9.4 Mapy Umysłowe Problemów i Harmonogramy Działa�

Jak ju� wspomnieli�my mapy umysłowe (mapy skojarze�) rozpracował Tony BUZAN, angielski edukator [Buzan97], [Buzan99] i wprowadził na rynek kształceniowy zwykły i elektroniczny w cyberprzestrzeni [http://www.buzancentre.com]. Jakie zatem zalety ma tworzenie map umysłowych problemu w stosunku do tradycyjnej kartki papieru? Zanim odpowiemy na to pytanie wpierw przypomnienie jak do tej pory sporz�dzali�my tradycyjne notatki. Mo�na tu wyró�ni� trzy sposoby linearnego notowania [Buzan99s45]. 1. Notatki w formie narracyjnej – proste spisywanie tre�ci komunikatu w formie ci�gu zda�. 2. Notatki w formie listy my�li w kolejno�ci ich pojawiania si�. 3. Notatki w formie hierarchicznej – lista kategorii i pod kategorii oznaczonych cyframi i literami W ka�dym z tych stylów stosuje si� nast�puj�ce �rodki;

• form� linearn� • symbole • analiz�,

a wi�c zaledwie mały wycinek tego co potrafi nasz mózg, to znaczy pracuj�ce unisono dwie półkule mózgowe. Przypomnijmy, �e lewa półkula my�li analitycznie, linearnie, a prawa, kolorowo, cało�ciowo, rytmicznie, przestrzennie, cało�ciowo. Wykorzystajmy wi�c obie półkule i dajmy im współbie�ne synchroniczne zatrudnienie przy rozwi�zywaniu naszych problemów, tych codziennych jak i niecodziennych. Do tradycyjnego linearnego analitycznego sposobu zapisu my�li doł�czymy zatem w mapce umysłowej;

• rytm wizualny • schemat • hierarchi� • obraz i wyobra�ni� • wymiar • zmysł przestrzeni • Gestalt (cało�ciowo��) • skojarzenia (asocjacje).

Czym s� zatem mapy my�li, lub mapy umysłowe problemu? Podajmy definicje w �lad za ostatni� ksi��k� ich twórcy [Buzan99,s54]. Mapy my�li (danego problemu) s� wyrazem my�lenia wielokierunkowego, zatem naturaln� funkcj� naszego umysłu. Jest to równie� wspaniała technika graficzna, która wyzwala potencjał intelektu. Mapy z powodzeniem mo�na stosowa� we wszelkich dziedzinach �ycia, w których szybko�� uczenia si� i przejrzysto�� my�lenia polepszaj� osi�gni�te wyniki. Rz�dz� si� one nast�puj�cymi czterema prawami:

1. Temat mapy symbolizuje centralny rysunek. 2. Główne zagadnienia w postaci hierarchii gał�zi wybiegaj� promieni�cie z

centralnego rysunku. 3. Gał�zie zawieraj� kluczowy rysunek lub słowo (wypisane du�ymi literami

wzdłu� odpowiedniej gał�zi). Zagadnienia poboczne lub mniej wa�ne

reprezentowane s� jako subgał�zie (gał�zki) podporz�dkowane gał�ziom głównym.

4. Gał�zie tworz� sie� w�złów. Mapy mo�esz wzbogaci� o kolory rysunki oraz własne kody, tak by stały si� ciekawsze, bardziej atrakcyjne i oryginalne. Wszystko to pobudzi twoj� kreatywno�� i pami��, a informacje zapisane w formie takiej mapy mo�na sobie znacznie łatwiej przyswoi� i przypomnie�. Mindmapping (robienie mapek) uzmysłowi ci, jak� pojemno�ci� obdarzony jest twój umysł, i pomo�e zwielokrotni� jego wydajno��. Prawidłowe magazynowanie informacji usprawni proces my�lenia. Twój mózg mo�e czasami przypomina� �le zapakowan� walizk�, albo bibliotek� bez katalogu. Niby wszystko co istotne, gdzie� tam jest, ale nie sposób to znale�� w takim bałaganie. Za� mapy porz�dkuj� twe my�li. Odt�d b�dziesz wi�cej zapami�tywał i łatwiej wyszukiwał potrzebne ci informacje. Pierwszy przykład mapy my�li problemu podali�my ju� na rys 9.4 ilustruj�c obszar zastosowa� mindmappingu i jak wida� jest to całe �ycie - je�li traktowane twórczo, z odpowiedzialno�ci�. Jak dalece kreatywne i jak zwarty sposób zapisu informacji one przedstawiaj� wida� na dwu kolejnych mapkach [Buazan99]. Pierwsza sporz�dzona prze zarz�d firmy ameryka�skiej Digital Equipment Corporation (DEC) na temat roli pracy zespołowej w biznesie. Druga mapka jest imponuj�ca tre�ciowo i skojarzeniowo i przedstawia przemy�lenia artysty malarza na temat swej profesji i charakteru twórczo�ci. Wida� tu ogrom zagadnie� niezb�dnych do opanowania, jaki si� kojarzy artystce dla wła�ciwego uprawiania swego zawodu.

Rys. 9.12. Zalety pracy zespołowej wyra�one w postaci mapy my�li przez zarz�d firmy DEC, [Buzan99,r16].

Rys. 9.13 Wiedza i umiej�tno�ci niezb�dne w profesji artysty malarza, [Buzan99,r13]

Popatrzmy jeszcze co mówi� u�ytkownicy tej technologii umysłowej. W �lad za ostatni� monografi� obu braci [Buzan99,s55] przytoczymy tu kilka lapidarnych okre�le�. Lustro umysłu, umysłowy wulkan ,przyrz�d do czerpania wiedzy, celowa sie� my�li, ideał streszczenia, najbardziej wszechstronna technika my�lenia, uzewn�trznienie schematów my�lenia mózgu, najlepszy trening umysłowy,... Wida� z powy�szego, �e mapy umysłowe problemów to wielkie narz�dzie w ka�dej twórczo�ci, w poszukiwaniu odpowiedzi na pytanie co i jak nale�y zrobi�. Wiedza ta jednak musi by� dalej wprawiona w ruch w twórcze działanie, gdzie odpowied� na pytanie co i kiedy jest z kolei niezb�dne. Tak wi�c map� my�li danego problemu nale�y skojarzy� i przetworzy� na sekwencj� działania w czasie. Tak skojarzona czasowo mapa my�li problemu jest pot��nym narz�dziem nie tylko twórczego my�lenia ale i działania, jak do doskonale wida� z rysunku 9.14 ni�ej.

Rys. 9.14 Skojarzenie mapy my�li na temat pracy dyplomowej z jej harmonogramem działa� [Za stro�ny2k2] Jak wida� z rysunku mamy tu jednocze�nie mo�liwo�� kontroli i korekcji merytorycznej i terminowej (sprawy załatwione w kółeczku ⊗ ) we wzajemnym sprz��eniu zwrotnym.