BIK 11/2014

listo

pad

2014

lis

top

ad

20

14

Felietony: Pruss, Siwiec

10 latMuzeum

Fotografiiw Bydgoszczy

nr 11 (455) ROK XLISSN 1232-4450

INDEX 38139xegzemplarz

bezpłatny

O Festiwalu Prapremier, Afryce i o nowym w bydgoskim teatrze

Nie robimy festynu, tylko festiwal – Muszla Fest 2014Rozmowa z Justyną Jułgą o lesie deszczowym

24.11.2014, plac przed Domem Mody Drukarnia

17.00 Drums Fuzje – PROLOG: drUMMat – GoLem

28.11.2014, MCK

19.00 spotkanie z Mirosławem Żytą20.00 Trio Lemke/Rek/Biskupski21.00 GuDrumBa Special Edition Project

29.11.2014, MCK

18.00 warsztaty perkusyjne – Marcin Jahr20.00 Jachna/Tarwid/Karch21.00 Rafał Gorzycki Trio22.00 Helatone Trio gra na żywo

do filmu „Himmelskibet”

30.11.2014, MCK

11.00 warsztaty rytmiczne dla rodzin z dziećmi – Piotr Biskupski

19.00 Ania Rusowicz

30.11.2014, Ostromecko

16.00 Artur Lesicki Trio

Redak toR Nac zelNy

na początek

B I K w inte r n e ci e : www.bik.bydgoszcz.plwww.issuu.com/bik_

www.facebook.com/bik.bydgoszcz

Prenumerata jest realizowana przez RUCH S.A.: Zamówienia na prenu-meratę można składać bezpośrednio na stronie www.prenumerata.ruch.com.pl. Ewentualne pytania prosimy kierować na adres e-mail: [email protected] lub kontaktując się z Centrum Obsługi Klienta „RUCH”: tel. 226 937 000 lub 801 800 803 (w dni robocze w godz. 7.00-17.00, koszt połączenia wg taryfy operatora).

Listopad jest miesiącem zadumy. Nasza kultura każe nam się w tym pięknym czasie (dni bywają już, ow-szem, przygnębiająco pochmurne i chłodne, ale kra-jobrazy wciąż ozdabia ściana kolorów) zadumać nad ostatecznością. Nasza kultura w zadumie nad osta-tecznością nam pomaga. Nasza kultura ostateczność dla nas oswaja i problematyzuje. Nasza kultura w li-stopadzie prowadzi od zadumy do zabawy, zaduma i zabawa spinają listopad klamrą. Oto awers i rewers naszego życia. Życzę Państwu, żeby listopadowa ofer-ta kulturalna pomogła i w zadumie, i w zabawie.

wydawca: Miejskie Centrum Kulturydyrektorka: Marzena Matowska

85-056 Bydgoszcz, ul. Marcinkowskiego 12e-mail: [email protected]

www.mck-bydgoszcz.pl

redaktor naczelny: Michał Tabaczyń[email protected]

redakcja: Szymon Andrzejewski, Kuba Ignasiak, Adam Gajewski,

Monika Grabarek skład, opracowanie graficzne: Bogdan Prus

projekt winiety: ZbyZiel

redakcja:tel. 523 255 553

[email protected] ul. Marcinkowskiego 12

druk i oprawa: Polraster

BIK w sieciwww.bik.bydgoszcz.pl

www.facebook.com/bik.bydgoszczwww.issuu.com/bik_

Redakcja nie zwraca materiałów niezamówio-nych i zastrzega sobie prawo do dokonywania

skrótów oraz zmiany tytułów. Nie ponosi odpo-wiedzialności za treść programów placówek

kulturalnych oraz materiałów informacyjnych i graficznych. Reklamodawcy ponoszą pełną odpowiedzialność za skutki prawne wynikłe z opublikowania dostarczonych przez siebie

materiałów. Opinie prezentowane przez autorów nie zawsze są zgodne ze stanowiskiem

redakcji i wydawcy.

BIK 11/2014 (455)Rok XL, nakład 2000 egz.

dystrybucja: częściowo bezpłatny

s p i s t r e ś c i

Na okładce: Ryszard Horowitz, Birdshead, 2006, fotokompozycja – wystawa w Galerii Miejskiej bwa od 16 listopada

Na początek, Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1Festiwal Prapremier – czas na zmiany, Kuba Ignasiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Kolor, którego nie widać. O Afryce i o nowym w bydgoskim teatrze, Michał Tabaczyński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Las deszczowy Justyny Jułgi, z artystką rozmawia Monika Grabarek . . . . . . . . . 6Nie robimy festynu, tylko festiwal, z Krzysztofem Kornakiem i Piotrem Boleskim rozmawia Kuba Ignasiak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Coś więcej niż podwórkowe granie – Muszla Fest 2014, Sylwia Białobłocka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Dwaj pisarze, Bartłomiej Siwiec, Zugzwang (21) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15W poszukiwaniu istoty radia, Marek Rzepa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Bydgoska Szkoła Perkusji – człowiek instytucja, Karol Szymanowski . . . . . . . 17Artystyczni konkwistadorzy, Piotr Wąsowski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Niewietrzone miasto, Sylwia Białobłocka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Zdzisław Pruss, Bydgoski insynuator kulturalny (126) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21

Adresy bydgoskich instytucji kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22

W y d a r z e n I aFilharmonia Pomorska im. I.J. Paderewskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Opera Nova w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Dom Kultury MODRACZEK . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27„Muzyka u źródeł” – magia muzyki i miejsca… . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Klub ARKA BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Teatr Polski w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Galeria Miejska bwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Galeria Brda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Galeria Kantorek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Biblioteka Główna UKW . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37artGallery galeria & pracownia plastyczna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38Galeria Wieży Ciśnień . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39Akademia Muzyczna w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40Dom Kultury ORION BSM . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41Akademicka Przestrzeń Kulturalna WSG . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44Pałac Młodzieży . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46Bydgoska Poradnia Sztuki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48XXI Dni Austrii. Bydgoszcz 2014 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 49Dom Edukacyjno-Kulturalny „REGNUM” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50Impresariat Artystyczny ADRIA . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Impresariat Artystyczny ITD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 54Klub „Odnowa” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55Miejskie Centrum Kultury . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56Kino Orzeł . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61Zespół Pałacowo-Parkowy w Ostromecku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62Galeria Wspólna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64

listopad 2014 | | 3

t e a t r

– Festiwal Prapremier wyczerpał w tym roku swoją formułę, doszedł do jakiejś ściany – mówił podczas październikowej konferencji prasowej Paweł Wodziński, nowy dyrektor Teatru Polskie-go w Bydgoszczy. Trudno się z tym nie zgodzić.

Za nami XIII edycja Festiwalu Prapremier, ostatnia pod wodzą Pawła Łysaka. Festiwal stworzony jeszcze przez Ada-ma Orzechowskiego prężnie rósł w teatralnym świecie nad Wisłą. Ostatnie osiem lat rządów Łysaka nie tylko sprawiło, że bydgoska scena stała się jedną z najlepszych w kraju, ale pozwoliło również samemu festiwalowi zaistnieć w świa-domości krytyków i dyrektorów teatrów. Ostatnie dwie edy-cje raziły jednak zauważalnym spadkiem poziomu. W tym roku wciąż było dobrze, ale… No właśnie, przede wszystkim zabrakło różnorodności. Mieliśmy wiele spektakli krążących wokół wielkich nazwisk: Chopin bez fortepianu, Szapocznikow. Stan nieważkości / No Gravity, Broniewski, Towiańczycy, królowie chmur czy choćby Historie bydgoskie. Każdy z nich obalał mit postaci, o której opowiadał, odczarowywał ją. Jednym uda-ło się to lepiej, innym gorzej, faktem jest jednak, że ta tema-tyka zdominowała 50 proc. festiwalowych przedstawień. Było kilka eksperymentów, wśród których najlepiej obronił się Chopin… Zadary i Wysockiej (wypada jednak nadmienić bydgoskie Cienie. Eurydyka mówi:, Szapocznikow… czy Wolną trybunę), było polskie horror story, czyli Klątwa, odcinki z czasu beznadziei Strzępki i Demirskiego, była wreszcie rozrywka, będąca jednak trafną analizą pokolenia dzisiejszych trzy-dziestolatków, czyli Dolce Vita. Był też wyjazdowy Licheń Story, w którym również starano się analizować dzisiejsze społeczeństwo (przez pryzmat pielgrzymki do tytułowego sanktuarium), jednak była to próba niezbyt udana. I tyle. Dziesięć spektakli, pięć w podobnej tematyce, brak wiel-kich nazwisk oraz okołofestiwalowego życia. O ile jestem w stanie zrozumieć, że nie było Warlikowskiego, Klaty czy Lupy (ich spektakle kosztują!), o tyle brak dodatkowych eventów raził. Owszem, była noc dramaturgów w Mózgu i dwa słuchowiska, ale na tym koniec. Miasto nie żyło fe-stiwalem, może poza wspomnianym Mózgiem, który tym samym legitymował otwarcie swojej filii w stolicy, przy Teatrze Powszechnym. Aha, były też nagrody. Zasłużone grand prix (14 tys. zł) dla Michała Zadary i Barbary Wysoc-kiej za Chopina bez fortepianu – ten spektakl przełamywał wszelkie teatralne formy, w warstwie tekstowej brutalnie, choć prawdziwie obdzierając swojego bohatera z narodo-wowyzwoleńczych cnót, w efekcie dając widzom Chopina w wersji punk; dwie nagrody aktorskie: dla Krzysztofa Dra-cza (6 tys. zł) za rolę redaktora/prezydenta-zombie w Klą-

twie… i Roberta Ninkiewicza (4 tys. zł) za rolę starszego Bro-niewskiego; nagroda scenograficzna (6 tys. zł) dla Katarzyny Borkowskiej za scenografię do Cieni…

Nagród mniej niż w latach ubiegłych i spektakli też jak-by mniej. I na ulicach nie czuć atmosfery święta. Czyżby Festiwal Prapremier się kończył? Na to pytanie starali się odpowiedzieć nowi głównodowodzący TPB – Paweł Wo-dziński i Bartosz Frąckowiak. Odpowiedzieli jednoznacz-nie – festiwal będzie trwał, ale jego formuła się wyczer-pała. W przyszłym roku czekają nas spore zmiany.

– Nie ma sensu robić Festiwalu Prapremier ściśle trzymając się formuły prezentowania dramaturgicznych prapremier danego sezonu – mówi Paweł Wodziński. – Chcemy przenieść akcent z dramaturgii tekstowej na dramaturgie w liczbie mnogiej, na nowe formy teatralne, jak teatry tańca czy performance… Przed nami możliwość stworzenia nowej formuły festiwalu, która pozwoliłaby nam znaleźć się w czołówce polskich festiwali teatralnych.

Co miałoby stać się kluczem do tego sukcesu?– Odejście od formuły monumentalnych, spektakular-

nych przedstawień na rzecz prostych form skierowanych bezpośrednio do widza – odpowiada nowy dyrektor TPB. – Nie zamierzamy zmieniać nazwy festiwalu, która stała się już rozpoznawalną marką. Na pewno jednak zmianie ulec musi program. Naszą intencją jest, żeby już przyszłoroczny festiwal stał się festiwalem o charakterze międzynarodowym. Będziemy stawiać na koprodukcje. Rozszerzenie Festiwalu Prapremier o spektakle mię-dzynarodowe daje nam możliwość starania się o nowe (większe) środki na jego organizację. Walczymy o trzyletni budżet festiwalu, co pozwoliłoby poszerzyć jego program. Będziemy też składać maksymalną liczbę wniosków, pro-jektów, zabiegać o wszelkie możliwe dotacje. Zależy nam na działaniu patchworkowym – nie tylko w wymiarze sa-mego festiwalu, ale i całego teatru.

Plany są ambitne, a więc i szanse na rozwój bydgo-skiego święta teatru zdają się być spore – nawet jeśli nie w wymiarze czysto finansowym, to choćby w kwestii pro-gramowej. Czy są to plany realne, czy Festiwal Prapremier 2015 zaprezentuje widzom swój nowy temperament? Czas pokaże, na razie czeka nas sezon pełen nowych teatral-nych uniesień w nieco odmiennej formie niż ta, do której przyzwyczaił nas Paweł Łysak (pierwsze z nich – premie-ra Afryki w reżyserii Bartka Frąckowiaka – już za nami), nowych twarzy na deskach TPB i oswajania się z nowym obliczem bydgoskiej sceny. Oby był to sezon udany, czego i sobie, i Państwu życzę.

Kuba Ignasiak

Festiwal Prapremier – czas na zmiany

4 | | listopad 2014

1. Przełomowy moment w dziejach kulturalnych miasta? Niewątpliwie. Z wielu zresztą powodów. Jeden jest taki, że bydgoski teatr jest ważną instytucją kultury. Dokład-niej może trzeba powiedzieć: jest instytucją kultury (i dla kultury) ważną, bo taką też się stał. Tak, właśnie to chcę powiedzieć: stał się, czyli kiedyś nie był, a później dopiero się stał ważny. Stał się ważny dzięki Pawłowi Łysakowi, co jest w obecnej sytuacji niezwykle istotne. Jest to istotne, bo obciąża znaczeniami obecną zmianę. Dla nowej dyrek-cji, czego chyba mówić nie trzeba, jest to sytuacja trudna.

Trudna, bo trzeba sobie radzić z tą istotnością instytu-cji, którą się obejmuje (trzeba to udźwignąć) oraz trzeba sobie radzić ze świadomością, że można wiele zniszczyć.

Ale i jest to sytuacja komfortowa, bo po pierwsze, lepiej działać w instytucji o wysokim prestiżu, a po drugie, teatr Pawła Łysaka był teatrem o dość (tak właśnie, dość, wyja-śnienie tego „dość” zabrałoby więcej czasu i miejsca, tu go nie mam) określonym obliczu. Oblicze, mówię, bo wszelkie inne określenia (linia programowa? tryb działania? poety-ka?) wydają się nietrafne: to za ostre, to zbyt rozmyte.

Jeśli więc jest jakieś określone oblicze, można łatwiej z nim zerwać, na jego tle można się wyróżnić – gest ze-rwania może okazać się bardziej skuteczny i bardziej widowiskowy (widowiskowy może znaczyć tu: widzialny, dostrzegalny, zauważalny – kategorie, które dla najnow-szej premiery są bardzo istotne). Gest zerwania w nowej sztuce jest wyraźny.

2. Pierwsza premiera nowej dyrekcji. Afryka. Krótko, mocno. Tyle tytuł. Mówi wiele, jest – co wiemy dzięki filozofii nowego teatru, jaką nowa dyrekcja przedsta-wiała dość wyraźnie – na tyle jasny, byśmy sobie go zapamiętali. Dlaczego Afryka? Dlatego, że to nasz te-mat, nasz, bliski, nieodparty, niezbędny, niezbywalny. Bo taka właśnie jest nowa linia programowa teatru bydgoskiego, nie lokalność, ale glokalność: globalna lokalność. Jest przecież lokalna globalność, dotyka nas mocniej niż ta nasza najbliższa – proszę wybaczyć de-speracką tautologię – lokalna lokalność. Afryka jako temat polski.

Kolor, którego nie widać. O Afryce i o nowym w bydgoskim teatrze

Michał Tabaczyński

Afryka, fot. Magda Hueckel

4 | | listopad 2014

t e a t r

listopad 2014 | | 5

Gest zerwania jest widoczny. Zrywa ten teatr z teatrem widowiskowym (chociaż, oczywiście, rozumiem, że widzie-liśmy spektakl na małej scenie), zrywa z teatrem lokalnym (chociaż, oczywiście, widzieliśmy podobne do tego spek-takle na tych samych, jak się to mówi, deskach), zrywa z teatrem emocji na rzecz teatru intelektualnego (chociaż, oczywiście, zdarzały się wcześniej – ani to wada, ani zaleta – spektakle przeciążone intelektualnym ładunkiem sztuki).

Takie trzy tezy mam i tu je stawiam: Afryka jest piękną i zabawną dekonstrukcją naszych

języków o Afryce (piszę języków, zresztą dość dla nas – my to ten nasz mały kulturowy krąg – łaskawie; sam nie jestem przekonany, że jest tych języków więcej i nie wiem, czy na miano „języków” istotnie zasługują).

Afryka jest spektaklem niewdzięcznym (w realizacji, bo niekoniecznie w odbiorze), bo jest w istocie intelektual-nym wykładem w teatrze; zręcznie w tym spektaklu twórcy odwracają porządek przedstawienia: teatralizują te miej-sca, które są najcięższym wykładem, i nasycają elemen-tami znaczącymi te elementy, które (w tym dość jednak skromnym spektaklu) są najbardziej wizualne, wizualnie efektowne, efekciarskie.

Afryka jest spektaklem o przebiegłym przesłaniu i jesz-cze bardziej przebiegłej mechanice. Afryka jest spektaklem o władzy i (to słowo padło i zwracałem na to uwagę) wi-dzialności. O tym, że władza korzysta z podziału widzialności rzeczywistości. W sztuce pada inne zupełnie nazwisko, choć też jest to „francuski intelektualista”; w sztuce pada nazwi-sko Derridy (a kogóż innego by mogło!?), jednak skuteczniej zarówno temat, jak i tę konkretną jego problematyzację opi-suje inny francuski filozof, mianowicie – Jacques Rancière. Upraszczając haniebnie jego subtelną myśl, polityka (i wła-dza, polityka jako narzędzie władzy, a przecież o tym jest Afryka) jest oparta na podziale widzialności (widzialność to jest to, co widzimy, więc i to, co możemy zrozumieć, to, w czym mamy jakąś przestrzeń wolności – to bowiem, czego dostrzec nie potrafimy, wymyka się nieodwołalnie naszej sprawczości). Tym, co streszcza dobrze tę problema-tykę, jest Rancière’owska interpretacja hasła policji: „Proszę się rozejść, tu nie ma nic do oglądania”. To władza określa bowiem to, co możemy widzieć, a tym samym wydziela nam przestrzeń naszej wolności. Tak właśnie estetyka (czyli to, co zmysłowo doświadczalne, widzialne) staje się polityką. To uniwersalna zasada, która obowiązuje i w Afryce, i wszędzie indziej – nie tyle więc nas szczególnie z tym akurat konty-nentem łączy, co raczej w tym konkretnym przypadku daje się scenicznie efektownie wykorzystać.

3.Dlaczego akurat Afryka? Dlaczego ze wszystkich global-nych tematów akurat ten? Odpowiedź na to pytanie mia-ła dać debata, która towarzyszyła premierze spektaklu. Mniej zresztą niż sam spektakl udana. Kilka było tez, wokół których koncentrowała się dyskusja: bez Afryki nie sposób zrozumieć Europy, bo Afryka jest rewersem naszej europejskości i trudno tę europejskość bez Afryki określić; Afryka jest ważna, bo była obszarem laborato-rium zagłady, która później dopiero przywędrowała do Europy; Afryka jest kluczowa, bo nasza do niej relacja określa naszą peryferyjność czy półperyferyjność; je-steśmy – jako część Unii Europejskiej i beneficjenci jej programów pomocowych i dopłat – odpowiedzialni za wykorzystywanie Afryki w poprzednich wiekach, bo przecież czerpiemy z bogactw wypracowanych przez Afrykę, które to mocarstwa kolonialne przywłaszczyły sobie, skradły, zagrabiły.

Żadnej z tych tez nie jestem w stanie poprzeć. Problem z rewersem bierze się z nieskuteczności tej metafory; nie do końca jest wiadome, ile rewers mówi o awersie. To me-tafora negatywu-pozytywu jest bardziej trafna, ale w tym przypadku – z różnych zresztą względów – także bardziej problematyczna. Wydaje się, że Zagłada została efektyw-nie przepracowana (nie myślę o polskiej humanistyce, a przynajmniej nie tylko o niej) bez odwoływania się do doświadczeń afrykańskich. Nasz zysk w postaci europej-skich funduszy jest też problematyczny; można by go na poważnie rozważać w kategoriach winy i odpowiedzialno-ści za kolonizacyjną eksploatację, gdybyśmy byli jako kraj samodzielnym podmiotem procesów globalizacyjnych, natomiast jesteśmy tych procesów biernym przedmiotem.

Wreszcie nasza (pół)peryferyjność też może bardziej przypominać peryferyjność Ameryki Południowej, a tym bardziej – Azji. Dla mnie osobiście książka Pun Ngai Pra-cownice chińskich fabryk była wielkim odkryciem i opowie-działa mi wiele o współczesnych procesach globalizacyj-nych państw peryferyjnych. Była w przewrotny sposób książką o Polsce i losie pracownic polskich fabryk (i losie pracowników polskich fabryk, i nie tylko ich – jest o na-szym wspólnym losie), zajrzała pod podszewkę globaliza-cji. I nie była archeologią kolonizacji (Afryka jest bowiem dziś muzeum kolonizacji, a przynajmniej muzeum koloni-zacji europejskiej), ale relacją na żywo z jej postępów.

Dlaczego więc Afryka? Paradoksalnie, być może wybór był czysto estetyczny. Dlaczego Afryka? A dlatego, żeby po-wstał efektowny spektakl. I może to wystarczy?

listopad 2014 | | 5

t e a t r

6 | | listopad 2014

Las deszczowy Justyny JułgiRozmiar tej pracy jest imponujący, opanowa-łaś całą przestrzeń tej sali… Ale ty nigdy nie bałaś się dużych formatów, zawsze malowałaś z rozmachem…

Bardzo często słyszałam w różnych galeriach, że moje prace są za duże, nie da się… Mamy za małe ściany… Prawda jest taka, że już na studiach bardzo lubiłam duże formaty i tworzyłam sporych rozmiarów obrazy. Duży blejt-ram daje mi większą możliwość wyrazu, po prostu mogę mocniej zadziałać na zmysły i wyobraźnię oglądających.

Był czas, kiedy pędzle i farby były u ciebie na dalszym planie, miałaś dość poważny ro-mans z fotografią, robiłaś portrety, fotogra-fowałaś modę…

Ale nigdy nie odkładałam ich na długo, zawsze były pod ręką. Tak, miałam kilka lat poważnej pracy w studiu, były zdjęcia mody, portrety, współpraca z projektantami, modelkami, wizażystą…

To chyba dość naturalny proces u artysty – pło-dozmian, poszukiwanie nowych środków wy-razu, eksperyment…

Myślę, że tak. Nigdy nie odczuwam pustki, zawsze znajduję pole, na którym chcę działać. Trzeba próbować, szukać odpowiedzi gdzie indziej. Za jedną z ciekawszych prac uważam portrety Grzegorza Pleszyńskiego. Była taka bardzo udana sesja, Pleha – artysta niepokorny. Była też sesja z modelkami, Moulin Rouge, z pełną stylizacją, rekwizytami z antykwariatu, z wizażystką…

Wracając do Rainforest – na stworzenie tego dzieła poświęciłaś najpiękniejszy czas wakacji, te wszystkie cudowne, upalne dni spędziłaś w bwa, ciężko pracując…

Tak, słyszałam, że to było piękne lato… Nie było innej opcji – ze względu na charakter mojej pracy w zawodzie nauczyciela mogłam pracować tylko w wakacje. Weszłam do tej sali 17 lipca i działałam do 4 września. Łatwo nie

– rozmawia Monika Grabarek

listopad 2014 | | 7

było, oczywiście pojawiały się chwile zwątpienia i kryzysy, ale dyrektor Wacław Kuczma dopingował mnie, musiałam skończyć na czas.

To jest mój las deszczowy, moje wyobrażenie na jego temat. W trakcie wernisażu ktoś mi powiedział, że sekwo-je nie rosną w takim lesie… Cóż, u mnie rosną. Zobaczymy tu także wierzby i nenufary z Myślęcinka, bo to jest moja wizja i moje czucie Rainforest. Stworzyłam coś swojego, ważnego dla mnie, czym bardzo chciałam się podzielić. Bardzo chciałam stworzyć skrawek raju; to moja wizja, a każdy ma własną. Są osoby, które poczuły się tu bardzo dobrze, medytowały, lubiły tu powracać, żeby uciec na chwilę od rzeczywistości. O to mi właśnie chodziło, taki był mój cel.

Organizując tu sobie pracownię na tych kilka tygodni, wróciłaś do bardzo ważnego dla sie-bie miejsca… Przecież ty się tu wychowywa-łaś! Jeździłaś tu na rowerku.

Ja tu się uczyłam biegać, z Anią Drejas bawiłam się w chowanego w Abakanach podczas wystawy Magdale-ny Abakanowicz, znałam tu każdy kąt i zakamarek. Jestem bardzo oswojona z tą przestrzenią. Ale z pewnością to było bardzo ważne dla mnie przeżycie.

Kiedy powstał pomysł Rainforest? Długo nosi-łaś go w sobie czy był to impuls?

Tak naprawdę wszystko zaczęło się od innego pomy-słu. Pewnie pamiętasz, że Sławek Janicki chciał zrobić coś z tylną ścianą Drukarni, przed Mózgiem. Wtedy wła-śnie zrobiłam taki projekt połączenia parku Kazimierza Wielkiego, będącego z tyłu, z lasem deszczowym nama-lowanym na całej tej ścianie. Sławkowi spodobał się ten pomysł, ale ostatecznie, z powodu dużych kosztów, nie doszło do jego realizacji. Potem z modyfikacją tego pro-jektu poszłam do dyrektora Kuczmy i dostałam zielone światło, mogłam myśleć o działaniu. Teraz już wiem, że tą realizacją spełniłam swoje marzenie. Jak do tej pory, to było największe wyzwanie w mojej pracy twórczej. Teraz zastanawiam się, co dalej, jakie będą dalsze losy mojego lasu… Na pewno w listopadzie będzie można go zobaczyć w Częstochowie, 7 listopada odbędzie się tam wernisaż w Miejskiej Galerii Sztuki.

Następne marzenie do spełnienia to może po-dróż do rzeczywistego lasu deszczowego?

Nie ukrywam, że taka myśl przeszła mi przez głowę… To chyba dobry pomysł, by skonfrontować moje wyobra-żenia z realnym światem.

8 | | listopad 2014

Dwunasta edycja Muszla Fest za nami. Zado-woleni?

PIOTR „BOLO” BOLESKI: Zadowoleni.KRZYSZTOF „MODEL” KORNAK: Jak zwykle nie.

Naprawdę? Czemu jesteś niezadowolony?MODEL: Jak będę zadowolony, to będzie to znak, że

trzeba już kończyć.

OK, to pytanie miało być „na później”, ale sam je wywołałeś. Jesteś znany z pewnej powścią-gliwości, a jednak już kilka dni temu [wywiad odbył się 12 września 2014 – dop. red.] wrzu-ciłeś info na muszlowym profilu na Facebo-oku, że Muszla Fest 2015 na pewno się odbę-dzie. Podałeś nawet dokładny termin imprezy i pierwszego artystę. Zastanawiam się, skąd nagle u ciebie ta wyrywność z ogłaszaniem tak istotnych rzeczy na rok przed terminem.

MODEL: Stąd, że uzyskaliśmy taką informację, za-pewnienie. W porównaniu z rokiem 2014 startujemy z o wiele wyższego pułapu, więc dlaczego mielibyśmy to ukrywać? To jest darmowa reklama, najlepsza dla nas reklama, i póki ludzie klikają jeszcze w nasz muszlowy profil i pamiętają, jaka była Muszla 2014, to dajemy im taką informację.

OK, to powiedzmy raz jeszcze, kiedy dokład-nie odbędzie się Muszla Fest 2015 i kto będzie pierwszym wykonawcą.

MODEL: Termin to 21-22 sierpnia przyszłego roku, a więc tydzień wcześniej niż w roku 2014, a pierwszym wykonawcą będzie zespół Schizma, który na Muszli świętował będzie dwudziestopięciolecie swojej działal-

ności. Wstępne zapewnienia ze strony zespołu mówią o koncercie specjalnym; jak znam życie, pewnie pojawią się jacyś goście, o co nietrudno, bo przez ten zespół przez ćwierć wieku przewinęło się chyba ze czterdzieści osób, więc jest komu grać. Co muzyk w mieście, to Schizma… (śmiech) Oczywiście żartujemy sobie. Prawda jest taka, że obaj z Piotrem bardzo się cieszymy, że możemy to zrobić, bo już na samym początku planowania przyszłorocznego festiwalu mamy fajne lokalne wydarzenie.

BOLO: Tak, na początek jest to bardzo budujące.

Budująca jest też informacja, że Muszla na pewno się za rok odbędzie. Nie zmienia to wciąż mojego zdziwienia dotyczącego tego uprzedzania faktów. W końcu za półtora mie-siąca mamy wybory. Nie boisz się, że te za-pewnienia z ratusza mogą być zwykłą kiełbasą wyborczą i w sytuacji, w której zmieniłby się układ sił, z zapewnień tych niewiele zostanie?

MODEL: Ci, którzy nas znają, wiedzą, że my nie jeste-śmy kiełbasą wyborczą. Jako Rebel Music BDG dalecy je-steśmy od polityki. My chcemy robić Muszlę i na pewno zrobimy ją za rok, tak jak na pewno zrobimy to z naszym partnerem, czyli Miejskim Centrum Kultury w Bydgoszczy, od którego już dostaliśmy pewne gwarancje natury finan-sowej. Jeżeli wystarczało nam to przez jedenaście lat, to nawet jeśli nagle, po wyborach, okaże się, że Urząd Mia-sta Bydgoszczy stwierdzi, że nasza impreza nie jest godna jego uwagi, to my i tak ją zrobimy, bo tego bardzo chcemy. Należy pamiętać, że przez te lata było już kilka zmian po-litycznych, które na szczęście nie stanęły nam na drodze do kolejnych edycji. Może naiwnie, ale mam nadzieję, że ludzie dostrzegają naszą pasję w tym, co robimy, i to po-zwala trwać Muszla Fest.

Nie robimy festynu, tylko festiwal

O dwunastej edycji Muszla Fest i planach na najbliższe lata z Krzysztofem Kornakiem i Piotrem Boleskim z Rebel Music BDG rozmawia Kuba Ignasiak

listopad 2014 | | 9

BOLO: Druga sprawa, że chyba nie wszystko, co dzie-je się w naszym mieście, zależy wyłącznie od polityków. Mam takie wrażenie, że szczególnie to, co dzieje się w kul-turze, tak nie do końca zależy tylko od polityki. Ja wiem, że popularny jest taki termin jak „polityka kulturalna”… Ta polityka i Muszla Fest to są jednak dwie różne rzeczy.

MODEL: Tak z innej beczki o tej kulturze. Zauważam taką prawidłowość, która jest dla mnie zaskakująca, że jako festiwal, czy też szerzej, jako agencja robiąca tego typu eventy, rzadko znajdujemy się w rubrykach kultu-ralnych, raczej trafiamy do działu „Rozrywka”, co, szczerze mówiąc, mnie dziwi, bo nie widzę przesadnej różnicy mię-dzy muzyką klasyczną, współczesną, symfoniczną a muzy-ką rockową. Nie wiem, kto ustala ten podział, że to jest kultura, a to tylko rozrywka, ale ja się pod tym nie pod-pisuję, ja tego tak nie rozróżniam. Ten podział świadczy wyłącznie o pewnym ograniczeniu w podejściu i rozumie-niu tego, co my tak naprawdę robimy. W moim odczuciu robimy kulturę.

OK, ale wróćmy do meritum. Rozumiem, że wystarczają wam zapewnienia z ratusza i MCK, nie zmienia to jednak faktu, że w ciągu dwóch ostatnich lat Muszla Fest zrobiła kilka potężnych kroków w przód – poczynając od zmiany miejsca, przez dużo bogatszy line-up, na rozroście czasowym kończąc. Muszla stała się całkiem poważnym festiwalem i natural-nym krokiem w tym rozwoju jest dalsze posze-rzanie jego formuły, dalsze rozbudowywanie. Nie boicie się czarnego scenariusza, w którym nagle okaże się, że nie ma na to pieniędzy?

MODEL: Nie sądzę. Zacznijmy od tej zmiany, o której wspominasz, czyli od tego, co się wydarzyło w roku 2014… Bardzo dobre i czytelne są takie porównania: w 2013 roku jechaliśmy nowym polonezem, rok później siedzieliśmy już w przyzwoitej limuzynie ze średniej półki. Taka jest róż-nica między Muszlą 2013 a Muszlą 2014. Wtedy też było fajnie, ale to, co udało nam się zrobić w tym roku, zarów-no w wymiarze konkursu, małej sceny czy dużej na pozio-mie organizacyjno-technicznym, było naprawdę dobre. Myślę, że nie mamy się czego wstydzić. Uważam, że był to przyzwoity, europejski poziom. Na tę scenę, wyposażo-ną w ten sprzęt, który mieliśmy w tym roku, moglibyśmy zaprosić naprawdę duże, znane zespoły, które nie miały żadnej przestrzeni do narzekania. Oczywiście, że są pew-ne rzeczy, które należy w przyszłym roku poprawić, ale na tym właśnie polega rozwój festiwalu. Nie zmienia to fak-

tu, że zrobiliśmy imprezę na naprawdę niezłym poziomie. Oczywiście zabrakło nam pieniędzy na artystów z nieco wyższej półki, ale na to przyjdzie czas, chociażby w roku 2015. Kolejnym krokiem w rozwoju, w sytuacji, w której mamy pewne zapewnienia z „emceku”, jest pomysł fi-nansowania przyszłorocznej Muszli z biletów. Ten pomysł pojawił się już w tym roku, ale z przyczyn czysto organiza-cyjnych nie byliśmy na to przygotowani. Coroczny rozwój doprowadzi jednak do tego, że w roku 2015 ta impreza będzie płatna. Oczywiście nie będzie imprezą bardzo dro-gą, ceny będą zdecydowanie zdroworozsądkowe, co nie zmienia faktu, że zamierzamy zaproponować w przyszłym roku coś takiego, że trzeba będzie za to zapłacić, a w moim odczuciu warto będzie to zrobić.

BOLO: Kwestie techniczne i technologiczne mamy przećwiczone. Temu właśnie służyła w pewnym sensie Muszla 2014. Wiemy, jak to wygląda od strony zaangażo-wanych w to środków i ludzi, i podejrzewam, że na tym poziomie impreza się nie zmieni. Jej charakter i wielkość pozostaną takie same, natomiast pójdziemy w kierunku, o którym mówi Krzysztof: podniesiemy jakość czysto muzyczną. I powiem ci, że nawet jeśli wydział promocji miasta nie zainteresuje się Muszlą Fest, to i tak środkami z biletów i z pomocą MCK jesteśmy w stanie wygenerować festiwal na takim poziomie, na jakim był w roku 2014, i to jest wartość sama w sobie. Ta kwestia polityczno-finan-sowa jest oczywiście istotna, ale ona nas specjalnie nie zaprząta. My wiemy, co robimy, co chcemy robić i co chce-my słuchaczom na tych boiskach piłkarskich w przyszłym roku zaproponować.

MODEL: No i nie widzę racjonalnych przesłanek, czemu Muszla Fest miałaby odejść w niebyt, czemu ktoś miałby stawać na drodze rozwoju dobrze rokującemu fe-stiwalowi. Przecież w Bydgoszczy nie ma jakiegoś nawału dużych imprez. Oczywiście bardzo liczymy na te pieniądze od miasta, bo raz, że skala tych zmian, o których mówimy, będzie większa, a dwa, że będzie to dla nas zdecydowanie bardziej komfortowa sytuacja.

BOLO: Z korzyścią dla odbiorców.MODEL: I dla samego miasta, bo nie ukrywajmy: zro-

biliśmy tu naprawdę niezłą, promocyjną robotę. W końcu na tegoroczną Muszlę przyjechali ludzie spoza regionu, i to całkiem sporo ich przyjechało. Nawet bazując tylko na tych ludziach, których znamy, kojarzymy, wiem, że gościli u nas mieszkańcy najróżniejszych miast – od morza po centralną Polskę. To znaczy, że ten cel promocyjny został osiągnięty. Był niezły trailer, reklama telewizyjna, prasa ogólnopolska, setki informacji w sieci. Była promocja fe-

f e s t i w a l

10 | | listopad 2014

stiwalu na innych, dużych imprezach w Polsce, takich jak Przystanek Woodstock, Jarocin czy Rock na bagnie – na tych najważniejszych imprezach byliśmy i byliśmy tam widoczni.

BOLO: I ta frekwencja świadczy o tym, że zaangażo-wana w Muszlę energia, promocja festiwalu wyszły tej imprezie – a co za tym idzie, również Bydgoszczy – na korzyść. Mamy nadzieję, że osoby odpowiedzialne za pro-mocję w Urzędzie Miasta dostrzegają to i przekonały się, że Muszla Fest może skutecznie promować miasto, nawet przez pryzmat muzyki rockowej.

No właśnie – frekwencja. Jeszcze w czasie trwania tegorocznej Muszli nasze kochane media psioczyły na nią po pierwszym dniu: że było słabo, że mało ludzi, że line-up nie powa-la. Czy wy również czuliście się tą frekwencją zawiedzeni?

MODEL: Zacznijmy od tego, że był to czwartek, zbu-dowany niemal wyłącznie na line-upie bydgoskim. Ży-czyłbym każdemu organizatorowi w tym mieście, żeby zespołami lokalnymi przyciągnął na imprezę dobrze po-nad tysiąc osób… W czwartek! Co więcej – ta frekwencja naprawdę nie była zła. Zadziałał natomiast efekt skali. Jeśli mamy, niemałą przecież, ogrodzoną i doskonale oświetloną przestrzeń, na której jak na dłoni widać, co się dzieje, to nagle nam się wydaje, że te ponad tysiąc osób to mało. To jest złudzenie, efekt psychologiczny. Jeżeli do standardowego polskiego klubu na koncert przyjdzie trzysta osób, to wszyscy mówią, że było fajnie. Te same trzysta osób w dużo większym klubie wygląda już po pro-stu biednie. Z tym samym efektem mieliśmy do czynienia pierwszego dnia na Muszli – teren festiwalu był dość spo-ry, więc tysiąc osób na nim nie robiło takiego wrażenia. Ponadto ten bydgoski skład był też, w pewnym sensie, za-biegiem celowym, żeby przed przyjazdem tych głównych zespołów, które pojawiły się na scenie drugiego dnia imprezy, w czwartek sprawdzić, czy wszystko, co przygo-towaliśmy, zaplanowaliśmy, zwyczajnie działa. Przypomi-nam, że pierwszy raz robiliśmy Muszlę na tak wielką skalę. Do pewnych rzeczy należy podchodzić ostrożnie. Ci, którzy organizują tego typu imprezy, wiedzą, że zbyt duże skoki potrafią być bolesne. Ten czwartek pokazał nam więc, że wszystko jest OK, że wszystko działa i możemy spokojnie czekać na dzień następny. Przy okazji, wciąż uważam, że ten czwartek naprawdę wypalił – był film [premiera Ewolucji buntowników – dop. red.], koncert dla Marcina [Kornaka – dop. red.], mała scena, konkurs – to wszystko

zagrało, trzymało poziom i dobrze brzmiało, więc ci, któ-rzy przyszli, na pewno byli zadowoleni. W moim odczuciu frekwencyjnie była to troszkę gorsza normalna Muszla, taka, jaką pamiętamy z lat poprzednich, a troszkę gor-sza, bo była w czwartek, no i była wizja koncertów dnia następnego. Standardowe podejście: dziś nie idę, bo po pracy, zmęczenie i jutro trzeba wstać. A potwierdzeniem tego niech będzie piątek, kiedy przez teren festiwalu prze-winęło się już kilka tysięcy ludzi.

