W. ROBERT KARD. BELLARMIN SI

BISKUP I DOKTOR KOCIOA

KATECHIZM MNIEJSZY

CZYLI

NAUKA CHRZECIJASKA

KRTKO ZEBRANA I UOONA

Z ROZKAZU

KLEMENSA VIII PAPIEA

KRAKW 2013

www.ultramontes.pl

2

SPIS PRZEDMIOTW

Str.

Potwierdzenie Klemensa VIII Papiea ................................................................ 3

Uwaga .................................................................................................................. 4

Modlitwa przed nauk, i Modlitwa po nauce ...................................................... 5

KATECHIZM

O tym co jest Chrzecijanin, i o znaku Krzya w. ............................................ 6

Wykad Skadu Apostolskiego ............................................................................ 7

Wykad Modlitwy Paskiej i Pozdrowienia Anielskiego .................................. 11

O Przykazaniach Boych ................................................................................... 14

O Przykazaniach Kocielnych ........................................................................... 17

O Radach Ewangelicznych ................................................................................ 18

O Sakramentach ................................................................................................. 18

O Cnotach teologicznych i gwnych ................................................................ 20

O Darach Ducha witego ................................................................................ 21

O Uczynkach miosiernych ............................................................................... 22

O Grzechach ...................................................................................................... 23

O Czterech ostatnich rzeczach czowieka ......................................................... 25

O Racu ......................................................................................................... 26

Akty potrzebne do zbawienia ............................................................................ 27

Oddanie si pod opiek Najwitszej Panny ..................................................... 28

Litania do Najwitszej Panny .......................................................................... 29

3

KATECHIZM MNIEJSZY

CZYLI

NAUKA CHRZECIJASKA

KRTKO ZEBRANA I UOONA

Z ROZKAZU

KLEMENSA VIII PAPIEA

PRZEZ

KARDYNAA ROBERTA BELLARMINA

KLEMENS VIII PAPIE

NA PRZYSZ RZECZY PAMITK

Pasterska Rzymskiego Biskupa pieczoowito, itd. Gdy przeto itd. Now

Ksik Nauki Chrzecijaskiej, przez ukochanego Syna Roberta Bellarmina,

Kapana S. J., z rozkazu naszego pisan, wyda i drukiem ogosi rozkazalimy,

itd. UPOMINAMY w Panu, czcigodnych Patriarchw, Arcybiskupw,

Biskupw i ukochanych synw Wikariuszw ich, tudzie Opatw, Proboszczw

wszystkich, gdziekolwiek istniejcych, i wszystkich, do ktrych to naley, iby,

o ile to przez nich sta si moe, do nauczania Nauki Chrzecijaskiej we

wszelkich Kocioach, Diecezjach, Parafiach, do kadego z nich w

szczeglnoci nalecych, wspomnion Ksik, (jak si to rzeko)

potwierdzon, i z rozkazu naszego wydan, przyjli, i uywali, tudzie iby bya

przyjt i uywan starali si, czynili, itd. Bez wzgldu, itd.

Dan w Ferrarze, pod Piercieniem Rybaka, dnia 15 lipca 1598. Papiestwa

Naszego Roku sidmego.

MARCELLUS VESTRIUS BARBIANUS.

4

UWAGA

W nauczaniu Nauki Chrzecijaskiej, naley mie wzgld na dwie gwne

rzeczy: 1 Na potrzeb, to jest na to, co kady do zbawienia koniecznie umie

powinien; 2 na zdolno, to jest, na pojtno tych ktrych naucza mamy.

Ze wzgldu na potrzeb; kady potrzebuje i powinien umie koniecznie,

przynajmniej cztery nastpujce rzeczy:

1. Skad Apostolski; aeby wiedzia w co ma wierzy.

2. Modlitw Pask i Pozdrowienie Anielskie, to jest Ojcze nasz, i

Zdrowa Maryjo; aeby wiedzia, czego si ma spodziewa, od kogo si ma

spodziewa, i do kogo ma si ucieka dla otrzymania tego czego spodziewa si

powinien. Chocia umienie Skadu Apostolskiego jest z porzdku pierwszym,

nie ganimy wszake zwyczaju nauczania dzieci maych pierwej Ojcze nasz i

Zdrowa Maryjo, anieli Wierz w Boga, ktre jest dusze i do spamitania

trudniejsze.

3. Dziesicioro Boego Przykazania, tudzie Przykazania Kocielne:

jedne bowiem i drugie obowizuj wszystkich, i su wszystkim do tego, aby

kady wiedzia, co ma czyni a czego nie czyni, zgodnie z mioci Boga i z

mioci bliniego.

4. Siedem Sakramentw, ktre s rodkami ustanowionymi przez Boga,

do otrzymywania grzechw odpuszczenia, tudzie do nabywania,

zachowywania i pomnaania w nas aski Boej i Darw Niebieskich, a

mianowicie Wiary, Nadziei i Mioci.

Katechizm uoony z rozkazu Soboru Trydenckiego, majcy bez

wtpienia najwysz powag, zawiera tylko wykad tych czterech rzeczy, zdaje

si wszake, i mona z poytkiem doda do nich niektre inne, jako to: Cnoty

gwne, ktre s rdami dobrych uczynkw; Uczynki miosierne Bogu

najmilsze; Grzechy, ktre, podug wyraenia Pisma witego, woaj o pomst

do Boga; Rady Ewangeliczne; Cztery ostatnie rzeczy czowieka; i Tajemnice

Raca witego.

5

O innych rzeczach, w tym pocztkowym Katechizmie, lepiej zamilcze;

bo albo s przytrudne, albo na mao przydatne, obciajce pami, i przez

uczonych nawet na pami nieumiane. Zreszt, inne s rzeczy ktre dziateczki i

prostaczkowie na pami umie powinni; inne za te, ktre zna i umie

powinni ci ktrzy im wykadaj Nauk Chrzecijask. A przeto, naprzd

spiszemy to wszystko co potrzeba umie na pami: a nastpnie uoymy

obszerniejszy wykad Nauki Chrzecijaskiej, przeznaczony mianowicie dla

tych ktrzy naucza jej maj, a jednak dostpny pojciu kadego.

MODLITWA PRZED NAUK

W Imi Ojca i Syna i Ducha witego Amen.

Wszystkie sprawy nasze, prosimy Ci Panie, natchnieniem Twoim

uprzedzaj, a pomoc wspieraj, aby wszelka modlitwa i praca nasza, zawsze si

od Ciebie poczynaa, i w Tobie koczya. Przez Chrystusa Pana naszego. Amen.

W Imi Ojca i Syna i Ducha witego Amen.

