Czytanie ze zrozumieniemPar Jocelyne GIASSONRoz. 10 : Rola wiedzy czytajcego w zrozumieniu tekstu.

Liczne badania potwierdzaj duy wpyw wiedzy wczeniejszej na rozumienie czytanego tekstu Wiedza wczeniejsza-lepsze zrozumienie informacji zawartych w tekcie,-lepsze zapamitywanie informacji,-wiksz zdolno do wycigania wnioskw na podstawie tekstu.Ilociowy aspekt posiadanych wczeniej informacji pociga za sob:

Bada si rwnie wpyw jakoci informacji czytajcego, szczeglnie informacji bdnych.Czytajcy przyswaja wicej nowych informacji nie wtedy, kiedy posiada nabyte wczeniej wiadomoci bdne, ale gdy nie dysponuje adn wiedz!Wiedza wczeniejszaCzytelnik posiadajcy wczeniejsz wiedz, ma do niej wiksze zaufanie, ni do tego, co czyta w tekcie.Z drugiej strony, kiedy czytelnikowi brakuje wiadomoci na jaki temat, wwczas uywa on tekstu, by si ich nauczy.Prawda, szczeglnie w przypadku czytelnikw mniej dowiadczonych.Aby zniwelowa efekt wywoany przez bdne wiadomoci, naley zastosowa w procesie czytania inne strategie (str.173).

Wiedza wczeniejszaRodzaje interwencji pedagogicznej ze wzgldu na wiedz czytajcego: zobacz tabel na str.174.rnego rodzaju interwencje s proponowne zalenie od sytuacji! 4 sytuacje

1.Czytajcy posiada potrzebn wiedz, jednak nie uywa jej podczas czytania.2.Czytajcy posiada du wiedz ogln, ale brak mu wiedzy szczegowej w danym temacie.3.Czytajcy posiada bdne informacje, ktre zaburzaj rozumienie tekstu.4.Czytajcy posiada ma wiedz ogln.

Wiedza wczeniejsza Interwencja: polega bdzie na stymulacji posiadanej przez czytajcego wiedzyZaproponowanie czego PRZED czytaniem, aby wspomc integracj nowych wiadomoci z tymi ju posiadanymi.W pierwszej sytuacji (posiadanej wiedzy, ale nieuywanej w praktyce przez czytajcego)Stymulacja wiedzy uczniw

Wiedza wczeniejszaPuapki!1. Zaproponowanie zbyt oglnych zada przygotowujcych do lektury. 2. Zaproponowanie zbyt drobiazgowych przygotowa, nawizujcych gwnie do specyficznych, drugorzdnych zagadnie z tekstu.Zasady oglneTrzy cele zada przygotowujcych do czytania: stymulacja wiedzy uczniaorganizacja wiedzy uczniapowizanie tej wiedzy z czytanym tekstemStymulacja wiedzy uczniw

Wiedza wczeniejsza3. Poczenie wiedzy ucznia z tekstem: odwoanie si jedynie do wiedzy i dowiadcze przydatnych w zrozumieniu tekstu (a nie do wszystkich informacji posiadanych w danym temacie).1.Stymulacja wiedzy uczniw - polega na uwiadomieniu im tego,co ju wiedz na temat informacji zawartych w czytanym tekcie. Na przykad: poda sowo- klucz do tekstu i zapyta uczniw, z czym si im kojarzy->zadanie to aktywizuje uczniw!2. Organizacja wiedzy czytajcego: czuwanie nad powstaniem powiza midzy rnymi koncepcjami, pojawiajcymi si w wyniku stymulacji wiedzy ucznia.Na przykad: poproszenie ucznia o uzasadnienie skojarze, pojawiajcych si w zwizku ze sowem-kluczem. Naleao by zapyta: "Co uczniowie ju wiedz i jak mona doda do tej wiedzy nowe informacje?''Najwaniejsze zasady.

