Bhagawadgita (Bhagavad-gita)

BHAGAVADGĪTĀ - BHAGAWADGITA I

� Tekst zawiera tłumaczenie rozdziału drugiego (sā�khya-yoga) i szóstego (ātma-sa yama-yoga)

Bhagawadgity oraz tłumaczenie połączone z transliteracją wersetów i słów użytych w tekście. Te dwa

rozdziały są esencją praktyki wiedzy i jogi nauczanej przez Bhagawana.

om namo bhagavate vāsudevāya Wielbię tego bezimiennego, któremu nadano miliony nazw i bezforemnego, którego przyodziano

niezliczoną ilością kształtów, a który jest sobą wszystkiego, co się rusza i nie rusza. Wielbię Pana o niebiańskim obliczu, który nigdy nie opuszcza tych, którzy mu zawierzyli i prowadzi z

nierzeczywistego do rzeczywistego, z ciemności do światłości, ze śmierci do nieśmiertelności.

Pokłon składam największemu dobroczyńcy ludzkości, którego łaska jest jak oaza dla umierającego z

pragnienia na pustyni, jak przywrócenie widzenia ślepemu i jak właśnie co odkryty skarb w ogródku

tonącego w długach biedaka.

Niech wargi Sławy chwalą mego Pana, który jest słońcem wiedzących, świecąc sam z siebie i bez ruchu,

zawsze w centrum i zawsze najwyżej, a bez niego nie mogłoby być życia i radości.

Niech serce Miłości zawsze kocha tego, który wypełnia radością wszystkie serca, bo gdy on przypływa,

to nikt nie zna nic innego prócz szczęścia i nikt nie chce nic więcej, bo on jest pełnią zadowolenia.

I obsypując zapachem tysiąca płatków białych róż stopy całuję najukochańszej córki mego Pana, która

ma na imię Prawda. Tak jak słowik raduje się niepomiernie wraz z nadejściem wiosny, tak samo Prawda

pierwsza wyśpiewała z radością Bhagawadgitę napełniając przestrzeń swym słodkim dźwiękiem, który

zakochany wiatr rozniósł na cztery strony świata. Ach Prawdo najmilsza, tylko twoje słowa nasycą

głodnego wiedzy czciciela stóp twoich.

BHAGAWADGITA

Dzieło ma strukturę podobną do indyjskiego traktaktu medycznego: najpierw jest ukazana choroba, a

następnie ukazane są przyczyny choroby. Wtedy lekarz (guru) zaczyna leczenie starając się usunąć

przyczyny choroby. Daje pacjentowi najlepszy lek jaki zna i obserwuje czy lek działa na pacjenta. Jeśli lek nie działa, to daje kolejny lek itd.. Następnie jest ukazany stan bez choroby.

Czytając dzieło w sanskrycie widać wręcz matematyczną logikę operowania na pojęciach. Całe dzieło

jest spójnie powiązane, a przejścia pomiędzy wersetami są powiązane pytaniami, które powinien zadać

człowiek, który chce szczerze praktykować tą wiedzę, aby osiągnąć wyzwolenie. Bhagawan wyjaśnia

wszystkie niejasne lub ważne słowa w tym samym wersecie (wyrazami bliskoznacznymi lub opisem) lub

w następnym wersecie lub w późniejszym wersecie.

WIEDZA

Dla tych, którzy podążają ścieżką wiedzy wystarczy zrozumienie i zastosowanie w życiu wiedzy z

rozdziału drugiego i szóstego, bo zawierają esencję całej ścieżki wiedzy (adwaita wedanta). Co jest

ścieżką wiedzy? Praktyka zawiera następujące elementy:

� słuchanie (śravana) – wysłuchanie instrukcji sadguru lub studiowanie tekstów wedanty

� refleksja (manana) – wnikliwe zbadanie znaczenia instrukcji lub pism, tak żeby uzyskać

intelektualne przekonanie

� rozróżnianie (viveka) – rozróżnianie między wiecznym i niewiecznym, sobą i nie-sobą

� beznamiętność (vairāgya) – porzucenie dążenia do przyjemności z tego, co niewieczne

� uspokajanie (śama) – bezustanne porzucanie myśli o obiektach

� oswajanie (dama) – powstrzymywanie organów od kontaktu z obiektami

� zaprzestanie (uparati) – zaprzestanie myślenia o obiektach (atrakcji i niechęci) podczas kontaktu z

nimi

� wytrzymałość (titik�a) – cierpliwe znoszenie wszelkich niepomyślnych zdarzeń bez żalu i

martwienia się

BHAGAVADGĪTĀ - BHAGAWADGITA II

� wiara (śraddha) – pewne przekonanie rozumowe, że słowa guru i pism są prawdą

� takie samo umieszczanie (samādhāna) – jednopunktowość umysłu czyli wyłączna koncentracja

na jednym nie zezwalając myślom na przejęcie uwagi

� dążenie do wyzwolenia (mumuk�utva) – pragnienie wyzwolenia się z więzów niewiedzy poprzez

poznanie własnej natury

� poznanie własnej natury – bezpośrednie doświadczenie Brahmana

� zaprzestanie różnicowania – widzenie siebie we wszystkim i wszystkiego w sobie

JOGA

Yoga dosłownie znaczy jarzmo (np. dla wołów), ujarzmianie (np. koni), zaprzęganie (np. koni),

połączenie, zjednoczenie. Kluczem do zrozumienia tego terminu jest przemyślenie jaką rolę spełnia

jarzmo dla woła lub uprząż dla konia. Wtedy stan ostateczny jogi wyrażony w Jogasutrach Patańdzialego

będzie łatwo zrozumiany :

tadā dra��u� svarūpe'vasthānam ||1.3||

Wtedy [tadā] stanie [avasthānam] we własnej naturze [svarūpe] widza [dra��u�].

Inny ważny termin jogi to samadhi. Wjasa w komentarzu do Jogasutr wyjaśnia: „Joga to samadhi”. Cały

rozdział szósty Bhagawad gity jest wyjaśnieniem czym jest joga i co jest istotą praktyki jogi.

PRZEKŁAD

Bhagawadgita (bhagavadgītā; Bhagavadgita, Bhagavat gita) jest dziełem, które może zmieniać wygląd w

zależności od punktu widzenia. Kto ma predyspozycje intelektualne, będzie widział inne rzeczy niż

osoba, w której dominuje uczuciowość, a kto ma silną wolę, ten zobaczy jeszcze coś innego. Sanskryt jest

bardzo elastyczny (nie musi być ustalonej kolejności określonych części mowy), a w starożytności ludzie

używali mniej słów niż teraz, ale te słowa mają wiele znaczeń. Stąd można interpretować wersety na

wiele sposobów, szczególnie że wieloznaczność jest celowym zabiegiem autora. Przekład ten jest z

punktu widzenia ścieżki wiedzy (adwaita wedanta). Dlatego lepiej czytać to wspaniałe dzieło w

sanskrycie, bo niemożliwością jest odtworzenie wszystkich wariantów znaczeniowych słów w języku

polskim czy innym zachodnim języku. W przekładzie tym starano się odtworzyć wieloznaczność

niektórych terminów głównie poprzez alternatywne tłumaczenia.

Należy pamiętać, że abstrakcyjne stany umysłu są opisywane poprzez analogie w świecie fizycznym,

dzięki czemu łatwiej je zrozumieć. Dlatego starożytni często używali takich słów jak stanie,

chodzenie, trzymanie, spoczywanie itd. jako ilustracji dla stanów mentalnych.

Wszystko, co jest zawarte w nawiasach kwadratowych to:

• Słowa sanskryckie użyte w oryginale po rozbiciu sandhi (w rozszerzonej wersji z transliteracją)

• Wyjaśnienie terminów (np. 6.1 - [tym, który się wyrzekł])

• Inne możliwe tłumaczenie zaznaczone jest kursywą (np. werset 2.7 - miejsce [dobrem])

• Dookreślenie dla tłumaczenia danego wyrazu, aby zminimalizować wieloznaczność polskiego

odpowiednika (np. werset 2.7 - [dotknęła]) lub dodać dodatkowe znaczenie ( np. werset 2.41 -

[jednakowy, jednolity])

• Dopowiedzenia dla zdań (np. werset 2.21 - [to możliwe, że])

Do zapisu nazw sanskryckich zastosowywano standard, który polega na przybliżonym oddaniu w języku

polskim dźwięków sanskryckich dostosowując zapis do polskiej ortografii. Dlatego w odniesieniu do

innych standardów: Ardziuna = Ardżuna = Ardźuna, Śri = szri.

Ta praca jest opublikowana na licencji CC-BY-ND (http://creativecommons.org/licenses/by-nd/3.0/pl/)

Ramana Purna, 25.4.2011

SĀ�KHYA-YOGA 1

Sańdziaja [Zwycięzca] rzekł:

1. Do niego, tak owładniętego żałością, rozpaczającego, z mętnymi oczami pełnymi łez, Zabójca

Słodyczy [przyjemności; demona Madhu] przemówił tymi słowy:

Śri Bhagawan [Błogosławiony Pan] rzekł:

2. Ardziuno! Skąd się wzięła u ciebie ta słabość w niebezpieczeństwie, tak lubiana przez tych, którzy nie

są Ariami [nieszlachetnych]? To nie prowadzi do nieba i jest powodem hańby.

3. Nigdy nie ulegaj niemęstwu Partho [synu Prythy, Kunti]! Nie przystoi to tobie. Wstawaj pożogo

[niszczycielu] wrogów, porzucając tą maleńką słabostkę serca!

Ardziuna [Biały] rzekł:

4. Zabójco Słodyczy, niszczycielu wrogów! Jakże mam walczyć wypuszczając strzały w bitwie przeciw

Bhiszmie i Dronie, których czcić należy?

5. Już lepiej, nie zabijając mistrzów o wielkim doświadczeniu, jeść na tym świecie choćby to, co

wyżebrane. Zaś zabijając żądnych bogactwa mistrzów skosztuję tu przyjemności krwią splamionych.

6. Nie wiemy nawet tego, które z dwóch jest dla nas lepsze: czy gdy my zwyciężymy, czy gdy oni

zwyciężą nas. Naprzeciw nas stoją Dhrytarasztranie [trzymający królestwo]. Zabijając ich z pewnością

nie będziemy mieli chęci do życia.

7. Skaza żałości uderzyła [dotknęła] mą istotę, a umysł jest zdezorientowany względem dharmy. Pytam

ciebie: powiedz mi, co jest z pewnością lepsze [dobrem]? Poucz mnie, jestem twoim uczniem, tobie się

oddałem [powierzyłem w ochronę].

8. Bo nie widzę, co mogłoby usunąć rozpacz palącą me zmysły [organy]. Nawet zdobycie bogatego

królestwa pozbawionego rywali na ziemi, a choćby i panowanie nad bogami.

Sańdziaja rzekł:

9. Tak mówił pan lenistwa [bujnowłosy] do pana zmysłów [tego, którego włosy stoją dęba]. Pożoga

wrogów następnie powiedział do Gowindy „Nie będę walczył” i zamilkł.

10. Do niego, Bharato [potomku Bharaty], rozpaczającego pomiędzy dwiema armiami, pan zmysłów jakby

uśmiechając się, przemówił tymi słowy:

Śri Bhagawan rzekł:

11. Żałujesz tego, czego nie ma co żałować, a także wypowiadasz słowa mądrości. Uczeni nie żałują życia,

które odeszło, ani życia, które nie odeszło.

12. Ale z pewnością nie jest tak, że kiedykolwiek ja nie byłem, ani ty, ani ci władcy ludzi. I z pewnością

nie jest tak, że my wszyscy nie będziemy istnieć w dalszym ciągu.

13. Tak jak ten, który się wciela [ten, który ma ciało; posiadacz ciała] ma dzieciństwo, młodość i starość w

tym ciele, podobnie jest ze zdobyciem innego ciała. Inteligentny [wytrwały, stabilny] co do tego nie

jest zmylony [ogłupiony, omamiony].

14. Kauntejo [synu Kunti], kontakt z tym, co jest mierzalne [co da się określić jakąkolwiek miarą] daje

ciepło i zimno, przyjemność i nieprzyjemność. Przychodzą i odchodzą – są niewieczne. Znoś je z

cierpliwością Bharato.

15. Byku wśród ludzi, zaprawdę człowiek wytrwały [inteligentny], którym one nie trzęsą, taki sam w

nieprzyjemności i przyjemności – on jest godzien nieśmiertelności.

16. Nierzeczywiste nie jest istnieniem. Rzeczywiste nie jest nieistnieniem. Ostateczność dla nich obydwu

ujrzeli widzący to w esencji [istocie].

LUB

Nierzeczywiste nie ma [zna] istnienia. Rzeczywiste nie ma [zna] nieistnienia. Ostateczność dla nich

obydwu ujrzeli widzący to w esencji [istocie].

SĀ�KHYA-YOGA 2

17. Ale wiedz – niezniszczalne jest to, przez które to wszystko jest przeniknięte. Nikt nie jest w stanie

dokonać zniszczenia tego, które jest niezmienne.

