BIOS od A do Z

BIO

S od

A d

o Z

Masz nowy dysk twardy, ale system pokazuje, że jego pojemność jest dużo mniejsza niż fabryczna. A może Twój komputer działa niestabilnie i często pojawia się tzw. niebieski ekran? Pewnie myślisz, że takie problemy mogą naprawić tylko specjaliści. Tymczasem wystarczy dobrze poznać BIOS, aby samodzielnie rozwiązywać szereg poważnych problemów. Ta wiedza przyda się także, aby wycisnąć maksimum wydajności z komputera, np. poprzez podkręcenie procesora. W tym raporcie dokładnie wyjaśniamy, do czego służą ustawienia dostępne w BIOS i jakie korzyści może przynieść ich zmiana. Z pewnością też przydadzą Ci się informacje, jak zaktualizować BIOS, dzięki czemu komputer będzie lepiej rozpoznawać najnowsze urządzenia.

  Jak optymalnie skonfigurować BIOS?    7

   Jak zwiększyć wydajność komputera poprzez  podkręcenie procesora, pamięci RAM, karty graficznej  oraz dysków twardych? 28

   Co oznaczają poszczególne komunikaty  o usterkach i jakie są sposoby ich usuwania? 35

  Jak bezpiecznie zaktualizować BIOS?  43

  Co zrobić, jeśli BIOS odmówi posłuszeństwa?  48

   Jak dostać się do komputera,  jeśli zapomnisz hasła do BIOS-u? 51

BIOS od A do ZBI

OS

od A

do

Z

�

Spis treści

Poznaj BIOS – podstawowe informacje ..................................................... 5

Zadania BIOS-u ................................................ 5

SETUP – interfejs konfiguracyjny BIOS-u 51. Menu BIOS-u .................................................................. 52. Nawigacja w menu BIOS-u ............................................ 6

Pamięć CMOS i bateria zasilająca ............. 6

Optymalna konfiguracja BIOS-u ............................................................. 7

Standard CMOS Setup, Standard CMOS Features, Main .............................................. 7

Date, System Date ............................................................. 7Time, System Time ............................................................ 7Daylight Saving .................................................................. 7Hard Disks, IDE Primary Master, IDE Primary Slave, IDE

Secondary Master, IDE Secondary Slave, IDE Device Config .............................................................................. 7

Acces Mode ........................................................................ 8Drive A:, Drive B:, Floppy Options ................................... 8Video Display Type, Video ................................................ 8Halt On ................................................................................ 8

Advanced BIOS Features, BIOS Features Setup, Advanced .......................................... 8

Virus warning, Anti-Virus Protection ............................... 9CPU Internal Cache, CPU L1 Cache ................................. 9External Cache, CPU L2 Cache ........................................ 9CPU L2 Cache ECC Checking .......................................... 9Quick Power On Self Test, Quick Boot ............................ 9Boot Sequence, Boot Device Priority .............................. 9Swap Floppy Drive ........................................................... 10Boot Up Floppy Seek ....................................................... 10Boot Up NumLock Status ............................................... 10IDE HDD Block Mode Sectors ......................................... 10Typematic Rate Setting ................................................... 10Security Option ................................................................ 10PCI/VGA Palette Snoop ................................................... 11OS Select For DRAM > 64MB .......................................... 11Report No FDD For WIN 95 ............................................. 11Processor Number Feature ............................................. 11Video BIOS Shadow......................................................... 11Gate A20 Option ............................................................... 11HDD S.M.A.R.T Capability, S.M.A.R.T for Hard Disks ... 11Small Logo (EPA) Show .................................................. 11Full Screen Logo Show ................................................... 11Boot Up System Speed ................................................... 11ATA 66/100 IDE Cable Msg .............................................. 11Delay For HDD, Delay IDE Initial ..................................... 12Diskette Write Protect...................................................... 12PS/2 Mouse Function Control ......................................... 12

Quick Boot ........................................................................ 12Delay For Hard Drive (Sec.) ............................................ 12Try Other Boot Device ..................................................... 12Initial Display Mode ......................................................... 12Display Mode at Add-On ROM Init .................................. 12BootUp Num-Lock ........................................................... 12Floppy Drive Swap ........................................................... 12Floppy Drive Seek ............................................................ 12PS/2 Mouse support ........................................................ 12Primary Display ................................................................ 12Password Check .............................................................. 13Boot To OS/2 .................................................................... 13L1 Cache, L2 Cache ......................................................... 13System BIOS Cacheable ................................................. 13C000,32 K Shadow, C800,16 K Shadow, CC00,16 K

