APARAT BEZPIECZEŃSTWA W POLSCE

Kadra kierownicza

APARAT BEZPIECZEŃSTWA W POLSCEKadra kierownicza

tom II1956–1975

I N S T Y T U T P A M I Ę C I N A R O D O W E JKOMISJA ŚCIGANIA ZBRODNI PRZECIWKO NARODOWI POLSKIEMU

WARSZAWA 2006

Redakcja naukowa Paweł Piotrowski

SB

Autorzy opracowań:Dariusz Byszuk (woj. rzeszowskie), Sławomir Cenckiewicz (woj. gdańskie), Paweł Ceranka (woj. warszawskie, Warszawa – miasto), Wojciech Chałupka (woj. poznańskie, szczecińskie,

zielonogórskie), Małgorzata Choma-Jusińska (woj. lubelskie), Wacław Dubiański (woj. katowickie), Wojciech Frazik (woj. kieleckie, krakowskie), Henryk Głębocki (woj. krakowskie), Igor Hałagida

(woj. koszalińskie), Dariusz Iwaneczko (woj. rzeszowskie), Marek Jasiński (woj. łódzkie, Łódź – miasto), Paweł Kalisz (woj. olsztyńskie), Monika Komaniecka (woj. kieleckie),

Rafał Kościański (woj. poznańskie, szczecińskie, zielonogórskie), Rafał Leśkiewicz (woj. poznańskie, szczecińskie, zielonogórskie), Piotr Łapiński (woj. białostockie), Anna Madziarska

(woj. bydgoskie), Jan Miłosz (woj. poznańskie, szczecińskie, zielonogórskie), Hanna Moryń (woj. poznańskie, szczecińskie, zielonogórskie), Filip Musiał (woj. krakowskie), Zbigniew Nawrocki (woj. rzeszowskie), Alicja Paczoska-Hauke (woj. bydgoskie), Arkadiusz Piotrowski (woj. poznańskie,

szczecińskie, zielonogórskie), Paweł Piotrowski (centrala – MSW, woj. wrocławskie, opolskie), Sławomir Poleszak (woj. lubelskie), Leszek Próchniak (woj. łódzkie, Łódź – miasto), Bogdan Rogala

(woj. opolskie), Adam Rychlik (woj. poznańskie, szczecińskie, zielonogórskie), Piotr Semków (woj. gdańskie), Robert Spałek (woj. warszawskie, Warszawa – miasto), Maciej Stefanicki

(woj. opolskie), Sławomir Stępień (woj. warszawskie, Warszawa – miasto), Ryszard Surmacz (woj. lubelskie), Mateusz Szpytma (woj. krakowskie), Przemysław Zwiernik (woj. poznańskie,

szczecińskie, zielonogórskie), Joanna Żelazko (woj. łódzkie, Łódź – miasto)

OkładkaKrzysztof Findziński, Katarzyna Szubka

RedakcjaAnna Mirecka

Redakcja technicznaAndrzej Broniak

KorektaAnna Kaniewska

IndeksyPaweł Ceranka, Tomasz Ceranka

Skład i łamanieKatarzyna Szubka

Druk i oprawaInstytut Technologii Eksploatacji

ul. Pułaskiego 6/10, 26-600 Radom

© Copyright by Instytut Pamięci Narodowej Komisja Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu

ISBN 83–60464–24–3 ISBN 978–83–60464–24–3

�

SPIS TREŚCI

Służba Bezpieczeństwa w latach 1956–1975 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .7Struktura organizacyjna Służby Bezpieczeństwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11

Centrala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11Jednostki terenowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .21

Nota redakcyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .31

Obsada kierowniczych stanowisk w aparacie bezpieczeństwa w latach 1956–1975 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35Ministerstwo Spraw Wewnętrznych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .35Województwo białostockie

KW MO w Białymstoku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .43Komendy powiatowe MO w województwie białostockim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .46

Województwo bydgoskieKW MO w Bydgoszczy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .51Komendy powiatowe MO w województwie bydgoskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .54

Województwo gdańskieKW MO w Gdańsku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .58Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie gdańskim . . . . . . . . . . . . . .62

Województwo katowickieKW MO w Katowicach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .66Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie katowickim . . . . . . . . . . . . .70

Województwo kieleckieKW MO w Kielcach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .75Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie kieleckim . . . . . . . . . . . . . .78

Województwo koszalińskieKW MO w Koszalinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .82Komendy powiatowe MO w województwie koszalińskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .85

Województwo krakowskieKW MO w Krakowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .88Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie krakowskim . . . . . . . . . . . .91

Województwo lubelskieKW MO w Lublinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .96Komendy powiatowe MO w województwie lubelskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .99

Województwo łódzkieKW MO w Łodzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .103Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie łódzkim . . . . . . . . . . . . . .104

�

Łódź – miastoKM MO w Łodzi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .108

Województwo olsztyńskieKW MO w Olsztynie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112Komendy powiatowe MO w województwie olsztyńskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .115

Województwo opolskieKW MO w Opolu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .119Komendy powiatowe MO w województwie opolskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .122

Województwo poznańskieKW MO w Poznaniu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie poznańskim . . . . . . . . . . .128

Województwo rzeszowskieKW MO w Rzeszowie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie rzeszowskim . . . . . . . . . . .137

Województwo szczecińskieKW MO w Szczecinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142Komendy powiatowe MO w województwie szczecińskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . .146

Województwo warszawskieKW MO w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .149Komendy powiatowe MO w województwie warszawskim . . . . . . . . . . . . . . . . . .151

Warszawa – miastoKS MO w Warszawie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .157

Województwo wrocławskieKW MO we Wrocławiu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .161Komendy powiatowe MO w województwie wrocławskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . .164

Województwo zielonogórskieKW MO w Zielonej Górze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .170Komendy powiatowe MO w województwie zielonogórskim . . . . . . . . . . . . . . . . .173

Uzupełnienia i sprostowania do tomu 1 . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .177

Wykaz skrótów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .178

Bibliografia . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180

Indeks osób . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .183

Indeks miejscowości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .205

�

SŁUŻBA BEZPIECZEŃSTWA W LATACH 1956–1975

Jedną z konsekwencji przełomu październikowego 1956 r. były głębokie zmia-ny w funkcjonowaniu aparatu bezpieczeństwa. Wśród nowej ekipy rządzącej żywe były negatywne doświadczenia dotyczące działalności UB, a wielu jej przedstawicieli, z Władysławem Gomułką na czele, było wręcz jego ofiarami. Dlatego już 6 listopada Biuro Polityczne KC PZPR zatwierdziło plan reorganizacji rządu zakładający zniesienie Komitetu ds. Bezpieczeństwa Publicznego i przekazanie jego zadań Ministerstwu Spraw Wewnętrznych1. Na następnym posiedzeniu, 10 listopada, zatwierdzono ostatecznie projekt reorganizacji, przy czym wniesiono uwagi dotyczące przekazania dużej części kompetencji dotychczasowego aparatu śledczego Prokuraturze Generalnej oraz znacznego ograniczenia kontroli korespondencji. Przeprowadzona na mocy ustawy z 13 listopada 1956 r. „O zmia-nie organizacji naczelnych organów administracji publicznej w zakresie bezpieczeństwa publicznego” reorganizacja organów bezpieczeństwa zakładała przejęcie przez MSW ca-łego majątku byłego KdsBP, tak na szczeblu centralnym, jak i w terenie2. Nakazywała też włączenie w zakres kompetencji ministra spraw wewnętrznych „sprawy ochrony ustroju ludowo-demokratycznego ustalonego w Konstytucji PRL i interesów Państwa przed wro-gą działalnością szpiegowską i terrorystyczną”. Ustawa została opublikowana 28 listopada i z tym dniem weszła w życie. Ministrem spraw wewnętrznych pozostał nadal Władysław Wicha, który cieszył się dużym zaufaniem Gomułki, np. w gorącym okresie października podległa właśnie jemu Milicja Obywatelska informowała o ruchach wojsk radzieckich i otrzymała zadanie przygotowania Milicji Robotniczej (do czego nie doszło).

Wchłonięcie aparatu bezpieczeństwa przez struktury MSW dokonało się pod nad-zorem specjalnie powołanej komisji KC PZPR, w której pracach uczestniczył m.in. Władysław Matwin, sekretarz KC PZPR i redaktor naczelny „Trybuny Ludu”, oraz Tadeusz Strębski, zastępca kierownika Wydziału Administracyjnego KC PZPR. Jej od-powiednikiem w komendach wojewódzkich MO były komisje personalne, w których skład wchodzili przedstawiciele partii, komendanci wojewódzcy MO i dotychczasowi szefowie wojewódzkich urzędów bezpieczeństwa publicznego. Komisje przeprowadziły znaczną redukcję kadr w myśl wytycznych Biura Politycznego KC PZPR, które naka-zywały, żeby „przy komasacji ministerstw i częściowej redukcji pracowników starać się zamienić słabsze kadry przez ludzi bardziej fachowych i wykwalifikowanych” .3 .

1 P. Majer, Milicja Obywatelska 1944–1957. Geneza, organizacja, działalność, miejsce w aparacie władzy, Olsztyn 2004, s. 421.2 DzU 1956, nr 54, poz. 241; AIPN Wr, 053/467, Zarządzenie nr 235/56 ministra spraw wewnętrznych z 28 XI 1956 r. o przejęciu majątku byłego KdsBP, b.p.3 . Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970, oprac. A. Dudek, A. Kochań-ski, K. Persak, Warszawa 2000, s. 226–227.

�

Po przeprowadzonej w 1955 r. reorganizacji aparatu bezpieczeństwa stan etatowy KdsBP 1 maja 1955 r. wynosił 20 299 stanowisk, natomiast według ewidencji było to 19 511 stanowisk4 .

Tabela 1. Stan etatowy i ewidencyjny KdsBP na dzień 1 maja 1955 r.

Stanowiska operacyjne Stanowiska pomocnicze RazemEtaty Ewidencja Etaty Ewidencja Etaty Ewidencja

Centrala KdsBP

. 3 .088 . 2 .669 2 .479 2 .354 . 5 567 . 5 023

WUdsBP . 5 .435 . 4 .982 3 .577 4 .126 . 9 012 . 9 108PUdsBP . 5 .720 . 5 .380 – – . 5 720 . 5 380Razem 14 243 13 031 6 056 6 480 20 299 19 511

Źródło: AAN, 237/XIV/166, Notatka dotycząca zmian ilościowych i jakościowych aparatu SB w wyniku przepro-wadzonych ostatnich reorganizacji, k. 85–86.

Sytuacja taka przetrwała do likwidacji KdsBP i reorganizacji zakończonej 1 maja 1957 r. Wówczas stan osobowy Służby Bezpieczeństwa w MSW wynosił 9215 stano-wisk, natomiast stan ewidencyjny – 8390 funkcjonariuszy5 .

Tabela 2. Stan etatowy i ewidencyjny SB MSW na dzień 1 maja 1957 r.

Stan osobowyEtaty Ewidencja

Centrala MSW 3 .297 2 .869KW MO 3 .550 3 .307KP MO 2 .368 2 .214Razem 9 .215 8 .390

Źródło: AAN, 237/XIV/166, Notatka dotycząca zmian ilościowych i jakościowych aparatu SB w wyniku przepro-wadzonych ostatnich reorganizacji, k. 85–86.

Skala redukcji była więc bardzo duża, ogółem od 1 listopada 1956 r. do kwietnia 1957 r. zwolniono 9057 funkcjonariuszy, co stanowiło 38 proc. stanu osobowego or-ganów bezpieczeństwa. Najradykalniej okrojono aparat administracyjny i pomocniczy, co wiązało się z przejęciem jego zadań na szczeblu centrali przez jednostki istniejące w MSW, natomiast w terenie – przez komendy wojewódzkie i powiatowe. Z aparatu pomocniczego KdsBP przeniesiono do MSW 1239 pracowników. Zmiany nie polegały jedynie na redukcji etatów. Krytyka pracy aparatu bezpieczeństwa przez wszystkie ogni-wa PZPR zaowocowała również działaniami mającymi na celu oczyszczenie jej z osób na stanowiskach kierowniczych, w stosunku do których padały najpoważniejsze zarzuty. Odwołano wówczas i zwolniono z resortu 23 dyrektorów i wicedyrektorów departamen-tów i biur, dziewięciu kierowników i zastępców kierowników WUdsBP, dziewiętnastu

4 AAN, 237/XIV/166, Notatka dotycząca zmian ilościowych i jakościowych aparatu SB w wyniku przeprowadzo-nych ostatnich reorganizacji, k. 85–87 (za udostępnienie dokumentu dziękuję Krzysztofowi Madejowi).5 . Ibidem, k. 87.

�

naczelników wydziałów z departamentów i 32 naczelników wydziałów z WUdsBP6 . .Można dodać, oceniając te zmiany, że niejako przy okazji z resortu usunięto również znaczną część zajmujących kierownicze stanowiska funkcjonariuszy pochodzenia ży-dowskiego. Znaczną liczbę zwalnianych z resortu (3533 osoby) komórki kadrowe MSW skierowały do pracy, 3678 byłych pracowników skierowano do techników, 1909 osób – na kursy zawodowe. Co znamienne, jedynie 37 z tych osób otrzymało stypendia na ukończenie studiów7 .

Struktura społeczna funkcjonariuszy SB przedstawiała się 1 stycznia 1958 r. następu-jąco: 65 proc. (w centrali 70 proc.) było pochodzenia robotniczego, 29 proc. (w powia-tach 39 proc.) – pochodzenia chłopskiego, 6 proc. – pochodzenia urzędniczego i inne-go. W stosunku do kadr KdsBP wyraźnie wzrósł udział osób pochodzenia robotniczego (z 58,04 proc. do 65 proc.), natomiast spadł – pochodzenia chłopskiego (z 36,66 proc. do 29 proc.). Wiązało się to z faktem, że redukcji podlegały głównie osoby posiadające najniższe wykształcenie. Potwierdzają to zresztą dane dotyczące poziomu wykształce-nia. W SB jedynie 4 proc. funkcjonariuszy miało wykształcenie niepełne podstawowe i podstawowe, podczas gdy w KdsBP takich osób było aż 44 procent. Było to również efektem uzupełniania wykształcenia, osób z wykształceniem niepełnym średnim w SB było bowiem 71 proc., natomiast w KdsBP 36 procent. Z danych dotyczących liczby funkcjonariuszy uzupełniających wykształcenie wynika, że w roku szkolnym 1958/1959 w różnych szkołach uczyło się 825 pracowników centrali (co stanowiło 25 proc. jej apa-ratu) i 1779 z terenu (32 proc. stanu ogólnego). Niewielkie zmiany nastąpiły w grupie osób z wykształceniem średnim, w 1955 było to 15 proc., a w styczniu 1958 r. – 17 pro-cent. W gronie osób z wyższym wykształceniem stosunek ten wzrósł z 3 do 7 procent. Znacznie – z 25,2 proc. w KdsBP do 41 proc. w SB – zwiększył się odsetek osób, które ukończyły roczną lub dwuletnią Szkołę Oficerską. Struktura wiekowa funkcjonariuszy SB przedstawiała się następująco: 41 proc. mieściło się w przedziale od 21 do 30 lat, 50 proc. – od 30 do 40 lat, a jedynie 9 proc. – powyżej 40 lat, co dowodzi, że była to kadra relatywnie młoda.

Należy podkreślić, że w latach 1957–1959 powtórnie przyjęto do służby w SB 1119 funkcjonariuszy zwolnionych w wyniku redukcji. Głównymi motywami ich po-wrotu były zdecydowanie gorsze zarobki w nowych miejscach pracy oraz okazywana im tam niechęć8 .

W późniejszym okresie liczebność kadr SB stopniowo rosła, osiągając w maju 1975 r. pułap 15 070 osób.

Bezpośrednio odpowiedzialnym za organizację SB był Mieczysław Moczar, mia-nowany 1 listopada 1956 r. na stanowisko podsekretarza stanu w MSW. Wracał on do aparatu bezpieczeństwa po trwającej od 1948 r. banicji, kiedy to odwołany z funkcji wiceministra MBP, został zesłany na stanowisko przewodniczącego wojewódzkich rad narodowych w Olsztynie, Białymstoku i Warszawie, a przed powrotem do resortu pełnił

6 . Ibidem, k. 89.7 H. Dominiczak, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990. Rozwój i działalność w świetle dokumentów MSW, Warszawa 1997, s. 128.8 AAN, 237/XIV/166, Sprawozdanie z realizacji Uchwały nr 707/56 Rady Ministrów z 13 XI 1956 r. w zakresie przekwalifikowania i zatrudnienia byłych funkcjonariuszy organów BP, Warszawa, 17 IV 1959 r., k. 138.

10

funkcję ministra państwowych gospodarstw rolnych, zastąpiwszy swojego byłego prze-łożonego z MBP Stanisława Radkiewicza. W grudniu 1964 r. Moczar został następcą Wichy jako minister spraw wewnętrznych. W 1968 r. po Moczarze ministrem został Kazimierz Świtała, sędzia, który do MSW przeszedł ze stanowiska wiceministra spra-wiedliwości.

Tabela 3. Stany etatowe SB w latach 1957–1975

Rok(stan na dzień)

Centrala TerenRazemetatyEtaty Dane

w procentach Etaty Dane w procentach

1957 (1 I) 3 .565 38,2 . 5 .765 61,8 . 9 3301962 (1 I) 3 .710 33,0 . 7 .539 67,0 11 2491965 (31 XII) 4 .357 34,0 . 8 .549 66,0 12 9061969 (31 XII) 4 .479 32,5 . 9 .285 67,5 13 7641973 (31 XII) 4 .663 31,1 10 .329 68,9 14 9921975 (31 V) 4 .687 31,1 10 .383 68,9 15 070

Źródło: opracowanie własne autora na podstawie: AIPN, MSW II, 13672, Stany etatowe kadr MSW, k. .32 (za udo-stępnienie dokumentu dziękuję Krzysztofowi Persakowi); ibidem, 9/222, Departament Kadr i .Szkolenia, b.p. (za udostępnienie dokumentu dziękuję Konradowi Rokickiemu).

Początek lat siedemdziesiątych dla MSW był czasem dużych przetasowań kadro-wych, tak w terenie, jak i w centrali. Nowa ekipa I sekretarza Edwarda Gierka obsa-dzała wszystkie ważne stanowiska swoimi ludźmi. Ministrem został gen. Franciszek Szlachcic, który wymienił w centrali 14 dyrektorów, 23 zastępców dyrektorów i 26 na-czelników wydziałów. W terenie odwołano 6 komendantów wojewódzkich MO, 2 za-stępców ds. SB i ds. MO, 57 naczelników wydziałów w KW MO, 56 komendantów powiatowych MO9. Nazbyt samodzielne poglądy Szlachcica nie spodobały się premie-rowi Jaroszewiczowi i po niecałym roku sprawowania funkcji został odwołany. Przyjęto wówczas zasadę, że ministrem spraw wewnętrznych będzie działacz centralnego aparatu PZPR, aby sprawować lepszy nadzór nad resortem. Dlatego też następcą Szlachcica został Wiesław Ociepka, a po jego tragicznej śmierci w 1973 r. Stanisław Kowalczyk, dotychczasowy sekretarz KC odpowiedzialny za sprawy ekonomiczne.

Należy podkreślić, że od 1956 r. PZPR sprawowała faktyczny, a nie nominalny – jak to było wcześniej – nadzór nad resortem spraw wewnętrznych. Sprawy bezpieczeństwa podlegały jednemu z sekretarzy KC PZPR. Początkowo był to Jerzy Albrecht, który prze-wodniczył Komisji Wymiaru Sprawiedliwości, Bezpieczeństwa i Porządku Publicznego. W lutym 1960 r. Albrechta, utożsamianego z partyjnymi liberałami, zastąpił Ryszard Strzelecki, twardogłowy sojusznik polityczny Moczara. Sam Moczar został w listopa-dzie 1968 r. przeniesiony na stanowisko sekretarza KC PZPR mającego zwierzchnic-two nad SB i pełnił je do 1971 r., kiedy zastąpił go Stanisław Kania, który sprawo-wał tę funkcję aż do wyboru w 1980 r. na I sekretarza KC PZPR. Większość decyzji personalnych dotyczących MSW zapadała w Wydziale Administracyjnym KC PZPR. .

9 H. Dominiczak, Organy..., s. 243.

11

Od marca 1960 r., kiedy został ponownie utworzony, do listopada 1968 r. kierował nim gen. Kazimierz Witaszewski, zwany gazrurką. Jego następcą został Stanisław Kania i pełnił tę funkcję do 1971 r. Następnie kierownikiem został Wiesław Ociepka, długo-letni (od 1960 r.) zastępca kierownika Wydziału Administracyjnego.

Struktura organizacyjna Służby Bezpieczeństwa

Centrala

Na mocy zarządzenia ministra spraw wewnętrznych Władysława Wichy z 29 listo-pada 1956 r. ustalono nową strukturę organizacyjną MSW10. Podzielono je na trzy grupy jednostek:

– piony organizacyjne, do których zaliczono: Komendę Główną Milicji Obywatel-skiej, Komendę Główną Straży Pożarnej, Komendę Główną Obrony Przeciwlotniczej, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Centralny Zarząd Służby Zdrowia;

– jednostki Wojsk Wewnętrznych, czyli Dowództwo Korpusu Bezpieczeństwa We-wnętrznego, Dowództwo Wojsk Ochrony Pogranicza, Zarząd Informacji Wojsk Wewnętrz-nych (w styczniu 1957 r. zastąpiony Zarządem WSW Wojsk Wewnętrznych)11;

– grupę określaną jako inne jednostki organizacyjne, w której znalazło się 30 komó-rek o różnym znaczeniu, w tym jednostki SB.

Minister uzyskał wówczas bezpośredni nadzór nad SB i taka sytuacja przetrwała do początku lat osiemdziesiątych, kiedy utworzono stanowisko szefa SB. Wprawdzie w latach 1965–1969 płk Ryszard Matejewski pełnił funkcję generalnego dyrekto-ra MSW ds. SB, ale było to zjawisko przejściowe. Minister mógł w ramach podziału kompetencji delegować wiceministrów do nadzoru merytorycznego nad poszczególny-mi pionami MSW. Spośród szesnastu wiceministrów pełniących w latach 1956–1975 tę funkcję siedmiu (Stefan Antosiewicz, Mieczysław Moczar, Franciszek Szlachcic, Stanisław Filipiak, Ryszard Matejewski, Mirosław Milewski i Henryk Piętek) wywodzi-ło się z Urzędu Bezpieczeństwa, trzech (Ryszard Dobieszak, Tadeusz Pietrzak, Henryk Słabczyk) z MO, czterech (Zygfryd Sznek, Antoni Alster, Tadeusz Dryzek, Bogusław Stachura12) z aparatu PZPR, jeden (Kazimierz Świtała) z ministerstwa sprawiedliwości i jeden (Juliusz Hibner) z wojsk wewnętrznych. Widać więc, że w przeciwieństwie do obsady stanowiska ministra, na które starano się desygnować osobę z aparatu PZPR, przy obsadzie wiceministrów przewagę mieli funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa, co wynikało zapewne z rozbudowanej struktury jednostek SB. Zgodnie z zarządzeniem ministra z 8 grudnia 1956 r. podział spraw pomiędzy poszczególnych wiceministrów przedstawiał się następująco:

– Mieczysław Moczar: Departament I MSW, Departament II MSW, Biuro „A” MSW, Biuro „T” MSW, Biuro Śledcze MSW, Biuro ds. Przesiedleń MSW;

10 P. Majer, Milicja Obywatelska..., s. 422–423.11 . Ludzie bezpieki w walce z narodem i Kościołem. Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej w latach 1944–1978 – Centrala, oprac. M. Piotrowski, Lublin 2000, s. 216–217.12 Bogusław Stachura na stanowisko wiceministra spraw wewnętrznych przeszedł z funkcji I sekretarza KW PZPR w Kielcach.

12

– Antoni Alster: Departament III MSW, Biuro „B” MSW, Biuro „W” MSW, Biuro Ewidencji Operacyjnej MSW, komórka analiz;

– Juliusz Hibner: KBW, WOP, Zarząd Informacji Wojsk Wewnętrznych (później WSW), Zarząd Łączności, Zarząd Organizacyjno-Wojskowy, Główny Inspektorat Och-rony Przemysłu;

– Stefan Antosiewicz: Komenda Główna Terenowej Obrony Przeciwlotniczej, Ko-menda Główna Straży Pożarnej, Zarząd Spraw Socjalnych, Główny Komitet Przeciw-powodziowy;

– Zygfryd Sznek: Departament Społeczno-Administracyjny, Departament Wojskowy, Biuro Nadzoru nad Orzecznictwem Karno-Administracyjnym, Samodzielny Wydział Organizacyjny, Wojewódzkie Zarządy Spraw Wewnętrznych;

– Ryszard Dobieszak: komendant główny MO.Bezpośrednio ministrowi podlegały: Gabinet Ministra, Departament Kadr i Szkolenia,

Departament Finansowy, Biuro Ochrony Rządu, Główny Inspektorat Ministra13. Zapew-niono tym samym realizację postulatu, aby partia sprawowała rzeczywisty nadzór nad służbami bezpieczeństwa. O ile bowiem Moczar odpowiadał za piony wywiadu i kontr-wywiadu, o tyle Antoni Alster, aparatczyk PZPR, sprawował bezpośredni nadzór nad policją polityczną (Departament III MSW).

W okresie sprawowania funkcji ministra przez Mieczysława Moczara podział kom-petencji w kierownictwie MSW był następujący:

– Mieczysław Moczar: Gabinet Ministra, Departament Kadr; – Kazimierz Świtała: Departament III MSW, Biuro Śledcze MSW, Biuro „W” MSW,

Samodzielny Wydział WSW Wojsk Wewnętrznych;– Franciszek Szlachcic: Departament I MSW, Departament II MSW, Biuro Ochrony

Rządu, Nadwiślańskie Jednostki Wojskowe;– Tadeusz Dryzek: Biuro „A” MSW, Biuro „T” MSW, Zarząd Łączności, Główny

Inspektorat Ministra, Zakład Techniki Specjalnej;– Zygfryd Sznek: Departament Społeczno-Administracyjny, Departament Wojskowy,

Komenda Główna Straży Pożarnej, Główny Urząd Geodezji, nadzór nad działalnością urzędów spraw wewnętrznych;

– Ryszard Dobieszak: Departament Finansowy, Zakład Zaopatrzenia, Centralny Zarząd Służby Zdrowia;

– Tadeusz Pietrzak: komendant główny MO, Departament Szkolenia MSW, Inspektorat Ochrony Przemysłu;

– Ryszard Matejewski, dyrektor generalny ds. SB: Biuro „B” MSW, Biuro „C” MSW, Biuro Paszportów MSW, Zarząd Kontroli Ruchu Granicznego MSW, Samodzielny Wydział RKW MSW;

– Wacław Komar, dyrektor generalny ds. zaopatrzenia: Departament Inwestycji, Zarząd Transportu, Zarząd Administracyjno-Gospodarczy, Przedsiębiorstwo Remontu Samochodów, centralna składnica14 . .

Newralgiczny ze względu na bezpieczeństwo wewnętrzne państwa Departament III MSW, podobnie jak w 1957 r., pozostawał pod kontrolą osoby z aparatu partyjnego, co

13 H. Dominiczak, Organy..., s. 128–129.14 . Ibidem, s. 138.

13

jednak nie przeszkodziło Moczarowi wykorzystać jego funkcjonariuszy do rozgrywek wewnątrzpartyjnych w 1968 r.

W okresie sprawowania funkcji ministra przez Kazimierza Świtałę przyjęto zasadę, że każdy z departamentów operacyjnych MSW podlega innemu wiceministrowi. W związ-ku z tym Departament I MSW nadzorował Franciszek Szlachcic, Departament II MSW – Henryk Słabczyk, Departament III MSW – Ryszard Matejewski, a Departament IV MSW – Bogusław Stachura15 .

Zagadnieniem budzącym kontrowersje pozostaje kwalifikacja jednostek SB, nie były one bowiem – jak już wspomniałem – wyodrębnione z trzydziestu innych jednostek MSW. Na podstawie analizy normatywów i zakresu zainteresowań można jednak usta-lić, jakie jednostki tworzyły SB. W 1957 r. były to:

– Departament I MSW (ds. wywiadu), składający się z dwunastu wydziałów: Wy-dział I „N” – kierował pracą nielegalnych rezydentur wywiadowczych; Wydział I „A” – przygotowywał we współpracy z Instytutem Techniki Operacyjnej MSW sprzęt łącz-ności operacyjnej dla Wydziału I „N” i innych wydziałów operacyjnych Departamen-tu I MSW; Wydział II – prowadził pracę operacyjną w USA, Kanadzie i Ameryce Łacińskiej; Wydział III – kierował operacjami w RFN, Austrii i Holandii; Wydział IV – prowadził działania operacyjne we Francji, Belgii, Szwajcarii, Włoszech, Watykanie; Wydział V – rozpracowywał środowiska emigracyjne i ośrodki dywersji ideologicznej; Wydział VI – zajmował się wywiadem naukowo-technicznym; Wydział VII – prowadził działania operacyjne w Wielkiej Brytanii, Izraelu i na Bliskim Wschodzie; Wydział VIII – nadzorował pracę inspektoratów wywiadowczych przy KW MO; Wydział IX, czyli Biuro Studiów; Wydział X – kadry i szkolenie; Wydział Ogólny – odpowiadał za sprawy administracyjno-finansowe, transport i zaopatrzenie materiałowo-techniczne. W skład departamentu wchodziła również Samodzielna Sekcja „B” – zajmowała się ochroną MSZ, MHZ i placówek zagranicznych, oraz Samodzielna Sekcja „A” – zajmowała się bieżącą obsługą szyfrową16 .

– Departament II MSW (ds. kontrwywiadu), składający się z jedenastu wydziałów: Wydział I – odpowiedzialny za działania przeciwko organizacjom wywiadowczym USA; Wydział II – odpowiedzialny za zwalczanie wywiadu brytyjskiego; Wydział III – odpo-wiedzialny za zwalczanie wywiadu zachodnioniemieckiego; Wydział IV – odpowiedzial-ny za zwalczanie wywiadu francuskiego; Wydział V – zajmujący się rozpracowywaniem działalności wywiadowczej ukraińskich ośrodków emigracyjnych; Wydział VI oraz Wydział VII – prowadzące działania kontrwywiadowcze w zakresie międzynarodowej wymiany osobowej cudzoziemców przebywających w Polsce czasowo; Wydział VIII – prowadzący działania kontrwywiadowcze wśród dyplomatów państw kapitalistycz-nych; Wydział IX – rozpracowujący kontrwywiadowczo międzynarodową wymianę towarową; Wydział X – analityczno-informacyjny; Wydział XI – wykonujący zadania obserwacji zewnętrznej w stosunku do akredytowanych w Polsce dyplomatów17 .

15 . Ibidem, s. 139.16 W. Andrzejewski, Historia wywiadu resortu spraw wewnętrznych 1944–1960, Warszawa 1987, s. 55–56.17 . Z dziejów kontrwywiadu w Polsce Ludowej (wybór dokumentów 1944–1984), t. 1, Warszawa 1987, s. 448–452. Więcej o strukturach i organizacji Departamentu II MSW zob. K. Persak, Sprawa Henryka Hollanda, Warszawa 2006, s. 73–78.

14

– Departament III MSW (ds. walki z działalnością antypaństwową w kraju), składa-jący się z sześciu wydziałów: Wydział I – informacyjno-analityczny; Wydział II – od-powiedzialny za zwalczanie aktów terroru politycznego i zorganizowanej działalności antypaństwowej; Wydział III – zwalczający dywersję ideologiczną i polityczną Radia Wolna Europa i innych rozgłośni radiowych, ośrodków syjonistycznych i rewizjoni-stycznych oraz zabezpieczający instytucje państwowe; Wydział IV – zwalczający pol-skie ośrodki rewizjonistyczne i liberalne, ochraniający środowiska naukowe, twórcze, kulturalne i młodzieżowe; Wydział V – prowadzący działania przeciwko Kościołowi; Wydział VI – odpowiedzialny za ochronę gospodarki narodowej18 .

– Biuro Ewidencji Operacyjnej MSW, składające się z czterech wydziałów: Wy-dział I – ewidencji operacyjnej; Wydział II – archiwalny; Wydział III – prowadzący kartotekę ogólnoinformacyjną elementu przestępczego; Wydział Ogólny (późniejszy Wydział VIII)19 .

– Biuro „A” MSW, odpowiedzialne za obsługę szyfrową MSW i składające się z dwóch wydziałów.

– Biuro „B” MSW, zajmujące się obserwacją zewnętrzną za obywatelami polskimi i składające się z dwóch wydziałów.

– Biuro „T” MSW (techniki operacyjnej), składające się z ośmiu wydziałów.– Biuro „W” MSW (perlustracji korespondencji), składające się z trzech wydziałów.– Biuro Ochrony Rządu MSW, składające się z siedmiu wydziałów.– Biuro Śledcze MSW składające się z dwóch wydziałów.Ogółem było to dziesięć jednostek, a więc niewiele w porównaniu ze strukturą

KdsBP, który liczył 23 komórki organizacyjne. Cześć jednostek organizacyjnych cen-trali Komitetu została rozwiązana, a ich zadania przejęły analogiczne komórki MSW, dotyczyło to m.in. spraw kadrowych, finansowych i administracyjno-gospodarczych. Nieco odmiennie ukształtowała się sytuacja z będącymi bezpośrednim zapleczem mini-stra Gabinetem Ministra oraz Głównym Inspektoratem – choć należały one do komórek ogólnoministerialnych, to stanowiska kierownicze objęli w nich szybko funkcjonariu-sze wywodzący się z UB. Jednocześnie sprawy więziennictwa, dotychczas podporząd-kowane ministrowi spraw wewnętrznych, włączono w zakres działań Ministerstwa Sprawiedliwości.

Struktura organizacyjna SB wciąż ewoluowała i była dostosowywana do aktualnych wymagań. Już 1 kwietnia 1957 r. w skład Biura „B” MSW włączono dotychczasowy Wydział XI Departamentu II MSW zajmujący się obserwacją cudzoziemców. Tym samym stan liczebny Biura zwiększono ze 106 do 442 funkcjonariuszy. Znacznie roz-budowane Biuro składało się z następujących komórek: Wydział I – odpowiedzialny za obserwację zewnętrzną środowiska attaché wojskowych krajów kapitalistycznych; Wydział II – odpowiedzialny za obserwację zewnętrzną środowiska dyplomatów cy-wilnych; Wydział III – odpowiedzialny za obserwację zewnętrzną środowiska dzien-nikarzy agencji prasowych z krajów kapitalistycznych; Wydział IV – odpowiedzialny za obserwację zewnętrzną obywateli polskich pozostających w zainteresowaniu orga-nów MSW; Wydział V – odpowiedzialny za obserwację i ustalanie kontaktów osób

18 H. Dominiczak, Organy..., s. 131.19 AIPN, 01435/21, Historia Biura „C” MSW, oprac. W. Kopczuk, Warszawa 1984.

1�

Tabela 4. Stany etatowe i ewidencyjne jednostek SB MSW oraz Gabinetu Ministra i Głów­nego Inspektoratu Ministra w latach 1957–1960

Jednostka1 III 1957 r. 31 XII 1957 r. 31 XII 1958 r. 31 XII 1959 r. 30 XII 1960 r.

Etaty Ewi­dencja

Etaty Ewi­dencja

Etaty Ewi­dencja

Etaty Ewi­dencja

Etaty Ewi­dencja

Departament I .MSW

. 588 . 473 . 588 . 464 . 545 . 465 . 545 . 485 . 545 . 512

Departament II MSW

. 625 . 504 . 293 . 259 . 285 . 244 . 308 . 278 . 310 . 291

Departament III MSW

. 170 . 159 . 168 . 154 . 171 . 150 . 172 . 152 . 172 . 153

Biuro Śledcze MSW

. . 49 . . 35 . . 49 . . 40 . . 49 . . 41 . . 57 . . 47 . . 64 . . 55

Biuro Rejestracji Cudzoziemców

– – – – – – – – . . 50 . . 48

Biuro Ochrony Rządu

. 328 . 314 . 351 . 317 . 349 . 314 . 349 . 319 . 350 . 341

Biuro „A” MSW . 103 . 100 . 144 . 125 . 199 . 167 . 199 . 177 . 199 . 180Biuro „B” MSW . 106 . 102 . 442 . 407 . 446 . 431 . 466 . 428 . 465 . 451Biuro „C” MSW . 140 . 120 . 150 . 140 . 172 . 156 . 172 . 163 . 180 . 170Biuro „T” MSW . 701 . 558 . 714 . 654 . 681 . 637 . 680 . 640 . 690 . 641Biuro „W” MSW . 279 . 254 . 285 . 270 . 317 . 290 . 333 . 327 . 376 . 345Centrum Wysz- .kolenia MSW

. 258 . 201 . 232 . 211 . 233 . 188 . 201 . 188 . 201 . 189

Szkoła Departa- .mentu I MSW

. . 32 . . 25 . . 32 . . 25 . . 29 . . 26 . . 29 . . 25 . . 29 . . 21

Razem w jednostkach operacyjnych

3 379 2 845 3 448 3 066 3 476 3 109 3 511 3 229 3 631 3 397

Gabinet Ministra . 110 . 100 . 100 . . 88 . . 85 . . 80 . . 89 . . 83 . . 95 . . 88Główny Inspek- .torat Ministra

. . 12 . . 11 . . 13 . . 11 . . 14 . . 13 . . 16 . . 14 . . 16 . . 15

Źródło: AIPN, MSW II, 9/222, Departament Kadr i Szkolenia, b.p.

odwiedzających ambasady krajów kapitalistycznych i hotele; Wydział VI – zajmujący się techniką obserwacji, organizacją punktów zakrytych i lokali kontaktowych oraz zabezpieczeniem operacyjnym hoteli; Wydział VII – transportowy; Wydział Ogólny. W marcu 1965 r. w Biurze „B” utworzono Wydział Inspekcji, Analiz i Informacji, a we wrześniu powstał nowy Wydział VI – prowadzący obserwację jawną attaché wojsko-wych USA, Wielkiej Brytanii, Francji i Izraela. Dotychczasowy Wydział VI przemia-nowano na Wydział VII, a Wydział VII zmienił nazwę na Wydział VIII. W 1970 r. w Wydziale VI powstała sekcja agenturalna mająca przedłużyć obserwację figurantów w miejscach zamieszkania i miejscach najczęściej przez nich odwiedzanych. W czerwcu .

1�

1967 r. w skład Biura „B” MSW włączono dotychczasowy Wydział VI Oddziału Służby Kryminalnej KG MO oraz jego terenowe odpowiedniki: Wydziały „A” KW MO i Sekcje „A” Wydziału Kryminalnego KW MO w Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu. Realizowały one dotąd zadania obserwacji i techniki obserwacyjnej na rzecz pionu MO. W czerwcu 1972 r. powołano Wydział IX – hotelowy. W kwietniu 1974 r. dotychczasowe wydzia-ły I i II połączono i utworzono nowy Wydział II zajmujący się głównie obserwacją dyplomatów USA i Wielkiej Brytanii. Nowy Wydział I organizował stałe i czasowe punkty zakryte, koordynował działania wszystkich komórek poprzez stanowisko do-wodzenia, przy współudziale Batalionu Specjalnego KS MO prowadził obserwację placówek dyplomatycznych krajów kapitalistycznych i miejsc zamieszkania niektó-rych dyplomatów oraz legalizował dokumenty20 .

Dużą ewolucję przeszło również Biuro Ewidencji Operacyjnej MSW. Już 1 listopada 1957 r. powstał w jego obrębie Wydział IV zajmujący się opiniowaniem osób ubiega-jących się o wyjazd za granicę. 1 stycznia 1960 r. nastąpiła również zmiana nazwy na Biuro „C” MSW. Dalszy rozrost Biura przyniosła likwidacja 30 listopada 1965 r. dotych-czas samodzielnego Centralnego Archiwum MSW. Na jego bazie powstały dwa nowe wydziały: Wydział IV – gromadzący akta administracyjne wytworzone przez MSW i KG MO (przejął również zadania dotychczasowego Wydziału IV), oraz Wydział V – gromadzący materiały archiwalne z lat 1918–1945 (zlikwidowany w kwietniu 1968 r.). Następnie w czerwcu 1967 r., w związku z przesunięciem części zadań z KG MO, utwo-rzono następne dwa wydziały: Wydział VI – zajmujący się ewidencją i publikowaniem informacji o poszukiwaniu przestępców, ewidencją rzeczy skradzionych i odpowiadają-cy na zapytania do Centralnego Biura Adresowego MSW, oraz Wydział VII – prowadzą-cy Centralne Biuro Adresowe i Centralną Kartotekę Kryminalną.

Ucieczki w 1960 r. dwóch oficerów wywiadu, Michała Goleniewskiego i Władysława Mroza, spowodowały duże zmiany w funkcjonowaniu Departamentu I MSW. Wszystkie dotychczasowe wydziały zostały przemianowane, rozwiązano Wydział I „N”, likwi-dując na dziesięć lat samodzielny pion nielegalnych rezydentur. Po reorganizacji od 1 kwietnia 1961 r. w Departamencie I MSW znajdowały się: Wydział I – szkolenia ope-racyjnego, językowego i zawodowego; Wydział II – działań operacyjnych w krajach Trzeciego Świata; Wydział III – ochrony kontrwywiadowczej; Wydział IV – działalno-ści wywiadowczej w obu Amerykach i Wielkiej Brytanii, Wydział V – działań w kra-jach niemieckojęzycznych i Skandynawii; Wydział VI – działań we Francji, Włoszech (z Watykanem) i Belgii; Wydział VII – odpowiedzialny za wywiad naukowo-techniczny; Wydział VIII – rozpracowujący ośrodki emigracji politycznej i dywersji ideologicznej; Wydział IX – zabezpieczający środki techniki operacyjnej; Wydział X – analityczno-in-formacyjny; Wydział XI – administracyjno-gospodarczy; Wydział Ogólny – prowadzą-cy także ewidencję i archiwum operacyjne. Ponadto funkcjonowały samodzielne sekcje: szyfrów, kadrowa oraz fotograficzna21 .

20 AIPN, 02385/5, „Biuletyn Biura »B« MSW” 1982, nr 29–30, s. 40–43.21 AIPN, 02385/125, Geneza i zmiany organizacyjno-strukturalne Departamentu I MSW, k. 15–18; Departa­ment I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Opracowanie dotyczące genezy i zmian organizacyjnych komunistyczne­go wywiadu cywilnego 1944–1986, oprac. P. Gontarczyk, „Glaukopis” 2006, nr 5–6, s. 354–370.

1�

Tak ukształtowana struktura Departamentu I MSW przetrwała aż do końca 1977 r. Ze zmian, jakie nastąpiły po 1961 r., można przytoczyć likwidację w 1965 r. Wydziałów II i XI, utworzenie w maju 1968 r. Inspektoratu „I” – komórki mającej realizować zadania specjalne z dziedziny inspiracji i dezinformacji, oraz reaktywowanie w 1970 r. Wydzia-łu II – odpowiadającego za działania z pozycji nielegalnych. W latach siedemdziesiątych znacznie zwiększono zadania stawiane przed wywiadem, głównie w zakresie wywiadu naukowo-technicznego, czyli WNT. W związku z tym w czerwcu 1973 r. Wydział VII przekształcono w Zarząd VII Departamentu I MSW składający się z pięciu wydziałów odpowiedzialnych za zdobywanie informacji ekonomicznych dotyczących przemysłu hutniczego i maszynowego, chemii, elektroniki i informatyki, górnictwa i energetyki. O znaczeniu tego pionu świadczy fakt, że szef Zarządu VII pełnił jednocześnie funk-cję zastępcy dyrektora Departamentu I MSW ds. WNT (w interesujących nas latach funkcję tę pełnili Adam Krzysztoporski oraz Tadeusz Kittel). Aby zapewnić dopływ wykwalifikowanych kadr, we wrześniu 1972 r. utworzono Ośrodek Kształcenia Kadr Wywiadowczych w Starych Kiejkutach k. Szczytna.

Najważniejszą zmianą organizacyjną w latach sześćdziesiątych było reaktywowanie samodzielnego pionu SB przeznaczonego do walki z Kościołem – 9 czerwca 1962 r. powstał Departament IV MSW, początkowo składający się z trzech wydziałów: Wy-dział I – kler świecki; Wydział II – stowarzyszenia katolickie; Wydział III – wyznania nierzymskokatolickie22. W 1963 r. powstał Wydział IV – analityczny, a w 1971 r. Wy-dział V – zajmujący się klerem zakonnym. W celu przeprowadzania w środowisku kleru działań dezintegracyjnych w listopadzie 1973 r. powołano w departamencie specjalną komórkę – Samodzielną Grupę „D”.

Ewolucję, związaną głównie z poszerzaniem katalogu zainteresowań SB, przecho-dziły również inne jednostki.

W kwietniu 1968 r. Departament II MSW tworzyły: Wydział I – prowadzący dzia-łania przeciwko służbom wywiadowczym USA; Wydział II – prowadzący działania przeciwko służbom wywiadowczym Wielkiej Brytanii i Kanady; Wydział III – prowa-dzący działania przeciwko służbom wywiadowczym RFN; Wydział IV – prowadzący działania przeciwko służbom wywiadowczym Francji, Izraela i innych krajów kapita-listycznych; Wydział V – prowadzący działania przeciwko służbom wywiadowczym państw afro-azjatyckich i Ameryki Łacińskiej; Wydział VI – zabezpieczający sprawy wyjazdów w ramach międzynarodowej wymiany osobowej oraz transport międzynaro-dowy; Wydział VII – zabezpieczający analogiczne sprawy przyjazdów; Wydział VIII – realizujący przedsięwzięcia w międzynarodowym obrocie towarowym; Wydział IX – analityczno-informacyjny; Wydział Ogólny23. W Departamencie II MSW funkcjo-nowała Grupa Operacyjna „Wisła” z siedzibą w Moskwie, zabezpieczająca obywa-teli polskich przebywających w ZSRR, oraz Podgrupa Operacyjna „Karpaty” z sie-dzibą w Berlinie Wschodnim, działająca w obrębie rezydentury pozaplacówkowej

22 . Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945–1989, wstęp, wybór, red. A. Dziurok, Warszawa 2004, s. 24–25.23 AIPN, 0731/141, Zarządzenie nr 0033/68 ministra spraw wewnętrznych z 22 IV 1968 r. w sprawie regula-minu organizacyjnego Departamentu II MSW, k. 189–248 (za udostępnienie dokumentu dziękuję Krzysztofowi Persakowi).

1�

Departamentu I MSW i wykonująca analogiczne zadania w stosunku do obywateli polskich przebywających w NRD24 .

W kwietniu 1971 r. z zakresu zadań Departamentu II MSW wyłączono zwalczanie działalności przemytniczo-dewizowej i przekazano je do Biura do Walki z Przestępstwa-mi Gospodarczymi KG MO, rozwiązując przy tym Wydział VI departamentu25. Było to pokłosie sprawy krypt. „Zalew”, w ramach której funkcjonariusze Departamentu II MSW i Biura do Walki z Przestępstwami Gospodarczymi KG MO zajmowali się prze-mytem złota. W sprawie tej aresztowano i skazano m.in.: byłego dyrektora Departamen-tu II MSW i byłego wiceministra płk. Ryszarda Matejewskiego, zastępcę dyrektora Departamentu II MSW płk. Stanisława Smolnika oraz wicedyrektora Zarządu Kontroli Ruchu Granicznego płk. Henryka Żmijewskiego26 .

W listopadzie 1971 r. Departament III MSW składał się z następujących jednostek: Grupa do Zadań Specjalnych „Z” – opracowywała instrukcje i koncepcje działania SB; Grupa do Zadań Specjalnych „D” – prowadziła działania inspiracyjno-dezintegracyjne; Wydział I – analityczno-informacyjny; Wydział II – zwalczał działalność antypaństwo-wą; Wydział III – zwalczał dywersję ideologiczno-polityczną; Wydział IV – rozpoznawał środowiska naukowe, twórcze, kulturalne i młodzieżowe; Wydział V – ochrona sektora rolno-spożywczego i handlu zagranicznego; Wydział VI – ochrona gospodarki27 .

Stawianie przed SB coraz większych zadań skutkowało tworzeniem nowych jed-nostek organizacyjnych. Należało do nich Biuro Radiokontrwywiadu MSW, w skrócie nazywane Biurem RKW. Początki działań związanych z rozpoznaniem radiowym wią-żą się z utworzonym w 1945 r. w Departamencie II MBP Wydziałem III – radiowym. W 1950 przeszedł on do Departamentu Łączności MBP, a w 1955 r., jako Wydział I, do Departamentu IX KdsBP. W MSW od 28 listopada 1956 r. zadania radiokontrwy-wiadu realizował Wydział I Biura „T” MSW, który 1 grudnia 1961 r., jako Wydział XII, przeszedł do Departamentu II MSW. Nie pozostawał tam długo, gdyż już 1 marca 1965 r. powstał Samodzielny Wydział RKW w składzie: Sekcja I – analiza i opracowania materiałów z nasłuchu i pelengacji; Sekcja II – operacyjno-radionamiarowa; Sekcja III – techniki operacyjnej; Centralna Stacja „N” (nasłuchowa)28. Wzrost liczby realizowa-nych zadań spowodował, że 15 kwietnia 1973 r. Samodzielny Wydział RKW został prze-kształcony w Biuro RKW. Do Wydziału należał również aparat koordynacji organów .radiokontrwywiadu krajów Układu Warszawskiego (poza Rumunią), lecz w 1ipcu 1974 r. został przeniesiony do Czechosłowacji. Biuro RKW zostało rozbudowane o dwie sekcje i mieściło się w Miedzeszynie. Jednostki terenowe RKW znajdowały się w Gdańsku (stacja „N” przeniesiona w 1958 r. z Wrocławia, a w sierpniu 1968 r. rozbudowana do etatu Wydziału RKW przy KW MO) oraz Szczecinie (stacja „P” – pelengacyjna).

24 Początkowo była to samodzielna rezydentura Departamentu II MSW, w 1964 r. włączona w skład rezydentury Departamentu I MSW.25 AIPN, MSW II, 13338, Notatka służbowa w sprawie zwiększenia Wydziału VII (dewizowego) Biura do Walki z Przestępstwami Gospodarczymi KG MO o 7 stanowisk funkcjonariuszy MO, k. 203–204.26 AIPN, 0218/58, Akta osobowe Henryka Żmijewskiego; AIPN, 0604/19, Akta osobowe Ryszarda Matejew-skiego.27 AIPN, 0296/39, Kierunki działania i zasady funkcjonowania Departamentu III MSW, b.p. (za udostępnienie dokumentu dziękuję Krzysztofowi Madejowi).28 AIPN,MSWII,1/1312,ZakresypracyRKW,k.1–26.

1�

Tabela 5. Stany etatowe jednostek SB MSW w latach 1969–1975 (etaty jawne, po ukośniku – etaty niejawne)

Jednostka 31 XII 1969 r. 31 XII 1972 r. 31 V 1975 r.Centrala Teren Razem Centrala Teren Razem Centrala Teren Razem

Departa-ment I .MSW

297/395 – 297/395 386/415 – 386/415 375/550 – 375/550

Departa-ment II MSW

324/20 1 .518 1 842/20 280/14 1 .658 1 938/14 . .289 . 1 .672 . 1 961

Departa-ment III MSW

. .175 1 .707 . 1 882 . .211 1 .965 . 2 176 . .201 . 2 .080 . 2 281

Departa-ment IV MSW

. . . 90 . .787 . . .877 . . . 92 . .858 . . .950 . .101 . . .882 . . .983

Biuro „A” MSW

. .189 . .185 . . .374 . .189 . .194 . . .383 . .197 . . .186 . . .383

Biuro „B” MSW

. .682 1 .171 . 1 853 . .692 1 .169 . 1 861 . .703 . 1 .324 . 2 027

Biuro „C” MSW

. .436 . .427 . . 863 . .459 . .420 . . .879 . .459 . . .427 . . .886

Biuro „W” MSW

. .403 . .570 . . 973 . .410 . .603 . 1 013 . .420 . . .599 . 1 019

Biuro Śled- .cze MSW

. . . 85 . .405 . . 490 . . . 86 . .402 . . .488 . . . 91 . . .419 . . .510

Departa-ment Tech- .niki MSW

. .738 . .667 . 1 405 . .716 . .761 . 1 477 . .764 . . .812 . 1 576

Biuro Ochrony Rządu

. .566 – . . 566 . .664 – . . .664 . .705 . . . . 22 . . .727

Biuro RKW . .203 . . . 86 . . .289 . .208 . . . 86 . . .294 . .210 . . . . 86 . . .296Biuro Paszportów MSW

. .183 1 .101 . 1 284 . .170 1 .334 . 1 504 . .172 . 1 .362 . 1 534

Biuro Kon- .troli Ruchu Granicznego

. .108 . .177 . . .285 – – – – – –

Kierownic- .two komend w terenie

– . .391 . . .391 – . .397 . . .397 – . . .402 . . .402

Inspektorat kierownic- .twa

– . . . 93 . . . . 93 – . .108 . . .108 – . . .110 . . .110

Razem 4 479 9 285 13 764 4 563 9 955 14 518 4 687 10 383 15 070

Źródło: AIPN, MSW II, 9/222, Departament Kadr i Szkolenia, b.p.

20

W czerwcu 1960 r. powstało Biuro Rejestracji Cudzoziemców MSW, które tworzyły: Wydział I – ewidencji i informacji; Wydział II – przyjazdów prywatnych; Wydział III – przyjazdów turystycznych i służbowych; Wydział IV – do spraw krajów demokracji ludowej i przyjazdów na pobyt stały29. Biuro zostało przekształcone w sierpniu 1965 r. w Zarząd Kontroli Ruchu Granicznego, składający się z następujących komórek: Wy-dział I – kontroli ruchu granicznego; Wydział II – ewidencji i informacji; Wydział III – przyjazdów prywatnych; Wydział IV – przyjazdów turystycznych i służbowych; Wy-dział V – ds. legalizacji pobytów i opiniowania przyjazdów stałych30. Zmiana wiązała się z podporządkowaniem .WOP Ministerstwu Obrony Narodowej. Zadaniem Zarządu było kontrolowanie przejść granicznych, podczas gdy pozostałe odcinki granicy pozostawały w gestii WOP31. Wraz z przywróceniem podległości WOP MSW, 1 lutego 1972 r. Zarząd Kontroli Ruchu Granicznego został rozwiązany.

Kolejna zmiana nastąpiła w 1964 r. – w skład SB włączono wówczas funkcjonują-ce dotychczas jako jednostka ogólnoministerialna Biuro Paszportów MSW. Zmieniło ono jeszcze dwukrotnie nazwę: od kwietnia 1967 r. do 1 stycznia 1975 r. działało jako Biuro Paszportów i Dowodów Osobistych MSW, później jako Biuro Paszportów MSW. W 1975 r. w skład Biura wchodziły: Wydział I – ds. informacji i planowania wyjaz-dów inspekcyjnych; Wydział II – ds. wyjazdów prywatnych obywateli PRL; Wydział III – ds. cudzoziemców; Wydział IV – ds. wyjazdów służbowych; Wydział VI – ogólny32 .

Dużym zmianom organizacyjnym podlegały jednostki zabezpieczenia techniki opera-cyjnej. Już w 1959 r. powstał Wydział VI, w kwietniu 1962 r. kolejne trzy wydziały: VII, VIII i IX. Ten ostatni w 1965 r. wyłączono z Biura „T” MSW i na jego bazie utworzono Zakład Techniki Specjalnej MSW mający opracowywać nowe wzory urządzeń techniki operacyjnej33. Zakład liczył pięć wydziałów: Wydział I – koordynacji, Wydział II – elek-troniki, Wydział III – techniki cyfrowej, Wydział IV – mechaniczny; Wydział V – me-chaniki precyzyjnej. W 1969 r. w ZTS rozpoczęto pierwsze prace nad zastosowaniem in-formatyki w resorcie spraw wewnętrznych. Powstał wówczas Ośrodek Elektronicznego Przetwarzania Informacji, w którego skład wszedł Wydział Systemów i Programowania przy ZTS, Wydział Planowania i Wydział Techniki. W związku z nieprawidłowościami ujawnionymi w funkcjonowaniu ZTS, m.in. podejrzeniem o defraudację środków dewi-zowych przeznaczonych na zakupy podzespołów elektronicznych w Berlinie Zachodnim i Austrii, już w 1971 r. podjęto decyzję o jego likwidacji. Zwolniono wówczas ze służby dyrektora Biura „T” płk. Roberta Pieczyskiego, jego zastępcę ppłk. Jana Łozaka, a czte-rech naczelników ZTS usunięto ze stanowisk34. Zagadnienia dotyczące techniki specjal-

29 AIPN, MSW II, 10/167, Etat nr 013/1 Biura Rejestracji Cudzoziemców MSW, 6 VII 1960 r., b.p.30 . Ibidem, Etat nr 018/1 Zarządu Kontroli Ruchu Granicznego MSW, 5 VII 1965 r., b.p. Już w październiku 1965 r. organizacja Zarządu uległa zmianie i odtąd składał się z Wydziału Inspekcji, Wydziału I – informacji i ewidencji, Wydziału II – kontroli ruchu granicznego, Wydziału III – kontroli pobytów czasowych, Wydziału IV – kontroli pobytów stałych.31 . Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce 1944–1988, red. T. Walichnowski, Warszawa 1989, s. 162.32 AIPN, MSW II, 4492, Analiza kadrowa organów paszportowych MSW, b.p.33 AIPN, MSW II, 10/167, Etat nr 019/1 Zakładu Techniki Specjalnej MSW, 23 XII 1965 r., b.p.34 AIPN, 0242/2946, Akta osobowe Jerzego Tomaszewskiego. Informacja z przeprowadzonego postępowania wy-jaśniającego dotyczącego nieprawidłowości w działalności byłego Zakładu Techniki Specjalnej, Warszawa, 7 VI 1972 r., k. 42–44.

21

nej 15 czerwca 1971 r. włączono do Departamentu Techniki MSW, powstałego na bazie Biura „T” MSW. Na miejsce ZTS powstał liczący pięć wydziałów Zakład Konstrukcji Sprzętu Operacyjnego przy Departamencie Techniki MSW. Nie funkcjonował długo, gdyż już w styczniu 1972 r. został rozwiązany i utworzono trzy nowe wydziały Departamentu Techniki MSW: IX, X i XI. Departament ten należał do najszybciej rozbudowywanych jed-nostek MSW i w połowie 1975 r. liczył już dwanaście wydziałów. Ośrodek Elektronicznego Przetwarzania Informacji w sierpniu 1971 r. został przekształcony w Ośrodek Informatyki MSW, a w 1973 r. w Biuro Informatyki MSW. Z jego części w 1974 r. wydzielono Biuro Studiów i Projektów PESEL, w którym zapoczątkowano prace nad wdrożeniem projektu Powszechnego Elektronicznego Systemu Ewidencji Ludności MSW.

Również Biuro „A” MSW stopniowo się rozrastało i w 1968 r. liczyło pięć wydzia-łów i dwie samodzielne sekcje: Wydział Inspekcji; Wydział I – zapewniający łączność szyfrową MSW; Wydział II – zajmujący się łamaniem kodów, czyli kryptografią; Wy-dział III – produkujący dokumenty szyfrowe i klucze utajniające dla komórek szyfro-wych MSW, MSZ, MON i innych instytucji posługujących się łącznością szyfrową; Wy-dział IV – niejawny, wykonujący zadania na rzecz MSZ i oficjalnie występujący jako Wydział Szyfrowy Departamentu Łączności MSZ; Samodzielna Sekcja „S” – zapewnia-jąca łączność szyfrową z tajnymi współpracownikami i rezydentami oraz KW MO na potrzeby Departamentu I MSW; Sekcja Ogólna35 .

