Bosch Autospec - Robert Bosch GmbH · firmy Bosch. Aby znaleźć odpowiednią instruk-cję, po...

Bosch AutospecNr 1/59 | wiosna | 2016 | www.motobosch.pl | www.bosch-service.pl

Nowe wycieraczkiw ofercie Boscha

Warsztaty Roku Bosch Car Service

Jak dobierać klocki hamulcowe

Bosch Autospec | nr 1/59 | 2016 | spis treści

Od redakcji

Spistreści

Aktualności 1 Bosch Car Service z tytułem

Warsztat Roku 2015 2 Pierwsza na świecie profesjonalna

szlifierka kątowa 10,8 V 2 Pompa ciepła z możliwością

zdalnego sterowania Porady 4 Zmiana montażu pompy

wtryskowej CP4 Bosch w autach BMW

6 Dobór świecy zapłonowej Bosch w TecDoc

ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa, tel. (022) 715 40 00, fax (022) 715 45 98, www.motobosch.pl, www.bosch-service.pl

Zespół redakcyjny: Anna Borsukiewicz, Artur Chrust, Marcin Dynarek, Robert Dzierżanowski, Łukasz Kałucki, Marcin Kiełczewski, Sławomir Kosek, Tomasz Kraczko, Maciej Krzyczkowski , Tomasz Maciejasz, Tomasz Miluski, Tomasz Nowak, Ewa Peresada, Zbigniew Pilewski, Jacek Pochopień, Ryszard Polit, Jacek Pudło, Iwona Rokicka, Marta Surowiec.

Nadzór redakcyjny i techniczny: KOZIER MEDIA PRESS Opracowanie graficzne: studio CARRY

Magazyn Bosch Autospec redaguje dział Części Samochodowych i Wyposażenia Warsztatowego firmy Robert Bosch Sp. z o.o.

Układy i komponenty Boscha 9 Zestawy rozrządu Boscha

z pompą cieczy chłodzącej10 Uszkodzenia pomp cieczy

chłodzącej i przyczyny ich powstawania

Przemysł12 Dynamiczne auto rodzinne:

nowy Ford S-Max

Bosch-Service w Polsce13 Jak zwiększyć zyski w serwisie?

Produkty14 Jak dobrać klocki z akcesoriami16 Tarcze bezpieczeństwa17 Bosch-Service Cargaz

– specjalista od LPG 18 Opakowania ekspozycyjne

żarówek Boscha18 Nowe zestawy wycieraczek

w ofercie Boscha

Technika19 Historia oświetlenia w motoryzacji

– lampa wyładowcza Xenon

OddajemywPaństwaręcepierwszywtymrokunumerAutospeca.WaktualnościachopisujemynoweuprawnieniadlaCentrumSzkoleniowegoTechnikiMotoryzacyjnejBosch,którewtymrokuobchodzijubile-usz20-leciaistnienia.Wsekcjiporadypiszemyotym,jakzamontowaćpompęCP4orazdoradzamy,czymkierowaćsięprzywyborzeświecyBoschwTecDoc.Naplakacieprezentujemyróżnetypyuszkodzeniapompycieczychłodzącejiprzyczynyichpowstawania.WtymnumerzeprezentujemyBosch-ServiceCargaz,któryodpoczątkuswojejdziałalno-ścispecjalizujesięwmontażuiserwisowa-

niuinstalacjiLPG,aletakżeświadczypełenzakresusługwzakresieobsługimechanicz-nejpojazdów,serwisuinaprawyukładówklimatyzacyjnychorazdiagnostykisamochodowej.

Mocnymelementemnaszejsekcjiproduktysątymrazemukładyhamulcowe.Przedstawiamysposóbwjakinależydobieraćklockihamulcowewrazzakceso-riami,atakżeopisujemynowątechnologięprodukcjitarczhamulcowych.Numerzamykatechnika,któratymrazempoświę-conajesthistoriioświetleniawmotoryzacji–odżarówekhalogenowychpotakzwane„ksenony”.

Życzymyprzyjemnejlektury

Redakcja Lampa wyładowcza Xenon

aktualności | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 1

Trzy pierwsze miejsca w konkursie Warsztat Roku, we wszystkich kategoriach konkursowych zdobyły warsztaty należące do sieci autoryzowanych serwisów Bosch Car Service.

Bosch Car Service z tytułem Warsztat Roku 2015

W kategorii I – warsztat mały (do 3 stanowisk naprawczych) pierwsze miejsce zajął Bosch Car Service K. Team Świdnica. W kategorii II – warsztat średni (4-6 stanowisk naprawczych) zwyciężył Bosch Car Service Szymecki Knurów. W kate-gorii III – warsztat duży (powyżej 6 stanowisk naprawczych) najlepszy okazał się Bosch Car Service Auto Miras z Pępowa koło Żukowa.

Celem konkursu jest docenienie warsztatów, które dzięki inwestycjom w wyposażenie, infrastrukturę i podnoszenie kwalifikacji pracowni-ków reprezentują poziom obsługi klienta taki jak ASO lub nawet wyższy.

Warsztaty były oceniane w dwóch etapach. Pierwszy polegał na analizie nadesłanych zgłoszeń ze zdjęciami obiektów. W drugim etapie komisja sędziowska odwiedzała warsztaty w celu przeprowadzenia audytu. Ocenie podlegały takie elementy jak m. in. zorientowanie na klienta, troska o jakość obsługi i komunikacja z klientem, dbałość o wyposażenie techniczne serwisu i inwestycje w infrastrukturę oraz szkolenia.

Organizatorem konkursu były Stowarzyszenie Dystrybutorów i Producentów Części Motoryzacyj-nych (SDCM) oraz firma PARTSLIFE, której partnerami są najwięksi światowi producenci części motory-zacyjnych. W składzie niezależnej komisji jurorskiej znaleźli się przed-stawiciele mediów motoryzacyjnych, sieci dealerskiej, firmy szkoleniowej oraz firmy badawczej związanej z rynkiem motoryzacyjnym.

Serdecznie gratulujemy wszyst-kim nagrodzonym warsztatom.

Łukasz Kałucki

2 | Bosch Autospec | nr 1/59 | 2016 | aktualności

Bosch wprowadził na rynek akumulatorową szlifierkę kątową GWS 10,8-76 V-EC Professional.

Junkers oferuje pompę ciepła Supraeco A SAO-2, którą można sterować za pomocą smartfona lub tabletu.

Pierwsza na świecie profesjonalna szlifierka kątowa 10,8 V

Pompa ciepła z możliwością zdalnego sterowania

Narzędzie jest bardzo lekkie i kompaktowe, a zarazem bardzo wydajne. Doskonale nadaje się do szybkich, krótkich cięć różnych materiałów: tuneli kablowych, gwintów, listew oporowych i płytek oraz fug, rur, profili pustych, a nawet cegły dziurawki i parkietu. Dodatkowo szlifierka może zastąpić wiele innych narzędzi, np. piłę ręczną. Zastosowano w niej tarczę o średnicy 76 mm pozwalającą na głębokość cięcia do 16 mm.

Mała, lecz wydajna szlifierka kątowa waży zaled-wie 900 g i doskonale leży w dłoni. Wydajny, bezszczotko-wy silnik EC zapewnia narzędziu wysoką moc. Silnik EC jest bezobsługowy i gwarantuje szlifierce długą żywotność. Model GWS 10,8-76 V-EC Professional jest także wyposażo-ny w osłonę tarczy, którą można przestawiać bez użycia dodatkowych narzędzi. Po wyłączeniu szlifierki kątowej tarcza zatrzymuje się w czasie poniżej jednej sekundy.

Nowa pompa Junkersa, uznana przez duński Urząd ds. Energetyki za najefektywniejszą na rynku pompę ciepła powietrze/woda, zapewnia wysoką efektywność w każ-dym z czterech dostępnych wariantów mocy (6, 8, 11 i 14 kW). Jest ona idealna do stosowania w domach jednoro-dzinnych i bliźniakach.

Pompa ciepła osiąga tak wysoką efektywność dzięki sprężarce z regulacją prędkości obrotowej — urządzenie dostarcza zawsze tylko tyle energii, ile jest aktualnie potrzebne. Umożliwia ono także aktywne chłodzenie pomieszczeń.

Jest to pierwsza linia pomp ciepła Junkersa wyposażo-na w opcję komunikacji przez Internet. Zintegrowany moduł sieciowy pozwala na ich obsługę za pomocą smartfona lub tabletu. Specjalna aplikacja Junkers Home zapewnia posiadaczom domów i mieszkań dostęp do wszystkich ustawień systemu grzewczego. Aplikacja jest dostępna na urządzenia mobilne z systemem iOS, a wkrótce będą z niej mogli korzystać użytkownicy urządzeń z systemem Android.

Do nowej pompy Junkersa dostępne są cztery różne jednostki wewnętrzne. Umożliwiają stosowanie jej zarówno w nowym budownictwie jak i połączenie z posia-danym już urządzeniem grzewczym, a nawet z instalacją solarną.

