IDĘDO DOMU

OJCA…

WARSZAWA 2009

Opracowanie:

ks. Jerzy Nemo

Za zgodą Kurii Biskupiej Warszawsko-Praskiej

z dn. 15.04.2003 r., nr 431(K)2003

Wikariusz Generalny bp Stanisław Kędziora

Kanclerz Kurii ks. Romuald Kamiński

ISBN 978-83-87049-26-3

Druk z powierzonego materiału:

AGENCJA ATM00-608 Warszawa, Al. Niepodległości 186tel./fax 825 33 66, 0-602 26 77 15

SPIS TREŚCI

WSTĘP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5

ROZDZIAŁ I

IDĘ DO DOMU OJCA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10

Rekapitulacja. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36

ROZDZIAŁ II

POSZUKAJMY ODPOWIEDZINA PEWNE PYTANIA . . . . . . . . . . . . 40

ZAKOŃCZENIE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62

5

WSTĘP

`Przypomnij sobie: umiera si“ tak, jak si“ óy»o. Jeóeli wchwilach, które dziel� ci“ od Ñmierci, twoje serce pe»ne jestMnie; jeóeli poóera je gorliwoу o moje Królestwo; jeóeli jesteÑspragniona mojej chwa»y, tak� zastanie ci“ Ñmierƒ i wydaszostatnie tchnienie z myÑl� pe»n� mi»oÑci. [Y] PrzejÑcie nie jestd»ugie: to opuszczenie Ñwiata ziemskiego, aby wejу w tamtenÑwiat. To prawdziwe narodziny: oznacza to narodziƒ si“ dlaòycia, które nie sko½czy si“ nigdy. Tym òyciem jestem Ja".

(Chrystus do Gabrieli Bossis w On i ja pod datą 26 II 1941 r.)

Chrystus Pan przeszedł przez wszystkie etapy ludzkiejpaschy: od poczęcia w łonie Matki aŜ do wstąpienia donieba w ciele zmartwychwstałym. Jednym z tych etapówbyła Jego śmierć, której doświadczył dla nas, by nas odku-pić, ale takŜe by nas przez nią przeprowadzić jak pasterzswe owce.

Nie będzie nam łatwo dotrzymać na tym etapiekroku Najświętszemu Nauczycielowi, moŜemy jednak

1Podobny tytuł: Siostra Śmierć nosi niewielka ksiąŜeczka KaznodzieiDomu Papieskiego, Raniero Cantalamessa OFMCap (WAM, KsięŜaJezuici, Kraków 1944, stron 90). Jej autor naświetla od stronyteologicznej, chociaŜ operując przy tym wieloma przykładami wziętymiz Ŝycia, dwojakie spojrzenie na śmierć: "mądrościowe", właściwe dlaStarego Testamentu, w duŜej mierze naturalistyczne, oraz "paschalne",oparte na nauce Chrystusa i na drodze, którą On przeszedł. Oba tespojrzenia uzupełniają się wzajemnie i powinny zajmować właściwe sobiemiejsce w Ŝyciu prawdziwych chrześcijan.

6

mieć pewność, Ŝe to właśnie On, Zwycięzca śmierci,pomoŜe nam tę śmierć „oswoić”, uczynić z niej przy-jaciółkę, a nawet siostrę, jak nazwał ją Franciszek zAsyŜu. To określenie Świętego posłuŜyło za tytuł dlaniniejszej ksiąŜeczki1.

Jej autor zastąpił swoje nazwisko pseudonimem„Nemo” (z łaciny: „Nikt”). Nie bez wpływu na ten faktmiały jego osobiste przeŜycia, w świetle których wszy-stko co ziemskie (a więc i ziemska chwała) wydało musię prochem. Pseudonimem nawiązał do postaci bohatera

7

Vernowskiej powieści „2000 mil podmorskiej Ŝeglugi”; oile jednak tamten uratował rozbitka, przyjmując go napokład swego podwodnego statku, ks. Jerzy Nemo czyniwręcz przeciwnie: kaŜe swojemu „rozbitkowi” – Czytel-nikowi – zanurzyć się odwaŜnie w oceanie śmierci fizycz-nej, by pomóc mu przejść przezeń do prawdziwego Ŝycia.

Autor posługuje się w tej drodze głównie tekstemwłoskiej mistyczki Marii Valtorty, zapisanym w jejQuaderni pod datą 14 lipca 1946 roku. Niekiedy cytujego dosłownie (wtedy ujęty jest w cudzysłów), częstojednak przetwarza go w taki sposób, by Czytelnik mógłodnosić go wprost do siebie, co pozwoli mu na głębokieprzeŜywanie kolejnych etapów swojej własnej śmierci orazna tworzenie czegoś w rodzaju jej scenariusza.

Ksiądz Nemo zapewnia, Ŝe nic tak nie wpływa nadoskonalenie kształtu ziemskiego Ŝycia, jak „ćwiczenie sięw dobrym umieraniu”, zachęca więc do częstego korzy-stania z zaproponowanych tekstów. Pomocą w tymwzględzie moŜe byćrekapitulacja – podsumowujące

8

całość uszeregowanie obrazów i słów kluczowych z po-szczególnych podrozdziałów – jak teŜ dołączona doksiąŜeczki płyta kompaktowa z nagraniem rozdziału Ioraz zakończenia.

W tym miejscu autor składa gorące podziękowanieKsiędzu Kazimierzowi Orzechowskiemu, znanemuaktorowi, za apostolski trud i serce włoŜone w nagranietej płyty, Siostrom Pasterzankom ze Skolimowa za pełneekspresji nagranie odpowiednich pieśni, a p. R. Krzymiń-skiemu za opracowanie płyty i zajęcie się jej stronątechniczną.

Doskonaleniu Ŝycia moŜe słuŜyć takŜe rozdział ostatni,poruszający niektóre formy poboŜności, przydatne zarównodla nas samych, jak i dla tych, którym chcemy przybliŜyćniebo: dla duchowo umarłych (Ŝyjących w grzechu cięŜkim)oraz dla konających. Zwłaszcza tych ostatnich powinniśmygorliwie wspierać w ich ostatniej drodze.

Czytelnicy pierwszego wydania tej ksiąŜeczki (Mojasiostra śmierć, Michalineum 2003) nie znajdą tu

9

powaŜniejszych zmian. Prócz nowego tytułu i okładkiwprowadzono wspomnianą wyŜej rekapitulację, złoŜonąz tekstów dawniej umieszczonych w ramkach napoczątku kolejnych podrozdziałów. Autor ma nadzieję,Ŝe nowy tytuł pozwoli sięgnąć po tę lekturę takŜe tym,dla których poprzedni był szokujący, a więc i moŜetrochę zniechęcający.

10

ROZDZIAŁ I

IDĘ DO DOMU OJCA

– Kto nie bierze swojego krzyŜa, a idzie za Mną, niejest Mnie godzien…

– Mistrzu, idę za Tobą, przeprowadź mnie przezśmierć… Wiem, Ŝe dokąd Ty poszedłeś, tam pójdzie iTwój sługa, lecz zanim Cię ujrzy w chwale Ojca Twego,musi przekroczyć tę granicę, spoza której juŜ się tutaj niewraca… Ty jeden potrafiłeś rzucić światło na Ŝycie i naśmierć przez swoją ewangelię, racz więc uzdrowić oczymego serca, aby ujrzały Twe światło.

– Trzeba, by ziemskie Ŝycie było w waszych oczachcenne – odpowiadasz mi.

– W jaki sposób cenne? Czy mamy być nie-wolnikami tego Ŝycia?

– Nie. śycie ma być dobrym przyjacielem. Ma być

11

przyjacielem tego drugiego Ŝycia, tego prawdziwegośycia, bo to jest Wielkie śycie.

– Tak, to nasze jest tylko małym Ŝyciem. Jak słuŜącausługuje swojej pani i przygotowuje jej pokarm, tak tonasze małe Ŝycie obsługuje i karmi Wielkie śycie, któreosiąga swój wiek doskonały (wieczność) dzięki stara-niom o nie ze strony tego małego Ŝycia.

– Tak więc to małe Ŝycie przygotowuje wamozdobną szatę, w którą przebierzecie się wstępując doKrólestwa śycia. Poprzez swój gorzki codzienny chleb,często nasycony kwasem, to małe Ŝycie umacnia was,czyni dorosłymi oraz doskonale przygotowanymi doprzyjęcia śycia nieskończonego. I właśnie dlatego naleŜyuznawać za «cenne» to wasze smutne szare Ŝycie nawygnaniu i w cierpieniu. To jest wasz bank, w którymdojrzewają owoce wiecznych bogactw.

