Deloitte CFO Survey 2015 H1...• Główne zagro żenia 10 • Priorytety strategiczne 11 •...

Prognozy dyrektorów finansowych dla Polski - wyniki CFO Survey 2015 H1Wzrost i stabilność na tle kryzysu greckiego?

Warszawa, 1 lipca 2015 r.

Krzysztof Pniewski, Partner w Dziale Konsultingu, Deloitte

Irena Pichola, Partner w Dziale Konsultingu, Deloitte

© 2015 Deloitte Polska

Spis treściPrognozy CFO dla Polski na rok 2015

2

• O badaniu 3

• Ocena obecnej sytuacji makroekonomicznej 5

• Prognozy CFO na 12 miesięcy:

• Główne zagrożenia 10

• Priorytety strategiczne 11

• Finansowanie i koszty długu 12 - 14

• Apetyt na akwizycje 15

• Raportowanie danych pozafinansowych 16 - 17

• Sytuacja na rynku pracy 18

• Średnioterminowe prognozy CFO 19

• Kierunki działań dla nowego rządu wg CFO 20

• Podsumowanie 21


O badaniuCFO Survey 2015H1

3

• Deloitte CFO Survey to przeprowadzane cyklicznie przez Deloitte Polska badanie opinii dyrektorów finansowych (CFO).

• Najnowsza (VIII) edycja badania Deloitte CFO Survey zrealizowana została na przełomie maja i czerwca 2015 roku przy udziale ponad 60 CFO z Polski.

• Badanie prowadzone jest przy wykorzystaniu anonimowej ankiety internetowej opartej na platformie Deloitte Dex, gwarantującej zachowanie poufności danych.

• Wyniki poprzedniej edycji badania zostały opublikowane w styczniu 2015 roku.

• Podobne badania cykliczne prowadzone są przez firmę Deloitte na całym świecie.


• Deloitte CFO Survey jest jednym z niewielu dostępnych badań opinii CFO w Polscei przedstawia unikalną perspektywę dyrektorów finansowych.

• CFO mają własny punkt widzenia i odrębną ocenę sytuacji gospodarczej oraz perspektyw swoichprzedsiębiorstw i branży.

• CFO są zainteresowani opinią i priorytetami innych CFO.

• Opinie CFO mogą uzupełnić perspektywę dostarczaną przez analityków rynkowych:

• Opinia publiczna otrzymuje od analityków szereg informacji o trendach i prognozach.

• CFO odpowiadają bezpośrednio za sytuację finansową i decyzje inwestycyjne w swoichfirmach, mają też bezpośrednią styczność z warunkami rynkowymi (takimi jak np. dostępnośćfinansowania) – są praktykami, których opinie oraz doświadczenia mogą być odmienne niżoceny analityków.

• Perspektywa CFO jest warta szczególnej uwagi, gdyż grupa ta gruntownie zna sytuacjęwewnętrzną (wyniki, strategie i prognozy finansowe) oraz zewnętrzną (perspektywę bankówi analityków bankowych, perspektywę inwestorów i analityków inwestycyjnych) swoich firm.

• Opinie CFO mogą dać dodatkową perspektywę, wskazującą jak ocena gospodarki przekładasię na strategie przedsiębiorstw.

4

O badaniuDlaczego analiza opinii CFO jest istotna?

© 2015 Deloitte Polska5

Perspektywa makro Prognozy 12 miesi ęcy Prognozy 3 lata

Global CFO SignalsPowrót optymizmu

Cały raport mo żna znale źć na globalnej stronie Deloitte:Global CFO Signals 2015 Q1

• Raport Deloitte „Global CFO Signals 2015 Q1” - podsumowujący opinie dyrektorówfinansowych na całym świecie - pokazuje, że poziom optymizmu CFO jest na wysokimpoziomie, co więcej wśród tej grupy rośnie apetyt na ryzyko.

• Apetyt na ryzyko w Wielkiej Brytanii utrzymuje się na bardzo wysokim, ale najniższym oddwóch lat poziomie 51%. Z kolei w Szwajcarii jest on najwyższy w całej historii badania (aż47%). Wskaźnik w Niemczech wzrósł do niemal 33% (najwyższy od 3 lat), ale w sąsiedniejAustrii obawy związane z dodatkowymi regulacjami obniżyły apetyt do nienotowanegowcześniej poziomu 11%.

