AUTYZM A UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE- DIAGNOZA...

AUTYZM A UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE-

DIAGNOZA RÓŻNICOWA

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr5ul. Otwocka 3

Tel. 22 619 01 94

Autyzm a upośledzenie umysłowe – diagnoza różnicowa” 5 lutego 2014

Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr5

• Zarówno autyzm, jak i upośledzenie umysłowe są zaliczone w

klasyfikacji DSM do zaburzeń rozwoju

•Warunkiem postawienia rozpoznania jest pojawienie się

nieprawidłowości w relacjach społecznych, komunikowaniu się oraz

w rozwoju funkcjonalnej lub symbolicznej zabawy już przed 3 rokiem

życia dziecka

• Występowanie upośledzenia umysłowego u dzieci z autyzmem- od

50 do 80%

• Wybitne uzdolnienia, występują u ok. 10% osób z autyzmem.

„Autyzm a upośledzenie umysłowe – diagnoza różnicowa” 5 lutego 2014


OD URODZENIA DO 18

MIESIĄCA ŻYCIA

OD 18 MIESIĄCA ŻYCIA DO 4

ROKU ŻYCIA

POWYŻEJ 4 ROKU ŻYCIA

ZACHOWANIA SPOŁECZNE

•Unikanie kontaktu

wzrokowego

•Unikanie kontaktu fizycznego

•Szczątkowy kontakt z osobą

najczęściej się opiekującą

•Opóźniony rozwój

emocjonalny, np. brak

uśmiechu

•Odrzucanie prób

nawiązywania kontaktu,

pocieszania, tulenia

•Usztywnienie ciała podczas

brania na ręce

•Preferowanie samotnej

zabawy

•Brak zainteresowania

zabawkami

•Unikanie kontaktu wzrokowego

•Odrzucanie pocieszania,

przytulania

•Preferowanie samotnych zabaw

•Brak umiejętności naśladowania

•Brak świadomości innych osób

•Nieprawidłowy przebieg zabawy,

•Brak umiejętności

naśladowania

•Nieumiejętność okazywania

emocji wobec osób z otoczenia

•Preferowanie zabaw w

samotności, brak inicjowania i

podtrzymywania kontaktów z

rówieśnikami, nieodpowiadanie

na próbę kontaktu.

•Opór wobec prób kontaktu

fizycznego

•Brak potrzeby dzielenia się

radością, osiągnięciami bądź

zainteresowaniami.

•Brak reakcji empatycznych.

Specyfika zaburzeń występujących w rozwoju dziecka z autyzmem od urodzenia do powyżej 4 r.ż.


OD URODZENIA DO 18

MIESIĄCA ŻYCIA


ROKU ŻYCIA


KOMUNIKACJA

•Brak komunikacji

pozawerbalnej

•Odrzucanie prób

nawiązywania komunikacji z

osobami z otoczenia

•Brak naśladowania gestu

•Brak w okresie melodii

gruchania, gaworzenia oraz

okresu słowa

•Opóźniony rozwój mowy

•Niezdolność rozumienia mowy

i języka

•Brak wykorzystania w

komunikowaniu

wspomagających gestów i

ruchów ciała

•Wypowiadanie zazwyczaj

dziwnych pierwszych słów

(często trudnych

artykulacyjnie)

•Mowa echolaliczna

•Mówienie przy użyciu

zmienionej formy artykulacji i

języka (składnia, artykulacja,

intonacja, itp.)