12

1. Chcę tego, czego chce Bóg: opuszczam świat.

Jestem rozbitkiem na morzu, płynę w lodowatejwodzie uczepiony deski, wokoło martwa pustka… Mojamyśl biegnie do moich bliskich, z którymi na pewno niespotkam się juŜ na ziemi, nawet nie będą znali miejscamojego zaginięcia. Zacierają się powoli ich rysy,oddalają się wszystkie sprawy, które do tej porywydawały mi się najwaŜniejsze albo bardzo waŜne,ogarnia mnie cisza, bezgraniczna jak ten ocean…

Nagle moja wyobraźnia biegnie w głąb: przecieŜpode mną setki metrów do dna, a ja juŜ się zanurzam,ręce odmawiają mi posłuszeństwa! Nie chcę umierać!!!Jeszcze tyle spraw do załatwienia, tylu ludzi na mnieczeka! Sprawy, o których nikt poza mną nie wie, nikt niebędzie umiał ich załatwić! Ja muszę do nich wrócić!!!Chce mi się krzyczeć, a tylko płyną bezsilne łzy…

Powraca jednak wewnętrzna cisza, jak otulenieskrzydłem anioła, oddziela mnie od wszystkiego, cozostało na dalekim brzegu, skłania do wzniesienia myśli

13

ku Bogu. Na pokładzie tonącego statku łatwiej było oNim myśleć, śmierć nie zaglądała mi jeszcze w oczy, aleteraz…?

Za chwilę puszczę, chociaŜ tego nie chcę, ostatniądeskę ratunku… Potem – ostatni oddech, ostatnie ude-rzenia serca, opadanie martwego ciała w bezdennąotchłań… A więc… to… n a p r a w dę j uŜ…???!!!

Ale ta cisza trwa… Ogarnia mnie z zewnątrzi wewnątrz, wszystko tonie w niej, nawet deskai zmartwiałe ręce, świadomość otoczenia i własnegociała, myśl o rozpaczliwości mojej sytuacji, o głębiniepode mną… To tak, jakby ciało przestało mi byćpotrzebne! Czy to jeszcze niebo nade mną, czy juŜmorska głębina…? Jaki spokój…

W tej pustce i ciszy wołam do Tego, którynajczęściej był tak daleki, Ŝe jakby nieistniejący, ukrytygdzieś tam za chmurami – pozostawiał mi swobodęporuszania się i działania na ziemi w taki sposób, jakbym był panem swego Ŝycia nie mającego mieć końca.

14

Teraz przywołuję Go tym słowem, wymawianym częstobezmyślnie w pacierzu: Ojcze…

Jego obecność otacza mnie, staje się coraz bardziejwyczuwalna, wprost dotykalna… Cała rzeczywistośćstaje się jakby bezgłośnym Jego wołaniem: JESTEM!Świadomość Jego istnienia wokół mnie, we mnie, wewszystkim, co posiada choćby cząstkę Ŝycia, poraŜa mnieswą intensywnością: tak, istnieje tylko On, a jeśli cokol-wiek innego, to tylko w Nim! Rozumiem teraz słowaświętego Pawła: „W Nim Ŝyjemy, poruszamy się i je-steśmy”…

To otaczające mnie Istnienie i śycie nie ma jednakw sobie niczego przeraŜającego, chociaŜ ze względu naswój majestatyczny ogrom, bezkres, budzi mój tak wielkiszacunek i cześć, Ŝe przypominają mi się słowa pieśniśpiewanej dawniej na procesji cmentarnej w DniuZadusznym: „Królu tronu straszliwego…”. Jest wprostprzeciwnie: Król – tak to wyczuwam – bez korony iberła, opuściwszy tron, zbliŜa się do mnie, wyciąga ku

15

mnie swoje ramiona, łagodząc owo wszechpotęŜneJESTEM innym słowem pełnym ciepła i dobroci:OJCEM, Jestem twoim Ojcem…

Przypomina mi się w tej chwili sposób, w jaki mójziemski ojciec uczył pływać moją młodszą siostrę: rzucałją z niskiego brzegu do rzeki, by za chwilę skoczyć jej napomoc i chwycić ją w swoje silne ramiona, uspokoić,wynieść na brzeg… I ja czuję się spokojnie w ramionachmojego Boga, wsłuchuję się w Jego bezgłośne słowa:„Wróć na swoje miejsce, chodź odpocząć. Ja przywrócęci z nawiązką to co pozostawiasz na ziemi i przysięgamci, Ŝe u mojego boku będziesz bardziej uŜyteczny dlatych, których pozostawiasz, niŜ byłeś dotychczas,walcząc często na ziemi cięŜko i bez wynagrodzenia”.

Chciałbym rzucić się w Jego ramiona, jednak jakgrom z jasnego nieba przenika moją świadomość myśl:czy to naprawdę musi juŜ być koniec?! Widzę znowutwarze moich bliskich oraz ich ból, zawiedzione ichoczekiwania, swoje ledwie zaczęte prace, sprawy wyma-

16

gające uporządkowania… PrzybliŜa się do mnie z tamtejstrony złowrogi cień Przeciwnika, który chce mniezmusić do wyrwania się z objęć Ojca z wołaniem:„Jeszcze nie teraz! Ja nie chcę umierać!!!”

Z olbrzymim wysiłkiem zamieniam jednak tennędzny odruch buntu na Ogrójcowe: „Ojcze, jeśli chcesz,zabierz ode mnie ten kielich!” I… czekam… MoŜe się,mimo wszystko, jeszcze zlituje…?

On jednak równieŜ czeka… Czeka nieubłaganie namoją ostateczną decyzję, która ma być potwierdzeniemJego świętej woli, co do której przestaję juŜ mieć w tejchwili jakiekolwiek wątpliwości…!

A więc z nadludzkim wysiłkiem odwracam się odcałej ziemskiej rzeczywistości, zrywam łączące mnie znią więzy i wołam: „…Jednak nie moja wola, ale Twojaniech się stanie!!!”

Ten okrzyk, jak tęcza pojawiająca się po burzy,przywraca mi światło i ukojenie. I znowu widzę przedsobą Niebo, juŜ teraz bliŜsze i bardziej rzeczywiste,

17

dostrzegam święte przyczyny umierania i nagrodę:powrót do Ojca. Wypowiedziane przeze mnie słowacałkowitej zgody na wolę Ojca dają mi odpuszczeniewszystkich grzechów ziemskiego buntu, przynoszą pokóji zwycięstwo. Anioł BoŜy jest przy mnie i pomaga mi,poniewaŜ zwycięŜyłem we wstępnej walce o uczynienieze śmierci tryumfu…

2. Przebaczam wszystko wszystkim, Ŝywym iumarłym.

Bardzo trudną, nawet bolesną decyzję mojej wolimam juŜ za sobą, jednak w tej chwili czuję, Ŝe zpozostawioną ziemią łączą mnie nie tylko nici, ale nawetmocne liny, nie pozwalając mi uczynić kroku w kierunkuNieba…! Są to urazy, a moŜe w niektórych wypadkachtylko niechęć względem ludzi, którzy mnie skrzywdzili,okradli, wykorzystali, okłamali, nie okazali miłości…Zdawało mi się, Ŝe czas goi rany, a jednak pozostał cięŜarwspomnień, które teraz stają się tak bardzo intensywne!

18

By móc otrzymać BoŜe przebaczenie, muszę jednakw tej chwili uczynić ten jakŜe trudny krok, na któryczeka mój Bóg. Muszę wyrzucić z pamięci zło, prze-zwycięŜyć Ŝale i pretensje, a nawet odrzucić od siebieargumenty, które cisną mi się same, bym przy ichpomocy próbował usprawiedliwić swoje oburzenie.

JakŜe trudno je odrzucić i tak całkowicie przekreślić,by juŜ na zawsze pozbawić się nawet moŜliwościstwierdzenia: „A jednak w tym wypadku to ja miałemrację!”

Wydawało mi się przed chwilą, Ŝe owa cisza umie-rania zawiera w sobie takŜe wygaszenie bólu tych moichduchowych zranień, a jednak tak nie jest: pozostałapamięć uraz! Czy mam nad swoją pamięcią dostatecznąwładzę, by móc jej nakazać doskonałe samooczyszczeniei wyrzucenie cięŜaru złych wspomnień…? Chyba to jestdla mnie zbyt trudne!

Jest jednak przy mnie wszechmocny Bóg, któremumogę powierzyć swoje przebaczenie – jest doskonały,jest dobry, jest moim Ojcem… Niech oczyści je w swoim

19

Ogniu, a gdy stanie się doskonałe, niech udzieli tegoprzebaczenia wszystkim, którzy na nie zasługują, Ŝywymi umarłym. Tak, równieŜ umarłym, gdyŜ nawet ichśmierć nie oczyściła mojej pamięci ze złych wspomnieńi doświadczeń, więc proszę dobrego Boga, by i do nichdotarło teraz moje całkowite przebaczenie.