MODLITWA PO NAUCE

W Imi Ojca i Syna i Ducha witego Amen.

Dziki Ci skadamy, Wszechmogcy Boe, za wszystkie dobrodziejstwa

Twoje. Ktry yjesz i krlujesz na wieki wiekw. Amen.

W Imi Ojca i Syna i Ducha witego Amen.

6

O TYM CO JEST CHRZECIJANIN, I O ZNAKU

KRZYA WITEGO

NAUCZYCIEL. Czy jeste Chrzecijaninem?

UCZE. Jestem z aski Boej.

N. C to jest by Chrzecijaninem?

U. Jest to wyznawa Wiar i Prawo Chrystusa Pana.

N. Na czym gwnie zaley Wiara Chrystusowa?

U. Na dwch gwnych Tajemnicach, objtych w znaku Krzya witego;

z ktrych pierwsz, jest Jedno i Troisto Boga: drug, Wcielenie i mier

Zbawiciela naszego.

N. Co znaczy Jedno i Troisto Boga?

U. Jedno i Troisto Boga, znaczy to, i w Bogu jest jedno tylko

Bstwo, to jest jedna istno i natura Boa; ktra wszake jest we Trzech

Osobach Boych: a tymi s, Bg Ojciec, Bg Syn, i Bg Duch wity.

N. Dlaczeg te Trzy Osoby, s jednym i tyme samym Bogiem?

U. Bo maj jedn i t sam istno, jedn i t sam wszechmocno, jedn

i t sam mdro, jedn i t sam dobro.

N. Co znaczy Wcielenie i mier Zbawiciela naszego?

U. Wcielenie i mier Zbawiciela naszego, znaczy to, e Syn Boy, to jest

druga Osoba Trjcy Przenajwitszej, sta si Czowiekiem, i umar na Krzyu

dla zbawienia naszego.

N. Jakim sposobem te dwie Tajemnice s objte w znaku Krzya

witego?

U. Oto tym sposobem, i znak Krzya witego czyni si kadc praw

rk naprzd na czoo, i mwic, W Imi Ojca; potem na piersi, mwic, i Syna;

na koniec na rami, wprzd lewe a potem prawe, mwic, i Ducha witego.

7

N. Jakime sposobem wyraona tu jest pierwsza Tajemnica, to jest

Tajemnica Trjcy witej?

U. Oto tym sposobem, i wyraz ten, w Imi, oznacza Jedno, a inne

wyrazy oznaczaj Troisto.

N. Jakime sposobem w znaku Krzya witego wyraona jest druga

Tajemnica, to jest Tajemnica Wcielenia?

U. Oto tym sposobem, i znak Krzya oznacza mier Zbawiciela,

ktry stawszy si Czowiekiem, i wskazawszy nam drog zbawienia nauk,

przykadem i cudami, umar na drzewie Krzya witego.

WYKAD SKADU APOSTOLSKIEGO

TO JEST WIERZ W BOGA

NAUCZYCIEL. Co jest prawidem Wiary?

UCZE. Prawidem Wiary jest Skad Apostolski, ktry pospolicie

nazywamy Wierz w Boga.

N. Odmw Wierz w Boga.

U. 1. Wierz w Boga Ojca, wszechmogcego Stworzyciela nieba i ziemi.

2. I w Jezusa Chrystusa, Syna Jego jedynego, Pana naszego.

3. Ktry si pocz z Ducha witego, narodzi si z Maryi Dziewicy.

4. Umczon pod Ponckim Piatem, ukrzyowan, umar i pogrzebion.

5. Zstpi do piekie, trzeciego dnia zmartwychwsta.

6. Wstpi na Niebiosa, siedzi na prawicy Boga Ojca wszechmogcego.

7. Stamtd przyjdzie sdzi ywych i umarych

8. Wierz w Ducha witego.

9. wity Koci powszechny, witych obcowanie.

8

10. Grzechw odpuszczenie.

11. Ciaa zmartwychwstanie.

12. I ywot wieczny. Amen.

N. Kto uoy ten Skad Wiary?

U. Dwunastu Apostow; i dlatego jest podzielony na dwanacie

Artykuw.

N. Co zawieraj te dwanacie Artykuw?

U. Zawieraj to wszystko, w co koniecznie i szczegowo wierzy mamy

o Bogu i o Kociele Oblubienicy Jego: pierwsze osiem Artykuw odnosz si

do Boga, a cztery ostatnie do Kocioa witego.

N. Wy Artyku pierwszy Skadu Apostolskiego.

U. Wierz mocno i niezachwianie w jednego Boga, ktry jest Ojcem

przyrodzonym jedynego Syna swojego, oraz Ojcem przez ask wszystkich

dobrych Chrzecijan, ktrzy si dlatego nazywaj przysposobionymi synami

Boymi, na koniec Ojcem wszech rzeczy, przez stworzenie. A ten Bg jest

wszechmogcy, bo moe wszystko co chce, i stworzy z niczego niebo i ziemi,

z tym wszystkim co si w nich znajduje, to jest wiat cay.

N. Wy Artyku drugi.

U. Wierz take w Jezusa Chrystusa, ktry jest Synem jedynym Ojca,

przeze przedwiecznie zrodzonym; i jest Bogiem przedwiecznym,

nieskoczonym, wszechmogcym, Stwrc i Panem naszym i wszech rzeczy,

rwnie jak Bg Ojciec.

N. Wy Artyku trzeci.

U. Wierz, i Jezus Chrystus nie tylko jest prawdziwym Bogiem, ale jest

take prawdziwym Czowiekiem, bo wzi ciao ludzkie w ywocie

Niepokalanej Dziewicy Maryi, za spraw Ducha witego: a jako w Niebie

zrodzon jest z Ojca bez Matki, tak na ziemi narodzi si z Matki bez Ojca.

N. Wy Artyku czwarty.

9

U. Wierz, i Jezus Chrystus, dla odkupienia wiata Krwi swoj

przenajdrosz, umczon zosta pod Ponckim Piatem, Rzdc Judei; bdc

ubiczowany, cierniem ukoronowany i przybity do Krzya, na ktrym skona, a z

ktrego zdjty, w nowym grobie pogrzebion zosta.

N. Wy Artyku pity.

U. Wierz, i Jezus Chrystus, zaraz po skonaniu, zstpi dusz swoj do

piekie, to jest do otchani, w ktrej zawarte byy dusze witych Ojcw

odkupienia oczekujce; a trzeciego dnia, co przypado w Niedziel, z chwa i

zwycistwem zmartwychwsta.

