Bank of Exercises PL

www.lapeco.eu

red. Izabela Kołodziejczyk-Olczak

CHCESZ LEPIEJ NAUCZAĆ?

DOSKONALENIE KWALIFIKACJI NAUCZYCIELI I TRENERÓW

Łódź 2011

Laboratorium Kompetencji Społecznychpodnoszenie kwalifikacji

nauczycieli i trenerów. La.Pe.Co

Publikacja ta opracowana została w ramach międzynarodowego projektu

“LaPeCo — Laboratorium Kompetencji Społecznych — podnoszenie kwalifikacji nauczycieli

i trenerów” projekt partnerski (Leonardo da Vinci Partnership 2009) realizowanego

w ramach programu Uczenie Się przez Całe Życie.

Autorzy

Polska: SPOŁECZNA WYŻSZA SZKOŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI I ZARZĄDZANIA

www.swspiz.pl

Eugeniusz Brzuska, Michał Chmielecki, Renata Figlewicz, Marta Kędzia,

Izabela Kołodziejczyk-Olczak, Marta Łuczak, Patrycja Łuczak, Magdalena Łużniak-

Piecha, Maria Tatarska.

oraz gościnnie Pilar Matas z Hiszpanii.

Redakcja naukowa: Izabela Kołodziejczyk-Olczak

Redakcja techniczna: Bartłomiej Kącicki, Magdalena Kącicka

Społeczna Wyższa Szkoła Przedsiębiorczości i Zarządzania

Copyright © 2011 “LaPeCo — Laboratorium Kompetencji Społecznych.

Podnoszenie kwalifikacji nauczycieli i trenerów” projekt partnerski

(Leonardo da Vinci Partnership 2009) — numer projektu 2009-1-PL1-LEO04-05152 1

Wszystkie prawa zastrzeżone. Przedruk i rozpowszechnianie materiału z niniejszej publikacji jest dozwolony wyłącznie na zasadach niekomercyjnych, pod warunkiem podania źródła.

Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej (Program LLP – Leonardo da Vinci). Projekt i publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności

za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.

Laboratory of Personal Competences — www.lapeco.eu

SPIS TREŚCI

OPIS PROJEKTU — Marta Kędzia ............................................................................................................ 2

ZBIÓR ĆWICZEŃ .................................................................................................................................. 3

KWADRATY W CZĘŚCIACH ................................................................................................................ 4

ASERTYWNOŚĆ ................................................................................................................................ 6

BUDOWA WIEŻ ................................................................................................................................ 7

KOMUNIKACJA ................................................................................................................................. 8

ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW ........................................................................................................ 9

LUWR / LE LOUVRE .........................................................................................................................10

ĆWICZENIE Z ZAKRESU KOMUNIKACJI MIĘDZYKULTUROWEJ ...............................................................11

PRACA Z GRUPĄ Z WYKORZYSTANIEM METODYKI PSYCHOLOGICZNEGO TRENINGU GRUPOWEGO ...........12

MOTYWOWANIE DO ZMIANY ............................................................................................................13

ZARZĄDZANIE CZASEM ...................................................................................................................14

WSPÓŁPRACA I WSPÓŁDZIAŁANIE ....................................................................................................15

BAJKA — BUDOWANIE WIRTUALNEGO ZESPOŁU, WSPÓŁDZIAŁANIE, WSPÓŁPRACA ................................16

KWADRATY — KOMUNIKACJA WERBALNA JEDNOKIERUNKOWA I DWUKIERUNKOWA...............................18

OBRAZ — KOMUNIKACJA NIEWERBALNA ...........................................................................................19

INSTRUKCJA — SZTUCZKA Z KOMUNIKACJI .......................................................................................20

MAPA ŚWIATA ................................................................................................................................21

SŁOŃ .............................................................................................................................................22

CZERWONA PIŁKA, ŻÓŁTA PIŁKA ......................................................................................................24

CO JEST LEPSZE I DLACZEGO? .........................................................................................................25

WSKAŹNIK MGLISTOŚCI GUNNINGA .................................................................................................26

OBSERWATOR ................................................................................................................................27


2

OPIS PROJEKTU

— Marta Kędzia

Niniejsza publikacja jest efektem intensywnych prac

ekspertów biorących udział w dwuletnim projekcie LaPeCo —

Laboratorium Kompetencji Społecznych — podnoszenie

kwalifikacji nauczycieli i trenerów1 realizowanym w ramach

programu Uczenie się przez całe życie — Partnerstwo

Leonardo da Vinci przez instytucje z Hiszpanii, Belgii i Polski

w latach 2009-2011.

Aby przedstawić główne założenia projektu, postaramy się

odpowiedzieć na trzy podstawowe pytania: dlaczego ten

projekt powstał, jakie były cele partnerów i jakie są

oczekiwane rezultaty LA.PE.CO.?

Przyczyna

Badania pokazują, że uczącym się dorosłym brak kompetencji personalnych niezbędnych

do efektywnej pracy zawodowej, takich jak komunikacja interpersonalna, radzenie sobie

ze stresem, autoprezentacja itp.

Powodem może być fakt, że nie rozwijają oni tych ważnych umiejętności intensywnie

w procesie uczenia się, ponieważ ich nauczyciele koncentrują się bardziej na samej treści

kursu niż na zachęcaniu uczniów do rozwijania umiejętności personalnych.

W środowisku korporacyjnym zachodzą zmiany związane z globalizacją,

umiędzynarodowieniem, pracą w środowisku zróżnicowanym kulturowo, wdrażaniem

nowych technologii na wielką skalę.

Zmiany w przedsiębiorstwach wiążą się ze spłaszczeniem struktury organizacji,

powstawaniem przywództwa transformacyjnego, silnym ukierunkowaniem na klienta,

stosowaniem elastycznych technik, naciskiem na pracę w grupie, podejściem

procesowym, rosnącym znaczeniem zarządzania wiedzą. W takich warunkach pracownicy

narażeni są na nasilający się stres wynikający z braku równowagi między pracą a życiem

prywatnym, konieczności budowania kariery, zdobywania wiedzy, niepewności

zatrudnienia.

Rozwój kompetencji personalnych pozwoli im bardziej efektywnie funkcjonować w tym

złożonym i niespokojnym środowisku.

Cel

Celem projektu jest wymiana metod i technik szkoleniowych służących nauczaniu

„umiejętności personalnych‖ pomiędzy partnerami projektu, a także zbudowanie

długoterminowej współpracy między instytucjami zajmującymi się nauczaniem dorosłych

w Europie.

Beneficjenci bezpośredni: trenerzy i nauczyciele osób dorosłych.

1 LA.PE.CO — Laboratory of Personal Competences — Improving qualifications of

teachers and trainers


3

Beneficjenci pośredni: uczący się dorośli pragnący rozwijać swoje umiejętności

personalne.

Rezultaty

Oto najważniejsze rezultaty projektu:

raport oraz publikacja odnoszące się do nauczania umiejętności społecznych

w krajach partnerskich,

strona internetowa projektu www.lapeco.eu stanowiąca forum prezentacji i wymiany

materiałów zebranych w ramach projektu,

zbiór ćwiczeń ułatwiających rozwój umiejętności społecznych,

europejska bibliografia dotycząca rozwoju umiejętności personalnych,

warsztaty prowadzone w każdym z państw członkowskich, z udziałem trenerów

i nauczycieli osób dorosłych,

utworzenie europejskiego zespołu ekspertów zajmujących się kompetencjami

miękkimi.