O, pozwól mi uwolnić się od cięŜaru i udręki wspo-mnień, pozwól mi odtąd Ŝyć w doskonałym pokoju zewszystkimi moimi bliźnimi na ziemi i w czyśćcu…Przebaczam im absolutnie wszystko i proszę Chry-stusowymi słowami pełnymi pokory i miłości: „Ojcze,przebacz im!!!” Przebacz im ich winy wobec Ciebie,wobec mnie i wobec wszystkich bliźnich. Przyjmij tomoje przebaczenie jako akt miłości i daruj mi wszystkiechwile zawziętości w sercu, wszystkie grzechy gniewu.

20

3. Oddaję Bogu siebie i wszystko co moje.

Nadeszła chwila złoŜenia Bogu ofiary, która będzieostatecznym zakończeniem mojego zasługiwania nawieczność.

A więc… – Oto moi bliscy. Ofiarowuję Ci ich.– Oto moje interesy – te, za sprawą których nierazstawałem się niesprawiedliwy, często zazdrościłembliźniemu; te, z powodu których często zapominałem oTobie, poniewaŜ one były waŜne – owszem, ale przecieŜnie aŜ tak, jak ja to sobie wyobraŜałem; one wysuwały sięna pierwszy plan tam, gdzie chodziło o dobrobyt moichbliskich, o moje ambicje, o przysporzenie mi szacunku…Wierzyłem teŜ, Ŝe tylko ja byłem zdolny zajmować sięnimi. Wydawało mi się, Ŝe jestem bardzo potrzebny,wręcz konieczny do prowadzenia tych interesów. Ateraz…– Widzę, Ŝe … nie byłem niczym innym, jak jednym znieskończenie małych trybików w doskonałym mecha-

21

nizmie Twojej Opatrzności, i to jeszcze często niedosko-nałym, który zakłócał pracę doskonałej całości. Teraz,kiedy światła i odgłosy świata zacierają się, widzę…czuję… jak bardzo moje działania były niedostateczne,błędne i niekompletne! Jak bardzo odległe od Dobra!WyobraŜałem sobie, Ŝe to ja jestem kimś wielkim…A przecieŜ to Ty byłeś tym – przewidującym, przezor-nym, świętym – który korygował moje działania i czyniłje poŜytecznymi!– WyobraŜałem sobie, a czasem nawet mówiłem… Ŝemnie nie kochasz, poniewaŜ coś mi się nie udawało takjak pragnąłem i jak zazdrościłem innym! Teraz widzę…Miej litość nade mną!

Oto teraz chcę oddać się Tobie, BoŜe, na zawsze, wsposób pełny i bez Ŝadnego oporu… opuścić to wszystko,co do tej pory było mi bliskie i drogie, co leŜało mi nasercu… bez cienia zazdrości, bez troski o to, kto zajmiena ziemi moje miejsce, stanie się posiadaczem moichdóbr, przejmie moje sprawy, interesy… Powierzam Ci

22

nawet to, co mnie trapi, a więc wszelkie niepokoje oludzi i ich sprawy – wszystko!

Z mocą, choć moŜe nie bez wysiłku, wypowiadamsłowa Psalmu, które znam z Golgoty: Ojcze, w Twojeręce powierzam ducha mego! Oddaję w Twoje ręceducha, powracającego do swego Źródła. Oto jestem tutaj.Weź mnie ze Sobą, poniewaŜ Tobie się oddaję. Nieoddaję się z konieczności. Oddaję się, poniewaŜ kochamCię jak syn, który powraca do swojego ojca.

Przyjmij, Ojcze, to moje pokorne oddanie się Tobiew duchu ogromnej wdzięczności dla Twojej Opatrzności,jak teŜ w duchu zadośćuczynienia za moje czyny pełnezarozumiałości, chciwości i zawiści oraz za to, Ŝe nędzneludzkie sprawy i poŜądanie bogactw stawiałem namiejscu naleŜnym Tobie samemu.

23

4. Została mi juŜ tylko pamięć o Bogu i oparcie wNim.

Przyjąłem kielich śmierci. Przebaczyłem wszystkimwszystko. Oddałem to wszystko, co do tej pory byłomoje, wreszcie ofiarowałem Ci, BoŜe, samego siebie.Jednym słowem – zdobyłem się na ogromny aktumartwienia swojego ludzkiego „ja”. Uwolniłem w duŜejmierze swoją duszę od tego, co jest tak przykre dlaCiebie: pozbyłem się po prostu ducha buntu, uraz i duchachciwości. Oddałem Ci, Panie, swoje Ŝycie, swojewłasności – swoje nędzne Ŝycie, niewłaściwy osąd iwreszcie po trzykroć nędzne ludzkie własności. Jestemnowym Hiobem, który stoi przed Tobą ogołocony ipozbawiony sił. Mogę więc prosić jak dobry łotr zGolgoty: Wspomnij na mnie…

Nie mam juŜ niczego – ani zdrowia, ani poczuciawłasnej dumy czy wyniosłości, ani bogactwa. Nie naleŜęnawet do siebie samego. Jestem jak gąsienica, która moŜeprzepoczwarzyć się w motyla i ulecieć, lub wprost

24

przeciwnie: zgnić w powłoce własnego ciała, majączranionego ducha. Jestem prochem, który na zawszemoŜe pozostać tylko prochem, albo prochem, któryprzeobrazi się w gwiazdę – w zaleŜności od tego, czyzechcę spłynąć jak błoto do kloaki Przeciwnika, czy teŜwznieść się ku górze, wzlatując ku Bogu!

Ostatnia godzina decyduje o całym moim Ŝyciuwiecznym. Widząc więc w tej godzinie, Ŝe nie mamniczego w sobie samym, na czym mógłbym się oprzeć, anawet tylko zawiesić myśl – wszystko zostało oddanealbo runęło jako wielka ułuda (moja pamięć nie podsuwami niczego mojego jako prawdziwej wartości) – wołam:Wspomnij na mnie!

O BoŜe, Ty czekasz na to wołanie biednego Hioba,Ŝeby wzbogacić mnie dobrami swojego Królestwa.Przebaczać, interweniować i pocieszać – to przecieŜ cośzawsze bardzo miłego dla Ojca. Nie oczekujesz niczegoinnego, jak tego właśnie wołania, Ŝeby móc odpowie-dzieć: „Jestem przy tobie, dziecko, nie obawiaj się”.

25

Wypowiedziawszy słowa Wspomnij na mnie!otrzymuję od Ciebie, BoŜe, łaskę oczyszczenia pamięcize wszystkiego co moje i ziemskie, jak teŜ zadośćczynięza te wszystkie chwile, w których zapominałem o Tobie,Ojcze, lub przyjmowałem postawę pełną zarozumialstwa.

5. Bóg ukrywa się, bym Go szukał z czystej miłości.

Bóg, w swej miłości do mnie, mógłby juŜ terazprzygarnąć mnie do siebie, pocieszyć i umocnić…Jednak Jego miłość dyktuje Mu coś większego: chce miofiarować – juŜ teraz naprawdę ostatnią na proguwieczności – okazję do zasług. Z tego więc względu czy-ni coś wręcz przeciwnego: ukrywa się przede mną…!

Czy mogę Ŝalić się i gniewać o to – ja, który tylerazy opuszczałem Boga? I czyŜ powinienem rozpaczać ztego powodu, Ŝe Bóg poddaje mnie próbie? PrzecieŜ Onzwiększa przez to moją pokutę i więcej wybacza!

Ukrywający się przede mną Bóg chce przez sam tenfakt powiedzieć swoim dzieciom: „IleŜ to przeróŜnych

26

rzeczy powkładaliście do swojego serca w miejsce Boga!IleŜ razy byliście obojętni wobec Niego! Na ileŜ toróŜnych sposobów odpychaliście Go od siebie i wyrzuca-liście Go! Napełniliście swoje serce wszystkim. Zało-Ŝyliście na nie Ŝelazną kratę i zamknęliście je na dobryzamek, poniewaŜ obawialiście się Ŝe Bóg, gdyby wszedłdo niego, mógłby zakłócić wasz gnuśny spokój. Obawia-liście się, Ŝe mógłby oczyścić świątynię, wypędzając zniej uzurpatorów. Dopóki czuliście się szczęśliwi, niezaleŜało wam na tym, Ŝeby mieć Boga. Mówiliście sobie:«Mam juŜ wszystko, poniewaŜ zasłuŜyłem sobie na to».A kiedy znowu nie czuliście się szczęśliwi, czyŜ nie prze-pędzaliście Boga, obwiniając Go i uznając za przyczynęwszelkiego zła, które was dosięgło?