• Poziom niepewności gwałtownie wzrósł w Szwajcarii (do 80% z 50% w poprzedniej edycjibadania), natomiast nieznacznie spadł w Niemczech (do 35%). Poczucie niepewnościsłabnie także w krajach PIGS np. we Włoszech oraz Irlandii (w tej ostatniej niepewnośćspadła z 55% w poprzednim kwartale do 9% w najnowszym badaniu).

• W wielu krajach widoczny jest optymizm w odniesieniu do prognozowanych przychodów izysków. Wzrostu przychodów w tym roku oczekuje około 82% dyrektorów finansowych wWielkiej Brytanii i we Włoszech oraz 79% w Australii. Tempa wzrostu na poziomie 4-6%rocznie spodziewają się CFO w Szwecji, z kolei na pozytywne perspektywy dotyczącemarż wskazują wyniki badania m.in. w Finlandii (65%) oraz Belgii (62%).

• Umacniający się frank zmusił respondentów ze Szwajcarii do rewizji wcześniejszegooptymizmu: tylko 17% firm oczekuje wzrostu przychodów, a wiele musi liczyć się zespadkiem marż.

Źródło: portal Bankier.pl

5-letnie notowania indeksów zagranicznych, w kolejn ości: DAX, FTSE, DJI



Global CFO SignalsPowrót optymizmu poza Szwajcarią, Norwegią i Francją

Zmiana wska źnika optymizmu netto w śród dyrektorów finansowych na świecie w - Q1 2015



• Prognozy Międzynarodowego Funduszu Walutowego dla świata i dla Polski są pozytywne – wzmocnienie wzrostu. Polska jednak od kilku lat rozwija się nieco wolniej niż wynosi średnia światowa.

• Międzynarodowy Fundusz Walutowy prognozuje następujące wzrosty PKB w 2016 roku:

• Świat – 4,0%,

• Gospodarki rozwinięte – 2,4%,

• Gospodarki wschodzące – 5,4%,

• Polska – 3,4%.

• Historycznie obserwujemy istotną korelację pomiędzy optymizmem CFO a wzrostem PKB w Polsce.

• Stabilizacja poziomu optymizmu CFO od 2014 roku miała odzwierciedlenie w ustaleniu się dynamiki PKB. Czy obecne odbicie zapowiada jej wzrost?

• Zapraszamy również do zapoznania się z raportem Deloitte Global EconomicOutlook Q2 2015

* Prognoza MFW

Tło makroekonomiczne

Źródło: Opracowanie Deloitte na podstawie danych z WEO, MFW

Źródło: Opracowanie Deloitte na podstawie danych z GUS

0%

1%

2%

3%

4%

5%

-40%

-20%

0%

20%

40%

60%

Wykres 2. Optymizm CFO a PKBCzy CFO dobrze przewidują zmiany we wzroście PKB?

Optymizm netto PKB

-6,00%-4,00%-2,00%0,00%2,00%4,00%6,00%8,00%

10,00%

2000

2001

2002

2003

2004

2005

2006

2007

2008

2009

2010

2011

2012

2013

2014

2015

*

2016

*

Wykres 1. Wzrost PKB na ŚwiecieWzrost PKB wg MFW

Świat

Gospodarki rozwinięte

Gospodarki wschodzące

Polska


Otoczenie biznesowe - perspektywa CFOWyraźny powrót optymizmu i poczucia stabilizacji

8

• Ocena perspektyw finansowych polskich przedsi ębiorstw wskazuje na to, że polska gospodarkabędzie si ę dalej rozwija ć. Aż 58% CFO uważa, że pespektywy finansowe ich przedsiębiorstw będą lepszelub znacznie lepsze w najbliższej przyszłości. Optymizm netto, rozumiany jako odsetek osób wskazujących,że perspektywy finansowe ich firm są optymistyczne pomniejszony o odsetek wskazujących na pogorszeniesytuacji, powrócił na wysoki poziom +40% (+20% pół roku temu). Jednocześnie 18% CFO oceniaperspektywy finansowe swoich firm bardziej pesymistycznie w porównaniu do sytuacji sprzed 6 miesięcy.

• Na tle kryzysu greckiego polaryzacji ulega ocena niepewności gospodarczej: 63% CFO uważa, że poziomniepewności ekonomicznej jest niski (13%) lub przeciętny (50%). Jednocześnie jednak 10% uważa, że jeston bardzo wysoki. Zróżnicowanie ocen może wskazywać na niepewność co do oceny kryzysu greckiego.


