Departament Płatności Bezpośrednich MRiRWandrzej_parzonko.users.sggw.pl/praktyki/dok/wzajemna...

Departament Płatności Bezpośrednich MRiRW

1

Wymogi Wzajemnej Zgodności (ang. cross - compliance) Co to jest Wzajemna Zgodność?

Reforma Wspólnej Polityki Rolnej z 2003 roku zasadniczo zmieniła sposób wsparcia rolnictwa w Unii Europejskiej. Wprowadzono tzw. Płatność Jednolitą (Single Payment Scheme - SPS), która zastąpiła dotychczasowe płatności bezpośrednie1, specyficzne dla poszczególnych rodzajów produkcji rolnej. Płatność jednolita oddzielona od struktury i wielkości produkcji (decoupled) daje rolnikowi wolny wybór w produkowaniu tego, czego potrzebuje rynek, jednocześnie zapewniając mu niezbędny poziom dochodów. Otrzymanie tej płatności nie jest już zatem związane z prowadzeniem określonej

produkcji, ale zostało uzależnione od spełnienia przez rolników szeregu wymagań dotyczących:

utrzymania gruntów wchodzących w skład gospodarstwa w Dobrej Kulturze Rolnej zgodnej z ochroną środowiska (Good Agricultural and Enviromental Conditions – GAEC) określonych w załączniku III do rozporządzenia Rady nr 73/2009- obowiązuje od 2005 r.

podstawowych wymogów z zakresu zarządzania (Statutory Management Requirements – SMR) określonych w załączniku II do rozporządzenia Rady nr 73/2009.

Powyższe wymogi składają się na jeden mechanizm noszący wspólną nazwę zasady wzajemnej zgodności (ang. cross-compliance). Zasada wzajemnej zgodności oznacza powiązanie wysokości uzyskiwanych płatności bezpośrednich ze spełnianiem przez beneficjentów określonych wymogów. Wymogi te zostały podzielone na trzy obszary.

Obszar A, który obejmuje:

Zagadnienia ochrony środowiska naturalnego, Identyfikacja i rejestracja zwierząt.

Obszar B, obejmujący :

Zdrowie publiczne, Zdrowie zwierząt, zgłaszanie niektórych chorób, Zdrowotność roślin.

Obszar C, w którym zawiera się:

Dobrostan zwierząt.

Wymogi wzajemnej zgodności dotyczące zarządzania gospodarstwem nie są nowymi przepisami uchwalonymi dla celów reformy WPR, gdyż obowiązki których spełnienie

zakłada ta zasada, zostały już wdrożone w krajowym prawodawstwie. Stosowanie się do tych przepisów jest obecnie obowiązkowe dla wszystkich gospodarstw. Nowym elementem jest jedynie powiązanie przyznawania płatności bezpośrednich z przestrzeganiem tych przepisów.

W państwach UE-15 system kontroli przestrzegania wymogów wzajemnej zgodności był wdrażany

stopniowo począwszy od 2005 roku. Rok 2007 był pierwszym rokiem, od którego rolników z państw UE-15 kontrolowano pod kątem wypełniania wszystkich wymogów wzajemnej zgodności.

1 W celu utrzymania produkcji rolnej w niektórych regionach, gdzie ma ona znaczenie ze względów społecznych,

ekonomicznych lub środowiskowych państwa członkowskie mogą zachować część płatności związanych z produkcją (patrz rozp. Rady (WE) nr 73/2009 z dnia 19 stycznia 2009 r. ustanawiające wspólne zasady dla systemów wsparcia bezpośredniego dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i ustanawiające określone systemy wsparcia dla rolników, zmieniające rozporządzenia (WE) nr 1290/2005, (WE) nr 247/2006, (WE) nr 378/2007 oraz uchylające rozporządzenie (WE) nr 1782/2003.


2

W państwach członkowskich, które przystąpiły do wspólnoty 1 maja 2004 r. (nowe państwa członkowskie), mechanizm ten był ograniczony do kontroli przestrzegania utrzymywania gruntów

w Dobrej Kulturze Rolnej. Od kiedy wzajemna zgodność obowiązuje w Polsce?

W nowych państwach członkowskich, w tym w Polsce wymogi wzajemnej zgodności wdrażane były stopniowo. W Polsce od 1 stycznia 2009 roku obowiązują wymogi z obszaru A, wymogi z obszaru B obowiązują od 1 stycznia 2011 r., natomiast wymogi z obszaru C zostały wdrożone z dniem 1 stycznia 2013 r.

Lista wymogów obowiązujących rolnika w zakresie wzajemnej zgodności w obszarze A, B i C została ogłoszona, w drodze obwieszczeń Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia:

1. 19 marca 2009 r. w sprawie wykazu wymogów określonych w przepisach Unii Europejskiej

z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy (M.P. Nr 17, poz. 224 ) - dotyczy obszaru A - pobierz

2. 17 marca 2010 r. o zmianie wykazu wymogów określonych w przepisach Unii Europejskiej z

uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy (M.P. Nr 16, poz. 169) -

dotyczy zmian w zakresie obszaru A - pobierz 3. 28 grudnia 2010 r. o zmianie wykazu wymogów określonych w przepisach Unii Europejskiej

z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy (M.P. Nr 2, poz. 20 z 2011r.) - dotyczy obszaru B i uzupełnia obszar A - pobierz

4. 16 marca 2011 r. o zmianie wykazu wymogów określonych w przepisach Unii Europejskiej z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy (M.P.11.27.299 z dnia 6 kwietnia 2011 r.) - uzupełnia obszar A i B - pobierz

5. 1 luty 2012 r. o zmianie wykazu wymogów określonych w przepisach Unii Europejskiej z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy (M.P.12.64 z dnia 15 lutego 2012 r.) – uwzględnia zmiany przepisów w zakresie obszaru A i B, stanowiących podstawę dla poszczególnych wymogów - pobierz

6. 12 marca 2012 r. o zmianie wykazu wymogów określonych w przepisach Unii Europejskiej z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy (M.P.12.151 z dnia 12 marca 2012 r.) – uwzględnia zmiany przepisów w zakresie ochrony gatunkowej roślin - pobierz

7. 18 czerwca 2012 r. o zmianie wymogów określonych w przepisach Unii Europejskiej z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy (M.P. 12.479 z dnia 9 lipca

2012 r.) – uwzględnia zmiany przepisów w zakresie podziału wymagań z planu zadań ochronnych i planu ochrony na działania obligatoryjne (.pdf 58,27 kB) i fakultatywne - pobierz

8. 25 października 2012 r. o zmianie wykazu wymogów określonych w przepisach Unii

Europejskiej z uwzględnieniem przepisów krajowych wdrażających te przepisy (M.P.12.870 z dnia 20 listopada 2012 r.) – uzupełnia obszar C - pobierz

Przedmiotowa informacja dotyczy wymogów według stanu prawnego na dzień 31 grudnia 2012 r. Obszary wymogów i etapy wdrażania (zestawienie wymogów i dyrektyw)

Obszar A obowiązuje od 1 stycznia 2009 r.

Zestawienie wymogów i dyrektyw Pobierz

Zagadnienia ochrony środowiska naturalnego

Akt prawa unijnego Wymóg

http://www.monitorpolski.gov.pl/M2009017022401.pdf



http://monitorpolski.gov.pl/M2011027029901.pdf

http://www.monitorpolski.gov.pl/mp/2012/64/1

http://www.monitorpolski.gov.pl/mp/2012/64/1

http://www.minrol.gov.pl/pol/content/download/36407/203002/file/zal4.pdf

http://monitorpolski.gov.pl/mp/2012/479/

http://monitorpolski.gov.pl/M2011027029901.pdf


3

Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/147/WE z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego

ptactwa (Dz. Urz. UE L 20 z 26.1.2010, str. 7).

Wymóg 1: Ochrona dzikiego ptactwa.

Dyrektywa 80/68/EWG z dnia 17 grudnia 1979 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez niektóre substancje niebezpieczne (Dz. U. UE L 020 z 26.01.1980).

Wymóg 2: Ochrona wód podziemnych przed zanieczyszczeniami substancjami niebezpiecznymi.

Dyrektywa 86/278/EWG z dnia 12 czerwca 1986 r. w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, w przypadku wykorzystywania osadów ściekowych w rolnictwie (Dz. U. UE L 181 z 04.07.1986).

Wymóg 3: Zasady stosowania osadów ściekowych w rolnictwie.

Dyrektywa 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r.

dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego (Dz. U. UE 375 z 31.12.1991).

Wymóg 4:

Ochrona wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego.

Dyrektywa 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie

ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

(Dz. U. WE L 206 z 22.07.1992).

Wymóg 5:

Ochrona dzikiej fauny i flory.

Identyfikacja i rejestracja zwierząt

Dyrektywa Rady 2008/71/WE z dnia 15 lipca 2008 r.

w sprawie identyfikacji i rejestracji świń (Dz. Urz. UE L 213 z 8.8.2008, str. 31—36).

Wymóg 6:

Identyfikacja i rejestracja świń

Rozporządzenie (WE) nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 lipca 2000 r. ustanawiające system identyfikacji i rejestracji bydła i dotyczące etykietowania wołowiny i produktów z wołowiny oraz

uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 820/97 (Dz. U. WE nr L 204, z 11.08.2000 r., z późn. zm.).

Wymóg 7: Identyfikacja i rejestracja bydła

Rozporządzenie Rady (WE) nr 21/2004 z dnia 17 grudnia 2003 r. ustanawiające system identyfikacji i rejestracji

zwierząt z gatunku owiec lub kóz i zmieniające rozporządzenie

(EWG) nr 1782/2003 i Dyrektywy 92/102/EWG i 64/432/EWG (Dz.U. L 5, z 9.1.2004 r., z późn.zm.).

Wymóg 8: Identyfikacja i rejestracja owiec

i kóz

Obszar B obowiązuje od 1 stycznia 2011 r.

Zestawienie wymogów i dyrektyw Pobierz

Zdrowie publiczne, zdrowie zwierząt, zgłaszanie niektórych chorób oraz zdrowotność roślin


Dyrektywa Rady z dnia 15 lipca 1991 roku nr 91/414/EWG dotycząca wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin. (Dz.U. WE L 230, z 19.8.1991 r.).

Wymóg 9: Zdrowotność roślin.

Dyrektywa 96/22/WE z dnia 29 kwietnia 1996 r. dotycząca zakazu stosowania w gospodarstwach hodowlanych niektórych

związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym i ß-agonistycznym i uchylająca dyrektywy 81/602/EWG, 88/146/EWG oraz 88/299/EWG (Dz. U. UE L 125 z

23.05.1996).

Wymóg 10: Zakaz stosowania związków

o działaniu hormonalnym, tyreostatycznymi i beta-agonistycznym.

Rozporządzenie (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady

i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności i ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz.U. WE nr L 31, z 01.12.2002 r.).*

Wymóg 11: Bezpieczeństwo żywności i pasz.


4

Rozporządzenie (WE) nr 999/2001 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 maja 2001 r. ustanawiające przepisy

dotyczące zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych pasażowalnych encefalopatii gąbczastych (Dz. U. WE nr L 147,

z 31.05.2001 r.).

Wymóg 12: Zapobieganie, kontrola i

zwalczanie niektórych przenośnych encefalopatii.

Dyrektywa Rady 2003/85/WE z dnia 29 września 2003 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania pryszczycy, uchylająca dyrektywę 85/511/EWG z dnia 18 listopada 1985 r. wprowadzająca wspólnotowe środki zwalczania

pryszczycy i decyzje 89/531/EWG i 91/665/EWG oraz zmieniająca dyrektywę 92/46/EWG (Dz. Urz. WE L 306 z 22.11.2003, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 41, str. 5),

Dyrektywa Rady 92/119/EWG z dnia 17 grudnia 1992 r. wprowadzająca ogólne wspólnotowe środki zwalczania niektórych chorób zwierząt i szczególne środki odnoszące się

do choroby pęcherzykowej świń (Dz.U. WE nr L 62, z 15.03.1993 r.).

Dyrektywa Rady 2000/75/WE z dnia 20 listopada 2000 r. ustanawiająca przepisy szczególne odnośnie do kontroli i zwalczania choroby niebieskiego języka (Dz.U. WE nr L 327, z 22.12.2000 r.).

Wymóg 13÷15: Zgłaszanie chorób zakaźnych zwierząt.

Obszar C obowiązuje od 1 stycznia 2013 r.

zestawienie wymogów i dyrektyw Pobierz

Dobrostan zwierząt


Dyrektywa 2008/119/ WE z dnia 18 grudnia 2008 r. ustanawiającej minimalne normy ochrony cieląt (Dz. Urz. UE L 10 z 15.01.2009, str. 7).

Wymóg 16:

- minimalne normy ochrony cieląt.

Dyrektywy Rady 2008/120/WE z dnia 18 grudnia 2008 r. ustanawiającej minimalne normy ochrony świń (Dz. Urz. UE L 47 z 18.02.2009, str. 5)

Wymóg 17:

- minimalne normy ochrony świń.

Dyrektywa 98/58/WE z dnia 20 lipca 1998 r. dotycząca ochrony zwierząt gospodarskich (Dz. Urz. WE L 221 z 8.08.1998, str. 23, z późn. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 23, str. 316, z późn. zm.)

Wymóg 18:

- ochrona zwierząt gospodarskich.

* Wdrożone w szczególności przez: —art. 2, 4 i 5, rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 470/2009 z dnia 6 maja 2009 r. ustanawiające wspólnotowe procedury określania maksymalnych limitów pozostałości substancji farmakologicznie

czynnych w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 2377/90 oraz zmieniające dyrektywę 2001/82/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie (WE) nr 726/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie Komisji (UE) nr 37/2010 z dnia 22 grudnia 2009 r. w sprawie substancji farmakologicznie czynnych i ich klasyfikacji w odniesieniu do maksymalnych limitów pozostałości w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego, — Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30.4.2004, str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne,


5

rozdz. 13, t. 34, str. 319): art. 4 ust. 1 oraz załącznik I część A (sekcja II pkt. 4 lit. g), h), j), pkt. 5 lit. f), h), pkt. 6; sekcja III pkt 8 lit. a), b), d), e), pkt 9 lit. a), c)), — Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego (Dz. Urz. UE L 139 z 30.4.2004 r., str. 55; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 45, str. 14): art. 3 ust. 1 oraz załącznik III sekcja IX rozdział 1 (część I pkt 1 lit. b), c), d), e); część I pkt 2 lit. a) ppkt (i), (ii), (iii), lit. b) ppkt (i), (ii), lit. c); część I pkt 3; część I pkt 4; część I pkt 5; część II A pkt 1, 2, 3, 4; część II B pkt 1 lit. a), d), pkt 2, pkt 4 lit. a), b), załącznik III sekcja X rozdział 1 pkt 1, — Rozporządzenie (WE) nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 stycznia 2005 r. ustanawiające wymagania dotyczące higieny pasz (Dz. Urz. UE L 35 z 8.2.2005, str. 1): art. 5 ust. 1 oraz załącznik I, część A, (część I pkt 4 lit. e), g); część II pkt 2 lit. a), b), e), art. 5 ust. 5 oraz załącznik III pkt 1, 2, art. 5 ust. 6, oraz — Rozporządzenie (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniającego dyrektywę Rady 91/414/EWG (Dz. Urz. UE L 70 z 16.3.2005, str. 1): art. 18.

Czy gospodarstwa, w których nie będą spełnione wymogi wzajemnej zgodności będą podlegały sankcjom?

W przypadku nieprzestrzegania wymagań, płatności bezpośrednie będą redukowane proporcjonalnie do naruszeń. Wymiar sankcji za nieprzestrzeganie wymogów podstawowych jest uzależniony od wielu

czynników. Podstawowe rozróżnienie to niezgodność z przepisami wynikająca z:

zaniedbania rolnika (nieumyślność),

winy rolnika (celowość).

Ponadto, przy określaniu wymiaru sankcji będą brane pod uwagę takie elementy jak: powtarzalność, zasięg, dotkliwość, trwałość.

W przypadku, gdy stwierdzona niezgodność wyniknie z zaniedbania ze strony rolnika, obniżka ta będzie z zasady stanowić 3 % całkowitej kwoty płatności bezpośrednich. Jednakże na podstawie raportu z kontroli może zostać wydana decyzja o obniżeniu wielkości potrącenia do 1 % lub zwiększeniu go do 5 % całkowitej kwoty lub, w określonych przypadkach, odstąpieniu od nałożenia jakichkolwiek obniżek. Niezgodności wynikające z zaniedbania rolnika są traktowane jako nieumyślne i są sankcjonowane

zgodnie z tabelą nr 1, określającą wielkość zmniejszenia płatności bezpośrednich, płatności cukrowej lub płatności do pomidorów w zależności od liczby punktów przypisanych stwierdzonym niezgodnościom wynikającym z zaniedbania rolnika (nieumyślność).

Tabela nr 1.

SUMA PUNKTÓW

% ZMNIEJSZENIA KWOTY PŁATNOŚCI

3 1 %

5 1 %

7 3 %

9 3 %

11 3 %

13 5 %

15 5 %

W przypadku stwierdzenia powtarzającej się niezgodności, procent sankcji zostanie pomnożony

x 3, jednak maksymalna wysokość sankcji nie może przekroczyć 15 % całkowitej kwoty dopłat bezpośrednich. W przypadku, gdy rolnik celowo dopuścił się stwierdzonej niezgodności, obniżka będzie z zasady wynosić 20 % całkowitej kwoty. Jednakże Agencja Płatnicza może na podstawie oceny przedłożonej

przez właściwy organ kontroli w protokole z czynności kontrolnych, wydać decyzję o obniżeniu procentu do wysokości nie mniejszej niż 15 % lub, w określonych przypadkach może zwiększyć ten procent nawet do 100 % całkowitej kwoty.


6

Poniżej, tabela nr 2 określa wielkość zmniejszenia płatności bezpośrednich, płatności cukrowej lub płatności do pomidorów w zależności od liczby punktów przypisanych stwierdzonym

niezgodnościom wynikającym z celowego działania rolnika (celowość).

Tabela nr 2.

SUMA PUNKTÓW

% ZMNIEJSZENIA

3 15%

5 15%

7 20%

9 20%

11 20%

13 25%

15 25 - 100%

Szczegółowa informacja dotycząca wielkości zmniejszenia płatności bezpośrednich, płatności cukrowej

lub płatności do pomidorów w zależności od stwierdzonej niezgodności, zawarta jest

w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 1 kwietnia 2010 r. w sprawie liczby punktów, jaką przypisuje się stwierdzonej niezgodności oraz procentowej wielkości zmniejszenia płatności bezpośredniej, płatności cukrowej lub płatności do pomidorów lub wsparcia specjalnego (Dz.U. Nr 67, poz. 434 z późn. zm). W ramach zasady wzajemnej zgodności obowiązkiem kontroli objęta jest próba gospodarstw

pochodząca ze standardowej, obowiązkowej próby wylosowanej w ramach Zintegrowanego Systemu Zarządzania i Kontroli. Próba ta musi zawierać przynajmniej 1% gospodarstw rolnych ubiegających się o płatności bezpośrednie, co w przypadku Polski oznacza konieczność przeprowadzenia około 15 tysięcy kontroli rocznie. Natomiast kontrole z zakresu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt dotyczą 3 % gospodarstw utrzymujących bydło oraz 3 % gospodarstw utrzymujących owce i kozy.

