www.euwp.eu BIURO PREZYDENTA: 21 A Cumberland Road Bromley BR2 OPQ GREAT BRITAIN hmiziniak@googlemail.com

2

Koncert noworoczny „Śląska” w Madrycie 2 Koncert noworoczny w Wiedniu 3 Oświadczenie EUWP w sprawie Polaków na Litwie 4 Zmarł Michał Bieniasz 4 XI Światowe Zimowe Igrzyska Polonijne Karkonosze – 2014 5 Oświadczenie Federacji Organizacji Polskich na Ukrainie 6 Oświadczenie EUWP w sprawie sytuacji na Ukrainie 6 Zjazd Forum Polonii w Wiedniu 6 Eugeniusz Korek nowym prezesem "Bema" 7 XIX Walny Zjazd Związku Polaków we Włoszech 8 XXV Kongres Zrzeszenia Organizacji Polonijnych w Szwecji 10 Zjazd Związku Polaków na Łotwie 11 Sukces dr Haliny Csúcs László Györgynő na Węgrzech 12 Przypominamy o podjętych działaniach EUWP 13

* * *

W niedzielę, 29 grudnia 2013 r. odbył się w Madrycie corocznie organizowany przez Stowarzyszenie Polaków w Hiszpanii „Nasz Dom” i Dom Polski w Getafe-Madryt koncert świąteczno-

noworoczny. W tym roku na zaproszenie tutejszej Polonii do Madrytu przybyło 16 solistów chóru Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk" im. Stanisława Hadyny, pod kierownictwem dyrektora Zbigniewa Cierniaka. Koncert pod Patronatem Honorowym Ambasady RP w Madrycie i Stowarzyszenia Wspólnota Polska zgromadził setki Polaków i Hiszpanów. Przybyło wielu gości z Tomaszem Arabskim, Ambasadorem RP w Królestwie Hiszpanii na czele. Przedstawiciel organizatorów, prezes Andrzej Janeczko przywitał przybyłych gości i podkreślił wagę

pielęgnowania walorów kultury polskiej, tradycji oraz języka. Koncert zakończony został trwającymi 30 minut bisami, a wszyscy przybyli dziękowali artystom gromkimi owacjami. Po koncercie Ambasador złożył wszystkim życzenia noworoczne. Pokrojono również tort jubileuszowy, który został ufundowany z okazji 60-lecia istnienia Zespołu Śląsk. Artyści wykonali najpiękniejsze polskie kolędy, a na wspólnym spotkaniu wszyscy bawili się przy popularnych polskich utworach ludowych.

3

W sobotę, 11 stycznia odbył się w Stacji Naukowej PAN w Wiedniu koncert noworoczny „ Nad pięknym modrym Dunajem”, którego organizatorem była Wspólnota Polskich Organizacji w Austrii - „Forum

Polonii”. Organizatorom i uczestnikom przyświecało motto: „Gdzie słyszysz śpiew, tam wejdź, tam dobre serca mają. Źli ludzie, wierzaj mi, nic ci nie zaśpiewają”. Tą sentencją Liliana Niesielska, znana postać austriackiej Polonii, wprowadziła zgromadzonych w miłą i podniosłą atmosferę koncertu, która towarzyszyła uczestnikom przez cały sobotni wieczór. Koncert zaszczycili swoją obecnością Artur Lorkowski, Ambasador RP w Wiedniu, Tadeusz Adam Pilat, Prezydent Honorowy EUWP, przedstawiciele instytucji polskich w

Wiedniu z dyrektorem Stacji Naukowej PAN prof. Bogusławem Dybasiem na czele i proboszczem parafii Neuesimmering, Ks. Janem Soroką. Byli też obecni prezesi organizacji należących do Forum Polonii, wielu

znanych działaczy polonijnych, przedstawiciele młodej Polonii oraz polonijne media: Redakcja Polonika, Elipsa.at i Austriapol. Koncert noworoczny poprzedziła bardzo miła uroczystość. Prowadząca imprezę, prezes Forum, Teresa Kopeć, wręczyła dyplomy Honorowego Prezesa „Forum Polonii” hrabiemu Mieczysławowi Ledóchowskiemu i Andrzejowi Lechowi. Trzeci posiadacz tego zaszczytnego tytułu, Józef Sławomir Tomaszewski otrzyma dyplom przy następnej odpowiednio

dostojnej okazji. Prezes Teresa Kopeć, w swoim wystąpieniu przypomniała zgromadzonej publiczności krótką historię powstania „Forum Polonii”, które za dwa lata będzie obchodzić jubileusz 25-lecia

działalności. Były też piękne czerwone róże dla Danuty Nemling i Liliany Niesielskiej, które w przeszłości były czynnie zaangażowane w ideę powstania polonijnej wspólnoty w Austrii. Dla licznie przybyłej polonijnej publiczności wystąpił po raz pierwszy kwartet smyczkowy „Viennese”, złożony z młodych artystów polskiego pochodzenia żyjących i pracujących zawodowo w Wiedniu w składzie: Anna Gutowska - skrzypce, Katarzyna Karcz - altówka, Mateusz Kasprzak

Łobudziński - II skrzypce oraz Tomasz Skweres - wiolonczela. W programie koncertu wysłuchano m.in. utworów: J. Straussa, J. Brahmsa, J. Offenbacha, F. Schuberta i C. Gardela. Koncert kwartetu

4

smyczkowego zakończył tytułowy walc imprezy Johanna Straussa „Nad pięknym modrym Dunajem”. Na zakończenie koncertu organizatorzy przygotowali muzyczną niespodziankę, Janusz Monarcha, znakomity solista Opery Wiedeńskiej wykonał przy akompaniamencie pianistki Haliny Piskorskari arię Skołuby z opery „Straszny dwór” Stanisława Moniuszki oraz arię Figara z opery „Wesele Figara” W. A. Mozarta. Publiczność owacyjnie przyjęła występ polskich artystów, a wieczór zakończył się przyjęciem w Sali Rycerskiej Stacji Naukowej PAN.

