Anatomia i fizjologia człowieka

Anatomia i fizjologia człowieka

Kurs maturalny (K)ROK DO SUKCESU

Biolchemiczna.pl


• Tkanka nabłonkowa pełni wiele funkcji: ochronną, wydzielniczą, zmysłową,

rozrodczą.

• Tkanka mięśniowa może się kurczyć, dlatego odpowiada za funkcję ruchu.

• Tkanki kostne i chrzęstne stanowią rusztowanie ciała.

• Tkanka nerwowa odbiera i przewodzi bodźce nerwowe.

• Tkanka łączna wypełnia przestrzenie pomiędzy innymi tkankami, ma bardzo

zróżnicowaną budowę i funkcję.


homeostaza organizmu

zdolność organizmu do zachowania stałości środowiska

wewnętrznego w stosunku do zmieniających się czynników

zewnętrznych środowiska


Układ ruchu

To zdjęcie, autor: Nieznany autor, licencja: CC BY-SA

https://commons.wikimedia.org/wiki/File:201805_human_skeleton.png

https://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/




Układ szkieletowy

szkielet człowieka jest zbudowany z tkanki łącznej; stanowi układ

elementów kostnych i chrzęstnych wraz z łączącymi je stawami i

więzadłami


Funkcje szkieletu

• chroni narządy

• dźwiga masę ciała

• stanowi bierną część układu ruchu

• zawiera szpik kostny – miejsce wytwarzania czerwonych i białych krwinek oraz płytek krwi

• stanowi zbiornik soli mineralnych, głównie soli wapnia

• jest magazynem rezerw energetycznych w postaci tłuszczu w szpiku kostnym żółtym


szkielet człowieka składa się z części osiowej i szkieletu kończyn

szkielet osiowy składa się z:

1. czaszki

2. kości związanych z czaszką

3. kości klatki piersiowej

4. Kręgosłupa

Funkcje szkieletu osiowego:

• Szkielet osiowy jest rusztowaniem

podtrzymującym i chroniącym narządy

• Duża powierzchnia dla przyczepu mięśni


na szkielet kończyn składają się kości:

1. kończyn górnych (kość ramienna, przedramienia, ręki)

2. kończyn dolnych (kości uda, podudzia, rzepki, stopy)

3. obręczy barkowej (łopatek i obojczyków)

4. obręczy miedniczej


Kręgosłup

• Jest narządem ochronnym dla rdzenia kręgowego

• Jest narządem podporowym ciała

• Jest narządem ruchu


cztery krzywizny: szyjna, piersiowa, lędźwiowa i krzyżowa

• lordozy – krzywizna szyjna i lędźwiowa, zwrócone wypukłością ku przodowi ciała

• kifozy – krzywizna piersiowa i krzyżowa, zwrócone wypukłością ku tyłowi

• skoliozy – wygięcia boczne kręgosłupa


Czaszka

• czaszka pełni funkcje o charakterze statycznym

• kilka kości czaszki (np. kość klinowa i jarzmowa) zawiera wewnątrz puste,

• wysłane błoną śluzową przestrzenie, zwane zatokami

To zdjęcie, autor: Nieznany autor, licencja: CC BY-SA

https://pl.wikipedia.org/wiki/Czaszka





Źródło: grafika google


Funkcje zatok

• Powodują, że kość jest lżejsza niż te z litej struktury

• Wspomagają nawilżanie i oczyszczanie powietrza dzięki śluzowi wydzielanemu przez błonę śluzową


• powierzchnia kości jest utworzona przez tkankę kostną zbitą o ścisłej strukturze

• wnętrze nasady tworzy tkanka kostna gąbczasta o mniej zwartej strukturze

• wewnątrz trzonu znajduje się jama szpikowa, zawierająca szpik kostny


Okostna

• powierzchnia kości okryta jest okostną – włóknistą błoną łącznotkankową, silnie unaczynioną i unerwioną

• funkcja okostnej:

• pełni funkcję ochronną dla kości

• umożliwia kości rozwój, odżywianie i regenerację


Stawy

stawy należą do najbardziej ruchomych połączeń kości


Funkcje szkieletu

• jest podporą dla całego organizmu

• jest miejscem przyczepu mięśni, a także przenosi ich siłę, pozwalając na wykonywanie ruchów (bierny aparat ruchu)

• ochrania narządy przed urazami mechanicznymi (czaszka, klatka piersiowa)