Kontrole Organem odpowiedzialnym za kontrole wymogów wzajemnej zgodności w zakresie spełniania przez rolnika zasad dobrej kultury rolnej, ochrony środowiska, zdrowotności roślin oraz zdrowia

publicznego w zakresie środków spożywczych pochodzenia roślinnego jest Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR). Organem odpowiedzialnym za kontrole wzajemnej zgodności w zakresie identyfikacji i rejestracji zwierząt, zdrowia publicznego w zakresie środków spożywczych pochodzenia zwierzęcego, zdrowia zwierząt, zgłaszania

niektórych chorób oraz dobrostanu zwierząt jest Inspekcja Weterynaryjna. Informacja W celu poinformowania rolników o obowiązujących w 2013 r. wymogach wzajemnej zgodności Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa jak w latach ubiegłych rozesłała broszurę informacyjną. Broszura ta została wysłana indywidualnie do każdego rolnika wnioskującego

o płatność bezpośrednią w 2012 r. Ponadto, informacje na temat wzajemnej zgodności można uzyskać bezpośrednio w Ośrodkach Doradztwa Rolniczego. Ponadto pragnę przypomnieć, że Rolnicy, których gospodarstwa położone są na obszarach OSN (obszary szczególnie narażone na zanieczyszczenia azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych), mogą zwrócić się po szczegółowe informacje dotyczące programów działań na tych terenach do najbliższego Ośrodka Doradztwa Rolniczego. Wykaz obszarów, na których należy ograniczyć odpływ azotu ze źródeł rolniczych znajduje się na stronach internetowych Krajowego

Zarządu Gospodarki Wodnej (www.kzgw.gov.pl) lub na stronach regionalnych zarządów gospodarki wodnej (RZGW).

http://www.kzgw.gov.pl/


7

I. ŚRODOWISKO NATURALNE

Wymóg 1

Ochrona dzikiego ptactwa i siedlisk przyrodniczych (dyrektywa ptasia)

Dotyczy wszystkich rolników na terenie całego kraju. Ochrona gatunkowa obejmuje obszar całej Polski i dotyczy wszystkich mieszkańców, a więc także wszystkich rolników.

Lista wymogów:

Poniższy wymóg obowiązuje wszystkich rolników, których gospodarstwo rolne lub jego część jest położona na obszarze NATURA 2000. W przypadku, gdy na obszarze Natura 2000 jest położona część gospodarstwa rolnego, wymóg obowiązuje w stosunku do tej części:

Rolnik jest zobowiązany do przestrzegania wymagań obligatoryjnych wynikających

z planów zadań ochronnych lub planów ochrony dla obszarów NATURA 2000 w zakresie dotyczącym gatunków ptaków objętych ochroną.*

Poniższe wymogi obowiązują rolników na terenie całego kraju:

Przestrzega się zakazu umyślnego chwytania oraz zabijania ptaków objętych ochroną.**

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który posiada, wydane na podstawie art. 52 ust. 2 lub art. 56

ust. 1 lub 2 ustawy o ochronie przyrody, pozwolenie na odstępstwo od zakazu umyślnego chwytania

oraz zabijania ptaków objętych ochroną.

Przestrzega się zakazu umyślnego niszczenia gniazd i jaj lub umyślnego płoszenia

ptaków objętych ochroną. **

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który posiada, wydane na podstawie art. 52 ust. 2 lub art. 56

ust. 1 lub 2 ustawy o ochronie przyrody, pozwolenie na odstępstwo od zakazu umyślnego niszczenia

gniazd i jaj lub umyślnego płoszenia ptaków objętych ochroną.

Przestrzega się zakazu niszczenia siedlisk i ostoi ptaków objętych ochroną**.

W strefach ochrony ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania ptaków zabrania

się***:

- wycinania drzew lub krzewów,

- dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli nie jest to związane z potrzebą ochrony

poszczególnych gatunków,

- wznoszenia obiektów, instalacji i urządzeń.

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który posiada, wydane na podstawie art. 60 ust. 7 ustawy

o ochronie przyrody, zezwolenie regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

* Gatunki ptaków objętych ochroną zostały wymienione w załączniku nr 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 stycznia 2011 r. w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków (Dz. U. Nr 25, poz. 133, z późn. zm.), które spełniają kryteria określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. 2010 Nr 77, poz. 510).

** Gatunki ptaków objętych ochroną zostały wymienione w załącznikach nr 1 i 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. Nr 237, poz. 1419).

*** Gatunki ptaków objętych ochroną zostały wymienione w załączniku nr 5 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt.


8

Ochrona wód gruntowych przed zanieczyszczeniem spowodowanym przez

niektóre substancje niebezpieczne

Dotyczy wszystkich gospodarstw.

W trakcie prowadzonej produkcji rolniczej, a także funkcjonowania gospodarstwa domowego używane są substancje, które stosowane w niewłaściwy sposób mogą stanowić zagrożenie dla czystości wód i zdrowia publicznego.

Spośród substancji stanowiących zagrożenie dla wód gruntowych w gospodarstwie rolnym najczęściej wykorzystywane są środki ochrony roślin zawierające substancje czynne oraz produkty naftowe, takie jak oleje napędowe i opałowe, benzyna, oleje przekładniowe i hydrauliczne, smary, płyny hamulcowe.

W celu ochrony środowiska, środki ochrony roślin oraz produkty naftowe, należy przechowywać w taki sposób, aby nie powodować przedostawania się ich do wód gruntowych w sposób bezpośredni lub pośredni, czyli poprzez glebę.

Zalecenia dotyczące magazynowania środków ochrony roślin oraz postępowania z opróżnionymi

opakowaniami wynikają z informacji zawartych w instrukcji.

Lista wymogów:

Zabrania się wprowadzania bezpośrednio i pośrednio do wód podziemnych

substancji niebezpiecznych np.: rtęci, trwałych olejów mineralnych, ropy naftowej itd.

Wykaz substancji niebezpiecznych, do powyższego wymagania, został określony w załączniku nr 11

w wykazie 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków,

jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji

szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego2 zawartych w ściekach oraz odpadach.

Zabrania się wprowadzania do gleby substancji niebezpiecznych np.: nietrwałych

olejów mineralnych i węglowodorów ropopochodnych, amoniaku, azotynów,

cyjanków itd.

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który posiada pozwolenie wydane na podstawie art. 140 ustawy

prawo wodne i przestrzega warunków w nim zawartych.

Wykaz substancji niebezpiecznych, do powyższego wymagania, został określony w załączniku nr 11

w wykazie 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków,

jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji

szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego zawartych w ściekach oraz odpadach.

2 (Dz. U. Nr 137, poz. 984)

Wymóg 2


9

Ochrona środowiska, w szczególności gleby, w przypadku stosowania

osadów ściekowych w rolnictwie Dotyczy gospodarstw wykorzystujących komunalne osady ściekowe.

Komunalne osady ściekowe to pochodzący z oczyszczalni ścieków osad z komór fermentacyjnych oraz innych instalacji służących do oczyszczania ścieków komunalnych oraz innych ścieków o składzie

zbliżonym do składu ścieków komunalnych.

Osady mogą być przekazane rolnikowi wyłącznie przez wytwórcę tych osadów. Wytwórca osadu odpowiedzialny jest za poddanie przekazywanych komunalnych osadów ściekowych badaniom oraz za przeprowadzenie badań gleby na krótko przed zastosowaniem na niej osadu. Rolnik ma prawo żądać wyżej wymienionych dokumentów od wytwórcy osadów, w przypadku ich braku powinien odmówić przyjęcia osadów.

Komunalne osady ściekowe można stosować:

w rolnictwie do uprawy płodów rolnych wprowadzanych do obrotu handlowego, w tym

przeznaczonych na paszę, do rekultywacji terenów przeznaczonych na cele rolne, do uprawy roślin przeznaczonych na kompost oraz roślin nie przeznaczonych do spożycia

i produkcji pasz.

Lista wymogów

Obowiązek przestrzegania zalecanych dawek komunalnych osadów ściekowych określonych

w dokumencie przekazanym przez wytwórcę komunalnych osadów ściekowych.

Zakaz stosowania osadów nieustabilizowanych oraz nieprzygotowanych odpowiednio do celu

w jakim mają być stosowane (muszą być poddane odpowiedniej obróbce).

Przed zastosowaniem komunalnych osadów ściekowych należy przeprowadzić analizę gleby na

zawartość fosforu przyswajalnego, zawartość metali ciężkich oraz pH gleby.

Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane, jeżeli zawartość metali ciężkich

w wierzchniej warstwie gruntu (0-25 cm), na którym komunalne osady ściekowe mają być

stosowane, nie przekracza dozwolonych ilości*.

Zakaz stosowania osadów ściekowych na gruntach o pH niższym niż 5,6.

Zakaz stosowania komunalnych osadów ściekowych:

- na terenach zalewowych, czasowo podtopionych i bagiennych, na terenach czasowo

zamarzniętych i pokrytych śniegiem, na gruntach o dużej przepuszczalności, stanowiących

w szczególności piaski luźne i słabogliniaste oraz piaski gliniaste lekkie, jeżeli poziom wód

gruntowych znajduje się na głębokości mniejszej niż 1,5 m poniżej powierzchni gruntu,

- na obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych, o ile lokalny akt prawny wydany

przez Dyrektora RZGW, nie stanowi inaczej,

- w pasie gruntu o szerokości 50 m bezpośrednio przylegającego do brzegów jezior

i cieków,

- na terenach położonych w odległości mniejszej niż 100 m od ujęcia wody, domu mieszkalnego

lub zakładu produkcji żywności,

- na terenach ochrony pośredniej stref ochronnych ujęć wody, o ile lokalny akt prawny

wydany przez Dyrektora RZGW nie stanowi inaczej.

Nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych na gruntach, na których rosną rośliny

sadownicze i warzywa (z wyjątkiem drzew owocowych).

Nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych na gruntach przeznaczonych do uprawy

roślin jagodowych i warzyw, które pozostają w bezpośrednim kontakcie z glebą i są spożywane

w stanie surowym, przez okres 10 miesięcy poprzedzających zbiór tych roślin i podczas samego

zbioru.

Nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych na łąkach i pastwiskach.

Nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych na gruntach rolnych o spadku

przekraczającym 10%.

Osad z zakładowych oczyszczalni ścieków, szlamy z zakładowych oczyszczalni ścieków

(wymienione w pkt. II poz. 1 załącznika do Rozporządzenia Ministra Środowiska

Wymóg 3


10

z dnia 5 kwietnia 2011 r. w sprawie procesu odzysku R10 (Dz. U. Nr 86, poz. 476) mogą być

stosowane

w celu nawożenia lub ulepszania gleby poprzez ich rozprowadzanie na powierzchni ziemi tylko po

spełnieniu wszystkich wymagań określonych w tym rozporządzeniu.

Obowiązek 5-letniego przechowywania dokumentów dotyczących analizy osadów ściekowych

i gleb.

Ochrona wód przed zanieczyszczeniami azotanami pochodzenia rolniczego Dotyczy rolników, których działki położone są na obszarach szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotanami ze źródeł rolniczych (OSN).

W związku z rozpoczęciem kolejnego czteroletniego okresu wdrażania dyrektywy azotanowej w 2012 roku rozpoczęto proces wyznaczania nowych obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego (OSN), na których należy ograniczyć odpływ azotu ze źródeł rolniczych. Przewiduje się, iż obszary te obejmą około 4,6% powierzchni kraju, co stanowi 7,5%

powierzchni użytków rolnych.

Na wyznaczonych obszarach OSN właściwe terytorialnie regionalne zarządy gospodarki wodnej (RZGW) zaproponowały wprowadzenie 16 nowych Programów działań. Na dzień publikacji tej informacji zostało przyjętych 5 rozporządzeń dyrektorów RZGW wprowadzających w życie odpowiednie Programy działań:

Rozporządzenie Nr 6/2012 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku z dnia

1 października 2012 r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie

odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. Urz. Woj. Pomorskiego, poz. 3243),

Rozporządzenie Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Poznaniu z dnia 17 sierpnia

2012 r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze

źródeł rolniczych (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego, poz. 3601),

Rozporządzenie Nr 7/2012 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Szczecinie z dnia

3 października 2012 r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu ograniczenie

odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. Urz. Woj. Kujawsko-Pomorskiego, poz. 2069),

Rozporządzenie Nr 5/2012 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu

z dnia 13 września 2012 r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu

ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. Urz. Woj. Wielkopolskiego, poz. 3847),

Rozporządzenie Nr 5/2012 Dyrektora Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej we Wrocławiu

z dnia 13 września 2012 r. w sprawie wprowadzenia programu działań mających na celu

ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych (Dz. Urz. Woj. Dolnośląskiego, poz. 3157).

Programy działań obligują wszystkich rolników prowadzących działalność rolniczą na obszarach OSN do gospodarowania zgodnie z określonymi wymogami, które dotyczą w szczególności: przestrzegania

określonych terminów, zasad i dawek nawożenia, prowadzenia dokumentacji wszystkich zabiegów agrotechnicznych, w szczególności związanych z nawożeniem oraz właściwego przechowywania nawozów naturalnych i pasz soczystych.

Rolnik powinien zapoznać się z nowym wykazem obszarów OSN i Programami działań, dostępnymi na stronie internetowej Krajowego Zarządu Gospodarki Wodnej (www.kzgw.gov.pl) lub na stronach

regionalnych zarządów gospodarki wodnej. Informacje te można również uzyskać bezpośrednio

w biurach powiatowych ARiMR i ośrodkach doradztwa rolniczego.

Lista wymogów: Poniższy wymóg obowiązuje rolników, których gospodarstwo rolne lub jego część jest położone na obszarze szczególnie narażonym na zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego (OSN). W przypadku, gdy na OSN jest położona część gospodarstwa rolnego, wymóg obowiązuje w stosunku do tej części:

Wymóg 4


11

Przestrzega się wymagań z Programów działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych.

Konieczne jest zapoznanie się z aktualnym wykazem obszarów OSN oraz nowym Programem działań obowiązującym na OSN, na obszarze którego położone jest gospodarstwo.

Wymóg 5

Ochrona siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk dzikiej fauny i flory (dyrektywa siedliskowa) Do ochrony gatunkowej obejmującej obszar całej Polski zobowiązani są wszyscy rolnicy.

Lista wymogów:

Poniższy wymóg obowiązuje wszystkich rolników, których gospodarstwo rolne lub jego część jest położona na obszarze NATURA 2000. W przypadku, gdy na obszarze Natura 2000 jest położona część gospodarstwa rolnego, wymóg obowiązuje w stosunku do tej części:

Rolnik jest zobowiązany do przestrzegania wymagań obligatoryjnych wynikających

z planów zadań ochronnych lub planów ochrony dla obszarów NATURA 2000 w zakresie dotyczącym typów siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin oraz gatunków zwierząt objętych ochroną*

Poniższy wymóg obowiązuje rolników, którzy realizują działania lub przedsięwzięcia, mogące znacząco lub znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000 lub na obszar Natura 2000:

Zabrania się podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi

działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który realizuje działan ie po uzyskaniu stosownego

zezwolenia, o którym mowa w art. 34 ust. 1 ustawy o ochronie przyrody.

Przedsięwzięcia, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 mogą być realizowane,

jeżeli:

- została wydana pozytywna decyzja administracyjna, albo

- po przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura 2000 została wydana

pozytywna decyzja administracyjna.

Dotyczy wszystkich rolników na obszarze całego kraju

• Przestrzega się zakazu umyślnego zrywania, niszczenia i uszkadzania oraz zbioru

roślin objętych ochroną**.

* Gatunki objęte ochroną zostały wymienione w załącznikach nr 1-3 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 13 kwietnia 2010 r. w sprawie siedlisk przyrodniczych oraz gatunków będących przedmiotem zainteresowania Wspólnoty, a także kryteriów wyboru obszarów kwalifikujących się do uznania lub wyznaczenia jako obszary Natura 2000 (Dz. U. 2010 Nr 77, poz. 510)

** Gatunki objęte ochroną określone zostały na podstawie przepisów § 2 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 stycznia 2012 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin (Dz. poz. 81) i wymienione w załączniku nr 1 do tego rozporządzenia w zakresie, w jakim gatunki roślin wymienione w tym załączniku pokrywają się z gatunkami wymienionymi w załączniku nr 4 lit. b do dyrektywy Rady 92/43/EWG


12

II. IDENTYFIKACJA I REJESTRACJA ZWIERZĄT

Podstawowym celem wymogów wzajemnej zgodności dla obszaru Identyfikacja i Rejestracja Zwierząt jest przestrzeganie, przez rolników posiadających zwierzęta (świnie, bydło,

owce oraz kozy), wymagań nałożonych przepisami prawa. Spełnianie tych wymogów ma zdecydowany wpływ na sprawne i skuteczne funkcjonowanie Systemu Identyfikacji i Rejestracji Zwierząt (IRZ), a co za tym idzie umożliwia: ustalenie miejsc pochodzenia zwierząt, pobytu i przemieszczeń zwierząt, zapewnienie bezpieczeństwa żywności zgodnie z wymogami Unii Europejskiej, uzyskanie pełnego dostępu do rynku produktów pochodzenia zwierzęcego innych państw członkowskich Unii Europejskiej.

Wymóg 6

Identyfikacja i rejestracja świń

Lista wymogów

Rolnik posiada numer siedziby stada (nie dotyczy posiadacza zwierzęcia utrzymującego nie

więcej niż jedną świnię, z przeznaczeniem na własne potrzeby).

Rolnik prowadzi aktualną księgę rejestracji świń dokonując wpisów do tej księgi w terminie

7 dni od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące obowiązek wpisu. Księga rejestracji

świń w formie papierowej powinna być prowadzona zgodnie z wzorem określonym

w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r.

w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz (Dz. U Nr 151, poz.1268, z 2007 Nr 18,

poz.106, 2011 Nr 8 poz. 37).

Rolnik obowiązany jest do udostępniania osobie upoważnionej do dokonywania czynności

kontrolnych: pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli, dokumentów

związanych z przedmiotem kontroli, danych informatycznych.

Dane zawarte w księdze rejestracji świń przechowywane są przez okres 3 lat od dnia utraty

posiadania zwierzęcia.

Rolnik jest obowiązany oznakować świnie bezzwłocznie, a w każdym przypadku przed

opuszczeniem przez świnie siedziby stada, za pomocą kolczyka założonego na lewą małżowinę

uszną lub tatuażu umieszczonego w sposób czytelny i trwały w obu małżowinach usznych świni

albo na jej grzbiecie, zawierających numer identyfikacyjny zwierzęcia gospodarskiego.

Wymóg 7

Identyfikacja i rejestracja bydła

Lista wymogów:

Rolnik posiada numer siedziby stada bydła.

Rolnik prowadzi aktualną księgę rejestracji bydła dokonując wpisów do tej księgi

w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące obowiązek wpisu

(tj. w przypadku: dokonywania przywozów z i do gospodarstwa, wystąpienia narodzin bądź

śmierci zwierząt w gospodarstwie).

Posiadacze bydła zgłaszają fakt urodzenia, śmierci oraz przewozu bydła z siedziby stada wraz

z datami tych zdarzeń kierownikowi biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji

Rolnictwa w terminie do 7 dni od dnia nastąpienia tego zdarzenia.

