BIULETYN POZNAŃSKIEJ HODOWLI ROŚLIN SPÓŁKI Z O.O. · nopolskich Dni Roślin Białkowych....

BIULETYN POZNAŃSKIEJ HODOWLI ROŚLIN SPÓŁKI Z O.O.Tulce, wiosna 2017 r.

Z ŻYCIA PHR ͳ Gdzie nas znajdziecie w 2017 r.? ͳ Poznaj hodowców – autorów

odmian PHR: dr inż. Urszulę Woźną-Pawlak i mgr Pawła Barzyka

ͳ PHR Laureatem XIV edycji Ogólnokrajowego Konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne

HODOWLAPamiętaj! Odmiany odporne to najlepsza ochrona roślin Hodowla odpornościowa grochu i łubinów

NASIENNICTWO Pola facelią malowane – w 2016 r. 62% pól w Polsce obsiano odmianami PHR!

ZDANIEM EKSPERTA prof. dr hab. M. Mrówczyński dr inż. P. Strażyński, Integrowana ochrona roślin jako sposób ochrony roślin przed szkodliwymi organizmami

Porozmawiajmy o nasionach...

Co z tym rolnictwem?Porządkowanie rynku rolnego oraz wzrost dopłat napawa pewnym optymizmem po-mimo niepewności, która zawsze towarzyszy rolnictwu. Łączna kwota przeznaczona na płatności bezpośrednie wynosi 14,8 mld zł, jest więc o 0,3 mld wyższa niż kwota za rok 2015. Przekłada się to na wyższe kwoty poszczegól-nych płatności.

Za rok 2015 Za rok 2016 Tendencja

Jednolita płatność obszarowa 453,7 zł/ha 462,05 zł/ha

↑Płatność na zazielenienie 304,31 zł/ha 310,10 zł/haPłatność do roślin wysokobiałkowych 415,21 zł/ha 430,49 zł/ha

Dodatkowo zmianie ulegnie zasada przyznawania dopłat do uprawy roślin wysokobiałkowych. W miejsce dotychczasowej płatności do roślin wysokobiałkowych wprowadzono dwie oddzielne płatności: do roślin strączkowych przeznaczonych na ziarno oraz do upraw paszowych. Ministerstwo Rolnictwa dokonało tych zmian biorąc pod uwagę potrzebę zapewnienia krajowej produkcji białka roślinnego na pasze oraz lepszego ukierunkowania wsparcia, uwzględniającego sposób wykorzystania roślin wysokobiałkowych. Rozróżnie-nie to pozwoli na przyznawanie dopłat do większego areału produkcji roślin uprawianych na nasiona. Do tej pory było to nie więcej niż 75 ha na gospodarstwo. W roku 2017 degre-sywną dopłatą zostanie objęty również areał powyżej 75 ha. Ma to pobudzić produkcję nasion krajowych roślin strączkowych na większych areałach, co ma znaczenie dla wspie-rania marki polskich produktów i budowania bardziej konkurencyjnej bazy surowcowej do produkcji pasz. Wykorzystanie krajowych roślin strączkowych w produkcji pasz staje się coraz bardziej realne, tym bardziej, że hodowla roślin co roku dostarcza nowe wydaj-niejsze odmiany, w tym takie które posiadają potencjał plonowania na poziomie 130% wzorca (Bolero).

ŁUBIN WĄSKOLISTNYBOLERO NOWOŚĆLider plonowania

± Słodki, o rekordowych plonach nasion i białka (130% wzorca) potwierdzonych badaniami COBORU.

RUMBA NOWOŚĆStabilny plon i odporność na wyleganie

± Słodki, wysokoplonujący o bardzo stabilnym plonie i wysokiej odporności na wyleganie.

SALSA NOWOŚĆEkonomiczny w siewie

± Bardzo słodki, wysokoplonujący oraz wymagający mniejszej ilości wysiewu.

TANGONajwyższy potencjał plonowania

± Wysoki stabilny plon, równomiernie dojrzewający, ogólnoużytkowy.

KAROGorzki – ulubiony na poplon

± Świetny na poplon z przeznaczeniem na przyoranie, najpopularniejszy wśród łubinów gorzkich (85% rynku).

KURANTPolecany na południu kraju

± Słodki, dobrze plonujący, o bardzo dużej zawartości białka (32–33%), dobrej odporności na choroby, ogólnoużytkowy.

SONETSamokończący i bardzo wczesny

± Słodki, wczesny, równomiernie dojrzewający.


Więcej informacji na www.phr.pl

Średnia Bolero Rumba Tango Salsa Kurant Sonet(samokończący)

Z ŻYCIA PHR

AGRO SHOW – Bednary 2016Poznańska Hodowla Roślin wzięła udział jako jeden z 830 wy-stawców w XVIII Międzynarodowej Wystawie Rolniczej AGRO SHOW, która odbyła się w dniach 23–26 września 2016 w Bed-narach koło Poznania. Nasze stoisko cieszyło się bardzo dużym zainteresowaniem rolników uprawiających rośliny strączkowe, zboża i trawy. Szczególnie często powtarzały się pytania do-tyczące doboru odmiany, technologii uprawy i zbioru roślin strączkowych. W pierwszy dzień wystawy odbyło się uroczyste podsumowa-nie XIV edycji Ogólnokrajowego Konkursu Bezpieczne Gospo-darstwo Rolne, którego celem jest promocja zasad ochrony zdrowia i życia oraz przestrzegania przepisów BHP. W kategorii zakładów rolnych pierwsze miejsce zdobyła nasza Spółka.