Interesującą jednostką było Biuro Historyczne MSW. Utworzono je w grudniu 1973 r. przed trzydziestą rocznicą powstania aparatu bezpieczeństwa, a miało zbierać relacje, dokumentować i publikować prace z pierwszego okresu jego działalności, czyli lat 1944–1956. Jego pierwszym dyrektorem został płk Stanisław Morawski, o którym można powiedzieć, że był żywym symbolem tych czasów, zaczął bowiem służbę w lipcu 1944 r. jako milicjant w Lublinie i stopniowo wspinał się po szczeblach kariery w MBP i MSW, był m.in. organizatorem i pierwszym dyrektorem Departamentu IV MSW.

Jednostki terenowe

Na szczeblu terenowym ustawa z 13 listopada 1956 r. zakładała wchłonięcie przez komendy wojewódzkie MO dotychczasowych jednostek organizacyjnych UB oraz ich głęboką przebudowę, w tym znaczące zmniejszenie stanów liczebnych. W trakcie re-organizacji zlikwidowano wszystkie pomocnicze wydziały byłych WUdsBP, a ich ma-jątek przejęły odpowiednie wydziały KW MO36. Założono, że w jednym ministerstwie ponownie zostaną połączone piony bezpieczeństwa oraz MO, i tym razem wyraźnie nie chciano dopuścić do nadrzędności aparatu bezpieczeństwa nad milicją, jak to było w przeszłości.

W latach 1957–1975 funkcje komendantów wojewódzkich i równorzędnych37 .pełniło 46 funkcjonariuszy – była to więc grupa stosunkowo wąska. Piętnastu z nich .

35 AIPN, MSW II, 4396, Notatka służbowa w sprawie zmian organizacyjno-etatowych w Biurze „A” MSW, 1979 r., b.p.36 AIPN Wr, 053/467, Instrukcja Dyrektora Centralnego Zarządu Zaopatrzenia (MSW) w sprawie przekazania mie-nia działu żywnościowego, mundurowego i kwaterunkowego jednostek KdsBP jednostkom MSW, Warszawa, 28 XI 1956 r., b.p.37 Komendant stołeczny MO oraz komendant miejski MO w Łodzi.

22

zajmowało te stanowiska w dwóch województwach, a trzech (Benedykt Cader, Kazimierz Chojnacki i Stanisław Żmudziński) – aż w trzech województwach. Interesujące jest, że jedynie ośmiu (Leon Chruśliński, Władysław Kruszyński, Teodor Mikuś, Jan Niedbała, Sylwester Rogalewski, Mieczysław Stanisławski, Franciszek Szlachcic i Henryk Zasz-kiewicz) wywodziło się z aparatu bezpieczeństwa. Należy podkreślić, że zastępcy ko-mendantów wojewódzkich MO ds. bezpieczeństwa mieli dość dużą autonomię w dzia-łaniach operacyjnych.

Struktura wewnętrzna pionu bezpieczeństwa w terenie w ogólnym zarysie była wspólna dla wszystkich komend wojewódzkich. Zauważalne drobne różnice w organi-zacji odzwierciedlały znaczenie danego województwa. W latach 1957–1975 widoczne było dążenie do ujednolicenia tej struktury.

Kierownictwa komend wojewódzkich MO tworzyli: komendant wojewódzki MO i jego zastępcy: ds. MO, ds. bezpieczeństwa i ds. administracyjno-gospodarczych, a do 1 listopada 1957 r. także zastępca ds. ORMO. Początkowo w komendach tych było jede-naście jednostek organizacyjnych SB.

Kierownictwo Jednostek Bezpieczeństwa składało się z kilku funkcjonariuszy, .w tym z I zastępcy komendanta wojewódzkiego ds. bezpieczeństwa i zastępcy komendanta wo-jewódzkiego ds. bezpieczeństwa (tzw. II zastępca). W kilku najważniejszych komendach (w 1957 r. w Katowicach, w 1970 r. w Gdańsku i Wrocławiu, a w 1973 r. w Komendzie Stołecznej) utworzono dodatkowe stanowisko tzw. III zastępcy.

W KW MO znajdowały się ponadto: Samodzielna Grupa Specjalna SB – zajmowała się działalnością na rzecz Departamentu I MSW (wywiadu); Inspektorat Kierownictwa Jednostek Bezpieczeństwa – realizował prace zlecone przez kierownictwo KW MO, jak również kontrolował jednostki organizacyjne komendy; był także swoistą przechowal-nią starszych stażem funkcjonariuszy przed wyznaczeniem ich na nowe stanowiska lub wysłaniem na emeryturę.

Początkowo w skład pionu SB KW MO wchodziły tylko dwa wydziały operacyjne: Wydział II – kontrwywiadowczy oraz Wydział III – odpowiadający za zwalczanie prze-jawów opozycji, działalności nacjonalistycznej oraz walkę z Kościołem. Po pewnym czasie podzielono je na grupy według zakresów zainteresowań operacyjnych, na przy-kład w KW MO we Wrocławiu 1 stycznia 1959 r. w Wydziale II utworzono siedem grup, a w Wydziale III – sześć grup, których zakres działań zasadniczo odpowiadał zadaniom wydziałów w departamentach II i III38 .

Zmiany w organizacji służby śledczej, którą najbardziej obciążano winą za wypaczenia lat pięćdziesiątych, dotknęły zarówno pion MO, jak i SB. W miejsce istniejącego w WUdsBP Wydziału VII (śledczego) powstały samodzielne sekcje śledcze o mocno okrojonym eta-cie, zakładano bowiem, że większość zadań dotychczasowego pionu śledczego przejmą prokuratury powszechne39. Funkcje pomocnicze spełniały wydziały: „B” (obserwacji ze-wnętrznej), „W” (perlustracji), „T” (techniki operacyjnej) oraz Ewidencji Operacyjnej (od

38 AIPN Wr, 053/421, Rozkaz organizacyjny nr 05/WR/59 komendanta wojewódzkiego MO, Wrocław, 19 I 1959 r., k . .86 .39 . Centrum władzy..., s. 226. W protokole posiedzenia BP KC PZPR z 10 XI 1956 r. zapisano w uwagach do projek-tu reorganizacji KdsBP: „aparat śledczy w dużej części przekazać do Prokuratury Generalnej”. Ustalenia te miały również swoje przełożenie w terenie.

23

1 stycznia 1960 r. Wydział „C”). Ostatnią komórką organizacyjną SB na szczeblu woje-wódzkim była Samodzielna Sekcja „A” odpowiadająca za łączność szyfrową.

Odejście od tego ogólnego schematu organizacyjnego wynikało z potrzeby uwzględ-nienia specyfiki danego regionu, na przykład małej liczby mieszkańców czy niedublo-wania komórek organizacyjnych w komendach wojewódzkich i miejskich w Warszawie i Łodzi. Na przykład w KW MO w Łodzi od 1 stycznia 1957 r. do października 1961 r. istniała Samodzielna Sekcja II i dopiero w 1961 r. na jej bazie powstał Wydział II, a wią-zało się to z działaniem od stycznia 1957 r. Wydziału II w KM MO w Łodzi. KW MO w Łodzi przez cały omawiany okres nie miała również wydziałów zabezpieczenia opera-cyjnego, czyli „B”, „C”, „T” i „W”, a ich zadania w zakresie techniki realizowały na jej rzecz odpowiednie wydziały KM MO w Łodzi. Podobnie w KW MO w Warszawie nie było Wydziału „W”, jego zadania bowiem wykonywał Wydział „W” KS MO. Komenda Stołeczna różniła się nieco od typowych komend wojewódzkich MO – przez cały okres od 1957 r. do 1975 r. nie było w niej Wydziału „T”, a jego zadania wykonywał odpo-wiedni wydział Biura „T”.

W wielu komendach, mniej obciążonych pracą ze względu na stosunkowo małą liczbę realizowanych spraw, początkowo zamiast wydziałów powstały samodziel-ne sekcje. Dotyczyło to zwłaszcza pionu „W”. Samodzielne sekcje „W” utworzono w KW MO w Białymstoku, Bydgoszczy, Kielcach, Koszalinie, Lublinie, Olsztynie, Opolu, Rzeszowie, Szczecinie, Zielonej Górze oraz KM MO w Łodzi. Do maja 1961 r. wszystkie zostały przekształcone w wydziały „W”. Wiązało się to ze stopniowym roz-budowywaniem organizacyjnym i kadrowym SB. Już w 1958 r. samodzielne sekcje śledcze w poszczególnych komendach wojewódzkich zaczęto przekształcać w wydziały śledcze, a proces ten zakończono w 1962 r. Odchodzono też od unifikacji komórek orga-nizacyjnych w komendach wojewódzkich MO na rzecz wydzielania jednostek realizu-jących zadania SB. Już 1 września 1960 r. z wydziałów ewidencji ludności i dowodów osobistych wyłączono sekcje rejestracji cudzoziemców, usamodzielniając je i włączając do pionu SB40, a 1 marca 1962 r. z wydziałów kadr KW MO wydzielono referaty kadr ds. bezpieczeństwa i na ich bazie utworzono samodzielne sekcje kadr i szkolenia SB. Sekcje te zostały zlikwidowane w styczniu 1967 r.41, a ich zadania ponownie przejęły wydziały kadr, w których zastępcami naczelników zostawali doświadczeni funkcjona-riusze pionu SB. 1 marca 1962 r. również z etatów kierownictw jednostek SB wyłączo-no część stanowisk, tworząc z nich samodzielne sekcje ogólnoorganizacyjne SB, które rozwiązano 15 lutego 1967 r. i w ich miejsce powołano samodzielne sekcje informacji i sprawozdawczości. Nie istniały zresztą długo, już w czerwcu 1967 r. zostały bowiem zlikwidowane i w ich miejsce powstały sekcje informacji, sprawozdawczości i statystyki wydziałów ogólnych KW MO42 .

Zaostrzanie się konfliktu pomiędzy państwem a Kościołem ponownie zwiększy-ło zainteresowanie SB jego sprawami43. 1 lipca 1962 r. w komendach wojewódzkich

40 Sekcja utworzona na mocy Zarządzenia MSW nr 0127/60 (AIPN Wr, 053/421, Zarządzenie organizacyjne nr 064/Org ministra spraw wewnętrznych, 25 VIII 1960 r., k. 111).41 Sekcja zlikwidowana na podstawie Zarządzenia organizacyjnego nr 04/Org ministra spraw wewnętrznych, 15 I 1967 r.42 Rozwiązana na podstawie Zarządzenia organizacyjnego nr 077/Org ministra spraw wewnętrznych, 19 VI 1967 r.43 Szerzej H. Dominiczak, Organy..., s. 153–155.

24

Tabe

la 6

. Sta

ny e

tato

we

SB w

kom

enda

ch w

ojew

ódzk

ich

MO

na

dzie

ń 1

I 195

7 r.

(po

ukoś

niku

eta

ty n

ieja

wne

)

Woj

ewód

z­tw

o

Kie

­ro

w­

nic­

tw

o

Insp

ek­

tora

t K

iero

w­

nict

wa

Sam

. G

rupa

Sp

ecja

lna

Wy­

dzia

ł II

SB

Wy­

dz

iał I

II

SB

Sam

. Se

kcja

„A

”

Wy­

dzia

ł „B

”

Wy­

dzia

ł E

wid

. O

per.

Wy­

dzia

ł „T

”

Wyd

ział

(S

am.

Sekc

ja)

„W”

Sam

. Se

kcja

Śl

ed­

cza

Raz

em

Ref

e­ra

ty

ds.

SB

Ogó

­łe

m

w K

W

MO

Bia

łyst

ok . .

6 .2

.115

.43

518

.17

.15

.10

.513

7 .1

2926

6B

ydgo

szcz

. .6

.2 .2

17 .4

55

39 .1

8 .2

2 .1

1 .4

171

.149

320

Gda

ńsk

. .7

.3 .6

63/1

2 .4

05/

384

/6 .2

111

3 .2

5 .4

371/

21 .1

1448

5/21

Kat

owic

e . .

7 .5

.648

/1 .5

66

42 .2

7 .4

0 .2

2 .6

265/

1 .1

9646

1/1

Kie

lce

. .6

.2 .1

19 .4

25

24 .2

1 .1

9 . .

9 .4

152

.155

307

Kos

zalin

. .6

.2 .1

19 .2

85

17 .1

7 .1

4 . .

5 .4

118

. .87

205

Kra

ków

. .7

.3 .3

42 .5

15

49 .2

4 .2

7 .1

9 .5

235

.139

374

Lubl

in . .

6 .2

.117

.40

518

.22

.17

.11

.514

4 .1

2627

0Łó

dź (w

oj.)

. .6

.2–

.9 .3

25

––

––

.458

.136

194

Łódź

(mia

sto)

. .6

– .2

24 .3

4–

37 .1

8 .2

4 .1

5 .4

164

–16

4O

lszt

yn . .

6 .2

.220

.37

520

.16

.17

.11

.514

1 .1

0424

5O

pole

. .6

.2 .4

21 .3

25

24 .1

3 .1

8 .1

0 .4

139

. .99

238

Pozn

ań . .

6 .2

.243

.53

549

.24

.25

.14

.522

8 .1

8241

0R

zesz

ów . .

6 .2

.221

.41

523

.18

.25

.10

.515

8 .1

6131

9Sz

czec

in . .

7 .2

.655

/9 .3

35

67/4

.22

.53

.13

.626

9/13

. .72

341/

13W

arsz

awa

(woj

.) . .

6 .2

–14

.33

5–

.16

––

.581

.183

264

War

szaw

a (m

iast

o) . .

4–

–33

.39

–49

.17

– .3

6–

178

–17

8

Wro

cław

. .7

.3 .4

51 .5

16

44 .2

2 .6

9 .1

7 .5

279

.184

463

Ziel

ona

Gór

a . .

7 .2

.125

.36

522

.15

.17

.11

.514

6 .1

1726

3R

azem

118

4044

556/

2276

687

/362

6/10

348

515

249

8534

34/3

523

3357

67/3

5

Źród

ło: A

IPN

, MSW

II, 1

3673

, Sta

n et

atow

y SB

KW

MO

na

1 I 1

957

r., k

. 31.

2�

utworzono Wydział IV SB zajmujący się tym zagadnieniem i jednocześnie rozwiązano Grupę V Wydziału III KW MO, a jej funkcjonariuszy przeniesiono do nowego wydzia-łu. Wyjątkiem była KW MO w Koszalinie, gdzie od 1962 r. działała Samodzielna Sek-cja IV, dopiero w kwietniu 1967 r. przekształcona w Wydział IV. Struktura wewnętrzna nowego wydziału odpowiadała zasadniczo strukturze Departamentu IV MSW, z wy-jątkiem KW MO w Katowicach, której Wydział IV w 1962 r. składał się z czterech grup: I (kuria, kler diecezjalny, aktyw świecki), II (zakony męskie i żeńskie), III (kler i aktyw innych związków wyznaniowych) i utworzonej ze względu na specyfikę re-gionu Grupy IV, z siedzibą w Częstochowie, której zadaniem było rozpracowywanie kurii częstochowskiej, zakonu oo. paulinów na Jasnej Górze i skupionego wokół nich aktywu świeckiego44 .

W październiku 1963 r. zlikwidowano Samodzielną Grupę Specjalną SB KW MO, natomiast stanowisko starszego inspektora odpowiadającego za sprawy wywiadu włą-czono do etatu Inspektoratu Kierownictwa Jednostek SB45 .

Kolejne, znaczne zmiany organizacyjne w pionie SB przyniosła połowa lat sześć-dziesiątych. 15 lipca 1964 r. z pionu MO do pionu SB przeszły dotychczasowe wy-działy paszportów zagranicznych i z nich powstały nowe wydziały paszportów46. Ale podobnie jak w przypadku pionu „W” w wielu województwach (z wyjątkiem KW MO w Gdańsku, Katowicach, Opolu, Wrocławiu i KS MO w Warszawie) najpierw powstały samodzielne sekcje paszportów, które stopniowo rozbudowano do etatów wydziałów. Wraz ze wzrostem zadań realizowanych przez wydziały paszportów w kwietniu 1967 r. w ich miejsce powołano wydziały paszportów i dowodów osobistych, włączając do nich dwie sekcje dowodów osobistych wydziałów ogólnych. Do nazwy Wydział Paszportów powrócono w styczniu 1975 r.

W związku z podporządkowaniem WOP Ministerstwu Obrony Narodowej w listo-padzie 1965 r. w większości komitetów wojewódzkich MO powstały wydziały kontro-li ruchu granicznego, natomiast w KW MO w Bydgoszczy, Kielcach i Poznaniu oraz w KM MO w Łodzi, czyli w tzw. województwach wewnętrznych, utworzono począt-kowo samodzielne sekcje, które później – z wyjątkiem KW MO w Kielcach – rozbu-dowano do etatów wydziałów. Jedynie w KW MO w Łodzi i Warszawie ani sekcje, ani wydziały kontroli ruchu granicznego w ogóle nie powstały. Zadaniem tej jednostki SB było kontrolowanie przejść granicznych, podczas gdy pozostałe odcinki granicy pozo-stały w gestii WOP47. W skład wydziału weszła grupa operacyjna i kadra z rozwiązanej 15 października 1965 r. Samodzielnej Sekcji Rejestracji Cudzoziemców, tworząc Grupę Kontroli Cudzoziemców. Nowo utworzonemu wydziałowi podlegały graniczne placów-ki kontrolne. W związku z tym, że w 1972 r. WOP ponownie podporządkowano MSW, dotychczasowe wydziały kontroli ruchu granicznego z dniem 1 kwietnia 1972 r. zostały

44 Ł. Marek, Wydział IV SB KW MO/WUSW w Katowicach (1962–1989). Struktura, kierownictwo, zakres działania, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2006, nr 1, s. 129–134. Wspomniana grupa powstała na bazie funkcjonującej od 1958 r. w Częstochowie Grupy Va Wydziału III. 45 Grupa zlikwidowana na podstawie Zarządzenia nr 081/Org ministra spraw wewnętrznych, 8 X 1963 r.46 AIPN, 10/1355, Zarządzenie nr 097/64 MSW w sprawie operacyjnego podporządkowania sekcji (wydziałów) paszportów KW MO, 15 VII 1964 r., k. 1–3, oraz Rozkaz organizacyjny nr 046/Org ministra spraw wewnętrznych, 28 VII 1964 r.47 . Ochrona..., s. 162.

2�

rozwiązane, a ich zadania podzielono między WOP i Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych48 .

Aby zracjonalizować zadania stojące przed służbą obserwacji, z dniem 15 sierpnia 1967 r. rozwiązano dotychczasowe wydziały „A” oraz sekcje „A” KW MO w Bydgoszczy, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Łodzi, Poznaniu, Szczecinie, Warszawie i Wrocławiu funkcjonujące w ramach służby kryminalnej MO i wykonujące zadania obserwacji ze-wnętrznej na rzecz MO, a ich funkcjonariuszy przeniesiono do wydziałów „B” dzia-łających w pionie SB komend wojewódzkich MO. Tym samym wydziały te zaczęły realizować, choć w ograniczonym zakresie, zadania na rzecz milicji. We wrześniu 1972 r. w KS MO powstał Wydział III „A”, który przejął z Wydziału III zadania związa-ne z ochroną gospodarki narodowej.

Tabela 7. Zestawienie stanów etatowych terenowych jednostek SB w latach 1957 i 1966

WojewództwoKW MO KP MO Ogółem

1957 r. 1966 r. 1957 r. 1966 r. 1957 r. 1966 r.Białystok . .156 . .201 . .129 . .147 . .285 . .348Bydgoszcz . .188 . .237 . .149 . .193 . .337 . .430Gdańsk . .435 . .547 . .114 . .135 . .549 . .682Katowice . .298 . .430 . .202 . .256 . .500 . .686Kielce . .168 . .217 . .154 . .220 . .322 . .437Koszalin . .139 . .220 . . . 88 . .132 . .227 . .352Kraków . .260 . .364 . .139 . .193 . .399 . .557Lublin . .158 . .240 . .131 . . . 75 . .289 . .415Łódź (woj.) . . . 73 . .112 . .136 . .160 . .209 . .272Łódź (miasto) . .192 . .281 – – . .192 . .281Olsztyn . .163 . .228 . .104 . .146 . .267 . .347Opole . .162 . .228 . . . 99 . .137 . .261 . .365Poznań . .274 . .358 . .182 . .246 . .456 . .604Rzeszów . .176 . .252 . .160 . .201 . .336 . .453Szczecin . .295 . .402 . . . 72 . . . 91 . .367 . .493Warszawa (woj.) . . . 94 . .154 . .181 . .250 . .275 . .404Warszawa (miasto) . .236 . .410 – – . .236 . .410Wrocław . .321 . .401 . .184 . .249 . .505 . .650Zielona Góra . .164 . .207 . .117 . .129 . .281 . .336Razem 3 952 5 489 2 341 3 060 6 293 8 549

Źródło: AIPN, MSW II, 13672, Stany etatowe kadr MSW za lata 1957–1975, k. 29 (za udostępnienie dokumentu dziękuję Krzysztofowi Persakowi).

Komendom wojewódzkim MO podlegały również referaty ds. bezpieczeństwa w komen-dach powiatowych i miejskich MO. Kierowali nimi zastępcy komendantów powiatowych

48 Wydziały rozwiązane na podstawie Zarządzenia organizacyjnego nr 027/Org MSW, 30 III 1972 r.

2�

MO ds. bezpieczeństwa. Należy podkreślić, że od początku liczba powiatów i miast na prawach powiatu w skali kraju nie była równa liczbie referatów ds. bezpieczeństwa. Tych ostatnich 1 stycznia 1957 r. było 346, a 31 maja 1975 r. na 350 komend powiatowych, miejskich oraz komend miasta i powiatu MO przypadały 332 referaty ds. SB.

Tabela 8. Zmiany ilościowe jednostek SB szczebla powiatowego w latach 1957–1975

KW MO 1 I 1957 r. 1 I 1967 r. 1 I 1975 r.Białystok . 19 . 19 . 19Bydgoszcz . 22 . 22 . 22Gdańsk . 16 . 15 . 15Katowice . 25 . 18 . 18Kielce . 21 . 20 . 20Koszalin . 13 . 13 . 13Kraków . 19 . 19 . 19Lublin . 19 . 19 . 19Łódź . 20 . 20 . 20Olsztyn . 19 . 18 . 18Opole . 14 . 14 . 14Poznań . 30 . 30 . 30Rzeszów . 24 . 23 . 21Szczecin . 13 . 13 . 13Warszawa . 28 . 26 . 27Wrocław . 26 . 26 . 26Zielona Góra . 18 . 18 . 18Razem 346 333 332

Źródło: opracowanie własne autora.

Zmiana liczby referatów ds. bezpieczeństwa wynikała z reorganizacji administracji państwowej, najczęściej z likwidacji danego powiatu. W województwie katowickim, gdzie w latach 1958–1959 przeprowadzono największe zmiany w celu dostosowania struktury SB do bieżących potrzeb, zadania likwidowanych referatów ds. SB przejmo-wały odpowiednie referaty w sąsiednich miastach. W 1958 r. zlikwidowano pion SB w KM MO w Mysłowicach, Siemianowicach, Szopienicach, Świętochłowicach oraz w KP MO w Kłobucku i Myszkowie, w 1959 r. w KM MO w Nowym Bytomiu (jego obowiązki przejął utworzony wówczas referat ds. bezpieczeństwa w KM MO w Rudzie Śląskiej)49. W 1973 r. w województwie katowickim funkcjonowało 25 miejskich i powia-towych komend MO, lecz tylko w osiemnastu istniał pion SB, w pozostałych zaś sied-miu pracę operacyjną organizowały najbliżej położone referaty ds. SB50: referat ds. SB

49 W. Dubiański, Rozmieszczenie placówek aparatu bezpieczeństwa w województwie śląskim/katowickim w latach 1945–1975, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2005, nr 1, s. 62–70.50 AIPN Ka, 0103/147, Notatka służbowa st. inspektora kierownictwa KW MO w Katowicach ds. SB, 31 I 1973 r., k. 39–40.

2�

KM MO w Katowicach obejmował swoją działalnością miasto Siemianowice, referat ds. SB KMiP MO w Będzinie – miasta Dąbrowa Górnicza i Czeladź, referat ds. SB KM MO w Sosnowcu – obejmował miasto Mysłowice, referat ds. SB KP MO w Zawierciu – powiat Myszków (w tym przypadku do połowy lat sześćdziesiątych komórka SB przy KP MO w Myszkowie istniała, lecz nadzorował ją zastępca ds. SB z Zawiercia), referat ds. SB KM MO w Chorzowie – obejmował miasto Świętochłowice, referat ds. SB KMiP w Częstochowie – miasto Kłobuck.

Do wielu zmian organizacyjnych na szczeblu powiatowym doszło również w woje-wództwie rzeszowskim. Już w 1961 r. zlikwidowano pion SB w KP MO w Radymnie. W 1972 r. połączono dotychczasowe komendy powiatowe w Lesku, Sanoku i Ustrzykach Dolnych, tworząc Bieszczadzką KP MO w Lesku. Powstała wówczas także KM MO w Sanoku wraz z pionem SB. W 1973 r. zlikwidowano KP MO w Nisku w związ-ku z utworzeniem KMiP MO w Stalowej Woli, na bazie dotychczasowej KM MO w Stalowej Woli.

W innych województwach zmiany były dużo mniejsze. W kieleckim w 1958 r. zli-kwidowano referat ds. bezpieczeństwa w KP MO w Opatowie, w 1962 r. w KP MO w Chmielniku, w tym też roku powstał pion SB w KP MO w Lipsku. W olsztyńskim w związku z likwidacją powiatów w Barczewie (1963 r.) i Górowie Iławeckim (1962 r.) zlikwidowano także komendy powiatowe MO, utworzono natomiast w 1963 r. referat ds. bezpieczeństwa przy KP MO w Olsztynie. W województwie warszawskim w 1957 r. zlikwidowano referaty ds. bezpieczeństwa w KP MO w Łosicach i Żurominie, przy czym w Żurominie pion SB w 1969 r. odtworzono. W województwie zielonogórskim w 1961 r. zlikwidowano powiat w Gubinie i rozwiązano KP MO, a wraz z nią również pion SB, w 1966 r. zaś powstał referat ds. bezpieczeństwa w KP MO w Babimoście.

W 1957 r. przyjęto zasadę, że referaty ds. bezpieczeństwa nie będą tworzone w ko-mendach miejskich MO w miastach wojewódzkich (nie dotyczyło to Warszawy i Łodzi, gdyż tam funkcjonowały komendy MO szczebla wojewódzkiego). Odstępstwem były piony SB w komendach miejskich MO w Gdańsku, Katowicach i Rzeszowie, choć w Gdańsku pion SB w 1965 r. zlikwidowano. Na uwagę zasługuje Rzeszów, było to bo-wiem jedyne miasto, w którym przez cały omawiany okres istniały równolegle jednostki SB w KW, KP i KM MO. Specyfiką krakowską z kolei było funkcjonowanie pionu SB przy Komendzie Dzielnicowej MO Kraków Nowa Huta, co wynikało ze szczególnego znaczenia i utrzymującej się odrębności tej dzielnicy Krakowa.

Struktura organizacyjna referatów ds. bezpieczeństwa (od 1967 r. referatów ds. SB) odpowiadała oczywiście znaczeniu danego powiatu i skali zagrożeń na jego terenie. W ko-mendach powiatowych i miejskich MO (część z nich przekształcono później w komendy miasta i powiatu) pionem SB kierowali zastępcy komendanta powiatowego MO ds. bez-pieczeństwa, od 1967 r. nazywani I zastępcami ds. SB. Podlegały im sekretariaty oraz ofi-cerowie operacyjni odpowiedzialni za kontrwywiad, zwalczanie przejawów działalności antypaństwowej i ochronę gospodarki oraz walkę z Kościołem. W referatach ds. bezpie-czeństwa komend powiatowych i miejskich MO w większych miastach funkcjonowały również grupy realizujące zadania techniki operacyjnej oraz rejestracji cudzoziemców.

W 1968 r. we wszystkich referatach ds. SB komend powiatowych utworzono grupy operacyjne, a w tych, w których dotychczas nie było, także grupy paszportów i dowo-dów osobistych.

2�

Tabela 9. Grupy terenowe SB wg stanu na dzień 1 lipca 1966 r. (w nawiasie liczba funkcjo­nariuszy)

KW MO Grupa „W” Grupa „T” Grupa IV Grupa Rejestracji Cudzoziemców

Białystok Ełk (5) Łomża (2) – –Bydgoszcz Grudziądz (4),

Toruń (9), Włocławek (6)

Grudziądz (1), .Inowrocław (1), Toruń (3), . Włocławek (3)

– Chojnice (1), Grudziądz (1), Inowrocław (1), Toruń (1), .Włocławek (1)

Gdańsk Tczew (11) Elbląg (3) – Gdynia (1)Katowice Częstochowa (8) Częstochowa (2) Częstochowa (4) Bielsko-Biała (1), .

Bytom (1), Chorzów (1), Cieszyn (1), .Częstochowa (1), .Gliwice (2), Ruda Śląska (1), Rybnik (1), Sosnowiec (1), Tarnowskie Góry (1), Zabrze (2)

Kielce Radom (9), Sandomierz (5)

Radom (4), Sandomierz (3)

– Radom (1)

Koszalin Kołobrzeg (4), Słupsk (5), Szczecinek (3)

Kołobrzeg (3), Słupsk (3), Szczecinek (3)

– –

Kraków Oświęcim (5), Tarnów (8)

Tarnów (3), Zakopane (3)

– Bochnia (1), Chrzanów (1), .Dąbrowa Tarnowska (1), Nowy Sącz (1), Oświęcim (1), Tarnów (1), Zakopane (1)

Lublin – Chełm (3), Puławy (3)

– –

Łódź .(woj.)

– Pabianice (3), Piotrków Trybunalski (3)

– Wieluń (1)

Olsztyn – – . – Barczewo (1), Giżycko (1), .Kętrzyn (1), Mrągowo (1), .Ostróda (1), Pisz (1), Szczytno (1)

Opole Koźle (5) Nysa (2) – Brzeg (1), Kluczbork (1), Koźle (2), Krapkowice (2), .Nysa (1), Oleśno (1), Prudnik (1), Racibórz (2), Strzelce Opolskie (1)

Poznań Gniezno (6), Kalisz (6), Piła (5)

Gniezno (4), Kalisz (3)

– Gostyń (1), Kalisz (1), Nowy Tomyśl (1), Ostrów Wlkp. (1), Piła (1)

30

KW MO Grupa „W” Grupa „T” Grupa IV Grupa Rejestracji Cudzoziemców

Rzeszów Mielec (3), Przemyśl (7), Stalowa Wola (3)

Mielec (3), Przemyśl (3)

– Jarosław (1), Jasło (1), Krosno (1), Mielec (1), Nisko (1), Przemyśl (1), Tarnobrzeg (1)

Szczecin Świnoujście (4) .– – Świnoujście (1)Warszawa .(woj.)

Płock (7) Otwock (2), Płock (9), .Pruszków (2), Siedlce (3)

– Pruszków (1)

Wrocław Jelenia Góra (6), Legnica (6), Świdnica (5), Wałbrzych (6)

Legnica (3), Wałbrzych (3)

– Jelenia Góra (1), Kłodzko (1), Legnica (1), Wałbrzych (1), .Zgorzelec (1)

Zielona Góra

Gorzów Wlkp. (4)

Gorzów Wlkp. (2)

– Gorzów Wlkp. (1)

Źródło: AIPN, MSW II, 13673, Stany etatowe jednostek MSW za 1966 r., k. 189–190.

W komendach MO w większych miastach w miarę rozbudowy SB powstawały sta-nowiska kolejnego zastępcy, nazywanego również drugim zastępcą ds. SB. Między 1963 r. a 1975 r. stanowiska takie powstały w 24 komendach MO. Ogółem pion ds. SB w komendach powiatowych i równorzędnych liczył w zależności od poszczególnych komend od siedmiu do ponad trzydziestu funkcjonariuszy.

Tabela 10. Komendy powiatowe i miejskie z II zastępcą komendanta ds. SB

Nazwa komendy Lata Nazwa komendy lataKMiP MO w Będzinie 1972–1975 KMiP MO w Olsztynie 1963–1975KMiP MO w Bielsku-Białej 1972–1975 KMiP MO w Płocku 1965–1975KMiP MO w Częstochowie 1963–1975 KMiP MO w Pruszkowie 1971–1975KM MO w Gdyni 1963–1975 KMiP MO w Przemyślu 1965–1975KM MO w Gliwicach 1969–1975 KP MO w Puławach 1971–1975KMiP MO w Gnieźnie 1965–1975 KMiP MO w Raciborzu 1973–1975KMiP MO w Gorzowie Wlkp. 1973–1975 KMiP MO w Radomiu 1964–1975KMiP MO w Jeleniej Górze 1969–1975 KMiP MO w Siedlcach 1966–1975KMiP MO w Kaliszu 1966–1975 KMiP MO w Tarnowie 1967–1975KM MO w Katowicach 1972–1975 KMiP MO w Toruniu 1964–1975KMiP MO w Legnicy 1963–1975 KMiP MO w Wałbrzychu 1963–1975KP MO w Łomży 1965–1975 KMiP MO we Włocławku 1965–1975

Źródło: opracowanie własne autora.

Służba Bezpieczeństwa w okresie od 1954 r. do 1975 r. przeszła dużą ewolucję. Zamiarem kierownictwa PZPR w 1956 r. było stworzenie mechanizmu, w którym orga-

31

ny SB nie miałyby już możliwości odegrania takiej roli jak w okresie wcześniejszym. Włączenie aparatu bezpieczeństwa w struktury komend wojewódzkich MO, do niedaw-na podległych WUBP, to głównie miało na celu. Od samego początku zachowano jednak odmienność obu pionów. W praktyce zastępca komendanta powiatowego ds. bezpieczeń-stwa merytorycznie odpowiadał nie przed komendantem powiatowym MO, ale przed zastępcą komendanta wojewódzkiego ds. SB. Eksperyment z przekazaniem prokura-turom znacznej części zadań śledczych zarówno w przypadku MO, jak i SB zakończył się fiaskiem i już w latach 1957 i 1958 powstały ponownie wydziały dochodzeniowy i śledczy. Zaostrzenie konfrontacji z Kościołem zaowocowało utworzeniem w 1962 r. pionu IV, co stanowiło powrót do metod z lat czterdziestych i pięćdziesiątych. Wzrost ruchu turystycznego i stałe zwiększanie się liczby obywateli państw zachodnich przyby-wających do Polski spowodowały przejęcie od MO i WOP zadań związanych z kontrolą paszportową i kontrolą ruchu granicznego, wraz z etatami wojskowymi w granicznych punktach kontrolnych. Ponownie rozbudowano komórki perlustracji korespondencji i obserwacji zewnętrznej. Zdarzały się też próby przejmowania kompetencji MO lub innych organów administracji, na przykład nadzoru nad wydawaniem dowodów oso-bistych, z czego zresztą szybko się wycofano. Rozbudowywano SB, nie tylko tworząc nowe etaty, ale przenosząc wiele etatów z pionu MO, wciąż borykającego się z proble-mami kadrowymi.

W ramach reformy administracji państwowej w połowie 1975 r. utworzono trzy-dzieści nowych komend wojewódzkich MO, rozwiązano natomiast wraz z powiatami komendy powiatowe MO, zlikwidowano również samodzielny pion SB w komen-dach miejskich MO, powołując w to miejsce – także w części nowo powstałych ko-misariatów MO – grupy operacyjne podległe poszczególnym wydziałom KW MO. Nie spowodowało to jednak dużej redukcji kadr. Według stanu na 31 maja 1975 r. liczba stanowisk SB w jednostkach terenowych wynosiła 10 717, co w porównaniu z majem 1957 r., kiedy tych stanowisk w terenie było 5918, stanowiło wzrost o nie-mal 45 procent. Natomiast po reformie w terenie było 10 529 stanowisk w pionie SB, przy czym spadek ten spowodowały głównie przesunięcia części etatów technicznych do pionu MO51 .

Nota redakcyjnaKolejny tom informatora personalnego o kadrze kierowniczej aparatu bezpieczeń-

stwa w Polsce, obejmujący lata 1956–1975, prezentuje wyniki drugiego etapu badań prowadzonych w latach 2004–2006 przez zespół kilkudziesięciu pracowników oddzia-łowych biur edukacji publicznej i delegatur IPN oraz oddziałowych biur udostępnia-nia i archiwizacji dokumentów IPN w Białymstoku, Gdańsku, Katowicach, Kielcach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Olsztynie, Poznaniu, Rzeszowie, Warszawie i Wrocławiu w ramach projektu „Struktury i metody działania aparatu bezpieczeństwa 1945–1989” realizowanego w BEP IPN. Wyniki pierwszego etapu zostały opublikowane w 2005 r.

51 AIPN, MSW II, 401, Raport o realizacji decyzji ministra spraw wewnętrznych w sprawie dostosowania organiza-cji terenowych organów MO i SB do nowego podziału administracyjnego państwa, 1975 r., k. 20.

32

w tomie pod redakcją naukową dr. Krzysztofa Szwagrzyka, obejmującym lata 1944– .–1956. Okres od 1 czerwca 1975 do 31 lipca 1990 r. zostanie zaprezentowany w trzecim tomie informatora.

Prezentowany tom zawiera zestawienie stanowisk kierowniczych w aparacie bezpie-czeństwa w centrali MSW oraz w pionie bezpieczeństwa komend wojewódzkich i po-wiatowych, a także dane o ich obsadzie – nazwiska ponad dwóch tysięcy funkcjonariu-szy aparatu z datami pełnienia funkcji. Na szczeblu centrali uwzględniono stanowiska poczynając od ministra i wiceministrów, przez szefów Głównego Inspektoratu Kontroli oraz Gabinetu Ministra, po dyrektorów i wicedyrektorów komórek organizacyjnych wchodzących w skład SB. Na szczeblu lokalnym, czyli w komendach wojewódzkich i powiatowych MO, uwzględniono komendantów wojewódzkich MO, którzy – choć w zdecydowanej większości wywodzili się z pionu MO – sprawowali realny nadzór nad podległą im SB, zastępców komendantów wojewódzkich ds. bezpieczeństwa/SB, którzy mieli bezpośrednią kontrolę nad funkcjonowaniem SB w powiecie, naczelników wydziałów SB, ich zastępców, kierowników najważniejszych samodzielnych sekcji SB i zastępców komendantów powiatowych MO ds. bezpieczeństwa. Nie uwzględniono na-tomiast komendantów powiatowych MO, ich nadzór nad pionem SB był bowiem bardzo ograniczony i miał charakter czysto administracyjny.

Datą otwierającą opracowanie jest 28 listopada 1956 r., kiedy rozpoczęto obsadzanie stanowisk kierowniczych w nowo tworzonym aparacie SB podległej MSW, datą końco-wą – 31 maja 1975 r., kiedy weszła w życie reforma administracyjna i zakończyły dzia-łalność w dotychczasowym kształcie jednostki terenowe MO. Zastosowano dwa wyjątki: pierwszym jest podanie dat objęcia i odwołania z funkcji osób pełniących kierownicze stanowiska w centrali MSW, ponieważ jednostki organizacyjne centrali nie podlegały reorganizacji w 1975 r., drugim – podanie pełnego okresu pełnienia obowiązków przez komendantów wojewódzkich MO, co wiąże się z faktem, że pion SB dokooptowano w końcu 1956 r. do już istniejących struktur komend wojewódzkich MO.

Pomimo wysiłków w kilkunastu przypadkach nie udało się ustalić dokładnych dat dziennych sprawowania funkcji przez poszczególne osoby. W takich sytuacjach autorzy byli zmuszeni do opublikowania danych cząstkowych, na przykład:

• 1964 (znany jest rok pełnienia funkcji, brak danych dla ustalenia dat dziennych)• (20 VII 1967) (w okrągłym nawiasie pierwsza lub ostatnia znana data pełnienia

funkcji)• (1 X 1967?) (w okrągłym nawiasie prawdopodobna data pełnienia funkcji)• –1 X 1974 (data końcowa pełnienia funkcji, brak daty początkowej)• 10 I 1970– (data początkowa pełnienia funkcji, brak daty końcowej)• (20 IV) 31 V 1971 (w okrągłym nawiasie alternatywna data pełnienia funkcji).W okresie, który obejmuje informator, w SB zachodziło wiele zmian organizacyj-

nych. Objaśnione to zostało w artykule wstępnym, natomiast w części tabelarycznej – z powodów praktycznych – zastosowano łączenie w jednej tabeli przekształcają-cych się komórek, na przykład w jednej tabeli znajdują się informacje o Biurze „T” MSW i Departamencie Techniki MSW, który powstał na bazie tego biura, Wydziale Paszportów i Wydziale Paszportów i Dowodów Osobistych, Wydziale Ewidencji Operacyjnej i Wydziale „C” w województwach czy o przekształceniach struktury ko-mend powiatowych i równorzędnych MO.

33

W 1967 r. wprowadzone zostały zmiany w nazewnictwie terenowych komórek orga-nizacyjnych pionu bezpieczeństwa. Na mocy zarządzenia MSW nr 068/67 z 23 czerw-ca 1967 r. dotychczasowe referaty ds. bezpieczeństwa w komendach powiatowych MO przemianowano na referaty ds. SB, zastępców komendantów powiatowych MO ds. bezpieczeństwa – na I zastępców komendantów powiatowych ds. SB, a II zastępców komendantów powiatowych ds. bezpieczeństwa – na zastępców komendantów powiato-wych ds. SB. Analogiczne zmiany wprowadzono również na szczeblu wojewódzkim.

Badania oparto na materiałach z zasobu IPN, głównie: 1) rozkazach personalnych ministra spraw wewnętrznych, do którego kompetencji należało mianowanie dyrekto-rów i ich zastępców w centrali MSW, komendantów wojewódzkich i ich zastępców oraz naczelników wydziałów w centrali i terenie, 2) rozkazach personalnych komendantów wojewódzkich MO, którzy obsadzali stanowiska od zastępców naczelników wydziałów w komendach wojewódzkich i zastępców komendantów powiatowych ds. SB w dół, 3) aktach osobowych funkcjonariuszy SB, protokołach zdawczo-odbiorczych wydzia-łów, aktach administracyjnych.

Opracowanie niniejsze w założeniu ma być źródłem wiedzy dla historyków specja-lizujących się w najnowszej historii Polski, ale też dla wszystkich zajmujących się za-wodowo lub amatorsko badaniem historii lokalnej. Przywraca świadomości historycz-nej osoby, które miały bardzo duży wpływ na funkcjonowanie władzy komunistycznej w Polsce w latach 1956–1975, zwłaszcza na szczeblu lokalnym: w województwach i powiatach, a z racji wykonywanej profesji i tajemnicy, która je chroniła, do niedawna pozostawały nieznane.

Paweł Piotrowski

34

35

OBSADA KIEROWNICZYCH STANOWISK W APARACIE BEZPIECZEŃSTWA W LATACH 1956–1975

MINISTERSTWO SPRAW WEWNĘTRZNYCH

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

MinistrowieWicha Władysław Franciszek – 10 XII 1954–11 XII 1964Moczar Mieczysław Mikołaj

(Tichon)gen. bryg./gen.

dyw.12 XII 1964–14 VII 1968

Świtała Kazimierz Wacław płk 15 VII 1968–24 I 1971Szlachcic Franciszek1 Jan gen. bryg. 13 II–21 XII 1971Ociepka Wiesław2 Stanisław płk 21 XII 1971–28 II 1973Kowalczyk Stanisław Adam gen. bryg. 20 III 1973–8 X 1980

WiceministrowieAntosiewicz Stefan Wacław płk 10 XII 1954–3 XI 1959Dobieszak Ryszard3 Adolf płk/gen. bryg. 10 XII 1954–31 VII 1968Sznek Zygfryd Beniamin – 15 XII 1954–26 IV 1968Hibner Juliusz Szymon gen. bryg. 23 VIII 1956–31 V 1960Moczar Mieczysław Mikołaj

(Tichon)gen. bryg. 1 XI 1956–11 XII 1964

Alster Antoni Mojżesz – 11 XII 1956–4 V 1962Szlachcic Franciszek Jan płk/gen. bryg. 4 V 1962–12 II 1971Filipiak Stanisław Antoni gen. bryg. 29 I 1965–(2 VI) 30 VI 1966Dryzek Tadeusz Władysław płk 29 I 1965–25 I 1971Świtała Kazimierz Wacław płk 10 VI 1967–15 VII 1968Pietrzak Tadeusz Szymon gen. bryg. 15 V 1968–15 II 1978Słabczyk Henryk4 Jan gen. bryg. 1 VI 1969–27 X 1973Stachura Bogusław Stanisław gen. bryg. 8 VI 1969–18 II 1983Matejewski Ryszard Stanisław gen. bryg. 7 VII 1969–14 VI 1971Milewski Mirosław Bolesław płk/gen. bryg. 25 I 1971–8 X 1980Piętek Henryk Antoni gen. bryg. 9 X 1971–19 III 1974

1 21 I–13 II 1971 r. kierownik MSW.2 Zginął 28 II 1973 r. w katastrofie lotniczej pod Szczecinem.3 12 VI 1956–21 VII 1965 r. pełnił równolegle funkcję komendanta głównego MO.4 Zmarł 27 X 1973 r.

36

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Generalny Dyrektor ds. SBMatejewski Ryszard Stanisław płk/gen. bryg. 29 I 1965–6 VII 1969

Gabinet Ministra

DyrektorzyPawlak Jan Józef płk p.o. 1 I 1955–31 III 1956

31 III 1956–14 I 1967Kończewicz Stanisław Franciszek płk 15 I 1967–19 V 1971Chomętowski Józef Józef płk 20 V 1971–7 II 1985

Zastępcy dyrektoraPawlak Jan Józef płk 1 I 1955–31 III 1956Nowakowski Jerzy Aleksander mjr/ppłk 28 XI–11 XII 1956Kończewicz Stanisław Franciszek mjr 12 XII 1956–9 X 1957Janic Marian Roch płk p.o. 20 I 1959–30 IX 1960

30 IX 1960–30 IX 1971Orkan-Łęcki Tadeusz Józef płk 15 VII 1965–30 IX 1968Łukaszuk Leonard Jan płk 1 IV 1967–14 II 1973Olenderczyk Zdzisław Kazimierz ppłk/płk 1 VII 1969–27 VII 1979

Główny Inspektorat MSW

KierownicyWyrzykowski Jan Marian – p.o. 2 II 1955–31 V 1956

31 V 1956–20 V 1958Lech Jan Ignacy płk 1 VII 1958–30 XI 1959Fuks Tadeusz Józef płk 1 XII 1959–28 II 1962Lech Jan Ignacy płk 1 III 1962–31 I 1964Fuks Tadeusz Józef płk 7 III 1964–14 II 1965Kończewicz Stanisław Franciszek płk 15 II 1965–14 I 1967Pełech Tadeusz Mateusz płk 15 I 1967–19 V 1971Goroński Zenon Stanisław płk 1 VI–31 X 1971Jedynak Bonifacy Józef płk 1 XI 1971–28 II 1973Krupski Mikołaj Antoni płk/gen. bryg. 10 V 1973–31 V 1988

Zastępcy kierownikaWyrzykowski Jan Marian płk 1 VIII 1955–31 V 1956Gabara Edward Michał płk 12 II 1957–30 VI 1958Szuster Ryszard Stanisław płk 10 IV 1965–31 VIII 1967Pełech Tadeusz Mateusz płk 1 XI 1965–14 I 1967Wesołowski Zygmunt Jakub płk 15 III 1967–9 V 1975Borecki Czesław Bronisław płk 9 X 1967–15 XI 1971Lipka Marian Antoni płk 1 I–18 IX 1972Orzechowski Dariusz Zygmunt płk 15 III 1973–1 X 1988Nowakowski Gustaw Władysław płk 10 V 1975–5 IX 1983

37

Departament I MSW

DyrektorzySienkiewicz Witold Feliks płk 28 XI 1956–6 IV 1961Sokolak Henryk Wincenty płk 6 IV 1961–15 I 1969Milewski Mirosław Bolesław płk 15 I 1969–24 I 1971Osek Józef Władysław płk/gen. bryg. 1 XI 1971–30 XI 1974Słowikowski Jan Franciszek gen. bryg. 1 XII 1974–1 XII 1981

Zastępcy dyrektoraCzaplicki Józef (Kurc Izydor) Henryk

(Hereks)płk 28 XI 1956–31 V 1957

Sokolak Henryk Wincenty płk 28 XI 1956–17 IV 1961Dybała Zbigniew5 Szczepan płk 28 XI 1956–23 III 1962Krupski Mikołaj Antoni ppłk/płk 1 V 1961–4 II 1965Makowski (Mackiewicz) Czesław

Franciszek płk 15 XII 1961–30 I 1964

Milewski Mirosław Bolesław ppłk/płk 15 XI 1962–14 I 1969Pękała Eugeniusz Rudolf płk 15 II 1965–31 X 1975Osek Józef Władysław płk 10 (13) II 1969–3 XI 1971Krzysztoporski Adam Eugeniusz ppłk/płk 10 II 1969–17 XII 1973Guzik Leszek Karol ppłk/płk 1 XII 1971–14 VII 1974Słowikowski Jan Franciszek płk/gen. bryg. 15 VII–30 XI 1974Kittel Tadeusz Wacław płk 7 II 1974–23 V 1978

Departament II MSW

DyrektorzyMatejewski Ryszard Stanisław płk 28 XI 1956–28 I 1965Krupski Mikołaj Antoni płk 4 II 1965–9 V 1973Pożoga Władysław Stanisław płk/gen. bryg. 10 V 1973–22 IX 1980

Zastępcy dyrektoraKonar Julian (Kohn Julian Jakub)

Józef płk 28 XI 1956–29 IV 1957

Żmijewski Henryk Antoni ppłk/płk 28 XI 1956–31 III 1961Wejner Bolesław Władysław ppłk 10 X 1957–30 XI 1958Smolnik Stanisław Szczepan kpt. 1 XII 1958–14 X 1960Roszkowski Eugeniusz Ludwik mjr/ppłk 15 IV 1959–30 IX 1964Bejm Stanisław Józef ppłk 15 XII 1960–7 II 1965Szmidt Leszek Julian ppłk 1 II 1962–31 VIII 1964Smolnik Stanisław Szczepan kpt. 1 XI 1964–9 V 1971Wyparło Zbigniew Stanisław płk 25 I–30 IX 1965Marczak (Martiuk) Bolesław Jan ppłk 25 IV 1965–31 VIII 1967Leśniewski Edward Walenty płk 1 XI 1965–9 XI 1970

5 Zmarł 23 III 1962 r.

38

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Witkowski Grzegorz Jan płk 15 II 1970–31 VII 1972Górecki Kazimierz Piotr płk 15 VI–1 VIII 1970Duraj Józef Paweł płk 1 I–30 IX 1971Wołpiuk Waldemar Stefan płk 10 XI 1971–14 X 1972Michniewicz Romuald Antoni płk 15 XII 1971–31 X 1977Pożoga Władysław Stanisław płk 15 II–9 V 1973Solarski Feliks Jan płk 15 II 1973–15 II 1990Groniecki Stanisław Szczepan płk 15 III 1973–15 XII 1980Sarewicz Zdzisław Feliks płk 15 VII 1974–20 X 1980

Departament III MSW

DyrektorzyPaszkowski Zbigniew Zygmunt płk 28 XI 1956–28 II 1963Filipiak Stanisław Antoni płk/gen. bryg. 1 III 1963–30 I 1965Piętek Henryk Antoni płk 1 II 1965–8 X 1971Morawski Stanisław Jan płk 1 XI 1971–17 XII 1973Krzysztoporski Adam Eugeniusz płk/gen. bryg. 18 XII 1973–22 IX 1980

Zastępcy dyrektoraDziemidok Józef Michał ppłk 28 XI 1956–10 X 1957Filipiak Stanisław Antoni ppłk/płk 28 XI 1956–28 II 1963Morawski Stanisław Jan ppłk/płk 10 X 1957–1 VII 1962Pełech Tadeusz Mateusz płk 5 VI 1963–1 VIII 1965Goroński Zenon Stanisław płk 1 XI 1963–31 I 1965Malik Adam Adam ppłk 15 II 1965–30 IV 1970Pielasa Józef Jan ppłk 1 VIII 1965–15 VI 1974Walichnowski Tadeusz Jan płk 1 XII 1967–1 VII 1968Pawłowicz Karol Władysław płk 1 VI 1970–16 XI 1972Ciastoń Władysław Ignacy płk 1 VI 1971–1 V 1979Muszyński Aleksander Henryk płk 15 II 1973–14 XI 1974Stochaj Stefan Feliks płk 25 X 1974–19 XII 1978

Departament IV MSW

DyrektorzyMorawski Stanisław Jan płk p.o. 15–30 VI 1962

1 VII 1962–31 X 1971Goroński Zenon Stanisław płk 1 XI 1971–30 XI 1974Straszewski Konrad Marcin płk 1 XII 1974–21 XI 1981

Zastępcy dyrektoraPiętek Henryk Antoni płk 1 VII 1962–31 I 1965Goroński Zenon Stanisław płk 1 II 1965–31 V 1971Zajda Wiesław Józef płk 15 I 1967–9 V 1971Siemaszkiewicz Józefa Władysław płk 10 V 1971–13 VII 1973

39

Straszewski Konrad Marcin płk 1 VI 1971–30 XI 1974Wójcicki Ryszard Michał płk 14 VII 1973–15 III 1979

Biuro „A” MSW

DyrektorzyBoński Antoni Aleksander ppłk/płk 28 XI 1956–14 I 1963Siedlecki Stanisław Józef ppłk/płk 15 I 1963–9 III 1987

Zastępcy dyrektoraSkwierczyński Sławomir Wiktor mjr/ppłk 28 XI 1956–10 VI 1977

Biuro „B” MSW

DyrektorzyDrzewiecki Michał (Holzer Maurycy Aron)

Antoni (Aron) płk 28 XI 1956–20 I 1964

Jedynak Bonifacy Józef płk 1 II 1964–31 X 1971Krawczyk Lech Antoni Lucjan płk 1 XI 1971–16 IV 1985

Zastępcy dyrektoraBoczek Józef Józef mjr/ppłk 20 XII 1956–14 X 1961Sokołowski Stefan Jan ppłk 1 IV 1957–15 XI 1959Stefańczak Jan Jan ppłk/płk 1 XII 1959–30 IX 1963Wyparło Zbigniew Stanisław ppłk/płk 25 X 1961–14 I 1965Poniatowski Zdzisław Józef ppłk/płk 1 IX 1963–31 VII 1970Krawczyk Lech Antoni Lucjan płk 1 II 1965–31 X 1971Kurpias Czesław Stanisław płk 15 VIII 1970–31 X 1971Kosma Tadeusz Józef ppłk/płk 1 XI 1971–15 II 1984Kruszyński Włodzimierz Filomen płk 15 V 1973–31 V 1974Guzik Leszek Karol płk 15 VII 1974–14 I 1983Paciorek Kazimierz Henryk płk 1 II 1975–30 IX 1976

Biuro Ewidencji Operacyjnej/Biuro „C” MSW

DyrektorzyZabawski Jan Mikołaj płk 28 XI 1956–17 XII 1979

Zastępcy dyrektoraMotyl Elżbieta Michał mjr/ppłk 28 XI 1956–31 VIII 1965Sobczak Stefan Grzegorz płk 20 II 1963–31 I 1968Chociszewski Kazimierz Władysław płk 1 VI 1966–31 X 1971Kurpias Czesław Stanisław ppłk 15 I 1967–14 VIII 1970Kubica Feliks Karol płk 15 VIII 1970–31 III 1975Piotrowski Kazimierz Michał płk 1 VIII 1972–17 XII 1979

Centralne Archiwum MSW

DyrektorzyOkręt Zygmunt (Nochemiasz) Ignacy (Izrael) płk 28 XI 1956–31 V 1960Poterański Wacław Józef ppłk 1 VI 1960–30 XI 1965

40

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zastępcy dyrektoraDziemidok Józef Michał ppłk 10 X 1957–10 V 1959Dwojak Feliks Jan płk 1 V 1961–30 XI 1965

Biuro „T”/Departament Techniki MSW

DyrektorzyWięckowski Karol Karol płk 28 XI 1956–9 X 1957Kończewicz Stanisław Franciszek ppłk/płk 10 X 1957–14 II 1965Łyszkowski Stanisław6 Antoni płk 15 II 1965–14 XI 1978

Zastępcy dyrektoraKonieczny Bernard (Bernstein) Markus płk 28 XI 1956–31 VIII 1967Wajcen Marek Roman ppłk/płk 1 VII 1958–30 VI 1962Łyszkowski Stanisław Antoni ppłk 1 IV 1962–14 II 1965Hermeliński Stanisław Michał ppłk 1 VII 1962–15 VII 1964Pieczyski Robert Antoni płk 1 XII 1964–31 XII 1965Różański Kazimierz Bronisław płk 15 II 1965–5 XI 1973Bojarun Feliks Kazimierz płk 1 X 1967–4 III 1970Maciak Dionizy Jan płk 1 IV 1970–31 X 1980Turowski Zdzisław Jan płk 1 VIII 1972–3 XI 1974Fedyna Mieczysław Aleksy płk 10 III 1974–20 III 1990Kalinowski Andrzej Albin płk 15 XI 1974–14 IV 1983

Zakład Techniki Specjalnej MSW

DyrektorzyPieczyski Robert Antoni płk 1 I 1966–15 VI 1971

Zastępcy dyrektoraBossowski Antoni Stanisław płk 1 I 1966–14 I 1969Łozak Jan Jan płk 1 I 1966–15 VI 1971

Biuro „W” MSW

DyrektorzyPalka Henryk Marian płk 28 XI 1956–31 VII 1970Poniatowski Zdzisław Józef płk 1 VIII 1970–9 IX 1971Płosnarek Władysław Adam płk 10 IX 1971–15 III 1979

Zastępcy dyrektoraWosiński Tadeusz Kazimierz mjr/płk 28 XI 1956–14 VIII 1971Kaszkur Witold Józef płk 20 I 1964–30 IV 1970Wyparło Zbigniew Stanisław płk 15 VIII 1970–9 V 1971Bator Jan Stanisław płk 10 V 1971–15 III 1982Sitarz Maria Antoni mjr/ppłk/płk 1 IX 1971–16 VIII 1980

6 Zmarł 14 XI 1978 r.

41

Biuro Śledcze MSW

DyrektorzyBryniarski Idzi Tadeusz ppłk/płk 28 XI 1956–31 VII 1965Chomętowski Józef Józef ppłk 1 VIII 1965–19 V 1971Kwiatkowski Tadeusz Wacław mjr/ppłk/płk 20 V 1971–15 IX 1981

Zastępcy dyrektoraKwiatkowski Tadeusz Wacław mjr 25 XI 1959–28 II 1969Chomętowski Józef Józef ppłk 1 VI–31 VII 1965Miszewski Stefan Stefan płk 1 VIII 1965–19 V 1971Dereń Stanisław Michał płk 1 VI 1971–4 I 1974Knyziak Zygmunt Stanisław płk 15 II 1973–20 I 1981

Biuro Ochrony Rządu MSW

DyrektorzyGórecki Jan Władysław płk/gen. bryg. 28 XI 1956–1 IV 1981

Zastępcy dyrektoraPaczkowski Aleksander Konstanty ppłk 28 XI 1956–15 X 1967Punda Antoni Szymon płk 25 I 1957–13 X 1962Piątkowski Kazimierz Franciszek płk 10 I 1963–15 III 1982Glanc Mieczysław Wawrzyniec płk 15 IV 1964–28 II 1968Pawłowski Stefan Aleksander płk 15 IV 1964–1 IV 1981

Biuro Paszportów Zagranicznych/Paszportów/Paszportów i Dowodów Osobistych MSW

DyrektorzyLeśniewska Amelia Piotr mjr 21 XII 1954–30 IV 1957Roszak Jerzy Jan ppłk 1 V 1957–30 IX 1960Janowski Adam Kazimierz mjr/ppłk/płk 1 X 1960–31 VII 1965Bryniarski Idzi Tadeusz ppłk/płk 1 VIII 1965–28 II 1968Glanc Mieczysław Wawrzyniec płk 1 III 1968–14 VII 1975

Zastępcy dyrektoraJanowski Adam Kazimierz mjr 19 VII 1957–30 IX 1960Więckowski Karol Karol płk p.o. 1 XII 1957–1 III 1958

1 III 1958–10 I 1960Wejner Bolesław Władysław ppłk/płk 1 VI 1960–31 I 1975Chociszewski Zygmunt Władysław ppłk/płk 1 X 1960–5 I 1973Pachówka Henryk Ignacy płk 15 II 1973–31 V 1976Szarszewski Wacław Józef płk 1 II–14 VII 1975

Samodzielny Wydział RKW MSW

NaczelnicyKrawczyk Kazimierz Szczepan płk 1 III 1965–14 IV 1973

42

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zastępcy naczelnikaDurlej Ryszard Stanisław płk 1 III 1965–14 IV 1973Wróblewski Antoni7 Stanisław płk 1 III 1965–14 IV 1973Chlebowski Wojciech8 Andrzej płk 1 III 1965–14 IV 1973

Biuro RKW MSW

DyrektorzyKrawczyk Kazimierz Szczepan płk 15 IV 1973–30 XI 1978

Zastępcy dyrektoraWróblewski Antoni Stanisław płk 15 IV 1973–10 I 1975Zabawski Włodzimierz Włodzimierz płk 10 II 1975–30 XI 1978

Biuro Rejestracji Cudzoziemców/Zarząd Kontroli Ruchu Granicznego MSW

DyrektorzyStypczyński Lutosław Czesław ppłk/płk 1 VII 1960–31 VII 1965Dostojewski Eugeniusz Jan gen. bryg. 1 VIII 1965–31 I 1972

Zastępcy dyrektoraLeluch Jan Stanisław płk 1 I 1961–15 I 1966Stypczyński Lutosław Czesław płk 1 VIII 1965–31 III 1966Kędzierski Jan Jan płk 1 II 1966–31 XII 1970Galczewski Bolesław Bolesław płk 1 II 1967–9 XI 1970Żmijewski Henryk Antoni płk 10 XI 1970–4 VI 1971Zaremba Jerzy Feliks płk 1 I–31 XII 1971

Główny Inspektorat Ochrony Przemysłu MSW

KierownicyOsiński Zygmunt Leopold płk p.o. 1 IX–18 X 1957

19 X 1957–28 II 1959Posyniak Kazimierz Karol płk 1 III 1959–30 IV 1969Chlewicki Michał Władysław płk 1 V 1969–31 VII 1972Nowak Mieczysław Władysław płk 15 IX 1972–10 IV 1980

Zastępcy kierownikaOsiński Zygmunt Leopold płk 15 X 1956–31 VIII 1957

1 III 1959–Tymicki Tadeusz Jan płk 1 VI–15 VIII 1968

Biuro Historyczne MSW

DyrektorzyMorawski Stanisław Jan płk 18 XII 1973–14 IV 1975

Opracowanie: Paweł Piotrowski

7 Zastępca ds. operacyjnych.8 Zastępca ds. technicznych.

43

WOJEWÓDZTWO BIAŁOSTOCKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Białymstoku

KomendanciChociszewski Kazimierz Władysław ppłk/płk 1 IV 1952–1 VI 1961Aftyka Bogusław Władysław ppłk/płk 1 VI 1961–1 VII 1966Naręgowski Bernard Józef ppłk/płk 1 VII 1966–20 II 1975Rogalewski Sylwester Bronisław płk 1 III–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBWałach Stanisław Szczepan ppłk/płk 16 I 1957–1 VIII 1959Modelewski Kazimierz Józef ppłk/płk 1 VIII 1959–31 I 1972Rogalewski Sylwester Bronisław ppłk/płk 1 II 1972–1 III 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBSobczyk Leon Karol mjr/ppłk/płk 10 X 1957–15 V 1969Grygoruk Bazyli Wsiewołod ppłk/płk 16 V 1969–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyBiałokozowicz Bazyli Tymoteusz kpt./mjr/ppłk 28 XI 1956–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaApanowicz Konstanty Jerzy kpt./mjr 1 I 1957–1 I 1963Słowik Leon (Leonard) Józef kpt./mjr 1 I 1963–1 VII 1969Stepaniuk Stefan Bazyli kpt./mjr 1 VII 1969–10 XII 1970Kruk Aleksy Jan mjr 1 I 1971–1 III 1973Pienzin Wiaczesław Pantelejmon mjr 1 IV 1973–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyLewkowicz Czesław1 Michał kpt./mjr/ppłk 28 XI 1956–15 V 1969Rodziewicz Edward Władysław mjr/ppłk 16 V 1969–1 VI 1973Michałkiewicz Jerzy Maksymilian mjr/ppłk 1 VI 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSzkudelski Józef Antoni kpt. 1 I–1 VI 1957Grygoruk Bazyli Wsiewołod kpt. 1 I–10 X 1957Czaplejewicz Feliks2 Aleksander kpt./mjr 1 I 1957–31 XII 1960Kasjanowicz Jerzy Paweł por. 1 VII 1957–1 VI 1960Bzdela Józef Józef kpt./mjr 1 XI 1957–1 VII 1962Kostrzewa Jan Aleksander kpt./mjr 1 VI 1960–30 IV 1969Kasjanowicz Jerzy Paweł kpt./mjr 10 I 1961–1 XII 1968

1 Odwołany z przyczyn dyscyplinarnych.2 Zwolniony z przyczyn dyscyplinarnych.

44

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Rodziewicz Edward Władysław mjr 1 II–16 V 1969Kalinowski Włodzimierz Michał mjr 1 V 1969–1 IX 1970Hrynczyszyn Stefan Jan mjr 16 VII–30 IX 1969Wiluk Stefan Zachariusz

(Zachariasz)kpt./mjr 1 X 1969–1 IX 1972

Pienzin Wiaczesław3 Pantelejmon kpt./mjr 16 IX 1970–1 IV 1973Michałkiewicz Jerzy Maksymilian mjr 1 IX 1972–1 VI 1973Żukowski Władysław Aleksander por./kpt. 1 IV 1973–31 V 1975Zimnicki Gedymin Piotr kpt. 1 VII 1973–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyBzdela Józef Józef mjr/ppłk 1 VII 1962–1 VIII 1970Panasewicz Jerzy4 Ignacy mjr/ppłk 1 VIII 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPorowski Jerzy Stanisław kpt./mjr 1 VI 1964–16 IX 1969Ciosek Jan Jan kpt./mjr 1 X 1969–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicySiemionowicz Wacław (właśc. Siemionow Jewtichej)

Jan mjr/ppłk 1 VII 1960–31 V 1969

Hopek Tadeusz Karol mjr/ppłk 1 VI 1969–31 V 1975Zastępcy naczelnika

Hopek Tadeusz Karol kpt./mjr 1 III 1961–1 VI 1969Stupak Tadeusz Roman mjr 1 VII 1969–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyBretner Stanisław5 Paweł mjr/ppłk p.o. 1 IX 1969–1 VI 1970

1 VI 1970–31 V 1975Zastępcy naczelnika

Putko Witalis Józef kpt./mjr 16 V 1972–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicySzkudelski Józef Antoni ppłk 1 XI 1965–31 X 1968Powojewski Zdzisław Stanisław6

Tadeusz mjr/ppłk 1 XI 1968–31 III 1972

3 1 X 1971–30 IX 1972 r. na urlopie szkolnym.4 Absolwent kursu Wyższej Szkoły KGB w ZSRR (1973/1974).5 W latach 1946–1948 tajny współpracownik UBP krypt. „Wysoki”.6 6 VII 1948–18 XI 1965 r. służył w WOP.

