Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki...

43
GRAŻYNA RYDZEWSKA Zespół jelita nadwrażliwego Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA, Warszawa

Transcript of Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki...

Page 1: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

GRAŻYNA RYDZEWSKA

Zespół jelita nadwrażliwego

Klinika Gastroenterologii CSK MSWiA,

Warszawa

Page 2: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 3: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Nie wiem

co Panu dolega…

Zdecydowanie muszę

zmienić lekarza

Page 4: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

To wspaniały lekarz

On wie co mi jest! Choruje Pani

Na IBS…

Page 5: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

zaburzenia motoryki

nadwrażliwość trzewna

zaburzenia immunologiczne i

bariery śluzówkowej

zaburzenia mikrobioty jelitowej

dysregulacja osi

mózgowo-jelitowej

Giovanni B, Gastroenterology 2016

Drossman, Gastroenterology 2016

Vanuytsel T, Gut 2014

Nowa definicja chorób czynnościowych

Page 6: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 7: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

POPRZEDNIO OBECNIE

„Ból lub dyskomfort…” „Ból…”

minimum 3x w miesiącu minimum 1x w tygodniu

redukcja dolegliwości po

defekacji związany z defekacją

początek objawów związany

ze zmianą wyglądu stolca

początek objawów związany

ze zmianą wyglądu stolca

+ nowe kryterium dotyczące podtypów IBS

Mearin F et al. Gastroenterology 2016

Zaostrzenie kryteriów rozpoznania IBS – kryteria

rzymskie IV

Page 8: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Zaostrzenie kryteriów rozpoznania IBS – „real

life”

Zaostrzenie kryteriów rozpoznania IBS – „real life”

Page 9: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 10: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 11: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 12: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 13: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

„Red flag” symptoms

Objawy alarmowe

Utrata masy ciała

Objawy nocne

Krew w stolcu

Historia stosowania antybiotyków

Wywiad rodzinny raka jelita grubego

Odchylenia w badaniu przedmiotowym

Wiek > 50

Page 14: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 15: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Czy stosujesz kryteria rzymskie II w codziennej diagnostyce IBS ?

Czy twoim zdaniem diagnoza z tymi kryteriami jest łatwiejsza?

Nie

Tak

50 % respondentów nie zna w ogóle kryteriów

Page 16: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Jak pacjent ma

być pewien skoro

lekarz nie wie na

pewno?

Page 17: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Zaburzenia miesiączkowania, PMS

Zaburzenia funkcji seksualnych

Bolesne stosunki

Częstomocz i parcie na mocz

Nadciśnienie

Choroba lokomocyjna

Fibomialgia

Migrena

Bronchospasm

Bóle krzyża

Ból w klatce piersiowej

Globus

Objawy kliniczne IBS niezwiązane z

funkcją jelit

Page 18: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Tereniu, daj mi trochę wody i proszek bromowy,

bo czuję nadchodzący globus.

Teresa poskoczyła ku toalecie i w mgnieniu oka

podała towarzyszce żądane przedmioty. Pani

Emilia delikatnie, z wdziękiem ujęła jedną ręką

kryształową szklankę, drugą proszek zamknięty

w dwu okrągłych opłatkach i tłumacząc się

jakby z czynności, której dokonać miała, do

nowego sąsiada rzekła:

- Globus histericus... dokucza mi bardzo...

szczególniej kiedy się czymś wzruszę...

zmartwię...

Page 19: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 20: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Zespół jelita nadwrażliwego (IBS) i

mikrobiom

Page 21: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 22: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Bakterie jelitowe

Ludzkie ciało zawiera 3,72x1013 komórek różnego typu W tym 8,6x1010 neuronów mózgowych

Jednocześnie flora jelitowa to około 100 bilionów bakterii (1014)

Stosunek komórek bakteryjnych do ludzkich 1,3 : 1 *

Reszta należy do bakterii - przede wszystkim około 100 bilionów bakterii jelitowych

Razem ważą prawie 2 kilogramy

* http://www.nature.com/news/scientists-bust-myth-that-our-bodies-have-more-bacteria-than-human-cells-1.19136

Page 23: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Trochę historii …

1928

1908

Page 24: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

"Daj dobrze

zjeść Twoim

bakteriom

jelitowym, a one

odwdzięczą Ci

się ZDROWIEM"

Page 25: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 26: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Leczenie

