aXmMr pñWarH$aU j‘Vm OmñV Agë¶m‘wio

BVa ‘ycÐì¶m§~amo~a g§¶wJo V¶ma hmoD$Z {nH$mg CncãY hmoV Zmhr.

ñ’w$aX¶wŠV IVm§Mr H$m¶©j‘Vm dmT>{dʶmgmR>r

XmUoXma¶wŠV IVm§Mm dmna H$amdm. ñ’w$aX¶wŠV IVo eoUIVmV qH$dm H§$nmoñQ> IVmV {‘giyZ ÚmdrV. ñ’w$aX¶wŠV IVo {nH$m§À¶m ‘wimÀ¶m ImcÀ¶m WamV 3 Vo 5 g|.‘r.

Imocrda ÚmdrV. ñ’w$aX¶wŠV IVo go§{ж IVm~amo~a {Xë¶mZo H§$nmoñQ>‘Yrc go§{ж

nXmWm©darb g§¶moJ hmoD$Z pñWaVm H$‘r hmoʶmg ‘XV hmoVo.

nmcme¶wŠV amgm¶{ZH$ IVo

nmcme‘wio PmS>mVrc amoJ à{VH$maeŠVr dmT>Vo. nmcme¶wŠV IVm§Mr {Z{‘©Vr ^maVmV hmoV Zgë¶m‘wio AmnUmg hr IVo Am¶mV H$amdr cmJVmV. nmcme O{‘ZrV H$‘r nmUr AgVmZm {Xco Var amon VJ YaVmV, H$sS> amoJm§Zm ~ir nS>V Zmhr. nmcme ho IV, å¶waoQ> Am°’$ nmoQ>°e qH$dm gë’o$Q> Am°’$ nmoQ>°e ¶m§À¶m‘m’©$V {Xco OmVo. na§Vw gë’o$Q> Am°’$ nmoQ>°e ho EH$ ‘hmJ Agë¶m‘wio ~Q>mQ>m, Ðmjo, V§~mIy, Q>mo‘°Q>mo ¶m {nH$m§gmR>r dmna Ho$cm OmVmo. Á¶m O{‘ZrV nmcme ^anya Amho. Aem O{‘Zr‘ܶo nmbmeMr ‘mÌm H$‘r Úmdr.

g|{ж nXmWmªMm dmna

g|{ж nXmW© hm O{‘ZrÀ¶m KZê$n KQ>H$m§Mm ’$ma chmZ, na§Vw ‘hÎdmMm ^mJ Amho. hm ^mJ dZñnVtÀ¶m nmZo, ’$m§Úm VgoM àmʶm§Mo, H$sQ>H$m§Mo Am{U gyú‘ {OdmUy§Mo Adeof ¶m§nmgyZ V¶ma Pmcoco AgVo. OmñV Vmn‘mZm‘wio g|{ж nXmW© àmUdm¶y ~amo~a cdH$a g§¶moJ nmdVmV d ˶m§Mo à‘mU hiyhiy H$‘r hmoVo. O{‘ZrV go§{ж IVmMm dmna H$‘r Ho$cm Va ˶m§Mo à‘mU AmUIr H$‘r hmoVo. g|{ж nXmWmª‘YyZ {nH$m§Zm Amdí¶H$ àm‘w»¶mZo ZÌ, ñ’w$aX J§YH$ Am{U BVa gyú‘ AÝZÐì¶o B. CncãY hmoVmV.

go§{ж IVm§Mo ’$m¶Xo

1) O{‘ZrV nmUr ‘waʶmMo à‘mU dmT>Vo. nmʶm~amo~a dmhÿZ OmUmè¶m ‘mVrMo à‘mU H$‘r hmoVo.

2) OcYmaUm eŠVr dmT>Vo. O{‘ZrV hdm IoiVr amhVo, nmʶmMm {ZMam Mm§Jcm hmoVmo.

nrH$ ’o$anmcQ>

EH$m O{‘ZrV VrZ h§Jm‘mV XmoZ AWdm EH$‘oH$m§Zm nyaH$ Aem {nH$m§Mr cmJdS> Ho$cr OmVo. ˶m‘wio O{‘ZrÀ¶m JwUY‘m©da Mm§Jcm n[aUm‘ hmoVmo. {nH$m§À¶m ’o$anmcQ>r‘wio O{‘ZrMr gwnrH$Vm {Q>H$Vo, ZÌmMr ~MV hmoVo. O{‘ZrV g|{ж nXmW© dmT>VmV, H$sS> d amoJm§À¶m {d{dY AdñWm§Zm AQ>H$md H$aUo eŠ¶ hmoVo. EH$ê$n {nH$mZ§Va {ÛXb {nH$m§Mr bmJdS> H$am. OmñV AÝZÐì¶o emofUmè¶m {nH$mZ§Va H$‘r AÝZÐì¶o KoUmar {nHo$ cmdmdr. Am§VanrH$ åhUyZ H$S>Ymݶ {nH$m§Mr cmJdS> H$amdr. ˶m§À¶m nmbmnmMmoù¶m‘wio go§{ж H$~m©Mo à‘mU dmT>Vo. Yyn H$‘r hmoVo.

Page 41: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 41

O¡{dH$ IVohdoVrc ZÌ pñWa H$aUmao, O{‘ZrVrc A{dÐmì¶ ñ’w$aX {daKi{dUmao

Aem {OdmUy§Mr ñdV§Ì dmT> H$ê$Z ¶mo½¶ dmhH$m§V ˶m§Mo g§dY©Z Ho$co OmVo ¶mcm {OdmUy IVo åhUVmV.

{OdmUy IVo

1) am¶Pmo{~¶‘ 2) APmopñnarc‘ 3) A°PmoQ>mo~°³Q>a4) nrgr~r (ñ’w$aX {daKi{dUmao {OdmUy) 5) ‘m¶H$moam¶Pm 6) A°Pmobm7) {Zio {hado eodmi

{OdmUy IVm§Mo ’$m¶Xo

~rOà{H«$¶m Ho$ë¶mg {~¶mʶmMr CJdU cdH$a d Mm§Jcr hmoVo. {nH$m§Mr dmT> Omo‘Xma hmoʶmg ‘XV hmoVo. O{‘ZrMm nmoV gwYmaVmo. {nH$m§Mr amoJà{VH$ma eŠVr dmT>Vo. CËnmXZmV dmT> hmoVo. amgm¶{ZH$ IVm§Mr ~MV hmoVo.

{hadirÀ¶m IVm§Mm dmna

O{‘Zr‘ܶo {haì¶m dZñnVr AWdm nmZo, H$modù¶m ’$m§Úm B. ^mJ O{‘ZrV nwaco AgVm O{‘ZrMr gwnrH$Vm dmT>{dʶmg Cn¶moJ hmoVmo. Aem IVm§Mm {hadirMo IV åhUVmV.

{hadirÀ¶m IVm§Mo àH$ma

OmJoda cmJdS> H$ê$Z ˶mMo IV H$aUo … CXm. VmJ, Y¡§Mm, Mdir, ‘yJ, CS>rX

{hadirMr nmZo, ’$m§Úm O{‘ZrV JmS>Uo … {Jarnwîn, H$a§O, eodar, gw~m^yi

{hadirÀ¶m IVm§Mo ’$m¶Xo

O{‘ZrV g|{ж nXmWm©Mo à‘mU dmT>Vo. O{‘ZrV øw‘gMo à‘mU dmT>Vo. O{‘ZrMr OcYmaUeŠVr dmT>Vo. O{‘ZrMm nmoV gwYmaVmo. O{‘ZrV gyú‘ {OdmUy§Mr dmT> hmoD$Z ˶m§Mr à{VH$maeŠVr dmT>Vo. O{‘ZrV nmʶmMm {ZMam Mm§Jcm hmoVmo. O{‘ZrV ZÌmMo à‘mU dmT>Vo. O{‘ZrMr Yyn H$‘r hmoVo. O{‘Zr‘ܶo ñ’w$aX, nmcme, cmoh B. ‘ycÐì¶o CncãYVm dmT>Vo.

h[aVH«$m§VrMo qghmdcmoH$Z H$ê$Z Mmcy H$mimV eoVr‘Yrc ¶m§{ÌH$sH$aU gyú‘ qgMZ, EH$mpË‘H$ AÝZÐì¶, amoJ d nrH$ ì¶dñWmnZ ¶mda {deof ^a XoUo Amdí¶H$ Amho.

{hadirÀ¶m IVm§gmR>r {nHo$, h§Jm‘, CËnmXZ Am{U ˶mVrc ZÌmMo à‘mU

{nH$mMo Zmd cmJdS>rMm {haì¶m ZÌ O{‘ZrV h§Jm‘ nmZmMo (Q>¸o$) nrH gamgar JmS>ë¶mZ§Va CËnmXZ dmT>coco (q³d./ho.) ZÌmMo $ à‘mU ({H$.J«°./ho.)

1) VmJ Iarn 152 0.43 84.0

2) Y¡§Mm Iarn 144 0.42 77.1

3) {ncrnagm Iarn 132 1.10 55.6

4) ‘yJ Iarn 57 0.53 38.6

5) Mdir Iarn 108 0.49 56.3

6) Jdma Iarn 144 0.34 62.3

7) goÝOr aã~r 206 0.51 134.4

8) Ho$gar aã~r 88 0.54 60.4

9) ~agr‘ aã~r 111 0.53 60.7

IV d ZÌmMo à‘mU ¶mMr ‘m{hVr

{nH$mMo Zmd h§Jm‘ g|{ж IVmMr EH$ar ZÌmMr CncãYVm CncãYVm (Q>Z) ({H$.J«°.)

1) VmJ Iarn 8.00 40

2) Y¡§Mm Iarn 7.90 33

3) ~agr‘ Iarn 6.20 27

4) ‘yJ Iarn 3.20 16

5) Jdma Iarn 7.20 27

6) CS>rX Iarn 4.80 19

7) ‘gya aã~r 2.00 16

8) Hw$irW Iarn 4.00 13

Page 42: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

42 && eoVH$ar & ‘o & 2019

g|{ж OmoaIVo

IVmMo Zmd AÝZÐì¶m§Mo à‘mU (Q>¸o$)

ZÌ ñ’w$aX nmcme

1) ^wB©‘yJ n|S> 7.10 1.40 1.30

2) gaH$s n|S> 6.40 2.80 2.50

3) Ea§S>r n|S> 4.50 1.70 0.70

4) qZ~moir n|S> 5.00 1.00 1.50

5) H$a§O n|S> 3.90 0.90 1.20

6) H$aS>B© n|S> 4.90 1.40 1.20

7) hmS>Mwam 3.50 21.50 --

8) ‘mgir IV 4.10 0.90 0.30

g|{ж ^aIVo

IVmMo Zmd AÝZÐì¶m§Mo à‘mU (Q>¸o$)

ZÌ ñ’w$aX nmcme

1) eoUIV 0.80 0.65 1.00

2) c|S>rIV 0.60 0.50 0.70

3) H$m|~S>r IV 3.03 2.63 1.40

4) H§$nmoñQ> 0.50 0.65 0.88

5) gmoZIV 1.30 1.10 0.35

nmZo d XoR> n¥WŠH$aUmgmR>r Z‘wZm H$em nÕVrZo ¿¶mdm?

nrH$ Z‘wZm nrH$ AdñWm Z‘wZm g§»¶m

^mV e|S>çmnmgyZ ’w$Q>do AdñWm 10 {Vgao nmZ

Jhÿ Am|~rcJVMo nmZ Amo§~r ~mhoa ¶oʶmnydu 50

‘H$m H$UgmcJVMo ImcMo H$UgmMm Vwam 15 {Vgao nmZ ¶oʶmnydu

H$S>Ymݶ ZwH$VoM n³d ’w$co ¶oVmZmMm 50 {nHo$ Pmcoco nmZ

^wB©‘yJ ZwH$VoM n³d ’w$Q>do AdñWm 25 Pmcoco nmZ

gy¶©’y$c nyU© dmT> Pmcoco nmZ ’w$co ¶oʶmMr AdñWm 20

Ho$ir e|S>çmnmgyZ {Vgao ’w$co cmJʶmMr 15 nmZmMm XoR> AdñWm

nrH$ Z‘wZm nrH$ AdñWm Z‘wZm g§»¶m

noê$ ZwH$VoM n³d Pmcoë¶m ’w$bo ¶oʶmMr AdñWm 25 e|S>çmnmgyZ {Vgè¶m Am°JñQ> qH$dm nmZm§Mr OwS>r {S>g|~a

Am§~m XoR>mgh nmZ 4 Vo 7 ‘{hZo d¶mMo 15 ’$m§Úmdarb ‘Yco nmZ

nnB© e|S>çmnmgyZ ghmì¶m cmJdS>rZ§Va 6 20 nmZmMm XoR> ‘{hݶm§Zr

H$mOy n³d ’$m§Xrdarc ‘mohmoa ¶oʶmnydu 15 e|S>çmnmgyZ Mm¡Wo nmZ

Ia~yO d e|S>çmnmgyZ ’w$cm§Mo ’$imV 12 H$qcJS> nmMdo nmZ ê$nm§Va hmoVmZm

dm§Jr nyU© {dH${gV - 12 nmZmMm XoR> d {eam ì¶{V[aŠV ^mJ

Page 43: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 43

{d{dY g§¶wŠV IVm§Mr Zmdo d ˶m§Mo à‘mU

IVmMo Zmd ZÌ(Q>¸o$) ñ’w$aX (Q>¸o$) nmcme J§YH$ Amocmdm

A‘mo{ZH$c Zm¶Q>´oQ> gm¶Q>´oQ> nmʶmV (Q>¸o$) (Q>¸o$) (Q>¸o$) {daKiUmam {daKiUmam

S>m¶A‘mo{Z¶‘ ’$m°ñ’o$Q> 15.5 2.5 46 41 00 - 1.5 (18…46…0)

Zm¶Q´>mo’$m°ñ’o$Q> (20…20…20) 10 10 20 12 - - 1.5

A‘mo{Z¶‘ ’$m°ñ’o$Q> gë’o$Q> 17 3.0 20 17 - 13 1.5 (20…20…0.13)

A‘mo{Z¶‘ Zm¶Q>´oQ >’$m°ñ’o$Q> 13 10 23 20.5 - - 1.5 (23…23…0)

Zm¶Q´>mo’$m°ñ’o$Q> nmoQ>°egh 7.5 7.5 15 4.0 15 - 1.5 (15…15…0.15)

ZÌ…ñ’w$aX…nmcme 7.0 3.0 26 22 26 - 1.0 (10…26…0.26)

g|{ж IVmMr ‘mÌm hdr A{YH$ …

n|S>IV -Voc{~¶m§Mr n|S> Voc H$mT>ë¶mZ§Va amhVo Vr n|S>IV

n|S>rMm àH$ma ZÌ ñ’w$aX nmcme (Q>¸o$) (Q>¸o$) (Q>¸o$)

ZmaimMr no§S> 3.0 1.8 1.7

^wB©‘yJ n|S> 7.8 1.5 1.4

H$Sw>qZ~ n|S> 5.2 1.0 1.4

{VimMr n|S> 4.8 1.8 1.3

H$aS>B© n|S> 5.01 1.63 0.63

Ea§S>rMr n|S> 4.55 1.72 0.70

gaH$s n|S> (à{H«$¶m Ho$cocr) 7.00 3.00 2.00

‘mohmMr n|S> 2.50 0.80 1.80

‘memMo IV

IVmMm àH$ma ZÌ ñ’w$aX nmcme (Q>¸o$) (Q>¸o$) (Q>¸o$)

hmS>m§Mo IVo 3.88 21.56 00

Iwam§Mo d qeJmMo IV 10.15 1.0 00

‘memMo IV 5.15 1.20 1.36

nmʶmV {daKiUmar g§¶wŠV IVo

IVmMo Zmd ZÌ ñ’w$aX nmcme (Q>¸o$) (Q>¸o$) (Q>¸o$)

nmoQ>°{e¶‘ Zm¶Q>´oQ> (13…0…45) 13 0 45

‘moZmo nmoQ>°{e¶‘ ’$m°ñ’o$Q> 0 52 34 (0…52…34)

H°$pëe¶‘ Zm¶Q>´oQ> 15.5 - - (H°$pëe¶‘ 18.8 Q>¸o$)

‘moZmo A‘mo{Z¶‘ ’$m°ñ’o$Q> 12 61 00 (12…61…0)

¶w[a¶m ’$m°ñ’o$Q> (17…44…0) 17 44 00

19…19…19 19 19 19

20…20…20 20 20 20

6…12…36 6 12 36

13…5…26 13 5 26

18…18…18 18 18 18

13…40…13 13 40 13

Page 44: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

44 && eoVH$ar & ‘o & 2019

KZ ñdê$nmVrc IVo

hr IVo V¶ma H$aVmZm Vm§XimMo nmUr, Voc{~¶m§Mr n|S> d ‘mem§Mo IV 10…1…1 à‘mUmV KoD$Z ˶mcm Mm§Jco gS>dco OmVo. hr {H«$¶m {Z¶§{ÌV hmoʶmgmR>r {d{dY àH$maÀ¶m {OdmUy§Mm Cn¶moJ hmoVmo.A°PmoQ>mo~°ŠQ>a {OdmUy IVo VrZ à‘wI nÕVrZo dmnaVm ¶oVmV1) {~¶mUo qH$dm ~oUoà{H«$¶m 2) amonm§À¶m ‘wim§da à{H«$¶m3) eoVmVrc ‘mVrV {‘giUo ’$m¶Xo 1) O{‘ZrVrc {nH$mD$ j‘Vm dmT>{dVo.2) nrH$ CËnmXZmV dmT> hmoVo.3) ‘wim§Mr dmT> Mm§Jcr hmoVo.4) amonmMr CJdU Mm§Jcr hmoVo.5) nrH$ CËnmXZmMr àV gwYmaVo.

am¶Pmo{~¶‘ {OdmUy IVmMo ’$m¶Xo

H$S>YmݶmMo CËnmXZ 10 Vo 15 Q>ŠŠ¶m§Zr dmT>Vo.