45

Wydział „B”

NaczelnicyWolny Mieczysław Franciszek kpt./mjr/ppłk 28 XI 1956–30 IV 1970 Janus Stanisław Franciszek mjr/ppłk 1 VI 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSkrzypczak Antoni Jan mjr 1 I 1958–31 VII 1963Marek Zbigniew (Zbyszko) Antoni mjr 1 XI 1963–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyRogowska Sonia Mojżesz kpt./mjr 28 XI 1956–30 IX 1962Chorzempa Michał Józef kpt./mjr/ppłk 1 X 1962–31 VII 1967Pańkowski Antoni7 Piotr mjr/ppłk 1 VIII 1967–31 VII 1970Bzdela Józef Józef ppłk 1 VIII 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGostomski Hieronim Antoni kpt./mjr 16 V 1967–31 VII 1972Karpowicz Borys8 Jerzy mjr 1 IX 1972–30 VI 1973Hałaj Julian Michał kpt./mjr 1 IX 1973–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyJeziorski Stanisław Piotr mjr/ppłk 28 XI 1956–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSawicki Teodor Sergiusz mjr 1 I 1958–30 IX 1962Trela Jan Andrzej kpt./mjr 1 IX 1963–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyKozłowski (właśc. Kozioł) Aleksander

Julian mjr/ppłk 15 V 1961–30 VI 1967

Apanowicz Konstanty Jerzy ppłk 1 VII 1967–30 VI 1970Sawicki Aleksander Jan mjr/ppłk 1 VII 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKasjanowicz Jerzy Paweł mjr 1 XII 1968–31 VII 1972Kalinowski Włodzimierz Michał mjr 1 IX 1972–15 IX 1973Banaś Zdzisław Jan mjr 16 IX 1973–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicySiemionowicz Wacław (właśc. Siemionow Jewtichej)

Jan kpt./mjr 28 XI 1956–1 VII 1960

7 Absolwent kursu NKWD w ZSRR (1944 r.).8 Zwolniony z przyczyn dyscyplinarnych.

46

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Samodzielna Sekcja Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyLebiedziński Mikołaj Eliasz mjr 1 VIII 1964–15 VI 1967Bretner Stanisław Paweł mjr 16 VI 1967–1 IX 1969

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicySuchorowski Marian Piotr por./kpt. 1 I 1957–1 VII 1961Owerczuk Mikołaj Antoni kpt./mjr 1 VII 1961–30 IX 1966Abramowicz Włodzimierz9 Leon mjr 1 XI 1966–31 V 1975

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyKozłowski (właśc. Kozioł) Aleksander

Julian mjr 28 XI 1956–15 V 1961

Komendy powiatowe MO w województwie białostockim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Augustowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBielski Włodzimierz Niczypor kpt. 1 I 1957–1 VII 1963Chilimoniuk Konstanty Józef kpt./mjr 1 VII 1963–31 V 1975

KP MO w Białymstoku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSawicki Aleksander Jan por./kpt. 1 I 1957–15 I 1962Kalinowski Włodzimierz Michał kpt./mjr 15 I 1962–1 V 1969Jarocki Aleksy Jan mjr 15 V 1969–31 VIII 1970Kalinowski Włodzimierz Michał mjr 1 IX 1970–1 IX 1972Zińczuk Piotr Mikołaj mjr 1 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Bielsku Podlaskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBCywoniuk Mikołaj Jan kpt. 1 I–1 XI 1957Marczyński (właśc. Moczygęba) Eugeniusz

Ignacy por./kpt. 1 XI 1957–17 VIII 1961

Karpowicz Jan Antoni kpt./mjr 17 VIII 1961–31 V 1975

9 Zwolniony 1 VII 1949 r. z przyczyn dyscyplinarnych za zatajenie przynależności podczas okupacji hitlerow-skiej do kolaboracyjnego Komitetu Białoruskiego. Oczyszczony z zarzutów i ponownie przyjęty do służby 30 VIII 1953 r. W latach 1950–1953 rezydent UBP krypt. „Pokrzywdzony”.

47

KP MO w Dąbrowie Białostockiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRajski Ryszard10 Stefan por. 1 I 1957–1 XI 1958Maczek Józef Wincenty por./kpt. 1 XI 1958–1 IX 1962Stypułkowski Czesław Stanisław por./kpt./mjr 1 IX 1962–1 VII 1970Mieleszko Jerzy Włodzimierz mjr 1 VII 1970–15 I 1974Kołomycki Leonidas Włodzimierz por. p.o. 12 II–31 VII 1974Derlukiewicz Jan Piotr kpt. –1974–

KP MO w Ełku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŻyła Edward Jan por. 1 I–1 XII 1957Błażukiewicz Edward11 Michał kpt./mjr 1 II 1958–1 XII 1961Jarocki Aleksy Jan kpt./mjr 1 XII 1961–15 V 1969Maczek Józef Wincenty mjr 15 V 1969–31 V 1975

KP MO w Gołdapi

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMarkowski Tadeusz Walenty kpt. 1 I 1957–1 VI 1958Kalinowski Tadeusz12 Michał kpt./mjr 1 VI 1958–31 X 1967Zawadzki Jan Paweł por./kpt./mjr 1 XI 1967–1 IX 1972Wiszniewski (Wiśniewski) Michał

Paweł kpt. 1 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Grajewie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPańkowski Antoni Piotr mjr 1 I 1957–1 VII 1967 Abramowski Wacław Mateusz mjr 1 VII 1967–31 XII 1969Biedrycki Maksym Mikołaj kpt./mjr 1 I 1970–31 V 1975

KP MO w Hajnówce

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPiaseczny Stanisław Michał mjr 1 I 1957–1 VII 1959Kruk Aleksy Jan por./kpt./mjr 1 VII 1959–16 VII 1969Zielenkiewicz Sergiusz Jan kpt./mjr 16 VII 1969–31 V 1975

KP MO w Kolnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBJanus Stanisław Franciszek por./kpt. 1 I 1957–1 I 1962Michałkiewicz Jerzy Maksymilian por. 1 I–1 IX 1962Maczek Józef Wincenty kpt./mjr 1 IX 1962–15 V 1969

10 Odwołany z przyczyn dyscyplinarnych.11 6–27 XI 1961 r. zawieszony w czynnościach służbowych, następnie odwołany z przyczyn dyscyplinarnych.12 Zwolniony z przyczyn dyscyplinarnych.

48

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Karpowicz Borys Jerzy kpt./mjr 15 V 1969–1 IX 1972Hackiewicz Diomid Jan por. 1 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Łapach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBCytryniak Stanisław Michał kpt. 1 I 1957–15 X 1960Leszczyński Ryszard Antoni kpt. 15 X 1960–1 IX 1962Samojlik Jan Jan por. 1 IX 1962–1 IX 1963Michałkiewicz Jerzy13 Maksymilian kpt./mjr 1 IX 1963–1 IX 1972Sadowski Eugeniusz14 Wincenty por. p.o. 1 X 1971–30 VI 1972Wiluk Stefan Zachariusz

(Zachariasz)mjr 1 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Łomży

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBHrynczyszyn Stefan Jan kpt./mjr 1 I 1957–15 X 1960Cytryniak Stanisław15 Michał kpt. 15 X 1960–31 XII 1961Janus Stanisław Franciszek kpt./mjr 1 I 1962–1 VI 1970Olejniczak Tadeusz Józef kpt./mjr 1 VI 1970–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBNowak Feliks Ludwik kpt. 1 III 1965–31 X 1969Wasilewski Władysław Józef kpt. 1 XI 1969–1 IX 1972Sadowski Eugeniusz Wincenty por./kpt. 1 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Mońkach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKarpowicz Jan Antoni por./kpt. 1 I 1957–17 VIII 1961Iwanowiec Aleksander Paweł kpt. 1 IX 1961–1 VI 1963Pawełczyk Zdzisław Michał por./kpt. 1 VI 1963–1 IX 1966Arciuch Aleksy Ignacy kpt./mjr 1 IX 1966–30 VI 1973Chomczyk Władysław Wincenty kpt. 1 VII 1973–31 V 1975

KP MO w Olecku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKozioł Sergiusz Julian kpt. 1 I 1957–1 VI 1958Markowski Tadeusz Walenty kpt./mjr 1 VI 1958–31 VIII 1962Leszczyński Ryszard Antoni kpt./mjr 1 IX 1962–31 V 1975

13 1 X 1971–30 VI 1972 r. na urlopie szkolnym.14 W zastępstwie Jerzego Michałkiewicza będącego na urlopie szkolnym.15 Zwolniony z przyczyn dyscyplinarnych.

49

KP MO w Sejnach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBStanisławiuk Paweł16 Metody kpt. 1 I 1957–1 I 1958Chilimoniuk Konstanty Józef por./kpt. 1 I 1958–1 VII 1963Stachowicz Stefan Sylwester por./kpt./mjr 1 VII 1963–1 VII 1970Chomczyk Władysław Wincenty por./kpt. 1 VII 1970–1 VII 1973Czajka Adam Longin Klemens por. 1 VII 1973–31 V 1975

KP MO w Siemiatyczach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMilczarek Mieczysław17 Józef kpt. 1 I 1957–1 IX 1959Abramowski Wacław Mateusz kpt./mjr 1 IX 1959–1 VII 1967Mieleszko Jerzy Włodzimierz kpt./mjr 1 VII 1967–1 VII 1970Stypułkowski Czesław Stanisław mjr 1 VII 1970–31 V 1975

KP MO w Sokółce

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSagański Henryk Antoni kpt. 1 I–1 XII 1957Iwanowiec Aleksander Paweł por./kpt. 1 XII 1957–1 IX 1961Wiluk Stefan Zachariusz

(Zachariasz)por./kpt. 1 IX 1961–1 VII 1963

Bielski Włodzimierz Niczypor kpt./mjr 1 VII 1963–15 IX 1973Szepietowski Bogdan Janusz Franciszek por./kpt. 16 IX 1973–31 V 1975

KP MO w Suwałkach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMarek Zbigniew (Zbyszko) Antoni kpt./mjr 1 I 1957–15 I 1962Sawicki Aleksander Jan kpt./mjr 15 I 1962–1 VII 1970Stachowicz Stefan Sylwester mjr 1 VII 1970–31 VII 1972Zawadzki Jan Paweł mjr 1 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Wysokiem Mazowieckiem

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBNowak Feliks18 Ludwik kpt. 1 I 1957–15 X 1960Hrynczyszyn Stefan Jan mjr 15 X 1960–16 VII 1969Obek Jan19 Jan kpt./mjr 16 VII 1969–2 VII 1973Pawilcz Włodzimierz Mikołaj kpt. 1 IX 1973–31 V 1975

16 Odwołany z przyczyn dyscyplinarnych.17 Odwołany z przyczyn dyscyplinarnych.18 Odwołany z przyczyn dyscyplinarnych.19 Zmarł 2 VII 1973 r.

50

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Zambrowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKalinowski Tadeusz Michał kpt. 1 I 1957–1 VI 1958Zińczuk Piotr Mikołaj por./kpt./mjr 1 VI 1958–1 IX 1972Wasilewski Władysław Józef kpt. 1 IX 1972–31 V 1975

Opracowanie: Piotr Łapiński

51

WOJEWÓDZTWO BYDGOSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Bydgoszczy

KomendanciChojnacki Kazimierz Piotr ppłk 5 XI 1954–14 I 1962Ordon Tadeusz Michał ppłk/płk 15 I 1962–15 II 1969Marcinkowski Andrzej Ignacy ppłk 15 II 1969–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBOnacik Jan Bazyli ppłk 1 I 1957–15 I 1958Dąbrowski Leon Jan mjr/ppłk 15 I 1958–29 X 1969Zaszkiewicz Henryk Franciszek płk 1 XI 1969–20 IX 1971Cygański Alojzy Franciszek mjr 20 IX 1971–31 XII 1972Kozdra Józef Stanisław ppłk/płk 25 II 1973–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBMądrzejowski Bronisław Julian ppłk 15 VIII 1957–19 III 1970Marcinkowski Zenon Jan ppłk 15 III 1970–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyMichałowski Jan Andrzej kpt./mjr 28 XI 1956–31 V 1957Bąk Stanisław Stanisław kpt. 1 VI 1957–31 III 1959Pożoga Władysław Stanisław mjr 1 IV 1959–10 VI 1961Michałowski Jan Andrzej kpt. 10 VI 1961–10 XI 1969Kolaszewski Mieczysław Antoni mjr 10 XI 1969–15 I 1970Daroszewski Zenon Tadeusz mjr/ppłk 1 III 1970–15 XI 1973Stefanowski Stefan Benedykt ppłk 1 I 1974–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBąk Stanisław Stanisław kpt. 1 I–31 V 1957Pożoga Władysław Stanisław mjr 20 IX 1957–31 III 1959Lewandowski Henryk Jan kpt. 1 IV 1959–1 V 1960Kolaszewski Mieczysław Antoni mjr 1 X 1960–10 XI 1969Stefanowski Stefan Benedykt mjr 1 XII 1969–31 XII 1973Szumacher Konrad Ambroży kpt. 1 I 1974–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyDetmer Jan Jan mjr/ppłk 28 XI 1956–28 II 1970Jakubowski Zenon Jan ppłk 1 III 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPiasecki Albin Izydor kpt./mjr 1 I 1957–30 X 1963Ratajczyk Stanisław Stanisław kpt./mjr 1 X 1958–31 VII 1960

52

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Dojerski Henryk Franciszek mjr 1 I 1959–30 VI 1962Ratajczyk Stanisław Stanisław kpt./mjr 1 III 1964–31 VII 1966Marcinkowski Zenon Jan mjr 1 II 1966–30 IX 1969Maciejewski Władysław Stanisław mjr 16 XI 1969–1 X 1971Różycki Bogumił Bernard mjr/ppłk 1 XII 1970–31 V 1975Wujciak Antoni Ignacy mjr/ppłk 16 XI 1971–31 XII 1973

Wydział IV

NaczelnicyDojerski Henryk Franciszek ppłk 1 VII 1962–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMarcinkowski Zenon Jan mjr 1 VII 1962–1 XII 1966Daroszewski Zenon Tadeusz kpt. 1 XII 1966–28 II 1970Kopczyk Henryk Jan mjr 1 III 1970–15 V 1972Łowicki Marian Henryk mjr 16 V 1972–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyNowicki Eugeniusz Władysław mjr p.o. 1 IV 1962–28 II 1963

1 III 1963–31 VII 1969Marcinkowski Zenon Jan mjr 1 X 1969–15 III 1970Witkowski Stefan Mikołaj mjr 1 III–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaZajdler Władysław Jan mjr 1 VII 1961–28 II 1962Leszkiewicz Grzegorz Stefan mjr 1 III 1962–9 III 1970Linke Marian Ryszard mjr 3 IV 1970–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyMichałowski Jan Andrzej ppłk 10 XI 1969–5 III 1970Milej Edward Józef ppłk 1 IV 1970–5 IV 1971Skorupski Ryszard Zygmunt mjr/ppłk 1 V 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaŁukaszewicz Józef Stanisław mjr 10 XI 1969–19 X 1973 Staśkiewicz Eugeniusz Walenty kpt. 1 I 1974–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyFilipiak Tadeusz Michał mjr 1 III 1970–31 III 1972

Zastępcy naczelnikaNawotka Stanisław Jan mjr 1 XI 1969–28 II 1970

53

Wydział „B”

NaczelnicyGórecki Jerzy Walerian mjr 1 I 1957–31 VII 1962Wika Alojzy Andrzej mjr/ppłk 1 VIII 1962–15 V 1972Woźniak Leon Władysław mjr/ppłk 16 V 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKusz Jan Jan mjr 1 I 1957–1 XII 1958Remsak Józef Andrzej kpt. 1 IX 1959–31 VII 1962Jakubowski Zenon Jan kpt./mjr 1 VIII 1962–28 II 1970Skorupski Ryszard Zygmunt mjr 1 XII 1967–30 VI 1971Woźniak Leon Władysław mjr 16 IV 1970–16 V 1972Sucharski Jerzy Wacław mjr 1 IX 1971–31 V 1975Wiśniewski Czesław Antoni mjr 16 V 1973–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyRatusiński Adolf Stanisław mjr/ppłk 1 I 1957–15 VII 1969Wesołowski Antoni Jakub ppłk p.o. 15 VII–30 X 1969

1 XI 1969–31 V 1975Zastępcy naczelnika

Wesołowski Antoni Jakub mjr 1 V 1967–30 X 1969Przybyliński Tadeusz Stanisław kpt./mjr 1 III 1970–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyŚlifierz Kazimierz Franciszek mjr/ppłk 1 I 1957–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaCiesielski Władysław Konstanty kpt./mjr 1 I 1957–31 III 1972Szarszewski Wacław Józef mjr 1 I 1957–15 V 1972Świerczyński Stanisław Józef mjr 1 VIII 1972–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyKusz Jan Jan mjr/ppłk 1 VI 1961–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaRemsak Józef Andrzej mjr 1 VIII 1962–28 IX 1963Piasecki Albin Izydor mjr 1 XI 1963–30 IV 1973Sadowski Józef Józef kpt. 16 VI 1973–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyZajdler Władysław Jan kpt./mjr 1 I 1957–30 VI 1961

54

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Samodzielna Sekcja Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyKaźmierczak Leon Józef kpt. 1 II 1959–7 IV 1967Maciejewski Władysław Stanisław mjr 1 VI 1967–10 XI 1969

Samodzielna Sekcja Kontroli Ruchu Granicznego

KierownicyNawotka Stanisław Jan mjr 1 XII 1965–28 I 1970

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyKazimierowski Lucjan Stanisław por./kpt./mjr 1 I 1957–15 IX 1972Elminowski Franciszek Władysław mjr 16 IX 1972–31 V 1975

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyKamiński Kazimierz Wincenty kpt. 1 I 1957–31 V 1961

Komendy powiatowe MO w województwie bydgoskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Aleksandrowie Kujawskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGorzechowski Tadeusz Leopold por. 1 I–1 VII 1957Piwowarski Józef Władysław kpt. 1 X 1957–31 I 1966Byler Stanisław Andrzej mjr 1 II 1966–15 IV 1973Gotowicz Eugeniusz Franciszek por. 16 IV 1973–31 V 1975

KP MO w Brodnicy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRosiński Zygmunt Jan por./kpt./mjr 1 I 1957–30 IV 1964Żurawik Kazimierz Władysław mjr 1 V 1964–14 III 1973Linka Zenon Władysław kpt. 16 III 1973–31 V 1975

KP MO w Bydgoszczy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŻbikowski Kazimierz Michał kpt./mjr 1 I 1957–31 VIII 1970Górecki Jerzy Walerian ppłk 1 XII 1970–31 V 1975

55

KP MO w Chełmnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWysoczyński Mieczysław Stanisław por./kpt. 1 I 1957–30 IX 1970Bytner Jan Józef mjr/ppłk 1 X 1970–31 V 1975

KP MO w Chojnicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBJaworski Stanisław Józef kpt./mjr 1 I 1957–31 VIII 1974Dwojaczny Jan Mieczysław mjr 1 IX 1974–31 V 1975

KP MO w Golubiu-Dobrzyniu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBDobielski Piotr Józef por./kpt. 1 I 1957–30 X 1961Białek Henryk Stanisław por. p.o. 1 XI–1 XII 1961Żurawik Kazimierz Władysław mjr 1 XII 1961–1 V 1964Kafliński Tadeusz Walenty kpt. 1 V 1964–31 I 1973Boć Mieczysław Aleksander por. 1 III 1973–31 V 1975

KMiP MO w Grudziądzu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRatajczyk Stanisław Stanisław kpt. 1 I 1957–31 VIII 1958Wątroba Henryk Jan mjr/ppłk 1 IX 1958–31 V 1975

KP MO w Inowrocławiu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRemsak Józef Andrzej kpt. 1 I 1957–30 VIII 1959Krupienicz Filip Andrzej kpt. 1 IX 1959–31 X 1965Molenda Edmund Andrzej kpt./mjr/ppłk 1 XI 1965–31 V 1975

KP MO w Lipnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKurylak Józef Andrzej por./kpt. 1 I 1957–31 VII 1958Koprowski Jerzy Józef kpt. 1 VIII 1958–31 VIII 1959Trzebuniak Stanisław Andrzej kpt./mjr 1 IX 1959–15 X 1964Kiełbasiński Henryk Edward kpt. 15 X 1964–1 XI 1966Goździewski Stanisław Stanisław mjr 1 XI 1966–31 V 1975

KP MO w Mogilnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTomaszewski Jan Franciszek por. 1 I 1957–15 IX 1973Gawroński Eugeniusz Józef kpt./mjr 16 X 1973–31 V 1975

56

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Radziejowie Kujawskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPiwowarski Józef Władysław kpt. 1 I–30 X 1957Zaborowski Zygmunt Marcin ppor. p.o. 1 X 1957–1 V 1958

1 V 1958–30 IX 1962Lewandowski Aleksander Jan kpt./mjr 1 X 1962–31 VII 1968Władyka Jan Michał kpt. 1 VIII 1968–19 II 1971Piotrowski Marian Franciszek mjr 1 VI 1971–15 IV 1973Biały Antoni Franciszek por. 16 IV 1973–31 V 1975

KP MO w Rypinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGoździewski Stanisław Stanisław por. 1 I 1957–15 X 1964Dwojaczny Jan Mieczysław kpt. 1 XII 1964–31 VIII 1974Jędrzejak Andrzej Leon kpt. 1 IX 1974–31 V 1975

KP MO w Sępólnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSercow Czesław Michał por. 1 I 1957–31 XII 1960Januszewski Władysław Jan por. p.o. 1 I–31 X 1961Dobielski Piotr Józef kpt./mjr 1 XI 1961–31 VIII 1974Kolbowicz Marian Bolesław por. 1 IX 1974–31 V 1975

KP MO w Szubinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBLange Czesław Wiktor por. 1 I 1957–31 X 1973Dmytrzak Czesław Józef kpt. 1 XI 1973–31 V 1975

KP MO w Świeciu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMolenda Edmund Andrzej por./kpt. 1 I 1957–1 XI 1965Bytner Jan Józef kpt. 1 XI 1965–31 III 1969Sadowski Mieczysław Bernard mjr 1 IV 1969–15 IV 1973Kozłowski Jerzy Kazimierz por. 16 IV 1973–31 V 1975

KMiP MO w Toruniu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGrochowski Zygmunt Alfons mjr/ppłk 1 I 1957–28 II 1969Bytner Jan Józef mjr 1 IV 1969–15 IV 1970Grochowski Zygmunt Alfons mjr/ppłk 16 IV 1970–31 V 1975

57

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBBłaszak Janusz Adam kpt. 1 XII 1964–31 V 1975Zieliński Bolesław Szczepan kpt. 1 IV 1971–31 V 1975

KP MO w Tucholi

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKoprowski Jerzy Józef kpt. 1 I 1957–31 VII 1958Kurylak Józef Andrzej por./kpt. 1 VIII 1958–31 V 1966Kozłowski Jerzy Kazimierz ppor./por. 1 VI 1966–15 IV 1973Bytner Jan Józef kpt. 1 IV 1969–30 IX 1970Bomba Stanisław Edward por. 16 IV 1973–31 V 1975

KP MO w Wąbrzeźnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKafliński Tadeusz Walenty por./kpt. 1 I 1957–30 IV 1964Rosiński Zygmunt Jan mjr 1 V 1964–30 IV 1973Hoffman Antoni Wincenty kpt. 1 V 1973–31 V 1975

KMiP MO we Włocławku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRożko Władysław Mikołaj mjr/ppłk 1 I 1957–31 VIII 1970Kruszyński Jan Stefan kpt. 1 IX 1970–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBKruszyński Jan Stefan kpt./mjr/ppłk 1 VI 1965–1 IX 1970Bieńkowski Zdzisław Mateusz kpt./mjr 1 XI 1970–31 V 1975

KP MO w Wyrzysku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKozłowski Stefan Stefan kpt./mjr 1 I 1957–15 X 1964Szewczyk Władysław Antoni kpt./mjr 15 X 1964–31 V 1975

KP MO w Żninie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŚnieżawski Bolesław Antoni kpt. 1 I–20 III 1957Wątroba Henryk Jan mjr 1 IV 1957–30 VIII 1958Olkowski Henryk Stanisław por./kpt./mjr 1 IX 1958–25 III 1969Żyjewski Roman Wincenty mjr 1 IV 1969–1 III 1973Białek Henryk Stanisław kpt. 1 III 1973–31 V 1975

Opracowanie: Alicja Paczoska-Hauke, Anna Madziarska

58

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiWOJEWÓDZTWO GDAŃSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Gdańsku

KomendanciKolczyński Roman Franciszek ppłk/płk 1 I 1957–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBKwolik Kazimierz Karol mjr/ppłk p.o. 28 XI 1956–29 X 1957

29 X–31 XII 1957Dąbrowski Leon Jan mjr p.o. 29 X 1956–28 X 1957

28 X 1957–15 I 1958Stefańczak Jan Jan ppłk 1 I 1958–1 XII 1959Sokołowski Stefan Jan ppłk 15 XI 1959–25 IV 1961Wziątek Edmund Wacław ppłk 25 IV 1961–8 IV 1965Górecki Kazimierz Piotr płk 1 IV 1965–15 VI 1970Dudek Kazimierz Piotr ppłk 16 I 1971–14 IV 1972Pożoga Władysław Stanisław płk 15 VI 1970–14 II 1973Jaworski Władysław Bolesław płk 15 II 1973–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBBaniak Stanisław Wincenty mjr/płk 15 I 1957–31 V 1961Piechnik Czesław Władysław mjr 1 VI 1961–14 I 1970Pożoga Władysław Stanisław płk 1 VIII 1968–15 VI 1970Jaworski Władysław Bolesław płk 15 VI 1970–14 II 1973Kania Marian Paweł ppłk 15 XII 1972–31 V 1975Szczygieł Tadeusz Stanisław ppłk 1 V 1973–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyMazurek Janusz Stanisław mjr 28 XI 1956–15 III 1958Michałowski Jan Andrzej mjr 15 III 1958–10 VI 1961Pożoga Władysław Stanisław mjr 10 VI 1961–1 VIII 1968Kania Marian Paweł ppłk 1 XII 1968–15 XII 1972Baranowski Zygmunt Stanisław ppłk 15 I 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBoboli Ryszard1 Teodor por./kpt. 1 I 1957–10 III 1958Rydlewski Zbigniew Stanisław por./kpt. 1 I 1957–31 III 1962Jaworski Władysław Bolesław por./mjr 1 I 1957–1 VI 1965Łuczyk Antoni Władysław kpt. 1 VII 1958–31 III 1960Kuriata Józef Roman mjr 1 VII 1960–1 IV 1962Buda Andrzej Kacper mjr 1 II–31 XII 1962

1 6 XI 1957 r. zawieszony w czynnościach służbowych, a 10 III 1958 r. odwołany ze stanowiska.

59

Wyskiel Tadeusz Władysław mjr 1 IV 1962–1 VIII 1967Kania Marian Paweł mjr 1 I 1963–30 XI 1968Cichała Lucjan Józef kpt./mjr 15 IX 1965–30 VI 1970Pietras Michał Stanisław ppłk 16 IV 1968–1 VIII 1969Sękowski Eugeniusz Władysław mjr 1 VIII–30 XI 1968Barlikowski Zygmunt Antoni kpt./ppłk 1 I 1969–15 I 1970Skalny Stefan Wincenty mjr 1 I 1969–15 VI 1970Stanek Kazimierz Józef kpt./ppłk 16 I 1970–1 XI 1974Jarząbek Tadeusz Edward mjr 1 VII 1971–31 V 1975Baranowski Zygmunt Stanisław mjr –15 I 1973Jordan Bronisław Alojzy ppłk 16 I 1973–31 V 1975Podsiadłowski Ryszard Józef kpt. 1 II–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyLesiński Daniel Abram mjr 1 I 1957–15 II 1963Kujawa Jan Walenty mjr 1 V 1963–1 IV 19722

Ciechanowicz Jan Julian mjr/ppłk 1 VIII 1973–31 V 1975Zastępcy naczelnika

Owsiak Zbigniew Michał kpt. 1 I–1 X 1957Świerczyński Aleksander Leon kpt./ppłk 1 I 1957–30 V 1962Kujawa Jan Walenty kpt./mjr 1 I 1957–30 IV 1963Pietras Michał Stanisław mjr/ppłk 1 VIII 1963–15 IV 1968Skwara Władysław Adam kpt. 16 IV 1968–1 IV 1972Pietras Michał Stanisław mjr/ppłk 1 VIII 1969–15 IV 1970Barlikowski Zygmunt Antoni kpt./ppłk 16 I 1970–16 IV 1971Ciechanowicz Jan Julian mjr 1 V 1970–31 VII 1973Raniewicz Wojciech Longin por./kpt. 16 IV 1971–31 V 1975Wojtalik Czesław Stanisław mjr/ppłk 23 I 1973–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyŚwierczyński Aleksander Leon ppłk 1 VII 1962–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaHejmanowski Józef Stanisław mjr 1 VIII 1962–31 V 1967Mizera Edward3 Stefan por. –8 VII 1963Ring Zenon Bronisław mjr 16 VI 1967–18 V 1971Sosnowski Jan Romuald kpt. 1 IX 1971–31 V 1975

2 Brak danych o obsadzeniu stanowiska naczelnika od czerwca 1972 r. do lipca 1973 r.3 Wydalony ze służby.

60

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wydział Śledczy

NaczelnicyDobrzyński Stanisław Stanisław ppłk 1 VI 1958–15 IV 1971Ring Zenon Bronisław mjr 1 V 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaDudek Kazimierz4 Piotr kpt./mjr 1 I 1957–1 XI 1965Ring Zenon Bronisław mjr 23 XII 1965–16 VI 1967Kurczyński Franciszek Franciszek ppor./mjr 1 IV 1968–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyPolanowska Lidia Jan kpt. 1 I 1963–1 V 1966Szczygieł Tadeusz Stanisław ppłk 15 VI 1967–30 VI 1970Piotrowski Jan Walenty ppor. 1 VII 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSobótka Tadeusz Aleksander mjr 1 VI 1967–16 X 1971Misiewicz Jadwiga Jan kpt. 16 X 1971–15 VI 1972Zawadzki Robert Marian mjr 1 IV 1972–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyDudek Kazimierz Piotr mjr/ppłk 1 XI 1965–15 I 1970Wtorek Piotr Michał ppłk 1 II 1970–31 III 1972

Zastępcy naczelnikaKurek Józef Zygmunt mjr/ppłk 1 XI 1965–30 XI 1968Ciechanowicz Jan Julian mjr 1 XII 1968–1 V 1970Zawadzki Robert Marian mjr 1 VII 1970–31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyPiszczek Kazimierz Szymon kpt./mjr 28 XI 1956–12 IV 19585

18 II 1959–1 XI 1961Kniaź Ludwik Marian mjr 1 XI 1961–1 VIII 1964Roztropiński Zenon Serafin ppłk 1 VIII 1964–28 II 1970Stanek Kazimierz Józef mjr/ppłk 28 II 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaStawowski Stanisław Andrzej kpt./ppłk 1 I 1957–17 II 1959Fatyga Mieczysław Jan kpt./mjr 1 I 1957–15 II 1966

4 Odwołany rozkazem z 13 XI 1965 r.5 Brak danych o obsadzeniu stanowiska naczelnika w okresie od kwietnia 1958 r. do lutego 1959 r.

61

Artwich Piotr Piotr kpt./mjr 1 IX 1958–30 VI 1970Skalny Stefan Wincenty mjr 15 II 1966–31 XII 1968Kępski Jan Antoni mjr 15 VII 1967–31 V 1975Rozpłochowski Henryk Piotr mjr 16 II 1969–15 I 1973Barlikowski Zygmunt Antoni kpt./ppłk 16 IV 1971–1 IX 1973Milik Stefan Roman ppłk 14 I–16 X 1973Rydz Tadeusz Piotr mjr 1 X 1973–16 XII 1974Nyk Jan Władysław mjr 16 X 1973–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicySocha Marcin Wojciech ppłk 1 I 1957–15 VII 1965Kucybała Mieczysław Piotr płk 16 VII 1965–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMiechówka Stefan Jan kpt./mjr 16 VI 1967–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyRoztropiński Zenon Serafin ppłk 28 X 1956–31 VII 19646

Jaworski Władysław Bolesław mjr 1 VI 1965–15 VI 1970Szczygieł Tadeusz Stanisław ppłk 1 VII 1970–31 III 1972Iwanek Bronisław Maksymilian kpt./ppłk 1 IV 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBuda Andrzej Kacper kpt./mjr 1 I 1957–1 II 1962Ratajczak Zygmunt Władysław kpt./mjr 1 I 1957–8 VIII 1966Iwanek Bronisław Maksymilian kpt./ppłk 15 XII 1966–31 III 1972Wróbel Stefan Andrzej ppłk 1 IV 1972–31 V 1975Kupliński Jerzy Lucjan kpt./ppłk 1 XII 1972–1 VI 1973Grzelak Wacław Józef kpt./mjr 16 VI 1973–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyWoliński Makary Piotr kpt./ppłk 1 I 1957–20 XII 1966Fatyga Mieczysław Jan płk 15 V 1967–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaJerzy Władysław Franciszek kpt./mjr 1 I 1957–30 VI 1966Misiewicz Jadwiga Jan por./kpt. 30 VI 1966–16 X 1971Sobótka Tadeusz Aleksander mjr 16 X 1971–31 V 1975

Wydział RKW7

NaczelnicyJucewicz Paweł Jan ppłk 1 VII 1968–31 V 1975

6 Brak danych o obsadzeniu stanowiska naczelnika od lipca 1964 r. do czerwca 1965 r.7 Utworzony tylko w KW MO w Gdańsku.

62

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zastępcy naczelnikaBartosiewicz Ryszard Jan mjr 30 VII 1968–31 V 1975Kupczynas Janusz Stanisław mjr 1 I 1970–31 V 1975

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyLigęza Józef Stanisław mjr 1 IX 1961–31 VII 19708

Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie gdańskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Elblągu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKuriata Józef Roman mjr 1 I 1957–31 I 1959Seredziński Jan Antoni ppłk 1 II 1959–31 V 1962Chała Jan Antoni kpt./mjr 1 II 1959–1 VI 1962Wojciechowski Henryk Władysław kpt./mjr/ppłk 15 VII 1962–1 VIII 1973Miazek Włodzimierz Eugeniusz kpt. 1 X 1973–31 V 1975

KM MO w Gdańsku9

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSawicki Wiesław Jan kpt./mjr 1 I 1957–30 I 1959Kuriata Józef Roman mjr 1 II 1959–30 VI 1960Witczak Witold Józef mjr 1 XI 1959–30 X 1961Hejmanowski Józef Stanisław mjr 1 VII 1960–31 VII 1962Skalny Stefan Wincenty mjr 1 VIII 1962–5 II 1965

KM MO w Gdyni

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBiałek Roman Adam mjr/ppłk 1 I 1957–13 X 1959Stawowski Stanisław Andrzej ppłk 1 X 1959–15 I 1974Barlikowski Zygmunt Antoni ppłk 15 I 1974–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBSobótka Tadeusz Aleksander mjr 1 VIII 1963–1 VI 1967Kurek Józef Zygmunt mjr/ppłk 1 XII 1968–15 IX 1973Barlikowski Zygmunt Antoni ppłk 1 IX 1973–15 I 1974

8 Brak dalszych danych o obsadzie tego stanowiska w KW MO w Gdańsku.9 W 1965 r. zlikwidowano pion SB w KM MO w Gdańsku.

63

Owiecki Marian10 Bolesław mjr 21 VI–16 XII 1974Rydz Tadeusz Piotr mjr 16 XII 1974–31 V 1975

KP MO w Kartuzach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMusiał Ryszard Tomasz kpt./mjr 1 I 1957–15 VIII 1959Rakowski Stanisław11 Kazimierz por./ppłk 1 IX 1959–1960Kowalczyk Tadeusz Florian mjr 15 IX 1960–15 VII 1972Sosnowski Zenon Jan ppłk 15 VII 1972–31 V 1975

KP MO w Kościerzynie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBLipiński Antoni Franciszek por./kpt. 1 I 1957–30 VIII 1960Wesołek Czesław Franciszek por. 1 IX 1960–31 XII 1961Rakowski Stanisław Kazimierz por./ppłk 1 I 1962–15 VIII 1972Kopicki (Kropicki) Zygmunt12 Julian kpt. 1972–1975

KP MO w Kwidzynie

zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBAnastaziak Mieczysław Franciszek por./kpt. 1 I 1957–30 IV 1963Andrzejewski Jan Norbert mjr 8 V 1963–23 XII 1967Owiecki Marian Bolesław mjr/ppłk 16 II 1968–16 VI 1974Milewski Jerzy Aleksander kpt. –31 V 1975

KP MO w Lęborku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWyskiel Tadeusz Władysław ppor./mjr 1 I 1957–1 IV 1962Zając Zygmunt Stanisław por./mjr 1 IV 1962–31 VIII 1973Kowalczewski Zygmunt Zygmunt kpt./mjr 1 IX 1973–31 V 1975

KP MO w Malborku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKierzek Marian Walenty ppor./mjr 1 I 1957–30 IX 1966Rzeźnicki Zdzisław Józef kpt./mjr 1 XI 1966–31 V 1975

KP MO w Nowym Dworze Gdańskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKowalczyk Tadeusz Florian por./mjr 1 I 1957–14 IX 1960Sopel Eugeniusz Szymon mjr 1 X 1958–16 VIII 1967

10 Na wolnym etacie.11 Nie zdołano ustalić daty dziennej odwołania.12 Nie zdołano ustalić dat dziennych pełnienia funkcji.

64

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Rados Julian13 Józef kpt. 1 IX 1967–1970Sterczewski Władysław14 Piotr kpt. 1970–31 V 1975

KP MO w Pruszczu Gdańskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSobótka Tadeusz Aleksander por. 1 I 1957–31 VII 1959Witczak Witold Józef mjr 1 XI 1959–31 III 1962Kuriata Józef Roman mjr 1 IV 1962–16 XI 1967Koprowski Leon Józef mjr 16 XII 1967–31 V 1970Pawłowski Edmund Piotr ppłk 16 VI 1970–31 V 1975

KP MO w Pucku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKobylecki Zbigniew Józef kpt. 1 I–31 VIII 1957Ozimek Jan Michał por. p.o. 1 IX 1957–1 IX 1958

1 IX 1958–2 I 1960Stegent Sławomir Mieczysław por./mjr 1 I 1960–31 V 1970Bara Mieczysław Jan kpt./mjr/ppłk 1 VI 1970–31 V 1975

KM MO w Sopocie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBArtwich Piotr Piotr por./kpt. 1 I 1957–30 VIII 1958Czeczotko Adolf Jan mjr p.o. 1 IX 1958–31 III 1959Sawicki Wiesław Jan mjr 31 III 1959–31 III 1962Rydlewski Zbigniew Stanisław kpt./ppłk 1 IV 1962–16 IV 1968Fol Edmund Józef ppłk 1 V 1968–31 V 1975

KP MO w Starogardzie Gdańskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSkalny Stefan Wincenty por./mjr 1 I 1957–31 VII 1962Wojtczak Kazimierz Józef mjr 1 VIII 1962–31 V 1975

KP MO w Sztumie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBLeman Władysław Jan kpt./mjr 1 I 1957–30 VI 1967Banaś Adam Jan kpt./ppłk 1 X 1967–31 V 1975

13 Nie zdołano ustalić daty dziennej odwołania.14 Nie zdołano ustalić daty dziennej powołania.

65

KP/KMiP MO w Tczewie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSmółka Władysław Józef kpt./mjr 1 I 1957–31 XII 1961Wesołek Czesław Franciszek mjr/ppłk 1 I 1962–16 VIII 1972Rakowski Stanisław Kazimierz ppłk 16 VIII 1972–31 V 1975

KP MO w Wejherowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPietras Michał Stanisław por. 1 I 1957–31 VII 1963Rozpłochowski Henryk Piotr mjr 1 VIII 1963–14 II 1969Rydz Tadeusz Piotr mjr 15 II 1969–30 IX 1973Sobański Zdzisław Władysław kpt. 1 X 1973–31 V 1975

Opracowanie: Sławomir Cenckiewicz, Piotr Semków

66

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiWOJEWÓDZTWO KATOWICKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Katowicach

KomendanciŻmudziński Stanisław Wacław mjr 15 VII 1954–8 I 1957Szlachcic Franciszek Jan ppłk/gen. bryg. 9 I 1957–4 V 1962Stawarz Karol Franciszek mjr/płk 15 VI 1962–25 I 1969Kruszyński Włodzimierz Filomen płk 25 I 1969–23 II 1973Cader Benedykt Szczepan płk/gen. bryg. 24 II 1973–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBSzlachcic Franciszek Jan ppłk 1–8 I 1957Morawski Eugeniusz1 Ludwik mjr 1 II 1957–31 V 1959Małkiewicz Kazimierz Karol ppłk/płk 15 V 1959–28 II 1961Dziekan Marian Bronisław ppłk/płk 1 III 1961–29 II 1968Kruszyński Włodzimierz Filomen płk 1 III 1968–24 I 1969Opitek Stanisław Franciszek płk 5 IV 1969–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBStawarz Karol Franciszek por./mjr 28 XI 1956–14 VI 1962Gajek Jan Mieczysław mjr/ppłk 1 II 1957–28 II 1961Kruszyński Włodzimierz Filomen mjr/płk 1 III 1961–29 II 1968Opitek Stanisław Franciszek ppłk/płk 1 III 1968–4 IV 1969Boboń Jerzy Franciszek ppłk/płk 5 IV 1969–31 V 1975Gołębiowski Stefan2 Stanisław mjr 1 IX 1972–2 IX 1974Juszczyk Piotr Piotr ppłk/płk 25 XI 1972–31 V 1975Sawin Kazimierz Tichon ppłk 1 III–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyMorawski Eugeniusz Ludwik mjr 28 XI 1956–31 I 1957Budzyń Józef Teofil mjr 1 II 1957–31 VII 1961Baszkiewicz Józef Bronisław

(Kazimierz)mjr/ppłk 1 X 1961–30 VI 1969

Leś Władysław Franciszek ppłk 1 VII 1969–31 V 1975Zastępcy naczelnika

Nosol Zdzisław Kazimierz kpt./mjr 27 XII 1956–30 IX 1958Baszkiewicz Józef 3 Bronisław

(Kazimierz)kpt./mjr 27 XII 1956–31 VIII 1961

Wierczyński Alojzy4 Jan kpt./mjr 1 I 1957–16 III 1970

1 Zwolniony dyscyplinarnie ze służby za malwersacje służbowych pieniędzy na cele prywatne.2 13 XI 1972–31 VIII 1973 r. oddelegowany na szkolenie w ZSRR.3 Według rozkazów personalnych odwołany 31 VIII 1961 r., według zapisu o przebiegu służby w aktach osobo-wych – 30 IX 1961 r.4 Do 1951 r. używał nazwiska Wiercigroch.

67

Sydorow Aleksander5 Mikołaj ppor./por. 1 X 1958–31 X 1961Feliks Adam Franciszek kpt./mjr 1 IX 1961–15 VI 1974Grela Zdzisław Bolesław kpt./mjr 1 XI 1961–30 IV 1966Rudolf Józef Józef mjr 1 XII 1966–30 VI 1969Polczyk Zygmunt6 Wilhelm kpt./ppłk p.o. 1 VII–30 IX 1969

1 X 1969–31 V 1975Reszka Wiesław Józef kpt./mjr 1 VI 1970–30 IV 1975Rak Mirosław Józef mjr 16 VI 1974–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyGajek Jan Mieczysław mjr 28 XI 1956–31 I 1957Kruszyński Włodzimierz Filomen por./mjr 26 II 1957–28 II 1961 Opitek Stanisław Franciszek mjr/ppłk 1 III 1961–29 II 1968Sikora Henryk Jan mjr/ppłk 1 V 1968–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaDanielewski Walenty Walenty mjr 15 V 1957–30 VIII 1960Kruszyński Włodzimierz Filomen por. 27 XII 1956–25 II 1957 Opitek Stanisław Franciszek mjr 27 XII 1956–28 II 1961Pikuła Lucjan Jan kpt./mjr 27 XII 1956–30 VI 1962Mucha Wacław Michał kpt./mjr 1 I 1961–30 IV 1969Nikiel Zygmunt Jan kpt./mjr 1 VI 1961–30 VI 1962Sikora Henryk Jan kpt./mjr 1 VIII 1962–30 IV 1968Cyba Stanisław Antoni kpt./mjr 1 V 1968–15 II 1972Fabian Władysław Wojciech mjr 1 VII 1969–15 VI 1974Skopowski Romuald Julian kpt. 16 II–13 XI 1972Cilecki Eugeniusz Stefan kpt. 16 I–30 IV 1973Wroński Adam Stefan kpt./mjr 1 VIII 1973–31 V 1975Janus Lucjan Jan kpt. 16 VI 1974–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyPikuła Lucjan Jan mjr/ppłk 1 VII 1962–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaNikiel Zygmunt Jan mjr 1 VII 1962–30 VI 1969Leś Władysław Franciszek kpt./mjr 1 X 1962–30 XI 1965Girek Dionizy Franciszek mjr 1 XII 1965–30 VI 1969Wojdas Eugeniusz Jan kpt./mjr 1 VII 1969–30 IV 1971Perek Edmund Aleksy kpt./ppłk 1 VII 1969–31 V 1975Cierpiał Tadeusz Andrzej kpt./mjr 16 IV 1971–15 XII 1973Świątkowski Edward Stanisław por./mjr 16 XII 1973–31 V 1975

5 Nieoficjalnie stanowisko objął już 15 VI 1958 r.6 Do 1948 r. używał imienia Rudolf.

68

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wydział Śledczy

NaczelnicyJanoszek Karol Karol mjr/ppłk 1 III 1958–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPiacko Bronisław Bronisław kpt./mjr 1 VII 1958–31 V 1975

Wydział Paszportów Zagranicznych/Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyGocek Tadeusz7 Józef kpt. 1 VI 1959–15 VI 1961Kisiel Henryk Jan mjr/płk 1 VII 1961–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKarwacki Jerzy Edward kpt. 15 VII–31 XII 1964Gajek Mieczysław Wawrzyniec mjr 1 I 1965–14 IV 1966Trzęsimiech Wanda Józef kpt./mjr 15 IV 1966–31 III 1973Rudolf Józef Józef mjr 1 IV 1972–30 XI 1973Gawron Wiktor Józef mjr 1 IV 1973–30 IV 1974Drębkowski Zenon Zygfryd mjr 16 XII 1973–31 V 1975Kapuściński Stanisław Antoni kpt./mjr 16 V 1974–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyPołacik Czesław Antoni mjr/ppłk 1 XI 1965–31 III 1972

Zastępcy naczelnikaWojdas Eugeniusz Jan kpt. 16 IX 1968–30 VI 1969Rudolf Józef Józef mjr 1 VII 1969–31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyBirnbach Stefan Józef mjr/ppłk 28 XI 1956–31 X 1964Las Daniel8 Jan mjr/ppłk 1 XI 1964–23 V 1969Domagała Włodzimierz Józef mjr p.o. 24 V–30 VI 1969Girek Dionizy Franciszek mjr/ppłk 1 VII 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMizera Tadeusz Franciszek kpt./mjr 27 XII 1956–30 IX 1962Las Daniel9 Jan kpt./mjr 15 IX 1961–31 X 1964Domagała Włodzimierz10 Józef kpt./mjr 1 X 1962–31 I 1975

7 Zawieszony w czynnościach służbowych już od 24 II 1961 r. Zwolniony ze służby za przyjmowanie kwot pie-niężnych od osób ubiegających się o paszporty na wyjazd zagraniczny.8 W teczce akt osobowych jako data odwołania z funkcji naczelnika na stanowisko zastępcy komendanta ds. admi-nistracyjno-gospodarczych widnieje 15 V 1969 r.9 Według rozkazów personalnych mianowany 15 X 1961 r., według przebiegu służby w aktach osobowych – 15 IX 1961 r.10 Odszedł na emeryturę.

69

Maciejewski Edward Wacław mjr 1 VII 1965–31 I 1975Murzyn Tadeusz Franciszek mjr 15 VII 1967–14 VI 1969Babiak Jerzy Stanisław kpt. 16 VI 1969–31 III 1971Ociepka Jerzy Stanisław mjr 1 IV 1971–31 V 1975Ragan Czesław Stanisław kpt. 1 II–31 V 1975Wiekiera Tadeusz Franciszek por./mjr 1 II–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyJanoszek Karol Karol mjr 28 XI 1956–31 VII 1957Fugas Mieczysław Stefan kpt./ppłk 1 VIII 1957–15 VII 1973Skopowski Romuald Julian kpt./mjr 1 VIII 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaWoźniak Zygmunt Franciszek mjr 1 VII 1967–30 XI 1973Połacik Czesław Antoni ppłk 1 IV 1974–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyBiałas Henryk11 Józef kpt./mjr 28 XI 1956–28 II 1960Szymoniak Edmund Franciszek mjr/ppłk 1961–10 IX 1970Kotuła Henryk Piotr mjr/ppłk 16 XI 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSoczawa Stanisław12 Lucjan kpt./mjr 27 XII 1957–28 II 1962Kotuła Henryk Piotr kpt./mjr 1 III 1962–15 XI 1970Jabłoński Janusz13 Jan kpt./mjr 21 IV 1970–31 V 1975Patoła Bogusław Stanisław kpt./mjr 1 XII 1970–2 II 1975Ciućka Czesław Jan kpt. 1 II 1975–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyBendek Antoni Stanisław mjr/ppłk 28 XI 1956–30 IV 1969Mucha Wacław Michał mjr/płk 1 V 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaRosowski Zygmunt Jan por./kpt. 1 I 1957–14 II 1960Trzęsimiech Wanda Józef por. 15 II 1960–14 IV 1966Gajek Mieczysław Wawrzyniec mjr 15 IV 1966–30 IX 1969Ociepka Jerzy Stanisław kpt./mjr 1 II 1970–31 III 1971Jarosiński Henryk Franciszek kpt./ppłk 1 IV 1971–31 V 1975

11 Odwołany dyscyplinarnie.12 Przeniesiony dyscyplinarnie na niższe stanowisko.13 Według rozkazów personalnych mianowany 1 IV 1970 r., według przebiegu służby w aktach osobowych – 21 IV 1970 r.