N. Wy Artyku szsty.

U. Wierz, i Jezus Chrystus przebywszy czterdzieci dni z Apostoami,

dla przekonania przez liczne zjawiania si o prawdziwym zmartwychwstaniu

swoim, wstpi na Niebiosa: tam wywyszony nad wszystkie Chry Anielskie,

siedzi na prawicy Boga Ojca wszechmogcego; to jest, i rwny jest w chwale

Ojcu, jako Pan i Rzdca wszech stworze.

N. Wy Artyku sidmy.

U. Wierz, i gdy przyjdzie koniec wiata, Jezus Chrystus zstpi z Nieba

w najwyszej potdze i chwale, i sdzi bdzie wszystkich ludzi, dajc kademu

nagrod lub kar, na jak kady zasuy.

N. Wy Artyku smy.

U. Wierz w Ducha witego, ktry jest Trzeci Osob Trjcy

Przenajwitszej, pochodzi od Ojca i Syna, i jest im rwnym we wszystkim i

przez wszystko; to jest, i jest Bogiem Przedwiecznym, Nieskoczonym,

Wszechmocnym Stwrc i Panem wszech rzeczy, jak Bg Ojciec i Bg Syn.

N. Wy Artyku dziewity.

U. Wierz take, i jest Koci wity, jeden, ktry jest Zgromadzeniem

wszystkich wiernych Chrzecijan, to jest tych, co s ochrzczeni, co wierz i

wyznaj Wiar Jezusa Chrystusa Pana naszego, tudzie uznaj Papiea za

Namiestnika Chrystusowego na ziemi.

N. Dlaczego Koci nazywa si witym i Katolickim?

10

U. Nazywa si witym, bo Chrystus Pan, ktry jest gow jego, jest

wity; bo midzy czonkami Kocioa jest wielu witych; bo jego Wiara,

Prawa, i Sakramenty, s wite. Nazywa si za Katolickim, bo jest

powszechnym; wyraz bowiem katolicki, znaczy powszechny.

N. Co znaczy witych Obcowanie?

U. Znaczy, e wszyscy czonkowie Kocioa, maj udzia w modlitwach i

dobrych uczynkach Kocioa caego.

N. Wy Artyku dziesity.

U. Wierz, i w Kociele jest prawdziwe grzechw odpuszczenie przez

Sakramenty; i e ludzie wchodzc na ono Kocioa, z synw Szatana skazanych

na pieko, staj si synami Boymi i dziedzicami Nieba.

N. Wy Artyku jedenasty.

U. Wierz, i gdy przyjdzie koniec wiata, ludzie zmartwychwstan, w

tyche samych ciaach ktre mieli za ycia, lecz zdrowych, modych i piknych;

a to przez moc Bo, dla ktrej nie masz nic niepodobnego.

N. Wy Artyku ostatni.

U. Wierz, i dla dobrych Chrzecijan jest ywot wieczny, peen

wszelkiej szczliwoci i wolny od wszelkiego zego: a za przeciwnie, dla

Niewiernych i dla zych Chrzecijan, jest mier wieczna, pena wszelkiej ndzy

i pozbawiona wszelkiego dobra.

N. Co znaczy, Amen?

U. Znaczy, tak jest w istocie.

11

WYKAD MODLITWY PASKIEJ

I POZDROWIENIA ANIELSKIEGO

NAUCZYCIEL. Wyoywszy ju to wszystko w co wierzy powinnimy,

obaczmy czy wiesz to, czego si spodziewa mamy, od kogo spodziewa si

mamy, i do kogo ucieka si mamy dla otrzymania tego czego powinnimy si

spodziewa. Czy umiesz Modlitw Pask, to jest Ojcze nasz?

UCZE. Umiem i niele, bo to jest pierwsza rzecz ktrej mi nauczono na

pami: co dzie te rano i wieczr odmawiam Ojcze nasz, Zdrowa Maryjo i

Wierz w Boga.

N. Powiedz Ojcze nasz.

U. Ojcze nasz, ktry jest w Niebiesiech,

1. wi si Imi Twoje.

2. Przyjd Krlestwo Twoje.

3. Bd wola Twoja, jako w Niebie tak i na ziemi.

4. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj.

5. I odpu nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym

winowajcom.

6. I nie wd nas na pokuszenie.

7. Ale nas zbaw ode zego. Amen.

N. Kto t modlitw uoy?

U. Jezus Chrystus Pan nasz; i dlatego modlitwa ta jest ze wszystkich

innych najdoskonalsz.

N. Co ta modlitwa zawiera?

U. To wszystko, o co tylko Boga prosi, i czego tylko od Niego

spodziewa si mamy. Bo w tej modlitwie jest siedem prb, z ktrych cztery

pierwsze prosz o to wszystko co dla nas jest dobre; a w trzech ostatnich

prosimy aby nas Bg wybawi od zego.

12

Co do dobrego: prosimy naprzd, o chwa Bo; po wtre, o najwysze

dobro nasze; po trzecie, o ask do osignienia tego dobra; po czwarte, o rodki

do nabycia i zachowania tej aski.

Co do zego: prosimy aby Bg wybawi nas, naprzd, od zego

przeszego; po wtre, od zego przyszego; po trzecie, od zego teraniejszego; a

wic od wszelkiego zego.

N. Wy sowa poprzedzajce pierwsz prob, to jest, Ojcze nasz,

ktry jest w Niebiesiech.

U. Te sowa stanowi Wstp, z ktrego si uczymy, dlaczego moemy si

omieli mwi do Pana tak wielkiego, i mie nadziej i nas wysucha.

Nazywamy Go bowiem Ojcem naszym, dlatego i nas stworzy, i przysposobi

za syny swoje; a przeto uciekamy si do Niego jako dzieci do Ojca: a za

mwic i jest w Niebiesiech, przypominamy sobie i jest Panem wszech

rzeczy, a przeto i nas wysucha moe jeli chce; a spodziewamy si e chce,

bo jest Ojcem naszym.

N. Wy pierwsz prob.

U. W pierwszej probie, prosimy Boga, aeby wiat cay pozna Go, i jak

naley czci i wielbi wite Imi Jego.

N. Wy drug prob.

U. W drugiej probie, prosimy Boga, aeby prdko przyszo Krlestwo

ktre nam obieca: to jest, aebymy po skoczeniu walki z Szatanem, ze

wiatem i z ciaem, dostpili wiecznej szczliwoci, w ktrej bez adnej ju

trwogi i przeszkody, z Bogiem krlowa bdziemy.

N. Wy trzeci prob.

U. W trzeciej probie prosimy Boga o ask, za pomoc ktrej

powinnimy by tak doskonale posuszni witym przykazaniom Jego, jako Mu

s posuszni Anioowie w Niebie: albowiem drog do Nieba jest posuszestwo

przykazaniom.

