Przyczyn zachorowań na anoreksję i bulimię jest wiele. Najczęściej mówi się o presji otocznia, które lansuje ideał szczupłej, wręcz chudej kobiety. Mogą to być także własne głęboko ukryte problemy, z którymi nie potrafimy sobie poradzić, np. kłopoty w rodzinie, szkole, brak kontroli nad własnym życiem, a także autodestrukcyjne przekonanie, że niewiele zależy od nas samych. Przyczyn trzeba dopatrywać się również we wczesnym dzieciństwie i wzorcach myślowych pielęgnowanych często nieświadomie przez całe życie.

ANOREKSJA(jadłowstręt psychiczny)

BULIMIA

(żarłoczność psychiczna)

ZABURZENIA ODŻYWIANIA

ANOREKSJAJadłowstręt psychiczny – choroba

cywilizacyjna polegająca na utracie wagi wywołanej przez osobę chorą, z objawami dysmorfofobii (zaburzenia psychiczne), w której odczuwa ona lęk, ponieważ nie spełnia wymogów współczesnego świata co do własnego wyglądu oraz w sposób zaburzony spostrzega własne ciało. Lęk przybiera postać uporczywej idei nadwartościowej, w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi. Dotyczy przeważnie dziewcząt i kobiet w wieku 10-13 lat oraz 16-21.

Anoreksję cechuje szybko postępujące wyniszczenie organizmu, które pozostawia często już nieodwracalne zmiany. Nie leczona zabija w ok. 10% przypadków. Dochodzi w niej do utraty łaknienia oraz spadku wagi, co najmniej o 25% poniżej wagi wyjściowej. O anoreksji mówi się, gdy następuje odmowa utrzymania ciężaru ciała powyżej granicy wagi minimalnej dla wieku i wzrostu, intensywny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością, zaburzony obraz własnego ciała tj. osoba chora uważa, że jest zbyt gruba mimo tego, że tak naprawdę jest już wyniszczona.

Aby prawidłowo rozpoznać Anoreksję należy wykonać dokładny wywiad, uwzględnić kryteria diagnostyczne oraz przebieg choroby u danego pacjenta. Nie powinno się mylić anoreksji z innymi chorobami somatycznymi, które również doprowadzają do wyniszczenia organizmu jak w przypadku gruźlicy, chorób przewodu pokarmowego, robaczycy, cukrzycy, nowotworów, nadczynności tarczycy, organicznych zmian podwzgórza i przysadki mózgowej oraz gdy mamy do czynienia z chorobami psychicznymi typu: depresja endogenna, schizofrenia czy nerwice.

MOŻEMY PODEJRZEWAĆ ANOREKSJĘ GDY OSOBA:

przeżywa silny lęk przed przybraniem na wadze lub otyłością, nawet jeśli ma niedowagę;

nie chce utrzymać wagi w granicach normy dla swojego wieku i wzrostu, co nie jest spowodowane żadnym schorzeniem fizycznym ani psychicznym;

jej BMI jest równy lub mniejszy od 17,5; nieprawidłowo ocenia wagę własnego ciała, wymiary i

sylwetkę; lekceważy skutki nagłego spadku wagi;

w okresie dojrzałości płciowej (po okresie pokwitania) cierpi na wtórny brak miesiączki w ciągu co najmniej 3 miesięcy;

spożywa posiłki w samotności (ze wstydu przed innymi); gotuje dla innych tzw. "zdrowe posiłki"; uprawia intensywne ćwiczenia fizyczne; kłamie o ilości zjedzonych posiłków; główny temat rozmów z osobą chorą to jedzenie, kalorie,

zawartość tłuszczu w produktach i diety.

ROZPOZNANO DWA TYPY ANOREKCJI: Typ restrykcyjny Charakteryzuje się tym, że chory ogranicza przyjmowanie

pokarmu do bardzo niewielkich ilości i nieregularnie stosuje środki przeczyszczające.