70

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyBemler Julian Robert por. 27 XII 1956–31 VIII 1957Janoszek Karol Karol mjr 1 VIII 1957–28 II 1958

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyPołacik Czesław Antoni por./kpt. 1 I 1957–31 X 1964Garbarz Ryszard Albin mjr 1 XI 1964–31 V 1975

Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie katowickim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP/KMiP MO w Będzinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRudolf Józef Józef kpt. 27 XII 1956–31 X 1958Puchała Ryszard Roman kpt./mjr 1 XI 1958–15 I 1960Girek Dionizy Franciszek kpt./mjr 15 I 1960–30 XI 1965Leś Władysław Franciszek mjr/ppłk 1 XII 1965–30 VI 1969Opoczyński Stanisław Stanisław mjr/ppłk 1 VII 1969–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBAdamski Marian Stanisław kpt. 1 X 1972–31 V 1975

KM/KMiP MO w Bielsku-Białej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKręgiel Stanisław Józef kpt. 27 XII 1956–31 V 1961Jackowski Jan Antoni por./ppłk 1 VI 1961–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBSzata Zenon Julian kpt./mjr 1 V 1972–31 V 1975

KM MO w Bytomiu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKowalik Apolinary Franciszek kpt. 27 XII 1956–14 IX 1958Łukasik Czesław Władysław kpt./ppłk 15 IX 1958–30 IX 1969Piskorz Władysław Ludwik ppłk 1 X 1969–30 IV 1974Gawron Wiktor Józef mjr 1 V 1974–31 V 1975

71

KM MO w Chorzowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZając Edward Adam kpt. 27 XII 1956–31 VII 1957Piskorz Władysław Ludwik por./ppłk 1 VIII 1957–30 IX 1969Hudzik Stanisław Włodzimierz Józef kpt./mjr 1 X 1969–31 VII 1973Zegadło Zygmunt Ignacy mjr 16 X 1973–31 V 1975

KP MO w Cieszynie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSyjota Władysław Ludwik kpt./mjr 27 XII 1956–31 I 1963Szamota Władysław Edward por./ppłk p.o. 1 II–30 IV 1963

1 V 1963–31 V 1975

KM/KMiP MO w Częstochowie14

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKulka Stanisław Piotr mjr 27 XII 1956–14 IX 1958Kowalik Apolinary15 Franciszek kpt./mjr 15 IX 1958–31 I 1963Syjota Władysław Ludwik mjr/ppłk 1 II 1963–28 II 1973Cyba Stanisław Antoni ppłk p.o. 20 II–30 IV 1973

1 V 1973–31 V 1975II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SB

Puchała Ryszard Roman mjr/ppłk 1 X 1963–31 X 1971Cyba Stanisław Antoni mjr/ppłk 16 II 1972–19 II 1973Wilczek Augustyn Władysław mjr 1 IV 1973–31 V 1975

KM MO w Gliwicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBLoska Kazimierz Karol kpt. 27 XII 1956–30 XI 1960Sołdyk Wiesław Józef kpt./ppłk 1 XII 1960–15 VI 1974Fabian Władysław Wojciech mjr/ppłk 16 VI 1974–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBPiętka Tymoteusz Leon por./kpt. 16 IV 1969–31 V 1975

KM MO w Katowicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSyposz Henryk Stanisław mjr 27 XII 1956–30 XI 1964Dankowski Bolesław Ludwik mjr/ppłk 1 XII 1964–30 IV 1972Jasiński Jan Jan ppłk 1 VI 1972–31 V 1974Feliks Adam Franciszek mjr/ppłk 16 VI 1974–31 V 1975

14 W Częstochowie zastępca/I zastępca sprawował nadzór nad pionami: IV, W, T; II zastępca/zastępca nadzorował piony: II, III i Międzynarodowy Ruch Osobowy.15 Odwołany dyscyplinarnie za rozprzężenie dyscypliny w urzędzie.

72

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBZegadło Zygmunt Ignacy kpt./mjr 16 IV 1972–15 X 1973Cierpiał Tadeusz Andrzej mjr 16 XII 1973–31 V 1975

KP MO w Kłobucku16

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaGórniak Teofil17 Andrzej por. 27 XII 1956–28 II 1958Nowak Antoni Ignacy kpt. 1 III–30 IV 1958

KP MO w Lublińcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPokrzywiec Jan Miron por./mjr 27 XII 1956–31 V 1975

KM MO w Mysłowicach18

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaPiskorz Władysław Ludwik por. 27 XII 1956–31 VII 1957Palka Tadeusz19 Antoni kpt. 1 VIII 1957–30 IV 1958

KP MO w Myszkowie20

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaWojdas Eugeniusz Jan por. 27 XII 1956–31 VIII 1957Girek Dionizy Franciszek por. p.o. 1 VIII 1957–30 IV 1958

KM MO w Nowym Bytomiu21

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaSamborski Feliks Zygmunt por. 27 XII 1956–31 I 1958Dankowski Bolesław Ludwik kpt./mjr 1 II 1958–30 VI 1959

KP MO w Pszczynie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPanek Michał Stanisław kpt./mjr 27 XII 1956–15 V 1960Kliś Paweł Paweł por./mjr 1 VI 1960–31 V 1972Połacik Czesław Antoni ppłk 1 VI 1972–31 III 1974Wandzel Antoni Ludwik kpt./mjr 1 IV 1974–31 V 1975

16 Referat ds. Bezpieczeństwa KP MO w Kłobucku 1 V 1958 r. przeszedł pod nadzór KM MO w Częstochowie.17 Wydalony ze służby.18 Referat ds. Bezpieczeństwa KM MO w Mysłowicach 1 V 1958 r. został włączony do struktury Referatu ds. Bezpieczeństwa KM MO w Sosnowcu.19 Faktycznie stanowisko objął już 13 VII 1957 r.20 Referat ds. Bezpieczeństwa KP MO w Myszkowie 1 V 1958 r. przeszedł pod nadzór KP MO w Zawierciu.21 Referat ds. Bezpieczeństwa KM MO w Nowym Bytomiu 1 VII 1959 r. został rozwiązany, a komendę podporząd-kowano KM MO w Rudzie Śląskiej.

73

KM MO w Rudzie Śląskiej22

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBDankowski Bolesław Ludwik mjr 1 VII 1959–31 XII 1960Woźniak Zygmunt Franciszek kpt./mjr 1 III 1961–30 VI 1967Rak Mirosław Józef kpt./mjr 1 VII 1967–31 X 1969Puss Alfred Stanisław kpt./mjr 1 XI 1969–31 V 1975

KP/KMiP MO w Rybniku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBJanoska Kazimierz Józef kpt./mjr 27 XII 1956–14 I 1960Kwiecień Alfred Wincenty kpt./ppłk 15 I 1960–31 V 1975

KM MO w Siemianowicach23

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaGocek Tadeusz Józef kpt. 27 XII 1956–30 IV 1958

KM MO w Sosnowcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKowalik Ferdynand24 Piotr kpt./mjr 27 XII 1956–31 III 1962Jasiński Jan Jan kpt./ppłk 1 IV 1962–31 V 1972Radosz Bogusław Jan mjr/ppłk 1 VI 1972–31 V 1975

KM MO w Szopienicach25

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaKorepta Witold26 Adam kpt. 15 IV 1957–30 IV 1958

KM MO w Świętochłowicach27

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaGustab Ryszard Franciszek kpt. 27 XII 1956–30 IV 1958

KP MO w Tarnowskich Górach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMichalik Bolesław Kazimierz kpt./mjr 27 XII 1956–31 I 1963Drębkowski Zenon Zygfryd por./mjr 1 II 1963–15 IV 1970Chmielewski Zbigniew Zenon kpt./mjr 16 IV 1970–31 V 1975

22 Referat ds. Bezpieczeństwa w KM MO w Rudzie Śląskiej istniał od 1 VII 1959 r.23 Referat ds. Bezpieczeństwa KM MO w Siemianowicach 1 V 1958 r. został włączony do struktury Referatu ds. Bezpieczeństwa KM MO w Katowicach.24 Według rozkazów personalnych stanowisko zajmował do 30 IV 1962 r., według zapisu o przebiegu służby w ak-tach osobowych – do 31 III 1962 r.25 Referat ds. Bezpieczeństwa KM MO w Szopienicach 1 V 1958 r. zlikwidowano.26 Według akt osobowych na etacie zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa do 31 VII 1958 r.27 Referat ds. Bezpieczeństwa KM MO w Świętochłowicach 1 V 1958 r. zlikwidowano, a jego zadania przejął Referat ds. Bezpieczeństwa KM MO w Chorzowie.

74

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP/KMiP MO w Tychach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWikliński Zygmunt Roman kpt./ppłk 27 XII 1956–31 VII 1968Kaczmarczyk Jan Józef mjr/ppłk 16 IX 1968–31 V 1975

KP MO w Wodzisławiu Śląskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSobkowiak Józef 28 Ignacy kpt. 27 XII 1956–31 III 1960Rosowski Zygmunt Jan kpt./mjr 1 IV 1960–19 IX 1968Cyran Edward Ignacy kpt./mjr p.o. 20 IX–15 X 1968

16 X 1968–31 V 1975Wroński Adam Stefan kpt. p.o. 1 XII 1972–31 VII 1973

KM MO w Zabrzu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBDziekan Marian29 Bronisław kpt./mjr 1 IX 1956–31 VII 1957Zając Edward30 Adam kpt./mjr 1 VIII 1957–28 II 1962Kalfas Marian Józef kpt./ppłk 1 III 1962–15 VI 1974Sołdyk Wiesław Józef ppłk 16 VI 1974–31 V 1975

KP MO w Zawierciu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGirek Dionizy Franciszek por./kpt. 27 XII 1956–14 I 1960Janoska Kazimierz31 Józef mjr 15 I 1960–31 I 1961Gregorczyk Mieczysław Karol mjr 1 IV 1961–30 VI 1966Hudzik Stanisław Włodzimierz Józef kpt. 1 VII 1966–30 IX 1969Gajek Mieczysław32 Wawrzyniec mjr 1 X 1969–28 II 1970Faltus Andrzej Jan kpt./ppłk 1 III 1970–31 V 1975

Opracowanie: Wacław Dubiański

28 Zwolniony za nieudolność.29 Według zapisu o przebiegu służby w aktach osobowych 5 VII 1957 r. przeszedł ze stanowiska zastępcy komen-danta ds. bezpieczeństwa KM MO w Zabrzu na stanowisko komendanta KM MO tamże; 22 VII 1957 r. awansowany do stopnia majora.30 Zwolniony za wysłanie córki do pierwszej komunii świętej.31 Zawieszony w czynnościach od 8 XI 1960 r.32 Zwolniony dyscyplinarnie za przemyt srebra za granicę.

75

WOJEWÓDZTWO KIELECKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Kielcach

KomendanciUrban Leonard Józef ppłk/płk 1 IX 1954–15 II 1961Borysiewicz Aleksander Stefan ppłk/płk 15 II 1961–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBStanisławski Mieczysław Stanisław mjr/ppłk/płk 1 I 1957–1 III 1966Wojtusik Julian Władysław płk 1 III 1966–5 VI 1970Biestek Zygmunt Marian płk 1 VI 1970–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBWojtusik Julian Władysław ppłk/płk 15 VII 1959–1 III 1966Biestek Zygmunt Marian ppłk 15 V 1966–1 VI 1970Długoszewski Mieczysław Stefan ppłk/płk 1 VI 1970–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyPiechnik Czesław Władysław mjr 28 XI 1956–1 VI 1961Prokop Tadeusz Leon mjr/ppłk 1 VII 1961–1 XII 1967Długoszewski Mieczysław Stefan mjr/ppłk 1 XII 1967–1 VI 1970Nabiałek Ireneusz Wojciech mjr/ppłk 1 VII 1970–31 V 1974Sikora Edmund Julian mjr 1 VI 1974–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaProkop Tadeusz Leon kpt. 1 I 1957–1 V 1959Nabiałek Ireneusz Wojciech kpt./mjr 31 V 1959–1 VII 1970Długoszewski Mieczysław Stefan kpt./mjr 1 IX 1961–1 XII 1967Wielgus Zdzisław Józef kpt./mjr 1 I 1968–1 X 1972Sikora Edmund Julian kpt./mjr 1 XI 1970 –1 VI 1974Stępień Kazimierz Józef kpt. 1 VII 1974–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyStrzelczyński Eugeniusz Franciszek kpt./mjr/ppłk 28 XI 1956–31 V 1970Rupniewski Antoni Jan ppłk 16 V 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaZiółek Wacław Roman kpt./mjr 1 I 1957–30 IX 1959Jaskólski Józef Jan mjr 1 I 1957–1 VII 1962Lipiński Henryk Jan por./kpt. 1 I 1959–30 IX 1962Rupniewski Antoni Jan mjr 30 XI 1959–16 V 1970Pietrzyk Jerzy Władysław mjr 1 X 1962–1 I 1964Kwietniewski Stanisław Jan kpt. 1 I 1964–31 V 1975Klimas Mieczysław Józef kpt./mjr 1 VI 1970–31 V 1975

76

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wydział IV

NaczelnicyJaskólski Józef Jan mjr/ppłk 1 VII 1962–31 X 1969Nowak Stanisław Józef mjr/ppłk 1 XI 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMazur Stanisław Jan kpt. 1 VIII 1962–16 V 1967Nowak Stanisław Józef mjr 1 VI 1967– 1 XI 1969Nowak Eugeniusz Stanisław kpt. 1 XI 1969–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyMielniczuk Bolesław Ludwik mjr/ppłk 1 VIII 1960–1 IX 1971Miroński Władysław Józef mjr/ppłk 1 IX 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMiroński Władysław Józef kpt./mjr 1 II 1960–1 IX 1971Duda Marian Franciszek mjr 1 IX 1971–23 VIII 1973Rynio Jerzy Julian kpt. 1 XI 1973–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyNowak Stanisław Józef mjr/ppłk 1 IX 1969–31 XII 1970Szota Zenon Szczepan ppłk 1 XII 1970–31 V 1974Jarząbek Tadeusz Mikołaj mjr 1 VII 1974–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaJarząbek Tadeusz Mikołaj mjr 1 V 1972–1 VII 1974

Wydział „B”

NaczelnicyMączak Eugeniusz Jan mjr/ppłk 28 XI 1956–31 X 1969Chustecki Jan Jan ppłk 1 XI 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaWielgus Zygmunt Józef por. 1 I 1957–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyRagiel Jan Stefan mjr/ppłk/płk 28 XI 1956–16 VIII 1968Kwapisz Henryk Jan płk 16 X 1968–10 VII 1972Wałek Mieczysław Jan płk 1 VIII 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBielawski Jan Franciszek kpt./mjr 1 VI 1967–31 V 1970Celejewski Zenon Antoni mjr 1 VII 1970–31 V 1975

77

Wydział „T”

NaczelnicyPiasecki Marian Izydor mjr/ppłk 28 XI 1956–31 XII 1970Chwaciński Leonard Jakub ppłk 1 XII 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaChustecki Jan Jan por./kpt. 1 I 1957–1 X 1960Chwaciński Leonard Jakub mjr 1 III 1962–1 XII 1970Pałka Tadeusz Michał mjr 16 XII 1970–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyMruklik Teofil Jan mjr/ppłk 1 V 1961–31 VIII 1967Duda Władysław Józef mjr/ppłk 1 IX 1967–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSiwiec Józef Piotr mjr 1 IV 1963–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyMielniczuk Bolesław Ludwik kpt./mjr 28 XI 1956–31 VII 1960

Samodzielna Sekcja Paszportów Zagranicznych/Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyNowak Stanisław1 Antoni kpt./mjr 1 VII 1959–15 VII 1964

1 VIII 1964–31 VIII 1969

Samodzielna Sekcja Kontroli Ruchu Granicznego

KierownicyJarząbek Tadeusz Mikołaj mjr 1 XI 1965–31 III 1972

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicySiemieniuch (Siemieniuk) Wacław

Antoni por./kpt. 1 I 1957–31 V 1975

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyMruklik Teofil Jan mjr 28 XI 1956–30 IV 1961

1 W okresie reorganizacji sekcji w dyspozycji komendanta wojewódzkiego MO.

78

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiKomendy powiatowe i miejskie MO w województwie kieleckim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Białobrzegach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŚwider Marian Józef kpt. 1 I 1957–1 IV 1958Zygadło Ryszard Bolesław por. 1 IV 1958–1 V 1961Wilim Leonard Władysław por. 1 VIII 1961–28 II 1963Telka Zenon Piotr por. p.o. 1 III–31 V 1963Klas Henryk Józef por./kpt. 1 VII 1963–30 III 1974Garbacz Roman Wawrzyniec kpt. 1 IV 1974–31 V 1975

KP MO w Busku Zdroju

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGierczak Stanisław Wincenty por./kpt./mjr 1 I 1957–31 V 1975

KP MO w Chmielniku2

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaChmiel Zygmunt Stefan ppor. 1 I 1957–1 IV 1958Kulik Tadeusz Wawrzyniec ppor. 1 IX 1958–30 IX 1959Gorgoń Henryk Jan por./kpt. 30 IX 1959–1 I 1962

KP MO w Jędrzejowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKusa Józef Ignacy por. 1 I 1957–30 XI 1959Kowalczyk Czesław Michał kpt./mjr 30 XI 1959–1 VII 1965Wroniewski Mieczysław Jan kpt./mjr 1 VII 1965–15 VIII 1974Smolarski Jerzy Stefan kpt. 16 VIII 1974–31 V 1975

KP MO w Kazimierzy Wielkiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBAntonkiewicz Jan Maciej por. 1 I–1 IX 1957Klimas Mieczysław Józef kpt. 1 IX–1 XI 1957Antonkiewicz Jan Maciej por./kpt. 1 XI 1957–31 VIII 1969Ertman Władysław3 Adam kpt. 1 IX 1969–31 III 1974Pęczkowski Marian Zenon por. 1 IV 1974–31 V 1975

2 Z dniem 1 I 1962 r., w związku z likwidacją powiatu w Chmielniku, etat komendanta powiatowego MO został unieważniony.3 Od 30 I 1974 r. zawieszony w czynnościach.

79

KP MO w Kielcach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBDuda Władysław Józef kpt. 1 I–1 VI 1957Rupniewski Antoni Jan kpt. 1 VI 1957–30 XI 1959Łata Władysław Łukasz mjr 30 XI 1959–30 VI 1962Jarczyński Bogusław Klemens mjr/ppłk 1 VIII 1962–31 XII 1973Kosiarz Bogusław Jan ppłk 16 XII 1973–31 V 1975

KP MO w Końskich

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPakuła Tadeusz Jan kpt. 1 I 1957–15 I 1958Nowak Stanisław Józef por. 1 II–1 XI 1958Karasiński Edward Jan kpt./mjr 1 XI 1958–31 V 1975

KP MO w Kozienicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBednarski Stanisław4 Jan por./kpt. 1 I 1957–(20 V 1963)Jeziorowski Stanisław Stanisław kpt./mjr 1 VIII 1963–31 V 1975

KP MO w Lipsku5

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGorgoń Henryk Jan kpt./mjr 1 IV 1962–31 V 1970Rypiński Ryszard Władysław kpt. 1 VI 1970–31 V 1975

KP MO w Opatowie6

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKarasiński Edward7 Jan por. 1 I 1957–1 VII 1958

KP MO w Opocznie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWroniewski Mieczysław Jan por. 1 I 1957–1 VII 1965Skowron Edward Paweł kpt./mjr 1 XI 1965–1 VI 1970Owczarczyk Marian Józef kpt. 1 VI 1970–31 V 1975

4 20 V 1963 r. – data rozkazu zwalniającego z resortu, brak daty zwolnienia.5 Referat ds. Bezpieczeństwa przy KP MO w Lipsku został utworzony 1 I 1962 r.6 Na mocy rozkazu organizacyjnego komendanta wojewódzkiego MO w Kielcach nr 012/KL/58 z 14 VI 1958 r. część stanowisk Referatu ds. Bezpieczeństwa KP MO w Opatowie z dniem 1 VI 1958 r. została włączona do Referatu ds. Bezpieczeństwa KM MO w Ostrowcu Świętokrzyskim i w konsekwencji w KP MO w Opatowie zlikwidowano stanowisko zastępcy komendanta powiatowego MO ds. bezpieczeństwa.7 W dokumentach jest też informacja, że 1 I 1957 r. mianowany zastępcą komendanta miejskiego MO ds. bez-pieczeństwa w Pionkach, ale brak dalszych danych o sprawowaniu tej funkcji. Do 31 XII 1956 r. w Pionkach ist-niała delegatura ds. BP i zapewne pierwotnie planowano utworzyć tam struktury SB.

80

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KM MO w Ostrowcu Świętokrzyskim8

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGórka Jan Michał mjr 1 I 1957–30 XI 1959Kusa Józef Ignacy mjr 30 XI 1959–31 V 1970Skowron Edward Paweł ppłk 1 VI 1970–31 V 1975

KP MO w Pińczowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBJeziorowski Stanisław Stanisław por. 1 I 1957–1 VIII 1963Kitowski Zdzisław Ignacy por. 1 VIII 1963–1 II 1967Białogoński Wiesław Adam kpt./mjr 1 II 1967–16 II 1974Tambor Benedykt Stefan kpt. 16 II 1974–31 V 1975

KP MO w Przysusze

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGrabczak Franciszek Stanisław por./kpt. 1 I 1957–31 V 1970Furmański Władysław Józef kpt. 1 VI 1970–31 V 1975

KM/KMiP MO w Radomiu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKrawczyk Stanisław Józef kpt. 1 I 1957–30 XI 1959Górka Jan Michał ppłk 30 XI 1959–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBPietrzyk Jerzy Władysław mjr/ppłk 1 I 1964–31 V 1975

KP MO w Sandomierzu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTrela Czesław Andrzej por. 1 I 1957–31 VII 1970Prażmowski Józef Jan kpt. 1 VIII 1970–31 V 1975

KM MO w Skarżysku-Kamiennej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKosiarz Bogusław Jan kpt. 1 I–1 IX 1957Antonkiewicz Jan Maciej por. 1 IX–1 XI 1957Pakuła Tadeusz Jan kpt./mjr/ppłk 15 I 1958–31 V 1975

KP/KMiP MO w Starachowicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPastuszka (Pastuszko) Edward Antoni kpt./mjr 1 I 1957–31 V 1965Kowalczyk Czesław Michał mjr/ppłk 1 VII 1965–28 II 1974Białogoński Wiesław Adam ppłk 16 II 1974–31 V 1975

8 Miasto na prawach powiatu.

81

KP MO w Staszowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzewczyk Zdzisław Karol por. 1 I 1957–1 VIII 1958Rusak Jan9 Jan kpt. 1 VIII 1958–30 IV 1964Rypiński Ryszard Władysław ppor. p.o. 14 III–30 VI 1964Dębniak Waldemar10 Bolesław ppor. 1 VII 1964–1 XII 1966Śliwa Mieczysław Kazimierz por./kpt. 1 XII 1966–16 VI 1971Nowak Władysław Stanisław kpt. 1 VI 1971–31 V 1975

KP MO w Szydłowcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPietras Jan Stanisław por. 1 I 1957–1 VII 1960Łakomiec Zygmunt Walerian kpt./mjr 1 VII 1960–31 V 1975

KP MO we Włoszczowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŁata Władysław Łukasz kpt. 1 I 1957–30 XI 1959Talarski Jan Wincenty mjr 30 XI 1959–31 V 1970Smolarski Jerzy Stefan por. 1 VI 1970–16 VIII 1974Przeniosło Mieczysław Stanisław por. 16 VIII 1974–31 V 1975

KP MO w Zwoleniu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSękiewicz Stanisław Józef kpt./mjr 1 I 1957–31 V 1968Nowak Władysław Stanisław kpt. 1 VII 1968–1 VI 1971Marczewski Bogdan Emil por./kpt. 1 VI 1971–31 V 1975

Opracowanie: Wojciech Frazik, Monika Komaniecka

9 Zawieszony w czynnościach 14–31 III 1964 r.10 Zawieszony w czynnościach od 22 VIII 1966 r.

82

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiWOJEWÓDZTWO KOSZALIŃSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Koszalinie

KomendanciOrdon Tadeusz Michał mjr/ppłk 15 XI 1954–14 II 1962Kościukiewicz Andrzej Jakub płk 15 II 1962–15 III 1963Pieterwas Jan Wincenty płk 1 IV 1963–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBCieślak Marian Władysław ppłk/płk 1 I 1957–1 IX 1961Szymański Bronisław Antoni ppłk 1 IX 1961–1 V 1971Kurach Antoni Franciszek ppłk/płk 1 V 1971–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBCebula Antoni Mikołaj mjr 10 X 1957–30 IV 1961Sokołowski Stefan Jan ppłk 25 IV 1961–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyPudło Aleksander Edward kpt./płk 28 XI 1956–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSokołowski Ewaryst Józef kpt./mjr 1 I 1957–1 V 1961Karaś Józef Tomasz kpt./mjr 1 V 1961–1 VI 1963Mazurkiewicz Bogdan Bolesław kpt. 1 II 1965–1 X 1966Szymański Stanisław Leon mjr 1 X 1966–30 VI 1970Pawłat Stanisław Jan mjr 1 IV 1968–1 III 1975Soliński Władysław Antoni kpt./mjr 1 VII 1970–30 IX 1971Chądzyński Władysław Stefan mjr 16 X 1971–31 V 1975Bąbel Henryk Józef mjr 1 III 1975–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyBurdziej Igor Jan kpt./mjr 28 XI 1956–1 XI 1961Śroń Marian Jan mjr/ppłk 1 XI 1961–30 IV 1972Szczerbiński Romuald Franciszek ppłk 1 V 1972–28 II 1973Szarkowski Czesław Jan mjr/ppłk 1 V 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaŚroń Marian Jan kpt./mjr 1 I 1957–1 XI 1961Zapłacki Zenon Michał por. 1 I 1958–30 IV 1960Kurach Antoni Franciszek por./mjr 1 V 1960–1 XII 1966Uściłowski Stefan Wacław kpt. 1 XI 1961–1 VII 1962Potrzebny Szczepan Michał kpt./mjr 1 XII 1966–1 VII 1971Szczerbiński Romuald Franciszek mjr 1 VII 1971–30 IV 1972Mol Władysław Stanisław kpt./mjr 1 V 1972–31 V 1975

83

Wydział IV

NaczelnicyUściłowski Stefan Wacław kpt./ppłk 1 IV 1967–30 IV 1972Łukasiak Stanisław Władysław ppłk 1 V 1972–31 I 1973Ciechalski Leon Józef kpt./mjr 1 II 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaCiechalski Leon1 Józef kpt./mjr 1 IV 1967–1 II 1973Skóra Jerzy Józef kpt./mjr 1 II 1973–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicySokołowski Ewaryst Józef mjr/ppłk 1 V 1961–1 VII 1968Kozłowski Czesław2 Józef mjr/ppłk 1 VII 1968–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBednarek Henryk Franciszek kpt. 1 V 1961–1 III 1963Kozłowski Czesław Józef kpt./mjr 1 II 1964–1 VII 1968Witkowski Stefan Mikołaj kpt. 1 VIII 1968–30 VI 1971Frydrychowicz Kazimierz Jan por./kpt. 1 VII 1971–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyWitaszyk Bronisław3 Zygmunt kpt./ppłk 1 IX 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaDolewka Zygfryd Marian mjr 1 V 1972–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyŁukasiak Stanisław Władysław kpt./mjr 1 XI 1965–31 III 1972

Zastępcy naczelnikaWalkowiak Mirosław Stefan kpt. 1 IX 1969–31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyUścinowski Mieczysław4 Mieczysław kpt. 1 I 1957–31 V 1962 Galant Bronisław Józef mjr/ppłk 1 VI 1962–30 VI 1971Witkowski Stefan Mikołaj mjr 1 VII 1971–1 III 1975Pawłat Stanisław Jan mjr/ppłk 1 III–31 V 1975

1 Od 1 I 1968 r. był jednocześnie kierownikiem Grupy I Wydziału IV.2 Zwolniony z organów bezpieczeństwa z dniem 8 VII 1975 r.3 W czasie reorganizacji tej komórki w grudniu 1974 r. odwołany z funkcji i jednocześnie ponownie powołany (z dniem 1 I 1975 r.).4 19 V 1962 r. zawieszony w czynnościach, a 31 V 1962 r. zwolniony za nadużycia i zdegradowany do stopnia st. sierżanta.

84

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zastępcy naczelnikaWasilewski Józef 5 Franciszek por./kpt. 1 IV 1960–1 VI 1962Plesiński Jerzy Bolesław kpt. 1 VI 1962–15 V 1965Woźniak Stanisław Władysław kpt./mjr 1 VI 1965–1 VI 1972Dudek Stanisław Leon kpt./mjr 1 VI 1972–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyRyba Józef Franciszek kpt./ppłk 28 XI 1956–31 V 1970Szymański Stanisław Leon mjr/płk 1 VI 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaFurmański Jan6 Jan kpt./mjr 1 IV 1967–31 X 1969Tokarz Stanisław Antoni mjr 1 XI 1969–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyWyrębkiewicz Władysław Maciej kpt./ppłk 1 I 1957–15 IX 1970Kołodziej Kazimierz Tomasz mjr/ppłk 16 IX 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSzymański Stanisław Leon kpt./mjr 1 I 1962–1 X 1966Szczerbiński Romuald Franciszek kpt./mjr 1 X 1966–1 VII 1970Bąbel Henryk Józef kpt./mjr 1 VII 1970–1 III 1975Omański Mieczysław Edward kpt. 1 III–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyZubel Jan Jan por./kpt. 1 IV 1961–27 VIII 1966Długosz Władysław Wincenty ppłk 1 XII 1966–31 V 1972Woźniak Stanisław Władysław mjr/płk 1 VI 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKobiałko Zbyszko Stanisław por./mjr 1 X 1961–28 II 1970Radziński Jerzy Stefan por. 1 VII 1970–1 XI 1972Trojanowski Wiesław Stanisław kpt./mjr 1 XI 1972–31 V 1975

Samodzielna Sekcja IV

KierownicyUściłowski Stefan Wacław kpt./ppłk 1 VII 1962–1 IV 1967

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyCieślik Władysław Franciszek por./kpt. 1 I 1957–1 IV 1961

5 29 III 1962 r. zawieszony w czynnościach, a 1 VI 1962 r. zwolniony.6 Od 1 VI 1961 r. był kierownikiem Sekcji I tego wydziału.

85

Samodzielna Sekcja Paszportów/Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyWalkowiak Mirosław Stefan por./kpt. 1 VIII 1964–1 IX 1969

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyKolenda Mieczysław Stanisław ppor./mjr 1 I 1957–15 VII 1972Dutka Zbigniew Ferdynand kpt./mjr p.o. 16 VII 1972–31 V 1975

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyZubel Jan Jan kpt. 1 I 1957–1 IV 1961

Komendy powiatowe MO w województwie koszalińskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Białogardzie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBednarek Henryk Franciszek por. 27 XII 1956–1 III 1957Nowak Franciszek Franciszek por./mjr 1 III 1957–31 XII 1962Choczaj Bolesław Stanisław kpt./mjr 1 I 1963–30 IV 1972Kwiatkowski Stanisław Stanisław kpt. 1 V 1972–31 V 1975

KP MO w Bytowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKlimkiewicz Jan Julian por. 27 XII 1956–1 XI 1958Sadowski Jan Włodzimierz ppor./mjr 1 XI 1958–12 I 1970Madej Jan Kazimierz kpt./mjr 1 II 1970–31 V 1975

KP MO w Człuchowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKurach Antoni Franciszek por. 27 XII 1956–1 II 1959Leporowski Stanisław Leon por./kpt. 1 II 1959–1 X 1966Mazurkiewicz Bogdan Bolesław mjr 1 X 1966–1 X 1967Wojtyłko Tadeusz Józef kpt./mjr 1 X 1967–31 V 1975

KP MO w Drawsku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKuberski Zygmunt Józef kpt. 27 XII 1956–11 VI 1959Wypych Józef Stanisław por. 18 VIII 1959–1 IV 1961

86

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Piotrowicz Józef Jan por./mjr 1 IV 1961–30 IV 1974Szołdra Eugeniusz Józef por./kpt. p.o. 1 X 1971–16 VI 1972Rutkowski Henryk Stanisław kpt. 16 VIII 1974–31 V 1975

KP MO w Kołobrzegu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBStarosta Bolesław Adam kpt./mjr 27 XII 1956–1 I 1963Nowak Franciszek Franciszek mjr 1 I 1963–30 IV 1975Kowalski Leszek Jan kpt. p.o. 21 IV 1975–31 V 1975

KP MO w Koszalinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBDługosz Władysław Wincenty kpt. 27 XII 1957–1 XI 1958Plesiński Jerzy Bolesław por./kpt. 1 XI 1958–1 VI 1962Koziar Eugeniusz Trofim mjr/ppłk 1 VIII 1962–15 III 1969Kielar Piotr Jan kpt./mjr 16 III 1969–15 V 1971Bajowski Michał Dominik kpt./ppłk 16 V 1971–31 V 1975

KP MO w Miastku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKifner Bronisław Bronisław por./mjr 27 XII 1956–31 V 1975

KP MO w Sławnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWątroba Henryk Jan kpt. 27 XII 1956–15 III 1957Chitro Władysław Aleksander por./kpt. 15 III 1957–31 III 1962Prokop Stanisław Władysław kpt./mjr 1 IV 1962–1 IX 1974Pokorzyński Bogusław Józef kpt. 1 IX 1974–31 V 1975

KP MO w Słupsku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŻurek Władysław Walenty kpt./mjr 27 XII 1956–31 I 1968Rutkowski Jan Wincenty mjr/ppłk (1 II 1968?)–31 V 1975

KP MO w Szczecinku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKupski Zenon Antoni por./kpt. 27 XII 1957–1 I 1959Wilim Leonard Władysław por. 1 I 1959–1 IV 1961Wypych Józef Stanisław por./mjr 1 IV 1961–1 VIII 1967Szarkowski Czesław Jan kpt./mjr 1 IX 1968–30 IV 1973Rakowski Janusz Jan kpt./mjr 1 V 1973–31 V 1975

87

KP MO w Świdwinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZimnowłocki Józef Michał por./mjr 27 XII 1956–29 II 1972Oświeciński Andrzej Wacław kpt./mjr 1 III 1972–31 V 1975

KP MO w Wałczu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKoziar Eugeniusz Trofim kpt. 27 XII 1956–1 VIII 1962Kaliszka Bronisław Antoni kpt. (2 VIII 1962?)–29 II 1968Bulikowski Tadeusz Józef kpt./mjr (1 III 1968?)–31 V 1975

KP MO w Złotowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPiekarski Stanisław Władysław por./kpt. 27 XII 1956–15 XI 1957Mazurkiewicz Bogdan Bolesław por./kpt. 15 XI 1957–1 II 1965Rutkowski Jan Wincenty kpt./mjr 1 VI 1965–1 II 1968Król Jan Bronisław kpt./mjr 1 II 1968–(31 I 1972?)Zimnowłocki Michał Michał kpt./mjr 1 II 1972–31 V 1975

Opracowanie: Igor Hałagida

88

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiWOJEWÓDZTWO KRAKOWSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Krakowie

KomendanciKozłowski Tadeusz Kazimierz mjr/ppłk 1 IX 1953–31 I 1957Żmudziński Stanisław Wacław ppłk/płk 1 II 1957–1 X 1965Nowak Mieczysław Władysław płk 1 X 1965–15 IX 1972Jabłoński Zbigniew Sylwester płk 15 IX 1972–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBKoperek Józef N.N.,

Sewerynamjr 1 I 1957–15 IX 1958

Wejner Bolesław Władysław ppłk 1 XII 1958–1 VI 1960Mickiewicz Artur Bronisław ppłk/płk 1 VI 1960–31 VIII 1968Wałach Stanisław1 Szczepan płk 15 III 1969–3 IX 1974Gołębiowski Stefan Stanisław mjr/ppłk 3 IX 1974–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBGliński Zygmunt Józef mjr 10 X 1957–31 VII 1959Wałach Stanisław Szczepan płk 1 VIII 1959–15 III 1969Wojciechowski Henryk Jan płk 16 IV 1969–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicySztuka Jerzy Jan kpt./mjr/ppłk 28 XI 1956–20 VII 1973Mocha Czesław Henryk ppłk 20 VII 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKałuża Kazimierz Władysław por./kpt./mjr 1 I 1957–1 VI 1968Mocha Czesław Henryk kpt./mjr/ppłk 1 I 1957–16 VII 1971Barcik Jerzy Stanisław por./kpt./mjr 1 III 1957–15 VI 1970Janiga Witold Józef kpt./mjr 1 VI 1968–31 V 1975Kaim Józef Jakub mjr 15 VI 1970–1 IV 1972Działowski Wiesław Kazimierz kpt./mjr 1 X 1971–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyGibski Jan Tomasz kpt./mjr/ppłk 28 XI 1956–1 VI 1968Lipka Alfred Józef ppłk 1 VI 1968–1 VI 1970Adamczyk Józef Antoni ppłk 1 VI 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaFlorek Stanisław Franciszek kpt. 1 I–1 XII 1957Chrząstek Adam Stanisław mjr 1 I 1957–1 X 1970

1 Faktycznie w roli I zastępcy od 1 IX 1968 r.

89

Banaś Marian Piotr por./kpt./mjr 1 I 1957–1 V 1971Faryna Zbigniew Kasper kpt. 1 XII 1957–15 VII 1962Bill Jan Adam kpt./mjr 1 X 1970–31 V 1975Śpitalniak Kazimierz Jan mjr 1 VIII 1971–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyGliński Zygmunt2 Józef mjr/ppłk/mjr 1 VII 1962–15 X 1966Waluszkiewicz Karol Walenty mjr/ppłk 16 XI 1966–1 IV 1971Żyła Władysław Tomasz ppłk 16 IV 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaFaryna Zbigniew3 Kasper kpt./mjr 15 VII 1962–31 X 1966Tyrpa Stefan Augustyn kpt./mjr 15 X 1962–1 XI 1968Mirowski Eugeniusz Stanisław kpt. 1 II 1967–1 VI 1968Biel Józef Jan kpt./mjr 1 VI 1968–31 V 1975Bogusławski Bogusław Zygmunt mjr 1 XI 1968–1 IX 1972Ciupiński Wiesław Bronisław mjr 1 IX 1972–30 VI 1973Kumorek Ryszard Ferdynand kpt./mjr 1 VII 1973–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyDawidiuk Stanisław Grzegorz kpt./mjr/ppłk 1 IV 1958–28 II 1967Niewiarowski Zdzisław4 Leon ppłk 1 XI 1967–20 IV (31 V) 1971Lechowski Stanisław Stefan mjr/ppłk 1 V 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaLechowski Stanisław Stefan mjr 1 XII 1958–1 X 1962Cekiera Antoni Edward kpt./mjr 1 X 1962–1 IV 1970Kępka Eugeniusz Wawrzyniec mjr 1 VIII 1970–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyMacuda Czesław Jan mjr/ppłk 1 V 1966–15 VII 1971Mocha Czesław Henryk ppłk 16 VII 1971–20 VII 1973Sitarz Jacek Jan mjr/ppłk 20 VII 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKulig Marian Paweł kpt./mjr 1 III 1966–1 VI 1971Starowicz Władysław Władysław mjr 1 VI–1 XI 1971Bądek Jan Leopold mjr 1 XI 1971–16 II 1973Sitarz Jacek Jan mjr 1 IV 1972–20 VII 1973

2 5–17 X 1966 r. zawieszony w czynnościach służbowych; z dniem 15 X 1966 r. obniżono mu karnie stopień i przeniesiono do dyspozycji zastępcy komendanta wojewódzkiego MO ds. SB.3 Zawieszony w czynnościach służbowych z dniem 3 X 1966 r., wydalony ze służby z dniem 31 X 1966 r.4 W źródłach dwie daty zwolnienia.

90

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Konicki Władysław Franciszek mjr 16 II 1973–31 V 1975Chećko Marian Józef mjr 20 VII 1973–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyLipka Alfred Józef mjr/ppłk 1 XI 1965–1 VI 1968Kałuża Kazimierz Władysław ppłk 1 VI 1968–31 III 1972

Zastępcy naczelnikaKuciel Władysław Wincenty kpt./mjr 15 XII 1965–30 XI 1967Sitarz Jacek Jan kpt./mjr 1 XII 1967–31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyMrowiec Tadeusz Józef mjr/ppłk 28 XI 1956–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaStawarczyk Edward Walenty por./kpt. 1 I 1957–30 V 1962Książek Roman Stanisław kpt. 1 IV–1 V 1958Capiga Henryk Jan kpt./mjr 1 II 1959–1 V 1969Majka Stanisław Tadeusz kpt./mjr 1 VII 1962–31 V 1975Pająk Stefan Wawrzyniec mjr 1 IV 1967–31 VIII 1973Głąb Stefan Józef kpt./mjr 1 V 1969–16 IX 1971Pietrzyk Zygmunt Stanisław kpt./mjr 1 X 1971–31 V 1975Kaim Józef Jakub mjr 1 IX 1973–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyHaberko Józef Adam mjr/ppłk 28 XI 1956–16 IV 1973Roszkowicz Jan Marcin ppłk 16 IV 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBachulski Stanisław Michał kpt./mjr 1 IV 1967–16 IV 1973Głąb Stanisław Stanisław kpt. 16 IV–1 VII 1973Bachulski Stanisław Michał mjr 1 VII–15 VIII 1973Głąb Stanisław Stanisław kpt./mjr 15 VIII 1973–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyHelbin Kazimierz Jan kpt./mjr/ppłk 28 XI 1956–1 IV 1971Papiernik Stanisław Teofil mjr p.o. 1 V–1 VI 1972

mjr/ppłk 1 VI 1972–31 V 1975Zastępcy naczelnika

Bednarczyk Marian Stanisław kpt./mjr 1 I 1957–1 V 1963Lechowski Stanisław Stefan mjr 1 V 1963–1 V 1971

91

Papiernik Stanisław Teofil mjr 1 V 1971–1 V 1972Bielecki Stanisław Stanisław kpt./mjr 1 V 1972–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyKsiążek Roman Stanisław kpt. 1 I 1957–28 II 1958Rejdych Bolesław Karol kpt./mjr/ppłk 1 III 1958–31 V 1968Gibski Jan Tomasz ppłk 1 VI 1968–31 III 1970Cekiera Antoni Edward mjr/ppłk 1 IV 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGlanowska-Byrska-Chechelska Zofia5

Franciszek ppor./por./kpt./ /mjr

1 I 1957–30 IX 1970

Rejdych Bolesław Karol ppłk 1 I–30 VI 1971Szafarski Stanisław Marian mjr 16 IX 1971–1 V 1974Hanusiak Stanisław Władysław kpt./mjr 1 V–1 VIII 1974Szafarski Stanisław6 Marian mjr 1 VIII 1974–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyDawidiuk Stanisław Grzegorz kpt. 28 XI 1956–31 III 1958

Samodzielna Sekcja Paszportów Zagranicznych/Paszportów

KierownicyMacuda Czesław7 Jan kpt. 1 VIII 1959–15 VII 1964

mjr 1 VIII 1964–1 V 1966

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicySolarz Jan Grzegorz ppor./por./mjr 1 I 1957–31 V 1975

Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie krakowskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Bochni

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKowal Marian Franciszek kpt./mjr 1 I 1957–31 V 1975Szklarczyk Jan8 Aleksander ppor. 1 IX 1960–30 VIII 1961

5 7 III 1962 r. wróciła do nazwiska panieńskiego Byrska, 2 III 1963 r. zmieniła nazwisko na Chechelska.6 Od 15 IV 1975 r. zarazem czasowo zastępca komendanta powiatowego MO ds. SB w Miechowie.7 W okresie przekształcania Samodzielnej Sekcji Paszportów Zagranicznych w Samodzielną Sekcję Paszportów 15 VII– –1 VIII 1964 r. był w dyspozycji zastępcy komendanta wojewódzkiego MO ds. bezpieczeństwa w Krakowie.8 Obowiązki powierzono mu czasowo.

92

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Brzesku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMusiał Stanisław Piotr por./kpt./mjr 1 I 1957–16 II 1972Kupiec Michał9 Stanisław mjr 16 II–16 IV 1972Musiał Stanisław10 Piotr mjr 16 IV–2 VI 1972Daczyński Jan Bronisław kpt. 1 VI 1972–30 IV 1975

KP MO w Chrzanowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBĆwik Antoni Jan kpt./mjr/ppłk 1 I 1957–1 IV 1972Bigaj Stanisław Jan ppłk 1 IV 1972–31 V 1975

KP MO w Dąbrowie Tarnowskiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGadziała Alojzy Marcin por. 1 I 1957–15 X 1965Kupiec Michał Stanisław kpt./mjr 1 XI 1965–16 XI 1971Pajdak Bolesław Józef kpt./mjr 16 XI 1971–31 V 1975

KM MO w Jaworznie11

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGórski Jan Tadeusz mjr 1 I 1957–13 VII 1963Bigaj Stanisław Jan mjr/ppłk –(20 VII 1967)–1 IV 1972Ćwik Antoni Jan ppłk 1 IV 1972–15 I 1975Surma Józef Stanisław por. –31 V 1975

KP MO w Krakowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPapiernik Stanisław Teofil kpt. 1 I–15 VIII 1957Starowicz Stanisław Władysław por. 1 IX 1957–15 IX 1960Dyśko Józef Bolesław kpt./mjr 15 IX 1960–15 XI 1967Wąsik Henryk Jan kpt./mjr 15 XI 1967–1 V 1969Capiga Henryk Jan mjr/ppłk 1 V 1969–31 V 1975

KD MO Kraków Nowa Huta12

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŻyła Władysław Tomasz kpt./mjr/ppłk 1 I 1957–16 IV 1971Banaś Marian Piotr mjr/ppłk 1 V 1971–31 V 1975

9 16 IV 1972 r. zwolniony z resortu.10 2 VI 1972 r. zwolniony z resortu.11 Miasto na prawach powiatu.12 Nowa Huta jako jedyna dzielnica Krakowa miała rozbudowaną strukturę SB, w pozostałych przy KD MO funkcjonowali inspektorzy ds. SB.

93

KP MO w Limanowej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBieniek Franciszek Stanisław por./kpt. 1 I 1957–1 IX 1959Korzeniowski Henryk13 Wincenty ppor./por. 1 IX 1959–1 III 1964Bieniek Franciszek Stanisław mjr 15 III 1964–1 II 1972Polak Stanisław Karol mjr 1 II 1972–31 V 1975

KP MO w Miechowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBociek Mieczysław Jan kpt. 1 I 1957–1 IV 1958Rzechuła Czesław14 Władysław por. 1 IV–1 X 1958Mirowski Eugeniusz Stanisław ppor./por. 1 X 1958–1 X 1962Chachuła Stanisław Jan kpt./mjr –(20 VII 1967)–1 V 1969Rutkiewicz Marian Władysław kpt./mjr 1 V 1969–1 XI 1974Helbin Kazimierz Jan ppłk 1 XII 1974–28 II 1975Szafarski Stanisław15 Marian mjr 15 IV–31 V 1975

KP MO w Myślenicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBOdrzywołek Jan Jan kpt. 1 I–31 VII 1957 Roszkowicz Jan Marcin por. 1 VIII 1957–1 IX 1958Biela Stefan Stanisław por. 1 X 1958–31 VIII 1963Bobek Józef Antoni por./kpt./mjr 1 IX 1963–16 IV 1973Bądek Jan Leopold mjr 16 IV 1973–31 V 1975

KMiP MO w Nowym Sączu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWalczyk Piotr Michał por. 1 I 1957–1 I 1958Żyła Edward Jan por. 1 I 1958–15 VIII 1961Kordyl Józef 16 Adolf por./kpt./mjr/ppłk 1 IX 1960–16 II 1973Schiller Józef Władysław kpt./mjr 16 II 1973–31 V 1975

KP MO w Nowym Targu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBStrama Mieczysław Władysław kpt./mjr 1 I 1957–31 I 1967Polak Stanisław Karol kpt. 1 II 1967–15 XII 1971Starowicz Władysław Władysław mjr/ppłk 16 XII 1971–31 V 1975

KP MO w Olkuszu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWilk Antoni Jan kpt./mjr/ppłk 1 I 1957–31 V 1975

13 Zdjęty z funkcji dyscyplinarnie.14 31 X 1958 r. wydalony z resortu.15 Mianowany czasowo.16 1 IX 1960 r. powierzono mu czasowo pełnienie obowiązków, 1 XI 1961 r. uzyskał pełne mianowanie.

94

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Oświęcimiu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBOdrzywołek Ferdynand Jan kpt./mjr/ppłk 1 I 1957–31 V 1975Muszyński Eugeniusz17 Franciszek mjr 15 IV–31 V 1975

KP MO w Proszowicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŚliwa Stefan Zygmunt ppor./por. 1 I–1 XI 1957Biela Stefan Stanisław por. 1 XI 1957–1 X 1958Kwiecień Kazimierz Andrzej ppor./por./kpt. 1 IX 1959–31 VII 1969Starowicz Władysław Władysław kpt./mjr 1 VIII 1969–31 V 1971Ćmikiewicz Tadeusz Piotr kpt./mjr 1 VI 1971–31 V 1975

KP MO w Suchej Beskidzkiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBądek Jan Leopold ppor. 1 I 1957–1 IV 1960Kwaśny Marian Wincenty por./kpt. –(19 VIII 1960)–1 V 1970Topuziak Mikołaj Mikołaj por./kpt./mjr 1 VI 1970–31 V 1975

KMiP MO w Tarnowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBLipka Alfred Józef kpt. 1 I–15 IV 1957Kruczek Józef Tomasz por./kpt./mjr 1 V 1957–15 IX 1966Mirowski Eugeniusz Stanisław kpt. 1 I 1966–31 I 1967Strama Mieczysław Władysław mjr/ppłk 1 II 1967–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. SBNosek Władysław Antoni kpt. 1 II 1967–30 IV 1970Kumorek Ryszard Ferdynand kpt. 1 IV 1970–30 IX 1971Kozieł Zygmunt Władysław kpt./mjr 1 XI 1971–31 X 1974Rutkiewicz Marian Władysław mjr 1 XI 1974–31 V 1975

KP MO w Wadowicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBHendel Józef Franciszek kpt./mjr 1 I 1957–(X 1968)–Chachuła Stanisław Jan kpt./mjr 1 V 1969–31 V 1975

KM MO w Zakopanem18

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRoszkowicz Jan Marcin ppor./por. 1 I–1 VIII 1957

17 Pełnił obowiązki czasowo.18 Miasto na prawach powiatu.

95

Papiernik Stanisław Teofil kpt. 15 VIII 1957–1 X 1960Roszkowicz Jan Marcin por./kpt./mjr/ppłk 1 X 1960–1 IX 1972Bogusławski Bogusław Zygmunt mjr/ppłk 1 IX 1972–31 I 1975Szot Mieczysław Roman kpt. 1 II 1975–31 V 1975

KP MO w Żywcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBLipowy Stanisław Jan kpt. 1 I 1957–1 IV 1960Bądek Jan Leopold ppor./por./kpt./

mjr1 IV 1960–31 X 1971

Kasprzyk Bogdan Franciszek por./kpt. 1 XI 1971–31 V 1975

Opracowanie: Wojciech Frazik; współpraca: Henryk Głębocki, Filip Musiał, Mateusz Szpytma

96

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiWOJEWÓDZTWO LUBELSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Lublinie

KomendanciKnawa Ludwik Kazimierz ppłk 1 X 1955–31 III 1966Andrzejewski Jerzy Antoni płk 1 IV 1966–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBMickiewicz Artur Bronisław mjr/ppłk 1 I 1957–31 V 1960Andrzejewski Jerzy Antoni ppłk 1 VI 1960–31 III 1966Mozgawa Marian Jan ppłk 1 IV 1966–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBAndrzejewski Jerzy Antoni ppłk 1 X 1957–1 VI 1960Dudek Bolesław Wincenty mjr/ppłk/płk 1 VI 1960–31 XII 1971Świta Bronisław Jan ppłk/płk 1 I 1972–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyWalczyk Stanisław Jan kpt./mjr/ppłk 28 XI 1956–31 V 1973Łukawski Tadeusz Jan mjr 1 VI 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaRaj Edward Andrzej kpt. 1 I–31 III 1957Gabski Lech Franciszek kpt./mjr 1 I 1957–30 IX 1962Sobański Stanisław Józef kpt./mjr 1 X 1962–14 VII 1964Łukawski Tadeusz Jan por./kpt./mjr 15 VII 1964–31 V 1975Bończoszek Jerzy Józef kpt./mjr 1 VII 1973–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyDudek Bolesław Wincenty mjr 28 XI 1956–31 V 1960Mozgawa Marian Jan mjr/ppłk 1 VI 1960–30 IX 1961Kita Wojciech1 Andrzej mjr 1 X 1961–30 VI 1962Świta Bronisław Jan mjr/ppłk 1 VII 1962–31 V 1968Muszyński Aleksander Henryk mjr/ppłk 1 VI 1968–31 VII 1970Portko Tadeusz Paweł ppłk 1 VIII 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMozgawa Marian Jan mjr 1 I 1957–31 V 1960Świta Bronisław Jan kpt./mjr 1 I 1957–31 XII 1960Kita Wojciech Andrzej kpt./mjr 16 VI 1960–30 IX 1961Lipiec Stanisław Władysław kpt./mjr 1 I 1961–30 IX 1966

1 Zmarł 13 IV 1968 r. w Szwecji w czasie operacji serca.

97

Tarkowski Bogumił Czesław kpt. 1 X 1961–30 VI 196215 XI 1962–15 VI 1964

Sobański Stanisław Józef mjr 15 VII 1964–31 I 1971Muszyński Aleksander Henryk mjr 1 X 1966–31 V 1968Łuczak Jerzy Józef kpt./mjr 1 VII 1968–1 XI 1972Dudziak Józef Franciszek kpt./mjr 1 II 1971–31 V 1975Wierzbicki Bogdan Eugeniusz por. 16 XI 1972–16 IV 1974Janik Ryszard Feliks ppor. 16 VI 1974–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyKita Wojciech Andrzej mjr/ppłk 1 VII 1962–31 VII 1967Wiejak Czesław Adam kpt./mjr 1 VIII 1967–31 I 1972Hawrot Tadeusz Józef kpt./mjr/ppłk 1 II 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaRaj Edward Andrzej kpt./mjr 1 IV 1957–31 XII 1961Tarkowski Bogumił Czesław kpt. 1 VII–14 XI 1962Muszyński Aleksander Henryk kpt./mjr 15 XI 1962–30 IX 1966Wiejak Czesław Adam kpt. 1 X 1966–31 VII 1967Pastuszek Marian Józef por./kpt. 1 VIII 1967–30 VI 1969Hawrot Tadeusz Józef kpt. 1 VII 1969–31 I 1972Środek Wojciech Wiktor kpt. 1 III–15 VII 1972Król Henryk Wacław kpt./mjr 16 VII 1972–31 V 1975Wróblewski Zdzisław Stanisław kpt. –31 V 1975Szłapa Aleksander Marcin kpt. 16 II 1974–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyMazur Stefan2 Władysław kpt./mjr/ppłk 1 VII 1960–22 XII 1966Florczak Józef Piotr kpt. p.o. 23 XII 1966–12 I 1967Bernatowicz Jan Zygmunt mjr/ppłk 1 IV 1967–31 V 1975Florczak Józef Piotr kpt./mjr p.o. 1 VIII–30 IX 1969

Zastępcy naczelnikaSugier Tadeusz3 Władysław ppor./por./kpt. 24 VII 1960–31 I 1967Florczak Józef Piotr kpt. p.o. 23 XII 1966–12 I 1967Kozłowski Jan Szymon kpt. p.o. 1–31 I 1967

kpt./mjr 1 II 1967–7 VI 1969Florczak Józef Piotr kpt./mjr 1 VII–30 IX 1969Jastkowiak Marian Antoni kpt./mjr 1 X 1969–31 V 1975

2 Wydalony ze służby za niewłaściwe przechowywanie depozytów i korzystanie z nich; zdegradowany do stopnia kapitana.3 Zawieszony w czynnościach 22 XII 1966 r., zdegradowany do stopnia podporucznika.

98

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyCzechowski Lucjan Bartłomiej mjr/ppłk 1 I 1969–31 V 1975Kosior Tadeusz Jan mjr p.o. 7 I–30 III 1969

Zastępcy naczelnikaBronisz Antoni Wincenty mjr/ppłk 1 III 1969–29 II 1972Opaliński Jan Marcin kpt./mjr 1 III 1972–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyMierzwa Gustaw4 Ignacy mjr/ppłk 1 XI 1965–27 V 1969Woliński Władysław Paweł mjr/ppłk 1 VIII 1969–31 I 1972

Zastępcy naczelnikaGajdemski August Michał mjr 1 VIII 1970–31 I 1971Mazurek Czesław Józef mjr 1 II 1971– 31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicySzawdzin Jerzy Aleksander kpt./mjr 28 XI 1956–30 X 1961Piszczek Kazimierz Szymon mjr/ppłk 1 XI 1961–9 XI 1967Markowski Marian Antoni ppłk 1 XII 1967–31 I 1972Graczyk Leonard Jan mjr/ppłk 1 II 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaNapłoszek Leonard5 Wiktor por./kpt./mjr 1 VII 1960–22 X 1971Szłapa Aleksander Marcin kpt. 1 XII 1971–15 II 1974Kabzia Stefan Stanisław kpt./mjr 16 II 1974–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyJózefowicz Anatol Prochor mjr 28 XI 1956–14 IV 1958Nowak Józef Franciszek kpt./mjr 15 IV 1958–31 III 1959Oleksa Mikołaj Marek mjr/ppłk 1 IV 1959–31 I 1971Markowski Marian Antoni ppłk 9 II 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaHernas Zdzisław Antoni kpt./mjr 1 XI 1967–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyKiec Feliks Stanisław mjr 28 XI 1956–31 XII 1957

4 Zmarł 27 V 1969 r. na zawał serca.5 Postrzelił się z broni służbowej we własnym gabinecie; zmarł 30 X 1971 r.

99

Altman Adam (Kłos Jan) Moszek Mendel

(Mieczysław)

mjr/ppłk 1 I 1958–15 IX 1966

Lipiec Stanisław Władysław mjr/ppłk 1 X 1966–31 V 1975Zastępcy naczelnika

Altman Adam (Kłos Jan) Moszek Mendel

(Mieczysław)

kpt./mjr 1 I–31 XII 1957

Adamus Antoni Józef kpt./ppłk 15 I 1958–30 IV 1972Woliński Ryszard Władysław kpt./mjr 1 V 1972–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyMierzwa Gustaw Ignacy mjr 1 V 1961–31 X 1965Krut Mikołaj Antoni mjr/ppłk/płk 1 XI 1965–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKrut Mikołaj Antoni mjr 1 X 1962–30 X 1965Zakrzewski Roman Zygmunt mjr 1 XI 1965–30 IX 1966Trąbka Ryszard Bolesław kpt./mjr 1 X 1966–31 XII 1970Kobiałko Zbyszko Stanisław mjr 1 I 1971–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyMazur Stefan Władysław kpt. 28 XI 1956–30 VI 1960

Samodzielna Sekcja Paszportów Zagranicznych/Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyCzechowski Lucjan Bartłomiej kpt./mjr 15 II 1960–31 XII 1968

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyOwerczuk Mikołaj Antoni por./kpt. 28 II 1957–11 VI 1961Suchorowski Marian Piotr kpt./mjr/ppłk 1 VII 1961–31 V 1975

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyMierzwa Gustaw Ignacy por./kpt. 28 XI 1956–30 IV 1961

Komendy powiatowe MO w województwie lubelskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Bełżycach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKuś Edward Adam por. 1 I 1957–31 VIII 1961Mazurek Bronisław Kazimierz kpt./mjr 1 IX 1961–14 VII 1967

100

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zdunek Roman Wacław por./kpt. 15 VII 1967–31 I 1972Szumowski Jerzy Jan kpt. 1 II 1972–15 V 1974Leonarcik Eugeniusz Wawrzyniec por./kpt. 16 V 1974–31 V 1975Giza Stanisław Jan por. 11 IX–28 X 1974

KP MO w Białej Podlaskiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMuszyński Aleksander Henryk kpt. 1 I 1957–14 III 1961Terlecki Lucjan6 Jan ppor./por. 15 III 1961–7 II 1964Starek Henryk Stanisław kpt./mjr/ppłk 25 III 1964–31 V 1975Borowik Jan Tomasz por./kpt. p.o. 16 IX–9 XII 1965

7 I–13 II 1974

KP MO w Biłgoraju

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGucik Czesław Stanisław por./kpt. 1 I–28 X 1957Wojtasiuk Władysław Stanisław por. 15 XI 1957–31 I 1960Góra Paweł Marcin kpt./mjr 1 II 1960–31 III 1970Śledź Kazimierz Kazimierz kpt. 1 IV 1970–31 V 1975

KP MO w Bychawie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWołoszyn Marian Paweł ppor. 1 I 1957–30 VI 1966Dyjaczyński Wincenty Bolesław por./kpt. 1 VII 1966–31 VII 1971Panek Stanisław Piotr mjr 1 VIII 1971–31 V 1975

KP MO w Chełmie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWoliński Władysław Paweł kpt./mjr/ppłk 1 I 1957–31 VII 1969Morawski Tadeusz Stanisław kpt./mjr 1 IX 1969–31 V 1975

KP MO w Hrubieszowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGóra Paweł Marcin por./kpt. 1 I 1957–31 I 1960Szeremeta Wacław7 Bazyli por./kpt. 1 II 1960–15 IX 1966Prokopowicz Kazimierz Aleksander kpt./mjr 16 IX 1966–31 V 1975

KP MO w Janowie Lubelskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGraczyk Leonard Jan por./kpt. 1 I 1957–14 XI 1964Mosek Stanisław Antoni ppor./por. 15 XI 1964–22 VI 1966

6 Zawieszony w czynnościach służbowych 6 XII 1963 r.7 Odwołany dyscyplinarnie za nadużycia przy rozliczaniu delegacji służbowych.

