ANALIZA TECHNICZNA

1. Analiza wykresów.

Najważniejszym pojęciem w analizie technicznej jest trend.

Trend to kierunek, w którym podążają ceny. Ponieważ nie poruszają się one w linii prostej, ale tworzą na wykresie serie szczytów i

dołków, trend to kierunek, w jakim układają się na wykresie szczyty i

dołki.

Wyróżniamy trzy kierunki trendów:

� Wzrostowy

kolejne szczyty i dołki znajdują się na coraz wyższym poziomie,

� Spadkowy

kolejne szczyty i dołki znajdują się na coraz niższym poziomie,

� Boczny, horyzontalny (brak trendu)

szczyty i dołki powstają mniej więcej na tej samej wysokości.

Ze względu na czas kształtowania i ich znaczenie dla ruchów cen

można wyróżnić trzy rodzaje trendów:

• trend długoterminowy (główny)

trwa co najmniej dziewięć miesięcy (niektóre źródła podajądłuższy minimalny czas trwania trendu długoterminowego)

• trend średnioterminowy

trwa od miesiąca do 9 miesięcy

• trend krótkoterminowy

trwa do czterech tygodni. Ma najmniejsze znaczenie i jest

najtrudniejszy do wychwycenia.

LINIA TRENDU

Linia trendu wzrostowego - prosta biegnąca prawo skośnie ku

górze wzdłuż punktów wyznaczonych przez dna kolejnych

korygujących zniżek.

Linia trendu spadkowego - prosta biegnąca prawo skośnie w dół

wzdłuż punktów wyznaczonych przez wierzchołki kolejnych

zwyżek.

Do wyznaczenia linii trendu potrzebne są dwa punkty. Jednak linia

wykreślona jedynie na podstawie dwóch punktów jest jedynie

wstępną linią trendu. Do jej potwierdzenia niezbędne jest, żeby

ceny odbiły się od niej trzeci raz.

Przełamanie linii trendu jest jednym z najlepszych wczesnych

sygnałów ostrzegających o zmianie trendu.

Kiedy można mówić o istotnym przełamaniu linii trendu?

W celu wyeliminowania mylnych sygnałów można posługiwać sięfiltrami ceny lub czasu.

Filtr cenowy jest to odległość na jaką ceny powinny oddalić się od

linii, żeby przełamanie okazało się istotne (jest określany w

procentach). Odległość ta powinna być tym większa, im większe

znaczenie ma linia trendu, np. dla trendu długoterminowego 3%.

Filtr czasu – np. reguła dwóch dni. Przełamanie linii trendu można

uznać za wiarygodne, jeżeli ceny zamknięcia znajdują się poza tąlinią przez dwa kolejne dni.

Linia trendu wzrostowego po jej przełamaniu staje się zazwyczaj

linią oporu.

Linia trendu spadkowego po jej przełamaniu staje się liniąwsparcia.

Obrót jako wskaźnik potwierdzający.

Obrót powinien wzrastać zgodnie z kierunkiem aktualnego trendu.

Jeżeli ruch wewnątrz ukształtowanego kanału nie sięga jednej z

jego linii, to trend zaczyna się zmieniać i zwiększa sięprawdopodobieństwo, że druga linia zostanie przełamana.

Po wybiciu się z dotychczasowego kanału ceny zazwyczaj

przebywają odległość równą szerokości tego kanału.

Poziomy (linie) wsparcia i oporu

Wsparcie to poziom cenowy, na którym pojawia się popyt

wystarczająco silny, by zatrzymać trend spadkowy lub

spowodować jego odwrócenie.

Opór to poziom cenowy, gdzie presja podaży jest wystarczająco

silna, by zatrzymać trend wzrostowy lub spowodować jego

odwrócenie.

Poziomy wsparcia wyznaczane są na wykresach przez dołki

cenowe, natomiast szczyty odzwierciedlają poziomy oporu.

Żeby trend wzrostowy był kontynuowany, kolejne szczyty i dołki

muszą znajdować się na coraz wyższych poziomach. Spadki cen

zatrzymują się powyżej poprzednich dołków, które wyznaczają dla

nich wsparcie. Jednocześnie opór wyznaczany przez ostatni szczyt

musi zostać pokonany.

