Bitwa pod Kannami – 216r p.n.e

O wojnach punickich - ogólnie

Początek

• Po sforsowaniu Alp przez Hannibala i jego błyskotliwych zwycięstwach nad rzeką Trebią i nad Jeziorem Trazymeńskim, Rzymianie zdecydowali się powołać Fabiusza Maximusa na stanowisko dyktatora.

• Prowadził on politykę unikania walnej bitwy z Kartagińczykami. Jednak ta wyczerpująca dla ludu (olbrzymie spustoszenia prowincji) taktyka szybko spowodowała, że Rzymianie zmusili władze do działania.

Droga Hannibala do Italii

Liczebność wojska

RzymSiły rzymskie liczyły 8 legionów Rzymian i kolejne 8 legionów sprzymierzeńców z całej Italii. 10 000 ludzi oddelegowano do osłony obozu, zaś ponadto armia rzymska liczyła:

• 55 000 ciężkozbrojnych piechurów

• 11 000 lekkiej piechoty• 6 000 jezdnych

KartaginaArmia Kartaginy była skromniejsza i liczyła:

• 28 500 ciężkozbrojnych piechurów

• 11 500 lekkiej piechoty• 10 000 jezdnych

Bitwa

• Rzymianie ruszyli do ataku w zwartym szyku. Słaba piechota iberyjsko-galijska szybko zaczęła się wycofywać pod naporem legionów Rzymskich, lecz ich szyk nie został złamany.

• Armia rzymska parła do przodu, spychając słabe centrum wojsk Hannibala. Wycofywanie się wroga Rzymianie traktowali jako przejaw bojaźni barbarzyńców przed potęgą ich armii.

• W rzeczywistości Kartagińczycy wykonywali rozkazy swego wodza, który nakazał swym wojskom w centrum szybkie wycofywanie się i sporadyczne nękanie wroga.

Pierwsza faza bitwy – ustawienie wojska

Tymczasem • Tymczasem rozpoczęło się starcie na skrzydłach.

Ciężkozbrojna konnica Hazdrubala runęła na wojska Paulusa. Mając trzykrotną przewagę liczebną i znacznie lepiej wyszkolonych żołnierzy, Kartagińczycy szybko zmusili tutaj Rzymian do ucieczki.

• Jednocześnie lekka konnica numidyjska prowadziła nieustępliwą walkę z elitą kawalerii Rzymu. Po zwycięstwie na lewym skrzydle, Hazdrubal ruszył na wojska Warrona, biorąc jazdę rzymską w dwa ognie. Pod naporem silniejszych przeciwników również drugie skrzydło Rzymian rzuciło się do ucieczki.

• Po zlikwidowaniu wrogiej jazdy, zgodnie z życzeniem Hannibala, Hazdrubal uderzył od tyłu na zwyciężających w centrum Rzymian. W tej części bitwy legiony rzymskie miały przewagę i już dawno przełamały wygięty w ich stronę łuk piechoty Hanibala.

II faza bitwy – pułapka

Pułapka

• Ścigając wycofujących się Iberów i Galów, Rzymianie nie zauważyli, że ci rozciągali swoją linię tworząc powoli półkole otaczające wroga.

• W tym czasie jazda kartagińska jeszcze rozprawiała się z resztkami wrogich sił na skrzydłach po czym miała za zadanie wrócić na tyły wroga zamykając sznur okrążenia.

Klęska Rzymu• Wojska Rzymian były już otoczone z trzech stron przez

Kartagińczyków. Wówczas nadciągnęła konnica ze skrzydeł, która skończyła już rozprawę z jazdą chroniącą obie flanki. Rzymianie zostali otoczeni i zwycięska dla nich dotąd bitwa zmieniła się w krwawą masakrę.

• Niestety panika nie pozwoliła na wprowadzenie szybkich zmian i ustawieniu odpowiedniego szyku co w efekcie poprowadziło Rzymian do klęski.

• 46 000 Rzymian zostało zabitych, 22 000 wzięto do niewoli. Jedynie 15 000 udało się uniknąć pułapki. Konsul Paulus poległ podczas bitwy, tak jak 29 trybunów wojskowych (z 48) i 80 senatorów. Warron zdołał uciec. Straty kartagińskie liczyły jedynie około 6 700 ludzi - głównie Iberów i Galów.

Skutki bitwy• Bitwa pod Kannami okazała się największą klęską

militarną w całej historii Rzymu. Bezpośrednim jej skutkiem było przejście na stronę Kartaginy kilku większych miast z południa Italii. Władze Republiki powróciły do strategii unikania walnych bitew na terenie Italii. Zamiast tego, zdecydowano się przeprowadzić ofensywę w Hiszpanii, dokąd udał się młody konsul Publius Cornelius Scipio. Dużo czasu musiało minąć zanim Rzymianie znów uwierzyli, że mogą pokonać armię dowodzoną przez Hannibala.