BOLO: Mówisz o tej lokalności pierwszego dnia. Tak naprawdę u podstaw Muszli zawsze założeniem nadrzęd-nym było prezentowanie tego, co się dzieje w mieście. W tym kontekście próba przyciągnięcia w pierwszy dzień festiwalu gwiazdy światowego czy choćby ogólnopolskie-go formatu też nie wydała nam się właściwa. Śledząc uważnie lokalne środowisko, jesteśmy przekonani, że Bydgoszcz muzyką stoi, i to nie tylko na poziomie filhar-monii czy opery, ale również na tym poziomie rockowo--estradowym. Grzechem byłoby, gdybyśmy próbowali to ukrócić i przyciąć to, co naszym zdaniem w tym mieście jest najciekawsze – czy to występ zespołu NoNe, który na Muszli obchodził piętnastolecie swojego istnienia, czy bydgoskie kapele, które wzięły udział w konkursie, poka-zały środowisko, z którego się wywodzą, na naprawdę solidnym, ogólnopolskim poziomie. I wracając do tego, co mówił Krzysztof – gdybyśmy te tysiąc osób przenieśli nagle do muszli koncertowej w parku imienia Wincentego Witosa, to nagle okazałoby się, że ten teren jest nabity, zapełniony. Pamiętamy oczywiście imprezy, które się tam przez dziesięć lat odbywały, pamiętamy frekwencje z tam-tych lat i wciąż uważam, że to wspomniane tysiąc osób na bydgoskie zespoły grające w Myślęcinku uznać należy za sukces, nie porażkę.

MODEL: Choć oczywiście z drugiej strony, gdyby było ich więcej, byłoby lepiej. Nie przejmujemy się tymi nie-licznymi medialnymi narzekaniami, co nie zmienia faktu, że z całych sił będziemy dążyć do tego, żeby w przyszłym roku tych ludzi pierwszego dnia było dużo, dużo więcej.

Czyżby była to zapowiedź odejścia od tej lokal-ności pierwszego dnia, zapowiedź występów większych, bardziej znanych kapel?

MODEL: Jest taki plan, ale nie jest to jedyna zmiana. Przede wszystkim w przyszłym roku zmienia się termin imprezy – odbędzie się ona w weekend, czyli w piątek i sobotę. Mamy więc już lepszą pozycję na starcie. Poza tym na pewno nie odejdziemy od lokalności, ale chcieli-byśmy ją wymieszać z ekipami przyjezdnymi. Nie znaczy

f e s t i w a l

listopad 2014 | | 11

to, że przestaniemy promować bydgoskie zespoły. Prze-ciwnie – zrobimy im jeszcze lepszą promocję przez to, że ich występy mieszać się będą z występami muzyków spo-za regionu, również tymi bardziej znanymi. Nasi muzycy będą więc mieli pewną gwarancję, że zobaczą ich również ludzie spoza Bydgoszczy, którzy przyjadą na Muszlę zoba-czyć swoich faworytów. Również pierwszego dnia. Wiemy o tym, że tego w tym roku zabrakło, ale tak jak mówiłem – przecieramy szlak. Wiesz, nasze plany nie zamykają się w dniu dzisiejszym czy jutrzejszym. O Muszla Fest myślimy w perspektywie przynajmniej kilkuletniej, więc z jednej strony mamy świadomość rozwoju, z drugiej tego, że nie zawsze od razu da się zrobić wszystko tak, jakbyśmy tego chcieli. Dostrzegamy nasze potknięcia, niedociągnięcia i to wszystko, czego nie udało nam się zrobić w roku 2014, będziemy się starali zrobić za rok.

Poza „przestrzelonym” rozmiarem terenu, o którym wspominałeś wcześniej, o jakich po-tknięciach i niedociągnięciach myślisz?

MODEL: (śmiech) Zostawiam to wnikliwym obserwa-torom.

OK, wróćmy do tematu konkursu. Bolek, to od zawsze jest twoja broszka – to ty biegasz wo-kół organizacji koncertów, do ciebie przycho-dzą zgłoszenia od kapel, to ty, choć sam nie je-steś jurorem, nadzorujesz i koordynujesz prace jury, trzymasz rękę na konkursowym pulsie. W tym roku ten konkurs wyglądał nieco ina-czej niż w latach ubiegłych. Po pierwsze, kon-certy konkursowe odbyły się w czasie trwania Muszli (pierwszego dnia na małej scenie), po drugie, poszerzyła się formuła konkursu i ka-pel w nim startujących, które w tym roku przekroczyły wręcz granice naszego kraju. Jak postrzegasz przebieg tegorocznego konkursu, wpisanego w dwa dni Muszla Fest?

BOLO: Faktycznie, na dwanaście edycji Muszli były cztery edycje konkursowe, i z tym konkursem jest tro-chę tak, że gdyby nie było zapotrzebowania na granie koncertów, to te zespoły, które zgłaszały się do tej pory, zwyczajnie by tego nie robiły. Sam fakt, że z roku na rok coraz więcej młodych kapel nawiązuje z nami kontakt z prośbą o możliwość zagrania na Muszli, jest budujący i my staramy się im to umożliwić. I oczywiście była w tym roku sytuacja, że nie zgłosiło się do nas tyle kapel, co na Hortex Rytmy Młodych czy Przystanek Woodstock; nie są

Krzysztof „Model” Kornak, fot. Anna Konop

Piotr „Bolo” Boleski, fot. Michał ‚Goldmoon’ Kwaśniewski

f e s t i w a l


to setki zespołów (w tym roku było ich dwadzieścia sześć), ale każdy z nich zasługiwał na to, żeby mu zorganizować koncert. I tak na dobrą sprawę ten konkurs dla ludzi, któ-rzy nie przeszli przez sito eliminacji, którzy nie mieli okazji zaprezentować się na żywo muszlowej publiczności, jest w pewnym sensie niemiłą sytuacją. Wiem, o czym mó-wię, bo sam nieraz brałem udział w tego typu konkursach z zespołem, z którym grałem przez wiele lat, i wiem, jak smakuje gorycz rozczarowania. Natomiast dla tych zespo-łów, które wyróżniły się swoją jakością, przygotowaniem, poziomem muzycznym i warstwą tekstową, dla nich zro-biliśmy, co w naszej mocy, by mogły się w sposób profe-sjonalny zaprezentować, zagrać, czego efektem był, moim zdaniem, bardzo dobry poziom tych trzech koncertów konkursowych, które się na tegorocznej Muszli odbyły. Myślę, że w przyszłym roku będziemy kontynuować ten wątek, bo oprócz zespołów, które mają już ugruntowaną pozycję, jest na Muszli również przestrzeń dla tych mu-zyków, kapel, które nie miały szansy dotrzeć do szerszej publiczności, nie miały swoich pięciu minut w mediach, a mimo wszystko generują dobrą jakość i przyzwoitą mu-zykę. Właśnie tym zespołom chcemy pomagać i właśnie temu muszlowy konkurs służy. Wyróżnienie w postaci koncertu na dużej scenie jest pomysłem zapożyczonym z festiwalu w Jarocinie, który się świetnie sprawdza. Wyróżnienia w postaci pakietów od naszych partnerów, czyli bonu do wydania w sklepie muzycznym albo obsługi przez firmę produkującą koszulki, są dla zespołów, które przecierają szlaki na krętej i wyboistej ścieżce rock’n’rolla, niewątpliwym ułatwieniem, a już na pewno poważnym wsparciem finansowym. Dlatego, znając trudną sytuację młodych muzyków z autopsji, chcemy im pomóc, chcemy im dawać możliwość prezentowania się muszlowej pu-bliczności, i tej formuły w przyszłych latach z pewnością będziemy się trzymać.

MODEL: Do tego dochodzi jeszcze jedna, bardzo po-ważna nagroda, czyli możliwość nagrania płyty w profe-sjonalnym studiu nagrań [A\V Studio – dop. red.]. Moim zdaniem jest to bezwzględnie najważniejsza nagroda tego konkursu, a sama akcja konkursowa określa też w pew-nym sensie nasze podejście do całego festiwalu, określa to, o co nam chodzi. A chodzi o to, żeby nie budować Muszli w oparciu o wielkie zespoły i usilnie nabijaną fre-kwencję; nam chodzi o to, żeby stworzyć festiwal, który będzie prezentował pewien wycinek sceny muzycznej. Przykład: zespół Hey na pewno nie zagra na Muszla Fest. Nie dlatego, że to jest zły zespół, albo dlatego, że ich nie lubimy. Nic z tych rzeczy. My po prostu na Muszli nie two-

rzymy przestrzeni do tego typu grania. Zespoły tego typu mają całą masę imprez w Polsce, na których mogą grać i z powodzeniem to robią. My chcielibyśmy zaprezento-wać pewien wycinek muzyczny, z którym jesteśmy jakoś tam związani, który nas kręci i na którym się znamy. Idea Muszla Fest jest taka, że szukamy w undergroundzie. Tam jest mnóstwo świetnych zespołów, które nie mają szansy się pokazać na takim festiwalu zbyt często. My im chcemy dać do tego przestrzeń i odpowiednią jakość. Oczywiście wzmacniamy to w miarę popularnymi wykonawcami, ale nie przekraczamy pewnych granic…

No właśnie o to chciałem zapytać: czy taki De-zerter to twoim zdaniem wciąż underground?

MODEL: Z punktu widzenia mediów – tak. Z punktu widzenia odbiorców jest to taka średnia półka. Gdyby się przyjrzeć festiwalowym zapiskom, plakatom, to jest to zespół, który pojawia się w drugiej, trzeciej linijce. U nas był to headliner, na innych festiwalach jest to wykonaw-ca któregoś tam rzędu. To wszystko jest dziś w pewnym sensie wyliczalne – zespół pokroju Happysad ma na Facebooku pół miliona „lajków”, zespół Dezerter ma 50 tysięcy… To pokazuje skalę zainteresowania. Chcemy stworzyć festiwal, który będzie pomiędzy Jarocinem tym obecnym, z którego chcemy czerpać jakość, a festiwalami undergroundowymi. Chcemy znaleźć taki złoty środek. Ten rok w krajowym wydaniu festiwalowym pokazuje, że najlepiej sprawdzają się festiwale w jakimś sensie ukie-runkowane. Imprezy, na których króluje przysłowiowe „mydło i powidło”, powoli odchodzą już w niebyt (na przykład Seven Festival w Węgorzewie, który w tym roku został odwołany), a rozwijają się imprezy w stylu Ostróda Reggae Festival – ukierunkowana na konkretny gatunek muzyczny, świetnie zorganizowana, nie jakaś ogromna, ale perfekcyjna, na europejskim poziomie. Okazuje się, że trzeba znaleźć swoją ścieżkę i konsekwentnie nią podą-żać, nie patrząc na „podpowiedzi” ludzi z zewnątrz. Nam akurat to nie grozi, bo niejako z natury jesteśmy bardzo asertywni (śmiech). Nie zmienia to faktu, że wciąż rozglą-damy się dookoła, patrzymy, co robią inni. Ja na przykład jestem pod ogromnym wrażeniem OFF Festivalu, chociaż muzycznie nie jest to kompletnie moja przestrzeń, ale jest to jedyne wydarzenie, które mierzy się z Woodstockiem. Zrobić w Polsce płatny festiwal w terminie, w którym od-bywa się Przystanek Woodstock, i mieć sukces – to jest to coś niebywałego.

BOLO: Nawiązując do naszej imprezy, to myślę, że za-równo konkurs, jak i cała Muszla swoją tożsamość już ma.

f e s t i w a l


Zdajemy sobie sprawę, skąd przyszliśmy, gdzie jesteśmy, i ta nasza tożsamość, związana z muzycznym undergroun-dem, jest dla nas niezwykle istotna.

Ale to chyba wpływa też na to, że nie musicie już tak kurczowo trzymać się tej lokalności, z której Muszla wyrosła?

BOLO: Z jednej strony tak, ale my tę lokalność bardzo szanujemy, tak jak szanuje ją publiczność przychodząca na Muszlę od dwunastu lat. Dlatego nie zamierzamy od-chodzić od niej zupełnie, bo zarówno konkurs, jak i cała Muszla jest właśnie ukłonem w kierunku tej lokalności i ludzi, którzy ją doceniają. Zauważ, że pierwsza edycja konkursowa, która odbywała się jeszcze w klubie Estrada, miała stricte bydgoski wymiar. Każda kolejna edycja kon-kursu przekraczała kolejno granice miasta czy wojewódz-twa. W tym roku mieliśmy sytuację, w której do konkursu zgłosił się i go wygrał zespół z Białorusi. To też pokazuje skalę naszej ewolucji.

Czyli co, w przyszłym roku przekraczamy gra-nice Europy? Mówimy wszem i wobec, że do konkursu zapraszamy zespoły z całego świata?

MODEL: Ale to już się stało.BOLO: Rozwój mediów elektronicznych sprawił, że jest

to nieuchronne. MODEL: To jest trochę tak, że pewne rzeczy dzieją się

już niezależnie od naszej woli, od naszych pierwotnych założeń. Sam fakt zmiany miejsca po dziesięciu latach. Najpierw było: „Ojej, co my teraz zrobimy?”, z drugiej strony, dziś nie wyobrażam sobie powrotu do parku Wi-tosa. Patrzę na to z perspektywy dwunastu edycji i my-ślę sobie: „OK, byliśmy tam dziesięć lat i było świetnie, stworzyła się pewna lokalna otoczka wokół tej imprezy, ludzie to fajnie wspominają”. Nic mnie nie ucieszyło bardziej, kiedy dowiedziałem się, że powstała grupa na Facebooku „Muszla Fest ma być na Muszli Koncertowej”, bo to znaczy, że to jest dla kogoś ważne. Dla mnie to jest najwspanialsza rzecz, jaka się mogła wydarzyć, że ktoś, wbrew temu, co my mówimy, buntuje się. To znaczy, że ktoś na to czeka, ktoś pamięta, ktoś wciąż o tym myśli, ktoś chce w tym uczestniczyć, dla kogoś jest to ważne. To jest najlepszy sygnał, że ta impreza zaistniała w świa-domości bydgoszczan. Nie zmienia to jednak faktu, że pewne rzeczy dzieją się obok nas i jedyne, co my mo-żemy zrobić, to nadążać za tymi zmianami i kształtować ten nasz pomysł pod to, co się wydarzyło. Dla mnie, z dzisiejszej perspektywy, boiska piłkarskie w Myślęcinku

są wymarzonym miejscem na Muszlę. Tam się wszystko zgadza. Swego czasu proponowano nam Różopole, ale nam to nie pasowało. Raz, że za duża przestrzeń, a dwa – charakter tego miejsca, który jednak bydgoszczanom kojarzy się z festynem. Chcieliśmy się odciąć od tego, dać wyraźny sygnał, że my nie robimy festynu, robimy festiwal.

Wyliczamy tu zmiany, jakie w tym roku na Muszli zaszły. Jedną z nich była projekcja filmu Ewolucja buntowników, w pewnym sensie ko-respondująca z muzycznym projektem Martin Eden Tribute. Czy ta interdyscyplinarność fe-stiwalowa jest kierunkiem, w którym Muszla Fest podąża?

MODEL: Muzyka jest podstawą, ale jesteśmy otwarci na wszystko. Oczywiście podchodzimy do tego tak, że nie każdy i nie wszystko może zrobić, bo trzymamy się pew-nego ideowego klucza, dlatego oprócz muzyki promu-jemy też od początku pewne konkretne treści i postawy życiowe. Dlatego bardzo nas cieszy obecność na festiwalu Otwartych Klatek, Stowarzyszenia Nigdy Więcej, bardzo nas cieszy malowanie mobilnego muralu, bardzo nas cie-szy film. To wszystko jest kolejnym krokiem do tego, żeby poszerzać formułę festiwalu. Nie udajemy, że robimy coś nowego. To wszystko dzieje się gdzieś dookoła, a my sta-ramy się wpisać to w Muszla Fest, tak długo, jak długo działania te pasować będą do tej nadrzędnej, podsta-wowej koncepcji festiwalu. Chodzi o to, żeby Muszla nie zatraciła swego klimatu, a wiem od wielu osób, które nie są skore do pochwał, że ten klimat wciąż udaje się nam utrzymać.

BOLO: Te działania interdyscyplinarne, o których wspomniałeś, jak chociażby Otwarte Klatki czy Nigdy Wię-cej, które propagują pewne postawy, zachowania, one właśnie budują klimat festiwalu. Bo muzyka to jedno, ale to propagowanie szeroko pojętej tolerancji jest w pew-nym sensie wartością dodaną – tego sobie człowiek w domu z płyty nie włączy. Naszym zdaniem te działania idealnie wpisują się w koncepcję Muszli, idealnie do niej pasują. Życzylibyśmy sobie, żeby takich działań na Muszli było jeszcze więcej.

Rozmawiał Kuba Ignasiak

* Z przyczyn czysto technicznych powyższy wywiad jest tylko dużym wycinkiem całości. Całości, którą w formie podcasta można odsłuchać na stronie internetowego Ra-dia Kultura (www.radiokultura.pl).

f e s t i w a l


To już druga edycja Muszla Fest, która odbyła się w Myślęcinku. Tym razem trwała dwa dni, a do dyspozycji mieliśmy dwie sceny. Festiwal rozpoczął się w czwartek o godzinie 17.

Pierwsze zespoły z pewnością miały nadzieję, że za-grają przed większą liczbą osób, jednak publiczność po-trzebowała czasu, aby się rozkręcić. Po Heldorado, którzy inaugurowali festiwal, wystąpiła kapela konkursowa – Mordercy P. Zmierzyli się oni z Egoistic i białoruskim zespołem We Artists. Odbiór był zróżnicowany – pewnie ze względu na różne pory występów. Mordercy P jako pierwsi, ze skromną publiką. We Artists o dogodniejszej godzinie, dzięki której bardzo dobrze prezentowały się efekty w postaci scenicznych świateł, dopełniając klima-tu koncertu. I to właśnie We Artists okazali się zwycięz-cami konkursu młodych kapel. Z kolei na dużej scenie tego dnia, prócz Heldorado, pokazały się kapele takie jak: Unborn Suffer, nasz bydgoski Upside Down, Martin Eden Tribute, po czym czekało nas trochę spokojniejszych rytmów, a to dzięki występowi Dopaminy – projektu Dy-mitra Czabańskiego z zespołu Dubska, znanego wszystkim fanom reggae. Sporą publikę zgromadził też koncert pun-ków z Piły – Qulturki. Z kolei ci, którzy czekali na Butelkę, mogli poczuć się zawiedzeni – z przyczyn niezależnych od organizatora występ został odwołany, a w jego miejsce wpasował się Okash.

Pierwszy dzień festiwalu zebrał różne opinie wśród obecnych – często pojawiały się głosy, że „to już nie jest prawdziwa Muszla” oraz że „festiwal powinien wrócić tam, gdzie jego miejsce”, czyli do koncertowego amfi-teatru w centrum miasta. Niektórym nie podobały się ograniczenia – na przykład ogrodzony teren, gdzie nie można wnosić własnego alkoholu. A przecież świadczy to o profesjonalizmie, co należy mieć na uwadze, jeśli chce się przyciągnąć publikę z innych miast – trzeba wówczas zaprezentować coś więcej niż podwórkową organizację. I w tej kwestii organizatorzy spisali się zna-komicie – pojawiło się pole namiotowe, stoiska z jedze-niem, a także stoiska organizacji pozarządowych, jak na

przykład Otwarte Klatki. To pokazuje, że festiwal nie stoi w miejscu, rozwija się, zachęcając do przyjazdu miesz-kańców nie tylko Bydgoszczy.

Fani mocnych brzmień przybyli tłumnie na drugi dzień koncertów. Najpierw zaprezentował się hardcore-’owy New Day Rise, który mimo wczesnej pory przycią-gnął swoich fanów pod scenę. Inni pozajmowali miejsca na trawie, bo i pogoda dopisywała, było o wiele cieplej niż dzień wcześniej. Wspaniały kontakt z publicznością uzyskał Patyczak z zespołu Brudne Dzieci Sida. Jego pun-kowe granie w stylu „trzy akordy, darcie mordy” i nie-zwykle „zróżnicowane” utwory (w końcu chyba każdy za-czyna się akordem A) spotkały się ze świetnym odzewem wśród zebranych. Patyczak na swój występ miał jednak zaledwie czterdzieści pięć minut, ale po swoim czasie scenicznym, zamiast odpocząć na backstage’u, wyszedł do swoich fanów, z których każdy mógł przywitać się z nim i porozmawiać. Zostało to bardzo pozytywnie ode-brane. Następnie zagrały kapele Eye for an Eye i 1125, ale największą publiczność zebrał dopiero występujący w najdogodniejszym czasie Dezerter, który oprócz kulto-wych już kawałków zaprezentował też po raz pierwszy zupełnie nowe utwory. Po tym występie pogujący mieli czas na odpoczynek – wyświetlono film Ewolucja buntow-ników, opowiadający o bydgoskiej Schizmie. A później… Później spadł deszcz, co wystraszyło trochę osób; szko-da, bo kolejny zespół zachwycił wszystkich pozostałych – to kapela Atlas Losing Grip, która przyjechała do nas ze Szwecji i po raz pierwszy występowała w Polsce. Ze-spół zagrał wyczerpująco, a następnie przekazał pałecz-kę kapelom Vidian i Blindead, które zakończyły festiwal Muszla Fest 2014.

Trzeba przyznać, że były to dwa energiczne dni – po-jawiły się kapele punkowe, hardcore’owe i metalowe – i podczas żadnego z występów nie dało się stać bez ruchu. Plac festiwalowy to spore miejsce, z pewnością z wielkim potencjałem, zdolne zgromadzić nawet kilkuty-sięczną publiczność – miejmy nadzieję, że stanie się tak już w następnych latach.

Sylwia Białobłocka

Coś więcej niż podwórkowe granie – Muszla Fest 2014

f e s t i w a l


siwiecsiwiec

z u g z w a n g ( 2 1 )

Dwaj pisarze

Berlin Zachodni, rok 1963. W skromnie urządzonym mieszkaniu spotykają się dwaj pisarze. Pierwszy, urodzo-ny w Olsztynie, w międzywojennej Bydgoszczy pozostawił swoje serce. Tak przynajmniej wspominał miasto nad Brdą. Drugi, urodzony w Małoszycach, okres dojrzewania i młodości spędził w stolicy. Obydwu wygnała ze swoich lokalnych ojczyzn wojenna zawierucha (Gombrowicz tuż przed wojną wyjechał do Argentyny, a później, gdy zoba-czył co się w Europie dzieje, postanowił najgorsze prze-czekać na emigracji), a teraz (o ironio historii!) spotykają się na niemieckiej ziemi. Tadeusz Nowakowski pracuje dla monachijskiej rozgłośni Radio Wolna Europa, a Witold Gombrowicz przyjechał do Berlina na zaproszenie ame-rykańskiej Fundacji Forda.

Autor Ferdydurke jest w dobrej formie. Pochłania kilka pa-pierosów z rzędu. Rozmowa szybko schodzi na temat wła-śnie dokończanej przez Gombrowicza kolejnej powieści. Nowakowski, gdy dowiedział się, że książka zatytułowana będzie Kosmos, skomentował: „Skromny tytuł. Nie ma co”.

Już wtedy w Berlinie Gombrowicz zdecydował, że nie wróci do Buenos Aires, ale do końca nie wiedział, jaka będzie jego przyszłość w Europie. Zwierzył się Nowakow-skiemu, że raczej nie będzie mieszkał na stałe w Paryżu, w którym spędził poprzedni miesiąc. Stolica Francji nie była już dla niego tak atrakcyjna jak w latach trzydziestych. Bardzo poważnie rozpatrywał zamieszkanie w Hiszpanii, ze względu na bardzo dobrą znajomość języka hiszpań-skiego, którym na co dzień posługiwał się w Argentynie.

Nowakowski dość namolnie próbował zachęcił swo-jego interlokutora do głębszych rozważań nad kwestią polskości. Gombrowicz uciekał od takich tematów: „Gdy piszę, nie jestem, powtarzam, ani Polak, ani Chińczyk. Ja jestem Gombrowicz”.

Autor Pornografii znany był z tego, że bardzo ostro roz-prawiał się z polską literaturą. W Dziennikach znalazły się mocno ironiczne zapiski dotyczące prozy Sienkiewicza. Źle również wypowiadał się o twórczości Mickiewicza, dema-skując jego zasługi, i w rozmowie z Nowakowskim uderzył też w ten krytyczny ton. Stwierdził, że literatura polska, będąca bardzo pedagogiczną, zawsze chciała jednost-

kę poddać albo narodowi, albo katolicyzmowi, i w tym względzie za bardziej wartościową uważał literaturę fran-cuską. Przy okazji dodawał też, że spory wpływ na jego twórczość wywarła filozofia niemiecka.

Ale pisarz, który trzy dekady później zostanie pocho-wany w Bydgoszczy, nie poddaje się. Wciąż drąży temat polskości i pyta Gombrowicza, czy czuje się pisarzem emi-gracyjnym. Można się jedynie domyślać, że autor Kosmosu nerwowo sięga po kolejnego papierosa. Odpowiada, że go to nie zastanawia, że o tym nie myśli: „Powtarzam, je-stem sobą i tylko sobą”.

Myślę, że dla Nowakowskiego, twórcy ciekawego i nie-tuzinkowego, a jednak mocno polskiego, te tematy były bardzo ważne, jeśli nie najważniejsze. Polak, polskość, naród, pisarz emigracyjny – słowa odmieniane przez wszystkie przypadki. Nie może odpuścić. Pyta się po raz kolejny zniecierpliwionego Gombrowicza w zasadzie o to samo i tym razem otrzymuje ostrą odpowiedź: „Czy pisarz mieszka w Ciechocinku, czy w Nowym Jorku (…) liczy się tylko to, co i jak pisze. Ważne jest, że to, co pisze, ma cha-rakter uniwersalny”.

Ta ciekawa rozmowa jest dla mnie pewnym punktem odniesienia. Otóż spotkali się dwaj krańcowo różni pisarze. Pierwszy, o sporym talencie i niemałym dorobku, porzucił Londyn dla rozgłośni Radio Wolna Europa i świetnie na tym wyszedł. Dzięki tej posadzie jego głos był słyszalny w komunistycznej ojczyźnie. Jego główne dzieła przetłu-maczono na kilka języków obcych. W RFN – jako były wię-zień hitlerowskich obozów – był ogólnie szanowany, a jego teksty można było przeczytać w najbardziej poczytnych zachodnioniemieckich gazetach. Moim jednak zdaniem do pełni szczęścia brakowało Nowakowskiemu wyzwolenia się ze swojej polskości. To zresztą nie tylko jego problem, ale prawie całej polskiej kulturalnej emigracji, która bawiła się w szufladkowanie, w zastanawianie, kto był pisarzem katolickim, kto emigracyjnym, a kto prawdziwym patriotą, kto trzymał z Grydzewskim, a kto z Giedroyciem.

Jeden Gombrowicz, na którego twórczość duży wpływ wywarła argentyńska izolacja, był trochę ponad wszyst-kich. Doskonale zdawał sobie sprawę, że literatura, żeby uzyskać miano uniwersalnej, musi wnieść się ponad szyld z napisem „naród”, a twórca powinien pozostać sobą i tyl-ko sobą – tak mało i tak dużo jednocześnie.

Bartłomiej Siwiec


Sześć kolumn głośnikowych dokoła. Na wprost – ruiny XVI-wiecznego pałacu. Z tyłu – jezioro, z góry – słońce. Jest południe. W głośnikach – eksperymentalny spektakl Polskiego Radia Pomorza i Kujaw pod tytułem W środku słońca gromadzi się popiół.

Fot. A. Iwaszkiewicz

W poszukiwaniu istoty radiaMarek Rzepa

Fot. I. Sanger

i zniszczenie. Radiofonizacja sztuki pozwalała, a nawet wymagała zastosowania najnowocześniejszej technologii, dzięki której odbiorca mógł poczuć się nie tylko biernym słuchaczem, ale wręcz uczestnikiem prezentowanych wy-darzeń. Toteż plenerowy spektakl zrobił duże wrażenie na wszystkich uczestnikach seminarium. Większość, mimo że stanowią grono najwybitniejszych twórców radiowych, po raz pierwszy spotkała się z takim sposobem wykorzy-stania dźwięku przestrzennego. Zafascynowany treścią i technologią przedstawiciel HRT – Croatian Radiotelevi-sion Ljubo Pauzin zapewnił, że dokona translacji dzieła na język chorwacki i zrealizuje go w macierzystej rozgłośni.

Międzynarodowy Konkurs Artystycznych Form Radio-wych, organizowany przez Polskie Radio PiK pod patro-natem Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, nie ma odpo-wiednika w Europie. Towarzyszące mu warsztaty sztuki radiowej również stanowią unikatową platformę wy-miany doświadczeń. Seminarium w Runowie Krajeńskim zdominowały gorące dyskusje, które trwały cztery dni (15-18 września). Zgodnie z ideą konkursu: utwory może różnić gatunek, ale musi łączyć sztuka, uczestnicy doko-nywali dogłębnych analiz i ocen kolejnych z dwudziestu dziewięciu nadesłanych prac. Omawiano każdy szczegół: wrażenia, sposób prowadzenia narracji, strukturę audycji, ilustrację dźwiękową, realizację, nowatorskie elementy przekazu i wreszcie artystyczną formę dzieła.

– To bardzo pożyteczne i inspirujące rozmowy profe-sjonalistów, którzy pracują w tej samej branży, ale dzieli ich szerokość geograficzna – stwierdził po zeszłorocznej edycji Konkursu na antenie Radio Rossii Dmitriy Nikolaev (laureat Grand PiK).

To była pierwsza tego typu prezentacja w Polsce. Sztu-ka radiowa zrealizowana w technologii wielokanałowej 5.1 przedstawiona w plenerze dla uczestników Między-narodowego Konkursu Artystycznych Form Radiowych Grand PiK 2014. Słuchowisko według dramatu Artura Pałygi, w adaptacji i realizacji Marka Rzepy i reżyserii Pawła Łysaka, było kolejną propozycją Polskiego Radia PiK w poszukiwaniu nowatorskich form i technologii ra-diowych. W 2007 roku bydgoska rozgłośnia jako pierwsza w Polsce przedstawiła, zrealizowane na żywo z udziałem publiczności, słuchowisko pod tytułem Akropolis! Dwa lata później podobny spektakl (Mimesis) transmitowano z me-nonickiej chaty w Chrystkowie, a w 2012 roku – z Domu Leona Wyczółkowskiego (Wyczółkowski wychodzi z obrazu).

Tym razem eksperyment również dotyczył kilku sfer radiowego przekazu. Dramat Artura Pałygi (Gdyńska Nagroda Dramaturgiczna 2013) to opis końca świata w nawiązaniu do swoistego paradoksu naukowego. „W środku słońca jest zimno i ciemno, ponieważ zbiera się tam wystygły popiół”. Ta sugestywna metafora przy-pomina, że integralną częścią każdej formy życia są śmierć

Międzynarodowy Konkurs Artystycznych Form Radiowych Grand PiK 2014

r a d i o


Międzynarodowy konkurs zakończyła uroczysta gala w Operze Nova w Bydgoszczy, którą prowadzili Andrzej Fe-renc i Wiktoria Gorodeckaja. Wręczono nagrody przyznane przez międzynarodowe jury w składzie: Maria Wiernikow-ska, Andrzej Ferenc, Janusz Kukuła (przewodniczący), Da-vid Zane Mairowitz i Dmitry Aleksandrovich Nikolaev.

Główną – Grand PiK – otrzymał utwór Nieidealna piosenka Anny Dudzińskiej z Polskiego Radia Katowice w realizacji Krzysztofa Kiczka – za wnikliwe studium walki o sens życia, którego sublimacją staje się muzyka. Audycja otrzymała też nagrodę uczestników warsztatów.

Nagrody specjalne:• Na jednym wózku Agnieszki Czyżewskiej-Jacquemet

z Polskiego Radia Lublin w realizacji Piotra Króla – za wzruszającą opowieść o oddaniu i poświęceniu, która staje się uniwersalnym przesłaniem o potędze miłości.

• Echo pękniętych strun. Ścieżkami Ukraińskich Kobziarzy z National Radio Company of Ukraine/Channel Promin autorstwa Volodymyra Noskova i Olgi Ivanowej w reali-

zacji Maryny Gotsevy-Skybe – za bogatą w środki wyrazu artystycznego próbę zrozumienia sztuki ukraińskiego kob-ziarstwa i jego dramatycznej historii.

• Dopóki jestem Patrycji Gruszyńskiej-Ruman i Magda-leny Balcerak ze Studia Reportażu i Dokumentu Polskiego Radia w realizacji M. Balcerak – za odwagę w opowiada-niu o dramatycznym i mrocznym obliczu współczesności.

• Ostatni Świadek Jolanty Rudnik i Andrzeja Rudnika z Polskiego Radia Koszalin w realizacji Adama Iwaszkie-wicza – za wzruszającą, radiową rzeźbę człowieka, który widział to, czego nikt nigdy nie powinien widzieć.

Nagrodę w konkursie internetowym otrzymały Marta Antczak z Klepina i autor wybranego przez internautów utworu – Grażyna Preder z Polskiego Radia Koszalin – za Kuropatniki. Powrót do korzeni.

Wyróżniono też Marka Rzepę – za perfekcyjne wyko-rzystanie nowoczesnych form radiowej narracji w utworze pod tytułem W środku słońca gromadzi się popiół.

Wszyscy laureaci otrzymali też symboliczne jabłka.

Nie od dziś wiadomo, że perkusiści pochodzący z Byd-goszczy mają swoją markę – to profesjonaliści cenieni za muzykalność, wysoką sprawność instrumentalną, za mu-zyczną wszechstronność. Oczywiście, dobrych czy nawet wybitnych perkusistów znajdziemy w całym kraju sporo, jednak ich wyjątkowe nagromadzenie w naszym mieście może zastanawiać rodząc pytanie: skąd się oni biorą?

Już pobieżny przegląd nazwisk bydgoskich muzyków grających na perkusji pokazuje, że zdecydowana więk-szość z nich to absolwenci Zespołu Szkół Muzycznych. Czyżby więc w budynku przy ulicy Gdańskiej 71 działał jakiś dobroczynny, perkusyjny duch? A może to perkusyj-na sala emituje korzystne fluidy pozwalające ćwiczącym w niej osiągać tak znakomite wyniki? W grę wchodzą jesz-cze sprzyjające wiatry wiejące nad szkołą, skrzyżowanie cieków wodnych pod ćwiczeniówką, ewentualnie źródło perfekcyjnego pulsu bijące gdzieś nieopodal. Możliwe też, że to właśnie tutaj, w Bydgoszczy, zlokalizowany jest perkusyjny czakram, którego potężne oddziaływanie może tłumaczyć tak niezwykły wysyp talentów. Tak, to wszystko brzmi bardzo prawdopodobnie, choć istnieje jeszcze jedna ewentualność: a może oni wszyscy byli po prostu dobrze uczeni…?

Nauka w szkole? Wiem, że to dla niektórych idea mało pociągająca; szkoła jest przecież nudna, sche-matyczna, konserwatywna. Co rusz się słyszy, że zabija

indywidualność, niszczy kreatywność, miast pobudzać – zniechęca do rozwoju. Nauka w szkole wymaga co-dziennych, wielogodzinnych ćwiczeń na instrumencie, żmudnego opanowywania zadanego materiału, stresu-je. Dzisiaj trendy jest osiągnąć sukces wbrew szkole – kłania się tu powiedzenie „nie matura, lecz chęć szcze-ra…”. Drogą na skróty, gdzie nie liczą się umiejętności, wiedza, doświadczenie, lecz osobowość – a im bardziej buńczuczna i chimeryczna, tym lepiej; by jak najprędzej stać się ARTYSTĄ (czyt. celebrytą). Jeśli taki scenariusz zdaje się sprawdzać na polu muzyki rozrywkowej (pop music), gdzie najistotniejszym elementem bywa „po-ziom rock and rolla” w życiu, to w świecie muzyki przez wielkie M istotne są inne walory, z których pierwszo-planowym jest rzemiosło. Po prostu muzyk to ktoś, kto umie grać na instrumencie (śpiewać). Oczywiście w szkole naucza konkretny człowiek, od którego kom-petencji, pasji i zapału zależy w dużej mierze jakość owego kształcenia. Jeśli zatem w Bydgoszczy osiąga się tak spektakularne rezultaty, to stawiając pytanie o źró-dła tego sukcesu, nie sposób pominąć ich autora.

Karol Szymanowski

Książka poświęcona Mirosławowi Życie ukaże się w serii Czytanki miejskie. Promocja podczas spotkania z artystą 28 listopada br.

Bydgoska Szkoła Perkusji – człowiek instytucja

r a d i o


Piękno Borów Tucholskich – krainy niepowta-rzalnych lasów, malowniczych jezior, siedziby rzadko spotykanych ptaków, owadów i zwie-rząt – od dawna inspirowało wielu artystów i miłośników przyrody.

Jeden z największych kompleksów leśnych w Polsce, znajdujący się obecnie na terenie województw kujawsko--pomorskiego i pomorskiego, stał się miejscem poszuki-wań twórczych licznych malarzy i grafików. Od początku lat dwudziestych XX wieku pod wpływem uroku wysokich sosen, potężnych dębów oraz majestatycznych prastarych cisów pozostawał Leon Wyczółkowski – wybitny przedsta-wiciel Młodej Polski, pomieszkujący w niewielkim dwor-ku w podbydgoskim Gościeradzu. Zafascynowany potęgą natury i atmosferą tajemniczości, przywodzącą na myśl czasy słowiańskie, kreował swoiste portrety drzew, nie-zywkle nowatorskie w swej formie, jak na sztukę polską owego czasu. Krajobraz zielonych Borów, poprzecienany biegiem rzek Brdy i Wdy, stał się również inspiracją dla poszukiwań twórczych współczesnych artystów polskich, którzy – podobnie jak niegdyś Wyczółkowski – docenili wartość tego miejsca.

W Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy do 9 listopada 2014 roku oglądać można wystawę zatytułowaną Bory Tucholskie – Inspiracje. Prezentowane na ekspozycji obrazy inspirowane są plenerami malarskimi im. Leona Wyczół-kowskiego, które odbyły się na przestrzeni lat 2012-2014 w miejscowości Brda w Borach Tucholskich. Komisarzem wszystkich edycji był Jan Wołek – znany poeta, malarz, pisarz, reżyser widowisk muzycznych i estradowych. Go-ściny artystom udzielił pensjonat Zielony Wiatr. Plenery zorganizowane zostały dzięki staraniom Haliny Janow-skiej-Giłki, prezes Stowarzyszenia Via Natura, oraz An-drzeja Kobiaka, senatora RP. W poszukiwaniu natchnienia dla swej sztuki, swoistej artystycznej konkwisty okolic Tucholi dokonali polscy plastycy pochodzący z różnych

zakątków kraju. Pomimo iż większość twórców reprezen-tuje warsztat figuratywistów, grupę cechuje wyraźna roz-bieżność programowa. Pośród licznie zaprezentowanych obrazów odnaleźć można przede wszystkim różnorodne stylistycznie pejzaże, sceny figuralne, jak również kompo-zycje zbliżające się w swej formie do abstrakcji.

Niezwykłą wrażeniowość i dużą wrażliwość kolorystycz-ną prezentują na wystawie płótna Stanisława Chomiczew-skiego – absolwenta Wydziału Malarstwa Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie. Inspirując się przyrodą, stworzył szereg prac, w których utrwalił rodzimy krajobraz pozba-wiony śladów ludzkiej egzystencji, charakteryzujący się wyciszoną gamą barwną, ewokujący nastrój melancholii i zadumy. Pierwiastek pewnej tajemiczości i liryczności ukazują niektóre dzieła Haliny Nowickiej. Motywem po-dejmowanym przez artystkę stawała się przedstawiana fragmentarycznie tafla jeziora przepełniona całą obfitością odbitych weń refleksów światła i cienia. Wycinek potężnej natury, zmonumentalizowanego wnętrza lasu znalazł tak-że swe miejsce w dyptyku Tomasza Klimczyka. Radosny, przepełniony słonecznym światłem pejzaż odzwierciedla z kolei twóczość Jana Wołka. Traktowane realistycznie ob-razy artysty muzyka prezentują motywy przesuwających się chmur, wybrzeży rzek i polnych piaszczystych dróg. Niektórzy z twórców krajobraz Polski traktowali jako inte-resującą scenerię dla wizji malarskich, przedstawiających tematykę mitologiczną. Roztańczone w złocistym zbożu, pełne szaleńczej namiętności fauny stały się domeną ma-larskich kompozycji Daniela Pieluchy. Artysta uprawiający malarstwo określane mianem „Nadrealizmu Polskiego” poszukuje na swych płótnach – wzorem wielkich poprzed-ników – cech świadczących o odrębności kultury Polski. Inspirując się odchodzącym pejzażem prowincji, podkreśla jej tradycyjny, wyjątkowy i złożony charakter. Na ekspozycji uwagę zwracają także dzieła prezentujące sceny figuralne. Do grona twórców zaliczają się między innymi Waldemar Marszałek oraz Adam Marczukiewicz, autor barwnego

Piotr Wąsowski, Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy

Artystyczni konkwistadorzy – inspiracje przyrodą w twórczości artystów pleneru malarskiego im. Leona Wyczółkowskiego w Borach Tucholskich

p l a s t y k a


portretu zadumanego grajka. Uzupłnieniem wystawy sta-ją się również obrazy Katarzyny Szydłowskiej, ukazujące pełne realizmu wizerunki kobiet. Postaci muzykantów, a także podwodny, nieco fantastyczny świat ryb odnaleźć można natomiast w niezwykle dekoracyjnych kompozy-cjach Jana Bonawentury Ostrowskiego.

Krajobraz Borów pojmowany w sposób niemal abstrak-cyjny ukazują horyzontalne oleje Andrzeja Fogtta. Wielko-formatowe kompozycje, wyróżniające się mozaikowością elementów i intensywną kolorystyką, bacznemu obser-watorowi przywodzić mogą na myśl brzeg rzeki Brdy.

Jednakże najbardziej odrealnione w swej formie są z pewnością malowane na kartonie niewielkie akryle Maggie Szuszkiewicz – polskiej artystki mieszkającej do lat w Niemczech – które zdumiewają ekspresją i siłą żywiołowości. Na wystwie, oprócz wymienionych wyżej

Jan Wołek, Rzeczka, 2014, olej, płótno, fot. Wojciech WoźniakArchiwum Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy

artystów, odnaleźć można jeszcze dzieła między innymi Janusza Lewandowskiego, Tomasza Lubaszka oraz Kata-rzyny Zwolińskiej.

Plener malarski im. Leona Wyczółkowskiego, odby-wający się już po raz czwarty, na stałe wpisał się do ka-lendarza imprez kulturalnych naszego regionu. Piękno przyrody Borów Tucholskich z pewnością będzie jeszcze niejednokrotnie inspirować do podejmowania działań twórczych wielu polskich artystów. – Trudno mi domnie-mywać, w jakim stopniu kontakt z przyrodą, która nas otacza, wpływa na naszą twórczość. Na moją pewnie pra-wie bezpośrednio, choć, jak zwykłem mawiać, nie jest to trywialne przekładanie ładnego na ładne – stwiedził Jan Wołek. Warto więc odwiedzić bydgoską Galerię Miejską bwa, by za pośrednictwem obrazów odkryć piękno sztuki inspirowanej przyrodą i atmosferą Borów Tucholskich.


Małgorzata Dziemitko-Gwiazdowska i Wojciech Trempała odpowiedzieli na to pytanie w książce Niewietrzone miasto. Przemysł muzyczny pokolenia przełomu cyfrowego. Niektórzy czytelnicy mogą się zdziwić, jak bardzo nie doceniali wła-snego podwórka. Bo okazuje się, że jest co najmniej kilka zespołów, które w latach dziewięćdziesiątych wyfrunęły z Bydgoszczy w Polskę i nawet dalej w świat. W serii wy-wiadów z bydgoskimi muzykami możemy cofnąć się do tych czasów. Jest to pewnego rodzaju rozliczenie z okre-sem przed cyfryzacją – czy twórcom było wtedy lepiej czy gorzej? Zmieniło się wiele czy wręcz przeciwnie? Swoimi spostrzeżeniami dzielą się kapele takie jak między inny-mi Something Like Elvis, 3moonboys, Variété. W czasie ich młodości nie było jeszcze telefonów komórkowych, Internetu, a tym samym nieograniczonego dostępu do osiągnięć zachodniej muzyki. Zdobywanie kaset z zagra-nicznymi utworami cieszyło się popularnością, widać w tym pragnienie poznawania nowości. Muzycy często mieli wrażenie, że zachodnia twórczość to zupełnie inna liga. Wyższa. Tamci mieli sprzęt, wytwórnie nagrań. A my? Gitary odkupywane z piątej ręki, nagrania w na wpół amatorskich studiach. A mimo to przecież jakoś się uda-wało! Something Like Elvis grali trasy w Czechach i Kana-dzie, Schizma pojawiła się w Korei, 3moonboys odwiedzili Niemcy, a Upside Down – Szwecję. Co jest więc takiego w tych zespołach, że zdobywały publiczność w najróżniej-szych miejscach świata?

Na pewno świeżość. Ze względu na erę przedinterne-tową nikt nie miał dostępu do zbyt wielu utworów, do gotowych bitów. Do wszystkiego dochodziło się same-mu. Ze słabych instrumentów nie wydobywał się żaden czysty, idealny dźwięk. W demówkach często nie było słychać wyraźnego wokalu. Ale była energia, pomysły, zawzięcie, chęci i przyjaciele, którzy pomagali zorgani-zować pierwsze koncerty, dawali namiary na chętnych do współpracy organizatorów i tak dalej; wszystko szło drogą pantoflową. O takich początkach wspomina każda z bydgoskich kapel.

Wspomnienia muzyków o życiu kulturalnym Bydgoszczy wskazują na to, że… niby nic nie było, a jednak coś się dzia-ło. Liczba koncertowych klubów – ograniczona. W każdym wywiadzie powtarzają się nazwy: Wiatraczek, Sanatorium, SPIN, Mózg, Modus, Parnasik, Beanus. Niewiele, jak na

ponadtr z y s tupięć-dziesięciot ysięczne miasto. Do dziś ostało się tylko kilka z nich, a w koncertowej sfe-rze liczy się właściwie tylko Mózg. Pojawiły się jedynie dwa nowe kluby – Estrada i Wia-trakowa. A więc liczba miejsc znacząco się zmniejszyła w ciągu tych kilkunastu lat, ale zmalała też frekwen-cja. Zdaniem bydgoskich muzyków przyczyną jest przesyt rynku wydawniczego. Każdy może teraz być twórcą, może dzielić się swoimi dokonaniami w Internecie, udostępnia-jąc je szerszej publiczności. Odbiorcy mogą więc przebie-rać i przebierać w różnorakich utworach… I na koncerty iść już nie ma się potrzeby. A przecież, jak mówi Pestka (Arek Wiśniewski): „Przychodzenie na koncerty to jakby branie współodpowiedzialności za możliwość trwania czegoś, co lubimy, na czym nam zależy”.

W Niewietrzonym mieście…, oprócz pozytywnych aspek-tów (rozgłos, trasy koncertowe), mamy też pesymistyczne anegdotki – kradzieże instrumentów muzycznych, a na-wet busa. Mamy opowieści o rozpadach zespołów, ale też o tworzeniu się nowych. I o przetasowaniach członków między zespołami. Jak się bowiem okazuje, ówczesna sce-na muzyczna była nieco ograniczona personalnie – wszy-scy się znali, wciąż powtarzają się te same nazwiska, tylko w różnych zestawieniach. Nawet jeden z autorów książki (Wojciech Trempała) jest przecież muzykiem George Dorn Screams… Ale dzięki temu przeprowadzone wywiady nie są sztywne, nie zawierają się w jakichś ramach, a raczej przedstawiają formę sympatycznych rozmów dobrych znajomych. Rozmów o tym, co było i dlaczego tak było w czasie przełomu cyfrowego.

Z kolei czytelnicy przechodzący wcześniej obojętnie obok tych kapel mogą poczuć się zadziwieni, gdy przeczy-tają, że właściwie każdy z zespołów jest nazywany tym naj-lepszym w Polsce, tym, który osiągnął lub mógł osiągnąć najwięcej. To trochę przytłacza.

Sylwia Białobłocka

Niewietrzone miasto

m u z y k a


prUssprUssMało odpowiedzialny organ Zdzisława Prussa (126)

bydgoski insynuator kulturalny

Sulimowa reaktywacjaPowieść jego pióra „Most Królowej Jadwigi” do-

czekała się piątego wydania, a most jego imienia – do-czeka się niebawem drugiego wcielenia. Tak więc Jerzy Sulima-Kamiński przeżywa swoją reaktywację, by nie rzec – życie po życiu. Niektórzy jednak twierdzą, że prze-bywający w zaświatach pisarz dopiero wtedy byłby praw-dziwie wniebowzięty, gdyby na Starym Rynku stanęła jego wymarzona zachodnia pierzeja.

artyści i cykliściPo sukcesach Majki i Kwiatkowskiego moda na

kolarstwo wzmogła się wydatnie w bydgoskim środowi-sku artystycznym. Do pedałującego już od wielu lat po nadbrdziańskim śródmieściu Stanisława Stasiulewi-cza dołączyli m.in. Maciej Puto i Dariusz T. Lebio-da. Ten ostatni zdaje się preferować kolarstwo górskie, bo widziano go, jak forsował ostatkiem sił, lecz z wrodzo-ną sobie ambicją, jakże symboliczne dla każdego artysty Wzgórze Wolności.

Przebojowe automobileZdzisław Walczak – pułkownik i malarz, kojarzony

dotąd przede wszystkim z twórczością batalistyczną, po-kazał w Galerii „Kantorek” – „Świat w zupełnie starym stylu, świat zza szyb automobilu”. Miło-śnicy dziejów motoryzacji byli wprost urzeczeni, a do pełni szczęścia brakowało im tylko Urszuli Sipińskiej z jej historycznym już przebojem.

dreptułki i deptułyWybraniec wielu muz (teatr, literatura, malarstwo,

film) Zbigniew Wróbel wydał kolejny tomik wier-szy i poetyckiej prozy. Jego „Źdźbła i szczypty” potwierdzają niebywałą kreatywność lingwistyczną autora, której nie powstydziliby się Leśmian z Bia-łoszewskim razem wzięci. Żaden z nich przecież nie wpadł na to, by „rozgarniając ciszę, wydobywać

dreptułki ledwonóżki i nibynóżki i ciamciałki i deptuły śmiecionośki wędrowne”.

Harce wielce ryzykowneWystępujący na tegorocznym ARS-ie seniorzy wycinali

takie ludowe hołubce i dyskotekowe hip-hopy, że gdyby na widowni Kino-Teatru przy ul. Dwernickiego zna-lazł się jakiś funkcjonariusz ZUS-u, to wielu żywiołowo fi-kającym staruszkom odebrano by niechybnie świadczenia emerytalno-rentowe. Jest więc propozycja, by na następ-nym Przeglądzie Artystycznego Ruchu Seniorów zespoły taneczne występowały za zamkniętymi drzwiami.

Lusterko wsteczne /-25/Ćwierć wieku temu (październik 1989)

– W Teatrze Polskim oklaskiwano „Termopile pol-skie” T. Micińskiego w reżyserii Andrzeja M. Mar-czewskiego, z muzyką Tadeusza Woźniaka i z czo-łowymi rolami J. Andrzejewskiej, M. Czerskiego i K. Kurka.

– DK „Orion” zapraszał miłośników ruletki, pokera, bilarda, kości… na zabawę-eksperyment, czyli „Wieczór z hazardem”.

– Po koncertach w Moskwie, Rydze, Leningradzie i Kijowie szef Capelli Bydgostiensis Włodzi-mierz Szymański stwierdził, iż jego zespół „znowu jest w formie”.

– „Księgarstwo przeżywa regres” – wyznał dyr. Domu Książki Kazimierz Michorzewski, dodając, iż w księ-garskich placówkach można będzie nabywać m.in. lustra, listwy do majsterkowania, boazerie, torby foliowe itp.

– Bydgoscy teatromani byli pod silnym wrażeniem kunsz-tu Mariana Opani, który w ramach cyklu „Świat aktorski naszych czasów” zaprezentował recital pt. „Moje fascynacje”.

w y d a r z e n i a


AKADEMIA MUZYCZNA im. Feliksa Nowowiejskiego, ul. J. Słowackiego 7, 85-008 Bydgoszcz, tel. 523 210 582, www.amuz.bydgoszcz.pl

1

Akademicka Przestrzeń Kulturalna przy Wyższej Szkole Gospodarki, ul. Królowej Jadwigi 14, 85-229 Bydgoszcz, Koordynator: mgr Marta Rosenthal-Sikorawww.apk.byd.pl; e-mail: [email protected]. 52 567 00 57Muzeum Fotografii – Arkadiusz BlachowskiGaleria Debiut – Marta Rosenthal-SikoraGaleria Nad Brdą – Karolina Prus

2

artGallery galeria & pracownia plastycznaul. Krasińskiego 5facebook.com/osa.artGallery 3

BYDGosKIE CENtrUM INForMACjI, ul. Batorego 2, 85-104 Bydgoszcz, [email protected], www.visitbydgoszcz.pl 4

BYDGosKIE stoWArZYsZENIE ArtYstYCZNE, ul. Pomorska 76, 85-051 Bydgoszcz, tel. 523 401 806, Prezes zarządu Wiesław Karpusiewicz 5

BYDGosKIE toWArZYstWo HErALDYCZNo-GENEALoGICZNE, ul. Wyczółkowskiego 21/1, tel. 523 413 291, prezes Paweł Bogdan Gąsiorowski

BYDGosKIE toWArZYstWo NAUKoWE, SOCIETAS SCIENTIARUM BYDGOSTIENSIS, BYDGOSZCZ SCIENTIFIC SOCIETY, ul. Jezuicka 4, 85-102 Bydgoszcz, tel./fax 523 222 268, www.btn.bydgoszcz.eu, prezes prof. dr hab. inż. Marek Bieliński, czynne: pon., czw. 14-15 6

Dom Edukacyjno-Kulturalny „rEGNUM” przy Fundacji „Nowe Pokolenie”, ul. A.G. Siedleckiego 12 i ul. Bośniacka 3, dyr. Joanna Dobska, tel./fax 523 711 051, kom. 793 101 280, www.nowe-pokolenie.pl, [email protected]

Dom Kultury MoDrACZEK, ul. Ogrody 15, tel./fax 523 713 331, www.modraczek.smbudowlani.pl, e-mail: [email protected], abuzal [email protected], dyr. Agnieszka Buzalska

Dom Kultury orIoN, ul. 16 Pułku Ułanów Wlkp. 1, 85-319 Bydgoszcz, tel. 523 487 201, kierownik Nikoletta Stachura

ELjAZZ – Centrum Artystyczneul. Kręta 3, 88-117 Bydgoszcztel. 523 221 574, 662 152 726www.eljazz.com.pl 41

FArBIArNIA Pracownia Fotografii Artystycznej, ul. Pomorska 68A/1, Bydgoszcz 40

FILHArMoNIA PoMorsKA dyrektor: Eleonora Harendarska, ul. Andrzeja Szwalbego 6, 85-080 Bydgoszcz. Rezerwacja telefoniczna w godz. 11-14, tel. 523 210 234; wew. 21, [email protected], www.filharmonia.bydgoszcz.pl 7

FUNDACjA „WIAtrAK”, Prezes Fundacji: Ks. Krzysztof Buchholzul. Bołtucia 5, 85-791 Bydgoszcztel. 523 234 810, fax 523 234 811www.wiatrak.org.pl, e-mail: [email protected], Biuro Fundacji „Wiatrak” czynne: pon.-pt. 8.00-20.00

GALErIA 85 prowadzi Ewa Pankiewicz, ul. Gdańska 17, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 226 222 17

Galeria ALIX, M. i M. Dobeccy, ul. Jezuicka 26 18

GALErIA AUtorsKA Jan Kaja i Jacek Soliński, ul. Chocimska 5, 85-097 Bydgoszcz, tel. 608 596 314, www.autorska.pl, [email protected] 8

Galeria BrDA – działająca pod patronatem Galerii Miejskiej bwa, Bydgoszcz ul. Dworcowa 94 (w siedzibie hotelu BRDA – parter) 9

Galeria Francuska MIstrAL, przy WSG, prowadzi Henryka Stachowska prezes Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Francuskiej, ul. Garbary 2, budynek A, tel. 668 705 587 11

GALErIA INNoWACjI UtP ul. Prof. S. Kaliskiego 7, 85-789 Bydgoszcz, kier. dr Anna Bochenek, czynne codziennie od 10-17

Galeria KANtorEK tel. 523 210 211, wstęp wolny, prezentacja i sprzedaż dzieł sztuki 10

GALErIA MDK 1 przy MDK nr 1, ul. Baczyńskiego 3

GALErIA MIEjsKA bwa dyrektor: Wacław Kuczma, 85-006 Bydgoszcz, ul. Gdańska 20, tel. 523 393 050, godz. otwarcia: Galeria Miejska bwa: wt.-śr. 10-18, czw. 12-20, pt. 10-18, sob.-niedz. 11.30-16.30. Wstęp wolny. Galeria Kantorek: wt.-śr. 11-18, czw. 13-20, pt. 11-18, sob. 11-14. [email protected],www.galeriabwa.bydgoszcz.pl 12

GALErIA NA PIĘtrZE Studio Działań Artystycznych, ul. Długa 27, 85-034 Bydgoszcz, tel. 515 452 040, 601 443 119, [email protected], czynne: pon.-pt. 10.00-20.00, sob. 12.00-16.00 13

GALErIA NoN FErE przy II Społecznym Liceum Ogólnokształcącym

GALErIA WIEżY CIśNIEńMuzeum Wodociągów, ul. Filarecka 1, 85-160 Bydgoszcz 42

GALErIA WsPóLNA(MCK+ZPAP), ul. Batorego 1/3, 85-104 Bydgoszcz, tel. 523 221 447 e-mail: [email protected] 22

Izba Pamięci Adama Grzymały-siedleckiego, WiMBP, ul. Libelta 5, tel. 523 238 207, czynne: wt. i pt. 13-18, śr. 10-15 19

Klub ArKA, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, tel. 523 487 202, kierownik Nikoletta Stachura

Klub HEros, ul. Gen. W. Thomée 1, Bydgoszcz, tel. 523 430 004, kierownik Danuta Antkowiak

KLUB INsPEKtorAtU WsPArCIA sIŁ ZBrojNYCH, ul. Sułkowskiego 52a, 85-915 Bydgoszcz, tel. 523 783 550, kierownik Marek Trojan. Biblioteka Klubu IWSZ, tel. 523 783 563, kierownik Zdzisława Gajownik; czynna: pon.-czw. 10-18, pt. 10-15

KLUB MIŁośNIKóW KAKtUsóW, ul. M. Konopnickiej 24a, 85-124 Bydgoszcz, przewodniczący Jerzy Balicki, tel. 523 215 538, www.republika.pl/bkmk/

KLUB MIŁośNIKóW AUstrALII I oCEANII, ul. Plac Kościeleckich 8, pok. 8, Bydgoszcz, prezes Lech Olszewski, tel. 607 120 182, fax 052 321 32 60, www.kmaio.bydg.pl 20

Klub oDNoWA, ul. Planu 6-letniego 38, tel. 523 631 867, e-mail: [email protected], www.klubodnowa.strefa.pl, kier. Grażyna Salemska

KLUB PoLsKIEj KsIĄżKI, Hotel Centralny, ul. Dworcowa 85, tel. 523 432 452, Jolanta Kowalska oraz przy Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 4, tel. 523 412 504, Alicja Leśniak 21

KLUB śWIAtA KsIĄżKI, ul. Dworcowa 85, tel. 523 454 698, kier. księgarni Mariola Zawisza. 21

KLUB śroDoWIsK tWórCZYCH, ul. Batorego 1-3, tel./fax 523 228 715, 523 225 677, prezes Piotr Trella 22

KUjAWsKo-PoMorsKIE CENtrUM KULtUrY W BYDGosZCZY Dyrektor: Maciej Puto, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz, [email protected], tel. 52 585 15 01–03; Galeria Sztuki Ludowej i Nieprofesjonalnej, kierownik: Katarzyna Wolska, tel. 52 322 22 36, [email protected], www.wok.bydgoszcz.com 37

MIEjsKIE CENtrUM KULtUrY, ul. Marcinkowskiego 12, 85-056 Bydgoszcz, tel. 523 255 555 (informacja)[email protected], www.mck-bydgoszcz.pl 39

Międzynarodowe Centrum Kultury i turystyki oraz Esperantotur ul. M. Skłodowskiej-Curie 10, 85-094 Bydgoszcz tel./fax: 523 461 151, e-mail: [email protected]

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1, ul. K.K. Baczyńskiego 3, 85-805 Bydgoszcz, tel. 523 755 349, fax 523 450 628, e-mail: [email protected], www.mdk1.bydgoszcz.pl, dyr. Piotr Skowroński

Młodzieżowy Dom Kultury nr 2, im. Henryka Jordana, ul. Leszczyńskiego 42, 85-137 Bydgoszcz, tel./fax 523 731 795, dyr. Adam Łętocha. Biblioteka Literatury Fantastycznej im. Janusza A. Zajdla – Gimnazjum Nr 20, ul. Tucholska 30, czynne: wt., śr. 16-19

Młodzieżowy Dom Kultury nr 4, ul. Dworcowa 82, 85-010 Bydgoszcz, tel./fax 523 224 413, e-mail: [email protected], www.mdk4.bydgoszcz.pl, dyr. Małgorzata Gładyszewska 23

Młodzieżowy Dom Kultury nr 5, ul. Krysiewiczowej 8, 85-796 Bydgoszcz, tel./fax 523 485 002, dyr. Jolanta Wawrzonkowska, www.mdk5.bydgoszcz.pl, [email protected]

Muzeum Dyplomacji i Uchodźstwa Polskiego Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. Berwińskiego 4, 85-044 Bydgoszcz, tel./fax 523 462 318, e-mail: [email protected], czynne: wt.-pt. 10-14, dyr. prof. dr hab. Adam Sudoł 24

MUZEUM FArMACjI Apteki Pod Łabędziem,ul. Gdańska 5, tel. 523 220 187. 25

MUZEUM KANAŁU BYDGosKIEGo, przy III LO, ul. Nowogrodzka 3, www.muzeumkanalu.pl, tel. 693 765 075

MUZEUM MYDŁA I HIstorII BrUDU ul. Długa 13-17, 85-032 Bydgoszcz. Rezerwacja tel. 525 157 015, e-mail: [email protected]; www.muzeummydla.pl 15

MUZEUM oKrĘGoWE im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy: ul. Gdańska 4, 85-006 Bydgoszcz, Dyrektor Muzeum dr Michał F. Woźniak; Sekretariat: tel./fax 52 58 59 966, e-mail: [email protected]; www.muzeum.bydgoszcz.pl, www.exploseum.pl, Dział Edukacji i Promocji: tel. 52 58 59 910-15,e-mail: [email protected];Biblioteka muzealna: tel. 52 58 59 916. Godziny zwiedzania Muzeum: wtorek, środa, piątek 10.00-17.00czwartek 10.00-19.00sobota, niedziela 11.00-17.00poniedziałki – nieczynneSoboty – wstęp bezpłatny, tel. 883 366 056 26

adresy bydgoskich instytucji kultury

w y d a r z e n i a


MUZEUM ośWIAtY, ul. M. Curie-Skłodowskiej 4, tel. 523 426 590

MUZEUM WojsK LĄDoWYCH, ul. Czerkaska 2, 85-641 Bydgoszcz, dyr. Mirosław Giętkowski, tel. 523 782 026, Godziny otwarcia: wtorek – piątek: 8.30-15.30; w niedziele: 10.00-14.00; w soboty i poniedziałki – nieczynne. www.muzeumwl.pl

oPErA NoVA w Bydgoszczy dyrektor: Maciej Figas, ul. Marszałka Focha 5, 85-070 Bydgoszcz, tel. 523 251 502, Dział Promocji i Obsługi Widzów oraz przedsprzedaż biletów: tel. 523 251 655, fax 523 251 636. Kasa biletowa tel. 523 251 555. Obiekt dostosowany dla potrzeb osób niepełnosprawnych, www.operanova.bydgoszcz.pl 27

PAŁAC MŁoDZIEżY, ul. Jagiellońska 27, 85-097 Bydgoszcz, tel. 523 210 081, www.palac.bydgoszcz.pl, dyr. Joanna Busz. Tutaj: Galeria Pałac 28

Pedagogiczna Biblioteka Wojewódzka im. Mariana rejewskiego, ul. Skłodowskiej-Curie 4, 85-094 Bydgoszcz, tel. 523 413 074; www.pbw.bydgoszcz.pl, dyr. Ewa Pronobis-Sosnowska

ProF-EUroPE stowarzyszenie Nauczycieli języka Francuskiego w Polsce, ul. Dworcowa 80, 85-010 Bydgoszcz. Prezes: Marta Samolej-Chmielewska, tel./fax 523 221 661 oraz 601 679 572, www.profeurope.pl 29

stoWArZYsZENIE ArtYstYCZNE „MóZG”, www.stowarzyszenie.mozg.art.pl, ul. Gdańska 10, 85-006 Bydgoszcz, tel. 523 455 195 30

salezjańskie stowarzyszenie Wychowania Młodzieży, ul. Salezjańska 1, 85-792 Bydgoszcz, www.dominiczek.salezjanie.pl, tel. 523 447 401 lub 523 766 739

tEAtr PANtoMIMY „DAr”www.dar.art.pl; e-mail: [email protected]. 523 407 468, 602 572 021, 602 257 675

tEAtr PoLsKI im. Hieronima Konieczki dyrektor: Paweł Łysak, al. Mickiewicza 2, 85-071 Bydgoszcz, tel. 523 397 841, Kasa Teatru czynna jest od wtorku do piątku w godz. od 12 do 18 oraz godzinę przed spektaklem: tel. 523 397 818, fax 523 397 840 lub [email protected], www.teatrpolski.pl31

toWArZYstWo INICjAtYW KULtUrALNYCH, ul. Dworcowa 62/2, 85-009 Bydgoszcz, tel. 523 213 371, prezes Maria Papała 32

toWArZYstWo MIŁośNIKóW MIAstA BYDGosZCZY, ul. Jezuicka 4, tel./fax 523 225 196, 523 454 434, www.tmmb.pl, e-mail: [email protected], skrytka pocztowa nr 17, 85-169 B 37, prezes Jerzy Derenda. Biuro Zarządu czynne we wt., śr., czw. 9-15, sklep TMMB z bydgostianami, ul. Długa 15, czynny: pon.-pt. 10-18, sob. 10-14. 6

Redakcja BIK prosi Państwa o weryfikację danych: [email protected]

toWArZYstWo MUZYCZNE im. Ignacego jana Paderewskiego, ul. ks. Piotra Skargi 7, 85-018 Bydgoszcz, tel./fax 523 270 291, www.konkurspaderewskiego.pl prezes prof. Katarzyna Popowa-Zydroń 33

toWArZYstWo oPEroWE im. prof. Felicji Krysiewiczowej, ul. Focha 5, 85-006 Bydgoszcz, prezes Zenona Tomczak, tel. 603 993 852, sekretarz zarządu Danuta Święcichowska 27

toWArZYstWo PoLsKo-AUstrIACKIE, Oddział B. ul. Stary Rynek 5, 85-104 Bydgoszcz, tel. 609 678 277, e-mail: [email protected], prezes Lubomira Kubiak, dyżury w każdą drugą środę miesiąca 34

toWArZYstWo PoLsKo-NIEMIECKIE, ul. Fordońska 120. Dyżury we wtorki w godz. 13-16, e-mail: [email protected] prezes Stanisław Puls, tel. 523 411 805; sekretarz Danuta Kucik, tel. 523 454 074

toWArZYstWo PoLsKo-WŁosKIE Stary Rynek 22-24 (III p., wejście przez KATALOGI), tel. 523 238 008, dyżury: 1. środa miesiąca godz. 17-19 www.api.bydgoszcz.pl; [email protected], prez. Elżbieta Renzetti 35

toWArZYstWo PrZYjAŹNI PoLsKo-FrANCUsKIEj, Siedziba na terenie WSG w Bydgoszczy ul. Garbary 2; bud.: H-01, Prezes: Małgorzata Panasewicz tel. 504 199 624, wiceprezes: Józef Owczarek, tel. 507 160 445 11

UrZĄD MIAstA, Biuro Kultury Bydgoskiej ul. Jezuickiej 14a, 85-102 Bydgoszcz, www.bydgoszcz.pl, tel. 525 858 189, Dyrektor Magdalena Zdończyk 36

WĘDroWNICZEK – Klub turystyczny, prezes Adam Czachorowski, tel. 523 251 635

WiMBP BIBLIOTEKA GŁÓWNA Bydgoszcz, ul. Długa 39, tel. 523 238 008, 523 399 200 – centrala; 523 287 390 – sekretariat, fax 523 287 390, e-mail: [email protected], www.wimbp.bydgoszcz.plDyrektor: Ewa Stelmachowska 35

w y d a r z e n i a


Filharmonia Pomorska 5.11.2014, środa, godz. 19.00

ave MariaOrkiestra Kameralna Capella Bydgostiensis Waldemar Kośmieja, kierownictwo artystyczneBarbara Kubiak, sopranBach/Gounod, Schubert, Donizetti, Piazzolla, Lorenc, Cherubini, Verdi, Massenet, Mascagni, Caccini/Vavilow

Koncert będzie prezentacją ostatniego przedsięwzięcia fonograficznego Capelli, którą jest płyta Ave Maria, zawierająca 10 utworów z różnych epok, począwszy od kompozycji florentczy-ka Luigiego Cherubiniego, kończąc na współczesnych autorstwa Astora Piazzolli czy Michała Lorenca, któ-rych zainspirowały słowa modlitwy „Ave Maria”. Do wykonania wokalnych par-tii solowych zaproszona została sopranistka Bar-bara Kubiak z Teatru Wielkiego w Poznaniu, artystka ceniona za największe kreacje operowe (Verdi, Puccini, Bellini, Mozart, Beethoven), z ogromnym powodzeniem występująca również w repertuarze oratoryjnym i kon-certowym. Stale współpracuje z największymi polskimi filharmoniami i festiwalami, wykonując dzieła Brittena, Góreckiego oraz Nowowiejskiego.

Filharmonia oferuje podwójną promocję przy zaku-pie biletu i płyty, szczegóły w kasie FP.

7.11.2014, piątek, godz. 19.00z okazji rocznicy urodzin Ignacego Jana PaderewskiegoDZIEŁA WSZECH CZASÓW

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejMarek Pijarowski dyrygenteduard Kunz fortepian (Rosja)Beethoven – Uwertura „Leonora III”Paderewski – Fantazja polska gis-moll Strawiński – Suita z baletu „Pietruszka”

Koncert poświęcony patronowi Filharmonii bydgoskiej Ignacemu Janowi Paderewskiemu, którego wielotoro-wa działalność wyróżniała spośród grona największych osobowości świata kultury i polityki. Był człowiekiem wielkiego serca i rozumu, hojnym filantropem, bez-miernie oddanym sprawom ojczyzny. W interpretacji eduarda Kunza usłyszymy Fantazję polską, która obok Koncertu a-moll zaliczana jest do najpopularniejszych utworów w polskiej literaturze pianistycznej i znalazła się w repertuarze wielu znanych pianistów i orkiestr na całym świecie. Paderewski wielokrotnie wykonywał ją podczas swoich podróży artystycznych w różnych krajach. Magazyn BBC Music Magazine obwołał edu-arda Kunza, urodzonego na dalekiej Syberii, w Omsku, jednym z 10 największych pianistów przyszłości. W la-

tach 2000-2010 młody wirtuoz wygrał 14 znaczących, międzynarodowych konkursów, m.in. w Hiszpanii, we Włoszech, Wielkiej Brytanii, Rumunii, Grecji, USA oraz w Polsce – 8. Międzynarodowy Konkurs Pianistyczny im. I.J. Paderewskiego w Bydgoszczy w 2010. Pianista stał się sensacją w Konkursie Pianistycznym im. P. Czaj-kowskiego w Moskwie, gdzie okrzyknięto go wybitną osobowością muzyczną i co przysporzyło mu tysiące fanów w całej Rosji i za granicą.

8.11.2014, sobota,godz. 11.00, koncert dla dzieci od 3. do 6. roku życiaaKadeMIa WioliMisiagodz. 12.30, koncert dla niemowląt, małych dzieci

do 2. roku życia oraz kobiet w ciąży63. Od BrzUSzKa dO USzKa MaLUSzKa

Sobota zarezerwowana została dla naszych naj-młodszych słuchaczy, wpierw Kapela OldNova wystąpi w programie pt. „O mazurze, krakowiaku, do których WioliMiś poprosi”, następnie specjalnie dla maluszków wykonane zostaną utwory Bacha i Mozarta.

10.11.2014, poniedziałek, godz. 11.00 i 12.30PORANKI MUZYCZNE DLA SENIORÓW„Siedzi sobie zając pod miedzą”

Propozycja miłego spędzenia czasu przy utworach m.in. Mozarta, Haydna, Saint-Saënsa, inspirowanych te-matyką zwierząt i polowań

14.11.2014, piątek, godz. 19.00 15.11.2014, sobota, godz. 19.00

Koncerty finałowe Międzynarodowego Konkursu Młodych Pianistów „arthur rubinstein in memoriam”

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejIan Hobson dyrygent (Wlk. Brytania)

Od 1993 w Bydgoszczy organizowany jest Międzyna-rodowy Konkurs Młodych Pianistów „Arthur Rubin-stein in memoriam”. Pomysł zrodził się pod wpływem słów samego Rubinsteina, który koncertując w nowo zbudowanej sali Filharmonii Pomorskiej, w roku 1960 powiedział: „Macie wspaniałą salę koncertową, należa-łoby tu organizować koncerty międzynarodowe.” Reali-zując myśl wielkiego pianisty, Ewa Stąporek-Pospiech, dyrektor Państwowego Zespołu Szkół Muzycznych, zainicjowała międzynarodowy konkurs przeznaczony dla młodych pianistów. Program konkursowy jest nie-zwykle trudny i obejmuje utwory, które miał w swoim pianistycznym repertuarze Rubinstein.

19.11.2014, środa, godz. 19.00Wieczór bachowski

Orkiestra Kameralna Capella BydgostiensisJosé Maria Florêncio dyrygentaldona Cisewska skrzypcedaniel rybicki fletBach – V Koncert brandenburski D-dur BWV 1050

B a r b a r a Ku b i a k

w y d a r z e n i a


– Koncert skrzypcowy a-moll BWV 1041– Suita nr 2 h-moll BWV 1067

W Bachowskich utworach usłyszymy solowe kreacje muzyków na co dzień związanych z Orkiestrą Symfo-niczną FP. aldona Cisewska zagra wdzięczny, kunsz-towny Koncert skrzypcowy a-moll. W OSFP koncertmi-strzyni gra pierwsze skrzypce, które opanowywała od 6. roku życia. Podjęła studia w Folkwang Hochschule w Essen, następnie w Guildhall School of Music & Dra-ma w Londynie. Współzałożycielka Paderewski Kwartet, który debiutował na 49. Bydgoskim Festiwalu Muzycz-nym w 2011. daniel rybicki zagra w Suicie nr 2 h-moll. Jest absolwentem klasy fletu Jadwigi Kotnowskiej w Akademii Muzycznej w Bydgoszczy, ukończył stu-dia w Hogeschool voor Wetenschap & Kunst w Leuven (Belgia), uzyskując tytuł Master of Art. W czasie studiów pobierał regularne lekcje i uczestniczył w kursach wielu czołowych artystów. Współpracował z cenionymi orkie-strami, polskimi i zagranicznymi, Od 2012 jest I flecistą symfoników bydgoskich.