Wiedza wczeniejsza Zadanie suce stymulacji wiadomoci przy lekturze tekstw narracyjnych:1. Technika scenariusza: (-troch jak zwiastun w kinie)Prezentacja w trzech odsonach, wykonana przez nauczyciela:-cz, ktra wzbudza ciekawo uczniw: chodzi o przykucie uwagi uczniw, przywoanie ich wiedzy na dany temat i przeprowadzenie dyskusji.-zarys historii: gwni bohaterowie, sytuacja wyjciowa, gwne linie intrygi-punkt kulminacyjny akcji.-pytania odnonie dalszego cigu: zadawanie pyta, ktre zachc uczniw do przewidywania dalszego cigu historii.Fundamentalna rola nauczyciela2. Wykorzystywac z rozsdkiem i przede wszystkim przy trudniejszych tekstach (a nie przy prostych historiach). Przykad str.180-1Uwagi:Stymulacja wiedzy uczniw

Wiedza wczeniejsza2. Rne wersje tej samej historii: - zadanie dla uczniw: stworzyc histori na podstawie sw-kluczy wyjtych z tekstu, nastpnie porwnac j z wersj oryginaln autora.5 etapw zostao opisanych na str.181-3.Stymulacja wiedzy uczniw

Wiedza wczeniejsza Zadania stymulujce wiedz wczeniejsz przy pracy nad tekstem informacyjnym:Technika PREP: trzy etapy oparte na 3 lub 4 koncepcjach- kluczach, pochodzcych z tekstu przeznaczonego do czytania (str.183-5). Przewidywanie: seria pyta sucych przewidywaniu istotnych elementw tekstu informacyjnego (str.186).Sowa-klucze: lista wanych sw, pochodzcych z tekstu, ktre uczniowie grupuj w sposb prawdopodobny (str.186-7)Skojarzenia sw: technika opisana na str.187-8. Stymulacja wiedzy uczniw

Wiedza wczeniejsza Przewodnik antycypacyjny do lektury tekstw informacyjnych:- odnosi si do przygotowania kwestionariusza na temat tekstu, przeznaczonego do lektury i uzupenienia go przez uczniw, nastpnie przeczytanie go w celu sprawdzenia, czy odpowiedzi s zgodne z tekstem (w razie potrzeby zmodyfikowanie lub poprawienie odpowiedzi). Efekty: stymulacja wiedzy ucznia i pomoc w redukcji bdnych informacji. Przykad str.189-190Przewodnik antycypacyjny do lektury tekstu opiniotwrczego:Tak samo jak wyej, prcz tego, e celem jest dokonanie przez uczniw konfrontacji swojej opinii z opini autora (niekoniecznie zmiana wasnego zdania).Szczegy na str.190-1Stymulacja wiedzy uczniw

Wiedza wczeniejsza Zakres wiedzy uczniwJak oszacowa zakres wiedzy uczniw przed lektur jednego lub kilku tekstw na jeden i ten sam temat?5 technik: Skojarzenia sw.Swobodne przypominanie,Pytania ustrukturyzowane,Pytania wielokrotnego wyboru,Dyskusja nieformalna,

Wiedza wczeniejszaSkuteczno tych technik: tablica na str.193. Skojarzenia sw: uzyskuj rednie wyniki wzgldem wszystkich kryteriw. Lepsza relacja midzy iloci zebranych informacji a energi wydatkowan przez nauczyciela.Wydobycie z tekstu sowa - klucza.Napisanie go na kartce w kilku linijkach, zawsze na pocztku linijki.Ucze pisze w kolejnych linijkach skojarzenia w postaci sowa lub wyraenia.Nauczyciel interpretuje te skojarzenia na podstawie ustalonej skali i daje "ocen".Przykad :Jak postepowa?Zakres wiedzy uczniwZobacz strony195-7

Wiedza wczeniejsza Podsumowujc: strategia stymulacji wiedzy ucznia jest "konieczna, bez wzgldu na poziom wiedzy czytelnika!" (str.197).

