Definicje SIP, GIS, SIT, SDI

Podstawowe pojęcia

System informacyjny – całokształt składników tworzących system do przechowywania i operowania informacją

Definicja SIP/GIS

SYSTEM INFORMACJI PRZESTRZENNEJSPATIAL INFORMATION SYSTEM

System pozyskiwania, gromadzenia, weryfikowania, integrowania, analizowania, transferowania i udostępniania danych przestrzennych,

w szerokim rozumieniu obejmuje on metody, środki techniczne, w tym sprzęt i oprogramowanie, bazę danych przestrzennych, organizację, zasoby finansowe oraz ludzi zainteresowanych jego funkcjonowaniem,

SYSTEM INFORMACJI GEOGRAFICZNEJGEOGRAPHICAL INFORMATION SYSTEM (GIS), system informacji przestrzennej dotyczący danych geograficznych;

termin ten w liczbie mnogiej systemy informacji geograficznej stosowany jest również jako nazwa dziedziny zajmującej się geoinformacją oraz metodami i technikami GIS.

Gaździcki - LEKSYKON GEOMATYCZNY

Dane przestrzenne/geograficzne dotyczą:

1) właściwości geometrycznych obiektu przestrzennego, a zwłaszcza jego

położenia względem przyjętego dwuwymiarowego lub trójwymiarowego układu

współrzędnych,

2) związków przestrzennych (topologicznych) danego obiektu z innymi

obiektami przestrzennymi,

3) wyróżnionych atrybutów opisowych obiektu przestrzennego, służących do

jego identyfikacji oraz określających jego podstawowe właściwości,

4). charakterystyki obiektu pod względem czasu, np. daty jego utworzenia.

DANE PRZESTRZENNESPATIAL DATA , dane dotyczące obiektów przestrzennych, w tym zjawisk i procesów, znajdujących się lub zachodzących w przyjętym układzie współrzędnych.

DANE GEOGRAFICZNEGEOGRAPHICAL DATA, dane, dotyczące obiektów geograficznych

Dane przestrzenne/geograficzne dotyczą:

1) właściwości geometrycznych obiektu przestrzennego, a zwłaszcza jego

położenia względem przyjętego dwuwymiarowego lub trójwymiarowego układu

współrzędnych,

2) związków przestrzennych (topologicznych) danego obiektu z innymi

obiektami przestrzennymi,

3) wyróżnionych atrybutów opisowych obiektu przestrzennego, służących do

jego identyfikacji oraz określających jego podstawowe właściwości,

4). charakterystyki obiektu pod względem czasu, np. daty jego utworzenia.

geometryczno - topologiczne

opisowe

DANE PRZESTRZENNESPATIAL DATA , dane dotyczące obiektów przestrzennych, w tym zjawisk i procesów, znajdujących się lub zachodzących w przyjętym układzie współrzędnych.

DANE GEOGRAFICZNEGEOGRAPHICAL DATA, dane, dotyczące obiektów geograficznych

OBIEKT GEOGRAFICZNYGEOGRAPHICAL OBJECT, wyodrębniony element (zjawisko) świata rzeczywistego, który jest powiązany z powierzchnią Ziemi i stanowi przedmiot (obiekt) postrzegania i poznawania określony w przestrzeni i czasie; może mieć charakter naturalny lub antropogeniczny.

OBIEKT GEOGRAFICZNY/ PRZESTRZENNYGEOGRAPHICAL OBJECT, FEATURE, SPATIAL OBJECT, abstrakcja obiektu geograficznego jako zjawiska świata rzeczywistego, stanowi figurę geometryczną utworzoną przez wyodrębniony zbiór punktów w rozpatrywanej przestrzeni dwuwymiarowej lub trójwymiarowej i opisany danymi przestrzennymi.

W przestrzeni dwuwymiarowej obiekt geograficzny może być figurą 0-, 1- lub 2-wymiarową, w przestrzeni trójwymiarowej - figurą 0-, 1-, 2- lub 3-wymiarową.

Gaździcki - LEKSYKON GEOMATYCZNY

SYSTEM INFORMACJI O TERENIELAND INFORMATION SYSTEM (LIS), system informacji przestrzennej dotyczący danych o terenie.

system informacji o terenie jest środkiem do podejmowania decyzji o charakterze prawnym, administracyjnym i gospodarczym oraz pomocą w planowaniu i rozwoju; składa się on z bazy danych o terenie utworzonej dla określonego obszaru oraz metod i technik systematycznego pozyskiwania, aktualizowania i udostępniania danych, a jego podstawą jest jednolity sposób identyfikacji przestrzennej, służący również do łączenia danych systemu z danymi innych systemów.