Sytuacja naszych rodaków na Litwie ulega dalszemu pogorszeniu. EUWP wydało oświadczenie w sprawie sytuacji mniejszości polskiej na Litwie, którego tekst poniżej przytaczamy. Oświadczenia zostało wysłane do władz litewskich i polskich oraz do właściwych organów Unii Europejskiej i Rady Europy. Barbara Tuge-Erecińska, dyrektor Departamentu Współpracy z Polonią i Polakami za Granicą Ministerstwa Spraw Zagranicznych, skierowała na ręce prezydent Heleny Miziniak list, w którym dziękuje za wyraźne określenie stanowiska EUWP w oświadczeniu wysłanym do wiceprzewodniczącej Komisji Europejskiej Viviane Reding i wykazaną tym samym solidarność z naszymi rodakami na Litwie.

Środowisko międzynarodowe z rosnącym niepokojem obserwuje sytuację mniejszości polskiej w Republice Litewskiej. Europejska Unia Wspólnot Polonijnych solidaryzuje się z Polakami na Litwie, obywatelami tego kraju i wyraża głęboką dezaprobatę dla faktów karania obywateli za publiczne używanie swego języka ojczystego w kraju, który jest członkiem Unii Europejskiej. Dyrektor Administracji Samorządu Rejonu Solecznickiego został drastycznie ukarany za to, że szanując prawo do prywatnej własności, nie wszedł na teren prywatny i nie usunął z umieszczonych na prywatnych domach tablic z nielitewskimi napisami – nazwami ulic. Żywimy szacunek dla litewskiej władzy sądowniczej, lecz niestety, nie jesteśmy w stanie usprawiedliwić tego, iż złamała ona zasady podstawowych swobód w zakresie praw człowieka, w tym – prawa do własności. Oznacza to, iż w tym kraju człowiek na swojej posesji, na swoim domu, nie może umieścić napisu, który nie jest w języku litewskim. Europejska Unia Wspólnot Polonijnych jest demokratyczną federacją zrzeszającą naczelne organizacji polskie z 28 krajów Europy a Związek Polaków na Litwie reprezentujący mniejszość polską w Republice Litewskiej, jest od 1996 r. pełnoprawnym członkiem EUWP. Żyjemy w krajach zjednoczonej Europy, gdzie w pełni korzystamy z wszelkich praw obywatelskich i gdzie nasze polskie mniejszości są w pełni chronione przez prawa, które są w państwach demokratycznych niezbędnym standardem. Polacy na Litwie również mają do tego pełne prawo. Uważamy za karygodne, że w państwie członkowskim Unii Europejskiej są pogwałcane zasady demokracji i wolności praw człowieka, w tym – prawo do posługiwania się językiem ojczystym w życiu publicznym. Normy te są zawarte w dokumentach międzynarodowych, m.in. Konwencji ramowej o ochronie mniejszości narodowych, którą Sejm Republiki Litewskiej ratyfikował w roku 2000. Europejska Unia Wspólnot Polonijnych pragnie podkreślić, że zgodnie z Konwencją Wiedeńską o prawie traktatów (art. 27), ratyfikowaną w Republice Litewskiej w 1992 roku – kraj nie może powoływać się na postanowienia swojego prawa wewnętrznego dla usprawiedliwienia niewykonywania przez nią umów międzynarodowych. Należy ubolewać, iż Republika Litewska, która przed miesiącem zakończyła swą półroczną prezydencję w Unii Europejskiej, w roku 2010 – będąc członkiem europejskiej wspólnoty – anulowała obowiązującą wcześniej Ustawę o mniejszościach narodowych. Wielkim niepokojem napawa nas fakt, że Republika Litewska przez ostatnie siedem lat lekceważy uwagi i raporty organizacji międzynarodowych, w tym – Organizacji Bezpieczeństwa i Współpracy w Europie – o nienależytym traktowaniu mniejszości narodowych. Europejska Unia Wspólnot Polonijnych apeluje do wszelkich organizacji międzynarodowych o zdecydowaną reakcję na drastyczne naruszanie praw mniejszości w Republice Litewskiej i wyraźne zaznaczenie swego stanowiska w tej sprawie. Apelujemy do najwyższych władz Republiki Litewskiej o przestrzeganie podstawowych zasad demokracji, prawa człowieka i praw mniejszości narodowych. Pragniemy przypomnieć, że siłę wolności i demokracji mierzy się poszanowaniem praw mniejszości. Londyn - 8 lutego 2014 r. Helena Miziniak, Prezydent EUWP

Dnia 25 lutego, po ciężkiej chorobie, w wieku 62 lat zmarł Michał Bieniasz, wieloletni prezes Kongresu Polaków w Szwecji, organizacji członkowskiej EUWP w latach 1993-2006. Prezydent Helena Miziniak wystosowała do prezydium Kongresu list kondolencyjny.