21.11.2014, piątek, godz. 19.00100. rocznica urodzin andrzeja Panufnika

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejTadeusz Wojciechowski dyrygentBeata Bilińska fortepianDukas – Uczeń czarnoksiężnika; Saint-Saëns – II Koncert fortepianowy g-moll Panufnik – Sinfonia sacra; Kilar – Krzesany

Sir Andrzej Panufnik (1914-1991) to wybitny polski kom-pozytor-emigrant i dyrygent, który większość życia spędził na uchodźstwie w Wlk. Brytanii i w PRL-u długo, aż do 1977, cenzura wykreślała jego twórczość z progra-mów koncertowych. Orkiestra wykona jedno z jego naj-bardziej znanych dzieł symfonicznych pt. Sinfonia sacra. Beata Bilińska, mistrzyni klawiatury, zaliczana do czo-łówki polskich pianistów zagra Camille’a Saint-Saënsa II Koncert fortepianowy g-moll. Ponadto w programie Paula Dukasa Uczeń czarnoksiężnika, dzieło napisane lekko i z poczuciem humoru, oparte na balladzie Go-ethego pod tym samym tytułem, oraz Kilara Krzesany, który jest stylizacją tańca góralskiego i rodzajem po-ematu symfonicznego na orkiestrę.

Najmłodsi słuchacze usłyszą poezję Konopnickiej oraz utwory Sławomira Opalińskiego, kompozytora, teore-tyka oraz pedagoga PZSM w Bydgoszczy.

26.11.2014, środa, godz. 19.00Wirtuozowski klarnet

Orkiestra Kameralna Capella BydgostiensisMichael Maciaszczyk dyrygent, skrzypcePeter Schmidl klarnet (Austria)m.in. Mozart – Koncert klarnetowy A-dur KV 622

Austriacki klarnecista Piotr Schmidl studiował w wie-deńskiej szkole muzycznej. W 1965 roku dołączył do Vienna Philharmonic Orchestra, gdzie jest głównym klarnecistą. Występował jako solista z wieloma orkie-strami europejskimi i Tokio pod batutą wielkich dyry-gentów doby współczesnej, jak: Leonard Bernstein, André Previn, Karl Böhm. Jest profesorem Uniwersytetu Muzycznego w Wiedniu, prowadzi kursy mistrzowskie w Europie i Japonii. Austriacki artysta wykona urokli-wy Koncert klarnetowy A-dur, ostatnie instrumentalne dzieło Mozarta, które ten zdołał ukończyć tuż przed śmiercią. Koncert poprowadzi Michael Maciaszczyk, koncertmistrz Wiener Kamerorchester.

28.11.2014, piątek, godz. 19.00andrzejki z musicalamiKoncert z nianią

Orkiestra Symfoniczna Filharmonii PomorskiejSławomir Chrzanowski dyrygentsoliści śpiewacy Teatru Muzycznego ROMA w Warszawie:edyta Krzemień i damian aleksander

Zapraszamy do wspólnej zabawy z cenionymi w Pol-sce artystami przy świato-wych hitach musicalowych, którą poprowadzi dyrygent nader doświadczony w tym repertuarze – Sławomir Chrzanowski, dyrektor naczelny i artystyczny Fil-harmonii Zabrzańskiej. Zaś czas umilą śpiewem: edy-ta Krzemień, wokalistka (sopran), aktorka teatralno--musicalowa, m.in. od 2007 do 2012 związana z Teatrem Muzycznym Roma w War-szawie; damian aleksan-der – aktor musicalowy, telewizyjny i teatralny, pio-senkarz i tancerz, od 2000 współpracuje z warszaw-ską Romą. Wieczór muzyki wprost dla wszystkich, tak-że dla rodziców, bowiem na czas trwania koncertu bę-dzie można zostawić dzieci pod opieką wykwalifikowa-nych animatorów z UKW.

inf. Mariola Grochowina

B e a t a B i l i ń s k a , f o t . M i c h a ł O b r z u t

D a m i a n A l e k s a n d e rf o t . A g n i e s z k a P i s a r c z y k

E d y t a K r z e m i e ń

22.11.2014, sobota, godz. 11.00Muzyczne BaJKOrankikompozycje Sławomira Opalińskiego do wierszy Marii KonopnickiejCykl koncertów powstał z myślą o małych melomanach i popularyzuje nie tylko czytanie wierszy największych polskich wieszczów, którzy wsławili się wierszami dla dzieci, ale także twórczość bydgoskich kompozytorów.

w y d a r z e n i a


opera Nova w Bydgoszczy

5.11.2014, godz. 19.00 6.11.2014, godz. 19.00

Manru – opera Ignacego Jana Paderewskiego

kierownictwo muzyczne Maciej Figasreżyseria Laco adamikscenografia Milan david (Czechy)choreografia Janina niesobskaprzygotowanie chóru Henryk Wierzchoń

Komponowanie swej jedynej opery ukończył Pade-rewski w 1901 roku, w tym samym roku odbyła się jej światowa prapremiera w Dreźnie, a już 1902 roku operę pokazała nowojorska Metropolitan Opera. Temat li-bretta zaczerpnięty został z powieści J.I. Kraszewskiego „Chata za wsią”. Literacki Cygan Tumry nosi w operze imię Manru, które – jak pisał autor libretta, Alfred Nos-sig „…jest najbardziej ponurym, cygańskim i operowym”. Ignacy Jan Paderewski mówił w 1902 r. na spotkaniu z przedstawicielami prasy w Nowym Jorku: „Wybór tematu umożliwił mi wprowadzenie dużej dozy liryzmu do libretta i pod tym względem wzorowałem się (…), na metodzie włoskiej. Sądzę, że nowość „Manru” polega na tym, że w odróżnieniu od zwykłej romantycznej historii, jej temat został osnuty na tle konfliktu między dwiema rasa-mi, Słowianami i Cyganami. Temat jest zresztą na wskroś muzyczny”. „Manru” napisana pod wpływem dramatów muzycznych Wagnera zawiera szczególnie imponujące partie symfoniczne orkiestry, piękne partie wokalne z potraktowaniem głosu ludzkiego jak instrumentu. Paderewski włączył do partytury porywające partie chóralne a także elementy folklorystyczne: tańce gó-ralskie, motywy cygańskie – zapewniające widowisko-wość dzieła. Maciej Figas w rozmowie z Anitą Nowak mówił: (…) „Manru” dzisiaj ogląda się bez znużenia, a tak orkiestra, która jest przecież pierwszym krytykiem, jak i wykonawcy poszczególnych partii, zgodnie twierdzą, że

z upływem czasu to dzieło coraz bardziej ich wciąga. A to oznacza, że cel osiągnęliśmy.

Opera Paderewskiego, zarazem pierwszy polski dra-mat muzyczny, jedna z najważniejszych pozycji w na-szym repertuarze narodowym, w porównaniu np. z „Hal-ką” stanowi rzadkość w polskich teatrach operowych. Aktualnie grana jest tylko przez Operę Nova. Na afiszu bydgoskiej sceny obecna jest od 2006 r. Opera Nova nie tylko wystawia „Manru”, lecz czyni starania, aby tej ope-rze przywrócić miejsce należne w polskim repertuarze. Bydgoski spektakl „Manru”, zarejestrowany w technice DVD, uhonorowany został prestiżową nagrodą paryskiej Académie du Disque Lyrique – „Złotym Orfeuszem”.

8.11.2014, godz. 19.00 9.11.2014, godz. 19.00

La Traviata – opera Giuseppe Verdiegokierownictwo muzyczne Maciej Figasreżyseria Bodo Igesz (USA)scenografia Łucja Kossakowska

Czym żył XIX-wieczny Paryż? Oczywiście – skandalami, sztuką i literaturą. Oddawał nuworyszowskie aspiracje bogacących się gwałtownie bankierów i burżujów. He-donizm nowych elit skwapliwie wykorzystywały słynne paryskie kokoty. Najsławniejszą była Marie Duplessis, do której wzdychał cały „Jockey-Club” utrzymywany przez najbogatszych mężczyzn z paryskiego towarzy-stwa, kochanka najbardziej wpływowych i znanych osobistości, także artystów – Franciszka Liszta i Alek-sandra Dumas-syna, kochająca luksus i …kamelie. Dała „życie” literackiej postaci ,Małgorzacie Gauthier, tytuło-wej „Damie kameliowej” z XIX-wiecznego bestselleru powieściowego.

Na jego kanwie powstało libretto do „największego melodramatu wśród operowych historii” „La Traviaty” Giuseppe Verdiego. Tytułowa „kobieta upadła” nazy-

M a n r u , f o t . A n d r z e j M a k o w s k i

w y d a r z e n i a


wa się tu Violetta Valery. Opera ta należy do szczegól-nych utworów, które – słuchane nawet wielokrotnie – nadal podbijają słuchacza muzyczną urodą.

Dzieło zawiera wszystko, co od ponad stu lat gwa-rantuje mu miłość wykonawców i publiczności: wspa-niałe partie wokalne (liryczne arie Violetty: Sempre li-bera i Addio del passato, (wzruszająca Di Provenza il mar, il suol Germonta), niezapomniane muzyczne dialogi bohaterów dramatyczną akcję z tragicznym finałem, piękne sceny zbiorowe i chóralne (ze słynnym toastem na chwałę miłości „Libiamo…). „Traviata” obecna w re-pertuarze Opery Nova od premiery w 1998 r. świetne odtwórczynie partii Violetty. W tytułowej roli oklaski-wane były: Gabriela Orłowska de Silva, Dorota Radom-ska, Ewa Godlewska, Beata Gramza, Katarzyna Nowak--Stańczyk, Victoria Vatutina…

27.11.2014, godz. 19.00 28.11.2014, godz. 19.00 29.11.2014, godz. 19.00 30.11.2014, godz. 19.00

Baron cygański – operetka Joanna Straussa

Inscenizacja, reżyseria i choreografia Janina niesobskaKierownictwo muzyczne Maciej FigasScenografia i kostiumy Maria BalcerekReżyseria świateł Bogumił PalewiczPrzygotowanie chóru Henryk Wierzchoń

„Baron cygański” Johann Strauss uznawał za swe naj-większe kompozytorskie osiągnięcie. Operetka ta na-leży do najbardziej efektownych realizacji bydgoskiej sceny operowej (premiera w 2010 r.). Błękity, szmarag-

B a r o n c y g a ń s k i , f o t . A n d r z e j M a k o w s k i

dy, indygo, fiolety, cekiny, zapinki, przypinki, szamero-wane mundury, peleryny, czepeczki i fartuszki, suknie z tiurniurami – scena ledwo pomieści ten wielobarwny i zróżnicowany tłum. Jedwabne falbany spódnic tworzą wielobarwne, falujące „morze” w cygańskim tańcu, po-wiewają frędzle chust, błyskają i dźwięczą szable – pani scenograf dała upust swej nieposkromnionej fantazji. Zachwyca ogrom dekoracji (gigantyczny namiot i pała-cowe schody w skali 1:1), wystawność kostiumów wy-konanych z niezwykłą pieczołowitością; niezapomnia-ne pozostają układy taneczne: ognisty czardasz „Ritter Pazman”, wytworny walc. Inscenizacja zapisała się jako wzorcowa w polskiej historii realizacji operetki: wysta-wiona z należnym jej przepychem, dbałością o piękno obrazu, pieczołowicie oddany detal i całościowy impo-nujący kształt, wiarygodną aktorsko grą, i – a właściwie przede wszystkim! – wspaniałą muzyką Straussa, jest znakomitym przykładem kondycji artystycznej Opery Nova. Na pocieszenie tych, którym nie udało się kupić biletów, zapowiadamy kolejne przedstawienia tego ty-tułu w styczniu 2015 r.

inf. Ewa Chałat

Dom Kultury MoDrACZEK 3.11.2014, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolny

Czytamy bajki dzieciom – „Wiluś – kot czarownicy”, autor: Elżbieta Jarmołkiewicz

6.11.2014, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolnyIndianie ameryki Północnej. Historia i dzień dzi-siejszy. „Czarna Legenda hiszpańskiej Konkwisty” cz. 3. Prowadzenie spotkania: Adam Piekarski

13.11.2014, czwartek, godz. 18.00, wstęp wolny

Kawiarnia Literacka: gość – Mirosław Wiśniewski – leśniczy i mieszkaniec Świę-tokrzyskiego Parku Naro-dowego, poeta. Jego muzą i przewodniczką duchową w świecie poezji jest Joanna Kulmowa – nestorka poetek polskich – której życie i do-konania wywarły poważny wpływ na osobowość, po-

strzeganie natury i twórczość poety. Mocno związany z tzw. „poetami przeklętymi”, a zwłaszcza z Edwardem Stachurą. Autor trzech tomów: „ Po tamtej stronie ma-rzeń”, „ Piękno jest w Tobie”, Nicniemówienie”; uczest-nik licznych spotkań autorskich, laureat konkursów literackich.

Prowadzenie spotkania: W. Barbara Jendrzejewska

18.11.2014, wtorek, godz. 18.00, wstęp wolnySpotkanie z Latarnikiem

Prowadzenie spotkania: Sławomir Krajewski – Latar-nik PCRS

24.11.2014, poniedziałek, godz. 18.00, wstęp wolnyCzytamy bajki dzieciom – „Myszka i przyjaciele”, au-tor: Tamara Sieradzka

27.11.2014, czwartek, godz. 17.30Przestrzeń Kobiet Twórczych „Pani Skarpeta”Pogadanka: „Zdrowy styl życia”Warsztaty: „Malowanie na szkle”

w y d a r z e n i a


Szósta edycja Festiwalu Muzyki Kameralnej „Mu-zyka u Źródeł” rozpocznie się w środę 5. listopada w klimatycznych wnętrzach Muzeum Wodociągów. Program tegorocznej imprezy zapowiada się nie-zwykle atrakcyjnie – będą wielkie dzieła kamera-listyki, jazz i po raz pierwszy pojawi się spektakl teatralny.

dniu festiwalu w monograficznym koncercie, poświęco-nym twórczości Andrzeja Panufnika. Koncert odbędzie się w ramach projektu realizowanego przez Instytut Mu-zyki i Tańca w Warszawie – „Nowe Interpretacje”.

Wieczory z muzyką kameralną w klimatycznych wnę-trzach hali wodociągowej co roku przyciągają szerokie grono sympatyków. Dla publiczności jest to wyjątkowa okazja do spotkania ze znakomitymi muzykami wystę-pującymi w najznamienitszych salach koncertowych.

Bilety na koncerty dostępne są od 25. września w skle-pach Empik oraz na portalu biletowym Ticketpro.

www.muzykauzrodel.art.pl

Miejsce koncertów: Muzeum Wodociągów, ul. Gdań-ska 242, Bydgoszcz

Patronat Honorowy:Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr CałbeckiPrezydent Bydgoszczy Rafał Bruski

Projekt dotowany jest ze środków Urzędu Marszałkowskiego Wojewódz-twa Kujawsko-Pomorskiego oraz Urzędu Miasta Bydgoszczy i sponsorów.

Główny Mecenas: Miejskie Wodociągi i Kanalizacja w Bydgoszczy Sp. z o.o.

organizator: Fundacja Muzyka u Źródeł

5.11.2014, środa, godz. 18.00. Bilety: 20,00„Kameralnie u Źródeł”Wystąpią: Krzysztof jakowicz – skrzypce; Mateusz Bocheński – al-tówka; joanna Krempeć-Kaczor – kontrabas; Barock Quartet w skła-dzie: Wojciech Kołaczyk – I. skrzypce, Dariusz Groblewski – II. skrzyp-ce, Zbigniew szczęch – altówka, Michał Litwa – wiolonczela

Program: Antonín Dvořák – Kwintet smyczkowy G-dur op. 77; M. Bruch – Oktet smyczkowy B-dur

7.11.2014, piątek, godz. 18.00. Bilety: 20 złatom String Quartet Atom string Quartet w składzie: Dawid Lubowicz – I. skrzypce, Bar-tosz Dworak – II. skrzypce, Michał Zaborski – altówka, Krzysztof Lenczowski – wiolonczelaKlasyczny skład kwartetu smyczkowego tym razem w repertuarze jazzowym. Atom String Quartet wraca do Bydgoszczy po 2 letniej przerwie. Ten młody zespół

„Muzyka u źródeł” – magia muzyki i miejsca…

Festiwal rozpocznie znakomity skrzypek, kamera-lista i pedagog – Krzysztof Jakowicz. Tego wieczoru zabrzmią wielkie dzieła kameralistyki – utwory A. Dwo-rzaka i Maxa Brucha. Podczas kolejnego koncertu na festiwalowej scenie pojawi się Atom String Quartet. Zespół zaprezentuje materiał z najnowszej płyty, która już wkrótce pojawi się na rynku. Dużym zainteresowa-niem cieszy się koncert The New Warsaw Trio. Panowie przygotowali program z muzyką kompozytorów fran-cuskich w fantastycznych autorskich opracowaniach. Nowością w trakcie festiwalu będzie spektakl teatralny – monodram „Bal u Salomona”, na podstawie tekstu K.I. Gałczyńskiego, w wykonaniu Andrzeja Pieczyńskie-go. Muzykę skomponowaną do spektaklu przez Rober-ta Kanaana zagra Barock Quartet.

Niekwestionowaną gwiazdą festiwalu będzie Aga Zaryan. Artystka wystąpi wraz z trio jazzowym i muzy-kami z Barock Quartet. Bilety na ten koncert są już nie-dostępne - sprzedały się w ciągu kilku dni.

Gospodarze festiwalu – zespól Barock Quartet wraz z towarzyszącymi muzykami zaprezentują się w ostatnim

At o m St r i n g Q u a r t e t , f o t . M a r e k H o f m a n

w y d a r z e n i a


jest entuzjastycznie przyjmowany na koncertach w kra-ju i zagranicą. Przez Jazz Forum został nazwany „praw-dziwie jazzowym, grającym na światowym poziomie, kwartetem smyczkowym”. Zespół wykonuje kompozy-cje, które dzięki zastosowaniu tak nietypowej dla mu-zyki jazzowej obsady wykonawczej, brzmią bardzo no-wocześnie i oryginalnie. W programie koncertu znajdą się utwory z płyty, która już wkrótce ukaże się na rynku.

8.11.2014, sobota, godz. 18.00. Bilety 20,00„Bal u Salomona” – monodramWystąpią: Andrzej Pieczyński – w roli Poety; Barock Quartet; mu-zyka: robert KanaanMonodram zrealizowa-ny na podstawie tekstu Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego. Na scenie widzimy poetę uwikłanego w dramatycznie splątane ze sobą dwie namiętności: z jednej strony obsesyjność nie dającej się ogarnąć wyobraźni, z drugiej zaś, świa-domość własnej ułomności, nie mogącej sprostać twór-czemu przeżyciu…

9.11.2014, niedziela, godz. 18.00. Bilety 20,00„Pod dachami Paryża”Wykonawcy: the New Warsaw trio w składzie: rafał Grząka – akorde-on, Przemysław skałuba – klarnet, Konrad Kubicki – kontrabas

Program koncertu wypełnią utwory kompozytorów ściśle związanych z kulturą francuską, m.in.: Henri Betti, Hubert Giraud, Georges Moustaki, w wyjątkowych, au-torskich opracowaniach.

10.11.2014, poniedziałek, godz. 18.00. Brak biletów.Wystąpią: Aga Zaryan – wokal; Michał tokaj – fortepian; Michał Ba-rański – kontrabas; Łukasz żyta – perkusja; Barok Quartet

11.11.2014, wtorek, 18.00. Bilety: 20 zł„Panufnik – nowe Interpretacje” Wystąpią: Barock Quartet w składzie: Wojciech Kołaczyk – skrzypce, Dariusz Groblewski – skrzypce, Zbigniew szczęch – altówka, Michał Litwa – wiolonczela; oraz Mateusz Bocheński – altówka; joanna La-skowska – wiolonczela

Program: Andrzej Panufnik – Kwartet smyczkowy Nr 2 Messages; Andrzej Panufnik – Sekstet smyczkowy Train of Thoughts; Andrzej Panufnik – Song to the Virgin Mary na sekstet smyczkowy

B a r o c k Q u a r t e t , f o t . M a r e k H o f m a n

A n d r z e j P i e c z y ń s k i

Klub „Arka” BsM 3.11.2014, poniedziałek, godz. 17.00

Z cyklu „arka poezji”: „zaduszki poetyckie” – wie-czór poezji oraz wspomnień o autorach, którzy odeszli. Prowadzenie: Stefan Pastuszewski

6.11.2014, czwartek, godz. 16.00„Ilustracja jesiennego wiersza” – konkurs plastyczny dla dzieci

7.11.2014, piątek, godz. 17.00„Kaktusy w naturze” – spotkanie Klubu Miłośników Kaktusów

10.11.2014, poniedziałek, godz. 17.00„Jesienne rytmy z panią Terenią” wieczorek taneczny w Klubie Seniora

11.11.2014, wtorek, godz. 10.00-14.00Święto niepodległości„drzwi otwarte” w Izbie Pamięci im. Marszałka Jó-zefa Piłsudskiego

13.11.2014, czwartek, godz. 16.00„Wycinanka i wydzieranka” – zajęcia plastyczne dla dzieci

17.11.2014, poniedziałek, godz. 17.00„na dzień dobry – gimnastyka” – spotkanie z rehabi-litantką Krystyną Kołatą w Klubie Seniora

20.11.2014, czwartek, godz. 16.00„Jesienne barwy i nastroje” pejzaż w tonacji ciepłej – zajęcia plastyczne dla dzieci

24.11.2014, poniedziałek, godz. 17.00„andrzejkowe wróżby” – zabawa taneczna z wróżba-mi i horoskopami w Klubie Seniora.

25.11.2014, wtorek, godz. 16.00„deszcz i wiatr” rysunek światłocieniowy – zajęcia pla-styczne dla dzieci

27.11.2014, czwartek, godz. 16.00„Lokomotywa” ilustracja plastyczna wiersza J. Tu-wima – zajęcia plastyczne dla dzieci

28.11.2014, piątek, godz. 16.00Biblioteka oraz porady dotyczące pielęgnacji kaktu-sów – dyżur Klubu Miłośników Kaktusów

Ponadto: – W każdą środę od godz. 11.00-13.00 dyżur Koła Polskiego Związku

Emerytów, Rencistów i Inwalidów – W poniedziałki, środy oraz piątki zajęcia gimnastyczne dla seniorów

(dwie grupy: I – godz. 9.00, II – godz. 10.00) – We wtorki oraz czwartki o godz. 16.00 zajęcia plastyczne dla dzieci – Zapraszamy na zajęcia z Rytmiki dla dzieci w wieku 3-4 lat, oraz

zespołu tanecznego dla dzieci powyżej 5 lat. – Zapraszamy na zajęcia nauki gry na instrumentach: pianino, keybo-

ard, gitara. – Zapraszamy na zajęcia informatyczne dla seniorów (zajęcia indywi-

dualne)

Izba Pamięci im. Marszałka Józefa Piłsudskiegoczynna w poniedziałki (godz. 10-14), wtorki i środy (godz. 14-19)

Plany pracy Klubu „Arka” BSM dostępne na stronie internetowej Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej: http://www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje.

w y d a r z e n i a


2.11.2014, godz. 18.00 3.11.2014, godz. 19.00 14.11.2014, godz. 19.00 16.11.2014, godz. 18.00

agnieszka Jakimiak – afrykareżyseria: Bartek Frąckowiak; dramaturgia: Agnieszka Jakimiak; sce-nografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof Kali-ski; reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; występują: Klara Bielawka (gościnnie), Szymon Czacki (gościnnie), Maciej Pesta, Sonia Roszczuk (de-biut aktorski), Jakub Ulewicz, Anita Sokołowska

To nie jest opowieść o Ryszardzie Kapuścińskim w Afryce. Ani opowieść o Afryce. Ani o tym, jak można przedstawić Afrykę, ani o tym, jak nie należy jej przed-stawić. To nie jest historia Afryki. To historia kilku po-jęć wędrujących po Europie od czasów kolonializmu przez okres dekolonizacji aż po dzisiaj. Kapuściński był świadkiem odzyskiwania niepodległości przez Ghanę, Kongo, Nigerię, Mozambik i wiele innych krajów w la-tach 50. i 60. My przyglądamy się procesom, które do-prowadziły do ich ponownego uzależnienia od Europy – zarówno na płaszczyźnie politycznej i ekonomicznej, jak w wymiarze fantazmatycznym. To opowieść o kilku-nastu wyobrażeniach, które pracują na to, żeby procesy produkcji były niewidzialne i zarazem nieuczciwe, żeby obojętność wchodziła w płynną relację z wyzyskiem, żeby z dyskursu rasistowskiego uczynić neutralny i przezroczysty język.

4.11.2014, godz. 19.00 5.11.2014, godz. 19.00 13.11.2014, XVI Ogólnopolski Festiwal Sztuki

Reżyserskiej INTERPRETACJE w Katowicach czas trwania: 100 min bez przerwy. Ze względu na występującą nagość spektakl przeznaczony jest dla widzów dorosłych.

Michał Buszewicz na motywach dramatu Moliera – Skąpiecreżyseria: Ewelina Marciniak; tekst, dramaturgia: Michał Buszewicz; scenografia, kostiumy, reżyseria światła: Katarzyna Borkowska; muzyka, instalacja dźwiękowa: Tomasz Wódkiewicz; występują: Joanna Drozda (MARIANNA), Mirosław Guzowski (HARPAGON), Marian Jaskulski (ANZELM), Maciej Pesta (KLEANT), Piotr Stramowski (WALERY), Małgorzata Witkowska (FROZYNA), Julia Wyszyńska (ELIZA), Maja Walden (MATKA MARIANNY), Marcin Zawodziński (STRZAŁKA); inspicjent: Mate-usz Stebliński

Molierowski Skąpiec, oprócz niepodważalnych wa-lorów komedii, posiada również bardzo silny poten-cjał dramatyczny. Tytułowego bohatera, Harpagona, oprócz zachłanności charakteryzują również inne ne-gatywne cechy, które wpływają na relacje z dziećmi. Młodym kochankom nie wystarcza już tylko chęć po-siadania i wydawania kapitału. Zadłużenie finansowe, emocjonalne, brak odpowiedzialności, żarłoczność i seksualność – wszystkie te aspekty wymykają się spod kontroli i stają się gestem buntu wobec racjonalnej po-stawy Harpagona.

S k ą p i e c , f o t . M a g d a H u e c k e l

Ten świat domaga się uporządkowania. Tekst Molie-ra to podstawa do analizy czynników takich jak szeroko pojęte posiadanie, transakcje, pragnienia, zadłużenia czy zachłanność. Nie odbiera to jednak szansy zmierze-nia się z gatunkiem komediowym.

18 listopada godz. 19.00 19 listopada godz. 19.00,

czas trwania: 190 min z przerwądziadyreżyseria, scenografia: Paweł Wodziński; muzyka: Stefan Węgłowski; kostiumy, reżyseria światła: Agata Skwarczyńska; ruch sceniczny: Aneta Jankowska; kierownictwo wokalne: Agnieszka Sowa; wideo: Re-migiusz Zawadzki; muzyka w wykonaniu: Adam Kośmieja (fortepian), Artur Lawrens (perkusja), Aleksander Porakh (realizacja dźwięku), Stefan Węgłowski (gitara); asystent reżysera: Anna Włodarska; występują: Karolina Adamczyk, Beata Bandurska (gościnnie), Michał Czachor, Mieczy-sław Franaszek, Paweł L. Gilewski, Magdalena Łaska, Mateusz Łasowski, Michał Jarmicki, Marian Jaskulski, Roland Nowak, Jerzy Pożarowski, Mał-gorzata Trofimiuk, Jakub Ulewicz, Malgorzata Witkowska, Marcin Zawo-dziński, gościnnie: Zofia Zoń, Piotr Żurawski

Dziady w reżyserii Pawła Wodzińskiego to ostatnie ogniwo projektu romantycznego. Spektakl jest pró-bą „odzyskania” i racjonalizacji narracji romantycznej, przez wiele dziesięcioleci manipulowanej i wulgaryzo-wanej, wykorzystywanej do dziś doraźnie przez polity-ków, Kościół katolicki, a także przez rynek i media.

18.11.2014, godz. 20.00 19.11.2014, godz. 20.00,

czas trwania: 90 min bez przerwyKomornicka. Biografia pozornareżyseria: Bartek Frąckowiak; dramaturgia: Weronika Szczawińska; scenografia, kostiumy: Anna Maria Karczmarska; muzyka: Krzysztof Kaliski; reżyseria światła, wideo: Bartosz Nalazek; software: trzewi-czek; występuje: Anita Sokołowska

Spektakl jest próbą podjęcia teatralnego śledztwa opartego na biografii Marii Komornickiej. Ta moder-nistyczna pisarka przez ponad połowę swojego życia

teatr Polski

w y d a r z e n i a


nazywała siebie Piotrem Włastem. Kontrowersyjna, na-zywana wariatką i odmieńcem, była wybitną postacią czasów, w których przyszło jej funkcjonować. Poprzez swoją metamorfozę zwracała uwagę na trudne i waż-ne problemy ówczesnego świata, przewartościowania, kreację wizerunku, istotę płci.

21 listopada, godz. 10.00 22 listopada, godz. 11.00 i 16.00 23 listopada, godz. 11.00,

czas trwania: 55 min bez przerwyJan Brzechwa – Pchła Szachrajkaopieka reżyserska: Łukasz Gajdzis; scenografia: Aleksandra Seme-nowicz; występują: Małgorzata Witkowska, Paweł L. Gilewski i Marcin Zawodziński.

Chcecie bajki? To proste pytanie zadaje kolejnym już pokoleniom dzieci autor wielu utworów dla najmłod-szych, wybitny polski poeta Jan Brzechwa. Tak! Chcemy bajki! Naprawdę? Ależ proszę bardzo – oto bajka, której bohaterką jest niezwykła Pchła Szachrajka. Niby malut-ka, prawie niewidoczna, ale – jak to z pchłami bywa – dokuczliwa, psotna, wszędobylska, piekielnie sprytna i na domiar złego niesłychanie pomysłowa. Barwna opowieść o jej zdumiewających psotach i gałgań-stwach to gotowy scenariusz, w którym ważne miejsce zajmuje aktorska improwizacja.

28 listopada, godz. 19.00 – PreMIera 29 listopada, godz. 19.00 30 listopada, godz. 19.00

Stanisława Przybyszewska – Thermidortłumaczenie: Stanisław Helsztyński; reżyseria i scenografia: Paweł Wodziński; kostiumy i światła: Agata Skwarczyńska; występują: Grze-gorz Artman (gościnnie), Paweł L. Gilewski, Mirosław Guzowski, Roland Nowak, Maciej Pesta, Kuba Ulewicz, Piotr Wawer jr. (gościnnie), Marcin Zawodziński

Thermidor jest trzecią częścią tryptyku Stanisławy Przybyszewskiej poświęconego tematowi rewolucji francuskiej (poprzednie dwie to: Dziewięćdziesiąty trze-ci oraz Sprawa Dantona) i przedstawia ostatnie godzi-ny życia Maksymiliana Robespierre’a. Spektakl, który pokażemy, nie będzie jednak dotyczył historii Wielkiej Rewolucji. Koncentrujemy się wyłącznie na jednym z jej haseł, na tym najbardziej niewygodnym słowie z całej rewolucyjnej triady, na równości.

W teatrze jako miejscu debaty publicznej stawiamy pytania: czy nie jest tak, że od ponad 200 lat mamy wciąż do czynienia z jednym i tym samym procesem, z nieustannym podważaniem wypracowanej w okre-sie Rewolucji równościowej deklaracji praw człowieka i obywatela; czy wciąż żyjemy w systemie demokratycz-nym, skoro nie jest możliwa równość obywateli?

29.11.2014, godz. 12.00 30.11.2014, godz. 10.00 i 12.00,

czas trwania: 35 min bez przerwy. Spektakl jest przeznaczony dla dzieci do lat dwóch.

Mlekoreżyseria: Paweł Łysak; współpraca dramaturgiczna: Michał Taba-czyński; instrumenty perkusyjne: Maciej Szymborski; muzyka: Michał Dobrzyński; występują: Anita Sokołowska/Magdalena Łaska, Mieczy-sław Franaszek, Mateusz Łasowski.

Jak kropla deszczu może stać się perłą? Co w teatrze mogą przeżyć dzieci mające niewiele ponad rok?

Mleko w reż. Pawła Łysaka to opowieść spleciona ze słów, dźwięków i obrazów. Spektakl bazuje na klasycz-nej perskiej opowieści i staje się okazją do pierwszej historii o cudowności świata.

Spotkanie aktorów z najmłodszymi jest dla obu stron wielką przygodą i próbą znalezienia porozumienia. W trakcie tego przedstawienia obie strony wiele się od siebie nawzajem dowiedzą.

Suzanne Osten [od 35 lat dyrektor Teatru Unga Klara w Sztokholmie; zajmująca się m.in. reżyserią spektakli dla niemowląt] powiedziała: „Jeśli można mówić do dziecka trzymiesięcznego i rozśmieszyć je, to można też stworzyć interesujące dla dziecka przedstawienie”.

P c h ł a S z a c h r a j k a , f o t . A r k a d i u s z Wo j t a s i e w i c z

25 listopada, godz. 19.00 26 listopada, godz. 19.00 27 listopada, godz. 19.00

artur Pałyga – Historie bydgoskiereżyseria: Paweł Łysak; scenografia: Ewa Machnio; występują: Mie-czysław Franaszek, Alicja Mozga, Roland Nowak, Jakub Ulewicz, Małgo-rzata Trofimiuk

Wiesz, skąd się wzięła w Bydgoszczy Łuczniczka? Co dla miasta zrobił Kazimierz Wielki? Jaka słynna śpie-waczka pochodzi z Bydgoszczy? Historie bydgoskie to cykl spektakli, które odkryć mają wielowymiarową toż-samość miasta.

TanI BILeT DLA CZ Y tELNIKóW BIK-u

Z listopadowym numerem BIK-u

bilety na spektakl:

Historie bydgoskie w reż. Pawła Łysaka

w cenie

15 zł!

z a P r a S z a M y W T e r M I n I e :

25 listopada, godz. 19.00

Jeden egzemplarz BIK-u uprawnia do zakupu maksymalnie

4 biletów w promocyjnej cenie.

w y d a r z e n i a


Muzeum okręgowe im. L. Wyczółkowskiego

29.11.2014 roku, godz. 17.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Cykl debat historycznych wokół wystawy „W cieniu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w czasie II wojny światowej”V debata pt. „Trudy codzienności – życie mieszkań-ców Bydgoszczy w latach wojny”.

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego zaprasza na piątą z cyklu sześciu debat historycznych pt. „Trudy codzienności – życie mieszkańców Byd-goszczy w latach wojny”. Gośćmi debaty, prowadzo-nej przez Jolantę Zielazną (Gazeta Pomorska) będą prof. Zdzisław Biegański oraz dr Danuta Wróbel-Sa-wosz. Podczas debaty publiczność będzie miała oka-zję zadawać gościom pytania oraz aktywnie włączać się w dyskusję. Cykl debat stanowi wydarzenie towa-rzyszące wystawie „W cieniu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w czasie II wojny światowej”. Wstęp na debatę jest wolny.

Na wszystkie debaty zapraszani są uznani naukowcy, którzy przybliżą daną tematykę. W dyskusję może włą-czać się również publiczność. Całość prowadzona jest i moderowana przez dziennikarza. Debaty kierowane są do wszystkich mieszkańców Bydgoszczy i osób zain-teresowanych tematem. Ich celem jest zapoznanie byd-goszczan wydarzeniami mającymi miejsce w mieście w czasie II wojny światowej oraz podniesienie świado-mości i wiedzy historycznej mieszkańców miasta.

16.11.2014, godz. 11.00, Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Gra miejska „Wojenna Bydgoszcz”Gra miejska „Wojenna Bydgoszcz” jest niesfabulary-

zowaną grą tematyczną, wykorzystującą wiedzę oraz orientację w terenie. Dzięki nauce poprzez zabawę, gra ma na celu, promocję wystawy czasowej „W cie-niu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w czasie II woj-ny światowej” oraz historycznych miejsc Bydgoszczy, a także zainteresowanie bydgoszczan tematyką rodzin-nego miasta w okresie II wojny światowej, rozbudzenie świadomości lokalnej oraz wzrost wiedzy historycznej uczestników.

Informacje o sposobie zgłoszenia, przebiegu gry oraz nagrodach znajdują się w regulaminie gry dostęp-nym na stronie internetowej muzeum www.muzeum.bydgoszcz.pl. Udział w Grze jest bezpłatny.

Organizatorami gry miejskiej są Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy oraz Hufiec Związku Harcerstwa Polskiego Bydgoszcz – Miasto (Na-miestnictwo Starszoharcerskie).

17.11.2014, godz. 13.00 – wernisaż. Wystawa czynna od 14 do 23 listopada 2014 roku. Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2

„Portrety/Portraits” Henryka PietkiewiczaWystawa zaprezentuje serię artystycznych foto-

gramów gwiazd Polskiego Kina oraz Ikony Kultury. Fotogramy przedstawią wybrane postacie, w charak-terystycznym stylu, wykorzystującym bliskie plany i skupiającym uwagę na emocjach.

Ekspozycja powstanie w ramach festiwalu CAMERI-MAGE 2014.

Obywatelskie Obchody Święta Niepodległości w Muzeum Okręgowym odbędą się 11 listopada 2014 roku, w godzinach 11.00-16.00. Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11

Święto niepodległościMuzeum Okręgowe włącza się do Obywatelskich Ob-

chodów Święta Niepodległości. Z tej okazji został przy-gotowany specjalny program. Dla zwiedzających tego dnia wstęp do Muzeum będzie bezpłatny.

W planie obchodów znajdzie się m.in. zwiedzanie wystaw „Od Starego Rynku do placu Wolności. Spacer ulicami międzywojennej Bydgoszczy” oraz „W cieniu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w czasie II wojny światowej” (oprowadzanie po wystawie z kuratorem o godz. 11.30, 14.30), stanowisko Exploseum, rozstrzy-gnięcie konkursu „W cieniu wojny” (godz. 12.30) oraz warsztaty rodzinne robienia chorągiewek niepodległo-ściowych (godz. 13.00).

w y d a r z e n i a


O b i e k t m i e s i ą c aWystawy czasowe:

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8„Multiplication”. Wystawa czynna do 30 listopada 2014 roku.„Kanał Bydgoski i Brda oczami artystów”. Wystawa czynna do 2 listopada 2014 roku.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11„W cieniu wojny. Bydgoszcz i jej mieszkańcy w cza-sie II wojny światowej”. Wystawa czynna do 6 stycznia 2015 roku.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„dzieje Pieniądza. Starożytny rzym”. Wystawa czyn-na do 6 kwietnia 2015 roku.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2„150 lat Ochotniczej Straży Pożarnej w Bydgosz-czy”. Wystawa czynna do 2 listopada 2014 roku.„Portrety/Portraits” Henryka Pietkiewicza. Wysta-wa czynna od 14 listopada do 23 listopada 2014 roku.