Projekt umożliwia doskonalenie kwalifikacji zawodowych nauczycieli i trenerów osób

dorosłych, do których jest adresowany.

Wyjątkową cechą projektu jest nacisk, jaki położono w nim na rozwijanie kompetencji

własnych, w ścisłym powiązaniu z podejściem biznesowym.

Marta Kędzia

Koordynator projektu

ZBIÓR ĆWICZEŃ

Intencją autorów opracowujących koncepcję projektu było stworzenie zbioru ćwiczeń,

gotowych szablonów, przydatnych podczas pracy w dorosłymi uczestnikami kursów,

studentami lub stażystami. Utworzono wzorzec opisu ćwiczeń, który został następnie

uzupełniony przez trenerów i nauczycieli z Polski, Belgii i Hiszpanii.

Poniżej znajduje się przegląd ćwiczeń.


4

―LaPeCo — Laboratorium Kompetencji Społecznych. Podnoszenie kwalifikacji nauczycieli i trenerów‖

TYTUŁ KWADRATY W CZĘŚCIACH

AUTOR Pilar Matas (Hiszpania)

ŹRÓDŁO http://www.wfh.org/3/docs/Publications/Hemo_Org_Resources/HOD4_Group_Dynamics_SP.pdf http://www.GERZA.com/dinamicas/categorias/todas/todas_dina/images/cuadros_rotos.GIF

CELE

Zrozumienie, że praca zespołowa stanowi skuteczny sposób rozwiązywania

problemów.

Uświadomienie, że upór w pracy zespołowej stanowi przeszkodę.

Nauczenie się, że głównym powodem by pracować zespołowo, jest

osiągnięcie wspólnego celu a nie uzyskanie osobistych korzyści czy

indywidualnego sukcesu.

OPIS

Organizujemy podgrupy, każda po 6 osób, i sadzamy je przy stołach.

Grupa wybiera 1 osobę jako obserwatora gry, który będzie obserwował i notował

wszystko co się wydarzy.

Następnie każdej podgrupie wręczamy zestawy pociętych kwadratów, po 1 kopercie

dla każdego uczestnika. Mówimy im, że nikt nie może otworzyć koperty zanim

padnie polecenie zrobienia tego. Wszyscy muszą zacząć w tym samym czasie.

“Celem ćwiczenia jest ułożenie przez was wszystkich możliwych, identycznych

kwadratów. W tym celu otrzymujecie kopertę z częściami. Niemniej nie będziecie

w stanie złożyć kwadratu z elementów znajdujących się w waszej kopercie;

potrzebne wam będą również elementy od waszych kolegów. Aby wykonać zadanie,

będziecie musieli oddać niepotrzebne części i poprosić o inne. Elementy można

przekazywać w kierunku odwrotnym do ruchu wskazówek zegara. Należy

przestrzegać pewnych reguł:

1. Nie wolno wam się porozumiewać z kolegami ani werbalnie, ani

niewerbalnie.

2. Nie wolno wam prosić partnera o potrzebne części, ani wskazywać ich

w jakikolwiek sposób.

3. Wszystkie części należy wręczać w kierunku przeciwnym do ruchu

wskazówek zegara.

4. Części muszą być przekazywane pojedynczo i nie wolno wam sygnalizować

w żaden sposób, że czekacie zbyt długo bądź, że zabrakło wam elementów.

5. Ćwiczenie jest skończone, gdy wszyscy macie już całe kwadraty o takich

samych wymiarach.

Przed rozpoczęciem gry, mówimy uczestnikom, że to ćwiczenie polega na rywalizacji

i że zespół, który skończy pierwszy musi głośno powiedzieć ―zrobione‖. Następnie

wszyscy muszą się wstrzymać swoją pracę. Po wyjaśnieniu i wytłumaczeniu

wątpliwości można zacząć ćwiczenie

Po skończeniu ćwiczenia obserwatorzy muszą powiedzieć pozostałym co widzieli.

Ewentualne zagadnienia do poruszenia:

Kto chciał oddać kawałki układanki?

Czy ktoś rozebrał swój kwadrat widząc, że inni nie byli w stanie skończyć

swojego?

Czy ktoś miał problemy ze swoimi częściami, ale nie chciał się poddać?

Kiedy grupa rozpoczęła współpracę?

Czy był ktoś, kto nie przestrzegał reguł?


5

CZAS TRWANIA 30 minut: 15 minut na wykonanie kwadratów i kolejne 15 minut na końcową

dyskusję.

ROZWIJANE KOMPETENCJE

Kompetencja organizowania i zarządzania, jako ustalenie stosownych

wytycznych, przestrzeganych przez wszystkich członków zespołu,

wyznaczenie czasu na opracowanie zadania i znaczenie przestrzegania

w pracy identycznych reguł i kryteriów.

Umiejętności rozwiązywania problemów. Jak wykazano wcześniej, przed

nauczycielami stoi kilka wyzwań, jak podejmowanie decyzji, często

antagonistycznych, dlatego potrzebne im są umiejętności podejmowania

decyzji i rozwiązywania problemów.

FORMA (METODOLOGIA)

Ćwiczenie to opiera się na metodzie podziału pracy, której podstawą jest

współpraca, interakcja, ustalenie reguł i wzajemny szacunek. Chcemy również by

była ona dynamiczna i elastyczna, by umożliwić każdemu uczestnikowi

przystosowanie się.

NIEZBĘDNE MATERIAŁY

5 zestawów kwadratów pociętych na części, po jednym zestawie dla każdego z 5

uczestników. Każdy zestaw składa się z elementów o różnych kształtach, które

z chwilą ich właściwego ułożenia, utworzą kwadrat. W celu przygotowania zestawu

należy wyciąć 5 identycznych kwadratów o wym. 7,5 x 7,5 cm.

http://www.gerza.com/dinamicas/categorias/todas/todas_dina/images/cuadros_rotos.GIF

5 stołów, wystarczająco dużych, by móc na nich wygodnie pracować i ustawionych

w takich odległościach od siebie, aby każda grupa mogła zakończyć zadanie nie

widząc, co robią inne zespoły.

PODSUMOWANIE, KOMENTARZE

Tego rodzaju ćwiczenia mają na celu nauczenie się koordynacji, zarządzania

i planowania, jak i umiejętności pracy zespołowej.

Musimy pamiętać, że obecnie, nawet jeżeli praca jest wykonywana przez zespół

ludzi, to nauczyciel i tak musi zaplanować takie zajęcia, a to oznacza zarządzanie

czasem i treścią. Mimo to dokładne przewidzenie tego co się zdarzy jest niemożliwe,

więc nauczyciel musi nauczyć się identyfikować każdy nieprzewidziany problem.

Ćwiczenie to jest również przydatne do trenowania uczenia się skoordynowanej

pracy z innymi, bez nakładania się czynności czy dublowania działań.


6


TYTUŁ ASERTYWNOŚĆ

AUTOR Maria Tatarska

ŹRÓDŁO Opracowanie własne

CELE Identyfikacja i obrona własnego terytorium

Uświadomienie własnych potrzeb i asertywne zaspokajanie ich

OPIS

1. Doprecyzowanie ostateczne zakresu tematycznego szkolenia i zawarcie

kontraktu.