Ogólnopolskie Dni Roślin Białkowych 2016Poznańska Hodowla Roślin wspólnie z HR Smolice zorganizowały II edycję Ogól-nopolskich Dni Roślin Białkowych. Spotkanie odbyło się w czerwcu 2016 r. w SHR Wiatrowo i Oddziale Przebędowo. Wśród 120 gości był zastępca dyrektora De-partamentu Hodowli i Ochrony Roślin w MRiRW pan K. Smaczyński, posłowie: pan Z. Ajchler, pan Z. Dolata, pan L. Galemba, dyrektor IHAR-PIB w Radzikowie pan prof. dr hab. E. Arseniuk, przedstawiciele firm paszowych i nasiennych reprezentowa-ni m.in. przez pana L. Chmielnickiego prezesa firmy Rolnas, pana R. Kujawiaka z firmy Sano oraz rolnicy uprawiający rośliny strączkowe. Spotkanie poprowadził Prezes PHR Z. Paszkiewicz. Pan dyrektor Smaczyński przedstawił referat pt. „Zamierzenia Rządu w zakresie zwiększenia wykorzystania krajowych źródeł białka”. Pan prof. dr hab. A. Rutkowski z UP w Poznaniu omówił „Wykorzystanie roślin białkowych w żywie-niu zwierząt”, a pani dr D. Mruk-Tomczyk: „Uwarunkowania kreowania marki białka roślin strączkowych”. W trakcie spotkania odbyła się debata na temat aktualnej sy-tuacji i przyszłości rynku roślin strączkowych. W drugiej części spotkania, podczas prelekcji polowych prowadzonych w Przebędowie przez pana prof. dr hab. J. Szuka-łę, omówiono „Aktualne problemy uprawy grochu i łubinu”, „Możliwość stosowa-nia herbicydów w łubinach” oraz „Nowości odmianowe, mieszanki strączkowych i bioregulatory w łubinach”.

Gdzie nas znajdziecie w 2017 r.?

ŁUBIN WĄSKOLISTNYBOLERO NOWOŚĆLider plonowania

± Słodki, o rekordowych plonach nasion i białka (130% wzorca) potwierdzonych badaniami COBORU.

RUMBA NOWOŚĆStabilny plon i odporność na wyleganie

± Słodki, wysokoplonujący o bardzo stabilnym plonie i wysokiej odporności na wyleganie.

SALSA NOWOŚĆEkonomiczny w siewie

± Bardzo słodki, wysokoplonujący oraz wymagający mniejszej ilości wysiewu.

TANGONajwyższy potencjał plonowania

± Wysoki stabilny plon, równomiernie dojrzewający, ogólnoużytkowy.

KAROGorzki – ulubiony na poplon

± Świetny na poplon z przeznaczeniem na przyoranie, najpopularniejszy wśród łubinów gorzkich (85% rynku).

KURANTPolecany na południu kraju

± Słodki, dobrze plonujący, o bardzo dużej zawartości białka (32–33%), dobrej odporności na choroby, ogólnoużytkowy.

SONETSamokończący i bardzo wczesny

± Słodki, wczesny, równomiernie dojrzewający.



Średnia Bolero Rumba Tango Salsa Kurant Sonet(samokończący)

Dni Pola – harmonogram4–5.03 Targi Rolnicze AGRO-PARK, Lublin

17–19.03 AGROTECH, Kielce3–4.06 Wielkopolskie Targi Rolnicze, Sielinko

7.06 Dni Pola CN Busko Zdrój, Chroberz7.06 Zielona Pola, Pawłowice8.06 Dni Pola w Nagradowicach, Nagradowice

9–11.06 OPOLAGRA, Kamień Śląski10–11.06 Agrolog, Golub-Dobrzyń

11.06 Marszewskie Dni Pola, Marszew20–21.06 Regionalne Targi Rolnicze, Gołaszyn24–25.06 Dni Pola w LODR, Końskowola24–25.06 Dni Pola w PODR, Szepietowo