{~¶mʶmMr CJdU cdH$a d Mm§Jcr hmoVo. {OdmUy IVmÀ¶m dmnam‘wio {nH$mg ZÌmMm

gVV nwadR>m hmoV Agë¶mZo amonm§Mr dmT> Omo‘Xma hmoVo.

{OdmUy§Zr gmoS>coë¶m ~waerZmeHo$ Ðì¶m§‘wio {nH$m§Mr amoJ à{VH$maeŠVr dmT>Vo.

O{‘ZrV H$~©, ZÌmMo à‘mU ¶mo½¶ amIyZ O{‘ZrMm H$g gwYmaVmo.

{Zio-{hado eodmi

gd©gmYmanUo EH$m h§Jm‘mV hoŠQ>ar 25 Vo 30 {H$.J«°. ZÌ ¶m IVmVyZ {‘iVo.

O{‘ZrVrc A{dÐmì¶ ñdê$nmVrc ñ’w$aX {nH$mg H$mhr à‘mUmV CncãY H$ê$Z {Xcm OmVmo.

O{‘ZrV g|{ж nXmWmªMr dmT> hmoVo. O{‘ZrMm nmoV gwYmaʶmg ‘XV hmoVo. O{‘Zr‘ܶo A°PmoQ>mo~°ŠQ>a, ~m¶Omo[a{H$¶m

¶mgma»¶m Cn¶wŠV {OdmUy§Mr dmT> hmoʶmg ‘XV hmoVo.

¶m eodmimMr dmT> hmoV AgVmZm V¶ma Pmcocr ~w{Ûg àoaHo$ d OrdZgÎdmMm {nH$mÀ¶m dmT>rgmR>r Mm§Jcm Cn¶moJ hmoVmo.

O{‘ZrMr Yyn H$‘r hmoVo.

{Za{Zamù¶m amgm¶{ZH$ IVmVrc nmofH$ Ðì¶m§Mr Q>¸o$dmar

IVmMo Zmd ZÌ ñ’w$aX nmcme BVa ‘m{hVr

Z̶wŠV IVo …

1) A‘mo{ZA‘ gë’o$Q> 20.6 - - -

2) A‘mo{ZA‘ gë’o$Q> Zm¶Q>´oQ> 25.26 - - -

3) gmo{S>A‘ Zm¶Q>´oQ> 16.00 - - -

4) H°$pëe¶‘ A‘mo{ZA‘ Zm¶Q>´oQ> 20.5 - - -

5) ¶w[a¶m 44.46

6) A‘mo{Z¶‘ ŠbmoamB©S> 25 - - -

’$m°ñ’o$Q>¶wŠV IVo …

1) gwna ’$m°ñ’o$Q> - 16 - -

2) S>~c gwna ’$m°ñ’o$Q> - 38 - -

3) {Q´>nc gwna ’$m°ñ’o$Q> - 45 Vo 50 - -

4) am°H$ ’$m°ñ’o$Q> - 20 Vo 30 - {daKiV Zmhr

nmoQ>°e¶wŠV IVo

1) å¶waoQ> Am°’$ nmoQ>°e - - 50 Vo 60 -

2) gë’o$Q> Am°’$ nmoQ>°e - - 48 Vo 52 -

g§{‘l IVo…

1) Zm¶Q´>mo ’$m°ñ’o$Q> 16 14 - -

2) Zm¶Q´>mo ’$m°ñ’o$Q> 20 20 - -

3) S>m¶ A‘mo{ZA‘ ’$m°ñ’o$Q> 18 46 - -

{‘l IVo …

1) 15…15…15 15 15 15 gd© {nH$mg

2) 20…20…20 20 20 20 -

3) 15…5…5 15 5 5 CgmH$[aVm

4) 18…18…10 18 18 10 -

5) 9…9…5 9 9 5 ~Q>mQ>m, D$g, gmi

6) 6…12…0 6 12 - ^wB©‘yJ

7) 10…5…5 10 5 5 ^mOrnmcm, ’$io

g|{ж, amgm¶{ZH$ Am{U O¡{dH$ IVo EH$mpË‘H$ nÕVrZo {Xë¶mg O{‘ZrMo n¶m©¶mZo {nH$m§Mo Amamo½¶ gwYmaʶmg ‘XV hmoVo. Amnë¶m O{‘Zr ¶m {d{dY hdm‘mZmV V¶ma Pmë¶mZo ˶m§Mo JwUY‘©

(nmZ 58 da)

Page 45: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 45

‘hmamï´> amÁ¶mV eoirnmbZ hm ì¶dgm¶ AOyZhr nma§n[aH$ nÕVrZo Ho$bm OmVmo. na§Vw AmVm H$mhr à‘mUmV hm ì¶dgm¶ eoVrbm nyaH$

ì¶dgm¶ åhUyZ Zmdmê$nmbm ¶oV Amho. {deofV… J«m‘rU ̂ mJmVrb ‘{hbm, gw{e{jV ~oamoOJma VéU d ^y{‘hrZ eoVH$ar, eoV‘Oya dJm©bm amoOramoQ>r nwadʶmMo h‘Img gmYZ åhUyZ eoirnmbZ ì¶dgm¶mH$S>o nm{hbo OmVo. {Xdg|{Xdg eoirÀ¶m ‘m§gmbm ‘mJUr dmT>V OmV Amho. ˶m‘wio ¶m ì¶dgm¶mbm {Z{üV ~mOmanoR> CnbãY Amho d bmoH$g§»¶oÀ¶m à‘mUmV hr ‘mJUr {Xdg|{Xdg dmT>VM OmUma Amho.eoirnmbZmMo ‘hÎd : eoirnmbZ hm ì¶dgm¶ H$‘rV H$‘r OmJoV, H$‘r ^m§S>dbr IMm©V hmoUmam VgoM H$‘r AmOma , H$‘r ‘¥Ë¶wXa Agë¶m‘wio gd©gm‘mݶ eoVH$ar, H$‘r CËnÞ JQ>mVrb eoV‘Oya ¶m§Zm H$aVm ¶oUmam hm ì¶dgm¶ Amho. gÚpñWVrMm {dMma H$aVm hdm‘mZmV gVV hmoUmam ~Xb, nmdgmMr A{Z{üVVm ¶m‘wio {Zame Am{U hV~b Pmboë¶m eoVH$ar ~m§Ydm§gmR>r h‘Img CËnÞ XoUmam nyaH$ ì¶dgm¶ åhUyZ eoirnmiZmbm AbrH$S>o ‘hÎd dmT>Vo Amho. eoirbm ^maVmV "J[a~mMr Jm¶' åhUVmV Am{U H$moaS>çm O{‘Zrda eoVr H$aUmè¶m§gmR>r hm ‘hÎdmMm KQ>H$ Amho. hm àmUr Hw$R>ë¶mhr PmS>nmë¶mda OJy eH$Vmo. {H$aH$moi qH$dm MT>CVma Agboë¶m n¥ð>^mJmÀ¶m O{‘Zr øm Jm¶ qH$dm BVa àH$maÀ¶m OZmdam§gmR>r Mm§Jë¶m ZgVrb, nU eoir hm CÎm‘ n¶m©¶ Amho. ¶m ì¶dgm¶mcm gwYm[aV V§ÌkmZmMr OmoS> {Xë¶mg eoirnmbZ gmaIm emœV Z’$m XoUmam d H$‘rV H$‘r OmoIr‘ AgUmam Xþgam Mm§Jbm newYZ ì¶dgm¶ Zmhr.

hm ì¶dgm¶ H$moU gwê$ H$ê$ eH$Vo?

cKy Am{U ‘ܶ‘ eoVH$ar Á¶m§À¶mH$S>o O‘rZ Zmhr Ago l{‘H$ gm‘mݶ Hw$aUm§Mr CnbãYVm J«m‘rU ^mJmVrb ‘{hbm gw{e{jV ~oamoOJma VéU

eoirnmbZ gwê$ H$aʶmMr H$maUo qH$dm ’$m¶Xo

H$‘r ^m§S>db {Zdoe Am{U bdH$a àmár hmoUo gmYo Am{U bhmZ eoS> nwaogo Amho ñQ>m°b (EH$m OZmdamg ~m§YʶmMr OmJm) ’o$S> pñWVrV R>odë¶mg

Z’$m XoUmao eoù¶m§Mm Cƒ àOmoËnmXZ Xa df©^amgmR>r amoOJma Ma~r Zgbobo ‘m§g Am{U H$‘r dgm Agbobo d gd© bmoH$m§Zm

AmdS>Umao Ho$ìhm hr {dHy$Z n¡go {‘i{dVm ¶oVmV

eoirg§~§Yr gd©gmYmaU ‘m{hVr

eoirMo Am¶wmZ gamgar 15 dfm©n¶ªV AgVo, na§Vw CËnmXH$ Am¶wî¶ 7 dfm©n¶ªV AgVo.

d¶mÀ¶m EH$m dfmªZ§Va eoir àOmoËnmXZmg ¶mo½¶ AgVo. n{hë¶m àOmoËnmXZmg 1.5 dfª bmJVo.

eoirMm Jm^UH$mi Odinmg 5 ‘{hݶm§Mm (144 Vo 150 {Xdg) AgVmo.

6 Vo 7 ‘{hZo d¶mMr H$aS>o {dH«$s¶mo½¶ hmoVmV. eoù¶m‘ܶo 40 Vo 50 Q>¸o$ Owù¶m§Mo à‘mU AgVo. CÎm‘ ì¶dñWmnZmV ‘¥Ë¶yMo à‘mU A˶ën åhUOo 5 Q>¸o$ EdT>o

AgVo. ~§{XñV nÕVrV EH$m eoirnmgyZ dfm©bm gw‘mao 360 {H$bmoJ«°‘

b|S>rIV {‘iVo. b|S>rIVmV 0.60 Q>¸o$ ZÌ, 0.50 Q>¸o$ ñ’w$aX, 0.70 Q>¸o$ nmbme ¶mà‘mUo AgVo.

eoù¶m§Mr {ZdS> H$aVmZm

eoir {ZdS>VmZm àW‘ {VMo d¶ bjmV ¿¶mdo, gmYmaU 8 Vo 9 d¶mÀ¶m nmR>r {dH$V ¿¶mì¶mV (15 Vo 20 {H$bmoJ«°‘ dOZmMo {ZdS>mdoV). à˶oH$ doiog ZdrZ eoù¶m {dH$V Koʶmnojm Amnë¶mH$S>rb eoù¶m§nmgyZ AmnU CËnÞ KoVbo nm{hOo, VoM Am{W©H$ÑfQ>çm OmñV nadS>Umao Amho.

eoir {ZdS>VmZm {ZamoJr, bm§~Q>, C§M d Om{Vd§V {ZdS>mdr. eoirMr H$mg nm{hë¶mda gmYmaUnUo {VÀ¶m XþYmMr j‘Vm bjmV ¶oVo, åhUyZ ‘moR>r H$mg, Mm§Jbo bm§~ gS> Agbobr eoir {ZdS>mdr.

~moH$S> {ZdS>VmZm Vmo Owù¶mVrb qH$dm {Vù¶mVrb OÝ‘bobm Agmdm, Aem Zam‘wio Amnë¶mH$S>rb eoù¶m§Zm Owir qH$dm {Vir H$aS>o XoʶmMo à‘mU dmT>Vo.

Za C§M, Mni, dOZXma, {ZamoJr d Om{Vd§V {ZdS>mdm. eoù¶m§gmR>r Za H$‘rV H$‘r AR>am ‘{hZo d¶ AgVmZm bmdmdm. Á¶m {R>H$mUr eoù¶m§‘ܶo J^©nmVmMo à‘mU OmñV AgVo ˶m{R>H$mUmMm Za

eoirnmbZ EH$ {H$’$m¶Vera nyaH$ ì¶dgm¶lr. g§Xrn M§ÐdXZ ZoaH$a, {df¶ {deofk (new{dkmZ d Xþ½Yemó), H¥${f {dkmZ H|$Ð, ‘mboJmd, {O. Zm{eH$

Page 46: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

46 && eoVH$ar & ‘o & 2019

n¡XmergmR>r dmnê$ Z¶o, ˶m ZamnmgyZ Amnë¶mH$S>rb eoù¶m§Zmhr gm§g{J©H$ AmOma hmoʶmMr g§^mdZm AgVo.

Amhma à~§YZ

MaʶmÀ¶m OmoS>rbm KZ Amhma {Xë¶mg CƒV‘ dmT> Xa {‘iVmo àmoQ>rZ¶w³V {hadm Mmam Ogo AHo${g¶m, ë¶ygU© Am{U H$gmdm VgoM

AmhmamV Zm¶Q´>moOZ òmoV AgUo ‘hÎdnyU© Amho. eoVH$ar eoVmÀ¶m H$S>oZo AJmWr, gw~m^yi, p½b[a{g{S>¶mMr PmS>o bmdy

eH$VmV Am{U {hadm Mmam åhUyZ XoD$ eH$VmV. EH$ EH$amÀ¶m O{‘ZrÀ¶m joÌmV CJ{dbobr PmS>o Am{U Mmam 15 Vo

30 eoù¶m§Zm nmogʶmgmR>r nwaogm Amho. H$aS>m§Zm n{hë¶m 10 AmR>dS>çm§V 50 Vo 100 J«°‘ KZ/gm§{ÐV

Amhma Úm¶bm nm{hOo. dmT>˶m d¶mÀ¶m H$aS>çm§Zm 3 Vo 10 ‘{hݶm§n¶ªV XaamoO 100 Vo

150 J«°‘ KZ/gm§{ÐV Amhma XoʶmV Ambm nm{hOo. Jm^U Agboë¶m eoirbm XaamoO 200 J«m‘ KZ/gm§{ÐV Amhma

XoʶmV Ambm nm{hOo. 1 {bQ>a XÿY XoUmè¶m XþYmê$ eoù¶m§Zm XaamoO 300 J«°‘ KZ/gm§{ÐV

Amhma XoʶmV Ambm nm{hOo. eoù¶m§À¶m ñQ>m°b‘ܶo CÎm‘ àH$maÀ¶m Vm§ã¶mZo ¶w³V (950 Vo

1250 nrnrE‘) Agbobo {‘Zab ãbm°Šg nwa{dʶmV ¶m¶bm hdo.

àOmoËnmXZ à~§YZ

bm^Xm¶H$ eoir nmbZmgmR>r 2 dfmª‘ܶo eoirZo 3 doim ì¶m¶bm ({H$qS>J) hdo.