O niesprawiedliwe dzieci, spijające trucizny, wcho-dzące do labiryntów, wpadające nieostroŜnie w wąwozyi jaskinie Ŝmij oraz innych bestii, a potem mówiące:«Bóg jest temu winien»! Gdyby ten Bóg nie był Ojcem,i to Ojcem świętym – w jaki sposób powinien by

27

odpowiedzieć na wasze Ŝałosne lamenty zanoszone wgodzinach bolesnych, podczas gdy w momentach szczę-śliwych zapominaliście o Nim? O niesprawiedliwedzieci, pełne win! Chciałybyście być traktowane tak, jaknawet Syn BoŜy nie był traktowany, i to w szczytowejgodzinie Jego ofiary? Powiedzcie, kto był bardziejopuszczony? CzyŜ nie był nim Niewinny, Chrystus, którydla waszego odkupienia zaakceptował absolutne opusz-czenie przez Boga, którego kochał w najwyŜszymstopniu? A czyŜ wy nie nazywacie się «chrześcijanami»?I czy nie macie obowiązku zbawić przynajmniej siebiesamych? Nie ma zbawienia w rozlazłym lenistwie, któreznajduje upodobanie w samym sobie i obawia się zakłó-cenia własnego spokoju przez otwarcie się na Dzia-łającego”.

Mam więc okazję naśladować Chrystusa, wyrzucającze siebie to wołanie w momencie największej trwogi. Alepowinienem czynić to tak, by ton tego krzyku zawierał wsobie nutę łagodności i pokoju, a nie przekleństwa i

28

wyrzutu: „Czemuś mnie opuścił? Wiesz przecieŜ, Ŝe bezCiebie nic nie mogę… Przyjdź, o mój Ojcze, przyjdźmnie zbawić i dodać mi sił, bym mógł zbawić siebiesamego. Przyjdź, poniewaŜ uściski śmierci są straszne,a Przeciwnik wciąŜ nasila ich moc, szepcząc mi do ucha,Ŝe Ty juŜ mnie nie kochasz. Pozwól siebie usłyszeć,Ojcze. Nie ze względu na moje zasługi, lecz wprostprzeciwnie: właśnie dlatego, Ŝe jestem nicością, która nieposiada Ŝadnych zasług i nie umie zwycięŜyć pozosta-wiona samej sobie, a teraz rozumie, Ŝe Ŝycie jest tylko poto, by zasługiwać na Niebo”.

Biada osamotnionemu – tak jest powiedziane. Biadatemu, kto w godzinie śmierci jest sam. Sam ze sobąprzeciwko szatanowi i przeciwko ciału!

Ale nie powinienem się niczego obawiać: jeŜeliprzywołam Ojca, On do mnie przyjdzie. A to pokorneprzywołanie Go zapewni mi odpuszczenie win mojejopieszałości wobec Niego, mego pełnego fałszu uŜalaniasię nad sobą, nieumiarkowanego kochania własnego „ja”,

29

co czyniło mnie gnuśnym; zapali mojego ducha większąmiłością – tą, której zabrakło mi w ziemskim Ŝyciu, gdyŜposzukiwania Boga nie traktowałem zbyt powaŜnie…

6. Pragnę juŜ tylko Boga i zbawienia dusz ludzkich.

– Rozumiem juŜ prawdziwą wartość Ŝycia wiecznego,jakŜe odmiennego od Ŝycia ziemskiego z jego fałszywymblaskiem.– Oczyszczający ból i śmierć przyjąłem w duchu świę-tego posłuszeństwa.– U boku Boga wzrosłem – w tak bardzo krótkim czasie– w mądrości i w łasce bardziej, niŜ przez całe długie lataŜycia.– Panowanie wszystkich Ŝądz ludzkich zostało we mnieprzezwycięŜone.– Teraz więc naprawdę odczuwam głębokie pragnieniezdrojów niebiańskich… dóbr niebiańskich… samegoBoga i Jego miłości. Moja dusza pragnie bardzo gorąco

30

pić ją i dać się jej pochłonąć.– Jak woda, która spadła w postaci deszczu na ziemię, alenie chce stać się błotem, lecz pragnie być ponowniechmurą – moja dusza pragnie wzniesienia się do miejsca,z którego wyszła: chce znaleźć się w dłoniach Stwórcy,w sercu Ojca. W chwili, w której są juŜ prawie obalonemury mojego ciała, uwięziona dusza czuje powiew Miej-sca swojego pochodzenia i pragnie go całą sobą. Biegniejak umęczony pielgrzym, który po latach widzi się juŜbliskim rodzinnej miejscowości…– „Pragnę”. Pragnę Ciebie, o mój BoŜe. To jest pra-gnienie posiadania Ciebie.– „Pragnę”. To jest pragnienie dawania Ciebie innym,poniewaŜ na progu Ziemi i Nieba rozumiem juŜ miłośćbliźniego tak, jak powinienem ją rozumieć. Przychodziwięc pragnienie działania na rzecz dawania Bogabliźniemu – temu, którego pozostawiłem na dalekimbrzegu.– „Pragnę”. Tu nie ma juŜ niczego innego dla duszy,

31

która dobrnęła do progu śycia, jak tylko woda, którazaspokaja pragnienie. To jest Woda śycia – sam Bóg. Tojest Prawdziwa Miłość – sam Bóg. Moja miłość, któraprzeciwstawiła się egoizmowi, woła: „Pragnę Ciebie idusz. Pragnę zbawiać. Pragnę kochać. Pragnę pić Boga,chcę w Nim przebywać – juŜ bez pragnienia, gdyŜ ŹródłoWody śycia juŜ mnie przygarnęło”.

Na tym etapie umierania muszę mieć to pragnienie,Ŝeby zadośćuczynić za brak miłości oraz za naduŜywaniedóbr ziemskich, nieumiarkowane zaspokajanie swoichŜądz.

7. Ustał ból, próby i walki, pozostał sąd. „Wykonałosię!”

Wszystkie wyrzeczenia, wszystkie cierpienia, wszy-stkie próby, walki, zwycięstwa i ofiary – wszystko siędokonało. Nie pozostaje mi nic innego, jak… stanąćprzed Bogiem. Czas, dany istocie ziemskiej na przebó-stwienie, a szatanowi na to, by ją kusił – wypełnił się.

32

Ustaje ból… ustaje próba… ustaje walka. Pozostaje tylkosąd, a po nim – miłosne oczyszczenie lub natychmia-stowe zajęcie błogosławionego miejsca w Niebie. To,czym Ŝyłem na Ziemi, kierowanie się wolą ludzką –skończyło się. Wszystko się dokonało!

Najczęściej, u większości ludzi umierających zwy-czajnie, są to słowa całkowitej, doskonałej zgody, wysze-ptane Bogu.

Jednak gdy ktoś umiera, poświęcając się za innych,jako dusza-ofiara, są to słowa radosnego uznania próbyza zakończoną oraz oznajmienia, Ŝe udręka znalazła swójkres. On to w swoim duchu, w miarę jak śmierć ogarniaciało, szepcze lub woła pogodny i rozradowany: „Wszy-stko się dokonało. Ofiara znalazła swoje spełnienie. Weźją, dając mi w zamian odpuszczenie kar! Przyjmij ją jakoofiarę miłości!”

Zarówno umierający w pierwszy, jak i w drugisposób, doszedłszy do momentu wyzwolenia się duszy zmaterii, składają ducha na łonie Boga mówiąc: Ojcze, w

33

Twoje ręce oddaję ducha mojego.Ci, którzy umierają w grzechu śmiertelnym, nie

wypowiadają słów: „Wszystko się wykonało”. Za nichwypowiada je – z okrzykiem zwycięstwa – tryumfującyanioł ciemności, a ze łzami bólu – ich pokonany aniołstróŜ.

8. Jeszcze mały krok w kierunku sądu BoŜego…

Źle by było, gdybyśmy w obliczu czekającego nassądu szczegółowego zapomnieli, Ŝe będziemy sądzeniprzez Miło ść. Moglibyśmy wtedy zrobić straszną rzecz:wypaczyć sobie obraz Boga!

Bóg, nawet pełniąc wobec nas rolę sędziego, nieprzestanie być naszym Przyjacielem i Ojcem; nigdy więcnie będzie występował „przeciwko nam”, lecz zawszebędzie po naszej stronie, mimo iŜ my w ziemskim Ŝyciupotrafiliśmy nieraz Go ranić naszą obojętnością igrzechami (a więc być „przeciwko Niemu”). Uwzględnina pewno wszystko to, co będzie nas mogło uspra-

2Prawdę tę odczytamy w Liście św. Pawła do Rzymian (8,33-34):„KtóŜ moŜe wystąpić z oskarŜeniem przeciwko tym, których Bóg wybrał?CzyŜ Bóg, który usprawiedliwia? KtóŜ moŜe wydać wyrok potępienia?Czy Chrystus Jezus, który który poniósł za nas śmierć, co więcej –zmartwychwstał, siedzi po prawicy Boga i przyczynia się za nami?”