28.06 Dni Pola BASF, Jarosławiec28.06 Dni Pola Dziekanów, Dziekanów k. Hrubieszowa

1–2.07 Agro-Tech, Minikowo7–9.07 Wystawa Zwierząt Hodowlanych i Maszyn, Sitno

22–25.09 Agro Show, Bednary24–26.11 Centralne Targi Rolnicze, Nadarzyn

Pawłowice 7.06

Sielinko 3–4.06

Chroberz 7.06

Nadarzyn24–26.11

Kamień Śląski9–11.06

Golub-Dobrzyń10–11.06

Gołaszyn 20–21.06

Szepietowo24–25.06

Końskowola24–25.06

Minikowo1–2.07

Nagradowice 8.06

Dziekanów 28.06

Marszew11.06

Jarosławiec 28.06

Sitno7–9.07

Bednary22–25.09

Kielce 17–19.03

Lublin 4–5.03

Porozmawiajmy o nasionach... 3

Ludzie hodowli

Dr inż. Urszula Woźna-Pawlak jest Głównym Hodowcą – Kierow-nikiem SHR Antoniny. To właśnie w tej stacji hodowli roślin rozpoczęła swoją karierę zawodową pod okiem wielu wspa-niałych hodowców i zdobywała wiedzę oraz doświadczenie w doskonaleniu roślin. Dzięki temu oraz wiedzy zdobytej pod-czas studiów magisterskich na UP w Poznaniu i doktoranckich na Akademii Podlaskiej w Siedlcach oraz odbytych stażach w NIAB Cambridge i w Izraelu – Volcani Center została jed-nym z najbardziej wszechstronnych hodowców w Spółce. Jest współautorem siedmiu odmian: koniczyny białej (Rawo, Arta, Dara, Wota, Alka, Aura, Cyma), facelii błękitnej odmiany Ana-bela, dwóch odmian kostrzewy czerwonej (Domena, Matylda), dwóch odmian kostrzewy łąkowej (Anturka, Amelka), odmiany pszenicy ozimej Astoria i dwóch odmian żyta populacyjnego (Antonińskie i Poznańskie). Oprócz kierowania stacją hodow-li roślin oraz prowadzenia tak dużych programów hodowla-nych, Ula jest również uczestnikiem wielu projektów badaw-czych – głównie dotyczących pszenicy ozimej – realizowanych w Spółce we współpracy z różnymi jednostkami naukowymi. Dotyczą one między innymi wykorzystania markerów mole-kularnych i fenotypowych do identyfikacji genów odporności pszenicy na łamliwość źdźbła powodowaną przez Oculimacula yallundae i Oculimacula acuformis, wpływu translokacji 1B/1R na efektywność uzyskiwania linii DH pszenicy oraz ich war-tości technologicznej, identyfikacji efektywnych genów od-porności na wybrane choroby wirusowe i grzybowe, związku toksyn białkowych Stagonospora nodorum z patogenicznością oraz odpornością pszenicy na septoriozę liści i plew. Wystę-puje jako współautor publikacji naukowych dotyczących tych projektów oraz artykułów popularno-naukowych na temat nasiennictwa traw pastewnych i koniczyny białej.

Poza tym dr inż. Urszula Woźna-Pawlak jest Członkiem Związ-ku Twórców Odmian Roślin Uprawnych (ZTORU) od momentu jego założenia – przez wiele lat pełniła funkcję Członka i Se-kretarza Zarządu.

Mgr Paweł Barzyk pracuje jako Hodowca – Kierownik Projektu Hodowlanego Roślin Strączkowych w SHR Wiatrowo. Jest absol-wentem UAM w Poznaniu (Wydział Biologii) oraz UR w Krako-wie. Początkowo (jeszcze w trakcie studiów biologicznych) jego zainteresowania zawodowe skupiały się na fitochemii i fitotok-sykologii, obecnie na fitopatologii, genetyce i hodowli roślin. Swoją wiedzę wykorzystuje do polepszania roślin oraz tworze-nia nowych, lepszych jakościowo i plenniejszych odmian łubi-nów. Jego praca hodowlana zaowocowała zarejestrowaniem sześciu odmian łubinu wąskolistnego (Bolero, Kadryl, Kurant, Salsa, Rumba, Tango) oraz trzech łubinu żółtego (Baryt, Bursz-tyn, Talar). Paweł jest nie tylko głównym współautorem tych znakomitych odmian łubinów, ale również bardzo zaangażowa-nym w prace badawcze hodowcą. Obecnie prowadzi badania do swojej pracy doktorskiej oraz czynnie uczestniczy w projek-tach badawczych realizowanych w Spółce we współpracy z róż-nymi jednostkami naukowymi, m.in. dotyczących poszukiwania źródeł odporności na choroby grzybowe (fuzariozę i antrakno-zę), zawartości i składu jakościowego alkaloidów w łubinach, sekwencjonowania nowej generacji i mapowania asocjacyjne-go jako metody generowania markerów molekularnych cech użytkowych łubinu wąskolistnego, ulepszania krajowych źródeł białka roślinnego, ich produkcji, systemu obrotu i wykorzysta-nia w paszach.

Jest współautorem wielu publikacji naukowych, popularno--naukowych i streszczeń materiałów konferencyjnych dotyczą-cych roślin strączkowych, w tym stresów biotycznych i abio-tycznych, badań nad poprawą odporności i ulepszania łubinów. Poza tym pracuje na rzecz ochrony zasobów genowych jako ku-rator kolekcji łubinów i seradeli, prowadzonej w ramach działa-jącego od 1978 roku w Wiatrowie Banku Genów, jest Członkiem Grupy Roboczej Roślin Strączkowych European Cooperative Programme for Plant Genetic Resources (ECPGR), Polskiego To-warzystwa Łubinowego oraz Związku Twórców Odmian Roślin Uprawnych (ZTORU).

Z ŻYCIA PHR

4 Porozmawiajmy o nasionach...

HODOWLAHodowla odpornościowa roślin strączkowychmgr Paweł Barzyk

PAMIĘTAJ! Odmiany odporne to najlepsza ochrona roślinUprawa roślin strączkowych grubonasiennych, podobnie jak w przypadku innych grup roślin, wiąże się z pewnym ryzykiem strat z powodu występowania szkodników, chorób i stresów abiotycznych. Większość obszaru Polski posiada klimat charak-teryzujący się dużą zmiennością i nieregularnością, w szczegól-ności dotyczy to ilości i rozkładu opadów deszczu. W ostatnich latach coraz częściej występuje susza, jednak zdarzają się lata, kiedy problemem staje się okresowy nadmiar opadów i niskie temperatury powietrza. Powoduje to, że bardzo trudno jest wytworzyć odmiany roślin ściśle dostosowane do miejscowego klimatu, znoszące dobrze warunki w każdym sezonie wegeta-cyjnym.