W trendzie spadkowym regularnie przełamywane są kolejne

poziomy wsparcia, wyznaczane przez ostatni dołek. Korekcyjne

ruchy w górę nie przekraczają szczytu poprzednich zwyżek, które

stanowią opór.

Jak dochodzi do zmiany trendu?

Trend wzrostowy kończy się, kiedy popyt nie ma dość sił na

pokonanie oporu wyznaczanego przez ostatni szczyt, a podaż jest

na tyle silna, żeby zepchnąć ceny poniżej wsparcia wyznaczanego

przez ostatni dołek.

Zmiana trendu spadkowego następuje, kiedy podaży nie udaje sięzepchnąć cen poniżej ostatnio ukształtowanego dołka, a

jednocześnie popyt jest na tyle silny, żeby ceny wzrosły powyżej

poziomu ostatniego korekcyjnego wzrostu.

Na pojęciach wsparcia i oporu opierają się sygnały kupna i

sprzedaży. Kiedy wykres ceny przełamuje opór, jest to dowód

przewagi na rynku strony popytowej, co zachęca nas do

kupowania akcji. Z kolei spadek poniżej wsparcia interpretowany

jest jako sygnał sprzedaży.

Zdarza się, że przełamanie oporu (wsparcia) jest fałszywym

sygnałem. Należy pamiętać o filtrach i zleceniach stop!

Po przełamaniu poziomy wsparcia i oporu zamieniają się rolami.

Bardzo często po przełamaniu występuje ruch cen przeciwny do

kierunku wybicia, nazywany ruchem powrotnym.

Mniej fałszywych sygnałów otrzymujemy w przypadku

przełamania, które charakteryzuje wysoka dynamika i rosnący

wolumen.

Proporcje pomiędzy poszczególnymi ruchami cen.

Trendy często podlegają korektom, których wielkość można

określić.

Według teorii Dowa korekta znosi zwykle od jednej trzeciej (33%)

do dwóch trzecich (66%) poprzedniego ruchu cen, a często jego

połowę (50%).

W teorii Elliotta przyjmuje się zniesienia 38%, 50%, 62% (liczby

Fibonacciego).

Jeżeli rynek przekracza maksymalne zniesienie, zazwyczaj oznacza

to odwrócenie trendu.

LUKI CENOWE

Luki cenowe to pewne obszary na wykresie, w których nie

dokonano żadnych transakcji. Luki są dobrze widoczne na

wykresie świecowym.

Luki w trendzie wzrostowym są oznakami siły rynku, a w

trendzie spadkowym – jego słabości.

Istnieją cztery rodzaje luk: zwykła, luka startu, luka ucieczki

(pomiarowa) oraz luka wyczerpania.

Luka startu – zazwyczaj pojawia się wraz z pełnym

ukształtowaniem się jakiejś istotnej formacji cenowej i stanowi

zapowiedź znaczącego ruchu cen.

Powstaniu luki startu towarzyszy zazwyczaj duży wolumen!

Luki te nie są na ogół zapełniane. Jeśli luka zostaje zapełniona w

całości i ceny wracają poniżej jej poziomu może to być sygnał, że

zmiana trendu była pozorna.

Luki pojawiające się na początku trendu wzrostowego stanowiązwykle obszary wsparcia dla przyszłych korekt, zaś w przypadku

trendu spadkowego stają się obszarami oporu.

Luka pomiarowa – występuje mniej więcej w połowie całego

ruchu cen. Jest oznaką siły trendu. Luki pomiarowe równieżzwykle nie są zapełniane.

Luka wyczerpania – pojawia się w końcowej fazie ruchu cen.

Zapełnienie luki w trendzie wzrostowym jest jednoznacznym

sygnałem spadków.

Luka zwykła – pojawia się przy bardzo niewielkim wolumenie

bądź w środkowej strefie konsolidacji. Jest oznaką braku

zainteresowania zawieraniem transakcji. Luka taka jest najmniej

przydatna dla prognozowania przyszłych ruchów cen.

FORMACJE CENOWE

Formacje cenowe są to pewne kształty czy też wzory, jakie

ukazują się na wykresach cen.