Vrd« dmT>rÀ¶m d ‘moR>çm AmH$mamÀ¶m eoù¶m§Mm dmna àOmoËnmXZmgmR>r H$amdm.

àOmoËnmXZmgmR>r EH$ df© d¶mÀ¶m ‘mXrMm Cn¶moJ H$amdm. ‘mXtZr EH$m {H$qS>J Z§Va 3 ‘{hݶm§VM nwÝhm J^©YmaU Ho$ë¶mgM

2 dfmªV 3 doim àOmoËnmXZ hmoD$ eH$Vo. eoù¶m gw‘mao 18 Vo 21 {Xdgm§À¶m A§VamZo ‘mOmda ¶oVmV Am{U hr

AdñWm 24 Vo 72 Vmg {Q>H$Vo. ‘mÚm ‘mOmda Amë¶mda H$mhrVar XþIV Agë¶mgmaIo OmoamZo

AmoaS>VmV.‘mOmda Amë¶mMo AmUIr EH$ bjU åhUOo eonQ>r Omoa-OmoamZo BH$S>o-{VH$S>o hb{dUo. ˶mÀ¶m OmoS>rbm, ˶m§Mo ~mø OZZ|{ж WmoS>ogo gwOë¶mgmaIo Am{U ¶mo{Z‘mJm©Vrb òmdm‘wio Amobo d KmUoaS>o {XgVo. ˶m§Mr ^yH$ ‘§XmdVo Am{U ‘yÌ Ë¶mJmMr dma§dmaVm dmT>Vo. ‘mOmda Ambobr ‘mXr ñdV: Za Agë¶mgmaIr BVa ‘mXrÀ¶m A§Jmda MT>ʶmMm à¶ËZ H$aVo qH$dm BVa ‘mXrg A§Jmda MTy> XoVo.

‘mOmda ¶oʶmMr bjUo gwê$ Pmë¶mda 12 Vo 18 Vmgm§À¶m H$mimV ‘mXrMm g‘mJ‘ KS>{dʶmV ¶oVmo.

H$mhr ‘mÚm§‘ܶo ‘mO 2 Vo 3 {Xdg {Q>H$Vmo. ˶m‘wio ˶m§Mm g‘mJ‘ nwÝhm Xþgè¶m {Xder KS>dm¶bm hdm.

J^m©dñWm H$mi gw‘mao 145 Vo 150 {Xdgm§Mm AgVmo, nU EH$ AmR>dS>m nwT>o-‘mJo hmoD$ eH$Vmo. AmYrM V¶ma am{hbobo ~ao.

H¥$‘r Zï> H$aUo (nmoQ>mVrb O§V Zï> H$aUo)

g‘mJ‘mÀ¶m AmYr ‘mÚm§Mo S>rd{‘ªJ H$ê$Z nmoQ>mVrb H¥$‘r Zï> H$am¶bm nm{hOo. Á¶m eoù¶m§Zm O§V AgVrb ˶m H$‘Hw$dV Am{U g§W AgVmV.

H$aS>çm§Mo S>rd{‘ªJ Vo EH$ ‘{hݶmMo Pmë¶mda H$amdo. H¥$‘r qH$dm O§Vm§Mo OrdZMH«$ VrZ AmR>dS>çm§Mo AgVo, åhUyZ H$aS>r XmoZ ‘{hݶm§Mr Pmë¶mda nwÝhm EH$Xm S>rd{‘ªJ H$aʶmMr {e’$mag Ho$bobr Amho.

{dʶmnydu 2 Vo 3 AmR>dS>o Jm^U ‘mÚm§Mo S>rd{‘ªJ H$aʶmV ¶m¶bm hdo. J^m©anUmÀ¶m Ama§{^H$ H$mimV (2 Vo 3 ‘{hZo) J^©nmV hmoD$ Z¶o

åhUyZ ‘mÚm§Mo S>rd{‘ªJ H$ê$ Z¶o.

bgrH$aU

H$aS>çm§Zm EÝQ>amoQ>m°pŠg{‘¶m Am{U YZwdm©VmÀ¶m bgrH$aUmMm àW‘ ‘mÌm 8 ‘{hݶm§À¶m d¶mV Am{U nwÝhm 12 AmR>dS>çmMr Pmë¶mda Úmdm.

‘mÚm§Zm EÝQ>amoQ>m°pŠg{‘¶m Am{U YZwdm©VmÀ¶m bgrH$aUmMr ‘mÌm g‘mJ‘ H$mimÀ¶m 4 Vo 6 AmR>dS>o AmYr Am{U {dʶmÀ¶m 4 Vo 6 AmR>dS>o AmYr Úmdm.

Zam§Zm dfm©VyZ EH$Xm EÝQ>amoQ>m°pŠg{‘¶m Am{U YZwdm©VmÀ¶m bgrH$aUmMm S>moO Úmdm.

eoù¶m§gmR>r JmoR>m (‘ofJ¥ho)

1) S>rn {bQ>a {gñQ>‘ (OZmdam§gmR>r V¥U eæ¶m) bhmZgm H$in R>odʶmgmR>r nwaoem AmH$mamMo eoS> Á¶m§‘ܶo Mm§Jbo

dmVm¶Z (Cross ventilation) Agmdo. {bQ>aMr (JdVmÀ¶m JmXrMr) C§Mr H$‘rV H$‘r 6 g|.‘r. Agmdr. {bQ>a V¶ma H$aʶmgmR>r bmH$S>mMm ^wJm, YmݶmMm ^wgm Am{U

e|Jm§À¶m gmbnQ>m§Mm dmna H$amdm. {bQ>abm WmoS>çm {Xdgm§Zr daImbr AmbQ>-nmbQ> H$arV amhmdo

Á¶mZo KmU dmg ¶oV Zmhr. Xa XmoZ AmR>dS>çm§Zr {bQ>a gm‘J«r ~Xbmdr. à˶oH$ eoirbm gw‘mao 15 Mm¡ag ’y$Q> OmJm hdr AgVo.

2. aoÂS> ßb°Q>’$m°‘© {gñQ>‘ (C§Mrda Agbobm ‘§M) O{‘ZrnmgyZ 3 Vo 4 ’w$Q>m§da bmH$S>r V»V qH$dm Vmam§Mr Omir ¶m§Mm

dmna øm nÕVrV Ho$bm OmVmo.

g§JmonZmÀ¶m nÜXVr

go‘r B§Q>opÝgìh {gñQ>‘ (AY©-JhZ nÕVr) H$‘r Hw$aUo AgVrb Aem OmJm, eoù¶m§Zm ‘w~bH$ {hadm Mmam XoUo

eŠ¶ Agob Am{U Maë¶mZ§Va KZ Amhma XoVm ¶oB©b. B§Q>opÝgìh {gñQ>‘ eoS>‘ܶo eoù¶m§Zm {hadm Mmam Am{U KZ Amhma XoʶmV ¶oVmo. Hw$aUmV MmaUo Zmhr. eoù¶m§gmR>r JmoR>m (qH$dm Aml¶ñWmZo) S>rn {bQ>a qH$dm aoÂS>

ßb°Q>’$m°‘© {gñQ>‘Mr AgmdrV.g§nH©$ … 9423523013

Page 47: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 47

‘amR>dmS>r åh¡g ‘amR>dmS>çmVrc na^Ur, Zm§XoS>, ~rS>, cmVya Am{U qhJmocr ¶m

{OëømV àm‘w»¶mZo AmT>iUmar OmV Amho. H$‘r nmdgmMm àXoe åhUyZ AmoiIë¶m OmUmè¶m ‘amR>dmS>m ^mJmV A˶§V H$‘r IMm©V Am{U {ZH¥$ï> d¡aUrÀ¶m ImÚmda OmñVrMo XÿY XoD$Z g§JmonZ H$aʶmgmR>r CÎm‘ OmV g‘Ocr OmVo. dmicoë¶m ÁdmarMm H$S>~m ImD$Z 4 Vo 6 {cQ>an¶ªV XÿY CËnmXZ ¶m åhernmgyZ XaamoO {‘iVo. ‘amR>dmS>çmVrc XÿY Y§ÚmMo AW©MH«$ ¶m åhetÀ¶m H$‘r ^m§S>dcr IMm©V Ano{jV XÿY CËnmXZm‘wioM J{V‘mZ hmoV Amho.

‘amR>dmS>r åhetMm a§J nyU© H$mim AgyZ é§X H$nmi d AmIyS> ‘mZ hr d¡{eï>ço AmhoV. qeJo Jmoc, AmIyS> d gmYmaU diU KoD$Z ‘mZoÀ¶m g‘m§Va AgVmV. eonyQ> JwS>¿¶mn¶ªV d ~m§Ym ‘ܶ‘ AgyZ, dOZ 320 Vo 400 {H$cmon¶ªV AgVo. H$mhr åhet‘ܶo ‘m϶mda VgoM nm¶m§da nm§T>è¶m a§JmMo ‘moR>o {R>nHo$ AmT>iVmV. ¶m åhercm ‘amR>dmS>çmV XÿYZmWS>r ¶m ZmdmZohr AmoiIco OmVo. ¶m åhetÀ¶m XþYmV gmYmaUV: 8.8 Q>ŠŠ¶m§n¶ªV ’°$Q> AgVo Am{U à{V doV 1200 Vo 1800 {cQ>a XÿY CËnmXZ {‘iVo. gamgar 1118 {cQ>a XÿY CËnmXZ EH$m doVmV ¶m åhetnmgyZ {‘iVo. Aën^yYmaH$ eoVH$è¶m§gmR>r ì¶dñWmnZmÀ¶m Ñï>rZo A˶§V {H$’$m¶Vera Aer hr OmV AgyZ, ‘amR>dmS>m H¥$fr {dÚmnrR>mÀ¶m CXJra ¶oWrc àjoÌmda ¶m OmVr~m~V g§emoYZ H$aʶmV ¶oVo.

ZmJnwar åh¡g … ZmJnya Am{U {dX^m©À¶m CîU dmVmdaUmV O‘dyZ KoUmar hr åherMr OmV XÿY CËnmXZ Am{U eoVr H$m‘mgmR>rXoIrc Cn¶wŠV R>acr Amho. ¶m OmVrcm ~oamar, JmdamUr, dèhmS>r, Amdu, J§Jmdar ¶m ZmdmZoXoIrc AmoiIVmV.

¶m åhetMm a§J H$mim, H$mhr doim S>moŠ¶mda, nm¶mda d eonQ>rda nm§T>am a§J AmT>iyZ ¶oVmo. qeJo cm§~, ngaQ> d ‘mZoOdiyZ daÀ¶m {Xeog dicocr AgVmV. A˶§V H$‘r IMm©V g§JmonZ H$aUo eŠ¶ AgVo. gagar 400 Vo 500 {H$cmo dOZmÀ¶m ¶m åher 1040 Vo 1100 {H$cmon¶ªV à{V doV XÿY CËnmXZ XoVmV. EH§$Xa 750 Vo 1500 {H$cmo ¶m Xaå¶mZ XÿY CËnmXZ XoUmè¶m åher

AmT>iyZ ¶oVmV. ¶m åher ‘w»¶Ëdo ˶m§À¶m ’°$Q> Q>ŠHo$dmargmR>r à{gÕ AmhoV. gamgar 6.25 Q>ŠHo$ ’°$Q> {‘iVo. ˶m‘wio ˶mnmgyZ Mm§Jë¶m àH$maMm Idm d cmoUr V¶ma hmoVo. A˶§V CîU Vmn‘mZmg åhUOo AJXr 47 A§e gopëgAg Vmn‘mZmggwÕm ¶m åher VJ Yê$Z amhVmV.

ZmJnwar åhetÀ¶m g§emoYZmgmR>r ZmJnya newd¡ÚH$ ‘hm{dÚmc¶ ¶oWo àH$ën gwê$ H$aʶmV Amcm Amho. gܶm newn¡Xmg, àjoÌ Voc§JIS>r ¶oWo g§JmonZ d g§dY©Z gwê$ Amho. {ZgJm©À¶m H$cmZo ñWm{ZH$ ^m¡Jmo{cH$ n[apñWVrZwgma øm XmoÝhr àOmVr H$mimÀ¶m AmoKmV V¶ma Pmë¶m d ñWm{ZH$ newnmcH$m§Zr ˶mMo g§JmonZ d g§dY©Z Ho$co. H¥$fr d newd¡ÚH$s¶ ‘hm{dÚmc¶m§Zm ˶m~m~V g§emoYZ H$ê$Z ˶mgmR>r ‘mocmMr ‘XV Ho$cr Amho.

g§nH©$ … 9422042195

AmoiI newYZmMr : ‘amR>dmS>r/ZmJnwar åh¡gS>m°. 춧H$Q>amd KmoanS>o, go. {Z. ghm. Am¶wŠV newg§dY©Z, gm§Jcr

Page 48: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

48 && eoVH$ar & ‘o & 2019

gܶm ‘hmamîQ´> amÁ¶mV XþîH$mir n[apñWVr nmhVm OZmdam§À¶m Mmè¶mMm àíZ {Z‘m©U Pmcm Amho. Z¡g{J©H$ AmnËVr‘ܶo

OZmdam§À¶m earamda, CËnmXZmda Am{U àOmoËnmXZmda Xþîn[aUm‘ {XgyZ ¶oVmV. d¡aU CËnmXZ H$‘r Pmco H$s ˶mMm Xþîn[aUm‘ OZmdam§Mo Amamo½¶, CËnmXZ d àOZZmda {XgyZ ¶oVmo. XþîH$miOݶ n[apñWVrV {deofV… ~¡cm§‘ܶo, diy‘ܶo CîUVoMo n[aUm‘ {XgyZ ¶oVmV. {deofV… diy‘ܶo dr¶© àV H$‘r hmoVo d ˶mMm n[aUm‘ nwT>rc ghm AmR>dS>çm§n¶ªV {XgyZ ¶oVmo. Z¡g{J©H$ AmnËVr {Z¶moOZ d ì¶dñWmnZmÀ¶m ~Ôb ^y{‘H$m ¶m§Mo Vmi‘oi Owi{dë¶mg XþîH$miOݶ n[apñWVrcm eoVH$ar à{VHy$c n[apñWVrVyZ AZwHy$c n[apñWVr {Z‘m©U H$ê$ eH$Vmo. ˶mH$[aVm BÀN>meŠVr, ‘mZ{gH$ V¶mar eoVH$ar d gmd©O{ZH$ ImOJr g§ñWoMm gh^mJ {d{dY ImÚ d ImÚmMo V§ÌkmZ AmË‘gmV H$aUo Amdí¶H$ Amho. ¶mH$[aVm nwT>rbà‘mUo CncãYVoZwgma Cnm¶ ¶moOZm H$amì¶mV.

1) JìhmÀ¶m H$mS>mda/^mVmÀ¶m n|T>çmda ¶w[a¶m à{H«$¶m

^mV qH$dm Jhÿ H$mT>UrníMmV JìhmMo H$mS> Am{U ̂ mVmMm n|T>m {e„H$ amhVmo. ho XmoÝhr KQ>H$ Amho ˶m n[apñWVrV OZmdao ImV Zmhr, ˶m‘wio eoVH$ar ˶mMm Cn¶moJ B§YZ åhUyZ qH$dm ì¶mnmar VÎdmda ’$im§À¶m n°qH$JgmR>r Ho$cm OmVmo. na§Vw JìhmÀ¶m H$mS>mda qH$dm ^mVmÀ¶m n|T>çmda ¶w[a¶m à{H«$¶m Ho$ë¶mg, ˶mMo ‘yë¶ Va dmT>VoM Am{U ˶mMr MdgwÕm gwYmacr OmVo. ¶w[a¶m à{H«$¶m V§Ì ’$ma gmono d ghO eoVH$è¶m§Zm H$aʶmgmaIo Amho. ¶mH$[aVm nwT>rb nÕVrZo ¶w[a¶m à{H«$¶m H$amdr.