Typ bulimiczny Anorektyk, choć zazwyczaj ogranicza ilość przyjmowanego

pokarmu, regularnie miewa okresy przejadania się lub prowokowania wymiotów i nadużywania leków przeczyszczających i moczopędnych. Stosowane metody zwykle prowadzą do biochemicznych zaburzeń oraz zakłóceń czynności pewnych układów i narządów, a także są zagrożeniem dla życia.

DROGA DO ANOREKSJI

odchudzanie (drakońskie diety, wegetarianizm)

wpływ mediów na postrzeganie kształtu ciała

zmiany hormonalne w okresie dojrzewania

intensywny wysiłek

dokładne liczenie kalorii

utrata kontroli nad odchudzaniem (paniczny lęk przed przytyciem)

ANOREKSJA

JAK ROZPOZNAĆ ANOREKSJĘ?

utrata warstwy tłuszczu izolującej ciało

sucha skóra

zaparcia, bóle brzucha

Obniżone ciśnienie

meszek na twarzy, plecach i ramionach

zaburzenia miesiączki

wypadanie włosów

ręce i stopy

zawroty głowy, omdlenia

łamliwe włosy

PSYCHICZNE OBJAWY. Do najczęściej obserwowanych objawów należy:

odczuwanie strachu przed utyciem pomimo wychudzenia, rezygnacja z utrzymywania wagi na minimalnym poziomie, mieszczącym się jeszcze w granicach normy; zaburzenie obrazu własnego ciała, wyraźne reakcje związane z nawet znikomymi zmianami masy ciała, przy czym przy jej wzroście chora odczuwa silną złość, a spadkowi towarzyszą stany euforii.

Na drodze coraz większego ograniczania przyjmowania pokarmów, chore na anoreksję tracą ich zdaniem zbędne kilogramy. Na samym początku ograniczają do zera spożywanie słodyczy i wysokokalorycznych tłustych pokarmów, następnie zawierających spore ilości węglowodanów, aż w końcu odmawiają spożywania pokarmów białkowych

• Ze względu na tego typu zaburzenia, wielu psychiatrów

porównuje anoreksję do innych niebezpiecznych chorób na tle psychicznym, w których również mamy do czynienia z zaburzeniem realnego postrzegania rzeczywistości.

OBJAWY FIZYCZNE

To co możemy zaobserwować u chorej, najczęściej jest efektem podejmowanych przez nią starań bądź wynikiem zbyt niskiej wagi ciała. Na wskutek wychudzenia chora traci zupełnie warstwę tkanki tłuszczowej, pełniącej funkcję izolującą. Skutkiem tego nadwrażliwość na skrajne temperatury, zarówno niskie jak i wysokie. Często chora skarży się na zimne ręce i stopy, które często przybierają sine zabarwienie. Ich skóra staje się sucha, włosy wysuszone i łamliwe, do tego dołącza meszek, zwany lanugo, pojawiający się na skórze twarzy, ramion i pleców. Tętno maleje na wskutek obniżenia ciśnienia krwi, lecz przy wysiłku fizycznym wraca do normy.

Ze względu na zbyt małą ilość treści pokarmowej w jelitach, ruchy perystaltyczne i częstość wypróżniania również ulegają redukcji. Z reguły występują też częste zaparcia.

Na wskutek ciągle stosowanych głodówek, w organizmie dochodzi do niebezpiecznych w skutkach awitaminoz. Te osoby, które po dłuższym czasie postanowiły przytyć muszą się liczyć z możliwością wystąpienia obrzęków. Istotnym problemem jest zanikanie lub w przypadkach młodszych dziewcząt zupełne nie rozpoczęcie miesiączkowania. Zanik lub brak miesiączki stanowi jeden z symptomów, których zaobserwowanie potwierdza zachorowanie na anoreksję psychiczną.