Optymizm netto

48%21% 10% 11% 19% 18%

32%

34%35% 38%

43%23%

19%43%

46% 38%30%

40%

1% 2% 8% 13% 9% 18%

-28%

24%

44% 40%

20%

40%

-50%

0%

50%

100%

2012H2 2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 3. Perspektywy finansowePerspektywy finansowe w porównaniu z sytuacją sprzed 6 miesięcy*

Mniej optymistycznie Bez zmianRaczej optymistycznie Bardzo optymistycznie

0% 0% 0% 0% 0%

13%

29% 26%

52%

78%71%

50%

67% 71%

46%

21%29%

27%

4% 3% 2% 2% 0%10%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2012H2 2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 4. Niepewno ść ekonomicznaOcena niepewności ekonomicznej przez CFO*

Niski Przeciętny Wysoki Bardzo wysoki

* W obydwu pytaniach kafeteria odpowiedzi uległa zmianie w stosunku do poprzedniej edycji badania


Tło makroekonomiczneStabilna prognoza gospodarcza niezależnie od kryzysu greckiego i wyborów

9

W prognozach makroekonomicznych polskich CFO widoczny jest najwyższy od dwóch lat poziomoptymizmu:

• Ponad połowa CFO (51%) prognozuje wzrost PKB na poziomie ponad 2,6%, z czego 15% osóbspodziewa się wzrostu na poziomie ponad 3,5%.

• Aż 61% badanych spodziewa się spadku bezrobocia, a dalsze 20% prognozuje, że utrzyma się on naobecnym poziomie.

• Jednocześnie oczekiwania inflacyjne są najniższe od trzech lat – 81% CFO prognozuje wzrost cen napoziomie poniżej 2%, a 98% poniżej 3%.

• 27% CFO przewiduje utrzymanie obecnego kursu EUR/PLN (przedział 4,10 – 4,19 PLN), z kolei aż 63%przewiduje jego spadek – do poziomu 4,00 – 4,09 PLN lub niższego.

• Na prognozy te może jednak wpłynąć rosnąca niepewność co do pozostania Grecji w strefie Euro.


3,4%

1,2%

11,8%

w owalach prezentujemy wartości zapisane w obowiązującej ustawie budżetowej na rok 2015

3,98 PLN

0%

20%31%

42%

7%7%15%

28%36%

15%

0%

20%

40%

60%

<=0,5% 0,6% - 1,5% 1,6% - 2,5% 2,6% - 3,5% >3,5%

Wykres 5. Prognoza PKB Jaka zadaniem CFO będzie dynamika PKB?

2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

57%32%

9% 0%

61%

20% 12% 7%0%

50%

100%

Zmniejszy sięnieznacznie

Bez zmian Zwiększy sięnieznacznie

Znacznie wzrośnie

Wykres 6. Prognoza bezrobociaJaka zadaniem CFO będzie stopa bezrobocia?

2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

74%

24%2% 0%

81%

18%2% 0%

0%

50%

100%

1,9% 2-2,9% 3-3,9% 4-4,9%

Wykres 7. Prognoza inflacjiJaka zadaniem CFO będzie inflacja?

2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

2%7%

24%31% 27%

8%2%

0%

10%

20%

30%

40%

poniżej 3,80PLN

3,80 PLN -3,89 PLN

3,90 PLN -3,99 PLN

4,00 PLN -4,09 PLN

4,10 PLN -4,19 PLN

4,20 PLN -4,29 PLN

powyżej4,30 PLN

Wykres 8. Prognoza kursu walutowegoJaki zadaniem CFO będzie kurs walutowy?


Główne zagrożenia dostrzegane przez CFOPresja cenowa i spadek popytu największymi czynnikami ryzyka

10


• Ryzyko spadku popytu oraz presja cenowa zostaływskazane jako dwa największe ryzyka dlaprowadzenia działalności (wskazało na nie po 26%CFO). Spadek popytu martwi jednak mniejdyrektorów finansowych niż pół roku temu. Rośnienatomiast znaczenie walki konkurencyjnej i presjicenowej.

• Duże wzrosty zanotowały również dwie innekategorie ryzyka (po 15% wskazań):

• Problemy z płynnością i to pomimo brakutrudności w dostępie do finansowania (żadenCFO nie wskazał tego ryzyka za istotne),

• Zmienne prawo podatkowe i gospodarcze -15% firm uważa, że ostatnie, aprawdopodobnie jeszcze bardziejnadchodzące, zmiany mogą nieść ze sobąduże ryzyko.

48% 41% 49% 40% 38%

10% 30% 18%13% 22%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 10. Restrukturyzacja jako priorytetW jakim stopniu restrukturyzacja będzie priorytetem w najbliższym roku?