100 {H$.J«°. JìhmMo H$mS>, Vm§XimMm n|T>m ñdÀN> ’$aerda ngadyZ ¿¶mdm. EH$m ßb°pñQ>H$À¶m S´>‘‘ܶo gmYmaUV… 40 Vo 50 crQ>a nmUr KoD$Z ˶m‘ܶo 2.0 Vo 3.0 {H$.J«°. ¶w[a¶m (2.0 Vo 3.0 Q>ŠHo$) {‘giyZ ÐmdU V¶ma H$amdo. ho ÐmdU PmarÀ¶m gmhmæ¶mZo gd© JìhmÀ¶m H$mS>mda qH$dm ^mVmÀ¶m n|T>çmda EH$g‘mZ qenS>mdoo. ˶mZ§Va JìhmMo H$mS> da-Imbr H$amdo, ¶m‘wio gd© Jìhm§S>çmda EH$g‘mZ ÐmdU {‘giVo. Z§Va Jìhm§S>mMm T>rJ H$ê$Z OmS> ßb°pñQ>H$À¶m H$mJXm‘ܶo hdm{da{hV ~§X H$amdm. ßb°pñQ>H$ {nedrÀ¶m ~mOyZo eoU‘mVrMm Wa Úmdm d 21 {Xdgm§n¶ªV hdm~§X R>odmdm. 21 {Xdgm§Zr ¶m Jìhm§S>çmda ¶w[a¶mMr à{H«$¶m hmoD$Z JìhmÀ¶m H$mS>mda à{H«$¶m nyU© hmoD$Z ˶mMr nmofU‘yë¶o, nmMH$Vm d éMH$anUm dmTy>Z ˶m‘Yrc à{WZm§Mo à‘mUhr dmT>Vo. ¶mZ§Va ho JìhmMo H$mS>/^mVmMm n|T>m OZmdam§Zm ImD$ Kmcmdo. gwédmVrcm 15 {Xdg à{H«$¶m Ho$cocm JìhmMm/^mVmMm n|T>m 2 Vo 3 {H$.J«°. ¿¶mdm Am{U ˶mgmo~V ^anya ñdÀN> {nʶmMo nmUr nmOmdo. CncãY Agë¶mg 4 Vo 5 {H$cmo {hadr d¡aU Adí¶ Úmdr.

2) ¶w[a¶m ‘irMm dmna

¶m à{H«$¶oV ¶w[a¶m Am{U CgmMr ‘ir ¶mMm dmna Ho$cm OmVmo.

˶mH$[aVm nwT>o gwM{dë¶mà‘mUo KQ>H$mMr {ZdS> H$amdr. ‘ir 40 {H$.J«°., ¶w[a¶m 10 {H$.J«°., JìhmMm H$m|S>m 48 {H$.J«°., jma

{‘lU 1 {H$.J«°., ‘rR> 1 {H$.J«°.EH$m ^m§S>çm‘ܶo CgmMr ‘ir Am{U ˶m‘ܶo 10 {H$.J«°. ¶w[a¶m jma

{‘lU d ‘rR> EHy$U gmYmaU AYm© Vmg {eOdmdo. ¶m Ja‘ ÐmdUm‘ܶo H$m|S>m Q>mH$mdm d {‘giyZ ¿¶mdo. ¶wamo‘mob V¶ma H$aVmZm ¶w[a¶m, CgmMr ‘ir, Am§~dU ^aS>m ì¶dpñWV {‘gimdo. OZmdam§Zm gd¶ hmoB©n¶ªV gwédmVrÀ¶m 15 {Xdg, {XdgmH$mR>r 1 {H$.J«°. V¶ma Ho$bobo ¶wamo‘mob Úmdo. ho ImÚ 15 {Xdgm§nojm OmñV {Xdg Cn¶moJmV AmUy Z¶o. ˶mMà‘mUo ¶wamo‘mob ImÚ ghm ‘{hݶmnojm bhmZ d¶mÀ¶m dmgam§Zm ImÚ åhUyZ XoD$ Z¶o, ¶mMr H$miOr ¿¶mdr.

3) D$g Am{U CgmMo Xþ涑 nXmWm©Mm ImÚ åhUyZ dmna H$aUo

^maVmV D$g CËnmXZ EH$ à‘wI nrH$ KoVbo OmVo. Ooìhm {haì¶m Mmè¶mMr Q>§MmB© AgVo Voìhm OZmdam§Zm OJ{dʶmgmR>r CgmMo ~marH$ VwH$S>o H$ê$Z ImD$ Kmbmdo. gmIa H$maImݶmV CgmMm ag H$mT>ë¶mda ~J°g {e„H$ amhVo. ¶m ~J°gMm Cn¶moJ newImÚ åhUyZ H$aVm ¶oB©c. CgmMo dmT>o newImÚ åhUyZ dmnaVm ¶oVo. CgmMr ‘ir d ~J°g ¶m‘ܶo ¶w[a¶m à{H«$¶m H$ê$Z OZmdam§Zm XoVm ¶oVmo. CgmMo dmT>o XoVmZm ˶mda MwݶmMr {Zdir qenSy>Z amÌ^a R>odyZ Xþgè¶m {Xder OZmdam§Zm à{H«$¶m Ho$bobo dmT>o ImD$ KmVë¶mg Am°³Pr{bH$Mo Xþîn[aUm‘ Q>miVm ¶oVmV. CgmMo dmT>o d BVa {ZH¥$ï> Mmè¶mMm dmna hmoV AgVmZm OZmdam§Zm amoO 50 Vo 60 J«°‘ jma {‘lUmMr ^wH$Q>r Úmdr d ˶mMà‘mUo 50 J«°‘ {Zìdi H°$pëe¶‘Mr ^wH$Q>r Úmdr. dmT>çmMo nmofU‘yë¶ H$‘r Agë¶m‘wio Xþ½YmoËnmXZmda {dnarV n[aUm‘ hmoVmo. VgoM Jm^U OZmdam‘ܶo dmgamÀ¶m dmT>rgmR>r Amdí¶H$ Vo KQ>H$ Z {‘imë¶m‘wio dmgamÀ¶m dmT>rda A{Zï> n[aUm‘ hmoVmo. ho bjmV KoD$Z CgmÀ¶m dmT>çmÀ¶m ‘¶m©{XV dmna H$amdm. dmT>çm§gmo~V BVa àH$maMm Mm§Jë¶m àVrMm Mmamhr OZmdam§Zm Úmdm.

4) PmS>nmbm Am{U Q>mH$mD$ nmbo^mÁ¶m§Mm dmna

XþîH$mi åhQ>bm H$s {hadm Mmam CnbãY ZgVmo. ¶mbm n¶m©¶ åhUyZ eoVH$è¶m§Zr PmS>nmbm Am{U Q>mH$mD$ ^mOrnmbm ¶mMm dmna ney AmhmamV H$amdm. ¶mH$[aVm H$Sw>qZ~, Am§~m, dS>, qnni, ~m^yi, gw~m^yi, p½b[agr{S>¶m, A§OZ, qMM B˶mXr CnbãY PmS>nmë¶mMm dmna H$amdm. ¶m PmS>nmë¶m‘ܶo 6 Vo 20 Q>³³¶m§n¶ªV à{WZo, 0.5 Vo 2.5 Q>¸o$ H°$pëe¶‘ Am{U H°$amoQ>rZ OrdZgÎd "A' ñdê$nmV CnbãY AgVo. Q>mH$mD$ ^mOrnmë¶m‘ܶo gmYmaUV… nmbH$, ‘oWr, nmZH$mo~r, ’w$bH$mo~r, ~Q>mQ>o, JmOa, ‘wim B˶mXtMm dmna H$amdm.

XþYmi OZmdam§Mo CÝhmù¶mV Amhma ì¶dñWmnZS>m°. g§O¶ ‘ëhmar ^mboamd, ghmæ¶H$ àmܶmnH$, newnmofU d Amhmaemó {d^mJ,

H«$m§{Vqgh ZmZm nmQ>rb newd¡ÚH$s¶ ‘hm{dÚmb¶, {eadi, {O. gmVmam.

(nmZ 50 da)

Page 49: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 49

Hw$¸w$Q>nmcZ ì¶dgm¶ ^maVmV doJmZo dmT>V Agcm Var Oer pñWVr Agm¶cm nm{hOo Ver Zmhr. AmO amï´>r¶ H¥${f Am¶moJmÀ¶m

{e’$maerZwgma ^maVr¶ 춳Vsbm Xagmc XaS>moB© 180 A§S>çm§Mr CncãYVm Agm¶cm hdr åhUOo XaamoO AmhmamV AY} A§S>r Agm¶cm hdo. na§Vw hr CncãYVm ^maVmV 60 Vo 65 A§S>r BVH$s Amho. Va Xagmc XaS>moB©Mr CncãYVm 11 {H$cmo BVH$s Agm¶cm nm{hOo na§Vw hr CncãYVm 3 {H$cmo BVH$sM Amho. ¶mdê$Z Hw$¸w$Q>nmcZmcm {H$Vr dmd Amho, ho cjmV ¶oB©c. XoemVrc 30 cmI Hw$Qw>§~o ¶m ì¶dgm¶mda CnOr{dH$m H$arV Amho.

Hw$¸w$Q>nmcZ ì¶dgm¶mMo AmYw{ZH$sH$aU ì¶mnmarH$aUmÀ¶m VwcZoZo Xoer H$m|~S>çmnmgyZ {‘iUmao CËnÝZ ZJʶ Agco Var IoS>çmVrb bmoH$m§Zm AWm©O©ZmMm Vmo EH$ nyaH$ òmoV Amho. ¶mMo lo¶ IoS>çmVrc Hw$¸w$Q>nmcH$m§Mo Amho. åhUyZ Xoer H$m|~S>çmMm na§namJV ì¶dgm¶mgmR>r IoS>çmVrc Hw$¸w$Q>nmcZ gj‘ H$gm H$aVm ¶oB©c, ¶mH$S>o cj XoUo JaOoMo Amho. ¶mH$[aVm gwYmarV Xoer H$m|~S>çm nag~mJoV nmiUo JaOoMo Amho. CXm. {J[aamO, dZamO, J«m‘{à¶m, H°$ar{Z{~«H$, ñdU©Ymam, ãc°H$A°ñQ´>moc°n d Am¶.Ama.Am¶. ¶m‘wio ‘m§g d A§S>r CËnmXZmV dmT> hmoD$Z ˶m§À¶m Am{W©H$ CËnmXZmV ^a nS>oc.

J«m‘rU ^mJmV ^{dî¶m‘ܶo na§namJV Hw$¸w$Q>nmcZmV AOyZhr ~amM dmd Amho. Hw$¸w$Q>nmcZm‘ܶo ˶m-˶m n[agam‘ܶo qH$dm ñdV…À¶m Hw$Qw>§~mgmR>r nm¡{ï>H$ Amhma {‘ioc. ˶mM~amo~a ˶mMr Am{W©H$ CÝZVr hmoʶmg hmV^ma cmJoc. ˶mH$[aVm IoS>çmVrc hmoVH$ê$ VéU-VéUr d ~oamoOJma ¶m§Zr EH$Ì ¶oUo JaOoMo Amho.

amÁ¶mÀ¶m J«m‘rU ^mJmV gܶm Omo Hw$¸w$Q>nmcZ ì¶dgm¶ Amho. ˶mMo ¶moJXmZ H$‘r Agco Var gÚpñWVrV {ejUmÛmao qH$dm à{ejUmÛmao ˶mMm {dH$mg hmoUo Amdí¶H$ Amho. Hw$Qw>§~mMm AWm©O©Zmg hm ì¶dgm¶ nwaV Agcm Var ˶mH$S>o {deof Jm§^r¶m©Zo cj nwa{dUo Amdí¶H$ Amho, Ago dmQ>Vo. H$maU ImÚmMo ^md dmT>Vr ñnYm© ¶m H$maUm‘wio ~aoMgo J«m‘rU eoVH$ar gwYmarV H$m|~S>çm nag~mJoV nmiVmZm {XgVmV. H$maU H$‘r ^m§S>dc h‘Img ~mOmanoR> ¶m‘wio ~aoM eoVH$ar ñWm{ZH$ ~mOmanoR>o‘wio {‘iUmè¶m ImÚ KQ>H$m§Mm Cn¶moJ H$ê$Z hm ì¶dgm¶ H$arV Amho. ¶m‘ܶo ‘H$m, Ádmar, Jhÿ, Vm§Xÿi, gmo¶m~rZ, ‘ÀN>rMwam, {‘Zac {‘Šga, qenco B. Mm Cn¶moJ H$arV Amho.

eoVH$ar JmdamZ H$m|~S>çm§gmo~V gwYmarV H$m|~S>çm nmiʶmMm {dMma H$arV AgyZ ~aoM eoVH$ar hm ì¶dgm¶ H$aʶmMm à¶ËZ H$aV AmhoV. H$maU ¶m H$m|~S>rnmgyZ ‘m§g, A§S>r OmñV {‘iVo. H$‘r {XdgmV OmñV dOZ ¶oVo. ¶m H$m|~S>rMo ‘m§g, ‘m§gc H$m|~S>rnojm ñdm{XîQ> AgVo. ¶m nú¶m§‘ܶo amoJà{VH$maH$ j‘Vm OmñV AgVo VgoM A§S>çmVyZ {nco {ZKʶmMo à‘mU ~aoM AgVo. Odinmg ¶m H$m|~S>rMo dOZ XmoZ ‘{hݶmV 1 {H$cmo 100 J«°‘ {‘iVo. ~§{XñV nmiʶmMr JaO Zgë¶m‘wio ImÚmdarb IM© H$‘r hmoVmo. gamgar EH$m A§So XoUmè¶m H$m|~S>rcm 120 J«°‘ ImÚ Úmdo cmJVo na§Vw ¶m H$m|~S>çm§Mo nag~mJoV g§JmonZ Ho$ë¶mg ImÚmMm IM© Aܶm©da ¶oD$Z CËnmXZmV ^a nS>oc d ˶mMà‘mUo A§S>çmdarb H$m|~S>rcm dfm©VyZ XmoZXm O§VZmeH$mMo Am¡fY d cmgmoQ>mMr cg dfm©VyZ VrZ doim XoUo JaOoMo Amho.

nag~mJoVrc H$m|~S>çm nmiUmè¶m Hw$¸w$Q>nmcH$m§Mo Am{W©H$ ~§{XñV Hw$¸w$Q>nmcZmMo AW©emñÌ (g§»¶m 40 + 4)

A.H«$.$ H$m|~S>çm§Mr g§»¶m ImÚmdarc à{V{Xdg à{V‘{hZm à{V‘{hZm à{V‘{hZm {Zìdi Z’$m d EHy$U qH$‘V IM© A§S>r CËnmXZ A§S>r CËnmXZ CËnÝZ

1 40 + 4 à{V{Xdg à{V {Xdg à{V ‘{hZm à{V A§S>r à{V‘{hZm IM© dOm OmVm ~§{XñV H$m|~S>çm§Mr qH$‘V é. 158/- A§S>r 20 ZJ 600 ZJ é. 10/- à‘mUo Hw$¸w$Q>nmcZmVyZ é. 1200/- é. 9900/- à{V‘{hZm é. 6000/- {Zìdi Z’$m {‘iy eH$Vmo. é. 4740/-

ZwH$gmZrnmgyZ g§ajU hmoB©c d ˶m§À¶m ì¶dgm¶mÀ¶m Z’$m Imcr Xe©{dcoë¶m VŠË¶m‘ܶo Z‘yX Ho$cm Amho.

nag~mJoVrc Hw$¸w$Q>nmcZS>m°. S>r. Ec. am‘Q>oHo$, S>m°. adtÐ Ec. H$mio, new{dkmZ emIm d[aîR> emñÌk d à‘wI,

H¥${f {dkmZ H|$Ð, dm{e‘ H¥${f {dkmZ H|$Ð, dm{e‘

Page 50: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

50 && eoVH$ar & ‘o & 2019

nag~mJoVrc Hw$¸w$Q>nmcZmMo AW©emñÌ

A.H«$. H$m|~S>çm§Mr g§»¶m ImÚmdarc à{V{Xdg à{V‘{hZm à{V‘{hZm à{V‘{hZm {Zìdi Z’$m d EHy$U qH$‘V IM© A§S>r CËnmXZ A§S>r CËnmXZ {‘iUmao CËnÝZ

1 40 + 4 à{V{Xdg à{V{Xdg à{V‘{hZm à{V A§S>r à{V‘{hZm IM© dOm OmVm H$m|~S>çm§Mr é. 80/- A§S>r 20 ZJ 600 ZJ é. 10/- ~§{XñV Hw$¸w$Q>nmcZmVyZ qH$‘V é. à{V‘{hZm à‘mUo é. 3600/- {Zìdi Z’$m 9900/- ImÚmda 6000/- {‘iy eH$Vmo. hmoUmam IM© é. 2400/-

J«m‘rU ^mJmVrc ¶wdH$m§gmR>r nag~mJoVrc Hw$¸w$Q>nmcZ ¶m {df¶mMo à{ejU H¥${f {dkmZ H|$ÐmVrb VÁkm§À¶m ‘mJ©Xe©ZmImcr KoD$Z bKy ì¶dgm¶mMr C^maUr H$aVm ¶oB©c.

g§nH©$ … 9423611700

5) newImÚ {‘lU

XþîH$mimV OZmdam§Zm OJ{dUo hm à‘wI CÔoe AgVmo Am{U ˶mà‘mUo ˶m§Zm OJ{dʶmgmR>r Mmè¶mMo {Z¶moOZ Ho$bo OmVo na§Vw XÿY CËnmXZmV Agboë¶m OZmdam§Zm {ZH¥$ï> dmiboë¶m Mmè¶mgmo~V newImÚ {‘lU WmoS>o’$ma XoUo Amdí¶H$ AgVo. Ago Z Ho$ë¶mg XÿY CËnmXZmda {dnarV n[aUm‘ hmoD$Z XÿY XoUo ~§X hmoVo.