W siedzibie stada wszystkie sztuki bydła posiadają paszporty zgodne ze wzorem określonym

w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie wzoru

paszportu (Dz. U. z 2007 r., Nr 112, poz. 772). W paszporcie zamieszcza się wymagane dane

natychmiast po przywiezieniu zwierzęcia do hodowli i bezpośrednio przed jego wywiezieniem.

Rolnik obowiązany jest przedstawiać, na żądanie Agencji Restrukturyzacji Modernizacji Rolnictwa

oraz organom Inspekcji Weterynaryjnej, informacje dotyczące pochodzenia, identyfikacji lub prze-

znaczenia bydła.

Rolnik prowadzi księgę rejestracji bydła w formie papierowej lub w formie elektronicznej

i przechowuje dane zawarte w księdze rejestracji bydła przez okres 3 lat od dnia utraty

posiadania zwierzęcia.

Księga rejestracji bydła w formie papierowej powinna być prowadzona zgodnie ze wzorem

określonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca


13

2005 r. w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz.

Księga rejestracji bydła jest udostępniana przez rolnika na żądanie osoby upoważnionej do

wykonywania czynności kontrolnych.

W siedzibie stada wszystkie sztuki bydła są znakowane poprzez umieszczenie na obu uszach

kolczyków w terminie 7 dni od dnia urodzenia lub dnia kontroli granicznej w przypadku bydła

przywożonego z państwa trzeciego (z wyłączeniem gdy miejscem przeznaczenia jest rzeźnia,

a uboju dokona się w terminie 20 dni od czasu przejścia takiej kontroli), jednak nie później niż

do dnia opuszczenia siedziby stada, w którym się urodziły. Zwierzę pochodzące z innego państwa

członkowskiego zachowuje swoje oryginalne kolczyki.

W siedzibie stada wszystkie sztuki owiec lub kóz są właściwie znakowane za pomocą

kolczyków, w terminie 6 miesięcy od dnia urodzenia lub 14 dni od dnia przeprowadzenia kontroli

granicznej w przypadku owiec lub kóz przywożonych z państwa trzeciego (z wyłączeniem

przypadku, gdy miejscem przeznaczenia jest rzeźnia, a ubój został dokonany w terminie 5 dni

roboczych od dnia kontroli granicznej), nie później niż do dnia opuszczenia siedziby stada,

w którym się urodziły. Zwierzę pochodzące z innego państwa członkowskiego zachowuje swoje

oryginalne oznakowanie.

Wymóg 8

Identyfikacja i rejestracja owiec i kóz

Lista wymogów:

Rolnik posiada numer siedziby stada.

Rolnik prowadzi aktualną księgę rejestracji stada owiec lub księgę rejestracji kóz dokonując

wpisów do tej księgi w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące

obowiązek wpisu.

Rolnik prowadzi księgę rejestracji owiec lub księgę rejestracji kóz w formie papierowej lub

w formie elektronicznej i przechowuje dane zawarte w księdze rejestracji owiec lub księdze

rejestracji kóz, przez okres 3 lat od dnia utraty posiadania zwierzęcia.

Księga rejestracji owiec lub księga rejestracji kóz w formie papierowej powinna być prowadzona

zgodnie ze wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi

z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz.

Księga rejestracji owiec lub księga rejestracji kóz jest udostępniana przez rolnika na żądanie

osoby upoważnionej do wykonywania czynności kontrolnych.

Rolnik dostarcza, na żądanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lub organów

Inspekcji Weterynaryjnej, wszystkie informacje na temat pochodzenia, identyfikacji

i ewentualnego miejsca przeznaczenia owiec lub kóz, które hodowca posiadał, przechowywał,

transportował, sprzedawał lub poddawał ubojowi w okresie trzech ostatnich lat.

W siedzibie stada wszystkie sztuki owiec lub kóz są właściwie znakowane za pomocą kolczyków,

w terminie 6 miesięcy od dnia urodzenia lub 14 dni od dnia przeprowadzenia kontroli granicznej

w przypadku owiec lub kóz przywożonych z państwa trzeciego (z wyłączeniem przypadku, gdy

miejscem przeznaczenia jest rzeźnia a ubój został dokonany w terminie 5 dni roboczych od dnia

kontroli granicznej), nie później niż do dnia opuszczenia siedziby stada, w którym się urodziły.

Zwierzę pochodzące z innego państwa członkowskiego zachowują swoje oryginalne

oznakowanie.

W przypadku przewozu owiec i kóz w obrębie terytorium państwa zwierzętom tym towarzyszą

dokumenty przewozowe, które powinny być zgodne ze wzorem rozporządzenia Ministra

Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 lipca 2005 r. w sprawie wzoru dokumentu przewozowego dla

owiec i kóz oraz powinny być przechowywane przez okres nie krótszy niż 3 lata od dnia

przewozu zwierząt do miejsca przeznaczenia.

Kopie dokumentów przewozowych dla owiec i kóz są dostarczane przez rolnika na żądanie

Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lub organów Inspekcji Weterynaryjnej.

Spisu owiec lub kóz dokonuje się w stadzie co najmniej raz na 12 miesięcy, nie później jednak

niż w dniu jesiennego przeglądu stada.


14

III. ZDROWIE PUBLICZNE, ZDROWIE ZWIERZĄT, ZDROWOTNOŚĆ ROŚLIN,

ZGŁASZANIE NIEKTÓRYCH CHORÓB

Wymóg 9

Zdrowotność roślin

Jednym z najważniejszych sposobów zapobiegania ryzyka zagrożeń dla ludzi, zwierząt i środowiska jest prawidłowe stosowanie środków ochrony roślin. Rolnicy stosujący w swoich gospodarstwach środki ochrony roślin muszą przestrzegać podstawowych przepisów prawnych określonych w ustawie z 18 grudnia 2003 o ochronie roślin (Dz. U z 2010, Nr.47, poz.278, z późn.

zm.). Przepisy w zakresie wymogów wzajemnej zgodności odnoszą się do wybranych regulacji w tym

zakresie. Zgodnie z obowiązującymi przepisami rolnik ma obowiązek stosować wyłącznie środki ochrony roślin dopuszczone do obrotu na podstawie zezwolenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Aby wypełnić ten obowiązek, należy kupować środki pochodzące z legalnych źródeł.

Lista wymogów

Stosowanie wyłącznie środków ochrony roślin dopuszczonych do obrotu. Stosowania środków ochrony roślin wyłącznie zgodnie z etykietą – instrukcją stosowania, ściśle

z podanymi w niej zaleceniami, oraz w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia zdrowia

człowieka, zwierząt lub środowiska. Przechowywanie środków ochrony roślin zgodnie z zaleceniami zawartymi na etykiecie -

instrukcji stosowania. Prowadzenie ewidencji zabiegów wykonywanych przy użyciu środków ochrony roślin. Zapewnienie, aby osoba wykonująca zabiegi przy użyciu środków ochrony roślin w produkcji

rolnej posiadała aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin w Rzeczypospolitej Polskiej lub ukończyła, nie wcześniej niż 5 lat przed

wykonaniem zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin w innym państwie członkowskim, państwie członkowskim Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, albo państwie, które zawarło ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi umowę regulującą swobodę przedsiębiorczości, na podstawie przepisów

obowiązujących w tym państwie i posiada zaświadczenie o ukończeniu tego szkolenia. Stosowanie środków ochrony roślin sprzętem sprawnym technicznie, który użyty zgodnie

z przeznaczeniem nie spowoduje zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska.

Obecnie trwają prace legislacyjne nad nowymi przepisami w zakresie stosowania środków ochrony roślin. W ich wyniku zmianie mogą ulec wyżej wymienione wymogi wzajemnej zgodności. Informacji należy szukać na stronach internetowych Agencji

Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (www.arimr.gov.pl), Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (www.minrol.gov.pl) oraz Centrum Doradztwa Rolniczego (www.cdr.gov.pl), a także bezpośrednio w biurach powiatowych i oddziałach regionalnych ARiMR oraz ośrodkach doradztwa rolniczego.

Wymóg 10

Zakaz stosowania związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym

i betaagonistycznym.

W celu zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia Dyrektywa Rady 96/22/WE dotycząca

zakazu stosowania w gospodarstwach hodowlanych niektórych związków o działaniu hormonalnym,

tyreostatycznym i ß-agonistycznym wprowadza zakaz stosowania w gospodarstwach utrzymujących

zwierzęta niektórych związków chemicznych. W Polsce dyrektywa ta została wprowadzona ustawą


15

z dnia 2 marca 2004 r., o ochronie zdrowia zwierząt oraz zwalczaniu chorób zakaźnych zwierząt (Dz. U

z 2010 roku Nr 213, poz. 1342).

Szczególnie groźne dla zdrowia ludzi są substancje mające działanie hormonalne, regulujące pracę

tarczycy (substancje tyreostatyczne) oraz substancje beta-agonistyczne mogące oddziaływać na układ

rozrodczy.

W gospodarstwach utrzymujących zwierzęta w celu prowadzenia produkcji żywności bezwzględnie

wymagane jest przestrzeganie zakazu podawania zwierzętom gospodarskim, zwierzętom

akwakultury i zwierzętom dzikim utrzymywanym przez człowieka jako gospodarskie oraz

zwierzętom akwakultury, substancji zabronionych. w celach innych niż lecznicze

Lista wymogów:

Dotyczy wszystkich posiadaczy zwierząt

- Dokumentacja leczenia zwierząt gospodarskich przechowywana jest przez utrzymującego

zwierzęta przez 5 lat od daty dokonania ostatniego wpisu.

- Zakaz podawania zwierzętom gospodarskim, zwierzętom akwakultury oraz zwierzętom dzikim

utrzymywanym jak zwierzęta gospodarskie związków o działaniu hormonalnym,

tyreostatycznym i ß-agonistycznym w celach innych niż lecznicze.

- Zakaz posiadania i przechowywania w gospodarstwie produktów leczniczych weterynaryjnych

zawierających substancje o działaniu beta-agonistycznym, które mogą być stosowane w celu

przyspieszenia porodu oraz estradiolu 17ß lub jego estropodobnych pochodnych.

- Zakaz umieszczania na rynku lub uboju zwierząt gospodarskich lub zwierząt dzikich

utrzymywanych przez człowieka jak zwierzęta gospodarskie, w organizmach których znajdują

się lub u których wykryto substancje zabronione, z wyłączeniem przypadków, gdy

substancje te zostały podane w celach leczniczych.

- Zakaz umieszczania na rynku i przetwarzania mięsa zwierząt gospodarskich, zwierząt dzikich

utrzymywanych przez człowieka jak zwierzęta gospodarskie i zwierząt akwakultury,

w organizmach których znajdują się lub u których wykryto substancje zabronione,

z wyłączeniem przypadków, gdy substancje te zostały podane w celach leczniczych.

- Zabronione jest umieszczanie na rynku mięsa lub innych produktów pochodzenia zwierzęcego

pochodzących od zwierząt, którym podawano substancje lecznicze o działaniu estrogennym,

androgennym lub gestagennym, jeżeli przed dokonaniem uboju zwierzęcia nie był przestrzegany

okres karencji wymagany dla wydalenia z jego organizmu produktów leczniczych

weterynaryjnych.

- Zabrania się wykonywania czynności zootechnicznych* na zwierzętach przeznaczonych do

chowu lub hodowli, włącznie ze zwierzętami reprodukcyjnymi, które nie będą dalej

wykorzystywane do celów rozpłodowych.

Dotyczy posiadaczy zwierząt akwakultury

- Zakaz utrzymywania w gospodarstwie zwierząt akwakultury, w organizmach których znajdują się

lub u których wykryto substancje zabronione, chyba że podawano je w celach leczniczych.

Hodowców ryb

- Zabronione jest poddawanie ryb zabiegom zmiany płci po ukończeniu przez nie 3. miesiąca

życia.

* w rozumieniu ustawy o ochronie zdrowia zwierząt np. podawanie substancji w celu synchronizacji rui przygotowanie biorców, dawców zarodków do implantacji itp.


16

Wymóg 11

Bezpieczeństwo żywności i pasz

Gospodarstwo rolne jest pierwszym ogniwem w łańcuchu żywnościowym i to właśnie na nim

spoczywa olbrzymia odpowiedzialność za wyprodukowanie i wprowadzenie do obrotu bezpiecznej

żywności lub surowca do jej produkcji.

Zapewnienie bezpieczeństwa zdrowotnego należy rozpatrywać w ramach całego łańcucha

produkcji żywności, począwszy od produkcji podstawowej w gospodarstwie rolnym. Rolnicy muszą na

wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji żywności i pasz, dołożyć wszelkich starań,

aby wytwarzana przez nich żywność i pasze spełniały obowiązujące wymogi prawa żywnościowego

i paszowego. Powinni kontrolować proces ich produkcji poprzez stosowanie dobrej praktyki rolniczej

i zachowanie ogólnych zasad higieny (ochrona przed zanieczyszczeniem).

W każdym gospodarstwie bardzo ważne jest prowadzenie dokumentacji i zapisów dotyczących

produkcji żywności i pasz, które pozwalają zidentyfikować pochodzenie produktu oraz umożliwiają

sprawdzenie, czy pasza, żywność bądź surowce wytworzone w gospodarstwie, przeznaczone do

dalszego przetwórstwa, nie stanowią zagrożenia dla zdrowia ludzi i zwierząt.

Lista wymogów:

wymóg zabraniający rolnikowi wprowadzania na rynek żywności, która jest szkodliwa dla zdrowia

lub nie nadaje się do spożycia przez ludzi,

wymóg zabraniający wprowadzania na rynek paszy niebezpiecznej dla zwierząt i stosowania jej

w żywieniu zwierząt.

Higiena środków spożywczych

Podstawową zasadą produkcji żywności jest to, aby była ona bezpieczna dla zdrowia i życia

konsumentów. Produkty żywnościowe nie kwalifikują się do spożycia przez ludzi z uwagi na

zanieczyszczenie substancjami obcymi, gnicie, zepsucie lub rozkład. W produkcji i obrocie żywnością

nie można stosować procesów technologicznych oraz takich metod produkcyjnych, które mogłyby

mieć negatywny wpływ na zdrowie konsumentów.

Lista wymogów

Rolnik jest zobowiązany do:

- postępowania z odpadami i substancjami niebezpiecznymi w taki sposób, aby uniemożliwić

zanieczyszczenie produktów pochodzenia zwierzęcego lub produktów roślinnych,

zapobiegania występowaniu i rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych przenoszonych na ludzi

wraz z żywnością, w tym poprzez zgłaszanie podejrzenia takich chorób właściwym organom

i podejmowanie środków ostrożności przy przyjmowaniu nowych zwierząt,

stosowania: dodatków do pasz zgodnie z odnośnym ustawodawstwem zawartym

w rozporządzeniu (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 sierpnia

2003 r. w sprawie dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt (Dz. Urz. UE L 268

z 18.10.2003, str. 29) oraz ustawą z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz.

1045, z późn. zm.) oraz zgodnie z informacjami zamieszczonymi na opakowaniu lub etykiecie

dołączonej do tego opakowania, produktów leczniczych weterynaryjnych zgodnie z zaleceniami

lekarza weterynarii, środków ochrony roślin i produktów biobójczych zgodnie z oznakowaniem

lub etykietą – instrukcją stosowania,

posiadania dokumentacji dotyczącej: wszelkich odpowiednich sprawozdań (raportów) na temat

przeprowadzonych kontroli zwierząt lub produktów pochodzenia zwierzęcego, rodzaju

i pochodzenia paszy podawanej zwierzętom, produktów leczniczych weterynaryjnych

i innych produktów leczniczych podawanych zwierzętom oraz dat ich podawania i okresów

karencji, wyników analiz próbek pobranych z roślin lub od zwierząt lub innych próbek

pobranych dla celów diagnostycznych istotnych ze względu na zdrowie ludzi, stosowania

środków ochrony roślin i produktów biobójczych,

podejmowania odpowiednich czynności zaradczych określonych w zaleceniach pokontrolnych,

wynikających z przeprowadzonych kontroli urzędowych.


17

Higiena w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego

Lista wymogów

Dotyczących gospodarstw produkujących mleko i siarę przeznaczonych do obrotu

Status zdrowotny zwierząt

Dobry ogólny stan zdrowia, zwierzęta nie wykazują żadnych objawów choroby mogącej

powodować zakażenie mleka lub siary, a zwłaszcza nie cierpią z powodu jakiejkolwiek infekcji

układu rodnego z wydzielinami, zapalenia jelit z biegunką i gorączką lub rozpoznawalnego

zapalenia wymion.

Poświadczenie w ewidencji leczenia zwierząt, że krowy nie są leczone substancjami

niedozwolonymi lub potencjalnie niebezpiecznymi dla ludzkiego zdrowia przenikającymi do mleka

i siary, chyba że mleko i siara podlega ustalonej karencji wymaganej dla wydalenia

z organizmu produktów leczniczych weterynaryjnych.

Posiadanie decyzji powiatowego lekarza weterynarii o uznaniu stada za wolne lub urzędowo wolne

od brucelozy i urzędowo wolne od gruźlicy bydła.

Mleko i siara pochodzące od zwierząt niespełniających wymogów z punktu powyżej, jest

wykorzystywane tylko po uzyskaniu zezwolenia właściwego organu i po zastosowaniu

wymaganych procesów technologicznych.

Kontrola i badanie kóz na obecność gruźlicy w przypadku, gdy są utrzymywane

w gospodarstwie razem z krowami.

Brak ran wymion.

Przestrzeganie zasady skutecznej izolacji zakażonych zwierząt lub zwierząt, co do których

istnieje przypuszczenie zakażenia brucelozą lub gruźlicą, w celu uniknięcia jakiegokolwiek

negatywnego wpływu na mleko pozyskiwane od zdrowych zwierząt.

Higiena pomieszczeń i wyposażenia

Umiejscowienie i konstrukcja urządzeń do udoju oraz pomieszczeń, w których mleko

i siara są składowane, przenoszone i schładzane eliminują ryzyko zanieczyszczenia mleka.

Pomieszczenia do składowania mleka i siary są zabezpieczone przed szkodnikami,

odpowiednio oddzielone od pomieszczeń, w których przetrzymywane są zwierzęta,

a także wyposażone w odpowiednie urządzenia do schładzania mleka i siary, zapewniające jego

temperaturę nie wyższą niż 8°C w przypadku codzienne go odbioru, lub nie wyższą niż 6°C,

jeżeli mleko nie jest odbierane codziennie.

Powierzchnie urządzeń mających styczność z mlekiem i siarą (narzędzi, pojemników,

zbiorników przeznaczonych do udoju, gromadzenia lub transportu) wykonane są

z materiałów łatwych do oczyszczenia oraz w razie konieczności do zdezynfekowania,

a także utrzymane w dobrym stanie. Wymaga to zastosowania materiałów gładkich, nadających

się do mycia oraz nietoksycznych.

Pojemniki i zbiorniki służące do transportu mleka muszą być co najmniej raz dziennie

czyszczone i dezynfekowane.

Higiena podczas udoju i składowania

Identyfikacja zwierząt poddanych leczeniu oraz przed zakończeniem zalecanego okresu

karencji po leczeniu w celu uniknięcia przeniesienia pozostałości leków do mleka

przeznaczonego do spożycia przez ludzi.

Zachowanie warunków higieny podczas dojenia, aby wykluczyć możliwość zanieczyszczenia

mleka i siary.