N. Wy czwart prob.

U. W czwartej probie, prosimy Boga o chleb powszedni, tak o

duchowny, to jest o Sowo Boe i o Sakramenty; jak o cielesny, to jest o

13

poywienie i odzienie. Albowiem Sowo Boe opowiadane przez Kapanw i

zawarte w ksigach duchownych, tudzie Sakramenty wite, mianowicie

Spowied i Komunia, bylebymy je wicie przyjmowali, s przez moc swoj

rodkami najskuteczniejszymi do nabycia, zachowania i pomnaania aski

Boej, o ktr w trzeciej probie prosimy. Za poywienie i odzienie, potrzebne

nam s do ycia doczesnego na sub Bo.

N. Wy pit prob.

U. W pitej probie, prosimy Boga, aeby nas wybawi od zego

przeszego: to jest od grzechw ktremy popenili: odpuszczajc nam win i

kar, na ktr zasuylimy przez grzechy nasze. A za dodajemy te sowa, jako

i my odpuszczamy naszym winowajcom: albowiem niesuszn byoby rzecz,

aeby Bg odpuszcza nam winy nasze, jeli my nie chcemy odpuci

winowajcom naszym, to jest tym, ktrzy nas obrazili i ukrzywdzili; bo krzywdy

nasze, chociaby najcisze, niczym s w porwnaniu z obraz jak Bogu przez

grzech wyrzdzamy.

N. Wy szst prob.

U. W szstej probie, prosimy Boga, aeby nas wyzwoli od pokus; a to,

albo nie dopuszczajc abymy kuszeni byli, albo dajc nam moc potrzebn do

ich zwycienia.

N. Wy sidm prob.

U. W sidmej probie, prosimy Boga, aeby nas wyzwoli od zego

teraniejszego, to jest od wszelkiego utrapienia i ndzy, a take od wszelkich

pomylnoci i wielkoci doczesnych, jeliby te zbawieniu dusz naszych

zaszkodzi miay.

WYKAD POZDROWIENIA ANIELSKIEGO

N. Odmw Pozdrowienie Anielskie, to jest Zdrowa Maryjo.

U. 1. Zdrowa Maryjo, aski pena, Pan z Tob: Bogosawiona Ty

midzy niewiastami:

2. I bogosawion Owoc ywota Twego, Jezus.

14

3. wita Maryjo, Matko Boa, mdl si za nami grzesznymi, teraz i w

godzin mierci naszej. Amen.

N. Czyje s te sowa?

U. Pierwsza ich cz jest Archanioa Gabriela, druga w. Elbiety matki

Jana Chrzciciela, a trzecia Kocioa witego.

N. Dlaczego po modlitwie Paskiej odmawiasz Pozdrowienie Anielskie?

U. Aeby to o co prosz Boga, tym atwiej otrzyma za wstawieniem si

Matki Boej; bo Ona jest Ucieczk i Opiekunk grzesznikw, pena

miosierdzia, wywyszona w Niebie nad wszystkie Chry Anielskie, i najmilsza

Bogu.

N. Czy nie uciekasz si jeszcze do innych witych w potrzebach twoich?

U. Owszem, uciekam si do wszystkich witych, a szczeglniej do

mojego Patrona i do mojego Anioa Stra.

O PRZYKAZANIACH BOYCH

NAUCZYCIEL. Przystpmy teraz do tego, co czyni mamy aby kocha

Boga i bliniego.

Odmw Dziesicioro Boego Przykazania.

UCZE. Jam jest Pan Bg twj, ktrym ci wywid z ziemi Egipskiej z

domu niewoli.

1. Nie bdziesz mia Bogw cudzych przede mn.

2. Nie bdziesz bra Imienia Pana Boga twego nadaremno.

3. Pamitaj aby dzie wity wici.

4. Czcij Ojca twego i Matk twoj.

5. Nie zabijaj.

15

6. Nie cudzo.

7. Nie kradnij.

8. Nie dawaj faszywego wiadectwa przeciw bliniemu twemu.

9. Nie podaj ony bliniego twego.

10. Ani domu, ani roli, ani sugi, ani suebnicy, ani wou, ani osa, ani

adnych rzeczy ktre jego s.

N. Kto da te Przykazania?

U. Sam Bg da je w Starym Zakonie, a Chrystus Pan w Nowym Zakonie

potwierdzi je.

N. Co zawieraj te Przykazania?

U. To wszystko co czyni mamy a czego nie czyni, aby kocha Boga i

bliniego: bo pierwsze trzy Przykazania nauczaj nas jak mamy zachowa si

wzgldem Boga sercem, mow i uczynkiem: a za siedem nastpnych, ucz nas

czyni dobrze bliniemu, oraz nie czyni mu krzywdy ani na osobie, ani na

sawie, ani na rzeczy jego, ani uczynkiem, ani mow, ani myl nawet. A koniec

wszystkich przykaza jest Mio, ktra nakazuje czowiekowi, kocha Boga

nade wszystko, a bliniego jak siebie samego.

N. Wy pierwsze Przykazanie.

U. Nasamprzd Bg oznajmia nam, i jest naszym prawdziwym i

najwyszym Panem; i dlatego to powinnimy by Mu posuszni jak najpilniej.

Potem przykazuje nam aebymy nikogo innego za Boga nie mieli. Przeciwko

temu Przykazaniu grzesz ci wszyscy, ktrzy zamiast oddawania czci

Stworzycielowi, oddaj cze stworzeniom.

N. Wy drugie Przykazanie.

U. Drugie Przykazanie zakazuje blunierstwa, ktre jest grzechem

najciszym; przysigi faszywej, tudzie niepotrzebnej; niedotrzymywania

lubw; i wszelkich innych zniewag ktre przeciwko Bogu mow popenione

by mog.

N. Wy trzecie Przykazanie.

16

U. Trzecie Przykazanie nakazuje zachowywanie wit, ktre zaley na

wstrzymaniu si od prac suebnych; abymy mieli czas na rozmylanie

dobrodziejstw Boych, na odwiedzanie kociow, na modlitw, na czytanie

duchowne, na suchanie sowa Boego, i na tym podobne uczynki pobone i

wite.

N. Wy czwarte Przykazanie.

U. Czwarte Przykazanie nakazuje nam czci Ojca i Matk, nie tylko w

sowach i w obejciu si, lecz take sub i wspomaganiem we wszystkich

potrzebach. To co si mwi o Ojcu i Matce, naley te zachowa wzgldem

innych blinich, chocia nie w takim stopniu jak wzgldem Ojca i Matki, ktrzy

nam dali ycie i wychowali nas z wielkim staraniem i z niemaym trudem.

N. Wy pite Przykazanie.

U. Pite Przykazanie nakazuje nam aebymy nikogo nie zabijali

niesprawiedliwie, ani adnego zego nie czynili osobie jego. Mwi,

niesprawiedliwie, bo sdziowie ktrzy zoczycw na mier sdz, i oprawcy

ktrzy wyrok mierci speniaj, jako te onierze w wojnie sprawiedliwej, bijc

i zabijajc, nie grzesz.

N. Wy szste Przykazanie.

U. Szste Przykazanie zakazuje nam cudzostwa, porubstwa, i

wszystkich grzechw cielesnych i spronych.

N. Wy sidme Przykazanie.

U. Sidme Przykazanie nakazuje, aby nie bra rzeczy cudzej; ani skrycie,

co si nazywa kradzie; ani jawnie, co si nazywa grabie; ani przez

oszukastwo w kupnie, sprzeday, i tym podobnych umowach; na koniec iby w

adnej rzeczy nie ukrzywdza bliniego.

N. Wy sme Przykazanie.

U. sme Przykazanie zakazuje faszywego wiadectwa, obmowy,

kamstwa, pochlebstwa, szemrania, i wszelkiej szkody i krzywdy czynionej

bliniemu mow.

N. Wy ostatnie dwa Przykazania.

17

U. W ostatnich dwch Przykazaniach, Bg nakazuje, aby nikt nie poda

ani cudzej ony, ani adnej rzeczy cudzej: albowiem Bg, ktry widzi serca

nasze, chce aebymy byli czyci i wici nie tylko w uczynkach, lecz take w

mylach i uczuciach naszych, ibymy tym sposobem byli prawdziwie i

zupenie sprawiedliwi.

O PRZYKAZANIACH KOCIELNYCH

NAUCZYCIEL. Ile jest Przykaza, ktre Koci wity przyda do

Przykaza Boych, i jakie s?

UCZE. Jest ich sze, a s nastpujce:

1. Sucha Mszy witej w Niedziele i wita uroczyste.

2. Poci przez Post czterdziestodniowy, zwany Wielkim Postem; w

oznaczone Wigilie do wit wielkich; i w Suche Dni, ktre przypadaj cztery

razy do roku. A nadto, wstrzymywa si od pokarmw misnych w Pitki i

Soboty (1).

3. Spowiada si, przynajmniej raz na rok.

4. Komunikowa, to jest przyj Przenajwitszy Sakrament,

przynajmniej w czasie Wielkanocnym.

5. Oddawa dziesiciny Kocioowi.

6. Nie zawiera lubw maeskich w czasach zakazanych, to jest od

pierwszej Niedzieli Adwentu a do Trzech Krli, i od Popielca a d Przewodnej

Niedzieli, wcznie.

18

O RADACH EWANGELICZNYCH

NAUCZYCIEL. Oprcz Przykaza Boych i Kocielnych, do ktrych

zachowywania wszyscy s obowizani, czy s jakie Rady tyczce si

doskonaoci Chrzecijaskiej?

UCZE. S trzy Rady, podane przez Pana naszego Jezusa Chrystusa, tym,

ktrzy pragn dostpi doskonaoci Chrzecijaskiej.

N. Jakie s te Rady?

U. Ubstwa dobrowolnego, Czystoci, i Posuszestwa w tym wszystkim

co nie jest grzechem.

O SAKRAMENTACH

NAUCZYCIEL. Juemy powiedzieli o tym wszystkim w co mamy wierzy,

czego si mamy spodziewa, i co czyni mamy. Pozostaje nam mwi jeszcze o

Sakramentach, za pomoc ktrych nabywamy aski Boej.

Ile jest Sakramentw?

UCZE. Siedem.

1. Chrzest.

2. Bierzmowanie.

3. Ciao i Krew Paska.

4. Pokuta.

5. Ostatnie Namaszczenie Olejem witym.

6. Kapastwo.

7. Maestwo.

N. Kto ustanowi Sakramenty?

19

U. Jezus Chrystus Pan nasz.

N. Jakie skutki sprawia Chrzest wity?

U. Przez Chrzest wity czowiek staje si synem Boym i dziedzicem

Nieba: Chrzest zmazuje wszystkie grzechy, oraz napenia dusz ask i darami

Ducha witego.

N. Jakie skutki sprawia Bierzmowanie?

U. Bierzmowanie umacnia Chrzecijanina, iby mia mstwo wyznawania

Wiary Zbawiciela naszego; a tak czyni nas prawdziwymi onierzami

Chrystusowymi.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Ciaa i Krwi Paskiej?

U. Ciao i Krew Paska jest pokarmem utrzymujcym i pomnaajcym

mio, ktra jest yciem duszy; i dlatego Sakrament ten udziela si nam pod

postaci chleba i wina. Wszake to co si w nim wydaje by chlebem i winem,

nie jest chlebem i winem, ale prawdziwym Ciaem i Krwi Chrystusa Pana, pod

postaci chleba i wina.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Pokuty?

U. Sakrament Pokuty odpuszcza grzechy popenione po Chrzcie witym,

i pojednywa z Bogiem, tych, ktrzy przez grzech stali si nieprzyjacimi

Boymi.

N. Czego potrzeba do przyjcia Sakramentu Pokuty?

U. Potrzeba mie ao za grzechy, i postanowienie aby ju nigdy nie

grzeszy. Potrzeba wszystkie swe grzechy wyspowiada przed Kapanem

upowanionym do suchania Spowiedzi przez waciw wadz duchown. Na

koniec potrzeba odby pokut, ktr Spowiednik naznaczy.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Ostatniego Namaszczenia?

U. Sakrament Ostatniego Namaszczenia zmazuje resztki grzechw,

uwesela dusz, i udziela jej mocy potrzebnej do zwycienia Szatana w ostatniej

chwili ycia: a nadto pomaga do przywrcenia zdrowia, jeli to jest potrzebnym

do zbawienia duszy.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Kapastwa?

20

U. Sakrament Kapastwa daje moc i ask potrzebn Kapanom i innym

stopniom w Kapastwie, aeby mogli dobrze dopenia obowizkw swoich.

N. Jakie skutki sprawia Sakrament Maestwa?

U. Sakrament Maestwa daje maonkom, podug praw Kocioa

zalubionym, moc i ask potrzebn do poycia w zgodzie i mioci, i do

rodzenia i wychowywania dziatek w witej bojani Boej, aeby opywa

mogli w wesele prawdziwe w tym i w przyszym yciu.