6) ‘waKmg XoUo

Iarn h§Jm‘mV nmdgmù¶mVrb A{V[aŠV {hadm Mmam hdm~§X pñWVrV nwT>Mo ghm ‘{hZo gwpñWVrV {Q>H${dVm ¶oVo. ¶m V§ÌkmZmbm ‘waKmg V¶ma H$aUo Ago åhUVmV. ho V§ÌkmZ gmYo d ghO eoVH$ar ~m§Yd Amnë¶m eoVmV ñdV… ‘waKmg V¶ma H$ê$ eH$VmV. V¶ma Pmbobm ‘waKmg Omon¶ªV OZmdam§Zm ImD$ Kmbʶmg eoVH$ar gm¶bmonrQ>‘YyZ ~mhoa H$mT>V Zmhr Vmon¶ªV {hadr d¡aU Am§ã¶mÀ¶m bmoUÀ¶mgmaIr OerÀ¶m VerM gmR>dyZ R>odVm ¶oVo. Ooìhm eoVH$è¶mH$S>o {hadr d¡aU CnbãY ZgVo Voìhm ‘waKmg OZmdam§Zm {haì¶m d¡aUrÀ¶m ñdê$nmV XoVm ¶oVo. Ago Ho$ë¶mg XþYmVrb OZmdao CËnmXZ j‘VoV gmV˶ {Q>H$dyZ amhVo d XÿY CËnmXZmVrb KQ> Q>miVm ¶oVo. Jm^U OZmdam§Zm {deof H$ê$Z J^m©dñWoÀ¶m eodQ>À¶m VrZ ‘{hݶmÀ¶m H$mbmdYrV g§Vw{bV AmhmamMr Amdí¶H$Vm AgVo. ˶mgmR>r ‘waKmg {haì¶m d¡aUrbm EH$ Mm§Jbm n¶m©¶ Amho. ‘waKmg H$S>di, Ádmar, ‘H$m, hÎmrKmg, hm¶~«rS> Zo{n¶a ¶mgma»¶m Mmam{nH$mnmgyZ V¶ma H$aVm ¶oVo.

‘hmamï´´> emgZmZo ‘waKmg {Z{‘©Vrbm àmoËgmhZ XoʶmgmR>r d ’$m°S>a ~±H$ {Z‘m©U H$aʶmgmR>r amï´>r¶ H¥$fr {dH$mg ¶moOZo§VJ©V gm¶bmonrQ> ~Z{dʶmgmR>r newnmbH$m§Zm AZwXmZ XoʶmV ¶oUma Amho. ¶m‘wio XþîH$mi nS>ë¶mg ¶m V§ÌkmZm‘wio ’$m°S>a ~±Ho$À¶m ‘mܶ‘mVyZ JaOy eoVH$è¶m§Zm {hadr d¡aU CnbãY H$ê$Z XoUo gmoB©ñH$a hmoB©c d WmoS>r’$ma d¡aUrMr AS>MU Xÿa H$aʶmg ‘XV hmoB©c.

7) Hw$Å>r¶§ÌmMm dmna H$ê$Z d¡aUrMo VwH$S>o H$ê$Z XoUo

XþîH$mi n[apñWVrV d¡aUrMm EH$-EH$ VwH$S>m OZmdam§À¶m nmofUmgmR>r ‘hÎdmMm R>aVmo. ˶m‘wio d¡aUrMm EH$ EH$ VwH$S>m dmMdyZ n[apñWVrbm gm‘moao OmZo {hVmdh R>aVo. ¶mH$[aVm eoVH$ar ~m§Ydm§Zr Hw$Å>r ¶§ÌmMm dmna Ho$ë¶mg ~è¶mn¡H$s dm¶m OmUmar {hadr AWdm H$moaS>r d¡aU dmMdy eH$Vmo. d¡aU Hw$Å>r H$ê$Z OZmdam§Zm ImD$ KmVë¶mg d¡aUrMo nmZo d ImoS> XmoÝhrMo ~marH$ VwH$S>çmV ê$nm§Va hmoVo ˶m‘wio OZmdam§Zm BÀN>oà‘mUo {Zìdi nmbmnmMmoim ImUo ¶mda {Z¶§ÌU ¶oVo Am{U OZmdao gagH$Q> Hw$Å>r Ho$bobr gd© d¡aU ImVo. ¶mH$[aVm Mmam Hw$Å>r¶§ÌmMm dmna H$amdm. ¶mH$[aVm gwÜXm ‘hmamï´´> emgZmZo àmoËgmhZ {Xbo AgyZ MmamHw$Å>r ¶§ÌmÀ¶m IaoXrda AZwXmZ {Xbo OmVo. A{YH$ ‘m{hVrgmR>r ñWm{ZH$ newd¡ÚH$s¶ A{YH$mar ¶m§À¶mer g§nH©$ gmYmdm.

Jm^U OZmdam§Mo Mmam ì¶dñWmnZ

XþîH$mimV N>mdʶm‘ܶo OZmdam§Mo dJuH$aU H$aVmZm Jm^U OZmdao, XþYmi OZmdao, dmT>˶m d¶mVrb dmgao Agm H$moUVmhr {dMma N>mdUrV Ho$bm OmV Zmhr. gd© OZmdam§Zm EH$ gma»¶mM à‘mUmV Mmam Am{U newImÚ {Xbo OmVo. newImÚmMo à‘mU gwÜXm R>amdrH$ AgVo. MmamgwÕm CnbãYVoZwgma {Xbm OmVmo. AmhmamV I{ZO {‘lUmMmhr A^md AgVmo. Aemdoir OZmdao AeŠV ~ZyZ ˶m§Mr amoJà{VH$ma eŠVr H$‘r hmoVo Am{U Vo {d{dY amoJmbm ~ir nS>VmV. Jm^U JmB© åhetÀ¶m J^m©bm nwaoem à‘mUmV nm¡{ï>H$ AmhmamMm nwadR>m hmoV Zgë¶m‘wio J ©̂nmV Pmbobo OZmda nwÝhm bdH$a ‘mOmda ¶oV Zmhr. ˶m‘wio OZmda nwÝhm Jm^U amhUo H$R>rU hmoVo. Jm^S>bobr Jm¶ hr H$‘r XÿY XoVo Va H$Yr H$Yr XÿY gwÜXm XoV Zmhr ˶m‘wio Xþ½YmoËnmXZmV KQ> hmoD$Z Am{W©H$ ZwH$gmZ hmoVo. H$mhrdoim J ©̂nmV Z hmoVm AeŠV dmgam§Zm OÝ‘ XoVo. Ago dmgê$ OÝ‘ë¶mZ§Va EH$ XmoZ {XdgmV ‘¥Ë¶w‘wIr nS>Vo AWdm AmOmar nSy> eH$Vo. ho gd© Q>miʶmgmR>r Jm^U OZmdam§Zm J^m©dñWoÀ¶m eodQ>À¶m VrZ ‘{hݶm§V ¶mo½¶ à‘mUmV I{ZO {‘lUo, OrdZgÎdo, newImÚ Am{U Mmam XoUo Amdí¶H$ AgVo.

g§nH©$ … 9920946546.

(nmZ 48 dê$Z)

Page 51: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 51

^mV eoVrH$[aVm cmdUr, VU{Z¶§ÌU Am{U ‘iUr ¶mgma»¶m ‘hÎdmÀ¶m H$m‘m§gmR>r Iyn ‘moR>çm à‘mUmV ‘Oya cmJVmV.

cmdUrgmR>r hoŠQ>ar 50 Vo 60 ‘Oya, VU{Z¶§ÌUmgmR>r VUmÀ¶m Vrd«VoZwgma 50 Vo 100 ‘Oya, H$mnUrgmR>r 25 Vo 30 ‘Oya cmJVmV. eoVrMr H$m‘o R>amdrH$ doir Ho$cr Jocr Zmhr Va ˶mMm {dnarV n[aUm‘ hmoD$Z CËnmXZm‘ܶo Iyn KQ> hmoVo. ˶m‘wio AmnU eoVrMr H$m‘o doioV H$er nyU© H$aVm ¶oB©c, ¶mgmR>r à¶ËZ Ho$co nm{hOo. ^mV eoVrgmR>r Amdí¶H$ AgUmar eoVrMr gd© H$m‘o CXm. O{‘ZrMr ‘emJV {MIcUr, ^mV cmdUr, VU H$mT>Ur, H$mnUr, ‘iUr ¶§ÌmÛmao H$aVm ¶oVmV. AmO ¶m gd© H$m‘m§gmR>r {d{dY àH$maMr ¶§Ìo CncãY AmhoV. ¶m ¶§Ìm§Mm dmna H$ê$Z AmnU eoVr Ho$cr Va H$m‘o doioV nyU© hmoVmV. ¶§Ìm‘wio Amnë¶m eoVrVrc H$ï> H$‘r hmoD$Z eoVr AmZ§XXm¶r hmoB©c d gmo~VM CËnmXZmV ^a nSy>Z OmñVrV OmñV ’$m¶Xm {‘iy eHo$c.

Amnë¶m amÁ¶m‘ܶo A˶ën d Aën^yYmaH$mMo à‘mU 70 Vo 72 Q>ŠHo$ Amho. eoVrMm AmH$ma ~è¶mM {R>H$mUr N>moQ>m hmoV Amho. H$moH$UmV Va S>m|Ja CVmamda ImMao KmcyZ eoVr Ho$cr OmVo. ˶mgmR>r gagH$Q> EH$mM àH$maMr ¶§Ìo-AdOmao dmnê$Z MmcUma Zmhr. N>moQ>çm joÌmgmR>r N>moQ>r ¶§Ìo, ‘Zwî¶M{bV AdOmao, ~¡cM{cV AdOmao AmnU dmnamdr. ˶mgmR>r ZdrZ {dH${gV, A{YH$ H$m¶©j‘ AgUmar AdOmao AmnU dmnamdrV. ‘ܶ‘ àH$maMo joÌ Agë¶mg ‘ܶ‘ AmH$mamMr AdOmao ˶m‘ܶo N>moQ>çm Q>°́ŠQ>ada MmcUmar, nm°da{Q>cada MmcUmar, B§{OZda MmcUmar AdOmao dmnamdrV, VgoM ‘moR>çm joÌmgmR>r OmñV AœeŠVrMr ¶§Ìo-AdOmao AmnU dmnamdr, åhUOo OmñV ’$m¶Xm AmnUmcm {‘iy eHo$c.

gd© n[apñWVrMm {dMma Ho$ë¶mg ‘hmamï´>mVrc ^mV eoVrgmR>r Q>´°ŠQ>aZo MmcUmao ncQ>r ’$mi, H$ëQ>rìhoQ>a Am{U {MIcUr ¶§Ì Va N>moQ>o joÌ Agë¶mg nm°da{Q>caMm Am{U ˶mgmo~VM nm°da{Q>caZo MmcUmar Zm§Ja, Hw$id ¶m§Mm dmna H$amdm. O{‘ZrV nwaogm Amocmdm Agoc Va n°mda{Q>cacm Agcoë¶m amoQ>aÀ¶m ghmæ¶mZo Zm§JaUr H$aVm ¶oVo. eoVmV nmUr gmR>ë¶mda ¶mM nm°da{Q>caÀ¶m ghmæ¶mZo {MIcUr H$aVm ¶oVo. ~¡cM{cV Zm§JamÀ¶m ghmæ¶mZo {MIcUr Mm§Jcr hmoV Zmhr, ˶mgmR>r {MIcUr AdOmam§Mm dmna H$amdm. ^mV cmdUrgmR>r ^mV cmdUr ¶§Ìo, S´>‘ {gS>a, H$moZmo{dS>a, H$mnUrgmR>r [ana, ~«eH$Q>a, nm¶mZo ‘moQ>maZo MmcUmao ‘iUr¶§Ì Am{U dmadUrgmR>r hmVmZo qH$dm ‘moQ>maZo MmcUmam n§Im AmnU dmnamdm.

‘emJV d {MIcUrgmR>r ¶§Ìo-AdOmao

~è¶mM {R>H$mUr ~¡cmÀ¶m Zm§JamZo {MIcUr Ho$cr OmVo ho Iyn H$ï>mMo H$m‘ Amho. 1 hoŠQ>a joÌmgmR>r ~¡cmÀ¶m nmR>r‘mJo eoVH$è¶mcm 64 {H$.‘r. EdT>r nm¶nrQ> {MIcmV H$amdr bmJVo. ho H$ï> H$‘r H$aʶmgmR>r 12 AœeŠVrn¶ªVMo nm°da{Q>ca, 3.5 Vo 5.5 AœeŠVrMo

nm°da{dS>a ¶m§Mm Cn¶moJ {MIcUrgmR>r H$aVm ¶oVmo. ¶m{edm¶ Q>´°ŠQ>aM{cV amoQ>mdoQ>a Am{U {MIcUr ¶§Ì ¶m§À¶m ghmæ¶mZo Mm§Jë¶m àH$maMr {MIcUr AmnUmcm H$aVm ¶oVo.

^mV cmdUrgmR>r ¶§Ìo-AdOmao

^mVmÀ¶m cmdUrgmR>r h„r ñd¶§M{cV ^mV cmdUr ¶§Ì CncãY Amho. AmR> AmoirMo ^mV cmdUr ¶§Ì dmnaë¶mg EH$m {XdgmV 2 Vo 3 EH$a EdT>çm joÌmMr cmdUr H$aVm ¶oVo. nU ¶mgmR>r eoVmMm AmH$ma 6 Jw§R>o qH$dm ˶mnojm OmñV Agë¶mg OmñV ’$m¶Xm hmoVmo. ¶§ÌmgmR>r AYm© Vo nmD$U crQ>a {S>Poc cmJVo. ¶§ÌMmcH$mgmo~V 1 Vo 2 ‘mUgm§Mr Amdí¶H$Vm AgVo. nU ¶mH$[aVm MQ>B© nÕVrMr åhUOoM ‘°Q> àH$maMr amondm{Q>H$m V¶ma H$amdr cmJVo. Zm§JaUr, {MIcUr H$‘r ImocrMr (5 Vo 6 B§M) Agmdr cmJVo d {MIcUrZ§Va 24 Vo 48 VmgmZ§Va eoV cmdUrgmR>r V¶ma hmoVo. MQ>B© nÕVrMr amondm{Q>H$m V¶ma H$aʶmgmR>r gwédmVrcm EH$ EH$a joÌmgmR>r 10 � 1 ‘rQ>a AmH$mamMo VrZ JmXrdm’o$ V¶ma H$amdo. ˶mda ßb°pñQ>H$Mo H$mnS> A§Wê$Z ˶mda MmiUr Ho$coë¶m eoU‘mVrMm Wa Úmdm. ˶mda nmM {H$cmo à{Vdm’$m ‘moS> Amcoco amohÿ {~¶mUo A§Wamdo d ^mVmÀ¶m n|T>çmZo ho PmHy$Z R>odmdo. Amdí¶H$Voà‘mUo nmUr Úmdo. gmYmaU 20 Vo 21 {Xdgm§Zr hr amono cmdUrgmR>r V¶ma hmoVmV. hr amono Z§Va ¶§Ìmda R>odyZ ˶m§Mr cmdUr H$amdr.