34

wiedliwić, i będzie dla nas bardzo łagodny2. Za to mysami, gdy juŜ staniemy po stronie Boga i Jego oczymaspojrzymy na swoje Ŝycie, będziemy sami dla siebiesurowymi sędziami i sami wybierzemy dla siebie miejscekary: doczesnej – czyściec, albo wiecznej – piekło.

Autorowi znajoma siostra zakonna M. z W., zazgodą swego kierownika duchowego, przysłała rozmowęze zmarłym bliskim znajomym. Oto jej fragment: „Sąd,jak wy go nazywacie na ziemi, to klarowny, bezbłędnyprzegląd Ŝycia... Gdybym był w ciele, na ziemi, niewytrzymałbym tego wstydu i Ŝalu... lecz tutaj nie byłemsam. Otaczała mnie taka Miłość, jakiej nikt z ludzi niepotrafi sobie wyobrazić. W promieniach tej Miłościogarnął mnie serdeczny Ŝal, podczas gdy nie znany dotąd

35

i nie dowartościowany przeze mnie Anioł StróŜ był przymnie. Okazał mi gorące współczucie i pokrzepił mnie nanową drogę dojrzewania do zaplanowanej przez OjcaPełni”.

36

REKAPITULACJA

1. Chcę tego, czego chce Bóg: opuszczam świat.Obraz: zanurzam się samotnie w głąb oceanu,pozostawiając na zawsze na dalekim brzeguwszystkich i wszystko.Słowa: „Ojcze, jeśli chcesz, zabierz ode mnieten kielich… Jednak nie moja, lecz Twoja wolaniech się stanie!”

2. Przebaczam wszystko wszystkim, Ŝywymi umarłym.

Obraz: Bardzo długimi rękami obejmuję wszy-stkich ludzi, z którymi się w Ŝyciu spotkałem, itulę ich do swego serca, aŜ poczuję, Ŝe nie mamdo nikogo nawet cienia niechęci. Potem wdłoniach wznoszę ich wszystkich ku Boguprosząc, by im wszystko przebaczył.Słowa: „Ojcze, przebacz im”.

37

3. Oddaję Bogu siebie i wszystko co moje.Obraz: Przez chwilę ogarniam myślą wszystkieswoje ziemskie sprawy, pozostawione nadalekim brzegu, a następnie zamykam je jakksięgę na ostatniej stronie, by juŜ do nich niewrócić. Bezpowrotnie podąŜam w kierunkuOjca Niebieskiego.Słowa: „Ojcze, w ręce Twoje powierzam duchamego!”

4. Została mi juŜ tylko pamięć o Bogu i oparcie wNim.

Obraz: Skłaniam z pokorą głowę przed Maje-statem Boga, wpatrując się w swoje ciało, którekurczy się, maleje – aŜ do rozmiarów maleńkiejkropki. Pozostawiając tę kropkę, przenoszęwzrok na Boga.Słowa: „Wspomnij na mnie ze swegoKrólestwa!”

38

5. Bóg ukrywa się, bym Go szukał z czystej miłości.Obraz: Wpatruję się w otaczającą mnie pustkę,wsłuchuję się w ciszę… Nie wiem, w którą iśćstronę. Z pokorą czekam, aŜ Bóg sam sięodezwie. Mogę tak czekać przez całe wieki.Słowa (ciche, pokorne, ufne): „BoŜe mój,czemuś mnie opuścił?”

6. Pragnę juŜ tylko Boga i zbawienia dusz ludzkich.Obraz: Trzeba teraz nie tylko uczynić następnykrok, lecz biec…! Oto w pośpiechu i z radościąwracam do domu, i to juŜ na zawsze, z dalekieji wiele lat trwającej podróŜy spragniony, głod-ny, zmęczony i spocony z powodu wielkiegoupału. Na progu czeka na mnie Ojciec z wycią-gniętymi rękami, trzymając w nich puchar zeźródlaną wodą.Słowa: „Pragnę! Napój mnie Wodą śyciaWiecznego!”

39

7. Ustał ból, próby i walki, pozostał sąd. „W ykonało się!”

Obraz: Bardzo spokojnym i pewnym krokiem,czując za swoimi plecami tylko pustkę (nic niełączy mnie z ziemią) zmierzam w kierunkutronu Boga, który jako Sędzia czeka na mnie wotoczeniu całego Dworu Niebieskiego.Słowa: „Wszystko się wykonało! Ojcze, wTwoje ręce oddaję ducha mojego”.

8. RozkrzyŜowuję ręce na znak, Ŝe z miłości do Bogagotów teraz jestem absolutnie na wszystko – nawet narzucenie się w ogień, w wodę, w lód, choćby na tysiącelat…!

40

ROZDZIAŁ II

POSZUKAJMY ODPOWIEDZI NAPEWNE PYTANIA…

1. Jak to jest ze zbawieniem – lub potępieniem –samobójców oraz tych, którzy umierają bez poje-dnania się z Bogiem?

Stawiających to pytanie moŜna odesłać do powyŜ-szych „kroków w kierunku sądu BoŜego”, wskazującychwyraźnie na to, Ŝe śmierć to wzniesienie się ponad czasziemski i jego reguły. Umierając moŜna więc w jednymmomencie dojrzeć duchowo i jakby wspiąć się na samszczyt swojego (dogasającego) doczesnego Ŝycia, widzącje juŜ bardziej z BoŜej niŜ z własnej perspektywy. MoŜ-na, doświadczając (przy konaniu) BoŜej miłości, zapra-gnąć odpowiedzieć na nią pozytywnie, nawet jeśli naziemi się jej nie znało lub wprost ją odrzucało.

JeŜeli na kaŜdym z powyŜszych etapów Bóg otrzyma

3Słowom: „Ja ci pokaŜę!!!” towarzyszy często na ziemi wyma-chiwanie komuś pięścią przed nosem.

Ludzie wraŜliwi uczuciowo, wyobraŜając sobie piekło, mogą byćprzejęci litością dla potępionych i dziwią się, Ŝe nie zdobędą się oni naskruchę wobec Boga i prośbę o przebaczenie. CóŜ jednak znaczy naszalitość wobec Miłosierdzia Boga, nasłuchującego jakby od strony piekłachoćby najcichszego wołania? Nie doczeka się go nigdy, gdyŜ potępienisą cali zanurzeni i utwierdzeni w złu, które nosi dla nich pozór dobra. Wczasie egzorcyzmowania złe duchy nazywały wieczną otchłań „naszą

41

od kogoś odpowiedź odmowną, napotka na opór i bunt –jest rzeczą oczywistą, Ŝe odrzucona Miłość Stwórcy iOjca pozostanie bezradna wobec nienawiści stworzenia-przybranego dziecka. MoŜe juŜ tylko zatwierdzić tenwolny wybór nieszczęśnika, odwracającego się plecamii rzucającego się na zawsze w kierunku królestwaciemności, buntu i rozpaczy.

Jak moŜna się domyślać, nawet tak straszny wybór,podyktowany zapiekłą nienawiścią, wzbudza zadowo-lenie idącego na potępienie, Ŝe dał Miłości w twarz, ŜeJej „pokazał”3, iŜ potrafi obejść się bez Niej, a nawet Ją

chwałą dolną”… a więc odwrotnością chwały Nieba, lecz jednak„chwałą”! Tak, ich chwała w tym, czego winni się wstydzić (Flp 3,19).

42

zasmucić…Nie wiemy, czy nie zdarzają się sytuacje, w których

zbliŜenie się szatana, który miałby być wiecznym panemi towarzyszem nieszczęsnego człowieka, czyni na kona-jącym takie wraŜenie, Ŝe w ostatnim porywie rzuca się onku Bogu i zdobywa się na Ŝal, wystarczający do zbawie-nia. Twarz zmarłego moŜe wtedy nosić na sobie ślad tejostatniej walki, zachowując wyraz lęku czy przeraŜenia.

Są Ŝyjący w grzechu, na których „koncie” przedBogiem inni przez lata nagromadzili tyle duchowychofiar i dóbr, Ŝe ze względu na ten skarbiec grzesznicy ci,konając, mogą otrzymać łaskę szczerego Ŝalu i nawró-cenia, choćby nawet zewnętrzne znaki do ostatniej chwilitego nie potwierdzały.