2. Mapa asertywności — wypełniają uczestnicy.

3. Omówienie wyników i określenie obszarów do dalszej pracy.

4. Asertywność — zachowania asertywne (mini wykład).

5. Przypisywanie sobie praw.

6. Terytorium psychologiczne.

7. Monolog wewnętrzny.

8. Zdania proasertywne.

9. Asertywna odmowa, i asertywne przyjmowanie.

10. Omówienie modelu asertywności: zachowania uległe, agresywne

i asertywne (mini wykład).

11. Ćwiczenie w parach: odgrywanie scenki i ćwiczenie w/w zachowań.

Omówienie ćwiczenia.

12. Dlaczego ludzie zachowują się agresywnie, ulegle i asertywnie (zyski

i straty z tych zachowań).

13. Ochrona swoich praw i praw w sytuacjach społecznych (mini wykład

i ćwiczenia).

14. Przyjmowanie i reagowanie na oceny — krytyka i pochwała (mini wykład

i ćwiczenie).

15. Wyrażanie gniewu (agresywnie ,pasywnie i asertywnie) scenariusz

stopniowania reakcji; ćwiczenie.

16. Asertywność w kontakcie z samym sobą. Dlaczego trudno być dla siebie

asertywnym?

Zakończenie warsztatu, zebranie od uczestników informacji zwrotnych o przebiegu

i jakości szkolenia.

CZAS TRWANIA

Od 8 do 20 godzin;

można ten warsztat przeprowadzić w mniejszej liczbie godzin, ale wówczas trzeba

pominąć niektóre zagadnienia, zależy, kto i do czego korzystałby z tych

kompetencji.

ROZWIJANE

KOMPETENCJE Zachowania asertywne w kontaktach społecznych.

FORMA

(METODOLOGIA) Warsztat z elementami mikro wykładu interaktywnego.

NIEZBĘDNE

MATERIAŁY Kartki, długopisy, flip-chart, rzutnik z laptopem.

PODSUMOWANIE,

KOMENTARZE

Może być poprzedzony warsztatem z komunikacji.

Żadnych przeciwwskazań, ani trudności nie dających się oswoić nie przewiduję.


7


TYTUŁ BUDOWA WIEŻ

AUTOR Izabela Kołodziejczyk-Olczak


CELE

Pobudzenie uczestników do działania.

Autodiagnoza roli zespołowej.

Rozwijanie kreatywności.

OPIS

1. Dzielimy uczestników na mniejsze grupy – np. odliczając do 5 na 5

zespołów.

2. Każdy zespół otrzymuje jednakową porcję materiałów; po 12 kartek białego

papieru (A4), taśmę klejącą, nożyczki.

3. Polecenie brzmi: Zbudujcie w zespołach wieżę, która jest najwyższa,

najpiękniejsza, najbardziej przestrzenna, najdelikatniejsza, najlżejsza,

najbardziej kolorowa (można wybrać 2-3 kryteria).

4. Zespoły pracują, następuje porównanie prac

5. Zespoły wypowiadają się.

6. Podsumowanie ćwiczenia.

CZAS TRWANIA Około 1-1,5 godziny


Współpraca, kreatywność, komunikacja, przywództwo.

FORMA

(METODOLOGIA) Warsztat interaktywny

NIEZBĘDNE

MATERIAŁY

Pół ryzy białego papieru (A4), kilka opakowań taśmy klejącej, kilka par nożyczek,

kredki, mazaki, farby, pędzle.


Ćwiczenie wartościowe jako wprowadzające do warsztatu, przerywnik w trakcie

trudnych zajęć albo element warsztatu kreatywności, budowania zespołu,

motywowania.

Raczej nie występują trudności.


8


TYTUŁ KOMUNIKACJA



CELE

Zapoznanie z elementami składowymi komunikacji.

Rozwinięcie umiejętności konstruktywnej komunikacji.

Identyfikacja swoich zasobów w komunikacji interpersonalnej.

OPIS

1. Wstęp, weryfikacja oczekiwań uczestników dotycząca warsztatu i ustalenie

norm grupowych.

2. Ćwiczenia w aktywnym słuchaniu.

3. Nibylandia — gra.

4. Rodzaje i zasady komunikacji, co jest niezbędne do skutecznego

porozumiewania się itd., burza mózgów, ćwiczenia w podgrupach.

5. Struktura „Portret‖— w omówieniu ćwiczenia warto wskazać jak

w codziennej komunikacji przekazywane informacje ulegają

zniekształceniu.

6. Co służy a co przeszkadza komunikacji?

7. Lustro — w omówieniu ćwiczenia, o odzwierciedlaniu, empatii

i komunikatach niewerbalnych.

8. Parafraza — czym jest i jak się nią posługiwać.

9. Rozmowy z obserwatorem — ćwiczenie Celem jest wychwytywanie

wszystkich elementów służących rozmowie, komunikatów niewerbalnych,

parafraz itd. oraz tego co nie służyło podtrzymywaniu konwersacji.

10. Własne mocne i słabe strony w komunikacji.

11. Podsumowanie warsztatu.

CZAS TRWANIA

Od 8 do 20 godzin;

można ten warsztat przeprowadzić w mniejszej liczbie godzin ale wówczas trzeba

pominąć niektóre zagadnienia, to wszystko zależy, kto i do czego korzystałby z tych

kompetencji.


Wiedza i umiejętności w zakresie satysfakcjonującej interakcji z otoczeniem.

FORMA



Kartki, długopisy, flip-chart, rzutnik z laptopem.


Samo w sobie może być pierwszym warsztatem w cyklu szkolenia.

Żadnych przeciwwskazań, ani trudności nie dających się oswoić nie przewiduję.


9


TYTUŁ ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW

AUTOR Maria tatarska


CELE

Pogłębienie wiedzy z zakresu powstawania konfliktów, ich faz i dynamiki.

Udoskonalenie umiejętność rozpoznawania oraz konstruktywnego

rozwiązywania konfliktów przy zastosowaniu wybranych technik

negocjacyjnych.

OPIS

1. Wprowadzenie i weryfikacja oczekiwań.

2. Konflikty — czym są i dlaczego powstają.

3. Jakie działania podejmują ludzie w sytuacji konfliktu — unikanie,

rezygnacja,, szukanie wsparcia, arbitraż trzeciej strony, konfrontacja,

konflikt jako problem.

4. Co decyduje o działaniach, jakie podejmowane są w sytuacji konfliktu —

cykl konfliktu —postawy — spostrzeganie sytuacji, reakcje, konsekwencje.

5. Jakie są funkcje konfliktu — DEKALOG: docenić konflikt.

6. Rodzaje konfliktów — relacji, danych, interesów, strukturalny, wartości.

7. Dylemat więźnia.

8. Ćwiczenie negocjacyjne — w podgrupach.

9. Rodzaje negocjacji — ćwiczenie — „rozbitkowie na pustyni‖.

10. Co przeszkadza a co pomaga w negocjacjach, Zasady i etapy negocjacji.

11. Budowa fabryki, Negocjacje z Mediatorem.

12. Postawy asertywne i komunikacja w negocjacjach.

13. Zakończenie, podsumowanie przez uczestników i prowadzącego.

CZAS TRWANIA

Od 10 do 20 godzin;



kompetencji.


Negocjacyjne, mediacyjne.