dochodzi do stopniowego zaniku mięśnia sercowego, nazywany 'objawem małego serca', przedwcześnie dochodzi do skurczów przedsionkowych i komorowych. Akcja serca ulega zwolnieniu do 60-ciu uderzeń na minutę czemu towarzyszą pojawiające się szmery sercowe. Dochodzi również do przedłużenia drogi przewodzącej za pośrednictwem pęczka Hisa, hipotensji ortostatycznej, zawrotów głowy, spadek ciśnienia tętniczego we krwi, utraty przytomności, a nawet do zastoinowej niewydolności serca.

w układzie pokarmowym również dochodzi do szeregu zaburzeń między innymi: mechanizmu opróżniania żołądka, stałe uczucie stanu sytości, bóle brzucha, obstrukcji i wzdęć.

w układzie rozrodczym dochodzi do wszelkich zaburzeń cyklu miesięcznego , zmian wielkości jajników, macicy oraz właściwości śluzu pochwy.

na skórze obserwujemy przesuszenie, łuszczenie, tzw. brudna skóra charakteryzująca się małą elastycznością, niekiedy zanikają zmiany trądzikowe, a na ciele pojawią się specyficzny meszek. Występują również zmiany dotyczące włosów, które wypadają z pod pach, okolic łonowych, ponadto stają kruche i podatne na łamanie.

przy ostrych stanach wyniszczenia dochodzi do uszkodzenia struktury pnia mózgu i wyniszczenia korowego, których efektem są psycho-organiczne objawy.

obserwuje się osteopenię i osteoporozę. Chora staje się nadwrażliwa na różne infekcje, które dodatkowo wzmagają wyniszczenie ustroju

zaburzenia procesów biochemicznych objawiają się przez podwyższone wskaźniki nerkowe, wzrost poziomu karotenu , cholesterolu, obniżenie poziomu transferyny, komplementu, prealubiny, podwyższenie poziomu dehydrogenazy mleczanowej, fosfatazy alkalicznej, amylazy, obniżony poziom pierwiastków takich jak cynk, fosfor, magnez, wapń i potas. Z zaburzeń hematologicznych występuje leukopenia, której towarzyszy względna limfocytoza, bezwzględna limpenia, trombocytopenia, obniżony współczynnik erytrocytów, anemia.

na wskutek wyniszczenia organizmu dochodzi do zmian hormonalnych, które są związane z zaburzeniami sekrecji i obwodowego metabolizmu.

BULIMIA

Jest zaburzeniem odżywiania, charakteryzującym się wręczśmiertelnym strachem przed utyciem, przypisywanym obsesji chudości. Osoby chore na bulimie nie są w stanie opanować napadów przejadania się, o których następuje zmuszanie się

do wymiotów lub przyjmowanie środków przeczyszczających.

BULIMIA DZIELI SIĘ NA DWA TYPY:

Pierwszy z nich to typ przeczyszczający czyli taki, w którym po napadzie żarłoczności następuje prowokowanie wymiotów oraz zażywanie środków przeczyszczających.

Drugi to typ nieprzeczyszczający, w którym zamiast przeczyszczania się środkami farmakologicznymi i wymuszania wymiotów, chorzy w ramach działań kompensacyjnych stosują ścisłą dietę (często głodówkę), ograniczając ilość spożywanych pokarmów do minimum, bądź też wykonują dużo wyczerpujących ćwiczeń fizycznych (tzw. bulimia sportowa).

ZMIANY FIZYCZNE I PSYCHICZNE U OSÓB CIERPIĄCYCH NA BULIMIĘ:

niedobory pokarmowe odwodnienie zmęczenie ospałość zły nastrój niepokój zaparcia bóle głowy

niedciśnienie tętnicze dyskomfort w jamie brzusznej zaburzenia równowagi elektrolitycznej nieregularne miesiączki lub ich brak sucha skóra zgrubienia skóry palców (od prowokowania wymiotów) rany lub blizny na grzbietach dłoni uszkodzenie szkliwa zębów uszkodzenie naczynek krwionośnych w oczach opuchlizna twarzy i policzków (zapalenia ślinianek) awitaminoza rozciągnięcie żołądka do znacznych rozmiarów osłabienie serca, wątroby i układu pokarmowego

podrażnienie przełyku, zgaga, w skrajnych przypadkach - pęknięcie przełyku lub

przepony niechęć do samej siebie stany depresyjne poczucie wstydu i upokorzenia psychiczne uzależnienie od środków przeczyszczających i

odwadniających

KURACJA BULIMII I ANOREKSJI.