Magdalena Kołomańska

Bosch oferuje do szlifierki bogaty osprzęt – tarczę tnącą do metalu, do cięcia różnych materiałów oraz diamentową tarczę tnącą. Aby je łatwo wymieniać, zastosowano nową wersję blokady wrzeciona. Jego przycisku nie trzeba wciskać przez cały czas, tak jak w konwencjonalnych szlifierkach kątowych. Wystarczy zwolnić blokadę przed wymianą osprzętu, a potem znowu ją włączyć.

Magdalena Kołomańska

aktualności | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 3

Od stycznia 2016 roku każdy pracownik warsztatu, który świadczy usługi związane z serwisowaniem i naprawą systemów klimatyzacji samochodowej musi posiadać zaświadczenie o odbytym szkoleniu w centrum szkoleniowym akredytowanym przez Urząd Dozoru Technicznego.

Szkolenia z uprawnieniami do obsługi klimatyzacji

5 lutego 2016 r. Centrum Szkoleniowe Techniki Motoryzacyjnej Bosch w Warszawie uzyskało uprawnienia do prowadzenia szkoleń w zakresie odzysku substancji fluorowanych gazów cieplarnianych z systemów klimatyzacji w pojazdach silnikowych kategorii M1 oraz kategorii N1 (o masie odniesienia nieprzekracza-jącej 1305 kg – masa powiększona o masę własną pojazdu). Centrum zostało wpisane przez UDT do reje-stru jednostek wydających zaświad-czenia o odbytym szkoleniu zgodnie

z ustawą z dnia 15 maja 2015 r. „O substancjach zubażających warstwę ozonową oraz niektórych fluorowanych gazów cieplarnianych”.

Zainteresowanie szkoleniami z klimatyzacji jest ogromne. Ich uczestnicy doceniają szczególnie część praktyczną, która prowadzona jest na kilku samochodach szkolenio-wych. W tej części kursanci spraw-dzają sprawności układu klimatyzacji poprzez pomiar ciśnień po stronie niskiego i wysokiego ciśnienia, przy próbie podciśnieniowej i nadci-

śnieniowej, jak również przy wyko-rzystaniu promieniowania UV.

Choć rozporządzenie (WE) nr 307/2008 nie wymaga od firmy szkoleniowej, aby w czasie szkolenia przekazywana była informacja o sprawozdaniach z obrotu f-gazami, centrum Boscha robi jednak wyjątek. Wychodząc naprzeciw potrzebom klientów, zakres szkolenia został rozszerzony o informacje dotyczące sprawozdań z obrotu f-gazami. Trener informuje uczestników, w jaki sposób i do kiedy należy przygotować odpowiednie sprawozdanie. Wiedza ta jest niezwykle cenna dla serwisan-tów, gdyż nowa ustawa przewiduje wysokie kary finansowe za nieprowa-dzenie rocznego bilansu czynnika chłodniczego.

Szczegółowe informacje na temat warunków uczestnictwa zamieszczone są na stronie www.szkoleniabosch.pl.

Magdalena Osiadacz

4 | Bosch Autospec | nr 1/59 | 2016 | porady

Firma BMW wprowadziła w 2007 roku nową serię silników typu N47, w których zastosowano pompę CP4.

Zmiana montażu pompy wtryskowej CP4 Bosch w autach BMW

Jest ona stosowana w silniku o pojem-ności 2.0 l napędzającym całą serię flagowych modeli, takich jak BMW 116 d, 118 d, 120 d, 316 d, 318 d, 320 d czy X 3. Silniki dwulitrowe od dawna były sztandarowymi jednostkami napędowymi marki BMW. Dlatego też nie dziwi chęć ich udoskonalania i kolejne usprawnienia.

Od początku produkcji pompa CP4 była przykręcana do korpusu silnika za pomocą trzech śrub, z których dwie były wprowadzane poprzez otwory przelotowe w korpusie pompy i wkrę-cane w gwintowane otwory w obudo-wie rozrządu. Trzecia śruba była wprowadzana od strony obudowy rozrządu i wkręcana w gwintowany otwór w korpusie pompy.

Co się zmieniło? Firma BMW wprowadziła zmianę konstrukcyjną, polegającą na rezygna-cji z trzeciej śruby montowanej od strony obudowy rozrządu (bloku silnika). Inżynierowie BMW zrezygno-wali jednocześnie z otworu w obudo-wie rozrządu. Nie posiada go więc

również nowa pompa, dostarczana przez firmę Bosch. W działaniu urządzenia nie zaszły zasadnicze zmiany – pod względem funkcjonalnym jest to ta sama pompa. Dlatego też pompy dostępne jako części zamienne są dostarczane już w nowej wersji.

Niestety zmiana ta nie jest po-wszechnie znana mechanikom samo-chodowym. W związku z tym przy wy-mianie pompy CP4 – na nową lub regenerowaną fabrycznie BX pocho-dzącą z firmy Bosch – mechanicy stają przed problemem. Szybko zauważają, że zamienna pompa nie ma w korpusie dodatkowego gwintowanego otworu i są przekonani, że pompa bez otworu w nadlewie nie pasuje do danego silnika, ponieważ zostaje im jedna śruba, z którą nie ma co zrobić. Co więcej, do wątpliwości spowodowa-nych porównaniem obudowy pompy uszkodzonej (z trzema otworami) oraz nowej (z dwoma otworami), dochodzi fakt istnienia otworu montażowego w bloku silnika N47, który pozostaje niezaślepiony. To całkowicie, acz błędnie, upewnia mechaników o po-

myłce jaka musiała zajść przy dostawie części. Z tego powodu zdarzają się nieuzasadnione reklamacje.

Tym artykułem staramy się przybli-żyć zagadnienie i wyjaśnić sposób postępowania. Opisane zmiany są widoczne na rysunku 1.

Postępowanie w przypadku zakupu zamiennej pompy W związku z faktem, że silniki w „star-szym wykonaniu” są cały czas użytko-wane, a zamienne pompy są dostarcza-ne w nowej wersji, należy postępować jak poniżej: u znajdujemy odpowiednią instrukcję

montażu pompy w programie ESI[tronic];

Rys. 1 Porównanie pomp wysokociśnieniowych CP4 przed i po zmianach.

Rys. 2 Stosowane rozwiązania: a) starsza wersja (widoczna śruba), b) nowsza wersja (korpus bez otworu – brak śruby), (źródło ESI[tronic])

u demontujemy dotychczas użytkowa-ną pompę CP4;

u montujemy pompę zamienną (nową lub BX);

u przykręcamy dwie śruby montowane od strony korpusu pompy;

u nie montujemy dodatkowej śruby od strony rozrządu;

u pozostawiamy niezaślepiony trzeci otwór w obudowie rozrządu (kon-strukcja nie pozwala na wyciek oleju silnikowego).

ESI[tronic] – instrukcja montażu/demontażu Firma Bosch przygotowała odpowied-nie informacje na ten temat. Znajdują się one w programie ESI[tronic] – ba-zie informacyjnej zawierającej instrukcje napraw samochodów SIS. Znaleźć je mogą jednak mechanicy dociekliwi, którzy dysponują tym systemem oraz czytają instrukcje napraw, a nie kierują się jedynie doświadczeniem i rutyną. Mamy też nadzieję, że niniejszy artykuł rozwieje wszelkie wątpliwości związane ze zmianą obudowy nowych pomp CP4 oraz regenerowanych fabrycznie BX firmy Bosch.

Aby znaleźć odpowiednią instruk-cję, po uruchomieniu programu należy wybrać interesujący nas model pojazdu, a następnie wejść w zakładkę „wyszukiwanie”. Z wyświetlonej listy systemów wybieramy „układ sterowa-nia silnika” oraz konkretny sterownik, w tym przypadku EDC 17CP. Kolejno znajdujemy „instrukcje demontażu i montażu”. Tam, w zakładce „pozycje montażowe”, przechodzimy do inte-resującego nas montażu bądź demon-tażu pompy wysokociśnieniowej, który krok po kroku pokonujemy za pomocą przycisku „dalej”, umiej-scowionego w prawym dolnym rogu interfejsu. Zostało to zobrazowane w przykładzie bazującym na samo-chodzie oznaczonym kluczem RB w ESI: BMW 950.

Maciej KaczorowskiZbigniew Pilewski

porady | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 5


Dobór świecy zapłonowej Bosch w TecDocŚwieca zapłonowa do LPG to świeca niklowa z parametrami dobranymi do pracy na LPG. Zmienione są wartość cieplna i odstęp elektrod. Niższa wartość cieplna to lepsze odprowa-dzenie ciepła, a zmniejszony odstęp elektrod to ułatwiony przeskok iskry w mieszance LPG. Świeca ta lepiej spisuje się w silniku zasilanym LPG, gdyż gaz spala się w wyższej temperaturze, a opór elektryczny mieszanki paliwowo-po-wietrznej jest większy. Zalecany interwał wymiany to 15 000 km.

Świeca zapłonowa irydowa do LPG to świeca zapłonowa dopasowana do silnika LPG odpowiednim odstępem elektrod i wartością cieplną. Jej elektrody są wykonane ze stopu irydu, co pozwala zwiększyć zalecany interwał wymiany do 30 000 km.