Zapewnienie czystości strzyków, wymion i przylegających do nich części.

Schłodzenie mleka i siary niezwłocznie po udoju, w miejscu czystym, zaprojektowanym

i wyposażonym w sposób uniemożliwiający zanieczyszczenie mleka.


18

Schłodzenie mleka i siary nie jest wymagane, gdy poddawane są procesom przetwórczym

w ciągu dwóch godzin od udoju lub konieczne jest zastosowanie wyższej temperatury

z przyczyn technologicznych.

Wymogi dotyczące produkcji jaj

Do czasu sprzedaży jaja należy przechowywać tak, aby były:

czyste, suche i wolne od obcych zapachów,

skutecznie zabezpieczone przed wstrząsami i bezpośrednim działaniem promieni słonecznych.

Higiena pasz Lista wymogów

Rolnik jest obowiązany:

będąc podmiotem działającym na rynku pasz do przechowywania i przewożenia odpadów oraz

substancji niebezpiecznych oddzielnie i bezpiecznie w sposób zapobiegający niebezpieczeństwu

zanieczyszczenia pasz,

do uwzględniania wyników wszelkich stosownych analiz próbek produktów pierwotnych lub

innych próbek istotnych dla bezpieczeństwa pasz,

do właściwego przechowywania pasz oraz ich dystrybucji w gospodarstwie:

pasze należy przechowywać z dala od substancji chemicznych oraz innych produktów

nienadających się do spożycia przez zwierzęta,

pasze lecznicze oraz inne przeznaczone dla poszczególnych kategorii lub gatunków

zwierząt należy przechowywać w sposób ograniczający ryzyko podania ich zwierzętom, dla

których nie są one przeznaczone,

system dystrybucji paszy w gospodarstwie powinien zapewniać zadawanie ich zwierzętom,

dla których są przeznaczone.

do zaopatrywania się i stosowania pasz pochodzących wyłącznie z zakładów zarejestrowanych

lub zatwierdzonych zgodnie z rozporządzeniem nr 183/2005,

będąc podmiotem działającym na rynku pasz jest obowiązany do prowadzenia

w gospodarstwie dokumentacji dotyczącej: każdego przypadku zastosowania środków ochrony

roślin oraz produktów biobójczych, stosowania nasion zmodyfikowanych genetycznie, źródła

i ilości paszy w każdej partii przyjmowanej, a także przeznaczenia i ilości paszy w każdej partii

wydawanej. Pozostałości weterynaryjnych produktów leczniczych w środkach spożywczych

pochodzenia zwierzęcego. Lista wymogów:

- w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego, przestrzega się maksymalnych lub

tymczasowych maksymalnych limitów pozostałości substancji farmakologicznie czynnych

stosowanych

w weterynaryjnych produktach leczniczych zgodnie z wykazem w tabeli 1 w załączniku

do rozporządzenia Komisji nr 37/2010,

- zakazu stosowania substancji określonych w tabeli 2 w załączniku do rozporządzenia Komisji

nr 37/2010; Najwyższe dopuszczalne poziomy pozostałości pestycydów w żywności i paszy

pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni

Lista wymogów:

przestrzeganie zakazu wprowadzania do obrotu jako żywność lub pasza oraz podawania

zwierzętom produktów objętych załącznikiem I do rozporządzenia nr 396/2005, jeżeli produkty

te zawierają pozostałości pestycydów przekraczających największe dopuszczalne poziomy,

o których mowa w załącznikach II i III albo wartości o których mowa w art. 18 ust. 1 lit. b tego

rozporządzenia.


19

zapewnienie identyfikowalności zwierząt hodowlanych, żywności, pasz oraz substancji

przeznaczonych do dodania do pasz dostarczonych rolnikowi i tych, które rolnik wprowadza na

rynek, w tym w szczególności poprzez posiadanie odpowiedniej dokumentacji,

w przypadku uznania żywności za niezgodną z wymogami w zakresie bezpieczeństwa żywności

lub w stosunku do której są podejrzenia, że nie spełnia tych wymogów, do natychmiastowego

postępowania w celu wycofania z rynku tej żywności, powiadomienia o tym fakcie właściwych

władz (ograny Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Wojskowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji

Weterynaryjnej, Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej oraz inne ograny w zakresie ich

kompetencji), współpracy z właściwą władzą i poinformowania konsumentów

o przyczynach wycofania żywności i w razie konieczności odbioru od konsumentów produktów

już im dostarczonych, jeżeli inne środki nie były wystarczające do zapewnienia wysokiego

poziomu ochrony zdrowia,

w przypadku uznania paszy za niezgodną z wymogami w zakresie bezpieczeństwa żywności lub

w stosunku do której są podejrzenia, że nie spełnia tych wymogów, do natychmiastowego

postępowania w celu wycofania z rynku tej paszy, powiadomienia o tym fakcie właściwych

władz (organy Inspekcji Weterynaryjnej), współpracy z właściwą władzą i poinformowania

nabywcy paszy o przyczynach jej wycofania i w razie konieczności odbioru od klientów

produktów już im dostarczonych, jeżeli inne środki nie są wystarczające do zapewnienia

wysokiego poziomu ochrony zdrowia.

Wymóg 12

Zapobieganie, kontrola i zwalczanie niektórych przenośnych encefalopatii

Pasażowalne (przenośne) encefalopatie gąbczaste (TSE, od ang. Transmissible Spongiform

Encephalopathy), czyli choroby układu nerwowego mogą występować u różnych gatunków zwierząt,

jak np.: owce, kozy, jelenie, bydło. Do TSE zaliczana jest gąbczasta encefalopatia bydła (BSE, od

ang. Bovine Spongiform Encephalopathy), zwana potocznie „chorobą szalonych krów".

Według obecnego stanu wiedzy do powstawania TSE przyczynia się niewłaściwa technologia żywienia

zwierząt przeżuwających, a konkretnie stosowanie pasz zawierających białko zwierzęce bądź jego

produkty.

Lista wymogów:

Dotyczy posiadaczy przeżuwaczy

- Przestrzeganie zakazu karmienia zwierząt przeżuwających białkiem pochodzenia

zwierzęcego oraz paszami zawierającymi takie białka, z wyłączeniem białka dopuszczonego do

żywienia zwierząt na zasadzie odstępstw*.

- Rolnik jest obowiązany niezwłocznie powiadomić organ Inspekcji Weterynaryjnej albo

najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta

(burmistrza, prezydenta miasta) o każdym przypadku podejrzenia wystąpienia TSE u po

siadanych przez niego zwierząt.

- W przypadku podejrzenia wystąpienia TSE, nakazuje się pozostawienie zwierząt

z gatunków wrażliwych w miejscu ich przebywania.

- Rolnik przestrzega nakazów i zakazów wynikających z decyzji wydanej przez powiatowego

lekarza weterynarii, oraz współdziała przy zwalczaniu TSE.

- Przestrzegany jest zakaz wprowadzania na rynek potomstwa pierwszego pokolenia,

nasienia, zarodków i komórek jajowych zwierząt podejrzanych lub u których

potwierdzono wystąpienie TSE w ciągu poprzedzającego okresu dwuletniego lub w ciągu

okresu, który nastąpił po wystąpieniu pierwszego objawu klinicznego choroby.

- Przestrzegany jest obowiązek posiadania świadectw zdrowia wydanych przez urzędowego

lekarza weterynarii w przypadku wprowadzania na rynek lub przywozu na teren Polski bydła,

owiec lub kóz, ich zarodków, nasienia i komórek jajowych.


20

Dotyczy posiadaczy nieprzeżuwaczy

- Przestrzegany jest zakaz karmienia zwierząt gospodarskich innych niż przeżuwacze

(wyjątek: mięsożerne zwierzęta futerkowe) białkiem pochodzenia zwierzęcego lub stosuje

białka dopuszczone do żywienia zwierząt na zasadzie odstępstw(*)(**)

Dotyczy wszystkich posiadaczy zwierząt

- Rolnik utrzymujący w gospodarstwie zwierzęta przeżuwające oraz nieprzeżuwające

stosujący w żywieniu tych ostatnich białka pochodzenia zwierzęcego ma obowiązek takiej

organizacji transportu, magazynowania, dystrybucji pasz, żeby na żadnym z tych

etapów nie doszło do zanieczyszczenia pasz dla przeżuwaczy białkiem pochodzenia

zwierzęcego.

- Należy niezwłocznie powiadomić organ Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższy podmiot

świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta

miasta) o każdym przypadku podejrzenia wystąpienia TSE u posiadanych zwierząt,

* W ramach odstępstw w żywieniu przeżuwaczy dopuszczone jest stosowanie następujących białek zwierzęcych oraz pasz zawierających te białka:

- mleko, produkty na bazie mleka i siary, - jaja i produkty jajeczne, - żelatyna pochodząca od zwierząt innych niż przeżuwacze, - hydrolizaty białkowe pochodzące od zwierząt innych niż przeżuwacze i otrzymane ze skór i skórek

przeżuwaczy, - mączka rybna w preparatach mlekozastepczych dla nieodsadzonych przeżuwaczy hodowlanych (zgodnie

z przewidzianymi warunkami). ** W ramach odstępstw dopuszczone jest:

- w żywieniu zwierząt gospodarskich innych niż przeżuwacze: - stosowanie białek pochodzenia zwierzęcego takich jak: mączki rybne, fosforany dwuwapniowe i fosforany

trójwapniowe, produkty z krwi (pochodzącej od zwierząt innych niż przeżuwacze), - stosowanie białek zwierzęcych dopuszczonych w żywieniu zwierząt przeżuwających oraz pasz zawierających te

białka. - karmienie ryb mączkami z krwi pochodzącymi od zwierząt innych niż przeżuwacze.

IV. ZGŁASZANIE CHORÓB ZAKAŹNYCH

Duże zagrożenie dla systemu chowu i hodowli zwierząt, a także bezpieczeństwa ludzi stanowią

choroby zakaźne. W ich przypadku najważniejsze jest:

- niezwłoczne powiadomienie Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego lekarza weterynarii

albo wójta/burmistrza/prezydenta miasta o podejrzeniu wystąpienia choroby.

Do czasu wydania przez powiatowego lekarza weterynarii ostatecznych decyzji potwierdzających

lub wykluczających chorobę zakaźną zwierząt:

- należy pozostawić zwierzęta w miejscu ich przebywania,

- nie wolno wprowadzać tam innych zwierząt.

Wymóg 13

Pryszczyca Lista wymogów:

- Rolnik jest obowiązany do niezwłocznego zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej albo

najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej albo wójta

(burmistrza, prezydenta miasta) o podejrzeniu wystąpienia pryszczycy u posiadanych przez

niego zwierząt.

- W przypadku podejrzenia wystąpienia lub wystąpieniu pryszczycy, rolnik jest obowiązany do

pozostawienia zwierząt, które posiada, w miejscu ich przebywania i nie wprowadzania tam

innych zwierząt.

Wymóg 14


21

Choroba pęcherzykowata świń

Lista wymogów:

Rolnik jest obowiązany do niezwłocznego zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej albo


(burmistrza, prezydenta miasta) o podejrzeniu wystąpienia:

- księgosuszu,

- pomoru małych przeżuwaczy,

- choroby pęcherzykowej świń,

- choroby niebieskiego języka,

- krwotocznej choroby zwierzyny płowej,

- ospy owiec i ospy kóz,

- pęcherzykowego zapalenia jamy ustnej,

- afrykańskiego pomoru świń,

- choroby guzowatej skóry bydła,

- gorączki doliny Rift.

Wymóg 15

Choroba niebieskiego języka Lista wymogów:

Rolnik jest obowiązany do niezwłocznego zawiadomienia organu Inspekcji Weterynaryjnej albo


(burmistrza, prezydenta miasta) o podejrzeniu wystąpienia choroby niebieskiego języka.

V. Dobrostan zwierząt

Od dnia 1 stycznia 2013 roku obowiązują wymogi wzajemnej zgodności dotyczące dobrostanu zwierząt - Obszar C. Dobrostan zwierząt to zespół warunków określających potrzeby biologiczne i behawioralne zwierząt, co umożliwia objawianie pełni ich możliwości genetycznych. W dobrostanie ważne jest też kryterium etyczne, gdzie zwierzę z przedmiotu produkcji staje się podmiotem zdolnym do odczuwania

cierpienia. Na dobrostan zwierząt składają się następujące elementy: właściwe obchodzenie się ze zwierzętami, warunki utrzymania, obsada na jednostce powierzchni oraz stopień przystosowania się zwierząt do warunków, w których przebywają.

Wymogi wzajemnej zgodności w zakresie dobrostanu zwierząt dotyczą posiadaczy zwierząt gospodarskich, takich jak: koniowate – koń i osioł, bydło – bydło domowe i bawoły, jeleniowate – jeleń szlachetny, jeleń sika i daniel utrzymywane w warunkach fermowych w celu pozyskania mięsa

lub skór, jeżeli pochodzą z chowu lub hodowli zamkniętej, o których mowa w przepisach prawa łowieckiego, albo chowu lub hodowli fermowej, świń, owiec, kóz, drobiu: kura, kaczka, kaczka piżmowa, gęś, gęś garbonosa, indyk, przepiórka japońska, perlica oraz utrzymywany w warunkach fermowych struś, zwierząt futerkowych – lisa pospolitego, lisa polarnego, norki amerykańskiej, tchórza, jenota, nutrii, szynszyli i królika, utrzymywanych w celu produkcji surowca dla przemysłu futrzarskiego, mięsnego i włókienniczego.

Chów i hodowla zwierząt nie mogą być prowadzone metodami czy też w warunkach, które mogłyby

spowodować cierpienie, urazy i uszkodzenia ciała zwierząt. Każdy, kto opiekuje się zwierzętami, powinien posiadać podstawową wiedzę dotyczącą żywienia zwierząt, pielęgnacji, bezpiecznej obsługi, naturalnych, zdrowych zachowań czy też obsługi urządzeń wykorzystywanych w przyjętej technologii.

Wymóg 16

Minimalne normy ochrony cieląt

Lista wymogów:

Rolnikowi zabrania się utrzymywania cieląt powyżej 8. tygodnia życia w pojedynczych boksach,

z wyjątkiem cieląt trzymanych z ich matkami w okresie ssania, gospodarstw,

w których jednocześnie jest mniej niż 6 cieląt oraz z wyjątkiem cieląt chorych lub rannych.


22

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby minimalna szerokość kojców, w których cielęta są

utrzymywane pojedynczo, wynosiła co najmniej wysokość cielęcia w kłębie, aby długość kojca

wynosiła co najmniej 1,1 długości ciała cielęcia mierzonej od czubka nosa do ogonowej krawędzi

guza kulszowego oraz obowiązany jest zapewnić wykonanie kojców w sposób umożliwiający

cielętom kontakt wzrokowy i fizyczny.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby minimalna powierzchnia kojca, w którym cielęta są

utrzymywane grupowo, wynosiła 1,5 m2 – dla cieląt o masie ciała do 150 kg; 1,7 m2 – dla cieląt

o masie ciała powyżej 150 do 220 kg; 1,8 m2 – dla cieląt o masie ciała powyżej 220 kg.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia, w których są utrzymywane cielęta,

wyposażenie tych pomieszczeń oraz sprzęt używany przy utrzymywaniu tych zwierząt były

wykonane z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia zwierząt oraz nadających się do czyszczenia

i odkażania.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia, w których są utrzymywane cielęta,


wykonane z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia zwierząt oraz nadających się do czyszczenia

i odkażania.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby instalacja elektryczna w pomieszczeniach,

w których są utrzymywane cielęta była wykonana w sposób określony w przepisach Prawa

budowlanego.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby w pomieszczeniach, w których są utrzymywane cielęta

obieg powietrza, stopień zapylenia, temperatura, względna wilgotność powietrza

i stężenie gazów były utrzymywane na poziomie nieszkodliwym dla zwierząt.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby w pomieszczeniach, w których są utrzymywane cielęta,


sprawdzane co najmniej raz dziennie, a wykryte usterki niezwłocznie usuwane.

Rolnik, który wyposaża pomieszczenia, w których są utrzymywane cielęta,

w mechaniczny lub automatyczny system wentylacji, zapewnia, że system ten łączy się z: 1) systemem alarmowym sygnalizującym awarię systemu wentylacyjnego; 2) systemem wentylacji awaryjnej

oraz, że system alarmowy jest testowany regularnie

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby cielęta miały zapewniony dostęp do światła naturalnego

lub aby pomieszczenia, w których są utrzymywane cielęta, były oświetlone przystosowanym dla

nich światłem sztucznym (co najmniej między godziną 900 a 1700).

Rolnik jest obowiązany zapewnić, w celu umożliwienia kontroli pomieszczeń,

w których są utrzymywane cielęta oraz doglądania umieszczonych w nich cieląt

o każdej porze, aby pomieszczenia te były wyposażone w stałe lub przenośne

oświetlenie sztuczne.

Rolnik jest obowiązany doglądać cielęta: 1) utrzymywane w systemie otwartym co najmniej raz dziennie;

2) utrzymywane w pomieszczeniach co najmniej dwa razy dziennie. Rolnik jest obowiązany otoczyć opieką chore lub ranne cielęta. Kiedy opieka rolnika nie przynosi rezultatów, musi on jak najszybciej uzyskać poradę weterynaryjną dla każdego z cieląt, a w razie potrzeby odizolować chore lub ranne cielęta. W przypadku, gdy wymaga tego stan zdrowia zwierzęcia, zwierzę to utrzymuje się na ściółce.

Rolnik jest obowiązany utrzymywać cielęta w warunkach zapewniających im swobodę ruchu, a w szczególności możliwość kładzenia się, wstawania oraz leżenia.

Rolnikowi nie wolno utrzymywać cieląt na uwięzi, z wyjątkiem cieląt utrzymywanych grupowo w porze karmienia nie dłużej niż jedną godzinę.

Rolnik jest obowiązany, w przypadku grupowego utrzymywania cieląt na uwięzi podczas karmienia, do stosowania uprzęży, pęt, stelaży, więzów lub innych urządzeń, które nie zmuszają zwierzęcia do przebywania w nienaturalnej pozycji i nie powodują zbędnego bólu, uszkodzenia ciała albo śmierci. W przypadku stosowania uwięzi muszą być one regularnie sprawdzane i w razie konieczności poprawiane, tak aby przez cały czas były wygodnie dopasowane.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia, w których są utrzymywane cielęta, wyposażenie tych pomieszczeń oraz sprzęt używany przy utrzymywaniu tych zwierząt były czyszczone i odkażane.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby:


23

1) odchody cieląt oraz niezjedzone resztki paszy były usuwane z pomieszczeń, w których utrzymuje się te zwierzęta, tak często, aby uniknąć wydzielania się nieprzyjemnych woni;

2) pomieszczenia, w których są utrzymywane cielęta, były zabezpieczone przed muchami i gryzoniami.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby podłoga w pomieszczeniach, w których są utrzymywane

cielęta, była twarda, równa i stabilna, a jej powierzchnia gładka i nieśliska. Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby miejsce do leżenia dla cieląt było wygodne, czyste i odwodnione.

Rolnik jest obowiązany, w przypadku utrzymywania cieląt w pomieszczeniach, utrzymywać na ściółce cielęta do ukończenia 2. tygodnia życia.

Rolnik jest obowiązany karmić cielęta paszą dostosowaną do ich gatunku, wieku, masy ciała i stanu fizjologicznego.

