CEFTA (ang. Central European Free Trade Agreement) oznacza rodkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu. Zostao ono zawarte pomidzy Polsk, Wgrami, Czechami oraz Sowacj 21. grudnia 1992 roku w Krakowie. W pniejszych latach do CEFTA doczyy: Sowenia, Rumunia i Bugaria. Przedmiotem CEFTA bya liberalizacja wymiany handlowej pomidzy tymi pastwami (nie odnosio si to do wymiany pomidzy Sowacj i Czechami, ktre po rozpadzie Czechosowacji zachoway wzgldem siebie uni celn i walutow). Porozumienie przewidywao stworzenie strefy wolnego handlu pomidzy krajami czonkowskimi. Ustalenia CEFTA respektoway zasady GATT i uwzgldniay umowy wzorowane na porozumieniach pomidzy pastwami zrzeszonymi w EWG i EFTA. Porozumienie nie mogo wprowadzi strefy natychmiastowo, konieczne byy czasochonne regulacje i czynnoci dostosowawcze oraz zwizane z tym negocjacje pomidzy czonkami. W celu stopniowej liberalizacji zastosowano podzia produktw podlegajcych uatwionej wymianie na trzy grupy (lista A, B, C). Kategorie te ustalane byy bilateralnie i obejmoway produkty przemysowe oraz niektre rodzaje maszyn i urzdze technicznych. W ramach CEFTA planowano take ograniczanie barier pozacelnych we wzajemnej wymianie handlowej. Oprcz wspierania wolnego handlu porozumienie miao uatwi wzajemn wspprac oraz ujednolici zasady stosunkw handlowych z krajami Unii Europejskiej. Zawarte porozumienie chronio w szczeglny sposb dziedzin rolnictwa pastw czonkowskich. Obrt artykuami rolnospoywczymi pozostawa pod specjaln ochron, a znoszenie ogranicze nastpowao wybirczo. Handel tego typu produktami opiera si na specyficznych zasadach, m.in. strony maj obowizek przestrzegania przyznawanych sobie kwot preferencyjnych (kontyngentw celnych), uatwiony obrt towarami, ktre nie s wytwarzane w danym pastwie lub s produkowane w niewystarczajcej iloci. Porozumienie okazao si korzystne dla czonkw, co skonio ich do szybszego znoszenia barier w wymianie towarw przemysowych oraz rozszerzania uatwie na dalsze grupy artykuw rolnospoywczych. W tym celu w 1994 roku podpisano tzw. Protok Dodatkowy. Z kolei planowane na 2001 rok stworzenie docelowego wolnego rynku przesunito na 1997 rok. Due znaczenie miaa te tzw. Deklaracja Poznaska, na mocy ktrej moliwe byy dalsze uatwienia w handlu kolejnymi produktami. Wszystko to zoyo si na to, e od 1997 roku praktycznie dokonano liberalizacji handlu pomidzy pastwami, ktre przystpiy do porozumienia. Podsumowujc, mona stwierdzi, e CEFTA odegraa niebagateln rol w liberalizacji handlu pomidzy pastwami Europy rodkowowschodniej. Przyjte zasady pozwoliy na popraw sytuacji na krajowych rynkach, stopniowe otwieranie si gospodarek i nabranie pewnych umiejtnoci sterowania wymian handlow. Dziki temu te kraje spord czonkw CEFTA, ktre w pniejszym czasie przystpiy do Unii Europejskiej, atwiej i szybciej przystosoway swoje systemy gospodarcze i przepisy prawne do wymaga unijnych. Problem moe stanowi sytuacja, w ktrej cz pastw zrzeszonych w CEFTA przystpi do Unii, a cz pozostanie poza Wsplnot, poniewa czonkostwo w UE moe powodowa konieczno zmiany polityki handlowej z pastwami trzecimi. Skad organizacji zmienia si kilka razy. Pastwa nalece do CEFTA po przystpieniu do Unii Europejskiej przestaway by stronami ukadu.

rodkowoeuropejskie Porozumienie o Wolnym Handlu, w skrcie CEFTA (Central European Free Trade Agreement) porozumienie podpisane 21 grudnia 1992 r. w Krakowie. Sygnatariuszami porozumienia byy pierwotnie trzy kraje: Czechosowacja, Polska i Wgry. Przyczyn powstania CEFTY by drastyczny spadek wymiany handlowej midzy krajami Europy rodkowej po transformacji politycznej przeomu lat 1989/1990 i rozwizaniu RWPG. W 1993 roku eksport Polski do pastw CEFTA by mniejszy o 41% w porwnaniu z 1988 r. za import o 36%, podobna sytuacja powstaa w pozostaych krajach. Kolejn przyczyn powstania CEFTA by nacisk Unii Europejskiej, ktra nie chciaa dopuci do wzajemnej dyskryminacji towarw z pastw porozumienia, ktre rwnoczenie zgosiy swj akces do UE. Nie bez znaczenia bya rwnie ch zawizania silniejszej wsppracy politycznej, czego przejawem byo powstanie tzw. Trjkta Wyszehradzkiego nieformalnych spotka szefw rzdw i pastw Czechosowacji (po rozpadzie z 1 stycznia 1993 roku Czech i Sowacji), Polski oraz Wgier. Celem porozumienia byo zniesienie ce w handlu midzy krajami czonkowskimi. Towary podzielono na kilka grup, w ramach ktrych ca byy stopniowo znoszone. Towary zaszeregowano do grup kierujc si "wraliwoci" na konkurencj na rynkach pastw czonkowskich. Do najbardziej wraliwych zaliczono artykuy rolno-spoywcze, na ktre ca nie zostaj zupenie zniesione, a nastpi jedynie ich redukcja.

Czonkowie porozumieniaPolska Wgry Czechosowacja Sowenia Rumunia Bugaria Chorwacja Macedonia Albania Bonia i Hercegowina Modawia Czarnogra Serbia Kosowo Czechy Sowacja

Wejcie Wyjcie1992 1992 1992 1996 1997 1999 2003 2006 2007 2007 2007 2007 2007 2007 2004 2004 2004 2004 2004 2007 2007

Ciemniejszy kolor czonkowie EU, janiejszy kolor czonkowie CEFTA.