Przykład w TecDoc– samochód Renault Laguna I 1.8 (fot. 1)Po wyborze samochodu Renault Laguna I (B56_, 556_) 1.8 (B56A/B) F3P 720, F3P 724 widoczne jest 5 świec zapłonowych:u świeca zapłonowa Bosch Platin Plus WR8DP – czyli opcja

premium,u świeca zapłonowa Bosch WR8DC+, numer +3 – czyli opcja

podstawowa,u świeca zapłonowa Bosch Super 4 WR78 – czyli druga opcja

premium,u świeca – zapłonowa Bosch WR7DC+ – do LPG,u świeca zapłonowa Bosch WR7KI33S – irydowa do LPG.

W TecDoc często do jednej wersji samochodu przypisane jest kilka referencji świec zapłonowych Boscha. Poniżej podajemy wskazówki, czym kierować się przy wyborze świecy.

Najczęściej występują dwie sytuacje. W pierwszej samochód ma fabryczne świece niklowe, a w drugiej świece platynowe/irydowe. Od tego zależy liczba możliwości wyboru.

Sytuacja 1. Samochody ze świecami niklowymi – głównie starsze modele z lat 90.W starszych modelach samochodów z reguły pojawia się kilka świec zapłonowych do wyboru:1 świeca zapłonowa podstawowa,2 świeca zapłonowa premium,3 świeca zapłonowa do LPG,4 świeca zapłonowa irydowa do LPG.

Świeca zapłonowa podstawowa to świeca niklowa. Zwykle ma ona dodatek itru (nie mylić z irydem), co zwiększa trwałość. Świeca ta jest możliwie najbliższa rozwiązaniom stosowanym w wyposażeniu fabrycznym OE. Oznacza to dobrą dynamikę silnika i niskie zużycie paliwa.

Świeca zapłonowa premium to świeca Super 4 i/lub platynowa. Świeca Super 4 ma 4 elektrody, co zwiększa jej trwałość. Elektrody świecy platynowej są wykonane ze stopu platyny, który jest odporny na erozję i również zwiększa żywotność.

fot. 1

porady | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 7

Pierwsza pozycja – 0 242 229 555 — WR8DP – to świeca zapłonowa Platin plus – opcja premium. Kod typu (tutaj – numer użytkowy) WR8DP ma literę P na końcu, co oznacza tutaj zastosowanie platyny na elektrodzie masowej. Platyna zwiększa żywotność świecy.

Druga pozycja – 0 242 229 656 — WR8DC+ (numer krótki +3) to standardowa świeca niklowa. Na końcu oznaczenia typu pojawia się litera C, oznaczająca świecę niklową z rdzeniem miedzianym (C jak copper = miedź). Świecę tę można odróżnić od platynowych lub irydowych po tym, że w ko-dzie typu po cyfrze „8” oznaczającej wartość cieplną nie pojawiają się litery I, P, II i PP oznaczające odpowiednio iryd, platynę, podwójny iryd lub podwójną platynę.

Trzecia pozycja – 0 242 232 504 — WR78 – to świeca zapłono-wa Super 4 – opcja premium. Ma ona 4 elektrody, co zwiększa żywotność. W świecach Super 4 oznaczenie wartości cieplnej określają 2 cyfry – w tym wypadku 78. Pozwala to na odróżnienie tej świecy od standardowej WR8DC+ również po kodzie typu (w jej wypadku wartość cieplna oznacza jedna cyfra – 8).Czwarta i piąta pozycja wyróżniają się zapisem „CNG/LPG”. Są one przeznaczone do samochodów z instalacjami LPG. u

Czwarta pozycja – 0 242 235 663 — WR7DC+ to świeca niklowa o parametrach odpowiednich do pracy w tym pojeździe na LPG. Od świecy niklowej, podstawowej do tego samochodu (WR8DC+), można ją odróżnić po niż-szej wartości cieplnej (świeca standardowa WR8DC+ miała wartość cieplną 8, a do LPG – świeca WR7DC+ z warto-ścią 7). Dodatkowo, pojawia się informacja o konieczności ustawienia odstępu elektrod oraz interwał wymiany 15 000 km.

Piąta pozycja – 0 242 236 576 — WR7KI33S – to świeca zapłonowa irydowa do LPG. Jej wartość cieplna jest dopasowana do zasilania LPG (wartość cieplna 7). Obec-ność irydu sygnalizuje litera „I” pojawiająca się w części kodu typu po wartości cieplnej. Ze względu na zastosowa-nie odpornego na erozję irydu interwał wymiany jest zwiększony do 30 000 km.

fot. 2


Sytuacja 2. Samochody ze świecami platynowymi i irydowymi – liczne modele po 2000 r.W nowszych modelach samochodów z reguły pojawiają się 2 możliwości:u świeca zapłonowa podstawowa – platynowa lub irydowa,u świeca zapłonowa irydowa do LPG.

Świeca zapłonowa podstawowa platynowa lub irydowa jest możliwie najbliższa rozwiązaniom stosowanym na wyposażeniu fabrycznym OE, lub wręcz jest to ten sam produkt.

Świeca zapłonowa irydowa do LPG to świeca zapłonowa dopasowana do zasilania silnika LPG odpowiednim odstępem elektrod i wartością cieplną. Elektrody są wykonane ze stopu irydu, co pozwala uzyskać zalecany interwał wymiany 30 000 km.

Przykład w TecDoc – samochód Opel Vectra C 2.0 16V Turbo 2003 175 KM (fot. 2)

Pierwsza pozycja – 0 242 240 649 — FR6KPP33X (numer krótki +54) – to świeca zapłonowa platynowa, podstawowa. Świecę platynową poznamy po obecności litery P lub PP w kodzie typu FR6KPP33X (pojedyncza litera P – elektroda środkowa platynowa, dwie litery PP – podwójna platyna, czyli obie elektrody są platynowe). Podobnie rozpoznać można świecę irydową – obecność litery I lub II. Platyna zapewnia wysoką żywotność świecy. To, czy do konkretne-

go modelu pojazdu są przypisane świece platynowe, czy irydowe, zależy od specyfikacji OE producenta pojazdu.

Druga pozycja – 0 242 245 571- FR5KI332S – to świeca zapłonowa irydowa do LPG, co poznać można po zapisie „CNG/LPG”. Jej wartość cieplna jest dopasowana do zasila-nia LPG (wartość cieplna 5, świeca standardowa FR6KPP33X do tego pojazdu miała wartość cieplną 6 – jest to zawarte w kodzie typu). Obecność irydu sygnalizuje litera „I” pojawiająca się w części kodu typu po wartości cieplnej. Ze względu na zastosowanie odpornego na erozję irydu interwał wymiany wynosi 30 000 km. Proste filtrowanie świec zapłonowych do LPG w TecDoc (fot.3)Po wybraniu w TecDoc świecy zapłonowej po lewej stronie pojawia się możliwość wyboru kryterium „Rodzaj paliwa”. Należy wybrać „CNG/LPG”, dzięki czemu widoczne są tylko świece zapłonowe przewidziane do zasilania LPG.

Dodatkowe informacjeNależy zawsze uwzględniać informacje dodatkowe, dotyczące np. zastosowania konkretnej referencji tylko w określonym czasie produkcji samochodu, lub tylko w wybranej wersji silnikowej. W przypadku świec niklo-wych może wystąpić konieczność ustawienia odstępu elektrod za pomocą szczelinomierza.

Jacek Pudło

fot. 3

układy i komponenty Boscha | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 9

Najczęściej to właśnie jakość pompy decyduje o jakości całego zestawu rozrządu. Jeżeli producent użyje łożyskowania wałka pompy o niewy-starczającej nośności, pompa przed-wcześnie może zacząć hałasować, a potem nawet się zablokować i dopro-wadzić do zerwania paska rozrządu. Dodatkowo, złej jakości uszczelnienie pompy może spowodować wyciek płynu chłodzącego. To również po pewnym czasie użytkowania może doprowadzić do uszkodzenia łożysko-wania i zerwania paska rozrządu.

Każda przedwczesna konieczność ingerowania w układ rozrządu jest pracochłonna, a dla właściciela pojazdu droga. Dlatego przy wyborze zestawu rozrządu należy kierować się rozwagą.

Pompy cieczy chłodzącej używane w zestawach Boscha są najwyższej klasy. Od 2015 r. mają uszczelnienie o wydłużonej trwałości, w którym obok pierścienia ceramicznego jest stosowany pierścień z bardzo trwałego materiału, jakim jest twardy węglik krzemu. Połączenie tych dwóch materiałów w uszczelnieniu pomp pozwoliło osiągnąć jego trwałość przewyższającą interwały wymiany rozrządów we współcze-snych samochodach. Dodatkowo zwiększyło to odporność uszczelnie-nia na uszkodzenie początkowe powstające podczas kręcenia na su-cho pompą, czy na zawartość kryszta-łów kamienia kotłowego w cieczy chłodzącej. Żeby uzmysłowić jak twardy jest węglik krzemu, należy

Pompa cieczy chłodzącej nie stanowi głównego elementu układu rozrządu. Ponieważ zwykle jest ona napędzana paskiem rozrządu, staje się jedną z najistotniejszych części zestawu do wymiany tego układu.

powiedzieć, że ten materiał ma zastosowanie przy produkcji nowo-czesnych ściernic szlifierskich.