O CNOTACH TEOLOGICZNYCH I GWNYCH

NAUCZYCIEL. Juemy przeszli cztery gwne czci Nauki

Chrzecijaskiej, ktrymi s: Skad Apostolski, Modlitwa Paska i

Pozdrowienie Anielskie, Przykazania, i Sakramenty; teraz naley pomwi o

cnotach i o grzechach, oraz o niektrych rzeczach wielce pomocnych do ycia

podug woli Boej.

Ile jest cnt przedniejszych?

UCZE. Siedem, z ktrych trzy Teologiczne, a cztery Gwne.

N. Jakie s cnoty Teologiczne?

U. Wiara, Nadzieja, i Mio.

N. Dlaczego nazywaj si Teologiczne?

U. Bo wyraz Teologiczny, wzity z Greckiego, oznacza rzecz nalec

lub te odnoszc si do Boga.

N. Jake Wiara odnosi si do Boga?

U. Bo sprawia, i wierzymy w to wszystko co Bg objawi Kocioowi

witemu.

N. Jake Nadzieja odnosi si do Boga?

21

U. Bo sprawia, i pokadamy ufno w Bogu, i od Niego spodziewamy si

ywota wiecznego, za porednictwem aski Boej i zasug naszych, ktre te w

asce Boej pocztek swj bior.

N. Jake Mio odnosi si do Boga?

U. Bo sprawia, i kochamy Boga nad wszystko, a dla mioci Boej

kochamy blinich jak siebie samych.

N. Jakie s cnoty Gwne?

U. Roztropno, Sprawiedliwo, Wstrzemiliwo, i Mstwo.

N. Dlaczego nazywasz je gwnymi?

U. Bo s niejako rdami uczynkw dobrych.

N. Co sprawiaj te cnoty?

U. Roztropno czyni nas rozwanymi i ostronymi w kadej rzeczy,

ibymy ani nie oszukiwali ani oszukiwa si nie dawali.

Sprawiedliwo to sprawia, i oddajemy kademu co jego jest.

Wstrzemiliwo to sprawia, i nakadamy wdzido zym skonnociom

naszym.

Mstwo to sprawia, i jestemy nieustraszonymi w subie Boej, na

wszelkie niebezpieczestwo i na mier nawet.

O DARACH DUCHA WITEGO

NAUCZYCIEL. Ile jest Darw Ducha witego?

UCZE. Siedem:

1. Mdro.

2. Rozum.

3. Rada.

22

4. Moc.

5. Umiejtno.

6. Pobono.

7. Boja Boa.

N. Ku czemu su te dary?

U. Ku wspieraniu cnoty, i ku posuwaniu nas na drodze Boej. I tak:

Boja Boa, wstrzymuje nas od grzechw. Pobono, czyni nas posusznymi

Bogu. Umiejtno, uczy nas poznawa wol Bo. Moc, daje nam mstwo do

wykonywania woli Boej. Rada, broni nas od uudze Szatana. Rozum, czyni

nas zdolnymi do zatapiania si w Tajemnicach Wiary. Przez Mdro, stajemy

si doskonaymi, obracajc na chwa Bo cae ycie i wszystkie uczynki

nasze: albowiem mdry zna koniec ostateczny i ku niemu we wszystkim

zmierza.

O UCZYNKACH MIOSIERNYCH

NAUCZYCIEL. Ile jest uczynkw miosiernych, o ktre szczeglniej w

dzie Sdu Ostatecznego pytani bdziemy, czymy je czynili?

UCZE. Jest ich siedem:

1. Nakarmia akncych.

2. Napaja pragncych.

3. Przyodziewa nagich.

4. Dawa przytuek pielgrzymom.

5. Nawiedza chorych.

6. Odwiedza winiw.

7. Grzeba umarych.

23

N. To s uczynki tyczce si ciaa. A czy s take uczynki miosierne

tyczce si duszy?

U. S, i jest ich take siedem.

1. Dawa rad wtpicym.

2. Naucza nieumiejcych.

3. Napomina grzesznikw.

4. Pociesza strapionych.

5. Przebacza urazy.

6. Znosi cierpliwie natrtnych i przykrych.

7. Modli si za ywych i umarych.

O GRZECHACH

NAUCZYCIEL. Ile jest rodzajw grzechw?

UCZE. Dwa: pierworodny i uczynkowy.

N. Co jest grzech pierworodny?

U. Grzech pierworodny jest ten, z ktrym si wszyscy rodzimy, wziwszy

go w spadku po Adamie, pierwszym Ojcu naszym.

N. Jakim sposobem pozbywamy si grzechu pierworodnego?

U. Przez Chrzest wity, ktry zmazuje go: dlatego te, kto bez Chrztu

umiera, pozbawiony jest na zawsze Niebieskiej chway.

N. Co jest grzech uczynkowy?

U. Grzech uczynkowy jest ten, ktry w cigu ycia sami popeniamy,

myl, mow lub uczynkiem. Grzech ten jest albo miertelny, albo powszedni.

N. Co jest grzech miertelny?

24

U. Grzech miertelny jest ten, ktry si popenia przeciwko mioci Boga i

bliniego: a nazywa si miertelnym, bo zadaje mier duszy, pozbawiajc j

aski Boej, ktra jest jej yciem.

N. Jakim sposobem dostpujemy przebaczenia tego grzechu?

U. Przez Chrzest, jelimy go przed Chrztem popenili; a przez Sakrament

Pokuty, jelimy si go po Chrzcie dopucili. Kto za umiera w grzechu

miertelnym, idzie do pieka na kary wieczne.

N. Co jest grzech powszedni?

U. Grzech powszedni jest ten, ktry chocia nie jest zupenie przeciw

mioci, chocia nie pozbawia nas zupenie aski Boej, i nie wtrca do pieka,

jednak obraa Boga, bo sprzeciwia si woli Jego, i zmniejsza mio. A przeto

potrzeba oczyci si z tego grzechu przez pokut, albo w tym yciu, albo w

przyszym w Czycu.

N. Ile jest grzechw gwnych, ktre s niejako rdami wszystkich

grzechw, i jakie s przeciwne im cnoty?

U. Jest ich siedem.

1. Pycha, ktrej przeciwn jest cnota Pokory.

2. akomstwo, ktremu przeciwn jest cnota Szczodrobliwoci.

