Modele w ekonomii

Marta Gosk na podstawie:

Ceteris Paribus Laws and Socio-Economic Machines autorstwa Nancy Cartwright

Czym ekonomia różni się od fizyki?

Ceteris paribus uniwersalność

Metafizyczna różnica między rządzącymi prawami

Stopień rozwinięcia danej nauki

Konwencja: prawo – regularny związek

Regularny związek Sformułowany przez „prawo” – regułę Nonsensowna korelacja

Ważne są badane związki Deterministyczne Probabilistyczne

David Hume – empiryzm sceptyczny Prawa natury

Obserwowalne Sens mają tylko stwierdzenia oparte na wrażeniach zmysłowych

(sensible qualities) Nie ma wrażeń dotyczących przyczynowości = nie ma żadnej

koncepcji przyczynowości (może się nam co najwyżej wydawać, że jest)

Mierzalne

Równanie lub rozkład prawdopodobieństwa paradygmatem Praw Natury

„Rozszerzanie” praw

„W warunkach X …”

Czy to dalej prawa?

NIE

Czy ekonomia regularnie formułuje fałszywe prawa?

Spór o pojęcie „PRAWO”

Prawo = prawidłowości o uniwersalnym zakresie

CZY

Prawo = coś co odkrywa naturę rzeczy (Arystoteles)

Wyjaśnianie natury rzeczy Prawidłowości przy ceteris paribus

co wewnątrz a co poza prawem

W dzisiejszej ekonomii nie ma miejsca dla podejścia opartego na prawach ogólnych (covering law account) TEORIA – zarys na dużą skalę MODEL- wyspecjalizowany, sformalizowany opis

Raczej nie fundamentalne prawidłowości ale obraz socjo-ekonomicznej maszyny

David Lewis i prawidłowości „przeciwfaktyczne” prawidłowości „przeciwfaktyczne” (counterfactual

regularities) – nierzeczywiste, zaistniałyby w odpowiednich okolicznościach, często „nie z tego świata”.

Nie „If X then Y”, ale „If X were to happen then Y would happen”

Czy jest sens je badać?

A może : Prawa natury = prawa natury tego świata

Ekonomia nauką nie indukcyjną J.S. Mill – niewiele prawidłowości w ekonomii

Wynik ekonomiczny zależy od mieszanki czynników o zmiennych zdolnościach, zależnych od środowiska w którym działają.

Mieszanka czynników -> nieustanne zmiany -> za krótko na indukcję

Interakcje

Wynik ekonomiczny jest konsekwencją interakcji wielu czynników

Często nie ma sensu patrzenie na samodzielne mechanizmy w ekonomii (np. popyt, podaż)

„Maszyna” socjo-ekonomiczna W ekonomii to „maszyna” (mechanizm) generuje

prawo-podobne prawidłowości Warunki ceteris paribus – opisują strukturę tej maszyny,która sprawia, że te „prawa” są prawdziwe

MODELE

Modele Relacja między modelem a wnioskami nie musi być

regularną asocjacją

Trudności w wyborze modelu Kryterium

Statystyczne Metodologiczne

Dla teoretyków prawidłowości – za mało uniwersalne Eliminacja ceteris paribus przez obwarowanie warunkami

„Prawa socjo-ekonomiczne generowane są przez socjo-ekonomiczne maszyny”

Arystoteles NATURA – pierwotne ZACHOWANIA –wtórne

Holizm Analogia maszyny – podkreślenie analitycznej natury

dużej części myśli ekonomicznej Czy możemy analizować poszczególne części

gospodarki oddzielnie i stworzyć z tego jej kompletny obraz?

„Prawa socjo-ekonomiczne generowane są przez socjo-ekonomiczne maszyny”

Problem z maszynami Nie ewoluują Zaprojektowane i zmontowane przez inżynierów

Czy tak samo jest z socjo-ekonomicznymi maszynami?

MFW Standard waluty złotej

Prawa ekonomii kontra prawa fizyki Ekonomia

Ceteris paribus ≠ niedostateczna wiedza Drugorzędne znaczenie prawidłowości

Prawa konstruowane na podstawie wiedzy o zdolnościach osób i instytucji, szczególnie w odpowiednio „wyregulowanych” sytuacjach

Czy to rzeczywiście tworzy różnicę?

Prawa ekonomii kontra prawa fizyki Fizyka

Metody analityczne „Maszyna” do generowania prawidłowości Ceteris paribus

Prawa naturalne Różnica nie między ekonomią a fizyką, a między

dziedzinami w których obowiązuje podejście oparte na prawach ogólnych albo na metodach analitycznych

Pytania do dyskusji Czym jest prawo? Czy można je formułować w oparciu o ceteris paribus? „Rozszerzenie” prawa czy ceteris paribus? Czy jest sens badać prawidłowości „przeciwfaktyczne”? Czy możemy analizować poszczególne części gospodarki

oddzielnie i stworzyć z tego jej kompletny obraz? Czy metoda analityczna jest słuszna w ekonomii? Jak zachowują się maszyny socjo-ekonomiczne? Czy prawa ekonomii różnią się od praw fizyki?