Kolejnym z ważnych parametrów pompy jest trwałość wałka łożysko-wego. Trwałość łożysk pompy jest dobierana do przebiegu, który musi zrobić cały układ rozrządu pomiędzy wymianami. Oznacza to, że trwałość łożysk pompy, a także jej uszczelnie-nia są obliczane zgodnie z przebie-giem interwału wymiany, wyznaczo-nym przez producenta samochodu.

Obecnie, gdy przebiegi pomiędzy kolejnymi zmianami układu rozrządu w niektórych samochodach sięgają nawet ponad 200 tysięcy kilometrów, nie można rezygnować z wymiany pompy podczas wymiany tego układu. Przecież pompa ta może wytrzymać następny rok, a nawet kolejne 20-30 tys. km. Jednak po tym czasie, o ile nie dojdzie wcześniej do uszkodzenia silnika, trzeba będzie ją wymienić. Wówczas klient ponownie zapłaci

za robociznę związaną z rozmontowa-niem całego układu rozrządu, wymia-ną pompy, zmontowaniem i ustawie-niem rozrządu, oraz, oprócz pompy, będzie musiał zakupić przynajmniej nowy pasek rozrządu. Jak widać, taka próba odsunięcia kosztów wymiany pompy powoduje, że w krótkim czasie właściciel pojazdu płaci podwójnie za wymianę rozrządu.

Dlatego też zestawy rozrządu Boscha z pompą cieczy chłodzącej są mądrym rozwiązaniem. Oszczędza ono pieniądze właściciela samocho-du, a także czas warsztatu. Ważne jest też to, że gdy zdarzy się reklamacja wynikająca z wady produktu, warsz-tat i właściciel pojazdu nie tracą czasu i nerwów na dochodzenie do tego, która część zawiniła. Po prostu zgłaszają reklamację do jednego dostawcy. Bosch, jako podmiot odpowiedzialny, w przypadku uznania winy produktu zwraca klientowi wszystkie nakłady związa-ne z reklamacją, czyli koszt uszko-dzonej części oraz koszty dodatkowe takie jak ponownej wymiany rozrządu.

Tomasz Maciejasz

Zestawy rozrządu Boscha z pompą cieczy chłodzącej

Uszkodzenia pomp cieczy chłodzącej i przyczyny ich powstawania

Pompa cieczy chłodzącej cieknie, a wewnętrzne części pompy pokryte są kryształami wapnia lub rdzy

Przyczyna: ▶▶ Dolanie▶do▶układu▶chodzenia▶wody▶z▶dużą▶zawartością▶minerałów

▶▶ Przekroczenie▶okresu▶użytkowania▶płynu▶chłodzącego

Skutek: ▶▶ Wytrącenie▶się▶cząstek▶mineralnych▶na▶powierzchniach▶mających▶kontakt▶z▶płynem▶

▶▶ Ograniczenie▶przepływu▶płynu▶chłodzącego

▶▶ Uszkodzenie▶uszczelnienia▶pompy

Zalecenia: ▶▶ Wyczyścić▶układ▶chłodzenia▶przed▶montażem▶nowej▶pompy▶cieczy▶chłodzącej

▶▶ Użyć▶świeżego▶płynu▶chłodzącego▶o▶stężeniu▶zgodnym▶z▶zaleceniami▶producenta

▶▶ Sprawdzić▶ciśnienie▶w▶układzie▶chłodzenia

▶▶ Nigdy▶nie▶używać▶wody▶kranowej

Wyciek z pompy po uzupełnieniu płynu chłodzącego

Przyczyna: ▶▶ Uszkodzenie▶ceramicznego▶pierścienia▶uszczelniacza▶pompy▶spowodowane▶dolaniem▶zimnego▶płynu▶chłodzącego▶do▶gorącego▶silnika

▶▶ Praca▶silnika▶z niewystarczającą▶ilością▶płynu▶chłodzącego▶w układzie

Skutek:▶▶ Pęknięcie▶ceramicznego▶pierścienia▶uszczelnienia▶pompy▶spowodowane▶nagłą▶zmianą▶temperatury▶

Zalecenia:▶▶ Przed▶dolaniem▶świeżego▶lub▶zimnego▶płynu▶chłodzącego▶zawsze▶schłodzić▶silnik▶i układ▶chłodzenia▶

▶▶ Nigdy▶nie▶podejmować▶próby▶uruchomienia▶silnika▶bez▶cieczy▶chłodzącej

Pompa cieknie, a ślady na powierzchniach wewnętrznych wskazują na występowanie kawitacji

Przyczyna:▶▶ Obudowa▶pompy▶zniszczona▶z powodu▶użycia▶nieodpowied-niego▶płynu▶chłodzącego,▶nieod-powiedniego▶stężenia▶płynu▶lub▶wody▶kranowej

Skutek:▶▶ Wysoka▶temperatura▶lub▶wrzenie▶płynu▶chłodzącego

▶▶ Powstawanie▶zjawiska▶kawitacji▶oraz▶powstawania▶w materiałach▶wybrań▶i kraterów▶kawitacyjnych,▶którym▶sprzyjają▶wysokie▶tempera-tury▶i prędkości▶przepływu▶cieczy▶▶

Zalecenia:▶▶ Wyczyścić▶układ▶chłodzenia▶przed▶montażem▶nowej▶pompy▶cieczy▶chłodzącej

▶▶ Użyć▶świeżego▶płynu▶chłodzącego▶o stężeniu▶zgodnym▶z zaleceniami▶producenta

▶▶ Sprawdzić▶ciśnienie▶w układzie▶chłodzenia

▶▶ Nigdy▶nie▶używać▶wody▶kranowej

Pompa cieczy chłodzącej nie obraca się płynnie

Przyczyna:▶▶ Nadmierne▶naprężenie▶pasa▶rozrządu

▶▶ Przeciążenie▶spowodowane▶wibracjami▶i▶niewyważeniem

▶▶ Wirnik▶pompy▶krzywo▶ustawiony▶względem▶wałka▶łożyskowego

Skutek:▶▶ Uszkodzone▶łożyska▶pompy▶

Zalecenia:▶▶ Zapewnić▶poprawny▶naciąg▶paska▶▶ Sprawdzić▶wirnik▶pompy▶▶ Sprawdzić▶ustawienie▶rozrządu

Pompa cieczy chłodzącej cieknie krótko po zamontowaniu

Przyczyna:▶▶ Zbyt▶duża▶ilość▶uszczelniacza▶silikonowego

Skutek:▶▶ Zanieczyszczenie▶uszczelnienia▶▶ Zbyt▶wczesne▶zużycie▶uszczelniacza▶pompy▶▶i▶wyciek

Zalecenia:▶▶ Użyć▶jedynie▶▶niezbędnej▶ilości▶▶uszczelniacza▶▶silikonowego

Bosch, jako silny partner z dużym doświadczeniem w produkcji podzespołów motoryzacyjnych, oferuje dla warsztatu wszystko, co jest potrzebne do skutecznej naprawy i obsługi samochodów.

W przypadku układów rozrządu z pompą cieczy chłodzącej, Bosch oferuje najwyższej klasy produkt - komplet niezbędnych części potrzebnych do profesjonalnej i zgodnej z technologią producentów samochodów naprawy.

Dodatkowo firma Bosch dostarcza w programie ESI[tronic] dokładną instrukcję wymiany rozrządu wraz z momentami dokręcania śrub oraz z informacjami o niezbędnych narzędziach serwisowych.

Zestawy rozrządu z pompą cieczy chłodzącej to: ▶ Oszczędność czasu – zestaw wszystkich niezbędnych części pod jednym numerem zamówieniowym

▶ Oszczędność pieniędzy – wymiana wszystkich ważnych elementów układu rozrządu podczas jednej wizyty w warsztacie

▶ Bezpieczeństwo – kompletny zestaw do poprawnego i długotrwałego działania układu

Na firmę Bosch można zawsze liczyć

Bosch_pompy_uszkodzenia_plakat_420x280_Autospec_1.indd 1 2016-03-22 13:49:19

12 | Bosch Autospec | nr 1/59 | 2016 | przemysł

Ford S-Max drugiej generacji zawiera wiele innowacji technicznych firmy Bosch. Należy do nich również system bezpośredniego wtrysku benzyny pod wysokim ciśnieniem, który zapewnia wysokie osiągi i niskie zużycie paliwa.

Dynamiczne auto rodzinne: nowy Ford S-Max

Dużo miejsca na bagaż i siedem siedzeń – tym charaktery-zuje się druga generacja nowego Forda S-Max. Elegancki sportowy van ma również wiele rozwiązań technicznych Boscha.

Wtrysk benzynyNowe dwulitrowe silniki EcoBoost z bezpośrednim wtryskiem benzyny marki Bosch mające moc 176 kW (240 KM) dają wiele przyjemności z jazdy. Aby osiągnąć mniejsze zużycie paliwa i emisję spalin przy jednocze-snym zwiększeniu dynamiki jazdy, paliwo w silniku EcoBoost 2.0 litra jest wtryskiwane pod wysokim ciśnie-niem bezpośrednio do komory spalania. W czasie, gdy pompa wysokiego ciśnienia Bosch HDP5-PE tłoczy paliwo do szyny pod ciśnieniem około 200 barów, przez otwarty zawór dolotowy wpływa do komory spalania świeże powietrze. Bezpośrednio do szyny są umocowane wtry-skiwacze Bosch HDEV5.2. Dozując paliwo i równomiernie

je rozpylając, zapewniają tworzenie możliwie najlepszej mieszanki. Czujniki wysokiego ciśnienia przesyłają sygnały do sterownika silnika Bosch.