FORMA



Kartki, długopisy, flip-chart, rzutnik z laptopem

PODSUMOWANIE,

KOMENTARZE

Najlepiej, gdyby uczestnicy mieli kompetencje w zakresie komunikacji i zachować

asertywnych.

Żadnych przeciwwskazań ani trudności nie dających się oswoić nie przewiduję.


10


TYTUŁ LUWR / LE LOUVRE

AUTOR Magdalena Łużniak-Piecha


CELE

Nawiązać kontakt.

Rozładować atmosferę.

Pobudzić kreatywność.

Nawiązać dyskusję o sposobach i zasadach interpretacji cudzych myśli lub

o podobieństwach i różnicach między określonymi grupami.

OPIS

Podział uczestników na dwie grupy — maksymalnie. 5 osób w grupie. Jeśli

uczestników spotkania jest więcej niż 10, dzielimy ich na 4, 6 lub więcej grup. Liczba

grup musi być parzysta.

Zespoły pracują przy muzyce — najlepiej klasycznej. W ciągu 5 minut mają za zadanie

wspólnie ulepić z plasteliny/narysować/namalować ilustrację do utworu, który słyszą.

Następnie zespoły zamieniają się miejscami i przez kolejne 10 minut oglądają dzieło

drugiej z grup — tworząc interpretacje owego dzieła — odpowiadając na pytanie:

„Co autorzy mieli namyśli?‖ W części „interpretacyjnej‖ zadaniem zespołów może

być sama interpretacja lub interpretacja i zrecenzowanie dzieła partnerów.

Członkowie zespołów prezentują sobie wzajemnie sposób, w jaki odczytali dzieło

partnerów (10 minut na dyskusję).

CZAS TRWANIA 5 min+10 min+ 10 min + podsumowanie

ROZWIJANE

KOMPETENCJE

Jest to ćwiczenie-lodołamacz, służy nawiązywaniu pierwszych kontaktów.

W grupach, które już się znają służy rozluźnieniu atmosfery. Jednakże połączone

z blokiem ćwiczeń dotyczących przekazywania informacji i interpretowania cudzych

myśli i przekonań służy do nawiązania dyskusji o sposobach interpretowania

cudzych myśli i sposobu widzenia świata.

Ćwiczenie to świetnie sprawdza się w grupach zróżnicowanych kulturowo — można

wtedy porównać sposoby interpretacji świata w oczach różnych grup.

Ćwiczenie bywa również wykorzystywane jako pretekst do dyskusji o różnicach

i podobieństwach damsko — męskich.

FORMA (METODOLOGIA)

Praca grupowa, warsztatowa.


Odtwarzacz muzyki + płyta z muzyką możliwą do ilustrowania (nie skoczne przeboje

pop, raczej muzyka klasyczna), plastelina, kredki lub pisaki, duże arkusze papieru.


Może ono stanowić lodołamacz lub „generator dobrej, kreatywnej atmosfery‖ —

wtedy można je wykorzystać w początkowej części warsztatu. Może też służyć jako

podsumowanie umiejętności nawiązywania kontaktu i rozmowy, przekazywania

informacji zwrotnej — końcowa część warsztatu. Służy do nawiązania dyskusji

o sposobach interpretowania cudzych myśli i sposobu widzenia świata.

Ćwiczenie to jest dość angażujące i raczej nie powoduje oporu, ponieważ zadaniem

uczestników jest grupowe oddawanie się swobodnej twórczości, co na ogół jest

łatwiejsze, niż występowanie samodzielne.

Ćwiczenie to świetnie sprawdza się w grupach zróżnicowanych kulturowo — można

wtedy porównać sposoby interpretacji świata w oczach różnych grup.

Ćwiczenie bywa również wykorzystywane jako pretekst do dyskusji o różnicach

i podobieństwach damsko–męskich.


11


TYTUŁ ĆWICZENIE Z ZAKRESU KOMUNIKACJI MIĘDZYKULTUROWEJ

AUTOR Eugeniusz Brzuska


CELE Doświadczenie różnorodności.

OPIS

Każdy z uczestników losuje karteczkę, na której wyszczególniono narodowość

i opisano typowe zasady zachowania się i obyczajów danej narodowości. Wylosowani

wchodzą w rolę wylosowanej narodowości. Następnie losuje się jedną osobę, która

wchodzi w role „obcego‖. Grupa musi zdecydować, w jaki sposób wprowadzić

„obcego‖ w jakieś obowiązki, na przykład sprzedawcy. Osoba wyznaczona do

wprowadzenia „obcego‖ w obowiązki stara się porozumieć z nim i przekazać mu

wiedzę. Na końcu omawia się wrażenia.

CZAS TRWANIA Nie dłużej niż 40 minut.


Umiejętność komunikowania się w sposób asertywny.

FORMA (METODOLOGIA)

Warsztat lub ćwiczenia.


Kartki papieru oraz coś do pisania.


—


12


TYTUŁ PRACA Z GRUPĄ Z WYKORZYSTANIEM METODYKI

PSYCHOLOGICZNEGO TRENINGU GRUPOWEGO



CELE

Umiejętności przygotowania koncepcji (scenariusza) i przeprowadzenia

warsztatu umiejętności psychospołecznych

Rozumienie i kontrolowanie procesu grupowego.

Rozumienie i kontrolowanie intensywności uruchamianych emocji

i problemów osobistych.

Umiejętność dokonania diagnozy potrzeb i przewidywanych

efektów społecznych dla środowisk na rzecz których prowadzony jest

warsztat.

Umiejętność konstruktywnego rozwiązywania kryzysów indywidualnych

i grupowych ujawniających się w trakcie procesu grupowego.

OPIS

Czym jest grupa, rodzaje grup a style prowadzenia grup, rodzaje grup

a proces grupowy, kryteria podziału grup.

Proces grupowy, role, fazy rozwoju.

Opór i konflikt w grupie — sygnały wskazujące na pojawienie się oporu,

sposoby rozwiązywania konfliktów grupowych.

Przykładowe trudne sytuacje w grupie: OPÓR , jak go rozumieć, jak

rozpoznać zachowania oporujące.

Przygotowanie koncepcji i przeprowadzenie warsztatu.

CZAS TRWANIA

Od 50 do 60 godzin;



kompetencji.


Wykorzystanie metod aktywnych w uczeniu umiejętności życiowych.

FORMA (METODOLOGIA)

Warsztat z elementami mikro wykładu interaktywnego.




Lepiej jeśli poprzedzony będzie warsztatem z komunikacji z elementami integracji.

W warsztacie powinny uczestniczyć tylko osoby już pracujące z grupami

z wykorzystaniem metod aktywnych.


13


TYTUŁ MOTYWOWANIE DO ZMIANY



CELE

Zdobycie umiejętności osobistych, społecznych oraz zadaniowych

niezbędnych do podejmowania świadomych wyborów.

Świadomość źródła obaw związanych z wprowadzaniem zmian.

OPIS

1. Wprowadzenie

2. Pojęcie zmiana, skojarzenia pozytywne, negatywne.

3. Przywołanie osobistych doświadczeń, jakie uczucia, myśli, emocje temu

towarzyszyły, co było szczególnie trudne, co ułatwiało podjęcie zmiany,

sposoby radzenia w tej sytuacji.

4. Omówienie sposobów reagowania na zmianę, co się dzieje w takim

procesie.