5

W dniach od 23 lutego do 1 marca 2014 roku w Karkonoszach odbyła się kolejna XI edycja Światowych Zimowych Igrzysk Polonijnych - „Karkonosze 2014”. Uroczyste otwarcie poprzedziła Msza św. w intencji uczestników Igrzysk, którą w kościele św. Jana Chrzciciela w Jeleniej Górze - Cieplicach odprawił ks. bp Stefan Cichy, biskup Diecezji Legnickiej. Ceremonia otwarcia XI Światowych Zimowych Igrzysk Polonijnych, odbywających się pod honorowym patronatem Prezydenta RP Bronisława Komorowskiego, miała miejsce w niedzielę, 23 lutego, na scenie plenerowej na Placu Piastowskim w Jeleniej Górze i transmitowana była przez TVP Polonia. W oczekiwaniu na oficjalne otwarcie Igrzysk licznie przybyli kibice bawili się w zbójnickim klimacie z Janosikiem i zespołem muzykantów, którzy przygrywali na scenie. Następnie kolejno na plac wchodziły kolejne ekipy sportowe z tabliczką i flagą swojego kraju. Prezentacja ekip wywoływała aplauz publiczności, do najliczniejszych reprezentacji należały drużyny z Rosji, Litwy i Czech. Szczególnie ciepło powitano ekipę z Ukrainy. Liczne reprezentacje przyjechały także z Niemiec, Austrii, Kanady i Szwecji. Niektóre z nich reprezentowały się barwnie w narodowych kolorach. Przybyli też liczni zaproszeni goście, Europejską Unię Wspólnot Polonijnych reprezentowała prezydent Helena Miziniak. Ceremonię prowadzili dziennikarze Magdalena Emiljanowicz i Łukasz Grass. Oficjalnego otwarcia Igrzysk dokonał gospodarz Cezary Przybylski, Marszałek Województwa Dolnośląskiego, który powitał polonijnych sportowców na gościnnej ziemi Dolnego Śląska i życzył im wspaniałych wrażeń z pobytu w Polsce oraz radości ze sportowej rywalizacji. Głos zabrali również Longin Komołowski, prezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” oraz dyrektor TVP

Polonia, Łukasz Kardas. Flagę podnosił Mariusz Dziadkowiec-Michoń, mistrz Polski juniorów w biegach narciarskich, a następnie odbyło się uroczyste ślubowanie uczestników sportowych zawodów – w ich imieniu przysięgę składał Karol Dąbrowski, biathlonista z drużyny Litwy. Ślubowanie złożyła także Wiesława Kozłowska - sędzia główny Igrzysk. Zapalenie znicza olimpijskiego odbyło się w bardzo widowiskowy sposób, a dokonali tego Anna Stera - biatlonistka, zdobywczyni brązowego

medalu w Mistrzostwach Świata i Andrzej Żyła - saneczkarz, uczestnik Igrzysk w Innsbrucku. Po oficjalnej ceremonii wszyscy podziwiali widowisko pirotechniczne p.t. „Symphony of Fire” oraz multimedialne widowisko laserowe. Niespodzianką wieczoru był koncert kultowego zespołu „Piersi”. XI Światowe Zimowe Igrzyska Polonijne Karkonosze 2014 zgromadziły około 600 sportowców pochodzenia polskiego z różnych krajów świata. Uczestnicy igrzysk zmagali się w 10 dyscyplinach sportowych: biatlonie, biegach narciarskich, wieloboju łyżwiarskim, short tracku, saneczkarstwie lodowym, narciarstwie alpejskim, snowboardzie, nordic walking, hokeju na lodzie. Zawody odbywały się na obiektach sportowych Jeleniej Góry, Karpacza, Szklarskiej Poręby, Sobieszowa, a nawet w czeskim Jabloncu. Zawiodła nieco pogoda: z powodu braku śniegu organizatorzy musieli zmienić regulamin niektórych konkurencji. Nad sprawnym przebiegiem rywalizacji czuwała Dolnośląska Federacja Sportu. Igrzyska trwały cały tydzień i zakończyły się w sobotę, 1 marca, uroczystością na placu Piastowskim w Jeleniej Górze-Cieplicach. Zdecydowanie zwyciężyła 120-osobowa reprezentacja Litwy. Sportowcy z Wilna, rejonów wileńskiego, trockiego i solecznickiego zdobyli łącznie 160 medali, zajmując pierwsze miejsce w klasyfikacji medalowej. II miejsce zdobyli Polacy z Czech (69 medali) a III miejsce - Polacy z Rosji (62 medale).

6

Federacja Organizacji Polskich na Ukrainie wydała oświadczenie w sprawie zaistniałej w tym kraju sytuacji politycznej, które przytaczamy poniżej.