Shadow, D000,16 K Shadow, D400,16 K Shadow, D800,16 K Shadow, DC00, 16 K Shadow .................... 13

Advanced Chipset Features, Chipset Features Setup, Advanced ...................... 13

Automatic Configuration, Auto Configuration .............. 14Configure SDRAM Timing by SPD ................................. 14SDRAM Burst Length ...................................................... 14SDRAM Command Rate .................................................. 15SDRAM Cycle Lenght ...................................................... 15SDRAM Cycle Time Tras/Trc ........................................... 15SDRAM RAS-to-CAS Delay ............................................. 15SDRAM RAS Precharge Time ......................................... 15SDRAM Leadoff Command ............................................. 15DRAM Clock ..................................................................... 15Fast Command ................................................................. 15Fast R/W Turn Around, Read Around Write ................... 15Memory Hole At 15M-16M ............................................... 15AGP Mode ......................................................................... 15AGP Fast Write ................................................................. 15AGP Aperture Size ........................................................... 16AGP Master 1 W/S Write .................................................. 16AGP Master 1 W/S Read .................................................. 16AGP Read Synchronization ............................................ 16AGP XX Mode ................................................................... 16AGP Driving Value ........................................................... 16AGP Driving Control ........................................................ 16System BIOS Cacheable ................................................. 16Video BIOS Cacheable .................................................... 16Video RAM Cacheable ..................................................... 16APIC Interrupt Mode ........................................................ 16Read-Around-Write .......................................................... 16USB Controller ................................................................. 16USB 1.1 Device Legacy Support .................................... 16USB 1.1 Port 64/60 Emulation ......................................... 17USB 2.0 PORT .................................................................. 17USB Keyboard Support ................................................... 17OnChip USB/USB Controler ........................................... 17OnChip USB 2.0 ............................................................... 17OnChip Sound .................................................................. 17OnBoard Modem .............................................................. 17PCI Dynamic Bursting ..................................................... 17PCI Master Pipeline Req .................................................. 17PCI Master 0 WS Write..................................................... 17P2C/C2P Concurrency ..................................................... 17CPU to PCI Write Buffer .................................................. 17USWC Write Posting ........................................................ 17Power-Supply Type .......................................................... 18BIOS Write Protect ........................................................... 18

BIOS od A do ZBI

OS

od A

do

Z

�

Integrated Peripherals .................................. 18HDD Sequence SCSI/IDE First ........................................ 18Ultra MDA 66/100/133 IDE Controller ............................. 18IDE HDD Block Mode ....................................................... 18IDE Prefetch Mode ........................................................... 18IDE Primary Master PIO ................................................... 18IDE Primary Slave PIO ..................................................... 18Master/Slave Drive PIO Mode, Primary (Secondary)

Master/Slave PIO .......................................................... 18On-Chip Primary PCI IDE, OnChip IDE agp 0 ................ 18On-Chip Secondary PCI IDE, OnChip IDE Channel 1 ... 18Serial ATA Function ......................................................... 18Init Display First ............................................................... 19KBC Input Clock Select ................................................... 19POWER ON Function ....................................................... 19Onboard FDC Controller ................................................. 19Onboard IDE-1/IDE-2 Controller, OnChip IDE Chanel

0/Chanel 1 ..................................................................... 19USB Keyboard Support ................................................... 19USB Latency Time (PCI CLK).......................................... 19Onboard Serial Port 1, 2 .................................................. 19Onboard Parallel Port ...................................................... 19OnBoard FDC ................................................................... 19OnBoard Serial Port1, OnBoard Serial Port2 ................ 19Serial Port2 Mode ............................................................ 19OnBoard Parallel Port ..................................................... 19Parallel Port Mode ........................................................... 19Parallel Port IRQ .............................................................. 20Parallel Port DMA Channel .............................................. 20OnBoard MIDI Port ........................................................... 20MIDI Port IRQ .................................................................... 20OnBoard Game Port ........................................................ 20OnBoard IDE .................................................................... 20OnBoard AC’97 Audio ..................................................... 20

Power Management Features, Power Management Setup ................................... 20