•Opóźniony rozwój mowy

•Ograniczone użycie ekspresji

w przekazywaniu informacji

•Używanie nietypowych

dźwięków i intonacji głosu

•Echolalia bezpośrednia i

odroczona

•Brak lub używanie w

nieprawidłowy sposób

zaimków osobowych

•Mówienie z użyciem

nieprawidłowej barwy i

natężenia głosu

•Trudności z rozpoczęciem i

kontynuowaniem tematu

rozmowyPoradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr5


OD URODZENIA DO 18

MIESIĄCA ŻYCIA


ROKU ŻYCIA


SENSORYCZNO-MOTORYCZNA

•Wpatrywanie się przez długi

czas w jeden punkt

•Powtarzanie ruchów ciałem,

np. machanie rękami lub

kołysanie się

•Odtwarzanie pojedynczych

czynności z ciągu

•Opór wobec zmian

występujących w otoczeniu i

zachowaniu

•Nadpobudliwość

psychoruchowa lub

pasywność, wycofanie się

•Reagowanie nietypowymi

zachowaniami sensorycznymi

•Manipulowanie w sposób

niezwykły ciałem lub

przedmiotami z otoczenia

•Nieprawidłowe przywiązanie

do przedmiotów

•Nagłe zmiany nastrojów

•Brak akceptacji zmian

•Zaabsorbowanie wąskim

polem zainteresowań

•Występowanie nasilonej

potrzeby identyczności,

niezmienności

•Naleganie, aby występowały

sztywne, rutynowe sytuacje

•Przywiązanie do nietypowych

przedmiotów

•Zaabsorbowanie, fascynacja

obracaniem lub opukiwaniem

przedmiotów



OD URODZENIA DO 18

MIESIĄCA ŻYCIA


ROKU ŻYCIAPOWYŻEJ 4 ROKU ŻYCIA

SAMOOBSŁUGA

•Występują problemy z

jedzeniem i spaniem

•Nadpobudliwość lub

zupełne wyciszenie

•Reakcje nieadekwatne do

bodźca

•Ograniczone

zainteresowanie

(eksploracja otoczenia)

•Odmowa, nieumiejętność

żucia pokarmu stałego

•Wykazywanie dużego

nasilenia lęków

•Kłopoty ze snem

•Trudności z treningiem

czystości

•Występowanie braku

poczucia zagrożenia, lęku w

sytuacjach realnego

zagrożenia

•Autoagresja

•Występowanie

umiejętności samodzielnego

wykonania czynności, np.

ubierania się, mycia zębów,

kąpieli

•Preferowanie wybranego

pożywienia

•Wzbranianie się przed

dokonywaniem zmian, np. w

diecie



Rozwój zabawy u dzieci z autyzmem

• Podstawową formę zabawy kilkuletniego dziecka z autyzmem stanowi

często uderzanie w przedmioty, kręcenie nimi i lizanie ich;

charakterystyczne jest to, że zachowania te są wielokrotnie powtarzane, a

ich celem bywa przede wszystkim dostarczenie sobie stymulacji

określonego rodzaju.

• Zabawa sensoryczno-motoryczna często dominuje w aktywności

zabawowej starszych dzieci z autyzmem; schematyczne powtarzanie

czynności związanych z manipulowaniem obiektami ciągle w ten sam

sposób może zakłócać rozwój bardziej złożonych form zabawy.

• Dziecko autystyczne nie bawi się zabawką jako całością, ale z wytężoną

uwagą obserwuje jakiś element.



• W wieku dwóch lat dzieci z autyzmem znacznie rzadziej od innych bawią

się w sposób funkcjonalny (wykorzystując obiekty zgodnie z ich

przeznaczeniem), ale też używają w zabawie znacznie mniejszej liczby

przedmiotów; w zabawie dominuje powielanie schematów i powtarzanie

pewnych czynności; widoczny jest brak kreatywności

• Wyraźnie słabsze zdolności do zabawy symbolicznej czy zabawy „na niby”

(zabawa symboliczna w prawidłowym rozwoju dziecka rozwija się około 20

m.ż).

• Duże trudności z fantazjowaniem, zabawą w udawanie, odgrywaniem

scenek.

• Stosowanie zabawek w sposób stereotypowy, bez urozmaiceń.

• Nieprawidłowości w rozwoju wyobraźni.

• Trudności w odróżnianiu fantazji od rzeczywistości.



• Wyraźnie słabsze zdolności do zabawy symbolicznej czy zabawy „na niby”

(zabawa symboliczna w prawidłowym rozwoju dziecka rozwija się około 20 m.ż).

• Rzadko się zdarza by dzieci z autyzmem spontanicznie interesowały się w

typowy sposób lalkami.

Przy zaburzeniach integracji sensorycznej mózg nie jest w stanie

przetwarzać wpływających impulsów zmysłowych w sposób, który

dostarczałby danej jednostce odpowiednio dokładnej informacji o niej

samej i otaczającym ją świecie.

• Najwcześniej dojrzewające i najbardziej podstawowe są zmysły: taktylny

(dotykowy), proprioceptywny (czucie głębokie) i przedsionkowy

(równowaga). Te trzy zmysły oraz integracja odruchów odgrywają

zasadniczą rolę w rozwoju dziecka.



Zaburzenia integracji sensorycznej:

Nadreaktywność sensoryczna zwana inaczej „obronnością sensoryczną” - dzieci te

reagują na bodźce intensywniej, szybciej i/lub reakcja trwa dłużej niż u dzieci z

prawidłową reaktywnością

W wyniku reakcji na zbyt wiele bodźców dochodzi do przeciążenia OUN

- niechęć do mycia, czesania i szczotkowania włosów

- kłopoty z ssaniem, gryzieniem i żuciem, częste problemy z przystawieniem do piersi; dziecko nie lubi

mycia twarzy, szczególnie przez drugą osobę, szczotkowania zębów

- dziecko może niewiele raczkować, unikając kontaktu z podłogą; nie lubi brać przedmiotów do ręki,

unika lepkich i ziarnistych materiałów lub miękkich i puszystych, bądź też ostrych, chropowatych

krawędzi zabawek

- nie lubi chodzić boso, może dłużej niż rówieśnicy chodzić na palcach

- dziecko unika brudnych materiałów

- nie toleruje ubrań z wełny, szorstkich dzianin, rzeczy obcisłych i sztywnych oraz metek ubraniowych

- nie lubi powiewu wiatru na mokrym ciele podczas pływania czy kąpieli


- agresja, impulsywność, nadruchliwość w wyniku przeciążęnia sensorycznego

- irytacja, zmienność nastrojów, histeria

- trudności w relacjach, unikanie aktywności grupowych

- nadmierna ostrożność, lęk przed próbowaniem nowych rzeczy

- zdenerwowanie w wyniku nagłych zmian

Podreaktywność sensoryczna – dzieci te reagują na bodźce z niewystarczającą intensywnością jakiej wymaga sytuacja, reagują wolniej i/lub bodziec musi trwać dłużej aby wywołać reakcję

Często są to dzieci wycofane, preferują samodzielne zabawy, samotne, nie domagają się uwagi i towarzystwa

Zbyt mała wrażliwość na dotyk (podwrażliwość):

- dziecko przejawia zachowania autoagresywne o charakterze stymulacji – gryzienie, uderzanie, pocieranie części ciała

- poszukiwanie przedmiotów o różnych fakturach, pocieranie ich, opukiwanie


- nie płaczą, gdy się mocną uderzą czy skaleczą, nie reagują na niewielkie urazy

- wydają się nie zauważać gdy inni je dotykają

- nie lubią nowych aktywności ruchowych i sporadycznie same je inicjują

- wolno się uczą samoobsługi

- często wydają się nieobecne, nieświadome tego, co się dzieje dookoła, nie reagują na swoje imię

- często wydają się nie odczuwać głodu, ciepła, zimna

- są/były nieświadome potrzeb fizjologicznych

- nie reagują na nieprzyjemne zapachy

- przejawiają dużą męczliwość

*Podreaktywność układu przedsionkowego – huśtanie bez końca, spadanie bez asekuracji

• Nadwrażliwość/podwrażliwość słuchowa i wzrokowa

• Zaburzenia w zakresie czucia głębokiego

• Niskie napięcie mięśniowe

• Zaburzenia praksji



Wczesne różnicowanie autyzmu i upośledzenia umysłowego

Wiek, w jakim możliwe jest przeprowadzenie pełnej diagnozy• Autyzm diagnozowany jest do 3 r.ż

• Upośledzenie umysłowe diagnozuje się dopiero na poziomie szkolnym (klasy 0-3), jednak głębsze niepełnosprawności intelektualne są opisywane wcześniej (głębokie od urodzenia) jako opóźnienie w rozwoju (znaczne i umiarkowane)

Obraz kliniczny• Autyzm jako zaburzenie rozwoju od chwili ujawnienia się pierwszych objawów

• Upośledzenie umysłowe charakteryzuje się opóźnieniem rozwoju psychoruchowego, z nasileniem zależnym od stopnia niepełnosprawności

Uwarunkowania rodzinne• Autyzm – do tej pory nie stwierdzono związku

• Upośledzenie umysłowe – nie jest skorelowane genetycznie, ale może być warunkowane środowiskowo, jako wynik choroby, urazu



Komunikacja i mowa• W autyzmie występują w zależności od czasu pojawienia się pierwszych

objawów:

- Od braku, zahamowania, wycofania po nieharmonijny i bardzo rzadko prawidłowy pod względem etapów rozwój mowy

- Charakterystyczne wydają się rzadkie błędy artykulacyjne (co może świadczyć o prawidłowo rozwiniętym słuchu fonematycznym i fonemowym)

- Komunikacja alternatywna i wspomagana wykorzystywana jest w ograniczonym zakresie (głównie systemy bazująca na percepcji wzrokowej)



autyzmie

- Ze względu na czas występowania pierwszych objawów:

* Występujące do ukończenia 12 m.ż. – opóźnienie rozwoju mowy,

ograniczone możliwości wykorzystania systemu komunikacji

pozawerbalnej, sporadyczne występowanie echolalii

• Po 12 m.ż. – zahamowanie, a następnie wycofanie się z użycia

mowy, z zanikiem komunikacji pozawerbalnej, występuje echolalia,

jednak bez adekwatnego odniesienia, zanika użycie swojego imienia

i zaimka „ja”, z wybiórcze wykonywanie poleceń;

• Wypowiedzi mają charakter monotonny, mechaniczny.