Rolnik jest obowiązany stosować w żywieniu cieląt paszę zawierającą taką ilość żelaza, która zapewnia w ich krwi poziom hemoglobiny wynoszący co najmniej 4,5 milimola/litr.

Rolnik jest obowiązany stosować w żywieniu cieląt powyżej 2. tygodnia życia paszę zawierającą pasze włókniste, przy czym dawkę tej paszy dla cieląt od 8. do 20. tygodnia życia zwiększa się od 50 do 250 g dziennie.

Rolnikowi nie wolno zakładać cielętom kagańców.

Rolnik jest obowiązany karmić cielęta co najmniej dwa razy dziennie.

Rolnik jest obowiązany, w przypadku utrzymywania cieląt grupowo, gdy nie żywi się ich do woli lub z elektronicznych stacji odpasowych, zapewnić każdemu cielęciu dostęp do paszy w tym samym czasie.

Rolnik jest obowiązany zapewnić cielętom powyżej 2. tygodnia życia dostęp do wystarczającej ilości świeżej wody lub zapewnić możliwość zaspokajania pragnienia poprzez picie innych płynów. Jednakże w przypadku upałów oraz cieląt chorych rolnik jest obowiązany zapewnić stały dostęp

do świeżej wody. Rolnik jest obowiązany umieścić wyposażenie i sprzęt przeznaczone do karmienia i pojenia cieląt w taki sposób, aby zminimalizować możliwość zanieczyszczenia paszy lub wody.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby cielęta otrzymywały pokarm matki niezwłocznie po urodzeniu, nie później jednak niż przed upływem 6 godzin od urodzenia.

Wymóg 17

Minimalne normy ochrony świń

Lista wymogów: Rolnik jest obowiązany, w przypadku grupowego utrzymywania knurów warchlaków, tuczników,

knurków, loszek hodowlanych, loch i loszek po kryciu, do zapewnienia im odpowiedniej wielkości kojca. Przy grupowym utrzymaniu dla każdej świni należy w kojcu zapewnić powierzchnię nieograniczoną żadnymi przeszkodami i nie mniejszą niż:

W przypadku warchlaków i tuczników o masie ciała:

do 10 kg - co najmniej 0,15 m2 powierzchni,

od 10 do 20 kg - co najmniej 0,2 m2 powierzchni,





od 110 kg - co najmniej 1 m2 powierzchni.

W przypadku loszek i knurków hodowlanych o masie ciała od 30 do 110 kg:

co najmniej 1,4 m2 powierzchni

W przypadku prośnych loch i loszek:

lochy - co najmniej 2,25 m2 powierzchni, przy czym co najmniej 1,3 m2 powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie więcej niż 15% tego podłoża powinny stanowić otwory odpływowe ułatwiające spływ odchodów,

loszki po pokryciu - co najmniej 1,64 m2 powierzchni, przy czym co najmniej 0,95 m2

powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie więcej niż 15% tego podłoża powinny stanowić otwory odpływowe ułatwiające spływ odchodów.


24

Powierzchnia kojca dla loch i loszek po pokryciu utrzymywanych grupowo, w stadach powyżej 9 loch:

powinna być większa o 10% - do 5 sztuk w kojcu, może być mniejsza o 10% - powyżej 39 sztuk w kojcu.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, w przypadku grupowego utrzymywania świń na betonowej

podłodze szczelinowej, aby szerokość otworów i beleczek w podłodze była zgodna z prawem. W pomieszczeniach, w których znajduje się betonowa podłoga szczelinowa szerokość otworów w tej podłodze dla poszczególnych grup świń powinna wynosić nie więcej niż: 11 mm - prosięta, 14 mm - warchlaki, loszki i knurki hodowlane, 18 mm - tuczniki, 20 mm - loszki po pokryciu lub lochy.

Szerokość beleczki w betonowej podłodze szczelinowej powinna wynosić co najmniej:

50 mm - prosięta i warchlaki,

80 mm - tuczniki, loszki i knurki hodowlane, loszki po pokryciu lub lochy.

Rolnikowi nie wolno utrzymywać loch i loszek na uwięzi. Rolnik jest obowiązany, w stadach powyżej 9 sztuk loch, utrzymywać grupowo lochy

i loszki od 4. tygodnia po pokryciu do tygodnia przed przewidywanym terminem proszenia, przy czym długość każdego z boków kojca powinna wynosić w przypadku grup: co najmniej 2,41 m - do 5 sztuk w kojcu, co najmniej 2,81 m - powyżej 5 sztuk w kojcu.

Rolnik jest obowiązany zapewnić świniom stały dostęp do materiałów i przedmiotów

absorbujących ich uwagę, w szczególności słomy, siana, drewna i trocin, o jakości

niewywierającej szkodliwego wpływu na ich zdrowie.

Rolnik jest obowiązany karmić świnie co najmniej raz dziennie, a jeżeli utrzymuje świnie grupowo

zapewniać im dostęp do paszy w tym samym czasie.

Rolnik jest obowiązany zapewnić lochom w okresie między odsadzeniem prosiąt

a okresem okołoporodowym i loszkom, wystarczającą ilość pokarmu wysokoenergetycznego oraz

pokarmu objętościowego lub wysokowłóknistego.

Rolnik jest obowiązany do czasowego oddzielenia od grupy i utrzymywania pojedynczo świń

chorych, zranionych, wykazujących agresję lub atakowanych przez inne zwierzęta.

Rolnik jest obowiązany utrzymywać świnie w warunkach zapewniających im swobodę ruchu,

a w szczególności możliwość kładzenia się, wstawania oraz leżenia.

Rolnik nie powinien, w pomieszczeniach, w których utrzymuje się świnie, narażać tych zwierząt

na hałas stały lub wywoływany nagle, a natężenie tego hałasu nie powinno przekraczać 85 dB.

Rolnik jest obowiązany utrzymywać świnie w pomieszczeniach oświetlonych co najmniej przez

8 godzin dziennie światłem naturalnym lub sztucznym o natężeniu co najmniej 40 lux.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia dla świń były zbudowane w sposób

umożliwiający utrzymanie świń w warunkach nieszkodliwych dla ich zdrowia oraz

niepowodujących urazów, uszkodzeń ciała lub cierpień; zapewniających im swobodę ruchu,

a szczególności możliwość kładzenia się, wstawania oraz leżenia; umożliwiających im kontakt

wzrokowy z innymi zwierzętami, z wyjątkiem loszek i loch, w tygodniu poprzedzającym

przewidywany termin proszenia oraz w okresie proszenia, które mogą być utrzymywane

w warunkach, w których nie mają kontaktu wzrokowego z innymi zwierzętami.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby podłoga w pomieszczeniach, w których są utrzymywane

świnie, była twarda, równa i stabilna, a jej powierzchnia była gładka i nieśliska.

Rolnik jest obowiązany zapewnić świniom powyżej 2. tygodnia życia stały dostęp do

wystarczającej ilości świeżej wody. Wszelkie zabiegi, w celach innych niż lecznicze lub diagnostyczne, albo w celach identyfikacji

świń, zgodnie z odpowiednimi przepisami, a które w rezultacie prowadzą do uszkodzenia lub utraty wrażliwej części ciała albo zmiany układu kostnego, są zakazane, z wyjątkiem redukcji kłów u prosiąt i knurów, obcinania części ogona, kastracji samców, kolczykowania nosa u świń utrzymywanych w systemie otwartym, zgodnie z warunkami, o których mowa w przepisach

prawnych. Zabiegi lekarsko-weterynaryjne i zootechniczne lub inne zabiegi wynikające z technologii produkcji są wykonywane na zwierzętach wyłącznie przez osoby posiadające kwalifikacje określone odrębnymi przepisami, z zachowaniem koniecznej ostrożności, w sposób zapewniający ograniczenie cierpień i stresu zwierzęcia.


25

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby powierzchnia kojca, w którym knury są utrzymywane pojedynczo, wynosiła co najmniej 6 m2, a gdy krycie odbywa się w kojcu – co najmniej

10 m2 . Rolnik jest obowiązany, w przypadku utrzymywania loch, loszek, warchlaków i świń na chów

grupowo, do podjęcia działań minimalizujących agresję i zapobiegających walkom zwierząt,

w szczególności jest obowiązany zapewnić w przypadku świń chorych, zranionych, wykazujących agresję lub atakowanych przez inne zwierzęta odizolowanie czasowe tych zwierząt i zapewnić stały dostęp do materiałów i przedmiotów absorbujących ich uwagę.

Rolnik jest obowiązany, jeżeli jest to konieczne, do poddania zabiegom przeciwko zewnętrznym i wewnętrznym pasożytom prośnych loch i loszek umieszczonych w kojcach do proszenia.

Rolnik jest obowiązany zaopatrzyć kojec, w którym utrzymuje się lochy i loszki

w tygodniu poprzedzającym przewidywany termin ich proszenia, w materiał umożliwiający budowę gniazda, chyba że nie jest to możliwe ze względu na stosowany w gospodarstwie system odprowadzania gnojowicy.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby powierzchnia kojca do proszenia umożliwiała proszenie naturalne lub zapewniała osobie obsługującej dostęp do zwierzęcia.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, w przypadku utrzymywania loch z prosiętami, aby:

1) kojec wyposażony był w przegrodę zapobiegającą przygnieceniu prosiąt przez lochę;

2) w kojcu wydzielona była część całej podłogi, wystarczającej, aby zwierzęta mogły odpoczywać wspólnie w tym samym czasie, trwałej albo pokrytej matą, albo wyściełanej słomą lub innym odpowiednim materiałem.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby prosięta co najmniej do 28. dnia od dnia ich urodzenia przebywały z lochą, chyba że wystąpi zagrożenie zdrowia lochy lub prosięcia. Jednakże prosięta mogą być odsadzane także z innej przyczyny, nie wcześniej jednak niż w 21. dniu

od dnia urodzenia, jeżeli po odsadzeniu zostaną umieszczone w pomieszczeniu uprzednio oczyszczonym, odkażonym i odizolowanym od pomieszczeń, w których utrzymuje się lochy.

W przypadku konieczności mieszania warchlaków i świń utrzymywanych na chów grupowo rolnik jest obowiązany do łączenia w grupę zwierząt o zbliżonym wieku, gdy są one jak najmłodsze, najlepiej przed upływem tygodnia po odsadzeniu.

Wszystkie produkty lecznicze wydawane z przepisu lekarza, w tym uspokajające, mogą być podawane zwierzętom, z których lub od których pozyskuje się produkty pochodzenia

zwierzęcego, wyłącznie przez lekarza weterynarii.

Wymóg 18

Ochrona zwierząt gospodarskich

Lista wymogów:

Zwierzęta powinny być pod opieką wystarczającej liczby personelu posiadającego

odpowiednie umiejętności, wiedzę i kompetencje zawodowe.

Rolnik jest obowiązany doglądać zwierzęta gospodarskie co najmniej raz dziennie.

Rolnik jest obowiązany wyposażyć pomieszczenia, w których są utrzymywane zwierzęta

gospodarskie w stałe lub przenośne oświetlenie sztuczne, w celu umożliwienia kontroli tych

pomieszczeń i doglądania umieszczonych w nich zwierząt o każdej porze.

Rolnik jest obowiązany chore lub ranne zwierzęta gospodarskie niezwłocznie otoczyć opieką,

a w przypadku gdy opieka rolnika nie przynosi rezultatów w miarę potrzeby odizolować oraz

niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza weterynarii. Jeżeli wymaga tego stan zdrowia takiego

zwierzęcia, zwierzę to należy utrzymywać na ściółce.

Rolnik, który utrzymuje zwierzęta gospodarskie jest obowiązany przechowywać przez okres

3 lat dokumentację weterynaryjną dotyczącą przebiegu leczenia, przeprowadzonych

zabiegów weterynaryjnych oraz padłych zwierząt.

Rolnik jest obowiązany utrzymywać zwierzęta gospodarskie w warunkach zapewniających im

swobodę ruchu, a w szczególności możliwość kładzenia się, wstawania oraz leżenia.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia, w których są utrzymywane zwierzęta

gospodarskie, ich wyposażenie oraz sprzęt używany przy utrzymywaniu tych zwierząt były

wykonane z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia zwierząt oraz nadających się do

czyszczenia i odkażania.


26

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby zwierzęta gospodarskie były utrzymywane

w warunkach nieszkodliwych dla ich zdrowia oraz nie powodujących urazów, uszkodzeń ciała

lub cierpień.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby w pomieszczeniach, w których są utrzymywane

zwierzęta gospodarskie, obieg powietrza, stopień zapylenia, temperatura, względna

wilgotność powietrza i stężenie gazów były utrzymane na poziomie nieszkodliwym dla

zwierząt.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia, w których są utrzymywane zwierzęta

gospodarskie, były oświetlone przystosowanym dla danego gatunku zwierząt światłem

sztucznym, z odpowiednią przerwą od tego oświetlenia lub, aby był zapewniony dostęp

światła naturalnego.

Rolnik jest obowiązany zapewnić zwierzętom gospodarskim, utrzymywanym w systemie

otwartym, możliwość ochrony przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi

i zwierzętami drapieżnymi.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby wyposażenie i sprzęt używane przy utrzymywaniu

zwierząt gospodarskich były sprawdzane co najmniej raz dziennie, a wykryte usterki

niezwłocznie usuwane.

Rolnik, który wyposaża pomieszczenia, w których są utrzymywane cielęta, w mechaniczny lub automatyczny system wentylacji, zapewnia, że system ten łączy się z:

1) systemem alarmowym sygnalizującym awarię systemu wentylacyjnego; 2) systemem wentylacji awaryjnej

oraz, że system alarmowy jest testowany regularnie.

Rolnik jest obowiązany karmić zwierzęta gospodarskie paszą dostosowaną do ich gatunku,

wieku, masy ciała i stanu fizjologicznego oraz w taki sposób i taką paszą, aby nie powodować

urazów i uszkodzeń ciała lub innych cierpień. Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby zwierzęta gospodarskie miały dostęp do paszy

z odpowiednią częstotliwością. Bydło, konie, owce, kozy, króliki, szynszyle, nutrie karmi się co najmniej dwa razy dziennie, a jelenie, daniele, indyki, gęsi, kaczki, strusie, przepiórki, perlice, lisy polarne, lisy pospolite, jenoty, norki i tchórze, a także kury nioski karmi się co najmniej raz dziennie. Świnie karmi się co najmniej raz dziennie, a cielęta co najmniej dwa razy dziennie.

Rolnik jest obowiązany zapewnić zwierzętom gospodarskim dostęp do odpowiedniej ilości

wody lub w inny sposób zaspokoić ich zapotrzebowanie na płyny.

Wyposażenie i sprzęt przeznaczone do karmienia i pojenia zwierząt gospodarskich umieszcza

się w taki sposób, aby zminimalizować możliwość zanieczyszczenia paszy lub wody oraz

ułatwić tym zwierzętom bezkonfliktowy dostęp do paszy i wody.

Rolnikowi nie wolno okaleczać zwierząt, w tym zadawać albo świadomie dopuszczać do

zadawania bólu lub cierpień, o których mowa w art. 6 ust.1a i 2 pkt 1, 1a, 4, 7, 8, 12

i 17 ustawy o ochronie zwierząt.


27

OBSZAR A – ZAKRES OBOWIĄZKÓW OBJĘTY POSZCZEGÓLNYMI PRZEPISAMI:

Oznaczenie SMR Akt prawa unijnego

Obszar regulacji Kto zobowiązany do przestrzegania

1 Dyrektywa ptasia – dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (2009/147/WE) z dnia 30 listopada 2009 r. w sprawie ochrony dzikiego ptactwa

Celem dyrektywy dotyczącej ochrony dzikiego ptactwa jest ochrona gatunków zagrożonych i zachowanie ich w stanie jak najbardziej sprzyjającym naturalnym miejscom występowania.

W praktyce oznacza to, że:

Rolnik jest zobowiązany do przestrzegania wymagań obligatoryjnych

wynikających z planów zadań ochronnych lub planów ochrony dla obszarów NATURA 2000 w zakresie dotyczącym gatunków ptaków objętych ochroną.

Dotyczy - rolników, których gospodarstwo rolne lub jego część jest położona na obszarze NATURA 2000. W przypadku, gdy na obszarze Natura 2000 jest położona część

gospodarstwa rolnego, wymóg obowiązuje w stosunku do tej części.

Przestrzega się zakazu umyślnego chwytania oraz zabijania ptaków objętych ochroną.

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który posiada, wydane na podstawie art. 52 ust. 2 lub art. 56 ust. 1 lub 2 ustawy o ochronie przyrody, pozwolenie na odstępstwo od zakazu umyślnego chwytania oraz zabijania ptaków objętych ochroną.

Przestrzega się zakazu umyślnego niszczenia gniazd i jaj lub

umyślnego płoszenia ptaków objętych ochroną.

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który posiada, wydane na podstawie

art. 52 ust. 2 lub art. 56 ust. 1 lub 2 ustawy o ochronie przyrody,

pozwolenie na odstępstwo od zakazu umyślnego niszczenia gniazd i jaj lub

umyślnego płoszenia ptaków objętych ochroną.

Przestrzega się zakazu umyślnego niszczenia siedlisk i ostoi ptaków

objętych ochroną.

W strefach ochrony ostoi, miejsc rozrodu i regularnego przebywania

ptaków zabrania się:

- wycinania drzew lub krzewów,

- dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli nie jest to

związane z potrzebą ochrony poszczególnych gatunków,

- wznoszenia obiektów, instalacji i urządzeń.

Dotyczy - rolników na terenie całego kraju.


28

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który posiada, wydane na

podstawie art. 60 ust. 7 ustawy o ochronie przyrody, zezwolenie

regionalnego dyrektora ochrony środowiska.

2 Dyrektywa 80/68/EWG z dnia 17 grudnia 1979 r. w sprawie ochrony wód podziemnych przed

zanieczyszczeniem spowodowanym przez niektóre substancje niebezpieczne

Celem dyrektywy jest ochrona wód gruntowych przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez substancje niebezpieczne. W praktyce oznacza to, że:

Zabrania się wprowadzania bezpośrednio i pośrednio do wód podziemnych substancji niebezpiecznych np.: rtęci, trwałych

olejów mineralnych, ropy naftowej itd.

Wykaz substancji niebezpiecznych do powyższego wymagania został określony w załączniku nr 11 w wykazie 1 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego zawartych w ściekach oraz odpadach.

Zabrania się wprowadzania do gleby substancji niebezpiecznych

np.: nietrwałych olejów mineralnych i węglowodorów ropopochodnych, amoniaku, azotynów, cyjanków itd.

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który posiada pozwolenie wydane

na podstawie art. 140 ustawy prawo wodne i przestrzega warunków

w nim zawartych.

Wykaz substancji niebezpiecznych do powyższego wymagania został określony w załączniku nr 11 w wykazie 2 do rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego zawartych w ściekach oraz odpadach.

Dotyczy - wszystkich rolników.

3 Dyrektywa Rady 86/278/EWG z dnia 12 czerwca 1986 r.

w sprawie ochrony środowiska, w szczególności gleby, w przypadku wykorzystywania osadów ściekowych w rolnictwie

Prawidłowe stosowanie osadów ściekowych w rolnictwie oznacza, iż rolnik powinien dostosować się do następujących wymogów:

Lista wymogów

- Obowiązek przestrzegania zalecanych dawek komunalnych osadów ściekowych określonych w dokumencie przekazanym przez wytwórcę komunalnych osadów ściekowych.