3. Nieczysto, ktrej przeciwn jest cnota Czystoci.

4. Gniew, ktremu przeciwn jest cnota Cierpliwoci.

5. Obarstwo, ktremu przeciwn jest cnota Wstrzemiliwoci.

6. Zazdro, ktrej przeciwn jest cnota Mioci braterskiej.

7. Lenistwo, ktremu przeciwn jest cnota Pilnoci.

N. Ile jest grzechw przeciwko Duchowi witemu?

U. Jest ich sze.

1. Rozpaczanie o zbawieniu.

2. Zarozumiae spodziewanie si zbawienia bez zasug.

25

3. Walczenie przeciwko prawdzie poznanej.

4. Zazdroszczenie bliniemu aski Boej.

5. Uporczywo w grzechach.

6. Ostateczne niepokutowanie.

N. Ile jest grzechw woajcych o pomst do Boga?

U. Jest ich cztery:

1. Zabjstwo dobrowolne.

2. Grzech cielesny przeciwny naturze.

3. Uciemianie ubogich.

4. Zatrzymywanie zapaty robotnikom.

O CZTERECH OSTATNICH RZECZACH

CZOWIEKA

NAUCZYCIEL. Ile jest rzeczy ktre Pismo wite nazywa ostatnimi

rzeczami czowieka, a ktrych dobre rozpamitywanie wstrzymuje nas od

grzechu?

UCZE. Cztery:

1. mier.

2. Sd Ostateczny.

3. Pieko.

4. Niebo.

26

O RACU

NAUCZYCIEL. Czy masz jakie szczeglne Naboestwo, ktre by ci

suyo do zagrzewania pobonoci twojej?

UCZE. Odmawiam Raniec Najwitszej Panny, rozpamitywajc jego

pitnacie Tajemnic, ktre obejmuj ywot Chrystusa Pana.

N. Jakie s pitnacie Tajemnic Raca witego?

U. Midzy Tajemnicami Raca witego, jest pi Radosnych, pi

Bolesnych, a pi Chwalebnych:

Tajemnice Radosne s nastpujce:

1. Zwiastowanie Najwitszej Panny.

2. Nawiedzenie w. Elbiety.

3. Narodzenie Paskie.

4. Ofiarowanie, i Oczyszczenie Najwitszej Panny.

5. Znalezienie Chrystusa Pana w kociele uczcego.

Tajemnice Bolesne s nastpujce:

1. Modlitwa w Ogrojcu.

2. Biczowanie Pana Jezusa.

3. Cierniem ukoronowanie.

4. Niesienie Krzya.

5. Ukrzyowanie i mier Zbawiciela naszego.

27

Tajemnice Chwalebne s nastpujce:

1. Zmartwychwstanie Paskie.

2. Wniebowstpienie Paskie.

3. Zesanie Ducha witego.

4. Wniebowzicie Najwitszej Maryi Panny.

5. Ukoronowanie, i wywyszenie Najwitszej Panny nad wszystkie

chry Anielskie.

O AKTACH POTRZEBNYCH DO ZBAWIENIA

NAUCZYCIEL. Jakie s Akty, ktre z caego serca czyni potrzeba, aeby

by zbawionym?

UCZE. Akt Wiary, Nadziei, Mioci, i Skruchy.

N. Odmw te Akty.

U.

AKT WIARY

Wierz mocno i niezachwianie, dlatego i Bg, ktry jest Prawd

nieomyln, objawi to Kocioowi Katolickiemu, a przez ten Koci wity i

nam objawia; e jest Bg jeden tylko, we Trzech Osobach Boych, rwnych i

oddzielnych, ktre si nazywaj Ojciec, Syn i Duch wity; e Syn Boy sta si

Czowiekiem, wziwszy za spraw Ducha witego ciao i dusz ludzk w

ywocie Przeczystej Dziewicy Maryi; e umar za nas na krzyu; e

zmartwychwsta; e wstpi na Niebiosa; e stamtd przyjdzie w kocu wiata

sdzi wszystkich ywych i umarych; e dobrym da wieczne Niebo, a zych

skae na wieczne pieko. Wierz nadto w to wszystko, w cokolwiek wierzy i co

naucza Koci wity, bo jest nieomylny.

28

AKT NADZIEI

O! Boe mj, poniewa jeste wszechmocny i nieskoczenie dobry i

miosierny, mam nadziej i przez Mk i mier Jezusa Chrystusa Zbawiciela

naszego, dasz mi ywot wieczny, ktry obieca tym wszystkim, co wiernie

wypeniaj obowizki dobrego Chrzecijanina, jak ja wypenia pragn za

pomoc aski Twojej. Amen.

AKT MIOCI

O! Boe mj, poniewa jeste Dobrem najwyszym, i najdoskonalszym,

kocham Ci z caego serca i nad wszystko; i wol raczej wszystko utraci,

anieli mio Tw postrada. A dla mioci Twojej kocham i kocha pragn

bliniego mego jak siebie samego.

AKT SKRUCHY

O! Boe mj, poniewa jeste nieskoczenie dobry, i poniewa kocham

Ci nad wszystko, auj i bolej z caego serca em obrazi Ciebie; i

postanawiam jak najmocniej, za pomoc aski Twojej ju nigdy nie grzeszy, i

strzec si i unika wszelkiej pobudki i okazji do grzechu. Amen.

ODDANIE SI POD OPIEK NAJWITSZEJ

PANNY

Pod Twoj obron uciekamy si, wita Boa Rodzicielko, naszymi

probami racz nie gardzi w potrzebach naszych, ale od wszelakich zych

przygd racz nas zawsze wybawia, Panno Chwalebna i Bogosawiona. O Pani

nasza, Ordowniczko nasza, Poredniczko nasza, Pocieszycielko nasza; z

Synem Twoim nas pojednaj, Synowi Twojemu nas polecaj, Synowi Twojemu

najmilszemu nas oddawaj.

V. Mdl si za nami, wita Boa Rodzicielko.

R. Abymy si stali godnymi obietnic Chrystusowych.

29

LITANIA DO NAJWITSZEJ MARYI PANNY

(potwierdzona przez Sykstusa V w 1587)

Kyrie elejson,

Chryste elejson,

Kyrie elejson.

Chryste usysz nas.

Chryste wysuchaj nas.

Ojcze z Nieba, Boe, zmiuj si nad nami.

Synu, Odkupicielu wiata, Boe, zmiuj si nad nami.

Duchu wity, Boe, zmiuj si nad nami.

wita Trjco, jedyny Boe, zmiuj si nad nami.

wita Maryjo, mdl si za nami.

wita Boa Rodzicielko, mdl si za nami.

wita Panno nad pannami, mdl si za nami.

Matko Chrystusowa, mdl si za nami.

Matko aski Boej, mdl si za nami.

Matko najczystsza, mdl si za nami.

Matko najliczniejsza, mdl si za nami.

Matko niepokalana, mdl si za nami.

Matko nienaruszona, mdl si za nami.

Matko najmilsza, mdl si za nami.

Matko przedziwna, mdl si za nami.

Matko Stworzyciela, mdl si za nami.

Matko Odkupiciela, mdl si za nami.

Panno roztropna, mdl si za nami.

30

Panno czcigodna, mdl si za nami.