Istotne zmiany trendu wymagają zazwyczaj pewnego okresu

przejściowego (konsolidacji). Jednakże nie każdy okres

przejściowy sygnalizuje odwrócenie trendu.

FORMACJA GŁOWY I RAMION

1. Uprzedni trend wzrostowy.

2. Lewe ramię kształtuje się przy większym wolumenie, po czym

następuje korekta w dół.

3. Zwyżka do nowego poziomu cen (głowa), ale przy mniejszym

wolumenie (mniejszy wolumen nie jest warunkiem

koniecznym).

4. Spadek poniżej poprzedniego szczytu, blisko poziomu

poprzedniego dołka.

5. Trzeci wzrost przy wyraźnie malejącym wolumenie, który nie

dosięga szczytu głowy.

6. Przerwanie linii szyi (wolumen nie musi być większy, ale w

pewnym punkcie powinien zacząć rosnąć zgodnie z trendem).

7. Ruch powrotny do linii szyi (najczęściej przy zmniejszonym

wolumenie), po którym następują kolejne spadki.

Formacja głowy i ramion jest najczęściej formacjąodwrócenia trendu wzrostowego na spadkowy, jednakże

czasami może występować jako formacja kontynuacji trendu

spadkowego.

Prognozowanie przyszłego poziomu cen.

Pionową odległość od głowy do linii szyi odmierzamy w dół od

punktu przerwania tej linii. Jest to minimalny zasięg ruchu cen.

Jeżeli ceny przebijają się przez linię szyi, a następnie ponownie jąprzekraczają, to mamy do czynienia z załamaniem się formacji.

ODWRÓCONA FORMACJA GŁOWY I RAMION

Jest lustrzanym odbiciem formacji głowy i ramion. Różnica

występuje w kształtowaniu się wielkości wolumenu. Zwyżka od

głowy powinna odbywać się przy większym wolumenie. Spadek

ku prawemu ramieniu powinien się odbywać przy bardzo

niewielkim wolumenie. Przy przerwaniu linii szyi wolumen

powinien gwałtownie wzrosnąć.

Odwrócona formacja głowy i ramion jest najczęściej formacjąodwrócenia trendu spadkowego na wzrostowy, jednakże

czasami może występować jako kontynuacja trendu

wzrostowego.

FORMACJE POTRÓJNEGO SZCZYTUI POTRÓJNEGO DNA

Są to formacje zapowiadające odwrócenie trendu.

Formacje te są bardzo podobne do formacji głowy i ramion, z tąróżnicą, że wszystkie trzy szczyty lub dna znajdują się na mniej

więcej tym samym poziomie.

FORMACJE PODWÓJNEGO SZCZYTUI PODWÓJNEGO DNA

Są to formacje zapowiadające odwrócenie trendu.

Wolumen jest zazwyczaj mniejszy przy powstawaniu drugiego

szczytu (dna) i wzrasta przy przerwaniu linii wsparcia (oporu).

Wolumen jest bardziej istotny przy zapoczątkowaniu trendu

wzrostowego. Możliwość wystąpienia ruchu powrotnego.

Minimalny zasięg spadku cen wyznacza wysokość formacji

odmierzona od punktu przerwania.

Często zdarzają się fałszywe sygnały wybicia: "pułapki hossy" i

"pułapki bessy", które prowadzą do naruszenia formacji

podwójnego szczytu lub podwójnego dna.

FORMACJE V

Bez żadnego ostrzeżenia dokonuje się gwałtowne odwrócenie

trendu. Formacje te są najtrudniejsze do rozpoznania.

Podstawowym warunkiem pojawienia się formacji V jest

istnienie gwałtownego trendu.

TRÓJKĄTY

Możemy wyróżnić cztery rodzaje trójkątów:

1. symetryczny,

2. zwyżkujący,

3. zniżkujący,

4. rozszerzający się (odwrócony).

Trójkąty są najczęściej formacjami średniookresowymi

(kształtują się zazwyczaj od miesiąca do trzech).

TRÓJKĄT SYMETRYCZNY

Jest na ogół formacją sygnalizującą kontynuację trendu.

Metody pomiaru minimalnego ruchu cen:

1. zmierzenie długości pionowego odcinka w najszerszej części

trójkąta i odliczenie jej od punktu wybicia.