¶§Ì gai aofoV Mmcdmdo åhUOo amono gai aofoV cmdcr OmVmV. AmR> AmoirÀ¶m ñd¶§M{cV cmdUr ¶§ÌmÛmao AmoirVrc A§Va 23.5 g|.‘r. {‘iVo. {edm¶ MwS>m§‘Yrc A§Va 14 qH$dm 17 g|.‘r. n¶ªV H$‘r OmñV H$aVm ¶oVo. ¶m{edm¶ EH$mM doir {H$Vr amono {MIcmV cmdmdr ¶mMo goqQ>J H$aVm ¶oVo. ˶m‘wio ¶mo½¶ à‘mUmV hoŠQ>ar amonm§Mr g§»¶m {ZYm©arV Ho$ë¶mà‘mUo R>odVm ¶oVo. H$mhr N>moQ>çm ¶§Ìm‘ܶo XmoZ Amoir‘Yrc A§Va 30 g|.‘r. AgVo. Aem doir ¶§Ìm§Mr ‘mJo ¶oʶmMr JVr H$‘r H$ê$Z XmoZ MwS>m§‘Yrc A§Va H$‘r H$ê$Z hoŠQ>ar amon§mMr g§»¶m ¶mo½¶ à‘mUmV R>odVm ¶oVo.

^mV eoVrÀ¶m ¶m§{ÌH$sH$aUmgmR>r ¶§Ìo d AdOmaoS>m°. àem§V ehmao, S>m°. {dO¶ Amdmao, S>m°. g{MZ nmR>H$, H¥${f ¶§Ìo d eŠVr {d^mJ,

H¥${f A{^¶m§{ÌH$s Am{U V§ÌkmZ ‘hm{dÚmc¶, S>m°. ~mimgmho~ gmd§V H$moH$U H¥${f {dÚmnrR>, Xmnmocr, aËZm{Jar

Page 52: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

52 && eoVH$ar & ‘o & 2019

{MIcUr Z H$aVm ‘emJV Ho$coë¶m H$moaS>çm g‘Vc eoVmda ^mVmÀ¶m {~¶mUm§Mo S´>‘ {gS>aMm dmna H$ê$Z noaUr H$aVm ¶oVo. nU ¶mH$[aVm VUm§Mo {Z¶§ÌU AJXr H$mQ>oH$moanUo H$aUo Amdí¶H$ Amho. AݶWm {nH$m§‘ܶo VUm§Mr dmT> hmoD$Z CËnmXZm‘ܶo KQ> hmoVo. ¶m{edm¶ {MIcUrZ§Va amohÿ ^mV {~¶mUm§Mr S´>‘ {gS>aÀ¶m ghmæ¶mZo noaUr H$aVm ¶oVo. ^maVr¶ ^mV g§emoYZ H|$Ð, H$Q>H$ ¶m§Zr {dH${gV Ho$coë¶m AmR> AmoirÀ¶m S´>‘ {gS>aZo EH$m {XdgmV 1 hoŠQ>a joÌmMr noaUr hmoVo.

g‘moaÀ¶m ^mJmda åhUOoM âbmoQ>da Xm~ XoD$Z H$moZmo{dS>aMo XmoÝhr H$moZ Imcr Q>oH$dyZ AdOma nwT>o T>H$cmdo. ¶mMm dmna H$aVmZm eoVm‘ܶo H$‘rVH$‘r 5 Vo 6 g|.‘r. nmUr Amdí¶H$ Amho. ¶mM nÕVrZo OnmZr H$moino ^mV ImMamV Mmcdmdo. ¶m‘wio VU CnQy>Z {MIcmV JmS>cr OmVmV. nwT>o ˶m§Mo {dKQ>Z hmoD$Z IV V¶ma hmoVo. ¶mVyZ l‘mMr d IMm©Mr 40 Vo 50 Q>ŠHo$ ~MV H$aVm ¶oVo. ^mV {nH$mVrc VU{Z¶§ÌUmgmR>r nmda{dS>a hm gwÕm n¶m©¶ CncãY Amho.

H$mnUr d ‘iUrgmR>r ¶§Ìo-AdOmao

^mV H$mnUrgmR>r d¡^d {dim dmnamdm. ¶m {dù¶mbm Yma H$amdr cmJV Zmhr. hmVmcm BOm hmoV Zmhr. H$mnUr O{‘ZrcJV H$aVm ¶oVo. ¶m{edm¶ n|T>m A{YH$ {‘iVmo Am{U ImoS>{H$S>rMm àmXþ^m©d H$‘r hmoVmo.

‘moR>çm joÌmgmR>r ñd¶§M{cV ^mV H$mnUr ¶§Ì hm n¶m©¶ Amho. ˶mcm [ana AmnU åhUVmo. [ana‘wio EH$m {XdgmV 1 hoŠQ>a joÌmMr H$mnUr H$aVm ¶oVo. ¶m ¶§ÌmÛmao H$mncoco nrH$ EH$mM ~mOycm A§Waco Joë¶m‘wio n|T>m ~m§YʶmMo H$m‘ gmono hmoVo. [anaZo H$mnUr Ho$ë¶mg AmnU hoŠQ>ar 1800 Vo 2000 é. n¶ªV ~MV H$aVm ¶oVo. h„r JdV H$mnUrgmR>r ~«eH$Q>a dmnaVmV. ˶mMm dmna ^mV H$mnUrgmR>r H$aVm ¶oVmo. JdV H$mnUr ¶§Ìmcm nwT>À¶m ^mJmV dm¶a amonÀ¶m EodOr ñQ>rcMr MH$Vr ~gdmdr. ¶m{edm¶ H$mncoco nrH$ ngê$ Z¶o, ¶mgmR>r nwT>o EH$ JmS>© ~gdmdm. eoVmVrc ^mV H$mnVmZm ãcoS>Zo ^mV H$mnmdo. gmo~VM ¶§Ì Aem nÕVrZo T>H$cmdo H$s, Á¶m‘wio JmS>© ’«o$‘da Amcoco nrH$ EH$m ~mOycm A§Waco

h°ÊS> H«°$qH$J bmdUr ¶§Ì

¶m ¶§ÌmgmR>r MQ>B© nÕVrÀ¶m amondm{Q>Ho$Mr Amdí¶H$Vm ZgVo. Amnbr Zoh‘rMr àM{bV amono ¶m ¶§ÌmZo bmdVm ¶oVmV. naXoer ~ZmdQ>rÀ¶m ~è¶mM ¶§ÌmÛmao amonm§‘Yrb A§Va (20 Vo 25 g|.‘r.) R>odVm ¶oV Zmhr. na§Vw Xoer ~ZmdQ>rÀ¶m ¶§ÌmÛmao XmoZ Amoit‘Yrb Amdí¶H$ A§Va Amnë¶mbm {‘iVo. 15 Vo 20 {Xdg dmT>bobr amono ¶m ¶§ÌmÀ¶m ’$bmQ>mda R>odmdrV. hmVmZo h°ÊS> {’$adyZ d ¶§Ì ‘mJo AmoT>ë¶mg 2 Vo 3 amono {M‘Q>çm‘ܶo nH$S>br OmVmV d amonm§Mr bmdUr H$aVm ¶oVo. ¶§ÌmMo dOZ (15 {H$.J«°) AmH$ma d qH$‘V H$‘r Agë¶mZo N>moQ>çm joÌmgmR>r ho ¶§Ì ’$m¶ÚmMo Amho. EH$m Vmgm‘ܶo 3 Jw§R>o joÌmMr bmdUr ¶m ¶§ÌmZo H$aVm ¶oVo.

VU{Z¶§ÌUmgmR>r AdOmao

^mV {nH$m‘ܶo VU{Z¶§ÌU H$aʶmgmR>r OnmZr nÕVrMo ^mV H$moino qH$dm e§Hy$ H$moino AmnU dmnamdo. ho OnmZr H$moino qH$dm e§Hy$ H$moino eoVm‘ܶo hmVmZo T>H$cm¶Mo AgVo. ¶mM e§Hy$ H$moi߶mcm H$moZmo{dS>a åhUVmV. H$moZmo{dS>a ^mV {nH$m§À¶m Amoir‘ܶo Mmb{dVmZm ˶mÀ¶m (nmZ 58 da)

Page 53: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 53

H¥$fr d {H$gmZ H$ë¶mU ‘§Ìmc¶, ^maV gaH$ma d Zm~mS>© ¶m§À¶m‘m’©$V A°J«r pŠb{ZH$ A±S> A°J«r {~PZog g|Q>a ¶m ¶moOZoMr

gwédmV 9 E{àc 2002 ‘ܶo H$aʶmV Amcr. eoVH$è¶m§Zm {dñVma Am{U BVa godm nwa{dʶmÀ¶m gmd©O{ZH$ {dñVmamÀ¶m à¶ËZm§Zm nyaH$ ~Z{dʶmgmR>r, H¥$fr {dH$mgmg nmqR>~m, eoVr{df¶H$ {dH$mgmg gmø H$aUo, ~oamoOJma H¥$fr nXdrYmaH$m§Zm ’$m¶Xoera ñdamoOJmamÀ¶m g§Yr V¶ma H$aʶmgmR>r ¶moOZoMr ñWmnZm Ho$cr Jocr. ¶m ¶moOZoMr d¡{eîQ>ço nwT>rbà‘mUo AmhoV. 1) H¥$fr nXdrYa d H¥$fr {ejUmer {ZJ{S>V ¶wdH$m§Zm ñdamoOJmamÀ¶m

g§Yr {Z‘m©U H$aUo. 2) H¥$fr d H¥$frer {ZJ{S>V {dñVma Am{U BVa godm nwadUo. 3) H¥$fr {dH$mgmg ‘XV H$aUo.

A°J«r pŠb{ZH$ åhUOo eoVH$è¶m§Zm {d{dY àH$maÀ¶m V§ÌkmZmda g„m Am{U godm nwadUo, Ogo H$s ‘mVrMr Amamo½¶, nrH$ nÕVr, nrH$ g§ajU, nrH$ {d‘m, H$mT>UrníMmV V§ÌkmZ, OZmdam§gmR>r d¡ÚH$s¶ godm, ImÚ Am{U Mmam ì¶dñWmnZ, ~mOma noR>oVrc {d{dY {nH$mÀ¶m {H$‘Vr B˶mXr. OoUoH$ê$Z {nH$m§À¶m CËnmXZmV dmT> hmoB©c Am{U eoVH$è¶m§Zm dmT>rd CËnmXZ {‘ioc. A°J«r {~PZog g|Q>a åhUOo, à{e{jV H¥$fr ì¶mdgm{¶H$m§Zr ñWmnZ Ho$coë¶m H¥$fr CnH«$‘mMo EH$H$ Amho. Aem CnH«$‘m‘ܶo eoVr CnH$aUo XoI^mc d ^mS>oVÎdmda nwadR>m H$aUo, H¥$fr {Z{dð>m§Mr {dH«$s H$aUo, VgoM eoVr d eoVr g§~§{YV joÌmVrc BVa godm§Mm g‘mdoe Amho. Á¶m‘ܶo H$mT>Ur níMmV V§ÌkmZ, ~mOmanoR>oer OmoS>Ur ¶m‘wio CËnmXZmV dmT> d H¥$fr CÚmoOH$Vm {dH$mg ¶mgmR>r ‘XV hmoB©c. ¶m‘ܶo 32 àH$maÀ¶m {d{dY CnH«$‘mMm g‘mdoe Ho$cm Jocm Amho.

¶m ¶moOZoA§VJ©V C‘oXdmam§Zm 26 {d{dY ZmoS>c à{ejU g§ñWmÛmao à{ejU {Xco OmVo. ¶m g§ñWoMr {ZdS> hr amï´>r¶ H¥$fr {dñVma ì¶dñWmnZ g§ñWm, (MANAGE), h¡Ðm~mXÛmao Ho$cr OmVo. à{ejUm{WªZm ‘moS>çwbZwgma à{ejU {Xco OmVo. à{ejUmMo ‘moS>çwb ho 7 ^mJm‘ܶo {d^mJco Joco Amho. ˶m‘ܶo H¥$fr CÚmoOH$Vm {dH$mg, H¥$fr CÚmoJmMo ì¶dñWmnZ, H¥$fr CÚmoJmMo {Z¶moOZ d H¥$fr CÚmoOH$mMo {Z¶moOZ à˶j H¥$VrVyZ AZw^d, àH$ën Ahdmc V¶ma H$aUo d ~±Ho$‘ܶo XmIc H$aUo ¶m ~m~rMm g‘mdoe Amho.

ZmoS>c à{ejU g§ñWoÛmao nmÌ C‘oXdmam§Zm à{ejU XoʶmgmR>r Am{U A°J«r pŠb{ZH$ A±S> A°J«r {~PZog g|Q>a ñWmnZ H$aʶmgmR>r ˶m§Zm àmoËgm{hV H$aʶmgmR>r ‘XV H$aoc. ¶m ¶moOZo§VJ©V AW©ghmæ¶ ho àH$ënmMr Am{W©H$ ì¶dhm¶©Vm Am{U ì¶mdgm{¶H$ Ñ{ï>H$moZ ¶m AmYmamda ¶moOZo§VJ©V AW©ghmæ¶ nyU©nUo ~±Ho$er OmoS>co Joco Amho. àH$ënmÀ¶m ‘§Owarg AYrZ Agoc. AZwXmZmgmR>r {gqcJMr qH$‘V EH$m àH$ënmgmR>r 20 cj Am{U g‘yh àH$ënmgmR>r 100 cj Amho. gXa àH$ënmgmR>r gm‘mݶ dJm©gmR>r 36 Q>³³¶mn¶ªV, AZwgy{MV OmVr Am{U O‘mVr d ‘{hcm C‘oXdmamgmR>r 44 Q>³³¶m§n¶ªV Amho. ¶m ¶moOZo§VJ©V ‘hmamï´>mZo Mm§Jcr àJVr Ho$cr Amho. EHy$U 14551 C‘oXdmam§Zm ¶m ¶moOZo§VJ©V à{e{jV Ho$co Amho. AmOn¶ªV 7094 C‘oXdmam§Zr Amnco àH$ën C^o

A°J«r pŠb{ZH$ A±S> A°J«r {~PZog g|Q>a ¶moOZm

Ho$co AmhoV. gXa ¶moOZo‘ܶo 32 {d{dY àH$maÀ¶m CnH«$‘m§Mm g‘mdoe Amho.

¶m‘ܶo H¥${f {M{H$Ëgmc¶, H¥${f CÚmoJ H|$Ð, H¥${f n¶©Q>Z, OZmdam§gmR>r ImÚ à{H«$¶m ¶w{ZQ>, O¡{dH$ IVo CËnÞ d {dH«$s, H$ama eoVr, Am¡fYr dZñnVr cmJdS>, WoQ> {dH«$s, eoVr Am¡Omao, ‘Ëñ¶nmcZ, ’w$ceoVr, ’$i~mJ cmJdS>, amondm{Q>H$m, g|Ðr¶ IV CËnmXZ, H$sQ>H$ZmeHo$ CËnmXZ d {dH«$s, ‘yë¶dY©Z, ~rOà{H«$¶m d {dH«$s, nmUr d ‘mVr à¶moJemim, {Q>í¶y H$ëMa, ^mOrnmcm CËnmXZ d {dH«$s, Jm§Sy>i IV CËnmXZ, ney {M{H$Ëgm H|$Ð, nrH$ CËnmXZ, Xþ½Y CËnmXZ, Hw$ŠHw$Q>nmcZ, eoirnmcZ, J«m‘rU JmoXm‘, O¡{dH$ H$sS> CËnmXZ d {dH«$s, H¥${f nÌH$m[aVm, aoer‘ CËnmXZ, Ai§~r CËnmXZ, ‘Yw‘{jH$m nmcZ B. ~m~tMm g‘mdoe Amho. gXa ¶moOZo‘ܶo AmOn¶ªV ‘hmamï´>m‘ܶo C^macoë¶m {d{dY CÚmoJm§Mr CnH«$‘{Zhm¶ ‘m{hVr nwT>rbà‘mUo Amho.