Łubiny i groch znoszą dość szeroki zakres temperatur, włącznie z przymrozkami. Przymrozki wiosenne najlepiej znosi łubin żół-ty – praktycznie wszystkie genotypy wytrzymują przymrozki do około –8°C przez kilka godzin, nie doznając żadnych istotnych szkód. Nieco wrażliwszy jest łubin wąskolistny, u którego pierw-szym objawem uszkodzeń po przymrozkach są martwe mery-stemy wierzchołkowe pędów. W przypadku grochu siewnego jest wyraźne zróżnicowanie na formy odporne i wrażliwe, które całkowicie zamierają po przymrozkach.

Susza, podobnie jak przymrozki, najlepiej jest tolerowana przez łubin żółty, dlatego nie ma konieczności specjalnej hodowli w tym kierunku. Selekcja pod względem odporności na suszę jest natomiast istotna w łubinie wąskolistnym. W łubinach pro-blem wrażliwości na suszę jest związany ze zjawiskiem aborcji kwiatów, co bardzo silnie obniża plon. Dokładne poznanie zwią-zanych z tym procesów fizjologicznych i podłoża genetycznego umożliwiłoby znaczną redukcję aborcji kwiatów i poprawę sta-bilności plonowania. Obecnie trwają prace badawcze zmierza-jące do tego celu. W grochu siewnym poziom odporności na suszę jest zróżnicowany, jednak większym zagrożeniem w upra-wie gatunku są silne wiatry, gwałtowne opady i związane z tym wyleganie. Z tego powodu selekcja grochu ukierunkowana jest bardziej na zwiększenie odporności na wyleganie. To jeden z priorytetowych celów w hodowli gatunku.

W przypadku walki ze szkodnikami, takimi jak oprzędziki i strą-kowce, praktycznie jedyną bronią są chemiczne środki ochrony roślin. Do tej pory hodowla nie znalazła innego sposobu na ogra-niczenie strat powodowanych przez gatunki bezkręgowców. Spośród patogenów grzybowych największym zagrożeniem dla uprawy łubinów, w warunkach glebowo-klimatycznych Polski są grzyby z rodzaju Fusarium (powodują więdnięcie fuzaryjne) oraz Colletotrichum (powodują antraknozę). Dla grochu siew-nego najgroźniejszy jest grzyb Ascochyta pisi (askochytoza gro-chu). Hodowla odpornościowa przeciwko tym patogenom jest konieczna.

Do tej pory największe sukcesy udało się osiągnąć w hodowli odpornościowej łubinów przeciwko Fusarium sp. Dzięki bada-niom genetycznym i fitopatologicznym udało się znaleźć źródła odporności i wprowadzić do materiałów hodowlanych. Hodow-la dysponuje genetyczną odpornością w łubinie wąskolistnym przeciwko więdnięciu fuzaryjnemu na bardzo wysokim pozio-

mie i wprowadza ją do wytwarzanych odmian. Wszystkie od-miany, aktualnie oferowane przez hodowlę, są w ten sposób ulepszone i stosowanie ich w produkcji roślinnej minimalizuje ryzyko strat z powodu więdnięcia fuzaryjnego. Genetyczna odporność przeciwko tej chorobie funkcjonuje już dość dłu-go. Utrzymuje się na bardzo wysokim poziomie dzięki temu, że w procesie hodowli wszystkie materiały są sprawdzane za pomocą testu fitopatologicznego o wysokiej skuteczności. Test taki przeprowadza się na polu, gdzie przez co najmniej 10 lat była monokultura łubinowa i wskutek tego patogen grzybowy jest obecny w glebie w bardzo dużej ilości. Na takiej glebie ro-śliny podatne zamierają w trakcie wegetacji i nie wydają plonu. Presja ze strony patogenu jest tak silna, że wpływ czynników losowych jest niewielki a selekcja materiałów bardzo skuteczna (Fot. 1 – więdnięcie fuzaryjne).

Fot. 1


HODOWLA

W przypadku antraknozy łubinów poprawienie odporności jest trudniejsze. Znaleziono pewne formy posiadające gene-tyczną odporność, jednak poziom odporności jest niższy niż w przypadku Fusarium sp. Określenie odporności lub podat-ności w posiadanych materiałach i wykonanie selekcji wyma-ga wielokrotnego wykonywania testów i muszą to być testy w różnych fazach rozwojowych i różnych środowiskach. W te-stach polowych określających poziom odporności przeciwko antraknozie występuje zarówno wpływ czynników losowych w postaci zmiennych warunków meteorologicznych, jak i spo-re zróżnicowanie objawów chorobowych, związane z tym, że antraknoza atakuje łubiny w różnych stadiach rozwojowych. To powoduje, że konieczne jest powtarzanie testów w kolej-nych sezonach wegetacyjnych oraz dodatkowe testy w szklar-ni. Testy szklarniowe istotnie uzupełniają ocenę odporności dzięki temu, że są wykonywane w całkowicie kontrolowa-nych warunkach. Są jednak ograniczone do początkowych stadiów rozwoju roślin i niepełnego zestawu objawów pora-żenia (porażenie łodyg pędów głównych i liści), dlatego nie można zrezygnować z testów polowych, w których obserwuje się porażenie pędów głównych, pędów bocznych, liści i strą-ków. Kompleksowa ocena i selekcja według takiej procedury przez kilkanaście lat hodowli odpornościowej zaowocowała już wyraźnym podniesieniem poziomu odporności przeciw-ko antraknozie w materiałach hodowlanych i wytworzeniem pierwszych odmian, do których tę odporność wprowadzono. Jest ona na tyle dobra, że w typowych, przeciętnych warun-kach pogodowych ryzyko wystąpienia choroby jest minimal-ne. Może jednak wystąpić, gdy pojawią się warunki bardzo korzystne dla chorobotwórczych grzybów (Fot. 2 – porażenie łubinu żółtego antraknozą na strąkach).