18. Powiedziano: niezniszczalny jest wieczny, niezmierzony. Te ciała wcielonego [mającego ciało] mają

koniec. Dlatego walcz Bharato!

19. Kto zna go jako zabójcę, a także ten, kto myśli o nim jako o zabijanym – oni obaj nie rozpoznają. On

nie zabija, ani nie jest zabijany.

20. On nigdy nie rodzi się, ani nie umiera, nie powstał [zaistniał], ani nie powstaje [staje się], ani nie

powstanie [zaistnieje]. On jest niezrodzony, wieczny, nieprzerwany [nieustający], pradawny

[najstarszy]. Nie jest zabijany, gdy ciało jest zabijane.

21. Partho, jak [to możliwe, że] ten, który zna go jako niezniszczalnego, wiecznego, niezrodzonego i

niezmiennego jest osobą powodującą śmierć? Czyją? Kogo zabija?

22. Tak jak po zrzuceniu zużytych ubrań człowiek bierze inne, nowe, tak samo po zrzuceniu zużytych ciał

ten, który się wciela, wchodzi w inne, nowe.

23. Broń go nie przecina, ogień go nie spala, woda go nie rozmacza, a wiatr nie wysusza.

24. On jest nie do przecięcia, nie do spalenia, nie do rozmoczenia, a także nie do wysuszenia. On jest

wieczny, wszechprzenikający, stały, nieruchomy, odwieczny [pierwotny].

25. Mówi się: on jest nieprzejawiony, on jest niewyobrażalny [nie dający się pomyśleć], on jest nie do

przemiany. Dlatego znając go w ten sposób nie powinieneś żałować [ubolewać].

26. Lecz jeśli myślisz długoręki, że on zawsze rodzi się i zawsze umiera, to nawet wtedy nie powinieneś się smucić.

27. Bo śmierć jest pewna dla narodzonego, a narodziny są pewne dla zmarłego. Dlatego nie powinieneś smucić się nad nieuchronną koleją rzeczy.

28. Bharato, stworzenia na początku są nieprzejawione, w środku są przejawione, a na końcu również są

nieprzejawione. Nad czym tu się żalić?

29. Ktoś widzi go jako zadziwiającego i podobnie ktoś inny mówi o nim jako o zadziwiającym. Jeszcze

inny słucha o nim jako o zadziwiającym. A jeszcze ktoś, nawet po usłyszeniu nie zna go.

30. Bharato, ten, który się wciela, który jest w każdym ciele, nigdy nie może być zabity. Dlatego nie

powinieneś smucić się nad żadnym ze stworzeń.

31. Nawet mając wzgląd na własną dharmę nie powinieneś drżeć, bo dla wojownika nie ma nic lepszego

od walki z powodu dharmy.

32. Napotkałeś niechcący otwartą bramę do nieba. Partho, szczęśliwi są wojownicy, którym przytrafia się

taka bitwa!

33. Jednak, jeśli nie podejmiesz tej uzasadnionej dharmą walki, to porzucając własną dharmę i sławę

popełnisz grzech.

34. Co więcej, ludzie będą bezustannie głosić twoją hańbę. A dla człowieka honoru hańba jest gorsza od

śmierci.

35. Ci, którzy mają wielkie rydwany [wielcy wojownicy] pomyślą o tobie, że wycofałeś się z bitwy ze

strachu. A dla tych, którzy do tej pory cię wielce poważali, staniesz się kimś małym.

36. A twoi wrogowie wypowiedzą wiele słów, których nie należy powtarzać, uwłaczając twojej mocy [sile,

zdolnościom]. Cóż jest bardziej bolesne od tego?

37. Albo zabity osiągniesz niebo, albo zwyciężając będziesz używał [rządził] na ziemi. Dlatego wstawaj

Kauntejo, zdecydowany na walkę!

38. Uczyniwszy tym samym przyjemność i nieprzyjemność, zysk i stratę, zwycięstwo i porażkę, przyłącz

się do walki. W ten sposób nie popełnisz grzechu.

SĀ�KHYA-YOGA 3

39. Partho, ta rozumność [rozumowanie] została ci przekazana w rozumowaniu rozróżniającym, ale

posłuchaj o niej w jodze [ujarzmianiu]. Ujarzmiony poprzez tą rozumność pozbędziesz się więzów

działania.

40. Tutaj wysiłek nie jest zmarnowany, ani nie ma regresu [spadku, cofania się]. Nawet niewiele tej

dharmy chroni przed wielkim strachem.

41. Radości [rodu] Kuru, rozum o naturze pewności [determinacji w wysiłku] jest wyłącznie jeden

[jednakowy jednolity]. Rozumy [myśli] niepewnych [niezdeterminowanych] mają wiele gałęzi i są

niekończące się.

LUB

Radości Kuru, rozumność [rozumowanie] o naturze pewności jest tylko jedna. Rozumowania

niepewnych mają wiele gałęzi i są niekończące się.

42. Partho, bezmyślni uradowani są mową Wed [dyskutowaniem o Wedach], którą wysławiają się głosząc

tymi kwiecistymi słowami: „Nie ma nic innego”.

43. Ich umysł za najwyższe ma niebo, a z powodu żądzy jest mnóstwo różnych czynów wiodących do

przyjemności i władzy, dających narodziny jako owoc działania.

LUB

Sami w żądzy, za najwyższe mają niebo, a ścieżka przyjemności i władzy jest w stronę mnóstwa

różnych czynów, dających narodziny jako owoc działania.

44. Przez to, u tych, którzy są przywiązani do przyjemności i władzy, których umysły są poniesione,

rozum o naturze pewności [determinacji] nie umieszcza się w samadhi.

LUB

Przez to, u tych, którzy są przywiązani do przyjemności i władzy, których umysły są poniesione,

rozumność o naturze pewności nie powstaje w samadhi.

45. Ardziuno, przedmiotem Wed są trzy sznury [guny]. Bądź bez trzech sznurów, bez par przeciwieństw,

zawsze stojąc [trwając] w sattwie [bycie], bez nabywania i zabezpieczania, mając siebie.

46. Dla rozpoznającego Brahmana z wszystkich Wed jest taki pożytek, co ze studni, gdy wszędzie dookoła

jest zalew wody.

47. Masz prawo tylko do niedziałania. Nigdy nie bądź przyczyną owoców działania! Niech nie będzie

przywiązania [związku] do owoców twojego działania!

LUB

Masz prawo tylko do działania, a nigdy do owoców. Nigdy nie bądź przyczyną owoców twojego

działania! Niech nigdy nie będzie przywiązania [lgnięcia] do bezczynności.

48. Zdobywco nagród, stojąc [trwając] w jodze [jarzmie] spełniaj czyny, porzuciwszy przywiązanie, będąc

taki sam w sukcesie i porażce. Bycie takim samym nazywa się jogą [jarzmem].

49. Zdobywco nagród, zaiste działanie jest daleko niżej od jogi [ujarzmiania] poprzez rozumność. Szukaj

schronienia w rozumności. Żałośni są ci, którzy są przyczyną owoców.

LUB

Zdobywco nagród, zaiste działanie jest daleko niżej od jogi [jarzma] rozumu. Szukaj schronienia w

rozumie. Żałośni są ci, którzy są przyczyną owoców.

50. Ujarzmiony poprzez rozumność [ujarzmiony rozum] rezygnuje tutaj zarówno z dobrych uczynków, jak

i złych czynów. Dlatego przyłącz [zaprzęgnij] się do jogi [jarzma]. Joga to zręczność w działaniu.

51. Zaiste, rozsądni ujarzmieni przez rozumność [z ujarzmionym rozumem] porzuciwszy owoc zrodzony z

działania są wyzwoleni z więzów narodzin i docierają do miejsca, gdzie nie ma choroby.

52. Gdy twój rozum przekroczy gęstwinę zmyłek [złudzeń], to osiągniesz obojętność na to, co zostało

usłyszane i to, co jest do usłyszenia.

53. Gdy twój zbłąkany przez słuchanie [pisma] rozum będzie stał [pozostawał, trwał] nieruchliwy i

nieruchomy w samadhi, to osiągniesz jogę.

SĀ�KHYA-YOGA 4

Ardziuna rzekł:

54. Długowłosy, jaki jest opis tego, który ma stałą mądrość, kto stoi [trwa] w samadhi? Jak mówi ten, kto

ma stały intelekt [myśl]? Jak siedzi? Jak chodzi?


55. Partho, gdy porzuca wszystkie żądze wchodzące do umysłu i jest zadowolony w sobie wyłącznie sobą,

to wtedy mówi się, że ma stałą mądrość.

56. W nieprzyjemności jego umysł jest nieporuszony [bez zaskoczenia, obaw], w przyjemności bez ochoty

[chęci, łaknienia] na więcej. Cichy mędrzec wyzbyty namiętności, strachu i gniewu nazywany jest tym,

kto ma stały intelekt.

57. Ten, kto w każdych okolicznościach jest bez uczuć, spotykając to, co pomyślne i to, co niepomyślne,

nie raduje się i nie czuje niechęci, to jego mądrość jest ugruntowana.

58. I gdy zupełnie wycofuje zmysły z rzeczy zmysłowych, tak jak żółw odnóża, jego mądrość jest

ugruntowana.

59. Obiekty uciekają od poszczącego posiadacza ciała, za wyjątkiem smaku. Widząc najwyższe [po

ujrzeniu najwyższego] nawet jego smak uchodzi.

60. Kauntejo, dręczące zmysły siłą porywają umysł osoby zmyślnej, pomimo tego, że wysila się.

61. Po powściągnięciu ich wszystkich, ujarzmiony niech siedzi w ja, które jest najwyższym [najwyższym

ja]. Bo kto ma zmysły we władaniu, tego mądrość jest ugruntowana.

62. W człowieku rozmyślającym o obiektach rodzi się związek [lgnięcie, związanie, przywiązanie] do

nich. Ze związku rodzi się żądza, a z żądzy zradza się gniew.

63. Z gniewu jest zaślepienie [ogłupienie, omamienie], a z zaślepienia błąd w pamięci. Gdy pamięć

zawodzi, traci rozumność [rozum], a przez stratę rozumności ginie.

64. Zaś sam pokonany [posłuszny], poruszając się wśród obiektów zmysłowych ze zmysłami

podwładnymi sobie, rozłączonymi z namiętności i nienawiści [atrakcji i niechęci], osiąga jasność.

65. W jasności następuje zniszczenie wszystkich jego nieszczęść, bo rozumność [rozum] tego, kto ma

jasny umysł, szybko stabilizuje się.

66. Dla nieujarzmionego nie ma rozumności [rozumu]. Dla nieujarzmionego nie ma bycia [medytacji z

użyciem wyobraźni]. A dla nie będącego [medytującego] nie ma spokoju. Jak może być szczęście dla

niespokojnego?

67. Bo ten z wędrujących zmysłów, za którym podąża umysł, porywa jego mądrość, tak jak wiatr łódź na

wodzie.

68. Dlatego długoręki, kogo zmysły są zupełnie powstrzymane od rzeczy zmysłowych, tego mądrość jest

ugruntowana.

69. Powściągnięty jest przebudzony w tym, co jest nocą dla wszystkich stworzeń, a nocą dla widzącego

mędrca jest to, w czym przebudzone są stworzenia.

70. W kogo wszystkie żądze wchodzą tak, jak wody wpływają do pełnego po brzegi oceanu, którego

podstawa jest nieruchoma, on osiąga spokój, a nie ten, kto żądny jest żądz [przyjemności].

71. Człowiek, który porzucając wszystkie żądze, idzie wolny od ochoty [na więcej, znowu], bez „moje”,

bez „ja działającego” – on dochodzi do spokoju.

72. Partho! To jest stanie w Brahmanie. Po osiągnięciu tego nie jest zwodzony [zmylony]. Stojąc [trwając]

w tym, nawet w końcowym czasie, osiąga wygaszenie w Brahmanie.

ĀTMA-SA�YAMA-YOGA 1

Śri Bhagawan [Błogosławiony Pan] rzekł:

1. Kto wykonuje działanie obowiązkowe, niezależny od owocu działania, ten jest sannjasinem [tym,

który się wyrzekł] i joginem, a nie ten bez ognia, ani ten bezczynny.

2. Wiedz Pandawo [synu Pandu], że to, które nazywają „wyrzeczenie” jest jogą, bo nikt nie jest joginem

bez wyrzeczenia się wyobrażenia [wyobrażania].

3. Mówi się, że dla mądrego, który chce wznieść się do jogi, działanie jest przyczyną. Mówi się, że dla

tego samego, który wzniósł się do jogi uspokajanie jest przyczyną.

4. Gdy nie lgnie do rzeczy zmysłowych, ani do działania, to mówi się, że ten, kto wyrzekł się wszystkich

wyobrażeń, z pewnością wzniósł się do jogi.

5. Niech wznosi [wyciąga] sobą siebie. Niech nie zniża [zatapia] siebie. Bo sam wyłącznie jest

przyjacielem siebie i sam wyłącznie jest wrogiem siebie.