101

Wołoszyn Marian Paweł ppor./por./kpt. 1 VII 1966–31 I 1975Teteruk Tadeusz Piotr por. 1 II–31 V 1975

KP MO w Krasnymstawie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBStrus Ludwik Jan kpt. 1 I 1957–14 II 1959Gajdemski August Michał kpt. p.o. 15 II–31 V 1959

kpt./mjr 1 VI 1959–31 VII 1970Maryńczak Witold Kazimierz por./kpt. 1 VIII 1970–31 V 1975

KP MO w Kraśniku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBChojęta Feliks Józef kpt. 1 I 1957–28 II 1959Bednarz Józef Antoni por. p.o. 5 VIII–30 IX 1959

por./kpt. 1 X 1959–14 XI 1964Graczyk Leonard Jan kpt./mjr 15 XI 1964–31 I 1972Zdunek Roman Wacław kpt./mjr 1 II 1972–31 V 1975

KP MO w Lubartowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKrut Mikołaj Antoni mjr 1 I 1957–30 IX 1962Markowski Tadeusz Walenty mjr 1 X 1962–31 VIII 1966Dubaj Wacław Stanisław kpt./mjr 1 IX 1966–31 V 1975

KP MO w Lublinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPasztelan Julian Henryk kpt./mjr 1 I 1957–14 X 1962Mazurek Czesław Józef kpt./mjr 15 X 1962–31 XII 1970Trąbka Ryszard Bolesław mjr/ppłk 1 I 1971–31 V 1975

KP MO w Łukowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKomińczyk Bolesław Kazimierz por./kpt./mjr 1 I 1957–28 II 1970Kościuk Bolesław Feliks por./kpt. 1 III 1970–31 V 1975

KP MO w Opolu Lubelskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBielecki Bronisław Józef ppor./por./kpt. 1 I 1957–28 II 1966Morawski Tadeusz Stanisław kpt. 1 III 1966–31 VIII 1969Powroźniak Jan Michał kpt./mjr 1 IX 1969–13 IV 1974Szumowski Jerzy Jan kpt. 16 V 1974–31 V 1975

102

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Parczewie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSłomka Henryk Franciszek por. 1 I 1957–30 IV 1959Pachuta Józef Stefan por./kpt./mjr 1 VII 1959–31 V 1975Nieścioruk (Nesteruk) Stefan Bazyli ppor./por. p.o. 5 IV 1967–

15 V–1 VII 1974

KP MO w Puławach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWęgliński Wiktor Włodzimierz kpt. 1 I–31 XII 1957Śmiechowski Ignacy Antoni kpt./mjr/ppłk 1 I 1958–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBSzeremeta Wacław Bazyli kpt./mjr 1 X 1971–31 V 1975

KP MO w Radzyniu Podlaskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMazurek Czesław Józef kpt. 1 I 1957–14 X 1962Kuś Edward Adam por./kpt. 15 X 1962–30 VI 1967Mazurek Bronisław Kazimierz kpt./mjr 15 VII 1967–16 V 1972Wlizło Czesław Wojciech kpt./mjr 16 V 1972–31 V 1975

KP MO w Tomaszowie Lubelskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWójtowicz Marian8 Stanisław kpt. 1 I 1957–1 IV 1960Kańkowski Edward Wawrzyniec por. p.o. 1 IV–30 VI 1960

1 VII 1960–30 IX 1963Panek Stanisław Piotr por./kpt./mjr 1 X 1963–31 VII 1971Dyjaczyński Wincenty Bolesław kpt./mjr 1 VIII 1971–31 V 1975

KP MO we Włodawie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSmołuch Wacław Marian Wacław kpt. 1 I 1957–31 V 1958Starek Henryk Stanisław por./kpt. 1 VI 1958–19 III 1964Kędziora Stefan Jan por./kpt./mjr 20 III 1964–31 V 1975

KP MO w Zamościu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGórka Adam Marian mjr 1 I–31 VII 1957Dubaj Wacław Stanisław por./kpt. 1 VIII 1957–31 VIII 1966Markowski Tadeusz Walenty mjr/ppłk 1 IX 1966–31 V 1975

Opracowanie: Małgorzata Choma-Jusińska, Sławomir Poleszak, Ryszard Surmacz

8 Odwołany za nadużycia, wydalony ze służby i zdegradowany.

103

WOJEWÓDZTWO ŁÓDZKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Łodzi

KomendanciKraupe Kazimierz Ludwik mjr/ppłk 28 XI 1956–19 IX 1971Moczkowski Bronisław Stefan płk 20 IX 1971–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBMrożek Stanisław Jan ppłk/płk 1 IX 1961–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBMrożek Stanisław Jan mjr/ppłk 1 I 1957–31 VIII 1961Chruśliński Leon Florian kpt./mjr 10 X 1957–14 IV 1959Miksztal Roman Wincenty mjr/płk 1 IX 1961–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyGulbas Jan Jan mjr/ppłk 1 XI 1961–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaTosza Jan Józef kpt. 1 VII–31 X 1962Bocian Janusz Stefan kpt. 1 XII 1962–30 IX 1968Stęcel Ryszard Jan kpt./mjr 1 X 1968–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyCinkowski Tomasz Michał por./ppłk 28 XI 1956–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaRybiński Tadeusz Antoni kpt./mjr 1 I 1957–31 XII 1961Tosza Jan Józef kpt./mjr 1 I–30 VI 1962

1 XI 1962–28 II 1970Wróbel Marian Jan por./kpt. 1 III 1970–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyPeda Ryszard Jan mjr/ppłk 1 VII 1962–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaJózefiak Henryk Franciszek kpt./mjr 1 X 1968–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyBocian Janusz1 Stefan kpt. 1 VIII 1960–12 XI 1962Wysocki Mieczysław Roman kpt./ppłk 1 VI 1963–31 V 1975

1 Najprawdopodobniej przez cały wymieniony okres p.o. naczelnik.

104

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zastępcy naczelnikaRybak Józef Józef kpt./mjr 1 VIII 1961–31 VIII 1971Leoniuk Mieczysław Jan kpt./mjr 1 IX 1971–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyOmąkowska Janina Stanisław kpt./mjr 1 IX 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKuźnikowski Wacław Stanisław kpt. 1 IV 1972–31 V 1975

Samodzielna Sekcja II

KierownicyGulbas Jan Jan kpt./mjr 28 XI 1956–30 VI 1958

1 I 1960–31 X 1961

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyBocian Janusz Stefan kpt. 28 XI 1956–31 VII 1960

Samodzielna Sekcja Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyOmąkowska Janina Stanisław ppor./kpt. 1 IV 1966–31 VIII 1969

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyKapitułka Kazimierz Józef por./mjr 1 I 1957–31 V 1975

Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie łódzkim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Bełchatowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKlemba Zenon Tomasz ppor./por. 1 I 1957–31 VII 1965Koper Władysław Paweł por. 1 IX 1965–28 II 1966Smoczyński Stanisław Józef por./kpt. 1 III 1966–31 VIII 1971Maj Jerzy Franciszek por./kpt. 1 IX 1971–31 V 1975

KP MO w Brzezinach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTarasiuk Henryk Antoni por./ mjr 1 I 1957–31 V 1975

105

KP MO w Kutnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBusma Mieczysław Mieczysław kpt./mjr 7 I 1957–31 VIII 1971 Kubiak Stanisław Michał kpt. 1 IX 1971–31 V 1975

KP MO w Łasku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPerliceusz Alojzy Jan ppor./por. 1 I 1957–31 III 1963Klepacki Czesław Wawrzyniec mjr 1 IV 1963–7 VII 1964Smusz Wiesław Bolesław por./kpt. 1 VIII 1964–30 IX 1972Romański Stanisław Zygmunt por. 1 X 1972–31 V 1975

KP MO w Łęczycy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBNowak Mieczysław2 Franciszek kpt. 1 II 1958–31 X 1960Ozimek Tadeusz Marian por./kpt. 1 XI 1960–31 VII 1972Pisarski Jerzy Józef mjr 1 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Łodzi

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBHańczak Henryk Antoni ppor. 1 I–31 VIII 1957Hącia Zygmunt Leon ppor./mjr 1 VIII 1957–31 V 1975

KP MO w Łowiczu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMiksztal Roman Wincenty kpt. 1 I 1957–30 IX 1958Kosakowski Jan Stefan ppor./mjr 1 X 1958–31 V 1975

KM MO w Pabianicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBudziarek Roman Antoni ppor./por. 1 I 1957–31 X 1962Gałecki Jan3 Stanisław por./mjr 1 II 1963–31 V 1975

KP MO w Pajęcznie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKusiak Kazimierz Józef ppor. 1 I 1957–31 XII 1959Głowacki Wacław Józef por./kpt. p.o. 1 II 1960–30 VI 1961

30 VI 1961–31 III 1967Dziewierski Edmund Władysław por./mjr 1 IV 1967–29 II 1972Jóźwik Jan b.d. kpt. 1 III 1972–31 V 1975

2 Od listopada 1958 r. do lutego 1960 r. nadzorował pracę referatu ds. bezpieczeństwa KP MO w Poddębicach.3 Przed objęciem stanowiska przez Gałeckiego funkcję p.o. zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa sprawował por. Tadeusz Polowczyk, chociaż w jego teczce personalnej brak formalnego potwierdzenia tej informacji.

106

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP/KMiP MO w Piotrkowie Trybunalskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBObarek Zdzisław Antoni kpt. 1 I 1957–28 II 1959 Sokołowski Jan Ignacy kpt./mjr 1 III 1959–31 III 1963Perliceusz Alojzy Jan por./ppłk 1 IV 1963–31 V 1975

KP MO w Poddębicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGrzyb Stanisław4 Andrzej por. 1 I 1957–31 X 1958Olczak Stanisław Stanisław por./kpt. 1 II 1960–30 XI 1964Pisarski Jerzy Zygmunt por./mjr 1 XII 1964–31 VIII 1972Taniewicz Edward Stanisław kpt./mjr 1 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Radomsku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBJakubik Marian Tymoteusz kpt./mjr 1 I 1957–31 V 1975

KP MO w Rawie Mazowieckiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWiśniewski Janusz Wacław por. 1 I 1957–31 VIII 1960Gałecki Jan Stanisław por. p.o. 1 XII 1960–31 VIII 1962Wiśniewski Janusz Wacław por./kpt. 1 IX 1962–31 V 1975

KP MO w Sieradzu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPeda Ryszard Jan por./mjr 1 I 1957–30 VI 1962Łoś Stanisław Stanisław por./kpt. 1 VII 1962–31 X 1968Kalinowski Marian Jan por./kpt. 1 XI 1968–31 VIII 1971Busma Mieczysław Mieczysław mjr 1 IX 1971–31 V 1973 Drzazga Jan Stanisław kpt. 1 VII 1973–5 VII 19745

KP MO w Skierniewicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTeodorczyk Stanisław Franciszek kpt./mjr 1 I 1957–31 III 1967Gładysz Józef Franciszek kpt./mjr 1 IV 1967–31 V 1975

4 Od listopada 1958 r. do lutego 1960 r. pracę referatu ds. bezpieczeństwa KP MO w Poddębicach nadzorował Mieczysław Nowak, zastępca komendanta powiatowego ds. bezpieczeństwa KP MO w Łęczycy.5 Najprawdopodobniej etat zastępcy komendanta ds. SB od 5 VII 1974 r. nie był obsadzony.

107

KM MO w Tomaszowie Mazowieckim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRabiega Tadeusz Józef kpt./mjr 1 I 1957–31 VII 1971Śmiałek Marian Jan mjr/ppłk 1 IX 1971–31 V 1975

KP MO w Wieluniu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKanoniak Władysław N.N., Anna por./kpt. 1 I 1957–30 VI 1962Szczepanik Józef Grzegorz por./ mjr 1 IX 1962–15 XI 1973Augustowski Edward Jan kpt. 16 XI 1973–31 V 1975

KP MO w Wieruszowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBarczyński Józef Paweł por./kpt. 1 I 1957–31 X 1964Hetlof Antoni Henryk ppor./por. 1 XII 1964–30 IX 1967Perka Ryszard Tadeusz kpt. 1 X 1967–31 VII 1968Drzazga Jan Stanisław ppor./kpt. 1 I 1969–30 VI 1973Szczepanik Józef Grzegorz mjr 16 XI 1973–31 V 1975

KM MO w Zduńskiej Woli

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKlepacki Czesław Wawrzyniec kpt. 1 I 1957–31 VIII 1958

kpt./mjr 1 I 1959–31 III 1963Sokołowski Jan Ignacy mjr 1 IV–31 XII 1963Cieślak Stefan Wawrzyniec por. p.o. 1 II–31 VII 1964Perka Ryszard Tadeusz por./kpt. 1 VIII 1964–30 IX 1967Hetlof Antoni Henryk por./kpt. 1 X 1967–31 V 1975

KM MO w Zgierzu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŚniady Stefan Władysław por./mjr 1 I 1957–30 IV 1968Wieczorek Tadeusz Antoni kpt./mjr 1 V 1968–31 VII 1972Ozimek Tadeusz Marian mjr 1 VIII 1972–31 V 1975

Opracowanie: Marek Jasiński, Leszek Próchniak, Joanna Żelazko

108

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

1 Miasto na prawach województwa.

ŁÓDŹ – MIASTO1

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KM MO w Łodzi

KomendanciSyczewski Michał Jan mjr 1 XI 1956–7 I 1957Mikuś Teodor Władysław ppłk 9 I 1957–28 II 1958Słabczyk Henryk Jan mjr/płk 1 III 1958–30 IX 1965Piotrowski Henryk Jan płk 1 X 1965–14 XI 1969Chruśliński Leon Florian płk 15 XI 1969–19 IX 1971Kraupe Kazimierz Ludwik mjr/ppłk 20 IX 1971–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBChruśliński Leon Florian mjr/płk 15 IV 1959–14 XI 1969Bilski Henryk Adam płk 15 XI 1969–30 VI 1974Jasiński Jan Jan ppłk/płk 1 VI 1974–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBRoszkowski Eugeniusz Ludwik mjr 10 I 1957–14 IV 1959Bilski Henryk Adam mjr/płk 15 IV 1959–14 XI 1969Tomaszewski Henryk Kazimierz ppłk/płk 15 XI 1969–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyChruśliński Leon Florian kpt. 28 XI 1956–29 IV 1957Prażuch Tadeusz Paweł kpt./mjr 1 V 1957–20 I 1962Pjanka Kazimierz Marcin kpt./ppłk 1 II 1962–31 V 1970Grandys Stefan Antoni ppłk 1 VI 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPrażuch Tadeusz Paweł kpt. 1 I–30 IV 1957Pjanka Kazimierz Marcin por./kpt. 1 IV 1957–31 I 1962 Chojak Czesław Antoni por./kpt. 1 V–31 X 1957Kieras Mieczysław Józef por./kpt. 1 XI 1957–28 II 1959Grandys Stefan Antoni por./kpt. 1 III 1959–31 I 1964Nowak Józef Stefan kpt./mjr 31 V 1962–30 IX 1967Kieras Mieczysław Józef mjr 1 II 1964–30 XI 1969Ledziński Wojciech Piotr kpt./mjr 1 XI 1967–31 V 1975Stasiak Czesław Roman mjr 1 II 1970–30 IX 1971Zaorski Antoni Adam kpt./mjr 1 X 1971–30 VI 1972

Wydział III

NaczelnicyZaszkiewicz Henryk Franciszek kpt./mjr 28 XI 1956–19 IX 1962Krynicki Jan Franciszek mjr 20 IX 1962–9 IV 1964

109

Tomaszewski Henryk Kazimierz mjr/ppłk 15 IV 1964–14 XI 1969Kiełbik Zenon Stanisław ppłk 1 XII 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGrabowski Włodzimierz Władysław por. 1 II–31 X 1957Krynicki Jan Franciszek kpt. 1 II 1957–30 IV 1961Kieras Mieczysław Józef por. 1 IV–31 X 1957Chojak Czesław Antoni kpt. 1 XI 1957–14 V 1962Tomaszewski Henryk Kazimierz kpt. 1 V 1961–30 VI 1962Kolczyński Tadeusz Franciszek kpt./mjr 1 VI 1962–31 V 1970Gruchot Czesław Andrzej kpt./mjr 1 X 1968–15 IV 1975Przybysz Ryszard Marian kpt. 1 VIII 1970–31 V 1975Bombiński Jan Antoni kpt. 1 IV 1974–31 V 1975Błaszczyk Janusz Józef kpt. 16 IV–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyTomaszewski Henryk Kazimierz kpt./mjr 1 VII 1962–14 IV 1964Kiełbik Zenon Stanisław kpt./ppłk 15 IV 1964–30 XI 1969 Kieras Mieczysław Józef mjr/ppłk 1 XII 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnika Kiszycki Bolesław2 Tomasz kpt./mjr/szer. 1 XI 1962–10 VII 1967 Zaorski Antoni Adam kpt./mjr 16 VII 1967–30 IX 1971Stasiak Czesław Roman mjr 1 X 1971–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicySłowianek Tadeusz Paweł kpt./ppłk 1 IX 1960–29 V 1970Adamski Adam Jan mjr/ppłk 1 I 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnika Pisarczyk Henryk Stanisław kpt./mjr 1 I 1961–15 VI 1970Szumiński Ryszard Stefan kpt./mjr 1 VIII 1970–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicySalski Tadeusz Karol kpt. 1 IV–30 IX 1967Żołek Tadeusz Józef mjr/ppłk 1 X 1967–30 VI 1971Okoń Edmund Józef kpt./mjr 1 VII 1971–31 V 1975

2 16 III 1967 r. zawieszony w czynnościach służbowych, 10 lipca zdegradowany i wydalony ze służby pod za-rzutem ujawnienia dwóch TW i udostępnienia kanclerzowi kurii łódzkiej Janowi Żdżarskiemu bez wiedzy prze-łożonych materiałów wypożyczonych z Sądu Powiatowego w Łodzi.

110

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zastępcy naczelnikaCichowski Edward Józef por./mjr 1 VI 1967–31 V 1975Jasiński Janusz Stanisław kpt. 16 V 1972–3 X 1973Dworakowski Andrzej Władysław mjr 1 XI 1973–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyNowak Józef Stefan mjr/ppłk 1 X 1967–31 III 1972

Zastępcy naczelnika – brak etatu

Wydział „B”

NaczelnicyKrakowiak Władysław Władysław kpt./ppłk 28 XI 1956–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPluta Aleksy Michał mjr 1 I 1957–31 I 1962Żołek Tadeusz Józef kpt./mjr 1 II 1962–30 IX 1967Grabka Alfons Jan mjr 15 VII 1967–30 IV 1970Jastrzębski Roman Leon mjr 1 XI 1967–31 V 1972Rutkowski Wiesław Adam kpt./mjr 1 V 1970–31 V 1975 Borkowski Ryszard Stefan mjr 1 X 1972–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyPryma Helena Kazimierz kpt./mjr 1 IX 1961–31 X 1967Salski Tadeusz Karol kpt./mjr 1 X 1967–30 IV 1973Filipiak Stefan Wacław mjr/ppłk 1 V 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnika Bartnicki Zygmunt Andrzej kpt./mjr 1 IV 1967–31 XII 1969Dworakowski Andrzej Władysław kpt./mjr 1 I 1970–31 X 1973Rokoszewski Radzisław Wawrzyniec mjr 1 XI 1973–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyMiller Edward Emil por./kpt. 28 XI 1956–30 IV 1959Szymczak Jan Marcin kpt./ppłk 1 V 1959–31 V 1975

Zastępcy naczelnika Szymczak Jan Marcin kpt. 28 XI 1956–30 IV 1959Rybarczyk Jan3 Józef ppor./kpt./por. 1 I 1960–31 I 1966Białek Mirosław Feliks kpt./mjr 1 II 1966–31 V 1975

3 Ukarany dyscyplinarnie zawieszeniem 23 XII 1965 r. w czynnościach służbowych, wyznaczeniem 1 II 1966 r. na niższe stanowisko służbowe starszego oficera operacyjnego i obniżeniem stopnia służbowego z kapitana na po-rucznika. 31 VIII 1966 r. zwolniony ze służby.

111

Wydział „W”

NaczelnicyBilski Henryk Adam mjr 1 VII 1957–14 IV 1959Miller Edward Emil kpt./ppłk 1 V 1959–26 V 1971Żołek Tadeusz Józef ppłk 1 VII 1971–30 IV 1972Jastrzębski Roman Leon mjr/ppłk 1 VI 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnika Andrzejewski Janusz Józef kpt./mjr 1 II 1958–30 IX 1968 Kacprzak Eugeniusz Bolesław mjr 1 X 1968–31 VII 1972Zdanowicz Zdzisław Stanisław kpt./mjr 1 VIII 1972–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicySłowianek Tadeusz Paweł kpt. 28 XII 1956–31 VIII 1960

Samodzielna Sekcja Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyOmąkowska Janina Stanisław st. sierż. 1 VIII 1964–31 III 1966Salski Tadeusz Karol kpt. 1 IV 1966–31 III 1967

Samodzielna Sekcja Kontroli Ruchu Granicznego

KierownicyJastrzębski Roman Leon mjr 1 XI 1965–1 IX 1967

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyRokoszewski Radzisław Wawrzyniec kpt./mjr 1 I 1960–15 III 1971Hajdys Marian Szymon kpt./mjr 1 IV 1971–31 V 1975

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyBilski Henryk Adam mjr 28 XI 1956–30 VI 1957

Opracowanie: Marek Jasiński, Leszek Próchniak, Joanna Żelazko

112

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiWOJEWÓDZTWO OLSZTYŃSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Olsztynie

KomendanciBanasik Zdzisław Władysław mjr p.o. 1 IV 1956–31 III 1957Moczkowski Bronisław Stefan mjr 1 IV 1957–19 IX 1971Bełcik Mieczysław Józef płk 20 IX 1971–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBBanasik Zdzisław Władysław mjr 1 IV 1956–31 III 1957Romaniuk Kuźma Leon ppłk 31 III 1957–1 IX 1962Szuster Ryszard1 Stanisław płk 1 IX 1962–1 III 1964Wziątek Edmund Wacław płk 1 III 1964–1 IV 1969Szczepaniak Kazimierz Jan płk 1 IV 1969–29 IX 1972Dudek Kazimierz Piotr płk 1 X 1972–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBMałkiewicz Kazimierz Karol płk 25 II 1961–30 VI 1966Szczepaniak Kazimierz Jan ppłk 1 VIII 1966–1 IV 1969Rejdych Jan Jan płk 1 IV 1969–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicySzparak Mieczysław Jan kpt. 28 XI 1956–31 X 1963Małek Bolesław Jan mjr/ppłk 1 VI 1964–31 VII 1970Wiśniewski Ryszard Józef ppłk 16 VII 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMałek Bolesław Jan kpt./mjr 1 I 1957–31 V 1964Andrzejewski Jan Jan mjr 1 VI 1964–1 VIII 1973Najder Jerzy Aleksander mjr 1 VIII 1973–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyTargielski Mieczysław Siemion mjr 28 XI 1956–1 XI 1963Szczepaniak Kazimierz Jan mjr 1 XI 1963–1 VIII 1966Drąg Władysław Andrzej mjr/ppłk 1 VIII 1966–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSałkowski Mieczysław Władysław kpt./mjr 1 I 1957–1 VII 1962Cholewa Mieczysław Tomasz kpt. 1 II 1958–16 I 1967Drąg Władysław Andrzej mjr 1 II 1959–1 VIII 1966Zglinicki Zbigniew Józef kpt./mjr 16 I 1967–16 VIII 1970Kruk Michał Jan kpt. 16 VIII 1970–31 V 1975

1 Wcześniej kierownik Głównego Inspektoratu MSW.

113

Wydział IV

NaczelnicySałkowski Mieczysław Władysław mjr 1 VII 1962–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSkoczek Józef Władysław kpt./mjr 1 V 1963–1 III 1974Grzegorzewski Jerzy Adam kpt./mjr 16 III 1974–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyChlebiński Andrzej2 Marian por. 1 VII 1960–8 X 1963Rejdych Jan Jan ppłk 1 XI 1963–1 IV 1969Kulesza Tadeusz Marian kpt./mjr 29 IV 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaJańczyk Władysław Mikołaj mjr 1 VIII 1960–1 VIII 1972Duda Andrzej Andrzej kpt. 1 VIII 1972–1 II 1975Łabus Stanisław Szczepan mjr 1 II–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyTychoniuk Włodzimierz Piotr mjr/ppłk 1 VIII 1964–16 VIII 1973Andrzejewski Jan Jan mjr/ppłk 1 VIII 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPodgórski Tadeusz Stefan kpt./mjr 1VIII 1964–1 V 1967Łabus Stanisław Szczepan kpt./mjr 1 V 1967–1 II 1975Duda Andrzej Andrzej kpt. 1 II–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyKargol Zygmunt3 Władysław mjr/ppłk 1 XI 1965–31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyWiśniewski Izydor4 Adam kpt. 28 XI 1956–1 X 1957Rejdych Jan Jan mjr 1 X 1957–1 XI 1963Targielski Mieczysław5 Siemion ppłk 1 XI 1963–31 VII 1967Cholewa Mieczysław Tomasz mjr 1 VIII 1967–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSkwirowski Zygmunt Stanisław por./kpt. 1 I 1959–15 VII 1973Jagiełłowicz Eugeniusz Florian kpt. 16 VII 1973–31 V 1975

2 Odwołany na własną prośbę.3 Przekazany do dyspozycji KW MO w Olsztynie 1 IV 1972 r.4 Zawieszony w czynnościach służbowych.5 Podejrzewany o sympatie proizraelskie i zwolniony.

114

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyMadej Stanisław Wojciech mjr/ppłk 28 XI 1956–31 VII 1973Kargol Zygmunt Władysław ppłk 1 VIII 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPotocki Tadeusz6 Leopold kpt. 1 IX 1961–1 V 1967Podgórski Tadeusz Stefan kpt./mjr 1 V 1967–1 IX 1972Kargol Zygmunt Władysław mjr/ppłk 1 IX 1972–1 VIII 1973Ostrowski Eugeniusz Piotr mjr 16 VIII 1973–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyNosek Stanisław Stanisław kpt./mjr 28 XI 1956–1 IV 1967Truchan Marian Szymon mjr 1 IV 1967–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGórski Henryk Józef por./kpt. 1 I 1957–1 I 1962Truchan Marian Szymon kpt. 1 III 1962–1 IV 1967Orlicki Janusz Karol por./mjr 1 IX 1967–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyKubiak Zdzisław Władysław mjr/ppłk 1 V 1961–9 XII 1968Piliszek Marian Andrzej ppłk 1 I 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGórski Henryk Józef kpt. 1 I 1962–1 XII 1970Malinowski Piotr Szymon por. p.o. 1 XII 1970–1 III 1971

por./kpt. 1 III 1971–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyChlebiński Andrzej Marian ppor./por. 28 XI 1956–1 VII 1960

Samodzielna Sekcja Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyŁyndo Stanisław Hipolit por. –1 VII 1957–1 XII 1959Tychoniuk Włodzimierz Piotr kpt. 1 XII 1959–1 VIII 1964

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyCzaus Edward Józef por./mjr 28 XI 1956–31 V 1975

6 Jednocześnie kierownik Sekcji I Wydziału „C”.

115

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyGoldfarb Michał Antoni por. 28 XI 1956–31 VII 1957Kubiak Zdzisław Władysław mjr 1 VIII 1957–1 V 1961

Komendy powiatowe MO w województwie olsztyńskim

KP MO w Barczewie7

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaSzlachcic Stefan Tomasz kpt. 1 I–1 III 1957Borecki Stefan Bazyli kpt. 1 IV–1 XI 1957Ochocimski Wacław8 Jan por. 1 XI 1957–1 V 1963

KP MO w Bartoszycach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPodgórski Tadeusz Stefan por. 1 I 1957–1 I 1958Skóra (Skora) Stanisław Jan por. 1 XI 1958–15 V 1964Gawron Tadeusz Ignacy mjr 15 V 1964–31 V 1975

KP MO w Biskupcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRybarczyk Stanisław Jan por. 1 I 1957–1 VIII 1962Michoń Józef Jan mjr 1 VIII 1962–31 V 1964Piasecki Kazimierz Stanisław por./kpt. 31 V 1964–1 VIII 1968Nych Mieczysław Szczepan kpt./mjr 1 VIII 1968–1 I 1975

KP MO w Braniewie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBFiebig Stanisław Franciszek por./kpt. 1 I 1957–1 IX 1961Stefaniak Władysław Władysław por./kpt. 1 IX 1961–1 II 1966Śmirski Stefan Michał ppor./kpt. 1 II 1966–31 V 1975

KP MO w Działdowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGrusiewicz Mieczysław Stefan por./mjr 1 I 1957–16 VI 1971Michalak Władysław Władysław mjr 16 VI 1971–1 XII 1973Czochra Antoni Jan kpt. 1 XII 1973–31 V 1975

7 W 1963 r. powiat zlikwidowano i włączono do powiatu olsztyńskiego.8 Od 1 XI 1957 r. do 1 II 1958 r. oddelegowany na kurs dla komendantów SB.

116

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Giżycku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMłynarczyk Roman Władysław kpt./mjr 1 I 1957–1 IX 1968Skrzekut Kazimierz Józef por./mjr 1 IX 1968–31 V 1975

KP MO w Górowie Iławeckim9

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaSkóra (Skora) Stanisław Jan por. 1 I 1957–1 XI 1958Kostrzewa Szczepan Franciszek por./kpt. 1 XI 1958–1 II 1962

KP MO w Iławie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBeśka Edward Ludwik por. 1 I–15 XII 1957

15 II–1 XII 1958Gawron Tadeusz Ignacy kpt./mjr 1 XII 1958–15 V 1964Skóra (Skora) Stanisław Jan kpt. 15 V 1964–9 XI 1970Buczyński Janusz Władysław kpt. 16 XI 1970–31 V 1975

KP MO w Kętrzynie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBDzwonkowski Stanisław Antoni kpt. 1 I 1957–1 IV 1960Beśka Edward Ludwik por. 1 IV–13 IX 1960Fiebig Stanisław Franciszek kpt./mjr 13 IX 1960–1 I 1967Ziółek Jerzy b.d. kpt. 1 I 1967–1 VIII 1968Borkowski Zbigniew Konstanty kpt. 1 VIII 1968–1 X 1974Śmiejkowski Zbysław Kazimierz por. 1 X 1974–31 V 1975

KP MO w Lidzbarku Warmińskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRaudews Wacław Karol ppor. p.o. 1 I–1 V 1957Wiśniewski Jerzy Franciszek kpt./mjr 1 V 1957–31 V 1975

KP MO w Morągu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMarczuk Marian Szczepan kpt./mjr 1 I 1957–1 II 1962Kostrzewa Szczepan Franciszek kpt. 1 II 1962–31 VII 1973Bystrek Marian Damian kpt. 1 VIII 1973–31 V 1975

9 Powiat w 1962 r. został zlikwidowany.

117

KP MO w Mrągowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzymański Kazimierz Feliks kpt. 1 I 1957–1 XII 1958Beśka Edward Ludwik kpt. 1 XII 1958–30 IV 1961Krochmal Kazimierz Marcin ppor. 30 IV–17 VI 1961Chantel Stanisław10 Stefan kpt./mjr 1 VIII 1961–1 II 1964Michalak Władysław Władysław kpt./mjr 15 III 1964–16 VI 1971Grusiewicz Mieczysław Stefan mjr 16 VI 1971–15 VII 1973Piotrowski Stanisław Henryk por 1 VIII 1973–31 V 1975

KP MO w Nidzicy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBJankowski Stanisław Andrzej kpt. 1 I 1957–1 IV 1958Nykiel Teofil Jan kpt. 1 IV 1958–1 XI 1966Borkowski Zbigniew Konstanty por./kpt. 1 XI 1966–1 VIII 1968Gregorczyk Stefan11 Jan por./kpt. 1 VIII 1968–31 V 1975Bystrek Marian Damian por. p.o. 1 X 1971–30 VI 1972

KP MO w Nowym Mieście Lubawskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBStankiewicz Zygmunt Jan ppor. 1 I–15 IV 1957

p.o. 15 IV 1957–1 XII 1960Michalak Władysław Władysław por./mjr 1 XII 1960–15 III 1964Radomski Feliks Feliks por. 15 III 1964–16 VII 1973Tyciński Ryszard Stanisław por. 16 VII 1973–31 V 1975

KP/KMiP MO w Olsztynie12

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWiśniewski Ryszard Józef mjr 1 V 1963–16 VIII 1970Zglinicki Zbigniew Józef mjr/ppłk 16 VIII 1970–31 V 1975Kopik Józef13 Tadeusz por. p.o. 1 X 1971–30 VI 1972

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBKaczmarek Antoni Ignacy mjr 1 V 1963–31 V 1975

KP MO w Ostródzie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKorajczyk Józef Sylwester kpt. 1 I 1957–15 VII 1973Michalak Władysław Władysław mjr 16 VII 1973–1 V 1975

10 Zawieszony w czynnościach służbowych 13 I 1964 r.11 Na urlopie naukowym w okresie 1 X 1971–30 VI 1972 r.12 Referat ds. Bezpieczeństwa w KP MO w Olsztynie został utworzony w 1963 r.13 Zastępował Zglinickiego w okresie jego nauki.

118

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Pasłęku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBobrowski Zygmunt Tomasz kpt. 1 I–1 IV 1957Januszewski Stanisław Stanisław kpt. 1 IV 1957–1 XI 1961Nych Mieczysław Szczepan ppor. p.o. 1 XI 1961–1 I 1962

ppor./kpt. 1 I 1962–1 VIII 1968Piasecki Kazimierz Stanisław por./mjr 1 VIII 1968–31 V 1975

KP MO w Piszu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGawron Tadeusz Ignacy kpt. 1 I 1957–1 XII 1958Rabczyński Henryk14 Jan ppor. 1 XII 1958–18 II 1959Borecki Stefan Bazyli kpt. 18 II 1959–1 I 1967Fiebig Stanisław Franciszek kpt./mjr 1 I 1967–1 II 1971Michalczewski Józef Władysław por. 1 II 1971–31 V 1975

KP MO w Szczytnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBanat Józef Konstanty kpt. 1 I 1957–1 I 1962Marczuk Marian Szczepan mjr 1 I 1962–15 VII 1971Sadowski Mirosław Zygmunt por./kpt. 16 VII 1972–31 V 1975

KP MO w Węgorzewie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBNykiel Teofil Jan kpt. 1 I 1957–1 IV 1958Michoń Józef Jan kpt./mjr 1 IV 1958–1 VIII 1962Rybarczyk Stanisław Jan por. 1 VIII 1962–30 IV 1963Januszewski Stanisław Stanisław mjr 1 VIII 1963–15 IV 1971Turek Stanisław Franciszek kpt./mjr 16 IV 1971–31 V 1975

Opracowanie: Paweł Kalisz

14 Od 16 X 1965 r. nosił nazwisko Rapczyński.

119

WOJEWÓDZTWO OPOLSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Opolu

KomendanciKościukiewicz Andrzej Jakub ppłk 8 XII 1956–10 I 1962Chojnacki Kazimierz Piotr płk 11 I 1962–30 IX 1965Cader Benedykt Szczepan płk 1 X 1965–15 VIII 1971Dudło Stanisław Franciszek płk p.o. 16 VIII–19 IX 1971Urantówka Julian1 Stanisław płk 20 IX 1971–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBTrzciński Henryk Józef mjr/ppłk 1 I 1957–18 IX 1962Zaszkiewicz Henryk Franciszek mjr/płk 20 IX 1962–31 X 1969Spisak Józef Józef ppłk/płk 1 XI 1969–1 II 1972Modelewski Kazimierz Józef płk 1 II 1972–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBKaliszczuk Włodzimierz Jan mjr 15 VIII 1957–18 IX 1962Spisak Józef Józef płk 1 X 1962–1 XI 1969Skowronek Ludwik Szczepan ppłk 1 XII 1969–15 VIII 1972Drobot Benedykt Benedykt płk 1 VIII 1972–15 VIII 1974

Wydział II

NaczelnicyMiś Kazimierz Józef kpt./mjr 28 XI 1956–1 XII 1962Szczepaniak Bogusław Michał mjr/ppłk 1 XII 1962–31 VII 1969Ciupek Józef Antoni ppłk 1 VIII 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaOlejniczak Tomasz Tomasz kpt. 1 I–31 XII 1957Suszczyński Aleksander Franciszek mjr 1 I 1957–14 VII 1962Wójcik Józef Jan kpt./mjr 1 III 1957–15 III 1970Ciupek Józef Antoni kpt./mjr 1 XI 1962–1 VII 1968Głowacz Ryszard Bolesław kpt./mjr 1 IX 1968–1 XII 1969Kujac Franciszek Józef kpt. 16 XII 1969–31 V 1975Dunaj Kazimierz Władysław mjr 16 III 1970–1 IX 1973Rojewski Jan Jan mjr 16 IX 1973–31 VIII 1974Podgórski Gustaw Józef kpt. 1 IX 1974–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyPomierny Jan Jan kpt./mjr 28 XI 1956–1 VII 1962Adamczyk Józef Antoni mjr/ppłk 1 VII 1962–1 VI 1970

1 Przeniesiony ze stanowiska komendanta wojewódzkiego w Szczecinie z powodu sytuacji, „jaka wytworzyła się w związku z zajściami grudniowymi na wybrzeżu szczecińskim”.

120

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Kasperski Edward Stanisław mjr 1 VI 1970–1 V 1971Głowacz Ryszard Bolesław mjr/ppłk 1 V 1971–15 IV 1974Nowosielski Tadeusz Franciszek mjr 1 V 1974–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaAdamczyk Józef Antoni mjr 1 I 1957–1 VII 1962Roch Mieczysław Franciszek mjr 1 I 1957–31 XII 1963Kasperski Edward Stanisław mjr 1 III 1964–31 V 1970Bielak Feliks Jan mjr 1 VI–16 XII 1970Gołębiowski Edward Mikołaj mjr 16 VI 1970–28 III 1972Rzepa Józef Jan kpt. 16 XII 1970–16 V 1971Zarębski Jerzy Jan por./kpt. 16 V 1971–31 V 1975Rojewski Jan Jan mjr 1 V 1972–15 IX 1973Nowosielski Tadeusz Franciszek mjr 16 IX 1973–1 V 1975Kasprzyk Kazimierz Michał kpt./ppłk 1 VI 1974–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyPomierny Jan2 Jan mjr/ppłk 1 VII 1962–1 I 1964Roch Mieczysław Franciszek mjr/ppłk 1 I 1964–15 XII 1969Pyznar Stanisław Jan mjr/ppłk 16 XII 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPyznar Stanisław Jan mjr 1 IX 1963–15 XII 1969Abramczyk Gustaw Gustaw mjr 25 XII 1969–27 IX 1971Nowosielski Tadeusz Franciszek mjr 1 X 1971–16 IX 1973Wnuk Stanisław Józef mjr 16 X 1973–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicySkowronek Ludwik Szczepan kpt./ppłk 1 III 1962–1 XII 1969Strózik Józef Michał mjr/ppłk 1 XII 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSobczak Antoni Andrzej kpt./mjr 1 III 1962–1 III 1966Kaczmarczyk Stanisław Jan mjr 1 IV–31 VIII 1966Strózik Józef Michał mjr 1 IX 1966–30 XI 1969Mischke Gerhard Otton mjr 1 I 1970–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyBączyński Franciszek Władysław kpt. 1 VIII 1964–28 II 1966Sobczak Antoni Andrzej mjr/ppłk 1 III 1966–31 VIII 1974Bielski Jerzy Kazimierz kpt. 1 IX 1974–31 V 1975

2 Odwołany dyscyplinarnie.

121

Zastępcy naczelnikaRdest Stanisław Jan mjr 1 X 1963–30 XI 1970Maj Józef Piotr kpt. 1 XII 1970–1 VI 1971Mroziński Zygmunt Wincenty mjr 19 VI 1971–31 XII 1973Zasuwa Lucjan Wincenty mjr 1 I 1974–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyDworaźny Stefan Andrzej mjr 1 XI 1965–15 VI 1967Lachowski Jerzy Józef mjr 15 VI 1967–9 III 1970Wójcik Józef Jan ppłk 15 III 1970–31 III 1972

Zastępcy naczelnikaLisikiewicz Bolesław Wojciech mjr 1 XI 1967–31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyKędziora Henryk Leon mjr 28 XI 1956–17 IV 1967Dworaźny Stefan Andrzej ppłk 15 VI 1967–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKrzywański Józef Franciszek mjr 1 I 1957–8 VII 1963Wierzyk Jan Jan mjr 1 XI 1963–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyŚwiderski Mieczysław Stanisław mjr/ppłk 28 XI 1956–21 IX 1963Lach Władysław Jan ppłk 7 X 1963–1 X 1973Drewniak Józef Michał ppłk 1 X 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaDrewniak Józef Michał mjr 1 V 1967–1 XI 1970Wachowski Fryderyk Józef mjr 1 XI 1970–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyMiatkowski Feliks Stefan ppłk 28 XI 1956–15 XII 1969Wieczorek Jan Franciszek ppłk 16 XII 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaWieczorek Jan Franciszek kpt./mjr 1 I 1957–16 XII 1969Przeniczny Waldemar Stanisław kpt. 25 XII 1969–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyOlejnik Stanisław Antoni ppłk/płk 1 V 1961–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaStefanowski Zygmunt Leon kpt. 1 VI 1968–31 V 1975

122

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyMikołaczuk Aleksander Józef kpt./mjr 28 XI 1956–1 III 1962

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyMroczek Matylda Józef mjr 1 I 1957–30 VI 1974Kinast Eugeniusz Leon kpt. 30 VI 1974–31 V 1975

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyOlejnik Stanisław Antoni kpt./mjr 28 XI 1956–1 V 1961

Komendy powiatowe MO w województwie opolskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP/KMiP MO w Brzegu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŁykus Lucjan Jacenty mjr 1 I 1957–28 II 1962Mąkolski Zygmunt Stanisław ppor./por. 1 III 1962–1 V 1963Łaciak Jan Jan kpt./mjr 1 V 1963–31 XII 1968Kostrzewa Jerzy Franciszek mjr/ppłk 1 I 1969–31 V 1975

KP MO w Głubczycach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKowalczyk Władysław Wojciech por. 1 I 1957–1 IX 1958Chudzicki Bogdan Jan ppor. 1 XI 1958–1 IX 1960Kowalczyk Władysław Wojciech kpt./mjr 1 IX 1960–30 IX 1972Mazur Adam Józef kpt. 30 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Grodkowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGóralczyk Zenon Jan por./mjr 1 I 1957–10 I 1968Baran Mieczysław Wojciech mjr 10 I 1968–31 V 1975

KP MO w Kluczborku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzpakowski Kazimierz Józef kpt./mjr 1 I 1957–30 XI 1969Wacławczyk Antoni Józef kpt./mjr 1 XII 1969–31 V 1975

123

KP MO w Koźlu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSołtysik Czesław Wojciech por. 1 I 1957–1 XII 1958Siemek Władysław Władysław kpt./ppłk 1 XII 1958–15 II 1975Pruski Józef Antoni kpt. 15 II 1975–31 V 1975

KP MO w Krapkowicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPelc Jan Wojciech kpt./mjr 1 I 1957–15 XII 1963Głowacz Ryszard Bolesław kpt. 16 XII 1963–31 VIII 1968Pleban Józef Antoni por. 1 IX 1968–16 II 1969Moskal Andrzej Józef por. 16 II 1969–1 V 1971Wnuk Stanisław Józef mjr 1 V 1971–15 X 1973Oleniacz Jan Leon kpt. 16 X 1973–31 V 1975

KP MO w Namysłowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGworek Władysław3 Karol kpt. 1 I 1957–15 I 1967Machynia Zygmunt Zygmunt ppor. p.o. 1 IX 1959–31 VIII 1960Trzeciak Leon Maciej kpt./ppłk 16 I 1967–31 VIII 1974Gawryś Józef Jakub kpt. 1 IX 1974–31 V 1975

KP MO w Niemodlinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŁaciak Jan Jan por./kpt. 1 I 1957–30 IV 1963Mąkolski Zygmunt Stanisław por. 1 V 1963–1 III 1966Zasuwa Lucjan Wincenty mjr 1 III 1966–15 III 1973Kamiński Czesław Jan mjr 16 III 1973–31 V 1975

KP/KMiP MO w Nysie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPłatek Aleksander Marian kpt. 1 I 1957–14 VIII 1958Welonek Feliks Józef ppor. p.o. 15 VIII 1958–31 I 1959Kazielski Tadeusz Andrzej por./mjr 1 II 1959–31 VIII 1968Szymczyk Henryk Henryk mjr/ppłk 1 IX 1968–30 IX 1972Niewiadomski Jan N.N., Wiktoria kpt./mjr 1 X 1972–31 V 1975

KP MO w Oleśnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMajdak Stefan Józef kpt. 1 I–1 V 1957Michnik Feliks Józef por. 1 V 1957–13 VII 1963

3 1 IX 1959–31 VII 1960 r. słuchacz dwuletniej Szkoły Funkcjonariuszy SB Centrum Wyszkolenia MSW.

124

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Marczewski Mieczysław Bronisław por./mjr 1 VIII 1963–15 V 1972Graczyński Władysław Bogdan kpt. 16 V 1972–31 V 1975

KP/KMiP MO w Opolu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBOrzeszyna Jan Roch mjr 1 I 1957–15 X 1962Łapanowski Bronisław Bronisław kpt. 1 XII 1962–31 V 1975

KP MO w Prudniku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzymczyk Henryk Henryk por./kpt. 1 I 1957–31 VIII 1968Kazielski Tadeusz Andrzej mjr 1 IX 1968–2 II 1969Kubś Alojzy Franciszek mjr 16 II 1969–1 V 1972Szlachcic Antoni Stefan kpt./por. 1 V 1972–31 V 1975

KP/KMiP MO w Raciborzu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGawlas Franciszek Marcin kpt./ppłk 1 I 1957–9 VIII 1973Maluch Jan Piotr kpt. 15 II 1975–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBDunaj Kazimierz Władysław mjr/ppłk 1 IX 1973–31 V 1975

KP MO w Strzelcach Opolskich

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKostrzewa Jerzy Franciszek kpt./mjr 1 I 1957–31 XII 1968Chmura Jerzy Antoni por./mjr 1 I 1969–31 V 1975

Opracowanie: Paweł Piotrowski, Bogdan Rogala, Maciej Stefanicki

125

WOJEWÓDZTWO POZNAŃSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Poznaniu

KomendanciCader Benedykt Szczepan ppłk/płk 1 I 1957–30 IX 1965 Chojnacki Kazimierz Piotr płk 1 X 1965–31 VIII 1971Zaszkiewicz Henryk Franciszek płk 20 IX 1971–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBGłowacki Mieczysław Karol mjr/płk 1 I 1957–22 I 1968Nowicki Władysław Bronisław ppłk 1 II 1968–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBCygański Alojzy Franciszek mjr/płk 1 IV 1957–19 IX 1971Królikowski Edmund Andrzej ppłk 20 IX 1971–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyMachnicki Stefan Adam mjr 28 XI 1956–15 I 1958Szwagierczyk Ryszard Stanisław mjr/ppłk 15 I 1958–16 VI 1968Drynda Zenon Augustyn ppłk 16 VI 1968–31 X 1970Ławicki Ryszard Antoni ppłk 16 II 1971–16 IV 1973Przybył Włodzimierz Mieczysław ppłk 1 V 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKonieczny Stanisław Ignacy por. 27 XII 1956–31 VIII 1957Balcerzak Marian Antoni kpt. 27 XII 1956–15 I 1960Przybył Włodzimierz Mieczysław por./mjr 1 V 1957–1 IV 1967Molski Jan Walenty mjr 1 IX 1957–1 XI 1962Korczyński Wiktor Marian kpt. 15 I–30 IX 1960Konowalski Mieczysław Franciszek kpt./mjr 1 XI 1960–9 XI 1968Wachowiak Stefan Feliks kpt. 1 III 1963–1 IV 1972Drynda Zenon Augustyn mjr 1 IV 1967–15 VI 1968Kłys Stanisław Wincenty kpt. 1 XII 1968–31 X 1970Gorzyński Roman Sylwester kpt./mjr 1 II 1970–31 V 1975Przybył Włodzimierz Mieczysław mjr 16 II 1971–30 IV 1973Szych Franciszek Jan por. 1 VI 1973–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyModelewski Kazimierz Józef mjr 28 XI 1956–9 VII 1959Kowalik Kazimierz Karol ppłk 10 VII 1959–31 I 1963Nowicki Władysław Bronisław ppłk 1 III 1963–15 I 1968Królikowski Edmund Andrzej mjr/ppłk 1 III 1968–20 IX 1971Kamiński Bernard Antoni ppłk 20 IX 1971–31 V 1975

126

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zastępcy naczelnikaWiernicki Wacław Józef por. 27 XII 1956–15 V 1959Wikieł Ireneusz Józef kpt./mjr 27 XII 1956–1 XI 1962Nowicki Władysław Bronisław kpt./mjr 27 XII 1956–28 II 1963Mientkiewicz Edward Czesław kpt. 15 V 1959–1 VII 1962Królikowski Edmund Andrzej mjr 1 III 1963–29 II 1968Wiernicki Wacław Józef mjr 1 XI 1963–29 V 1970Szypulski Mieczysław Ignacy kpt./mjr 1 V 1968–1 XI 1971Roczek Czesław Feliks mjr 1 VII 1970–15 IV 1973Kuca Władysław Paweł kpt./mjr 1 XI 1971–14 II 1973Siejek Jerzy Feliks kpt. 1 III 1973–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyMolski Jan Walenty ppłk 1 XI 1962–31 VII 1968Boiński Mieczysław Jan mjr/ppłk 1 XI 1968–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMientkiewicz Edward Czesław kpt./mjr 1 VII 1962–1 VI 1966Boiński Mieczysław Jan kpt./mjr 1 VII 1962–31 X 1968Stępniewski Zbigniew Jan kpt./mjr 1 XII 1968–1 XI 1971Kamiński Henryk Stanisław kpt. 1 XI 1971–31 V 1975Olszewski Konrad Władysław kpt. 1 VI 1972–16 I 1973Będziak Romuald Michał mjr 1 II 1973–31 III 1975Łuczak Edmund Michał mjr 1 XI 1974–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyJeleń Bogdan Kazimierz kpt. 1 VII 1960–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaCzarniecki Ryszard Władysław por. 1 VII 1960–1 VII 1963Roczek Czesław Feliks mjr 1 VII 1963–30 VII 1970Jaśkiewicz Bolesław Teodor mjr 1 VII 1970–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyBertrandt Józef Kazimierz mjr 1 IV–16 VI 1967Szwagierczyk Ryszard Stanisław ppłk 17 VI 1968–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBertrandt Józef Kazimierz mjr 1 VIII 1967–31 III 1974Wolski Bronisław Józef kpt./mjr 1 IV 1974–31 V 1975

127

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyKorczyński Wiktor Marian ppłk 1 IV 1969–31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyKowalewski Henryk Roch kpt./ppłk 28 XI 1956–30 XI 1970Marciniak Czesław Wojciech ppłk 15 XII 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMarciniak Czesław Wojciech kpt. 27 XII 1956–15 III 1962Balcerzak Marian Antoni kpt. 15 I 1960–29 VIII 1962Siutkowski Stanisław Antoni kpt./mjr 15 III 1962–31 X 1970Marciniak Czesław Wojciech kpt./mjr 1 XI 1962–15 XII 1970Jankowiak Czesław Feliks mjr 15 VII 1967–31 V 1970Musielak Franciszek Jan kpt./mjr 1 IX 1970–31 V 1975Walczak Jerzy Franciszek kpt./mjr 16 II 1971–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyPrzybylski Paweł Jakub por. 1 I 1957–1 II 1958Forycki Stefan Franciszek mjr/ppłk 1 III 1958–30 V 1975

Zastępcy naczelnikaŁuczak Edmund Michał mjr 15 VII 1967–1 XI 1974Grzelak Marian Franciszek kpt. 1 XI 1974–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyTaciak Stefan Andrzej ppłk 28 XI 1956–15 VI 1970Kut Bonifacy Franciszek ppłk 16 VI 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaIskra Ignacy Andrzej kpt. 1 II 1957–1 II 1959Kut Bonifacy Franciszek mjr 1 II 1959–15 II 1970Szczepaniak Ryszard Aleksander kpt./mjr 1 VII 1970–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyMarczak Stefan Franciszek mjr 28 XI 1956–31 VIII 1963Borowski Franciszek1 Jan mjr/ppłk 1 XII 1963–16 IV 1970Taciak Stefan Andrzej ppłk 16 IV 1970–31 I 1973Roczek Czesław Feliks ppłk 16 IV 1973–31 V 1975

1 Zwolniony z MO 31 V 1970 r.

128

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zastępcy naczelnikaJerszyński Mieczysław Piotr kpt. 27 XII 1956–8 VIII 1959Adamczak Antoni Antoni kpt./mjr 1 II 1960–17 IV 1967Czaplejewicz Józef Józef mjr 1 VIII 1967–30 VI 1969Pilarski Andrzej Władysław por./kpt. 1 VII 1969–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyJaśko Mieczysław Władysław kpt. 1 I 1957–31 XII 1959Jeleń Bogdan Kazimierz kpt. 1 I–1 VII 1960

Samodzielna Sekcja Paszportów

KierownicyTomczak Czesław Andrzej por. 26 XII 1956–31 VII 1964Bertrandt Józef Kazimierz mjr 1 VIII 1964–1 IV 1967

Samodzielna Sekcja Kontroli Ruchu Granicznego

KierownicyKorczyński Wiktor Marian kpt./ppłk 1 XI 1965–1 IV 1969

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyCiepierski Józef Jan por. 27 XII 1956–Regulski Marian Piotr mjr –18 IX 1973

Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie poznańskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Chodzieży

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBLiberski Sylwester Franciszek ppor./kpt. 27 XII 1956–9 XII 1959Strożyński Zbigniew Bazyli por. 15 I 1960–1 X 1962Urban Antoni Roman kpt./mjr 1 X 1962–30 XI 1969Sroczyński Ludwik Franciszek kpt./mjr 1 XII 1969–31 V 1975

KP MO w Czarnkowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRoczek Czesław Feliks por. 27 XII 1956–1 II 1957Kosmowski Henryk Franciszek por./kpt. 1 IV 1957–31 VIII 1968Ratajczak Zbigniew Szczepan por. 1 IX 1968–31 V 1975

129

KMiP MO w Gnieźnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzypulski Mieczysław Ignacy por./kpt. 27 XII 1956–14 II 1960Portala Henryk Feliks por./kpt. 15 II 1960–1 X 1962Wojcieszak Bronisław Antoni por./kpt. 1 X 1962–30 VI 1973Giera Edward Karol mjr 1 VII 1973–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBGiera Edward Karol kpt./mjr 1 XII 1965–30 VI 1973Jóźwiak Zenon Jan por./kpt. 1 X 1973–16 XI 1974Sosiński Edmund Adam por. 16 XI 1974–31 V 1975

KP MO w Gostyniu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSadowski Józef Stanisław ppor./por. 27 XII 1956–31 VIII 1961Binek Franciszek Władysław ppor./kpt. 1 IX 1961–31 V 1975

KP MO w Jarocinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŁabęda Franciszek Wojciech kpt./mjr 27 XII 1956–28 II 1969Więckowski Jerzy Jan por./kpt. 1 III 1969–31 V 1975

KMiP MO w Kaliszu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKorczyński Wiktor Marian kpt. 27 XII 1956–30 IV 1958Jeżak Andrzej Karol mjr 1 V 1958–30 VI 1959Zawadzki Jan Wawrzyniec kpt./mjr 1 XI 1959–31 X 1970Kosmala Jan Józef mjr/ppłk 1 XI 1970–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBTesner Stanisław Ignacy kpt. 1 IX 1966–1 VIII 1967Goliszewski Zdzisław Edward kpt./mjr 1 VIII 1967–31 V 1975

KP MO w Kępnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBystrzanowski Jakub Jan ppor./kpt. 27 XII 1956–30 IX 1962Sadowski Józef Stanisław por./mjr 1 X 1962–31 V 1975

KP MO w Kole

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWalentynowicz Mieczysław Władysław ppor. 27 XII 1956–1 II 1957Kosmala Jan Józef kpt./mjr 1 II 1957–31 X 1970Winek Szczepan Józef kpt./mjr 1 II 1971–31 V 1975

130

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Koninie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBHabowski Józef Andrzej por./kpt. 27 XII 1956–31 X 1964Wacławik Adam Franciszek kpt./mjr 1 VI 1965–1 V 1968Dmitroca Jan Wasyl mjr/ppłk 1 V 1968–31 V 1975

KP MO w Kościanie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBDmitroca Jan Wasyl kpt./mjr 27 XII 1956–1 V 1968Spychaj Władysław Andrzej kpt./mjr 1 VIII 1968–31 V 1975

KP MO w Krotoszynie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWójcik Karol Jan kpt./mjr 27 XII 1956–31 V 1975

KP MO w Lesznie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBChojnacki Władysław Antoni por./kpt. 27 XII 1956–30 IV 1958Korczyński Wiktor Marian kpt. 1 V 1958–1 XI 1959Konieczka Władysław Franciszek kpt. 1 XI 1959–31 X 1961Prętki Marian Antoni kpt. 15 V 1962–13 IV 1964Chojnacki Władysław Antoni mjr 14 IV 1964–7 I 1966Nyczka Kazimierz Jan kpt./mjr 1 V 1966–31 V 1972Fijałkowski Antoni Józef mjr 1 VI 1972–31 V 1975

KP MO w Międzychodzie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGrabski Józef Jan por./kpt. 27 XII 1956–14 VIII 1962Kubiak Roman Michał por./kpt. 1 X 1962–31 VIII 1970Wojtowski Eugeniusz Józef kpt. 1 IX 1970–31 V 1975

KP MO w Nowym Tomyślu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBFijałkowski Antoni Józef por./mjr 27 XII 1956–1 VI 1972Stępniewski Zbigniew Jan mjr 1 VI 1972–31 V 1975

KP MO w Obornikach Wielkopolskich

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBNowak Jan Antoni kpt. 27 XII 1956–15 IX 1957Różański Czesław Jan por./kpt. 1 XI 1957–30 VI 1967Knychała Henryk Feliks por. 1 VII 1967–1 VI 1972Torzyński Eugeniusz Edmund kpt. 1 VI 1972–31 V 1975

131

KMiP MO w Ostrowie Wielkopolskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWoźnica Jan Andrzej kpt./ppłk 27 XII 1956–30 IX 1970Raciniewski Benedykt Czesław mjr/ppłk 1 XI 1970–31 V 1975

KP MO w Ostrzeszowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKonieczka Henryk Stanisław por. 27 XII 1956–1 X 1958Raciniewski Benedykt Czesław ppor. p.o. 1 X 1958–1 XI 1959

ppor./kpt. 1 XI 1959–1 V 1966Kuczyk Henryk Jan por./mjr 1 V 1966–31 V 1975

KM MO w Pile

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBFedus Wiesław Jan ppor./por. 27 XII 1956–15 VI 1957Jeżak Andrzej Karol mjr 15 VI 1957–30 IV 1958Żeleźny Józef Antoni por./kpt. 1 V 1958–1 V 1966Raciniewski Benedykt Czesław kpt./mjr 1 V 1966–1 XI 1970Kamiński Henryk Andrzej kpt./mjr 1 XI 1970–31 V 1975