Federacja Organizacji Polskich na Ukrainie wyraża głębokie współczucie wszystkim rodzinom zamordowanych w Kijowie i innych miastach Ukrainy podczas ostatnich tragicznych wydarzeń. Oddajemy hołd ofierze krwi Bohaterów Majdanu i pogrążeni w bólu modlimy się za wieczny spokój ich dusz. Pamięcią i modlitwą ogarniamy również wszystkich rannych a także tych, których los do dziś jeszcze pozostaje nieznany. Jako obywatele Ukrainy narodowości polskiej wyrażamy nadzieję, że przemiany rozpoczęte pokojowym protestem Euromajdanu i okupione krwią jego heroicznych obrońców zaowocują budową państwa w pełni demokratycznego i szanującego godność oraz wolę swoich obywateli. My, Polacy z Ukrainy, podobnie jak nasi ukraińscy członkowie rodzin, sąsiedzi, przyjaciele i koledzy chcemy żyć w bezpiecznej, demokratycznej Ukrainie, która jest częścią europejskiej rodziny wolnych narodów. Deklarujemy pełne wsparcie dla demokratycznie wyłonionych władz oraz gotowość wzięcia współodpowiedzialności za pomyślny rozwój Ukrainy w jej obecnych granicach. Historia na zawsze złączyła nasze narody. Polacy i Ukraińcy od wieków mieszkali obok siebie, zakładali rodziny, pomagali w budowie swoich domów, rozwijali miasta i modlili się do tego samego Boga. W naszej wspólnej historii nie brakuje jednak momentów tragicznych, bolących wciąż ran i niezaschniętych łez. Nie chcemy i nie możemy o nich zapominać, bo oznaczałoby to brak szacunku dla naszych ojców i dziadków. Najbardziej jednak bolesne karty naszych wspólnych dziejów nie mogą przysłonić nam odpowiedzialności za los naszych dzieci, wnuków oraz przyszłość Ukrainy i Polski. Nie ma wolnej Polski bez wolnej Ukrainy i nie ma wolnej Ukrainy bez wolnej Polski. Dziś, w przełomowym momencie historii państwa ukraińskiego oraz jednym z kluczowych momentów w dziejach współczesnej Europy, Federacja Organizacji Polskich na Ukrainie stanowczo oświadcza, że każde słowo i czyn, które będą zmierzać do skonfliktowania naszych narodów są sprzeczne z interesem oraz wolą Ukraińców i Polaków. Podsycanie negatywnych emocji oraz budowanie politycznego kapitału na tragicznych momentach naszej historii nie służy dziś ani państwu ukraińskiemu, którego pełnoprawnymi obywatelami są przedstawiciele polskiej mniejszości narodowej na Ukrainie, ani państwu polskiemu, będącemu dla nas drugą ojczyzną. Apelujemy do środowisk kresowych w Polsce i wszystkich naszych rodaków o wsparcie dla procesu budowy demokratycznego państwa ukraińskiego. Dziękujemy tym wszystkim Polakom - obywatelom Ukrainy, którzy byli obecni wśród obrońców Majdanu i tym naszym rodakom, którzy od wielu tygodni nieśli im pomoc. Dziękujemy polskim lekarzom, dziennikarzom i politykom oraz wszystkim ludziom dobrej woli za wspaniałe gesty solidarności ze społeczeństwem ukraińskim, którego częścią jesteśmy. Niech żyje wolna Ukraina i niech żyje wolna Polska! Lwów – Kijów, 24 lutego 2014 r. Z up. Zarządu FOPnU Teresa Dutkiewicz, wiceprezes

Przytaczamy również oświadczenie sekretariatu EUWP w sprawie sytuacji na Ukrainie.

Europejska Unia Wspólnot Polonijnych zrzesza 36 naczelnych organizacji polonijnych z 28 państw europejskich. W młodym państwie ukraińskim, podobnie jak w wielu krajach europejskich, żyje wiele mniejszości narodowych, w tym liczna polska mniejszość, która jest lojalnym członkiem ukraińskiej społeczności. Naród ukraiński, wydał konsekwentną i zdecydowaną walkę skorumpowanej władzy i wyraził wolę dołączenia do rodziny demokratycznych państw europejskich. W imieniu organizacji członkowskich i sekretariatu Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych pragniemy wyrazić naszą pełną solidarność z narodem ukraińskim w jego trudnej sytuacji politycznej i w walce o integralność terytorialną państwa. Londyn – 3 marca 2014 r. Helena Miziniak, Prezydent EUWP

W niedzielę 9 marca, w Stacji Naukowej PAN w Wiedniu odbył się Walny Zjazd Sprawozdawczo Wyborczy Wspólnoty Polskich Organizacji w Austrii „Forum Polonii”. W obradach Zjazdu uczestniczyli delegaci organizacji należący do naszej Wspólnoty oraz zaproszeni goście: konsul generalny Ambasady RP w Wiedniu Andrzej Kaczorowski, wiceprezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska” Dariusz Bonisławski, prezydent honorowy Europejskiej Unii Wspólnot Polonijnych Tadeusz Pilat, dyrektor Stacji Naukowej PAN prof. Bogusław Dybaś oraz znany solista Opery Wiedeńskiej Janusz Monarcha. W swoim wystąpieniu konsul generalny Andrzej Kaczorowski podkreślił rolę „Forum Polonii” jako platformy otwartej na środowisko Polonii austriackiej oraz wysoką jakość i wagę imprez organizowanych przez „Forum Polonii”, co daje austriackim obywatelom możliwość bliższego poznania Polski i Polaków. Wiceprezes Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, Dariusz Bonisławski wręczył prezes

7

Teresie Kopeć Brązowy Medal Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”, który został jej przyznany przez Zarząd Krajowy Stowarzyszenia, w podziękowaniu „za wytrwałą i pełną zaangażowania pracę społeczną na rzecz Rodaków poza granicami Kraju”. W swoim wystąpieniu podkreślił pozytywną współpracę z

Forum oraz wagę wydarzeń kulturalnych, które realizuje „Forum Polonii”. Zwrócił uwagę na rolę języka polskiego dla rodzin mieszkających w Austrii, które w przyszłości liczą się z możliwością powrotu do Polski. Prezydent honorowy EUWP Tadeusz Adam Pilat podkreślił ważną rolę jaką odgrywa Forum Polonii we współpracy z innymi organizacjami na terenie Europy. Zwrócił uwagę na wysoką jakość projektów realizowaną przez „Forum Polonii”, omówił problem emigracji zarobkowej Polaków oraz

rolę środowisk polonijnych jaką mogą odegrać w tym nowym zjawisku. Dyrektor Stacji Naukowej w Wiedniu PAN prof. Bogusław Dybaś podziękował za sfinalizowanie umowy, deklaracji regulującej zasady użytkowania biura „Forum Polonii”, które mieści się w budynku Stacji Naukowej PAN w Wiedniu.