6. Sam jest przyjacielem tego siebie, dzięki któremu sam tylko przez siebie jest pokonany. Ale bez

siebie zachowuje się wrogo – sam z pewnością jest jak wróg.

7. Kto siebie ma pokonanego, uspokojony, jest tak samo ułożony w sobie, który jest najwyższym, w

cieple i zimnie, w przyjemności i nieprzyjemności, a także w poważaniu i poniżeniu.

8. Jogin stojący na szczycie [nieporuszony] zmysły ma pokonane, takie same dla grudki ziemi, kamienia

i złota, sam usatysfakcjonowany wiedzą i rozpoznaniem – nazywany jest „ujarzmiony”.

9. Kto ma taki sam rozum [takie samo rozumowanie] wobec dobrotliwych [życzliwych], przyjaciół,

wrogów, bezstronnych, rozjemców, nienawistnych, krewnych, prawych [uczciwych, sprawiedliwych],

a nawet występnych, ten wybija się [jest najlepszy].

10. Niech jogin pozostając sam w odosobnieniu ujarzmia siebie ciągle, powstrzymując umysł i siebie, bez

życzeń [oczekiwań] i bez nabywania.

11. W czystym miejscu ma umieścić siebie na stałym [stabilnym] siedzeniu [się w stałej pozycji], nie za

wysokim, nie za niskim – płótno i skóra przykrywające trawę kusia.

12. Siedząc na tym siedzeniu [w tej pozycji] niech ujarzmia [praktykuje] jogę, czyniąc umysł

jednopunktowym, powstrzymując aktywności umysłu i zmysłów, żeby się oczyścić.

13. Stabilny [stały], utrzymując ciało, szyję i głowę wyprostowane, nieruchome, wpatrując się w

koniuszek swego nosa i nie rozglądając się dookoła,

14. sam uspokojony, bez strachu [niepokoju], stale przestrzegając życia [bycia] w Brahmanie,

powściągnąwszy umysł, ujarzmiony niech siedzi z umysłem w ja – ja, które jest najwyższym.

15. Jogin ciągle ujarzmiając siebie w ten sposób, ze wstrzymanym umysłem, stojąc [nieruchomo] w ja,

osiąga spokój, najwyższe wygaszenie.

16. Jednakże Ardziuno, joga nie jest dla tego, kto jada za dużo, ani dla tego, kto nie jada wcale. I nie dla

tego, kto ma zwyczaj przesadnego spania i z pewnością nie dla tego, kto nie zmruży oka [ciągle

przebudzonego].

17. Kto ma właściwe [prawidłowe] jedzenie i wypoczynek, kto ma właściwy wysiłek w działaniu, kto ma

właściwe spanie i nie spanie – dla tego joga jest niszczycielem cierpienia.

LUB

Kto ujarzmiony w jedzeniu i wypoczynku, kto ujarzmiony podczas wysiłku w działaniu, kto

ujarzmiony we śnie i przebudzeniu dla tego joga jest niszczycielem cierpienia.

18. Gdy powstrzymany umysł pozostaje tylko w sobie, bez ochoty na wszelkie przyjemności, to mówi

się, że jest „ujarzmiony”.

19. Tak jak lampa [płomień lampy] stojąca w bezwietrznym miejscu nie drży – takie jest wspominane

porównanie powstrzymanego umysłu jogina praktykującego jogę siebie.


20. Tam, gdzie umysł zablokowany praktyką jogi zatrzymuje się i gdzie widząc sobą siebie jest

zadowolony tylko w sobie,

21. on zna to niekończące się szczęście, pozazmysłowe, które jest uchwycone rozumem, a w którym

stojący [pozostający, trwający] z pewnością nie odchodzi od esencji [istoty] tego,

22. a po uzyskaniu którego nie myśli o innym osiągnięciu, przewyższającym to, i w którym stojący nie

jest poruszony nawet przez ciężkie nieszczęście.

23. Należy wiedzieć to, że rozłączenie połączenia z nieszczęściem [cierpieniem] nazywane jest jogą. Ta

joga ma być praktykowana ze zdecydowaniem [pewnością], umysłem wolnym od przygnębienia

[zrezygnowania] .

24. Porzucając bez reszty wszystkie żądze powstałe z wyobrażeń, ograniczając [trzymając w ryzach]

samym umysłem grupę zmysłów [organów] ze wszystkich stron,

25. stopniowo [powoli] i łagodnie należy zatrzymać rozumem trzymanym z wytrwałością [pewnie, ze

stanowczością]. Po sprawieniu, że umysł stoi [nieruchomo, pewnie] w sobie nie należy myśleć

zupełnie o niczym.

26. Gdziekolwiek ruchliwy, niestabilny umysł wyrusza, ma być powstrzymany od tego i należy go

przyprowadzić z powrotem posłusznego wyłącznie do siebie.

27. Albowiem najwyższe szczęście przychodzi do tego jogina, którego umysł jest uspokojony, który ma

spokój z radziasem [jest oczyszczony z brudu], który będąc Brahmanem jest nieskazitelny.

28. Jogin ciągle ujarzmiając siebie w taki sposób, pozbawiony skaz, z łatwością dociera do niekończącej

się szczęśliwości kontaktu z Brahmanem.

29. Sam ujarzmiony poprzez jogę [złączony ze sobą poprzez jogę] wszędzie widzi to samo. Widzi siebie

stojącego we wszystkich stworzeniach i wszystkie stworzenia w sobie.

30. Kto widzi mnie wszędzie i wszystko widzi we mnie, ja jemu nie ginę, ani on mi nie ginie.

31. Jogin pozostający w jedności, który wielbi mnie, stojącego we wszystkich stworzeniach – on żyje

[jest, przebywa] we mnie jakkolwiek by żył [postępował, zachowywał się].

32. Ardziuno, gdy ktoś wszędzie patrzy tak samo, czy to na przyjemność czy nieprzyjemność, przez

porównanie do siebie, ten jest uznawany za najlepszego jogina.

Ardziuna [Biały] rzekł:

33. Zabójco Słodyczy, ja nie widzę stabilnego stania [trwałego stanu] w tej jodze poprzez „to [tak] samo”

nauczanej przez ciebie, ze względu na ruchliwość.

34. Bo umysł jest ruchliwy, dręczący, silny i uporczywy. Ja myślę Kryszno, że powstrzymanie go jest

niezwykle trudne do dokonania, tak jak wiatru.


35. Długoręki, niewątpliwie poruszający się umysł jest trudny do powstrzymania. Ale jest trzymany

poprzez powtarzalną praktykę i beznamiętność, Kauntejo.

36. Moje przekonanie jest takie, że joga jest trudno osiągalna z niepowściągniętym sobą. Ale można ją

osiągnąć sposobami, wysilając się z podwładnym sobą.

Ardziuna rzekł:

37. Kryszno, jaką drogą zmierza ten, kto ma wiarę, [ale] nie wysilający się, którego umysł odszedł z jogi,

nie osiągając całkowitej doskonałości w jodze?

38. Długoręki, czyż nie ginie jak rozwiana chmura, upadły z obydwu, bez oparcia, pobłądziwszy na

ścieżce Brahmana?

39. Zechciej rozwiać zupełnie tą moją wątpliwość Kryszno, bo ktoś inny od ciebie nie nadaje się do

rozwiania tej wątpliwości.



40. Partho, ani tutaj, ani tam wyżej [na następnym świecie] z pewnością nie ma zguby dla niego, bo kto

czyni dobro nie zdąża złą drogą, mój drogi.

41. Po dotarciu do światów dla tych, co czynią dobro i mieszkaniu tam przez wiele lat, ten, kto upadł z

jogi rodzi się w domu czystych [uczciwych, cnotliwych], którym się wiedzie.

42. Albo może rodzi się w rodzinie inteligentnych joginów. Z pewnością właśnie takie narodziny są

bardzo trudne do osiągnięcia w świecie.

43. Tam odzyskuje połączenie z tą rozumnością z poprzedniego ciała, radości Kuru, a potem wysila się

bardziej ku doskonałości.

44. On jest porwany właśnie tą uprzednią praktyką, nawet wbrew własnej woli. Z pewnością nawet

pragnący poznać jogę przekracza Brahmana w słowie.

45. Jogin dzięki wytrwałemu wysiłkowi w powstrzymywaniu umysłu, oczyszczony z wad [błędów], po

wielu narodzinach doskonały, dochodzi do ostatecznego przeznaczenia.

46. Jogin przewyższa ascetów. Uznaje się, że przewyższa również wiedzących. Jogin także przewyższa

tych, którzy działają. Dlatego bądź joginem Ardziuno!

47. A wśród wszystkich joginów, ten, kto ma wiarę, który wielbi mnie wewnętrznym sobą poprzez

przyjście do ja [do mnie], on przeze mnie jest uznawany za najlepiej ujarzmionego.

SĀ�KHYA-YOGA 1

sañjaya uvāca |

Sańdziaja [Zwycięzca] [sañjaya ] rzekł [uvāca]:

ta� tathā k�payāvi��amaśrupūr�ākulek�a�am | vi�īdantamida� vākyamuvāca madhusūdana || 2.1 ||

1. Do niego [tam], tak [tathā] owładniętego [āvi��am] żałością [k�payā], rozpaczającego [vi�īdantam], z

mętnymi [ākula] oczami [īk�a�am] pełnymi [pūr�a] łez [aśru], Zabójca [sūdana ] Słodyczy

[przyjemności; demona Madhu] [madhu] przemówił [uvāca] tymi [idam] słowy [vākyam]:

śrībhagavānuvāca |

Śri Bhagawan [Błogosławiony Pan] [śrī bhagavān] rzekł [uvāca]:

kutastvā kaśmalamida� vi�ame samupasthitam | anāryaju��amasvargyamakīrtikaramarjuna || 2.2 ||

2. Ardziuno! [arjuna] Skąd [kuta ] się wzięła [samupasthitam] u ciebie [tvā] ta [idam] słabość

[kaśmalam] w niebezpieczeństwie [vi�ame], tak lubiana [ju��am] przez tych, którzy nie są Ariami

[nieszlachetnych] [anārya]? To nie prowadzi do nieba [asvargyam] i jest powodem [karam] hańby

[akīrti].

klaibya� mā sma gama pārtha naitattvayyupapadyate | k�udra� h�dayadaurbalya� tyaktvotti��ha parantapa || 2.3 ||

3. Nigdy nie [mā] ulegaj [gama ] niemęstwu [klaibyam] Partho [synu Prythy, Kunti] [pārtha]! Nie [na]

przystoi [upapadyate] to [etat] tobie [tvayi]. Wstawaj [utti��ha] pożogo [niszczycielu] [tapa] wrogów

[param], porzucając [tyaktvā] tą maleńką [k�udram] słabostkę [daurbalyam] serca [h�daya]!

arjuna uvāca |

Ardziuna [Biały] [arjuna ] rzekł [uvāca]:

katha� bhī�mamaha� sa)khye dro�a� ca madhusūdana |

i�ubhi pratiyotsyāmi pūjārhāvarisūdana || 2.4 ||

4. Zabójco [sūdana ] Słodyczy [madhu], niszczycielu [ari] wrogów [sūdana]! Jakże [katham] mam

[aham] walczyć [pratiyotsyāmi] wypuszczając strzały [i�ubhi ] w bitwie [sa)khye] przeciw Bhiszmie

[bhī�mam] i [ca] Dronie [dro�am], których czcić należy [pūjārhau]?

gurūnahatvā hi mahānubhāvān śreyo bhoktu� bhaik�yamapīha loke |

hatvārthakāmā�stu gurūnihaiva bhuñjīya bhogān rudhirapradigdhān || 2.5 ||

5. Już [hi] lepiej [śreya ], nie zabijając [ahatvā] mistrzów [gurūn] o wielkim [mahā] doświadczeniu

[anubāvān], jeść [bhoktum] na tym [iha] świecie [loke] choćby [api] to, co wyżebrane [bhaik�yam].

Zaś [tu] zabijając [hatvā] żądnych [kāmān] bogactwa [artha] mistrzów [gurūn] skosztuję [bhuñjīya] tu

[iha] przyjemności [bhogān] krwią [rudhira] splamionych [pradigdhān].

na caitadvidma kataranno garīyo yadvā jayema yadi vā no jayeyu | yāneva hatvā na jijīvi�āmaste'vasthitā pramukhe dhārtarā��rā || 2.6 ||

6. Nie [na] wiemy [vidma ] nawet [ca] tego [etat], które z dwóch [katarat] jest dla nas [na ] lepsze

[garīya ]: czy [yat vā] gdy [yadi] my zwyciężymy [jayema], czy [vā] gdy [yadi] oni zwyciężą

[jayeyu ] nas [na ]. Naprzeciw nas [pramukhe] stoją [avasthitā ] Dhrytarasztranie [trzymający

królestwo] [dhārtarā��rā ]. Zabijając [hatvā] ich [yān] z pewnością [eva] nie [na] będziemy mieli chęci

do życia [jijīvi�āma ].

kārpa�yado�opahatasvabhāva p�cchāmi tvā� dharmasammū.hacetā | yacchreya syānniścita� brūhi tanme śi�yaste'ha� śādhi mā� tvā� prapannam || 2.7|

7. Skaza [do�a] żałości [kārpa�ya] uderzyła [dotknęła] [upahata] mą istotę [svabhāva ], a umysł [cetā ]

jest zdezorientowany [sammū.ha] względem dharmy [dharma]. Pytam [p�cchāmi] ciebie [tvām]:

powiedz [brūhi] mi [me], co [yat] jest [syāt] z pewnością [niścitam] lepsze [dobrem] [śreya ]? Poucz

[śādhi] mnie [mām], jestem [aham] twoim [te] uczniem [śi�ya ], tobie [tvām] się oddałem

[prapannam] [powierzyłem w ochronę].

