DETOKSOWYPORADNIKJak ograniczyć użycie szkodliwych substancji chemicznych na co dzień?

NonHazCity

Realizowany przez 18 partnerów z rejonu Morza Bałtyckiego projekt edu-kacyjny miał na celu zmianę zachowań konsumenckich dla poprawy stanu środowiska naturalnego poprzez dążenie do:

redukcji emisji substancji do Morza Bałtyckiego pochodzących ze źródeł rozproszonych o małej skali,

zwiększenia świadomości na temat zagrożeń,

wdrożenia działań pilotażowych w instytucjach miejskich, małych i średnich przedsiębiorstwach oraz gospodarstwach domowych.

W Gdańsku projekt był realizowany wspólnie przez: Gdańską Infrastrukturę Wodociągowo-Kanalizacyjną Sp. z o.o, Urząd Miejski w Gdańsku oraz Uni-wersytet Gdański, odpowiedzialny za prace badawcze. Kampania projektowa została przeprowadzona pod hasłem MIASTO NA DETOKSIE.

NATURALNE ŚRODKI CZYSTOŚCI – LISTA ZAKUPÓW

Używając powszechnie dostępnych i przyjaznych zdrowiu oraz środowisku składników możesz wysprzątać cały dom – skutecznie i niedrogo. Czego potrzebujesz, by zacząć?

OCET / 2 zł za 500 ml w szklanej butelceCzyści, odtłuszcza, usuwa kamień z czajnika, udrażnia rury i wywabia plamy (z krwi, soków lub wina), zmiękcza pranie. Składnik uniwersalnego płynu do czyszczenia, płynu do szyb, płynu do dezynfekcji.

KWASEK CYTRYNOWY / 10 zł za 1 kgSkładnik kostek do czyszczenia toalety i proszku do prania, sprawdzi się także jako naturalny zmiękczacz wody.

SODA OCZYSZCZONA / 20 zł za 5 kgCzyści i dezynfekuje, usuwa kamień oraz osad, spaleniznę z garnków, tłuszcz i brzydkie zapachy. Składnik odświeżacza powietrza, kostek do czyszczenia toalety, pasty czyszczącej, proszku do zmywarki.

SÓL / 2 zł za 1 kgUsuwa spaleniznę i wywabia plamy, neutralizuje nieprzyjemne zapachy, ma właściwości czyszczące, dezynfekujące i ścierne. Składnik pasty do czyszczenia mocno zabrudzonych powierzchni i proszku do zmywarki.

SZARE MYDŁO / 30 zł za 2 kg (10 kostek) Świetna baza „eko detergentów”, składnik proszku do prania, płynu do naczyń i pasty czyszczącej.

NADWĘGLAN SODU / 35 zł za 5 kg Ma właściwości wybielające, składnik proszku do prania i do zmywarki.

NATURALNE OLEJKI ETERYCZNE / 60 zł za 4x10 ml Do sprzątania polecamy lawendowy, cytrynowy, miętowy i z drzewa herbacianego. Wykorzystasz każdorazowo maksymalnie kilka kropelek – taki pakiet olejków wystarczy Ci co najmniej na kilka miesięcy.

SODA KALCYNOWANA / 20 zł za 5 kgSkładnik domowego proszku do prania.

Wydając niecałe 200 zł, skompletujesz zestaw, który posłuży do samodzielnego przygotowania skutecznych i ekologicznych domowych środków czystości. Wiele produktów wystarczy na kilka tygodni, a nawet miesięcy. Niektóre z nich (mydło, soda, olejki) wykorzystasz też do naturalnych kosmetyków. SPRÓBUJESZ?