*Rola wiedzy czytajcego w zrozumieniu tekstu.*Wiedza wczeniejsza (nabyta ju przed lektur)

Liczne badania potwierdzaj duy wpyw wiedzy wczeniejszej na rozumienie czytanego tekstu

Ilociowy aspekt posiadanych wczeniej informacji pociga za sob:-lepsze zrozumienie informacji zawartych w tekcie,-lepsze zapamitywanie informacji,-wiksz zdolno do wycigania wnioskw na podstawie tekstu.*Wiedza wczeniejsza

Bada si rwnie wpyw jakoci informacji czytajcego, szczeglnie informacji bdnych.

Stwierdzenie: Czytajcy przyswaja wicej nowych informacji nie wtedy, kiedy posiada nabyte wczeniej wiadomoci bdne, ale gdy nie dysponuje adn wiedz! /Czytelnik posiadajcy wczeniejsz wiedz, ma do niej wiksze zaufanie, ni do tego, co czyta w tekcie. / Z drugiej strony, kiedy czytelnikowi brakuje wiadomoci na jaki temat, wwczas uywa on tekstu, by si ich nauczy.

Oba stwierdzenia s suszne, szczeglnie w przypadku czytelnikw mniej dowiadczonych.

Aby zniwelowa efekt wywoany przez bdne wiadomoci, naley zastosowa w procesie czytania inne strategie (str.173). *Wiedza wczeniejsza

Rodzaje interwencji pedagogicznej ze wzgldu na wiedz czytajcego: zobacz tabel na str.174. /4 sytuacje:

1.Czytajcy posiada potrzebn wiedz, jednak nie uywa jej podczas czytania.2.Czytajcy posiada du wiedz ogln ale brak mu wiedzy szczegowej w danym temacie.3.Czytajcy posiada bdne informacje, ktre zaburzaj rozumienie tekstu.4.Czytajcy posiada ma wiedz ogln.

(obok punktw) rnego rodzaju interwencje s proponowne zalenie od sytuacji

*Wiedza wczeniejsza (w strzace) Stymulacja wiedzy uczniw

W pierwszej sytuacji (posiadanej wiedzy, ale nieuywanej w praktyce przez czytajcego):

Interwencja: polega bdzie na stymulacji posiadanej przez czytajcego wiedzy /Zaproponowanie czego PRZED czytaniem, aby wspomc integracj nowych wiadomoci z tymi ju posiadanymi.(w strzace)Co zatem zrobi? Czego naley unika? Jak postpowa?

*Wiedza wczeniejsza (w strzace) Stymulacja wiedzy uczniw

Puapki!1. Zaproponowanie zbyt oglnych zada przygotowujcych do lektury. 2. Zaproponowanie zbyt drobiazgowych przygotowa, nawizujcych gwnie do specyficznych, drugorzdnych zagadnie z tekstu.

Zasady oglneTrzy cele zada przygotowujcych do czytania:-stymulacja wiedzy ucznia-organizacja wiedzy ucznia-powizanie tej wiedzy z czytanym tekstem*Wiedza wczeniejsza (na zielono )Zasady oglne

1.Stymulacja wiedzy uczniw - polega na uwiadomieniu im tego,co ju wiedz na temat informacji zawarychj w czytanym tekcie.Na przykad: poda sowo- klucz do tekstu i zapyta uczniw, z czym si im kojarzy->zadanie to aktywizuje uczniw!

2. Organizacja wiedzy czytajcego: czuwanie nad powstaniem powiza midzy rnymi koncepcjami pojawiajcymi si w wyniku stymulacji wiedzy ucznia.Na przykad: poproszenie ucznia o uzasadnienie skojarze, pojawiajcych si w zwizku ze sowem-kluczem.