SĀ�KHYA-YOGA 2

na hi prapaśyāmi mamāpanudyād yacchokamuccho�a�amindriyā�ām | avāpya bhūmāvasapatnam�ddha� rājya� surā�āmapi cādhipatyam || 2.8 ||

8. Bo [hi] nie [na] widzę [prapaśyāmi], co [yat] mogłoby usunąć [apanudyāt] rozpacz [śokam] palącą

[uccho�a�am] me [mama] zmysły [organy] [indriyā�ām]. Nawet [api] zdobycie [avāpya] bogatego

[�ddham] królestwa [rājyam] pozbawionego rywali [asapatnam] na ziemi [bhūmau], a choćby [api] i

[ca] panowanie [ādhipatyam] nad bogami [surā�ām].

sañjaya uvāca |

Sańdziaja [sañjaya ] rzekł [uvāca]:

evamuktvā h��īkeśa� gu.ākeśa parantapa | na yotsya iti govindamuktvā tū��ī� babhūva ha || 2.9 ||

9. Tak [evam] mówił [uktvā] pan lenistwa [bujnowłosy] [gu.ākeśa ] do pana zmysłów [tego, którego

włosy stoją dęba] [h��īkeśam]. Pożoga [tapa] wrogów [param] następnie powiedział [uktvā] do

Gowindy [govindam] „Nie [na] będę walczył [yotsye]” [iti] i zamilkł [babhūva tū��īm].

tamuvāca h��īkeśa prahasanniva bhārata | senayorubhayormadhye vi�īdantamida� vaca || 2.10 ||

10. Do niego [tam], Bharato [potomku Bharaty] [bhārata], rozpaczającego [vi�īdantam] pomiędzy

[madhye] dwiema [ubhayo ] armiami [senayo ], pan zmysłów [h��īkeśa ] jakby [iva] uśmiechając

się [prahasan], przemówił [uvāca] tymi [idam] słowy [vaca ]:


Śri Bhagawan [śrī bhagavān] rzekł [uvāca]:

aśocyānanvaśocastva� prajñāvādā�śca bhā�ase |

gatāsūnagatāsū�śca nānuśocanti pa�.itā || 2.11 ||

11. Żałujesz [tva� anvaśoca ] tego, czego nie ma co żałować [aśocyān], a także [ca] wypowiadasz

[bhā�ase] słowa [vādān] mądrości [prajñā]. Uczeni [pa�.itā ] nie [na] żałują [anuśocanti] życia

[asūn], które odeszło [gata], ani [ca] życia [asūn], które nie odeszło [agata].

na tvevāha� jātu nāsa� na tva� neme janādhipā |

na caiva na bhavi�yāma sarve vayamata param || 2.12 ||

12. Ale [tu] z pewnością [eva] nie [na] jest tak, że kiedykolwiek [jātu] ja [aham] nie [na] byłem [āsam], ani

[na] ty [tvam], ani [na] ci [ime] władcy ludzi [janādhipā ]. I [ca] z pewnością [eva] nie [na] jest tak, że

my [vayam] wszyscy [sarve] nie [na] będziemy istnieć [bhavi�yāma ] w dalszym [param] ciągu

[ata ].

dehino'sminyathā dehe kaumāra� yauvana� jarā | tathā dehāntaraprāptirdhīrastatra na muhyati || 2.13 ||

13. Tak jak [yathā] ten, który się wciela [ten, który ma ciało; posiadacz ciała] [dehina ] ma dzieciństwo

[kaumāram], młodość [yauvanam] i starość [jarā] w tym [asmin] ciele [dehe], podobnie [tathā] jest ze

zdobyciem [prāpti ] innego [antara] ciała [deha]. Inteligentny [wytrwały, stabilny] [dhīra ] co do tego

[tatra] nie [na] jest zmylony [ogłupiony, omamiony] [muhyati].

mātrāsparśāstu kaunteya śīto��asukhadu khadā |

āgamāpāyino'nityāstā�stitik�asva bhārata || 2.14 ||

14. Kauntejo [synu Kunti] [kaunteya], kontakt [sparśā ] z tym, co jest mierzalne [co da się określić

jakąkolwiek miarą] [mātrā] daje [dā ] ciepło [u��a] i zimno [śīta], przyjemność [sukha] i

nieprzyjemność [du kha]. Przychodzą [āgama] i odchodzą [apāyina ] – są niewieczne [anityā ].

Znoś je [tān] z cierpliwością [titik�asva] Bharato [bhārata].

ya� hi na vyathayantyete puru�a� puru�ar�abha | samadu khasukha� dhīra� so'm�tatvāya kalpate || 2.15 ||

15. Byku [��abha] wśród ludzi [puru�a], zaprawdę [hi] człowiek [puru�am] wytrwały [inteligentny]

[dhīram], którym [yam] one [ete] nie [na] trzęsą [vyathayanti], taki sam [sama] w nieprzyjemności

[du kha] i przyjemności [sukham] – on [sa ] jest godzien [kalpate] nieśmiertelności [am�tatvāya].

SĀ�KHYA-YOGA 3

nāsato vidyate bhāvo nābhāvo vidyate sata | ubhayorapi d��o'ntastvanayostattvadarśibhi || 2.16 ||

16. Nierzeczywiste [asata ] nie [na] jest [vidyate] istnieniem [bhāva ]. Rzeczywiste [sata ] nie [na] jest

[vidyate] nieistnieniem [abhāva ]. Ostateczność [anta ] dla nich [anayo ] obydwu [ubhayo ] ujrzeli

[d��a ] widzący [darśibhi ] to w esencji [istocie] [tattva].

LUB

Nierzeczywiste nie ma [zna] istnienia. Rzeczywiste nie ma [zna] nieistnienia. Ostateczność dla nich

obydwu ujrzeli widzący to w esencji [istocie].

avināśi tu tadviddhi yena sarvamida� tatam | vināśamavyayasyāsya na kaścitkartumarhati || 2.17 ||

17. Ale [tu] wiedz [viddhi] – niezniszczalne [avināśi] jest to [tat], przez które [yena] to [idam] wszystko

[sarvam] jest przeniknięte [tatam]. Nikt nie [na kaścit] jest w stanie [arhati] dokonać [kartum]

zniszczenia [vināśam] tego [asya], które jest niezmienne [avyayasya].

antavanta ime dehā nityasyoktā śarīri�a | anāśino'prameyasya tasmādyudhyasva bhārata || 2.18 ||

18. Powiedziano [uktā ]: niezniszczalny [anāśina ] jest wieczny [nityasya], niezmierzony

[aprameyasya]. Te [ime] ciała [dehā ] wcielonego [mającego ciało] [śarīri�a ] mają koniec

[antavanta ]. Dlatego [tasmāt] walcz [yudhyasva] Bharato [bhārata]!

ya ena� vetti hantāra� yaścaina� manyate hatam | ubhau tau na vijānīto nāya� hanti na hanyate || 2.19 ||

19. Kto [ya ] zna [vetti] go [enam] jako zabójcę [hantāram], a także [ca] ten, kto [ya ] myśli [manyate] o

nim [enam] jako o zabijanym [hatam] – oni [tau] obaj [ubhau] nie [na] rozpoznają [vijānīta ]. On

[ayam] nie [na] zabija [hanti], ani nie [na] jest zabijany [hanyate].

na jāyate mriyate vā kadācin nāya� bhūtvā bhavitā vā na bhūya |

ajo nitya śāśvato'ya� purā�o na hanyate hanyamāne śarīre || 2.20 ||

20. On [ayam] nigdy nie [na kadācit] rodzi się [jāyate], ani nie [vā] umiera [mriyate], nie [na] powstał

[bhūtvā] [zaistniał], ani nie [vā] powstaje [staje się] [bhūya ], ani nie [na] powstanie [zaistnieje]

[abhavitā]. On [ayam] jest niezrodzony [aja ], wieczny [nitya ], nieprzerwany [nieustający]

[śāśvata ], pradawny [najstarszy] [purā�a ]. Nie [na] jest zabijany [hanyate], gdy ciało [śarīre] jest

zabijane [hanyamāne].

vedāvināśina� nitya� ya enamajamavyayam | katha� sa puru�a pārtha ka� ghātayati hanti kam || 2.21 ||

21. Partho [pārtha], jak [katham] [to możliwe, że] ten [sa ], który [ya ] zna [veda] go [enam] jako

niezniszczalnego [avināśinam], wiecznego [nityam], niezrodzonego [ajam] i niezmiennego [avyayam]

jest osobą [puru�a ] powodującą śmierć [ghātayati]? Czyją [kam]? Kogo [kam] zabija [hanti]?

vāsā�si jīr�āni yathā vihāya navāni g�h�āti naro'parā�i |

tathā śarīrā�i vihāya jīr�ānyanyāni sa�yāti navāni dehī || 2.22 ||

22. Tak jak [yathā] po zrzuceniu [vihāya] zużytych [jīr�āni] ubrań [vāsā�si] człowiek [nara ] bierze

[g�h�āti] inne [aparā�i], nowe [navāni], tak samo [tathā] po zrzuceniu [vihāya] zużytych [jīr�āni] ciał

[śarīrā�i] ten, który się wciela [dehī], wchodzi [sa�yāti] w inne [anyāni], nowe [navāni].

naina� chindanti śastrā�i naina� dahati pāvaka |

na caina� kledayantyāpo na śo�ayati māruta || 2.23 ||

23. Broń [śastrā�i] go [enam] nie [na] przecina [chindanti], ogień [pāvaka ] go [enam] nie [na] spala

[dahati], woda [āpa ] go [enam] nie [na] rozmacza [kledayanti], a [ca] wiatr [māruta ] nie [na]

wysusza [śo�ayati].

acchedyo'yamadāhyo'yamakledyo'śo�ya eva ca | nitya sarvagata sthā�uracalo'ya� sanātana || 2.24 ||

24. On [ayam] jest nie do przecięcia [acchedya ], nie do spalenia [adāhya ], nie do rozmoczenia

[akledya ], a [ca] także [eva] nie do wysuszenia [aśo�ya ]. On [ayam] jest wieczny [nitya ],

wszechprzenikający [sarvagata ], stały [sthā�u ], nieruchomy [acala ], odwieczny [pierwotny]

[sanātana ].

SĀ�KHYA-YOGA 4

avyakto'yamacintyo'yamavikāryo'yamucyate | tasmādeva� viditvaina� nānuśocitumarhasi || 2.25 ||

25. Mówi się [ucyate]: on [ayam] jest nieprzejawiony [avyakta ], on [ayam] jest niewyobrażalny [nie

dający się pomyśleć] [acintya ], on [ayam] jest nie do przemiany [avikārya ]. Dlatego [tasmāt] znając

[viditvā] go [enam] w ten sposób [evam] nie [na] powinieneś [arhasi] żałować [ubolewać]

[anuśocitum].

atha caina� nityajāta� nitya� vā manyase m�tam | tathāpi tva� mahābāho naiva� śocitumarhasi || 2.26 ||

26. Lecz [vā] jeśli [atha] myślisz [manyase] długoręki [mahābāho], że on [enam] zawsze [nitya] rodzi się

[jātam] i [ca] zawsze [nityam] umiera [m�tam], to nawet [āpi] wtedy [tathā] nie [na] powinieneś [arhasi] się smucić [śocitum].

jātasya hi dhruvo m�tyurdhruva� janma m�tasya ca | tasmādaparihārye'rthe na tva� śocitumarhasi || 2.27 ||

27. Bo [hi] śmierć [m�tyu ] jest pewna [dhruva ] dla narodzonego [jātasya], a [ca] narodziny [janma] są

pewne [dhruvam] dla zmarłego [m�tasya]. Dlatego [tasmāt] nie [na] powinieneś [arhasi] smucić się

[śocitum] nad nieuchronną koleją [aparihārye] rzeczy [arthe].

avyaktādīni bhūtāni vyaktamadhyāni bhārata |

avyaktanidhanānyeva tatra kā paridevanā || 2.28 ||

28. Bharato [bhārata], stworzenia [bhūtānī] na początku [ādīni] są nieprzejawione [avyakta], w środku

[madhyāni] są przejawione [vyakta], a na końcu [nidhanāni] również [eva] są nieprzejawione

[avyakta]. Nad czym tu [tatra kā] się żalić [paridevanā]?