UNIWERSALNY PŁYN DO CZYSZCZENIATo od niego warto zacząć swoją naturalną przygodę porządkową! Sprawdzi się tak w kuchni, jak i w łazience – świetnie radząc sobie z brudem i tłuszczem. Skuteczny, niedrogi, przyjazny środowisku. I ma tylko 4 składniki! Oto przepis:

¼ szklanki octu 1 szklanka wody

5 kropli olejku lawendowego 5 kropli olejku cytrynowego

Prosty, skuteczny

i tani - to mój

ulubiony przepis

Pani Magda

- uczestniczka pilotażu

OCET świetnie usuwa brud i dezynfekuje, czyści szyby i lustra bez zacieków, doskonale radzi sobie z osadem, kamieniem i tłusz-czem oraz pomaga pozbyć się brzydkich zapachów – mimo że sam pachnie dość intensywnie. Jeśli jego woń Ci przeszkadza, zalej nim skórki obrane z pomarańczy (500 ml, 2 owoce) i po-zostaw na 5 dni – ocet zlany znad skórek będzie miał znacznie łagodniejszy aromat!

OLEJEK LAWENDOWY działa przeciwbakteryjnie i przeciwgrzybicz-nie, a jego zapach uspokaja i relaksuje (nas – nie owady, które z kolei odstrasza).

OLEJEK CYTRYNOWY odświeża, odkaża i nadaje piękny zapach.

Wymieszaj je w butelce o pojemności 350 ml z atomizerem i gotowe! W zamkniętym pojemniku płyn możesz przechowywać nawet przez rok

OTO ONA – OCZYSZCZONA!

Czyści i dezynfekuje. Świetnie pochłania zapachy oraz ma delikatne działanie ścierne – na tyle dobre, by poradzić sobie z zabrudzeniami i na tyle łagodne, by nie zniszczyć czyszczonych powierzchni. Jest całkowicie biodegradowalna, bezpieczna dla człowieka i dla środowiska. Sprawdzi się jako pasta, roztwór i suchy proszek. Soda oczyszczona (wodorowęglan sodu, NaHCO3 ) ma wiele zastosowań.

Odmiana sody – soda kalcynowana (inaczej węglan sodu Na2CO3) świetnie na-daje się do prania i dzięki temu może zastąpić proszki, które w większości zawierają nieprzyjazne środowi-sku fosforany.

Udrażnia rury, czyści srebro, pomaga pozbyć się pleśni (np. na fugach), sprawdzi się podczas sprzątania toalety.

Usuwa uciążliwe osady – te z kamienia na armaturze czy z mydła na kafelkach, ale także te z kawy czy herbaty na kubkach.

Pomaga uratować przypalone garnki.

Jest skutecznym odplamiaczem – pomoże wywabić np. plamy z soków i wina (posyp sodą, zalej wrzątkiem), krwi i potu (wetrzyj pastę z sody i wody).

Świetnie pochłania zapachy, co sprawdzi się w przypadku lodówki (miskę sody rozpuszczonej w wodzie wstaw na kilka godzin), mikrofalówki, ale także np. butów (wsyp proszek na noc) czy dłoni (wetrzyj po krojeniu czosnku lub cebuli).

Może zastąpić „kupny” płyn do płukania ust (proporcja: pół łyżeczki sody na szklankę wody).

Pamiętaj, że soda rozpuszcza się w wodzie o temperaturze co najmniej 20 stopni Celsju-sza – przygotowując domowe środki czyszczące, używaj więc ciepłej wody.

Nie stosuj jej jednocześnie z octem – obie substancje reagują ze sobą, znosząc w ten sposób swoje „dobroczynne” właściwości.

PRZEPISY NA EKO ZMYWANIE

ŚRODKI DO ZMYWARKI

Połącz ½ szklanki kwasku cytrynowego (dodaj tuż przed zmywaniem - nie łącz wcześniej, bo może powodować zbrylowanie i kruszenie środka), 1 szklankę sody oczyszczonej i 1 szklankę sody kalcy-nowanej oraz ½ szklanki soli i 1 szklankę wody (dolewaj powoli, na końcu). Środek ma konsysten-cję pasty – jeśli chcesz uformować kostki, dodaj mniej wody.

Wymieszaj 1 szklankę sody kalcynowanej, ½ szklanki sody oczyszczonej, ½ łyżeczki mydła kastylij-skiego, ¼ szklanki soli, ½ szklanki kwasku cytrynowego. Dolewaj stopniowo ¼ szklanki octu, mie-szając do uzyskania jednolitej konsystencji. Możesz uformować tabletki w pojemniczkach na lód.