Wystawy stałe: Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2

„na pograniczu Wielkopolski i Pomorza. Bydgoszcz i region u zarania dziejów”.

Zbiory Archeologiczne, ul. Mennica 2„W grodzie Bydgosta. Tajemnice życia wczesnośre-dniowiecznych mieszkańców Bydgoszczy i okolic”.

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„Mennica bydgoska”

Europejskie Centrum Pieniądza, ul. Mennica 4„Wyspa Młyńska – historia i teraźniejszość”.

Galeria Sztuki Nowoczesnej, ul. Mennica 8„Galeria Sztuki nowoczesnej”.

Leon Wyczółkowski, ul. Mennica 7„Twórczość Leona Wyczółkowskiego” (1852-1936)”.

Spichrze nad Brdą, ul. Grodzka 7-11„Od Starego rynku do placu Wolności. Spacer ulica-mi międzywojennej Bydgoszczy”.

Exploseum, ul. Alfreda Nobla„eXPLOSeUM – centrum techniki wojennej daG Fa-brik Bromberg”.

Janek Simon STUDIUM GŁOWYProjekt wykorzystuje trzy technologiczne osiągnię-cia ruchu Open Hardware ostatnich lat – skanowanie 3D, druk 3D i otwarty encefalogram (EEG). Narzędzia te dają niespotykaną dotychczas możliwość płyn-nego przechodzenia między materialną realnością, a cyfrową wirtualnością. Dowolny przedmiot można zamienić na zbiór danych, które dzięki nowej tech-nologii druku stają się materialnym obiektem. Dzięki zastosowaniu EEG w projekcie można było odczytać fale mózgowe Janka Simona w różnego rodzaju sta-nach wzburzenia emocjonalnego. Uzyskane dane posłużyły następnie do algorytmicznej modyfikacji zeskanowanej głowy artysty. Zniekształcone auto-portrety zostały wydrukowane na drukarce 3D. Pro-jekt Studium głowy zawiera również cyfrowe szkice i materiały związane z powstawaniem projektu. Główny akcent położono na zagadnienia psychofi-zyczne związane z portretowaniem, ujmując klasycz-ny temat w nowej formie.

Obiekt można oglądać na wystawie „Multiplica-tion”, znajdującej się w Galerii Sztuki Nowoczesnej. Ekspozycja czynna do 30 listopada 2014 roku.

Janek Simon (ur. w 1977 roku w Krakowie). Studio-wał socjologię i psychologię na Uniwersytecie Jagiel-lońskim. W 2007 roku otrzymał Nagrodę Deutsche Banku Spojrzenia dla najlepszego artysty poniżej 35 roku życia. Mieszka i pracuje w Krakowie.

Autor instalacji interaktywnych, filmów wideo, obiektów i akcji artystycznych, kurator projektów wystawienniczych. Źródłami inspiracji są dla niego przejawy kultury popularnej oraz internet i film. In-teresuje się również sztuką konceptualną, geografią kulturową, a szczególnie kwestią różnicy i odległości pomiędzy miejscami, anarchizmem, etyką i praktyką DIY, a także możliwościami użycia form nauki do pro-dukcji znaczeń w sztuce.

Godziny otwarcia Muzeum w śródmieściuwtorki, środy, piątki 9.00-16.00czwartki 9.00-18.00soboty, niedziele 10.00-16.00poniedziałki – nieczynnesoboty – wstęp bezpłatny

Godziny otwarcia exploseum (oddziału Muzeum Okręgowego)wtorek – niedziela 8.00-16.00poniedziałek – nieczynneZwiedzanie odbywa się w zorganizowanych grupach po uprzedniej rezerwacji telefonicznej w określonych godzinach: 9.30-12.00, 12.30-15.00, 13.30-16.00wtorek – wstęp bezpłatny

Muzeum Okręgowe im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgoszczy uczest-niczy w akcji „Muzeum za złotówkę” – wstęp na ekspozycje dla dzieci i młodzieży do 16 roku życia wynosi 1 zł.

inf. Natalia Szczerbińska

J a n e k S i m o nS T U D I U M G ŁO W Y

w y d a r z e n i a


Galeria Miejska bwa

16.11.2014, godz. 18.00 – otwarcie wystawy. Wystawa czynna do 15.02.2015

„rH75” – urodzinowa wystawa ryszarda Horowitza

Galeria Miejska bwa w Bydgoszczy i Festiwal CAME-RIMAGE zapraszają na wystawę 75 prac Ryszarda Horo-witza z okazji 75. urodzin tego znakomitego fotografa.

ryszard Horowitz urodził się w Krakowie 5 maja 1939 roku. Uczył się w Liceum Sztuk Plastycznych w Krako-wie, następnie studiował malarstwo w Akademii Sztuk Pięknych w rodzinnym mieście. W roku 1959 wyemigro-wał do Stanów Zjednoczonych i został studentem słyn-nego nowojorskiego Pratt Institute. W czasie studiów uzyskał stypendium u Aleksy Brodovitcha, wówczas jednej z najbardziej wpływowych postaci w kręgach grafiki wydawniczej i fotografii. Po ukończeniu edukacji w Pratt Institute w 1963 roku pracował w wielu instytu-cjach filmowych i studiach projektowych i fotograficz-nych oraz jako dyrektor artystyczny Grey Advertising, jednej z największych agencji reklamowych w Nowym Jorku. W listopadzie 1967 roku otworzył własne studio fotograficzne, które prowadzi do chwili obecnej. Foto-grafia stała się jego życiową pasją i podstawą kariery zawodowej.

Na potrzeby wystawy Ryszard Horowitz wybrał 75 najlepszych i najbardziej znanych prac. To wyjątkowy

artysta wykorzystujący różne techniki fotografii, retusz, wielokrotne naświetlanie kliszy w aparacie czy manipu-lacje w ciemni. Jego zdjęcia często przedstawiają ba-śniowy świat, intrygującą grę symboli i obrazów. Uwa-żany jest za pioniera stosowania efektów specjalnych w fotografii w czasach przed obrazowaniem cyfrowym. Wraz z rozwojem technologii Horowitz podobne efekty osiągał wykorzystując nowatorskie techniki kompute-rowe i zaawansowane programy, w tym Photoshopa.

Wystawa «RH75» to jedno z wydarzeń towarzyszą-cych obchodom urodzin Ryszarda Horowitza, które jednocześnie uświetni tegoroczną edycję Festiwalu CAMERIMAGE. Ryszard Horowitz należy do grona naj-bliższych przyjaciół Festiwalu. Jego fotokompozycja ilustrowała plakat święta operatorów w 1994 i 1995 roku, a sam artysta wielokrotnie brał udział w CAMERI-MAGE, zasiadając w loży jurorów. W tym roku fotograf również dołączy do grona ekspertów, którzy zadecydu-ją o wyborze laureata nagrody Złotej Żaby w Konkursie Głównym CAMERIMAGE.

Wystawa czynna do 9.11.2014, wstęp wolnyBory Tucholskie – inspiracjeOrganizatorzy: Senator Andrzej Kobiak, Galeria Miejska bwa, Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury.

Autorzy to m.in. Jan Wołek, andrzej Fogtt, Kata-rzyna Szydłowska, Katarzyna zwolińska, daniel Pielucha, prof. Waldemar Marszałek, Janusz Lewan-dowski, Małgorzata Żurada, Tomasz Klimczyk, Hali-na nowicka, Tomasz Lutaszka.

Prezentowane na wystawie obrazy są inspirowane plenerami malarskimi im. Leona Wyczółkowskiego, któ-re odbyły się w latach 2012-2014 w miejscowości Brda w Borach Tucholskich. Komisarzem wszystkich edycji był znany poeta, malarz, pieśniarz Jan Wołek. Gościny artystom udzielił pensjonat Zielony Wiatr. Plenery zo-stały zorganizowane dzięki staraniom prezesa stowa-rzyszenia Via Natura oraz Andrzeja Kobiaka, senatora RP.

Wystawa czynna do 9.11.2014, wstęp wolnyXVII Międzynarodowy Salon Karykatury antywojennej „Kragujevac 2013”

Spośród prac 235 autorów z całego świata, którzy wzięli udział w zeszłorocznym konkursie, na wystawie są zaprezentowane 94 karykatury, spośród których 15 jest nagrodzonych.

Salon Karykatury Antywojennej, mający charakter biennale, jest inicjatywą zapoczątkowaną 32 lata temu, na upamiętnienie kilku tysięcy cywilów zamordowa-nych przez niemieckiego okupanta w 1941 r. w miejsco-wości Kragujevac w Serbii. Jedną z nagród przyznaje podczas każdej edycji biennale Prezydent Miasta Byd-goszczy.

„Karykaturzysta, który zdobył grand prix Międzyna-rodowego Stowarzyszenia Miast Orędowników Pokoju,

R y s z a r d H o r o w i t z , Wa t e r b i r d , 19 9 6 , f o t o k o m p o z y c j a

w y d a r z e n i a


Galeria Miejska bwa Galeria Kantorek

kontynuacja do 8 listopada 2014Katarzyna rymarz „Fraszka na sąsiada”

17-29 listopada 2014Wszystko na sprzedaż?

Prezentowane będą prace artystów bydgoskich – jak zwykle w tym miejscu – obrazy: Cecylii Janeczek-Ma-tuszewskiej, Miłosza Matwijewicza, Jerzego Puciaty, Leona Romanowa, Piotra Matuszka, Stanisława Stasiu-lewicza, Grzegorza Pleszyńskiego, Krzysztofa Gruse, ZbyZiela, Zdzisława Walczaka; grafiki: Aleksandry Bo-jarskiej i Ewy Gordon; fotografie: Jerzego Riegla, Marka Noniewicza i Wojciecha Woźniaka.

tym razem przesyła poważne ostrzeżenie całemu świa-tu, prezentując przerażającą, mroczną, katastrofalną naturę wojny za pomocą prostych, wyraźnych, czytel-nych środków malarskich. Widzimy żołnierza wkracza-jącego na teren wojny, ale tak naprawdę wchodzącego w mroki piekła. Autor, Massoud Shojai Tabatabai, po-chodzi z targanego konfliktami regionu Iranu, który od dziesięcioleci narażony jest na cierpienia i zagrożenia niesione przez wojnę.

Z kolei turecki karykaturzysta Omer Cam, który otrzy-mał Złotą Odznakę i pierwszą nagrodę przyznawaną przez organizatorów, zamienia koła obracające gąsie-nice czołgów w beczki wina, a w ręce żołnierza wkłada kieliszek z winem, w ten sposób czcząc życie i prawdę, ponieważ wino jest miarą radości, ale też, jak mówią, w winie kryje się prawda. Zdobywcą Srebrnej Odznaki został polski karykaturzysta Paweł Kuczyński, którego utopijna wizja przedstawia żołnierzy wystrzeliwujących z moździerza chleb zamiast granatów” (Miodrag Stojilo-vic, Dyrektor Salonu, ze wstępu do katalogu wystawy).

Wystawa czynna do 30.11.2014, wstęp wolnynasTrOJe

Spotkanie artystyczne „NasTROJE” stanowi podsu-mowanie trwającej od dziesięciu lat międzynarodowej współpracy szkół plastycznych Polski, Czech i Słowacji. Od początku polsko-czeskiego projektu koordynator-kami są: Ewa Gordon i Klara Roche-Popelka. Tytuł spo-tkania przywołuje towarzyszący temu współdziałaniu pełen wzajemnej bliskości szczególny nastrój, który jako artystyczna inspiracja stał się mottem przewod-nim bydgoskich warsztatów teoretyczno-twórczych. W swym zamyśle spotkanie jest przede wszystkim kon-frontacją różnych postaw twórczych i promocją jego uczestników. Sprzyja także wymianie doświadczeń dy-daktycznych i warsztatowych nauczycieli przedmiotów artystycznych. Oprócz bezpośrednich działań plastycz-nych w plenerze i pracowniach malarsko-graficznych wydarzeniami towarzyszącymi będą: pokaz animo-wanego filmu wykonanego w technice rotoskopowej czeskiego reżysera Tomasa Lunaka pt. „Alois Nebel” – wtorek 28.10.2014 r. o godzinie 17.00 w Galerii Miej-skiej bwa w Bydgoszczy oraz otwarcie wystawy prac plastycznych uczestników międzynarodowego pleneru – czwartek 30.10.2014 r. o godzinie 18.00 w Galerii Miej-skiej bwa w Bydgoszczy. Finansowego wsparcia udzielił projektowi Urząd Miasta Bydgoszczy. Patronat sprawu-je konsul honorowy Republiki Czeskiej w Bydgoszczy – pan Dariusz Zimny.

Galeria Miejska bwa Galeria Brda Wystawa czynna do 8 stycznia 2015, wstęp wolny

Marcin zaborski. Podejrzane sytuacjeW Galerii BRDA mieszczącej się przy ul. Dworcowej

94 – w siedzibie hotelu BRDA (parter) i działającej pod patronatem Galerii Miejskiej bwa – od 30 września czynna jest wystawa malarstwa Marcina Zaborskiego pt. „Podejrzane sytuacje”.

Marcin Zaborski, absolwent wydziału malarstwa w Toruniu. Stypendysta prezydenta miasta Torunia w dziedzinie kultury w roku 2014. Uczestnik licznych wystaw zbiorowych oraz plenerów malarskich. W 2012 roku został laureatem nagrody im. Stanisława Borysow-skiego za najlepsze malarstwo w roku akademickim 2011/2012. W tym samym roku II miejsce w konkursie dla Młodych Artystów „Untouchable”, zorganizowanym w ramach Mediations Biennale 2012. Stypendysta mia-sta Szczecin w 2007 roku.

Bydgoska akademia Sztuki 2014/2015 „Sztuka ma wiele twarzy”WYKŁADY W LISTOPADZIE:

5.11.2014, godz. 18.00, wstęp wolnydr agnieszka Wysocka: Polska sztuka użytkowa lat 50. i 60. XX wieku.

19.11.2014, godz. 18.00, wstęp wolnydr hab. Bożena Stawoska-Jundziłł: Wizerunek dziec-ka w malarstwie w oparciu o twórczość Tadeusza Ma-kowskiego, Olgi Boznańskiej i Stanisława Wyspiań-skiego (spojrzenie historyka wychowania).

Katarzyna Rymarz, Sen o żeglowaniu, 2014, olej, płótno, 40×40 cm

w y d a r z e n i a


Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 7.11.2014, godz. 19.00, sala koncertowa, Coperni-

canum UKW, przy ul. M. Kopernika 1zaduszki Jazzowe

Zaduszki Jazzowe to jedno z cyklicznych wydarzeń kulturalnych na Uniwersytecie Kazimierza Wielkiego, od 2008 r. w tym szczególnym dniu wspominamy tych, którzy odeszli, ale wciąż żyją w naszej pamięci. Tradycji stanie się zadość i w tym roku, 7 listopada 2014 r. zapra-szamy na IV Zaduszki Jazzowe. Podczas koncertu wy-stąpi wspaniała amerykańska wokalistka donna Brown z towarzyszeniem Dixie Company.

13-14 listopadaVI Bydgoski Kongres Studenckich Kół naukowych. Studenci Miastu, regionowi i Polsce

Celem Kongresu jest pokazanie jak działają studenc-kie i doktoranckie koła naukowe na polskich uczelniach wyższych oraz integracja środowiska studenckiego. Po-przednie edycje pokazały, że Kongres to doskonała oka-zja do poznania nowych ludzi, wymiany myśli, kontak-tów i nawiązania współpracy między kołami naukowymi.

14 listopada, aula w budynku Copernicanum UKW, ul. M. Kopernika 1

radio PIK oraz Uniwersyteckie Centrum Kultury i Mediów organizują debatę z kandydatami na Prezydenta Miasta Bydgoszczy

do 15 listopada, Biblioteka UKW, ul. K. Szymanow-skiego 3, hol 2 piętro

Wystawa fotograficzna Bogdana dąbrowskiego „Bydgoskie podwórka”

20 listopadaOgólnopolska Konferencja naukowa: Wybory samorządowe

Podczas konferencji poruszone zostaną następujące tematy: prawne podstawy funkcjonowania samorządu terytorialnego; rozwój ekonomiczny samorządu tery-torialnego; administracyjne podstawy funkcjonowania samorządu terytorialnego; społeczne podstawy funkcjo-nowania samorządu terytorialnego; kulturowe podstawy funkcjonowania samorządu terytorialnego; rozwój lokal-ny samorządu terytorialnego; partycypacja obywateli.

26-27 listopadaTrzecia z cyklu międzynarodowa konferencja:aksjologiczne podstawy edukacji: Między wolnością a odpowiedzialnością za słowo

Wielkie transformacje historyczne wymagają ade-kwatnego języka, który zdołałby je opisać i pomógł je zrozumieć. Podczas konferencji uczestnicy będą szukać odpowiedzi na pytanie: Jaka jest i jaka być powinna pedagogiczna funkcja słowa? Czy funkcją słowa jest wyłącznie komunikacja wiedzy w sposób intersubiek-tywnie kontrolowalny; słowo staje się w ten sposób nośnikiem treści, której sens jest niezależny od relacji łączących mówiącego i słuchającego

28 listopadaKościół katedralny w Bydgoszczy

Uniwersytet Kazimierza Wielkiego, dla uczczenia jubileuszu 10-lecia Diecezji Bydgoskiej, organizuje kon-ferencję naukową: Kościół katedralny w Bydgoszczy. Pa-tronat nad konferencją objęli Rektor UKW prof. Janusz Ostoja-Zagórski oraz biskup Jan Tyrawa. Obrady odbę-dą się w Domu Polskim przy ul. Grodzkiej.

inf. Urszula Krzyżańska

13.11.2014, czwartek, godz. 11.00, Biblioteka Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, ul. K. Szymanowskiego 3, aula 1 piętro

Sesja naukowa jest współorganizowana przez Uni-wersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Mu-zeum Stutthof w Sztutowie oraz Archiwum Państwo-we w Bydgoszczy.

Głównym gościem będzie dr Danuta Drywa, która przybędzie z wykładem „Bydgoszczanie w konspira-cji i ich losy w KL Sttuthof w latach 1939-1945”. Wśród prelegentów znajdą się także: dr hab. Aleksander Lasik, prof. nadzw. UKW, oraz pisarz i archiwista Wie-sław Trzeciakowski.

Dr Danuta Drywa jest Kierownikiem Działu Do-kumentacji Muzeum Stutthof w Sztutowie. Dział zajmuje się gromadzeniem i opracowaniem doku-mentacji byłego obozu koncentracyjnego w Sztuto-wie, na którą składają się: archiwalia, relacje i wspo-mnienia byłych więźniów, zdjęcia, przedmioty oraz publikacje. Ważną częścią pracy jest opracowywanie kartoteki byłych więźniów obozu.

Sesji naukowej towarzyszyć będą dwie wystawy: „Świadkowie mówią” – prezentująca obóz Stutthof w relacjach byłych więźniów, oraz wystawa doku-mentów i zdjęć ze zbiorów Archiwum Państwowego w Bydgoszczy, dot. wojny i okupacji niemieckiej z lat 1939-1945.

Losy bydgoszczan. Wojna i okupacja 1939-1945. Sesja naukowa z okazji 75. rocznicy wybuchu II wojny światowej.

w y d a r z e n i a


Biblioteka Główna UKW 28.11.2014, piątek, godz. 18.00 – wernisaż.

Biblioteka UKW, ul. K. Szymanowskiego 3, galeria 1 piętro. Wystawa będzie czynna do 17 stycznia 2015 r. w godzinach otwarcia Biblioteki.

Miłosz Matwijewicz Wystawa malarstwa pt. „Przestrzenie wyobraźni”Wprowadzenie do wystawy: elżbieta KantorekMiłosz Matwijewicz urodził się 27 paździer-nika 1930 r. w Lesznie. W latach 1949-1955 studiował na Wydziale Sztuk Pięknych Uni-wersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu w pracowni prof. Stani-sława Borysowskiego i prof. Tymona Niesiołowskiego. Jest malarzem, członkiem Związku Polskich Artystów Plastyków. Pracuje w technice olejnej i akwareli. Zajmo-wał się sztuką użytkową. Był pedagogiem. Brał udział w wielu wystawach okręgowych i ogólnopolskich oraz wystawach sztuki polskiej za granicą. Jest autorem je-denastu wystaw indywidualnych. Jego prace znajdują się w zbiorach Muzeum Okręgowego im. Leona Wy-czółkowskiego w Bydgoszczy, Muzeum we Włocławku, Galerii Miejskiej bwa w Bydgoszczy, w kolekcjach pry-watnych oraz na statku m/s Bydgoszcz. Odznaczony zo-stał Złotym Krzyżem Zasługi i uhonorowany Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Medalem Prezydenta Miasta Bydgoszczy.

Miłosz Matwijewicz jest pejzażystą tworzącym w akwa-reli i technice olejnej. Rzadko maluje inne motywy. Po-wstają kwiaty, martwe natury, ale przede wszystkim inspiruje artystę pejzaż, gdzie głównym tematem jest kra-jobraz z wodą. Przestrzeń nieba, pasmo zieleni, lśniąca po-wierzchnia wody to pewnego rodzaju schemat powtarza-ny niemalże we wszystkich kompozycjach. Taką strukturę autor przekształca, przetwarza. To swoiste wariacje na za-dany sobie temat. Układ kompozycyjny jest niezmienny,

ale zawsze jest to inny krajobraz, innej okolicy, innego miejsca. Ważny jest kolor. On buduje atmosferę i nastrój każdej pracy. Autor plamą barwną wydobywa kształty, określa przestrzeń, sugeruje światło. Stosuje specyficzną kolorystykę, opierając się głównie na odcieniach błękitu i zieleni. Tonacja barwna jest zawsze chłodna, niekiedy tylko wzbogacona żółcieniami, drobnymi plamami cyno-bru, czerwieni.

Miłosz Matwijewicz tworzy kompozycje realistyczne, w których szczegóły nie są ważne. Istotna jest aura danej chwili. Upraszcza kształty na rzecz działania plamy barw-nej, często zatraca je wkraczając w obszar abstrakcyjnego kształtowania przestrzeni w obrazie. Odczytujemy pejzaż i jednocześnie mamy poczucie znaczenia samej farby budującej obraz. Ona też stanowi o pracach, w których autor wkracza już w obszar „czystej” abstrakcji. Wyraźne pociągnięcia pędzla tworzące fakturę składają się m.in. na ekspresję tych przedstawień wzmocnioną diagonal-nymi układami form. Artysta szuka kwintesencji pejzażu i uniwersalnej formy dla przekazania emocji wywołanych przestrzenią, światłem i barwą.

Elżbieta Kantorek

artGallery galeria & pracownia plastyczna 5.11.2014, środa godz. 17.00. artGallery ,ul. Krasiń-

skiego 5, tel. 604 313 266Spotkanie autorskie z ewą Grzeszczuk

Artystka z Grudziądza, zaprezentuje swoje fotodra-my z podróży po Indiach.

„Tworzę z potrzeby ducha… Tworzywem nie tylko pędzel, ołówek, kredka…”. Ewa Grzeszczuk swoje pasje i zainteresowania dzieli pomiędzy twórczość plastycz-ną, wokalną, próby aktorskie i fotografię. W twórczości plastycznej wyraża siebie na wiele sposobów, między innymi poprzez grafikę, rysunek, pastele… Ma na swo-im koncie wiele wystaw indywidualnych i zbiorowych, a jej prace znajdują się w zbiorach prywatnych w kra-

ju i za granicą. Przez wiele lat była wokalistką zespołu poezji śpiewanej „W drodze”. Ewa pisze też wiersze, re-żyseruje i występowała z kilkoma monodramami, jako członek Teatru Sceny Poezji „JA I ONI”. Po rozwiązaniu grupy teatralnej stworzyła i przez kilka lat prowadziła w Grudziądzkiej Bursie Szkolnej Teatr Pantomimy „MO--MI-M-A”. Obecnie jest kuratorem wystaw w Grudziądz-kim Centrum Kultury TEATR (teatralne foyer i Galeria AKCENT).

Ostatnią pasją Ewy jest fotografia, która zrodziła się częściowo z zamiłowania do podróży. Jest wytrawnym obserwatorem, więc jej zdjęcia cechuje ostrość spojrze-nia, wrażliwość i zachwyt nad chwilą”.

Marzena Gola

w y d a r z e n i a


Wojewódzka i Miejska Biblioteka Publiczna 12.11-21.11.2014, Biblioteka Główna, Stary Rynek 24

(w godzinach pracy Biblioteki)Wystawa przygotowana z okazji Obywatelskich Obchodów Święta niepodległości w Bydgoszczy. Prezentować będzie ogłoszenia, zaproszenia i afisze związane z tamtymi wydarzeniami.

Seanse filmowe: 13.11.2014, czwartek, godz. 18.00, Biblioteka

Główna – Strych, Stary Rynek 24, wstęp wolny. 27.11.2014, czwartek, godz. 18.00, Biblioteka

Główna – Strych, Stary Rynek 24, wstęp wolny.Projektor – filmy na strychu

To nie kino, nie klub filmowy, nieregularnie albo cy-klicznie. Na strychu biblioteki prócz ciekawych filmów czekać będą na Was leżaki i wygodne pufy. W sercu miasta, za darmo. Zapraszamy na seanse w ramach cy-klu Projektor. Każdego miesiąca zaprezentujemy nowy zestaw filmów, wśród nich absolutne klasyki i obrazy mniej popularne, te ambitne i zupełnie rozrywkowe. Szczegóły na https://www.facebook.com/wimbp.byd-goszcz w zakładce Projektor.

13.11.2014, godz. 17.00, Biblioteka Główna WiMBP, Sala Wykładowa, wstęp wolny

Spotkanie z Katarzyną SoborakBłogosławiony ks. Jerzy Popiełuszko – „Oddał życie za nas wszystkich”. Spotkanie z Katarzyną Soborak – kierownikiem Ośrodka Dokumentacji Życia i Kultu Błogosławionego Jerzego Popiełuszki przy Parafii św. Stanisława Kostki w Warszawie, notariuszem w procesie beatyfikacyjnym ks. J. Popiełuszki. K. Soborak współ-tworzyła Kościelną Służbę Informacyjną powołaną przy żoliborskiej parafii 1 grudnia 1984 przez ks. prałata Teo-fila Boguckiego, którą kieruje od 17 lat. To właśnie KSI stworzyła Archiwum ks. Jerzego, przekształcone w 2011 w Ośrodek Dokumentacji Życia i Kultu Błogosławionego Jerzego Popiełuszki. W 1997 K. Soborak weszła w skład Trybunału Beatyfikacyjnego. Jest współtwórczynią po-wstałego w 2004 r. Muzeum Błogosławionego Księdza Jerzego Popiełuszki, mieszczącego się w podziemiach warszawskiego kościoła pw. św. Stanisława Kostki. Spo-tkanie organizowane jest w związku z przypadającą w 2014 roku 30 rocznicą męczeńskiej śmierci Kapłana w ramach XXXIII Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej.

inf. Lucyna Partyka

Wybrane zajęcia edukacyjne w listopadzie:

4.11.2014, godz. 11.30, WiMBP (Filia nr 16 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1)

Spotkanie Koła Przyjaciół Biblioteki ph. „zwyczaje związane z Świętem zmarłych w Polsce i na świecie – zajęcia dla dorosłych.

4.11.2014, godz. 17.00, WiMBP (Filia nr 15 dla dorosłych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Brzęczkowskiego 2)

Spotkanie z historią i zabytkami Bydgoszczy – zaję-cia edukacyjne dla dorosłych, które poprowadzi Krzysz-tof Bartowski historyk i miłośnik Bydgoszczy.

6.11.2014, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dorosłych i dla dzieci ul. Dworcowa 49)

Maria rodziewiczówna; zapomniana kronikarka polskich Kresów Wschodnich – spotkanie literackie dla młodzieży i dorosłych.

7.11.2014, godz. 18.00, WiMBP (Filia nr 5 dla dorosłych ul. Pomorska 80-86)

Spotkanie z autorem kryminałów Piotrem Głu-chowskim.

13.11.2014, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 19 dla dorosłych ul. Powstańców Wielkopolskich 26)

rozmowy przy książce – cykl spotkań dla seniorów.

17.11.2014, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 17 dla dorosłych i dla dzieci ul. Łanowa 2)

dzień Seniora w bibliotece – spotkanie dla seniorów poświęcone postaci Marii Rodziewiczówny.

18.11.2014, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59)

Spotkania ze zwierzętami – zajęcia literackie dla dzie-ci na podstawie tekstu Heleny Bechlerowej, pt. „Jak ko-tek zwierzęta mlekiem częstował”.


Spotkanie Klubu Książki „Kryminalni”, czyli miłośni-ków literatury kryminalnej – zajęcia przeznaczone dla dorosłych.

21.11.2014, godz. 12.00, WiMBP (Filia nr 3 dla dorosłych i dla dzieci ul. Grunwaldzka 59)

Wirtualne podróże: spacer po Lizbonie – zajęcia edu-kacyjne dla seniorów.


rok Kanału Bydgoskiego – gry i quizy dla dzieci.

25.11.2014, godz. 11.00, WiMBP (Filia nr 9 dla dzieci i młodzieży ul. M. Konopnickiej 28)

Jesienna szaruga – rozwiązywanie krzyżówek o te-matyce jesiennej.

25.11.2014, godz. 15.30, WiMBP (Filia nr 4 dla dzieci i młodzieży ul. Czerkaska 11)

Misie w literaturze – zajęcia edukacyjne z okazji Świa-towego Dnia Pluszowego Misia

25.11.2014, godz. 16.00, WiMBP (Filia nr 16 dla doro-słych z Oddziałem dla dzieci i młodzieży ul. Broniewskiego 1)

Teatrzyk Kamishiba – zajęcia edukacyjno-plastyczne dla dzieci.

26.11.2014, 14.00, WiMBP (Filia nr 23 dla dorosłych ul. M. Konopnickiej 28)

Bydgoszcz atrakcyjna, tajemnicza, nieznana. Wę-drówki przez wieki, zdarzenia i sensacje – spotkanie z Martą Idzik-Ropą.

28.11.2014, godz. 15.00, WiMBP (Filia nr 14 dla dzieci i młodzieży ul. Bohaterów Kragujewca 11)

Czary i magia – zabawy andrzejkowe dla dzieci.

w y d a r z e n i a


Galeria Wieży Ciśnień 19.11.2014, środa, godz. 18.00,

Galeria Wieży Ciśnień, ul. Filarecka 1 Piotr Tołoczko. Biografia liniiPiotr Tołoczko w 2004 roku ukończył studia na kierun-ku Grafika w pracowni prof. Bogumiły Pręgowskiej (te-mat pracy dyplomowej: „Szkice do rekonstrukcji przed-miotów”, część teoretyczna: „Rola rysunku w grafice muzycznej”), a w 2007 roku ukończył studia na kierun-ku Rzeźba u prof. Macieja Szańkowskiego (temat praca dyplomowej: „Sen Eschera”, część teoretyczna: „Próba określenia związków sztuki współczesnej z architektu-rą”) na Wydziale Sztuk Pięknych UMK. W 2011 ukończył Studia Doktoranckie z Zakresu Sztuk Plastycznych na macierzystej uczelni. Tematem obronionego przewodu doktorskiego była „Notacja gestu w grafice” (promotor prof. Marek Basiul).

Od 2010 wykładowca na Uniwersytecie Technolo-giczno-Przyrodniczym w Bydgoszczy, w Katedrze Sztuk Wizualnych na Wydziale Budownictwa, Architektury i Inżynierii Środowiska. Kierownik studenckiej galerii „3.1” promującej twórczość młodych artystów.

Brał udział w kilku wystawach indywidualnych, zbio-rowych i kilku konkursach graficznych. Zajmuje się gra-fiką, rysunkiem, rzeźbą oraz instalacją.

inf. Hanna Mierzwa

Piotr Tołoczko. Biografia LiniiTemat cyklu prac graficznych „Biografia linii” naro-

dził się z wcześniejszych doświadczeń artystycznych oraz wiedzy zdobytej podczas poszukiwania roli gestu w sztuce. Zainspirowały mnie badania z pogranicza różnych nauk m.in.: psychologii, językoznawstwa, gra-fologii, semiologii i filozofii, odkrywające rolę gestu w komunikacji oraz w kształtowaniu naszej tożsamości. Gest istnieje pomiędzy kulturą i naturą, nie jest przy-padkowym ruchem ale nie musi stać się znakiem. Jego istotą jest medialność. Ciało wyraża i odbiera gest bez pośredniczącego kodu. Jako nośnik znaczeń równo-cześnie nadaje znaczenia; jest dotykane i dotykające. Podświadomy komunikat w geście wydaje się szcze-gólnie bliski sztuce odbieranej bardziej emocjonalnie i empatycznie niż empirycznie. Gest opisany przez fran-cuskiego estetyka Merleau-Ponty’ego jako czynność in-augurującą sens, a ruch ciała (szeroko rozumiany gest) jako głębokie przedrefleksyjne doznawanie świata było wiodącym założeniem pracy. Rysunek stał się środkiem i treścią przekazu. Grafika umożliwiała utrwalenie i zi-lustrowanie gestu w rysunkowym śladzie oraz jego ob-róbkę i multiplikację.

Aby wiernie utrwalić i multiplikować ślad gestu zde-cydowałem się na użycie technik trawionych na płytach ze stali nierdzewnej. Graficzna forma, poprzedzona wy-raźną koncepcją bez precyzyjnych szkiców, rodziła się bezpośrednio na matrycy. Stworzyłem kilka kompozy-cji pasowych inspirowanych kaligrafią. Inspirowałem się również notacją muzyczną a zwłaszcza grafiką muzycz-ną, w której gest integruje muzykę z rysunkiem. Podej-mowałem próby tworzenia grafiki złożonej z modułu. Modułem była pojedyncza odbitka, która połączona

P i o t r To ł o c z k o , z c y k l u B i o g r a f i a L i n i i

w system tworzyła zamkniętą, nową kompozycję. W cy-klu powstało kilkanaście małych form. Zmuszając formatem swobodny gest do skupienia i ostrożności zmieniła się ich ekspresja. Ilustrują problem skali ge-stu w grafice, zarówno w tworzeniu jak i w odbiorze. Odmienna w charakterze i rodzaju skupienia jest linia prosta zastosowana w kilku pracach. Kontrastująca z odręcznym rysunkiem wyraża idealny gest nieosią-galny bez narzędzi dla rękodzieła. Zastosowany kolor w kilku grafikach pozwolił uporządkować przestrzeń kompozycji i zaakcentować znaczące fragmenty. Tytuły powstawały po zakończonej pracy. Nazwy zostały okre-ślone przez pierwsze asocjacje gotowej formy graficz-nej z rzeczywistymi przedmiotami lub zjawiskami. Mają charakter bardziej porządkujący niż semantyczny.

w y d a r z e n i a


Akademia Muzyczna w Bydgoszczy 9.11.2014, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy

w Ostromecku. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Ostromecku pół godziny przed koncertem

akademia w pałacuWojciech Maciejowski tenor; Studenci klasy śpiewu: Anna tadeusiak sopran, Albert Memeti tenor, Mateusz Eckert baryton, Damian Wil-ma baryton, Alicja tarczykowska fortepian.w programie: Franz Schubert – Die schöne Müllerin – cykl pieśni (sł. Wil-helm Müller); Fryderyk Chopin – Pieśni

9.11.2014, niedziela, godz. 19.00, Kościół pw. św. Andrzeja Boboli, Pl. Kościeleckich 7, wstęp wolny

Koncert w ramach XXXIII Tygodnia Kultury Chrześcijańskiejstudenci Wydziału Wokalno-Aktorskiego AM w Bydgoszczy; Ka-tarzyna rajs, Piotr Kępiński fortepian; Chór Akademicki AM w Byd-goszczy; renata szerafin-Wójtowicz dyrygent; renata szerafin--Wójtowicz, Piotr jańczak przygotowanie Chóru.w programie: G. Rossini – Mała Msza Uroczysta

13.11.2014, czwartek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CIX Koncert organowyrobert Bates organy; Monika Litwin-Dyngosz mezzosopran; justyna jakubowska fortepian.w programie: muzyka organowa francuskiego renesansu i baroku; Enri-que Granados – Andaluza; Francisco Tárrega – Recuerdos de la Alhambra; Alberto Ginastera – Danzas argentinas op. 2; Manuel de Falla – Siete can-ciones populares espanolas

16.11.2014, niedziela, godz. 10.00 i 11.30, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3. Bilety w cenie 7 zł dla osób dorosłych i 5 zł dla dzieci można nabywać w foyer Sali Koncertowej pół godziny przed każdą audycją

CLXVI Poranek muzyczny dla dzieci z rodzicami

Pan listopad gra na basie

16.11.2014, niedziela, godz. 18.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Szymon Godziemba-Trytek – EtnosHelena Bregar głos; Michał szymanowski fortepian; tomasz Droz-dek instrumenty etniczne; Chór Kameralny AM w Bydgoszczy; janusz stanecki dyrygent; szymon Wyrzykowski dyrygent.

Najnowsza kompozycja Etnos na chór, fortepian, instru-menty etniczne i perkusję Szymona Godziemba-Trytka została zamówiona przez Akademię Muzyczną im. Fe-liksa Nowowiejskiego w Bydgoszczy z okazji obchodów 40-lecia jej istnienia. Kompozycja jest swego rodzaju hybrydą gatunków muzycznych łączącą klasyczną mu-zykę współczesną (stanowiącą główny nurt twórczości kompozytora) z polską muzyką folklorystyczną. Tego

typu zabieg ma na celu dowartościowanie roli tzw. mu-zyki ludu (folkloru) – elementu tkwiącego u podstaw każdej kultury. W warstwie słownej kompozycja wyko-rzystuje zabytki literackie polskiego okresu średniowie-cza oraz rodzime teksty ludowe. Kompozytor poprzez włączenie folkloru do działań związanych z kształto-waniem muzyki nowej, poszukuje dla niego nowego kontekstu oraz konfrontuję ze współczesnym odbiorcą, poszukując medium do wspólnego dialogu. Podczas koncertu wykonane zostaną również kompozycje na chór a cappella Szymona Godziemba-Trytka pod dy-rekcją Janusza Staneckiego. Koncert dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu „Kolekcje” – priorytet „Zamówie-nia kompozytorskie”, realizowanego przez Instytut Mu-zyki i Tańca oraz miasta Bydgoszczy.