A.H«$. CnH«$‘mMo Zmd C^maʶmV Amcoë¶m CnH«$‘m§Mr g§»¶m

1 H¥${f {M{H$Ëgmc¶ 1370

2 H¥${f CÚmoJ H|$Ð 1637

3 H¥${f n¶©Q>Z 804

4 OZmdam§gmR>r ImÚ à{H«$¶m ¶w{ZQ> 18

5 O¡{dH$ IVo CËnÞ d {dH«$s 45

6 H$ama eoVr 06

7 Am¡fYr dZñnVr cmJdS> 06

8 WoQ> {dH«$s 66

9 eoVr Am¡Omao 247

10 ‘Ëñ¶nmcZ 49

11 ’w$ceoVr 33

12 ’$i~mJ cmJdS> 63

13 amondm{Q>H$m 239

14 g|{ж IV CËnmXZ 16

15 H$sQ>H$ZmeHo$ CËnmXZ d {dH«$s 20

16 ‘yë¶dY©Z 151

17 ~rOà{H«$¶m d {dH«$s 39

18 nmUr d ‘mVr à¶moJemim 18

19 {Q>í¶y H$ëMa 08

Page 54: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

54 && eoVH$ar & ‘o & 2019

20 ^mOrnmcm CËnmXZ d {dH«$s 44 27 J«m‘rU JmoXm‘ 09

21 Jm§Sy>i IV CËnmXZ 88 28 O¡{dH$ H$sS> CËnmXZ d {dH«$s 09

22 ney {M{H$Ëgm H|$Ð 354 29 H¥${f nÌH$m[aVm 03

23 nrH$ CËnmXZ 82 30 aoer‘ CËnmXZ 15

24 Xþ½Y CËnmXZ 830 31 Ai§~r CËnmXZ 07

25 Hw$ŠHw$Q>nmcZ 932 32 ‘Yw‘{jH$m nmcZ 01

26 eoirnmcZ 676 EHy$U 7094

A.H«$. {d^mJ {Oëhm à{e{jV C‘oXdmam§Mr g§»¶m à{ejUmZ§Va CÚmoJ C^maUr Ho$coë¶m CÚmoOH$m§Mr g§»¶m

1 H$moH$U {d^mJ ‘w§~B© d CnZJao 93 51

2 R>mUo 75 32

3 nmcKa 7 3

4 am¶JS> 79 41

5 aËZm{Jar 377 186

6 qgYwXþJ© 346 169

EHy$U H$moH$U {d^mJ 977 482

7 Zm{eH$ {d^mJ Zm{eH$ 227 101

8 Ywio 199 107

9 Z§Xþa~ma 78 26

10 OiJm§d 439 238

EHy$U Zm{eH$ {d^mJ 943 472

11 nwUo {d^mJ Ah‘XZJa 1351 710

12 nwUo 1537 686

13 gmocmnya 2052 1081

EHy$U nwUo {d^mJ 4940 2477

14 H$moëhmnya {d^mJ gmVmam 894 393

15 gm§Jcr 1160 565

16 H$moëhmnya 1530 794

EHy$U H$moëhmnya {d^mJ 3584 1752

17 Am¡a§Jm~mX {d^mJ Am¡a§Jm~mX 153 76

J«m‘rU ^mJmVrc JaOy d hmoVH$ê$ ~oamoOJma VéUm§Zm à{ejU XoD$Z ˶m§Zm H¥${f CÚmoJ C^maUr‘ܶo ¶m ¶moOZoÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ ‘XV Ho$cr OmVo. gXa ¶moOZo‘m’©$V VéUm§Zm à{ejU {Xco OmVo. ˶mM~amo~a ˶m§Zm àH$ën Ahdmc ~ZdUo d Vmo ~±Ho$V gmXa H$aʶm~m~V ‘XV Ho$cr OmVo. Á¶m cm^m϶mªZr à{ejU nyU© Ho$co Amho, ˶m§Zm EH$ dfm©n¶ªV àH$ën C^maUrgmR>r d Vm§{ÌH$ AS>MUrgmR>r ZmoS>c à{ejU g§ñWo‘m’©$V ‘XV Ho$cr OmVo. ¶m ¶moOZo§VJ©V {Oëhm{Zhm¶ gÚpñWVr nwT>rbà‘mUo Amho.

Page 55: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 55

¶m ¶moOZ|VJ©V C‘oXdmam§Zm à{ejU XoʶmgmR>r {d{dY ZmoS>c à{ejU g§ñWoMr Zo‘UyH$ amï´>r¶ H¥${f {dñVma ì¶dñWmnZ ¶§ÌUm (‘°ZoO) h¡Ðm~mXÛmao Ho$cr Amho. gÚpñWVrV AemàH$maÀ¶m 26 g§ñWoMr Zo‘UyH$ H$aʶmV Amcr Amho.

ZmoS>b à{ejU g§ñWoÛmao nmÌ C‘oXdmam§Zm à{ejU XoʶmgmR>r A°J«r pŠb{ZH$ A±S> A°J«r {~PZog g|Q>aMr ñWmnZm H$aʶmgmR>r ˶m§Zm àmoËgm{hV H$aʶmgmR>r ‘°ZoO, h¡Ðm~mX {d{dY ZmoS>c à{ejU g§ñWoÀ¶m ‘mܶ‘mVyZ ‘XV H$aoc. gܶm ‘hmamï´>m‘ܶo H$m¶©aV Agcoë¶m {d{dY g§ñWoMm Vnerc nwT>rbà‘mUo Amho.

1 H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ, nwUo ZrVoZ AmZ§X Ywar ‘mo. 768843232, 9403875455,

18 OmcZm 82 35

19 ~rS> 318 152

EHy$U Am¡a§Jm~mX {d^mJ 553 263

20 cmVya {d^mJ cmVya 202 65

21 Cñ‘mZm~mX 466 231

22 Zm§XoS> 246 97

23 na^Ur 179 89

24 qhJmocr 110 47

EHy$U cmVya {d^mJ 1203 529

25 A‘amdVr {d^mJ ~wcS>mUm 257 126

26 AH$mocm 321 157

27 dm{e‘ 176 84

28 A‘amdVr 556 229

29 ¶dV‘mi 176 84

EHy$U A‘amdVr {d^mJ 1486 680

30 ZmJnya {d^mJ dYm© 105 49

31 ZmJnya 419 223

32 ^§S>mam 131 59

33 Jm|{X¶m 73 41

34 M§Ðnya 93 44

34 JS>{Mamocr 44 23

EHy$U ZmJnya {d^mJ 865 439

EHy$U 14551 7094

B©-‘ob … [email protected] H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ nwUo, Q>m|S>o H$m°åßboŠg AZw. 303/2 B‘maV H«$‘m§H$ 951, H°$Zam ~±H$ EQ>rE‘ ‘mJo, H$mgma A§~mocr KmoQ>mdS>o ’$mQ>m, Vm. ‘wier, {O. nwUo - 412115 2 Am{g¶mZ A°J«rQ>oŠZm°cm°OrO (B§{S>¶m) àm. {c{‘Q>oS> g§Vmof dmK‘mao, ‘mo. 9112150123, 9604001110, B©-‘oc … [email protected] gr/Amo- {gÔr{dZm¶H$ goco~«oeZ bm°Ýg, {gÕm‘, gmoZodmS>r amoS>, AmoPa (E‘Am¶Or), Vm. {Z’$mS>, {O. Zm{eH$- 422005 3 S>r. dm¶. nmQ>rc EÁ¶wHo$eZ gmogm¶Q>r, H¥$fr {dkmZ H|$Ð, H$moëhmnya

Page 56: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

56 && eoVH$ar & ‘o & 2019

àmܶmnH$ O¶d§V ~r. OJVmn ‘mo. 9423862713, B©-‘oc … [email protected] S>r. dm¶. nmQ>rc EÁ¶wHo$eZ gmogm¶Q>rMo H¥$fr {dkmZ H|$Ð (Ho$ìhrHo$),

Vig§Xo, Vm. hmVH$U§Jco, {O. H$moëhmnya - 416 1124 OmJ{VH$ H¥$fr ZyVZrH$aU d g§emoYZ H|$Ð, AmH$me H¥${f gmoë¶weZ àm¶ìhoQ> {c{‘Q>oS> S>m°. amOrd AmZ§Xamd nmQ>rc ‘mo. 9890874468, B©-‘oc … [email protected] JQ> Z§. 226, AÝdr Vm. {g„moS>, {O. Am¡a§Jm~mX - 4311125 O¶XÎm {ejU H¥${f Ob{dH$mg à{Vð>mZ lr. Jw§Oc {dÇ>c Zo‘y ‘mo. 98202066381, B©-‘oc … [email protected] {H$Ýhr, Vm. Amï>r, {O. ~rS>6 H¥${f {dkmZ H|$Ð (Ho$ìhrHo$), ~mam‘Vr S>m°. emH$sa Abr gæ¶X, ZmoS>c A{YH$mar, ‘mo. 090422380282 ’$moZ- 0211- 2255207 ~mam‘Vr H¥$fr {dH$mg Q´>ñQ>, emaXmZJa, ‘mioJmd H$m°cZr, Vm. ~mam‘Vr, {O. nwUo- 413 4157 H¥${f {dkmZ H|$Ð (PIRENS) S>m°. Eg. S>r. ZmiH$a, ‘w»¶ d¡km{ZH$/ZmoS>c A{YH$mar, ‘mo. 98957572525 ~m^ioída, amhVm, Ah‘XZJa - 413 737 ’$moZ Z§. 02422-252414, 253612, 253008 (H$m¶m©b¶) 02422 - 253536 B©-‘oc … [email protected] 8 H¥${f {dkmZ H|$Ð, Zmam¶UJmd amhþc Or KmS>Jo, ZmoS>c A{YH$mar ‘mo. 7020322300 H¥${f {dkmZ H|$Ð, Zmam¶UJmd, Vm. OwÞa, {O.nwUo 410504, B©-‘oc … [email protected] ‘mo. 70287797779 H¥${f {dkmZ H|$Ð, na^Ur S>m°. B‘«mZ ImZ, AKmB©, ‘mo. 9890016696, B©-‘oc … [email protected] H¥${f {dkmZ H|$Ð, qOVya amoS>, na^Ur 10 H¥${f {dkmZ H|$Ð dm{e‘ lr. Eg. Ho$. Xoe‘wI, ‘mo. 9422938764, B©-‘oc … [email protected] H¥${f {dkmZ H|$Ð, H$maS>m, Vm. [agmoS>> {O. dm{e‘, {nZ 444506

11 H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝgS> A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ lr. EZ. Or. H$m‘W, ZmoS>c A{YH$mar, ‘mo. 9372105764/7768003838, B©-‘oc … [email protected] nr. 33,34,35 E‘.Am¶.S>r.gr, Hw$ndmS> joÌ 416436, {O. gm§Jcr, ‘hmamï´> ’$moZ Z§. 0233-2644521, 2645268 (Amo), 0233-2330 466 (E’$), 0233-2303 888 (Ama) 12 A°J«rS§>g BpÝñQ>Q>çyQ>>, E‘EgEg, XÎmmnya dYm©, ‘hmamï´> S>m°. aoJr Wm°‘g, ‘mo. 9959579097, 773131991, B©-‘oc … [email protected] A°J«rS§>g BpÝñQ>Q>çyQ>, XÎmmnya, dYm©, ‘hmamï´> 442001 13 H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ (Ho$drEEE’$), qgYwXþJ©

amohZ amO|Ð gcmoIo ‘mo. 07768003802, 8412868484,

B©-‘oc … [email protected] H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ (Ho$drEEE’$), Amoag (qgYwXþJ©) H|$Ð, O¡VmnH$a H$m°cZr, I¡admS>r, aËZ hm°Q>oc Odi, Amoag qgYwXþJ©, EZEM -17, Vm. Hw$S>mi {O. qgYwXþJ©. B©-‘oc … [email protected], [email protected] ¶w{Zìhg©c ~m¶moQ>oH$, ZmJnya gwZrc H$m|T>o, ZmoS>c A{YH$mar, ‘mo. 09423064249, B©-‘oc : [email protected] ¶w{Zìhg©c ~m¶moQ>oH$, Am¶AmaAm¶Eg A°J«mo ’$m‘©, ßbm°Q> Z§-E -8/12-13, E‘.Am¶.S>r.gr., H$i‘oída, {O. ZmJnya- 44150115 H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ, CÎmwa

A{œZ g§^mOr gwa§Jo, ZmoS>c A{YH$mar, ‘mo. 8275030708, 8624922922, B©-‘oc … [email protected]

H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ, CÎmwa, Amo‘ JUoe H$m°åßboŠg, AmOam JmaJmoQ>r [a¨J amoS>, CÎmwa, Vm. AmOam, {O. H$moëhmnya 416220 16 H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ, ZmJnya A^¶ aKwZmW gmVnwVo, ‘mo. 7768003821, 7122500031 B©-‘oc … [email protected] H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ, ZmJnya, gmB©H¥$nm ‘§Jc H$m¶m©c¶, H$‘cmZJa, ZmH$m H«$. 10, A‘amdVr amoS>, dmS>rZmH$m, ZmJnya-440023

Page 57: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 57

17 ‘m§Oam M°[aQ>o~c Q´>ñQ>Mo H¥$fr {dkmZ H|$Ð cmVya S>m°. {XJ«go g{MZ ñdê$namd, ZmoS>c A{YH$mar, ‘mo. 09423211384, 9404957511 nr-160, A{V[a³V E‘Am¶S>rgr, J§Jmnya, {O. cmVya 413531, B©-‘oc … [email protected], [email protected] {à¶Xe©Zr ‘mJmgdJu¶ ‘{hcm {dH$mg ‘§S>i, H$moëhm, Vm. ‘wXIoS> {O. Zm§XoS> AO¶Hw$‘ma Ho$. nmcH$a, ZmoS>c A{YH$mar, ‘mo. 09623471711 B©-‘oc : [email protected], [email protected] {à¶Xe©Zr ‘mJmgdJu¶ ‘{hcm {dH$mg ‘§S>i, emaXm {Zdmg, OmZH$sZJa, hZw‘mZJS>, Zm§XoS>- 43160519 gmYZm H¥${f {dkmZ H|$Ð, XþJm©nwa lr. Ho$. E. YmnHo$, àmoJ«m‘ H$mo-Am°{S>©ZoQ>a/ZmoS>c A{YH$mar ‘mo. 09 2222410177, A°J«r pŠb{ZH$ A°ÊS> A°J«r {~PZog g|Q>g© gob, XþJm©nya, {O. A‘amdVr {nZ- 444701 ’$moZ: 0721-2580 606 20 emídV eoVr {dH$mg à{Vð>mZ (EgEgìhrnr) lr. ‘h|Ð Y¡~a, ZmoS>c A{YH$mar, ‘mo. 09922708398 emœV eoVr {dH$mg à{Vð>mZ (EgEgìhrnr) 1187/67, Vi ‘Ocm, J¥hcú‘r, ~mcJ§Yd© Mm¡H$mOdi, Oo. E‘. amoS> nwUo- 411005, B©-‘oc … [email protected] 21 lram‘ J«m‘rU g§emoYZ d {dH$mg à{Vð>mZ, AH$mocm lr. ‘mohå‘X emoE~, à{ejU g‘Ýd¶H$, ‘mo. 0976556929, B©-‘oc … [email protected] lram‘ à{Vð>mZ ‘§S>i, A°J«r pŠb{ZH$ A°ÊS> A°J«r {~PZog g|Q>a,