- Zakaz stosowania osadów nieustabilizowanych oraz nieprzygoto-

wanych odpowiednio do celu w jakim mają być stosowane (muszą być poddane odpowiedniej obróbce).

- Przed zastosowaniem komunalnych osadów ściekowych należy

Dotyczy - gospodarstw wykorzystujących komunalne osady

ściekowe.


29

przeprowadzić analizę gleby na zawartość fosforu przyswajalnego, zawartość metali ciężkich oraz pH gleby.

- Komunalne osady ściekowe mogą być stosowane, jeżeli zawartość metali ciężkich w wierzchniej warstwie gruntu (0-25 cm), na którym komunalne osady ściekowe mają być stosowane, nie przekracza do-zwolonych ilości*.

- Zakaz stosowania osadów ściekowych na gruntach o pH niższym niż 5,6. - Zakaz stosowania komunalnych osadów ściekowych:

- na terenach zalewowych, czasowo podtopionych i bagiennych, na terenach czasowo zamarzniętych i pokrytych śniegiem, na gruntach o dużej przepuszczalności, stanowiących w szczególności

piaski luźne i słabogliniaste oraz piaski gliniaste lekkie, jeżeli poziom

wód gruntowych znajduje się na głębokości mniejszej niż 1,5 m poniżej powierzchni gruntu,

- na obszarach ochronnych zbiorników wód śródlądowych, o ile lokalny akt prawny wydany przez Dyrektora RZGW, nie stanowi inaczej,

- w pasie gruntu o szerokości 50 m bezpośrednio przylegającego do brzegów jezior i cieków,

- na terenach położonych w odległości mniejszej niż 100 m od ujęcia wody, domu mieszkalnego lub zakładu produkcji żywności,

- na terenach ochrony pośredniej stref ochronnych ujęć wody, o ile lokalny akt prawny wydany przez Dyrektora RZGW nie stanowi

inaczej. - nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych na grun-

tach, na których rosną rośliny sadownicze i warzywa (z wyjątkiem

drzew owocowych). - nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych na grun-

tach przeznaczonych do uprawy roślin jagodowych i warzyw, które pozostają w bezpośrednim kontakcie z glebą i są spożywane w stanie surowym, przez okres 10 miesięcy poprzedzających zbiór tych roślin i podczas samego zbioru.

- nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych na łąkach i pastwiskach.

- nie wolno stosować komunalnych osadów ściekowych na grun-tach rolnych o spadku przekraczającym 10%.

- osad z zakładowych oczyszczalni ścieków, szlamy z zakładowych oczyszczalni ścieków (wymienione w pkt. II poz. 1 załącznika do Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 5 kwietnia 2011 w

sprawie procesu odzysku R10(Dz. U. Nr 86, poz. 476) mogą być stosowane w celu nawożenia lub ulepszania gleby poprzez ich rozprowadzanie na powierzchni ziemi tylko po spełnieniu


30

wszystkich wymagań określonych w tym rozporządzeniu. - obowiązek 5-letniego przechowywania dokumentów dotyczących

analizy osadów ściekowych i gleb.

4 Dyrektywa azotanowa - dyrektywa 91/676/EWG z dnia 12 grudnia 1991 r. dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanym przez azotany

pochodzenia rolniczego

Ochrona wód gruntowych przed zanieczyszczeniami spowodowanymi przez azotany. Celem dyrektywy jest ochrona wód i zmniejszenie w nich zanieczyszczeń azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych.

Lista wymogów Przestrzega się wymagań z programów działań mających na celu ograniczenie odpływu azotu ze źródeł rolniczych dla wyznaczonych

obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego (OSN), na terenie którego położone jest gospodarstwo rolne lub jego część.

Dotyczy - rolników, których gospodarstwo rolne lub jego część jest położone na obszarze szczególnie narażonym na zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego (OSN).

W przypadku, gdy na obszarze szczególnie narażonym na zanieczyszczenie azotanami pochodzenia rolniczego (OSN) jest położona część gospodarstwa rolnego, wymóg obowiązuje w stosunku do tej części.

5 Dyrektywa siedliskowa- dyrektywa Rady 92/43/EWG

z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory

Celem dyrektywy dotyczącej ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory jest ochrona przyrody na terenie Unii Europejskiej, która wymaga od państw członkowskich ustanowienia specjalnych obszarów

ochrony siedlisk, gdzie siedliska będą utrzymywane w stanie nie gorszym od obecnego. Lista wymogów

Rolnik jest zobowiązany do przestrzegania wymagań obligatoryjnych wynikających z planów zadań ochronnych lub

planów ochrony dla obszarów NATURA 2000 w zakresie dotyczącym typów siedlisk przyrodniczych, gatunków roślin oraz gatunków zwierząt objętych ochroną.

Zabrania się podejmowania działań mogących, osobno lub w połączeniu z innymi działaniami, znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000.

Powyższy zakaz nie dotyczy rolnika, który realizuje działanie po uzyskaniu

Dotyczy - rolników, których gospodarstwo rolne lub jego część

jest położone na obszarze NATURA 2000. W przypadku, gdy na obszarze Natura 2000 jest położona część gospodarstwa rolnego, wymóg obowiązuje w stosunku do tej części.

Dotyczy - rolników, którzy realizują działania lub przedsięwzięcia, mogące

znacząco lub znacząco negatywnie oddziaływać na cele ochrony obszaru Natura 2000 lub na obszar Natura 2000


31

stosownego zezwolenia, o którym mowa w art. 34 ust. 1 ustawy o ochronie

przyrody.

Przedsięwzięcia, które mogą znacząco oddziaływać na obszar Natura 2000 mogą

być realizowane, jeżeli:

- została wydana pozytywna decyzja administracyjna, albo

- po przeprowadzeniu oceny oddziaływania przedsięwzięcia na obszar Natura

2000 została wydana pozytywna decyzja administracyjna.

• Przestrzega się zakazu umyślnego zrywania, niszczenia

i uszkadzania oraz zbioru roślin objętych ochroną.

Dotyczy – wszystkich rolników

6 Dyrektywa Rady 2008/71/WE z dnia 15 lipca 2008 r. w sprawie

identyfikacji i rejestracji świń

Celem dyrektywy jest przestrzeganie przez rolników posiadających świnie, przepisów z zakresu ich identyfikacji i rejestracji.

Lista wymogów

- Rolnik posiada numer siedziby stada (nie dotyczy posiadacza zwierzęcia utrzymującego nie więcej niż jedną świnię, z przeznaczeniem na własne potrzeby).

- Rolnik prowadzi aktualną księgę rejestracji świń dokonując wpisów do tej księgi w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące obowiązek wpisu. Księga rejestracji świń w formie papierowej powinna być prowadzona zgodnie z wzorem określonym

w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz.

- Rolnik obowiązany jest do udostępniania osobie upoważnionej do dokonywania czynności kontrolnych: pisemnych lub ustnych informacji związanych z przedmiotem kontroli, dokumentów związanych z przedmiotem kontroli, danych informatycznych.

- Dane zawarte w księdze rejestracji świń przechowywane są przez okres 3 lat od dnia utraty posiadania zwierzęcia.

- Rolnik jest obowiązany oznakować świnie bezzwłocznie, a w każdym przypadku przed opuszczeniem przez świnie siedziby stada, za

pomocą kolczyka założonego na lewą małżowinę uszną lub tatuażu umieszczonego w sposób czytelny i trwały w obu małżowinach

usznych świni albo na jej grzbiecie, zawierających numer identyfikacyjny zwierzęcia gospodarskiego.

Dotyczy - rolników posiadających świnie


32

7 Rozporządzenie (WE) nr 1760/2000 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 lipca 2000 r. ustanawiające system identyfikacji i rejestracji

bydła i dotyczące etykietowania wołowiny i produktów z wołowiny oraz uchylające rozporządzenie Rady (WE) nr 820/97

Rozporządzenie określa wymogi, z zakresu identyfikacji i rejestracji bydła. Lista wymogów: - Rolnik posiada numer siedziby stada. - Rolnik prowadzi aktualną księgę rejestracji bydła dokonując wpisów

do tej księgi w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiło zdarzenie

powodujące obowiązek wpisu. - Posiadacze bydła zgłaszają fakt urodzenia, śmierci oraz przewozu

bydła z siedziby stada wraz z datami tych zdarzeń kierownikowi biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w terminie do 7 dni od dnia nastąpienia tego zdarzenia.

- W siedzibie stada wszystkie sztuki bydła posiadają paszporty

zgodne ze wzorem określonym w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 6 czerwca 2007 r. w sprawie wzoru paszportu. W paszporcie zamieszcza się wymagane dane natychmiast po przywiezieniu zwierzęcia do hodowli i bezpośrednio przed jego wywiezieniem.

- Rolnik obowiązany jest przedstawiać, na żądanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa oraz organom Inspekcji

Weterynaryjnej, informacje dotyczące pochodzenia, identyfikacji lub przeznaczenia bydła.

- Rolnik prowadzi księgę rejestracji bydła w formie papierowej lub w formie elektronicznej i przechowuje dane zawarte w księdze

rejestracji bydła, przez okres 3 lat od dnia utraty posiadania zwierzęcia.

- Księga rejestracji bydła w formie papierowej powinna być

prowadzona zgodnie ze wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz. Księga rejestracji bydła jest udostępniana przez rolnika na żądanie osoby upoważnionej do wykonywania czynności kontrolnych.

- W siedzibie stada wszystkie sztuki bydła są znakowane poprzez

umieszczenie na obu uszach kolczyków w terminie 7 dni - od dnia urodzenia lub dnia kontroli granicznej w przypadku bydła

przywożonego z państwa trzeciego (z wyłączeniem gdy miejscem przeznaczenia jest rzeźnia a uboju dokona się w terminie 20 dni od czasu przejścia takiej kontroli), jednak nie później niż do dnia opuszczenia siedziby stada, w którym się urodziły. Zwierzę pochodzące z innego państwa członkowskiego zachowuje swoje

oryginalne kolczyki.

Dotyczy - rolników posiadających bydło


33

8 Rozporządzenie Rady (WE) nr 21/2004 z dnia 17 grudnia 2003 r. ustanawiające system identyfikacji i rejestracji zwierząt z gatunku owiec lub kóz

i zmieniające rozporządzenie (EWG) nr 1782/2003 i Dyrektywy 92/102/EWG i 64/432/EWG

Rozporządzenie określa wymogi, z zakresu identyfikacji i rejestracji owiec i kóz.

Lista wymogów - Rolnik posiada numer siedziby stada. - Rolnik prowadzi aktualną księgę rejestracji stada owiec lub księgę

rejestracji kóz dokonując wpisów do tej księgi w terminie 7 dni od

dnia, w którym nastąpiło zdarzenie powodujące obowiązek wpisu. - Rolnik prowadzi księgę rejestracji owiec lub księgę rejestracji kóz

w formie papierowej lub w formie elektronicznej i przechowuje dane zawarte w księdze rejestracji owiec lub księdze rejestracji kóz, przez okres 3 lat od dnia utraty posiadania

zwierzęcia.

- Księga rejestracji owiec lub księga rejestracji kóz w formie papierowej powinna być prowadzona zgodnie ze wzorem określonym w załączniku do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2005 r. w sprawie księgi rejestracji bydła, świń, owiec lub kóz. Księga rejestracji owiec lub księga rejestracji kóz jest udostępniana przez rolnika na żądanie osoby upoważnionej do wykonywania czynności kontrolnych.

- Rolnik dostarcza, na żądanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lub organów Inspekcji Weterynaryjnej, wszystkie informacje na temat pochodzenia, identyfikacji i ewentualnego

miejsca przeznaczenia owiec lub kóz, które hodowca posiadał, przechowywał, transportował, sprzedawał lub poddawał ubojowi w okresie trzech ostatnich lat.

- W siedzibie stada wszystkie sztuki owiec lub kóz są właściwie

znakowane za pomocą kolczyków, w terminie 6 miesięcy od dnia urodzenia lub 14 dni od dnia przeprowadzenia kontroli granicznej w przypadku owiec lub kóz przywożonych z państwa trzeciego (z wyłączeniem przypadku, gdy miejscem przeznaczenia jest rzeźnia a ubój został dokonany w terminie 5 dni roboczych od dnia kontroli granicznej), nie później niż do dnia opuszczenia siedziby

stada, w którym się urodziły. Zwierzę pochodzące z innego państwa członkowskiego zachowuje swoje oryginalne oznakowanie.

- W przypadku przewozu owiec i kóz w obrębie terytorium państwa zwierzętom tym towarzyszą dokumenty przewozowe, które powinny być zgodne ze wzorem rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 lipca 2005 r. w sprawie wzoru dokumentu przewozowego dla owiec i kóz oraz powinny być przechowywane

przez okres nie krótszy niż 3 lata od dnia przewozu zwierząt do miejsca przeznaczenia.

Dotyczy - rolników posiadających owce lub kozy


34

- Kopie dokumentów przewozowych dla owiec i kóz są dostarczane przez rolnika na żądanie Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa lub organów Inspekcji Weterynaryjnej.

- Spisu owiec lub kóz dokonuje się w stadzie co najmniej raz na 12 miesięcy, nie później jednak niż w dniu jesiennego przeglądu stada.

*OBSZARY SZCZEGÓLNIE NARAŻONE NA ZANIECZYSZCZENIA AZOTANAMI POCHODZENIA ROLNICZEGO - OSN - w ramach wdrażania Dyrektywy Azotanowej w 2009 r., obecnie w Polsce wyznaczonych zostało 19 obszarów szczególnie narażonych na zanieczyszczenia azotanami pochodzenia rolniczego, z których odpływ azotu ze źródeł rolniczych do wód należy ograniczyć. Obszary te zajmują 1,49 % powierzchni kraju. OSN zostały umocowane prawnie za pomocą rozporządzeń dyrektorów poszczególnych regionalnych zarządów gospodarki wodnej - RZGW. Obszary te zostały wyznaczone na okres 4 lat.

OBSZAR B – ZAKRES OBOWIĄZKÓW OBJĘTY POSZCZEGÓLNYMI PRZEPISAMI:



9 Dyrektywa Rady 91/414/EWG z dnia 15 lipca 1991 r. dotyczącej wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin.

Celem tej dyrektywy jest zobowiązanie państw członkowskich do ustanowienia zasad wprowadzania do obrotu środków ochrony roślin.

Lista wymogów: stosowania wyłącznie środków ochrony roślin dopuszczonych do

obrotu , stosowania środków ochrony roślin wyłącznie zgodnie z etykietą –

instrukcją stosowania, ściśle z podanymi w niej zaleceniami, oraz w taki sposób, aby nie dopuścić do zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska,

przechowywania środków ochrony roślin zgodnie z zaleceniami zawartymi na etykiecie - instrukcji stosowania,

prowadzenia ewidencji zabiegów wykonywanych przy użyciu środków ochrony roślin,

zapewnienia, aby osoba wykonująca zabiegi przy użyciu środków ochrony roślin w produkcji rolnej posiadała aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie stosowania środków ochrony roślin w Rzeczypospolitej Polskiej lub ukończyła, nie wcześniej niż

5 lat przed wykonaniem zabiegów przy użyciu środków ochrony roślin szkolenie w zakresie stosowania środków ochrony roślin w innym państwie członkowskim, państwie członkowskim

Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – stronie umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym, albo państwie, które zawarło ze Wspólnotą Europejską i jej państwami członkowskimi umowę regulującą swobodę przedsiębiorczości,

Dotyczy – rolników stosujących środki ochrony roślin


35

na podstawie przepisów obowiązujących w tym państwie i posiada zaświadczenie o ukończeniu tego szkolenia,

stosowania środków ochrony roślin sprzętem sprawnym technicznie, który użyty zgodnie z przeznaczeniem nie spowoduje zagrożenia zdrowia człowieka, zwierząt lub środowiska.

10 Dyrektywa Rady 96/22/WE z dnia 29 kwietnia 1996 r. dotycząca zakazu stosowania w gospodarstwach hodowlanych

niektórych związków o działaniu hormonalnym, tyreostatycznym

i β-agonistycznym i uchylająca dyrektywy 81/602/EWG, 88/146/EWG oraz 88/299/EWG

Celem dyrektywy jest ochrona zdrowia publicznego poprzez zachowanie okresów karencji i zakazów podawania zwierzętom, z których pozyskuje się mięso i produkty przeznaczone do spożycia przez ludzi, środków niebezpiecznych dla konsumentów.

Lista wymogów: zakaz podawania zwierzętom gospodarskim, zwierzętom dzikim

utrzymywanym przez człowieka jak zwierzęta gospodarskie oraz

zwierzętom akwakultury, substancji o których mowa w art. 64 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt, z uwzględnieniem odstępstw o których mowa w art. 65 i art. 68 ust. 1,

zakaz utrzymywania w gospodarstwie zwierząt akwakultury, w których organizmie znajdują się lub u których wykryto substancje, o których mowa w art. 64 ust. 1 ustawy o ochronie

zdrowia zwierząt, z wyłączeniem przypadków, gdy stwierdzono, że substancje te podawano zgodnie z art. 65 i 67 tej ustawy,

zakaz umieszczania na rynku lub uboju zwierząt gospodarskich lub

zwierząt dzikich utrzymywanych przez człowieka jak zwierzęta gospodarskie, w których organizmach znajdują się lub, u których wykryto substancje, o których mowa w art. 64 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt, z wyłączeniem przypadków, gdy

stwierdzono, że substancje te podawano zgodnie z art. 65 i 67 oraz w przypadku przewidzianym w art. 71 ust. 2 tej ustawy,

zakaz umieszczania na rynku i przetwarzania mięsa zwierząt gospodarskich lub zwierząt dzikich utrzymywanych przez człowieka jak zwierzęta gospodarskie i zwierząt akwakultury, w których organizmach znajdują się lub u których wykryto substancje, o których mowa w art. 64 ust. 1 ustawy o ochronie zdrowia

zwierząt, z wyłączeniem przypadków, gdy stwierdzono, że substancje te podawano zgodnie z art. 65 i 67 tej ustawy,

obowiązek przechowywania dokumentacji leczenia zwierząt, przez 5 lat od daty dokonania w niej ostatniego wpisu,

zakaz posiadania i przechowywania w gospodarstwie produktów leczniczych weterynaryjnych zawierających substancje o działaniu

beta-agonistycznym, które mogą być stosowane w celu

Dotyczy - rolników posiadających zwierzęta gospodarskie


36

przyspieszenia porodu, oestradiol 17β lub jego pochodne estropodobne,

zakaz podawania w postaci zastrzyków substancji, o których mowa w art. 65 ust. 1 pkt 2 lit. b, zwierzętom hodowlanym włącznie ze zwierzętami reprodukcyjnymi, które nie będą dalej wykorzystywane do celów rozpłodowych,

zakaz poddawania ryb zabiegom zmiany płci, powyżej 3 miesiąca życia z uwzględnieniem odstępstw o których mowa w art. 68 ust. 2 ustawy o ochronie zdrowia zwierząt,

zakaz wykonywania czynności zootechnicznych na zwierzętach przeznaczonych do chowu lub hodowli włącznie ze zwierzętami

reprodukcyjnymi, które nie będą dalej wykorzystywane do celów

rozpłodowych, zakaz umieszczania na rynku mięsa lub innych produktów

pochodzenia zwierzęcego w rozumieniu przepisów o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia zwierzęcego, pochodzących ze zwierząt lub od zwierząt, którym były podawane substancje o działaniu estrogennym, androgennym lub gestagennym, jeżeli przed dokonaniem uboju zwierzęcia

nie był przestrzegany okres karencji wymagany dla wydalenia z jego organizmu produktów leczniczych weterynaryjnych.