5. Mini-wykład „teoretyczny model zmiany‖

6. Ćwiczenie procedura „Koło zmiany‖ wg Prochasky, Di Clemonte.

7. Podsumowanie.

CZAS TRWANIA

Od 5 do 10 godzin;



kompetencji.


Świadome decyzje dotyczące zmiany bądź jej zaniechania.

Konstruktywnego i skutecznego działania.

FORMA (METODOLOGIA)


NIEZBĘDNE

MATERIAŁY Kartki, długopisy, flip-chart, rzutnik z laptopem.





14


TYTUŁ ZARZĄDZANIE CZASEM



CELE Zdobycie umiejętności wyznaczania celów zawodowych i prywatnych.

Nabycie umiejętności szybszego osiągania celów.

OPIS

1. Określanie celów osobistych i zawodowych

Metody i techniki wyznaczania celów

Jak osiągać życiowe cele

Określanie mocnych i słabych stron

Pozytywne nastawienie

2. Zarządzanie czasem

formułowanie priorytetów

planowanie ( system planowania czasu )

skuteczne metody planowania

planowanie według metody ALPEN

dziennik aktywności

plany małej skali

3. Błędy i czynniki zakłócające

odwlekanie

perfekcjonizm

pracoholizm

zachowania Typu A

CZAS TRWANIA

Od 5 do 10 godzin;



kompetencji.

ROZWIJANE

KOMPETENCJE

Skutecznego planowania.

Zapobieganie sytuacjom stresowym.

FORMA (METODOLOGIA)




PODSUMOWANIE,

KOMENTARZE




15


TYTUŁ WSPÓŁPRACA I WSPÓŁDZIAŁANIE



CELE

Doświadczenie współpracy i bycia w zespole.

Identyfikacja swoich zasobów we współpracy z innymi osobami.

Rozpoznawanie własnych ograniczeń we współdziałaniu.

Budowanie nastawienia na współpracę i ćwiczenie postawy wspierającej.

OPIS

Wstęp: wprowadzenie, weryfikacja oczekiwań uczestników.

Wypracowanie zasad współpracy i budowanie atmosfery zaufania

i otwartości.

Współpraca i współdziałanie: rozpoznawanie własnych ograniczeń we

współdziałaniu, budowanie nastawienia na współpracę i ćwiczenie postawy

wspierającej, uczenie się rozpoznawania schematów utrudniających

efektywne pełnienie ról , uczenie się świadomego zarządzania sobą —

formułowanie celów i budowanie planów działania, uczenie się dostrzegania

perspektywy innych w trudnych (np. wprowadzanie zmian) sytuacjach

i pokonywania oporów.

Zakończenie w tym refleksje.

CZAS TRWANIA

d 8 do 20 godzin;



kompetencji.


Współpracy i komunikacji w grupie.

FORMA (METODOLOGIA)








16


TYTUŁ BAJKA — BUDOWANIE WIRTUALNEGO ZESPOŁU,

WSPÓŁDZIAŁANIE, WSPÓŁPRACA

AUTOR Renata Figlewicz


CELE

Nauczenie studentów współpracy.

Nauczenie studentów ścisłego przestrzegania reguł.

Nauczenie studentów analitycznego i syntetycznego myślenia (czytania ze

zrozumieniem, np.: jeśli napisane jest: „można‖ nie znaczy to, że trzeba.

Nauczenie studentów wykonywania zadań ściśle wg instrukcji.

Zbudowanie zespołu.

Nauczenie studentów współpracy on-line.

Wypracowanie efektu synergii we współdziałaniu (kiedy jedni się wypalają

inni wspierają ich, inspirują do następnych pomysłów. To coś na kształt

spirali jakości Deminga. Jest punkt wyjścia i po wykonaniu działań

zaplanowanych osiągamy już inny punkt wyjścia do dalszych działań.

Kompetencje do samodoskonalenia, uczenia się przez całe życie.

OPIS

1. Zadanie polegać będzie na polegać będzie na napisaniu opowiadania

wspólnie przez wszystkich uczestników forum.

2. Zasadą jest, że każda osoba z grupy może wpisać tylko 3 posty nie dłuższe

niż 2 zdania.

3. Posty jednej osoby nie mogą następować jedne po drugich, muszą być

oddzielone postem innej osoby.

4. Opowiadanie musi mieć początek, rozwinięcie, zakończenie i musi zostać

napisane do określonego terminu (1 tydzień pracy on-line).

5. Opowiadanie dotyczyć ma pewnego dyplomaty z dalekiego kraju.

Facylitator (nauczyciel on-line) wpisuje zdanie pierwsze, np.:

„W dalekim kraju żył sobie dyplomata o złotym sercu i bardzo pięknym głosie. Kiedy

przemawiał na oficjalnych spotkaniach z sufitu spadały najdelikatniejsze płatki róż

i fiołków.

UWAGA! Tematyka bajki może być związana z dziedziną jaką dana grupa się

zajmuje. Możemy również założyć, że grupa będzie niejednorodna lub

wielokulturowa, wtedy poszukujemy tematu uniwersalnego dla bajki. Powyższy

przykład opracowany został dla studentów Stosunków Międzynarodowych.

6. Podsumowanie zadania na forum oraz podczas dyskusji na czacie.

Omówienie zjawisk i procesów grupowych jakie pojawiły się podczas

realizacji zadania.

CZAS TRWANIA

1 tydzień — trudno określić w czasie ile godzin będzie zajmował warsztat. Każdy

z uczestników uzupełnia posty w sobie dogodnym czasie. Ważne jest to, żeby

zadanie skończyć do końca tygodnia. W zasadach można określić to np. do niedzieli

dd/mm/yy godz. 24:00. (Zadanie wykonane w 48-osobowym zespole zaowocowało

18661 logami).


17


Warsztat uczy współpracy w sytuacji dużej odległości geograficznej (fizycznej).

Pierwszy etap działań wymusza na studentach współdziałanie oraz uważne śledzenie

koncepcji wypracowanych przez kolegów z grupy.

Następną kompetencją jaka jest oczekiwana po wykonaniu zadania jest

systematyczność a także umiejętność wsparcia zespołu. Warsztat uczy pracy

grupowej. Nie ma tutaj miejsca dla lidera i wykonawców wszyscy są współtwórcami.

Uczy umiejętności twórczego myślenia oraz rozwiązywania problemów, wtedy np.,

kiedy tempo akcji spada.

Kolejną kompetencją jest umiejętność przestrzegania zasad (często zdarza się, że

chcielibyśmy napisać więcej niż dwa zdania i pokierować opowiadaniem tak jak sami

chcemy, jednak jest to niemożliwe).

FORMA (METODOLOGIA)

Zajęcia z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość. Wykorzystanie

metodyki e-learingowej, przede wszystkich konstruktywizmu pedagogicznego. Praca

on-line na platformie e-learningowej.

NIEZBĘDNE

MATERIAŁY Internet, dostęp do platformy e-learningowej.

PODSUMOWANIE,

KOMENTARZE

Świetne dla integrowania osób z różnych grup wiekowych i środowisk. Daje to

dodatkowy efekt w postaci uczenia się od innych osób mających odmienne

doświadczenia, inny światopogląd wywodzących się ze środowisk zróżnicowanych

kulturowo.