āścaryavatpaśyati kaścidenamāścaryavadvadati tathaiva cānya | āścaryavaccainamanya ś��oti śrutvāpyena� veda na caiva kaścit || 2.29||

29. Ktoś [kaścit] widzi [paśyati] go [enam] jako zadziwiającego [āścaryavat] i [ca] podobnie [tathā] ktoś inny [anya ] mówi [vadati] o nim [enam] jako o zadziwiającym [āścaryavat]. Jeszcze [ca] inny

[anya ] słucha [ś��oti] o nim [enam] jako o zadziwiającym [āścaryavat]. A [ca] jeszcze [eva] ktoś [kaścit], nawet [api] po usłyszeniu [śrutvā] nie [na] zna [veda] go [enam].

dehī nityamavadhyo'ya� dehe sarvasya bhārata | tasmātsarvā�i bhūtāni na tva� śocitumarhasi || 2.30 ||

30. Bharato [bhārata], ten, który się wciela [dehī], który jest w każdym ciele [dehe], nigdy [nityam] nie

może być zabity [avadhya ]. Dlatego [tasmāt] nie [na] powinieneś [arhasi] smucić się [śocitum] nad

żadnym [sarvā�i] ze stworzeń [bhūtāni].

svadharmamapi cāvek�ya na vikampitumarhasi | dharmyāddhi yuddhācchreyo'nyatk�atriyasya na vidyate || 2.31 ||

31. Nawet [api] mając wzgląd [avek�ya] na własną [sva] dharmę [dharmam] nie [na] powinieneś [arhasi]

drżeć [vikampitum], bo [hi] dla wojownika [k�atriyasya] nie [na] ma [vidyate] nic [anyat] lepszego

[śreya ] od walki [yuddhāt] z powodu dharmy [dharmyāt].

yad�cchayā copapanna� svargadvāramapāv�tam |

sukhina k�atriyā pārtha labhante yuddhamīd�śam || 2.32 ||

32. Napotkałeś [upapannam] niechcący [yad�cchayā] otwartą [apāv�tam] bramę [dvāram] do nieba

[svarga]. Partho [pārtha], szczęśliwi [sukhina ] są wojownicy [k�atriyā ], którym przytrafia się

[labhante] taka [īd�śam] bitwa [yuddham]!

atha cettvamima� dharmya� sa�grāma� na kari�yasi | tata svadharma� kīrti� ca hitvā pāpamavāpsyasi || 2.33 ||

33. Jednak [atha], jeśli [cet] nie [na] podejmiesz [kari�yasi] tej [imam] uzasadnionej dharmą [dharmyam]

walki [sa�grāmam], to [tata ] porzucając [hitvā] własną dharmę [svadharmam] i [ca] sławę [kīrtim]

popełnisz [avāpsyasi] grzech [pāpam].

SĀ�KHYA-YOGA 5

akīrti� cāpi bhūtāni kathayi�yanti te'vyayām | sambhāvitasya cākīrtirmara�ādatiricyate || 2.34 ||

34. Co więcej [ca api], ludzie [bhūtāni] będą bezustannie [avyayām] głosić [kathayi�yanti] twoją [te]

hańbę [akīrtim]. A [ca] dla człowieka honoru [sambhāvitasya] hańba [akīrti ] jest gorsza [atiricyate]

od śmierci [mara�āt].

bhayādra�āduparata� ma�syante tvā� mahārathā | ye�ā� ca tva� bahumato bhūtvā yāsyasi lāghavam || 2.35 ||

35. Ci, którzy mają wielkie rydwany [wielcy wojownicy] [mahārathā ] pomyślą [ma�syante] o tobie

[tvām], że wycofałeś się [uparatam] z bitwy [ra�āt] ze strachu [bhayāt]. A [ca] dla tych [ye�ām],

którzy do tej pory [bhūtvā] cię [tvam] wielce [bahu] poważali [mata ], staniesz się [yāsyasi] kimś małym [lāghavam].

avācyavādā�śca bahūnvadi�yanti tavāhitā | nindantastava sāmarthya� tato du khatara� nu kim || 2.36 ||

36. A [ca] twoi [tava] wrogowie [ahitā ] wypowiedzą [vadi�yanti] wiele [bahūn] słów [vādān], których

nie należy powtarzać [avācya], uwłaczając [nindanta ] twojej [tava] mocy [sile, zdolnościom]

[sāmarthyam]. Cóż [nu kim] jest bardziej bolesne [du khataram] od tego [tata ]?

hato vā prāpsyasi svarga� jitvā vā bhok�yase mahīm |

tasmādutti��ha kaunteya yuddhāya k�taniścaya || 2.37 ||

37. Albo [vā] zabity [hata ] osiągniesz [prāpsyasi] niebo [svargam], albo [vā] zwyciężając [jitvā] będziesz

używał [rządził] [bhok�yase] na ziemi [mahīm]. Dlatego [tasmāt] wstawaj [utti��ha] Kauntejo

[kaunteya], zdecydowany [k�ta-niścaya ] na walkę [yuddhāya]!

sukhadu khe same k�tvā lābhālābhau jayājayau | tato yuddhāya yujyasva naiva� pāpamavāpsyasi || 2.38 ||

38. Uczyniwszy [k�tvā] tym samym [same] przyjemność [sukha] i nieprzyjemność [du khe], zysk [lābha]

i stratę [alābha], zwycięstwo [jaya] i porażkę [ajaya], przyłącz się [yujyasva] do walki [yuddhāya]. W

ten sposób [tata evam] nie [na] popełnisz [avāpsyasi] grzechu [pāpam].

e�ā te'bhihitā sā)khye buddhiryoge tvimā� ś��u | buddhyā yukto yayā pārtha karmabandha� prahāsyasi || 2.39 ||

39. Partho [pārtha], ta [e�ā] rozumność [rozumowanie] [buddhi ] została ci [te] przekazana [abhihitā] w

rozumowaniu rozróżniającym [sā)khye], ale [tu] posłuchaj [ś��u] o niej [imām] w jodze [ujarzmianiu]

[yoge]. Ujarzmiony [yukta ] poprzez tą [yayā] rozumność [buddhyā] pozbędziesz się [prahāsyasi]

więzów [bandham] działania [karma].

nehābhikramanāśo'sti pratyavāyo na vidyate | svalpamapyasya dharmasya trāyate mahato bhayāt || 2.40 ||

40. Tutaj [iha] wysiłek [abhikrama] nie [na] jest [vidyate] zmarnowany [nāśa ], ani nie [na] ma [asti]

regresu [spadku, cofania się] [pratyavāya ]. Nawet [api] niewiele [svalpam] tej [asya] dharmy

[dharmasya] chroni [trāyate] przed wielkim [mahata ] strachem [bhayāt].

vyavasāyātmikā buddhirekaiva kurunandana |

bahuśākhā hyanantāśca buddhayo'vyavasāyinām || 2.41 ||

41. Radości [nandana] [rodu] Kuru [kuru], rozum [buddhi ] o naturze [ātmikā] pewności [vyavasāya]

[determinacji w wysiłku] jest wyłącznie [eva] jeden [jednakowy jednolity] [ekā]. Rozumy [myśli]

[buddhaya ] niepewnych [niezdeterminowanych] [avyavasāyinām] mają wiele [bahu] gałęzi [śākhā ]

i [ca] są niekończące się [anantā ].

LUB

Radości Kuru, rozumność [rozumowanie] o naturze pewności jest tylko jedna. Rozumowania

niepewnych mają wiele gałęzi i są niekończące się.

yāmimā� pu�pitā� vāca� pravadantyavipaścita | vedavādaratā pārtha nānyadastīti vādina || 2.42 ||

42. Partho [pārtha], bezmyślni [avipaścita ] uradowani [ratā ] są mową [vāda] Wed [dyskutowaniem o

Wedach] [veda], którą [yām] wysławiają się [pravadanti] głosząc [vādina ] tymi [imām] kwiecistymi

[pu�pitām] słowami [vācam]: „Nie [na] ma [asti] nic innego [anyat]” [iti].

SĀ�KHYA-YOGA 6

kāmātmāna svargaparā janmakarmaphalapradām | kriyāviśe�abahulā� bhogaiśvaryagati� prati || 2.43 ||

43. Ich umysł [māna ] za najwyższe [parā ] ma niebo [svarga], a z powodu żądzy [kāmāt] jest mnóstwo

[bahulām] różnych [viśe�a] czynów [kriyā] wiodących [gatim] do [prati] przyjemności [bhoga] i

władzy [aiśvarya], dających [pradām] narodziny [janma] jako owoc [phala] działania [karma].

LUB

Sami [atmāna ] w żądzy [kāma], za najwyższe [parā ] mają niebo [svarga], a ścieżka [gatim]

przyjemności [bhoga] i władzy [aiśvarya] jest w stronę [prati] mnóstwa [bahulām] różnych [viśe�a]

czynów [kriyā], dających [pradām] narodziny [janma] jako owoc [phala] działania [karma].

bhogaiśvaryaprasaktānā� tayāpah�tacetasām | vyavasāyātmikā buddhi samādhau na vidhīyate || 2.44 ||

44. Przez to [tayā], u tych, którzy są przywiązani [prasaktānām] do przyjemności [bhoga] i władzy

[aiśvarya], których umysły [cetasām] są poniesione [apah�ta], rozum [buddhi ] o naturze [ātmikā]

pewności [determinacji] [vyavasāya] nie [na] umieszcza się [vidhīyate] w samadhi [samādhau].

LUB

Przez to, u tych, którzy są przywiązani do przyjemności i władzy, których umysły są poniesione,

rozumność o naturze pewności nie powstaje [vidhīyate] w samadhi.

traigu�yavi�ayā vedā nistraigu�yo bhavārjuna | nirdvandvo nityasattvastho niryogak�ema ātmavān || 2.45 ||

45. Ardziuno [arjuna], przedmiotem [vi�ayā ] Wed [vedā ] są trzy sznury [guny] [traigu�ya]. Bądź

[bhava] bez [nis] trzech sznurów [traigu�ya ], bez [nir] par przeciwieństw [dvandva ], zawsze

[nitya] stojąc [trwając] [stha ] w sattwie [bycie] [sattva], bez nabywania [niryoga] i zabezpieczania

[k�ema ], mając siebie [ātmavān].

yāvānartha udapāne sarvata samplutodake |

tāvānsarve�u vede�u brāhma�asya vijānata || 2.46 ||

46. Dla rozpoznającego [vijānata ] Brahmana [brāhma�asya] z wszystkich [sarve�u] Wed [vede�u] jest

taki [yāvān] pożytek [artha ], co [tāvān] ze studni [udapāne], gdy wszędzie dookoła [sarvata ] jest

zalew [sampluta] wody [udake].

karma�yevādhikāraste mā phale�u kadācana | mā karmaphalaheturbhūrmā te sa)go'stvakarma�i || 2.47 ||

47. Masz [te] prawo [adhikāra ] tylko [eva] do niedziałania [akarma�i]. Nigdy [mā kadācana] nie [mā]

bądź [bhū ] przyczyną [hetu ] owoców [phala] działania [karma]! Niech nie [mā] będzie [astu]

przywiązania [związku] [sa)ga ] do owoców [phale�u] twojego [te] działania [karma�i]!

LUB

Masz [te] prawo [adhikāra ] tylko [eva] do działania [karma�i], a nigdy [mā kadācana] do owoców

[phale�u]. Nigdy nie [mā] bądź [bhū ] przyczyną [hetu ] owoców [phala] twojego [te] działania

[karma]! Niech nigdy nie [mā] będzie [astu] przywiązania [lgnięcia] [sa)ga ] do bezczynności

[akarma�i].

yogastha kuru karmā�i sa)ga� tyaktvā dhanañjaya | siddhyasiddhyo samo bhūtvā samatva� yoga ucyate || 2.48 ||

48. Zdobywco [jaya] nagród [dhanañ], stojąc [trwając] [stha ] w jodze [jarzmie] [yoga] spełniaj [kuru]

czyny [karmā�i], porzuciwszy [tyaktvā] przywiązanie [sa)gam], będąc [bhūtvā] taki sam [sama ] w

sukcesie [siddhi] i porażce [asiddhyo ]. Bycie takim samym [samatvam] nazywa [ucyate] się jogą

[jarzmem] [yoga ].

dūre�a hyavara� karma buddhiyogāddhanañjaya |

buddhau śara�amanviccha k�pa�ā phalahetava || 2.49 ||

49. Zdobywco [jaya] nagród [dhanañ], zaiste [hi] działanie [karma] jest daleko [dūre�a] niżej [avaram] od

jogi [ujarzmiania] [yogāt] poprzez rozumność [buddhi]. Szukaj [anviccha] schronienia [śara�am] w

rozumności [buddhau]. Żałośni [k�pa�ā ] są ci, którzy są przyczyną [hetava ] owoców [phala].

LUB

Zdobywco nagród, zaiste działanie jest daleko niżej od jogi [jarzma] rozumu. Szukaj schronienia w

rozumie. Żałośni są ci, którzy są przyczyną owoców.