11

Rozporządzenie (WE) nr

178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002 r. ustanawiające ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołujące Europejski Urząd ds.

Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiające procedury w zakresie bezpieczeństwa

żywności art. 14, 15, art. 17 ust. 1, 18,19,20

Celem rozporządzenia dotyczącego prawa żywnościowego jest

zachowanie bezpieczeństwa żywności i pasz.

Lista wymogów: wymóg zabraniający rolnikowi wprowadzania na rynek żywności,

która jest szkodliwa dla zdrowia lub nie nadaje się do spożycia przez ludzi,

wymóg zabraniający wprowadzania na rynek paszy niebezpiecznej dla zwierząt i stosowania jej w żywieniu zwierząt

Dotyczy - wszystkich rolników

Rozporządzenie (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych – art. 4 ust.1 oraz załącznik I część A sekcja II pkt

4 lit. g, h, j, pkt 5 lit. f, h, pkt 6, sekcja III pkt 8 lit. a, b, d, e oraz pkt 9 lit. a, c. Lista wymogów:

Na tej podstawie wprowadzono wymogi, zgodnie z którymi rolnik będzie obowiązany do: - postępowania z odpadami i substancjami niebezpiecznymi w taki

sposób, aby uniemożliwić zanieczyszczenie produktów pochodzenia



37

zwierzęcego lub produktów roślinnych, zapobiegania występowaniu i rozprzestrzenianiu się chorób zakaźnych przenoszonych na ludzi wraz z żywnością, w tym poprzez zgłaszanie podejrzenia takich chorób właściwym organom i podejmowanie środków ostrożności przy przyjmowaniu nowych zwierząt, stosowania: dodatków do pasz zgodnie z odnośnym

ustawodawstwem zawartym w rozporządzeniu (WE) nr 1831/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 22 sierpnia 2003 r. w sprawie dodatków stosowanych w żywieniu zwierząt (Dz. Urz. UE L 268 z 18.10.2003, str. 29; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 40, str. 238) oraz ustawą z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz.

U. Nr 144, poz. 1045, z późn. zm.) oraz zgodnie z informacjami

zamieszczonymi na opakowaniu lub etykiecie dołączonej do tego opakowania, produktów leczniczych weterynaryjnych zgodnie z zaleceniami lekarza weterynarii, środków ochrony roślin i produktów biobójczych zgodnie z oznakowaniem lub etykietą – instrukcją stosowania, posiadania dokumentacji dotyczącej: wszelkich odpowiednich sprawozdań (raportów) na temat przeprowadzonych kontroli zwierząt

lub produktów pochodzenia zwierzęcego, rodzaju i pochodzenia paszy podawanej zwierzętom, produktów leczniczych weterynaryjnych i innych produktów leczniczych podawanych zwierzętom oraz dat ich podawania i okresów karencji, wyników analiz próbek pobranych

z roślin lub od zwierząt lub innych próbek pobranych dla celów diagnostycznych istotnych ze względu na zdrowie ludzi, stosowania środków ochrony roślin i produktów biobójczych,

podejmowania odpowiednich czynności zaradczych określonych w zaleceniach pokontrolnych, wynikających z przeprowadzonych kontroli urzędowych;

Rozporządzenie (WE) nr 853/2004 Parlamentu Europejskiego

i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiające szczególne przepisy dotyczące higieny w odniesieniu do żywności pochodzenia zwierzęcego - art. 3 ust. 1 oraz załącznik III sekcja

IX rozdział 1 część I pkt 1 lit. b – e, pkt 2 – 5, część II pkt A, pkt B ppkt 1 lit. a, d, ppkt 2, ppkt 4, załącznik III sekcja X rozdział 1 pkt 1. Lista wymogów:

Rolnik jest obowiązany: zapewnić, żeby surowe mleko lub siara pochodziły od zwierząt, które spełniają wymagania załącznika III sekcja IX rozdział 1 część I pkt 1 pkt b-e oraz pkt 2 rozporządzenia nr 853/2004, z uwzględnieniem



38

odstępstw i zakazów, o których mowa w załączniku III sekcji IX rozdziale 1 część I pkt 3 i 4 tego rozporządzenia (57), do odizolowania zwierząt zakażonych lub podejrzanych o zakażenie którąkolwiek z chorób, o których mowa w załączniku III sekcji IX rozdziale 1 części I pkt. 1 lub 2 rozporządzenia nr 853/2004 r., w celu uniknięcia negatywnego wpływu na surowe mleko lub siarę

pozyskiwane od zwierząt zdrowych, do przestrzegania w gospodarstwie, w którym jest produkowane surowe mleko lub siara z przeznaczeniem do wprowadzenia na rynek, warunków, które dotyczą pomieszczeń i wyposażenia, o których mowa w załączniku III sekcji IX rozdział 1 część II pkt A

rozporządzenia nr 853/2004, higieny podczas udoju, przechowywania

i transportu, o których mowa w załączniku III sekcji IX rozdział 1 część II pkt B ppkt 1 lit. a, d, ppkt 2 i 4 rozporządzenia nr 853/2004, jeżeli produkuje jaja, do przechowywania ich do czasu sprzedaży tak aby były: czyste, suche, wolne od obcych zapachów, skutecznie zabezpieczone przed wstrząsami i bezpośrednim działaniem promieni słonecznych;

Rozporządzenie (WE) nr 183/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 stycznia 2005 r. ustanawiające wymagania dotyczące higieny pasz - art. 5 ust. 1 oraz załącznik I część A

sekcja I pkt 4 lit. e oraz g, sekcja II pkt 2 lit. a, b, e, art. 5 ust. 5

oraz załącznik III pkt 1 i 2, a także art. 5 ust. 6. Lista wymogów: Rolnik:

będący podmiotem działającym na rynku pasz jest obowiązany do przechowywania i przewożenia odpadów oraz substancji niebezpiecznych oddzielnie i bezpiecznie zapobiec sposób zapobiegający niebezpieczeństwu zanieczyszczenia, uwzględniania

wyników wszelkich stosownych analiz próbek produktów pierwotnych lub innych próbek istotnych dla bezpieczeństwa pasz, jest obowiązany do przechowywania oraz dystrybuowania

w gospodarstwie pasz zgodnie z wymaganiami o których mowa w załączniku III pkt 1 i 2 rozporządzenia nr 183/2005, jest obowiązany do zaopatrywania się i stosowania pasz pochodzących wyłącznie z zakładów zarejestrowanych lub

zatwierdzonych zgodnie z rozporządzeniem nr 183/2005, będący podmiotem działającym na rynku pasz jest obowiązany do prowadzenia w gospodarstwie dokumentacji dotyczącej: każdego przypadku zastosowania środków ochrony roślin oraz produktów



39

biobójczych, stosowania nasion zmodyfikowanych genetycznie, źródła i ilości paszy w każdej partii przyjmowanej, a także przeznaczenia i ilości paszy w każdej partii wydawanej;

Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 470/2009 z dnia 6 maja 2009 r. ustanawiające wspólnotowe

procedury określania maksymalnych limitów pozostałości substancji farmakologicznie czynnych w środkach spożywczych

pochodzenia zwierzęcego oraz uchylające rozporządzenie Rady (EWG) nr 2377/90 oraz zmieniające dyrektywę 2001/82/WE Parlamentu Europejskiego i Rady i rozporządzenie (WE) nr 726/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady oraz rozporządzenie

Komisji (UE) nr 37/2010 z dnia 22 grudnia 2009 r. w sprawie substancji farmakologicznie czynnych i ich klasyfikacji w odniesieniu do maksymalnych limitów pozostałości w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego, zwanego dalej „rozporządzeniem Komisji nr 37/2010”, które zastąpiły rozporządzenie (WE) nr 2377/90 z dnia 26 czerwca 1990 r. ustanawiające wspólnotową procedurę dla określania

maksymalnego limitu pozostałości weterynaryjnych produktów

leczniczych w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego. Lista wymogów: - w środkach spożywczych pochodzenia zwierzęcego, maksymalnych

lub tymczasowych maksymalnych limitów pozostałości substancji farmakologicznie czynnych stosowanych w weterynaryjnych produktach leczniczych zgodnie z wykazem w tabeli 1 w załączniku

do rozporządzenia Komisji nr 37/2010, - zakazu stosowania substancji określonych w tabeli 2 w załączniku

do rozporządzenia Komisji nr 37/2010;


Rozporządzenie (WE) nr 396/2005 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 lutego 2005 r. w sprawie najwyższych

dopuszczalnych poziomów pozostałości pestycydów w żywności i paszy pochodzenia roślinnego i zwierzęcego oraz na ich powierzchni, zmieniające dyrektywę Rady 91/414/EWG - art.18. Lista wymogów: przestrzeganie zakazu wprowadzania do obrotu jako żywność lub

pasza oraz podawania zwierzętom produktów objętych załącznikiem I



40

do rozporządzenia nr 396/2005, jeżeli produkty te zawierają pozostałości pestycydów przekraczających największe dopuszczalne poziomy, o których mowa w załącznikach II i III albo wartości, o których mowa w art. 18 ust. 1 lit. b tego rozporządzenia.

zapewnienie identyfikowalności zwierząt hodowlanych, żywności, pasz oraz substancji przeznaczonych do dodania do pasz dostarczonych

rolnikowi i tych, które rolnik wprowadza na rynek, w tym w szczególności poprzez posiadanie odpowiedniej dokumentacji,

w przypadku uznania żywności za niezgodną z wymogami w zakresie bezpieczeństwa żywności lub w stosunku, do której są podejrzenia, że nie spełnia tych wymogów, do natychmiastowego

postępowania w celu wycofania z rynku tej żywności, powiadomienia

o tym fakcie właściwych władz (ograny Państwowej Inspekcji Sanitarnej, Wojskowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Weterynaryjnej, Wojskowej Inspekcji Weterynaryjnej oraz inne ograny w zakresie ich kompetencji), współpracy z właściwą władzą i poinformowania konsumentów o przyczynach wycofania żywności i w razie konieczności odbioru od konsumentów produktów już im dostarczonych, jeżeli inne środki nie były wystarczające

do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia, w przypadku uznania paszy za niezgodną z wymogami w zakresie

bezpieczeństwa żywności lub w stosunku do której są podejrzenia, że nie spełnia tych wymogów, do natychmiastowego postępowania

w celu wycofania z rynku tej paszy, powiadomienia o tym fakcie właściwych władz (organy Inspekcji Weterynaryjnej), współpracy z właściwą władzą i poinformowania nabywcy paszy o przyczynach jej

wycofania i w razie konieczności odbioru od klientów produktów już im dostarczonych, jeżeli inne środki nie są wystarczające do zapewnienia wysokiego poziomu ochrony zdrowia.

12 Rozporządzenia Parlamentu

Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001 z dnia 22 maja 2001 r. ustanawiającego przepisy

dotyczące zapobiegania, kontroli i zwalczania niektórych przenośnych gąbczastych encefalopatii

Celem rozporządzenia jest zapobieganie, kontrola i zwalczanie

przenośnych gąbczastych encefalopatii (TSE)

Lista wymogów: - Rolnik jest obowiązany niezwłocznie powiadomić organ Inspekcji

Weterynaryjnej albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o każdym przypadku podejrzenia wystąpienia TSE u zwierząt oraz współpracować z właściwymi władzami w prowadzeniu badań

epidemiologicznych mających na celu zwalczenie TSE. - W szczególności:

• zabrania się karmienia przeżuwaczy białkiem pochodzenia


utrzymujących zwierzęta gospodarskie


41

zwierzęcego, w tym paszami zawierającymi takie białka, z wyjątkiem przypadków przewidzianych w załączniku IV do rozporządzenia nr 999/2001,

• zabrania się karmienia zwierząt hodowlanych innych niż przeżuwacze, z wyjątkiem mięsożernych zwierząt futerkowych, białkami pochodzenia zwierzęcego oraz z zastrzeżeniem odstępstw

określonych w załączniku IV do rozporządzenia nr 999/2001, • nakazuje się postępowanie z paszami zawierającymi białka,

o których mowa w załączniku IV do rozporządzenia, w sposób uniemożliwiający zanieczyszczenie pasz dla przeżuwaczy takimi białkami,

• nakazuje się niezwłocznie powiadomić organ Inspekcji

Weterynaryjnej albo najbliższy podmiot świadczący usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej, albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o każdym przypadku podejrzenia wystąpienia TSE u posiadanych przez niego zwierząt,

• nakazuje się, w przypadku podejrzenia wystąpienia TSE, pozostawienie zwierząt z gatunków wrażliwych w miejscu ich przebywania,

• nakazuje się przestrzeganie nakazów i zakazów wynikających z decyzji wydanej przez powiatowego lekarza weterynarii oraz współdziałanie przy zwalczaniu TSE,

• zakazuje się wprowadzania na rynek, wywożenia oraz przywożenia

bydła, owiec lub kóz, ich nasienia, zarodków i komórek jajowych niespełniających wymagań, o których mowa w załączniku, o których mowa w załączniku VIII i IX do

rozporządzenia nr 999/2001, przy czym żywym zwierzętom oraz ich zarodkom i komórkom jajowym powinny towarzyszyć odpowiednie świadectwa zdrowia zwierząt wymagane przez przepisy Wspólnoty zgodnie z art. 17 rozporządzenia nr 999/2001, a w przypadku przywozu z art. 18 tego rozporządzenia,

• zakazuje się wprowadzania na rynek potomstwa pierwszego

pokolenia, nasienia, zarodków i komórek jajowych zwierząt podejrzanych lub u których potwierdzono TSE w okresie,

o którym mowa w załączniku VIII w rozdziale B do rozporządzenia nr 999/2001.

13 Dyrektywa Rady 85/511/EWG

z dnia 18 listopada 1985 r. wprowadzająca środki wspólnotowe w sprawie zwalczania pryszczycy, która

Celem Dyrektywy jest zwalczanie pryszczycy

Lista wymogów: - rolnik jest obowiązany do niezwłocznego zawiadomienia organu

Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego

Dotyczy - wszystkich rolników utrzymujących zwierzęta

gospodarskie


42

została zastąpiona dyrektywą Rady 2003/85/WE z dnia 29 września 2003 r. w sprawie wspólnotowych środków zwalczania pryszczycy, uchylającą dyrektywę 85/511/EWG i decyzje

89/513/EWG i 91/665/EWG oraz zmieniającą dyrektywę 92/46/EWG, jest zwalczanie pryszczycy.

usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o podejrzeniu wystąpienia pryszczycy u posiadanych przez niego zwierząt,

- w przypadku podejrzenia wystąpienia lub wystąpieniu pryszczycy, rolnik jest obowiązany do pozostawienia zwierząt, które posiada, w miejscu ich przebywania i nie wprowadzania tam innych zwierząt.

14

Dyrektywa Rady 92/119/EWG z dnia 17 grudnia 1992 r. wprowadzająca ogólne wspólnotowe środki zwalczania niektórych chorób zwierząt i szczególne środki odnoszące się do choroby pęcherzykowej świń

Celem Dyrektywy jest zwalczanie choroby pęcherzykowej świń.

Lista wymogów: Rolnik jest obowiązany do niezwłocznego zawiadomienia organu

Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej albo wójta (burmistrza, prezydenta miasta) o podejrzeniu wystąpienia jednej z chorób wymienionych w załączniku I do dyrektywy Rady 92/119/EWG.


utrzymujących zwierzęta gospodarskie

15 Dyrektywa Rady 2000/75/WE z dnia 20 listopada 2000 r. ustanawiająca przepisy szczególne dotyczące kontroli

i zwalczania choroby niebieskiego języka

Celem Dyrektywy jest zwalczanie choroby niebieskiego języka.

Lista wymogów:

Rolnik jest obowiązany do niezwłocznego zawiadomienia organu

Inspekcji Weterynaryjnej albo najbliższego podmiotu świadczącego usługi z zakresu medycyny weterynaryjnej albo wójta (burmistrza,

prezydenta miasta) o podejrzeniu wystąpienia choroby niebieskiego języka.

Dotyczy - wszystkich rolników utrzymujących zwierzęta gospodarskie


43

OBSZAR C – ZAKRES OBOWIĄZKÓW OBJĘTY POSZCZEGÓLNYMI PRZEPISAMI:



16

Art. 3 dyrektywy Rady 2008/119/WE z dnia 18 grudnia 2008 r. ustanawiającej minimalne normy ochrony cieląt.

Celem tej dyrektywy jest zobowiązanie państw członkowskich do

ustanowienia norm ochrony cieląt.

Lista wymogów:

Rolnikowi zabrania się utrzymywania cieląt powyżej 8. tygodnia

życia w pojedynczych boksach, z wyjątkiem cieląt trzymanych z ich

matkami w okresie ssania, gospodarstw, w których jednocześnie jest

mniej niż 6 cieląt oraz z wyjątkiem cieląt chorych lub rannych.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby minimalna szerokość kojców,

w których cielęta są utrzymywane pojedynczo, wynosiła co najmniej

wysokość cielęcia w kłębie, aby długość kojca wynosiła co najmniej

1,1 długości ciała cielęcia mierzonej od czubka nosa do ogonowej

krawędzi guza kulszowego oraz obowiązany jest zapewnić

wykonanie kojców w sposób umożliwiający cielętom kontakt

wzrokowy i fizyczny.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby minimalna powierzchnia

kojca, w którym cielęta są utrzymywane grupowo, wynosiła 1,5 m2

– dla cieląt o masie ciała do 150 kg; 1,7 m2 – dla cieląt o masie ciała

powyżej 150 do 220 kg; 1,8 m2 – dla cieląt o masie ciała powyżej

220 kg.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia, w których są

utrzymywane cielęta, wyposażenie tych pomieszczeń oraz sprzęt

używany przy utrzymywaniu tych zwierząt były wykonane

z materiałów nieszkodliwych dla zdrowia zwierząt oraz nadających

się do czyszczenia i odkażania.


utrzymywane cielęta, wyposażenie tych pomieszczeń oraz sprzęt




Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby instalacja elektryczna

w pomieszczeniach, w których są utrzymywane cielęta była

wykonana w sposób określony w przepisach Prawa budowlanego.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby w pomieszczeniach, w których

Dotyczy – rolników utrzymujących cielęta


44

są utrzymywane cielęta obieg powietrza, stopień zapylenia,

temperatura, względna wilgotność powietrza i stężenie gazów były

utrzymywane na poziomie nieszkodliwym dla zwierząt.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby w pomieszczeniach, w których

są utrzymywane cielęta, wyposażenie tych pomieszczeń oraz sprzęt

używany przy utrzymywaniu tych zwierząt były sprawdzane

co najmniej raz dziennie, a wykryte usterki niezwłocznie usuwane.

Rolnik, który wyposaża pomieszczenia, w których są utrzymywane

cielęta, w mechaniczny lub automatyczny system wentylacji,

zapewnia, że system ten łączy się z: 1) systemem alarmowym sygnalizującym awarię systemu

wentylacyjnego; 2) systemem wentylacji awaryjnej

oraz, że system alarmowy jest testowany regularnie

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby cielęta miały zapewniony

dostęp do światła naturalnego lub aby pomieszczenia, w których są

utrzymywane cielęta, były oświetlone przystosowanym dla nich

światłem sztucznym (co najmniej między godziną 900 a 1700).

