Praca wykonana w ramach projektu edukacyjnego

Jakub Suwała Dominik Ponichtera Mateusz Sinko 3c

CZY (DLACZEGO) WARTO POZNAĆ NAJSTARSZE RADOMSKIE KOŚCIOŁY ?

RADOM

KOŚCIÓŁ I KLASZTOR OJCÓW BERNARDYNÓWZakon bernardynów sprowadził do Radomia w 1453 r. król Kazimierz Jagiellończyk

Plac pod budowę kościoła i klasztoru zlokalizowano tuż za murami miasta, w pobliżu Bramy Lubelskiej. W 1468 r. stanął kościół drewniany, który otrzymał wezwanie św. Katarzyny, męczennicy aleksandryjskiej.

W latach 1861-1864 klasztor był miejscem manifestacji patriotycznych.

Bernardyni odzyskali kościół i klasztor w 1936 r. W 1959 r. pożar zniszczył dach na kościele i klasztorze. Ostatnie duże prace remontowe przeprowadzono w latach 1998-2000.

Ceglany kościół i klasztor oo. bernardynów to jeden z najcenniejszych zabytków Radomia. Na teren kościoła prowadzi osiemnastowieczna brama z rzeźbą Chrystusa upadającego pod krzyżem.

Pierwotne, drewniane zabudowania zastąpiono na przełomie XV i XIV wieku murowanymi fundacji podczaszego koronnego i starosty radomskiego Dominika z Kazanowa.

Zespół klasztorny w Radomiu należy do najlepiej zachowanych średniowiecznych założeń bernardyńskich w Polsce. Restaurację i niewielką rozbudowę kościoła przeprowadził w latach 1911-12 architekt Stefan Szyller

W kruchcie od strony zachodniej znajduje się późnogotycki portal z piaskowca. Na szczególna uwagę zasługuje wykonana w drewnie gotycka grupa Pasji w ołtarzu głównym: Chrystus Ukrzyżowany, Matka Boska Bolesna i św. Jana Ewangelista.

Niewykluczone, że rzeźby powstały w warsztacie Wita Stwosza. Rokokowe ołtarze boczne pochodzą z drugiej połowy XVIII wieku. Wewnątrz kościoła można zobaczyć wiele epitafiów i płyt nagrobnych z rozmaitych epok. Do najcenniejszych należy wczesnobarokowe epitafium Wszebora Tymińskiego herbu Nałęcz

Niewykluczone, że rzeźby powstały w warsztacie Wita Stwosza. Rokokowe ołtarze boczne pochodzą z drugiej połowy XVIII wieku. Wewnątrz kościoła można zobaczyć wiele epitafiów i płyt nagrobnych z rozmaitych epok. Do najcenniejszych należy wczesnobarokowe epitafium Wszebora Tymińskiego herbu Nałęcz

Kościół bernardynów słynie w mieście z pięknej, precyzyjnie wykonanej przez bernardynów, ruchomej szopki, którą można oglądać od Świąt Bożego Narodzenia do Święta Matki Boskiej Gromnicznej. Co roku jest ona wzbogacana o nowe postacie i elementy ruchome.

Warto zajrzeć także do Kaplicy Matki Boskiej, która mieści się na prawo od prezbiterium. Można tu zobaczyć oryginalne stalle z początku XVI stulecia

Piękny jest też krużganek klasztorny i wirydarz (dziedziniec klasztorny). Niewielki budynek przylegający od południa do klasztoru z piramidalnym kominem to pochodzący z początku XVI wieku tzw. piekarnik. Mieściła się tu kuchnia klasztorna oraz warzelnia wosku. Jest to jedyny tego typu obiekt w kraju i jeden z nielicznych na świecie.

Na przykościelnym cmentarzu znajdują się XIX-wieczne epitafia oraz terakotowe stacje Drogi Krzyżowej. Od strony ulicy Żeromskiego możemy zobaczyć figurę Matki Boskiej, pod którą w przededniu powstania styczniowego zbierały się tłumy Polaków śpiewających pieśni religijne i patriotyczne.