W pierwszej części obrad dokonano odczytania sprawozdań za ubiegłą kadencję: sprawozdanie prezesa za okres mijającej kadencji, sprawozdanie finansowe Skarbnika oraz sprawozdanie Komisji Rewizyjnej, udzielające absolutorium ustępującemu Zarządowi. Rozpatrzono wnioski, które wpłynęły do Walnego Zjazdu. Następnie odbyły się wybory: dokonano wyboru prezesa, członków Zarządu, członków Komisji Rewizyjnej i Sądu Koleżeńskiego. Prezesem ponownie została wybrana Teresa Kopeć. W drugiej części Zjazdu obradowano nad

propozycjami do zmian w Statucie „Forum Polonii” i poddano je pod głosowanie. Dyskutowano na temat wewnętrznej współpracy organizacji zrzeszonych w „Forum Polonii” oraz zgłoszonymi wnioskami. Zjazd zakończył się odśpiewaniem hymnu narodowego Polski.

Na odbytym w dniu 16 marca 2014 roku Walnym Zebraniu Wyborczym w Polskim Stowarzyszeniu Kulturalnym im. J. Bema na Węgrzech nowym prezesem stowarzyszenia wybrany został Eugeniusz Korek, który jest członkiem PSK im. J. Bema od 1978 roku. Ponadto zebranie dokonało wyboru zarządu, w skład którego weszli: Biróné Hasznos Hanna (zastępca prezesa), Bożena Bogdańska-Szadai (sekretarz) Jadwiga Abrusán Györgyné, Halina Csúcs, Barbara Pál i Korinna Wesołowski. Do komisji rewizyjnej wybrano: Elżbietę Kovács (przewodnicząca), Ewę Subel i Apolonię Rybicką Toldi. W skład Organu Przedstawicielskiego Stowarzyszenia weszli: Andrzej Wesołowski, Elżbieta Bálint, Alicja Nagy, Regina Balogh, Danuta Hardy, Ewa Rónay Słaba, Jacek

Limanowski, Renata Trzcińska, Grażyna Varga, Renata Takács, Jadwiga Wojtarek, Narcyza Angyal, Aldona

8

Héjj, Erzsébet Podlussány, Alfred Wtulich, Anna Novottny. PSK im J.Bema jest najstarszą na Węgrzech powstałą w 1958 roku organizacją polonijną, ma trzy oddziały terenowe: w Tata, w Dunaújváros oraz "Klub Polonia". Prowadzi raz w tygodniu zajęcia dla przedszkolaków, Klub Brydżystów, Klub Matki Polki i Klub Seniora. Dwa razy w tygodniu otwarta jest biblioteka Stowarzyszenia.

Zgodnie z wieloletnią tradycją, 29 marca w Domu Polskim Jana Pawła II w Rzymie odbył się XIX Zjazdu Związku Polaków we Włoszech (ZPwW). Na Zjazd federacji przybyli delegaci ze zrzeszonych stowarzyszeń i instytucji, zaproszeni goście oraz obserwatorzy. Zjazd zaszczycili swą obecnością goście z Polski i z Europy: Dariusz Bogdan, Wiceminister Gospodarki, senator Marek Konopka, reprezentujący Komisję Spraw Emigracji i Łączności z Polakami za Granicą Senatu RP, poseł Joanna Fabisiak, wiceprzewodnicząca Komisji Łączności z Polakami za Granicą Sejmu RP, Helena Miziniak, prezydent EUWP i wiceprzewodnicząca Rady Polonii Świata, Teresa Kopeć, prezes Wspólnoty Polskich Organizacji w Austrii „Forum Polonii” i sekretarz EUWP oraz Anita Staszkiewicz ze Stowarzyszenia „Wspólnota Polska”.

Gośćmi zjazdu z Włoch byli najwyżsi przedstawiciele Polski w osobach Ambasadora RP przy Kwirynale, Wojciecha Ponikiewskiego i Ambasadora RP przy Watykanie Piotra Nowina-Konopki. Tradycyjnie na zjazd przybyli ks. abp Szczepan Wesoły oraz przedstawiciele placówek dyplomatycznych, instytucji religijnych, naukowych i kulturalnych we Włoszech. W przepełnionej delegatami i gośćmi Sali,

otwarcia zjazdu dokonała prezes Joanna Heyman Salvadé. Podczas otwartej przedpołudniowej sesji obrad głos zabierali zaproszeni goście. Wskazywano na rolę Polski w Europie, przedstawiano plany dotyczące jej udziału na arenie międzynarodowej na najbliższy rok. Ambasador RP przy Kwirynale Wojciech Ponikiewski w swoim wystąpieniu najwięcej miejsca poświęcił projektowi budowy Centrum Informacyjnego przy Polskim Cmentarzu Wojennym na Monte Cassino. Niedawną wizytę Prezydenta Republiki Włoch Giorgio Napolitano na polskim cmentarzu ocenił jako przejaw bardzo dobrych relacji polsko – włoskich zarówno politycznych jak i gospodarczych. Niedawno przybyły do Rzymu, Ambasador RP przy Watykanie, Piotr Nowina-Konopka, mówił m.in. o kanonizacji Jana Pawła II i Jana XXIII oraz

życzył zebranym owocnych obrad i wielu sukcesów w pracy polonijnej. W przemówieniach podkreślano ogromny wkład Związku w pracach przy organizowaniu zbiórki finansowej na budowę Centrum Informacyjnego na Monte Cassino i zaangażowaniu przy budowie tej placówki. Centrum Informacyjne, które przybierze nazwę Muzeum Pamięci 2 Korpusu, powstaje przy współpracy ZPwW z Ambasadą RP w Rzymie. O ostatnim

stadium prac mówił autor projektu Centrum, architekt Pietro Rogacien, któremu złożono gorące podziękowania za niestrudzoną pracę w każdym etapie projektu. Zebrani wyrazili gorącymi oklaskami serdeczne podziękowania Ambasadorowi Wojciechowi Ponikiewskiemu za wielki wkład pracy, niesłabnący entuzjazm i ogromne zaangażowanie w realizację tego projektu.