Rolnik jest obowiązany zapewnić, w celu umożliwienia

kontroli pomieszczeń, w których są utrzymywane cielęta oraz

doglądania umieszczonych w nich cieląt o każdej porze, aby

pomieszczenia te były wyposażone w stałe lub przenośne

oświetlenie sztuczne.

Rolnik jest obowiązany doglądać cielęta: 1) utrzymywane w systemie otwartym co najmniej raz dziennie; 2) utrzymywane w pomieszczeniach co najmniej dwa razy dziennie.

Rolnik jest obowiązany otoczyć opieką chore lub ranne cielęta. Kiedy opieka rolnika nie przynosi rezultatów, musi on jak najszybciej

uzyskać poradę weterynaryjną dla każdego z cieląt, a w razie potrzeby odizolować chore lub ranne cielęta. W przypadku, gdy wymaga tego stan zdrowia zwierzęcia, zwierzę to utrzymuje się na

ściółce. Rolnik jest obowiązany utrzymywać cielęta w warunkach zapewniających im swobodę ruchu, a w szczególności możliwość

kładzenia się, wstawania oraz leżenia. Rolnikowi nie wolno utrzymywać cieląt na uwięzi, z wyjątkiem cieląt utrzymywanych grupowo w porze karmienia nie dłużej niż jedną godzinę.


45

Rolnik jest obowiązany, w przypadku grupowego utrzymywania cieląt na uwięzi podczas karmienia, do stosowania uprzęży, pęt, stelaży, więzów lub innych urządzeń, które nie zmuszają zwierzęcia do przebywania w nienaturalnej pozycji i nie powodują zbędnego bólu, uszkodzenia ciała albo śmierci. W przypadku stosowania uwięzi muszą być one regularnie sprawdzane i w razie konieczności

poprawiane, tak aby przez cały czas były wygodnie dopasowane. Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia, w których są utrzymywane cielęta, wyposażenie tych pomieszczeń oraz sprzęt używany przy utrzymywaniu tych zwierząt były czyszczone i odkażane.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby:

1) odchody cieląt oraz niezjedzone resztki paszy były usuwane z pomieszczeń, w których utrzymuje się te zwierzęta, tak często, aby uniknąć wydzielania się nieprzyjemnych woni; 2) pomieszczenia, w których są utrzymywane cielęta, były zabezpieczone przed muchami i gryzoniami.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby podłoga w pomieszczeniach, w których są utrzymywane cielęta, była twarda, równa i stabilna,

a jej powierzchnia gładka i nieśliska. Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby miejsce do leżenia dla cieląt było wygodne, czyste i odwodnione.

Rolnik jest obowiązany, w przypadku utrzymywania cieląt

w pomieszczeniach, utrzymywać na ściółce cielęta do ukończenia 2. tygodnia życia.

Rolnik jest obowiązany karmić cielęta paszą dostosowaną do ich

gatunku, wieku, masy ciała i stanu fizjologicznego. Rolnik jest obowiązany stosować w żywieniu cieląt paszę zawierającą taką ilość żelaza, która zapewnia w ich krwi poziom hemoglobiny wynoszący co najmniej 4,5 milimola/litr.

Rolnik jest obowiązany stosować w żywieniu cieląt powyżej 2. tygodnia życia paszę zawierającą pasze włókniste, przy czym

dawkę tej paszy dla cieląt od 8. do 20. tygodnia życia zwiększa się od 50 do 250 g dziennie.

Rolnikowi nie wolno zakładać cielętom kagańców. Rolnik jest obowiązany karmić cielęta co najmniej dwa razy dziennie.

Rolnik jest obowiązany, w przypadku utrzymywania cieląt grupowo, gdy nie żywi się ich do woli lub z elektronicznych stacji odpasowych,

zapewnić każdemu cielęciu dostęp do paszy w tym samym czasie. Rolnik jest obowiązany zapewnić cielętom powyżej 2. tygodnia życia dostęp do wystarczającej ilości świeżej wody lub zapewnić


46

możliwość zaspokajania pragnienia poprzez picie innych płynów. Jednakże w przypadku upałów oraz cieląt chorych rolnik jest obowiązany zapewnić stały dostęp do świeżej wody.

Rolnik jest obowiązany umieścić wyposażenie i sprzęt przeznaczone do karmienia i pojenia cieląt w taki sposób, aby zminimalizować możliwość zanieczyszczenia paszy lub wody.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby cielęta otrzymywały pokarm matki niezwłocznie po urodzeniu, nie później jednak niż przed upływem 6 godzin od urodzenia.

17 Art. 3 ust. 1 i 2 lit. a oraz art. 4 w związku z załącznikiem I rozdz. II część A dyrektywy Rady 2008/120/WE z dnia 18 grudnia 2008 r. ustanawiającej minimalne normy ochrony świń.

Celem dyrektywy jest zobowiązanie państw członkowskich do ustanowienia norm ochrony świń

Lista wymogów: Rolnik jest obowiązany, w przypadku grupowego utrzymywania knurów warchlaków, tuczników, knurków, loszek hodowlanych, loch

i loszek po kryciu, do zapewnienia im odpowiedniej wielkości kojca. Przy grupowym utrzymaniu dla każdej świni należy w kojcu

zapewnić powierzchnię nieograniczoną żadnymi przeszkodami i nie mniejszą niż:

W przypadku warchlaków i tuczników o masie ciała:

do 10 kg - co najmniej 0,15 m2 powierzchni,






od 110 kg - co najmniej 1 m2 powierzchni.

W przypadku loszek i knurków hodowlanych o masie ciała od

30 do 110 kg:

co najmniej 1,4 m2 powierzchni

W przypadku prośnych loch i loszek:

lochy - co najmniej 2,25 m2 powierzchni, przy czym co najmniej 1,3 m2 powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie

Dotyczy – rolników utrzymujących świnie


47

więcej niż 15% tego podłoża powinny stanowić otwory odpływowe ułatwiające spływ odchodów,

loszki po pokryciu - co najmniej 1,64 m2 powierzchni, przy czym co najmniej 0,95 m2 powierzchni kojca powinno stanowić stałe podłoże i nie więcej niż 15% tego podłoża powinny stanowić otwory odpływowe ułatwiające spływ odchodów.

Powierzchnia kojca dla loch i loszek po pokryciu utrzymywanych grupowo, w stadach powyżej 9 loch:

powinna być większa o 10% - do 5 sztuk w kojcu, może być mniejsza o 10% - powyżej 39 sztuk w kojcu.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, w przypadku grupowego utrzymywania świń na betonowej podłodze szczelinowej, aby

szerokość otworów i beleczek w podłodze była zgodna z prawem. W pomieszczeniach, w których znajduje się betonowa podłoga szczelinowa szerokość otworów w tej podłodze dla poszczególnych grup świń powinna wynosić nie więcej niż: 11 mm - prosięta, 14 mm - warchlaki, loszki i knurki hodowlane, 18 mm - tuczniki,

20 mm - loszki po pokryciu lub lochy. Szerokość beleczki w betonowej podłodze szczelinowej powinna

wynosić co najmniej:

50 mm - prosięta i warchlaki,

80 mm - tuczniki, loszki i knurki hodowlane, loszki po pokryciu lub lochy.

Rolnikowi nie wolno utrzymywać loch i loszek na uwięzi. Rolnik jest obowiązany, w stadach powyżej 9 sztuk loch,

utrzymywać grupowo lochy i loszki od 4. tygodnia po pokryciu do tygodnia przed przewidywanym terminem proszenia, przy czym długość każdego z boków kojca powinna wynosić w przypadku grup: co najmniej 2,41 m - do 5 sztuk w kojcu, co najmniej 2,81 m - powyżej 5 sztuk w kojcu.

Rolnik jest obowiązany zapewnić świniom stały dostęp do

materiałów i przedmiotów absorbujących ich uwagę, w szczególności

słomy, siana, drewna i trocin, o jakości niewywierającej szkodliwego

wpływu na ich zdrowie.

Rolnik jest obowiązany karmić świnie co najmniej raz dziennie,

a jeżeli utrzymuje świnie grupowo zapewniać im dostęp do paszy


48

w tym samym czasie.

Rolnik jest obowiązany zapewnić lochom w okresie między

odsadzeniem prosiąt a okresem okołoporodowym i loszkom,

wystarczającą ilość pokarmu wysokoenergetycznego oraz pokarmu

objętościowego lub wysokowłóknistego.

Rolnik jest obowiązany do czasowego oddzielenia od grupy

i utrzymywania pojedynczo świń chorych, zranionych, wykazujących

agresję lub atakowanych przez inne zwierzęta.

Rolnik jest obowiązany utrzymywać świnie w warunkach

zapewniających im swobodę ruchu, a w szczególności możliwość

kładzenia się, wstawania oraz leżenia.

Rolnik nie powinien, w pomieszczeniach, w których utrzymuje się

świnie, narażać tych zwierząt na hałas stały lub wywoływany nagle,

a natężenie tego hałasu nie powinno przekraczać 85 dB.

Rolnik jest obowiązany utrzymywać świnie w pomieszczeniach

oświetlonych co najmniej przez 8 godzin dziennie światłem

naturalnym lub sztucznym o natężeniu co najmniej 40 lux.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby pomieszczenia dla świń były

zbudowane w sposób umożliwiający utrzymanie świń w warunkach

nieszkodliwych dla ich zdrowia oraz niepowodujących urazów,

uszkodzeń ciała lub cierpień; zapewniających im swobodę ruchu,

a szczególności możliwość kładzenia się, wstawania oraz leżenia;

umożliwiających im kontakt wzrokowy z innymi zwierzętami,

z wyjątkiem loszek i loch, w tygodniu poprzedzającym

przewidywany termin proszenia oraz w okresie proszenia, które

mogą być utrzymywane w warunkach, w których nie mają kontaktu

wzrokowego z innymi zwierzętami.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby podłoga w pomieszczeniach,

w których są utrzymywane świnie, była twarda, równa i stabilna,

a jej powierzchnia była gładka i nieśliska.

Rolnik jest obowiązany zapewnić świniom powyżej 2. tygodnia życia

stały dostęp do wystarczającej ilości świeżej wody. Wszelkie zabiegi, w celach innych niż lecznicze lub diagnostyczne, albo w celach identyfikacji świń, zgodnie z odpowiednimi przepisami, a które w rezultacie prowadzą do uszkodzenia lub utraty wrażliwej części ciała albo zmiany układu kostnego, są zakazane, z wyjątkiem redukcji kłów u prosiąt i knurów, obcinania części ogona, kastracji samców, kolczykowania nosa u świń utrzymywanych w systemie


49

otwartym, zgodnie z warunkami, o których mowa w przepisach prawnych.

Zabiegi lekarsko-weterynaryjne i zootechniczne lub inne zabiegi wynikające z technologii produkcji są wykonywane na zwierzętach wyłącznie przez osoby posiadające kwalifikacje określone odrębnymi przepisami, z zachowaniem koniecznej ostrożności, w sposób

zapewniający ograniczenie cierpień i stresu zwierzęcia. Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby powierzchnia kojca, w którym

knury są utrzymywane pojedynczo, wynosiła co najmniej 6 m2, a gdy krycie odbywa się w kojcu – co najmniej 10 m2 .

Rolnik jest obowiązany, w przypadku utrzymywania loch, loszek,

warchlaków i świń na chów grupowo, do podjęcia działań

minimalizujących agresję i zapobiegających walkom zwierząt, w szczególności jest obowiązany zapewnić w przypadku świń chorych, zranionych, wykazujących agresję lub atakowanych przez inne zwierzęta odizolowanie czasowe tych zwierząt i zapewnić stały dostęp do materiałów i przedmiotów absorbujących ich uwagę.

Rolnik jest obowiązany, jeżeli jest to konieczne, do poddania zabiegom przeciwko zewnętrznym i wewnętrznym pasożytom

prośnych loch i loszek umieszczonych w kojcach do proszenia. Rolnik jest obowiązany zaopatrzyć kojec, w którym utrzymuje się

lochy i loszki w tygodniu poprzedzającym przewidywany termin ich proszenia, w materiał umożliwiający budowę gniazda, chyba że nie

jest to możliwe ze względu na stosowany w gospodarstwie system odprowadzania gnojowicy.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby powierzchnia kojca do

proszenia umożliwiała proszenie naturalne lub zapewniała osobie obsługującej dostęp do zwierzęcia.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, w przypadku utrzymywania loch z prosiętami, aby:

1) kojec wyposażony był w przegrodę zapobiegającą przygnieceniu prosiąt przez lochę;

2) w kojcu wydzielona była część całej podłogi, wystarczającej, aby zwierzęta mogły odpoczywać wspólnie w tym samym czasie, trwałej

albo pokrytej matą, albo wyściełanej słomą lub innym odpowiednim materiałem.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby prosięta co najmniej do 28. dnia od dnia ich urodzenia przebywały z lochą, chyba że wystąpi zagrożenie zdrowia lochy lub prosięcia. Jednakże prosięta

mogą być odsadzane także z innej przyczyny, nie wcześniej jednak niż w 21. dniu od dnia urodzenia, jeżeli po odsadzeniu zostaną umieszczone w pomieszczeniu uprzednio oczyszczonym,odkażonym


50

i odizolowanym od pomieszczeń, w których utrzymuje się lochy. W przypadku konieczności mieszania warchlaków i świń

utrzymywanych na chów grupowo rolnik jest obowiązany do łączenia w grupę zwierząt o zbliżonym wieku, gdy są one jak najmłodsze, najlepiej przed upływem tygodnia po odsadzeniu.

Wszystkie produkty lecznicze wydawane z przepisu lekarza, w tym

uspokajające, mogą być podawane zwierzętom, z których lub od których pozyskuje się produkty pochodzenia zwierzęcego, wyłącznie przez lekarza weterynarii.

18 Art. 4 w związku z załącznikiem pkt 1 dyrektywy Rady 98/58/WE z dnia 20 lipca 1998 r. dotyczącej ochrony zwierząt hodowlanych

Celem dyrektywy jest zobowiązanie państw członkowskich do ustanowienia norm ochrony zwierząt gospodarskich.

Lista wymogów:

Zwierzęta powinny być pod opieką wystarczającej liczby personelu

posiadającego odpowiednie umiejętności, wiedzę i kompetencje

zawodowe.

Rolnik jest obowiązany doglądać zwierzęta gospodarskie co

najmniej raz dziennie.

Rolnik jest obowiązany wyposażyć pomieszczenia, w których są

utrzymywane zwierzęta gospodarskie w stałe lub przenośne

oświetlenie sztuczne, w celu umożliwienia kontroli tych

pomieszczeń i doglądania umieszczonych w nich zwierząt o każdej

porze.

Rolnik jest obowiązany chore lub ranne zwierzęta gospodarskie

niezwłocznie otoczyć opieką, a w przypadku gdy opieka rolnika nie

przynosi rezultatów w miarę potrzeby odizolować oraz niezwłocznie

zasięgnąć porady lekarza weterynarii. Jeżeli wymaga tego stan

zdrowia takiego zwierzęcia, zwierzę to należy utrzymywać na

ściółce.

Rolnik, który utrzymuje zwierzęta gospodarskie jest obowiązany

przechowywać przez okres 3 lat dokumentację weterynaryjną

dotyczącą przebiegu leczenia, przeprowadzonych zabiegów

weterynaryjnych oraz padłych zwierząt.

Rolnik jest obowiązany utrzymywać zwierzęta gospodarskie

Dotyczy - rolników utrzymujących zwierzęta gospodarskie, z wyjątkiem gospodarstw utrzymujących mniej niż 100 szt. indyków, gęsi i kaczek


51

w warunkach zapewniających im swobodę ruchu, a w szczególności

możliwość kładzenia się, wstawania oraz leżenia.


utrzymywane zwierzęta gospodarskie, ich wyposażenie oraz sprzęt




Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby zwierzęta gospodarskie były

utrzymywane

w warunkach nieszkodliwych dla ich zdrowia oraz nie powodujących

urazów, uszkodzeń ciała lub cierpień.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby w pomieszczeniach,

w których są utrzymywane zwierzęta gospodarskie, obieg

powietrza, stopień zapylenia, temperatura, względna wilgotność

powietrza i stężenie gazów były utrzymane na poziomie

nieszkodliwym dla zwierząt.


utrzymywane zwierzęta gospodarskie, były oświetlone

przystosowanym dla danego gatunku zwierząt światłem sztucznym,

z odpowiednią przerwą od tego oświetlenia lub, aby był zapewniony

dostęp światła naturalnego.

Rolnik jest obowiązany zapewnić zwierzętom gospodarskim,

utrzymywanym w systemie otwartym, możliwość ochrony przed

niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi i zwierzętami

drapieżnymi.

Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby wyposażenie i sprzęt

używane przy utrzymywaniu zwierząt gospodarskich były

sprawdzane co najmniej raz dziennie, a wykryte usterki

niezwłocznie usuwane. Rolnik, który wyposaża pomieszczenia, w których są utrzymywane

cielęta, w mechaniczny lub automatyczny system wentylacji, zapewnia, że system ten łączy się z:

1) systemem alarmowym sygnalizującym awarię systemu wentylacyjnego;

2) systemem wentylacji awaryjnej

oraz, że system alarmowy jest testowany regularnie.

Rolnik jest obowiązany karmić zwierzęta gospodarskie paszą

dostosowaną do ich gatunku, wieku, masy ciała i stanu


52

fizjologicznego oraz w taki sposób i taką paszą, aby nie powodować

urazów i uszkodzeń ciała lub innych cierpień. Rolnik jest obowiązany zapewnić, aby zwierzęta gospodarskie miały

dostęp do paszy z odpowiednią częstotliwością. Bydło, konie, owce, kozy, króliki, szynszyle, nutrie karmi się co najmniej dwa razy dziennie, a jelenie, daniele, indyki, gęsi, kaczki, strusie, przepiórki, perlice, lisy polarne, lisy pospolite, jenoty, norki i tchórze, a także kury nioski karmi się co najmniej raz dziennie. Świnie karmi się co

najmniej raz dziennie, a cielęta co najmniej dwa razy dziennie.

Rolnik jest obowiązany zapewnić zwierzętom gospodarskim dostęp

do odpowiedniej ilości wody lub w inny sposób zaspokoić ich

zapotrzebowanie na płyny.

Wyposażenie i sprzęt przeznaczone do karmienia i pojenia zwierząt

gospodarskich umieszcza się w taki sposób, aby zminimalizować

możliwość zanieczyszczenia paszy lub wody oraz ułatwić tym

zwierzętom bezkonfliktowy dostęp do paszy i wody.

Rolnikowi nie wolno okaleczać zwierząt, w tym zadawać albo

świadomie dopuszczać do zadawania bólu lub cierpień, o których

mowa w art. 6 ust.1a i 2 pkt 1, 1a, 4, 7, 8, 12 i 17 ustawy

o ochronie zwierząt.

Departament Płatności Bezpośrednich MRiRWandrzej_parzonko.users.sggw.pl/praktyki/dok/wzajemna...

Documents

Transcript of Departament Płatności Bezpośrednich MRiRWandrzej_parzonko.users.sggw.pl/praktyki/dok/wzajemna...