18.11.2014, wtorek, godz. 19.00, Sala Koncertowa im. prof. R. Sucheckiego, ul. Staszica 3, wstęp wolny

CCLIII Bydgoski Wtorek MuzycznyKoncert doktorantów aM w Bydgoszczytomasz Gluska trąbka; janusz stanecki waltornia; Beata Biernikie-wicz skrzypce; Michał szałach skrzypce; Cecylia stanecka wioloncze-la; Filip syska wiolonczela; Adam Kośmieja fortepian; Dorota Zimna klawesyn; Maciej Drapiński akordeon.

23.11.2014, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy w Ostromecku, wstęp wolny

akademia dzieciomSzara piosenka

23.11.2014, niedziela, godz. 17.00, Sala Rotundowa Pałacu w Lubostroniu. Bilety w cenie 10 zł można nabywać w Pałacu w Lubostroniu pół godziny przed koncertem

CXLIX Koncert pałacowyDaniel Deuter skrzypce baro-kowe; Michał Marcinkowski skrzypce barokowe; Dominik Dębski altówka barokowa; Ewa Witczak wiolonczela barokowa; Maria Guzowska gitara baroko-wa; Witold Wilgos teorba; Doro-ta Zimna klawesyn.

w programie: Georg Friedrich Hän-del – Sonata 4, opus V in G per due violini, Viola e b.c. HWV 399; Jo-hann Philipp Kirnberger – Fuga à 4 in c; Johann Gottlieb Janitsch – Quattro do-minore per due Violini, Viola e b.c.; Johann Friedrich Fasch – Sonata à quattro in re-minore per 2 Violini, Viola e b.c.; Francesco Geminiani – Quartetto in c per 2 Vl, Vla e basso continuo; Antonio Lucio Vivaldi – Sonata „La Follia” à due Violini e b.c.

D a n i e l D e u t e r

w y d a r z e n i a


Kameralna Accademia dell’Ar-co; orkiestra symfoniczna AM w Bydgoszczy; Dymitr sitko-vetsky dyrygent; Piotr Wajrak przygotowanie Orkiestry.

w programie: Gioacchino Ros-sini – Uwertura do opery Sroka złodziejka; Fryderyk Chopin – Preludium nr 15 (transkrypcja Dymitra Sitkovetsky’ego); Henryk Wieniawski – Fantazja op. 20 (na motywach z opery Faust Charlesa Gounoda); Arvo Pärt – Fratres;

Piotr Czajkowski – Serenada.

inf. Anna Cudo

30.11.2014, niedziela, godz. 16.00, Sala Koncertowa Akademii Muzycznej, ul. Gdańska 20, wstęp wolny

Uroczystość nadania tytułu doktora honoris causa profesorowi Wiktorowi Pikajzenowi

30.11.2014, niedziela, godz. 19.00, Sala Koncertowa Filharmonii Pomorskiej, ul. A. Szwalbego 6. Bilety w cenie 15 zł (ulgowe – 10 zł) można nabywać w Dziale Artystycznym Akademii Muzycznej od poniedziałku do piątku w godz. 10.00-14.00 oraz godzinę przed koncertem w Filharmonii Pomorskiej

Koncert symfonicznyWiktor Pikajzen skrzypce; Dymitr sitkovetsky skrzypce; orkiestra

D y m i t r S i t k o v e t s k y

Jubileusz Katarzyny nowak-StańczykW listopadzie tego roku przypada jubileusz 25-lecia pracy artystycznej solistki Opera Nova w Bydgoszczy i profesora bydgoskiej Akademii Muzycznej Katarzyny Nowak-Stańczyk (sopran).

W dniu 8 listopada będzie można podziwiać artystkę w jej koronnej partii Violetty Valery w „Traviacie” Giu-seppe Verdiego, w której to debiutowała na scenie jesz-cze wówczas Opery Bydgoskiej w 1990 roku.

3.11.2014, poniedziałek, godz. 15.30„Jesienny collage liści i kwiatów” – zajęcia plastyczne dla dzieci.

4.11.2014, wtorek, godz. 14.00„Toaleta codzienna w łazience” – pastele – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

5.11.2014, środa, godz. 17.00„Cień bytu” – monodram Teresy Wądzińskiej na podstawie tekstów ks. dr Jana Pomina. Tło muzycz-ne: Jan Białkowski – wiolonczela.

6.11.2014, czwartek, godz. 14.00„Codzienne zajęcia w kuchni” – reprodukcja fotogra-fii – zajęcia plastyczne dla dorosłych.

7.11.2014, piątek, godz. 15.30„Szkice kolorystyczne martwej natury” – konkurs plastyczny dla dzieci.

12.11.2014, środa, godz. 17.00„Musicale musicale” – koncert operetkowy orkiestry im. J. Straussa pod dyrekcja Marka Czekały, soliści: sopran – Magdalena Polkowska, tenor – Marcin Naruszewicz.

14.11.2014, piątek, godz. 15.30„Lokomotywa” – plastyczna ilustracja wiersza J. Tuwi-ma – zajęcia plastyczne dla dzieci.

17.11.2014, poniedziałek, godz. 15.30„Ślady natury” – odbijanie liści, kwiatów w formie kompozycji – zajęcia plastyczne dla dzieci.

17.11.2014, poniedziałek, godz. 17.00„Pieśni patriotyczne” – Koncert Chóru „dzwon”.

19.11.2014, środa, godz. 17.00z cyklu: „Szlachetne zdrowie” – spotkanie z zielarką Halina Olszewską.

20.11.2014, czwartek, godz. 14.00„Przedmioty przezroczyste” – ołówki – zajęcia pla-styczne dla dorosłych.

21.11.2014, piątek, godz. 15.30„Pejzaż jesienny w tonacji ciepłej” – zajęcia plastycz-ne dla dzieci.

26.11.2014, środa, godz. 17.00„andrzejkowe tajemnice” – zabawa andrzejkowa w Klubie Miłośników Sztuki.

28.11.2014, piątek, godz. 15.30„Płaskorzeźby z plasteliny” – ćwiczenia manualne – zajęcia plastyczne dla dzieci.

Chór „dzwon” ogłasza nabór nowych członków

Imprezy organizowane w D.K. „ORION” są otwarte dla wszystkich mieszkańców Bydgoskiej Spółdzielni Mieszkaniowej (zasoby BSM obejmują osiedla: Śród-mieście, Górzyskowo, Wzgórze Wolności, Szwederowo oraz Błonie).

Zapraszamy codziennie w godzinach: 13.00-19.00 do „Kawiarenki Seniora”

Plany pracy D.K. Orion BSM dostępne na stronie inter-netowej: www.bsm.bydgoszcz.pl/ w dziale Informacje.

D.K. orion BsM

w y d a r z e n i a


Akademicka Przestrzeń Kulturalna – Wyższa szkoła Gospodarki w Bydgoszczy

19.11.2014, środa, godz. 18.00, sala widowiskowa APK, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

Movie Mówi Project #10 / Tematy kina współczesnego: „z daleka widok jest piękny”, reż. anka i Wilhelm SasnalowieFundacja „Gaudeamus” oraz Centrum Kultu-ry Medialnej przy WSG zapraszają na dziesiątą odsłonę Movie Mówi Project. Kolejne spotka-nie dedykujemy współ-czesnym tematom kina autorskiego. Odrzucając tanią publicystykę i „go-rące tematy”, skupiamy się na kameralnej po-etyce filmowej, która nie ucieka – jak mogłoby się wydawać – od idei kina zaangażowanego.

Z daleka widok jest piękny. A co, gdybyśmy chcieli podejść bliżej? Na to pytanie próbują w swoim filmie odpowiedzieć Anka i Wilhelm Sasnalowie, zoomując nieuczęszczane tereny polskiej historii i mentalności. I chociaż opowieść, której jesteśmy świadkami, mogła-by się wydarzyć teoretycznie kiedykolwiek i gdziekol-wiek, to jednak nie sposób ustrzec się zakorzenienia jej w zamiatanych pod dywan historiach rodzinnych, które razem tworzą społeczny obraz archetypów. Bezczas Sasnalów jest nam dobrze znany, chociaż nierozpozna-walny na pierwszy rzut oka. Potrzeba nam zbliżenia.

Fabuła filmu jest utkana dość luźno minimalistycz-nym prostym ściegiem. „Long shot” – Podkarpacie, ma-lowniczo położona wioska, piękny pejzaż przywodzący na myśl sielską polską wieś. „Close up” – słońce obnaża-jące brudne, zmęczone i spocone twarze mechanicznie pracujących mężczyzn, bez emocji. Nie ma tu ani jed-nego zbędnego słowa i kadru. Brak ozdobników. Siel-ski pejzaż wsi polskiej pielęgnowany w naszej tradycji i kulturze narodowej staje się wyśmienitym pretekstem do opowiedzenia uniwersalnej historii i ugodzenia w najczulszy punkt naszych wyobrażeń o nas samych. Jednak dopiero biorąc pod lupę historie sąsiedzkie w szerszym kontekście niż mikroświat stworzony przez Sasnalów, dojdziemy do gorzkiej refleksji, która była punktem zapalnym dla twórców.

W świat wielkich współczesnych tematów filmowych i kameralne kino Anki i Wilhelma Sasnalów bydgoską publiczność wprowadzi filmoznawczyni dr Magdalena Wichrowska z Instytutu Kulturoznawstwa WSG.

Spotkanie w ramach projektu „Movie Mówi Project”, realizowanego przez Fundację „Gaudeamus” oraz dofi-nansowanego ze środków Miasta Bydgoszczy.

Więcej szczegółów na wortalu kultura: www.kultu-ra.byd.pl.

Muzeum Fotografii WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wtorek-piątek 10.00-18.00, sobota 10.00-15.00 wystawa czynna do 25 listopada

Bydgoska akademia Fotografii – wystawa prac dyplomowych absolwentów 5. edycji (2013/2014)

Wystawa stanowi zwieńczenie całorocznej pracy uczestników, biorących udział w intensywnych wykła-dach i warsztatach fotograficznych. W ramach ekspozy-cji zaprezentowane zostaną projekty dyplomowe oraz najciekawsze fotografie, wykonane podczas zajęć.

M a g d a l e n a G r z e l c z a k , f o t o g r a f i a z c y k l u „Cy t u l a ”

A n n a K a n a b a j , f o t o g r a f i a z c y k l u „C z ł o w i e k i n a t u r a ”

w y d a r z e n i a


M u z e u m F o t o g r a f i i W S G , f o t . A r k a d i u s z B l a c h o w s k i

„W życiu niejednego fotografa nadchodzi taki mo-ment, że oprócz robienia zdjęć pragnie on dzielić się z innymi swoją wiedzą i umiejętnościami. Bydgoska Akademia Fotografii daje tę możliwość – słuchacze poznają warsztat fotografa oraz korzystają z jego do-świadczenia przy realizacji zdjęć z różnych tematów fotograficznych. Relacja mistrz-uczeń to jedno z za-dań stawianych przed prowadzącymi i uczestnikami. Kontakt z młodymi pasjonatami fotografii przyczynia się także do poznawania sposobu patrzenia na świat w sposób nowatorski, śmiały, a często bardzo oryginal-ny. I dlatego prowadzenie Akademii daje mi wiele sa-tysfakcji, zwłaszcza wtedy, gdy wielu absolwentów nie przestaje działać realizując autorskie wystawy, uczest-nicząc w konkursach czy zakładając własną firmę” / Arkadiusz Blachowski, kustosz Muzeum Fotografii WSG

Więcej szczegółów na stronach: www.baf.byd.pl oraz www.muzeumfoto.byd.pl.

28.11.2014, piątek, godz. 18.00, Muzeum Fotogra-fii WSG, ul. Królowej Jadwigi 14, wstęp wolny

10 lat Muzeum Fotografii WSG (2004-2014). Uroczystość jubileuszowa

Zapraszamy serdecznie na obchody jubileuszu 10-lecia Muzeum Fotografii WSG. W programie uro-czystości m.in. otwarcie wystawy fotografii bydgo-skich twórców, pochodzących z kolekcji Muzeum Okręgowego im. Leona Wyczółkowskiego w Bydgosz-czy, oraz premiera jubileuszowego „Zeszytu muzeal-nego”, wydawnictwa powstałego w ramach projektu Fundacji „Gaudeamus”, dofinansowanego ze środków Miasta Bydgoszczy.

Muzeum Fotografii działa przy Wyższej Szkole Go-spodarki od listopada 2004 r. To jedyna tego rodzaju przestrzeń w północnej Polsce, nawiązująca do boga-tej historii fotografii regionu kujawsko-pomorskiego. Dzięki podejmowanym inicjatywom pielęgnuje pamięć o działającej w Bydgoszczy przed II wojną światową fa-

bryce „Alfa” oraz Bydgoskim Towarzystwie Fotograficz-nym. W swoich zbiorach posiada eksponaty, związane z fotografią dawną oraz dzisiejszą. Poza gromadze-niem, prezentowaniem i ochroną pamiątek przeszło-ści prowadzi dynamiczną działalność edukacyjną oraz wystawienniczą, zapraszając ma wernisaże uznanych artystów fotografików oraz początkujących twórców z kraju i zagranicy. Muzeum Fotografii to miejsce otwar-te na dialog, do którego można przyjść porozmawiać o fotografii w najróżniejszych kontekstach.

Więcej szczegółów na www.muzeumfoto.byd.pl.

Studium portretuWeź udział w listopadowych warsztatach fotogra-

ficznych, organizowanych przez Muzeum Fotografii WSG i zaprezentuj swoje zdjęcia na wystawie po-warsztatowej. W czasie zajęć w muzealnym atelier oraz plenerowych, łączących teorię z praktyką, opanujesz umiejętności pomagające w świadomym budowaniu ciekawych portretów (cechy charakterystyczne oraz typy portretu, oświetlenie, sprzęt, organizacja planu zdjęciowego, technika wysokiego i niskiego klucza, re-tusz i in.).

Szczegółowy program, terminy zajęć oraz formularz zgłoszeniowy dostępne na stronie www.muzeumfo-to.byd.pl. Dodatkowe informacje: [email protected] lub tel. 525 670 007.

akademia Kreatywności akademickiej Przestrzeni Kulturalnej WSG została stworzona dla osób twór-czych, które poszukują inspiracji, nowych dróg rozwo-ju i możliwości działania. Zapraszamy na zajęcia m.in. z malarstwa, fotografii, architektury, designu, dzienni-karstwa, muzyki oraz tańca.

Więcej szczegółów na www.apk.wsg.byd.pl w za-kładce „Akademia Kreatywności”. Dodatkowe informa-cje: [email protected] lub tel. 52 567 00 63/68.

inf. Elżbieta Schulz

w y d a r z e n i a


Galeria Autorska Jan Kaja i Jacek Soliński 6.11.2014, godz. 18.00

Spotkanie autorskie z Wiesławem Trzeciakowskim „Jesień 1939 roku” – część II (na podstawie swojej książki „Śmierć w Bydgoszczy 1939-1945”), czytanie tekstów: Mieczysław Franaszek

Wiesław Trzeciakowski, ur. 1950 r. w Bydgoszczy. Ukończył Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu (filologia polska). Od 2003 r. Pracownik Archiwum Pań-stwowego w Bydgoszczy. Pisarz, krytyk literacki (lite-ratura polska i niemiecka XIX i XX w.), tłumacz lit. nie-mieckiej (m.in. Novalis). Zajmuje się także publicystyką historyczną (dot. stosunków polsko-niemieckich i histo-rii Bydgoszczy XX w.). W latach 2004-2006 członek ko-misji historycznej Instytutu Pamięci Narodowej ds. wy-jaśnienia wydarzeń bydgoskich z 3 i 4 września 1939 r. (tzw. krwawa niedziela). Autor i współautor 25 książek, wśród nich historyczno-dokumentalnych: Listy imien-ne ofiar w Bydgoszczy 1939-1945, Bydgoszcz 2010, oraz trzy wydania książki Śmierć w Bydgoszczy 1939-1945, Bydgoszcz 2011 (1. wyd., 2. wyd. poszerz. 2012, wyd. 3. poszerz. 2013). Za tę ostatnią książkę autor otrzymał nagrodę Marszałka Województwa Kujawsko-Pomor-skiego w Toruniu (XII edycja 2012 r.). W dorobku także kilkaset publikacji prasowych w czasopismach poświę-conych literaturze (m.in. „Teksty Drugie” – IBL PAN War-szawa, „Topos” – Sopot, „Dekada Literacka” – Kraków, „Przegląd Artystyczno-Literacki” – Toruń, oraz historii i stosunkom polsko-niemieckim („Przegląd Zachodni” – Poznań, „Kronika Bydgoska” – Bydgoszcz).

benau, mieszkającego na początku września 1939 r. przy ul. Kujawskiej w Bydgoszczy. W 1965 r. złożył on zeznanie na komisariacie policji zachodnioniemieckiej i oświadczył, że był naocznym świadkiem strzelania jego niemieckich sąsiadów do polskiego wojska w Byd-goszczy w okolicach ul. Kujawskiej w dniu 3 września 1939 roku, podaje fakty, nazwiska. Podobnie zeznał inny Niemiec, mieszkający wówczas w Bydgoszczy. Rzadko można napotkać powojenne potwierdzenia niemieckich świadków o dywersji w Bydgoszczy, mó-wiące to samo, co mówiły od samego początku liczne polskie świadectwa, meldunki i relacje wojskowe oraz cywilne.

O prowokacyjnej dywersji niemieckiej 3 września 1939 r. w Bydgoszczy świadczą relacje świadków wyda-rzeń, a także działalność agenta gestapo Maksymiliana Gackowiaka (Niemca o polskich korzeniach) na ulicach Bydgoszczy w dniu 3 września 1939 r. Odkryłem tę po-stać w aktach niemieckiego Sądu Specjalnego w Byd-goszczy. Gackowiak udawał Polaka i zachęcał prze-chodniów na rogu ulic Królowej Jadwigi i Dworcowej do bicia prowadzonych przez polskie wojsko bydgo-skich Niemców, podejrzanych o strzelanie do żołnierzy w okolicach ul. Grunwaldzkiej (Czyżkówko) i sam pobił dwóch Volksdeutschów. Wiosną 1940 r. został przy-padkowo rozpoznany przez pobitych Volksdeutschów i zaprowadzony na policję. Okazało się jednak, że Gackowiak pracował dla gestapo, wypełniał zlecenia gestapo nie tylko w Bydgoszczy, ale także w Warsza-wie (od października do grudnia 1939 r.). Sąd uznał, że jako Niemiec nie mógł on brać udziału w Blutsonntag, w antyniemieckich wystąpieniach, a pobitym Niem-com wmówiono, że to pomyłka. Z jednym z pobitych M. Gackowiak chodził w młodości do tej samej szkoły. O pomyłce nie było mowy.

W książce zawarto największe dotąd listy ofiar woj-ny i okupacji, 1500 nazwisk Polaków z Bydgoszczy (lub zamordowanych w Bydgoszczy) wraz z krótkimi bio-gramami lub okolicznościami aresztowania i śmierci, o ile można było to ustalić. W Bydgoszczy uznano tę książkę za najważniejszą po wojnie publikację o tej te-matyce. Została również wysoko oceniona przez pro-fesorów historii m.in. na UMK w Toruniu (prof. M. Woj-ciechowski, prof. J. Sziling, prof. Z. Karpus), środowiska historyczne UAM Poznań, Uniw. Gdański, KUL Lublin i UW Warszawa. Dla mnie, pisarza i przyuczonego ar-chiwisty, to duża satysfakcja za kilkanaście lat trudnej pracy archiwalnej, tzn. źródłowej i dokumentacyjnej, a także pracy nad licznymi historycznymi opracowa-niami historii III Rzeszy, historii II RP, wojny w 1939 r., okupacji ziem polskich i polityki władz III Rzeszy wo-bec narodów przeznaczonych do całkowitego bio-logicznego wyniszczenia przez niewolniczą pracę, specjalne ustawy i stałą eksterminację – dotyczyło to Polaków i Żydów, a także Romów. Pracowałem też długo nad aktami, wspomnieniami i monografiami

* * *Tematyka tej książki sprawia, że badania wciąż są w toku, wiedza i dokumentacja narasta, poszerza to i pogłębia naszą skromną wciąż szczegółową wiedzę o wojnie i okupacji niemieckiej w Polsce oraz o ludzkich losach w tamtych czasach. Dlatego mogły pojawić się dalsze odkrycia i uzupełnienia, krok do przodu, uszcze-gółowienie badań dotąd tylko ogólnych informacji (…).

I drugie ważne odkrycie, dotyczące szerzonych an-typolskich oszczerstw wokół tzw. Blutsonntag (krwa-wa niedziela) w Bydgoszczy. To pisemne zeznanie byłego bydgoskiego Volksdeutscha o nazwisku H. Lie-

w y d a r z e n i a


polskimi i niemieckimi, dotyczącymi stosunków pol-sko-niemieckich w XX wieku, w tym mniejszości nie-mieckiej w Polsce w latach 1920-1939.

Wiesław Trzeciakowski

20.11.2014, godz. 18.00Spotkanie poetyckie z Grzegorzem Grzmot-Bilskim pt. „Powiew światła”,czytanie wierszy: Mieczysław Franaszek

Grzegorz J. Grzmot-Bilski, ur. 1964 r. w Bydgoszczy, poeta i filozof. Doktorat z filozofii obronił w Instytucie Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk w Warsza-wie (1994). Przez wiele lat pracował jako adiunkt w In-stytucie Filozofii Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. Autor książek poświęconych filozofii: Idea racjonalności w filozofii A.N. Whiteheada (1996), W poszukiwaniu syntezy. Między wiarą a rozumem (2004), Bierdiajew i problem wolności (2010). Opublikował tak-że książki poetyckie: Z powrotem do życia (2003), Nim spłonę w świetle (2011), jego wiersze były publikowane m.in. w „Akancie”, „Okolicy poetów” i „BIK-u”. Współ-twórca Czasopisma Filozoficznego „Filo-Sofija”, członek Polskiego Towarzystwa Filozoficznego oraz przewod-niczący Komisji Filozofii Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego. W poezji interesują go przede wszystkim sytuacje graniczne takie jak: wina, walka, cierpienie i śmierć. Do swoich ulubionych poetów zalicza: Rilkego, Kawafisa, Herberta i Miłosza.

20.11.2014, godz. 18.00Otwarcie wystawy fotografii Jacka nowackiego pt. „Pod różnym kątem” Jacek nowacki urodził się w 1986 r. w Bydgoszczy. Jest absolwentem studiów psychologicznych. Jego przy-goda fotograficzna rozpoczęła się przypadkowo parę lat temu i stała się jego pasją. Swoją karierę rozpoczął od pracy reporterskiej. Mocno koncentruje się na te-matyce społecznej. Aktualnie bawi się portretem, po-szukuje idealnej klatki ruchu. Lubi eksperymentować. Fotografowanie stara się łączyć ze swoją drugą pasją: ekstremalną jazdą na rowerze. Bardziej rzemieślnik niż artysta. Aparat jest dla niego narzędziem pracy, urzą-dzeniem, dzięki któremu próbuje pokazać swoją rze-czywistość. Perfekcjonista, wciąż czeka na zdjęcie, któ-re zadowoli go w stu procentach. Jego zdjęcia można znaleźć m.in. na witrynach bydgoskich dzienników oraz w branżowych dwutygodnikach. Od trzech lat współ-pracuje z Galerią Autorską Jana Kaji i Jacka Solińskiego, utrwalając jej historię.

Fotoreporter, którego trudno dogonićTrzeba mieć dar, by z nerwem fotografować ludzi

i uchwycić na zdjęciu naturalność sytuacji. Jak sprawić, aby to, co wiarygodne, stawało się jeszcze interesują-ce i miało swój podtekst? Dokumentowanie wystaw, spotkań, zdarzeń ulotnych, efemerycznych, o różnej specyfice, charakterze czy napięciu wymaga szczegól-nej wrażliwości, czegoś, co można by nazwać instynk-tem spostrzegawczości. Nie pomoże tu opracowanie

strategii działania, tu należy improwizować, reagować spontanicznie, natychmiastowo i twórczo, z wyczuciem pulsu sytuacji. Refleks, szybka ocena uwarunkowań decydują o uchwyceniu tego, co istotne, frapujące, dziwne czy śmieszne. Umiejętność znajdowania się niepostrzeżenie wokół innych z aparatem fotograficz-nym to w pracy fotoreportera podstawa sprawnego działania. Dzięki tej zdolności bycia „przezroczystym” obrazy utrwalone na zdjęciach oddają autentyczny na-strój spotkań z ludźmi, przekazują napięcie i osobowe relacje, są wiarygodnym dokumentem.

Jacek Nowacki od kilku lat rozwija swój fotograficzny reportaż z wydarzeń Galerii Autorskiej. Umie się tu zna-leźć. Z pewnością zasłużył sobie na miano niezauważal-nego i jednocześnie aktywnego współuczestnika tych spotkań. Pojawia się niepostrzeżenie i równie niepo-strzeżenie znika. Dzięki Jackowi trwa w naszym galeryj-nym wnętrzu cykliczna sesja fotograficzno-towarzyska. Ilekroć pragnę podziękować Jackowi za jego rzetelną pracę, nigdy nie mogę nadążyć, pewnie dlatego, bo to fotoreporter, którego trudno dogonić.

Jacek Soliński

Po r t r e t y, f o t o g r a f i e J a c k a N o w a c k i e g o

w y d a r z e n i a


Pałac Młodzieży

W Pałacu Młodzieży w listopadzie: 13.11.2014, godz. 10.00

Oblicza uzależnień – warsztaty profilaktyczne dla dzieci i młodzieży

13.11.2014, godz. 10.00, w ramach Tygodnia Kultury Chrześcijańskiej

Wykład prof. Roberta Mielhorskiego (UKW): Krzysztof Kamil Baczyński czytany dzisiaj, w ramach którego przedstawi sylwetkę poety, zmieniającą się recepcję jego dzieła, relacje między legendą a rzeczywistością; zakreśli też z dzisiejszej perspektywy rolę i miejsce Ba-czyńskiego w literaturze współczesnej.


Portrety artystów w filmch biograficznych i ich kultu-rowe znaczenie. Prelekcja dr. Dominika Wierskiego

Ogólnopolski konkurs plastyczny„Miś z łebkiem w gwiazdach”

Zastanawiałem się czy kiedyś mógłbym odwiedzić Księżycowego Misia… Podobno on właśnie mieszka na księżycu…

Może na innych ślicznych gwiazdach też mieszkają pluszowe misie albo inne kosmiczne stworki??? Ludzie wyruszają czasem w kosmiczne podróże… Ubierają śmieszne kombinezony, wsiadają do rakiety i frrrrrr… prosto do gwiazd. Chciałbym kiedyś tam polecieć i przyjrzeć się wszystkiemu z bliska. Ale… to bardzo daleko… i chyba… bym… za Wami baaaardzo tęsknił.

Zdrzemnę się teraz chwileczkę… a Wy narysujcie jak wyobrażacie sobie wycieczkę pluszowego misia do gwiazd. Może spotkanie z kosmicznym misiem… albo spacer po księżycu… albo… przytulanie do ulubionej gwiazdki… albo lot kosmiczną rakietą… albo… Zasy-piam… pochrapując czekam na Wasze prace…

Gwiazdy… gwiazdeczki… grrrr…Wasz Misiu-Pysiu

Oto zasady konkursu: 1. W konkursie mogą brać udział dzieci z przedszkol-

nych grup 5-latków i 6-latków oraz uczniowie klas I, II, III szkół podstawowych .

2. Po zapoznaniu się z listem Misia Pysia pracę wyko-nują 3-, 4-osobowe zespoły. Praca musi być dzie-łem zespołowym!

3. Praca może być wykonana dowolną techniką, w dowolnym formacie.

4. Termin przyjmowania prac upływa w dniu 14.11.2014

5. Autorzy najlepszych prac zostaną zaproszeni na uroczysty Koncert – Galę z okazji Światowego Dnia Pluszowego Misia w dniu 25.11.2014 w Pałacu Młodzieży podczas którego zostaną wręczone na-grody i wyróżnienia.

6. Prace zostaną ocenione przez artystów – plasty-ków pracujących z dziećmi.

7. Wszelkich dodatkowych informacji udziela Enia Rożankowska tel. 523 210 081 w. 345

List do dzieci od Misia-Pysia:)

AAAAAAAAaaaaaaaaaaa!!!Oj przepraszam! Jakoś strasznie mi się ziewnęło…

bo… trochę chce mi się spać.Za oknem jest już całkiem ciemno a ja właśnie obser-

wowałem gwiazdy. Czy przyglądaliście im się kiedyś? Są piękne!!! A dziś nawet zauważyłem że mrugały do mnie. I był też na niebie księżyc – taaaaaaki okrąglutki. Z moich obserwacji wiem że on potrafi też być całkiem chudziutki jak pyszny rogalik… Widzieliście???

A wiecie że na niebie jest też Wielka Niedźwiedzi-ca???

Nie, nie!!! To nie moja koleżanka – tylko nazwa takie-go… gwiaz-do-zbio-ru! Ufff! To trudna nazwa. Po pro-stu gwiazdy na niebie ułożone są w kształt który przy-pomina niedźwiedzia! Odkryłem to w bardzo mądrej książce z rysunkami nieba. Widziałem też Wielki Wóz i Mały Wóz! Szkoda że nie ma Pysiowego Wozu…


Seans filmowy – Baczyński (70 min.) 14.11.2014, godz. 11.00, w ramach Tygodnia

Kultury ChrześcijańskiejPrzedstawienie kabaretowe „Biedak” – Teatr Panto-mimy dar

17.11.2014, godz. 11.00 Laboratorium zdolności – Forum Olimpijczyków w ramach Miejskiego Programu Wspierania Ucznia Zdolnego pt. „zdolni znad Brdy”.

18.11.2014, godz. 9.00 „Trudna sztuka bycia Polakiem” – cykl filmów dla uczniów gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych

19.11.2014, godz. 10.30 zygzak – zabawowy klub Filmowy Malucha dla grup

w y d a r z e n i a


zorganizowanych z przedszkoli. Zapisy grup: Pałac Mło-dzieży – Ewa Sawoszczuk, tel. 501 745 076.

20.11.2014, godz. 11.00 Gala i podsumowanie akcji „razem przeciw uzależ-nieniom” – współorganizacja z Wojewódzką Stacją Sa-nitarno-Epidemiologiczną.

23.11.2014, godz. 11.00 Weekendowy plac zabaw – gry i zabawy dla dzieci. Wstęp wolny.

25.11.2014, godz. 10.30 Koncert z okazji Światowego dnia Pluszowego Misia. Sala widowiskowa.

26.11.2014, godz. 11.00Cykl zajęć skupionych wokół Interaktywnej Poradni Języka Polskiego O nas czy dla nas? Językowy obraz świata w tabloidach. Wykład i zajęcia warsztatowe po-prowadzi dr Rafał Zimny (UKW).

24-30.11.2014Wystawa pluszowych misiów z kolekcji studentki Emy Andrysiak.

DKF Niespodzianka w Pałacu Młodzieżyzaprasza na filmowe seanse w listopadzie

Czwartek, 6 listopada, godz. 19.30Geograf przepił globus (Gieograf głobus propił), reż. Alek-sandr Wieledynski, Rosja 2013, 120 min.

Czwartek, 13 listopada, godz. 19.30Mama (Mommy), reż. Xavier Dolan, Francja/Kanada 2014, 140 min.

Czwartek, 20 listopada, godz. 19.30Witamy w Nowym Jorku (Welcome to New York), reż. Abel Ferrara, USA/Francja 2014 2013, 125 min.

Czwartek, 27 listopada, godz. 19.30Wyjątki z dekalogu (I Lossens Time), reż. Soren Kragh-Jacob-sen, Szwecja/Dania 2013, 100 min.

Cena karnetu: 24 zł • cena pojedynczego biletu normalnego: 8 zł • cena karnetu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 15 zł • cena biletu ulgowego (młodzież ponadgimnazjalna, studenci, emeryci): 5 zł. Karnety i bi-lety do nabycia w portierni Pałacu Młodzieży przed seansem. Kontakt: Pałac Młodzieży w Bydgoszczy, Dominik Wierski, tel. 52 321 00 81 wew. 359.

26.11.2014, godz. 10.00 audycja muzyczna dla grup zorganizowanych z przedszkoli. Zapisy grup: Pałac Młodzieży – Patrycja Cywińska-Gacka.

27.11.2014, godz. 11.00Magia Teatru – spotkania z teatrzykami dziecięcymi. Podczas imprezy dzieci zapoznają się z terminologią teatralną: aktor, scena, kurtyna, garderoba, scenariusz i scenarzysta.

27.11.2014, godz. 17.00 Konferencja dla rodziców „Niezwykły umysł a funkcjo-nowanie w rodzinie”. Spotkanie odbywa się w ramach Miejskiego Programu Wspierania Ucznia Zdolnego pt. „Zdolni znad Brdy”.

30.11.2014, godz. 11.00 zygzak – Zabawowy Klub Filmowy Malucha. Zawsze ostatnia niedziela miesiąca, godz. 11.00, sala kinowa Pałacu Młodzieży. Zygzak, to klub, w którym jest czas na oglądanie polskich bajek animowanych, ale także szaleństwo, jest rozmowa o filmach, taniec, konkursy, gry… a przede wszystkim dobra zabawa. Zapraszamy dzieci od 2 roku życia. Dzieci wstęp wolny, rodzic – 10 zł.

Bydgoska Poradnia sztuki 4.11.2014, godz. 17.00, Nowy Rynek 1 / Wąska

Otwarcie wystawy malarstwa Józefiny dudy pt. „Spóźniony debiut”

Józefina Duda zajmuje się malarstwem od wielu lat, jako amatorka pozostaje w poczuciu ciągłej potrzeby ulepszania i uczenia się.

Jest to charakterystyczna postawa dla wielu uzdolnionych osób, któ-re opóźniają swój rozwój i debiut. Jednak wewnętrzna energia wrażli-wość i pasja pozwala tworzyć i uzyskiwać ewidentnie oryginalne prace – malarstwo.

Wystawa ta pozwoli wreszcie zaprezentować dotychczasowy doro-bek Pani Józefiny, który z faktem upływu czasu pozostaje niestosowną zaległością.

Zapraszamy wszystkich potrzebujących do Poradni Sztuki, kto wie co komu dolega… :-))).

inf. Stanisław Stasiulewicz

J ó z e f i n a D u d a , m a r t w a n a t u r a , 19 9 9, a k r y l , 10 0 ×70 c m

w y d a r z e n i a


Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy 22-23 listopada 2014. Koszt warsztatów 180 zł.

Zgłoszenia na adres e-mail [email protected]

Warsztaty z niesamowitym Gabrielem Francisco!!!

22 listopada – 3 zajęcia po 1,5 godziny:10.00-11.30 – Urban Contemporary (contemporary hip hop)11.45-13.15 – Soul Moves13.30-15.00 – Trap Grooves or Deep House23 listopada – 2 zajęcia po 1,5 godziny10.00-11.30 – Trap Grooves or Deep House11.45-13.15 – Urban Contemporary (contemporary hip hop)

Gabriel FranciscoJuż ponad 10 lat kształcąc i tworząc własny styl ru-

chu, Gabriel Francisco dzieli się swoją pasją, bawiąc i inspirując tancerzy na całym świecie. Będąc jednym z najmłodszych instruktorów uczących American Hip Hop i House na arenie międzynarodowej, był też osobą bardzo pomocną w założeniu i dalszym działaniu wie-lu profesjonalnych tanecznych stowarzyszeń w Anglii, Szwajcarii, Polsce i Portugalii.

www.gabrielfrancisco.com

27.11.2014, czwartek, godz. 17.00, sala Hotelu Pod Orłem, ul. Gdańska 14

Promocja almanachu poetyckiego z ogrodów przeszłości(pokłosie konkursu poetyckiego XXVI Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń Kruszwica-Kobylniki 2014)

prowadzenie: alina rzepecka

almanach poetycki Z ogrodów przeszłościNa wstępie kilkanaście zdań dla tych, którym histo-

ria Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń nie jest znana. Warto więc wiedzieć, że zapisywanie życia zaczęło się od czakramów. Konkretnie od Kujawskich czakramów wydanych w 2007 r. Redaktorzy pierwszego almanachu nie zakładali tak bogatej poetyckiej drogi dla kolejnych wydań. A jednak stało się. Z roku na rok kolejne almanachy nabierały bardzo indywidualnego charakteru. Stanowiły przemyślaną tematyczną całość. I chociaż corocznie są zbiorem tekstów nagrodzonych w Ogólnopolskim Konkursie Poetyckim, to ich dobór,

układ i szata graficzna nadają całości indywidualny kli-mat. I tak, po Kujawskich czakramach, które postawiły pierwszy krok i które w wierszach zdradziły wiele ta-jemnic nadgoplańskiej legendarnej stolicy Polski, po-wstał w roku 2008 kolejny almanach Echa z wody. I ma-gia czakramów zadziałała. Tę miłość do Gopła, o której pisał Jan Kasprowicz: Siebie bez Gopła, które zrosło się z moją duszą – myśleć nie mogę, przejęli współcześni poeci. Odczytują echa Gopła, echa pierwszych Piastów i wpisują poetyckie refleksje w kolejne almanachy. Tak tworzy się historia tych ziem, mająca niecodzienny, me-taforyczny zapis, trafnie nazwany przez poetkę Małgo-rzatę Pietrzak:

Kujawy.źródło oczyszczenia z kurzu codziennościZiemio, po której bluszczem pną się poeci.

W roku 2009 w Śladach dotyku podjęty został piękny temat historyczności Kruszwicy. Wyryty ludzką stopą próg wielowiekowej kolegiaty, średniowieczna cegła z kruszwickiego zamku, część muru z kruszwickiej świą-tyni, średniowieczne znaki garncarskie, fragment grodu kruszwickiego z 976 r., charakterystyczne cegły z mu-rów Mysiej Wieży – to wzruszające ślady, które zostawi-ły kolejne wieki.

Powstał też almanach, który złożył poetycki hołd lu-dziom, którzy ciężką pracą zasłużyli sobie na przychyl-ność kujawskiej ziemi. Zbiór Z ziemi przychylnej z roku 2010 to już historia, chociaż minęło dopiero kilka lat od chwil, w których Maciej Maciejewski, świetny dokumen-talista, fotograf, wpisał tych ludzi w pamięć.