DANE O TERENIELAND DATA, dane geoprzestrzenne o wysokim stopniu szczegółowości i dokładności, np. dane katastralne, dane o infrastrukturze podziemnej

Gaździcki - LEKSYKON GEOMATYCZNY

SIT a SIG/SIP

GIS /SIP

ewidencja gruntów i budynków

ewidencja uzbrojenia terenu

obiekty topograficzne

osnowy geodezyjne

metadane

S

I

T

powiatowy

x

S I T

zarządzanie kryzysowe

planowanie przestrzenne rejestr decyzji

oferty inwestycyjne, rynek nieruchomości

zarządzanie zasobami komunalnymi

handel, edukacja, zdrowie

SDI

Infrastruktura danych przestrzennych (SDI – Spatial Data Infrastructure) jest

to zespół środków prawnych, organizacyjnych, ekonomicznych, politycznych,

technicznych, przedsięwzięć instytucjonalnych oraz zasobów ludzkich które:

• zapewniają powszechny dostęp do danych i usług geoinformacyjnych

dotyczących określonego obszaru,

• przyczyniają się do efektywnego stosowania geoinformacji dla

zrównoważonego rozwoju danego obszaru,

• umożliwiają racjonalne gospodarowanie zasobami geoinformacyjnymi.

SDI = GIS + Internet + Standardy + Interoperacyjność + PorozumieniaSDI = GIS + Internet + Standardy + Interoperacyjność + Porozumienia

Rodzaje GIS

podział ze względu na przeznaczenie

GIS obywatelski

geoportale publiczne

geoportale komercyjne

GIS menedżerski i administracyjny

analityczny (wspomaganie zarządzania regionem, powiatem, gminą),

operacyjny (zadania przestrzenne opisane przez przepisy prawne i techniczne).

PODZIAŁ GIS WG KRYTERIUM DOMINUJĄCEJ FUNKCJONALNOŚCI depozytorium (przechowywanie) analityczne (przetwarzanie) prezentacyjne (wizualizacja) WG KRYTERIUM CZĘSTOTLIWOŚCI POWTARZALNYCH DZIAŁAŃ operacyjne – realizują bardzo konkretne, powtarzalne i skończone operacje zgodnie z ustalonymi procedurami analityczne (HURTOWNIE) - analizy studialne, symulacja procesów i zjawisk

WG KRYTERIUM POCHODZENIA DANYCH (typ bazy) bazy źródłowe (referencyjne)– zawierają dane wprost ze źródła podstawowego bazy pochodne - zawierają dane uogólnione, zgeneralizowane, syntetyczne; także bazy realizujące model kartograficzny

x

Bazy obu „geodezyjnych” ewidencji to przykłady baz (menedżerskich) operacyjnych, prowadzonych na bieżąco zgodnie ustawami i standardami. Inne przykłady takich baz to: ewidencja ludności, ewidencja dróg, rejestr podmiotów wnoszących opłaty za gospodarcze wykorzystanie środowiska. Bazy operacyjne powinny w określonych odstępach czasowych przesyłać ustalone „raporty informacyjne” do hurtowni danych (przykładem jest zbiorczy wykaz danych objętych ewidencja gruntów, generowany raz do roku).

x

Hurtownia - inaczej: określenie na „bazę baz”, stanowiącą syntezę danych z różnych źródeł. Cechy:

1. Zintegrowana, brak transakcyjności 2. Dane odnoszą się do wielu ale konkretnych „punktów w czasie”,

tzw. migawki 3. Aktualizacja danych - systematyczna, wg. określonego planu 4. Dane są wykorzystywane dla potrzeb analitycznych (wspomaganie

decyzji) 5. Ogólnie dostępna (znacznie mniej ograniczeń w porównaniu do baz

operacyjnych). 6. Może mieć formę bazy fizycznej albo może być wirtualna. Hurtownia

wirtualna sama sięga do baz operacyjnych i wyciąga z nich dane w locie

Funkcje: - gromadzenie, integracja i aktualizacja danych

- analizy danych - udostępnianie informacji

S I T GIS inne

http://www.zumi.pl/ - (komercyjny) lokalizator przestrzenny

http://ikar.pgi.gov.pl/ - geoportal PIG

http://www.geoportaltatry.pl Tatrzański Park Narodowy

http://www.podgik.pwz.pl/ - ośrodek powiatowy Powiat Warszawski Zachodni

http://sitplan.um.bytom.pl/ Urząd Miasta Bytom

http://www.wroclaw.pl/m3292/ Urząd Miasta Wrocław

http://www.mapa.lodz.pl/ Urząd Miasta Łódź

Cykl innowacyjny w GIS

• Hardware 2-5 lat (przeszacowane)

• Software 5-19 lat (przeszacowane)

• Siła robocza 10-20 lat (ignorowane)

• Dane> 20lat (niedoszacowane, najważniejsze)

• Relacje kosztów

Hardware –Software –Dane= 10 –10-80

0 1 2 3 4 5 6 7

nakłady

korzyści

lata

SIP / SIT to korzyści !!!

ale najpierw trzeba zainwestować ...