ACPI Function .................................................................. 20Power Management ......................................................... 20PM Control by APM .......................................................... 21Video Off Method ............................................................. 21Video Off After .................................................................. 21Standby Mode .................................................................. 21Suspend Mode ................................................................. 21HDD Power Down ............................................................ 21Doze Mode ........................................................................ 21PWR Lost Resume State, State After Power Failure,

Restore on AC/Power Loss ......................................... 21MODEM Use IRQ .............................................................. 21Resume On Ring, Modem Ring

Resume ......................................................................... 21Resume On LAN, Wake Up On LAN ............................... 21ACPI Standby State ......................................................... 21USB Device Wakeup Function ........................................ 22Call VGABIOS at S3 Resume .......................................... 22Power Management/APM ................................................ 22Video Power Down Mode ................................................ 22Hard Disk Power Down Mode ......................................... 22Standby Time Out (Minute) ............................................. 22Suspend Time Out (Minute) ............................................ 22Power Button Function ................................................... 22Resume on PME# ............................................................. 22Resume on PS/2 KB ........................................................ 22Resume on PS/2 Mouse .................................................. 22

Resume On Alarm, Power On by Alarm, RTC Alarm Resume, Resume on RTC Alarm ................................ 22

PnP/PCI Configurations ............................... 22PNP OS Installed .............................................................. 22Reset Configuration Data, Force Update ESCD ............ 23Resources Controlled By ................................................ 23PCI IRQ Activated ............................................................ 23Primary IDE INT# .............................................................. 23Secondary IDE INT# ......................................................... 23Assign IRQ for VGA ......................................................... 23Assign IRQ For USB ........................................................ 23Plug and Play Aware O/S ................................................ 23Clear NVRAM .................................................................... 23PCI Latency Timer (PCI Clocks) ..................................... 23Primary Graphics Adapter .............................................. 23PCI IDE BusMaster .......................................................... 23PCI Slot1/2/3/4/5 IRQ Priority .......................................... 23

PC Health Status ........................................... 23FAN Fail Alarm ................................................................. 24Shutdown When CPU FAN Fail ....................................... 24CPU Warning Temperature ............................................. 24CPU Fan Warning ............................................................. 24System Fan Warning ....................................................... 24Current System Temperature.......................................... 24Current CPU Temperature ............................................... 24Current Chassis FAN Speed ........................................... 24Current CPU FAN Speed ................................................. 24

Smartdoc Anti-Burn Shield .......................... 24CPU Warning Temperature ............................................. 24CPU Shut down temperature .......................................... 24CPU Fan low speed warning ........................................... 25CPU Fan low speed shutdown ....................................... 25(ABSII) CPU Current Temperature .................................. 25(ABSII) CPU Shut Down Temperature ............................ 25Battery .............................................................................. 25

Frequency/Voltage Control, CPU Soft Menu, POWER BIOS Features ............. 25

CPU Operating Speed ..................................................... 25CPU Power Supply .......................................................... 25RedStorm Overclocking Tech ......................................... 26CPU Linerar Frequency ................................................... 26Spread spectrum ............................................................. 26Auto Detect PCI Slot ........................................................ 26CPU Voltage Control ........................................................ 26AGP Voltage Control ........................................................ 26DIMM Voltage Control ...................................................... 26CPU Ratio Selection ........................................................ 26

System Information ....................................... 26

Set Supervisor Password ............................ 26Set User Password, User Password, BIOS Setting

Password ...................................................................... 27

Load Fail-Safe Defaults,  Load Optimal Defaults .............................. 27

Load Optimized Defaults ................................................. 27

Save & Exit Setup .......................................... 27

Exit Without Saving,  Exit Discarding Changes ......................... 27

BIOS od A do ZBI

OS

od A

do

Z

�

Przyspieszanie komputera w BIOS ........................................................... 28

Zmiany ustawień procesora ........................ 281. Taktowanie procesora ................................................. 282. Opcje procesora .......................................................... 31

Przyspieszanie pamięci RAM ..................... 311. Taktowanie pamięci ..................................................... 312. Parametry czasowe pamięci ....................................... 323. Opcje pamięci .............................................................. 33

Szybsze złącze karty graficznej................. 33

Przyspieszanie dysków twardych ............. 34

Komunikaty dźwiękowe i tekstowe w BIOS-ie ........................... 35

Komunikaty dźwiękowe ................................ 351. AWARD BIOS ................................................................ 352. AMI BIOS ....................................................................... 363. Phoenix BIOS ............................................................... 37