18


TYTUŁ KWADRATY — KOMUNIKACJA WERBALNA

JEDNOKIERUNKOWA I DWUKIERUNKOWA


ŹRÓDŁO Program profilaktyczny „Jak żyć z ludźmi‖

CELE

Pokazanie różnic pomiędzy komunikacją jednokierunkową i dwukierunkową.

Uświadomienie przyczyn zakłóceń i blokad w procesie komunikacji.

Wykształcenie umiejętności aktywnego słuchania.

Kształtowanie umiejętności świadomego i precyzyjnego wyrażania własnych

potrzeb i siebie.

Omówienie zaistniałych mechanizmów przekazu i odbioru komunikatów.

Doskonalenie umiejętności porozumiewania się między ludźmi.

OPIS

Grupa rysuje wzór prezentowany przez jednego uczestnika. W pierwszej części, bez

możliwości zadawania pytań i odpowiadania dla obu stron (opisujący obrazek może

pozostać odwrócony tyłem do grupy), drugiej z możliwością wzajemnego

dopytywania i odpowiadania.

Mierzymy czas w obu sytuacjach.

Porównujemy czasy oraz rysunki z pierwszej i drugiej części.

Wyodrębnienie :

komunikacji jednostronnej

komunikacji dwustronnej

omówienie plusów i minusów każdej komunikacji

Uwaga : ćwiczenia Kwadraty i Opisywanie obrazka — pokazują również trudności

komunikacyjne wynikające z wieloznaczności pojęć.

CZAS TRWANIA 45 minut


Umiejętność analizowania i syntetyzowania przekazywanych informacji, umiejętność

aktywnego słuchania, skutecznego odbioru informacji, umiejętność zastosowania się

do instrukcji przekazywanych ustnie.

FORMA (METODOLOGIA)

Warsztat


Kartka z nadrukiem obrazka (przykład poniżej), papier ksero, mazaki.

PODSUMOWANIE,

KOMENTARZE

Warsztatami z komunikacji niewerbalnej. Nie powinno być poprzedzone wykładem,

gdyż uczestnicy warsztatu sami dochodzą do definicji komunikacji werbalnej oraz

zasad oddziaływania komunikatu werbalnego.

Ćwiczenie wskaże na trudności zarówno w odbiorze jak i w precyzyjnym przekazie

zadania innym uczestnikom. Podczas ćwiczenia możemy napotkać na opór

odbiorców przekazu polegający na rezygnacji z dalszych faz realizacji zadania po

pierwszych porażkach związanych z trudnościami w zrozumieniu o co chodzi.


19


TYTUŁ OBRAZ — KOMUNIKACJA NIEWERBALNA



CELE

Zapoznanie uczestników z mechanizmami oddziaływania komunikacji

werbalnej.

Wykształcenie u słuchaczy kompetencji formułowania komunikatów oraz

jego odbioru.

Uświadomienie uczestnikom trudności w komunikowaniu się bez użycia

słów.

OPIS

Dzielimy grupę na dwuosobowe zespoły. Jedna osoba z każdej pary wychodzi za

drzwi, gdzie otrzymuje karteczkę bez żadnych dodatkowych instrukcji, na której

napisane jest jakieś miejsce, na przykład:

w kosmosie,

na Księżycu,

na oceanie,

na pustyni,

w Australii,

w górach,

na plaży,

na Piotrkowskiej,

w kawiarni,

w jakiejś szkole,

w mieszkaniu u Kowalskich,

w łazience.

Po przeczytaniu, oddaje ją osobie prowadzącej.

Osoby, które pozostały w sali otrzymują następującą informację:

„Waszym zadaniem w parach jest wspólne narysowanie wydarzenia lub historyjki

z uwzględnieniem podanego miejsca, o którym wie Wasz partner. Nie możecie

rozmawiać”.

Wspólna instrukcja dla wszystkich: Waszym zadaniem jest wspólne narysowanie

rysunku”.

Podsumowanie: po narysowaniu każdy mówi, co robił i jaki jest efekt tej pracy, co

pomagało, co przeszkadzało

Omówienie : czy udało się kontaktować bez słów, jaki rodzaj komunikacji można

było wykorzystać.



Umiejętność komunikowania się bez użycia słów — komunikacja niewerbalna.

FORMA

(METODOLOGIA) Warsztat


Biały papier, kolorowe kredki i flamastry.


—


20


TYTUŁ INSTRUKCJA — SZTUCZKA Z KOMUNIKACJI



CELE

Pokazanie różnic w percepcji uczestników warsztatu.

Doskonalenie umiejętności odczytywania treści (dekodowania komunikatu).

Wykształcenie umiejętności świadomego korzystania z dostępnych środków

przekazu.

OPIS

Wykonaj wszystkie polecenia w czasie nie dłuższym niż 3 minuty

1. Przeczytaj wszystkie polecenia przed rozpoczęciem pracy

2. Napisz swoje inicjały w prawym górnym rogu kartki

3. Narysuj trzy koła na lewym marginesie

4. Odhacz ptaszkiem każde koło

5. Podpisz się na dole kartki

6. Podkreśl polecenie numer 1

7. Na odwrocie kartki podziel 50 przez 15,5

8. Zrób trzy dziury w tym miejscu . . .

9. Jeśli wykonałeś wszystkie dotychczasowe polecenia, krzyknij „zrobiłem to!‖

10. Na odwrocie kartki narysuj rower w pozycji pionowej widziany od góry

11. Popatrz na rysunek polecenia 10 i oceń rezultaty swej pracy

12. Jeśli uważasz, że jesteś pierwszą osobą, która dotarła do tego punktu,

krzyknij: „prowadzę‖

13. Sprawdź czas na swoim zegarku

14. Podkreśl wszystkie liczby jednocyfrowe po lewej stronie kartki

15. Gdy dojdziesz do tego punktu, krzyknij swoje imię

16. Napisz dzisiejsza datę na dole kartki

17. Gdy skończysz czytać punkt 18, wykonaj tylko polecenie numer 2

18. Zakreśl kółko wokół każdej liczby podzielnej przez 3

Omówienie mechanizmów działania uczestników warsztatu


ROZWIJANE

KOMPETENCJE

Umiejętność syntezy i analizy, umiejętność rozumienia tekstu pisanego,

przeciwdziałania analfabetyzmowi wtórnemu, umiejętność działania wg instrukcji.

FORMA

(METODOLOGIA) Ćwiczenie


Instrukcja, długopis


—


21


TYTUŁ MAPA ŚWIATA

AUTOR Marta Łuczak

ŹRÓDŁO Inspiracją do tego ćwiczenia była książka G.H. Hofstede „Kultury i organizacje.

Zaprogramowanie umysłu‖.

CELE

pokazanie uczestnikom, że ludzie w różny sposób postrzegają świat,

sytuacje.

Pokazanie uczestnikom, że czasami to co wydaje nam się trwałe

i niezmienne, w oczach innych może być zupełnie inaczej postrzegane.

Uświadomienie uczestnikom jak ważna jest sztuka komunikacji.

Pobudzenie uczestników do dialogu i negocjacji.

OPIS

Grupę dzielimy na dwa zespoły. Każdy zespół otrzymuje mapę świata (każdy inną

wersję mapy). Następnie uczestnicy zostają poproszeni, aby pracując w swoich

zespołach zaznaczyli na mapie miejsce, gdzie zorganizowaliby międzynarodową

konferencję pt. „Porozmawiajmy w centrum świata o problemach ludzkości‖.