Poprzez precyzyjne ustawienie stosunku paliwa do powietrza, wymagany moment obrotowy jest zawsze dostarczany w sposób ekonomiczny i przyjazny dla środowiska.

Elektryczne wspomaganie Nowoczesne układy kierownicze, takie jak układ z elek-trycznym wspomaganiem w modelu Ford S-Max, sprawia-ją, że skręcanie jest bezpieczniejsze i bardziej komforto-we. Gdy rozpoczyna się ruch kierownicy, czujnik momentu obrotowego przekazuje do sterownika informa-cję o sile przykładanej przez kierowcę. Sterownik prze-twarza sygnały i pobudza silnik elektryczny do precyzyj-nej regulacji wspomagania. W ten sposób technika Boscha wspiera bezpieczną i dynamiczną jazdę.

Szerokopasmowa sonda lambda typu LSU ADV jest stosowana przed katalizatorem. Ze względu na wysoką wytrzymałość cieplną można ją montować również przed tur-bosprężarką. Gotowość do regulacji osiąga w krótkim czasie, co pozwala na uzyska-nie niskich poziomów emisji, również przy ubogiej lub bogatej mieszance.Sonda lambda typu LSF-Xfour jest montowana dodatkowo za katalizatorem. Z regu-lowaną grzałką sonda LSF-Xfour osiąga wysoką dokładność i zapobiega tym samym znacznej części emisji – przez 240 000 km przebiegu lub 15 lat. Jej szczególnie szyb-ki sygnał, zarówno przy zimnym rozruchu jak i w stanie nagrzania, zapewnia zgod-ność z wymaganymi poziomami emisji.

Ograniczenie emisji spalin dzięki dwóm sondom: szerokopasmowej sondzie lambda LSU ADV i napięciowej sondzie lambda LSF-Xfour z firmy Bosch

Bosch w nowym Fordzie S-Maxu System bezpośredniego

wtrysku benzynyu Moduł pompy paliwa FSM-Du Sondy lambdau Przetwornik 12 V DC/DCu Sterownik i czujniki

poduszek powietrznychu Elektryczne wspomaganie

kierownicyu Elektroniczny czujnik

akumulatora

Fot:

For

d

Bosch-Service w Polsce | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 13

Przez ten czas, dzięki dużemu zaangażowaniu właści-ciela Pawła Wyszyńskiego, serwis przeszedł gruntowną metamorfozę organizacyjną. Pozwoliła ona sprostać coraz większym wymaganiom klientów, a także – co równie waż-ne – przyczyniła się do zwiększenia zyskowności prowa-dzonego biznesu.

Prace były prowadzone równolegle na kilku polach. Zaczęto je od uporządkowania wizerunku warsztatu. Wy-konano jednolitą elewację, wprowadzono spójną wizuali-zację zewnętrzną obiektu oraz wymieniono bramy wjaz-dowe. Przebudowano i zmieniono wyposażenie Punktu Obsługi Klienta. Modyfikacje dotyczyły też prowadzonych działań marketingowych i reklamowych, ubioru pracowni-ków warsztatu i POK oraz oklejenia samochodów zastęp-czych. Dzięki temu poprawiła się rozpoznawalność marki Bosch-Service Rocar wśród okolicznych mieszkańców. To zaś, w połączeniu ze zmianami komunikacyjnymi (obok serwisu przebiega teraz jedna z głównych dróg dzielnicy Żoliborz) spowodowało pojawienie się nowych klientów, i, co jest niesłychanie ważne, przyjeżdżają oni coraz now-szymi samochodami

Jednak największe zmiany zostały wprowadzone w organizacji pracy i komunikacji wewnętrznej firmy. Wdrożono pełną procedurę przyjęcia pojazdu, włącznie z jego oględzinami. Połączone to zostało z aktywnymi działaniami pracowników Punktu Obsługi Klientów – już na tym etapie starają się oni aktywnie „sprzedawać” usługi serwisu. Zwracają uwagę na elementy eksploatacyjne po-jazdu, co przyczyniło się do zwiększenia sprzedaży takich elementów jak wycieraczki czy żarówki. Tylko w ciągu ubiegłego roku wzrosła ona ponad dwukrotnie. Kolejnym krokiem będzie uruchomienie aktywnej recepcji, która pozwoli na przeprowadzenie wstępnej diagnozy również elementów podwozia i na ewentualne rozszerzenie zlece-nia przed rozpoczęciem jego realizacji.

Oczywiście nie obyło się bez zwiększenia liczby pra-cowników Punktu Obsługi Klienta – ale jak zauważył Paweł Wyszyński – dzięki temu zdecydowanie zwiększyła się jakość obsługi klientów. Są bardziej zadowoleni z usług, bo wszelkie uzgodnienia dotyczące zakresu prac serwi-sowych i naprawczych są z nimi prowadzone na bieżąco. Wcześniej, gdy obsada POK była mniejsza, zdarzało się, że w „ferworze walki” nie wszystko uzgadniano i przy wyda-waniu pojazdu powstawały sytuacje konfliktowe. Przy-kład ten doskonale obrazuje, że dzięki większej liczbie

pracowników Punktu Obsługi Klienta, połączonej z dobrą organizacją pracy i podziałem odpowiedzialności można zdecydowanie zwiększyć efektywność pracy serwisu. To zaś przekłada się na osiągnięte zyski z jego działalności.

Zmiany nie ominęły również hali serwisowej i osób tam pracujących. Dzięki wdrożeniu kart serwisowych oraz list kontrolnych poprawiła się komunikacja pomiędzy mechanikami oraz doradcami serwisowymi. W połączeniu z „zaszczepieniem” w mechanikach chęci poszukiwania dodatkowej pracy przy pojeździe, zdecydowanie zwięk-szyła się ilość rozszerzeń napraw, a z miesiąca na miesiąc rośnie średnia wartość zlecenia. Jednocześnie uzyskano efekt większego zadowolenia klientów, dzięki sprawniej-szej i bardziej kompleksowej obsłudze, co z kolei przekła-da się na zwiększenie wskaźnika retencji.

Nie udałoby się poprawić organizacji pracy bez posia-dania komputerowego programu warsztatowego. Decyzję o jego zakupie Paweł Wyszyński podjął kilka lat temu. In-westycja ta pochłonęła kilka tysięcy złotych – ale jak pod-kreśla właściciel serwisu – był to krok w dobrym kierunku. Dla pana Pawła jedną z najważniejszych zalet programu warsztatowego jest przyspieszenie wprowadzania danych klienta oraz wystawiania zlecenia. Ponadto, praktycznie od ręki można w nim prześledzić historię napraw danego samochodu.

– W ciągu kilku lat udało się zdecydowanie uspraw-nić funkcjonowanie serwisu, ale to nie koniec naszych wspólnych działań – mówi Paweł Wyszyński. – Teraz mamy kolejne cele na przyszłość. Chcemy wykorzystać możli-wości CRM programu warsztatowego pod kątem kreowa-nia przyszłych potrzeb naszych klientów. W przypadku ustaleń z klientem, iż określone naprawy w jego pojeździe będą wykonywane za jakiś czas, ustalenie to będzie zapi-sane w systemie. W odpowiednim momencie alert o takiej „szansie sprzedażowej” wyświetli się doradcy serwiso-wemu. Wystarczy wówczas skontaktować się z klientem i mamy go z powrotem w serwisie…

Marcin Kużawa

Firma Rocar, mieszcząca się przy ul Reymonta w Warszawie, od 2006 roku należy do sieci Bosch Car Service.

Jak zwiększyć zyski w serwisie?

14 | Bosch Autospec | nr 1/59 | 2016 | produkty

W samochodzie wymiana takich elementów jak klocki czy tarcze hamulcowe musi przebiegać według ustalonych zasad.

Jak dobrać klocki z akcesoriami

Najważniejszym układem bezpie-czeństwa w każdym samochodzie jest układ hamulcowy. We współcze-snych pojazdach pełni on nie tylko rolę układu bezpieczeństwa i jest od-powiedzialny za zatrzymanie auta, ale coraz częściej współpracuje z sys-temami komfortu. Systemy te pracu-ją niezależnie od kierowcy. Prowa-dzący pojazd nie zawsze zdaje sobie sprawę z tego, jak często komponenty układu hamulcowego, takie jak kloc-ki czy tarcze, są wykorzystywane, aby wspierać kierowcę.

Wszystkie elementy muszą współ-pracować ze sobą w sposób, w ja-ki zostały zaprojektowane i zgodnie z założeniami producenta. Dlatego podczas prac związanych z tym ukła-dem tak istotna jest dbałość o naj-drobniejsze szczegóły.