Komunikaty tekstowe .................................... 39

Aktualizacja BIOS-u płyty głównej ............................................ 43

Aktualizacja BIOS-u a bezpieczeństwo ... 43

Przed wykonaniem aktualizacji BIOS-u .. 431. Programy do przeprowadzenia aktualizacji .............. 432. Model płyty głównej ..................................................... 433. Program rozpoznający wersję BIOS-u ....................... 434. Nieznany producent płyty ........................................... 445. Nadruki identyfikacyjne na płycie

głównej .......................................................................... 44

Proces aktualizacji BIOS-u ......................... 441. Dyskietki aktualizacyjne .............................................. 442. Właściwa aktualizacja ................................................. 45

Problemy podczas  aktualizacji BIOS-u .................................... 45

1. Brak właściwego BIOS-u ............................................. 462. Przy tworzeniu kopii zapasowej

program się zawiesza .................................................. 463. Komunikat The program file’s part number

does not match with your system .............................. 464. Komunikat Insufficient memory ................................. 465. Program zawiesza się przy aktualizacji lub nie

rozpoznaje typu układu scalonego ............................ 476. Po aktualizacji BIOS-u komputer pracuje

niestabilnie ................................................................... 477. Aktualizacja BIOS-u zakończona

niepowodzeniem .......................................................... 47

Awaria BIOS-u .............................................. 48

Wyczerpanie się baterii ................................ 48

Kasowanie pamięci CMOS ......................... 481. Specjalny przełącznik .................................................. 48

Zmiana nazwy pliku BIOS-u ....................... 48

Błąd obsługi karty graficznej ....................... 48

BootBlock ......................................................... 48

UniFlash ........................................................... 49

Wymiana kości BIOS-u ................................ 49

Serwis ................................................................ 50

Usuwanie hasła do BIOS-u ................. 51

Domyślne hasła .............................................. 51Hasła dla BIOS Award: .................................................... 51Hasła dla AMIBIOS: .......................................................... 51

Bateria zasilająca ........................................... 51

Kasowanie hasła zworkami ........................ 51

Programy łamiące hasło do BIOS-u ......... 51

Ograniczenia BIOS-u .............................. 53

BIOS rozpoznaje dyski do 504 MB ........... 53

Dysk większy niż 2 GB ................................. 53

Dysk większy niż 3,7 GB ............................. 53

BIOS obsługuje dyski o maksymalnej pojemności 8 GB ........................................ 53

Ograniczenie do 32 GB ................................ 54

BIOS od A do ZBI

OS

od A

do

Z

�

BIOS to skrót od angielskiej nazwy Basic Input/Output System (BIOS), co można przetłuma-czyć jako podstawowy system wejścia/wyjścia. Jest to pierwszy program uruchamiany po włączeniu komputera i umieszczony na płycie głównej, w układzie pamięci stałej. Zadaniem BIOS-u jest kontrola pracy podzespołów, ich konfiguracja i uruchomienie systemu operacyj-nego. Rodzaj BIOS-u, jego wersja i dostępne ustawienia zależą od modelu płyty głównej, do którego został przygotowany.

Wśród producentów BIOS-u obecnie na rynku panują dwie firmy:

American Megatrends Inc. (AMI), Phoenix/Award.

Optymalna konfiguracja BIOS-u w istotny spo-sób wpływa na stabilną pracę komputera i jego podzespołów. Ustawienia BIOS-u możesz mo-dyfikować, co wpływa również na ogólną wy-dajność peceta.

UWAGA

Bądź ostrożny podczas wprowadzania zmian w BIOS-ie, bo nieodpowiednie usta-wienia mogą doprowadzić do unieruchomie-nia komputera.

Zadania BIOS-u Podstawowym zadaniem BIOS-u jest inicjowanie urządzeń zamontowanych w komputerze i uru-chomienie systemu operacyjnego. Po włączeniu peceta zostaje wysłany sygnał elektryczny do procesora, który kontaktuje się z kością BIOS-u  zamontowaną na płycie głównej. Zaczyna on przetwarzać zapisany kod i wykrywa podłączony sprzęt, uruchamiając procedury diagnostyczne POST (Power-On Self Test). Procesor jest ana-lizowany jako pierwszy, a tuż po nim następuje inicjalizowanie chipsetu płyty głównej. Następnie BIOS ustala parametry pracy płyty głównej, takie jak szybkość taktowania magistrali systemowej FSB, mnożnik procesora i warunki pracy szyn: PCI i AGP. Potem inicjowane są pozostałe urzą-dzenia, następuje lokalizacja głównego sektora rozruchowego (MBR) na dysku twardym, a po-tem rozruch systemu operacyjnego.