SĀ�KHYA-YOGA 7

buddhiyukto jahātīha ubhe suk�tadu�k�te | tasmādyogāya yujyasva yoga karmasu kauśalam || 2.50 ||

50. Ujarzmiony [yukta ] poprzez rozumność [ujarzmiony rozum] [buddhi] rezygnuje [jahāti] tutaj [iha]

zarówno [ubhe] z dobrych uczynków [suk�ta], jak i złych czynów [du�k�te]. Dlatego [tasmāt] przyłącz

[zaprzęgnij] [yujyasva] się do jogi [jarzma] [yogāya]. Joga [yoga ] to zręczność [kauśalam] w

działaniu [karmasu].

karmaja� buddhiyuktā hi phala� tyaktvā manī�i�a | janmabandhavinirmuktā pada� gacchantyanāmayam || 2.51 ||

51. Zaiste [hi], rozsądni [manī�i�a ] ujarzmieni [yuktā ] przez rozumność [z ujarzmionym rozumem]

[buddhi] porzuciwszy [tyaktvā] owoc [phalam] zrodzony [jam] z działania [karma] są wyzwoleni

[vinirmuktā ] z więzów [bandha] narodzin [janma] i docierają [gacchanti] do miejsca [padam], gdzie

nie ma choroby [anāmayam].

yadā te mohakalila� buddhirvyatitari�yati |

tadā gantāsi nirveda� śrotavyasya śrutasya ca || 2.52 ||

52. Gdy [yadā] twój [te] rozum [buddhi ] przekroczy [vyatitari�yati] gęstwinę [kalilam] zmyłek

[złudzeń] [moha], to [tadā] osiągniesz [gantāsi] obojętność [nirvedam] na to, co zostało usłyszane

[śrutasya] i [ca] to, co jest do usłyszenia [śrotavyasya].

śrutivipratipannā te yadā sthāsyati niścalā | samādhāvacalā buddhistadā yogamavāpsyasi || 2.53 ||

53. Gdy [yadā] twój [te] zbłąkany [vipratipannā] przez słuchanie [pisma] [śruti] rozum [buddhi ] będzie

stał [pozostawał, trwał] [sthāsyati] nieruchliwy [niścalā] i nieruchomy [acalā] w samadhi [samādhau],

to [tadā] osiągniesz [avāpsyasi] jogę [yogam].

arjuna uvāca

Ardziuna [arjuna ] rzekł [uvāca]:

sthitaprajñasya kā bhā�ā samādhisthasya keśava | sthitadhī ki� prabhā�eta kimāsīta vrajeta kim || 2.54 ||

54. Długowłosy [keśava], jaki [kā] jest opis [bhā�ā] tego, który ma stałą [sthita] mądrość [prajñasya], kto

stoi [trwa] [sthasya] w samadhi [samādhi]? Jak [kim] mówi [prabhā�eta] ten, kto ma stały [sthita]

intelekt [myśl] [dhī ]? Jak [kim] siedzi [āsīta]? Jak [kim] chodzi [vrajeta]?



prajahāti yadā kāmānsarvānpārtha manogatān | ātmanyevātmanā tu��a sthitaprajñastadocyate || 2.55 ||

55. Partho [pārtha], gdy [yadā] porzuca [prajahāti] wszystkie [sarvān] żądze [kāmān] wchodzące [gatān]

do umysłu [mano] i jest zadowolony [tu��a ] w sobie [ātmani] wyłącznie [eva] sobą [ātmanā], to

wtedy [tadā] mówi się [ucyate], że ma stałą [sthita] mądrość [prajña ].

du khe�vanudvignamanā sukhe�u vigatasp�ha | vītarāgabhayakrodha sthitadhīrmunirucyate || 2.56 ||

56. W nieprzyjemności [du khe�u] jego umysł [manā ] jest nieporuszony [bez zaskoczenia, obaw]

[anudvigna], w przyjemności [sukhe�u] bez [vigata] ochoty [chęci, łaknienia] na więcej [sp�ha ].

Cichy mędrzec [muni ] wyzbyty [vīta] namiętności [rāga], strachu [bhaya] i gniewu [krodha ]

nazywany [ucyate] jest tym, kto ma stały [sthita] intelekt [dhī ].

ya sarvatrānabhisnehastattatprāpya śubhāśubham | nābhinandati na dve��i tasya prajñā prati��hitā || 2.57 ||

57. Ten, kto [ya ] w każdych okolicznościach [sarvatra] jest bez uczuć [anabhisneha ], spotykając

[prāpya] to [tat], co pomyślne [śubha] i to [tat], co niepomyślne [aśubham], nie [na] raduje się

[abhinandati] i nie [na] czuje niechęci [dve��i], to jego [tasya] mądrość [prajñā] jest ugruntowana

[prati��hitā].

SĀ�KHYA-YOGA 8

yadā sa�harate cāya� kūrmo')gānīva sarvaśa | indriyā�īndriyārthebhyastasya prajñā prati��hitā || 2.58 ||

58. I [ca] gdy [yadā] zupełnie [sarvaśa ] wycofuje [sa�harate] zmysły [indriyā�i] z rzeczy zmysłowych

[ārthebhya ], tak jak [iva] żółw [kūrma ] odnóża [a)gāni], jego [tasya] mądrość [prajñā] jest

ugruntowana [prati��hitā].

vi�ayā vinivartante nirāhārasya dehina | rasavarja� raso'pyasya para� d��vā nivartate || 2.59 ||

59. Obiekty [vi�ayā ] uciekają [vinivartante] od poszczącego [nirāhārasya] posiadacza ciała [dehina ],

za wyjątkiem [varjam] smaku [rasa]. Widząc [d��vā] najwyższe [po ujrzeniu najwyższego] [param]

nawet [api] jego [asya] smak [rasa ] uchodzi [nivartate].

yatato hyapi kaunteya puru�asya vipaścita | indriyā�i pramāthīni haranti prasabha� mana || 2.60 ||

60. Kauntejo [kaunteya], dręczące [pramāthīni] zmysły [indriyā�i] siłą [prasabham] porywają [haranti]

umysł [mana ] osoby [puru�asya] zmyślnej [vipaścita ], pomimo tego [api], że wysila się [yatata ]. [hi]

tāni sarvā�i sa�yamya yukta āsīta matpara | vaśe hi yasyendriyā�i tasya prajñā prati��hitā || 2.61 ||

61. Po powściągnięciu [sa�yamya] ich [tāni] wszystkich [sarvā�i], ujarzmiony [yukta ] niech siedzi

[āsīta] w ja [mat], które jest najwyższym [para ] [najwyższym ja]. Bo [hi] kto [yasya] ma zmysły

[indriyā�i] we władaniu [vaśe], tego [tasya] mądrość [prajñā] jest ugruntowana [prati��hitā].

dhyāyato vi�ayānpu�sa sa)gaste�ūpajāyate | sa)gātsañjāyate kāma kāmātkrodho'bhijāyate || 2.62||

62. W człowieku [pu�sa ] rozmyślającym [dhyāyata ] o obiektach [vi�ayān] rodzi się [upajāyate]

związek [lgnięcie, związanie, przywiązanie] [sa)ga ] do nich [te�u]. Ze związku [sa)gāt] rodzi się

[sañjāyate] żądza [kāma ], a z żądzy [kāmāt] zradza się [abhijāyate] gniew [krodha ].

krodhādbhavati sammoha sammohātsm�tivibhrama | sm�tibhra�śād buddhināśo buddhināśātpra�aśyati || 2.63 ||

63. Z gniewu [krodhāt] jest [bhavati] zaślepienie [ogłupienie, omamienie] [sammoha ], a z zaślepienia

[sammohāt] błąd [vibhrama ] w pamięci [sm�ti]. Gdy pamięć [sm�ti] zawodzi, [bhra�śāt] traci

[nāśa ] rozumność [rozum] [buddhi], a przez stratę [nāśāt] rozumności [buddhi] ginie [pra�aśyati].

rāgadve�aviyuktaistu vi�ayānindriyaiścaran | ātmavaśyairvidheyātmā prasādamadhigacchati || 2.64 ||

64. Zaś [tu] sam [ātmā] pokonany [posłuszny] [vidheya], poruszając się [caran] wśród obiektów

zmysłowych [vi�ayān] ze zmysłami [indriyai ] podwładnymi [vaśyai ] sobie [ātma], rozłączonymi

[viyuktai ] z namiętności [rāga] i nienawiści [dve�a] [atrakcji i niechęci], osiąga [adhigacchati]

jasność [prasādam].

prasāde sarvadu khānā� hānirasyopajāyate | prasannacetaso hyāśu buddhi paryavati��hate || 2.65 ||

65. W jasności [prasāde] następuje [upajāyate] zniszczenie [hāni ] wszystkich [sarva] jego [asya]

nieszczęść [du khānām], bo [hi] rozumność [rozum] [buddhi ] tego, kto ma jasny [prasanna] umysł

[cetasa ], szybko [āśu] stabilizuje się [paryavati��hate].

nāsti buddhirayuktasya na cāyuktasya bhāvanā | na cābhāvayata śāntiraśāntasya kuta sukham || 2.66 ||

66. Dla nieujarzmionego [ayuktasya] nie [na] ma [asti] rozumności [rozumu] [buddhi ]. Dla

nieujarzmionego [ayuktasya] nie [na] ma bycia [medytacji z użyciem wyobraźni] [bhāvanā]. A [ca] dla

nie będącego [medytującego] [abhāvayata ] nie [na] ma spokoju [śānti ]. Jak [kuta ] może być

szczęście [sukham] dla niespokojnego [aśāntasya]?

SĀ�KHYA-YOGA 9

indriyā�ā� hi caratā� yanmano'nuvidhīyate | tadasya harati prajñā� vāyurnāvamivāmbhasi || 2.67 ||

67. Bo [hi] ten [tat] z wędrujących [caratām] zmysłów [indriyā�ām], za którym [yat] podąża

[anuvidhīyate] umysł [mana ], porywa [harati] jego [asya] mądrość [prajñām], tak jak [iva] wiatr

[vāyu ] łódź [nāvam] na wodzie [ambhasi].

tasmādyasya mahābāho nig�hītāni sarvaśa | indriyā�īndriyārthebhyastasya prajñā prati��hitā || 2.68 ||

68. Dlatego [tasmāt] długoręki [mahābāho], kogo [yasya] zmysły [indriyā�i] są zupełnie [sarvaśa ]

powstrzymane [nig�hītāni] od rzeczy [arthebhya ] zmysłowych [indriya], tego [tasya] mądrość

[prajñā] jest ugruntowana [prati��hitā].

yā niśā sarvabhūtānā� tasyā� jāgarti sa�yamī | yasyā� jāgrati bhūtāni sā niśā paśyato mune || 2.69 ||

69. Powściągnięty [sa�yamī] jest przebudzony [jāgarti] w tym [tasyām], co [yā] jest nocą [niśā] dla

wszystkich [sarva] stworzeń [bhūtānām], a nocą [niśā] dla widzącego [paśyata ] mędrca [mune ] jest

to [sā], w czym [yasyām] przebudzone [jāgrati] są stworzenia [bhūtāni].

āpūryamā�amacalaprati��ha� samudramāpa praviśanti yadvat | tadvatkāmā ya� praviśanti sarve sa śāntimāpnoti na kāmakāmī || 2.70 ||

70. W kogo [yam] wszystkie [sarve] żądze [kāmā ] wchodzą [praviśanti] tak [tadvat], jak [yadvat] wody

[āpa ] wpływają [praviśanti] do pełnego [āpūrya] po brzegi [mā�am] oceanu [samudram], którego

podstawa [prati��ham] jest nieruchoma [acala], on [sa ] osiąga [āpnoti] spokój [śāntim], a nie [na] ten,

kto żądny jest żądz [przyjemności] [kāma-kāmī].

vihāya kāmānya sarvānpumā�ścarati ni sp�ha | nirmamo niraha)kāra sa śāntimadhigacchati || 2.71 ||

71. Człowiek [pumān], który [ya ] porzucając [vihāya] wszystkie [sarvān] żądze [kāmān], idzie [carati]

wolny [ni ] od ochoty [na więcej, znowu] [sp�ha ], bez [nir] „moje” [mama ], bez [nir] „ja

działającego” [aha)kāra ] – on [sa ] dochodzi [adhigacchati] do spokoju [śāntim].

e�ā brāhmī sthiti pārtha nainā� prāpya vimuhyati | sthitvāsyāmantakāle'pi brahmanirvā�am�cchati || 2.72 ||

72. Partho [pārtha]! To [e�ā] jest stanie [sthiti ] w Brahmanie [brāhmī]. Po osiągnięciu [prāpya] tego

[enām] nie [na] jest zwodzony [zmylony] [vimuhyati]. Stojąc [trwając] [sthitvā] w tym [asyām],

nawet [api] w końcowym [anta] czasie [kāle], osiąga [�cchati] wygaszenie [nirvā�am] w Brahmanie

[brahma].