Podzespoły układu hamulcowe-go należy systematycznie kontrolo-wać, a w razie stwierdzenia jakich-kolwiek uszkodzeń niezwłocznie wymienić. Takiej wymianie podlega-ją nie tylko klocki i tarcze hamulco-we czy także płyn, o którym często zapominamy, ale również akcesoria stosowane w różnych rozwiązaniach konstrukcyjnych.

Naprawy lub wymiany eksplo-atacyjne komponentów powinny przebiegać zgodnie z procedura-mi. Wszystkie klocki dostarczane są w kompletach na konkretną oś pojaz-du. Klocki hamulcowe zawsze wymie-niamy jako komplet. Nigdy nie można dopuścić do tego, aby przy wymia-nie pozostał choćby jeden używany klocek.

Najważniejsze jest zachowa-nie idealnej współpracy pomiędzy klockiem a tarczą. Nie chodzi tu tyl-

Porównanie klocków produkcji Boscha

TecDoc (1) – porównanie referencji Bosch

TecDoc (3) – opisy klocków

TecDoc (2)– rysunki klocków

produkty | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 15

ESI[tronic] – opis nowej referencji klocków z akcesoriami

ESI[tronic] – opis starej referencji klocków

ko o idealne doleganie klocka do tar-czy, ale także o to, aby siły nacisku po-wstające na powierzchni klocka były rozłożone równomiernie. W zależno-ści od typu zacisku i klocka hamul-cowego występują różnego rodzaju blaszki czy sprężynki, które są od-powiedzialne za stabilizację i pra-widłową pracę klocka hamulcowego w zacisku.

Elementy te także wpływają na komfort jazdy, gdyż zapobiegają

niepożądanym piskom czy drganiom klocka hamulcowego. Zdarza się, iż po wymianie klocków hamulcowych słyszalne są niedopuszczalne dźwięki pojawiające się podczas hamowania – głównie w końcowej fazie, przy bar-dzo niskich prędkościach. Powodem takiej sytuacji może być pozostawie-nie starych, zużytych już elementów montażowych.

Często mechanicy zapominają o zamówieniu tych akcesoriów. Dlate-

go też Bosch, wychodząc naprzeciw potrzebom warsztatów, systematycz-nie rozszerza swoją ofertę klocków hamulcowych o zestawy zawierające wszystkie niezbędne akcesoria do ich prawidłowej wymiany (zdjęcie Po-równanie klocków produkcji Boscha). Dodatkową zaletą zastosowania do-datkowych elementów klocka hamul-cowego podczas każdorazowej wy-miany jest obniżenie kosztów samej obsługi. Zmniejsza się wówczas ry-zyko „powrotu” pojazdu do warsz-tatu ze względu na niezadowolenie kierowcy i zostaje wyeliminowana powtórna konieczność demontażu oraz montażu komponentów układu hamulcowego.

Obecnie zestawy Boscha zawierają takie same elementy jak zestawy ory-ginalne czy zestawy konkurencji. Po-niżej podajemy informację, jak pra-widłowo dobrać klocki zawierające akcesoria. Dotyczy ona dwóch apli-kacji TecDoc (zdjęcia TecDoc 1, 2, 3) oraz ESI[tronic] (zdjęcia ESI stary oraz ESI nowy).

Marcin Kiełczewski


Współczesne pojazdy są coraz bezpieczniejsze. Mają coraz więcej systemów wspomagających kierow-cę, dzięki czemu wzrasta bezpieczeń-stwo oraz komfort podróżowania. Bardzo często układem wykonaw-czym staje się układ hamulcowy, który nie służy już tylko do spowal-niania czy zatrzymywania pojazdu. Jest on wykorzystywany między innymi do stabilizacji toru jazdy – układ ESP, opracowany oraz zapre-zentowany po raz pierwszy przez firmę Bosch w 1995 r. – czy podczas ruszania pojazdem na wzniesieniu – układ HHC. Wykorzystywanie

komponentów układu hamulcowego stało się częstsze nawet bez wiedzy kierowcy.

Jednym z podstawowych elemen-tów hamulca tarczowego są tarcze hamulcowe. Aby mogły one sprostać coraz wyższym wymaganiom, materiały, z których są zbudowane oraz technologia produkcji muszą podlegać rygorystycznej kontroli. Bosch jako pierwszy wprowadził pomiar odchyłki grubości powierzch-ni montażowej tarczy – FTV (FlangeThicknessVariation).

Jednocześnie wprowadzona została wartość maksymalnej odchył-

Tarcze bezpieczeństwa

ki, po przekroczeniu której tarcza zostaje odrzucona i wraca do ponow-nego przetopienia. Zaostrzono również odchyłki pozostałych parametrów: Run-Out i DTV.

Run-Out to pomiar odchyłki prostopadłości powierzchni ciernej przylegającej do klocka hamulcowego względem osi obrotu. DTV (Disc ThicknessVariation) jest pomiarem odchyłki grubości powierzchni ciernej tarczy hamulcowej).

Należy także zaznaczyć, iż 100% tarcz hamulcowych jest poddawanych tym pomiarom na linii produkcyjnej, zanim opuszczą one fabrykę. Dodat-kowo zaś, przed wprowadzeniem do magazynu centralnego, losowo wybrane próbki każdej partii produk-cyjnej także są poddawane identycz-nym pomiarom.

Marcin Kiełczewski

Tarcze hamulcowe produkowane przez firmę Bosch podlegają rygorystycznej kontroli.

DTV

Run-Out

Tabela porównawcza dokonywanych pomiarów tarcz hamulcowych

Obecnie Poprzednio

Wyrównoważenie tarczy

produkty | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 17

Bosch-Service Cargaz – specjalista od LPGSerwis Cargaz działa na rynku olsztyńskim od 1995 r., a od 2004 r. należy do sieci Bosch-Service. Rozmawiamy z Wojciechem Wilczkiem, właścicielem firmy.

– Czy od początku działalności specjalizujecie się Pań-stwo w montażu i serwisowaniu instalacji LPG?– Moja przygoda z instalacjami gazowymi w samochodach zaczęła się w 1992 r. a od 1995 r. prowadzę działalność gospodarczą. Na początku montowaliśmy najprostsze instalacje do aut gaźnikowych. Z biegiem czasu przybywało aut z wtryskiem benzyny, które były bardziej skompliko-wane technicznie.

Zmieniały się też wymagania klientów, co spowodowało rozszerzenie naszej działalności. Nie chcieliśmy np. odsyłać klienta do mechanika, aby naprawił układ benzy-nowy w aucie, a bez jego sprawnego działania nie może dobrze działać instalacja gazowa.

Firma więc rozrastała się. Obecnie nasz serwis dysponu-je czterema stanowiskami, a oprócz montażu i naprawy instalacji gazowych w pojazdach prowadzimy pełen zakres obsługi mechanicznej pojazdów, serwis i naprawę układów klimatyzacyjnych oraz diagnostykę samochodową.– Jak zmiana zasilania z benzynowego na LPG wpływa na pracę silnika i komponentów układu zapłonowego?– Ze względu na to, że dziś auta są bardziej skomplikowane technicznie, trzeba do nich precyzyjnie dobierać instalacje gazowe. One zaś, ze względu na wyższą temperaturę spalania gazu i zapotrzebowanie na energię, potrzebują solidnego układu zapłonowego.– Co decyduje o tym, czy świece zapłonowe sprawdzają się w samochodach zasilanych LPG? Jak dobrać prawi-dłowo świecę do LPG?

Bosch oferuje do samochodów z in-stalacjami LPG świece niklowe z do-pasowanymi parametrami (wartość cieplna, odstęp elektrod) oraz irydowe świece zapłonowe. Iryd na elektrodach tych świec zapewnia wysoką odporność na erozję, a co za tym idzie – dużą żywotność świecy. Dlatego zalecany interwał wymiany irydowej świecy do LPG to 30 000 km. Jest on 2 razy wyższy niż dla świecy niklowej do LPG – 15 000 km. Jedna z najpopularniejszych świec irydowych do LPG to Bosch FR 7 KI 332 S (0 242 236 571), przezna-czona m.in. do Audi A4 B6 z silnikiem 2.0.

Irydowe świece zapłonowe Boscha do LPG

– Obecnie, aby auto poprawnie działało na gazie nie może-my stosować elementów układu zapłonowego kiepskiej jakości. Dla samochodów zasilanych gazem jest bardzo ważne, aby świeca była dobrana odpowiednio – zarówno ze względu na jej ciepłotę jak i przerwę pomiędzy elektrodami.

Od czasu, kiedy Bosch wprowadził na rynek świece irydowe i sklasyfikował je dla aut z instalacją gazową, mamy ułatwione zadanie z doborem świec. Świece irydowe bardzo dobrze odprowadzają temperaturę, która jest wyższa przy spalaniu gazu.