Będą jednym z wielu priorytetów Będą kluczowym priorytetem

5%

5%

7%

7%

7%

7%

19%

40%

2%

0%

7%

5%

15%

15%

26%

26%

0% 10% 20% 30% 40% 50%

Ryzyko kursowe

Niedostępne finansowanie

Wzrost kosztów działalności

Brak dostępu do wykwalifikowanychpracowników

Zmienne prawo podatkowe i gosp.

Problemy z płynnością

Presja cenowa

Spadek popytu lub recesja

Wykres 9. RyzykoJakie czynniki ryzyka CFO postrzegają za najistotniejsze?

2015H1

2014H2

2014H1

2013H2


Priorytety CFO w PolsceZnacząco rośnie apetyt na ryzyko i inwestycje

11


• Najwyższym priorytetem polskich firm pozostaje wzrost przychodów na obecnych rynkach (wskazałona nie 67% CFO) i nowych rynkach (55%).

• Znacząco rośnie znaczenie inwestycji (priorytet dla 61% CFO) oraz apetyt na ryzyko (58%respondentów uważa, że obecnie jest dobry czas na podejmowanie większego ryzyka). Wskazują onena znaczącą i trwałą poprawę koniunktury w Polsce.

• Wzrasta również nacisk na obniżenie kosztów pośrednich (50%).

86%

57% 55%

38%

52%44% 47%

67%

55%

33%

50%

37%

61% 58%

0%

10%

20%

30%

40%

50%

60%

70%

80%

90%

100%

Wzrost przychodów(obecne rynki)

Wzrost przychodów(nowe rynki)

Redukcja kosztów –koszty bezpośrednie

Redukcja kosztów –koszty pośrednie

Poprawa płynności Inwestycje Apetyt na ryzyko

Wykres 11. Priorytety CFOJak zmieniały się priorytety CFO wraz ze wzrostem apatytu na ryzyko

2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1


• Rynek finansowania kredytem jest oceniany najlepiej od kilku lat. Kredyt jako źródłofinansowania jest atrakcyjny dla aż 64% badanych CFO. Jest to istotny wzrost w porównaniu dopoprzedniej edycji badania.

• Kredyty są łatwo dostępne dla 37% CFO. Grupa dla której pozostają trudno dostępne jestznacznie mniejsza (5% respondentów).

• Atrakcyjność i dobra dostępność kredytów obniżają zainteresowanie CFO finansowaniempoprzez emisję akcji.

12

Prognozy CFO dla PolskiFinansowanie – kredyty bardzo atrakcyjne i dostępne

12


14% 12% 8% 2% 9%

61%

46%49%

53%

27%

25%

42% 43% 45%

64%

0

0,5

1

1,5

2

2,5

3

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 12. Atrakcyjno ść kredytówJaka jest atrakcyjność kredytu jako źródła finansowania?

Nieatrakcyjny Neutralny Atrakcyjny Wibor 3M

16% 20%13%

4% 5%

70% 60%

54%64% 58%

14%20%

33% 32% 37%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 13. Dost ępno ść kredytówJak CFO oceniają dostępność kredytów?

Trudno dostępne Normalnie dostępne Łatwo dostępne


Prognozy CFO dla PolskiPoziom zadłużenia będzie wzrastał – dobre dla wzrostu i inwestycji warunki finansowania

13


• W ostatnich kwartałach stale poprawia się dostępnośćzewnętrznego finansowania dla przedsiębiorstw.

• Liczba CFO przewidujących wzrost poziomuzadłużenia jest dwukrotnie większa niż tych, którzyspodziewają się obniżenia tego poziomu.

• Maleje liczba CFO spodziewających się kolejnychobniżek kosztów finansowania (18%). WiększośćCFO (53%) przewiduje stabilizację kosztówfinansowania na aktualnym poziomie. Najwyraźniejrespondenci nie spodziewają się już dalszej obniżkistóp procentowych.

Źródło: należności banków od przedsiębiorstw – NBP z dnia 21.05.2015

216 215 216 217 218228

238

251 251258 261 260 258 260 262 261 265

274 277 280 280

4,1 3,9 3,8 4,0 4,24,7 4,8 5,0 4,9 5,1 4,9

4,1 3,42,7 2,7 2,7 2,7 2,7

2,3 2,11,7

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

5,0

6,0

210

230

250

270

290

Wykres 15. Udzielone kredytyWielkość należności banków od przedsiębiorstw

Kredyty WIBOR 3M

20% 15%32% 26% 26% 17%

55% 57% 31% 46% 47%47%

25% 28% 37% 28% 28% 37%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2012H2 2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 16. Planowany poziom zadłu żeniaJaki jest planowany poziom zadłużenia w ciągu 12 miesięcy?