Z powyŜszych więc, między innymi, względów niktz nas nie jest powołany do osądzania umierających, awszyscy mamy być ich wspomoŜycielami na ostatnim

4Tym bardziej, Ŝe sytuacja odwrotna moŜe nas zmylić: przyzewnętrznych oznakach pojednania z Bogiem dusza moŜe pozostać wśmierci grzechu cięŜkiego. MoŜna tu powołać się na znany fakt z Ŝycia św.Ojca Pio. Pewna kobieta w czasie spowiedzi zapytała go o miejsceprzebywania duszy swojego zmarłego męŜa. Święty zbladł, a potembardzo wzruszony odrzekł: „Powiem ci, bo wiem, Ŝe to zniesieszspokojnie: twój mąŜ jest potępiony na wieki”. „Ale przecieŜ w szpitaluwyspowiadał się i przyjął namaszczenie chorych, Ojciec się pomylił!” –odpowiedziała. „Niestety, nie pomyliłem się. Wprawdzie to uczynił, alenieszczerze, tylko dla oka ludzkiego, bez wewnętrznej przemiany”.

43

etapie drogi do Nieba. Gdyby nawet poszli na potępienie,nasze duchowe ofiary nigdy nie pójdą na marne, gdyŜ znaszej pomocy skorzystają inni4.

Jednym ze znaków BoŜego wybrania są róŜnecierpienia na ziemi, przyjęte bez buntu przeciwko Bogu.Powinniśmy natomiast niepokoić się o los tych, którzyŜyją w niezgodzie z BoŜym prawem, a do końca powodziim się dobrze. Być moŜe otrzymują oni doczesną nagrodęza jakieś niewielkie dobro, a po śmierci spotka ichwieczna kara.

44

2. Co zrobić, by na ziemi osiągnąć szczyt swoichmoŜliwości, duchowego wzrostu, oczyszczenia, i juŜbez lęku, a nawet z radością, myśleć o czekającym nasNiebie? MoŜe na tym „szczycie” śmierć stanie sięnaszą przyjaciółką…?

A. RóŜni święci w ciągu wieków, opierając się naChrystusowej ewangelii, pod natchnieniem Ducha Świę-tego wypracowali swoje własne reguły na dojście dotakiej duchowej dojrzałości. CzyŜ więc lektura ichŜyciorysów oraz pism nie powinna być dla nas dobrąszkołą Ŝycia i poboŜnego umierania?

Nie musimy szukać daleko. Oto niedawne ogło-szenie przez PapieŜa świętej Teresy od Dzieciątka Jezusdoktorem Kościoła miało wyraźnie na celu zwrócenienaszej uwagi na przebytą i opisaną przez nią „małądrogę” jako na drogę dostępną dla wszystkich. Stawaniesię „dzieckiem”, prawdziwe ubóstwo duchowe, wykorzy-stanie wszystkich licznych okazji w ciągu dnia do

5„Doktor” to ten kto uczy, jak wskazuje na to łaciński źródłosłów.Teresa uczy nas przez swoje pisma, ale teŜ uczymy się przez refleksję nadnimi, podjętą przez autorów tak licznych ksiąŜek, wydanych w związku zogłoszeniem jej doktorem Kościoła.

45

sprawiania radości Jezusowi, do składania Mu drobnychofiar niedostrzegalnych dla otoczenia, bezwzlędna ufnośći nadzieja pokładana w Bogu – oto niektóre z kamienimilowych wytyczających tę „małą drogę”5.

B. Nikt nie moŜe marzyć o dojściu do Nieba bezswojego osobistego codziennego krzyŜa, jak uczy nasChrystus Pan. Im ktoś odwaŜniej, bardziej zdecydowanie,z zapomnieniem o sobie, a za to w trosce o zbawienieinnych (czyli w duchu apostolstwa na rzecz Ŝyjących naziemi i zmarłych) podejmuje i niesie swój krzyŜ, tymszybciej osiąga wysoki poziom świętości i przechodziswój czyściec na ziemi. Jako dusza-ofiara od razu pośmierci rozwija skrzydła w locie ku swemu najpiękniej-szemu przeznaczeniu, z radością stając przed tronem

6Chrystus sam siebie nazywa Duszą-Ofiarą, pytając Gabrielę Bossis,czy chce być Jego siostrą (Gabriela Bossis, On i ja, Michalineum 1992 t.3 s. 100, nr 109).

7Nie wszystkie ze znanych i rozpowszechnianych modlitw i praktyksą godne polecenia, zwłaszcza gdy nie mają aprobaty prawowitej WładzyKościoła (uznanie, jakim cieszą się ze strony księŜy, np. proboszcza czyspowiednika osoby mającej rzekomo „przekazy z Nieba”, oczywiście niewystarczy!). NamnoŜyło się wiele koronek, nowenn, tekstówzawierających mnóstwo fałszywych obietnic, na mocy których wszyscy zaokreślone modlitewki mogą przyczynić się do zbawienia (nawrócenia,uwolnienia z czyśćca) tylu to a tylu dusz, ze swoją włącznie. Powstajepytanie: czy piekielny Przeciwnik nie współdziała z wydawcami ipropagatorami, by wprowadzać ludzi w błąd? Czy nie zabiera im przy tymczasu, który mógłby być spoŜytkowany na modlitwy i naboŜeństwapolecane od wieków przez Kościół, z RóŜańcem na poczesnymmiejscu…? Autor spotkał męŜczyznę Ŝyjącego w rodzinie, którycodziennie „musiał” odczytywać przez sześć godzin pozbierane przez

46

Boga6.

C. Kościół przez wieki wzbogacał się w praktyki, któremogą pomóc w dobrym przygotowaniu się do przejściaprzez śmierć7. Nic, oczywiście nie zastąpi dobrego Ŝycia,

siebie modlitwy, a gdy tego zaniedbał, ukazywało mu się zwierzę,nasuwające myśl o zdradzie Boga!

47

które samo w sobie jest przygotowaniem do dobrejśmierci, moŜemy jednak ponadto skorzystać z doświad-czenia świętych i znanych ludzi oraz wskazówek od nichotrzymanych.

a. Noszący z poboŜnością Szkaplerz karmelitański orazwypełniający związane z tym praktyki otrzymują obie-tnice: 1) nie zaznają ognia piekielnego, 2) cieszą sięopieką Matki BoŜej w Ŝyciu oraz szczególną Jej opiekąw godzinie śmierci, 3) zostaną wybawieni z czyśćca wpierwszą sobotę po swojej śmierci, jeśli zachowajączystość właściwą dla ich stanu, 4) mają w Ŝyciu i pośmierci udział w dobrach duchowych zakonu karmeli-tańskiego.

Jest rzeczą zstanawiającą, Ŝe 13 października, wczasie ostatniego z objawień fatimskich, dzieci ujrzały(między innymi) Maryję w habicie karmelitańskim, a

48

przecieŜ szkaplerz jest symbolem habitu tegoŜ zakonu, awięc i szaty Matki BoŜej. Na temat Szkaplerza wypo-wiedział się dość obszernie Jan Paweł II w Liście Apo-stolskim wydanym w 750. rocznicę jego ustanowienia,świadcząc wobec Kościoła, Ŝe sam „od bardzo długiegoczasu nosi Szkaplerz na swoim sercu”.b. NaleŜący do stowarzyszenia o charakterze między-narodowym, którego głównym celem jest przygotowanieczłonków do dobrej śmierci, potwierdzają, Ŝe ta przyna-leŜność pomogła im lepiej Ŝyć oraz z wielkim spokojemi ufnością w BoŜe miłosierdzie przybliŜać się do kresuziemskiego Ŝycia. Chodzi o Apostolstwo DobrejŚmierci, prowadzone przez Misjonarzy Świętej Rodziny,którego głównym ośrodkiem w Polsce jest GórkaKlasztorna (89-310 ŁOBśENICA, t. 67-286*08*48). JuŜpierwszy stopień przynaleŜności daje, w dniu przyłącze-nia się, moŜliwość zyskania odpustu zupełnego na godzi-nę śmierci oraz udział w dobrach duchowych Zgroma-dzenia (zwłaszcza w owocach codziennej Mszy św. za

49

Ŝywych i zmarłych). Stopień drugi wymaga określonejmodlitwy rano i wieczorem, trzeci – comiesięcznegouczestnictwa w sakramentach świętych. ApostolstwoDobrej Śmierci obrało sobie za patronów Matkę BoŜąBolesną oraz świętego Józefa.

c. Mamy prawo oczekiwać, Ŝe Matka BoŜa, święty Józef,święta Barbara, jak teŜ i inni nasi patronowie (z anio-łami włącznie, ze świętym Michałem Archaniołem orazAniołem StróŜem na czele), będą nam towarzyszyć wdrodze na sąd BoŜy i do bramy Nieba. Trzeba Ich o toprosić z ufnością przez całe ziemskie Ŝycie. śyciorysyniektórych świętych są potwierdzeniem tej prawdy. I taknp. św. Dominik Savio, ukazując się swemu wycho-wawcy św. Janowi Bosko w gronie zbawionych chłop-ców, oznajmił, Ŝe największą dla niego pociechą iumocnieniem w chwili umierania była obecność przy nimNajświętszej Maryi Dziewicy.

d. PoboŜne odmawianie Koronki do MiłosierdziaBoŜego wiąŜe się z wielkimi obietnicami Pana Jezusa,

50

który sam nas jej nauczył przez pośrednictwo św. Fausty-ny (Święta widziała np., jak w czasie jej odmawianiaAnioł – wykonawca BoŜej kary nie mógł wypełnićswojej misji, zob. Dzienn. 474). Oto niektóre z obietnic:

Ktokolwiek będzie ją odmawiał, dostąpi wielkiegomiłosierdzia w godzinę śmierci. Kapłani będą podawaćgrzesznikom jako ostatnią deskę ratunku; chociaŜby byłgrzesznik najzatwardzialszy, jeŜeli raz tylko zmówi tękoronkę, dostąpi łaski z nieskończonego miłosierdziamojego (687).