9

Uroczyste otwarcie Centrum, mieszczącego stałą wystawę obrazującą dzieje 2 Korpusu, odbędzie się 17 kwietnia br. w przeddzień uroczystości związanych z 70 rocznicą bitwy o Monte Cassino. W przemówieniach podkreślano rosnące znaczenie Związku nie tylko we Włoszech, ale również w europejskich środowiskach polonijnych. Prezydent EUWP, Helena Miziniak i poseł Joanna Fabisiak podkreśliły niezwykle sprawną organizację konferencji „Monitor emigracji zarobkowej”, która odbyła się w Rzymie, w listopadzie ub. roku. O planach i problemach polskich instytucji we Włoszech mówili podczas porannej sesji Zjazdu: konsul Jadwiga Pietrasik, kierownik Wydziału Konsularnego Ambasady RP w Rzymie, konsul generalny RP z Mediolanu - Jerzy Adamczyk, Paweł Stasikowski – dyrektor Instytutu Polskiego w Rzymie, Małgorzata Furdal – dyrektor Polskiego Ośrodka Informacji Turystycznej oraz Danuta Stryjak – dyrektor Szkolnego Punktu Konsultacyjnego im. Gustawa Herlinga Grudzińskiego w Rzymie oraz Luigi Marinelli z rzymskiego Uniwersytetu La Sapienza. Po wystąpieniach gości Zjazdu, prezes Związku – Joanny Heyman-Salvadé złożyła sprawozdanie z rocznej działalności ZPwW. W uzupełnieniu sprawozdania Zarządu poszczególne organizacje przedstawiły własną działalność. Po uroczystym obiedzie, w zamkniętej części Zjazdu, delegaci zatwierdzili bilans i sprawozdanie z działalności zarządu oraz udzielili zarządowi absolutorium. Omawiano też rolę i trudności finansowe organu prasowego Związku, Biuletynu Informacyjnego „Polonia Włoska” oraz przedyskutowano program działalności na bieżący rok. Dwa nowe stowarzyszenia złożyły wnioski o wstąpienie do federacji ZPwW. Wieczorem, po obradach, zgodnie z coroczną tradycją, uczestnicy Zjazdu zostali zaproszeni przez Ambasadora Wojciecha Ponikiewskiego na przyjęcie w salach recepcyjnych Ambasady RP.

W niedzielę, 30 marca uczestnicy Zjazdu gościli w Instytucie Polskim w Rzymie, gdzie pod patronatem ZPwW odbyła się uroczysta projekcja odcinka specjalnego cyklu filmów dokumentalnych „Polacy w Rzymie i w Watykanie”. Pokaz zgromadził wielu gości, w tym bohaterów serialu oraz osoby reprezentujące instytucje współtworzące projekt, którego premiera jest jednocześnie początkiem szerszej akcji promującej Polskę i Polaków na świecie.

Trzynastoodcinkowy serial emitowany jest w Polsce w Programie 2 TVP, w każdą sobotę, o godzinie 13.25. Twórcy filmów pragną, aby przyczyniły się one do kreowania pozytywnego wizerunku Polski, poprzez ukazanie rodaków żyjących we Włoszech, patriotów, a jednocześnie interesujących ludzi, reprezentujących swoją ojczyznę za granicą. Związek Polaków we Włoszech skupia obecnie około 650 członów, zrzeszonych w 17 stowarzyszeniach i instytucjach: Ognisko Polskie w Turynie, Stowarzyszenie Włosko-Polskie w Genui, Związek Polaków w Mediolanie, Stowarzyszenie Kulturalne Włosko-Polskie w Toskanii, Stowarzyszenie Kulturalne Włosko-Polskie w Marche, Rzymskie Stowarzyszenie Włosko-Polskie (AIPRO), Stowarzyszenie Komitetu Polonijnego w Ladispoli, Stowarzyszenie Przyjaźni i Współpracy Polsko-Włoskiej w Kampanii (ACAIP), Stowarzyszenie „Dagome” z Katanii, Stowarzyszenie Rodzin Polskich Kombatantów we Włoszech, Papieski Instytut Studiów Kościelnych i Fundacja Rzymska im. J. Z. Umiastowskiej, Associazione Culturale Amici dell’Europa, Accademia dei Rampanti, Stowarzyszenie Promocji Społecznej “Polonia ” z Ceseny, Związek Polaków Chrześcijan w Arezzo i Stowarzyszenie “Polska Ludoteka Rodzinna” w Este.

10

W dniach 5-6 kwietnia br. odbył się w ośrodku konferencyjnym Erikstorps Kungsgård w Landskronie, XXV Kongres Zrzeszenia Organizacji Polonijnych w Szwecji, który zgromadził 40 delegatów organizacji

członkowskich z całej Szwecji. Zasadnicze obrady poprzedzone były krótkim Nadzwyczajnym Kongresem Zrzeszenia, zwołanym w celu rozważenia nowelizacji statutu organizacji. Była to sprawa od wielu lat oczekiwana przez organizacje, które domagały się uproszczenia i unowocześnienia tego podstawowego dokumentu organizacji. Zaproponowany przez komisję statutową tekst definiował m.in. w nowy sposób sprawy członkostwa oraz, ze względu na zwiększającą się ilość organizacji, umożliwił powiększenie składu

zarządu Zrzeszenia o dwa miejsca stałe i dwa, nominowane corocznie miejsca rotacyjne. Nowy projekt najwyraźniej odpowiadał organizacjom i został gremialnie poparty przez 97% delegatów. W sesji sprawozdawczej XXV Kongresu Zrzeszenia, prezes Teresa Sygnarek podsumowała swoją 3-letnią