KP MO w Pleszewie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBłaszak Czesław Jan kpt./mjr 27 XII 1956–1 III 1965Spalony Marian Jan por./kpt. 1 III 1965–31 V 1972Kołodziejski Wiesław Stanisław kpt. 1 VI 1972–31 V 1975

KP MO w Poznaniu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBAdamczak Antoni Antoni ppor./kpt. 27 XII 1956–31 I 1960Cybulski Mieczysław Lucjan kpt. 1 I–15 XII 1960Czaplejewicz Józef Józef kpt./mjr 15 XII 1960–31 VII 1967Portala Henryk Feliks mjr 1 VIII 1967–15 XII 1972Olszewski Konrad Władysław mjr 16 XII 1972–31 V 1975

KP MO w Rawiczu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBUrban Antoni Roman kpt. 27 XII 1956–30 IX 1962Stróżyński Zbigniew Bazyli kpt. 1 X 1962–20 II 1965Błaszak Czesław Jan mjr 1 III 1965–31 V 1975

KP MO w Słupcy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKowalewski Kazimierz Mieczysław por. p.o. 27 XII 1956–1 I 1957

por./kpt. 1 I 1957–30 VI 1967

132

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Gawron Leopold Stanisław kpt./mjr 1 VII 1967–1 XI 1975Strychowski Marian Mieczysław kpt. 1 XI 1973–31 V 1975

KP MO w Szamotułach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSkowroński Władysław Władysław por. 27 XII 1956–31 I 1965Goliszewski Zdzisław Edward por./kpt. 1 II 1965–1 VIII 1967Marciniak Mieczysław Ludwik mjr 1 VIII 1967–31 V 1975

KP MO w Śremie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBłaszczyk Edward Antoni kpt. 27 XII 1956–15 X 1958Boruta Stanisław Jan por./kpt. 15 X 1958–30 IX 1962Nowowiejski Czesław2 Józef por./kpt. 1 X 1962–28 II 1966Ziółkowski Stefan Franciszek por./mjr 1 V 1966–31 V 1975

KP MO w Środzie Wielkopolskiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBAntczak Stanisław Stanisław kpt. 27 XII 1956–30 IX 1958Rudawski Wacław Władysław por. 1 X 1958–15 I 1960Ochotny Zygmunt Michał por./kpt. 15 I 1960–31 V 1966Kaczmarek Józef Walenty por./mjr 1 VII 1966–18 IX 1973Gawron Leopold Stanisław mjr 1 XI 1973–2 V 1974Królikowski Czesław Andrzej kpt. 1 VI 1974–31 V 1975

KP MO w Trzciance

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZdankiewicz Stanisław Michał ppor./kpt. 27 XII 1956–30 IX 1961Ziółkowski Stefan Franciszek ppor./por. 1 X 1961–1 V 1966Żeleźny Józef Antoni kpt. 1 V 1966–31 V 1970Gradowski Bogdan Romuald por./kpt. 1 VI 1970–31 V 1975

KP MO w Turku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWojcieszak Bronisław Antoni ppor./por. 27 XII 1956–1 X 1962Portala Henryk Feliks kpt./mjr 1 X 1962–1 VIII 1967Matusiak Konrad Jan ppor./por. 1 VIII 1967–15 XII 1969Winek Szczepan Józef kpt. 16 XII 1969–1 II 1971Gajewski Kazimierz Antoni kpt./mjr 1 II 1971–31 V 1975

2 Zwolniony ze służby w MO.

133

KP MO w Wągrowcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBStachowiak Kazimierz Jan por. 27 XII 1956–15 XI 1959Marciniak Mieczysław Ludwik por./mjr 15 XI 1959–1 VIII 1967Torzyński Eugeniusz Edmund ppor./por. 1 VIII 1967–1 VI 1972Knychała Henryk Feliks kpt. 1 VI 1972–31 V 1975

KP MO w Wolsztynie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTeodorczyk Franciszek Stanisław por. 27 XII 1956–31 X 1958Chojnacki Władysław Antoni kpt. 15 XII 1958–15 I 1965Rybarczyk Bolesław Franciszek por./mjr 15 I 1965–30 IV 1975

KP MO we Wrześni

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWesołek Mieczysław Franciszek por./kpt. 27 XII 1956–31 VIII 1958Teodorczyk Franciszek Stanisław por./mjr 1 XI 1958–30 VI 1973Chęciński Mieczysław Tadeusz por. 1 VII 1973–31 V 1975

Opracowanie: Wojciech Chałupka, Rafał Kościański, Rafał Leśkiewicz, Jan Miłosz, Hanna Moryń, Arkadiusz Piotrowski, Adam Rychlik, Przemysław Zwiernik

134

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiWOJEWÓDZTWO RZESZOWSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Rzeszowie

KomendanciBorysiewicz Aleksander Stefan płk 20 XII 1956–14 II 1961Urban Leonard Józef płk 15 II 1961–14 V 1962Ochęcki Kazimierz Wincenty płk 15 V 1962–15 V 1967Niedbała Jan Marceli płk 15 V 1967–20 II 1975Naręgowski Bernard Józef płk 20 II–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBZwierchanowski Włodzimierz Ignacy płk 1 I 1957–31 VII 1963Maszara Mikołaj Piotr płk 1 VIII 1963–30 VII 1970Kozdra Józef Stanisław ppłk/płk 1 VIII 1970–24 II 1973Szuster Ryszard Stanisław płk 25 II 1973–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBMaszara Mikołaj Piotr płk 1 VI 1957–31 VII 1963Niedbała Jan Marceli ppłk/płk 1 VIII 1963–14 V 1967Kulikowski Bolesław Józef ppłk/płk 1 VII 1967–31 VII 1970Kalemba Mieczysław Jakub ppłk 1 VIII 1970–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyPietrucha Mieczysław Stanisław mjr/ppłk 28 XI 1956–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaWarszawa Wacław Wincenty kpt. 1 I–30 VI 1957Grzebyk Stanisław Franciszek por./mjr 1 I 1957–14 I 1967Rajchel Zbigniew Michał kpt./mjr 15 VIII 1957–31 V 1975Remion Józef Szymon ppłk 1 V–31 XII 1967Kozdra Ludwik Stanisław kpt./mjr 1 III 1968–30 IX 1970Turek Tadeusz Jan mjr 1 X 1970–31 VII 1972

Wydział III

NaczelnicyFilipczyk Ryszard Stanisław mjr 1 I 1957–30 VI 1962Kalemba Mieczysław Jakub mjr/ppłk 1 VIII 1962–31 XII 1967Remion Józef Szymon ppłk 1 I 1968–30 IX 1970Pelc Jan Wojciech ppłk 1 X 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMarciniak Zygmunt Józef kpt. 1 I–31 V 1957Kalemba Mieczysław Jakub kpt./mjr 1 I 1957–31 VII 1962Kolasa Edward Władysław kpt. 1 VI 1957–31 VII 1962Broda Czesław Piotr kpt./mjr 1 VIII 1962–28 II 1968

135

Panek Zdzisław Jan kpt./mjr 1 III 1968–15 X 1972Wilk Ludwik N.N., Aniela kpt./mjr 1 III 1970–31 VII 1972Wysokiński Stanisław Józef mjr 16 X 1972–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyFilipczyk Ryszard Stanisław mjr/ppłk 1 VII 1962–30 XI 1964Szybka Józef Grzegorz kpt./mjr 1 XII 1964–31 XII 1967Kalemba Mieczysław Jakub ppłk 1 I 1968–31 VII 1970Płatek Zenon Jan mjr/ppłk 1 X 1970–31 VII 1974Dziok Stanisław Tadeusz kpt. 16 III–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMaj Józef Franciszek kpt./mjr 1 VII 1962–28 II 1968Płatek Zenon Jan kpt./mjr 1 III 1968–30 IX 1970Sypioł Stanisław Jan kpt./mjr 1 X 1970–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyCzajka Jan Piotr kpt./ppłk 1 VII 1960–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBudziak Wilhelm Józef por./mjr 1 VII 1960–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyKocaj Ignacy Antoni mjr 1 IX–30 XI 1969Warszawa Wacław Wincenty ppłk 1 XII 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBroda Czesław Piotr mjr 1 IV 1972–31 VIII 1973Mazur Zygmunt Michał kpt./mjr 1 IX 1973–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyPawlukiewicz Mikołaj Aleksander mjr p.o. 1 XI 1965–31 XII 1966Grzebyk Stanisław Franciszek mjr/ppłk 15 I 1967–31 III 1972

Zastępcy naczelnikaBroda Czesław Piotr mjr 1 XI 1970–31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyTurkiewicz Mikołaj Mikołaj mjr/ppłk 28 XI 1956–30 VI 1966Pierzgała Bogdan Kazimierz mjr/ppłk 1 VII 1966–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaCzajka Jan Piotr kpt. 1 VIII 1959–30 VI 1960Kwiatek Stefan Stanisław kpt./mjr 15 VII 1960–31 V 1975

136

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyDronka Stanisław Tomasz por./kpt. 28 XI 1956–31 X 1965Łyszczek Władysław Wincenty mjr/ppłk 1 XI 1965–30 IX 1970Remion Józef Szymon ppłk 1 X 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPawlukiewicz Mikołaj Aleksander mjr 1 X 1967–30 IV 1969Walc Stanisław Jan kpt./mjr 1 V 1969–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyBarkowski Zdzisław Tomasz kpt./ppłk 28 XI 1956–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaCzajka Jan Piotr kpt. 1 I–31 VIII 1957Misicki Eugeniusz Ignacy kpt./mjr 1 XII 1957–30 IV 1968Pelc Jan Wojciech ppłk 1 VI 1968–30 XI 1969Krupski Jan Michał kpt./mjr 1 VI 1970–31 V 1975Lech Stefan Franciszek kpt. 1 IX 1973–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyWiśniewski Mieczysław Michał mjr/ppłk 1 II 1959–31 X 1965Warszawa Wacław Wincenty mjr/ppłk 1 XI 1965–31 XII 1967Czyrek Jan Tomasz mjr/ppłk 1 I 1968–31 VII 1972Turek Tadeusz Jan mjr/ppłk 1 VIII 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMalisz Kazimierz Stanisław ppor./mjr 1 I 1959–15 IX 1973Mazurek Tadeusz Bolesław kpt. 16 III 1974–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyBudziak Wilhelm Józef por. 28 XI 1956–30 VI 1960

Samodzielna Sekcja Paszportów/Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyKocaj Ignacy Antoni kpt./mjr 1 VIII 1964–31 VIII 1969

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyGajecki Stanisław Józef kpt. 1 I 1957–27 VI 1973Milewski Władysław Jan por./kpt. p.o. 12 III–31 X 1973

kpt. 1 XI 1973–31 V 1975

137

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyWiśniewski Mieczysław Michał mjr 28 XI 1956–31 I 1959

Komendy powiatowe i miejskie MO w województwie rzeszowskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Brzozowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTęcza Stanisław Wojciech kpt. 1 I 1957–31 VIII 1959Ptaszek Piotr Jan por. 1 IX 1959–31 VIII 1960Piegdoń Stefan Stanisław kpt./mjr 1 XI 1960–31 VIII 1965Szymański Czesław N.N., Agata mjr 1 IX 1965–15 XI 1970Paulukiewicz Tadeusz Józef mjr p.o. 1–15 XI 1970

16 XI 1970–31 XII 1971Cygan Leon Andrzej kpt. 1 I 1972–30 VI 1973Pietrucha Stanisław Józef mjr 1 VII–15 VIII 1973Cygan Leon Andrzej kpt. 16 VIII 1973–31 V 1975

KP MO w Dębicy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPiątek Władysław Stanisław kpt. 1 I 1957–31 XII 1958Kosiba Edward Ludwik kpt./mjr 1 I 1959–31 V 1975

KP MO w Gorlicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzymański Czesław N.N., Agata kpt./mjr 1 I 1957–31 VIII 1965Wygonik Jan Michał kpt./mjr 1 IX 1965–30 XI 1970Boczar Stanisław Józef kpt./mjr 1 XII 1970–31 V 1975Sepioł Mieczysław Michał kpt. p.o. 6 X 1971–31 XII 1973

KP MO w Jarosławiu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZygmunt Stanisław Józef por./ppłk 1 I 1957–15 IX 1973Jamrozik Stanisław Wawrzyniec mjr 16 IX 1973–31 V 1975

KP MO w Jaśle

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKulij Piotr1 Jan por./kpt. 1 I–31 VIII 1957Szybka Józef Grzegorz por./kpt. 1 X 1957–30 XI 1964

1 W 1964 r. zmienił nazwisko na Kulej.

138

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Kucab Stanisław Józef kpt./mjr 1 XII 1964–31 XII 1967Szybka Józef Grzegorz mjr/ppłk 1 I 1968–31 V 1975

KP MO w Kolbuszowej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKuliś Czesław Feliks por. 1 I 1957–31 VIII 1958Kwaśnik Marian Jan ppor./mjr 1 IX 1958–30 IX 1971Śliwa Marian Czesław por. p.o. 1–31 X 1971

por./kpt. 1 XI 1971–31 V 1975

KP MO w Krośnie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWłodarski Franciszek Franciszek kpt./mjr 1 I 1957–31 VIII 1965Grodecki Jerzy Zygmunt kpt./mjr 1 IX 1965–31 V 1970Żak Jan Marcin por./kpt. 1 XI 1970–31 V 1975

KP MO w Lesku2

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBFrądczak Eugeniusz Józef ppor./por. 1 I 1957–31 V 1958Paulukiewicz Tadeusz Józef mjr 1 VI 1958–31 VIII 1960Wygonik Jan Michał por./kpt. 1 IX 1960–31 VIII 1965Milczanowski Tadeusz Józef kpt./mjr 1 IX 1965–31 XII 1971Paulukiewicz Tadeusz Józef mjr 1 I–30 XI 1972

Bieszczadzka KP MO w Lesku3

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPaulukiewicz Tadeusz Józef mjr/ppłk 1 XII 1972–31 V 1974Pietrucha Stanisław Józef mjr p.o. 15 V–20 VI 1973Głowacz Ryszard Bolesław ppłk 1 VI 1974–31 V 1975

KP MO w Leżajsku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGrodecki Jerzy Zygmunt por./kpt. 1 I 1957–31 VIII 1965Owczarski Stanisław Józef kpt. 1 IX 1965–31 VIII 1968Pięta Stanisław Jan kpt. 1 IX 1968–31 V 1975

KP MO w Lubaczowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZawisza Piotr Michał por./kpt. 1 I 1957–31 VIII 1959Hajduk Stanisław Jan por./mjr 1 IX 1959–31 VII 1968Grądzki Edward N.N., Maria por./mjr 16 VIII 1968–31 V 1975

2 Komendę zlikwidowano 30 XI 1972 r. i włączono do nowo powstałej Bieszczadzkiej KP MO w Lesku.3 Komenda powstała 1 XII 1972 r. z połączenia KP MO w Lesku, KP MO w Sanoku i KP MO w Ustrzykach Dol-nych.

139

KP MO w Łańcucie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWnęk Henryk Wojciech por./kpt. 1 I 1957–31 VIII 1960Grybel Stanisław Ignacy por./kpt. 1 IX 1960–31 XII 1962Bujak Mieczysław Andrzej kpt./mjr 1 I 1963–31 X 1968Pasierb Mieczysław Wojciech mjr 1 XI 1968–15 V 1973Karp Adolf Józef por./kpt. 16 V 1973–31 V 1975

KP MO w Mielcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZałuski Wacław Maksym kpt./ppłk 1 I 1957–31 VII 1972Kuliś Czesław Feliks mjr/ppłk 1 VIII 1972–31 V 1975

KP MO w Nisku4

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTurek Tadeusz Jan kpt./mjr 1 I 1957–31 XII 1960Podstawski Władysław Michał por./mjr 1 I 1961–15 IX 1969Zawisza Piotr Michał kpt./mjr 16 IX 1969–15 V 1973Kuśmieryk Jan Michał por./kpt. 16 V–8 XII 1973Bobowski Kazimierz Franciszek por. p.o. 6 X–8 XII 1973

KP/KMiP MO w Przemyślu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRajchel Zbigniew Michał kpt. 1–31 I 1957Remion Józef Szymon mjr/ppłk 1 II 1957–30 IV 1967Kulej (właśc. Kulij) Piotr Jan mjr/ppłk 1 V 1967–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBKuligowski Tadeusz Jan por./mjr 1 IX 1965–31 V 1975

KP MO w Przeworsku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPasierb Mieczysław Wojciech por./mjr 1 I 1957–31 X 1968Jamrozik Stanisław Wawrzyniec por./mjr 1 XI 1968–15 IX 1973Szyndler Julian Jan por./kpt. 16 IX 1973–31 III 1975Sala Edward Stanisław kpt. 1 IV–31 V 1975

KP MO w Radymnie5

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBujak Mieczysław Andrzej ppor./por. 1 I 1957–31 VIII 1959Grybel Stanisław Ignacy por. 1 IX 1959–31 VIII 1960Bujak Mieczysław Andrzej por./kpt. 1 IX 1960–31 XII 1961

4 Komendę zlikwidowano 8 XII 1973 r. i włączono do nowo powstałej KMiP MO w Stalowej Woli.5 Komendę zlikwidowano z końcem 1961 r.

140

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Ropczycach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMaj Józef Franciszek ppor./por. 1 I 1957–31 VIII 1960Kuliś Czesław Feliks kpt./mjr 1 IX 1960–31 VII 1972Czachor Antoni Jan kpt./mjr 1 VIII 1972–31 V 1975

KP MO w Rzeszowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMossoń Władysław Jan kpt./mjr 1 I 1957–30 IX 1970Kozdra Ludwik Stanisław mjr 1 X 1970–31 V 1975

KM MO w Rzeszowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBCzyrek Jan Tomasz kpt./mjr 1 I 1957–31 XII 1967Kucab Stanisław Józef mjr/ppłk 1 I 1968–31 V 1975

KP MO w Sanoku6

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPaulukiewicz Tadeusz Józef mjr 1 I 1957–31 V 1958Sołtys Franciszek Jan kpt. 1 VI 1958–31 VIII 1960Zygier Edward Józef por./ppłk 1 IX 1960–15 VIII 1972Dziok Stanisław Tadeusz kpt. 16 VIII–30 XI 1972

KM MO w Sanoku7

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBDziok Stanisław Tadeusz kpt. 1 XII 1972–15 III 1975Szyndler Julian Jan kpt. 1 IV–31 V 1975

KM MO w Stalowej Woli8

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGolczyk Zygmunt Józef kpt./ppłk 1 I 1957–31 VIII 1969Zawisza Piotr Michał kpt. 1–15 IX 1969Podstawski Władysław Michał mjr/ppłk 16 IX 1969–8 XII 1973

KMiP MO w Stalowej Woli9

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPodstawski Władysław Michał ppłk 9 XII 1973–31 V 1975

6 Komendę zlikwidowano 30 XI 1972 r. i włączono do nowo powstałej Bieszczadzkiej KP MO w Lesku.7 Komendę powołano 1 XII 1972 r.8 Komendę zlikwidowano 8 XII 1973 r. i włączono do nowo powstałej KMiP MO w Stalowej Woli.9 Komenda powstała 9 XII 1973 r. z połączenia KP MO w Nisku, KM MO w Stalowej Woli oraz kilku gmin z pow. tarnobrzeskiego.

141

KP MO w Strzyżowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZawiślak Kazimierz Józef por./mjr 1 I 1957–31 V 1975

KP MO w Tarnobrzegu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGolema Michał Andrzej mjr 1 I 1957–31 VIII 1965Ziemski Stanisław Jan kpt./ppłk 1 IX 1965–31 V 1975

KP MO w Ustrzykach Dolnych10

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPietrucha Stanisław Józef por./mjr 1 I 1957–30 XI 1972Lib Władysław Wojciech kpt. p.o. 1 XII 1960–5 I 1961

Opracowali: Dariusz Byszuk, Dariusz Iwaneczko, Zbigniew Nawrocki

10 Komendę zlikwidowano 30 XI 1972 r. i włączono do nowo powstałej Bieszczadzkiej KP MO w Lesku.

142

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiWOJEWÓDZTWO SZCZECIŃSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Szczecinie

KomendanciMąka Hieronim Władysław mjr 15 I 1955–15 XII 1957Chlewicki Michał Władysław ppłk/płk 15 XII 1957–9 II 1969Urantówka Julian1 Stanisław płk 8 II 1969–19 IX 1971Piątkowski Stefan Stefan płk 20 IX 1971–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBMałkiewicz Kazimierz Karol ppłk 22 XII 1956–15 V 1959 Głowacki Romuald Stanisław ppłk/płk 15 V 1959 –30 IV 1965Górecki Kazimierz Piotr płk 5 IV 1965–30 IV 1967Jaworski Zdzisław Stanisław ppłk/płk 1 V 1967–30 IV 1971Szymański Bronisław Antoni płk 1 V 1971–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBGłowacki Romuald Stanisław ppłk 27 VIII 1958–15 V 1959Górecki Kazimierz Piotr ppłk/płk 1 I 1958–4 IV 1965Piechnik Czesław Władysław płk 10 I–15 IV 1965Jaworski Zdzisław Stanisław ppłk/płk 25 IV 1965–30 IV 1967Rusin Rudolf Stanisław ppłk 1 V 1971–19 V 1975

Wydział II

NaczelnicyJaworski Zdzisław Stanisław kpt./ppłk 28 XI 1956–25 IV 1965Herod Józef Franciszek ppłk 25 V 1965–31 V 1968Sobota Witold Ludwik mjr/ppłk 1 VI 1968–30 IV 1971Paszkiewicz Sylwester Stanisław ppłk 1 V 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKaproń Stefan Jan kpt./mjr 1 I 1957–1 IX 1959Lurie Marian Julian kpt./mjr 1 I 1957–1 V 1961Perkal Mieczysław Natan kpt./mjr 28 III 1957–1 III 1964Tabor Kazimierz Paweł kpt./mjr 25 VIII 1959–25 V 1965Chłoń Andrzej Franciszek mjr 1 IX 1959–1 XI 1964Górczyński Bolesław Jan mjr 1 V 1961–1 III 1962Sobota Witold Ludwik kpt./mjr 1 V 1963–31 V 1968Bargiel Henryk2 Jan kpt./mjr 1 VI 1965–28 II 1970

Paszkiewicz Sylwester Stanisław mjr 1 VI 1965–30 IV 1971Kaproń Stefan Jan mjr 1 I 1966–16 IX 1967

1 Przeniesiony na stanowisko komendanta wojewódzkiego w Opolu w wyniku sytuacji, „jaka wytworzyła się w związku z zajściami grudniowymi na wybrzeżu szczecińskim”.2 Od 1 VI 1965 r. zajmował etat, ale był kierownikiem sekcji; zastępcą naczelnika wydziału był od 1 VII 1968 r.

143

Gliński Walenty Franciszek mjr 1 IV–30 VI 1967 Krych Ryszard Walenty kpt./mjr 1 IV 1970–31 III 1972Jarzębiński Zygmunt Józef kpt./mjr 1 VI 1971–31 V 1975Mazur Henryk Bolesław kpt./mjr 1 V 1972–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyPiotrowski Jan Marceli mjr 28 XI 1956–1 IX 1959Herod Józef Franciszek mjr/ppłk 1 IX 1959–24 V 1965Tabor Kazimierz Paweł mjr/ppłk 25 V 1965–31 V 1968Herod Józef Franciszek ppłk 1 VI 1968–30 VI 1971Markiewicz Henryk Teodor ppłk 1 VII 1971–20 V 1973Wernikowski Jarosław Ignacy mjr 15 VI 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBrawman Leon Zygmunt kpt. 1 I–31 III 1957Łabędzki Bolesław Stefan kpt. 1 I–1 X 1957Chłoń Andrzej Franciszek kpt./mjr 1 I 1957–1 IX 1959Wielgoszewski Zygmunt Piotr kpt./ppłk 1 I 1957–1 III 1972Wąsowski Ryszard Antoni kpt. 25 VIII 1959–10 V 1960Sawicki Marian Franciszek mjr 1 V 1960–14 X 1962Górczyński Bolesław Jan mjr 1 XI 1963–31 I 1970Flis Edward Józef mjr 16 I 1969–1 V 1972Bargiel Henryk Jan mjr 1 III 1970–31 VII 1972Wernikowski Jarosław Ignacy kpt./mjr 1 V 1972–15 VI 1973Pietrzak Marian Tadeusz kpt./mjr 1 VII 1972–31 V 1975Maj Aleksander Jan mjr 1 IX 1973–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyWielgoszewski Zygmunt Piotr mjr 1 VII 1962–31 V 1967Markiewicz Henryk Teodor ppłk 1 VI 1967–30 VI 1971Leszczyński Wiesław Franciszek ppłk 1 VII 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMazan Franciszek Sylwester kpt. 1 VII 1962–22 III 1965Leszczyński Wiesław Franciszek kpt./mjr 1 IV 1965–30 VI 1971Pietruszka Adam3 Wojciech kpt. 1 X 1971–31 I 1975Zuziak Czesław Jan por. 1 III–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyGruchała Zenon Stanisław kpt. 1 VII 1958–1 VIII 1960Wojciechowski Bernard Piotr mjr/ppłk 23 VIII 1960–15 XI 1972

3 Od 1 X 1971 r. kierownik grupy na etacie zastępcy naczelnika, od 1 VIII 1972 r. zastępca naczelnika wydziału.

144

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Piotrowski Jan Marceli ppłk 1 XII 1972–14 V 1973Rzymowski Jerzy Bolesław ppłk 16 V 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGruchała Zenon Stanisław kpt. 1 VIII–1 X 1960Kaproń Stefan Jan mjr 15 IX 1961–1 XI 1964Perkal Mieczysław Natan mjr 1 VIII 1965–31 VII 1967Rzymowski Jerzy Bolesław mjr 1 VIII 1967–15 V 1973Glegoła Józef Jan kpt./mjr 1 VII 1973–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyAntkiewicz Bazyli Andrzej mjr/ppłk 16 X 1967–31 I 1969Górczyński Bolesław Jan mjr 1 II 1970–14 V 1973Piotrowski Jan Marceli ppłk 15 V 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKozak Stanisław Feliks por./mjr 1 IV 1967–10 VI 1973Flis Edward Józef mjr 1 V–1 VIII 1972Młynarczyk Tadeusz Jan kpt./mjr 1 VIII 1972–31 V 1975Michałuszko Władysław Jan kpt. 1 XI 1973–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyPiotrowski Jan Marceli ppłk 1 XI 1965–31 III 1972

Zastępcy naczelnikaGruchała Zenon Stanisław kpt./mjr 1 XI 1965–1 IV 1972Gorzelak Stefan Józef kpt./mjr 1 XII 1965–31 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyOwczarek Wacław Stanisław kpt./ mjr 28 XI 1956–5 II 1969Antkiewicz Bazyli Andrzej ppłk 1 II 1969–31 VIII 1971Dobrowolski Czesław Franciszek mjr/ppłk 1 IX 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGrzybowski Alfons Władysław kpt. 1 I 1957–1 IX 1961Biliński Jan Józef mjr 1 X 1957–31 I 1964Lurie Marian Julian mjr 1 V 1961–15 I 1965Grzybowski Alfons Władysław mjr 1 X 1961–3 VII 1970Wąsowski Ryszard Antoni mjr 1 II 1964–(XII 1969)Chłoń Andrzej Franciszek mjr 1 VI 1966–16 II 1969Płaneta Bronisław Ludwik kpt./mjr 1 III 1969–15 VIII 1972Dobrowolski Czesław Franciszek kpt./mjr 16 VII 1970–31 VIII 1971Pilarz Tadeusz Jakub por./kpt. 1 III 1971–31 X 1974Kacprzak Leon Jan kpt./mjr 1 V 1972–31 V 1975

145

Kędra Waldemar Józef kpt. 1 IX 1972–31 V 1975Wojciechowski Bernard Piotr ppłk 10 IV–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyDomagała Tadeusz Adam kpt./ppłk 28 XI 1956–12 VI 1972Bargiel Henryk Jan mjr/ppłk 1 VIII 1972–31 V 1975

Zastępca naczelnikaOrlicki Józef Stanisław mjr 1 V 1967 – 4 IV 1975

Wydział „T”

NaczelnicyBeński Stanisław Michał por./mjr 1 IV 1957–15 X 1962Sawicki Marian Franciszek mjr/ppłk 15 X 1962–15 II 1973Szypulski Edmund Ignacy ppłk 1 III 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBiliński Jan Józef mjr 1 IV–1 X 1957Szypulski Edmund Ignacy kpt./mjr 1 X 1957–1 IX 1961Grzybowski Alfons Władysław kpt. 1 IX–1 X 1961Szypulski Edmund Ignacy mjr 1 X 1961–30 IX 1972Kacprzak Henryk Edward kpt. 16 X 1970–1 V 1973Dębski Stefan Jan kpt./mjr 1 VI 1973–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyRosiak Tadeusz Stefan kpt./ppłk 1 VII 1960–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSłowik Edward Kazimierz kpt./mjr 1 V 1961–5 II 1963Chłoń Andrzej Franciszek mjr 1 XI 1964–1 VI 1966Orlicki Józef Stanisław mjr 1 XII 1966–1 V 1967Wiśniewski Stanisław Aleksander kpt. 16 V 1967–1 V 1970Chłoń Andrzej Franciszek mjr/ppłk 1 V 1970–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyWojciechowski Bernard Piotr kpt./mjr 28 XI 1956–30 VI 1958

Samodzielna Sekcja Paszportów

KierownicyJózefowicz Zdzisław Wacław por. 1 V 1959–1 III 1960Kozak Stanisław Feliks ppor. 1 III 1960–31 VIII 1964 Osenkowski Teofil b.d. mjr 1 IX 1964–17 I 1966

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyGrynfeld Jakub Hersz por. 3 I 1957–31 VIII 1961Brzeźniak Józef Jan kpt. 1 IX 1961–31 V 1975

146

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Samodzielna Sekcja „T”

KierownicyRosiak Tadeusz Stefan por. 1 I–31 III 1957

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyRosiak Tadeusz Stefan kpt. 1 IV 1957–1 VII 1960

Komendy powiatowe MO w województwie szczecińskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Chojnie4

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŻdanko Józef Adolf kpt. 1 I 1957–24 VIII 1959Knapik Józef Andrzej por./mjr 25 VIII 1959–1 XII 1969Furmański Kazimierz Antoni mjr 1 XII 1969–1 X 1972Bronowicki Tadeusz Jan kpt. 1 X 1972–31 V 1975

KP MO w Choszcznie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBChrost Bolesław Antoni ppor./por. 1 I 1957–15 XI 1959Andrzejewski Stanisław5 Kazimierz kpt. 15 XI–17 XII 1959Brzozowski Stanisław Jan ppor./por. 15 XII 1959–16 IX 1962Kosatka Stanisław Marek ppor./por. 16 IX 1962–1 XII 1969Bareła Stefan Andrzej mjr 1 XII 1969–16 VI 1972Baran Piotr Jan kpt./mjr 16 VI 1972–31 V 1975

KP MO w Goleniowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKosela Stanisław Feliks kpt. 1 I 1957–15 IX 1962Geisler Florian Stanisław ppor./por. 1 IX 1961–30 III 1967Brzozowski Stanisław Jan por. 16 IX 1962–1 X 1963Bareła Stefan Andrzej por./mjr 1 X 1963–16 XI 1967Gałązkiewicz Zbigniew Franciszek kpt./mjr 1 I 1968–1 XII 1974Dzido Bronisław Julian kpt. 1 XII 1974–31 V 1975

4 Z siedzibą w Dębnie.5 17 XII 1959 r. – data rozkazu odwołującego.

147

KP MO w Gryficach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBorzyszkowski Ludwik Feliks por. 1 I 1957–25 VIII 1959Żdanko Józef Adolf kpt./mjr 25 VIII 1959–31 V 1975

KP MO w Gryfinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBAndrzejewski Stanisław Kazimierz kpt. 1 I 1957–15 XI 1959Kosatka Stanisław Marek ppor. 15 XI 1959–1 IX 1960Andrzejewski Stanisław Kazimierz kpt. 1 XI 1960–1 II 1964Banaczek Kazimierz Stanisław por. 1 II 1964–1 IV 1967Geisler Florian Stanisław por./kpt. 1 IV 1967–1 XII 1969Kosatka Stanisław Marek por./mjr 1 XII 1969–31 V 1975

KP MO w Kamieniu Pomorskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKowalczyk Ryszard6 Feliks por./kpt. 1 I 1957–18 I 1958Magnuski Jan Michał ppor. p.o. 18 I–15 IX 1958Przęzak Stanisław Izydor por./kpt. 15 IX 1958–1 X 1965Baran Jan Stanisław por./kpt. 1 X 1965–1 XII 1969Maj Aleksander Jan kpt./mjr 1 II 1970–31 VIII 1973Burzyński Stanisław Ignacy kpt. 1 IX 1973–31 V 1975

KP MO w Łobzie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBOrlicki Józef Stanisław kpt. 1 I 1957–15 XI 1959Sęczkowski Marian Władysław por. 15 XI 1959–1 III 1964Król Feliks Józef por. 1 III 1964–1 X 1965Przęzak Stanisław Izydor kpt./mjr 1 X 1965–31 VIII 1970Madera Józef Szymon por./kpt. 1 IX 1970–31 V 1975

KP MO w Myśliborzu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBAntkiewicz Bazyli Andrzej por./mjr 1 I 1957–15 VII 1966Jara Alfred Paweł por./mjr p.o. 15 VII 1966–1 IV 1967

1 IV 1967–31 V 1975

KP MO w Nowogardzie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKulpa Józef Michał por. 1 I–1 IV 1957Gliński Walenty Franciszek kpt./mjr 1 IV 1957–1 XII 1966Borzyszkowski Ludwik Feliks mjr 1 XII 1966–1 XII 1967

6 Zawieszony w pełnieniu funkcji i 31 III 1958 r. wydalony z MO.

148

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Święcicki Józef Stanisław por./mjr 1 XII 1967–20 IX 1972Furmański Kazimierz Antoni mjr 1 X 1972–31 V 1975

KP MO w Pyrzycach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBNowiński Roman Kazimierz por./kpt. 1 I–15 XI 1957Trafarski Władysław Leon por. 15 XI 1957–14 X 1961Furmański Kazimierz Antoni por./mjr 15 X 1961–1 XII 1969Geisler Florian Stanisław kpt./mjr 1 XII 1969–31 V 1975

KP MO w Stargardzie Szczecińskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMachula Roman7 Franciszek por./kpt. 1 I 1957–6 VIII 1959Borzyszkowski Ludwik Feliks kpt./mjr 25 VIII 1959–15 VII 1966Antkiewicz Bazyli Andrzej mjr 15 VII 1966–15 X 1967Święcicki Józef Stanisław por. 1–16 XI 1967Bareła Stefan Andrzej mjr 16 XI 1967–1 XII 1969Baran Piotr Jan kpt. 1 XII 1969–16 VI 1972Bareła Stefan Andrzej mjr 16 VI 1972–31 V 1975

KP MO w Szczecinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzmit Antoni Stanisław kpt. 1 I–10 VI 1957Rybak Tadeusz Bolesław kpt. 10 VI 1957–17 XII 1959Andrzejewski Stanisław Kazimierz kpt. 17 XII 1959–1 XI 1960Moch Mieczysław Ludwik mjr 1 XI 1960–1 XII 1961Kwieciński Józef Łukasz kpt./mjr 1 XII 1961–31 V 1975

KP MO w Wolinie8

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMoch Mieczysław Ludwik kpt. 1 I 1957–1 IX 1958Brzeszczak Bogdan Franciszek por. p.o. 1 IX 1958–15 XI 1959Orlicki Józef Stanisław kpt./mjr 15 XI 1959–1 XII 1966Mordak Wacław Andrzej kpt./ppłk 1 XII 1966–31 V 1975

Opracowanie: Wojciech Chałupka, Rafał Kościański, Rafał Leśkiewicz, Jan Miłosz, Hanna Moryń, Arkadiusz Piotrowski, Adam Rychlik, Przemysław Zwiernik

7 Zmarł 6 VIII 1959 r.8 Od grudnia 1962 r. z siedzibą w Świnoujściu.

149

WOJEWÓDZTWO WARSZAWSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Warszawie

KomendanciAftyka Bogusław Władysław mjr/ppłk 1 VII 1954–31 V 1961Chociszewski Kazimierz Władysław płk 1 VI 1961–31 III 1966Knawa Ludwik Kazimierz płk 1 IV 1966–30 VI 1970Długosz Władysław Jan płk 1 VII 1970–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBStefańczak Jan Jan mjr/ppłk 1 I 1957–31 I 1958Kwiatkowski Tadeusz Stanisław mjr/ppłk 15 VI 1958–19 IV 1961Jastrzębski Stanisław Wacław ppłk/płk 20 IV 1961–19 IX 1971Dutkiewicz Tadeusz1 Franciszek płk 20 IX 1971–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBKwiatkowski Tadeusz Stanisław mjr 1 XII 1957–14 VI 1958Milewski Mirosław Bolesław kpt./mjr 15 VI 1958–31 VIII 1959Olko Feliks Józef ppłk 1 IX 1959–9 II 1962Ostaś Józef Franciszek ppłk 10 II 1962–30 IV 1964Knyziak Zygmunt Stanisław ppłk/płk 1 VII 1964–30 VI 1971Jarochowicz Stanisław Jan ppłk/płk 20 IX 1971–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyJasiński Kazimierz Stefan kpt./ppłk 1 I 1957–31 VIII 1966Kobrzyński Roman Zygmunt ppłk 1 III 1967–14 II 1975Jędrzejczyk Konrad Stefan kpt. 15 II–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaProśniak Kazimierz Józef kpt./mjr 1 I 1957–30 VI 1959Czyż Tadeusz Adam kpt./mjr 1 VII 1959–9 VI 1964Konik Józef Franciszek mjr 10 VI 1964–30 VI 1970Zawiślak Jerzy Stanisław kpt./mjr 1 XI 1970–31 X 1974Okulski Henryk Stanisław por. 1 XII 1974–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyKorga Michał Roman mjr/ppłk 1 I 1957–31 XII 1965Radziszewski Wiesław Kazimierz mjr/ppłk 1 I 1966–31 XII 1971Dobrogoszcz Stanisław Wacław ppłk 1 I 1972–31 V 1975

1 Występuje także jako Dudkiewicz i Dudtkiewicz.

150

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Zastępcy naczelnikaMilewski Mirosław Bolesław kpt. 1 I 1957–14 VI 1958Pilawski Tadeusz Kazimierz por./kpt. 1 I 1957–30 VI 1960Radziszewski Wiesław Kazimierz kpt./mjr 1 VII 1958–31 XII 1965Kobrzyński Roman Zygmunt mjr 1 VIII 1960–31 VII 1962Dąbrowski Wacław Czesław kpt./mjr 25 III 1966–31 VII 1972Dobrzyński Jarosław Tadeusz mjr 15 XII 1970–31 V 1975Sianecki Bolesław Jan por. 1 VIII 1972–30 IV 1973Gutowski Wiktor Grzegorz kpt./mjr 1 V 1973–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyKobrzyński Roman Zygmunt mjr 1 VIII 1962–28 II 1967Nozderko Stanisław Bolesław kpt./ppłk 1 III 1967–31 VII 1972Durka Ryszard Franciszek ppłk 1 VIII 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaNozderko Stanisław Bolesław por./kpt. 1 VIII 1962–28 II 1967Rogalewski Sylwester Bronisław kpt./mjr 1 III 1967–24 III 1970Czechowski Bogusław Kazimierz kpt. 1 IV 1970–31 VII 1971Durka Ryszard Franciszek mjr 1 VIII 1971–31 VII 1972Domański Kazimierz Józef kpt. –31 VIII 1973Jabłoński Zbigniew Józef por./kpt. 1 X 1973–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyOstaś Józef Franciszek mjr/ppłk 1 III 1959–9 II 1962Jarochowicz Stanisław Jan kpt./ppłk 1 IV 1962–19 IX 1971Szarkowski Jerzy Antoni mjr/ppłk 1 X 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaŚwierczyński Henryk Adam mjr 15 III 1958–1 IV 1962Szarkowski Jerzy Antoni kpt./mjr 8 V 1962–30 IX 1971Danis Jerzy Bolesław kpt./mjr 1 II 1972–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Wydział Paszportów

NaczelnicyWierzbicki Jerzy Bolesław mjr/ppłk 1 IX 1969–31 I 1974Liwski Mieczysław Zygmunt ppłk 1 II 1974–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaJednaszewski Zbigniew Józef mjr 15 XII 1972–31 V 1975

Wydział „B”

NaczelnicyZawiślak Jerzy Stanisław mjr 1 XI 1974–31 V 1975

151

Zastępcy naczelnikaKielak Ryszard Władysław kpt./mjr 1 XII 1974–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyKozłowski Stanisław Aleksander mjr/ppłk 1 I 1957–15 VIII 1966Bazel Marian Jan ppłk 1 III 1967–31 VII 1972Szczec Edmund Wacław kpt./ppłk 1 VIII 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaLaskowski Kazimierz Stanisław kpt./mjr 1 IV 1967–30 VI 1972Szpręgielski Jerzy Paulin kpt./mjr 1 VII 1972–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyPabianek Tadeusz Karol ppłk 1 IV 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGrabski Józef Jan mjr 1 XII 1969–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyŚwierczyński Henryk Adam kpt./mjr 1 I 1957–14 III 1958

Samodzielna Sekcja Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicyWierzbicki Jerzy Bolesław kpt./mjr 15 III 1967–31 VIII 1969

Samodzielna Sekcja „T”

KierownicyPabianek Tadeusz Karol mjr 15 V 1966–31 III 1969

Komendy powiatowe MO w województwie warszawskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Ciechanowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKłuciński Antoni Andrzej kpt. 1 I 1957–31 X 1958Zieliński Michał2 Antoni kpt. 1 XI 1958–17 VI 1960Szymański Marian Marceli por./mjr 1 IX 1960–4 I 1972Ciećko Marian Aleksander kpt. 5 I 1972–31 V 1975

2 17 VI 1960 r. popełnił samobójstwo.

152

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Garwolinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZaperty Stanisław Józef mjr 1 I 1957–1 IX 1959Boguszewski Czesław Tomasz kpt./mjr 1 VIII 1959–19 V 1968Janczewski Edward Antoni kpt./mjr 20 V 1968–31 VII 1974Dymczyk Zdzisław Stefan ppor./por. 1 VIII 1974–31 V 1975

KP MO w Gostyninie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBChromiec Jan Stefan por. 1 I 1957–31 VIII 1959Gudin Ryszard Wacław por./kpt. 1 IX 1958–30 IX 1961Plichta Henryk Roch kpt. p.o. 1–31 X 1961Gudin Ryszard Wacław por./kpt. 1 XI 1961–31 VIII 1967Sikorski Zenon Stanisław por./kpt. 1 IX 1967–30 VI 1972Kwiatkowski Edward Bolesław mjr 1 VIII 1972–31 VII 1974Rutecki Roman Józef kpt. 1 VIII 1974–31 V 1975

KP MO w Grodzisku Mazowieckim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGrzybowski Tadeusz Franciszek por. 1 I–31 VIII 1957Chojnacki Ryszard Feliks por. 1 X 1957–14 VI 1965Jednaszewski Zbigniew Józef kpt./mjr 25 VIII 1965–14 XII 1972Regulski Stanisław Michał mjr 15 XII 1972–31 V 1975

KP MO w Grójcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzeliga Józef Władysław kpt. 1 I–14 V 1957Ołka Bolesław Stanisław por. 1 VI 1957–31 III 1960Sabała Wacław Michał ppor./mjr 1 IV 1960–14 III 1974Lewkowicz Leszek Jan por. 15 III 1974–31 V 1975

KP MO w Łosicach3

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwaBoguszewski Czesław Tomasz kpt. 1 I–31 III 1957

KP MO w Makowie Mazowieckim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzymański Marian Marceli chor./por. 1 I 1957–31 VIII 1960Lewandowski Eugeniusz Edward por./kpt. 1 IX 1960–31 VII 1965

3 Referat ds. Bezpieczeństwa w KP MO w Łosicach zlikwidowano w 1957 r.

153

Kwiatkowski Edward Bolesław por./mjr 1 VIII 1965–31 VII 1972Trzonkowski Jerzy Stanisław mjr 1 VIII 1972–31 V 1975

KP MO w Mińsku Mazowieckim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBieńkowski Kazimierz Mateusz por./kpt. 1 I 1957–15 XI 1961Baranek Zdzisław Antoni kpt./mjr 16 XI 1961–31 VIII 1972Wójcik Ryszard Szczepan kpt./mjr 1 IX 1972–31 V 1975

KP MO w Mławie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMorawski Albin Feliks por./kpt. 1 I 1957–16 XII 1960Gromadziński Zygmunt Piotr por./kpt. p.o. 27 XII 1960–28 II 1961

1 III 1961–30 IV 1967Szczawiński Zbigniew Józef por./kpt. –31 III 1967

1 V 1967–31 VII 1969Szymański Jerzy Antoni por./kpt. 1 VIII 1969–31 V 1975

KP MO w Nowym Dworze Mazowieckim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBJóźwiak Władysław Józef ppor./mjr 1 I 1957–14 II 1970Janicki Michał Jan kpt./ppłk 15 II 1970–31 V 1975

KP MO w Ostrołęce

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZieliński Michał Antoni por./kpt. 1 I 1957–31 X 1958Zatryb Edward Julian por./kpt. 1 XI 1958–19 VI 1965Nowak Władysław Andrzej kpt./mjr 20 VI 1965–31 VII 1973Lewandowski Janusz Bolesław mjr 1 VIII 1973–31 V 1975

KP MO w Ostrowi Mazowieckiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBJeż Marian Jan por./kpt. 1 I 1957–31 VIII 1962Kaleniecki Zbigniew Józef ppor./por. p.o. 1 XI–31 XII 1962

1 I 1963–31 I 1966Trzonkowski Jerzy Stanisław kpt./mjr 1 II 1966–30 VI 1972Matwiejczuk Stanisław Aleksander por./kpt. 1 VII 1972–31 V 1975

KMiP MO w Otwocku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKleszcz Mieczysław Józef por./kpt. 1 I 1957–31 XII 1958Gałązka Mieczysław Tadeusz por./ppłk 1 I 1959–31 V 1975

154

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Piasecznie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGoliszewski Tadeusz Jan por./kpt. 1 I 1957–31 XII 1958Kleszcz Mieczysław Józef kpt. 1 I 1959–15 III 1966Mirzejewski Mirosław Andrzej kpt. 16 III 1966–31 XII 1973Zalewski Stanisław Franciszek mjr p.o. 1 II–14 III 1974Sabała Wacław Michał mjr 15 III 1974–31 V 1975

KMiP MO w Płocku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBLipczyński Antoni Franciszek por. 1 I–30 XI 1957Cywiński Roman Antoni mjr/ppłk 1 XII 1957–30 VI 1972Konarzewski Andrzej Kazimierz kpt. 1 VII 1972–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBChromiec Jan Stefan kpt./mjr 24 VIII 1965–14 XII 1969Konarzewski Andrzej Kazimierz por./kpt. 15 XII 1969–30 VI 1972Sikorski Zenon Stanisław kpt. 1 VII 1972–31 V 1975

KP MO w Płońsku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSzelągowski Mirosław Kazimierz por./mjr 1 I 1957–30 IV 1965Ura Edward Andrzej por./kpt. 1 V 1965–15 X 1967Konarzewski Andrzej Kazimierz ppor./por. 1 XI 1967–14 XII 1969Chromiec Jan Stefan mjr 15 XII 1969–31 V 1975

KMiP MO w Pruszkowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKot Marian4 Andrzej por./ppłk 1 I 1957–28 II 1970Rogalewski Sylwester Bronisław mjr/ppłk 25 III 1970–31 I 1972Luterek Stanisław Feliks kpt. 15 II–6 IX 1972Reszka Władysław Jan mjr 15 X 1972–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBRegulski Stanisław Michał kpt./mjr 16 VII 1971–14 XII 1972Ułanowski Wacław Wacław kpt. 15 XII 1972–14 III 1974Kozuba Bogdan Piotr por. 15 III 1974–31 V 1975

KP MO w Przasnyszu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBManecki Antoni Ignacy por./kpt. 1 I 1957–31 X 1960Janicki Michał Jan ppor./kpt. 1 XI 1960–14 II 1970

4 Zmarł 28 II 1970 r.

155

Orłowski Stanisław Franciszek por. p.o. 15 II–31 XII 1970Palasek Eugeniusz Aleksander por./kpt. 1 XII 1970–31 V 1975

KP MO w Pułtusku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBCywiński Roman Antoni kpt./mjr 1 I–30 XI 1957Dalkowski Franciszek Józef ppor./kpt. 1 XII 1957–30 IV 1970Leński Ryszard Antoni kpt./mjr 1 V 1970–31 V 1975

KP MO w Rykach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBŻarek Roman Stanisław ppor./mjr 1 I 1957–15 IX 1967Wójcik Ryszard Szczepan kpt. 1 XII 1967–31 III 1969Rutecki Roman Józef por./kpt. 1 IV 1969–31 VII 1974Westwalewicz Stanisław Jan kpt. 1 VIII 1974–31 V 1975

KMiP MO w Siedlcach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRypiński Jan Władysław kpt./mjr 1 I 1957–10 XI 1971Szymański Marian Marceli mjr/ppłk 5 I 1972–31 V 1975

II zastępcy/zastępcy komendanta ds. SBDomański Kazimierz Józef ppor./kpt. 1 VIII 1966–31 V 1972Dudek Andrzej Władysław por./kpt. 1 VI 1972–31 V 1975

KP MO w Sierpcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSmoliński Józef Franciszek ppor./mjr 1 I 1957–14 I 1971Brodzik Henryk Aleksander kpt. 15 I 1971–4 I 1972Krawczak Julian Jan kpt. 5 I 1972–31 V 1975

KP MO w Sochaczewie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPlichta Henryk Roch ppor./kpt. 1 I 1957–31 VIII 1959Chromiec Jan Stefan por./kpt. 1 IX 1959–23 VIII 1965Lewandowski Janusz Bolesław por./mjr 24 VIII 1965–31 VII 1973Piotrowski Wiesław Stanisław kpt./mjr 1 VIII 1973–31 V 1975

KP MO w Sokołowie Podlaskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGmurzyński Rafał Stanisław por./kpt. 1 I 1957–30 IX 1959Chojęta Feliks Józef kpt./mjr 1 X 1959–31 VIII 1969Piotrowski Wiesław Stanisław por./kpt. 1 IX 1969–31 VII 1973Nowak Władysław Andrzej mjr 1 VIII 1973–31 V 1975

156

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Węgrowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPiwoński Zygmunt Bronisław ppor./mjr 1 I 1957–31 VII 1972Obrocki Zdzisław Zdzisław por. 1 VIII 1972–31 V 1975

KP MO w Wołominie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKiliszek Władysław Jan por./kpt. 1 I 1957–14 VI 1958Zagórski Jan Piotr por./kpt. 15 VI 1958–31 VIII 1960Strześniewski Zenon Wacław mjr/ppłk 1 IX 1960–31 VII 1971Czechowski Bogusław Kazimierz kpt./mjr 1 VIII 1971–31 V 1975

KP MO w Wyszkowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBNowak Władysław Andrzej ppor./kpt. 1 I 1957–19 VI 1965Lewandowski Eugeniusz Edward kpt. 1 VIII 1965–4 VIII 1966Czerniakowski Józef Stefan por./mjr 5 VIII 1966–31 III 1974Chmielewski Włodzimierz Michał por./kpt. 1 IV 1974–31 V 1975

KP MO w Żurominie5

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBAriak Stanisław Mateusz ppor. –1 XI 1957Ciećko Marian Aleksander ppor./kpt. 1 III 1969–30 XI 1971Orłowski Stanisław Franciszek por./kpt. 5 I 1972–31 V 1975

Opracowanie: Paweł Ceranka, Robert Spałek, Sławomir Stępień

5 Referat ds. Bezpieczeństwa w KP MO w Żurominie w 1957 r. zlikwidowano i odtworzono w 1969 r.

157

WARSZAWA – MIASTO1

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KS MO w Warszawie

KomendanciJóźwiak Franciszek Stanisław płk 1 I–21 II 1957Kozłowski Tadeusz Kazimierz ppłk/płk 22 II 1957–30 IX 1965Słabczyk Henryk Jan płk 1 X 1965–28 V 1969Frydel Antoni Michał płk/gen. bryg. 1 VI 1969–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBKaszkur Witold Józef mjr/płk 1 I 1957–20 IX 1963Galczewski Bolesław Bolesław płk 21 VIII 1963–27 I 1967Sławiński Stanisław2 Michał ppłk/płk 1 II 1967–20 II 1972Pawłowicz Karol Władysław płk 17 XI 1972–14 XI 1974Muszyński Aleksander Henryk płk 15 XI 1974–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBTurlej Stefan Piotr mjr 15 XI 1958–14 III 1959Dziemidok Józef Michał ppłk/płk 11 V 1959–30 I 1963Sławiński Stanisław Michał ppłk 1 II 1963–31 I 1967Rutka Władysław Wincenty mjr/płk 1 IV 1966–14 II 1973Roter Czesław Mieczysław ppłk 15 VI 1968–31 V 1975Jasak Marian Stefan mjr 15 III 1973–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyTurlej Stefan Piotr mjr 1 I 1957–14 XI 1958Kaczmarski Stanisław Władysław mjr/ppłk 1 IV 1959–15 IV 1963Rutka Władysław Wincenty mjr 1 V 1963–31 III 1966Wołpiuk Waldemar Stefan ppłk 1 IV 1966–14 II 1970Jasak Marian Stefan kpt./mjr 1 III 1970–14 III 1973Przanowski Stanisław Stefan ppłk 15 III 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBrand Henryk Bernard kpt. 1–31 I 1957Baczewski Aleksander Piotr kpt. 1 I 1957–31 VII 1961Rutka Władysław Wincenty por./mjr 1 I 1957–30 IV 1963Zając Eugeniusz Władysław kpt./mjr 1 VIII 1961–30 XI 1970Sobkowicz Mieczysław Ignacy kpt. 1 V 1963–31 III 1966Jasak Marian Stefan por./kpt. 1 IV 1966–28 II 1970Przanowski Stanisław Stefan kpt./mjr 1 IV 1967–15 III 1972Arażnik Jerzy Józef kpt. 1 III 1970–2 X 1972

1 Miasto na prawach województwa.2 Zmarł 20 II 1972 r.

158

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wieczorek Roman Jan kpt./mjr 1 I 1971–30 XI 1973Kutwa Romuald Bolesław kpt./mjr 1 XII 1972–31 V 1975Węcławiak Marian Franciszek kpt./mjr 1 XII 1972–31 V 1975Kowalski Eugeniusz Antoni kpt. 15 X 1973–Maj Jan Stanisław kpt. –1 VII 1974–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyMitko Aleksander Józef mjr 1 I 1957–6 IV 1959Sławiński Stanisław Michał kpt./mjr 1 V 1959–31 I 1963Dutkiewicz Tadeusz Franciszek kpt./mjr 1 II 1963–31 XII 1969 Sulejko Czesław Józef mjr/ppłk 1 I 1970–31 VIII 1972Maj Andrzej Bolesław ppłk 1 IX 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKozarzewski Włodzimierz Walerian mjr 1 I 1957–30 IV 1958Kwil Jerzy Władysław kpt./mjr 1 I 1957–30 VI 1962Wyszyński Jerzy Marian kpt. 15 V 1958–30 VI 1961Dutkiewicz Tadeusz Franciszek kpt. 1 VII 1961–31 I 1963Wołpiuk Waldemar Stefan kpt. 1 II 1963–31 X 1965Tymiński Ryszard Aleksander kpt./mjr 1 X 1963–31 VIII 1972Jędrzejewski Władysław Władysław kpt./mjr 1 XII 1965–27 XII 1967Feliś Antoni Władysław kpt./ppłk 15 I 1968–31 V 1975Gurtat Edward Ignacy kpt./mjr 1 II 1968–31 VIII 1972Borowski Kazimierz Henryk mjr 1 IX 1972–31 V 1975

Wydział III „A”

NaczelnicyOkraj Jerzy mjr 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGurtat Edward Ignacy mjr 1 IX 1972–31 V 1975Makocki Jerzy Stanisław mjr 1 IX 1972–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyKwil Jerzy Władysław mjr/ppłk 1 VII 1962–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSobol Jan Szczepan kpt./mjr 1 XI 1962–15 VII 1974Augustyniak Edward Franciszek kpt. 15 V 1974–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyDyndo Roman Stanisław mjr/ppłk 1 VII 1961–30 IV 1973Kalita Kazimierz Stanisław ppłk 1 V–30 XI 1973Wieczorek Roman Jan mjr 1 XII 1973–31 V 1975

159

Zastępcy naczelnikaKalita Kazimierz Stanisław kpt./mjr 1 VIII 1960–15 V 1970Kowalski Czesław Józef kpt./mjr 1 VI 1970–30 IV 1973Olesiński Zbigniew Tadeusz por./kpt. 16 V 1973–31 V 1975Kalisz Wiesław Ignacy kpt. 1 IV 1974–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych

NaczelnicySzmajdziński Leonard Jan por./kpt. 1 XI 1957–31 XII 1965Sulejko Czesław Józef kpt./mjr 1 I 1966–31 XII 1969Oleksak Arkadiusz Józef mjr 1 I 1970–31 VIII 1972Sulejko Czesław Józef ppłk 1 IX 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaŁobaszewska Maria Antoni kpt. –26 II 1962Spieralski Kazimierz Łukasz kpt./mjr 1 VIII 1962–14 XII 1964Oleksak Arkadiusz Józef por./kpt. 15 II 1965–31 XII 1969Sulejko Czesław Józef kpt. 16 III–31 XII 1965Pechal Józef Stefan kpt./mjr 1 VI 1967–31 VIII 1973Łukomski Zbigniew Franciszek kpt./mjr 1 II 1970–31 V 1975Dzbański Zbigniew Władysław mjr 1 IV 1972–31 V 1975Kowalski Eugeniusz Antoni kpt. –XII 1973–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyWołpiuk Waldemar Stefan kpt. 1 XI 1965–31 III 1966Sobkowicz Mieczysław Ignacy kpt./ppłk 1 IV 1966–30 III 1972

Zastępcy naczelnikaZaciński Edmund Tomasz kpt./mjr 1 XII 1965–15 V 1970Dzbański Zbigniew Władysław kpt./mjr 16 V 1970–30 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicySadkowski Wacław Walenty kpt./mjr 1 I 1957–31 VII 1964Kniaź Ludwik Marian mjr/ppłk 1 VIII 1964–11 V 1967Jurkowski Jan Józef ppłk 15 VII 1967–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMadziar Stefan Stanisław mjr 1 I–31 V 1957Wróblewski Ryszard Władysław ppor./mjr 1 I 1957–15 III 1974Miętek Jan Stanisław kpt./mjr 1 XI 1964–15 V 1971Śmieszek Piotr Józef ppłk 15 VII 1967–31 V 1975Polak Bogdan Józef mjr/ppłk 15 VII 1967–31 V 1975Baranowski Grzegorz Kazimierz kpt. 1 XI 1972–31 V 1975