Pola facelią malowanedr inż. Urszula Woźna-Pawlak

Facelia błękitna (Phacelia tanacetifolia) jest rośliną jednoroczną, średnio wysoką (70–80 cm), obcopylną – zapylaną głównie przez pszczoły. Kwitnie na fioletowo-niebiesko w maju i czerwcu. Owocem jest dwudzielna torebka, łatwo pękająca i osypująca drobne nasio-na, których MTN waha się od 1,8 do 2,4 grama. Nasiona kiełkują po 7–8 dniach od wysiewu, zakwitają po ok. 50 dniach. Duże zaintere-sowanie jej uprawą spowodowane jest małymi wymaganiami gle-bowymi, klimatycznymi i nawozowymi, krótkim okresem wegetacji (90–110 dni) oraz szybkim tempem rozwoju (zadowalające plony zie-lonej masy są już po 50–60 dniach wegetacji). Istotne znaczenie ma jej fitosanitarne oddziaływanie na glebę, związane z ograniczeniem liczebności mątwika. Facelia błękitna generalnie nie jest atakowana przez choroby i szkodniki. Jako roślina o szybkim wzroście dobrze ogranicza wzrost chwastów. Facelia błękitna może być wykorzysty-wana do rekultywacji gruntów zdegradowanych rolniczo i uprawia-na jako roślina pionierska. Można ją uprawiać w siewie czystym na nasiona, na zielonkę oraz na przyoranie.Uprawiana w siewie czystym plonuje na poziomie 500–1000 kg nasion. Uzyskanie wysokiego plonu nasion w największym stopniu zależy od przebiegu pogody podczas wegetacji. Duża ilość opadów znacznie przedłuża fazę kwitnienia i dojrzewania, obniża plon nasion i utrudnia zbiór. Niekorzystnie wpływa również słabe zagęszczenie łanu – w zasiewach rzadkich rośliny silnie się rozgałęziają, przedłu-ża się ich kwitnienie i opóźnia dojrzewanie – sprzyja to osypywaniu nasion i powoduje duże straty w plonie. Ponadto rzadkie zasiewy powodują zachwaszczenie plantacji. Przy uprawie na nasiona jest wartościowym przedplonem, a uprawiane po niej rośliny (np. zboża, buraki, ziemniaki) dają plony wyraźnie wyższe i o lepszej jakości.Facelię błękitną można uprawiać na glebach będących w dobrej kulturze kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego, pH obojęt-ne, najlepiej po roślinach zbożowych, w drugim lub trzecim roku po oborniku.

Fot. 2


NASIENNICTWO


NASIENNICTWO

Nawożenie: Fosforowe: 50 – 70 kg/ha P2O5, Potasowe: 70 – 100 kg/ha K2O, Azotowe: 70 – 100 kg/ha N.

Siew: Możliwie jak najwcześniej – na przełomie marca i kwietnia, głębokość siewu: 1–2 cm, rozstawa rzędów: 12,5–20 cm, ilość wy-siewu: 8–20kg/ha. Przy wysiewie należy zwrócić uwagę na dokładne przykrycie nasion – wystawione na działanie światła bardzo słabo kiełkują. W okresie kwitnienia dobrze jest przewieść pszczoły w po-bliże plantacji w celu lepszego zapylenia roślin.

Termin zbioru i zbiór: Po około 110–120 dniach od zasiewu. Naj-bardziej optymalny jest zbiór w fazie, gdy 70–80% torebek w dol-nej i środkowej części owocostanu jest już brunatnych. Facelia doj-rzewa nierównomiernie, zaleca się desykację preparatem Reglone w dawce 3–5 l/ha. Do zbioru nasion przystępuje się po 6–8 dniach od zastosowania preparatu. Zaraz po zbiorze nasiona należy szybko dosuszyć do 15% wody.

Uprawa na poplony ścierniskowe: Zaleca się szczególnie na polach, gdzie będą uprawiane okopowe. Może być wysiewana bezpośrednio w ściernisko, wówczas na wiosnę w tzw. mulch możemy siać lub sadzić okopowe. W przypadku wykonania podorywki po ściernisku i uprawy agregatem, wysiewamy ok 15–25 kg/ha nasion w rozstawie 12,5–25 cm. Możemy zastosować orkę zimową lub zaorać na wiosnę i przygotować pole stosując aktywny agregat.

Odmiany facelii błękitnej Poznańskiej Hodowli Roślin Sp. z o.o. to zarejestrowana w 1977 roku odmiana Stala oraz nowsza, zarejestrowana w 2008 roku odmiana Anabela. Charakteryzują się niskimi wymaganiami klimatyczno-glebowymi oraz krótkim okresem wegetacji, mają szybki wzrost, dają duże ilości materii organicznej oraz wysoki plon nasion od 500 do 1000 kg/ha. Dobrze znoszą okresowe niedobory wody oraz jesienne przymrozki do –10°C. Przeznaczone są do uprawy jako plon główny, plon wtóry lub poplon ścierniskowy. Są jednymi z najlepszych roślin pożytkowych dla pszczół.