kadencję, prezentując sprawozdanie z działalności Zrzeszenia. Przez 3 ostanie lata ilość organizacji członkowskich Zrzeszenia powiększyła się o prawie 100%. Tylko w okresie ostatniego półrocza przystąpiło do Zrzeszenia 9 nowych organizacji. Obecnie w Zrzeszeniu reprezentowane są takie profile działalności jak: artystyczny, sportowy, kulturalny, kobiecy, młodzieżowy, edukacyjno-oświatowy, socjalny i charytatywny. W sesji wyborczej, Kongres ponownie wybrał jednogłośnie Teresę Sygnarek na

funkcję prezesa oraz Jadwigę Malocco na funkcję kasjera Zrzeszenia. Delegaci powierzyli im również rolę sygnatariuszy dokumentów Zrzeszenia. W skład zarządu weszły dwie reprezentantki największych organizacji Zrzeszenia: Maria Olsson, prezes Towarzystwa Polaków „Ogniwo” w Sztokholmie i Urszula

Pilat prezes Polskiego Ogniska „Piast” w Landskronie. Z nominacji prezesa Maria Olsson będzie pełnić funkcję wiceprezesa a Janusz Szkwarek funkcję sekretarza Zrzeszenia. Do zarządu weszli także zaproponowani przez komisję wyborczą: Krystyna Jagielska-Gasińska ze Sztokholmu, jako drugi sekretarz oraz na miejsca rotacyjne Danuta Zasada z Göteborga i Jerzy Walczak z Karlshamn. Członkami komisji rewizyjnej zostały Grażyna Zalisz z Eskilstuny i Mariola Sygulska z Landskrony. Na wniosek prezes Teresy Sygnarek Kongres przyznał

tytuł prezesa honorowego Zrzeszenia Marii Jolancie Olsson, która pełniła funkcję prezesa przez trzy kadencje, w latach 2002-2011. Obradom kongresu przewodniczył Tadeusz Adam Pilat, prezes honorowy

11

Zrzeszenia, jego wieloletni działacz i prezes przez trzy kadencje w latach 1993-2002. Bierze on również udział w pracach organów wykonawczych Zrzeszenia. Kongresowe spotkanie zakończyła uroczysta kolacja, w czasie której prezes Teresa Sygnarek podziękowała za pracę wieloletnim działaczom Zrzeszenia. Urozmaiceniem kongresu była również wystawa prac malarskich i rękodzieła zorganizowana przez Danutę Zasadę, prezesa nowej organizacji z Göteborga - „Inkubator Talentów Polonijnych”. Na pierwszym zebraniu nowego zarządu omówiono m.in. najbliższe plany Zrzeszenia: Dni Polskie w Malmö, Göteborgu i Sztokholmie, konferencję i warsztaty w ramach unijnego projektu „Edukacja dla Integracji” oraz zaplanowaną wspólnie z EUWP, II Międzynarodową Konferencję Oświatową „Przyszłość szkoły polonijnej”.

W sobotę, 5 kwietnia odbył się w Rydze coroczny Zjazd Związku Polaków na Łotwie (ZPŁ), w którym wzięło udział 108 delegatów ze wszystkich regionalnych oddziałów organizacji, a także goście z Ambasady Rzeczpospolitej Polskiej w Rydze i z Kraju. Zjazd sprawozdawczy ZPŁ odbywa się co roku w innym łotewskim mieście. Tym razem wydelegowanych przez poszczególne jednostki ZPŁ uczestników przyjęła Polska Szkoła Średnia im. Ity Kozakiewicz w Rydze. Po rejestracji uczestników i odśpiewaniu hymnów Polski i Łotwy głos zabrał prezes ZPŁ Ryszard Stankiewicz, który w swoim przemówieniu skupił się na najistotniejszych wydarzeniach, wyzwaniach i problemach organizacji. Kulturalne życie Związku, który liczy prawie półtora tysiąca członków, jest bardzo bogate. Największe w zeszłym roku zorganizowane imprezy to: Festiwal Kolęd i Pastorałek w Krasławiu, XVII Międzynarodowy Konkurs Polskiej i Łotewskiej Piosenki Estradowej, VI Międzynarodowy Festiwal Folkloru „Polski Folklor w Łatgalii”, III Festiwal Pieśni Sakralnej w Jekabpils, XVII Festiwal Kultury Polskiej w Posiniu, IV Ogólnołotewskie Dyktando Polskie, uroczystości związane z odsłonięciem tablicy Kazimierza Bujnickiego w Dagdzie i Koncert Pieśni Patriotycznej. Najważniejszym wydarzeniem ubiegłego roku było odsłonięcie w Twierdzy Dyneburskiej pomnika Leona Broel-Platera i bohaterów Powstania

Styczniowego 1863 roku. Najprężniej działającym ogniskiem polskości na Łotwie jest Centrum Kultury Polskiej w Daugavpils, które organizuje niezliczone koncerty, wystawy, warsztaty, przedstawienia i naukę języka polskiego. Dom Polski w roku 2013 odwiedziło 6600 osób z Łotwy, Litwy, Polski, Białorusi i Rosji. Prezes podziękował za współpracę Stowarzyszeniu „Wspólnota Polska”, Fundacjom „Wolność i Demokracja” i „Semper Polonia” oraz Ambasadzie RP w Rydze. Bez wsparcia z ich strony oraz od samorządów lokalnych funkcjonowanie ZPŁ byłoby bardzo trudne.