W czasie poprzedzającym powstanie styczniowe klasztor był głównym miejscem działalności patriotycznej w Radomiu, za co władze carskie ukarały go kasatą, a klasztor zamieniły na więzienie dla powstańców

W kościele i klasztorze bywało wielu królów polskich oraz sławnych Polaków. Gościli tu m.in. Kazimierz Pułaski, Tadeusz Kościuszko, książę Józef Poniatowski, Julian Ursyn Niemcewicz, Dionizy Czachowski

KOŚCIÓŁ PW. ŚW. JANA CHRZCICIELA

W raz z miastem uposażył nową parafię pw. św. Jana. Pierwsza wzmianka o istnieniu parafii pochodzi z 1408 r. (przed 27 lipca 1408). Około 1360-1370 r. został wzniesiony z czerwonej cegły pierwotny, jednonawowy kościół, fundacji Kazimierza Wielkiego. W wiekach XV i XVI dobudowano kaplice boczne, z których zachowała się kaplica różańcowa, fundowana w 1481 r. przez mieszczanina Jana Warcaba. Św. Kazimierz Jagiellończyk, rezydując w Radomiu z polecania ojca w latach 1481-1483, traktował świątynię pw. św. Jana jako zamkową i częste miejsce swej modlitwy. W 1495 r. inny syn króla Kazimierza Jagiellończyka, Fryderyk, w kościele tym uroczyście otrzymał bullę nominującą go do godności kardynalskiej z przynależnymi jej oznakami.

Parafia pw. św. Jana Chrzciciela erygowana została po 1325 r., a prawdopodobnie przed kazimierzowską lokacją miasta. Król Kazimierz Wielki (1330-1370) lokował Nowy Radom najpierw na prawie średzkim około 1340-1360, potem w 1364 r. na prawie magdeburskim

W XVII w. Z fundacji Jana Kochanowskiego chorążego kozienickiego, dobudowano późnorenesansową kaplicę. W początkach XIX w. kościół był poważnie uszkodzony. Jego restaurację podjęto w latach 1817-1838: podwyższono ściany nawy, która została nakryta stropem drewnianym były staraniem ks. inf. Stanisława Sikorskiego. Polichromia swoim stylem nawiązuje do gotyckiego wnętrza.

W latach 1908-1909, staraniem ks. inf. Piotra Górskiego, została fara gruntownie przebudowana według projektu architekta Józefa Dziekońskiego. Kościół w wyniku tych wielokrotnych zmian jest neogotycki, orientowany, jednonawowy z dobudowaną nawą boczną

Według Biblii urodził się pół roku przed Jezusem, według tradycji w wiosce Ain Karim (niedaleko Jerozolimy), jako syn żydowskiego kapłana Zachariasza oraz Elżbiety, która była krewną Maryi matki Jezusa. Jego narodziny zapowiedziane były jako dowód prawdziwości zapowiedzi złożonych przez Archanioła Gabriela

Maryi w czasie zwiastowania, a także przepowiedziane były jego ojcu przez anioła w Świątyni Jerozolimskiej. W dość młodym wieku, zapewne po śmierci

Kościół pod wezwaniem św. Wacława

Kościół pod wezwaniem Św. Wacława jest jednym z najstarszych obiektów w Radomiu. Wzniesiono go jako drewniany kościół w 2-giej połowie XII w. Pod koniec XIII wybudowano na tym miejscu kościół z cegły palonej, rozbudowany najpierw w XV, a później w XVI w.

W 1802 r. kościół Św. Wacława zajęli Austriacy na magazyn wojskowy. W okresie Księstwa Warszawskiego był częściowo przebudowany (1809 r.) i użytkowany nadal na cele magazynowe. Dalszej przebudo- wie uległ w połowie XIX w., kiedy został zamieniony przez władze rosyjskie na etapowe więzienie skąd wywożono zesłańców na Syberię. W r. 1922/1923 kościół był szpitalem epidemicznym, przeznaczonym dla chorych na tyfus podczas szalejącej wówczas w Radomiu epidemii tej choroby. W okresie międzywojennym (1930-1939) użytkowany był jako dom Starców, następnie mieścił się w nim Oddział Psychiatryczny Szpitala Miejskiego.

W dniu 24 marca 1978 r. — ta XII-wieczna budowla w której znajdował się dawny szpital powróciła w końcu z powrotem na łono kościoła. Stało się to przede wszystkim dzięki staraniom ś.p. ks. Stanisława Sikorskiego i Jego współtowarzyszom.