NASIENNICTWO

GROCH SIEWNYSTARSKI NOWOŚĆLider w plonowaniu wśród grochów ogólnoużytkowych

± Wąsolistny, średnio wczesny, bardzo wysoko plonujący, odporny na pękanie strąków.

AKORDGroch ogólnoużytkowy

± Wąsolistny, średnio wczesny, odporny na pękanie strąków.

CYSTERSKIGroch ogólnoużytkowy

± Wąsolistny, wczesny, niski, równomiernie dojrzewający, odporny na pękanie strąków.

ROCHGroch pastewny na zielonkę

± Wczesny, tradycyjnie ulistniony w typie nasienno-zielonkowym.

SOKOLIKGroch pastewny na nasiona

± Wąsolistny, niski, średnio wczesny o wysokiej zawartości białka i wysokiej zdrowotności.

TURNIAGroch pastewny na nasiona

± Wąsolistny, wcześnie dojrzewający, bardzo wysoko plonujący i odporny na więdnięcie, mączniaka i askochytozę.


Średnia Starski AkordŚrednia Turnia

Groch pastewny Groch jadalny


ZDANIEM EKSPERTAIntegrowana ochrona roślin jako sposób ochrony roślin przed szkodliwymi organizmami

Stosowana do niedawna i często w nieprawidłowy sposób inten-sywna ochrona roślin mogła stwarzać zagrożenie dla środowiska, w tym przede wszystkim dla zdrowia ludzi i zwierząt. Przepisy stosowane obecnie mają na celu zminimalizowanie tego ryzyka, głównie przez ochronę roślin przed szkodliwymi organizmami metodą integrowaną. Polega ona na wykorzystaniu dostępnych metod ochrony w taki sposób, by pierwszeństwo miały metody niechemiczne (agrotechniczne, hodowlane, biologiczne), a dopiero w przypadku braku dostatecznej skuteczności tych działań dozwo-lona jest ochrona chemiczna. W integrowanej ochronie roślin nie zakłada się całkowitej likwida-cji organizmu szkodliwego, lecz ograniczenie jego liczebności do takiej wielkości, aby nie powodowała strat gospodarczych i śro-dowiskowych. Taki system, m.in. przez ochronę organizmów po-żytecznych (w tym zapylających), pozwala jednocześnie zachować równowagę i bioróżnorodność w agrocenozie. Ogranicza także wykształcenie potencjalnej odporności szkodliwych organizmów na działanie poszczególnych środków ochrony roślin oraz redukuje poziom niebezpiecznych dla zdrowia pozostałości substancji czyn-nych w płodach rolnych.W integrowanej ochronie roślin szczególnie duży nacisk położony jest na działania prewencyjne, pozwalające ograniczać w możliwie maksymalny sposób użycie chemicznych środków ochrony, bez względu na gatunek rośliny czy powierzchnię uprawy. Producent powinien jednak z wyprzedzeniem zaplanować, co i gdzie w danym sezonie wysieje bądź zasadzi (płodozmian, izolacja przestrzenna), w jakim terminie (mrozoodporność, jarowizacja, kwitnienie), jaką odmianę (tolerancyjne, odporne na agrofagi lub mniej korzyst-ne warunki pogodowe), z jakimi parametrami siewu lub sadzenia (gęstość). Niezwykle istotne jest również właściwe przygotowanie gleby pod zasiew (sadzenie) oraz odpowiednie nawożenie – za-równo przedsiewne, jako zbilansowanie składników pokarmo-wych przed wschodami, jak i późniejsze, w trakcie wegetacji roślin. Na etapie przygotowania powierzchni uprawy, jak i na późniejszych etapach należy zadbać o ograniczenie potencjalnego zachwaszczenia, także na miedzach. Chwasty konkurują o świa-tło, wodę i składniki mineralne i są często bazą pokarmową dla wielu szkodników (np. mszyc), a także rezerwuarem patogenów chorobotwórczych. W integrowanej ochronie facelii najważniej-szą metodą ograniczenia potencjalnych szkodliwych organizmów jest metoda agrotechniczna, która powinna być stosowana nawet wówczas, kiedy agrofagi nie mają w danej chwili istotnego znacze-nia. W przypadku chorób podstawą jest odpowiednie stanowisko uprawy (na glebach zbyt wilgotnych może pojawić się np. mącz-niak prawdziwy), właściwa norma i termin siewu oraz zmianowa-