160

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyZieliński Jan Franciszek mjr/ppłk 1 I 1957–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaLaskowski Tadeusz Kajetan mjr 1 II 1968–15 X 1972Kuźma Wojciech Franciszek kpt./mjr 1 IV 1973–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyGórski Wacław Stanisław por. 1 I 1957–27 IX 1960Glińska Krystyna Stanisław por. 1 X 1960–31 VII 1961Baczewski Aleksander Piotr kpt./ppłk 1 VIII 1961–30 VI 1968Wyszyński Jerzy Marian mjr/ppłk 1 VII 1968–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaGlińska Krystyna Stanisław ppor./por. 1 I 1957–30 IX 1960Goliszewski Tadeusz Jan kpt. 1 X 1960–14 I 1962Asfal Eugeniusz Stanisław mjr/ppłk 1 III 1962–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyDyndo Roman Stanisław kpt. 1 VI 1957–30 VI 1960

Opracowanie: Paweł Ceranka, Robert Spałek, Sławomir Stępień

161

WOJEWÓDZTWO WROCŁAWSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO we Wrocławiu

KomendanciNowak Mieczysław Władysław płk 1 I 1956–30 IX 1965Żmudziński Stanisław Wacław płk p.o. 1 X–1 XII 1965Stanisławski Mieczysław Stanisław płk 1 III 1966–30 XI 1969Janicki Marian Jan płk 1 XII 1969–16 XI 1972Biernaczyk Zdzisław Teodor płk 17 XI 1972–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBJedynak Bonifacy Józef płk 1 I 1957–31 I 1964Kukuła Teodor Franciszek płk 1 II 1964–10 XI 1974

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBPiętek Henryk Antoni ppłk 15 VIII 1957–15 VII 1958Wziątek Edmund Wacław ppłk 1 X 1958–24 IV 1961Piętek Henryk Antoni ppłk 1 V 1961–30 VI 1962Kukuła Teodor Franciszek ppłk 15 VII 1962–31 I 1964Krynicki Jan Franciszek płk 10 IV 1964–31 V 1975Maszara Mikołaj Piotr płk 1 VIII 1970–31 V 1975

Wydział II

NaczelnicyStarzemski Stefan Władysław mjr 28 XI 1956–15 VI 1958Kukuła Teodor Franciszek mjr 15 X 1958–14 VII 1962Miklas Marian Józef mjr 1 X 1962–1 VII 1970Trzybiński Adam Józef ppłk 16 VII 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKopczyk Stanisław Paweł mjr 1 I 1957–31 X 1965Kukuła Teodor Franciszek kpt. 3 I 1957–14 X 1958Jaromin Władysław Sebastian mjr 1 II 1957–15 III 1966Prokop Józef Wojciech kpt. 1 V 1960–28 II 1974Szymański Józef Józef mjr 1 XII 1965–31 V 1975Newel Stanisław1 Hipolit mjr 1 IV 1966–16 VII 1970Królik Konrad Ignacy mjr 16 VII 1970–1 I 1974Biernacki Stanisław Piotr mjr 15 VI 1972–31 V 1975Newel Stanisław Hipolit mjr 1 III 1974–31 V 1975

Wydział III

NaczelnicyNiedbała Jan Marceli ppłk 28 XI 1956–31 VII 1963Poździach Adam Michał ppłk 1 IX 1963–31 V 1969

1 Odwołany dyscyplinarnie.

162

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Pikulski Stanisław Franciszek ppłk 1 VI 1969–15 V 1973Fennig Henryk Edmund ppłk 1 VII 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaPoździach Adam Michał kpt. 1 I–30 XI 1957Skierś Edward Walerian mjr 1 I 1957–1 IV 1965Sikora Zbigniew Józef mjr 3 I 1957–30 VI 1962Bogucki Kazimierz Roman mjr 1 II 1960–31 III 1961Krawczyk Stanisław Walenty kpt. 1 VI 1961–1 IV 1962Bańkosz Zbigniew Wojciech por. 1 IV 1962–15 VI 1964Trzewik Józef Jan mjr 15 VI 1964–30 IX 1971Makuch Stanisław Antoni mjr 15 VII 1964–15 VII 1969Fennig Henryk Edmund kpt. 1 VIII 1969–30 XI 1972Orzechowski Stefan Stefan mjr 1 VI 1971–31 V 1975Biedka Józef Stanisław kpt. 1 X 1971–26 V 1972Zalewski Albin Stefan mjr 1 VII 1972–31 V 1975Wieczorkowski Jan Adam kpt. 2 I 1973–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicySikora Zbigniew Józef ppłk 1 VII 1962–19 I 1970Strus Ludwik Jan ppłk 1 III 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaStrus Ludwik Jan mjr 1 VIII 1962–28 II 1970Budziło Waldemar Antoni kpt. 1 IV 1970–28 II 1973Bedka Marian Michał mjr 1 III 1973–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyNowicki Józef 2 Cyprian kpt. 15 III–31 X 1958Korzeniowski Józef Adolf mjr 15 X 1959–30 IV 1964Niewiarowski Zdzisław Leon ppłk 1 V 1964–30 IX 1967Sikora Józef Stanisław płk 1 XII 1967–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKorzeniowski Józef Adolf kpt. 1 X 1958–15 X 1959Sikora Józef Stanisław kpt. 1 IX 1960–14 VI 1964Bańkosz Zbigniew Wojciech kpt. 15 VI 1964–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyBalicki Józef Józef ppłk 1 VIII 1964–31 VII 1971Woźnica Andrzej Andrzej ppłk 1 VIII 1971–31 III 1972Hołda Daniel Józef ppłk 1 IV 1972–31 V 1975

2 Zwolniony dyscyplinarnie.

163

Zastępcy naczelnikaGratkowski Jan Walenty mjr 15 VII 1964–31 VII 1970Niemiec Leszek Józef kpt. 1 IV 1972–31 V 1975Królik Konrad Ignacy mjr 1 I 1974–31 V 1975

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyKopczyk Stanisław Paweł ppłk 1 XI 1965–8 X 1968Hołda Daniel Józef mjr p.o. 1 XI 1967–15 III 1968

ppłk 1 II 1969–31 III 1972Zastępcy naczelnika

Hołda Daniel Józef mjr 1 XI 1965–1 II 1969Juszkiewicz Stanisław Władysław mjr 1 V 1969–30 III 1972

Wydział „B”

NaczelnicyPietraszewski Józef Adam kpt. 1 I–30 XI 1957Poździach Adam Michał ppłk 1 XII 1957–31 VIII 1963Trzybiński Adam Józef ppłk 1 X 1963–15 VII 1970Górecki Jerzy Franciszek ppłk 16 II–21 IX 1971Czeczot Stanisław Bolesław ppłk 1 I 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaNiewiarowski Zdzisław Leon mjr 1 I 1957–30 IX 1963Kniaź Ludwik Marian mjr 15 IX–31 X 1961Krawczyk Stanisław Walenty mjr 1 IV 1962–1 XI 1969Kniaziuk Józef Józef mjr 1 XI 1963–15 III 1966Czeczot Stanisław Bolesław mjr 1 XII 1966–31 XII 1971Tomaniak Kazimierz Józef mjr 15 VII 1967–31 V 1975Bolewski Józef Michał mjr 1 XII 1969–31 V 1975Juszkiewicz Stanisław Władysław mjr 1 IV 1972–28 II 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyKołacz Michał Michał mjr 1 I 1957–31 III 1961Bogucki Kazimierz Roman kpt. p.o. 1 II 1960–31 III 1961

ppłk 1 IV 1961–5 II 1975Juszkiewicz Stanisław Władysław ppłk 1 III 1975–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKol Henryk Ignacy mjr 1 VI 1967–15 IV 1971Marzenta Eugenia Jan ppłk 1 V 1971–31 V 1975

164

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wydział „T”

NaczelnicyKępa Stanisław Kazimierz ppłk 1 I 1957–30 IV 1968Minnicki Jerzy Wincenty ppłk 1 V 1969–31 I 1971Syposz Franciszek Jan ppłk 1 III 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaMinnicki Jerzy Wincenty mjr 1 I 1957–30 IV 1969Syposz Franciszek Jan ppłk 1 V 1969–28 II 1971Pakiet Mieczysław Eugeniusz mjr 1 IV 1970–31 V 1975Grudecki Wiesław Stefan mjr 1 III 1971–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyTrzybiński Adam Józef kpt. 1 I 1957–30 IX 1963Jagiełło Stanisław Józef ppłk 1 I 1964–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaBalicki Józef Józef kpt. 1 I 1957–1 VI 1959Woźnica Andrzej Andrzej mjr 1 V 1960–15 VI 1964Sikora Józef Stanisław mjr 15 VI 1964–30 XI 1967Murzyn Tadeusz Józef mjr 1 IV 1968–15 VIII 1970Kol Henryk Ignacy mjr 16 IV 1971–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyNowicki Józef Cyprian kpt. 1 I 1957–15 III 1958

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyGrzybowski Tadeusz Piotr mjr 1 I 1957–30 VI 1971Kwietniak Stanisław Feliks mjr 1 VII 1971–1 VII 1973Dziadkowiec Stanisław Bolesław mjr 13 IX 1973–8 IV 1975Klepacz Tadeusz Michał kpt 8 IV 1975–31 V 1975

Komendy powiatowe MO w województwie wrocławskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Bolesławcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBPasek Stanisław Stanisław kpt. 1 I 1957–1 VIII 1964Dąbrowski Henryk Adam kpt. 1 VIII 1964–31 V 1975

165

KP MO w Bystrzycy Kłodzkiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZbrojkiewicz Władysław Antoni ppor. 1 I 1957–15 II 1959Dobrotowski Czesław Wacław kpt. 15 II 1959–1 VI 1966Jaśkiewicz Józef Stanisław kpt. 1 VII 1966–1 IV 1969Filipów Michał Władysław por. 1 V 1969–31 V 1975

KP MO w Dzierżoniowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBNowalski Czesław Paweł por./kpt./mjr 1 I 1957–15 IX 1963Korzon Piotr Wiktor kpt. 15 IX 1963–1 IX 1968Jaśkiewicz Józef Stanisław mjr 1 IV 1969–30 VI 1972Jakubiszyn Zygmunt Wawrzyniec ppłk 1 VIII 1972–31 V 1975

KP MO w Górze Śląskiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSłabisz Antoni Stanisław ppor./por./kpt. 1 I 1957–28 II 1970Bidziński Józef Władysław mjr 1 VII 1970–31 V 1975

KP MO w Jaworze

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWegneris Jan Jan kpt. 1 I 1957–30 IV 1963Kanoniak Władysław N.N., Anna kpt. 1 V 1963–31 VII 1967Wójcik Ignacy Piotr mjr 1 VIII 1967–31 V 1975

KMiP MO w Jeleniej Górze

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGregorczyk Mieczysław Karol mjr 1 I–28 II 1957Winkowski Zbigniew Piotr por. 1 III–1 V 1957Polak Michał Józef kpt. 1 III 1957–15 VI 1968Korzon Piotr Wiktor ppłk 1 IX 1968–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBKowalczyk Stanisław Stanisław mjr 16 IX 1969–31 V 1975

KP MO w Kamiennej Górze

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWinkowski Zbigniew Piotr por. 1 I–28 II 1957Korzon Piotr Wiktor por. 1 VIII 1957–15 IX 1963Głowacki Kazimierz Antoni kpt. 15 IX 1963–15 V 1970Fajfrowski Antoni Piotr ppor. p.o. 15 V–18 IX 1970Tuchowski Eugeniusz Wincenty por. p.o. 18 IX–1 XI 1970

kpt. 1 XI 1970–31 V 1975

166

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Kłodzku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMalik Józef Jakub kpt. 1 I 1957–16 II 1972Jaśkiewicz Józef Stanisław mjr 1 VIII 1972–31 V 1975

KMiP MO w Legnicy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMarcinek Tadeusz Patrycjusz kpt. 1 I–1 V 1957Adamczyk Mieczysław Józef por. 1 V 1957–1 V 1958Bortnowski Bronisław Feliks mjr 1 V 1958–1 VI 1963Makuch Stanisław Antoni mjr 1 IX 1963–15 VII 1964Miśta Mieczysław Marcin mjr 1 VIII 1964–1 XI 1965Swakoń Józef Bartłomiej mjr 1 XI 1965–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBBidziński Józef Władysław por. 1 VI 1963–1 VII 1970Rogowski Leszek Józef por. 1 IX 1970–31 V 1975

KP MO w Lubaniu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTrzewik Józef Jan por. 1 I 1957–15 VI 1964Kapica Jan Michał kpt. 15 VI 1964–31 V 1975

KP MO w Lubinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBidziński Józef Władysław ppor. 1 I 1957–1 VIII 1962Kanoniak Władysław N.N., Anna kpt. 1 VIII 1962–1 V 1963Wegneris Jan Jan mjr 1 V 1963–31 V 1975

KP MO w Lwówku Śląskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSordyl Aleksander Józef por. 1 I 1957–31 III 1961Filuś Jan Marcin por. 1 IV 1961–1 VIII 1962Dobosz Edward Władysław kpt. 15 XII 1962–31 V 1975

KP MO w Miliczu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMichałowski Czesław Franciszek kpt. 1 I 1957–15 II 1959Faliszewski Jan Stanisław por. 15 II 1959–15 VIII 1962Kata Józef Walenty por. 15 VIII 1962–1 VII 1964

167

Stawarczyk Marian Jan kpt. 1 VII 1964–16 VII 1970Miklas Marian Józef ppłk 1 XI 1970–31 V 1975

KP MO w Nowej Rudzie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKol Henryk Ignacy por. 1 I 1957–1 IV 1963Łaskawiec Tadeusz Franciszek kpt. 1 IX 1963–31 VIII 1970Nowak Stanisław Jan por. p.o. 24 VIII–31 X 1970

1 XI 1970–31 V 1975

KP MO w Oleśnicy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBJurek Gabriel Emil por. 1 I 1957–4 IX 1959Bufan Jan Stefan mjr 1 XII 1959–28 II 1968Mamiński Arkadiusz Roman mjr 1 VIII 1968–31 V 1975

KP MO w Oławie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBStawarczyk Marian Jan kpt. 1 I 1957–1 VII 1964Kata Józef Walenty kpt. 1 VII 1964–15 III 1969Król Eugeniusz Ksawery kpt. 1 III 1969–1 VIII 1972Nowak Marian Franciszek mjr 1 VIII 1972–31 V 1975

KP MO w Strzelinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKrochmalczyk Jan Antoni por. 1 I 1957–15 II 1959Skoczylas Krystyn Stanisław mjr 15 II 1959–1 X 1970Krochmalczyk Jan Antoni kpt. p.o. 8 X–1 XI 1970

mjr 1 XI 1970–31 V 1975

KP MO w Sycowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMurzyn Tadeusz Józef kpt. 1 I 1957–1 XI 1964Kozak Stanisław Wojciech por. 1 XI 1964–15 X 1970Jakubiszyn Zygmunt Wawrzyniec mjr 1 III 1971–1 VIII 1972Król Eugeniusz Ksawery kpt. 1 VIII 1972–31 V 1975

KP MO w Środzie Śląskiej

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWitek Stefan Antoni por. 1 I 1957–30 VII 1968Wojciechowski Bronisław Ludwik kpt. 1 XI 1968–31 V 1975

168

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Świdnicy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMiśta Mieczysław Marcin kpt. 1 I 1957–1 VIII 1964Stokłosa Stanisław Michał mjr 1 VIII 1964–15 I 1965Pasek Stanisław Stanisław ppłk 15 I 1965–31 V 1975

KP MO w Trzebnicy

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBGregorczyk Tadeusz Franciszek por./kpt./mjr 1 I 1957–31 X 1964Murzyn Tadeusz Józef kpt. 1 XI 1964–1 IV 1968Czachorowski Zbigniew Jan kpt. 1 IV 1968–16 VIII 1972Dąbrowski Franciszek Stanisław por. 1 X 1972–31 V 1975

KMiP MO w Wałbrzychu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMiklas Marian Józef kpt. 1 I 1957–30 IX 1962Brząkała Cyryl Wincenty mjr 1 XII 1962–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBSwakoń Józef Bartłomiej kpt. 1 VI 1963–1 XI 1965Miśta Mieczysław Marcin mjr 1 XI 1965–31 X 1967Jakubiszyn Zygmunt Wawrzyniec mjr 1 XI 1967–1 III 1971Gornostaj Mieczysław Michał mjr 1 VI 1971–31 V 1975

KP MO w Wołowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBOkwiet Teodor Władysław kpt. 1 I 1957–31 V 1975

KP MO we Wrocławiu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWekselberg Józef Abraham kpt. 1 I 1957–25 III 1964Łucki Stanisław Stanisław mjr 25 III 1964–15 X 1969Winiarski Mieczysław Wawrzyniec kpt. 16 X 1969–31 V 1975

KP MO w Ząbkowicach Śląskich

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMakuch Stanisław Antoni kpt. 1 I 1957–1 IX 1963Nowalski Czesław Paweł mjr 15 IX 1963–1 II 1964Węcławiak Bolesław Edward kpt. 1 II 1964–1 VI 1966Dobrotowski Czesław Wacław mjr 1 VI 1966–31 VII 1972Czachorowski Zbigniew Jan kpt. 16 VIII 1972–31 V 1975

169

KP MO w Zgorzelcu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBStokłosa Stanisław Michał kpt. 1 I 1957–1 VIII 1964Pasek Stanisław Stanisław mjr 1 VIII 1964–15 I 1965Stokłosa Stanisław Michał mjr 15 I 1965–30 IV 1970Stawarczyk Marian Jan mjr 16 VII 1970–31 V 1975

KP MO w Złotoryi

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWitas Marian Roman por. 1 I–1 X 1957Gregorczyk Mieczysław Karol mjr 10 X 1957–1 VI 1959Dąbrowski Henryk Adam por. 1 VI 1959–30 VII 1964Bagiński Marian Józef kpt. 1 XII 1964–30 VI 1968Laskowski Michał Jan mjr 1 VII 1968–31 V 1975

Opracowanie: Paweł Piotrowski

170

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcjiWOJEWÓDZTWO ZIELONOGÓRSKIE

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KW MO w Zielonej Górze

KomendanciPiotrowski Henryk Jan mjr/płk 27 XII 1956–1 X 1965Kosiorowski Lech Leonard ppłk 1 X 1965–31 V 1975

I zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBGalczewski Bolesław1 Bolesław ppłk/płk 1 I 1957–27 III 1963Potyra Jerzy Józef ppłk 15 XI 1963–19 IX 1971Kniaziuk Józef Józef ppłk 19 IX 1971–31 V 1975

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/ds. SBWojtusik Julian Władysław mjr/ppłk 27 XII 1956–15 VII 1959Potyra Jerzy2 Józef kpt./ppłk 15 XI 1959–27 III 1963Wlekliński Jan Ludwik mjr 1 IV–30 XI 1963Wojciechowski Henryk Jan ppłk 15 XI 1963–14 V 1966Kniaziuk Józef Józef ppłk 15 VII 1969–19 IX 1971

Wydział II

NaczelnicyPotyra Jerzy Józef kpt. 28 XI 1956 –15 XI 1959Szczepaniak Bogusław Michał kpt./mjr 1 I 1960–1 XII 1962Miś Kazimierz Józef mjr/ppłk 1 XII 1962–1 I 1965Biestek Zygmunt Marian ppłk 1 I 1965–15 V 1966Wojtyniak Tadeusz Aleksander mjr 15 VIII 1966–31 VII 1968Niechciałkowski Henryk Wacław mjr/ppłk 1 X 1968–31 VII 1971Kubiak Sylwester Stanisław ppłk 1 VIII 1971–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKula Stanisław Ludwik por./kpt. 27 XII 1956–1 X 1958Szczepaniak Bogusław Michał kpt. 1 I 1957–31 XII 1959Lemisiewicz Mieczysław Władysław por./mjr 1 IX 1959–31 XII 1966Staniszewski Aleksander Antoni kpt. 1 I 1960–22 VI 1963Niechciałkowski Henryk Wacław kpt./mjr 1 IX 1960–27 X 1964Sikora Edmund Julian mjr 22 VI 1963–30 VI 1968Mikołajczyk Stefan Stefan kpt./mjr 1 III 1967–31 V 1975Laszczak Józef Michał kpt. 1 X 1968–31 XII 1969Macias Stefan Jan kpt./mjr 1 V 1970–20 X 1972

1 Od 27 III 1963 r. delegowany do ZSRR, na etacie do 21 IX 1963 r. 2 Od 27 III 1963 r. delegowany do ZSRR, na etacie do 14 XI 1963 r.

171

Wydział III

NaczelnicyKruczek Bronisław Marcin mjr/ppłk 28 XI 1956–31 V 1963Rożnowski Kazimierz Jan mjr/ppłk 1 VI 1963–31 VII 1968Smagała Zenon Jan mjr/ppłk 1 X 1968–30 IX 1972Macias Stefan Jan mjr/ppłk 21 X 1972–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaKowalski Franciszek Wojciech kpt. 27 XII 1956–1 I 1958Stankiewicz Stefan Mateusz mjr 27 XII 1956–25 XI 1963Wojciechowski Henryk Jan kpt./mjr 1 I 1958–1 VII 1962Zezyk Bolesław Stefan kpt./mjr 1 VIII 1963–30 IX 1968Wojtyniak Tadeusz Aleksander mjr 31 VII 1968–1 XII 1973Pietrasiak Władysław3 Franciszek mjr 1 X 1972–31 V 1975

Wydział IV

NaczelnicyWojciechowski Henryk Jan ppłk 1 VII 1962–14 XI 1963Wlekliński Jan4 Ludwik mjr/ppłk 1 XII 1963–31 V 1965Dzierzgowski Stanisław Walenty ppłk/płk 1 VI 1965–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaDzierzgowski Stanisław Walenty mjr/ppłk 1 XI 1964–31 V 1965Kubiak Sylwester Stanisław kpt./mjr 1 VII 1965–31 VII 1971Prusiński Roman Stefan mjr 1 VIII 1971–31 V 1975Łęczycki Józef Jerzy kpt. 1 II 1973–31 V 1975

Wydział Śledczy

NaczelnicyStyła Tadeusz Franciszek kpt./ppłk 1 IV 1961–31 XII 1965Sierant Zygmunt Marcin ppłk 1 V 1966–30 IX 1972Zdanowicz Franciszek Władysław mjr 1 II 1973–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaSierant Zygmunt Marcin kpt./mjr 1 X 1961–30 IV 1966Merta Zdzisław Franciszek mjr 1 V 1966–31 VII 1970Zdanowicz Franciszek Władysław kpt./mjr 1 IX 1970–31 V 1975

Wydział Paszportów i Dowodów Osobistych/Paszportów

NaczelnicyOlesik Jan Wincenty ppłk 1 I 1970–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaStankiewicz Witold Witold kpt./mjr 1 IV 1972–31 V 1975

3 Zwolniony z MO 30 VI 1975 r.4 Zwolniony z MO rozkazem z 3 VI 1965 r.

172

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wydział Kontroli Ruchu Granicznego

NaczelnicyStyła Tadeusz Franciszek ppłk 1 I 1966–31 III 1972

Zastępcy naczelnikaDanielak Stefan Stanisław mjr 15 XI 1965–1 X 1971

Wydział „B”

NaczelnicyKniaź Ludwik Marian kpt. 28 XI 1956–1 V 1959Dworak Jan Jakub kpt./ppłk 1 VI 1959–13 IV 1969Stachurski Władysław Bronisław ppłk 1 V 1969–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaDworak Jan Jakub kpt. 1 I 1958–31 V 1959Stachurski Władysław Bronisław ppor./kpt. 1 VII 1959–30 IV 1969Olszewski Jerzy Konstanty kpt./mjr 1 VI 1969–31 V 1975

Wydział Ewidencji Operacyjnej/Wydział „C”

NaczelnicyZimnicki Szymon (Izydor, Izrael)

Henryk (Chaim)

kpt. 28 XI 1956–31 XII 1957

Kowalski Franciszek Wojciech mjr/ppłk 1 I 1958–31 V 1975Zastępcy naczelnika

Wachowiak Stanisław Jan kpt. 1 VI 1967–31 V 1975

Wydział „T”

NaczelnicyBiestek Zygmunt Marian kpt./ppłk 28 XI 1956–1 I 1965Cembrowicz Andrzej N.N., Cecylia ppłk 1 I 1965–31 V 1975

Zastępcy naczelnikaOlech Bogumił Władysław kpt./mjr 1 I 1957–22 VI 1964Ostrowski Kazimierz Antoni mjr 1 VII 1964–31 V 1975

Wydział „W”

NaczelnicyCembrowicz Andrzej N.N., Cecylia mjr/ppłk 1 V 1961–1 I 1965Topolski Marian Marcin mjr/ppłk 1 I 1965–31 V 1975

Samodzielna Sekcja Śledcza

KierownicyStyła Tadeusz Franciszek kpt./ppłk 28 XI 1956–1 IV 1961

173

Samodzielna Sekcja Paszportów/Paszportów i Dowodów Osobistych

KierownicySzymański Stanisław Jan por. 27 XII 1956–1 V 1959Jarzębski Józef Wojciech ppor./por. 1 VIII 1964–31 XII 1969

Samodzielna Sekcja „A”

KierownicyCzerwiński Kazimierz Franciszek kpt. 28 XI 1956–1 V 1959Jamróz Władysław Wojciech por./mjr 1 V 1959–31 V 1975

Samodzielna Sekcja „W”

KierownicyCembrowicz Andrzej N.N., Cecylia kpt./mjr 28 XI 1956–1 V 1961

Komendy powiatowe MO w województwie zielonogórskim

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

KP MO w Głogowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSetlak Ludwik Józef kpt. 27 XII 1956–15 IV 1957Dobrotowski Czesław Wacław por. 1 I 1957–31 XII 1958Szczepański Edward Kazimierz ppor./mjr 1 I 1959–31 V 1975

KMiP MO w Gorzowie Wielkopolskim

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBOrlik Henryk Ludwik por. 1 XII 1956–1 VI 1968Lemisiewicz Mieczysław Władysław mjr 1 I 1967–31 V 1975

II zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/zastępcy komendanta ds. SBKawala Tadeusz Jan kpt. 1 VIII 1973–31 V 1975

KP MO w Gubinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTopolski Czesław Stefan por./kpt. 27 XII 1956–31 XII 1961

KP MO w Krośnie Odrzańskim5

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWawrzyniak Leon Szczepan ppor./por. 27 XII 1956–1 XI 1958Świderski Stefan Feliks por./kpt. 10 XI 1958–31 VIII 1965

5 Komendę rozwiązano w 1961 r. w związku z likwidacją powiatu.

174

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Wojdanowski Karol Sylwester kpt./mjr 1 IX 1965–31 X 1969Stanisławski Henryk Bolesław kpt. 1 X 1969–31 V 1975

KP MO w Lubsku

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSpryszyński Stanisław Konstanty por. 27 XII 1956–31 III 1958Kałużny Franciszek Kazimierz por./mjr p.o. 1 IV–31 X 1958

1 XI 1958–31 VII 1971Kowalski Józef Franciszek ppor. p.o. –1 IX 1961Górny Stanisław Mieczysław por. 1 VII 1971–31 V 1975

KP MO w Międzyrzeczu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTylutki Józef Leon kpt. 27 XII 1956–1 IV 1961Niemiec August Jan por. 1 IV 1961–31 III 1967Kantarek Wacław Stanisław kpt. 1 IV 1967–31 V 1975

KP MO w Nowej Soli

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBKurczyna Jan Franciszek kpt. 27 XII 1956–1 IV 1961Tylutki Józef Leon kpt./mjr 1 IV 1961–30 IV 1971Ligodzki Wiesław Władysław kpt. 1 V 1971–31 V 1975

KP MO w Skwierzynie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMontrymowicz Marian Kazimierz ppor. 27 XII 1956–1 V 1957Tyranowski Andrzej Antoni kpt. 1 V 1957– 31 V 1975

KP MO w Słubicach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBSala Antoni Antoni ppor. 27 XII 1956–15 III 1957Majewski Florian Józef kpt. 15 III 1957–8 VI 1964Brożek Stefan Stanisław kpt. 1 VIII 1964–15 IX 1969Nawrocki Henryk Antoni kpt. 1 X 1969–31 V 1975Wilk Stanisław Antoni por. p.o. –31 VII 1973

KP MO w Strzelcach Krajeńskich

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBTyranowski Andrzej Antoni por. 27 XII 1956–1 V 1957Montrymowicz Marian Kazimierz kpt. 1 V 1957–31 XII 1960

175

Nowak Stanisław Lucjan por./mjr 1 XII 1960–14 X 1966Topolski Czesław Stefan kpt./mjr 16 X 1966–31 VIII 1968Poniedziałek Czesław Stanisław por. 1 IX 1968–31 V 1975

KP MO w Sulechowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBRusin Jan Stanisław por./mjr 1 I 1957–5 IX 1966Nowak Stanisław6 Lucjan mjr 5 IX 1966–30 IX 1973Rosiński Jan Marian kpt. p.o. 10 X 1972–30 IX 1973Jodko Mieczysław Józef mjr 1 XII 1973–31 V 1975

KP MO w Sulęcinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWalczak Andrzej Marcin por./kpt. 27 XII 1956–1 V 1957Bonisławski Bogusław Józef por./mjr 1 V 1957–31 X 1973Weryszko Czesław Aleksander kpt. 1 XI 1973–31 V 1975

KP MO w Szprotawie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBWojtyniak Tadeusz Aleksander por. 27 XII 1956–31 XII 1959Bandura Tadeusz Paweł por. 1 I 1960–Jurdziński Edmund Stanisław por. –6 VI 1961Szymkiewicz Eugeniusz Józef kpt./mjr 1 IX 1966–31 V 1975

KP MO w Świebodzinie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBHarbat Czesław Wincenty ppor. 27 XII 1956–31 V 1975Wicelben Józef Józef por. p.o. –1 IX 1961

KP MO we Wschowie

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBMajewski Florian Józef por. 27 XII 1956–15 III 1957Sala Antoni Antoni por. 15 III 1957–30 VI 1970Jodko Mieczysław Józef kpt./mjr 1 VII 1970–1 XII 1973Sośnicki Wacław Józef kpt./mjr 1 XII 1973–31 V 1975

KMiP MO w Zielonej Górze

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBBonisławski Bogusław Józef por. 27 XII 1956–1 V 1957Walczak Andrzej Marcin kpt./mjr 1 V 1957–31 VII 1964Merta Zdzisław Franciszek mjr 1 X 1964–30 IV 1966

6 Zawieszony w okresie 10 X 1972–30 IX 1973 r.

176

Nazwisko i imię Imię ojca Stopień służbowy Czas pełnienia funkcji

Harnaszkiewicz Feliks Władysław mjr 1 V 1966–30 IX 1968Zezyk Bolesław Stefan mjr/ppłk 1 X 1968–30 IX 1971Danielak Stefan Stanisław mjr/ppłk 1 X 1971–31 V 1975

KP MO w Żaganiu

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBZaprzalski Roman Michał por./kpt. 1 I 1957–31 X 1965Andrysiak Czesław Ludwik kpt./mjr 1 XI 1965–31 V 1975

KP MO w Żarach

Zastępcy komendanta ds. bezpieczeństwa/I zastępcy komendanta ds. SBNiechciałkowski Henryk Wacław kpt. 1 I 1957–31 XII 1959Wojtyniak Tadeusz Aleksander por./mjr 1 I 1960–14 VIII 1966Bandura Tadeusz Paweł mjr 15 VIII 1966–31 V 1975

Opracowanie: Wojciech Chałupka, Rafał Kościański, Rafał Leśkiewicz, Jan Miłosz, Hanna Moryń, Arkadiusz Piotrowski, Adam Rychlik, Przemysław Zwiernik

177

UZUPEŁNIENIA I SPROSTOWANIA DO TOMU 1

s. 123, Wydział IV, zastępcy, trzeba uzupełnić po Góreckim Jerzym: Kłos Franciszek, s. Antoniego, kpt., 4 VII 1955–31 XII 1956

s. 131, PUBP/PUdsBP w Brodnicy, zastępcy, s. 136, PUBP/PUdsBP w Szubinie, kierownicy, s. 138, PUBP/PUdsBP w Tucholi, kierownicy, jest: Kołubiec Jakub – powinno być: Kołubiec (Horowitz) Jakub

s. 134, PUBP/PUdsBP w Lipnie, kierownicy, trzeba uzupełnić przed Rucińskim Franciszkiem: Stefańczyk Walenty, s. Andrzeja, chor., 10 III–VII 1945

s. 136, PUBP/PUdsBP w Sępólnie Krajeńskim, kierownicy, trzeba uzupełnić po Trzebuniaku Stani-sławie: Kafliński Tadeusz, s. Walentego, por., 1 VI 1953–28 II 1956

s. 140, PUBP/PUdsBP w Wyrzysku, kierownicy, trzeba uzupełnić po Jakubowskim Zygmuncie: Wątroba Henryk, s. Jana, por., VII 1946–1 IX 1947

s. 281–282, PUBP/PUdsBP w Krasnymstawie, kierownicy i zastępcy jest: Struś Ludwik – powin-no być: Strus Ludwik

s. 539, Zimne Wody, Bruski Alojzy, jest: 1946 – powinno być: 1945

s. 564 łam lewy, trzeba uzupełnić po Horoszewskim Leonie: Horowitz Jakub zob. Kołubiec Ja-kub

s. 566 łam prawy w. 7 od dołu jest: Kafliński Tadeusz 139 – powinno być: Kafliński Tadeusz 136, 139

s. 568 łam prawy w. 6 od dołu jest: Kłos Franciszek 133, 137 – powinno być: Kłos Franciszek 123, 133, 137

s. 569 łam prawy w. 10 jest: Kołubiec Jakub – powinno być: Kołubiec (Horowitz) Jakub

s. 593 łam prawy, trzeba uzupełnić po Stefańczaku Janie: Stefańczyk Walenty 134

s. 594 łam lewy w. 16 jest: Struś Ludwik – powinno być: Strus Ludwik

s. 599 łam prawy w. 7 jest: Wątroba Henryk 234, 235 – powinno być: Wątroba Henryk 140, 234, 235

178

WYKAZ SKRÓTÓW

AAN – Archiwum Akt NowychAIPN – Archiwum IPN w WarszawieAIPN Gd – Archiwum IPN Oddział w GdańskuAIPN Wr – Archiwum IPN Oddział we WrocławiuBEP – Biuro Edukacji PublicznejBP – Bezpieczeństwo Publiczne; Biuro PolityczneIPN – Instytut Pamięci NarodowejKBW – Korpus Bezpieczeństwa WewnętrznegoKC – Komitet CentralnyKD MO – Komenda Dzielnicowa MOKdsBP – Komitet do spraw Bezpieczeństwa PublicznegoKG MO – Komenda Główna MOKGB – Komitiet Gosudarstwiennoj Biezopasnosti (Komitet Bezpieczeństwa

Państwowego)KM MO – Komenda Miejska MOKMiP MO – Komenda Miasta i Powiatu MOKP MO – Komenda Powiatowa MOKS MO – Komenda Stołeczna MOKW MO – Komenda Wojewódzka MOMBP – Ministerstwo Bezpieczeństwa PublicznegoMHZ – Ministerstwo Handlu ZagranicznegoMO – Milicja ObywatelskaMON – Ministerstwo Obrony NarodowejMSW – Ministerstwo Spraw WewnętrznychMSZ – Ministerstwo Spraw ZagranicznychNKWD – Narodnyj Komissariat Wnutriennich Dieł (Ludowy Komisariat Spraw

Wewnętrznych)NRD – Niemiecka Republika DemokratycznaOKKW – Ośrodek Kształcenia Kadr WywiaduORMO – Ochotnicza Rezerwa Milicji ObywatelskiejPESEL – Powszechny Elektroniczny System Ewidencji LudnościPRL – Polska Rzeczpospolita LudowaPUdsBP – Powiatowy Urząd do spraw Bezpieczeństwa PublicznegoPZPR – Polska Zjednoczona Partia RobotniczaRFN – Republika Federalna NiemiecRKW – RadiokontrwywiadSB – Służba BezpieczeństwaTW – tajny współpracownikUB – Urząd Bezpieczeństwa

179

UBP – Urząd Bezpieczeństwa PublicznegoUSA – United States of America (Stany Zjednoczone Ameryki Pn.)WNT – Wywiad Naukowo-TechnicznyWOP – Wojska Ochrony PograniczaWSW – Wojskowa Służba WewnętrznaWUBP – Wojewódzki Urząd Bezpieczeństwa PublicznegoWUdsBP – Wojewódzki Urząd do spraw Bezpieczeństwa PublicznegoWUSW – Wojewódzki Urząd Spraw WewnętrznychZSRR – Związek Socjalistycznych Republik RadzieckichZTS – Zakład Techniki Specjalnej

180

BIBLIOGRAFIA

I. ŹRÓDŁA ARCHIWALNE

Archiwum Akt Nowych w Warszawie:Sekretariat KC PZPR

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej w Warszawie:Akta normatywne MSWAkta osobowe funkcjonariuszy SBHistoria Biura „C” MSW, oprac. Wiesław Kopczuk, Warszawa 1984 (oprac. wewnętrzne)Karty ewidencyjne przebiegu służby funkcjonariuszy MORozkazy personalne ministra spraw wewnętrznych za lata 1956–1965, 1975Zarządzenia, rozkazy, wytyczne ministra spraw wewnętrznychZarządzenia organizacyjne ministra spraw wewnętrznych

Archiwum Instytutu Pamięci Narodowej, oddziały w Białymstoku, Gdańsku, Katowicach, Krakowie, Lublinie, Łodzi, Poznaniu, Rzeszowie, Szczecinie, Wrocławiu:

Akta normatywne KW MOAkta osobowe funkcjonariuszy SBKarty ewidencyjne przebiegu służby funkcjonariuszy MORozkazy organizacyjne komendantów wojewódzkich MORozkazy personalne komendantów wojewódzkich MO

Archiwa komend wojewódzkich policji w Białymstoku, Katowicach, Krakowie, Olsztynie, Poznaniu, Szczecinie:

Rozkazy personalne komendantów wojewódzkich MO

II. ŹRÓDŁA DRUKOWANE

Centrum władzy. Protokoły posiedzeń kierownictwa PZPR. Wybór z lat 1949–1970, oprac. Antoni Dudek, Aleksander Kochański, Krzysztof Persak, Warszawa 2000.

Departament I Ministerstwa Spraw Wewnętrznych. Opracowanie dotyczące genezy i zmian orga-nizacyjnych komunistycznego wywiadu cywilnego 1944–1986, oprac. Piotr Gontarczyk, „Glaukopis” 2006, nr 5–6.

Dzienniki Ustaw z 1956.Informacja o działalności komórek „D” pionu IV byłej Służby Bezpieczeństwa, „Biuletyn IPN”

2003, nr 1.Kształtowanie się i rozwój struktur organizacyjnych SB i MO w latach 1944–1978 (raport mate-

riałowy), oprac. MSW, Warszawa 1986.Ludzie bezpieki w walce z narodem i Kościołem. Służba Bezpieczeństwa w Polskiej Rzeczypospolitej

Ludowej w latach 1944–1978 – Centrala, oprac. Mirosław Piotrowski, Lublin 2000 (przedruk informatora Biura „C” MSW z 1978).

181

Metody pracy operacyjnej aparatu bezpieczeństwa wobec Kościołów i związków wyznaniowych 1945–1989, wstęp, wybór, red. Adam Dziurok, Warszawa 2004.

Z dziejów kontrwywiadu w Polsce Ludowej (wybór dokumentów 1944–1984), t. 1–2, oprac. MSW, Warszawa 1987.

III. WSPOMNIENIA I RELACJE

Mac Jerzy Sławomir, Przesłuchanie supergliny, Warszawa 1990.Nowak-Jeziorański Jan, Polska z oddali. Wojna w eterze. Wspomnienia, t. 2: 1956–1976, Londyn

1988.Piecuch Henryk, „Wojciech Jaruzelski tego nigdy nie powie”. Mówi były szef wywiadu i kontrwy-

wiadu, pierwszy zastępca ministra spraw wewnętrznych generał dywizji Władysław Pożoga, Warszawa 1992.

Szlachcic Franciszek, Gorzki smak władzy, Warszawa 1990.

IV. OPRACOWANIA I ARTYKUŁY

Andrzejewski Wiesław (nazwisko legalizacyjne), Historia wywiadu resortu spraw wewnętrznych 1944–1960, Warszawa 1987 (praca dyplomowa w OKKW).

Aparat bezpieczeństwa w Polsce. Kadra kierownicza, t. 1: 1944–1956, red. Krzysztof Szwagrzyk, Warszawa 2005.

Cenckiewicz Sławomir, Oczami bezpieki. Szkice i materiały z dziejów aparatu bezpieczeństwa PRL, Kraków 2005.

Centrum władzy w Polsce 1948–1970, red. Andrzej Paczkowski, Warszawa 2003.Dominiczak Henryk, Organy bezpieczeństwa PRL 1944–1990. Rozwój i działalność w świetle

dokumentów MSW, Warszawa 1997.Dominiczak Henryk, Organy bezpieczeństwa PRL w walce z Kościołem katolickim 1944–1990

w świetle dokumentów MSW, Warszawa 2000.Dominiczak Henryk, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa 1985.Drużyńska Jolanta, Jankowski Stanisław M., Kolacja z konfidentem. Piwnica pod Baranami w do-

kumentach Służby Bezpieczeństwa, Kraków 2006.Dubiański Wacław, Rozmieszczenie placówek aparatu bezpieczeństwa w województwie śląskim/

katowickim w latach 1945–1975, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2005, nr 1.

Dudek Antoni, Paczkowski Andrzej, Poland [w:] A Handbook of the Communist Security Apparatus in Eastern Central Europe 1944–1989, ed. Krzysztof Persak, Łukasz Kamiński, Warsaw 2005.

Fijałkowski Wiesław, Milicja Obywatelska i Służba Bezpieczeństwa w województwie wrocław-skim w latach 1945–1987, Wrocław 1989.

Frazik Wojciech, Kopka Bogusław, Majchrzak Grzegorz, Dzieje aparatu represji w Polsce Ludowej (1944–1989). Stan badań, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2004, nr 1.

Frazik Wojciech, Musiał Filip, Szpytma Mateusz, Twarze krakowskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w Krakowie, Kraków 2006.

Głębocki Henryk, Policja tajna przy robocie. Z dziejów państwa policyjnego w PRL, Kraków 2005.

Grajewski Andrzej, Kompleks Judasza. Kościół zraniony, Poznań 1999.Jackiewicz Zenon, Wojska Ochrony Pogranicza 1945–1991. Krótki informator historyczny,

Kętrzyn 1998.

182

Janowski Włodzimierz, Kochański Aleksander, Informator o strukturze i obsadzie personalnej centralnego aparatu PZPR 1948–1990, red. Krzysztof Persak, Warszawa 2000.

Kaszyński Krzysztof, Podgórski Jacek, Szpiedzy czyli tajemnice polskiego wywiadu, Warszawa 1994.

Kochański Aleksander, Polska 1944–1991. Informator historyczny, t. 1: Podział administracyjny. Ważniejsze akty prawne, decyzje i enuncjacje państwowe (1944–1956), Warszawa 1996; t. 2: Ważniejsze akty prawne, decyzje i enuncjacje państwowe (1957–1970), Warszawa 2000; t. 3: Ważniejsze akty prawne, decyzje i enuncjacje państwowe (1971–1991), Warszawa 2005.

Kosk Henryk Piotr, Generalicja polska. Popularny słownik biograficzny, t. 1–2, Pruszków 1998– –2001.

Lasota Marek, Donos na Wojtyłę. Karol Wojtyła w teczkach bezpieki, Kraków 2006.Lasota Marek, O raporcie sejmowej komisji poświęconym Samodzielnej Grupie „D” w MSW,

„Biuletyn IPN” 2003, nr 1.Majer Piotr, Milicja Obywatelska 1944–1957. Geneza, organizacja, działalność, miejsce w apa-

racie władzy, Olsztyn 2004.Marek Łucja, Wydział IV SB KW MO/WUSW w Katowicach (1962–1989). Struktura, kierowni-

ctwo, zakres działania, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2006, nr 1.Mołdawa Tadeusz, Ludzie władzy 1944–1991. Władze państwowe i polityczne Polski według sta-

nu na dzień 28 II 1991, Warszawa 1991.Ochrona bezpieczeństwa państwa i porządku publicznego w Polsce 1944–1988, red. Tadeusz

Walichnowski, Warszawa 1989.Pawlikowicz Leszek, Tajny front zimnej wojny. Uciekinierzy z polskich służb specjalnych 1956–

–1964, Warszawa 2004.Persak Krzysztof, Sprawa Henryka Hollanda, Warszawa 2006.Piotrowski Paweł, Przekształcenia struktury aparatu bezpieczeństwa na Dolnym Śląsku w latach

1954–1975, „Aparat Represji w Polsce Ludowej 1944–1989” 2004, nr 1.Piotrowski Paweł, Struktury Służby Bezpieczeństwa MSW 1975–1990, „Pamięć i Sprawiedliwość”

2003, nr 1.Ruzikowski Tadeusz, Tajni współpracownicy pionów operacyjnych aparatu bezpieczeństwa

1950–1984, „Pamięć i Sprawiedliwość” 2003, nr 1.Sielezin Jan Ryszard, Ludzie wywiadu i bezpieki, Wrocław 1998.Szczepanik Krzysztof, Dyplomacja Polski 1918–2005. Struktury organizacyjne, Warszawa 2005.Twarze wrocławskiej bezpieki. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby

Bezpieczeństwa we Wrocławiu. Informator personalny, red. Tomasz Balbus, Paweł Piotrowski, Krzysztof Szwagrzyk, Wrocław 2006.

Widacki Jan, Czego nie powiedział generał Kiszczak, Warszawa 1992.

183

Abramczyk Gustaw 120Abramowicz Włodzimierz, krypt. „Pokrzyw-

dzony” 46Abramowski Wacław 47, 49Adamczak Antoni 128, 131Adamczyk Józef 88, 119, 120Adamczyk Mieczysław 166Adamski Adam 109Adamski Marian 70Adamus Antoni 99Aftyka Bogusław 43, 149Albrecht Jerzy 10Alster Antoni 11, 12, 35Altman Adam (Kłos Jan) 99Anastaziak Mieczysław 63Andrysiak Czesław 176Andrzejewski Jan, s. Jana 112, 113Andrzejewski Jan, s. Norberta 63Andrzejewski Janusz 111Andrzejewski Jerzy 96Andrzejewski Stanisław 146–148Andrzejewski Wiesław 13Antczak Stanisław 132Antkiewicz Bazyli 144, 147, 148Antonkiewicz Jan 78, 80Antosiewicz Stefan 11, 12, 35Apanowicz Konstanty 43, 45Arażnik Jerzy 157Arciuch Aleksy 48Ariak Stanisław 156Artwich Piotr 61, 64Asfal Eugeniusz 160Augustowski Edward 107Augustyniak Edward 158

Babiak Jerzy 69Bachulski Stanisław 90

Baczewski Aleksander 157, 160Bagiński Marian 169Bajowski Michał 86Balcerzak Marian 125, 127Balicki Józef 162, 164Banaczek Kazimierz 147Banasik Zdzisław 112Banaś Adam 64Banaś Marian 89, 92Banaś Zdzisław 45Banat Józef 118Bandura Tadeusz 175, 176Baniak Stanisław 58Bańkosz Zbigniew 162Bara Mieczysław 64Baran Jan 147Baran Mieczysław 122Baran Piotr 146, 148Baranek Zdzisław 153Baranowski Grzegorz 159Baranowski Zygmunt 58, 59Barcik Jerzy 88Barczyński Józef 107Bareła Stefan 146, 148Bargiel Henryk 142, 143, 145Barkowski Zdzisław 136Barlikowski Zygmunt 59, 61, 62Bartnicki Zygmunt 110Bartosiewicz Ryszard 62Baszkiewicz Józef 66Bator Jan 40Bazel Marian 151Bąbel Henryk 82, 84Bączyński Franciszek 120Bądek Jan 89, 93–95Bąk Stanisław 51Bedka Marian 162

* W indeksie pominięto rodziców funkcjonariuszy SB. Kursywą wyróżniono nazwiska historyków i autorów opra-cowań.

INDEKS OSÓB*

184

Bednarczyk Marian 90Bednarek Henryk 83, 85Bednarski Stanisław 79Bednarz Józef 101Bejm Stanisław 37Bełcik Mieczysław 112Bemler Julian 70Bendek Antoni 69Beński Stanisław 145Bernatowicz Jan 97Bertrandt Józef 126, 128Beśka Edward 116, 117Będziak Romuald 126Białas Henryk 69Białek Henryk 55, 57Białek Mirosław 110Białek Roman 62Białogoński Wiesław 80Białokozowicz Bazyli 43Biały Antoni 56Bidziński Józef 165, 166Biedka Józef 162Biedrycki Maksym 47Biel Józef 89Biela Stefan 93, 94Bielak Feliks 120Bielawski Jan 76Bielecki Bronisław 101Bielecki Stanisław 91Bielski Jerzy 120Bielski Włodzimierz 46, 49Bieniek Franciszek 93Bieńkowski Kazimierz 153Bieńkowski Zdzisław 57Biernacki Stanisław 161Biernaczyk Zdzisław 161Biestek Zygmunt 75, 170, 172Bigaj Stanisław 92Biliński Jan 144, 145Bill Jan 89Bilski Henryk 108, 111Binek Franciszek 129Birnbach Stefan 68Błaszak Czesław 131Błaszak Janusz 57Błaszczyk Edward 132Błaszczyk Janusz 109Błażukiewicz Edward 47Bobek Józef 93Boboli Ryszard 58

Boboń Jerzy 66Bobowski Kazimierz 139Bobrowski Zygmunt 118Bocian Janusz 103, 104Bociek Mieczysław 93Boczar Stanisław 137Boczek Józef 39Boć Mieczysław 55Bogucki Kazimierz 162, 163Bogusławski Bogusław 89, 95Boguszewski Czesław 152Boiński Mieczysław 126Bojarun Feliks 40Bolewski Józef 163Bomba Stanisław 57Bombiński Jan 109Bonisławski Bogusław 175Bończoszek Jerzy 96Boński Antoni 39Borecki Czesław 36Borecki Stefan 115, 118Borkowski Ryszard 110Borkowski Zbigniew 116, 117Borowik Jan 100Borowski Franciszek 127Borowski Kazimierz 158Bortnowski Bronisław 166Boruta Stanisław 132Borysiewicz Aleksander 75, 134Borzyszkowski Ludwik 147, 148Bossowski Antoni 40Brand Henryk 157Brawman Leon 143Bretner Stanisław, TW „Wysoki” 44, 46Broda Czesław 134, 135Brodzik Henryk 155Bronisz Antoni 98Bronowicki Tadeusz 146Brożek Stefan 174Bryniarski Idzi 41Brząkała Cyryl 168Brzeszczak Bogdan 148Brzeźniak Józef 145Brzozowski Stanisław 146Buczyński Janusz 116Buda Andrzej 58, 61Budziak Wilhelm 135, 136Budziarek Roman 105Budziło Waldemar 162Budzyń Józef 66

185

Bufan Jan 167Bujak Mieczysław 139Bulikowski Tadeusz 87Burdziej Igor 82Burzyński Stanisław 147Busma Mieczysław 105, 106Byler Stanisław 54Byrska Zofia zob. Glanowska-Byrska-Chechel-

ska ZofiaBystrek Marian 116, 117Bystrzanowski Jakub 129Bytner Jan 55–57Bzdela Józef 43–45

Cader Benedykt 22, 66, 119, 125Capiga Henryk 90, 92Cebula Antoni 82Cekiera Antoni 89, 91Celejewski Zenon 76Cembrowicz Andrzej 172, 173Chachuła Stanisław 93, 94Chała Jan 62Chantel Stanisław 117Chądzyński Władysław 82Chechelska Zofia zob. Glanowska-Byrska-Che-

chelska ZofiaChećko Marian 90Chęciński Mieczysław 133Chilimoniuk Konstanty 46, 49Chitro Władysław 86Chlebiński Andrzej 113, 114Chlebowski Wojciech 42Chlewicki Michał 42, 142Chłoń Andrzej 142–145Chmiel Zygmunt 78Chmielewski Włodzimierz 156Chmielewski Zbigniew 73Chmura Jerzy 124Chociszewski Kazimierz 39, 43, 149Chociszewski Zygmunt 41Choczaj Bolesław 85Chojak Czesław 108, 109Chojęta Feliks 101, 155Chojnacki Kazimierz 22, 51, 119, 125Chojnacki Ryszard 152Chojnacki Władysław 130, 133Cholewa Mieczysław 112, 113Chomczyk Władysław 48, 49Chomętowski Józef 36, 41Chorzempa Michał 45

Chromiec Jan 152, 154, 155Chrost Bolesław 146Chruśliński Leon 22, 103, 108Chrząstek Adam 88Chudzicki Bogdan 122Chustecki Jan 76, 77Chwaciński Leonard 77Ciastoń Władysław 38Cichała Lucjan 59Cichowski Edward 110Ciechalski Leon 83Ciechanowicz Jan 59, 60Ciećko Marian 151, 156Ciepierski Józef 128Cierpiał Tadeusz 67, 72Ciesielski Władysław 53Cieślak Marian 82Cieślak Stefan 107Cieślik Władysław 84Cilecki Eugeniusz 67Cinkowski Tomasz 103Ciosek Jan 44Ciućka Czesław 69Ciupek Józef 119Ciupiński Wiesław 89Cyba Stanisław 67, 71Cybulski Mieczysław 131Cygan Leon 137Cygański Alojzy 51, 125Cyran Edward 74Cytryniak Stanisław 48Cywiński Roman 154, 155Cywoniuk Mikołaj 46Czachor Antoni 140Czachorowski Zbigniew 168Czajka Adam Longin 49Czajka Jan 135, 136Czaplejewicz Feliks 43Czaplejewicz Józef 128, 131Czaplicki Józef (Kurc Izydor) 37Czarniecki Ryszard 126Czaus Edward 114Czechowski Bogusław 150, 156Czechowski Lucjan 98, 99Czeczot Stanisław 163Czeczotko Adolf 64Czerniakowski Józef 156Czerwiński Kazimierz 173Czochra Antoni 115Czyrek Jan 136, 140

186

Czyż Tadeusz 149

Ćmikiewicz Tadeusz 94Ćwik Antoni 92

Daczyński Jan 92Dalkowski Franciszek 155Danielak Stefan 172, 176Danielewski Walenty 67Danis Jerzy 150Dankowski Bolesław 71–73Daroszewski Zenon 51, 52Dawidiuk Stanisław 89, 91Dąbrowski Franciszek 168Dąbrowski Henryk 164, 169Dąbrowski Leon 51, 58Dąbrowski Wacław 150Dereń Stanisław 41Derlukiewicz Jan 47Detmer Jan 51Dębniak Waldemar 81Dębski Stefan 145Długosz Władysław, s. Jana 149Długosz Władysław, s. Wincentego 84, 86Długoszewski Mieczysław 75Dmitroca Jan 130Dmytrzak Czesław 56Dobielski Piotr 55, 56Dobieszak Ryszard 11, 12, 35Dobosz Edward 166Dobrogoszcz Stanisław 149Dobrotowski Czesław 165, 168, 173Dobrowolski Czesław 144Dobrzyński Jarosław 150Dobrzyński Stanisław 60Dojerski Henryk 52Dolewka Zygfryd 83Domagała Tadeusz 145Domagała Włodzimierz 68Domański Kazimierz 150, 155Dominiczak Henryk 9, 10, 12, 14, 23Dostojewski Eugeniusz 42Drąg Władysław 112Drewniak Józef 121Drębkowski Zenon 68, 73Drobot Benedykt 119Dronka Stanisław 136Drynda Zenon 125Dryzek Tadeusz 11, 12, 35Drzazga Jan 106, 107

Drzewiecki Michał (Holzer Maurycy Aron) 39Dubaj Wacław 101, 102Dubiański Wacław 27Duda Andrzej 113Duda Marian 76Duda Władysław 77, 79Dudek Andrzej 155Dudek Antoni 7Dudek Bolesław 96Dudek Kazimierz 58, 60, 112Dudek Stanisław 84Dudkiewicz Tadeusz zob. Dutkiewicz Tade-

uszDudło Stanisław 119Dudtkiewicz Tadeusz zob. Dutkiewicz Tade-

uszDudziak Józef 97Dunaj Kazimierz 119, 124Duraj Józef 38Durka Ryszard 150Durlej Ryszard 42Dutka Zbigniew 85Dutkiewicz (Dudkiewicz, Dudtkiewicz) Tade-

usz 149, 158Dwojaczny Jan 55, 56Dwojak Feliks 40Dworak Jan 172Dworakowski Andrzej 110Dworaźny Stefan 121Dybała Zbigniew 37Dyjaczyński Wincenty 100, 102Dymczyk Zdzisław 152Dyndo Roman 158, 160Dyśko Józef 92Dzbański Zbigniew 159Dziadkowiec Stanisław 164Działowski Wiesław 88Dzido Bronisław 146Dziekan Marian 66, 74Dziemidok Józef 38, 40, 157Dzierzgowski Stanisław 171Dziewierski Edmund 105Dziok Stanisław 135, 140Dziurok Adam 17Dzwonkowski Stanisław 116

Elminowski Franciszek 54Ertman Władysław 78

Fabian Władysław 67, 71

187

Fajfrowski Antoni 165Faliszewski Jan 166Faltus Andrzej 74Faryna Zbigniew 89Fatyga Mieczysław 60, 61Fedus Wiesław 131Fedyna Mieczysław 40Feliks Adam 67, 71Feliś Antoni 158Fennig Henryk 162Fiebig Stanisław 115, 116, 118Fijałkowski Antoni 130Filipczyk Ryszard 134, 135Filipiak Stanisław 11, 35, 38Filipiak Stefan 110Filipiak Tadeusz 52Filipów Michał 165Filuś Jan 166Flis Edward 143, 144Florczak Józef 97Florek Stanisław 88Fol Edmund 64Forycki Stefan 127Frądczak Eugeniusz 138Frydel Antoni 157Frydrychowicz Kazimierz 83Fugas Mieczysław 69Fuks Tadeusz 36Furmański Jan 84Furmański Kazimierz 146, 148Furmański Władysław 80

Gabara Edward 36Gabski Lech 96Gadziała Alojzy 92Gajdemski August 98, 101Gajecki Stanisław 136Gajek Jan 66, 67Gajek Mieczysław 68, 69, 74Gajewski Kazimierz 132Galant Bronisław 83Galczewski Bolesław 42, 157, 170Gałązka Mieczysław 153Gałązkiewicz Zbigniew 146Gałecki Jan 105, 106Garbacz Roman 78Garbarz Ryszard 70Gawlas Franciszek 124Gawron Leopold 132Gawron Tadeusz 115, 116, 118

Gawron Wiktor 68, 70Gawroński Eugeniusz 55Gawryś Józef 123Geisler Florian 146–148Gibski Jan 88, 91Giera Edward 129Gierczak Stanisław 78Gierek Edward 10Girek Dionizy 67, 68, 70, 72, 74Giza Stanisław 100Glanc Mieczysław 41Glanowska-Byrska-Chechelska Zofia 91Glegoła Józef 144Glińska Krystyna 160Gliński Walenty 143, 147Gliński Zygmunt 88, 89Gładysz Józef 106Głąb Stanisław 90Głąb Stefan 90Głowacki Kazimierz 165Głowacki Mieczysław 125Głowacki Romuald 142Głowacki Wacław 105Głowacz Ryszard 119, 120, 123, 138Gmurzyński Rafał 155Gocek Tadeusz 68, 73Golczyk Zygmunt 140Goldfarb Michał 115Golema Michał 141Goleniewski Michał 16Goliszewski Tadeusz 154, 160Goliszewski Zdzisław 129, 132Gołębiowski Edward 120Gołębiowski Stefan 66, 88Gomułka Władysław 7Gontarczyk Piotr 16Gorgoń Henryk 78, 79Gornostaj Mieczysław 168Goroński Zenon 36, 38Gorzechowski Tadeusz 54Gorzelak Stefan 144Gorzyński Roman 125Gostomski Hieronim 45Gotowicz Eugeniusz 54Goździewski Stanisław 55, 56Góra Paweł 100Góralczyk Zenon 122Górczyński Bolesław 142–144Górecki Jan 41Górecki Jerzy, s. Franciszka 163