Spadek Bez zmian Wzrost

0% 0% 0% 8% 0% 3%19%

34%11%

28% 34%15%

23%

30%

45%

41% 36%53%

48%

36%39%

23%23% 28%

10%0% 5% 0% 6% 2%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2012H2 2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 14. Koszty finansowaniaPrognozy zmiany kosztów finansowania w ciągu najbliższych 12 miesięcy

Znacznie wzrosną Zwiększą się nieznacznie

Bez zmian Zmniejszą się nieznacznie

Zmniejszą się znacząco


Prognozy CFO dla PolskiOgraniczona atrakcyjność kapitału

14

• W opinii CFO finansowanie kapitałem nadal niestanowi atrakcyjnego źródła finansowania i jeststosowane dosyć rzadko.

• Konkurencja z atrakcyjnymi kredytami zmniejszaatrakcyjność podniesienia kapitału akcyjnego.

• Aktywność w zakresie IPO na Giełdzie PapierówWartościowych utrzymuje się na znacząco niższympoziomie niż na rynkach europejskich,nieatrakcyjność emisji dla polskich CFO niewskazuje na wzrost aktywności w najbliższejprzyszłości.

Źródło: Dane GPW – wartość indeksu WIG20 na ostatnie dzień danego kwartału


1862

2192

23892496

2271

26152744

2817 2802

2189 21442287 2275

2371

2583

2370

2151

2391 2401 2462 24092500

23162396

1400

1600

1800

2000

2200

2400

2600

2800

3000

Wykres 18. WIG20Sytuacja na giełdzie - indeks WIG20

32% 30%41% 40% 38%

46%58% 41% 40% 46%

23%12% 18% 20% 16%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 17. Atrakcyjno ść emisji akcjiJaka jest atrakcyjność emisji akcji jako źródła finansowania?

Nieatrakcyjna Neutralna Atrakcyjna


Prognozy CFO dla PolskiIntensywność M&A powoli rośnie

15


• 49% badanych dyrektorów finansowych prognozuje nieznaczny wzrost poziomu transakcjiM&A w Polsce. Charakter prognozy pozostaje stabilny od dłuższego czasu i oznacza, żerynek M&A będzie się rozwijał powoli.

7% 2% 5% 3% 4% 2%

40%39%

44%55%

39%38%

39% 52% 38%26%

46% 49%

14%7%

12% 16% 11% 12%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2012H2 2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 19. Zmiana poziomu M&A w PolsceJakich zmian w poziomie fuzji i przejęć oczekują CFO?

Znacznie wzrosną

Zwiększą sięnieznacznie

Bez zmian

Zmniejszą sięnieznacznie


Wyzwania – nowe standardy raportowania Dyrektywa 2014/95/UE – raportowanie danych pozafinansowych

16


• Biznes i CFO lubią stabilizację środowiska regulacyjnego. Wszelkie zmiany podatkowei regulacyjne stanowią dużą trudność dla biznesu, nawet gdy są one korzystne.

• Obowiązek raportowania danych pozafinansowych oraz informacji dotyczących różnorodności zgodnie zDyrektywą 2014/95/UE wejdzie w życie od 2017 r. i będzie dotyczył m.in. spółek giełdowych, banków i innychdużych jednostek zainteresowania publicznego w Polsce, które zatrudniają co najmniej 500 osób i mają sumębilansową powyżej 20 mln EUR lub obroty netto powyżej 40 mln EUR.

• Sama świadomość zmian nie jest powszechna, a poziom zaawansowania wdrożenia niezbędnych zmian dlapodmiotów objętych nowymi wymaganiami nie jest wysoki.

0% 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45% 50%

Moja firma wdrożyła już wymagania i raportuje wg IIRC

Moja firma wdrożyła wymagania i wprowadzi IIRC.

Moja firma wdrożyła już wymagania dyrektywy

Moja firma będzie raportować wg wytycznych IIRC

Moja firma jest w trakcie wdrażania wymagań

Moja firma nie jest przygotowana do wdrożenia.