polega na zapobieganiu stanom zagrożenia życia pacjenta i komplikacjom pochorobowym. W ramach terapii farmakologicznej stosuje się środki przeciwdepresyjne i wspomagające utrzymanie kontroli nad ilością spożywanego jedzenia. Leczenie przede wszystkim ma na celu zaradzić skutkom częstego wymiotowania, nadużywania środków o działaniu przeczyszczającym i odwadniającym, a także zbyt dużym rozciąganiem żołądka pokarmem. Do najczęstszych powikłań należą zaburzenia elektrolityczne i nieprawidłowości w funkcjonowaniu układu pokarmowego. Szereg wykonanych badań potwierdza skuteczność stosowanych leków. Coraz chętniej w farmakologii używa się fluoksetynę, która działa regulująco na objawy depresji.

Kolejnym aplikowanym lekiem przy anoreksji i bulimii jest Meridia o działaniu hamującym zbyt duży apetyt, dzięki czemu chory może zapanować nad nadmiernym łaknieniem. W ten sposób nie dopuszcza się do rozpychania żołądka oraz wyrzutów sumienia, które towarzyszą napadom obżarstwa.

Meridia jest lekiem stosunkowo drogim, lecz z racji niebezpiecznego oblicza chorób jakimi są bulimia i anoreksja, niezwykle ważna jest farmakoterapia umożliwiająca powrót do normalnego życia chorego.

Na leczenie anoreksji i bulimii składa się psychoterapia połączona z odpowiednio dobranymi lekami, przy czym są to głównie leki przeciwdepresyjne i Meridia. Dawki jedzenia na początku powinny być niewielkie, a pacjenci nie powinni jeść w samotności. Osoby opiekujące się chorymi np. rodzice, powinni czuwać nad ilością jedzenia dla chorej.

Obecnie leczenie zaburzeń łaknienia odbywa się w szpitalu przy zastosowaniu psychoterapii, która towarzyszy terapii somatycznej. Tego typu kuracja wymaga ze strony personelu medycznego pracy zespołowej i zgrania. W przypadku zarówno bulimii jaki i anoreksji kuracja jest swoistego rodzaju syntezą różnych metod leczenia, o różnym podejściu teoretycznym w tym: terapii psychodynamicznej, psychoterapii poznawczo- behawioralnej, terapii rodzinnej, psychoterapii grupowej, terapii skoncentrowanej na ciele oraz grupy wsparcia i grupy samopomocy. Pierwsza z wymienionych terapii umożliwia choremu okazanie i sprecyzowanie odczucia oraz doświadczenie wyrozumiałości i postawienia się w sytuacji chorego przez terapeutę.

Terapia ta stawia sobie za cel odizolowanie chorego od nieprawidłowo działającej rodziny, załagodzenie wyrzutów sumienia oraz zapewnienie możliwości normalnego rozwoju psychiczno- seksualnego. Znajdująca coraz większe poparcie psychoterapia poznawczo- behawioralna stanowi bardzo ważny element leczenia zaburzeń łaknienia. W przypadkach z silnym wyniszczeniem organizmu, któremu towarzyszy silny spadek wagi, ma zastosowanie technika klasycznego warunkowania. W momencie zaobserwowania poprawy stanu psychicznego i somatycznego wprowadza się inne techniki poznawczo-behawioralne.

UWAGA!!!Anoreksja to nie fanaberia dorastających dziewcząt

To bardzo poważna chorobaJej leczenie nie kończy się z chwilą osiągnięcia normalnej wagi

Anoreksja to nie fanaberia dorastających dziewczątTo bardzo poważna chorobaJej leczenie nie kończy się z chwilą osiągnięcia normalnej wagi

Dziękuję za uwagę

Monika Kuriata