Zinformatyzowana ewidencja gruntów i budynków przekształcana stopniowo

w kataster nieruchomości powinna zapewnić:

uszczelnienie podatków od nieruchomości

sprawniejszy obrót nieruchomościami

lepszą gospodarkę przestrzenną -optymalne wykorzystanie terenów i

usprawnienia procesów inwestycyjnych;

kompleksowe dostarczanie danych o wartości katastralnej nieruchomości;

możliwość gromadzenia informacji o powiatowych/ wojewódzkich/

krajowych zasobach gruntów, budynków i lokali oraz tendencjach i

kierunkach ich zmian;

dostarczenie informacji o gruntach, budynkach i lokalach do innych

ewidencji i rejestrów publicznych

Korzyści z SIT

MODEL DANYCH

1) abstrakcja świata realnego, która uwzględnia wybrane jego elementy

i jest opisana danymi,

2) opis danych oraz ich powiązań odzwierciedlający strukturę informacyjną

w danej organizacji lub dziedzinie,

3) wzorzec struktury danych w bazie danych.

Etapy opracowania systemu GIS

1. Modelowanie pojęciowe - ustalenie modelu pojęciowego danych (model ER związków-uncji, UML)

2. Modelowanie logiczne – struktura danych

3. Modelowanie fizyczne – zbiory danych

4. Ładowanie bazy danych

5. Wizualizacja

6. Zasady dostępu do danych 1

2+3+4

5,6

modelowanie pojęciowe

wyróżnianie własności przestrzennych i opisowych w celu dokonania sformalizowanego opisu obiektów (określa w jakim stopniu upraszczamy rzeczywistość) ; dużą rolę odgrywa cel jakiemu ma służyć projekt GIS;

polega na:

zdefiniowaniu klas obiektów (opisaniu jak je wyróżniamy)

zdefiniowaniu ich atrybutów w poszczególnych klasach np. opis co to jest obiekt drzewo i obiekt las, jakie będą miały atrybuty w bazie

abstrakcja – wyodrębnianie cech istotnych, stałych przedmiotu (zjawiska) i rozpatrywanie ich w oderwaniu od cech nieistotnych, przygodnych

(SJP, PWN, 2002)

UML (ang. Unified Modeling Language) jest graficznym językiem pozwalającym na opisywanie systemów (nie tylko informatycznych), za pomocą diagramów i słów. UML jest standardem (Unified - zunifikowany, jednolity).

modelowanie logiczne sposób zapisu atrybutów przestrzennych i opisowych, jaki model reprezentacji danych w bazie (wektorowy/rastrowy)?czy są zapisywane relacje przestrzenne (topologiczne) pomiędzy obiektami(model wektorowy prosty/złożony/topologiczny)?czy reprezentacja graficzna w bazie jest tożsama z formą wizualizacji? czy będą słowniki dla atrybutów?jakie będą więzy integralności,ustalenie zasad prezentacji,lista metadanych.

Najprostszy model logiczny – analogia do map tematycznych - kolekcja numerycznych map tematycznych (podział na warstwy)

modelowanie fizyczne

przejście od danych do informacji - jaki będzie system plików ( w praktyce jest to wybór określonego narzędzia GIS)

Dwa rozwiązania:

1. Bazy płaskie – system plików, najczęściej pliki graficzne CAD i pliki bazy danych – połączenie poprzez indeksy (odnośniki)

2. Relacyjne bazy danych

Cecha zaawansowanego GIS – równoległe prowadzenie dwóch baz danych przestrzennych

• referencyjnej

• kartograficznej

DLM – digital landscape model

DCM – digital cartographic model

DLM - baza zawierająca rzeczywiste położenie obiektów – tzw. dane referencyjneprzeznaczenie: do dalszego przetwarzania w tym jako dane do analiz przestrzennych (GIS)

DCM - baza zawierająca obiekty poddane procesowi redakcji kartograficznej przeznaczenie: do produkcji kartograficznej map o określonej skali