2. wytyczenie ze szczytu podstawy linii równoległej do dolnej

linii trójkąta.

TRÓJKĄT ZWYŻKUJĄCY

Górna linia trójkąta biegnie płasko, natomiast dolna wznosi się.

Trójkąt zwyżkujący stanowi formację charakterystyczną dla

rynku "byka", najczęściej jako formacja kontynuacji trendu

wzrostowego, rzadziej jako formacja odwrócenia trendu

spadkowego.

TRÓJKĄT ZNIŻKUJĄCY

Górna linia trójkąta opada, natomiast dolna biegnie płasko.

Trójkąt zniżkujący stanowi formację charakterystyczną dla

rynku "niedźwiedzia", najczęściej jako formacja kontynuacji

trendu spadkowego, rzadziej jako formacja odwrócenia trendu

wzrostowego.

TRÓJKĄT ROZSZERZAJĄCY SIĘ

Górna linia trójkąta wznosi się, natomiast dolna opada.

Formacja występuje dość rzadko.

Wolumen wzrasta wraz ze zwiększaniem się zakresu wahań cen.

Trójkąt rozszerzający pojawia się najczęściej jako formacja

odwrócenia trendu wzrostowego.

FORMACJA DIAMENTU

Połączenie trójkąta rozszerzającego się i symetrycznego.

Formacja występuje dość rzadko i pojawia się zwykle jako

odwrócenie trendu wzrostowego. Wolumen rośnie w czasie

powstawania pierwszej połowy formacji, a następnie zmniejsza

się wraz ze zwężaniem się zakresu wahań cen w drugiej części.

FLAGI I CHORĄGIEWKI

Są to raczej formacje krótkookresowe i powinny sięukształtować w okresie od jednego do trzech tygodni (w trakcie

trwania trendu spadkowego do dwóch tygodni).

Flaga przypomina równoległobok lub czworokąt wyznaczony

przez dwie równoległe linie trendu, które na ogół nachylają sięw kierunku przeciwnym do istniejącego trendu.

Chorągiewka przypomina mały trójkąt symetryczny.

Są to formacje zapowiadające kontynuację trendu i bardzo

rzadko stanowią jego odwrócenie.

Ukształtowanie się flagi i chorągiewki poprzedza gwałtowny

ruch cen wyznaczający niemal pionową linię, któremu

towarzyszy wysoki wolumen. W trakcie kształtowania sięformacji wolumen bardzo wyraźnie spada, a następnie znów

gwałtownie rośnie przy wybiciu.

Obie formacje pojawiają się mniej więcej w połowie całego

ruchu cen.

FORMACJA KLINA

Formacja klina to dwie zbiegające się linie opadające w

przypadku klina zniżkującego oraz wznoszące się w przypadku

klina zwyżkującego.

Jest to formacja średniookresowa.

Klin zniżkujący jest typowy dla hossy (jako formacja

kontynuacji w trendzie wzrostowym, lub formacja odwrócenia

w końcowej fazie trendu spadkowego).

Klin zwyżkujący jest typowy dla bessy (jako formacja

kontynuacji w trendzie spadkowym lub odwrócenia w końcowej

fazie trendu wzrostowego).

FORMACJA CZWOROKĄTA

Ceny poruszają się w trendzie horyzontalnym pomiędzy dwiema

równoległymi poziomymi liniami.

Formacja czworokąta jest formacją średniookresową.

Jest to formacja kontynuacji trendu.

2. ANALIZA WSKAŹNIKÓW TECHNICZNYCH

Analiza wykresów jest obarczona sporą dozą subiektywizmu,

dlatego dodatkowo (albo alternatywnie) należy posługiwać się wskaźnikami technicznymi.

Na bazie wskaźników technicznych budowane są systemy

dokonywania transakcji, które będą w automatyczny sposób

generowały sygnały kupna i sprzedaży. Systemy mają na celu

wyeliminowanie z procesu zawierania transakcji ludzkiego

czynnika subiektywnego (wyeliminowanie sądów i emocji).

� ŚREDNIE RUCHOME (KROCZĄCE)

Średnia ruchoma to jeden z najbardziej uniwersalnych i

najpowszechniej stosowanych wskaźników technicznych,

służąca do analizy trendu.