Dieta

Błonnik

Probiotyki/prebiotyki

Farmakoterapia

Leczenie psychologiczne

Page 27: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 28: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Bezpieczne

Małoinwazyjne

Bardziej inwazyjne

Mniej bezpieczne

Niska skuteczność Wysoka skuteczność

Loperamid

Prebiotyki

Diety eliminacyjne

Odstawienie PPI

Dieta zawierająca

rozpuszczalny błonnik

Probiotyki

Antybiotyki

dojelitowe

IBS

Simren M i wsp.: Intestinal microbiota in functional bowel disorders:

a Rome foundation report. GUT 2012

Page 29: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Fermentujące

Oligo-

Di-

Monosacharydy

i

Poliole

Page 30: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

FODMAP Produkty bogate w

FODMAP

Produkty alternatywne -

ubogie w FODMAP

Fruktoza

Jabłka, gruszki,

brzoskwinie, arbuzy,

mango,owoce

marynowane we własnym

soku

Banany, grejpfruty,

cytryny, mandarynki,

pomarańcze, maliny,

truskawki

Laktoza

Mleko: krowie, owcze,

kozie, lody, nabiał i sery

żółte młode i miękkie

Mleko bez laktozy, mleko

ryżowe, lody-sorbety,

twarde i dojrzewające sery

Oligosacharydy

Warzywa: czosnek,

cebula, kapusta,

brukselka, brokuły,

karczochy, soczewica,

fasola, zboża: ryż,

pszenica, kuskus,

makarony

Marchew, seler, papryka,

sałata, dynia, szczypior,

pędy bambusa, pomidory

Poliole

Morele, avocado, wiśnie,

liczi, nektarynki, śliwki

Kalafior, grzyby

Cukry: mannitol, ksylitol,

maltritol, sorbitol

Banany, borówki,

karambola, grejpfruty,

melony, kiwi, papaja,

cytryny, pomarańcze,

glukoza

Page 31: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Nieceliakalna nadwrażliwość na gluten NCGS

Page 32: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Dieta bogatobłonnikowa to 30-50 g PWN/ dobę

50 g PWN to:

30 średnich jabłek

30 bananów

20 pomarańczy

20 dużych gruszek

360 g płatków kukurydzianych

10 łyżek otrąb pszennych

2 kg marchwi

2,5 kg kapusty

4,2 kg ziemniaków

800 g muesli

Page 33: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 34: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Dysbioza w ZJN – jak przeciwdziałać?

ANTYBIOTYKOTERAPIA

TERAPIA Z UŻYCIEM

PROBIOTYKÓW

AmJGastroenterol 2008

Neurogastroenterol Motil 2010

Merkuriusz Lek 2012

Page 35: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 .

Page 36: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Probiotyki – przegląd systematyczny

Liczba badań: 10

Liczba chorych: 918

Poprawa objawowa: RR 0,71 (0,57-0,88)

NNT 4

Korzystne działanie wykazywały w badaniach klinicznych:

Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus helveticus,

Lactobacillus plantarum 299V,

Lactobacillus GG,

Bifidobacterium infantis,

Saccharomyces boulardii

z

(Gut 2010, J Clin Gastroenterol 2011)

Page 37: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Probiotyki

• Lactobacillus rhamnosus, Lactobacillus

helveticus

• Lactobacillus GG

• E.coli Nissle

• Bifidobacteria infantis

• Sacharomyces boulardii

• VSL#3

Narula N., Marshall J.K.

J Gastroenterol Hepatol. 2010,12, 1827-30

Song HJ i wsp. Gastroenterol Hepatol 2010

Probiotyki – szczepy przebadane

klinicznie!

Page 38: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

POSTAĆ ZAPARCIOWA

Błonnik rozpuszczalny

Osmotyczne leki czyszczące Kwas masłowy Enemy Probiotyki Prokinetyki…

Page 39: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 40: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Postać zaparciowa - błonnik

Page 41: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:

Postać biegunkowa

loperamid difenoksylat

cholestyramina

chromoglikan dwusodowy

leki antycholinergiczne

trimebutyna,mebeweryna

oktreotyd

antybiotyk niewchłaniający się z jelita

probiotyki…

Page 42: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa:
Page 43: Bez tytu∏u slajdu...Merkuriusz Lek 2012 Aliment Pharmacol Ther 2017; 45: 604–616 . Probiotyki – przegląd systematyczny Liczba badań: 10 Liczba chorych: 918 Poprawa objawowa: