AWANGARDA XX WIEKU

AWANGARDA - zesp tendencji i trendw w sztuce XX wieku odrzucajcy dotychczasowe style, kreujcy wasny wiat, nie naladujcy rzeczywistoci, szukajcy odrbnego jzyka wyrazu. Twrcy awangardy odrzucali dorobek kulturowy i poszukiwali nowych, oryginalnych rozwiza ideowo-artystycznych. Zjawisko pojawio si ok. 1910 roku i wizao si z powstaniem nowych kierunkw w sztuce takich jak:

FUTURYZMawangardowy kierunek w kulturze (zwaszcza w literaturze), ktry narodzi si we Woszech na pocztku XX wieku. Zaoeniem futuryzmu byo patrzenie w przyszo, odrzucanie przeszoci i tradycji. Futuryzm w swoim ywioowym manifecie proponowa unicestwienie akademii, bibliotek i muzew, winnych jego zdaniem utrzymywania i utrwalania kultury przestarzaej i niedonej, a przez to szkodliwej i niebezpiecznej. Futuryci zawadnli w peni sfer estetyki. Wierzyli w profetyczn rol artysty, ktrego uznawali za prawdziwego przewodnika duchowego i demiurga nowego spoeczestwa.

Achille Funi, Motociclista

Ekspresjonizm terminu tego po raz pierwszy uy dla oznaczenia swojej sztuki francuski malarz J. A. Herv w 1901 roku nadajc t nazw cyklowi swoich obrazw wystawionych w Salonie Niezalenych. Kierunek w sztuce rozwin si na dobre na pocztku XX w. w Niemczech, ale korzeniami siga do eksperymentw artystycznych wielkich twrcw schyku XIX w.: Vincenta van Gogha, Edwarda Muncha, Jamesa Ensora i Paula Gauguina, ktrych mona okreli jako prekursorw ekspresjonizmu.

Amadeo Modigliani - ALICJA

Egon Schiele MAESTWO

Surrealizm (zwany take nadrealizmem) kierunek w sztuce powstay w 1924 we Francji, pocztkowo wystpujcy wycznie w literaturze, pniej w sztukach plastycznych, filmie i teatrze. Termin ten stworzy w 1917 roku Guillaume Apollinaire

Jarosaw Kukowski - Ostatnia batycka syrena apica ptasi gryp

SALVADOR DALIMIKKIE ZEGARY

SALVADOR DALI - SEN

SZTUKA ZIEMIInaczej land art to dziaalno artystyczna, ktrej obszarem dziaania (tem, kontekstem czy tworzywem) jest przestrze ziemi, obszar rodowiska naturalnego. Dziaania tego typu czsto s ingerencj w pejza, przeksztaceniem jego fragmentu, lub wykorzystaniem naturalnych procesw (erozja, czynniki atmosferyczne) dla stworzenia dziaania, obiektu o charakterze artystycznym

Jacek Tylicki, 4 dni na brzegu rzeki.

DADAIZMMidzynarodowy ruch artystyczno-literacki w sztuce XX wieku, ktrego gwnymi hasami byy dowolno wyrazu artystycznego, zerwanie z wszelk tradycj i swoboda twrcza odrzucajca istniejce kanony. Jego czonkowie, bdcy wiadkami I wojny wiatowej, w poczuciu rozpadu cywilizacji negowali powszechnie przyjte ideay estetyczne i wartoci. Nie wytworzyli jednolitego stylu czy programu, ktre spjnie czyyby ich dziea jednoczya ich raczej wsplna postawa ni styl.Ruch uksztatowa si w Europie i Stanach Zjednoczonych ok. 1915. W Zurychu artyci tego nurtu skupieni byli wok poety Tristana Tzary i malarza Hansa Arpa. W USA dziaali m.in. Marcel Duchamp, Man Ray i Francis Picabia. Po zakoczeniu wojny gwnym orodkiem ruchu sta si Pary, ale dziaay take inne, takie jak Berlin, Kolonia i Hanower. Koniec dadaizmu przypad na pocztek lat 20. XX w

MARCEL DUCHAMP - FONTANNA

Tayc Periler, Chirico

Jako cechy przysugujce wszystkim kierunkom awangardy wylicza:pionierstwo zdystansowane podejcie do sztuki zastanej pogarda dla kanonw wytworzonych w przeszoci czste teoretyzowanie na temat podejmowanych dziaa (czsto, z wyjtkiem kubizmu, teorie wyprzedzay praktyk) traktowanie sztuki jako prekursora i animatora spoecznego postpu czerpanie inspiracji z nauki i techniki, (kubici z teorii wzgldnoci, surrealici z psychoanalizy, futuryci z techniki)Termin jest wykorzystywany rwnie obecnie dla okrelenia dokona artystycznych, ktre wykraczaj poza schematy i nie poddaj si prostej klasyfikacji, np. muzyka awangardowa.