• Mogą występować wokalizacje, często z wystąpieniem melodii

• Tworzone wypowiedzi są ograniczone, często w postaci monosylab,

oparte na słowie.



Komunikacja i mowa w autyzmie

• W tworzonych wypowiedziach pojawiają się ciągi słów,

często charakteryzujące się agramatyzmami.

• Wypowiedzi złożone charakteryzują się wysokim

poziomem budowy, metaforycznością, neologizmami,

zbitkami słownymi.

• Mowa i język nie sa wykorzystywane do komunikacji.

• Brak lub ograniczone inicjowanie i podtrzymywanie komunikacji.


Komunikacja i mowa w upośledzeniu umysłowym

• Opóźniony rozwój mowy (pierwsze słowa pojawiają się zależnie od stopnia

upośledzenia)

• Wypowiedzi ubogie, liczne agramatyzmy, wady wymowy, ubogi zasób

słownictwa (biernego i czynnego)

• Trudności ze zrozumieniem słownictwa abstrakcyjnego.

• Mowa i język są wykorzystywane celowo, kontakt jest chętnie nawiązywany i podtrzymywany.



Komunikacja i mowa w upośledzeniu umysłowym

• W zależności od stopnia i współwystępujących zaburzeń i chorób

występują liczne i różnorodne wady i nieprawidłowości związane z

wykorzystaniem układów (oddechowego, fonacyjnego,

artykulacyjnego) – wymagające ich usprawnienia.

- Często, szczególnie w głębszych stopniach, wprowadzana jest

komunikacja alternatywna i wspomagana – nierzadko są to jedyne

sposoby komunikacji ekstrawertycznej tych osób

- W trakcie tworzenia wypowiedzi stosowana jest komunikacja

pozawerbalna-mimika, jak również wykorzystywane są ruchy części

ciała, występuje ekspresja w zakresie głosu, jak i gestu

- Dążenie do nawiązania i zachowania kontaktu.


• W autyzmie nie występują specyficzne dystrofie, jednak

często określa się osoby autystyczne jako posiadające anielską

urodę

• Upośledzenie umysłowe nie jest skorelowane ze

specyficznymi zaburzeniami w budowie anatomicznej, są one

zależne od czynnika etiologicznego



Uczenie się• W autyzmie niski poziom podatności na system nagród, trudności z

motywowaniem, fenomenalna pamięć mechaniczna i fotograficzna

• Upośledzenie umysłowe charakteryzuje się, w zależności od stopnia,

opóźnionym procesem przyswajania, kojarzenia, zapamiętywania –

konieczność rozłożonego w czasie, częstego i wielokrotnego powtarzania;

trudności w dokonywaniu analizy i syntezy; niski poziom uogólniania,

wnioskowania, definiowania na podstawie czynności. Wolne tempo

uczenia się, wymagające licznych utrwaleń i powtórzeń.



Myślenie, pojęcia w autyzmie

• Występuje koncentracja, fiksacja na jednym elemencie,

trudności z łączeniem elementów w całość.

• Trudności z odczytywaniem metafor, rozumienia żartów.

• Problemy z synchronizacją czasową, kojarzeniem ich ze

sobą.

• Myślenie kontekstowe, rzeczywiste.

• Bardzo dobra orientacja w przestrzeni, dobra umiejętność

układania przedmiotów wg wzorca, tworzenie układów,

sortowanie przedmiotów, dobieranie w pary.


Myślenie, pojęcia, pamięć w upośledzeniu umysłowym

• Myślenie konkretno-obrazowe.

• Niski poziom lub brak abstrahowania, uogólniania,

porównywania, rozumowania przyczynowo-skutkowego,

wnioskowania.

• Niski poziom samodzielności myślenia, giętkości, płynnosci.

• Niski poziom krytycyzmu i samokontroli.

• Niski poziom pamięci dowolnej i logicznej.