Szklankę kwasku cytrynowego zalej ½ szklanki octu, jako nabłyszczacz dodaj do pojemnika ocet.

Połącz 2 szklanki sody oczyszczonej, 1 szklankę nadwęglanu sodu, 1 szklankę soli kuchennej i po 15 kropli olejku cytrynowego i miętowego. Przed wstawieniem zmywania dosyp 1 łyżkę kwa-sku cytrynowego.

PŁYNY DO NACZYŃ

Połącz ze sobą 1 łyżkę sody oczyszczonej, łyżkę startego szarego mydła, sok z połówki cytryny i 2 szklanki gorącej wody. Zblenduj, gdy mieszanka ostygnie i uzyska żelową konsystencję.

Rozpuść 50 g szarego mydła w 1 litrze gorącej wody, dodaj 20 kropli olejku lawendowego lub mię-towego. Gdy płyn zastygnie, zblenduj.

NATURALNE ROZWIĄZANIA SĄ UNIWERSALNE! W prosty, niedrogi oraz przyjazny zdrowiu i środowisku sposób za-dbają o Ciebie i o dom.

SÓL usuwa spaleniznę, wywabia plamy, neutralizuje nieprzyjemne zapachy, ma właściwości czyszczące, dezynfekujące i ścierne.

DOM – pasta do czyszczenia mocno zabrudzonych powierzchni. Wymieszaj sól, sodę oczyszczoną i wodę w równych proporcjach, dodaj kilka kropli olejku lawendowego, miętowego, cytrynowego lub z drzewa herbacianego.

URODA – dodatek do szamponu do włosów. Sól morską gruboziarnistą zmieszaj z szamponem w proporcji sól:szampon = 3:2. Umyj dokładnie włosy i skórę głowy, spłucz ciepłą, a na koniec jeszcze zimną wodą (domknie łuski włosów). Stosuj raz w miesiącu – wzmocni, porządnie oczy-ści, doda objętości. UWAGA: może wpływać na kolor włosów farbowanych.

KAWA ma działanie ujędrniające, lekko ścierne, pochłania brzydkie zapachy.

DOM – pogromca lodówkowej woni. Kompozycja zapachowa w Twojej lodówce nie zachęca do jej otwierania? Nasyp trochę fusów (wariant eko) albo zmielonej kawy na spodeczek lub do misecz-ki, wstaw do lodówki i pozostaw na noc. Rano po nieprzyjemnych aromatach nie będzie śladu

URODA – peeling. Wymieszaj w miseczce w równych proporcjach odsączone fusy z kawy, sól i oliwę z oliwek, opcjonalnie można dodać kilka kropelek olejku pomarańczowego. Po umyciu, nakładaj okrężnymi ruchami na ciało przez kilka minut, a następnie spłucz. Nie myj się ponow-nie, oliwkowy „film” dobrze nawilża i pielęgnuje. Stosuj raz w tygodniu.

CYTRYNA czyści, rozjaśnia, odświeża, odka-mienia, usuwa brzydkie zapachy i nieestetycz-ne osady.

DOM – czyszczenie drewnianej deski do kroje-nia. Cytrynę przekrój na pół. Sokiem z 1 po-łówki skrop powierzchnię deski. Posyp solą gruboziarnistą. Wyszoruj połówką cytryny, z której wyciskany był sok. Pozostaw na 15 min. Spłucz pod bieżącą (ciepłą) wodą.

URODA – odżywka do paznokci. Pół szklanki oliwy delikatnie podgrzej i wymieszaj z so-kiem z połówki cytryny. Zamocz w miksturze dłonie na 5 minut. Wyciągnij, osusz ręczni-kiem papierowym i wmasuj resztę mikstury. Gdy się wchłonie, umyj ręce letnią wodą bez mydła.

OLEJE ROŚLINNE – W PIELĘGNACJI I… PORZĄDKACH!

NIE TYLKO DLA URODY

Przecieranie mebli rattanowych, wiklinowych lub drewnianych szmatką z odrobiną oleju lub oliwy pozwoli na dłużej zatrzymać ich dobry wygląd – niwelując zadrapania, zapobiegając pęknięciom, nawilżając i konserwując (do tłuszczu możesz dodać sok z cytryny – w proporcji 2:1). Sprawdzi się także w pielęgnacji drewnianych blatów, desek do krojenia czy stolnic oraz wyrobów ze skóry.