Dobranie świec z boschowskiego katalogu dla aut zasilanych gazem daje nam pewność tego, że świeca będzie działała prawidłowo w samochodzie z instalacją LPG. Jeszcze lepszym rozwiązaniem są świece irydowe, które w samochodach z takimi instalacjami działają przy dłuż-szych przebiegach.

rozmawiał Jacek Pudło

Popularne irydowe świece Boscha do LPG

Nr Bosch Kod typu Przykładowe zastosowanie

0242240653 FR 6 KI 332 S Audi 80 1.6

0242236571 FR 7 KI 332 S Opel Astra 1.8

0242236577 FR 7 NI 332 S Citroen C4 1.6

0242236574 HR 7 NI 332 W Ford Escort 1.8

0242240654 FR 6 LI 332 S Honda Accord 1.8

0242245571 FR 5 KI 332 S Audi 100 2.6

0242140514 YR 6 KI 332 S Chevrolet Spark 1.2

0242240655 FR 6 NI 332 S BMW 3 3.0

0242240656 HR 6 KI 332 S Ford Fiesta 1.3

0242245573 HR 5 KI 332 S Ford Focus 1.8

0242236573 HR 7 KI 332 S Ford Mondeo 2.5

0242240652 WR 6 KI 33 S Audi 80 1.8

0242236576 WR 7 KI 33 S Opel Astra 1.6


Nowość w ofercie Boscha – opakowania ekspozycyjne żarówek Bosch PureLight i Gigalight Plus 120.

Bosch wprowadził do oferty nowe referencje wycieraczek, przewidziane do modeli samochodów pojawiających się na rynku wtórnym.

Właściwa ekspozycja produktu w punkcie sprzedaży może ją ułatwić, przyciągając wzrok i budząc zaintere-sowanie osoby przebywającej w pobliżu punktu obsługi klienta. Nowością w ofercie żarówek Boscha są opakowania ekspozycyjne żaró-wek, dzięki którym w łatwy i szybki sposób można wzmocnić sprzedaż.

W zestawach dostępne są żarówki H7 oraz H4. Zarówno pierwsze jak i drugie występują w wersji PureLi-ght, czyli najbardziej popularnej na rynku linii żarówek Boscha oraz

Opakowania ekspozycyjne żarówek Boscha

Gigalight Plus 120 – zapewniającej największą ilość światła na drodze. Opakowania ekspozycyjne zawiera-ją 10 kompletów żarówek, co umożli-wia sprzedaż i wymianę dwóch żarówek jednocześnie.

Aby zamówić opakowania ekspo-zycyjne, należy posłużyć się nume-rem zamówieniowym, odpowiednio przypasowanym do każdego z zestawów.

Marcin Dynarek

Opakowania ekspozycyjne żarówek PureLight i Gigalight

Dostępne zestawy: Numer zamówieniowy opakowania zbiorczego (ekspozycyjnego):

H7 PureLight 1 987 301 128

H4 PureLight 1 987 301 127

H7 Gigalight Plus 120 1 987 301 125

H4 Gigalight Plus 120 1 987 301 124

Nowe zestawy wycieraczek w ofercie Boscha

Należą do nich przede wszystkim dedykowane do da-nego modelu zestawy Aerotwin, takie same jak wycie-raczki fabryczne. Dzięki temu Bosch jest w stanie zaoferować zestaw dopasowany do praktycznie każdego samochodu.

Spośród nowości wyróżniają się zestaw A103S (3397014117) do nietuzinkowego, elektrycznego BMW i3, A105S (3397014119) do sportowego Audi R8 o mocy ponad 500 KM oraz A164S (3397014164) do nowego Volvo XC90. Do bardziej popularnych modeli przewidziano zestawy: A138S (3397014138) do nowej Skody Fabia (2014-…), A104S (3397014118) do Jeepa Renegade, A129S (3397014129) do Iveco

Daily (2014-…), A081S (3397014081) do Forda Eco-sport (2014-…), A012S (3397014095) do Renault Twingo III i Smarta Fortwo (2014-…), A102S (3397014116) do nowego VW Passata, AR451S (3397014076) do Mini Cooper [F55, F56].

W segmencie tradycyjnych wycieraczek szkieleto-wych pojawiły się zestawy: 612 (3397010413) m.in. do aut Hyundai i20 (2008-…), Mitsubishi Lancer (2007-...), Toyota Avensis [T25] (2003-2008); ze-staw 552 (3397010405) m.in. do samochodu Dacia Dokker (2012-…), Chevrolet Aveo (2006-2012); zestaw ze spojlerem 578S (3397010404) m.in. do modeli Nissan Note (2005-...), Juke (2010-...), Chevrolet Spark (2009-...); zestaw ze spojlerem 535S (3397010406) m.in. do samochodu Nissan Micra (2010-...) i Suzuki Alto (2008-...). Należy zwrócić uwagę na to, że ze-staw 578S w Nissanie Note nie daje się zastąpić przez uniwersalne wycieraczki Eco ze względu na obecność czujnika deszczu (wycieraczka 34C byłaby za krótka, a 40C za długa).

Jacek Pudło

technika | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 19

u

Jak działają te źródła światła, jakie są ich wady i zalety oraz czy warto je wybrać? Te, a także wiele innych przy-datnych informacji znajdziecie w tym artykule.

Zaczęło się od D2Cofnijmy się na chwilę do roku 1988. To właśnie wtedy został zaprezentowany projekt o niewiele mówiącej nazwie VeDiLiS (VehicleDischargeLighting System). Było to porozumienie producentów samochodów oraz oświe-tlenia motoryzacyjnego, którego efektem była lampa D2 zaprezentowana w 1991 roku, a w 1992 zastosowana w samochodzie BMW serii 7 E32. Była to istna rewolucja, ponieważ to źródło światła generowało 3200 lm, czyli kilkukrotnie więcej niż w przypadku szalenie popularnej wtedy żarówki halogenowej.

Ponieważ nowe źródło światła było dużo jaśniejsze oraz miało inną temperaturę barwową (4300 K, dla porównania: żarówki halogenowe miały barwę ok. 3000 K), wielu kierowców narzekało na oślepianie. Z tego powodu konieczne było wprowadzenie systemu samopoziomowania. Początki były trudne, gdyż system ustawiał poziom świateł tylko na podstawie załadowania samochodu. Na dodatek system ustawiał światła tylko raz po uruchomieniu silnika i nie działał zbyt płynnie.

Z biegiem czasu zostały wprowadzone dużo sprawniej-sze mechanizmy poziomowania i obecnie możemy się cieszyć światłem o bardzo dobrych parametrach, jedno-cześnie dbając o wzrok innych uczestników ruchu drogowego.

Światło emitowane przez łuk elektrycznyAle jak działa sama lampa ksenonowa? Technicznie od swoich poprzedniczek, żarówek halogenowych, różni się diametralnie. W żarówkach źródłem światła jest rozgrzany żarnik w otoczeniu gazów znacznie poprawia-jących wydajność tego źródła. W lampie wyładowczej światło emituje zaś łuk elektryczny powstały między dwoma elektrodami.

Aby powstał ten łuk, potrzebny jest jednak specjalny starter, który napięcie samochodowej instalacji elektrycz-

Historia oświetlenia w motoryzacji – lampa wyładowcza XenonW samochodowej technice świetlnej nadal najpopular-niejszym rodzajem źródła światła jest żarówka haloge-nowa. Zdominowała ona rynek głównie ze względu na swoją niską cenę oraz stosunkowo długą trwałość. Jednak od pierwszej połowy lat 90. XX wieku coraz większą popularność zdobywają tak zwane „ksenony”.

Rys. 1 Budowa lampy wyładowczej

bańka UV wypełniona gazem obojętnym

obwód elektryczny

komora wyładowczaelektrody

stelaż lampy

trzonek

Szklana bańka lampy wyładowczej jest wypełniona gazem – ksenonem oraz lotnymi tlenkami metali. Bardzo wysoka wartość napięcia powoduje, że gaz ten jonizuje się pomiędzy elektrodami, a następnie zaczyna świecić. Całkowita jonizac-ja gazu trwa kilka sekund.Aby osiągnąć pełną jasność natychmiast po włączeniu lampy, konieczne jest większe napięcie startowe. Kiedy lampa osiągnie nominalny poziom jasności, napięcie spada do niższej wartości.

Światło emituje łuk elektryczny

20 | Bosch Autospec | nr 1/59 | 2016 | technika

nej, czyli 12 V, przekształca na impuls o napięciu około 14 tysięcy V. Do zgromadzenia tak dużej energii starter potrzebuje kilku sekund, dlatego też lampy wyładowcze uruchamiają się z pewną zwłoką.

Kiedy już lampa zostanie urucho-miona, do podtrzymania wyładowa-nia wystarczy napięcie rzędu 90 V. Wnętrze bańki wypełnione jest ksenonem i panuje tam bardzo wysokie ciśnienie, które pozwala na przemianę energii świetlnej z prążków w pasma.

Sam proces zapłonu rozpoczyna się od wspomnianego wcześniej wysokonapięciowego impulsu, który powoduje przeskok iskry między elektrodami. W tym momencie odbywa się jonizacja gazu. Zgroma-dzony wewnątrz szklanej bańki ksenon pod wpływem łuku elektrycz-nego zaczyna świecić i osiąga oko-ło 20% docelowej mocy świetlnej.

Chwilę później wzrasta moc oraz temperatura lampy i zaczynają parować sole metali, które przedtem były zgromadzone na ściankach bańki. Z tego powodu wzrasta ciśnienie i zmienia się barwa światła z lekko niebieskiej na białą. Moc pobierana przez lampę zmniejsza się i łuk świeci ciągłym światłem. Wła-śnie ta ciągłość światła, a w efekcie bardzo równomierne oświetlanie całej drogi jest jednym z najwięk-szych atutów lamp ksenonowych.