Średnia ruchoma podążą za trendem, a nie przed nim; nie

zapowiada go, lecz jedynie odzwierciedla. Służy do eliminacji

odchyleń od trendu.

Sygnał kupna występuje wtedy gdy cena przebija od dołu

średnią ruchomą.

Sygnał sprzedaży występuje wtedy gdy cena przebija średniąruchomą od góry.

Im krótsza jest średnia, tym przebiega bliżej wykresu cen i daje

więcej sygnałów kupna i sprzedaży.

Krótsze średnie wysyłają więcej fałszywych sygnałów, ale ich

zaletą jest to, że wcześniej informują o zmianie trendu.

Średnie krótsze zazwyczaj sprawdzają się lepiej podczas

trendów horyzontalnych. Podczas występowania wyraźnych

trendów wzrostowych i spadkowych bardziej użyteczna okazuje

się średnia obejmująca dłuższy okres.

W długim terminie lepsze rezultaty dają średnie

długoterminowe od 40 do 70 dni.

Każdy rynek ma optymalną dla siebie średnią kroczącą.

Aby zmniejszyć ilość mylnych sygnałów należy stosować filtry,

np. procentowe, czasu.

� STOSOWANIE DWÓCH ŚREDNICH RUCHOMYCH

Stosowanie dwóch średnich daje lepsze wyniki. Dłuższa średnia

służy do identyfikacji trendu, a krótsza do wyznaczania

momentu dokonania transakcji.

Dwa sposoby zawierania transakcji:

1. Sygnał kupna pojawia się z chwilą, gdy krótsza średnia przecina

od dołu dłuższą średnią. Sygnałem sprzedaży jest przecięcie od

góry średniej dłuższej przez krótszą.

2. Sygnał kupna pojawia się z chwilą, gdy cena przecina od dołu

obie średnie. Pozycja zostaje zamknięta, gdy cena znajdzie siępomiędzy dwiema średnimi.

Sygnał zajęcia krótkiej pozycji to spadek ceny poniżej dolnej

linii. Zamknięcie pozycji następuje wtedy, gdy cena powraca

pomiędzy średnie. Metoda pozwala pozostawać poza rynkiem.

Najlepszym wyborem wydaje się stosowanie dwóch prostych

średnich ruchomych zoptymalizowanych dla każdego rynku. Co

pewien czas należy dokonywać ponownej optymalizacji

długości średnich.

Średnie ruchome są najbardziej skuteczne przy wyraźnych

trendach wzrostowych lub spadkowych. Dają bardzo słabe

wyniki w trendzie horyzontalnym.

Pamiętajmy, że rynki znajdują się w trendach horyzontalnych

przez jedną trzecią lub nawet połowę wszystkich sesji.

� OSCYLATORY

Konstrukcja oscylatorów

Większość oscylatorów ma pewną oś (zazwyczaj na poziomie

zerowym), która dzieli wykres na górną i dolną połowę. Częśćoscylatorów jest tak skonstruowana, że ich wahania mieszcząsię w zakresie od 0 do 100 lub od -1 do +1.

Ogólne zasady interpretacji

Jeżeli oscylator osiąga skrajne wartości w górnej lub dolnej

strefie swojego zakresu wahań, oznacza to, że ceny zbyt szybko

przemierzyły pewien dystans i można spodziewać się ich

korekty lub pewnego rodzaju konsolidacji.

Należy kupować, kiedy linia oscylatora przebywa w dolnej

strefie zakresu swych wahań, a sprzedawać, kiedy znajdzie sięw górnej strefie.

Trzy najważniejsze zastosowania oscylatora

1. Oscylatory są najbardziej przydatne, kiedy osiągają skrajne

wartości minimalne lub maksymalne.

Mówi się, że rynek jest wykupiony, kiedy oscylator przebiega

w pobliżu górnej granicy swoich wahań, zaś rynkiem

wyprzedanym nazywa się sytuację, w której oscylator

znajduje się w okolicach swojego dolnego ekstremum.

Stanowi to ostrzeżenie przed możliwością zmiany kierunku

ruchu cen.