Ambasador RP Jerzy Marek Nowakowski podziękował Polakom za ciężką i bezinteresowna pracę na rzecz utrzymania polskości na Łotwie. Podkreślił, że kontakty polsko-łotewskie dzisiaj są lepsze niż kiedykolwiek i wyraził nadzieję na kontynuację dotychczasowej, owocnej współpracy. Prezes Fundacji „Wolność i Demokracja” Michał Dworczyk również podziękował Związkowi za udaną współpracę z polskimi mediami na Łotwie i zachęcił do aktywnych działań w przyszłości.

12

W dalszej części Zjazdu wystąpili przedstawiciele poszczególnych Oddziałów ZPŁ, którzy oceniali pracę organizacji oraz zwracali uwagę na problemy, które wymagają podjęcia natychmiastowych działań. Dyrektor Państwowego Polskiego Gimnazjum im. Józefa Piłsudskiego w Daugavplis Halina Smulko przedstawiła Uchwałę Daugavpilskiego Oddziału ZPŁ „Promień” z prośbą do Ministerstwa Edukacji i Nauki Łotwy o dokonanie oceny dotychczasowej pracy i dorobku polskich placówek edukacyjnych na Łotwie, i umożliwienie kontynuacji dotychczasowego skutecznego działania, w świetle planowanej w 2018 roku reformy szkół mniejszościowych. Pani Maria Fomina – dyrektor Polskiej Szkoły Średniej im. Ity Kozakiewicz w Rydze, zwróciła uwagę delegatów na problem ze zwiększeniem liczby nauczycieli z Kraju

w szkołach polskich na Łotwie. Członek Zarządu Oddziału ZPŁ „Promień” Krystyna Kunicka poinformowała uczestników Zjazdu o pracy Komitetu Doradczego Przedstawicieli Pozarządowych Organizacji Mniejszości Narodowych przy Ministerstwie Kultury Łotwy. Zachęciła do korzystania ze środków finansowych przeznaczonych przez ministerstwo dla projektów organizacji mniejszościowych oraz do zgłaszania problemów, które wyżej wymieniony Komitet może pomóc rozstrzygnąć. W dyskusji podjęto również kwestię aktywności społecznej Polaków. Postanowiono zwrócić

szczególną uwagę na zainteresowanie działalnością Związku większej liczby młodych Polaków, realizację nowych projektów, nawiązanie współpracy z krajowymi mediami łotewskimi oraz ulepszenie istniejących mediów polskich.

W wyniku odbytych na Węgrzech w dniu 6 kwietnia 2014 roku wyborów, po raz pierwszy w historii węgierskiego parlamentaryzmu swojego przedstawicielstwa doczekała się narodowość polska. Rzecznikiem spraw polskich w Zgromadzeniu Narodowym Węgier została wybrana dr Halina Csúcs László Györgynő, obecna przewodnicząca Ogólnokrajowego Samorządu Narodowości Polskiej na Węgrzech. To ogromny sukces polskiej społeczności na Węgrzech i jej sukces osobisty, gdyż oprócz Polaków 6 kwietnia rzeczników narodowościowych, wybierali przedstawiciele 12 pozostałych oficjalnie uznanych narodowości: Romowie, Niemcy, Słowacy, Chorwaci, Serbowie, Bułgarzy, Rusini, Ormianie, Grecy, Ukraińcy, Słoweńcy i Rumuni. Żadna z tych narodowości nie zdołała wybrać swego posła.

Dr Halina Csúcs László Györgynő urodziła się w 1948 r. W Kaliszu. Od 43 lat mieszka na Węgrzech, jest mężatką, ma troje dzieci. Ukończyła pedagogikę na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu i pedagogikę specjalną w Wyższej Szkole im. G. Barczi w Budapeszcie. Od 1971 rok jest członkiem Polskiego Stowarzyszenia Kulturalnego im. Józefa Bema na Węgrzech, a w latach 2007-2014 pełniła funkcję prezesa tego stowarzyszenia. Od 1999 roku do chwili obecnej jest radną samorządów narodowości polskiej na Węgrzech w XI dzielnicy. W latach 1999–2001 wiceprzewodnicząca Ogólnokrajowego Samorządu Mniejszości Polskiej na Węgrzech, a w latach 2006–2008 przewodnicząca Komisji Kultury i Oświaty OSMP. Od roku 2008 do chwili obecnej jest przewodniczącą Ogólnokrajowego Samorządu Polskiego na Węgrzech. Odznaczona m.in. Krzyżem Kawalerskim RP, Krzyżem Kawalerskim Orderu Węgier, medalem PRO PATRIA i złotą odznaką Opiekuna Miejsc Pamięci Narodowej.

13

- –

-

-

-

Drogie Koleżanki i Drodzy Koledzy, w pierwszej edycji tegorocznych listów informacyjnych przekazuję Wam polonijne nowiny z pierwszego kwartału. Część z nich nadeszła od organizacji członkowskich, pozostałe muszę wyszukiwać i zbierać z różnych źródeł. Następnie cały materiał tekstowy i zdjęciowy staram się przygotować dla Was w skróconej lecz jednocześnie nośnej informacyjnie formie. Tak powstaje od 12 lat dokument świadczący o naszej wspólnej działalności, o naszych wspólnych kłopotach i sukcesach. Mam nadzieję, że mimo ogromnego zalewu informacji internetowych, znajdziecie w naszych „listach” coś nowego i ciekawego, z czym wcześniej nie zetknęliście się. Może kiedyś, po latach, gdy Was pamięć zawiedzie, zaglądniecie do listów aby coś sprawdzić. Dlatego proszę was ponownie o współpracę. Nadsyłacie zdjęcia i teksty na mój adres: t.a.pilat@bredband.net Pozdrawiam Was wszystkich serdecznie i wielkanocnie

Tadeusz Adam Pilat, Prezydent Honorowy EUWP