Wymogi dyrektywy nie dotyczą mojej firmy

Nie znam wymogów tej dyrektywy

Wykres 20. Czy znają Państwo i czują się przygotowani do spełnienia wymagań nowej unijnej dyrektywy, która nałoży na duże firmy obowiązek raportowania danych pozafinansowych? (n=50)


Wyzwania – nowe standardy raportowania Dyrektywa 2014/95/UE – raportowanie danych pozafinansowych

17


• Nowy obowiązek sprawozdawczy obejmie co najmniej 300 największychfirm w Polsce. Tylko nieliczne z nich są przygotowane na spełnienie tegowymogu. Co roku, ok. 40 organizacji różnej wielkości raportuje danepozafinansowe, z czego 50% poddaje te raporty weryfikacji.

• Tymczasem:

• opracowanie pierwszego raportu społecznego trwa średnio 6 miesięcy,

• w proces raportowania pozafinansowego zgodny ze standardem GRI przeciętnie zaangażowanych jest ok. 50 osób.

• Raportowanie pozafinansowe pomoże firmom nie tylko sprostać nowymwymogom sprawozdawczym, ale przyniesie im też korzyści m.in. większezaufanie ze strony inwestorów, lepsze zrozumienie modelu biznesowego,strategii i ryzyk oraz identyfikację nowych szans biznesowych.

• Pomoże również zrozumieć proces tworzenia wartości przez organizację, wczasach gdy aktywa niematerialne mają coraz bardziej kluczoweznaczenie:

dyrektorów finansowych dużych firm uważa, że wyzwania zrównoważonego rozwoju wpłyną na zmianę raportowania finansowego i weryfikacji.

Źródło: Deloitte „Sustainable Finance: The Risks and Opportunities that (Some) CFOs Are Overlooking” 2011

60%

inwestorów stwierdza, że obecny poziom ujawniania informacji pozafinansowych przez spółki jest niewystarczający.

78%

Opracowane na podstawie „What do investors expect from non-financial reporting?” Eurosif i ACCA, 2013.Badanie przeprowadzone wśród 94 inwestorów, analitykóworaz przedstawicieli innych grup interesariuszy spośród 18 krajów.

1732

6880 84

8368

3220 16

20051995 201519851975

Rozkład oceny wartości rynkowej S&P 500 (%)

aktywa niematerialne stanowią obecnie od 50 do 84% wartości przedsiębiorstwa

50-84%

Źródło: Ocean Tomo; Components of S&P 500 Market Value; 2015


Wyzwania – dostęp do wykwalifikowanych pracownikówRosną trudności ze znalezieniem młodych pracowników w obszarze finansów

18


• Do 39% wzrosła proporcja firm odczuwających trudności ze znalezieniem właściwych pracowników.

• Wśród poszukiwanych finansistów największy deficyt niezmiennie odczuwany jest na poziomie specjalistów średniego szczebla (41% firm). Pogłębia się –prawdopodobnie w związku z postępującymi zmianami demograficznymi – niedostępność pracowników niższego szczebla (wskazuje na nią już 29% CFO) oraz absolwentów (skok do 19% wskazań).

63% 59%74%

61%

37% 41%26%

39%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 21. Dost ępno ść pracownikówCzy CFO spodziewają się trudności ze znalezieniem pracowników?

Nie Tak

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60%

Absolwenci uczelni

Stanowiska niższego szczebla

Stanowiska średniego szczebla

Stanowiska wyższego szczebla

Stanowiska najwyższego szczebla

Wykres 22. Rynek pracyNa jakich szczeblach mogą być trudności ze znalezieniem pracowników?

2015H1

2014H2

2014H1

2013H2


Prognozy CFO dla PolskiPozytywne perspektywy długoterminowe – czy może być lepiej?

19

• Perspektywy długoterminowe dla sytuacji finansowej polskich przedsiębiorstw są nadal bardzo dobre. Czy może być jednak jeszcze lepiej? Nastroje dalszej poprawy lekko spadają – liczba CFO, którzy uważają, że możliwość obsługi zadłużenia ich przedsiębiorstw się poprawi spadła z 57% do 48% w tej edycji badania.