Dusze, które odmawiać będą tę koronkę, miłosierdziemoje ogarnie je w Ŝyciu, a szczególnie w śmierci godzinie(754).

KaŜdą duszę obronię w godzinie śmierci jako swejchwały, która odmawiać będzie tę koronkę, albo przykonajacym inni odmówią – jednak odpustu tego samegodostępują. Kiedy przy konającym odmawiają tę koronkę,uśmierza się gniew BoŜy, a miłosierdzie niezgłębioneogarnia duszę, i poruszą się wnętrzności miłosierdzia

51

mojego, dla bolesnej męki Syna mojego (811).Przez odmawianie tej koronki podoba mi się dać

wszystko, o co mnie prosić będą. Zatwardziali grzesznicy,gdy ją odmawiać będą, napełnię dusze ich spokojem, agodzina śmierci ich będzie szczęśliwa. Napisz do dla duszstrapionych: gdy dusza ujrzy i pozna cięŜkość swychgrzechów, gdy się odsłoni przed jej oczyma duszy całaprzepaść nędzy, w jakiej się pogrąŜyła, niech nie rozpa-cza, ale z ufnością niech się rzuci w ramiona mojegomiłosierdzia, jak dziecko w objęcia ukochanej matki.Dusze te mają pierwszeństwo do mojego litościwegoserca, […] do mojego miłosierdzia. Powiedz, Ŝe Ŝadnadusza, która wzywała miłosierdzia mojego, nie zawiodłasię ani nie doznała zawstydzenia. Mam szczególne upo-dobanie w duszy, która zaufała dobroci mojej. Napisz:gdy tę koronkę przy konających odmawiać będą, stanępomiędzy Ojcem a duszą konającą nie jako Sędziasprawiedliwy, ale jako Zbawiciel miłosierny (1541).

52

e. Ogromne znaczenie ma równieŜ inna praktyka, którejdomaga się Pan Jezus: cześć okazywana Jego Miło-sierdziu, ukazanemu w obrazie z podpisem: Jezu,ufam Tobie.

Te dwa promienie oznaczają krew i wodę – bladypromień oznacza wodę, która usprawiedliwia dusze;czerwony promień oznacza krew, która jest Ŝyciem dusz...

Te dwa promienie wyszły z wnętrzności miłosierdziamojego wówczas, kiedy konające serce moje zostałowłócznią otwarte na krzyŜu.

Te promienie osłaniają dusze przed zagniewaniemOjca mojego. Szczęśliwy, kto w ich cieniu Ŝyć będzie, bonie dosięgnie go sprawiedliwa ręka Boga (299).

Praktycznym sposobem otwarcia się na łaski,obiecane Ŝyjącym w cieniu tych promieni, jestmodlitwa, zamieszczona w ksiąŜce W Szkole KrzyŜa.

Trzeba (w wyobraźni) postawić tych, za którychchcemy się modlić, pod KrzyŜem, i tam obmywać ichw WODZIE, która wypłynęła z przebitego włócznią Serca

53

Jezusa (biały strumień z obrazu św. Faustyny); potempostawić ich pod strumieniem Najświętszej KRWIChrystusa (strumień czerwony). Z kolei wezwać świętychAniołów StróŜów i razem z Maryją Współodkupicielkąpowierzać te osoby Najświętszemu Sercu Pana Jezusa,wprowadzając je przez to Najświętsze Serce, jak przezBramę, do Nieba. MoŜna posłuŜyć się przy tym następującąmodlitwą (w której wszystkich: Ŝyjących na ziemi,konających, zmarłych – określamy słowami: „my, nas”):

„Jezu, Boski nasz Zbawicielu, w obecności naszejMatki Maryi oraz Aniołów StróŜów zbliŜam się z wiarą,ufnością i miłością do Twego Najświętszego Serca.

Ufny w Twoją Miłość do nas słabych ludzi, obmywamw Twojej Ŝyciodajnej, oczyszczającej WODZIE siebie imoich, zagroŜonych napaściami duchów ciemności,bliźnich.

Błagam przez Maryję, zmyj bielmo brudu grzechowe-go i ulecz nasze rany mocą Ran Twoich.

Oddając hołd, cześć i uwielbienie Twojej Najświętszej

8Zob. W Szkole KrzyŜa, wyd. Michalineum 2001, tom 2 s. 165-166.Modlitwę tę przekazała, za zgodą swojego kierownika duchowego, siostrazakonna M. z W. Otrzymała ona polecenie bardzo podobne do tego, któredawał niejednokrotnie Chrystus Kunegundzie Siwiec (wspomniano o nimna s. 163 tejŜe ksiąŜki): „CzyŜ wam nie dałem całego upustu mojej Wodyi Krwi Serca mojego, byście stali się czyści i święci? Obmywaj w tejWodzie i zanurzaj w mojej Krwi po wielekroć tych, których moja miłośćw nieprzeliczonej liczbie stawia przed oczyma twojej duszy”. „Proszę was,dzieci, dzięki darowi Najświętszej Wody i Krwi obmywajcie sięniestrudzenie, by światło BoŜej łaski mogło dotrzeć do waszych serc;byście nie ulegli przemocy zła, lecz otworzyli się na miłość OjcaPrzedwiecznego, który kocha was nieskończenie. KaŜdy, kto Mu zaufa iobmyje sią w Najświętszej Wodzie i Krwi, znajdzie ocalenie w JegoOjcowskich ramionach”.

54

KRWI , zanurzam w niej dusze bliźnich… (imiona).

Tak oczyszczeni i naznaczeni Twoją KRWI Ą, prosi-my Cię, BoŜe i Zbawicielu nasz, przyjmij nas do swegoSerca, byśmy doznali ocalenia i uświęcenia.

Jako Chrystus, nasz Zbawiciel i starszy Brat, przedstawnas, prosimy, w godzinie naszej śmierci Bogu Ojcu, któregodziećmi jesteśmy. Amen.”8

9Modlitwa ta posiada imprimatur Abpa Metropolity GdańskiegoTadeusza Gocłowskiego z 13 marca 1993 r. Praktykujący ją mogą odnieśćdo siebie pouczenie Chrystusa: Jak chcecie, Ŝeby ludzie wam czynili,podobnie wy im czyńcie! (Łk 6,31). A kto z nas nie chciałby otrzymaćpodobnego wsparcia od ludzi w czasie własnego konania?

55

f. Pan Jezus nauczył jedną z największych polskichmistyczek Wandę Malczewską następującej modlitwy zakonających, zachęcając ją, by mówiła ją zwłaszcza wnocy, gdy się przebudzi:

„O najłaskawszy Jezu, Miłośniku dusz, błagamCię przez konanie Najświętszego Serca Twego i przezboleści Matki Twej Niepokalanej, obmyj we KrwiTwojej grzeszników całego świata, którzy teraz wkonaniu zostają i dziś jeszcze umrzeć mają.

Serce Jezusa konające, zmiłuj się nad umie-raj ącymi!

Serce Maryi współbolejące, módl się za cier-piącymi! Amen”.9

56

g. Doświadczenie uczy, Ŝe ogromnie waŜne jest napi-sanie i pozostawienie, w miejscu dostępnym dla najbliŜ-szych, naszego testamentu. MoŜe się on znajdować wkopercie zaklejonej, opatrzonej napisem: „Otworzyć wrazie mojej śmierci”. MoŜe składać się z kilku róŜnychczęści, do których aŜ do śmierci moŜemy powracać izmieniać ich treść, zaznaczając te zmiany datą i pod-pisem, ewentualnie zastępując cały stary tekst nowym.