Śri Bhagawan [Błogosławiony Pan] [śrī bhagavān] rzekł [uvāca]:

anāśrita karmaphala� kārya� karma karoti ya | sa sa�nyāsī ca yogī ca na niragnirna cākriya || 6.1 ||

1. Kto [ya ] wykonuje [karoti] działanie obowiązkowe, [kāryam] niezależny od [anāśrita ] owocu

[phalam] działania [karma], ten [sa ] jest sannjasinem [tym, który się wyrzekł] [sa�nyāsī] i [ca]

joginem [yogī], a [ca] nie [na] ten bez [nir] ognia [agni ], ani [ca na] ten bezczynny [akriya ].

ya� sa�nyāsamiti prāhuryoga� ta� viddhi pā�.ava | na hyasa�nyastasa)kalpo yogī bhavati kaścana || 6.2 ||

2. Wiedz [viddhi] Pandawo [synu Pandu] [pā�.ava], że to [tam], które [yam] nazywają [prāhu ]

„wyrzeczenie” [sa�nyāsam iti] jest jogą [yogam], bo [hi] nikt [na kaścana] nie [na] jest [bhavati]

joginem [yogī] bez wyrzeczenia się [asa�nyasta] wyobrażenia [wyobrażania] [sa)kalpa ].

āruruk�ormuneryoga� karma kāra�amucyate | yogārū.hasya tasyaiva śama kāra�amucyate || 6.3 ||

3. Mówi się [ucyate], że dla mądrego [mune ], który chce wznieść się [āruruk�o ] do jogi [yogam],

działanie [karma] jest przyczyną [kāra�am]. Mówi się [ucyate], że dla tego [tasya] samego [eva],

który wzniósł [ārū.hasya] się do jogi [yoga] uspokajanie [śama ] jest przyczyną [kāra�am].

yadā hi nendriyārthe�u na karmasvanu�ajjate | sarvasa)kalpasa�nyāsī yogārū.hastadocyate || 6.4 ||

4. Gdy [yadā] nie [na] lgnie [anu�ajjate] do rzeczy [arthhe�u] zmysłowych [indriya], ani [na] do

działania [karmasu], to [tadā] mówi się [ucyate], że ten, kto wyrzekł się [sa�nyāsī] wszystkich

[sarva] wyobrażeń [sa)kalpa], z pewnością [hi] wzniósł się [ārū.ha ] do jogi [yoga].

uddharedātmanātmāna� nātmānamavasādayet |

ātmaiva hyātmano bandhurātmaiva ripurātmana || 6.5 ||

5. Niech wznosi [wyciąga] [uddharet] sobą [ātmanā] siebie [ātmānam]. Niech nie [na] zniża [zatapia]

[avasādayet] siebie [ātmānam]. Bo [hi] sam [ātmā] wyłącznie [eva] jest przyjacielem [bandhu ]

siebie [ātmana ] i sam [ātmā] wyłącznie [eva] jest wrogiem [ripu ] siebie [ātmana ].

bandhurātmātmanastasya yenātmaivātmanā jita |

anātmanastu śatrutve vartetātmaiva śatruvat || 6.6 ||

6. Sam [ātmā] jest przyjacielem [bandhu ] tego [tasya] siebie [ātmana ], dzięki któremu [yena] sam

[ātmā] tylko [eva] przez siebie [ātmanā] jest pokonany [jita ]. Ale [tu] bez siebie [anātmana ]

zachowuje się [varteta] wrogo [śatrutve] – sam [ātmā] z pewnością [eva] jest jak wróg [śatruvat].

jitātmana praśāntasya paramātmā samāhita | śīto��asukhadu khe�u tathā mānāpamānayo || 6.7 ||

7. Kto siebie [ātmana ] ma pokonanego [jita], uspokojony [praśāntasya], jest tak samo ułożony

[samāhita ] w sobie [ātmā], który jest najwyższym, [parama] w cieple [u��a] i zimnie [śīta], w

przyjemności [sukha] i nieprzyjemności [du khe�u], a także [tathā] w poważaniu [māna] i poniżeniu

[apamānayo ].

jñānavijñānat�ptātmā kū�astho vijitendriya | yukta ityucyate yogī samalo��āśmakāñcana || 6.8 ||

8. Jogin [yogī] stojący na szczycie [nieporuszony] [kū�astha ] zmysły [indriya ] ma pokonane, [vijita]

takie same [sama] dla grudki ziemi, [lo��a] kamienia [aśma] i złota [kāñcana ], sam [ātmā]

usatysfakcjonowany [t�pta] wiedzą [jñāna] i rozpoznaniem [vijñāna] – nazywany [ucyate] jest

„ujarzmiony” [yukta iti].


suh�nmitrāryudāsīnamadhyasthadve�yabandhu�u | sādhu�vapi ca pāpe�u samabuddhirviśi�yate || 6.9 ||

9. Kto ma taki sam [sama] rozum [takie samo rozumowanie] [buddhi ] wobec dobrotliwych

[życzliwych] [suh�t], przyjaciół [mitra], wrogów [ari], bezstronnych [udāsīna], rozjemców

[madhyastha], nienawistnych [dve�ya], krewnych [bandhu�u], prawych [uczciwych,

sprawiedliwych] [sādhu�u], a [ca] nawet [api] występnych [pāpe�u], ten wybija się [jest najlepszy]

[viśi�yate].

yogī yuñjīta satatamātmāna� rahasi sthita |

ekākī yatacittātmā nirāśīraparigraha || 6.10 ||

10. Niech jogin [yogī] pozostając sam [ekākī] w odosobnieniu [rahasi] ujarzmia [yuñjīta] siebie

[ātmānam] ciągle [satatam], powstrzymując [yata] umysł [citta] i siebie [ātmā], bez życzeń

[oczekiwań] [nirāśī ] i bez nabywania [aparigraha ].

śucau deśe prati��hāpya sthiramāsanamātmana |

nātyucchrita� nātinīca� cailājinakuśottaram || 6.11 ||

11. W czystym [śucau] miejscu [deśe] ma umieścić [prati��hāpya] siebie [ātmana ] na stałym

[stabilnym] [sthiram] siedzeniu [āsanam] [się w stałej pozycji], nie [na] za [ati] wysokim [ucchritam],

nie [na] za [ati] niskim [nīcam] – płótno [caila] i skóra [ajina] przykrywające [uttaram] trawę kusia

[kuśa].

tatraikāgra� mana k�tvā yatacittendriyakriya | upaviśyāsane yuñjyādyogamātmaviśuddhaye || 6.12 ||

12. Siedząc [upaviśya] na tym [tatra] siedzeniu [āsane] [w tej pozycji] niech ujarzmia [praktykuje]

[yuñjyāt] jogę [yogam], czyniąc [k�tvā] umysł [mana ] jednopunktowym [ekāgram], powstrzymując

[yata] aktywności [kriya ] umysłu [citta] i zmysłów [indriya], żeby się [ātma] oczyścić

[viśuddhaye].

sama� kāyaśirogrīva� dhārayannacala� sthira |

samprek�ya nāsikāgra� sva� diśaścānavalokayan || 6.13 ||

13. Stabilny [stały] [sthira ], utrzymując [dhārayan] ciało [kāya], szyję [grīvam] i głowę [śira ]

wyprostowane [samam], nieruchome [acalam], wpatrując się [samprek�ya] w koniuszek [agram]

swego [svam] nosa [nāsikā] i [ca] nie rozglądając się [anavalokayan] dookoła [diśa ],

praśāntātmā vigatabhīrbrahmacārivrate sthita | mana sa�yamya maccitto yukta āsīta matpara || 6.14 ||

14. sam [ātmā] uspokojony [praśānta], bez [vigata] strachu [niepokoju] [bhī ], stale [sthita ]

przestrzegając [vrate] życia [bycia] [cāri] w Brahmanie [brahma], powściągnąwszy [sa�yamya]

umysł [mana ], ujarzmiony [yukta ] niech siedzi [āsīta] z umysłem [citta ] w ja [mat] – ja [mat],

które jest najwyższym [para ].

yuñjanneva� sadātmāna� yogī niyatamānasa | śānti� nirvā�aparamā� matsa�sthāmadhigacchati || 6.15 ||

15. Jogin [yogī] ciągle [sadā] ujarzmiając siebie [ātmānam] w ten sposób [evam], ze wstrzymanym

[niyata] umysłem [mānasa ], stojąc [nieruchomo] [sa�sthām] w ja [mat], osiąga [adhigacchati]

spokój [śāntim], najwyższe [paramām] wygaszenie [nirvā�a].

nātyaśnatastu yogo'sti na caikāntamanaśnata | na cātisvapnaśīlasya jāgrato naiva cārjuna || 6.16 ||

16. Jednakże [tu] Ardziuno [arjuna], joga [yoga ] nie [na] jest [asti] dla tego, kto jada [aśnata ] za dużo

[ati], ani [ca na] dla tego, kto nie jada [anaśnata ] wcale [ekāntam]. I [ca] nie [na] dla tego, kto ma

zwyczaj [śīlasya] przesadnego [ati] spania [svapna] i [ca] z pewnością [eva] nie [na] dla tego, kto nie

zmruży oka [ciągle przebudzonego] [jāgrata ].


yuktāhāravihārasya yuktace��asya karmasu | yuktasvapnāvabodhasya yogo bhavati du khahā || 6.17 ||

17. Kto ma właściwe [prawidłowe] [yukta] jedzenie [āhāra] i wypoczynek [vihārasya], kto ma właściwy

[yukta] wysiłek [ce��asya] w działaniu [karmasu], kto ma właściwe [yukta] spanie [svapna] i nie

spanie [avabodhasya] – dla tego joga [yoga ] jest [bhavati] niszczycielem [hā] cierpienia [du kha].

LUB

Kto ujarzmiony [yukta] w jedzeniu [āhāra] i wypoczynku [vihārasya], kto ujarzmiony [yukta]

podczas wysiłku [ce��asya] w działaniu [karmasu], kto ujarzmiony [yukta] we śnie [svapna] i

przebudzeniu [avabodhasya] dla tego joga [yoga ] jest [bhavati] niszczycielem [hā] cierpienia

[du kha].

yadā viniyata� cittamātmanyevāvati��hate | ni sp�ha sarvakāmebhyo yukta ityucyate tadā || 6.18 ||

18. Gdy [yadā] powstrzymany [viniyatam] umysł [cittam] pozostaje [avati��hate] tylko [eva] w sobie

[ātmani], bez ochoty [ni p�ha ] na wszelkie [sarva] przyjemności [kāmebhya ], to [tadā] mówi się

[ucyate], że jest „ujarzmiony” [yukta iti].

yathā dīpo nivātastho ne)gate sopamā sm�tā | yogino yatacittasya yuñjato yogamātmana || 6.19 ||

19. Tak jak [yathā] lampa [płomień lampy] [dīpa ] stojąca [stha ] w bezwietrznym miejscu [nivāta] nie

[na] drży [i)gate] – takie [sā] jest wspominane [sm�tā] porównanie [upamā] powstrzymanego [yata]

umysłu [cittasya] jogina [yogina ] praktykującego [yuñjata ] jogę [yogam] siebie [ātmana ].

yatroparamate citta� niruddha� yogasevayā | yatra caivātmanātmāna� paśyannātmani tu�yati || 6.20 ||

20. Tam, gdzie [yatra] umysł [cittam] zablokowany [niruddham] praktyką [sevayā] jogi [yoga]

zatrzymuje się [uparamate] i [ca] gdzie [yatra] widząc [paśyan] sobą [ātmanā] siebie [ātmānam] jest

zadowolony [tu�yati] tylko [eva] w sobie [ātmani],

sukhamātyantika� yattad buddhigrāhyamatīndriyam |

vetti yatra na caivāya� sthitaścalati tattvata || 6.21 ||

21. on [ayam] zna [vetti] to [tat] niekończące się [ātyantikam] szczęście [sukham], pozazmysłowe

[atīndriyam], które [yat] jest uchwycone [grāhyam] rozumem [buddhi], a [ca] w którym [yatra]

stojący [pozostający, trwający] [sthita ] z pewnością [eva] nie [na] odchodzi [calati] od esencji

[istoty] tego [tattvata ],

ya� labdhvā cāpara� lābha� manyate nādhika� tata | yasminsthito na du khena guru�āpi vicālyate || 6.22 ||

22. a [ca] po uzyskaniu [labdhvā] którego [yam] nie [na] myśli [manyate] o innym [aparam] osiągnięciu

[lābham], przewyższającym [adhikam] to [tata ], i w którym [yasmin] stojący [sthita ] nie [na] jest

poruszony [vicālyate] nawet [api] przez ciężkie [guru�ā] nieszczęście [du khena].

ta� vidyād du khasa�yogaviyoga� yogasa�jñitam | sa niścayena yoktavyo yogo'nirvi��acetasā || 6.23 ||

23. Należy wiedzieć [vidyāt] to [tam], że rozłączenie [viyogam] połączenia [sa�yoga] z nieszczęściem

[cierpieniem] [du kha] nazywane [sa�jñitam] jest jogą [yoga]. Ta [sa ] joga [yoga ] ma być

praktykowana [yoktavya ] ze zdecydowaniem [pewnością] [niścayena], umysłem [cetasa] wolnym

od przygnębienia [zrezygnowania] [anirvi��a].