Panno chwalebna, mdl si za nami.

Panno mona, mdl si za nami.

Panno askawa, mdl si za nami.

Panno wierna, mdl si za nami.

Zwierciado Sprawiedliwoci, mdl si za nami.

Stolico mdroci, mdl si za nami.

Przyczyno naszej radoci, mdl si za nami.

Naczynie duchowne, mdl si za nami.

Naczynie powane, mdl si za nami.

Naczynie osobliwe naboestwa, mdl si za nami.

Ro duchowna, mdl si za nami.

Wieo Dawidowa, mdl si za nami.

Wieo z koci soniowej, mdl si za nami.

Domie zoty, mdl si za nami.

Arko przymierza, mdl si za nami.

Bramo Niebieska, mdl si za nami.

Gwiazdo zaranna, mdl si za nami.

Uzdrowienie chorych, mdl si za nami.

Ucieczko grzesznych, mdl si za nami.

Pocieszycielko strapionych, mdl si za nami.

Wspomoenie wiernych, mdl si za nami.

Krlowo Aniow, mdl si za nami.

Krlowo Patriarchw, mdl si za nami.

Krlowo Prorokw, mdl si za nami.

31

Krlowo Apostow, mdl si za nami.

Krlowo Mczennikw, mdl si za nami.

Krlowo Wyznawcw, mdl si za nami.

Krlowo Panieska, mdl si za nami.

Krlowo Wszystkich witych, mdl si za nami.

Krlowo bez zmazy pierworodnej poczta, mdl si za nami.

Krlowo wniebowzita, mdl si za nami.

Krlowo Raca witego, mdl si za nami.

Krlowo pokoju, mdl si za nami.

Krlowo Polski, mdl si za nami.

Baranku Boy, ktry gadzisz grzechy wiata, przepu nam, Panie.

Baranku Boy, ktry gadzisz grzechy wiata, wysuchaj nas, Panie.

Baranku Boy, ktry gadzisz grzechy wiata, zmiuj si nad nami.

V. Mdl si za nami, wita Boa Rodzicielko.

R. Abymy si stali godnymi obietnic Chrystusowych.

Mdlmy si. Daj nam, sugom Twoim, prosimy Panie Boe, cieszy si

ustawicznie zdrowiem duszy i ciaa, a za chwalebn przyczyn bogosawionej

Maryi zawsze Dziewicy, niechaj od doczesnych utrapie wolni bdziemy i

wiekuistego dostpimy wesela. Przez Chrystusa Pana naszego. R. Amen.

7 lat odpustu.

32

Katechizm mniejszy czyli Nauka Chrzecijaska krtko zebrana i uoona z rozkazu Klemensa

VIII Papiea przez Kardynaa Roberta Bellarmina, a z rozkazu Grzegorza XVI Papiea na

polski jzyk przetmaczona przez Xidza *** (2). Nowe Wydanie. Podug wydania

Propagandy w Rzymie. Berlin. W xigarni B. Behra, str. 36.

Jako dodatek do: Katechizm poredni do wykadania Nauki Chrzecijaskiej z rozkazu Piusa

IX, Papiea uoony i Xik do Naboestwa obejmujc najpotrzebniejsze rady,

rozmylania, modlitwy i pieni dzieciom i rodzicom polskim pod opiek Niepokalanie Pocztej

Boga Rodzicy Dziewicy ofiaruje Xidz ***. Wydanie drugie. Berlin. W xigarni B. Behra.

1858, ss. (313)-(348). (3)

Msza Rzymski z dodaniem naboestw nieszpornych. O. G. Lefebvre, Benedyktyn. Przekad

polski opracowali mnisi opactwa w Tycu. Opactwo . Piotra i Pawa w Tycu Polska.

Opactwo w. Andrzeja, Bruges Belgia [1956], ss. 1760-1762 (Litania Loretaska i antyfona

Pod Twoj obron).

(Pisowni i sownictwo nieznacznie uwspczeniono).

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Pozwolenie Wadzy Duchownej:

NIHIL OBSTAT

Josephus Hube Rector Ecclesiae SS. Andreae et Claudii

Doctor S. Theologiae ac Censor Deputatus.

IMPRIMATUR

Fr. Dominicus Buttaoni O. P. S. P. A. M.

IMPRIMATUR

Joseph Canali Archiep. Colossen.

Vicesgerens.

--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------

Przypisy:

(1) Zob. Ks. Franciszek Bczkowicz CM, Posty obowizujce.

(2) Katechizm ten tumaczy ks. Aleksander Jeowicki.

(3) Por. 1) La Dottrina cristiana composta per ordine della S. m. di Papa Clemente VIII dal

ven. cardinale Roberto Bellarmino. Torino-Roma. Giacinto Marietti. 1899.

33

2) w. Robert kard. Bellarmin SI, Wykad nauki chrzecijaskiej (katechizm wikszy).

3) S. Robertus Cardinalis Bellarminus SI, Doctor Ecclesiae, Catechismus, seu: Explicatio

doctrinae christianae.

4) S. Petrus Canisius SI, Doctor Ecclesiae, Catechismus maior seu Summa doctrinae

christianae.

5) w. Pius V, Papie, Katechizm Rzymski wedug uchway witego Soboru Trydenckiego.

6) Ks. Zygmunt Chemicki, Ojcw naszych Wiara wita (may katechizm).

7) Ks. Jzef Deharbe SI, Katechizm rzymsko-katolicki.

8) Ks. Micha Ignacy Wichert, Nauki katechizmowe o Skadzie Apostolskim, Przykazaniach

Boskich i Kocielnych, o Modlitwie Paskiej i Sakramentach.

9) O. Jan Jakub Scheffmacher SI, Katechizm polemiczny czyli Wykad nauk wiary

chrzecijaskiej przez zwolennikw Lutra, Kalwina i innych z nimi spokrewnionych,

zaprzeczanych lub przeksztacanych.

10) w. Augustyn Biskup, Doktor Kocioa, Pisma katechetyczne.

11) w. Jan Chrzciciel de la Salle, Obowizki chrzecijanina wzgldem Boga. (Katechizm).

12) Ks. Konstanty Gawroski, Jasny i gruntowny wykad prawd wiary i moralnoci

chrzecijaskiej.

13) Bp Konrad Martin, Katolicka nauka wiary.

14) Bp Konrad Martin, Katolicka nauka obyczajw.

15) Ks. Wiktor Cathrein SI, Katolicki pogld na wiat.

16) Piotr kardyna Gasparri, Katechizm katolicki.

(Przypisy od red. Ultra montes).

( HTM )

Ultra montes (www.ultramontes.pl) Cracovia MMXIII, Krakw 2013