Zalety „ksenonów” Kiedy już znamy zasadę działania lampy wyładowczej, zastanówmy się, co sprawia, że z roku na rok coraz więcej aut jest wyposażanych właśnie w to źródło światła. Przede wszyst-kim to równomierność oświetlenia, która wpływa na bardzo dokładne doświetlanie pobocza. Osiągnięcie takiego efektu jest niemal niemożliwe przy wykorzystaniu żarówek halogenowych.

Dodatkowo „ksenony” emitują światło zdecydowanie jaśniejsze,

o barwie zbliżonej do światła dzien-nego, co zdecydowanie poprawia komfort kierowcy oraz ułatwia rozpoznawanie potencjalnych zagrożeń w czasie deszczu lub mgły dzięki większemu kontrastowi widzenia. W świetle lampy wyładow-czej ludzkie oko dużo lepiej dostrze-ga kolory i kształty, co zapewnia kierowcy dużo więcej czasu na reak-cje w razie pojawienia się niebezpieczeństwa.

Powiedzieliśmy już o parametrach świetlnych, a jak wygląda to od strony technicznej? Jak się okazuje, równie dobrze! Lampy wyładowcze zużywają mniej energii w porównaniu do żaró-wek halogenowych, przede wszyst-kim dlatego, że dużo mniej energii jest w nich traconej na ciepło. Wyso-kiej jakości lampy są również niepo-równywalnie bardziej odporne na wstrząsy oraz cechują się żywot-nością na poziomie 15-20 tysięcy godzin, czyli nawet dziesięciokrotnie więcej niż w przypadku lamp halogenowych!

u Lampy wyładowcze generują nawet do 250% więcej światła niż standardowe żarówki halogenowe. Dzięki temu oświe-tlają również te elementy drogi, które nie mogłyby być oświetlone przez żarówki halogenowe. Światło lampy wyładowczej jest tak jasne, że można porównać je ze świa-tłem dziennym. Oznacza to, że kierowca znacznie lepiej widzi wszystkie elementy drogi oraz znaki, a światło jest dużo bar-dziej przyjazne dla ludzkiego oka.

u Dzięki obniżonej ilości zużywanej energii (35 W zamiast 55 W) samochody wypo-sażone w lampy wyładowcze zużywają mniej paliwa niż samochody z konwen-cjonalnymi żarówkami. To wpływa pozy-tywnie na środowisko. Zyskują też na tym właściciele samochodów, płacąc mniej-sze rachunki na stacjach benzynowych.

u Współczesne lampy wyładowcze odzna-czają się długim czasem eksploatacji. W odróżnieniu od żarówek halogeno-wych, nie mają żarnika, co sprawia, że są one dużo bardziej odporne i niezawodne.

Zalety lamp wyładowczych

Konieczna profesjonalna obsługaCzy jednak są wady tego źródła światła? Najważniejsze to dużo bardziej skomplikowana konstrukcja, a także bardzo utrudniona samodziel-na wymiana. Zgodnie z wymogami, samochody z zainstalowanymi lampami wyładowczymi muszą być wyposażone w spryskiwacze do re-flektorów oraz system regulacji wysokości pozycji świateł w zależno-ści od obciążenia samochodu i od kształtu drogi. Odpowiednia konserwacja takich systemów wiąże się niestety z koniecznością regular-nego i profesjonalnego serwisowania, co podnosi koszty. Wiele osób decydu-je się więc na samodzielną obsługę lub nieautoryzowany serwis, ale zazwy-czaj kończy się to jedynie oślepianiem innych użytkowników drogi oraz przyspieszonym zużywaniem się reflektorów. Problemem jest również cena pojedynczej lampy wyładowczej. Wysokiej jakości lampy mogą być nawet kilkukrotnie droższe od ceny kompletu żarówek halogenowych.

technika | nr 1/59 | 2016 | Bosch Autospec | 21

Trzy parametry świetlneNa potrzeby tego artykułu porównamy trzy parametry świetlne: rozkład luminancji, natężenie oświetlenia i strumień świetlny żarówki halogenowej oraz lampy wyładowczej.

Na pierwszym wykresie (rys. 4) widzimy porównanie rozkładu luminancji żarówki halogenowej oraz łuku elektrycznego lampy wyładowczej Boscha. Pierwsze, co rzuca się nam w oczy, to bezapelacyjnie wyższe wartości luminancji lampy wyładowczej. Są one średnio pięciokrot-nie wyższe, niż w przypadku żarówek halogenowych.

Co jeszcze przemawia za „ksenonami”? Wspomniana równomierność oświetlenia. Analizując kształty wykre-sów wyraźnie widzimy, że żarówka halogenowa cechuje się spadkiem wartości luminancji na krańcach żarnika. Jak wcześniej wspomniałem, lampy wyładowcze charaktery-

zują się bardzo stabilnymi wartościami luminancji na całej długości łuku świetlnego. Na drugim wykresie znajdziemy zestawienie natężenia oświetlenia oraz strumienia świetlnego. Tutaj również kilkukrotnie lepiej wypada lampa wyładowcza. Te dwa parametry bardzo dobrze obrazują, o ile więcej światła uzyskamy w stosunku do żarówek halogenowych.

Ale co to wszystko oznacza dla kierowcy? Przede wszystkim dostaniemy na drodze znacznie więcej światła. Będzie ono też dużo bielsze, co pozwoli na lepsze rozpo-znawanie szczegółów i potencjalnych zagrożeń. Dodatko-wym autem jest nieosiągalny dla żarówek halogenowych poziom doświetlenia poboczy. To, połączone z nawet dziesięciokrotnie większą żywotnością tego źródła światła, czyni lampy wyładowcze bardzo rozsądną inwestycją.

Konrad Pawlak

Rys. 4 Rozkład luminancji żarówki halogenowej oraz łuku elektrycznego lampy wyładowczej

0 4 8 11 15

– lampa wyładowcza– żarówka halogenowa

150,00

112,50

75,00

37,50

0

5000

3750

2500

1250

0

Rys. 5 Porównanie parametrów lampy wyładowczej i żarówki halogenowej

natężenie oświetlenia [lx] strumień świetlny [lm]

n żarówka halogenowan lampa wyładowcza

Rys. 2 Porównanie rozkładu luminancji żarnika żarówki halogenowej oraz łuku elektrycznego lampy wyładowczej.

Rys. 3 Porównanie rozsyłu światła żarówki halogenowej oraz lampy wyładowczej

Zapraszamy do współpracy!Dołącz do sieci autoryzowanych serwisów samochodowych Bosch Car Service

Niewiele branż rozwija się równie dynamicznie, jak rynek motoryzacyjny. Warsztaty samochodowe stoją więc w obliczu ogromnych wyzwań i trudnych decyzji. My oferujemy członkom sieci Bosch Car Service sprawdzone, klarowne i konkretne rozwiązania. Zapewniamy:▶ silną markę – doskonale znaną w świecie motoryzacji▶ doradztwo merytoryczne – dostęp do narzędzi pomagających właścicielowi

w rozwoju firmy w zakresie organizacji i zarządzania oraz w procesie obsługi klienta, w tym szkolenia, audyty jakościowe oraz możliwość wdrożenia z naszą pomocą systemu zarządzania jakością ISO

▶ wsparcie techniczne – urządzenia, oprogramowanie, szkolenia, hotmail, hotline, baza wiedzy, zawsze gotowi do pomocy doświadczeni doradcy i szkoleniowcy w Centrum Szkoleniowym Bosch

▶ wsparcie w działaniach marketingowych – cztery akcje promocyjne w roku wspólne dla całej sieci, bezpłatne projekty elementów reklamowych wykonywane na żądanie serwisu, bezpłatna strona internetowa oraz e-mail, dofinansowanie ciekawszych działań w ramach promocji lokalnej serwisu, kampanie wizerunkowe, np. w Internecie lub TV

▶ wsparcie finansowe – bonus roczny (wynagrodzenie) wypłacany serwisowi proporcjonalnie do obrotu częściami Bosch i standardu serwisu

Zapraszamy do kontaktu z naszymi regionalnymi opiekunami sieci:- Marian Jędrzejewski – 602 417 164 (Pomorze, Kujawy, Warmia i Mazury)- Marcin Kużawa – 602 279 672 (Mazowsze, Łódzkie, Lubelskie, Podlasie)- Arkadiusz Marciniak – 692 469 593 (Wielkopolska, Opolskie, Dolny Śląsk, Lubuskie)- Witold Jurga – 602 417 165 (Górny Śląsk, Małopolskie, Świętokrzyskie, Podkarpackie)Szczegóły na www.warsztatybosch.pl

BS_nowe_projekty_akwizycja_210_280.indd 1 2016-03-08 14:26:05

Bosch Autospec - Robert Bosch GmbH · firmy Bosch. Aby znaleźć odpowiednią instruk-cję, po...

Documents

Transcript of Bosch Autospec - Robert Bosch GmbH · firmy Bosch. Aby znaleźć odpowiednią instruk-cję, po...