3. Poczenie wiedzy ucznia z tekstem: odwoanie si jedynie do wiedzy i dowiadcze przydatnych w zrozumieniu tekstu (a nie do wszystkich informacji posiadanych w danym temacie).Naleao by zapyta: "Co uczniowie ju wiedz i jak mona doda do tej wiedzy nowe informacje?" *Wiedza wczeniejsza Stymulacja wiedzy uczniw

Zadanie suce stymulacji wiadomoci przy lekturze tekstw narracyjnych:

1. Technika scenariusza: (-troch jak zwiastun w kinie)

Prezentacja w trzech odsonach, wykonana przez nauczyciela:-cz, ktra wzbudza ciekawo uczniw: chodzi o przykucie uwagi uczniw, przywoanie ich wiedzy na dany temat i przeprowadzenie dyskusji.-zarys historii: gwni bohaterowie, sytuacja wyjciowa, gwne linie intrygi-punkt kulminacyjny akcji.-pytania odnonie dalszego cigu: zadawanie pyta, ktre zachc uczniw do przewidywania dalszego cigu historii.

Uwagi: 1. Fundamentalna rola nauczyciela2. Wykorzystywac z rozsdkiem i przede wszystkim przy trudniejszych tekstach (a nie przy prostych historiach).Przykad str.180-1*Wiedza wczeniejsza Stymulacja wiedzy uczniw

2. Rne wersje tej samej historii:- zadanie dla uczniw: stworzyc histori na podstawie sw-kluczy wyjtych z tekstu, nastpnie porwnac j z wersj oryginaln autora.

5 etapw zostao opisanych na str.181-3.*Wiedza wczeniejsza Stymulacja wiedzy uczniw

Zadania stymulujce wedz wczeniejsz przy pracy nad tekstem informacyjnym:

Technika PREP: trzy etapy oparte na 3 lub 4 koncepcjach- kluczach, pochodzcych z tekstu przeznaczonego do czytania (str.183-5).

Przewidywanie: seria pyta sucych przewidywaniu istotnych elementw tekstu informacyjnego (str.186).

Sowa-klucze: lista wanych sw, pochodzcych z tekstu, ktre uczniowie grupuj w sposb prawdopodobny (str.186-7)

Skojarzenia sw: technika opisana na str.187-8.

*Wiedza wczeniejsza Stymulacja wiedzy uczniw

Przewodnik antycypacyjny do lektury tekstw informacyjnych:-odnosi si do przygotowania kwestionariusza na temat tekstu, przeznaczonego do lektury i uzupenienia go przez uczniw, nastpnie przeczytanie go w celu sprawdzenia, czy odpowiedzi s zgodne z tekstem (w razie potrzeby zmodyfikowanie lub poprawienie odpowiedzi).

Efekty: stymulacja wiedzy ucznia i pomoc w redukcji bdnych informacji. Przykad na str 189-190.

Przewodnik antycypacyjny do lektury tekstu opiniotwrczego:

Tak samo jak wyej, prcz tego, e celem jest dokonanie przez uczniw konfrontacji swojej opinii z opini autora (niekoniecznie zmiana wasnego zdania).Szczegy na str.190-1. *Wiedza wczeniejsza Zakres wiedzy uczniw

Jak oszacowa zakres wiedzy uczniw przed lektur jednego lub kilku tekstw na jeden i ten sam temat?5 technik:- Dyskusja nieformalna,- Pytania wielokrotnego wyboru,- Pytania ustrukturyzowane,- Swobodne przypominanie,- Skojarzenia sw.

*Wiedza wczeniejsza Zakres wiedzy uczniw

Skuteczno tych technik: tablica na str.193.

Skojarzenia sw: uzyskuj rednie wyniki wzgldem wszystkich kryteriw. Lepsza relacja midzy iloci zebranych informacji a energi wydatkowan przez nauczyciela.

Jak postepowa?Wydobycie z tekstu sowa - klucza.Napisanie go na kartce w kilku linijkach, zawsze na pocztku linijki.Ucze pisze w kolejnych linijkach skojarzenia w postaci sowa lub wyraenia.Nauczyciel interpretuje te skojarzenia na podstawie ustalonej skali i daje "ocen".

zobacz strony 195-7.

Przykad:(W tabeli widnieje sowo "kultura").*Wiedza wczeniejsza

Podsumowujc: strategia stymulacji wiedzy ucznia jest "konieczna, bez wzgldu na poziom wiedzy czytelnika!" (str.197).