Źródło: Historyczne wyniki Deloitte CE CFO Survey 2014 H2

16%2% 7% 3% 0%

9%

33%

26%32%

29%43%

42%

34%

57%51%

55% 40%39%

14% 16% 10% 13% 17%9%

0%

20%

40%

60%

80%

100%

2012H2 2013H1 2013H2 2014H1 2014H2 2015H1

Wykres 23. Zdolno ść obsługi długu w PolsceOcena 3-letniej perspektywy możliwości obsługi zadłużenia w Polsce

Znacznie wzrosną

Zwiększą sięnieznacznie

Bez zmian


Znacznie spadną

28,6% 38,7% 37,1% 38,9% 43,5%42,4% 50,0% 50,0% 56,8% 58,3%

52,5% 53,8%58,1%

81,0%

42,9%51,6% 45,2% 47,2% 43,5% 39,0% 35,7% 36,4% 35,8% 37,5% 27,1%

30,8% 19,4% 14,3%21,4%9,7% 12,9% 8,3% 8,7% 8,5% 7,1% 4,5% 4,9% 2,1% 6,8% 0,0% 3,2% 4,8%

0,0%

20,0%

40,0%

60,0%

80,0%

100,0%

Albania Łotwa Słowenia Bułgaria Słowacja Polska2015 H1

Kosowo Węgry Czechy Serbia Chorwacja Rumunia Litwa Estonia

Wykres 24. Zdolno ść obsługi długu w Europie środkowejOcena 3-letniej perspektywy możliwości obsługi zadłużenia w CE

Znacznie wzrosną

Zwiększą się nieznacznie

Bez zmian


Znacznie spadną


Priorytety CFO – kierunki działań dla nowego rząduCFO oczekują istotnych ułatwień regulacyjnych i administracyjnych w sferze finansów i gospodarki

20


• Dyrektorzy finansowi mogli wskazać trzy obszary kompetencji, na których powinien skoncentrować się nowy rząd w roku 2016.

• Ponad połowa CFO wskazała, że rząd w roku 2016 powinien skoncentrować się na wprowadzeniu znaczących zmian przepisów i usprawnienia działania administracji w zakresach kompetencji Ministerstwa Finansów (ponad 50%) oraz Ministerstwa Gospodarki (niecałe 50%). W dalszej kolejności wskazano obszary Ministerstwa Pracy, Sprawiedliwości i Zdrowia.

*Ministerstwa: Spraw Wewnętrznych, Spraw Zagranicznych, Sportu i Turystyki oraz Kultury i Dziedzictwa Narodowego nie zostały wskazane jako priorytet przez żadnego z badanych CFO.

3%

5%

7%

7%

7%

12%

12%

15%

15%

17%

20%

53%

60%

0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%

Ministerstwo Obrony Narodowej

Ministerstwo Środowiska

Ministerstwo Infrastruktury i Rozwoju

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi

Ministerstwo Edukacji Narodowej

Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji

Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego

Ministerstwo Skarbu Państwa

Ministerstwo Zdrowia

Ministerstwo Sprawiedliwości

Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej

Ministerstwo Gospodarki

Ministerstwo Finansów

Wykres 25. Jakie powinny być priorytety gospodarcze nowego rządu Rzeczpospolitej Polskiej uformowanego po wyborach parlamentarnych na jesieni 2015 roku, które ułatwiłyby działalność gospodarczą i stymulowały wzrost gospodarczy w Polsce?

Przebudowaustawodawstwa iadministracji

Zmiana przepisów iusprawnienie administracji

Nieznaczne dodatkoweregulacje

Ustawa refundacyjna

Sądy gospodarczeIn Vitro

UZP

ZUS

Swoboda działalności

Kodeks Pracy

Ordynacja

CITVAT

Najczęściej wskazywaneaspekty zmian (zbieżne zewskazanymi w poprzednichedycjach badania CFO)


CFO Survey – wnioski dla Polski na rok 2015Podsumowanie – wzrost i stabilność niezależnie od kryzysu greckiego?

21

• CFO wiarygodnie przewidują rzeczywistość gospodarczą polskiej gospodarki. Ich historyczna prognoza wzrostuPKB Polski na poziomie ok. 1,5% PKB w roku 2013 sprawdziła się. Na rok 2014 przewidywali wzrost PKB napoziomie około 3%.

• Prognozy dyrektorów finansowych uwzględniają ich ocenę kryzysu greckiego – badanie realizowane było naprzełomie maja i czerwca 2015 roku. Na tym tle pojawiają się różnice oceny poziomu niepewności gospodarczej. Oile 63% dyrektorów uważa, że jest ona niska lub przeciętna to aż 37% uważa, że jest wysoka lub bardzo wysoka.

• Dyrektorzy finansowi przewidują, że problem grecki będzie raczej rozwiązany bez znaczącego negatywnego wpływuna gospodarkę Polski. Zdaniem dyrektorów finansowych w roku 2015 Polska będzie rozwijała się stabilnie napoziomie ponad 3%, utrzyma niską inflację (poniżej 2%) – 81% CFO, stabilny kurs walutowy(3,9 – 4,2 PLN/ EUR) – 82% ankietowanych i spadek bezrobocia (61%).