Układ mięśniowy

• zjawisko ruchu u zwierząt oparte jest na działaniu białek motorycznych


• Cechy wspólne białek motorycznych

• w ich cząsteczce można wyróżnić część globularną (głowa) oraz część fibrylarną (włóknistą), zwaną ogonem

• wykazują zdolność współdziałania z elementami cytoszkieletu komórki, takimi jak mikrotubule i mikrofilamenty


• ruchy całych zwierząt są możliwe dzięki skurczom wyspecjalizowanych komórek tkanki mięśniowej – miocytów

• ruchy mięśniowe stanowią następstwo interakcji dwóch typów mikrofilamentów: aktynowych i miozynowych


• filamenty cienkie – utworzone są z połączonych ze sobą cząsteczek białka – aktyny

• filamenty grube buduje białko – miozyna; poszczególne cząsteczki są ze sobą splecione, a ich główki odstają od utworzonego przez ogonki włókienka i dotykają filamentu cienkiego

• filamenty grube i cienkie są regularnie rozmieszczone na przemian, przy czym zachodzą nieco na siebie; podczas obserwacji mikroskopowej jest to widoczne w postaci na przemian ułożonych prążków jasnych i ciemnych

• prążek ciemny – filament miozynowy – gruby • prążek jasny – filament aktynowy – cienki • w połowie długości prążka jasnego można zaobserwować cienką, ciemną

linię (linia Z); jest to błona rozdzielająca włókno mięśniowe na części, zwane sarkomerami

Anatomia i fizjologia człowieka Matura Maj 2018, Poziom podstawowy (stary)

Na rysunku przedstawiono szkielet człowieka, na którym literami A–C oznaczono wybrane połączenia stawowe.

Uzupełnij tabelę, w której opiszesz połączenia stawowe wskazane na rysunku. Wpisz właściwe informacje w odpowiednie komórki tabeli.


Układ ruchu człowieka tworzą szkielet i mięśnie szkieletowe. Obie części tego układu są ze sobą powiązane strukturalnie i funkcjonalnie – współdziałają w wykonywaniu ruchu.

Przedstaw, na czym polega współdziałanie szkieletu i mięśni szkieletowych w wykonywaniu ruchu. W odpowiedzi uwzględnij rolę każdej z części składowych układu ruchu.


Układ ruchu człowieka tworzą szkielet i mięśnie szkieletowe. Obie części tego układu są ze sobą powiązane strukturalnie i funkcjonalnie – współdziałają w wykonywaniu ruchu.

Przedstaw, na czym polega współdziałanie szkieletu i mięśni szkieletowych w wykonywaniu ruchu. W odpowiedzi uwzględnij rolę każdej z części składowych układu ruchu.

Kości są miejscem przyczepu mięśni (szkieletowych), które mają zdolność do skurczu, dzięki czemu wspólnie umożliwiają ruch.

Mięśnie są zdolne do skurczu i generują ruch, a dzięki połączeniu z kośćmi, ten ruch jest przenoszony na inne tkanki, narządy lub organy.


Kości budujące szkielet człowieka są połączone ze sobą za pomocą różnych rodzajów stawów, mających różny zakres ruchów. Na przykład staw barkowy (ramienny) umożliwia ruchy kończyny górnej w wielu płaszczyznach.

Zaznacz poniżej rodzaj stawu, do którego należy staw barkowy.

A. eliptyczny

B. kulisty

C. zawiasowy

D. siodełkowaty

Anatomia i fizjologia człowieka Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (stary)

Szkielet człowieka oprócz funkcji związanych z ruchem, podpieraniem ciała i magazynowaniem wapnia, pełni w organizmie również inne funkcje.

Podaj dwa przykłady funkcji szkieletu, innych niż wymienione w tekście.

1

2

Anatomia i fizjologia człowieka Matura Czerwiec 2012, Poziom podstawowy (stary)

Szkielet człowieka oprócz funkcji związanych z ruchem, podpieraniem ciała i magazynowaniem wapnia, pełni w organizmie również inne funkcje.

Podaj dwa przykłady funkcji szkieletu, innych niż wymienione w tekście.

1.Ochrania niektóre narządy wewnętrzne, np. mózg / nerki / serce / płuca / rdzeń kręgowy.

2.Jest miejscem wytwarzania elementów morfotycznych krwi (w szpiku kostnym czerwonym).

Anatomia i fizjologia człowieka

Documents

Transcript of Anatomia i fizjologia człowieka