• Przeciętny poziom pamięci mechanicznej, dobra pamięć

fotograficzna.

• Trudności z przechowywaniem i wiernością odtwarzania.


Rozwój emocjonalny w autyzmie

• Brak stałości zachowania

• Brak pozawerbalnego przekazu emocji: współczucia,

współudziału (kontakt dotykowy) lub przekaz nieadekwatny.

• Nieodpowiednie reakcje, sprzeczne z przyjętymi wzorcami

zachowań.

• Preferowanie kontaktów z osobami straszymi, bardziej

otwartymi na odmienność.

• Zachowania emocjonalne często są nieadekwatne.


Rozwój emocjonalny w upośledzeniu umysłowym:

• Charakterystyczny dla młodszego wieku opisywany jako:

infantylny, lepkość uczuciowa.

• Niski poziom kontroli emocji, popędów i dążeń.

• Często duże nasilenie potzreby przywiązania i poczucia

bezpieczeństwa, wyrażający się infantylnym przywiązaniem i

zaspokajaniem potrzeb.

• Przywiązanie do osób, zwierząt i przedmiotów.


Percepcja bodźców• W autyzmie często występuje specyficzny odbiór określany jako szum, nierzadko

jednak diagnozowana jest nadwrażliwość, niedowrażliwość oraz prawidłowa reakcja;

- W zależności od czasu wystąpienia pierwszych objawów można różnicować:

* Przed pierwszym rokiem życia – unikanie przez dziecko kontaktu wzrokowego, zaburzenia procesów wegetatywnych, wykazywanie zainteresowania głównie obiektami nieożywionymi, poznawanie otoczenia polisensorycznie, często podejrzenia o niedosłuch/głuchotę

* Po pierwszym roku życia – po zainteresowaniu się wspólnym działaniem następuje manifestacyjne odgradzanie się od innych osób w trakcie wykonywania czynności

• W upośledzeniu umysłowym istotnym problemem jest prawidłowa reakcja na bodźce i stopień ich nasilenia, często występuje brak reakcji na bodźce dyskretne, o małym nasileniu



Kontakt fizyczny, w szczególności z matką

• W autyzmie uzależniony od czasu wystąpienia objawów, gdy pojawią się przed 12 m.ż. dziecka, występuje przede wszystkim brak dążenia do kontaktu lub unikanie kontaktu fizycznego z matką, jak również brak reakcji na jej głos i widok, jednak w sytuacji zmiany (ubrania, uczesania, zapachu, itd.) następuje zerwanie kontaktu; w późniejszym okresie (po 12 m.ż.) zahamowanie, wycofanie się z kontaktów z matką i najbliższym otoczeniem;

• W niepełnosprawności intelektualnej prawidłowe przechodzenie przez etapy nawiązywania i podtrzymywania diady, dzieci szukają kontaktu z matką, matka stanowi element bezpieczeństwa środowiska, zaspokaja potrzeby



Kontakt wzrokowy• W autyzmie często opisuje się brak kontaktu wzrokowego, może on jednak

występować z różnym nasileniem, od określanego jako ślizgający się, omiatający, przez sporadyczny, czasowo utrzymywany na wybranych elementach (głównie nieożywionych, później zwierzętach, a następnie na elementach ciała człowieka, rzadziej lub nigdy na postaci człowieka)

• W upośledzeniu umysłowym (w zależności od stopnia) – kontakt wzrokowy jest utrudniony, co wynika z zaburzeń koncentracji uwagi.

Pobudzenie psychoruchowe• W autyzmie obserwujemy naprzemiennie przechodzenie z pełnego wycofania do

pobudzenia z licznymi stereotypiami ruchowymi (różnicowanymi w zależności od czasu wystąpienia pierwszych objawów); nie powinno się utożsamiać pobudzenia psychoruchowego z ADHD – ze względu na zakres, nasilenie i specyficzne objawy

• W upośledzeniu umysłowym (również w zależności od stopnia) często wystepuje i jest diagnozowane ADHD powodujące trudności w koncentracji uwagi, precyzji percepcji oraz kojarzenia, analizy i syntezy, itd.