³dmQ>©a H«$.9, S>m°. n§Om~amd Xoe‘wI, H¥${f {dÚmnrR>, H¥${fZJa AH$mocm- 44410422 lram‘ J«m‘rU g§emoYZ d {dH$mg à{Vð>mZ, Cñ‘mZm~mX lr. amOHw$‘ma IwS>o, ‘mo. 9923404695 B©‘ob- [email protected] cmoH$‘§Jc EgrE~rgr g|Q>a, X§S>ZmB©H$ H$m°åßboŠg, ~meu ZmH$m, Cñ‘mZm~mX 413501 23 lram‘ J«m‘rU g§emoYZ d {dH$mg à{Vð>mZ, aËZm{Jar lr. MìhmU {dZ¶ ~m~mgmho~, ‘mo. 7757060179, B©-‘oc … [email protected] EgrE~rgr g|Q>a, arJc n°cog, Iadr g‘mO ^dZmÀ¶m g‘moa,

lram‘ E‘Am¶S>rgr, CÚmoJZJa, ‘méVr ‘§{Xa, aËZm{Jar 41569324 lram‘ J«m‘rU g§emoYZ d {dH$mg à{Vð>mZ, dS>mim lr‘Vr A{ZVm T>mo~io, ZmoS>c A{YH$mar, ‘mo. 09823210133/ 09923004691, B©-‘oc … [email protected] A°J«r pŠb{ZH$ A°ÊS> A°J«r {~PZog g|Q>g© gob, dS>mim, X{jU gmocmnya, {O. gmocmnya25 lram‘ {ejU g§ñWm S>m°. EZ. ~r. C~mio, ZmoS>c A{YH$mar B©-‘oc … [email protected] ‘mo. 9975678175, 9561948667 nm{Zd, Vm. ‘mi{eag, {O. gmocmnya- 413113 26 H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ, OiJm§d lr. ‘hoe ‘YwH$a nmQ>rc, Mr’$ àmoJ«°‘ H$mo-Am°S>uZoQ>a, ‘mo. 07768003803/ 09011282530 B©-‘oc … [email protected]

H¥$îUm ìh°cr A°S>ìhmÝg A°J«rH$ëMa ’$mC§S>oeZ, OiJmd EgrE~rgr Q´>oqZJ g|Q>a, JQ> H«$‘m§H$ 31/1, nrEZ 55, I|S>r ~w., JwéXodZJa, ^wgmdi amoS>, XÿaXe©Z Q>m°daZJa, OiJm§d 425001

nmÌVm1. e¡j{UH$ nmÌVm

1) 12 dr hm°Q>uH$cMa, H«$m°n gm¶Ýg (MCVC) H$‘rV H$‘r 55 Q>³³¶m§nojm OmñV JwUm§Zr CÎmrU©

2) H¥$fr nX{dH$m, S>oAar nX{dH$m CÎmrU©3) H¥$fr nXdr d S>m°ŠQ>aoQ> CÎmrU©4) Bvsc & Mvsc d S>m°³Q>aoQ CÎmrU©>5) ‘w³V {dÚmnrR>m‘m’©$V nX{dH$m d nXdrYmaH$.

Q>rn- gXa {ejU nyU© Pmë¶mZ§Va EH$ dfm©Mo A§Va AgUo ~§YZH$maH$ Amho.

2. d¶

d¶mMr AQ> Zmhr

3. à{ejU H$mcmdYr

2 ‘{hZo {Z…ewëH$ {Zdmgr à{ejU

4. ñd {hñgm

é. 5 cj n¶ªV Zmhr, 10-15 Q>ŠHo$ d {d{dY ~±Ho$Zo {ZU©¶ Ho$ë¶mà‘mUo.

5. ì¶mOXa

~±Ho$Zo {ZYm©[aV Ho$ë¶mà‘mUo

Page 58: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

58 && eoVH$ar & ‘o & 2019

{^ÝZ AmhoV d ˶m§À¶m ì¶dñWmnZm‘ܶo ¶m JwUY‘mªMm {dMma H$aUo Amdí¶H$ R>aVo. O{‘ZrMr gwnrH$Vm nmVir dmT>{dʶmgmR>r ^aIVm§Mm dmna, O¡{dH$ IVm§Mm dmna, {nH$m§Mr ’o$anmcQ>, {ÛXc {nH$m§Mm g‘mdoe, amgm¶{ZH$ IVm§Mm g‘Vmoc dmna, gyú‘ AÝZÐì¶m§Mm dmna ¶mM~amo~a Amåc{dåc O{‘Zr gwYmaʶmMm V§ÌkmZmMm dmna, ^ygwYmaH$m§Mm dmna, {hadirÀ¶m IVm§Mm dmna Aem AZoH$ ‘mJm©Mm dmna H$ê$Z O{‘ZrMr gwnrH$Vm dmT>{dVm ¶oVo. O{‘Zrdarc g|{ж H$~m©Mr nmVir d nrH$ CËnmXZ nmVir ¶m§Mm g§~§Y Amho.

amgm¶{ZH$ IVmV ZÌ, ñ’w$aX, nmcme¶wŠV gai IVo, g§¶wŠV {‘lIVo CncãY AmhoV. ˶m§Mo ¶mo½¶ à‘mU ¶mo½¶ doi d XoʶmMr nÕV, O{‘ZrÀ¶m VnmgUrZwgma Am{U {nH$m§Mo Ano{jV CËnmXZ KoʶmgmR>r ¶mo½¶ àH$maMr {ZdS> H$ê$Z O{‘ZrÀ¶m àH$mamZwgma {Oam¶V d ~mJm¶Vr joÌmV g§VwcZ nÕVrZo ÚmdrV. Vr nmʶmV {daKiUmar Agë¶m‘wio {nH$mg cdH$a {‘iy eH$VmV, ˶m‘wio {nH$mÀ¶m dmT>rÀ¶m JaOoZwgma {‘lUmZo {nH$m§Mr Omo‘Xma dmT> hmoVo. ˶m§À¶m H$m¶©j‘ dmna hmoʶmgmR>r g|{ж IVm~amo~a {‘giyZ ÚmdrV. gyú‘ AÞÐì¶o nmZmX²dmao qH$dm O{‘ZrVyZ {McoQ>oS> ñdê$nmV {Xë¶mg ˶m§Mm H$m¶©j‘ dmna hmoʶmg ‘XV hmoVo.

¶m ì¶{V[aŠV amñV Am{U ñdñV Aer O¡{dH$ IVo ¶mgmR>r emoYyZ H$mT>cr AmhoV. ˶m‘ܶo A°PmoQ>mo~°³Q>a, A°Pmopñnarb‘, am¶Pmo{~¶‘, Wm‘mo~°Q>a doJo[a¨{H$J, ìhrc‘m¶H$moam¶Pm, A°Pmocm, {Zio {hado eodmi B. Am{U A°ñßQ>{Ocg Q´>m¶H$moS>‘m© nrnrS>r gmaIr g|{ж nXmW© Hw$O{dUmar O¡{dH$ IVo ~mOmamV CncãY AmhoV.

g§nH©$ … 9421142213

OmB©c. A§Wacoco nrH$ Z§Va Jmoim H$ê$Z ˶mÀ¶m Amdí¶H$Voà‘mUo n|T>çm ~m§Ymì¶m. [ana ~mBªS>aMm dmna Ho$ë¶mg {nH$mÀ¶m H$mnUr gmo~VM H$mncoë¶m {nH$mÀ¶m n|T>çm A°Q>mo‘°{Q>H$ nÕVrZo ~m§YVm ¶oVmV.

Amnë¶mH$S>o ^mVmMr ~è¶mM {R>H$mUr PmoS>Ur Ho$cr OmVo. PmoS>UrgmR>r nm¶mZo MmcUmao qH$dm BcopŠQ´>H$ ‘moQ>maZo MmcUmao ¶§Ì PmoS>UrgmR>r dmnamdo. ¶mV nyU© n|T>m {‘iVmo. nU Ymݶ ñdÀN> H$aʶmgmR>r dmadUr H$amdr cmJVo. ~mOmam‘ܶo OmñV j‘VoMo ‘iUr¶§Ì CncãY AmhoV. ¶m‘m’©$V ‘iUr H$ê$Z ñdÀN> Ymݶ AmnUmcm

{‘iVo, na§Vw nyU© n|T>m {‘iV Zmhr. Vmo VwH$S>çmÀ¶m ñdê$nmV {‘iVmo. ¶m{edm¶ MoZ H$Ýìho¶a àH$maMo ‘iUr ¶§Ì dmnaë¶mg nyU© n|T>çmgmo~VM ñdÀN> Ymݶ {‘iVo.

Ymݶ ñdÀN> H$aVmZm dmè¶mMr dmQ> nmhʶmMr AmVm Amdí¶H$Vm Zmhr. hmVmZo MmcUmam dmadUr n§Im, ‘moQ>maM{cV dmadUr n§Im Ago n¶m©¶ AmVm CncãY AmhoV. H$mnUrÀ¶m h§Jm‘m‘ܶo ~aoM n§Om~mVrc ‘mUgo ‘moR>‘moR>r AdOS> ¶§Ìo KoD$Z AmnUmH$S>o ¶oVmZm ~KVmo. ‘ܶ‘ d ‘moR>çm eoVH$è¶m§gmR>r H$å~mBZ hmd}ñQ>a gma»¶m ¶§Ìm§Mm AmnUmcm ’$m¶Xm {‘iy eH$Vmo. ¶mgmR>r {nH$mMr doJir H$mnUr, ‘iUr d dmadUrgmR>r doJir ¶§Ìo dmnaʶmMr JaO Zmhr. EH$mM doir {VÝhr H$m‘o H$å~mBZ H$ê$Z Ho$cr OmVmV. ¶mMm Xa à{VEH$a ¶mda R>a{dcm Agë¶mZo Á¶m§Mo ~m§Y H$‘r C§MrMo AmhoV, eoVmMm AmH$ma ‘moR>m Amho, ˶mgmR>r hr ¶§Ìo Cn¶moJmMr R>ê$ eH$VmV. ^mV eoVr‘Yrc H$mnUr d ‘iUrMo H$m‘ ho EH${ÌVar˶m H$aʶmH$[aVm H§$~mB©Z hmd}ñQ>a dmna AmO H$mhr {R>H$mUr H$aʶmV ¶oV Amho. ¶m ¶§ÌmÀ¶m ghmæ¶mZo ^mVmMr H$mnUr d ‘iUr hr EH$mM doiocm hmoD$Z ‘iUr Ho$cocm ^mV nwT>rc à{H«$¶oH$[aVm nmR>{dVm ¶oVmo. ¶mÛmao n|T>çm§Mo VwH$S>o hmoVmV. Hw$H$Oo H$§~mB©Z ¶§ÌmÛmao n|T>çm§Mo VwH$S>o hmoV Zmhr. ¶m ¶§ÌmÛmao EH$m doiog VrZ qH$dm Mma Amoir ^mVmMr H$mnUr H$ê$Z ‘iUrH$[aVm nmR>{dcm OmVmo d ^mVmMr ‘iUr hmoD$Z g§nyU© n|T>m O{‘Zrda nS>Vmo. EH$m {Xdgmcm VrZ EH$a joÌmda H$mnUr d ‘iUr d ¶§ÌmÛmao H$aVm ¶oVo. ¶§Ì Mmc{dVmZm Vmer EH$ crQ>a {S>Poc cmJVo. nyU© n|T>m {‘iʶmgmR>r MmH$mda MoZ Agcoco H$mo[a¶m d MrZ‘YyZ Am¶mV Ho$coco H§$~mB©Z ^maVmV CncãY AmhoV. g§nH©$ … 9423784381

(nmZ 52 dê$Z)

(nmZ 44 dê$Z)

6. gwajm … é. 5 cj n¶ªV O‘mZV cmJV Zmhr 7. H$O© H$mcmdYr … 5 Vo 10 df© (àH$ënmda AmYm[aV)8. àH$ën ñWmnZogmR>r ‘XV … 1 dfm©n¶ªV (ZmoS>c à{ejU g§ñWoÛmao)9. g~{gS>r … EH$m àH$ënmgmR>r 20 cj Am{U g‘yh àH$ënmgmR>r é. 100 cj Amho. gXa àH$ënmgmR>r àH$ën {H$‘VrÀ¶m gm‘mݶ dJm©gmR>r 36 Q>³³¶m§n¶ªV, AZwgy{MV OmVr Am{U O‘mVr d ‘{hcm C‘oXdmamgmR>r 44 Q>³³¶m§n¶ªV AZwXmZ Amho.

A{YH$ ‘m{hVrgmR>r g§nH©$ … amï´>r¶ H¥${f {dñVma ì¶dñWmnZ g§ñWm, (MANAGE)

amO|ÐZJa (h¡Ðm~mX), 500030Vob§JUm, ^maV

g§Ho$VñWi- www.manage.gov.in/manage.gov.inhoënbmB©Z Z§. 18004251556

‘hoe ‘mZo, g„mJma (AC & ABC)g§MmbH$, (AmË‘m), Am°{’$g,

n{hbm ‘Obm, H¥${f ^dZ, {edmOrZJa, nwUo- 411005‘mo. 9640316655

B©-‘oc … [email protected]

Page 59: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

eoVH$ar & ‘o & 2019 && 59

¶m {H$S>rZo J«ñV Pmbobr 10 Q>¸o$ PmS>o AmT>iyZ Amë¶mg nwT>rbà‘mUo H$sQ>H$ZmeH$m§Mr ’$dmaUr H$amdr.

{nH$mÀ¶m gwadmVrÀ¶m AdñWoV nm|½¶mV H$m~m}â¶wam°Z 3 Or ho XmUoXma H$sQ>H$ZmeH$ 33 {H$bmoJ«°‘/ ho³Q>a Q>mH$mdo. ˶mgmo~V VodT>rM amI qH$dm aoVrMm dmna H$amdm.

S>m¶{‘Wmo¶oQ> 30 Q>¸o$ B©gr 13 {‘.br. qH$dm Wm¶mo‘oWmo³Pm‘ 12.6 Q>¸o$ + b°åãS>m gm¶h°bmoW«rZ 9.5 Q>¸o$ PoS> gr 3 {‘. br. qH$dm ³bmoa°Q´>°brZràmob 18.5 Q>¸o$ Eg gr 3{‘. br. àVr 10 {bQ>a nmʶmV {‘giyZ ’$dmaUr H$amdr.

‘hmamï´> emgZ

H¥${f {d^mJ‘³¶mdarb ZdrZ bîH$ar AirMr ‘³¶mdarb ZdrZ bîH$ar AirMr (FAW)(FAW) AmoiI AmoiI

Am{U EH$mpË‘H$ ì¶dñWmnZAm{U EH$mpË‘H$ ì¶dñWmnZ

H$sS> AmoiIʶmMr ‘w»¶ IyU åhUOo, AirÀ¶m S>mo³¶mÀ¶m nwT>À¶m ~mOyg CbQ> Y AmH$mamMr IyU AgVo d earamÀ¶m eodQy>Z Xþgè¶m db¶mda Mm¡H$moZr AmH$mamV

Mma {R>nHo$ {XgyZ ¶oVmV.

Page 60: df© 54 do A§H$ 2 am ‘o 2019 qH$‘V 25 én`o nmZo 60krishi.maharashtra.gov.in/Site/Upload/Pdf/Publications/... · 2019-06-17 · eoVH$ar & ‘o & 2019 & 1 df© 54 do A§H$ 2 am

60 && eoVH$ar & ‘o & 2019

Registered with R.N.I. Under MAH MAR/2000/1270*PCW/031/2018-2020*May 2019, Published on 1st of every month, Posted at BPC, PUNE, CSO, 411030 on every 30th to 7th days.

eoVH$ar … ‘o 2019

ho ‘m{gH$ H¥${f {d^mJ, ‘hmamï´> emgZH$arVm àH$meH$ d ‘wÐH$ lr. gwhmg {Xdgo, Am¶w³V H¥${f, ‘hmamï´> amÁ¶, nwUo d g§nmXH$ lr. ìhr. EZ. Xoe‘wI ¶m§Zr

AmZ§X npãbHo$eZ, OiJmd ¶oWo N>mnyZ H¥${f Am¶w³Vmb¶, ‘ܶdVu B‘maV, nwUo-1 ¶oWo à{gÕ Ho$bo.

60

¶m nζmda dJ©UrXma {‘iV Zgob Va hm A§H$ H¥$n¶m H¥${f {d^mJmÀ¶m g§~§{YV VmbwH$m H¥${f A{YH$mar H$m¶m©b¶/ ‘§S>b H¥${f A{YH$mar H$m¶m©b¶ qH$dm Z{OH$À¶m H¥${f n¶©dojH$ qH$dm H¥${f ghmæ¶H$ ¶m§À¶mH$S>o Úmdm.