• Rośnie poziom optymizmu netto dyrektorów finansowych na świecie oraz w Polsce (z 20% pół roku temu do 40%obecnie). Oznacza to, że liczba firm, które wierzą, że ich perspektywy ekonomiczne w roku 2015 będą lepsze niż wroku 2014 jest większa. Historycznie zmiany tego optymizmu były prognostykiem zmian wzrostu PKB. Z tegowzględu CFO przewidują wzrost PKB Polski w roku 2015 na poziomie około 3% - nieco niższe od założeń BudżetuPaństwa i oczekiwań analityków (85% dyrektorów przewiduje wzrost poniżej 3,5%).

• Znacząco rośnie apetyt na ryzyko (58% osób uważa obecny moment za dobry na jego podejmowanie) i znaczenieinwestycji jako priorytetu strategicznego (61% CFO wskazuje go jako priorytet na 2015 rok). Kluczowym priorytetemfirm w Europie Środkowej w roku 2015 pozostaje wzrost przychodów (67%). Głównymi ryzykami w roku 2015 będąnatomiast presja cenowa (26%) i spadek popytu (26%) .

• Finansowanie kredytem jest tak atrakcyjne i dostępne jak nigdy dotąd. Koszty finansowania raczej pozostaną naobecnym poziomie. Perspektywy długoterminowe dla przedsiębiorstw są pozytywne.

• Dyrektorzy finansowi wskazują, że nowy rząd po wyborach powinien w pierwszej kolejności przystąpić dousprawnienia regulacji oraz działania administracji w obszarach kompetencji Ministerstwa Finansów (podatki VAT,CIT, Ordynacja), Ministerstwa Gospodarki, Ministerstwa Pracy (ubezpieczenia społeczne, kodeks pracy) iMinisterstwa Sprawiedliwości (postępowania sądowe).


Kontakt

Krzysztof Pniewski Partner w Dziale KonsultinguLider Programu CFO w PolsceTel. (22) 511 06 09E-mail: [email protected]

Irena PicholaPartner w Dziale KonsultinguLider zespołu Sustainability Consulting CE Tel. 502 184 587E-mail: [email protected]

Jan OkrasińskiStarszy Konsultant w Dziale KonsultinguTel. (22) 348 39 68E-mail: [email protected]

“Deloitte” is the brand under which tens of thousands of dedicated professionals in independent firms throughout the world collaborate to provide audit, consulting, financial advisory, risk management, and tax services to selected clients. These firms are members of Deloitte Touche Tohmatsu Limited (DTTL), a UK private company limited by guarantee. Each member firm provides services in a particular geographic area and is subject to the laws and professional regulations of the particular country or countries in which it operates. DTTL does not itself provide services to clients. DTTL and DTTL member firm are separate and distinct legal entities, which cannot obligate the other entities. DTTL and each DTTL member firm are only liable for their own acts or omissions, and not those of each other. Each of the member firms operates under the names "Deloitte," "Deloitte & Touche," "Deloitte Touche Tohmatsu," or other related names. Each DTTL member firm is structured differently in accordance with national laws, regulations, customary practice, and other factors, and may secure the provision of professional services in their territories through subsidiaries, affiliates, and/or other entities.

Deloitte Central Europe is a regional organization of entities organized under the umbrella of Deloitte Central Europe Holdings Limited, the member firm in Central Europe of Deloitte Touche Tohmatsu Limited. Services are provided by the subsidiaries and affiliates of Deloitte Central Europe Holdings Limited, which are separate and independent legal entities. The subsidiaries and affiliates of Deloitte Central Europe Holdings Limited are among the region’s leading professional services firms, providing services through more than 3,400 people in more than 30 offices in 17 countries.

Deloitte provides audit, tax, consulting, and financial advisory services to public and private clients spanning multiple industries. With a globally connected network of member firms in more than 150 countries, Deloitte brings world-class capabilities and deep local expertise to help clients succeed wherever they operate. Deloitte's approximately 200,000 professionals are committed to becoming the standard of excellence.


Deloitte CFO Survey 2015 H1...• Główne zagro żenia 10 • Priorytety strategiczne 11 •...

Documents

Transcript of Deloitte CFO Survey 2015 H1...• Główne zagro żenia 10 • Priorytety strategiczne 11 •...