I wreszcie almanach, który ściśle związany jest z pała-cem w Kobylnikach. To tu, jak napisał Mirosław Puszczy-kowski, co roku rozkwitają wiersze.

Kolejny rok, 2012, ważny był dla Kruszwicy, ważny dla poetów, ważny dla kultury. Wielkie święto dla miasta, 590. rocznica nadania praw miejskich miastu Kruszwica. Warte więc było nawiązanie w almanachu do wielolet-niej literackiej tradycji Kruszwicy i Gopła. Była okazja, by podkreślić fenomen jeziora i jego obecności w literatu-rze. Ta słowiańska woda pamięci tworzy nadal atmosferę fascynacji i tajemniczości miejsca stanowiącego koleb-kę polskości. Dla uświetnienia uroczystości wydana też została płyta Nadgoplańskie Szepty z nagraniem tek-stów poetów spotykających się w Kobylnikach.

W roku 2013 powstał almanach wyjątkowy, jubile-uszowy. Były to XXV Ogólnopolskie Literackie Spotka-nia Pokoleń. A to zobowiązuje. Była więc okazja, by zwrócić uwagę na niecodzienne inicjatywy przedsta-wicieli Kruszwickiego Samorządu, dla których wycho-wanie humanistyczne kolejnych pokoleń ma znaczące wartości. Poeci, goście jubileuszowego spotkania, wier-ni słowom Czesława Miłosza, zgodnie ze swoją powin-nością i z potrzeby serca – zapisują życie.

Almanach tegoroczny ma szczególny charakter. Wzorem lat ubiegłych znajdują się w nim nagrodzone teksty 37 uczestników konkursu. Obok tekstów znajdu-ją się reprodukcje dzieł malarskich artystki znad Gopła.

To świetna myśl, by kolejny tom wierszy ściśle zwią-zać z Kruszwicą, z ludźmi, którzy tworzyli i tworzą jej historię. Ozdobą tegorocznego almanachu są więc

w y d a r z e n i a


reprodukcje malarskie Ewy Lewańskiej. Urodziła się w Kruszwicy w 1900 r. Była utalentowana artystycznie, muzykowała, pisała wiersze, malowała. W domu Ewy Ryczkówny bywali: Jan Kasprowicz, Stanisław Przy-byszewski, kompozytor Ludomir Różycki i inni wielcy epoki. Uroda Ewy, jej uzdolnienia i intelekt zrobiły duże wrażenie na znanym wówczas malarzu Bolesławie Le-wańskim. Został mężem malarki. Zamieszkali na pół-wyspie Potrzymiech, w najpiękniejszej części Gopła. Lewańska zmarła w Kruszwicy w 1980 r.

Zgodnie ze swoją dewizą zapisaną w pamiętnikach uprawiała sztukę, która opromieniała przyrodę. Licz-ba prac pozostawionych przez artystkę jest ogromna. Zarówno zamieszczony w almanachu wybór, jak i wy-stawa w kobylnickim pałacu to piękny gest chroniący minioną historię miasta i dorobek twórców tworzących ją. Lewańska dołączyła w almanachu do grona poetów, potwierdzając tezę, iż malarstwo jest milczącą poezją.

Kolejne almanachy są też dowodem na inspirującą rolę malarstwa na twórczość poetycką. Literatura pol-ska przez wieki dostarczała mnóstwo przykładów na związki malarstwa z poezją. Ikar Stanisława Grochowia-ka, Krzyk Jacka Kaczmarskiego, Dedal i Ikar Zbigniewa Herberta, Kobiety Rubensa Wisławy Szymborskiej i wiele innych przepięknych utworów swoje istnienie zawdzię-czają płótnom. I tak być powinno, bo jak powiedział Ho-racy: Sztuka to dzieło pióra, dłuta i pędzla.

Elżbieta Nowosielska

29 listopada 2014XIV Ogólnopolskie Konfrontacje zespołów Tanecznych

Kategorie taneczne i wiekoweGrupa A.W imprezie mogą uczestniczyć zespoły pracujące

w oparciu o różne techniki taneczne, prezentujące: – spektakle (czas do 15 min) – miniatury, etiudy, inscenizacje (1-2 prezentacje

o łącznym czasie do 8 min).

W kategoriach wiekowych: – 7-12 lat (do rocznika 2002) – 13-16 lat (do rocznika 1998) – powyżej 16 lat (od rocznika 1997)

Grupa B.Zespoły tańca nowoczesnego (1 prezentacja o czasie

do 3 min)Formacje hip-hop (1 prezentacja o czasie do 3 min).W kategoriach wiekowych:

– do 11 lat (do rocznika 2003) – 12-15 lat (2002-1999) – od 16 lat (od rocznika 1998)

zgłoszeniaKarty zgłoszenia i płyty DVD z programem konkur-

sowym prosimy nadsyłać do 10 listopada na adres: Kujawsko-Pomorskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, pl. Kościeleckich 6, 85-033 Bydgoszcz.

O przyjęciu zgłoszenia zespoły zostaną powiadomio-ne drogą e-mail lub telefonicznie do dnia 20 listopada.

InformacjeGłówny instruktor ds. tańca mgr Małgorzata Wójcik, tel. 525 851 501 (502, 503) pon. i śr. w godz. 12.00-14.00, tel. komórkowy 600 227 962; e-mail: [email protected]

ramowy program imprezy 8.00-11.00 – przyjazd i rejestracja zespołów 8.00-11.00 – próby sytuacyjne na scenie 11.15 – spotkanie z kierownikami zespołów 11.30 – próba prezentacji finałowej zespołów

Grupy A 12.00 – rozpoczęcie imprezy ok. 15.00-17.00 – próby sytuacyjne zespołów z Grupy B

i próba prezentacji finałowej 17.00 – prezentacje konkursowe Grupy B ok. 19.30 – ogłoszenie wyników i wręczenie nagród.

XXI Dni Austrii. Bydgoszcz 2014Towarzystwo Polsko-austriackie Oddział w Byd-goszczy zaprasza:

5.11.2014, godz. 17.00, Biblioteka Główna UKW, ul. Szymanowskiego 3, wstęp na zaproszenia

Wieczór historycznyz okazji 100. rocznicy wybuchu I wojny światowej

5 listopada 2014, godz. 17.00, Biblioteka Główna UKW, ul. Szymanowskiego 3 – otwarcie wystawy Wystawa czynna do 31 listopada

Gorączkowa cisza przed burzą – czas przed rokiem 1914 – wystawa…W latach przed 1914 rokiem rozgrywano i prze-testowano wszystkie wady i zalety nowej EUROPY.

Sprawdzano na ile wytrzymałe są tradycyjne gra-nice: artystyczne, osobiste, społeczne i narodowe. Krytycznej analizie poddawano fundamenty moral-ne i teoretyczne oraz wypróbowywano nowe moż-liwości techniczne w budownictwie miejskim, w kul-turze, medycynie i innych dziedzinach. Wszystko to w jednym mieście, w którym „jednego dnia mogło minąć sto lat” – jak już po I wojnie światowej nieco nostalgicznie powiedział o WIEDNIU Robert Musil…

Wystawa została przygotowana przez Europa Inte-gration Äusseres w Wiedniu.

inf. Lubomira Kubiak, tel. 609 678 277

w y d a r z e n i a


Przyjdź na bezpłatne zajęcia w listopadzie!!!Jesienią po wakacyjnym słodkim lenistwie każdy bu-

dzi się do działania. Nie zwlekaj i wybierz coś dla siebie z bogatej oferty Domu Edukacyjno-Kulturalnego „Re-gnum” w Bydgoszczy!

Osoby chętne do udziału w zajęciach/warsztatach prosimy o zapisy telefoniczne: 523 711 051, 793 101 280. Więcej na www.nowe-pokolenie.pl

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. a.G. Siedlec-kiego 12 (budynek Przedszkolnej Chatki)

6.11.2014, czwartek, godz. 16.45-17.30zajęcia karate dla dzieci w wieku 4-6 lat

Rozwój koordynacji ruchowej, nauka pracy w grupie, wzrost pewności siebie, to tylko niektóre korzyści, jakie może dać Twojemu dziecku nauka karate Kyoukushin. Nie czekaj, przyjdź na darmowe zajęcia.

10.11.2014, poniedziałek, godz. 18.00-19.00zajęcia artystyczne „Barwne nutki” dla dzieci w wieku 2-3, 5 lat

Chcesz, by Twoje dziecko poznawało świat w cieka-wy i pełen zabawy sposób? Przyjdź na zajęcia twórcze „Barwne nutki”. Połączymy aktywność ruchową z twór-czą, a muzykę z plastyką. Dzięki zajęciom twoje dziecko rozwinie twórczą wyobraźnie.

12.11.2014, środa, godz. 18.00-19.00zajęcia taneczne dla dzieci w wieku 3-6 lat

Zauważyłeś, że Twoje dziecko żywo reaguje na dźwięki i jest wulkanem energii? Zapraszamy na dar-mowe warsztaty. Nauczymy je różnych stylów tanecz-nych, a dodatkowo będziemy ćwiczyć pamięć poprzez powtarzanie sekwencji tanecznych i figur.

13.11.2014, czwartek, godz. 16.15-17.00Wychowanie bez przemocy

– zabawy i działania służące rozwiązywaniu konflik-tów, warsztat pedagogizujący dla rodziców bez dzieci.

Jesteś rodzicem i chciałbyś wiedzieć jak radzić sobie z konfliktami. Jak interweniować w taki sposób, aby nauczyć dziecko rozwiązywać trudne sytuacje, budu-jąc zgodę i porozumienie? Zapraszamy na bezpłatne warsztaty pedagogizujące, na których poznasz zabawy i ćwiczenia, z pomocą, których będziesz mógł wspierać dzieci, aby świadomie odczuwały swoje emocje, kon-struktywnie radziły sobie ze złością, współpracowały oraz sprawiedliwie rozwiązywały konflikty.

17.11.2014, poniedziałek, godz. 17.15-18.00zajęcia muzyczne dla dzieci w wieku 1-2 lata

Twoje dziecko wykazuje zainteresowanie światem muzyki? Zapraszamy na darmowe warsztaty muzyczne dla maluszków z rodzicami. Zabawy muzyczne, nauka piosenek, elementy rytmiki, pierwszy kontakt z instru-mentami – wszystko po to, aby rozwinąć muzyczne za-interesowania i wrażliwość Twojego dziecka.

18.11.2014, wtorek, godz. 15.45-16.30zabawy paluszkowe dla rodziców z dziećmi w wie-ku 3-6 lat

Zapraszamy do krainy zabawy dłońmi i placami. Dostarczymy maluchom delikatnych bodźców przez

dotyk jego paluszków i rączek. Za pomocą prostych ry-mowanek wzmocnionych intonacją, popartych gestem i dotykiem przyciągniemy uwagę dziecka i sprawimy mu dużo radości. W trakcie warsztatów dzieci pokażą rodzicom, jak można się bawić rymowankami, palusz-kami i rączkami.

26.11.2014, środa, godz. 15.45-16.30Metoda ruchu rozwijającego Weroniki Sherborne dla rodziców z dziećmi w wieku od 3-6 lat

Terapia przez zabawę. Wykorzystamy dotyk i ruch bazując na wzajemnych relacjach fizycznych ćwiczą-cych partnerów. Pokażemy jak fantastycznym narzę-dziem we wspomaganiu rozwoju psychoruchowego może być ruch.

Bezpłatne zajęcia i warsztaty przy ul. Bośniackiej 3 (budynek SP 56)

3.11.2014, poniedziałek, godz. 17.30-18.30Fitness dla dorosłych

Zadbaj o sylwetkę razem z nami. Dzięki różnorodnym blokom takim jak TBC/ABT, BOX-aerobik, SHAPE, pilates zadbasz o różne partie ciała, a dzięki pozytywnej at-mosferze wysiłek stanie się przyjemnością.

5.11.2014, środa, godz. 17.00-19.00zajęcia plastyczne dla dzieci wieku 6-12 lat

Twoje dziecko jest twórcze, a rysowanie sprawia mu przyjemność? Pomożemy mu rozwinąć jego zaintere-sowania.

12.11.2014, środa, godz. 17.00-18.00zumba dla dorosłych

Chciałbyś połączyć fitness i taniec? Zapraszamy na warsztaty z ZUMBY. To przede wszystkim świetna zaba-wa, która napawa nas optymizmem i wprawia w świetny nastrój. Kroki taneczne są proste, a kombinacje ruchów oryginalne. Godzina spędzona przy motywującej muzy-ce sprawi, że poczujesz atmosferę świetnej zabawy.

12.11.2014, środa, godz. 17.00-18.00Taniec nowoczesny dla dzieci i młodzieży

taniec relaksuje, pobudza kreatywność, wyzwala emocje, pomaga pozbyć się nieśmiałości i kształtuje naszą sylwetkę. To tylko niektóre korzyści płynące z re-gularnego uczęszczania na zajęcia taneczne. Co jeszcze może dać Ci taniec? Przyjdź na darmowe warsztaty i przekonaj się.

12.11.2014, środa, godz. 19.00-20.00Gimnastyka ogólnokondycyjna dla dorosłych

Wzmocnij swoje zdrowie, kondycję, popraw wy-gląd swojej sylwetki. Zajęcia odbywają się przy muzy-ce i z profesjonalną kadrą. Pozwolą na m.in.: poprawę sprawności, układu krążenia, układu oddechowego, utrzymanie pełnego zakresu ruchów w stawach oraz siłę mięśni.

17.11.2014, poniedziałek, godz. 17.30-18.30Fitness dla dorosłych

19.11.2014, środa, godz. 17.00-18.00zumba dla dorosłych

inf. Paulina Anna Kaczmarek

Dom Edukacyjno-Kulturalny „regnum”

w y d a r z e n i a


Impresariat Artystyczny ADrIA 3.11.2014, godz. 17.30, 20.30, Opera Nova

Kabaret Paranienormalni – 10-lecie Paranienoralni obchodzą swoje 10 urodziny! Byd-

goszcz, jako jedno z 10-ciu miast, jest gospodarzem tego wyjątkowego jubileuszowego występu, podczas którego kabaret zabierze widzów w podróż przez wszystkie lata swojej zawodowej pracy. Na scenie Ope-ry Nova nie zabraknie pierwszych skeczów, niezapo-mnianych kostiumów i zabawnych dialogów, którymi zaistnieli na samym początku kariery. Widzowie mogą spodziewać się wielu emocji podczas spotkania z Ma-riolą, Balcerzakiem, Kryspinem i całą plejadą postaci wykreowanych przez Paranienormalnych.

16.11.2014, godz. 16.00, Kinoteatr Adriazenon Laskowik „W blasku jubileuszu”

Jesień w Impresariacie upływa pod hasłem „jubile-usz”, bo właśnie w jego blasku wystąpi Zenon Laskowik! Po kilkunastoletniej przerwie Laskowik wystąpił po-nownie na deskach w 2003 roku w programie „Niespo-dziewane powroty czyli twórzmy klimacik”. Od tamtej pory powstały programy „O’pyra za 3 grosze plus VAT”, „Co się dzieje, co się dzieje”, „Tego jeszcze nie było”, „La-skowik & Malicki” i „Chity dla Prosperity”. W jubileuszo-wym programie prezentowane zostaną najlepsze ske-cze, scenki i piosenki z powyższych spektakli specjalnie wybrane przez twórców na tę okazję. W programie wystąpi Zenon Laskowik ze swoją Kabareciarnią i zapro-szonymi gośćmi. Artystom towarzyszyć będzie zespół muzyczny Promile pod kierownictwem Michała Rukszy.

25.11.2014, godz. 19.00, Kinoteatr Adria, czas trwania: 75 minut bez przerwy

depresja komika – Spektakl Teatru Polonia oraz Teatru Montowniareżyseria: Michał Walczak; kostiumy: Magdalena Godlewska; muzyka: Wiktor Stokowski; światło: Rafał Piotrowski; asystent reżysera i pro-ducent wykonawczy: Marta Więcławska; występują: Rafał Rutkowski, Adam Woronowicz

Kulisy humoru, intrygi showbiznesu, zabawna opo-wieść o depresji! Zaskakujące wyznania, zwroty akcji i wyjątkowe historie komika oraz jego terapeuty tworzą zabawny, ciepły i intrygujący obraz naszej codzienno-ści, z jej problemami i przede wszystkim… radościami. Dwóch artystów, dwóch mężczyzn: zawodowy komik i psychoterapeuta zajmujący się depresją – czy można wyobrazić sobie dwa bardziej od siebie odległe zawody?

27.11.2014, godz. 20.00, Kinoteatr AdriaKabaret Łowcy.B

Nietuzinkowe spojrzenie na świat, dystans do ota-czającej nas rzeczywistości, dużo humoru i pozytywnej energii, własne piosenki o niezwykle głębokim przeka-zie no i… rozciągnięte swetry! Oto i w skrócie cały kaba-ret Łowcy.B. W niezwykle naturalny, inteligentny i przy-jazny sposób wciągają w swój spektakl widza. Tej jesieni laureaci Przeglądu Kabartowego PaKA zaprezentują się w nowym programie.

30.11.2014, godz. 12.00, Kinoteatr AdriaSłowik – Spektakl Teatru Baj Pomorski

W adaptacji Jacka Pietruskiego przez tę piękną chińską baśń prowadzi widzów Niugin – dziewczyna ptak, która narodziła się przy śpiewie słowika. Gdy cesarz zarządza sprowadzenie tego ptaka na swój dwór, Niugin zostaje tłumaczką jego śpiewu. Śpiew słowika wzrusza do głębi serce władcy, trudno mu jednak zrozumieć, że ptak ten jest wolny, sam de-cyduje dla kogo i jak długo śpiewa. Tymczasem posła-niec z Japonii przysyła cesa-rzowi dar – mechanicznego słowika. Z pozoru śpiewa równie pięknie i na każde życzenie cesarza. Niugin i Słowik przestają być ce-sarzowi potrzebni. Czy na długo?

inf. Maja Przybylska

20.11.2014, czwartek, godz. 20.00, Filharmonia Pomorska, bilety w cenie 90 i 100 zł – impresariat artystyczny „itd.”, ul. Gdańska 13 (kamienica w głębi podwórka), tel. 602 682 519, www.itd-art.pl oraz www.ebilet.pl

Koncert: anna Maria JopekWystąpią: Krzysztof Herdzin, robert Kubiszyn, Mateusz Pospieszalski, Piotr nazaruk.

inf. Katarzyna Borkowska-Kiss

impresariat artystyczny itd.

w y d a r z e n i a


Młodzieżowy Dom Kultury Nr 1

Młodzieżowy Dom Kultury Nr 4

7.11.2014, godz. 16.30zaduszki poetycko-muzyczne poświęcone pamięci danuty Wawiłow

8.11.2014 V Ogólnopolski Turniej w rozwiązywaniu zadań Szachowych „daJ MaTa”

Celem zawodów jest popularyzacja solvingu wśród młodych adeptów tej królewskiej gry oraz ukazanie przydatności umiejętności rozwiązywania różnego typu zadań szachowych w grze praktycznej (turnie-jowej). Poprzez organizację konkursu rozwiązywania zadań szachowych pragniemy zapoznać dzieci i mło-dzieży z regułami zawodów dla solverowców, a także rozpropagować ideę, historię i tradycję solvingu w Pol-sce. Do udziału w zawodach zapraszamy młodych sza-chistów wieku 7-18 lat posiadających minimum trzecią kategorię szachową.

15.11.2014, godz. 9.30 XVII Bydgoska Odsłona Literacka dla uczniów szkół ponadgimnazjalnych

5.11.2014, środa, godz. 16.00, Sala nr 5„zdrowy jadłospis” – tworzymy książkę kucharską – dla dzieci w wieku szkolnym

7.11.2014, piątek, godz. 15.00, Sala nr 5„Symbole narodowe” – zajęcia plastyczne dla dzieci

14.11.2014, piątek, godz. 16.00Sala kameralna „Bydgoska Liga Poetycka” – II konkurs recytatorski – poezja polska

19.11.2014, środa, godz. 16.00, Sala nr 5„W krainie dźwięku” – quiz akustyczny dla dzieci

21.11.2014, piątek, godz. 15.00, Sala nr 5„Bajkomalunki” – tworzenie ilustracji do znanych wier-szy dla dzieci – spotkanie otwarte dla dzieci b/o wieku

28.11.2014, piątek, godz. 16.00, Sala kameralna„XV Ogólnopolski Konkurs Poezji Śpiewanej”

inf. Anna Merder, Stefan Pacewicz

22.11.2014, godz. 9.30 XVII Bydgoska Odsłona Literacka dla uczniów szkół gimnazjalnych

Zapraszamy do udziału w konkursie literackim w no-wej formule, który kierujemy do młodzieży ze szkół po-nadgimnazjalnych i gimnazjalnych. Celem Bydgoskiej Odsłony Literackiej jest popularyzowanie literatury

i zachęcenie twórczej młodzieży do scenicznych wystą-pień. Jak co roku także i w tym uczestnicy prezentować będą dwa teksty: dowolny wiersz Ewy Lipskiej oraz wy-brany tekst prozatorski. Czas prezentacji nie może prze-kroczyć 10 min. Profesjonalne jury wyłoni laureatów, którzy otrzymają dyplomy i nagrody.

23.11.2014Mistrzostwa Bydgoszczy w warcabach

26-27.11.2014, godz. 9.00XVII Muzyczna Jesień Przedszkolaka – eliminacje

Festiwal piosenki skierowany do dzieci 5-6 letnich z bydgoskich przedszkoli, którego celem jest promo-cja dziecięcej twórczości muzycznej oraz wyłonienie najlepszych zespołów, solistów, utalentowanych wy-konawców, poprzez stworzenie możliwości wszech-stronnego zaprezentowania ich uzdolnień. Mali uczest-nicy prezentują swoje umiejętności wokalno-taneczne w jednej z pięciu kategorii konkursowych: śpiew solo, śpiew duet, śpiew zespół, taniec zespołowy, opowieść taneczno-ruchowa. Finał XVII Muzycznej Jesieni Przed-szkolaka zaplanowany jest na dzień 3 grudnia 2014 r.

29.11.2014, godz. 10.00Spotkania przy muzyce

inf. Katarzyna Sawczuk, Grażyna Goralewska

w y d a r z e n i a


Młodzieżowy Dom Kultury Nr 5 8-9.11.2014, godz. 10.00-18.00, ZS 28, ul. Kromera 11

XIII Otwarte Mistrzostwa Bydgoszczy we florecie dziewcząt i chłopców do lat 14Wystawa: Szermierka w obiektywie

Zdjęcia wykonane są przez uczestników sekcji foto-graficznej z MDKu. Jeśli przyjrzymy się tym fotografiom zauważymy jak bardzo niepowtarzalne są momenty na macie: ułamki sekund decydujące o gorzkiej porażce czy triumfie zwycięstwa, a także towarzyszące rywali-zacji emocje i łzy. Wstęp wolny.

15.11.2014, godz. 10.00-18.00, ZS 28, ul. Kromera 11Ogólnopolski Turniej Tańca nowoczesnego BydGOSKIe ryTMy 2014

Turniej o zasięgu ogólnopolskim, tradycyjnie gro-madzi kilkuset tancerzy reprezentujących taniec disco i hip-hop. Zapraszamy wszystkich pasjonatów tańca do kibicowania. Wstęp wolny.

22.11.2014, godz. 14.00, Arthol GaleriaXVII Fordoński Turniej Szachowy

22.11.2014, godz. 17.00, ArtMuza5„MdK nr 5 – kuźnią talentów” – Młodzi zdolni

29.11.2014, Arthol Galeria, godz. 12.00„Familijny kalejdoskop” – wernisaż wystawy

Wernisaż wystawy wizualizacji malarskich, rysunko-wych i graficznych, przedstawień rodziny uczestników wszystkich sekcji plastycznych MDK 5.

Sentymentalna podróż dedykowana wszystkim, dla których portret rodzinny ma szczególne znaczenie.

zaJĘCIa OTWarTe I WarSzTaTy:

4, 5, 6 listopada 2014, godz. 9.00, 10.00, 11.00, 12.00, Klub

Muzyczna Scena – „Gitary i kastaniety – spotkanie z muzyką hiszpańską”

Taniec, śpiew i kastaniety – tym razem młodzi me-lomani będą mieli możliwość poznania muzyki hisz-pańskiej, jej charakterystyczne rytmy, zwyczaje oraz kompozytorów zafascynowanych kulturą Hiszpanii. Jak zatem możemy się spodziewać będzie żywiołowo, go-rąco i temperamentnie.

Zapisy grup: M. Litwin-Dyngosz, tel. 604 148 144

14.11.2014, godz. 17.00, Arthol GaleriaMini quiz wiedzy o Japonii

Zapraszamy na wernisaż prac uczestników mię-dzykulturowego projektu edukacyjnego pn. „Japonia – Kraj Kwitnącej Wiśni”. Pokaz multimedialny przypo-mni jak od marca do listopada bieżącego roku roku realizowany był program. Otwarcie wystawy poprzedzi mini quiz wiedzy na temat kultury i sztuki Japonii dla uczestników projektu, uczniów bydgoskich szkół pod-stawowych. Imprezie towarzyszyć będą dwie wystawy: prace Julii Zudzin inspirowane japońskimi komiksami manga oraz prace członków Bydgoskiego Koła Origami ,,ORIZURU”.

15.11.2014, godz. 10.30, Arthol Galeria Jesienny krajobraz – malowanie na szkle

Zapraszamy na warsztaty, podczas których uczestni-cy poznają technikę malowania na płytkach szklanych, sposób nakładania farby konturowej oraz wypełniania farbami konturowymi. Inspiracją do twórczych działań będzie jesienny krajobraz.

20.11.2014, godz. 18.00, sala 15Otwarte spotkanie z psychologiem dziecięcym

Zapraszamy zainteresowanych rodziców na spo-tkanie z panią Anetą Maciejewską. Opowie nam ona o stymulacji rozwoju małego dziecka, o rozwoju inte-lektualnym, trudnościach na jakie dziecko może na-potkać w szkole oraz na jakie rodzic może natknąć się w wychowaniu dziecka (problemy w zachowaniu oraz funkcjonowaniu społecznym, ADHD).

22.11.2014, godz. 10.00, sala 18„W zdrowym ciele, zdrowy duch”

Spotkanie integracyjne z rodzicami w Klubie Malucha połączone z działaniami promującymi zdrowy styl życia. Podczas wspólnych zajęć poznamy zawód logopedy oraz zabawy i ćwiczenia usprawniające aparat mowy.

inf. Justyna Siemianowska

w y d a r z e n i a


Młodzieżowy Dom Kultury Nr 2XXI Mistrzostwa Polski domów Kultury oraz placó-wek Wychowania Pozaszkolnego w Szachach – pod Patronatem Honorowym Marszałka Województwa Ku-jawsko-Pomorskiego, Prezydenta Miasta Bydgoszczy i Kujawsko-Pomorskiego Kuratora Oświaty.

Główny cel imprezy to popularyzacja „królewskiej gry” wśród dzieci i młodzieży; prawo gry mają trzyoso-bowe drużyny; każdą placówkę reprezentować będzie jeden zespól, zawody zostaną rozegrane systemem szwajcarskim na dystansie 9 rund w tempie 25 min. na zawodnika; obowiązują przepisy FIDE dla szachów szybkich; zawody prowadzić będą sędziowie klasy pań-stwowej.

8.11.2014, sobota godz. 9.00 – uroczystość otwarcia zawodów godz. 9.30-17.00 – I-V runda mistrzostw godz. 17.15-19.15 – turniej dla opiekunów

9.11.2014 godz. 9.15-13.45 – VI-IX runda mistrzostw godz. 14.00 – Uroczystość zakończenia Mistrzostw

11.11.2014, godz. 16.00, Pałac w OstromeckuŚpiewnik domowy Pieśni Patriotycznej – koncert okolicznościowy przygotowany przez zespoły instrumentalno-wokalne oraz solistów z MDK nr 2 oraz ZS w Ostromecku, najważniejszą jednak częścią muzycz-nego spotkania będzie wspólne wykonywanie z publicz-nością pieśni z polskiej tradycji patriotycznej. Dla uczest-ników zostały przygotowane specjalne śpiewniki.

22.11.2014, godz. 16.00-19.00, sala 2Wojewódzki Konkurs Piosenki Turystycznej i Poezji Śpiewanej – formuła otwarta, wystąpią dziecięce i młodzieżowe zespoły oraz soliści z placówek wychowania pozaszkol-nego i szkół województwa kujawsko-pomorskiego.

23.11.2014, godz. 9.00, sala sportowaOgólnopolski Konkurs Śpiewu Kanarków – główny organizator to Polski Związek Hodowców Ka-narków i Ptaków Egzotycznych.

29.11.2014, godz. 16.00, sala 2Miniatura Bożonarodzeniowa– motyw szopki w kartkach świątecznych i ceramice – X Ogólnopolski Konkurs Plastyczny – otwarcie wysta-wy pokonkursowej oraz Spektakl Bożonarodzeniowy przygotowany przez grupę teatralną MDK 2

Celem konkursu jest przybliżenie poprzez sztukę obrzędowości i tradycji Świąt Bożego Narodzenia, do-skonalenie warsztatu młodego plastyka, rozwijanie kreatywności u dzieci – poprzez zastosowanie różnych technik plastycznych, w tym własnych, komputero-wych oraz ceramiki, wymiana doświadczeń z zakresu zdobienia ceramiki, zachowanie tradycji ręcznego wy-konywania kartek świątecznych.

Konkurs skierowany jest do uczniów przedszkoli, szkół podstawowych, gimnazjalnych, średnich oraz uczestników pracowni w placówkach kulturalno-oświa-

towych i Warsztatów Terapii Zajęciowej. Prace oceniane będą w czterech kategoriach wiekowych: osobno kart-ki świąteczne i ceramika. Osoby niepełnosprawne będą oceniane razem z innymi uczestnikami.

Po rozdaniu nagród od dnia wernisażu do świąt Bo-żego Narodzenia kartki oraz ceramika (oprócz prac na-grodzonych) będą sprzedawane, a dochód z nich prze-znaczony na cele charytatywne.

A n n a S k o w r o ń s k a

„nasze małe wielkie sprawy”Anka tak trzymać!

Tegoroczne IDO World Championships Hip-Hop, Bre-akdance-Electric Boogie 2014 miały miejsce w Bochum w Niemczech. W dniach od 24 do 28 września w Hall Ruhr Congress najlepsi tancerze z całego świata rywali-zowali ze sobą w kategoriach tanecznych hip-hop, bre-akdance, electric boogie.

Kilka tysięcy osób tworzyło niepowtarzalną atmosfe-rę wielkiej sztuki tanecznej dla solistów, duetów, mini formacji oraz formacji kochających taniec. Wśród nich była zawodniczka z Młodzieżowego domu Kultury nr 2 w Bydgoszczy anna Skowrońska z numerem startowym 3008. Nie przypadkowo trafiła na Mistrzo-stwa Świata Hip-Hop 2014. Brązowa Medalistka Krajo-wych Mistrzostw IDO Lublin 2014 uzyskała kwalifikacje do reprezentowania Polski na Mistrzostwach Świata w Bochum. Anna w kategorii solo hip hop kobiet po zaciętych rundach porównawczych pokonała 40 osób i zajęła 34 lokatę z pośród 78 solistek. Finał Mistrzostw Świata był w jej zasięgu. Tym razem zabrakło kilku ma-łych punkcików. Wszystko jeszcze przed wychowanką Młodzieżowego Domu Kultury nr 2 w Bydgoszczy, po-nieważ w swojej kategorii tanecznej (16 lat +) Ania była jedną z najmłodszych uczestniczek IDO World Cham-pionships Hip-Hop 2014.

inf. Bogna Blachowska

w y d a r z e n i a


Młodzieżowego Domu Kultury Nr 2w Bydgoszczy65-lecie

Klub „odnowa” 4.11.2014, wtorek, godz. 17.30

Tańce w kręgu – muzyka duszy.

6.11.2014, czwartek, godz. 15.30Spotkanie taneczne w Klubie Seniora „Kalina”.

7.11.2014, piątek, godz. 18.15rola żywienia w zapobieganiu miażdżycy i nowo-tworów złośliwych – prelekcja profesora doktora hab. nauk medycznych Macieja Świątkowskiego.


18.11.2014, wtorek, godz. 17.30Tańce w kręgu – muzyka duszy.


25.11.2014, wtorek, godz. 18.15Klub Polskiej Książki zaprasza: „Ukołysana ciszą roz-tańczonej świecy” – spotkanie autorskie z bydgoską

poetką Jolantą Sztejką. Prowadzenie Jolanta Ko-walska, oprawę muzyczną zapewni Zespół Gill Band w składzie: Natalia Gilewska, Dawid Sawczenko i Domi-nik Gryń.

27.11.2014, czwartek, godz. 15.30andrzejki w Klubie Seniora „Kalina”.

zapraszamy również: – W każdy poniedziałek o godz. 17.15 na zajęcia

ZUMBATOMIC dla dzieci w wieku 7-12 lat. – W każdy wtorek o godz. 12:40 na GIMnaSTyKĘ

dla pań 50+. – W każdy wtorek o godz. 16.00 na zajęcia baleto-

we dla dzieci w wieku 5-7 lat. – W każdą środę i piątek o godz. 16.00 na zajęcia ta-

neczne dla najmłodszych, dzieci w wieku 4-5 lat. – W każdą piątek o godz. 16.45 na zajęcia taneczne

hip-hop dla brzdąców w wieku 4-6 lat.

Szczegółowy plan zajęć Klubu „Odnowa” RSM „Jed-ność” dostępny jest na stronie internetowej www.klu-bodnowa.strefa.pl

inf. Grażyna Salemska

F o t o g r a f i e : A r k a d i u s z B l a c h o w s k i

w y d a r z e n i a


Miejskie Centrum Kultury 3.11.2014, poniedziałek, godz. 10.00,

sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 16 zł, kontakt 609 047 117

Spektakl Teatru Buratino „ach ta Mysia”Bajka Ach ta Mysia jest zabawną opowieścią o trojgu

mieszkańców pewnego domu: myszce o imieniu Mysia, kocie Kiciusiu i gospodyni Maryni. Ta historia jest peł-ną humoru i pogody pochwałą przyjaźni. Przekonuje o tym, że przyjaźń może połączyć nawet największych z pozoru wrogów. W spektaklu występują lalki i aktorzy, a ich grze towarzyszy zabawna muzyka podkreślająca przeżycia bohaterów i intensywność zdarzeń. Przedsta-wienie zaadresowane jest do widzów przedszkolnych i szkolnych klas I-III. Trwa 60 min.

4.11.2014, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo-wido-wiskowa MCK, wstęp dla członków UTW

Wykład na UTW „agora nestora”

6.11.2014, czwartek, godz. 10.00-12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny – kontakt: [email protected]

Teatr Tańca 60+Warsztat improwizacji ruchu i symboliki ciała jako

technik pracy w teatrze tańca, skierowany do seniorów.

6.11.2014, czwartek, godz. 14.00, wymarsz spod Barki Lemara, wstęp wolny

Spacerownik bydgoski: na tropach niepodległości

W granice odrodzonej Polski Bydgoszcz wróciła 20 stycznia 1920 r. Obecność w mieście silnego garni-zonu niemieckiego uniemożliwiła wcześniej wyzwole-nie miasta przez powstanie wielkopolskie. Po I wojnie światowej Bydgoszcz uległa bardzo szybkiej repolo-nizacji i stała się jednym z najbardziej polskich miast w II Rzeczpospolitej. Chcemy tę wyjątkową dla polskich miast historię przybliżyć i utrwalić, chcemy sprawić, aby mieszkańcy grodu nad Brdą byli dumni z jej złożonych dziejów, chcemy pochwalić się też symbolami niepod-ległościowymi miasta, często zupełnie dla naszych oczu niewidocznymi.

6.11.2014, czwartek, godz. 17.00-19.00, Barka Lemara, wstęp 10 zł, bilety do kupienia w kasie MCK, informacje: [email protected]

Koło Gospodyń Miejskich – warsztatyPo długiej przerwie powrócimy do uwielbianej przez

uczestniczki Koła Gospodyń techniki zdobniczej. Wyko-namy biżuterię sutaszową. Sutasz to technika polegająca na tworzeniu barwnych kompozycji ze sznurków i korali.

7.11.2014, piątek, godz. 10.00, sala kinowo-wido-wiskowa MCK, bilety: 16 zł, kontakt 609 047 117

Spektakl Teatru Buratino „zabawki” Spektakl opowiada intrygującą, współczesną hi-

storię, tym ciekawszą, że zbudowaną ze zdarzeń, któ-

re w większym lub mniejszym stopniu dotyczą nas wszystkich. Bo oto w jednym z wielkich miast, na jednej z jego wielkich ulic, spotykamy będącego na spacerze małego chłopca, który dostrzega Białego Królika – bo-hatera ostatnio przeczytanej przez chłopca książki Ali-cja w Krainie Czarów. Umykającemu przed psem i kotem Białemu Królikowi chłopiec ratuje życie. Dalej wędrują razem. Trafiają do bardzo nowoczesnej, współczesnej Galerii, pełnej niezwykle atrakcyjnych zabawek dla dzieci, a także ekskluzywnego asortymentu dla doro-słych. W tejże Galerii każdy, bezpłatnie, może otrzymać jedną zabawkę. Lecz jeśli zechce wymienić ją na inną, za każdą następną będzie musiał zapłacić częścią swe-go życia. Mały chłopiec szybko więc zmienia się naj-pierw w nastolatka, potem w młodzieńca, w dorosłego mężczyznę, wreszcie w starego człowieka. By ratować niedawno jeszcze małego chłopca przed niechybną katastrofą, w pełną niebezpieczeństw podróż wyrusza strachliwy, ale wdzięczny chłopcu za uratowanie życia Biały Królik.

7.11.2014, piątek, godz. 20.00, kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Premiery Płytowe – ritual duo „Kolory” Ritual Duo tworzą Bogusław Raatz oraz Waldemar

Knade. Zespół powstał w 2013 r. Obaj współzałożyciele grają na co dzień w bydgoskim zespole Question Mark i podczas wspólnej działalności pod szyldem QM naro-dził się pomysł stworzenia równolegle innej formacji muzycznej, grającej nieco inną muzykę. Idea duetu, z którym występować mogą dodatkowi muzycy, daje właściwie nieograniczone możliwości aranżacyjne oraz kompozycyjne. Na pierwszej ich płycie, Kolorach, w kilku utworach zagrali dwaj perkusiści znani z innych wcieleń: Marek Matuszwski (QM) oraz Sławomir Ciesiel-ski (m.in. Republika, Opera, Kobranocka). Obaj wcielili się w role perkusjonistów, znacząco podnosząc walory poszczególnych kompozycji.