2. Wykrywanie dywergencji

- rozbieżność pomiędzy zachowaniem oscylatora i ruchem cen w

sytuacji, gdy oscylator znajduje się blisko swego ekstremum.

Dywergencja negatywna występuje w trendzie wzrostowym,

kiedy ceny tworzą nowe szczyty a oscylator nie potwierdza

nowych najwyższych poziomów.

Dywergencja pozytywna występuje w trendzie spadkowym,

kiedy ceny tworzą nowe dołki a oscylator nie potwierdza

nowych najniższych poziomów.

Dywergencja jest zazwyczaj istotnym ostrzeżeniem przed możliwością zmiany trendu!

3. Przecięcie poziomu zerowego może stanowić ważny sygnał do

zawierania transakcji zgodnych z kierunkiem głównego trendu.

Nie można wykorzystywać analizy oscylatorów jako

uzasadnienia dla transakcji niezgodnych z dominującym

trendem.

Poziom zerowy w trendzie wzrostowym stanowi linię wsparcia i

jest to strefa niskiego ryzyka w przypadku kupna. W trendzie

spadkowym poziom zerowy funkcjonuje jako linia oporu i jest

strefą niskiego ryzyka w przypadku sprzedaży.

� WSKAŹNIK SIŁY WZGLĘDNEJ (RSI)

Im krótszy okres, tym bardziej czuły jest oscylator i tym szersza

jest jego amplituda (twórca tego oscylatora Wilder stosował

okres 14 dni).

RSI może przyjmować wartości od 0 do 100. Wartości powyżej

poziomu 70 uznawane są za sygnał wykupienia rynku,

natomiast wartości poniżej 30 świadczą o wyprzedaniu rynku.

W okresie silnych trendów są to odpowiednio poziomy 80 i 20.

Największą zaletą RSI są wykazywane dywergencje, które

pojawiają się, kiedy RSI znajduje się powyżej lub poniżej 30.

Spadek poniżej linii 70 może być wykorzystywany jako sygnał

do sprzedaży, natomiast przecięcie od dołu linii 30 jako sygnał

do kupna. System ten jest bardziej skuteczny jeżeli jest zgodny z

kierunkiem trendu.

� OSCYLATORY STOCHASTYCZNE

Są różnie konstruowane. Oscylator stochastyczny tworzą dwie

linie - wolniejsza (oznaczana najczęściej linią przerywaną) oraz

szybsza (oznaczana linią ciągłą). Obie linie mogą przyjmowaćwartości od 0 do 100.

Obszary wykupienia i wyprzedania są najczęściej określone

przez poziomy 70 i 30.

Sygnał kupna lub sprzedaży występuje wówczas, gdy wystąpiła

dywergencja z wolniejszą linią oraz szybsza linia przecina

wolniejszą, która zmieniła już swój kierunek. Warunek

przecięcia po zmianie kierunku nie jest tak istotnym, jeśli transakcja dokonywana jest zgodnie z pierwotnym trendem.

� MACD

Oscylator oparty na dwóch wykładniczych średnich kroczących.

Najbardziej użyteczne sygnały pojawiają się, gdy szybsza

(ciągła) linia przecina linię wolniejszą (przerywaną).

Oscylator ten służy również do wykrywania dywergencji.

Potwierdzeniem sygnału jest przecięcie poziomu zerowego.

Punkty zwrotne można odnajdywać również przy pomocy linii

trendu.

Idealnym sygnałem kupna jest pozytywna dywergencja, której

towarzyszy przecięcie od dołu dłuższej średniej przez krótszą a

następnie przecięcie poziomu zerowego przez obie średnie.

Idealnym sygnałem sprzedaży byłaby sytuacja odwrotna.

ZNACZENIE TRENDU

Oscylator jest wskaźnikiem o charakterze wyłącznie

pomocniczym i jego stosowanie powinno być podporządkowane

podstawowej analizie trendu.

W silnych trendach wzrostowych (spadkowych) stan

wykupienia (wyprzedania) może utrzymywać się przez pewien

czas. Samo przesunięcie się oscylatora w górne strefy nie jest

dostatecznym powodem do zamykania długich pozycji (a tym

bardziej do zajmowania krótkich). Po pojawieniu siędywergencji należy dokonać częściowej realizacji zysków lub

bliżej usytuować linie obronne.