Kościół Świętej RodzinyPoczątki kościoła p.w. Świętej Rodziny sięgają 1901 roku, kiedy to Radomskie Towarzystwo Dobroczynności będące właścicielem Domu Pracy – neogotyckiego budynku przy ul. Świeżej 19 (obecnie Kelles-Krauza) – otrzymało od sandomierskiej 6 tys. rubli, z których 3 tys. przeznaczył on na wzniesienie nowej kaplicy i 3 tys. na założenie przytułku dla moralnie upadłych kobiet.

Ojca Pio, Miłosierdzia Bożego), a po 1974 r. obiekt został poddany gruntownemu remontowi zmieniającemu wystrój jego wnętrza. Prace wykonano wg projektów i pod kierunkiem prof. Władysława Pieńkowskiego i art.

KATEDRA OPIEKI NAJŚWIĘTSZEJ MARYI PANNY

W RADOMIU

Gdy w roku 1873 władze carskie skasowały kościół OO Pijarów w Rynku, radomska parafia, wówczas jedyna, licząca 36 tyś. wiernych, miała tylko dwa czynne kościoły: św. Jana (farny) i św. Katarzyny (pobernardyński). Kościół Mariacki w Radomiu to trójnawowa bazylika z transeptem o bogato rozczłonkowanej fasadzie z dominującą rozetą i trzema portalami. Projekt nawiązuje do gotyku francuskiego, także poprzez zastosowanie systemu przypór i łuków odporowych. Wysokie,

Wnętrze radomskiej katedry swą lekkością i strzelistością (wys. 21 m) przypomina wnętrza zachodnioeuropejskich kościołów gotyckich.

Kościół garnizonowy pw. św. Stanisława

Pierwotnie była to cerkiew pod wezwaniem świętego Mikołaja wybudowana w 1902 roku według projektu Wiktora Syczugowa, zmodyfikowanego przez innego rosyjskiego architekta - M. Prieobrażeńskiego. Świątynia została poświęcona w dniu 9 lutego 1902 przez lubelskiego biskupa prawosławnego Germana. W 1918 roku cerkiew została przejęta przez wojsko polskie. Zniszczona podczas działań wojennych budowla miała być przebudowana na Muzeum Ziemi Radomskiej. Zwyciężyła jednak koncepcja przebudowy świątyni na kościół garnizonowy pod wezwaniem św. Stanisława Biskupa. Przebudowa miała miejsce w latach 1925-1932. Autorem tej przebudowy był radomski architekt Kazimierz Prokulski. Uroczysta konsekracja świątyni obyła się w 1930 roku

Kościół Ewangelicko-Augsburski

Dawniej była to świątynia katolicka pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny z lat 1784-1785, zbudowana na miejscu drewnianej z 2 połowy XIV wieku (była to filia benedyktynów z Sieciechowa dla obsługi i zarządu majątkami klasztornymi w okolicy Radomia).W 1802 zamieniona na magazyn, w 1818 roku na teatr. Od 1830 własność gminy ewangelicko-augsburskiej (luterańskiej). W 1893 roku gruntownie przebudowana. Wejście w miejscu dawnego prezbiterium. Stoi na pozostałościach baszty murów miejskich.

Kościół Świętej Trójcy

Kościół Świętej Trójcy - został wybudowany w XVII wieku wraz z klasztorem dla sióstr benedyktynek z fundacji Barbary Tarłowej. Pierwotnie była to świątynia drewniana. Uległa zniszczeniu podczas potopu szwedzkiego. Dzięki Annie Radziwiłłowej w 1678 rozpoczęto odbudowę murowanego kościoła. W 1774 pożar zniszczył zespół klasztorno-kościelny. W 1809 w klasztorze urządzono szpital wojskowy, a w 1819 po kasacie klasztoru - więzienie. W 1837 kościół zamieniono na cerkiew pw. św. Mikołaja. Podczas I wojny światowej Austriacy urządzili w nim magazyn, przez co obiekt popadł w ruinę. W latach 1924-1925 udało się go odbudować. Od 1947 kościołem zarządzają oo. jezuici.Do 1997 w klasztorze mieściło się więzienie i areszt śledczy, a obecnie - siedziba kurii biskupiej.

DZIĘKUJE ZA OBEJRZENIE PREZENTACJI