Następnie każdy zespół prezentuje mapę i uzasadnia swój wybór.



Ćwiczenie może być szczególnie przydatne podczas szkoleń z zakresu

wielokulturowości lub w pracy z grupami wielokulturowymi.

Kompetencje komunikacyjne, negocjacji, ustalania wspólnego stanowiska,

uzasadniania swojego zdania, akceptacji odmiennego sposobu patrzenia.

FORMA (METODOLOGIA)

Warsztat


Wydruk mapy świata w dwóch wersjach — pierwszą wersję należy przygotować

(odpowiednio rozciąć i skleić) w ten sposób, by Afryka znajdowała się do prawej

stronie. Drugą należy przygotować w ten sposób, by Ameryka znajdowała się po

prawej stronie.


Może pojawiać się niechęć wykonania tego ćwiczenia, kiedy nie wytłumaczymy

dokładnie co ma na celu to ćwiczenie. Ważne by podkreślić, że ćwiczenie nie ma na

celu sprawdzenie wiedzy uczestników.


22

“LaPeCo — Laboratorium Kompetencji Społecznych. Podnoszenie kwalifikacji nauczycieli i trenerów‖

TYTUŁ SŁOŃ

AUTOR Marta Łuczak

ŹRÓDŁO Inspiracją do tego ćwiczenia jest anegdota o słoniu w ciemnym pokoju.

CELE

Pokazanie uczestnikom, że ludzie w różny sposób postrzegają świat,

sytuacje.

Pokazanie, że często ulegamy schematom i działamy tylko wg ustalonego

wzoru.

Pokazanie uczestnikom, że czasami może rozmawiać o tym samym,

używając innych słów, patrząc na dany problem z innej perspektywy.

Uświadomienie uczestnikom jak ważna jest sztuka komunikacji.

Pobudzenie uczestników do kreatywnego myślenia, do wyobraźni.

Integracja zespołów.

Zwiększenie dynamiki pracy (pobudzenie do myślenia, współzawodnictwa).

OPIS

Grupa zostaje podzielona na 5 zespołów.

Wprowadzenie prowadzącego:

Wyobraźcie sobie, że znajdujecie się w ciemnym pokoju. W pokoju znajduje się

pewne zwierzę. Za chwilę rozdam Wam opis tego zwierzęcia. Opisy są pewnego

rodzaju sprawozdaniem osób, które miały okazję być w pokoju i dotknąć zwierzęcia.

Spróbujcie odgadnąć co to za zwierzę.

Każdy zespół otrzymuje kartkę z zagadką. Na każdej kartce znajduje się inny opis

(uczestnicy tego nie wiedzą). Ustalamy zasadę, że zespoły sobie nie podpowiadają

i nie wymieniają się informacjami. Następnie w zespołach uczestnicy próbują

rozwiązać zagadkę (ok. 5 min). W dalszej kolejności poszczególne zespoły

przedstawiają swoje propozycje rozwiązania na forum. Na zakończenie prowadzący

udziela poprawnej odpowiedzi (np. może posiadać obrazek słonia) oraz prosi by

każda grupa odczytała swój opis zagadki.



Współpraca w zespole.

Szukanie niecodziennych rozwiązać, używanie wyobraźni do rozwiązywania

problemów.

FORMA (METODOLOGIA)

Warsztat


23


Opisy–zagadki dla każdego zespołu.

Zespół I „Coś twardego, podłużnego, ok.3 m, ostre zakończenie, o nie zbyt dużej średnicy‖

Odpowiedź — słoń (kość słoniowa)

Zespół II „Czuję oddech zwierzęcia, coś podłużnego, jest zakończone dwoma wyrostkami‖

Odpowiedź — słoń (trąba)

Zespół III „Duża powierzchnia, do 1,5 m długości. Gdy zwierze się porusza

odczuwam lekki wiatr‖

Odpowiedź — słoń (uszy)

Zespół IV — „Coś o kształcie kolumny lub filaru, na spodzie coś miękkiego

i delikatnego. Gdy zwierzę się porusza robi to bezszelestnie‖

Odpowiedź — słoń (stopy/nogi)

Zespół V — „Ogromna powierzchnia, wyczuwam pomarszczenia i szczątkowe

owłosienie. Skóra jest gruba, marszczona skóra o grubości 2–4 cm‖

Odpowiedź — słoń (tułów)

Przydatne może okazać się zdjęcie/obrazek słonia.


Ćwiczenie można potraktować jako wstęp, wprowadzenie do tematyki warsztatu,

rodzaj „rozgrzewki‖ na początku warsztatu. Wówczas ćwiczenie może też służyć

integracji grupy, „przełamania lodów‖.

W pierwszej chwili może pojawić się opór. Uczestnicy mogą stwierdzić, że mają za

mało informacji, że nie są w stanie nic wymyślić.


24


TYTUŁ CZERWONA PIŁKA, ŻÓŁTA PIŁKA

AUTOR Patrycja Łuczak

ŹRÓDŁO Warsztaty dramy

CELE

Pomoc w integracji zespołu.

Wywołanie atmosfery zabawy i relaksu, a przez to zwiększenie dynamiki

grupy.

OPIS

Uczestnicy stają w kole. Jedna osoba rzuca wyimaginowaną czerwoną piłkę do innej

osoby. Podczas rzucania piłki osoba ta mówi „czerwona‖ i osoba, która łapie piłkę

powtarza „czerwona‖. Kiedy uczestnicy ćwiczenia dojdą do wprawy dorzucamy

kolejne piłki w kolorach: żółty, niebieski, zielony, czarny, biały. Wszystkie piłki

rzucane są wtedy równocześnie.



Wejście w grupę i zgranie się z zespołem.

Umiejętność relaksu.

Praca nad wspólnym celem.

FORMA (METODOLOGIA)

Warsztat


—

PODSUMOWANIE,

KOMENTARZE

Ćwiczenie wstępne, tzw. rozgrzewka.

Tego typu ćwiczenie ma na celu nauczenie się utrzymywania kontaktu wzrokowego

i kooperacji, co w początkowej fazie wchodzenia w grupę nie jest rzeczą prostą.


25


TYTUŁ CO JEST LEPSZE I DLACZEGO?

AUTOR Patrycja Łuczak

ŹRÓDŁO —

CELE Pokonywanie blokad twórczych oraz odkrywanie ukrytych rzeczy.

OPIS

Dwie drużyny prowadzą dyskusję na temat: Co jest lepsze i dlaczego?

KOT/PIES

DZIEŃ/NOC

JEZIORO/MORZE

OKNO/DRZWI

Trener pokazuje kartki z napisami i wyciąga od grup odpowiedź i uzasadnienie.

Uczestnicy maja podać twórcze argumenty „za‖. Trener pilnuje, by uczestnicy

uzasadniali odpowiedź.



Kreatywne pokonywanie blokad twórczych.

FORMA (METODOLOGIA)

Praca zespołowa.


Potrzebne ilustracje/zdjęcia, np.:


Ćwiczenie powinno być poprzedzone rozgrzewką kreatywną, np. Prywatne ABC (do

każdej litery swojego imienia przyporządkowujemy, swoją cechę charakteru,

usposobienia).

Biorąc udział w ćwiczeniu uczestnicy będą mogli się przekonać, że nie ma jednej

prawidłowej odpowiedzi, jest wiele możliwości rozwiązania problemu.