Jakie to części? Przychodzą na myśl w tej chwilitrzy, a mianowicie:Ø Gdy ktoś dysponuje majątkiem, który chce lubpowinien przekazać w spadku, niech załatwi te sprawyjak najwcześniej, omówi je ze spadkobiercami, a niezostawia ich na koniec Ŝycia. Jeśli chodzi o waŜnośćdokumentu, uznawanego przez władze cywilne przydochodzeniu roszczeń majątkowych (prawa do spadku),zainteresowanym powinien kwestie te wyjaśnić nota-riusz, tym bardziej Ŝe przepisy w tym względzie mogą

10MoŜna tylko radzić wszystkim, by nie odkładali tej kwestii napóźniej (i to całymi latami), gdyŜ Anioł Śmierci moŜe przyjśćniespodziewanie, jak złodziej. Wtedy pozostawią swoim bliskim problemnie lada: włóczenie się po sądach, a moŜe i kłótnie rodzinne, które mogązacząć się przy ciepłych jeszcze zwłokach!

57

ulegać zmianie10.Ù Głównym naszym zainteresowaniem w tej chwili jeststrona duchowa testamentu – rozliczenie się ze swoimŜyciem oraz przekazanie bliźnim ostatniego słowa.

Nie wyczerpując zagadnienia, moŜna je krótko ująćw punkty, które dobrze by było uwzględnić przy pisaniutej części testamentu. Oto one:1) Podziękowanie Bogu za Ŝycie, powołanie, ogrom łask,wspomoŜycieli na codziennej drodze krzyŜa – duchow-nych i świeckich, doświadczenia i próby, które – choćnawet wyglądały na zło i nieszczęścia – okazały siębłogosławione w swoich skutkach. Najlepiej jest uczynić

11Zwłaszcza z tego względu, Ŝe mając moŜe jeszcze ileś miesięcyalbo lat Ŝycia przed sobą, ani nie znamy wszystkich owoców swoichczynów do końca, ani wydarzeń, które mogą okazać się tymi najbardziejznaczącymi.

58

to ogólnie, bez wdawania się w szczegóły11, chociaŜznane wszystkim największe próby i najwspanialszeowoce warto wymienić.2) Przeproszenie Boga za błędy Ŝyciowe, za zmarnowanełaski, za brak miłości do Niego ze wszystkich swoich siłi z całego swojego serca – takŜe bez wdawania się wszczegóły, choć wydarzenia wszystkim znane moŜna zpokorą wymienić.3). Ogólne podziękowanie bliźnim, od najbliŜszychpocząwszy, za wszelkie dobro duchowe i materialne.Nigdy nie wiemy, co komu będziemy do końca zawdzię-czać, np. w ostatniej chorobie czy w końcowych próbachŜyciowych. Podziękowanie moŜe być bardziej szczegó-łowe, gdy istnieje prawie pewność, Ŝe jesteśmy u kresuziemskiej wędrówki.

59

4). Ogólne przeproszenie wszystkich za wszystko, takŜeza to zło, które mogło ich dotknąć z naszej strony, a zktórego nie zdawaliśmy sobie sprawy. śeby nie były tojednak same tylko ogólniki, moŜna ze skruchą odnieśćsię do niektórych swoich wad, zwłaszcza do tych,których przezwycięŜenie było dla nas szczególnie trudne.

Na zakończenie tego punktu trzeba, w słowach jaknajbardziej serdecznych, prosić o wybaczenie namwszystkiego z miłości do Boga, który takiego pełnegoprzebaczenia oczekuje. „Nie wspominajcie mnie pomojej śmierci źle, nawet jeśli coś złego Wam uczyniłem,i proście za mną Boga, by mi wszystko wybaczył”.5). Słowa wybaczenia pod adresem wszystkich, którychpozostawiamy na ziemi. Jeśli dotyczą osób i zdarzeńwszystkim znanych (gdy chodzi np. o zło, które spotkałonas ze strony władz, dręczycieli, złodziei), warto teokoliczności wymienić, co moŜe być dla bliźnich pię-knym świadectwem chęci pojednania się ze wszystkimi.Nie moŜe być jednak w tych słowach nawet cienia Ŝaludo kogoś! Gdyby miał być, lepiej tych spraw czy osób

12W niektórych parafiach istnieje piękny zwyczaj zastępowaniapogrzebowych wieńców, jakŜesz przecieŜ kosztownych, ofiarami na Msześwięte w intencji zmarłego. Tam, gdzie on nie istnieje, warto w tymmiejscu skierować swoją prośbę o uwzględnienie tego na swoimpogrzebie.

60

wcale nie wymieniać.6). PoŜegnanie się ze wszystkimi, przy czym wobecnajbliŜszych powinniśmy uŜyć słów jak najbardziejczułych i serdecznych. Słowom: „Do zobaczenia w Nie-bie!” powinno towarzyszyć zapewnienie, Ŝe będziemytowarzyszyć swoją modlitwą tym których pozostawiamy,aŜ wszyscy spotkamy się przed tronem Boga. Wartodołączyć prośbę o to, by nie płakali po naszym odejściu,lecz wielbili Boga w tym, Ŝe wypełniła się Jego świętawola wobec nas: zabrał nas z ziemi do lepszego Ŝycia.7). Ostatnia prośba: pomóŜcie mi swoimi modlitwami,zyskiwanymi odpustami, dobrymi uczynkami za mnieofiarowanymi, a zwłaszcza Mszą świętą12 w mojejintencji, przejść ostatnie oczyszczenie i wejść do Nieba.

61

Przed tronem Boga postaram się Wam odwdzięczyć zaWasze miłosierdzie i pomóc Wam w tej drodze, jakąmacie jeszcze do przebycia.Ú Na końcu mogę napisać to, co byłoby DO OD-CZYTANIA NA MOIM POGRZEBIE. Dobrze, by tobyła oddzielna kartka, bo nie zawsze w pogrzebowymzamieszaniu będzie komu ten punkt wypisać z całegotestamentu. Punkt ten moŜe zawierać:3 Wstęp (np. „Przyjmijcie, Drodzy, moje ostatnie słowapoŜegnania, które dołączam do mego testamentu”).3 Podziękowanie księdzu prowadzącemu pogrzeb (orazsłuŜbie kościelnej) za udział w całym naboŜeństwie.3 Podziękowanie wszystkim uczestnikom pogrzebu zaudział w nim i za modlitwę.3 W ogromnym skrócie (najlepiej po jednym zdaniuw odniesieniu do kolejnych punktów) powtórzenie po-wyŜszych punktów od 3 do 7: dziękuję – przepraszam –przebaczam – Ŝegnam się z Wami – pomóŜcie mi naostatnim odcinku drogi do Nieba.

62

ZAKO ŃCZENIE

Zwykle pierwsze wraŜenie po zetknięciu sięz ksiąŜką ma duŜy wpływ na to, czy będziemy do niejpowracać…

Nawet jeśli ta niewielka ksiąŜeczka wzbudziław Twojej duszy, Drogi Czytelniku, mieszane uczucia –napotkałeś na trudne momenty lektury, moŜe wręcz znie-chęcające, gdyŜ wymagające: znacznego wysiłku myślo-wego oraz umiejętności posługiwania się wyobraźnią,pewnej (jakŜe często trudnej w dzisiejszych warunkach)izolacji od otoczenia, jak teŜ wyciszenia wewnętrznego– nie odkładaj tej lektury na długo! Wprost przeciwnie:moŜe to być dla Ciebie znakiem, Ŝe jest ci ona tymbardziej potrzebna, im mocniej stara się przekonać Cięukryty wróg Twojej duszy, Ŝe nie jest to duchowypokarm dla Ciebie, a przynajmniej nie na tym etapie

63

Ŝycia. Władca krainy wiecznej śmierci doskonale wyczu-wa, co moŜe odebrać mu dusze, lub choćby tylko przybli-Ŝyć je do znienawidzonego Boga!

Dobre umieranie trzeba wiele razy przećwiczyć, byw ostatniej godzinie spokojnie i z miłością przez nieprzejść – juŜ „naprawdę”… Ćwiczenie to pozwala nacoraz jaśniejsze odkrywanie Prawdziwego Skarbu i naumieszczanie na Jego straŜy swojego serca (Mt 6,21, Łk12,34), a przez to czyni całe nasze ziemskie Ŝycie wspa-niałym pielgrzymowaniem do Nieba.

Gdy juŜ wieczny pokój, dar zmartwychwstałegoChrystusa, na dobre zadomowi się w Twojej duszy, atęsknota za Prawdziwym śyciem – Niebem – ogarnie CiępotęŜnym płomieniem – pozbądź się tej ksiąŜeczki iprzekaŜ ją bliźniemu, by i on starał się sercem być tam,gdzie nasz Skarb Prawdziwy…

W tej chwili jako kapłan, którego zadaniem jestbłogosławić dzieci Kościoła, udzielam i Tobie, Drogi

64

Czytelniku, błogosławieństwa na wszystkie etapy, którepozostały Ci jeszcze do przebycia, aŜ do Bramy Nieba (ztym, który zwykliśmy nazywać śmiercią, włącznie) wImię Ojca i Syna † i Ducha Świętego. Amen.

R., R.P. 2003, w niedzielę kuszenia Chrystusa na pustyni.