nie – następstwo roślin powinno uwzględniać nie tylko wymagania agrotechniczne, ale i fitosanitarne. Z podobnych powodów istotna jest właściwa izolacja – częsta i bliska uprawa tego gatunku lub in-nych, które są żywicielami tych samych agrofagów powoduje, że znacznie wzrasta zagrożenie z ich strony. Natomiast uprawa facelii po ugorach lub uprawach wieloletnich niesie ryzyko wystąpienia szkodników glebowych. Wykorzystanie naturalnego oporu środo-wiska, zwłaszcza działania owadów drapieżnych, w dużym stopniu przyczyni się do redukcji potencjalnych uszkodzeń facelii ze strony nielicznych szkodników. Uprawa odmian facelii błękitnej w mię-dzyplonie stanowi m.in. odpowiednią alternatywę dla najczęściej wysiewanej gorczycy białej, co jest ważne zwłaszcza w płodozmia-nie z rzepakiem w warunkach zagrożenia kiłą kapusty. W uprawie grochu siewnego czy łubinów presja ze strony szko-dliwych organizmów jest znacząca i może być przyczyną niema-łej obniżki plonu. Aby temu przeciwdziałać, należy bezwzględnie przestrzegać m.in. prawidłowego płodozmianu. W przypadku bobowatych stanowisko uprawy bezpośrednio po roślinach oko-powych (najlepsze są zboża) z uwagi na silne wyleganie i nadmier-ną masę wegetatywną naraża plantację na silniejsze porażenia przez choroby i uszkadzanie przez szkodniki. Wiele szkodników zi-muje w wierzchniej warstwie gleby lub pozostawionych resztkach roślinnych. W przypadku monokultur, szkodniki po przezimowa-niu mają ułatwiony dostęp do bazy pokarmowej. Nie należy także uprawiać tych roślin po innych bobowatych (zalecana przerwa to 4–5 lat) ze względu na ryzyko uszkodzenia wschodów przez zgorzel

GROCH SIEWNYSTARSKI NOWOŚĆLider w plonowaniu wśród grochów ogólnoużytkowych

± Wąsolistny, średnio wczesny, bardzo wysoko plonujący, odporny na pękanie strąków.

AKORDGroch ogólnoużytkowy

± Wąsolistny, średnio wczesny, odporny na pękanie strąków.

CYSTERSKIGroch ogólnoużytkowy

± Wąsolistny, wczesny, niski, równomiernie dojrzewający, odporny na pękanie strąków.

ROCHGroch pastewny na zielonkę

± Wczesny, tradycyjnie ulistniony w typie nasienno-zielonkowym.

SOKOLIKGroch pastewny na nasiona

± Wąsolistny, niski, średnio wczesny o wysokiej zawartości białka i wysokiej zdrowotności.

TURNIAGroch pastewny na nasiona

± Wąsolistny, wcześnie dojrzewający, bardzo wysoko plonujący i odporny na więdnięcie, mączniaka i askochytozę.


Średnia Starski AkordŚrednia Turnia

Groch pastewny Groch jadalny


prof. dr hab. Marek Mrówczyński IOR – PIB w Poznaniu

dr inż. Przemysław StrażyńskiIOR – PIB w Poznaniu


ZDANIEM EKSPERTAsiewek czy oprzędziki. Z tego samego względu zaleca się stoso-wanie izolacji przestrzennej od innych roślin bobowatych (także uprawianych w roku poprzedzającym) oraz innych roślin żywiciel-skich poszczególnych szkodników, np. wieloletnich bobowatych w przypadku mszycy grochowej czy zmieników.Izolacja przestrzenna pozwala także wydłużyć przelot niektórych szkodników.Odpowiednie kroki ograniczające potencjalne szkody powodo-wane przez poszczególne gatunki agrofagów trzeba podjąć także na etapie wysiewania nasion. Wysiewać należy odmiany spraw-dzone w warunkach agroklimatycznych w danym regionie, tole-rancyjne i odporne na agrofagi. Wysiew odmian bardziej odpor-nych na choroby grzybowe pozwala zmniejszyć nawet o połowę liczbę zabiegów opryskiwania fungicydami, co jest zgodne z ideą integrowanej ochrony roślin. Z kolei szybsza początkowa wege-tacja roślin pozwala niekiedy wyprzedzić okres największego za-grożenia ze strony wszystkich szkodników, szczególnie groźnych dla wschodów. Istotna jest także obsada roślin. Zbyt gęsty siew ułatwia szkodnikom rozprzestrzenianie się, natomiast siew zbyt rzadki sprzyja zachwaszczeniu. Bardzo ważny jest także termin zbioru – zbyt późny stwarza ryzyko powstawania większych strat, zwłaszcza w jakości plonu. Terminowy zbiór może mieć wpływ na jakość zebranych nasion, w tym szczególnie przeznaczonych na materiał siewny. Okres pomiędzy osiągniętą dojrzałością na-sion i zbiorem powinien być w miarę krótki, aby zminimalizować straty wynikające z rozwoju chorób czy możliwości zasiedlenia nasion przez grzyby i strąkowce. Po zbiorach ważną rzeczą jest wykonanie zespołu uprawek pożniwnych, mających na celu do-kładne rozdrobnienie pozostałości roślinnych (miejsc zimowania niektórych szkodników i patogenów) oraz ograniczenie nasion chwastów, w tym wieloletnich. Przy okazji mechanicznie niszczo-ne są szkodniki glebowe.

W przypadku konieczności zastosowania chemicznego zabiegu ochrony niezbędny jest wcześniejszy monitoring uprawy pod kątem występowania agrofaga w obrębie uprawy, co wymaga podstawowej wiedzy o szkodliwych organizmach i elementach ich biologii. Jednocześnie należy mieć na uwadze obecność i li-czebność organizmów pożytecznych – drapieżców, pasożytów. Dokładny i systematyczny monitoring pozwala określić termin pojawienia się agrofaga i jego nasilenie – są to podstawowe ele-menty definiujące progi ekonomicznej szkodliwości. Dokonując wyboru środków ochrony roślin należy brać pod uwagę ich selek-tywność oraz możliwość wystąpienia odporności na substancje czynne z danych grup chemicznych. Zawsze należy stosować się do informacji zawartych w etykiecie danego środka, uwzględnia-jąc właściwą dawkę i co bardzo istotne – odpowiedni termin za-biegu i zakres optymalnych temperatur działania. Nie wolno tak-że przekraczać maksymalnej liczby zabiegów danym preparatem w ciągu sezonu wegetacyjnego.