188

Górecki Jerzy, s. Waleriana 53, 54Górecki Kazimierz 38, 58, 142Górka Adam 102Górka Jan 80Górniak Teofil 72Górny Stanisław 174Górski Henryk 114Górski Jan 92Górski Wacław 160Grabczak Franciszek 80Grabka Alfons 110Grabowski Włodzimierz 109Grabski Józef 130, 151Graczyk Leonard 98, 100, 101Graczyński Władysław 124Gradowski Bogdan 132Grandys Stefan 108Gratkowski Jan 163Grądzki Edward 138Gregorczyk Mieczysław 74, 165, 169Gregorczyk Stefan 117Gregorczyk Tadeusz 168Grela Zdzisław 67Grochowski Zygmunt 56Grodecki Jerzy 138Gromadziński Zygmunt 153Groniecki Stanisław 38Gruchała Zenon 143, 144Gruchot Czesław 109Grudecki Wiesław 164Grusiewicz Mieczysław 115, 117Grybel Stanisław 139Grygoruk Bazyli 43Grynfeld Jakub 145Grzebyk Stanisław 134, 135Grzegorzewski Jerzy 113Grzelak Marian 127Grzelak Wacław 61Grzyb Stanisław 106Grzybowski Alfons 144, 145Grzybowski Tadeusz, s. Franciszka 152Grzybowski Tadeusz, s. Piotra 164Gucik Czesław 100Gudin Ryszard 152Gulbas Jan 103, 104Gurtat Edward 158Gustab Ryszard 73Gutowski Wiktor 150Guzik Leszek 37, 39Gworek Władysław 123

Haberko Józef 90Habowski Józef 130Hackiewicz Diomid 48Hajduk Stanisław 138Hajdys Marian 111Hałaj Julian 45Hanusiak Stanisław 91Hańczak Henryk 105Harbat Czesław 175Harnaszkiewicz Feliks 176Hawrot Tadeusz 97Hącia Zygmunt 105Hejmanowski Józef 59, 62Helbin Kazimierz 90, 93Hendel Józef 94Hermeliński Stanisław 40Hernas Zdzisław 98Herod Józef 142, 143Hetlof Antoni 107Hibner Juliusz 11, 12, 35Hoffman Antoni 57Holzer Maurycy Aron zob. Drzewiecki Michał Hołda Daniel 162, 163Hopek Tadeusz 44Horowitz Jakub zob. Kołubiec JakubHrynczyszyn Stefan 44, 48, 49Hudzik Stanisław Włodzimierz 71, 74

Iskra Ignacy 127Iwanek Bronisław 61Iwanowiec Aleksander 48, 49

Jabłoński Janusz 69 Jabłoński Zbigniew, s. Józefa 150Jabłoński Zbigniew, s. Sylwestra 88Jackowski Jan 70Jagiełło Stanisław 164Jagiełłowicz Eugeniusz 113Jakubik Marian 106Jakubiszyn Zygmunt 165, 167, 168Jakubowski Zenon 51, 53Jamrozik Stanisław 137, 139Jamróz Władysław 173Janczewski Edward 152Janic Marian 36Janicki Marian 161Janicki Michał 153, 154Janiga Witold 88Janik Ryszard 97Jankowiak Czesław 127

189

Jankowski Stanisław 117Janoska Kazimierz 73, 74Janoszek Karol 68–70Janowski Adam 41Janus Lucjan 67Janus Stanisław 45, 47, 48Januszewski Stanisław 118Januszewski Władysław 56Jańczyk Władysław 113Jara Alfred 147Jarczyński Bogusław 79Jarochowicz Stanisław 149, 150Jarocki Aleksy 46, 47Jaromin Władysław 161Jarosiński Henryk 69Jaroszewicz Piotr 10Jarząbek Tadeusz, s. Edwarda 59Jarząbek Tadeusz, s. Mikołaja 76, 77Jarzębiński Zygmunt 143Jarzębski Józef 173Jasak Marian 157Jasiński Jan 71, 73, 108Jasiński Janusz 110Jasiński Kazimierz 149Jaskólski Józef 75, 76Jastkowiak Marian 97Jastrzębski Roman 110, 111Jastrzębski Stanisław 149Jaśkiewicz Bolesław 126Jaśkiewicz Józef 165, 166Jaśko Mieczysław 128Jaworski Stanisław 55Jaworski Władysław 58, 61Jaworski Zdzisław 142Jednaszewski Zbigniew 150, 152Jedynak Bonifacy 36, 39, 161Jeleń Bogdan 126, 128Jerszyński Mieczysław 128Jerzy Władysław 61Jeziorowski Stanisław 79, 80Jeziorski Stanisław 45Jeż Marian 153Jeżak Andrzej 129, 131Jędrzejak Andrzej 56Jędrzejczyk Konrad 149Jędrzejewski Władysław 158Jodko Mieczysław 175Jordan Bronisław 59Józefiak Henryk 103Józefowicz Anatol 98

Józefowicz Zdzisław 145Jóźwiak Franciszek 157Jóźwiak Władysław 153Jóźwiak Zenon 129Jóźwik Jan 105Jucewicz Paweł 61Jurdziński Edmund 175Jurek Gabriel 167Jurkowski Jan 159Juszczyk Piotr 66Juszkiewicz Stanisław 163

Kabzia Stefan 98Kacprzak Eugeniusz 111Kacprzak Henryk 145Kacprzak Leon 144Kaczmarczyk Jan 74Kaczmarczyk Stanisław 120Kaczmarek Antoni 117Kaczmarek Józef 132Kaczmarski Stanisław 157Kafliński Tadeusz 55, 57, 177Kaim Józef 88, 90Kalemba Mieczysław 134, 135Kaleniecki Zbigniew 153Kalfas Marian 74Kalinowski Andrzej 40Kalinowski Marian 106Kalinowski Tadeusz 47, 50Kalinowski Włodzimierz 44–46Kalisz Wiesław 159Kaliszczuk Włodzimierz 119Kaliszka Bronisław 87Kalita Kazimierz 158, 159Kałuża Kazimierz 88, 90Kałużny Franciszek 174Kamiński Bernard 125Kamiński Czesław 123Kamiński Henryk, s. Andrzeja 131Kamiński Henryk, s. Stanisława 126Kamiński Kazimierz 54Kania Marian 58, 59Kania Stanisław 10, 11Kanoniak Władysław 107, 165, 166Kantarek Wacław 174Kańkowski Edward 102Kapica Jan 166Kapitułka Kazimierz 104Kaproń Stefan 142, 144Kapuściński Stanisław 68

190

Karasiński Edward 79Karaś Józef 82Kargol Zygmunt 113, 114Karp Adolf 139Karpowicz Borys 45, 48Karpowicz Jan 46, 48Karwacki Jerzy 68Kasjanowicz Jerzy 43, 45Kasperski Edward 120Kasprzyk Bogdan 95Kasprzyk Kazimierz 120Kaszkur Witold 40, 157Kata Józef 166, 167Kawala Tadeusz 173Kazielski Tadeusz 123, 124Kazimierowski Lucjan 54Kaźmierczak Leon 54Kędra Waldemar 145Kędzierski Jan 42Kędziora Henryk 121Kędziora Stefan 102Kępa Stanisław 164Kępka Eugeniusz 89Kępski Jan 61Kiec Feliks 98Kielak Ryszard 151Kielar Piotr 86Kiełbasiński Henryk 55Kiełbik Zenon 109Kieras Mieczysław 108, 109Kierzek Marian 63Kifner Bronisław 86Kiliszek Władysław 156Kinast Eugeniusz 122Kisiel Henryk 68Kiszycki Bolesław 109Kita Wojciech 96, 97Kitowski Zdzisław 80Kittel Tadeusz 17, 37Klas Henryk 78Klemba Zenon 104Klepacki Czesław 105, 107Klepacz Tadeusz 164Kleszcz Mieczysław 153, 154Klimas Mieczysław 75, 78Klimkiewicz Jan 85Kliś Paweł 72Kłos Franciszek 177Kłos Jan zob. Altman AdamKłuciński Antoni 151

Kłys Stanisław 125Knapik Józef 146Knawa Ludwik 96, 149Kniaziuk Józef 163, 170Kniaź Ludwik 60, 159, 163, 172Knychała Henryk 130, 133Knyziak Zygmunt 41, 149Kobiałko Zbyszko 84, 99Kobrzyński Roman 149, 150Kobylecki Zbigniew 64Kocaj Ignacy 135, 136Kochański Aleksander 7Kohn Julian Jakub zob. Konar JulianKol Henryk 163, 164, 167Kolasa Edward 134Kolaszewski Mieczysław 51Kolbowicz Marian 56Kolczyński Roman 58Kolczyński Tadeusz 109Kolenda Mieczysław 85Kołacz Michał 163Kołodziej Kazimierz 84Kołodziejski Wiesław 131Kołomycki Leonidas 47Kołubiec (Horowitz) Jakub 177Komar Wacław 12Komińczyk Bolesław 101Konar Julian (Kohn Julian Jakub) 37Konarzewski Andrzej 154Konicki Władysław 90Konieczka Henryk 131Konieczka Władysław 130Konieczny Bernard (Bernstein) 40Konieczny Stanisław 125Konik Józef 149Konowalski Mieczysław 125Kończewicz Stanisław 36, 40Kopczuk Wiesław 14Kopczyk Henryk 52Kopczyk Stanisław 161, 163Koper Władysław 104Koperek Józef 88Kopicki (Kropicki) Zygmunt 63Kopik Józef 117Koprowski Jerzy 55, 57Koprowski Leon 64Korajczyk Józef 117Korczyński Wiktor 125, 127–130Kordyl Józef 93Korepta Witold 73

191

Korga Michał 149Korzeniowski Henryk 93Korzeniowski Józef 162Korzon Piotr 165Kosakowski Jan 105Kosatka Stanisław 146, 147Kosela Stanisław 146Kosiarz Bogusław 79, 80Kosiba Edward 137Kosior Tadeusz 98Kosiorowski Lech 170Kosma Tadeusz 39Kosmala Jan 129Kosmowski Henryk 128Kostrzewa Jan 43Kostrzewa Jerzy 122, 124Kostrzewa Szczepan 116Kościuk Bolesław 101Kościukiewicz Andrzej 82, 119Kot Marian 154Kotuła Henryk 69Kowal Marian 91Kowalczewski Zygmunt 63Kowalczyk Czesław 78, 80Kowalczyk Ryszard 147Kowalczyk Stanisław, s. Adama 10, 35Kowalczyk Stanisław, s. Stanisława 165Kowalczyk Tadeusz 63Kowalczyk Władysław 122Kowalewski Henryk 127Kowalewski Kazimierz 131Kowalik Apolinary 70, 71Kowalik Ferdynand 73Kowalik Kazimierz 125Kowalski Czesław 159Kowalski Eugeniusz 158, 159Kowalski Franciszek 171, 172Kowalski Józef 174Kowalski Leszek 86Kozak Stanisław, s. Feliksa 144, 145Kozak Stanisław, s. Wojciecha 167Kozarzewski Włodzimierz 158Kozdra Józef 51, 134Kozdra Ludwik 134, 140Koziar Eugeniusz 86, 87Kozieł Zygmunt 94Kozioł Aleksander zob. Kozłowski AleksanderKozioł Sergiusz 48Kozłowski (Kozioł) Aleksander 45, 46Kozłowski Czesław 83

Kozłowski Jan 97Kozłowski Jerzy 56, 57Kozłowski Stanisław 151Kozłowski Stefan 57Kozłowski Tadeusz 88, 157Kozuba Bogdan 154Krakowiak Władysław 110Kraupe Kazimierz 103, 108Krawczak Julian 155Krawczyk Kazimierz 41, 42Krawczyk Lech Antoni 39Krawczyk Stanisław, s. Józefa 80Krawczyk Stanisław, s. Walentego 162, 163Kręgiel Stanisław 70Krochmal Kazimierz 117Krochmalczyk Jan 167Kropicki Zygmunt zob. Kopicki ZygmuntKról Eugeniusz 167Król Feliks 147Król Henryk 97Król Jan 87Królik Konrad 161, 163Królikowski Czesław 132Królikowski Edmund 125, 126Kruczek Bronisław 171Kruczek Józef 94Kruk Aleksy 43, 47Kruk Michał 112Krupienicz Filip 55Krupski Jan 136Krupski Mikołaj 36, 37Kruszyński Jan 57Kruszyński Włodzimierz 22, 39, 66, 67Krut Mikołaj 99, 101Krych Ryszard 143Krynicki Jan 108, 109, 161Krzysztoporski Adam 17, 37, 38Krzywański Józef 121Książek Roman 90, 91Kuberski Zygmunt 85Kubiak Roman 130Kubiak Stanisław 105Kubiak Sylwester 170, 171Kubiak Zdzisław 114, 115Kubica Feliks 39Kubś Alojzy 124Kuca Władysław 126Kucab Stanisław 138, 140Kuciel Władysław 90Kucybała Mieczysław 61

192

Kuczyk Henryk 131Kujac Franciszek 119Kujawa Jan 59Kukuła Teodor 161Kula Stanisław 170Kulej (Kulij) Piotr 137, 139Kulesza Tadeusz 113Kulig Marian 89Kuligowski Tadeusz 139Kulij Piotr zob. Kulej PiotrKulik Tadeusz 78Kulikowski Bolesław 134Kuliś Czesław 138–140Kulka Stanisław 71Kulpa Józef 147Kumorek Ryszard 89, 94Kupczynas Janusz 62Kupiec Michał 92Kupliński Jerzy 61Kupski Zenon 86Kurach Antoni 82, 85Kurc Izydor zob. Czaplicki JózefKurczyna Jan 174Kurczyński Franciszek 60Kurek Józef 60, 62Kuriata Józef 58, 62, 64Kurpias Czesław 39Kurylak Józef 55, 57Kusa Józef 78, 80Kusiak Kazimierz 105Kusz Jan 53Kuś Edward 99, 102Kuśmieryk Jan 139Kut Bonifacy 127Kutwa Romuald 158Kuźma Wojciech 160Kuźnikowski Wacław 104 Kwapisz Henryk 76Kwaśnik Marian 138Kwaśny Marian 94Kwiatek Stefan 135Kwiatkowski Edward 152, 153Kwiatkowski Stanisław 85Kwiatkowski Tadeusz, s. Stanisława 149Kwiatkowski Tadeusz, s. Wacława 41Kwiecień Alfred 73Kwiecień Kazimierz 94Kwieciński Józef 148Kwietniak Stanisław 164Kwietniewski Stanisław 75

Kwil Jerzy 158Kwolik Kazimierz 58

Lach Władysław 121Lachowski Jerzy 121Lange Czesław 56Las Daniel 68Laskowski Kazimierz 151Laskowski Michał 169Laskowski Tadeusz 160Laszczak Józef 170Lebiedziński Mikołaj 46Lech Jan 36Lech Stefan 136Lechowski Stanisław 89, 90Ledziński Wojciech 108Leluch Jan 42Leman Władysław 64Lemisiewicz Mieczysław 170, 173Leński Ryszard 155Leonarcik Eugeniusz 100Leoniuk Mieczysław 104Leporowski Stanisław 85Lesiński Daniel 59Leszczyński Ryszard 48Leszczyński Wiesław 143Leszkiewicz Grzegorz 52Leś Władysław 66, 67, 70Leśniewska Amelia 41Leśniewski Edward 37Lewandowski Aleksander 56Lewandowski Eugeniusz 152, 156Lewandowski Henryk 51Lewandowski Janusz 153, 155Lewkowicz Czesław 43Lewkowicz Leszek 152Lib Władysław 141Liberski Sylwester 128Ligęza Józef 62Ligodzki Wiesław 174Linka Zenon 54Linke Marian 52Lipczyński Antoni 154Lipiec Stanisław 96, 99Lipiński Antoni 63Lipiński Henryk 75Lipka Alfred 88, 90, 94Lipka Marian 36Lipowy Stanisław 95Lisikiewicz Bolesław 121

193

Liwski Mieczysław 150Loska Kazimierz 71Lurie Marian 142, 144Luterek Stanisław 154

Łabęda Franciszek 129Łabędzki Bolesław 143Łabus Stanisław 113Łaciak Jan 122, 123Łakomiec Zygmunt 81Łapanowski Bronisław 124Łaskawiec Tadeusz 167Łata Władysław 79, 81Ławicki Ryszard 125Łęczycki Józef 171Łobaszewska Maria 159Łoś Stanisław 106Łowicki Marian 52Łozak Jan 20, 40Łucki Stanisław 168Łuczak Edmund 126, 127Łuczak Jerzy 97Łuczyk Antoni 58Łukasiak Stanisław 83Łukasik Czesław 70Łukaszewicz Józef 52Łukaszuk Leonard 36Łukawski Tadeusz 96Łukomski Zbigniew 159Łykus Lucjan 122Łyndo Stanisław 114Łyszczek Władysław 136Łyszkowski Stanisław 40

Machnicki Stefan 125Machula Roman 148Machynia Zygmunt 123Maciak Dionizy 40Macias Stefan 170, 171Maciejewski Edward 69Maciejewski Władysław 52, 54Mackiewicz Czesław zob. Makowski CzesławMacuda Czesław 89, 91Maczek Józef 47Madej Jan 85Madej Krzysztof 8, 18Madej Stanisław 114Madera Józef 147Madziar Stefan 159Magnuski Jan 147

Maj Aleksander 143, 147Maj Andrzej 158Maj Jan 158Maj Jerzy 104Maj Józef, s. Franciszka 135, 140Maj Józef, s. Piotra 121Majdak Stefan 123Majer Piotr 7, 11Majewski Florian 174, 175Majka Stanisław 90Makocki Jerzy 158Makowski (Mackiewicz) Czesław 37Makuch Stanisław 162, 166, 168Malik Adam 38Malik Józef 166Malinowski Piotr 114Malisz Kazimierz 136Maluch Jan 124Małek Bolesław 112Małkiewicz Kazimierz 66, 112, 142Mamiński Arkadiusz 167Manecki Antoni 154Marcinek Tadeusz 166Marciniak Czesław 127Marciniak Mieczysław 132, 133Marciniak Zygmunt 134Marcinkowski Andrzej 51Marcinkowski Zenon 51, 52Marczak (Martiuk) Bolesław 37Marczak Stefan 127Marczewski Bogdan 81Marczewski Mieczysław 124Marczuk Marian 116, 118Marczyński (Moczygęba) Eugeniusz 46Marek Łucja 25Marek Zbigniew (Zbyszko) 45, 49Markiewicz Henryk 143Markowski Marian 98Markowski Tadeusz 47, 48, 101, 102Martiuk Bolesław zob. Marczak BolesławMaryńczak Witold 101Marzenta Eugenia 163Maszara Mikołaj 134, 161Matejewski Ryszard 11–13, 18, 35–37Matusiak Konrad 132Matwiejczuk Stanisław 153Matwin Władysław 7Mazan Franciszek 143Mazur Adam 122Mazur Henryk 143

194

Mazur Stanisław 76Mazur Stefan 97, 99Mazur Zygmunt 135Mazurek Bronisław 99, 102Mazurek Czesław 98, 101, 102Mazurek Janusz 58Mazurek Tadeusz 136Mazurkiewicz Bogdan 82, 85, 87Mączak Eugeniusz 76Mądrzejowski Bronisław 51Mąka Hieronim 142Mąkolski Zygmunt 122, 123Merta Zdzisław 171, 175Miatkowski Feliks 121Miazek Włodzimierz 62Michalak Władysław 115, 117Michalczewski Józef 118Michalik Bolesław 73Michałkiewicz Jerzy 43, 44, 47, 48Michałowski Czesław 166Michałowski Jan 51, 52, 58Michałuszko Władysław 144Michniewicz Romuald 38Michnik Feliks 123Michoń Józef 115, 118Mickiewicz Artur 88, 96Miechówka Stefan 61Mieleszko Jerzy 47, 49Mielniczuk Bolesław 76, 77Mientkiewicz Edward 126Mierzwa Gustaw 98, 99Miętek Jan 159Miklas Marian 161, 167, 168Mikołaczuk Aleksander 122Mikołajczyk Stefan 170Miksztal Roman 103, 105Mikuś Teodor 22, 108Milczanowski Tadeusz 138Milczarek Mieczysław 49Milej Edward 52Milewski Jerzy 63Milewski Mirosław 11, 35, 37, 149, 150Milewski Władysław 136Milik Stefan 61Miller Edward 110, 111Minnicki Jerzy 164Miroński Władysław 76Mirowski Eugeniusz 89, 93, 94Mirzejewski Mirosław 154Mischke Gerhard 120

Misicki Eugeniusz 136Misiewicz Jadwiga 60, 61Miszewski Stefan 41Miś Kazimierz 119, 170Miśta Mieczysław 166, 168Mitko Aleksander 158Mizera Edward 59Mizera Tadeusz 68Młynarczyk Roman 116Młynarczyk Tadeusz 144Moch Mieczysław 148Mocha Czesław 88, 89Moczar Mieczysław 9–13, 35Moczkowski Bronisław 103, 112Moczygęba Eugeniusz zob. Marczyński Euge-

niusz Modelewski Kazimierz 43, 119, 125Mol Władysław 82Molenda Edmund 55, 56Molski Jan 125, 126Montrymowicz Marian 174Morawski Albin 153Morawski Eugeniusz 66Morawski Stanisław 21, 38, 42Morawski Tadeusz 100, 101Mordak Wacław 148Mosek Stanisław 100Moskal Andrzej 123Mossoń Władysław 140Motyl Elżbieta 39Mozgawa Marian 96Mroczek Matylda 122Mrowiec Tadeusz 90Mroziński Zygmunt 121Mrożek Stanisław 103Mróz Władysław 16Mruklik Teofil 77Mucha Wacław 67, 69Murzyn Tadeusz, s. Franciszka 69Murzyn Tadeusz, s. Józefa 164, 167, 168Musiał Ryszard 63Musiał Stanisław 92Musielak Franciszek 127Muszyński Aleksander 38, 96, 97, 100, 157Muszyński Eugeniusz 94

Nabiałek Ireneusz 75Najder Jerzy 112Napłoszek Leonard 98Naręgowski Bernard 43, 134

195

Nawotka Stanisław 52, 54Nawrocki Henryk 174Nesteruk Stefan zob. Nieścioruk Stefan Newel Stanisław 161Niechciałkowski Henryk 170, 176Niedbała Jan 22, 134, 161Niemiec August 174Niemiec Leszek 163Nieścioruk (Nesteruk) Stefan 102Niewiadomski Jan 123Niewiarowski Zdzisław 89, 162, 163Nikiel Zygmunt 67Nosek Stanisław 114Nosek Władysław 94Nosol Zdzisław 66Nowak Antoni 72Nowak Eugeniusz 76Nowak Feliks 48, 49Nowak Franciszek 85, 86Nowak Jan 130Nowak Józef, s. Franciszka 98Nowak Józef, s. Stefana 108, 110Nowak Marian 167Nowak Mieczysław, s. Franciszka 105, 106Nowak Mieczysław, s. Władysława 42, 88,

161Nowak Stanisław, s. Antoniego 77Nowak Stanisław, s. Jana 167Nowak Stanisław, s. Józefa 76, 79Nowak Stanisław, s. Lucjana 175Nowak Władysław, s. Andrzeja 153, 155, 156Nowak Władysław, s. Stanisława 81Nowakowski Gustaw 36Nowakowski Jerzy 36Nowalski Czesław 165, 168Nowicki Eugeniusz 52Nowicki Józef 162, 164Nowicki Władysław 125, 126Nowiński Roman 148Nowosielski Tadeusz 120Nowowiejski Czesław 132Nozderko Stanisław 150Nych Mieczysław 115, 118Nyczka Kazimierz 130Nyk Jan 61Nykiel Teofil 117, 118

Obarek Zdzisław 106Obek Jan 49Obrocki Zdzisław 156

Ochęcki Kazimierz 134Ochocimski Wacław 115Ochotny Zygmunt 132Ociepka Jerzy 69Ociepka Wiesław 10, 11, 35Odrzywołek Ferdynand 94Odrzywołek Jan 93Okoń Edmund 109Okraj Jerzy 158Okręt Zygmunt (Nochemiasz) 39Okulski Henryk 149Okwiet Teodor 168Olczak Stanisław 106Olech Bogumił 172Olejniczak Tadeusz 48Olejniczak Tomasz 119Olejnik Stanisław 121, 122Oleksa Mikołaj 98Oleksak Arkadiusz 159Olenderczyk Zdzisław 36Oleniacz Jan 123Olesik Jan 171Olesiński Zbigniew 159Olko Feliks 149Olkowski Henryk 57Olszewski Jerzy 172Olszewski Konrad 126, 131Ołka Bolesław 152Omański Mieczysław 84Omąkowska Janina 104, 111Onacik Jan 51Opaliński Jan 98Opitek Stanisław 66, 67Opoczyński Stanisław 70Ordon Tadeusz 51, 82Orkan-Łęcki Tadeusz 36Orlicki Janusz 114Orlicki Józef 145, 147, 148Orlik Henryk 173Orłowski Stanisław 155, 156Orzechowski Dariusz 36Orzechowski Stefan 162Orzeszyna Jan 124Osek Józef 37Osenkowski Teofil 145Osiński Zygmunt 42Ostaś Józef 149, 150Ostrowski Eugeniusz 114Ostrowski Kazimierz 172Oświeciński Andrzej 87

196

Owczarczyk Marian 79Owczarek Wacław 144Owczarski Stanisław 138Owerczuk Mikołaj 46, 99Owiecki Marian 63Owsiak Zbigniew 59Ozimek Jan 64Ozimek Tadeusz 105, 107

Pabianek Tadeusz 151Pachówka Henryk 41Pachuta Józef 102Paciorek Kazimierz 39Paczkowski Aleksander 41Pająk Stefan 90Pajdak Bolesław 92Pakiet Mieczysław 164Pakuła Tadeusz 79, 80Palasek Eugeniusz 155Palka Henryk 40Palka Tadeusz 72Pałka Tadeusz 77Panasewicz Jerzy 44Panek Michał 72Panek Stanisław 100, 102Panek Zdzisław 135Pańkowski Antoni 45, 47Papiernik Stanisław 90–92, 95Pasek Stanisław 164, 168, 169Pasierb Mieczysław 139Pastuszek Marian 97Pastuszka (Pastuszko) Edward 80Paszkiewicz Sylwester 142Paszkowski Zbigniew 38Pasztelan Julian 101Patoła Bogusław 69Paulukiewicz Tadeusz 137, 138, 140Pawełczyk Zdzisław 48Pawilcz Włodzimierz 49Pawlak Jan 36Pawlukiewicz Mikołaj 135, 136Pawłat Stanisław 82, 83Pawłowicz Karol 38, 157Pawłowski Edmund 64Pawłowski Stefan 41Pechal Józef 159Peda Ryszard 103, 106Pelc Jan 123, 134, 136Pełech Tadeusz 36, 38Perek Edmund 67

Perka Ryszard 107Perkal Mieczysław 142, 144Perliceusz Alojzy 105, 106Persak Krzysztof 7, 10, 13, 17, 26Pęczkowski Marian 78Pękała Eugeniusz 37Piacko Bronisław 68Piasecki Albin 51, 53Piasecki Kazimierz 115, 118Piasecki Marian 77Piaseczny Stanisław 47Piątek Władysław 137Piątkowski Kazimierz 41Piątkowski Stefan 142Piechnik Czesław 58, 75, 142Pieczyski Robert 20, 40Piegdoń Stefan 137Piekarski Stanisław 87Pielasa Józef 38Pienzin Wiaczesław 43, 44Pierzgała Bogdan 135Pieterwas Jan 82Pietras Jan 81Pietras Michał 59, 65Pietrasiak Władysław 171Pietraszewski Józef 163Pietrucha Mieczysław 134Pietrucha Stanisław 137, 138, 141Pietruszka Adam 143Pietrzak Marian 143Pietrzak Tadeusz 11, 12, 35Pietrzyk Jerzy 75, 80Pietrzyk Zygmunt 90Pięta Stanisław 138Piętek Henryk 11, 35, 38, 161Piętka Tymoteusz 71Pikulski Stanisław 162Pikuła Lucjan 67Pilarski Andrzej 128Pilarz Tadeusz 144Pilawski Tadeusz 150Piliszek Marian 114Piotrowicz Józef 86Piotrowski Henryk 108, 170Piotrowski Jan, s. Marcelego 143, 144Piotrowski Jan, s. Walentego 60Piotrowski Kazimierz 39Piotrowski Marian 56Piotrowski Mirosław 11Piotrowski Paweł 33

197

Piotrowski Stanisław 117Piotrowski Wiesław 155Pisarczyk Henryk 109Pisarski Jerzy, s. Józefa 105Pisarski Jerzy, s. Zygmunta 106Piskorz Władysław 70–72Piszczek Kazimierz 60, 98Piwoński Zygmunt 156Piwowarski Józef 54, 56Pjanka Kazimierz 108Pleban Józef 123Plesiński Jerzy 84, 86Plichta Henryk 152, 155Pluta Aleksy 110Płaneta Bronisław 144Płatek Aleksander 123Płatek Zenon 135Płosnarek Władysław 40Podgórski Gustaw 119Podgórski Tadeusz 113–115Podsiadłowski Ryszard 59Podstawski Władysław 139, 140Pokorzyński Bogusław 86Pokrzywiec Jan 72„Pokrzywdzony” zob. Abramowicz Włodzi-

mierzPolak Bogdan 159Polak Michał 165Polak Stanisław 93Polanowska Lidia 60Polczyk Zygmunt (Rudolf) 67Polowczyk Tadeusz 105Połacik Czesław 68–70, 72Pomierny Jan 119, 120Poniatowski Zdzisław 39, 40Poniedziałek Czesław 175Porowski Jerzy 44Portala Henryk 129, 131, 132Portko Tadeusz 96Posyniak Kazimierz 42Poterański Wacław 39Potocki Tadeusz 114Potrzebny Szczepan 82Potyra Jerzy 170Powojewski Zdzisław Stanisław 44Powroźniak Jan 101Poździach Adam 161–163Pożoga Władysław 37, 38, 51, 58Prażmowski Józef 80Prażuch Tadeusz 108

Prętki Marian 130Prokop Józef 161Prokop Stanisław 86Prokop Tadeusz 75Prokopowicz Kazimierz 100Prośniak Kazimierz 149Prusiński Roman 171Pruski Józef 123Pryma Helena 110Przanowski Stanisław 157Przeniczny Waldemar 121Przeniosło Mieczysław 81Przęzak Stanisław 147Przybyliński Tadeusz 53Przybylski Paweł 127Przybył Włodzimierz 125Przybysz Ryszard 109Ptaszek Piotr 137Puchała Ryszard 70, 71Pudło Aleksander 82Punda Antoni 41Puss Alfred 73Putko Witalis 44Pyznar Stanisław 120

Rabczyński (Rapczyński) Henryk 118Rabiega Tadeusz 107Raciniewski Benedykt 131Radkiewicz Stanisław 10Radomski Feliks 117Rados Julian 64Radosz Bogusław 73Radziński Jerzy 84Radziszewski Wiesław 149, 150Ragan Czesław 69Ragiel Jan 76Raj Edward 96, 97Rajchel Zbigniew 134, 139Rajski Ryszard 47Rak Mirosław 67, 73Rakowski Janusz 86Rakowski Stanisław 63, 65Raniewicz Wojciech 59Rapczyński Henryk zob. Rabczyński HenrykRatajczak Zbigniew 128Ratajczak Zygmunt 61Ratajczyk Stanisław 51, 52, 55Ratusiński Adolf 53Raudews Wacław 116Rdest Stanisław 121

198

Regulski Marian 128Regulski Stanisław 152, 154Rejdych Bolesław 91Rejdych Jan 112, 113Remion Józef 134, 136, 139Remsak Józef 53, 55Reszka Wiesław 67Reszka Władysław 154Ring Zenon 59, 60Roch Mieczysław 120Roczek Czesław 126–128Rodziewicz Edward 43, 44Rogalewski Sylwester 22, 43, 150, 154Rogowska Sonia 45Rogowski Leszek 166Rojewski Jan 119, 120Rokicki Konrad 10Rokoszewski Radzisław 110, 111Romaniuk Kuźma 112Romański Stanisław 105Rosiak Tadeusz 145, 146Rosiński Jan 175Rosiński Zygmunt 54, 57Rosowski Zygmunt 69, 74Roszak Jerzy 41Roszkowicz Jan 90, 93–95Roszkowski Eugeniusz 37, 108Roter Czesław 157Rozpłochowski Henryk 61, 65Roztropiński Zenon 60, 61Rożko Władysław 57Rożnowski Kazimierz 171Różański Czesław 130Różański Kazimierz 40Różycki Bogumił 52Rudawski Wacław 132Rudolf Józef 67, 68, 70Rupniewski Antoni 75, 79Rusak Jan 81Rusin Jan 175Rusin Rudolf 142Rutecki Roman 152, 155Rutka Władysław 157Rutkiewicz Marian 93, 94Rutkowski Henryk 86Rutkowski Jan 86, 87Rutkowski Wiesław 110Ryba Józef 84Rybak Józef 104Rybak Tadeusz 148

Rybarczyk Bolesław 133Rybarczyk Jan 110Rybarczyk Stanisław 115, 118Rybiński Tadeusz 103Rydlewski Zbigniew 58, 64Rydz Tadeusz 61, 63, 65Rynio Jerzy 76Rypiński Jan 155Rypiński Ryszard 79, 81Rzechuła Czesław 93Rzepa Józef 120Rzeźnicki Zdzisław 63Rzymowski Jerzy 144

Sabała Wacław 152, 154Sadkowski Wacław 159Sadowski Eugeniusz 48Sadowski Jan 85Sadowski Józef, s. Józefa 53Sadowski Józef, s. Stanisława 129Sadowski Mieczysław 56Sadowski Mirosław 118Sagański Henryk 49Sala Antoni 174, 175Sala Edward 139Salski Tadeusz 109–111Sałkowski Mieczysław 112, 113Samborski Feliks 72Samojlik Jan 48Sarewicz Zdzisław 38Sawicki Aleksander 45, 46, 49Sawicki Marian 143, 145Sawicki Teodor 45Sawicki Wiesław 62, 64Sawin Kazimierz 66Schiller Józef 93Sepioł Mieczysław 137Sercow Czesław 56Seredziński Jan 62Setlak Ludwik 173Sęczkowski Marian 147Sękiewicz Stanisław 81Sękowski Eugeniusz 59Sianecki Bolesław 150Siedlecki Stanisław 39Siejek Jerzy 126Siemaszkiewicz Józefa 38Siemek Władysław 123Siemieniuch (Siemieniuk) Wacław 77Siemieniuk Wacław zob. Siemieniuch Wacław

199

Siemionow Jewtichej zob. Siemionowicz Wac-ław

Siemionowicz Wacław (Siemionow Jewtichej) 44, 45

Sienkiewicz Witold 37Sierant Zygmunt 171Sikora Edmund 75, 170Sikora Henryk 67Sikora Józef 162, 164Sikora Zbigniew 162Sikorski Zenon 152, 154Sitarz Jacek 89, 90Sitarz Maria 40Siutkowski Stanisław 127Siwiec Józef 77Skalny Stefan 59, 61, 62, 64Skierś Edward 162Skoczek Józef 113Skoczylas Krystyn 167Skopowski Romuald 67, 69Skora Stanisław zob. Skóra Stanisław Skorupski Ryszard 52, 53Skowron Edward 79, 80Skowronek Ludwik 119, 120Skowroński Władysław 132Skóra Jerzy 83Skóra (Skora) Stanisław 115, 116Skrzekut Kazimierz 116Skrzypczak Antoni 45Skwara Władysław 59Skwierczyński Sławomir 39Skwirowski Zygmunt 113Słabczyk Henryk 11, 13, 35, 108, 157Słabisz Antoni 165Sławiński Stanisław 157, 158Słomka Henryk 102Słowianek Tadeusz 109, 111Słowik Edward 145Słowik Leon (Leonard) 43Słowikowski Jan 37Smagała Zenon 171Smoczyński Stanisław 104Smolarski Jerzy 78, 81Smoliński Józef 155Smolnik Stanisław 18, 37Smołuch Wacław Marian 102Smółka Władysław 65Smusz Wiesław 105Sobański Stanisław 96, 97Sobański Zdzisław 65

Sobczak Antoni 120Sobczak Stefan 39Sobczyk Leon 43Sobkowiak Józef 74Sobkowicz Mieczysław 157, 159Sobol Jan 158Sobota Witold 142Sobótka Tadeusz 60–62, 64Socha Marcin 61Soczawa Stanisław 69Sokolak Henryk 37Sokołowski Ewaryst 82, 83Sokołowski Jan 106, 107Sokołowski Stefan 39, 58, 82Solarski Feliks 38Solarz Jan 91Soliński Władysław 82Sołdyk Wiesław 71, 74Sołtys Franciszek 140Sołtysik Czesław 123Sopel Eugeniusz 63Sordyl Aleksander 166Sosiński Edmund 129Sosnowski Jan 59Sosnowski Zenon 63Sośnicki Wacław 175Spalony Marian 131Spieralski Kazimierz 159Spisak Józef 119Spryszyński Stanisław 174Spychaj Władysław 130Sroczyński Ludwik 128Stachowiak Kazimierz 133Stachowicz Stefan 49Stachura Bogusław 11, 13, 35Stachurski Władysław 172Stanek Kazimierz 59, 60Stanisławiuk Paweł 49Stanisławski Henryk 174Stanisławski Mieczysław 22, 75, 161Staniszewski Aleksander 170 Stankiewicz Stefan 171Stankiewicz Witold 171Stankiewicz Zygmunt 117Starek Henryk 100, 102Starosta Bolesław 86Starowicz Stanisław 92Starowicz Władysław 89, 93, 94Starzemski Stefan 161Stasiak Czesław 108, 109

200

Staśkiewicz Eugeniusz 52Stawarczyk Edward 90Stawarczyk Marian 167, 169Stawarz Karol 66Stawowski Stanisław 60, 62Stefaniak Władysław 115Stefanowski Stefan 51Stefanowski Zygmunt 121Stefańczak Jan 39, 58, 149Stefańczyk Walenty 177Stegent Sławomir 64Stepaniuk Stefan 43Sterczewski Władysław 64Stęcel Ryszard 103Stępień Kazimierz 75Stępniewski Zbigniew 126, 130Stochaj Stefan 38Stokłosa Stanisław 168, 169Strama Mieczysław 93, 94Straszewski Konrad 38, 39Strębski Tadeusz 7Strózik Józef 120Stróżyński Zbigniew 128, 131Struś Ludwik zob. Strus LudwikStrus Ludwik 101, 162, 177Strychowski Marian 132Strzelczyński Eugeniusz 75Strzelecki Ryszard 10Strześniewski Zenon 156Stupak Tadeusz 44Styła Tadeusz 171, 172Stypczyński Lutosław 42Stypułkowski Czesław 47, 49Sucharski Jerzy 53Suchorowski Marian 46, 99Sugier Tadeusz 97Sulejko Czesław 158, 159Surma Józef 92Suszczyński Aleksander 119Swakoń Józef 166, 168Syczewski Michał 108Sydorow Aleksander 67Syjota Władysław 71Sypioł Stanisław 135Syposz Franciszek 164Syposz Henryk 71Szafarski Stanisław 91, 93Szamota Władysław 71Szarkowski Czesław 82, 86Szarkowski Jerzy 150

Szarszewski Wacław 41, 53Szata Zenon 70Szawdzin Jerzy 98Szczawiński Zbigniew 153Szczec Edmund 151Szczepaniak Bogusław 119, 170Szczepaniak Kazimierz 112Szczepaniak Ryszard 127Szczepanik Józef 107Szczepański Edward 173Szczerbiński Romuald 82, 84Szczygieł Tadeusz 58, 60, 61Szelągowski Mirosław 154Szeliga Józef 152Szepietowski Bogdan Janusz 49Szeremeta Wacław 100, 102Szewczyk Władysław 57Szewczyk Zdzisław 81Szklarczyk Jan 91Szkudelski Józef 43, 44Szlachcic Antoni 124Szlachcic Franciszek 10–13, 22, 35, 66Szlachcic Stefan 115Szłapa Aleksander 97, 98Szmajdziński Leonard 159Szmidt Leszek 37Szmit Antoni 148Sznek Zygfryd 11, 12, 35Szołdra Eugeniusz 86Szot Mieczysław 95Szota Zenon 76Szpakowski Kazimierz 122Szparak Mieczysław 112Szpręgielski Jerzy 151Sztuka Jerzy 88Szumacher Konrad 51Szumiński Ryszard 109Szumowski Jerzy 100, 101Szuster Ryszard 36, 112, 134Szwagierczyk Ryszard 125, 126Szwagrzyk Krzysztof 32Szybka Józef 135, 137, 138Szych Franciszek 125Szymański Bronisław 82, 142Szymański Czesław 137Szymański Jerzy 153Szymański Józef 161Szymański Kazimierz 117Szymański Marian 151, 152, 155Szymański Stanisław, s. Jana 173

201

Szymański Stanisław, s. Leona 82, 84Szymczak Jan 110Szymczyk Henryk 123, 124Szymkiewicz Eugeniusz 175Szymoniak Edmund 69Szyndler Julian 139, 140Szypulski Edmund 145Szypulski Mieczysław 126, 129

Śledź Kazimierz 100Ślifierz Kazimierz 53Śliwa Marian 138Śliwa Mieczysław 81Śliwa Stefan 94Śmiałek Marian 107Śmiechowski Ignacy 102Śmiejkowski Zbysław 116Śmieszek Piotr 159Śmirski Stefan 115Śniady Stefan 107Śnieżawski Bolesław 57Śpitalniak Kazimierz 89Środek Wojciech 97Śroń Marian 82Świątkowski Edward 67Świder Marian 78Świderski Mieczysław 121Świderski Stefan 173Świerczyński Aleksander 59Świerczyński Henryk 150, 151Świerczyński Stanisław 53Święcicki Józef 148Świta Bronisław 96Świtała Kazimierz 10–13, 35

Tabor Kazimierz 142, 143Taciak Stefan 127Talarski Jan 81Tambor Benedykt 80Taniewicz Edward 106Tarasiuk Henryk 104Targielski Mieczysław 112, 113Tarkowski Bogumił 97Telka Zenon 78Teodorczyk Franciszek 133Teodorczyk Stanisław 106Terlecki Lucjan 100Tesner Stanisław 129Teteruk Tadeusz 101Tęcza Stanisław 137

Tokarz Stanisław 84Tomaniak Kazimierz 163Tomaszewski Henryk 108, 109Tomaszewski Jan 55Tomaszewski Jerzy 21Tomczak Czesław 128Topolski Czesław 173, 175Topolski Marian 172Topuziak Mikołaj 94Torzyński Eugeniusz 130, 133Tosza Jan 103Trafarski Władysław 148Trąbka Ryszard 99, 101Trela Czesław 80Trela Jan 45Trojanowski Wiesław 84Truchan Marian 114Trzciński Henryk 119Trzebuniak Stanisław 55Trzeciak Leon 123Trzewik Józef 162, 166Trzęsimiech Wanda 68, 69Trzonkowski Jerzy 153Trzybiński Adam 161, 163, 164Tuchowski Eugeniusz 165Turek Stanisław 118Turek Tadeusz 134, 136, 139Turkiewicz Mikołaj 135Turlej Stefan 157Turowski Zdzisław 40Tychoniuk Włodzimierz 113, 114Tyciński Ryszard 117Tylutki Józef 174Tymicki Tadeusz 42Tymiński Ryszard 158Tyranowski Andrzej 174Tyrpa Stefan 89

Ułanowski Wacław 154Ura Edward 154Urantówka Julian 119, 142Urban Antoni 128, 131Urban Leonard 75, 134Uściłowski Stefan 82–84Uścinowski Mieczysław 83

Wachowiak Stanisław 172Wachowiak Stefan 125Wachowski Fryderyk 121Wacławczyk Antoni 122

202

Wacławik Adam 130Wajcen Marek 40Walc Stanisław 136Walczak Andrzej 175Walczak Jerzy 127Walczyk Piotr 93Walczyk Stanisław 96Walentynowicz Mieczysław 129Walichnowski Tadeusz 20, 38Walkowiak Mirosław 83, 85Waluszkiewicz Karol 89Wałach Stanisław 43, 88Wałek Mieczysław 76Wandzel Antoni 72Warszawa Wacław 134–136Wasilewski Józef 84Wasilewski Władysław 48, 50Wawrzyniak Leon 173Wąsik Henryk 92Wąsowski Ryszard 143, 144Wątroba Henryk 55, 57, 86, 177Wegneris Jan 165, 166Wejner Bolesław 37, 41, 88Wekselberg Józef 168Welonek Feliks 123Wernikowski Jarosław 143Weryszko Czesław 175Wesołek Czesław 63, 65Wesołek Mieczysław 133Wesołowski Antoni 53Wesołowski Zygmunt 36Westwalewicz Stanisław 155Węcławiak Bolesław 168Węcławiak Marian 158Węgliński Wiktor 102Wicelben Józef 175Wicha Władysław 7, 10, 11, 35Wieczorek Jan 121Wieczorek Roman 158Wieczorek Tadeusz 107Wieczorkowski Jan 162Wiejak Czesław 97Wiekiera Tadeusz 69Wielgoszewski Zygmunt 143Wielgus Zdzisław 75Wielgus Zygmunt 76Wiercigroch Alojzy zob. Wierczyński AlojzyWierczyński (Wiercigroch) Alojzy 66Wiernicki Wacław 126Wierzbicki Bogdan 97

Wierzbicki Jerzy 150, 151Wierzyk Jan 121Więckowski Jerzy 129Więckowski Karol 40, 41Wika Alojzy 53Wikieł Ireneusz 126Wikliński Zygmunt 74Wilczek Augustyn 71Wilim Leonard 78, 86Wilk Antoni 93Wilk Ludwik 135Wilk Stanisław 174Wiluk Stefan 44, 48, 49Winek Szczepan 129, 132Winiarski Mieczysław 168Winkowski Zbigniew 165Wiszniewski (Wiśniewski) Michał 47Wiśniewski Czesław 53Wiśniewski Izydor 113Wiśniewski Janusz 106Wiśniewski Jerzy 116Wiśniewski Michał zob. Wiszniewski Mi-

chał Wiśniewski Mieczysław 136, 137Wiśniewski Ryszard 112, 117Wiśniewski Stanisław 145Witas Marian 169Witaszewski Kazimierz 11Witaszyk Bronisław 83Witczak Witold 62, 64Witek Stefan 167Witkowski Grzegorz 38Witkowski Stefan 52, 83Wlekliński Jan 170, 171Wlizło Czesław 102Władyka Jan 56Włodarski Franciszek 138Wnęk Henryk 139Wnuk Stanisław 120, 123Wojciechowski Bernard 143, 145Wojciechowski Bronisław 167Wojciechowski Henryk, s. Jana 88, 170, 171Wojciechowski Henryk, s. Władysława 62Wojcieszak Bronisław 129, 132Wojdanowski Karol 174Wojdas Eugeniusz 67, 68, 72Wojtalik Czesław 59Wojtasiuk Władysław 100Wojtczak Kazimierz 64Wojtowski Eugeniusz 130

203

Wojtusik Julian 75, 170Wojtyłko Tadeusz 85Wojtyniak Tadeusz 170, 171, 175, 176Woliński Makary 61Woliński Ryszard 99Woliński Władysław 98, 100Wolny Mieczysław 45Wolski Bronisław 126Wołoszyn Marian 100, 101Wołpiuk Waldemar 38, 157–159Wosiński Tadeusz 40Woźniak Leon 53Woźniak Stanisław 84Woźniak Zygmunt 69, 73Woźnica Andrzej 162, 164Woźnica Jan 131Wójcicki Ryszard 39Wójcik Ignacy 165Wójcik Józef 119, 121Wójcik Karol 130Wójcik Ryszard 153, 155Wójtowicz Marian 102Wroniewski Mieczysław 78, 79Wroński Adam 67, 74Wróbel Marian 103Wróbel Stefan 61Wróblewski Antoni 42Wróblewski Ryszard 159Wróblewski Zdzisław 97Wtorek Piotr 60Wujciak Antoni 52Wygonik Jan 137, 138Wyparło Zbigniew 37, 39, 40Wypych Józef 85, 86Wyrębkiewicz Władysław 84Wyrzykowski Jan 36Wyskiel Tadeusz 59, 63Wysocki Mieczysław 103Wysoczyński Mieczysław 55„Wysoki” zob. Bretner StanisławWysokiński Stanisław 135Wyszyński Jerzy 158, 160Wziątek Edmund 58, 112, 161

Zabawski Jan 39Zabawski Włodzimierz 42Zaborowski Zygmunt 56Zaciński Edmund 159Zagórski Jan 156Zając Edward 71, 74

Zając Eugeniusz 157Zając Zygmunt 63Zajda Wiesław 38Zajdler Władysław 52, 53Zakrzewski Roman 99Zalewski Albin 162Zalewski Stanisław 154Załuski Wacław 139Zaorski Antoni 108, 109Zaperty Stanisław 152Zapłacki Zenon 82Zaprzalski Roman 176Zaremba Jerzy 42Zarębski Jerzy 120Zasuwa Lucjan 121, 123Zaszkiewicz Henryk 22, 51, 108, 119, 125Zatryb Edward 153Zawadzki Jan, s. Pawła 47, 49Zawadzki Jan, s. Wawrzyńca 129Zawadzki Robert 60Zawisza Piotr 138–140Zawiślak Jerzy 149, 150Zawiślak Kazimierz 141Zbrojkiewicz Władysław 165Zdankiewicz Stanisław 132Zdanowicz Franciszek 171Zdanowicz Zdzisław 111Zdunek Roman 100, 101Zegadło Zygmunt 71, 72Zezyk Bolesław 171, 176Zglinicki Zbigniew 112, 117Zielenkiewicz Sergiusz 47Zieliński Bolesław 57Zieliński Jan 160Zieliński Michał 151, 153Ziemski Stanisław 141Zimnicki Gedymin 44Zimnicki Szymon 172Zimnowłocki Józef 87Zimnowłocki Michał 87Zińczuk Piotr 46, 50Ziółek Jerzy 116Ziółek Wacław 75Ziółkowski Stefan 132Zubel Jan 84, 85Zuziak Czesław 143Zwierchanowski Włodzimierz 134Zygadło Ryszard 78Zygier Edward 140Zygmunt Stanisław 137

204

Żak Jan 138Żarek Roman 155Żbikowski Kazimierz 54Żdanko Józef 146, 147Żdżarski Jan 109Żeleźny Józef 131, 132Żmijewski Henryk 18, 37, 42Żmudziński Stanisław 22, 66, 88, 161

Żołek Tadeusz 109–111Żukowski Władysław 44Żurawik Kazimierz 54, 55Żurek Władysław 86Żyjewski Roman 57Żyła Edward 47, 93Żyła Władysław 89, 92

205

Aleksandrów Kujawski 54Augustów 46

Babimost 28Barczewo 28, 29, 115Bartoszyce 115Bełchatów 104Bełżyce 99Będzin 28, 30, 70Biała Podlaska 100Białobrzegi 78Białogard 85Białystok 9, 23, 24, 26, 27, 29, 31, 43, 46Bielsk Podlaski 46Bielsko-Biała 29, 30, 70Biłgoraj 100Biskupiec 115Bochnia 29, 91Bolesławiec 164Braniewo 115Brodnica 54Brzeg 29, 122Brzesko 92Brzeziny 104Brzozów 137Busko Zdrój 78Bychawa 100Bydgoszcz 16, 23–27, 29, 51, 54Bystrzyca Kłodzka 165Bytom 29, 70Bytów 85

Chełm 29, 100Chełmno 55Chmielnik 28, 78Chodzież 128Chojna 146Chojnice 29, 55Chorzów 28, 29, 71, 73Choszczno 146

Chrzanów 29, 92Ciechanów 151Cieszyn 29, 71Czarnków 128Czeladź 28Częstochowa 25, 28–30, 71, 72Człuchów 85

Dąbrowa Białostocka 47Dąbrowa Górnicza 28Dąbrowa Tarnowska 29, 92Dębica 137Dębno 146Drawsko 85Działdowo 115Dzierżoniów 165

Elbląg 29, 62Ełk 29, 47

Garwolin 152Gdańsk 16, 18, 22, 24–29, 31, 58, 61, 62Gdynia 29, 30, 62Giżycko 29, 116Gliwice 29, 30, 71Głogów 173Gniezno 29, 30, 129Goleniów 146Golub-Dobrzyń 55Gołdap 47Gorlice 137Gorzów Wielkopolski 30, 173Gostynin 152Gostyń 29, 129Góra Śląska 165Górowo Iławeckie 28, 116 Grajewo 47Grodków 122Grodzisk Mazowiecki 152Grójec 152

INDEKS MIEJSCOWOŚCI

206

Grudziądz 29, 55Gryfice 147Gryfino 147Gubin 28, 173

Hajnówka 47Hrubieszów 100

Iława 116Inowrocław 29, 55

Janów Lubelski 100Jarocin 129Jarosław 137Jasło 30, 137Jawor 165Jaworzno 92Jelenia Góra 30, 165Jędrzejów 78

Kalisz 29, 30, 129Kamienna Góra 165Kamień Pomorski 147Kartuzy 63Katowice 16, 22, 24–31, 66, 71, 73Kazimierza Wielka 78Kępno 129Kętrzyn 29, 116Kielce 11, 23–27, 29, 31, 75, 79Kluczbork 29, 122Kłobuck 27, 28, 72Kłodzko 30, 166Kolbuszowa 138Kolno 47Koło 129Kołobrzeg 29, 86Konin 130Końskie 79Koszalin 23–27, 29, 82, 86Kościerzyna 63Kozienice 79Koźle 29, 123Kraków 16, 24, 26–29, 31, 88, 91, 92Kraków Nowa Huta 28, 92Krapkowice 29, 123Krasnystaw 101, 177Kraśnik 101Krosno 30, 138Krosno Odrzańskie 173Krotoszyn 130

Kutno 105Kwidzyn 63

Legnica 30, 166Lesko 28, 138, 140, 141Leszno 130Leżajsk 138Lębork 63Lidzbark Warmiński 116Limanowa 93Lipno 55, 177Lipsko 28, 79Lubaczów 138Lubań 166Lubartów 101Lubin 166Lublin 21, 23, 24, 26, 27, 29, 31, 96, 101Lubliniec 72Lubsko 174Lwówek Śląski 166

Łańcut 139Łapy 48Łask 105Łęczyca 105, 106Łobez 147Łomża 29, 30, 48Łosice 28, 152Łowicz 105Łódź 16, 21, 23–29, 31, 103, 105, 108, 109Łuków 101

Maków Mazowiecki 152Malbork 63Miastko 86Miechów 91, 93Miedzeszyn 18Mielec 30, 139Międzychód 130Międzyrzecz 174Milicz 166Mińsk Mazowiecki 153Mława 153Mogilno 55Mońki 48Morąg 116Mrągowo 29, 117Mysłowice 27, 28, 72Myszków 27, 28, 72Myślenice 93

207

Myślibórz 147

Namysłów 123Nidzica 117Niemodlin 123Nisko 28, 30, 139, 140Nowa Ruda 167Nowa Sól 174Nowe Miasto Lubawskie 117Nowogard 147Nowy Bytom 27, 72Nowy Dwór Gdański 63Nowy Dwór Mazowiecki 153Nowy Sącz 29, 93Nowy Targ 93Nowy Tomyśl 29, 130Nysa 29, 123

Oborniki Wielkopolskie 130Olecko 48Oleśnica 167Oleśno 29, 123Olkusz 93Olsztyn 9, 23, 24, 26–31, 112, 113, 117Oława 167Opatów 28, 79Opoczno 79Opole 23–27, 29, 119, 124, 142Opole Lubelskie 101Ostrołęka 153Ostrowiec Świętokrzyski 79, 80Ostróda 29, 117Ostrów Mazowiecka 153Ostrów Wielkopolski 29, 131Ostrzeszów 131Oświęcim 29, 94Otwock 30, 153

Pabianice 29, 105Pajęczno 105Parczew 102Pasłęk 118Piaseczno 154Piła 29, 131Pińczów 80Pionki 79Piotrków Trybunalski 29, 106Pisz 29, 118Pleszew 131Płock 30, 154

Płońsk 154Poddębice 105, 106Poznań 16, 24–27, 29, 31, 125, 131Proszowice 94Prudnik 29, 124Pruszcz Gdański 64Pruszków 30, 154Przasnysz 154Przemyśl 30, 139Przeworsk 139Przysucha 80Pszczyna 72Puck 64Puławy 29, 30, 102Pułtusk 155Pyrzyce 148

Racibórz 29, 30, 124Radom 29, 30, 80Radomsko 106Radymno 28, 139Radziejów Kujawski 56Radzyń Podlaski 102Rawa Mazowiecka 106Rawicz 131Ropczyce 140Ruda Śląska 27, 29, 72, 73Rybnik29, 73Ryki 155Rypin 56Rzeszów 23, 24, 26–28, 30, 31, 134, 140

Sandomierz 29, 80Sanok 28, 138, 140Sejny 49Sępólno 56Sępólno Krajeńskie 177Siedlce 30, 155Siemianowice 27, 28, 73Siemiatycze 49Sieradz 106Sierpc 155Skarżysko-Kamienna 80Skwierzyna 174Sławno 86Słubice 174Słupca 131Słupsk 29, 86Sochaczew 155Sokołów Podlaski 155

208

Sokółka 49Sopot 64Sosnowiec 28, 29, 72, 73Stalowa Wola 28, 30, 139, 140Starachowice 80Stare Kiejkuty k. Szczytna 17Stargard Szczeciński 148Starogard Gdański 64Staszów 81Strzelce Krajeńskie 174Strzelce Opolskie 29, 124Strzelin 167Strzyżów 141Sucha Beskidzka 94Sulechów 175Sulęcin 175Suwałki 49Syców 167Szamotuły 132Szczecin 16, 18, 23, 24, 26, 27, 30, 35, 119,

142, 148Szczecinek 29, 86Szczytno 17, 29, 118Szopienice 27, 73Szprotawa 175Sztum 64Szubin 56Szydłowiec 81

Śrem 132Środa Śląska 167Środa Wielkopolska 132Świdnica 30, 168Świdwin 87Świebodzin 175Świecie 56Świętochłowice 27, 28, 73Świnoujście 30, 148

Tarnobrzeg 30, 141Tarnowskie Góry 29, 73Tarnów 29, 30, 94Tczew 29, 65Tomaszów Lubelski 102Tomaszów Mazowiecki 107Toruń 29, 30, 56Trzcianka 132Trzebnica 168Tuchola 57Turek 132

Tychy 74

Ustrzyki Dolne 28, 138, 141

Wadowice 94Wałbrzych 30, 168Wałcz 87Warszawa 9, 16, 23–28, 30, 31, 149, 157Wąbrzeźno 57Wągrowiec 133Wejherowo 65Węgorzewo 118Węgrów 156Wieluń 29, 107Wieruszów 107Włocławek 29, 30, 57Włodawa 102Włoszczowa 81Wodzisław Śląski 74Wolin 148Wolsztyn 133Wołomin 156Wołów 168Wrocław 16, 18, 22, 24–27, 30, 31, 161, 168Września 133Wschowa 175Wyrzysk 57, 177Wysokie Mazowieckie 49Wyszków 156

Zabrze 29, 74Zakopane 29, 94Zambrów 50Zamość 102Zawiercie 28, 72, 74Ząbkowice Śląskie 168Zduńska Wola 107Zgierz 107Zgorzelec 30, 169Zielona Góra 23, 24, 26, 27, 30, 170, 175Zimne Wody 177Złotoryja 169Złotów 87Zwoleń 81

Żagań 176Żary 176Żnin 57Żuromin 28, 156Żywiec 95