sa)kalpaprabhavānkāmā�styaktvā sarvānaśe�ata |

manasaivendriyagrāma� viniyamya samantata || 6.24 ||

24. Porzucając [tyaktvā] bez reszty [aśe�ata ] wszystkie [sarvān] żądze [kāmān] powstałe [prabhavān] z

wyobrażeń [sa)kalpa], ograniczając [trzymając w ryzach] [viniyamya] samym [eva] umysłem

[manasā] grupę [grāmam] zmysłów [organów] [indriya] ze wszystkich stron [samantata ],


śanai śanairuparamed buddhyā dh�tig�hītayā | ātmasa�stha� mana k�tvā na kiñcidapi cintayet || 6.25 ||

25. stopniowo [powoli] [śanai ] i łagodnie [śanai ] należy zatrzymać [uparamet] rozumem [buddhyā]

trzymanym [g�hītayā] z wytrwałością [pewnie, ze stanowczością] [dh�ti]. Po sprawieniu [k�tvā], że

umysł [mana ] stoi [nieruchomo, pewnie] [sa�stham] w sobie [ātma] nie [na] należy myśleć

[cintayet] zupełnie [api] o niczym [kiñcit].

yato yato niścarati manaścañcalamasthiram | tatastato niyamyaitadātmanyeva vaśa� nayet || 6.26 ||

26. Gdziekolwiek [yatas yata ] ruchliwy [cañcalam], niestabilny [asthiram] umysł [mana ] wyrusza

[niścarati], ma być powstrzymany [niyamya] od tego [tatas tata ] i należy go [etat] przyprowadzić

[nayet] z powrotem posłusznego [vaśam] wyłącznie [eva] do siebie [ātmani].

praśāntamanasa� hyena� yogina� sukhamuttamam | upaiti śāntarajasa� brahmabhūtamakalma�am || 6.27 ||

27. Albowiem [hi] najwyższe [uttamam] szczęście [sukham] przychodzi [upaiti] do tego [enam] jogina

[yoginam], którego umysł [manasam] jest uspokojony [praśānta], który ma spokój [śānta] z

radziasem [rajasam] [jest oczyszczony z brudu], który będąc [bhūtam] Brahmanem [brahma] jest

nieskazitelny [akalma�am].

yuñjanneva� sadātmāna� yogī vigatakalma�a | sukhena brahmasa�sparśamatyanta� sukhamaśnute || 6.28 ||

28. Jogin [yogī] ciągle [sadā] ujarzmiając [yuñjan] siebie [ātmānam] w taki sposób [evam], pozbawiony

[vigata] skaz [kalma�a ], z łatwością [sukhena] dociera [aśnute] do niekończącej [atyantam] się

szczęśliwości [sukham] kontaktu [sa�sparśam] z Brahmanem [brahma].

sarvabhūtasthamātmāna� sarvabhūtāni cātmani | īk�ate yogayuktātmā sarvatra samadarśana || 6.29 ||

29. Sam [ātmā] ujarzmiony [yukta] poprzez jogę [yoga] [złączony ze sobą poprzez jogę] wszędzie

[sarvatra] widzi [darśana ] to samo [sama]. Widzi [īk�ate] siebie [ātmānam] stojącego [stham] we

wszystkich [sarva] stworzeniach [bhūta] i [ca] wszystkie [sarva] stworzenia [bhūtānī ] w sobie

[ātmani].

yo mā� paśyati sarvatra sarva� ca mayi paśyati |

tasyāha� na pra�aśyāmi sa ca me na pra�aśyati || 6.30 ||

30. Kto [ya ] widzi [paśyati] mnie [mām] wszędzie [sarvatra] i [ca] wszystko [sarvam] widzi [paśyati]

we mnie [mayi], ja [aham] jemu [tasya] nie [na] ginę [pra�aśyāmi], ani [ca] on [sa ] mi [me] nie [na]

ginie [pra�aśyati].

sarvabhūtasthita� yo mā� bhajatyekatvamāsthita |

sarvathā vartamāno'pi sa yogī mayi vartate || 6.31 ||

31. Jogin [yogī] pozostający [āsthita ] w jedności [ekatvam], który [ya ] wielbi [bhajati] mnie [mām],

stojącego [sthitam] we wszystkich [sarva] stworzeniach [bhūta] – on [sa ] żyje [jest, przebywa]

[vartate] we mnie [mayi] jakkolwiek [api sarvathā] by żył [postępował, zachowywał się]

[vartamāna ].

ātmaupamyena sarvatra sama� paśyati yo'rjuna | sukha� vā yadi vā du kha� sa yogī paramo mata || 6.32 ||

32. Ardziuno [arjuna], gdy [yadi] ktoś [ya ] wszędzie [sarvatra] patrzy [paśyati] tak samo [samam], czy

[vā] to na przyjemność [sukham] czy [vā] nieprzyjemność [du kham], przez porównanie

[aupamyena] do siebie [ātmā], ten [sa ] jest uznawany [mata ] za najlepszego [parama ] jogina

[yogī].


arjuna uvāca |

Ardziuna [Biały] [arjuna ] rzekł [uvāca]:

yo'ya� yogastvayā prokta sāmyena madhusūdana | etasyāha� na paśyāmi cañcalatvātsthiti� sthirām || 6.33 ||

33. Zabójco [sūdana] Słodyczy [madhu], ja [aham] nie [na] widzę [paśyāmi] stabilnego [sthirām] stania

[sthitim] [trwałego stanu] w tej [etasya] jodze [yoga ] poprzez „to [tak] samo” [sāmyena] nauczanej

[prokta ] przez ciebie [tvayā], ze względu na ruchliwość [cañcalatvāt].

cañcala� hi mana k��a pramāthi balavad d�.ham | tasyāha� nigraha� manye vāyoriva sudu�karam || 6.34 ||

34. Bo [hi] umysł [mana ] jest ruchliwy [cañcalam], dręczący [pramāthi], silny [balavat] i uporczywy

[d�.ham]. Ja [aham] myślę [manye] Kryszno [k��a], że powstrzymanie [nigraham] go [tasya] jest

niezwykle trudne do dokonania [sudu�karam], tak jak [iva] wiatru [vāyo ].



asa�śaya� mahābāho mano durnigraha� calam | abhyāsena tu kaunteya vairāgye�a ca g�hyate || 6.35 ||

35. Długoręki [mahābāho], niewątpliwie [asa�śayam] poruszający się [calam] umysł [mana ] jest

trudny do powstrzymania [durnigraham]. Ale [tu] jest trzymany [g�hyate] poprzez powtarzalną

praktykę [abhyāsena] i [ca] beznamiętność [vairāgye�a], Kauntejo [kaunteya].

asa�yatātmanā yogo du�prāpa iti me mati | vaśyātmanā tu yatatā śakyo'vāptumupāyata || 6.36 ||

36. Moje [me] przekonanie [mati ] jest takie [iti], że joga [yoga ] jest trudno osiągalna [du�prāpa ] z

niepowściągniętym [asa�yatā] sobą [ātmanā]. Ale [tu] można [śakya ] ją osiągnąć [avāptum]

sposobami [upāyata ], wysilając się [yatatā] z podwładnym [vaśya] sobą [ātmanā].

arjuna uvāca |

Ardziuna [arjuna ] rzekł [uvāca]:

ayati śraddhayopeto yogāccalitamānasa | aprāpya yogasa�siddhi� kā� gati� k��a gacchati || 6.37 ||

37. Kryszno [k��a], jaką [kām] drogą [gatim] zmierza [gacchati] ten, kto ma [upeta ] wiarę

[śraddhayā], [ale] nie wysilający się [ayati ], którego [mānasa ] umysł odszedł [calita] z jogi

[yogāt], nie osiągając [aprāpya] całkowitej doskonałości [sa�siddhim] w jodze [yoga]?

kaccinnobhayavibhra��aśchinnābhramiva naśyati |

aprati��ho mahābāho vimū.ho brahma�a pathi || 6.38 ||

38. Długoręki [mahābāho], czyż [kaccit] nie [na] ginie [naśyati] jak [iva] rozwiana [chinna] chmura

[abhram], upadły [vibhra��a ] z obydwu [ubhaya], bez oparcia [aprati��ha ], pobłądziwszy

[vimū.ha ] na ścieżce [pathi] Brahmana [brahma�a ]?

etanme sa�śaya� k��a chettumarhasyaśe�ata | tvadanya sa�śayasyāsya chettā na hyupapadyate || 6.39 ||

39. Zechciej [arhasi] rozwiać [chettum] zupełnie [aśe�ata ] tą [etat] moją [me] wątpliwość [sa�śayam]

Kryszno [k��a], bo [hi] ktoś inny [anya ] od ciebie [tvat] nie [na] nadaje się [upapadyate] do

rozwiania [chettā] tej [asya] wątpliwości [sa�śayasya].



pārtha naiveha nāmutra vināśastasya vidyate | na hi kalyā�ak�tkaścid durgati� tāta gacchati || 6.40 ||

40. Partho [pārtha], ani [na] tutaj [iha], ani [na] tam wyżej [na następnym świecie] [amutra] z pewnością

[eva] nie [na] ma [vidyate] zguby [vināśa ] dla niego [tasya], bo [hi] kto [kaścit] czyni [k�t] dobro

[kalyā�a] nie zdąża [gacchati] złą drogą [durgatim], mój drogi [tāta].


prāpya pu�yak�tā� lokānu�itvā śāśvatī samā | śucīnā� śrīmatā� gehe yogabhra��o'bhijāyate || 6.41 ||

41. Po dotarciu [prāpya] do światów [lokān] dla tych, co czynią [k�tām] dobro [pu�ya] i mieszkaniu

[u�itvā] tam przez wiele [śāśvatī ] lat [samā ], ten, kto upadł [bhra��a ] z jogi [yoga] rodzi się

[abhijāyate] w domu [gehe] czystych [uczciwych, cnotliwych] [śucīnām], którym się wiedzie

[śrīmatām].

athavā yogināmeva kule bhavati dhīmatām | etaddhi durlabhatara� loke janma yadīd�śam || 6.42 ||

42. Albo może [athavā] rodzi się [bhavati] w rodzinie [kule] inteligentnych [dhīmatām] joginów

[yoginām]. Z pewnością [eva] właśnie [hi] takie [etat īd�śam] narodziny [janma] są bardzo trudne do

osiągnięcia [durlabhataram] w świecie [loke].

tatra ta� buddhisa�yoga� labhate paurvadehikam | yatate ca tato bhūya sa�siddhau kurunandana || 6.43 ||

43. Tam [tatra] odzyskuje [labhate] połączenie [sa�yogam] z tą [tam] rozumnością [buddhi] z

poprzedniego [paurva] ciała [dehikam], radości [nandana] Kuru [kuru], a [ca] potem [tata ] wysila

się [yatate] bardziej [bhūya ] ku doskonałości [sa�siddhau].

pūrvābhyāsena tenaiva hriyate hyavaśo'pi sa |

jijñāsurapi yogasya śabdabrahmātivartate || 6.44 ||

44. On [sa ] jest porwany [hriyate] właśnie [eva] tą [tena] uprzednią [pūrva] praktyką [abhyāsena],

nawet [api] wbrew własnej woli [avaśa ]. Z pewnością [hi] nawet [api] pragnący poznać [jijñāsu ]

jogę [yogasya] przekracza [ativartate] Brahmana [brahma] w słowie [śabda].

prayatnādyatamānastu yogī sa�śuddhakilbi�a | anekajanmasa�siddhastato yāti parā� gatim || 6.45 ||

45. Jogin [yogī] dzięki wytrwałemu wysiłkowi [prayatnāt] w powstrzymywaniu [yata] umysłu [māna ],

oczyszczony [sa�śuddha] z wad [błędów] [kilbi�a ], po [tata ] wielu [aneka] narodzinach [janma]

doskonały [sa�siddha ], dochodzi [yāti] do ostatecznego [parām] przeznaczenia [gatim].

tapasvibhyo'dhiko yogī jñānibhyo'pi mato'dhika | karmibhyaścādhiko yogī tasmādyogī bhavārjuna || 6.46 ||

46. Jogin [yogī] przewyższa [adhika ] ascetów [tapasvibhya ]. Uznaje się [mata ], że przewyższa

[adhika ] również [api] wiedzących [jñānibhya ]. Jogin [yogī] także [ca] przewyższa [adhika ]

tych, którzy działają [karmibhya ]. Dlatego [tasmāt] bądź [bhava] joginem [yogī] Ardziuno [arjuna]!

yogināmapi sarve�ā� madgatenāntarātmanā | śraddhāvānbhajate yo mā� sa me yuktatamo mata || 6.47 ||

47. A [api] wśród wszystkich [sarve�ām] joginów [yoginām], ten [sa ], kto ma wiarę [śraddhāvān],

który [ya ] wielbi [bhajate] mnie [mām] wewnętrznym [antar] sobą [ātmanā] poprzez przyjście

[gatena] do ja [do mnie] [mad], on [sa ] przeze mnie [me] jest uznawany [mata ] za najlepiej [tama ]

ujarzmionego [yukta ].

�

Bhagawadgita (Bhagavad-gita)

Documents

Transcript of Bhagawadgita (Bhagavad-gita)