Miękką szmatką z odrobiną oleju roślinnego wypo-lerujesz też przedmioty ze stali nierdzewnej.

Olej słonecznikowy wyczyści tłusty okap lub pokrętła kuchenki (wycieraj mocno nasączoną ściereczką).

DOBIERZ DO CERY!

SUCHA – oleje nieschnące (awokado, makadamia, kokosowy, z pestek dyni, oliwa z oliwek)

TŁUSTA I TRĄDZIKOWA – oleje schnące (z dzikiej róży, lniany, z wiesiołka, ogórecznika, czarnuszki, pestek winogron, rokitnika)

MIESZANA I NORMALNA – półschnące (arganowy, ze słodkich migdałów, sezamowy, z pestek moreli, z krokosza)

NACZYNKOWA – olej z dzikiej róży, nasion czarnej porzeczki czy truskawki, pestek malin (naturalny filtr UV) / granatu / wino-gron, marakui, rokitnika, ogórecznika

DOJRZAŁA – olej arganowy, z dzikiej róży, z nasion rokitnika, makadamia, z awokado, pestek winogron

PIELĘGNACJA SKÓRY

oczyszczanie, nawilżanie, łagodzenie podraż-nień, demakijaż, zamiast kremu pod oczy, jako baza do naturalnych peelingów

OLEJKI ETERYCZNEŚwietnie uzupełniają domowe receptury kosmetyków czy środków czystości, a często wykazują też działanie prozdrowotne.

Jak używać olejków?

zawsze w formie rozcieńczonej

w umiarkowanych ilościach (kilka kropel)

dobrze znając ich właściwości (wskazania i przeciwwskazania)

nie zapominając o próbie uczuleniowej przy stosowaniu na skórę

Warto jednak pamiętać, że używanie skoncentrowanych olejków w niewłaściwy sposób może u niektórych (zwłaszcza alergików) wywołać negatywne skutki – od wysypki, przez wstrząs anafilaktyczny, po oparzenia. Dlatego do olejków (zwłaszcza do ich właściwości leczniczych) warto podchodzić z ostrożnością, umiarem i… wiedzą. Bo choć niewątpliwie są produktami naturalnymi, natura działa tu bardzo INTENSYWNIE.

Wdychanie skoncentrowanego olejku eukaliptusowego może podrażnić układ oddechowy (zwłaszcza u dzieci).

Na niektóre olejki (np. lawendowy, z mięty pieprzowej czy różany) powinny uważać kobiety w ciąży – zwłaszcza jeśli chodzi o nakładanie na skórę. Warto wtedy skonsultować możliwości ich stosowania z lekarzem.

Są olejki (np. z drzewa herbacianego czy geraniowy), których nie powinno się stosować u dzieci poniżej 6. roku życia.

Olejki cytrusowe zawierają furanokumaryny, które mogą przyczynić się do poparzeń słonecz-nych przy ekspozycji nasmarowanego olejkami ciała na promienie UV (tzw. olejki światłoczułe).

Możliwe są reakcje alergiczne, zwłaszcza na wrażliwej skórze (np. olejek miętowy w balsamie do ust).

Uczulenie może wywołać też nadmiernie częste i intensywne stosowanie olejków.

mięta z imbirem pomogą na mdłości,

lawenda ukoi zszargane nerwy i wesprze w walce z nadmiernym poceniem się,

trawa cytrynowa ma właściwości pobudzające i odświeżające,

pomarańcza poprawi humor i powalczy z trądzikiem,

drzewo herbaciane zadziała bakteriobójczo (a także znieczulająco i rozkurczowo),

bergamotka wykazuje właściwości przeciw-bakteryjne, zwłaszcza przeciwko bakteriom powodującym brzydki zapach potu, dlatego olejek z bergamotki jest chętnie stosowany jako naturalny dezodorant. Niweluje nie-przyjemny zapach skóry, wspomaga pielę-gnację cery tłustej, można go stosować także przeciwko opryszczce.