Kolory zawierają 10 kompozycji duetu Raatz-Knade. Podczas nagrywania zastosowano wiele instrumentów, w tym etnicznych. Zauważalna jest także swoboda sty-listyczna w tworzeniu poszczególnych utworów.

8.11.2014, godz. 19.00/drzwi, 20.00/koncert, Sala MCK, bilety 15 zł – tylko w dniu koncertu do kupienia w kasie MCK

Muzyczne Smaki vol. 14 – yelram i rogal Salut! Sound, Mordercy P

Yelram to wieloosobowa formacja reggae powstała w Środzie Wielkopolskiej w 2006 r. Zespół założyli Raga (wokal) oraz Blady (perkusjonalia). Grupa zagrała po-nad 300 koncertów w polskich klubach i na festiwalach, m.in. na Przystanku Woodstock, Reggae Na Piaskach, Reggaenwalde.

W 2013 r. na woodstockowym koncercie w Kostrzy-nie nad Odrą miała premierę debiutancka długogra-jąca płyta zespołu Reggae Power, na której gościnnie udział wzięli ShantiMan i Madhava (Radical News) oraz KillaBreakz.

w y d a r z e n i a


Aktualnie zespół pracuje nad nowym, całkiem innym materiałem na kolejną płytę, którego większość można usłyszeć na nadchodzących koncertach.

Rogal Salut! Sound – współtwórca Salut! Sound Sys-tem oraz cyklicznych dancehallowych imprez Weddy Weddy Wednesday.

Na swoim koncie ma już wydany mixtape jako Salut! Sound, z który promował koncertami w całej Polsce, dzięki temu mógł występować u boku największych gwiazd rodzimej, jak i zagranicznej sceny reggae/dan-cehall takich jak m.in. Ras Luta, Natural Dread Killaz, Bob One. Pracuje właśnie nad solową płytą, którą promuje najnowszy singiel Tego nie wie nikt.

9.11.2014, niedziela, godz. 12.30, Barka Lemara, wstęp wolny

Spotkania na barce Obywateli PLUSSpotkania poświęcone kultywowaniu tradycji wod-

niackich i żeglugowych bydgoszczan w roku Kanału Bydgoskiego to cykl dla starszych mieszkańców, którzy, wraz z nami, wspominają czasy, kiedy to na Brdzie peł-no było barek, wody rzeki pełne były łodzi wioślarskich, spotykano się nad nieistniejącymi odnogami kanału, siadywano tam w ogródkach kawiarnianych. Te, czę-sto nostalgiczne, opowieści przeplatane są zabawami, pokazami krótkich filmów dokumentalnych i zwiedza-niem barki.

10.11.2014, czwartek, godz. 10.00-12.00, sala ki-nowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny – kontakt: [email protected]

Teatr Tańca 60+

10.11.2014, poniedziałek, godz. 19.00, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Klub akademii Jazzu – Joe HendersonKlub Akademii Jazzu to muzyczna prezentacja wiel-

kich postaci świata jazzu. To kameralna forma uzupeł-niająca Bydgoską Akademię Jazzu, która, będąc alter-natywą dla zwykłego koncertu, łączy w sobie walory edukacyjne z rozrywkowymi. Jest to również doskonała okazja do zaprezentowania ogromu talentu debiu-tantów tego gatunku studiujących na wydziale jazzu w bydgoskiej Akademii Muzycznej. Tematem wiodą-cym 5. edycji Klubu Akademii Jazzu będzie postać znakomitego saksofonisty Joe Hendersona – amery-kańskiego saksofonisty tenorowego, laureata NEA Jazz Masters Award (1999), artysty, który współpracował m.in. z Kennym Dorhamem i Horace’em Silverem.

Wykonawcy:Wojciech Piórkowski - tsAdam Lemańczyk- kbdGrzegorz Nadolny - bMateusz Gruszkowski - dr

13.11.2014, czwartek, godz. 10.00, sala kinowo-wi-dowiskowa MCK, bilety 16 zł, kontakt 609 047 117

Spektakl Teatru Buratino „Przygody Kaja i Gerdy”

Przygody Kaja i Gerdy to opowieść na podstawie jed-nej z najsłynniejszych baśni, jakie kiedykolwiek powsta-ły. Są w niej te wszystkie elementy, które powodują, że czytają ją kolejne pokolenia, wciąż znajdując w niej po-twierdzenie rangi takich elementów jak miłość, poświę-cenie, wierność czy odwaga. O jej nieustającej od wie-ków popularności stanowią obecne tu, niezbędne dla pięknych, baśniowych opowieści, zjawiska nadrealizmu, magii i żyjących dziwnym życiem niezwykłych postaci. Wszystko to tworzy niesamowitą, przesyconą aurą ta-jemniczości, ale również zabawną, pełną zwrotów akcji i wbrew tytułowi ciepłą, przygodową opowieść o losach chłopca, którego zapragnęła mieć w swoim pałacu Kró-lowa Śniegu. Z odsieczą dla Kaja wyrusza, niemogąca się z tym pogodzić, jego przyrodnia siostra, Gerda. Nim dotrze do Zimowego Pałacu Królowej Śniegu, przyjdzie jej stanąć twarzą w twarz z wieloma przeciwnościami, pokonać wiele niebezpieczeństw i stoczyć prawdziwe pojedynki ze swoimi prześladowcami.

14.11.2014, piątek, godz. 20.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Premiery Płytowe: Logophonic / 3moonboys „na tym zdjęciu wcale nie wyglądasz grubo”Logophonic

Mimo że skład zespołu to 2 osoby obsługujące 2 gi-tary akustyczne i głos, to określenie „duet gitarowy” wydaje się nie oddawać w pełni tego, co Logophonic ma do zaoferowania. Chociaż muzyka zespołu należy raczej do spokojnych, na koncertach można usłyszeć dużą dawkę emocji, która niezawodnie przykuwa uwagę i wciąga słuchaczy w świat coraz bardziej ener-getycznych dźwięków. Zespół od kwietnia 2013 kon-

L o g o p h o n i c , f o t . M i c h a ł B i l i ń s k i

w y d a r z e n i a


certował w Polsce, ale ma również na koncie pierwsze występy zagraniczne (Lipsk, Hannover). W lipcu 2014 muzycy otrzymali wyróżnienie w konkursie Skrzydlate Wiosło w Piszu, w którym wzięło udział ponad 80 ze-społów z całej Polski. Utwory z obu płyt można było usłyszeć w wielu rozgłośniach radiowych, m.in. w ra-diowej Trójce (Program Alternatywny, Offensywa, Trzy Wymiary Gitary).

3moonboys

23.11.2014, niedziela, zbiórka Dworzec Autobuso-wy: start godz. 6.20, ceny biletów autobusowych: Bydgoszcz – wieś Gąski (ok. 14 zł); wieś Szczepa-nowo – Bydgoszcz (ok. 13 zł), wstęp wolny

Kultura na Świeżym vol. 28 – na przełaj przez „pałuckie puszcze”!

Odwiedzimy leśnictwo Gołąbki położone na pra-dawnych Pałukach. Obszar wyjątkowo ciekawy, nie tyl-ko z powodu biskupińskiego grodu.

Swoją podróż zaczniemy na dworcu autobusowym w Bydgoszczy o godz. 6.30, gdzie wsiądziemy do au-tobusu zabierającego nas do wsi Gąsawa (ok. 14 zł). Tam, idąc wzdłuż rzeki Gąsawka, dojedziemy do Jezio-ra Oćwieckiego, które zacznie już leśny odcinek naszej wędrówki. Następnie, idąc przez las, dotrzemy do Jezio-ra Chomiąskiego, Foluckiego i Ostrowskiego. Jeśli czasu i sił zabraknie, zejdziemy wcześniej ze szlaku, udając się w kierunku wsi Szczepanowo, gdzie o godz. 16.38 wsią-dziemy w autobus do Bydgoszczy (koszt ok. 13 zł). Jeśli będziemy mieć ochotę, możemy też, idąc dalej prasta-rym lasem, dojść aż do Barcina. Wszystko zależy od sił i pogody.

Pałuki są miejscem wspaniałych lasów i jezior, a trud włożony w błądzenie po lesie powinien zwrócić się w po-staci pięknych widoków. Niestety, nie są one tak dobrze przygotowane na wizytę turystów, jak np. Bory Tuchol-skie, dlatego będziemy odkrywać coś zupełnie nowego.

Na wycieczce będą potrzebne: porządne buty za kost-kę chroniące nas przed wilgocią (wymóg podstawowy), termos z herbatą lub kawą, kurtka przeciwdeszczowa, czapka, dobry humor, bo mogą być ciężkie momenty.

23.11.2014, niedziela, godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, bilety 13/16 zł, kontakt 609 047 117

Spektakl Teatru Buratino „ach ta Mysia”

23.11.2014, niedziela, godz 12.30, Barka Lemara, wstęp wolny

Spotkania na barce Obywateli PLUS

23.11.2014, niedziela, 19.00, sala kinowo-widowi-skowa MCK, bilet ulgowy 10 zł / bilet normalny 15 zł

The Chuck Menton Show – Grupa Impro ad HOC oraz Teatr Improwizowany wymyWammy – pokaz improwizacji teatralnej

Grupa AD HOC powstała w październiku 2008. Jest więc jedną z pierwszych w Polsce grup zajmujących

3 m o o n b o y s , f o t . B a r b a r a Po d g ó r s k a

Grupa powstała ok. 2004 r., po zakończeniu dzia-łalności zespołów Charlie Sleeps i Piąta Strona Świata. Zakiełkował wówczas nowy muzyczny byt, którego członkowie, korzystając z dotychczasowych doświad-czeń, zaczęli pisać zupełnie nową historię. Zespół naj-lepiej czuje się na scenie. Bliski kontakt z publicznością, pasja grania na żywo, możliwość niespodzianki i niepo-wtarzalność każdego koncertu sprawiają największą radość. Zespół lubi zaglądać do ogródków pokrewnych dyscyplin (literatury, filmu, plastyki), szybko zrodził się pomysł na pożenienie różnych zjawisk w jednym wydawnictwie. Odpowiedzią na niezaspokojoną cie-kawość okazał się flirt z liberaturą i pierwszy album li-berockowy zatytułowany 16. 3moonboys „romansuje” również z filmem; gra na żywo zarówno do niemych ob-razów z okresu niemieckiego ekspresjonizmu, jak i do nowoczesnych realizacji.

Jesienią 2014 r. 3moonboys powraca z nową propo-zycją pod intrygującym tytułem Na tym zdjęciu wcale nie wyglądasz grubo.

23.11.2014, niedziela, godz. 9.30, Barka Lemara, wstęp wolny, zapisy: [email protected]

Poranek rodzinnyNa listopadowym poranku będziemy robić zwie-

rzaki. Nie żadne przytulanki, nie misie ni pieski, tylko jedyne w swoim rodzaju krowy-papierowy. Żeby było ciekawiej, zaprosimy ciekawego gościa, który opowie nam o…

w y d a r z e n i a


się improwizacją teatralno-kabaretową. Ma w swoim repertuarze zarówno krótkie, jak i długie formy impro – wszystkie tworzone są na scenie na żywo, bez scenariu-sza, w oparciu o sugestie publiczności i nieograniczoną wyobraźnię improwizatorów.

The Chuck Menton Show to spektakl stanowiący kom-promis między krótkimi i długimi formami impro – naj-częściej składający się z trzech półgodzinnych „pod-spektakli” inspirowanych podanym przez publiczność słowem, miejscem, ważnym momentem w życiu, a cza-sem nawet dowcipem.

24.11.2014, poniedziałek, godz. 11.00 i 14.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

dwa koncerty Ogólnopolskiego Programu rozwoju Chórów Szkolnych „Śpiewająca Polska”

Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy od września 2012 r. wspiera rozwój chórów szkolnych poprzez re-alizację Ogólnopolskiego Programu Rozwoju Chórów Szkolnych „Śpiewająca Polska” współfinansowanego przez Narodowe Centrum Kultury przy wsparciu me-rytorycznym partnera, jakim jest Międzynarodowy Fe-stiwal Wratislavia Cantans. Program skierowany jest do dzieci i młodzieży, by przez śpiew mogły radować się życiem, doświadczać bogactwa muzyki, czerpać satys-fakcję ze wspólnego śpiewania i otwierać się na świat kultury. Stałymi formami działalności w ramach progra-mu są m.in.: dodatkowe lekcje śpiewu, comiesięczne spotkania metodyczne dyrygentów, warsztaty dla osób prowadzących chóry oraz obligatoryjne przeglądy i konkursy chórów szkolnych.

ty w wykonaniu chórów szkolnych z ww. wojewódz-twa, które odbędą się 24 listopada o godz. 11.00 i 14.00 w MCK w Bydgoszczy. Zapraszamy serdecznie.

Dofinansowano ze środków Narodowego Centrum Kul-tury w ramach Programu Narodowego Centrum Kultury – Śpiewająca Polska.

25.11.2014, wtorek, godz. 16.00, sala kinowo- -widowiskowa MCK, wstęp dla członków UTW

Wykład na UTW „agora nestora”

26.11.2014, środa, godz. 12.00-14.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny – kontakt: [email protected]

Teatr Tańca 60+

26.11.2014, środa, godz. 16.30, Kawiarnia Szpulka MCK, wstęp wolny

Mirosław rzeszowski – wystawa fotografii z cyklu „Sztuka, która się otwiera”Mirosław rzeszowski – współzałożyciel i pierwszy prezes Klubu Miłośników Fotografii FLESZ działającego od 10 lat w Rejonowej Bibliotece Publicznej w Szubinie. Założycie i prezes Szubińskiego Towarzystwa Kultural-nego, dyrektor Rejonowej Biblioteki Publicznej w Szu-binie, socjoterapeuta. Autor tomiku poezji oraz zbioru bajek terapeutycznych dla dzieci. Nauczyciel medyta-cji w stylu ZEN. Rzeszowski fotografuje amatorsko od 12 lat. Bliska jest mu fotografia przyrodnicza. Od kilku lat dokumentuje za pomocą aparatu stare drzwi.

29.11.2014, sobota, 10.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Poranek Kulturalny dla osób z niepełnosprawnością

Zapraszamy wszystkich chętnych na pierwsze warsz-taty z nowego cyklu edukacyjnego dla osób z niepełno-sprawnością. Spotkania o charakterze warsztatowym dotyczyć będą wszystkich dziedzin sztuki.

29.11.2014 godz. 12.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

zatańcz ze mną mamo! Zajęcia adresowane do dzieci od lat 5 i towarzyszą-

cych im dorosłych. Polecamy wszystkim, którzy na wła-snej skórze chcą przetestować dobroczynne działanie tańca, jednocześnie w sposób twórczy spędzić czas z dzieckiem. Wstęp jest bezpłatny, wystarczy tylko za-rezerwować sobie miejsce: [email protected]

W województwie kujawsko-pomorskim operatorem merytorycznym Programu jest Akademia Muzyczna im. F. Nowowiejskiego w Bydgoszczy, a organizacyjnym Miejskie Centrum Kultury w Bydgoszczy, przy współ-pracy Miasta Bydgoszcz. Nasz region otacza swoją opieką 18 chórów z województwa kujawsko-pomor-skiego (w tym 11 chórów z Bydgoszczy).

W celu dbałości o nieustanne podnoszenie umiejęt-ności dyrygentów chórów Miejskie Centrum Kultury organizuje cykliczne warsztaty i spotkania metodyczne dla nauczycieli uczestniczących w projekcie. Wynikiem procesu dydaktyczno-artystycznego będą dwa koncer-

w y d a r z e n i a


11.11.2014, wtorek, godz. 15.00, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Moda na historię, czyli Bydgoska retro – Personifikacja

Pod płaszczykiem pokazu historycznej mody, omawiając pokrótce stroje i dodatki, prezentuje-my postaci związane z lokalną historią, zwłaszcza 20-leciem międzywojennym, czasami bydgoskie-go przełomu niemiecko-polskiego. Jedyną posta-cią „ponadregionalną” będzie prawdopodobnie marszałek Józef Piłsudski…

W przygotowaniach postaci pomogą nam uczniowie i nauczyciele bydgoskich szkół. Czy nie warto podobne-go pokazu uczynić stałą tradycją listopadowego świę-towania w Bydgoszczy? Bydgoski Słownik Biograficzny dostarcza wielu znakomitych, ciekawych życiorysów ludzi znad Brdy!

Tegoroczna Retro – Personifikacja obejmie m.in.: – śpiewaczkę Klarę Dux – aktorkę Polę Negri – działaczkę kultury Felicję Krysiewicz – działaczkę kultury Natalię Morozowicz – Napoleona Malickiego – wyjątkowego w bydgo-

skich dziejach weterana Powstania Styczniowego – gen Henryka Karola Zemanka – dowódcę garni-

zonu Bydgoszcz, wywodzącego się z armii austro--węgierskiej)

– prezydenta Leona Barciszewskiego

11.11.2014, wtorek, godz. 15.30, sala kinowo-widowiskowa MCK, wstęp wolny

Pokaz specjalny filmu „Prezydent”Opowiada o Leonie Barciszewskim – ostatnim

przedwojennym prezydencie Bydgoszczy. Swoją funkcję pełnił w latach 1932-1939.

Za jego kadencji zmniejszyło się bezrobocie, wybudowany został ogromny szpital miejski, szkoła na Jachcicach, elektrownia miejska i kilka

innych zakładów. Cieszył się ogromną sympatią bydgoszczan. Po wybuchu wojny został areszto-wany przez Niemców 9 października 1939 roku i rozstrzelany wraz z 18-letnim synem 10 listo-pada. Niemcy jako datę rozstrzelania Leona Bar-ciszewskiego podali 11 listopada, aby bardziej udręczyć Polaków. Jego szczątków nigdy nie zna-leziono.

O roli Leona Barciszewskiego, jaką odegrał w Bydgoszczy, przymiotach charakteru i tragicz-nym losie opowiadają historycy, dziennikarka i członkowie rodziny Prezydenta. W filmie wyko-rzystano fotografie i dokumenty ilustrujące temat oraz inscenizacje dotyczące ostatnich tygodni ży-cia Leona Barciszewskiego.

11.11.2014, wtorek, godz. 17.00, sala kinowo-wido-wiskowa MCK, wstęp wolny

Miasto nad Kanałem – spektaklWidowisko powstało na podstawie powieści

Jerzego Sulimy-Kamińskiego „Most królowej Ja-dwigi”. Aktorzy bydgoskiego pokażą w nim prze-obrażenie miasta, jego historię utrwaloną na kar-tach powieści, w poezji bydgoskich artystów, jak i na pocztówkach. „Miasto nad Kanałem” to połą-czenie muzyki, słowa, ruchu i obrazu. Widowisko zabierze mieszkańców miasta i regionu w senty-mentalną podróż po nieistniejącej już Bydgoszczy i jej zakątkach, które warto przywołać.

11.11.2014, wtorek, godz. 18.00, Foyer MCK, wstęp wolny

Koncert i wspólne śpiewanie pieśni patriotycznych

Po spektaklu, wraz z aktorami z bydgoskiego ARLETeatru, zaprosimy Państwa na drobny po-częstunek połączony z wspólnym śpiewaniem pieśni patriotycznych.

Dzień Niepodległości w MCK

w y d a r z e n i a


Bilety: ulgowe 11 zł / normalne 14 zł

Kino jeremiZespół Szkół nr 5 Mistrzostwa Sportowego ul. Gen. Z. Berlinga 13, Bydgoszcz, Fordon

2 niedziela 16.00 Brud 18.00 20 000 dni na Ziemi20.00 Zimowy sen

3 poniedziałek 16.00 Brud 18.00 20 000 dni na Ziemi20.00 Zimowy sen

4 wtorek 16.00 Brud 18.15 seans KMF Mozaika20.30 Zimowy sen

5 środa 16.00 Brud 18.00 20 000 dni na Ziemi20.00 Zimowy sen

6 czwartek 16.00 Brud 18.00 20 000 dni na Ziemi20.00 Zimowy sen

7 piątek 16.00 Mapy gwiazd 18.00 20 000 dni na Ziemi20.00 Mapy gwiazd

9 niedziela 16.00 Mapy gwiazd 20.30 Mapy gwiazd

10 poniedziałek 16.00 Mapy gwiazd 18.00 20 000 dni na Ziemi20.00 Mapy gwiazd

11 wtorek 18.15 seans DKF Mozaika20.30 Kandydaci śmierci, Polowanie

– seans specjalny, wstęp wolny13 czwartek 16.00 Mapy gwiazd

18.00 20 000 dni na Ziemi20.00 Mapy gwiazd

23 niedziela 15.30 rio Bravo (seans DKF +)24 poniedziałek 18.00 Lewiatan

20.30 Lewiatan25 wtorek 18.00 seans KMF Mozaika

20.15 seans KMF Mozaika26 środa 20.30 Lewiatan27 czwartek 16.00 Lewiatan

18.30 Lewiatan21.00 Lewiatan

6, 7, 8 listopada 19.00 Gotland12, 13, 14 listopada 19.00 Majdan. rewolucja Godności19, 20, 21 listopada 19.00 Lewiatan26, 27, 28 listopada 19.00 Panny młode

22-26.11.2014, sobota-środa, godz. 10.00-17.30, ZPP Ostromecko, wstęp: 100 zł (30 godzin), zgłoszenia: [email protected]

Sytuacja Teatr: „Spotkania przeciwstawień” – warsztaty Studio Matejka

Uczestnicy sesji poznają elementy rytuału środo-wiska pracy, które cechują szacunek i koncentracja, budowania osobistej, codziennej praktyki działań fi-zycznych, wrażliwości i słuchania w relacji z partnerem i grupą, rozbudzania anatomii ciała w celu wypracowa-nia gotowości do działania, przekształcania elementów treningu fizycznego w twórczą improwizację, kom-pozycji fizycznych struktur. Warsztaty skierowane są do praktyków mających doświadczenie w dziedzinie teatru lub tańca. Są wyzwaniem, wymagającym dużej koncentracji i precyzji od wszystkich zaangażowanych w pracę; skierowane do tych, którzy pragną prowadzić poszukiwania w mniej popularnych obszarach ekspresji fizycznej. Warsztaty poprowadzi Matej Matejka.

Matej Matejka urodził się w Bratysławie w 1978 roku, studiował muzykę i aktorstwo w Państwowym Konser-watorium w Bratysławie oraz w JAMU w Brnie, a także wiedzę o teatrze i filmie na Uniwersytecie im. Francisz-ka Palackiego w Ołomuńcu. Od roku 2005 współpracu-je z Instytutem im. Jerzego Grotowskiego w dziedzinie badań fizycznej ekspresji w teatrze. Aktor Teatru ZAR. Je-sienią 2010 roku założył Studio Matejka, zespół działający pod patronatem Instytutu im. Jerzego Grotowskiego.

Warsztaty zakończone obowiązkowym pokazem pracy 26.11.2014 godz. 17.00, w sali kinowo-widowisko-wej MCK.

26.11.2014, środa, godz. 17.00-19.00, sala kinowo-widowiskowa MCK

Sytuacja Teatr: wykład prof. Krystyny duniec „Ciało w teatrze”, pokaz pracy warsztatowej Studio Matejka

Współczesny teatr to rodzaj laboratorium doświad-czalnego dla egzystencjalnych emocji i przekroczeń.

Swoją publiczność atakuje, a nawet dręczy koniecz-nością uczestnictwa w odstręczającym niejednokrotnie scenicznym świecie. Teatr, uwolniony od przymusu repre-zentacji, uznał dziś, że „świat jest zrobiony z ciał” bardziej niż ze słów. Współczesny teatr opowiada o problemach współczesności językiem ciała, często nienormatyw-nego, przemilczanego, skolonizowanego, który łamie werbalny kod, odznaczając się precyzją zorganizowania, rytmizując teatralny świat i porządkując znaczenia.Prof. Krystyna duniec historyczka i eseistka teatralna. Profesorka w Zakładzie Historii i Teorii Teatru Instytu-tu Sztuki PAN. Autorka: m.in. monografii Jan Kreczmar. Grał jakby uczył (2005); Ciało w teatrze. Perspektywa an-tropologiczna (2012); współautorka Soc i sex. Diagnozy teatralne i nieteatralne (2009, Nagroda Fundacji Kultury) i Soc sex i historia (2014); redaktorka Aktor. Niepewna tożsamość (2011). Pomysłodawczyni, autorka programu i kierowniczka Laboratorium Nowych Praktyk Teatral-nych Wyższej Szkoły Psychologii Społecznej i Nowego Teatru w Warszawie.

w y d a r z e n i a


Zespół Pałacowo-Parkowy w ostromeckuF o t . A n d r z e j G a w r o ń s k i

2.11.2014, niedziela, godz. 18.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

In memoriam – koncert tria jazzowego: Grzegorz nadolny, Piotr Biskupski i adam Lemańczyk

Zespół ten tworzą muzycy, którzy współpracują ze sobą w różnych konfiguracjach. Jako niezależne trio jednakże zagrają ze sobą po raz pierwszy. Artystów tych łączy Akademia Muzyczna w Bydgoszczy. Więk-szość repertuaru stanowią kompozycje autorskie, ale grane przez nich standardy jazzowe mają również silne osobiste zabarwienie.

okresie między innymi z NSZZ „Solidarność”, a także był współorganizatorem Kongresu Kultury Polskiej w 1981 roku. Od 2002, w uznaniu zasług, był honoro-wym prezesem ZPAP.

7.11.2014, piątek, godz. 17.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

„za fleszem miłości” – spotkanie literackie z okazji wydania tomiku wierszy Małgorzaty zalewskiej (1954-2013), prowadzenie Mieczysław Wojtasik, recytacja i śpiew roma Warmus

Małgorzata Zalewska, profesor dr hab. nauk rolni-czych Uniwersytetu Tech-nologiczno-Przyrodniczego w Bydgoszczy, dzięki wrażli-wości oraz umiejętności do-strzegania piękna w świecie była także poetką. Jej doro-bek poetycki stanowią pu-blikacje w almanachach i an-tologiach. Pierwszy tomik wierszy „Z dotyku słońca” opublikowała w 2010 roku. Obecne wydanie „Za fleszem miłości” stanowi zbiór nie-publikowanych dotychczas wierszy.

9.11.2014, niedziela, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp 10 zł

akademia w Pałacu: Wojciech Maciejowski – tenor, alicja Tarczykowska – fortepian oraz studenci klasy śpiewu: anna Tadeusiak sopran, albert Memeti tenor, Mateusz eckert baryton, damian Wilma baryton

alicja Tarczykowska – pianistka, kameralistka. Ab-solwentka Akademii Muzycznej im. Feliksa Nowowiej-skiego w Bydgoszczy, gdzie uzyskała dyplom z wyróż-nieniem w klasie fortepianu prof. Wiesławy Ronowskiej

Piotr Biskupski Grzegorz NadolnyAdam Lemańczyk

Uwaga! Zapewniamy bezpłatny transport na koncert i wernisaż oraz powrót. 2 listopada o godz. 17.15 spod MCK, przy ul. Marcinkowskiego 12 wyjeżdża autobus.

2.11.2014, niedziela, godz. 19.30, Pałac Stary, wstęp wolny

„PUCIaTa – in memoriam…” – wernisaż wystawy Jerzego Puciaty; prelekcja elżbiety Kantorek poświęcona zmarłym bydgoskim artystom

Jerzy Puciata (1933-2014) – jeden z najbardziej uzna-nych bydgoskich malarzy, prezes Związku Polskich Ar-tystów Plastyków (ZPAP). Był absolwentem Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w To-runiu. W okresie odwilży politycznej po śmierci Józefa Stalina, działał w ramach grupy artystycznej Grupa 4. Od 1958 był członkiem Związku Polskich Artystów Pla-styków. W okresie od sierpnia 1980 do grudnia 1981 piastował funkcję prezesa Zarządu Głównego ZPAP, a od lipca 1983 do grudnia 1989 był prezesem działają-cego w ramach podziemia ZPAP. Współpracował w tym

fot. Roch Kaczmarek fot. Marek Hofman fot. Jacek Partyka

w y d a r z e n i a


(2006). Od 2006 roku pracuje jako pianista i korepetytor na Wydziałach Instrumentalnym i Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej w Bydgoszczy. Od trzech lat jest również wykładowcą na Wydziale Wokalno-Aktorskim Akademii Muzycznej im. I.J. Paderewskiego w Poznaniu.

Wojciech Maciejowski – tenor. Urodzony w Pozna-niu. Przez 10 lat był chórzystą i solistą Poznańskiego Chóru Chłopięcego Jerzego Kurczewskiego. Jest ab-solwentem muzykologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, Podyplomowego Studium Dyrygenckie-go Akademii Muzycznej w Bydgoszczy oraz Wydziału Wokalno-Aktorskiego Akademii Muzycznej w Poznaniu (dyplom z wyróżnieniem, klasa prof. Ewy Wdowickiej). Od 1996 roku prowadzi klasę śpiewu solowego w Aka-demii Muzycznej w Poznaniu oraz Akademii Sztuki w Szczecinie.

11.11.2014, wtorek, godz. 16.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

VII Śpiewnik domowy, pt. zielnik polski – koncert pieśni patriotycznych

Zapraszamy na wspólne odkrywanie oraz śpiewanie dawnych i nowych pieśni polskich (prowadzenie Kry-styna Berndt, przygotowanie pieśni anna Grzybek--Korzeniewska oraz soliści Leonard Luther i dorota Lewandowska. Wykonawcy: Młodzieżowy Dom Kultu-ry nr 2 w Bydgoszczy, Zespół Szkół w Ostromecku, zgro-madzona publiczność).

Zapraszamy do poszukiwania źródeł naszej tożsa-mości i do wspólnego śpiewania. Specjalnie z tej okazji wydajemy Śpiewnik domowy.

15.11.2014, sobota, godz. 11.30, Pałac Nowy, wstęp wolny, zapisy: [email protected]

„Spotkanie z obrazami małymi i dużymi” – antydepresyjne warsztaty prowadzi artysta i pedagog Grzegorz Pleszyński

Artysta jest przekonany o ważnej misji sztuki we współczesnym świecie, zdominowanym przez racjonal-ne myślenie. Sztuka, wywodząc się z magii, ma w sobie siłę, która jest w stanie przeciwstawić się dewiacjom i wynaturzeniom cywilizacji technicznej i przywrócić poczucie harmonii z naturą, wszechświatem i drugim człowiekiem.


„Love songs & tango” Marcin naruszewicz i Wojciech Broczkowski – koncert

Marcin naruszewicz (tenor) ukończył Wydział Wo-kalno-Aktorski Akademii Muzycznej w Bydgoszczy w klasie prof. Marka Moździerza oraz prof. Piotra Ku-siewicza – wybitnego kontratenora o międzynarodo-wej sławie. Już jako student zadebiutował na scenie Opery Nova w Bydgoszczy w grudniu 2002 rolą Gusta-wa von Pottensteina w „Krainie uśmiechu” F. Lehara. Ma w swoim dorobku szeroki repertuar musicalowy oraz operowo-operetkowy.

16.11.2014, niedziela, godz. 17.30, Pałac Stary, wstęp wolny

Wykład prof. Janusza Kutty, pt. Powrót Bydgoszczy do macierzy w 1920 r.

Nasz prelegent to historyk, archiwista, długoletni dyrektor Archiwum Państwowego w Bydgoszczy. Au-tor publikacji z historii nowożytnej i najnowszej oraz historii administracji Pomorza i Wielkopolski. Członek Towarzystwa Naukowego Toruńskiego, Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego oraz Instytutu Zachodniego im. Zygmunta Wojciechowskiego w Poznaniu.

23.11.2014, niedziela, godz. 12.00, Pałac Nowy, wstęp wolny

akademia dzieciom: Każdy miesiąc kolor ma – „Szara piosenka”

Kolejne spotkanie z popularnego cyklu „Akademia Dzieciom” realizowanego z Akademią Muzyczną. Temat spotkania brzmi „Szara piosenka”. Prowadzące, dr Ewe-lina Boesche-Kopczyńska i mgr Honorata Glaza-Gul-gowska, wykorzystują metodę „aktywnego słuchania”, polegającą na dodaniu do muzyki elementów ruchu, gry na instrumentach czy melorecytacji. Angażują dzie-ci do wspólnej zabawy.


niebo złote ci otworzę… – artur Gotz w koncercie poetycko-muzycznym, akompaniament dariusz Igielski

„Niebo złote ci otworzę” to nastrojowy teatr piosen-ki, który łączy nostalgię i zadumę nad otaczającą nas rzeczywistością. Tytuł programu to fragment wiersza Krzysztofa Kamila Baczyńskiego, do którego muzy-kę napisał 50 lat temu zygmunt Konieczny specjalnie dla ewy demarczyk („Wiersze wojenne”). Podczas koncertu będzie można usłyszeć również wiersze wiel-kich polskich poetów Czesława Miłosza, Tadeusza rózewicza, Stanisława Wyspiańskiego (fragment „Wyzwolenia” i „Wesela”), Mirona Białoszewskiego (fragment „Pamiętnika z Powstania Warszawskiego”), a także piosenki agnieszki Osieckiej, Bułata Okudża-wy, Marka Grechuty, Leszka długosza do tekstów andrzeja Bursy oraz z Kabaretu Starszych Panów, często w zaskakujących aranżacjach i oryginalnej, po-rywającej interpretacji.

Wo j c i e c h M a c i e j o w s k iA l i c j a Ta r c z y ko w s k a


Galeria Wspólna

13.11.2014, czwartek, godz. 18.00 – wernisaż (wystawa czynna do 12.12.2014)

W rzeczy samej – wystawa malarstwa aldony Mickiewiczaldona Mickiewicz (ur. 1959) dyplom z wyróżnie-niem zdobyła na Wydziale Malarstwa krakowskiej ASP w 1984 roku w pracowni profesorów S. Rodzińskiego i Z. Grzywacza. W latach 80. uczestniczyła w wystawach Ruchu Kultury Niezależnej. W roku 1986 przebywała na stypendium artystycznym w Rzymie. W latach 1992-93 malowała wspólnie z Tadeuszem Borutą obrazy ołta-rzowe w byłym klasztorze sióstr benedyktynek w Mon-te San Savino we Włoszech.

Swoje obrazy prezentowała na ponad 31 wystawach indywidualnych w Polsce, Niemczech, Szwajcarii i Wło-szech, a także na ponad 100 wystawach zbiorowych, z których ważniejsze to: Cóż po artyście w czasie mar-nym?, Zachęta, Warszawa 1990, Time & Tide, Tokio (Ja-ponia) 1992, Biblia we współczesnym malarstwie polskim, Muzeum Narodowe, Gdańsk 1994, I barbari nel giardino,

Complesso Monumentale di S. Giovanni in Monte, Bo-lonia (Włochy) 1998, Obrazy śmierci w sztuce polskiej XIX i XX wieku, Muzeum Narodowe, Kraków 2000, Pamięć i uczestnictwo, Muzeum Narodowe, Gdańsk 2005, Poko-lenie ’80. Niezależna twórczość młodych w latach 1980-89, w krakowskim Muzeum Narodowym (2010), Pokolenie ’80. Polityczny protest? Artystyczna kontestacja? w Mu-zeum Okręgowym w Rzeszowie (2012).

Laureatka Nagrody im. Kazimierza Ostrowskiego (2009) oraz I Nagrody konkursu Wyd. Znak na wspo-mnienia o ks. J. Tischnerze (2013).

Jej obrazy znajdują się w kolekcjach krajowych i za-granicznych m.in. w Muzeum Narodowym w Gdańsku, Muzeum Sztuki Współczesnej w Radomiu, Mazowiec-kim Centrum Sztuki Współczesnej „Elektrownia” w Ra-domiu, Muzeum Współczesnej Sztuki Religijnej „Dom praczki” w Kielcach, Muzeum Archidiecezji Warszaw-skiej, Muzeum Diecezjalnym w Opolu, Augustinum Stiftung (Monachium) i w galerii portretów Opactwa Cystersów w Hauterive (Szwajcaria).

Jest autorką tekstów o sztuce publikowanych w Ty-godniku Powszechnym, Znaku, Kontekstach i zbioro-wych publikacjach książkowych.

14.11.2014, piątek, godz. 18.00Wykład Tadeusza Boruty pt. Fundamenty sztukiTadeusz Boruta (ur. 1957 r. w Krakowie) – artysta ma-larz, teoretyk sztuki, kurator wystaw, nauczyciel aka-demicki. Kierownik Zakładu Malarstwa na Wydziale Sztuki Uniwersytetu Rzeszowskiego. Prowadzi badania z zakresu ikonologii i teologii dzieła sztuki. Studiował malarstwo w krakowskiej ASP (dyplom w 1983 roku w pracowni prof. St. Rodzińskiego) i filozofię w Papie-skiej Akademii Teologicznej w Krakowie. W latach 80. jeden z głównych twórców i animatorów Ruchu Kultury Niezależnej. Kurator kilkunastu wystaw problemowych. Prezentował swoje obrazy na 60 wystawach indywidu-alnych i ok. 200 zbiorowych. Twórca polichromii, witra-ży i obrazów w kościołach w Polsce i zagranicą. Jego dzieła znajdują się w muzeach Krakowa, Wrocławia, Gdańska, Warszawy, Katowic, Radomia, Opola, Kielc, Sandomierza, Częstochowy i innych kolekcjach w kraju i zagranicą. Autor książek o sztuce „Szkoła Patrzenia” (2003), „O malowaniu duszy i ciała” (2006), „Figur-racja” (2009) i licznych artykułów. Laureat wielu nagród.

19.11.2014, środa, godz. 18.00Wieczór autorski anny Mochalskiejanna Mochalska (ur. 1992 r.) – rodowita bydgoszczan-ka, studiuje filologię polską na Uniwersytecie Kazimie-rza Wielkiego. Laureatka ogólnopolskich konkursów literackich, wydała arkusz poetycki Okno na świat.

Na spotkaniu zaprezentuje wiersze pochodzące z jej debiutanckiej książki, która ukazała się w serii Salonu Literackiego. Publikacja wydana została przy wsparciu finansowym Urzędu Miasta Bydgoszczy.

A l d o n a M i c k i e w i c z , A r k a I , o l e j n a p ł ó t n i e , 110 ×135 c m

A l d o n a M i c k i e w i c z , W g l o r i i , o l e j n a p ł ó t n i e , 12 0 ×145 c m

lis

top

ad

20

14

BIK 11/2014

Documents

Transcript of BIK 11/2014