SETUP – interfejs konfiguracyjny BIOS-u Do zmiany konfiguracji BIOS-u służy specjal-ny interfejs graficzny zwany SETUP-em. Aby do niego wejść, tuż po włączeniu komputera, w czasie gdy następuje testowanie pamięci operacyjnej, przytrzymaj klawisz [Delete]. Który klawisz jest odpowiedni do uruchamiania SE-TUP-u w Twoim komputerze, możesz przeczy-tać na dole ekranu w przedostatnim wierszu (Press........ to enter SETUP) w trakcie testowa-nia pamięci.

1. Menu BIOS-u Po uruchomieniu SETUP-u zobaczysz główne menu BIOS-u. Działy w menu BIOS-u zgrupo-wane są w dwóch kolumnach. Aktywna pozycja jest podświetlona innym kolorem (zazwyczaj czerwonym), co ułatwia nawigację.

Niestety, nazwy działów różnią się w zależno-ści od producenta BIOS-u i jego wersji. Jednak pomimo różnic w nazwach główne działy odpo-wiadają za te same czynności.

Główne menu BIOS-u Award Rys. 1

Główne menu AMIBIOS Rys. 2

Poznaj BIOS – podstawowe informacje

BIOS od A do ZBI

OS

od A

do

Z

�

Po wejściu do każdego działu pojawia się menu drugiego poziomu, udostępniające opcje właściwe dla danej kategorii.

Liczba i rodzaj opcji dostępnych w menu BIOS-u  może się różnić w zależności od producenta płyty głównej. Renomowani producenci udo-stępniają w SETUP-ie dużą liczbę opcji konfi-guracyjnych. Z kolei w tanich płytach znajdziesz zdecydowanie mniejszą liczbę opcji.

2. Nawigacja w menu BIOS-u Z reguły w SETUP-ie BIOS-u nie działa mysz-ka, więc wszystkie ustawienia musisz zmie-niać, używając klawiatury. Ustawienia zmienia się następującymi klawiszami:

   [strzałka w górę] – zmiana aktywnej pozycji w górę,

   [strzałka w dół] – zmiana aktywnej pozycji w dół,

   [strzałka w lewo] – zmiana aktywnej pozycji w lewo,

   [strzałka w prawo] – zmiana aktywnej pozycji w prawo,

   [Page Down] lub [+] – zmiana wartości po-szczególnych opcji – wartość poprzednia,

   [Page Up] lub [-] – zmiana wartości poszcze-gólnych opcji – wartość następna,

   [Esc] – wychodzenie z konkretnej opcji do wyższego poziomu,

   [Enter] – wchodzenie do niższych poziomów wskazanej opcji,

   [F1] – pomoc BIOS-u,

   [F2] – ustawienie szesnastu kolorów,   [F5] – wyjście z BIOS-u bez zapisywania ustawień,

   [F6] – wczytanie domyślnych ustawień  BIOS-u zoptymalizowanych dla większej wydajność,

   [F7] – wczytanie domyślnych ustawień  BIOS-u zoptymalizowanych dla większej stabilność,

   [F10] – zapisanie ustawień do pamięci CMOS i wyjście z SETUP-u.

Pamięć CMOS i bateria zasilająca Konfiguracja wszystkich opcji wykonana w SE-TUP-ie jest zapisywana do pamięci CMOS. Dzięki tej pamięci BIOS po odczytaniu tych in-formacji może uruchomić komputer. Dodatko-wo CMOS odlicza aktualną datę i czas dzięki zegarowi czasu rzeczywistego RTC. Pamięć CMOS jest zasilana przez małą bateryjkę za-montowaną na płycie głównej.

WSKAZÓWKA

Jeżeli przez nieumiejętną konfigurację BIOS-u  unieruchomisz komputer, rozkręć obudowę i wyjmij na chwilę baterię zasilającą płytę głów-ną. W ten sposób wykasujesz zawartość pa-mięci CMOS, w której jest konfiguracja BIOS-u. Po uruchomieniu komputera powinny wrócić standardowe ustawienia BIOS-u.

Niedostępne w wersji demonstracyjnej.

Zapraszamy do zakupu

pełnej wersji książki

w serwisie