Sygnały kupna generowane przez oscylatory są najbardziej

przydatne podczas trendów wzrostowych a sygnały sprzedaży

podczas trendów spadkowych.

Oscylatory są niezwykle użyteczne w analizie rynków

cechujących się brakiem wyraźnego trendu (w sytuacjach takich

większość systemów opartych na analizie trendu okazuje sięmało skuteczna).

Na początku istotnych ruchów cen analiza oscylatorów nie jest

szczególnie pomocna, a nawet bywa myląca, ale pod koniec

tych ruchów oscylator okazuje się niezwykle cennym

wskaźnikiem.

TEORIA ELLIOTTA

Elliott sądził, że jego teoria rynku stanowi odzwierciedlenie

naturalnych praw rządzących wszystkimi zachowaniami

ludzkimi.

Teoria ta mówi, że rynek akcji podlega powtarzającemu sięrytmowi pięciofalowego ruchu w górę, po którym następuje

trójfalowy spadek.

Fale fazy wzrostów oznaczone są numerami.

Fale 1, 3, 5 - zwane falmi impulsu - to fale wznoszące się, natomiast fale 2 i 4, biegnące w kierunku przeciwnym do trendu

wzrostowego, zwane są falami korygującymi.

Po pięciofalowym wzroście następuje korekta. Fale te

oznaczone są literami a, b, c.

Fale impulsu zawsze składają się z pięciu fal!

LICZBY FIBONACCIEGO

Matematyczną podstawę teorii Elliotta stanowi ciąg liczb Fibonacciego:

1, 1, 2, 3, 5, 8, 13, 21, 34, 55, 89, 144 itd.

Pomiędzy kolejnymi liczbami występują niemal stałe relacje.

• Suma każdych dwóch kolejnych liczb równa się następnej.

• Po pierwszych czterech liczbach stosunek każdych dwóch kolejnych jest przybliżeniem 0,618.

• Po pierwszych czterech liczbach stosunek każdej liczby do liczby ją poprzedzającej wynosi 1,618, czyli odwrotność 0,618.

Relacja 1,618 i 0,618 znana była już starożytnym Grekom i matematykom egipskim. Proporcje takie nazywano "złotym podziałem".

CYKLE

Okres fali mierzy się najczęściej pomiędzy dołkami cenowymi.

Dołki uznaje się za bardziej wiarygodne niż szczyty, ponieważszczyty podlegają translacji.

DŁUGOŚĆ ISTOTNYCH CYKLI

Cykl Kondratiewa - cykl gospodarczy liczący około 54 lata.

Cykle kilkunastoletnie i kilkuletnie: cykl prezydencki - 4 letni.

Cykle o długości od 9 do 12 miesięcy.

Cykl 28-dniowy (20 sesji) - cykl lunarny?

WYODRĘBNIANIE CYKLI

• Metoda wizualna polega na rozpoznawaniu istotnych dołków i

obliczaniu średniej długości cyklu.

• Metody ekonometryczne: analiza spektralna, analiza Fouriera.

• Metody eliminacji oddziaływania trendu i wpływu dłuższych

cykli (odejmowanie średnich ruchomych).

WAHANIA SEZONOWE

np. efekt stycznia

Analiza cykli najlepiej sprawdza się podczas hossy a gorzej

podczas bessy

TAKTYKA ZAWIERANIA TRANSAKCJI

Wykorzystanie analizy technicznej w określaniu momentu

zawarcia transakcji.

• Wybicie z formacji.

Czy zajmować pozycję wyprzedzając wybicie, wchodzić na

rynek zaraz po wybiciu, czy czekać na ruch powrotny?

Nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Można wykorzystać trzy

warianty.

• Przełamanie linii trendu lub dojście do linii trendu.

• Wykorzystanie poziomów wsparcia i oporu.

Poziomy wsparcia i oporu wykorzystuje się zarówno przy

otwieraniu pozycji, jak i wyznaczaniu linii obrony.

• Wykorzystanie relacji procentowych.

Wykorzystywanie korekt do gry zgodnie z trendem.

• Wykorzystanie luk.

• Wykorzystanie wskaźników technicznych.