26


TYTUŁ WSKAŹNIK MGLISTOŚCI GUNNINGA


ŹRÓDŁO Na podstawie: G. Dryen, J. Vos, Rewolucja w uczeniu, Zysk i S-ka, 2003

CELE

Celem warsztatu jest wyliczenie wskaźnika mglistości dla tekstu pisanego. Wskaźnik

mglistości jest stosowany do ustalenia czy tekst może być łatwy w odbiorze dla

konkretnego audytorium. Teksty dla szerokiego spektrum odbiorców powinny mieć

wskaźnik mniejszy niż 12. W przypadku tekstów uniwersalnych rozumiane mogą być

wtedy gdy ich wskaźnik jest mniejszy niż 8.

OPIS

POLECENIA

Przeczytajcie tekst.

1. Na niebiesko zaznaczono 100 słów dowolnie wybranych z tekstu

2. Oblicz ilu słów użyto w przeciętnym zdaniu

3. W tym celu podziel 100 przez liczbę użytych w tym fragmencie zdań

4. Policz ilu „trudnych‖ słów użyto przeciętnie na każde 100 wyrazów (trudne

to słowa 4-ro i więcej sylabowe poza imionami własnymi)

5. Dodaj wyniki uzyskane w punkcie 3 i 4 a następnie oblicz 0,4 tej sumy

Formuła obliczeń jest następująca:



Warsztat doskonali kompetencje analizy przekazu pisanego, umiejętności

autoprezentacji i komunikacji. Umiejętności te mają zastosowanie w przygotowaniu

własnych prezentacji i przemówień, wzmacniają umiejętność pisania artykułów i

informacji np. prasowych.

FORMA (METODOLOGIA)

Miniprezentacja i warsztat.


Wydrukowane teksty w językach ojczystych uczestników (załączniki 1-4).

PODSUMOWANIE,

KOMENTARZE

Nie wymaga specjalnych przygotowań, może występować oddzielnie poza sekwencją

innych ćwiczeń.

W języku niderlandzkim indeks mglistości osiągnął wartość (11,6), w polskim (9,2),

w hiszpańskim (25,2) a w angielskim najmniejszą (8,28). Wnioski jakie zostały

wypracowane podczas warsztatu wskazują na to aby być krytycznym wobec tych

rezultatów. Jednakże analizując globalnie stopień trudności poszczególnych języków

ów wskaźnik może być przydatny. Ludzka percepcja oparta na 3-4 bitowym

zapamiętywaniu sekwencji daje nadzieję na opanowanie łatwiejszych języków.

W praktyce języków ojczystych analiza musi być oparta o inne wytyczne. Może

wskaźnik mglistości jest konkretnym wyznacznikiem łatwości rozumienia tekstu ma

jednak pewne ograniczenia. Nie wszystkie „trudne‖ słowa są niezrozumiałe. Nie

wszystkie słowa powyżej 4 sylab można do nich zaliczyć. Krótkie słowa mało

używane z języku codziennym, jak również regionalizmy czy slang mogą być równie

trudne w odbiorze.


27

―LaPeCo — Laboratory of Personal Competences. Improving qualifications of teachers and trainers‖

TYTUŁ OBSERWATOR

AUTOR Michał Chmielecki


CELE Zwiększenie świadomości znaczenia ekspresji twarzy i subtelnych sygnałów mowy

ciała w komunikacji.

OPIS

Część A

1. Uczestnicy tworzą pary (partner A i partner B).

2. Poproś partnerów A o przedstawienie się i podanie podstawowych

informacji na swój temat np. miejsce urodzenia, stan cywilny, rodzina itd.

Partnerzy B uważnie obserwują ruchy ciała i mimikę partnerów A. Partnerzy

A nie mogą kłamać.

3. Poproś partnerów B o przedstawienie się i podanie podstawowych

informacji na swój temat np. miejsce urodzenia, stan cywilny, rodzina itd.

Partnerzy A uważnie obserwują ruchy ciała i mimikę partnerów B. Partnerzy

B nie mogą kłamać.

Część B

1. Rozdaj każdej osobie listę 10 pytań.

2. Partnerzy A zadają 5 pierwszych pytań. Partnerzy B odpowiadają, nie wolno

im kłamać.

3. Partnerzy B zadają 5 pierwszych pytań. Partnerzy A odpowiadają, nie wolno

im kłamać.

4. Partnerzy A zadają kolejne 5 pytań. Partnerzy B odpowiadają przy czym

mogą zdecydować czy mówią prawdę czy kłamią.

5. Partnerzy B zadają kolejne 5 pytań. Partnerzy A odpowiadają przy czym

mogą zdecydować czy mówią prawdę czy kłamią.

6. Po każdym pytaniu partnerzy zgadują czy odpowiedź była prawdą czy

kłamstwem. Weryfikują swój osąd, prosząc partnera o wyjaśnienie.

Część C

Rozpocznij dyskusję w grupie zadając pytania takie jak:

Jakie zmiany w mimice i mowie ciała zauważyłeś u partnera kiedy kłamał?

W jaki sposób umiejętność czytania mowy ciała może pomóc Ci w relacjach

ze współpracownikami i klientami?

Czy często polegasz na mowie ciała kiedy starasz się ocenić czy ktoś

kłamie?

Czy język ciała może być zwodniczy? itd.

CZAS TRWANIA 20-30 minut


Kompetencje komunikacyjne

Analiza mowy ciała


28

FORMA (METODOLOGIA)

Uczestnicy obserwują i porównują ekspresje twarzy i inne reakcje ciała podczas

mówienia prawdy i kłamstwa.

W tym ćwiczeniu bardzo ważne jest, aby wszyscy uczestnicy byli bardzo aktywni i

zaangażowani. Po zakończeniu ćwiczenia odbędzie się dyskusja, która jest

niezbędna do przeanalizowania obserwacji i świeżo nabytej wiedzy.

NIEZBĘDNE

MATERIAŁY Lista 10 pytań (pytania przygotowane przez trenera, pytania otwarte)

PODSUMOWANIE,

KOMENTARZE —

W projekcie uczestniczyli:

SPOŁECZNA WYŻSZA SZKOŁA PRZEDSIĘBIORCZOŚCI

I ZARZĄDZANIA

Polska www.swspiz.pl

kontakt: Marta Kędzia, [email protected]

Autorzy

Eugeniusz Brzuska

Michał Chmielecki

Renata Figlewicz

Marta Kędzia

Izabela Kołodziejczyk-Olczak

Marta Łuczak

Patrycja Łuczak

Magdalena Łużniak-Piecha

Maria Tatarska

Justyna Wiktorowicz

ANNUR — FORMACION — CULTURA

Hiszpania www.annur.org

kontakt: Pilar Matas, [email protected]

Autorzy

Yolanda Deocano

Pilar Matas

Ann Marie Nazzaro

Joyce Strazzabosco

KATHOLIEKE HOGESCHOOL SINT-LIEVEN

Belgia www.kahosl.be

kontakt: Willem vanden Berg, [email protected]

Autorzy

Liesbet De Brouwer

Griet Deleenheer

Annemie Van Hecke

Ignace Martens

Sabine Martens

Els Vanfleteren

Katja Verbeeck

www.lapeco.eu

Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej (Program LLP – Leonardo da Vinci).Projekt i publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności

za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.

Bank of Exercises PL

Documents

Transcript of Bank of Exercises PL