Par Jocelyne GIASSON

Ch. 4 : Procesy integracji

Czytanie ze zrozumieniem

Pozwalają tworzyć

związki między

zdaniami lub między

frazami.

Dwa typy oznak spójności

Odnośniki

Łączniki

Wnioskowanie

1

2.

Procesy integracji

Funkcja: stworzyć relacje między zdaniami lub frazami.

Wyrażone przez autora przesłanki:

*aby ustanowić związki między zdaniami

*aby zagwarantować spojność tekstu.

Związki lub oznaki spojności :

- czasami obecne w tekście ->sprecyzowane : odnośniki i łączniki

- czasami domyślne → do wydedukowania przez czytającego, który

przy pomocy tekstu i własnych informacji ma uzupełnić luki pozostawione

przez autora = wnioskownie

Procesy integracji

• Rozumienie przesłanek o relacjach między zdaniami i frazami,

to znaczy:

Dedukcja relacji niesprecyzowanych między zdaniami i frazami.

Odnośnikami Łącznikami

opartych na tekście

opartych na wiedzy czytającego.

Innymi słowy :

Procesy integracji

O synonimie mówimy, kiedy słowo jest używane, by nim zastąpić inne słowo.

DEFINICJA

1.Odnośniki.

Jan jest moim przyjacielem. On mieszka blisko mnie

Przykład: zaimek, przysłówek, rzeczownik lub grupa nominalna, przymiotnik...

Procesy integracji

Ważne elementy w procesie odnnoszenia się:A.poprzednik

B. termin, który zastępuje poprzednika - synonim

C. związek między obydwoma

A B

C

Odwoływanie się

Praca czytającego =w tworzeniu związku między A i B (czasami oczywistego związku, czasami wręcz przeciwnie!!!)

Procesy integracji

Różne typy odnośników i klasyfikacji!

według typu poprzednika i typu słowa, przez które jest on zastępowany (tabelka, str.55)

według kryterium bliskości znaczenia :

- relacje przylegające : poprzednik i synonim, który go zastępuje, znajdują się w następujących po sobie zdaniach.

- relacje oddalone : poprzednik i synonim, który go zastepuje są oddzielone minimum jednym zdaniem. Przykład.

według kryterium przed-po :

- relacja "przed": poprzednik pojawia się przed słowem, które zastępuje

- relacja "po": poprzednik pojawia się po słowie, które zastępuje

Przykład 4

Procesy integracji

Stopień trudności odnośników :

-relacje znaczeniowo oddalone są trudniejsze do utworzenia niż bliższe,

-relacje "po" są trudniejsze do utworzenia niż relacje "przed",

-relacje, w których synonim odnosi się do zdania bardziej skomplikowanego do utworzenia niż relacje, w których synonim odnosi się do rzeczownika

W porozumieniu odnośników odgrywają rolę również rodzaje tekstu i uprzednia wiedza .

Procesy intergracji

Nauczanie odnośników.

Zobacz propozycje na str. 56-57-58

+ przykład "Jan i Sylwia"

Uwaga : uwaga na wszystkie déictiques !

Zobacz również J.Giasson, Od teorii do praktyki, str. 228-9.

Przykład

Pozwalają tworzyć

związki między

zdaniami lub między

frazami.

Dwa typy oznak spójności

Odnośniki

Łączniki

Wnioskowanie

1

2.

Procesy integracji

2. Łączniki

Łącznikami są słowa, które łączą dwa wydarzenia między nimi. Mogą one być również używane do połączenia dwóch wniosków lub dwóch zdań.

DEFINICJA

Przykład :

*Julia wróciła i potem zjadła jabłko.

*Jan wrócił ze szkoły po Marii.

Niektóre łatwo zrozumieć, niektóre nie!

Przykład: i, lub, też, prócz, przed, mimo, ponieważ, przed, po, ...

Procesy integracji

Różne typy łączników i ich klasyfikacja!

Lista: str.58-59.

Połączenie: i, też,....

Rozłącznie:lub,...

Wykluczenie: oprócz, poza,...

Czas: przed, jak tylko,...

Miejsce: przed, powyżej,...

Przyczyna: ponieważ, z powodu,...

Porównanie: jak, tak jak,...

Kontrast: przeciwnie do,...

Opozycja: mimo, pomimo, że,..

Zezwolenie: mimo, że,...

Konsekwancja: w ten sposób, że, do tego stopnia, że,...

Cel: aby, w celu,...

Warunek: jeśli, o ile,...

Sposób: jak,...

Procesy integracji

Łączniki są sprecyzowane lub domyślne.

-trudniejsze do zrozumienia

-muszą być wydedukowane przez czytającego

Istnieje tendencja nauczycieli do skracania zdań tekstu przeznaczonego dla młodszych uczniów. Tymczasem, "dla czytającego trudniejszym jest zrozumienie dwóch krótszych zdań bez łączników niż dłuższych zdań ze sprecyzownymi łącznikami". (str.59)

Procesy integracji

Inne uwagi!

Dwa łączniki, które w tekście są najczęściej domyślne, to łączniki czasu i przyczyny.

Łączniki są czasem zbyt odległe lub niesprecyzowane; stąd dodatkowa trudność w zrozumieniu.

Należy więc zwracać szczególną uwagę na łączniki, zwłaszcza na łączniki przyczyny.

Nauczanie łączników, str. 60

Pozwalają tworzyć

związki między

zdaniami lub między

frazami.

Dwa typy oznak spójności

Odnośniki

Łączniki

Wnioskowanie

1

2.

Procesy integracji

3. Wnioskowanie.

DEFINICJA

Wnioskowanie zachodzi wtedy, kiedy czytający wychodzi poza zrozumienie dosłowne, czyli kiedy wychodzi poza to, co znajduje sie na powierzchni tekstu.

Odpowiedź jest dosłowna, jeśli jest ona znaczeniowo ekwiwalentna lub synonimiczna względem częsci tekstu (to widać w gramatyce, składni, synonimach).

Indianie kierowali się w stronę zachodzącego słońca.

Indianie podróżowali w stronę zachodząceog słońca.

To jest zrozumienie dosłowne

Indianie kierowali się w stronę zachodzącego słońca.

Indianie podróżowali na zachód.

Przykłady

To jest zrozumienie dedukcyjne

Procesy integracji

Klasyfikacja:

TEKST

Wnioskowanie oparte na wiedzy czytającego

Od lewej do prawej, do momentu gdzie czytający używa własne formy poznania ?

Wnioskowanie logiczne jest wspólne dla prawie wszystkich ludzi, wnioskowanie pragmatyczne i kreatywne jest już o wiele bardziej indywidualne.

Wnioskowanie oparte na tekście

= wnioskowanie logiczne

Wnioskowanie pragmatyczne Wnioskowanie kreatywne

Procesy integracji

Nauczanie wnioskowania.

*Nauczyciele zadają w klasie pięć razy więcej pytań do odpowiedzi dosłownych, niż tych opartych na wnioskowaniu.

*Zdolność do wnioskowania zaczyna się bardzo wcześnie

*Klasyfikacja wnioskowania opartego na wiedzy czytającego: miejsce, podmiot, czas, akcja, narzędzie, kategoria, obiekt, przyczyna-skutek, problem-rozwiązanie, uczucie-postawa. (str. 66-67)

*Jak postepować? Przykłady str.67-71.

Przykłady