Dla ułatwienia producentom stosowania zasad integrowanej ochrony roślin przygotowano specjalne narzędzia. Jednym z nich są wspomniane progi szkodliwości opracowane dla większo-ści agrofagów w najważniejszych uprawach. Są one na bieżąco uzupełniane i aktualizowane. Pomocne są także systematycznie opracowywane metodyki integrowanej ochrony dla poszczegól-nych upraw, dostępne m.in. na stronach Instytutu Ochrony Ro-ślin – Państwowego Instytutu Badawczego (www.ior.poznan.pl). Bardzo ważnym narzędziem są systemy wspomagające podejmo-wanie decyzji w ochronie roślin, zawierające kompleksowe infor-macje m.in. z zakr22esu sygnalizacji i prognozowania wystąpienia agrofagów, doradztwa odmianowego, uprawy i nawożenia, me-tod ochrony czy też zakresu stosowania środków ochrony roślin, w tym w rolnictwie ekologicznym.


Zachodniopomorskie• ZFN Roens (Załom)• GPR Łęczyna • GR Smela (Tucze)• GR Jadwiga Galaś (Bytowo)Pomorskie• CN Słupsk • CN Zielenin • CN Starogard Gdański Lubuskie• Agro-Biznes Gorzów Wielkopolski • GPR Dobrol (Nietkowice)Wielkopolskie• PW Bełka (k. Złotowa)• CN Oborniki • Napena Szamotuły • Top Farms (Poznań)• PN Krzyżański (Karpicko)• PPHU Wieszczyczyn

• Centnas (Krotoszyn) • Agronas (Koło)• PHU Tułacz (k. Mikstatu)Dolnośląskie• Agro-Efekt (Syców)Warmińsko-Mazurskie• Rolimpex (Iława)• Agro Plon Elżbieta Woycicka (Ostróda) Mazowieckie• CN Warszawa z siedzibą w Pułtusku • Rolsiew (Kozienice)Kujawsko-Pomorskie• POLNAS (Kcynia)• CN Kcynia • ZZ Żnin • CN Mogilno • AGRADE (Inowrocław)• Agrolok (Golub-Dobrzyń)• Parol (Golub-Dobrzyń)

• Ampol Merol (Wąbrzeźno)• Rolnas (Bydgoszcz)Podlaskie• CN ZabłudówŁódzkie• CN Sieradz • ANAS (Łódź)• FN Granum (Wodzierady)Świętokrzyskie• CN KielceMałopolskie• Małopolska Hodowla Roślin (Kraków)• Agro Seed Haus (Brzezie)Lubelskie• Małopolska Hodowla Roślin (Zamość)• OHZiPR Tarnawatka • GR Szczupak (Lubycza Królewska k. Tomaszowa

Lubelskiego)

O materiał siewny odmian Poznańskiej Hodowli Roślin pytaj u przedstawicieli lub dystrybutorów:Poznańska Hodowla Roślin61 872 79 82, 503 152 020 Piotr Burczyk61 872 79 64, 508 001 509 Piotr Uciechowski501 258 372 Karolina Figura

Wydawca: Poznańska Hodowla Roślin Sp. z o.o.

63-004 Tulce, ul. Kasztanowa 5tel. 61 872 79 74, tel. 61 872 79 64

[email protected] www.phr.pl

Zespół redakcyjny:Grażyna Gałczyńska – Redaktor Naczelny

Monika Skrzypczak – Sekretarz RedakcjiUrszula Woźna-Pawlak

Piotr UciechowskiPiotr Burczyk

FN Granum

CN Kielce

ROLSIEW

MHR

MHR

CN PułtuskAGRADE

Agro Plon

CN Słupsk

CENTNAS

Agronas

CN ZieleninCN Starogard Gdański

Napena

POLNAS

GPR Dobrol

Agro-Efekt

CN Oborniki

OHZiPR

GR SzczupakAgro Seed Haus

CN Sieradz

ANAS

CN Zabłudów

Rolimpex

Agrolok i ParolAmpol Merol

RolnasCN Kcynia

ZZ Żnin CN MogilnoAgro-Biznes

PHU Tułacz

PPHU Wieszczyczyn

PW Bełka

PN Krzyżański

Top Farms

ZFN Roens

GR Galaś

GR SmelaGPR Łęczyna

Dystrybutorzy odmian PHR w sezonie wiosna 2017


BURSZTYN NOWOŚĆPonadprzeciętna odporność na antraknozę

± Słodki, o wysokim plonie nasion i białka, testy na „polach śmierci” potwierdziły jego wyjątkową odporność na choroby.

BARYTAbsolutnie najlepszy surowiec na paszę

± Słodki, wysokoplonujący, połączenie wysokiej zawartości białka z niską zawartością alkaloidów.

MISTERNajpopularniejsza odmiana

± Słodki, o małych wymaganiach glebowych i wysokiej odporności na antraknozę.


ŁUBIN ŻÓŁTY

Średnia Bursztyn Baryt Mister


BIULETYN POZNAŃSKIEJ HODOWLI ROŚLIN SPÓŁKI Z O.O. · nopolskich Dni Roślin Białkowych....

Documents

Transcript of BIULETYN POZNAŃSKIEJ HODOWLI ROŚLIN SPÓŁKI Z O.O. · nopolskich Dni Roślin Białkowych....