• W upośledzeniu umysłowym, obserwujemy zainteresowanie kontaktami rówieśniczymi i dążenie do nich, w przypadku opóźnienia i głębszych stopni upośledzenia wchodzenie w interakcje i zabawa na danym poziomie rozwoju, a nie wieku, cechujące się odmienną treścią, intensywnością i zainteresowaniem; charakterystyczne są tu kontakty i zabawy naśladujące wykonanie czynności, duża podatność na sugestie rówieśnicze, dążenie do kontaktów z ludźmi, zainteresowanie drugą osobą może przejść w nachalność



• Autyzm charakteryzuje się ograniczonymi zainteresowaniami, często

opisywanymi jako ukierunkowane, selektywne, ograniczone, ale pojawiają

się też zainteresowania wysepkowe, jednokierunkowe (z dochodzeniem

do wysokiego poziomu wiedzy na dany temat), jak również przerzutne

• W upośledzeniu umysłowym – zależnie od stopnia niepełnosprawności,

od ograniczenia do potrzeb (przede wszystkim związanych z żywieniem),

poprzez wysoko selektywne, zindywidualizowane (często specyficzne,

nieracjonalne), do zainteresowania adekwatnego do wieku rozwojowego


*we wczesnym autyzmie, zdiagnozowanym do 12 r.ż - stereotypie współistnieją z ogólnym niepokojem; koncentrują się głównie w ruchach dłoni i głowy, ok.2 r.ż. zajmują centralne miejsce w zachowaniu dziecka, poszerza się ich repertuar; nasilenie zachowań lękowych i reakcje o silnej ekspresji; zabawa ma charakter stereotypowy, schematyczny:

- fascynacja wodą, układankami, szczególnie w późniejszym wieku

- 5-6 lat – układanie precyzyjne, np.puzzle

- 10-12 lat – polepszenie koncentracji uwagi

- 14-16 lat – brak postępów w rozwoju mowy i kontaktach interpersonalnych

* w późniejszym autyzmie, diagnozowanym po 12 m.ż – nasilają się gdy występuje naruszenie otoczenia lub zmienia się schemat postępowania; zachowania te obejmują zwykle podskoki i kręcenie się wokół własnej osi, ale i ostukiwanie, wprawiania przedmiotów w ruch wirowy; silny lęk występuje w sytuacjach zmieniających dotychczasowe stereotypy postępowania; samotna zabawa ma charakter przyjemności, zabawa głównie zabawkami mechanicznymi (wychodzenie z autyzmu manifestuje się zabawami lalkami lub z drugą osobą)



Stereotypie

• W niepełnosprawności intelektualnej występują w zależności od stopnia

niepełnosprawności – od wypełniających czas aktywności, zachowańa

utostymulacyjnych (mogących przybierać formę autoagresji), poprzez

rozładowujące napięcie, niepokój wewnętrzny, dające poczucie

bezpieczeństwa, do zabawy pozwalającej uświadomić sobie wpływ na

otoczenie (np. zabawy z bączkiem, których nie lubią dzieci autystyczne).



autyzmie

• przeważa izolacja społeczna i niechęć do zmiany pierwotnej struktury (szczególnie gdy autyzm ujawnia się w pierwszym roku życia), w późniejszym okresie dziecko poddawane wczesnej terapii bierze udział w zajęciach zespołowych, często też (dotyczy to głównie dzieci, u których objawy wystąpiły w późniejszym okresie) nawiązuje i podtrzymuje kontakty z rówieśnikami adekwatnie do wieku i poziomu rozwoju;

• Preferowanie funkcjonowania w samotności, izolacji lub w grupach homogenicznych

• Problemy z nabywaniem umiejętności naśladowczych• trudności z wchodzeniem w interakcje emocjonalne wynikają

z większej uczuciowości, są spowodowane nieadekwatnym odbiorem tych interakcji i reakcją na nie;


Rozwój społeczny w upośledzeniu umysłowym:

• kontakty uzależnione od stopnia niepełnosprawności, wspólną cechą jest chęć kontaktu, otwartość na niego i zainteresowanie nim; w głębszej niepełnosprawności ograniczony kontakt, z wiekiem poszerzany i charakteryzujący się rozpoznawaniem opiekuna i reakcjami psychofizjologicznymi; w lżejszych stopniach lękliwość emocjonalna, infantylność reakcji, przywiązanie do opiekuna, wchodzenie w interakcje o niższym poziomie w stosunku do wieku rozwoju; w stopniu lekkim wchodzenie w pełne interakcje, zaangażowanie, zachowana uczuciowość wyższa, tworzenie związków partnerskich;

• Duża potrzeba akceptacji, poczucia bezpieczeństwa.


AUTYZM A UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE- DIAGNOZA...

Documents

Transcript of AUTYZM A UPOŚLEDZENIE UMYSŁOWE- DIAGNOZA...