Analiza SWOT krajowych inteligentnych specjalizacji

Analiza SWOT krajowych inteligentnych Analiza SWOT krajowych inteligentnych specjalizacjispecjalizacji

Zbigniew Kamieński, Zastępca Dyrektora Departament Innowacji i Przemysłu, Ministerstwo Gospodarki

Strategia 2020 – Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu (poziom UE)

cel: osiągnięcie wzrostu gospodarczego, który będzie inteligentny, zrównoważony i sprzyjający włączeniu społecznemu

Koncepcja inteligentnych specjalizacji UE

Opracowanie przez Państwa Członkowskie UE i ich regiony

strategii inteligentnej specjalizacji,

wskazujących preferencje w udzielaniu wsparcia rozwoju B+R+I w ramach nowej perspektywy finansowej 2014-2020

Wskazanie inteligentnych specjalizacji zostało określone przez KE jako warunek ex ante wsparcia

w nowych programach operacyjnych

Efektem opracowania ram strategicznych na rzecz inteligentnej specjalizacji będzie wskazanie obszarów specjalizacji wraz z mechanizmem weryfikacji i aktualizacji tego wyboru w trakcie realizacji strategii.

Koncepcja inteligentnych specjalizacji UE

koncentracja na priorytetowych obszarach, w których państwo lub region dysponują przewagą/zdolnościami lub posiadają potencjał rozwojowy

transformacja społeczno- gospodarcza kraju lub regionu

poprawa stopnia wdrożenia innowacyjnych rozwiązań w przedsiębiorstwach

bardziej efektywne stymulowanie nakładów prywatnych na B+R

Krajowa strategia inteligentnej specjalizacji

Program Rozwoju Przedsiębiorstw (PRP)

Strategia Innowacyjności i Efektywności Gospodarki (SIiEG)

dokument strategiczny Ministerstwa Gospodarki

w zakresie rozwoju przedsiębiorczości i innowacyjności polskiej gospodarki

dokument wykonawczy do SIiEG

Krajowa strategia inteligentnej specjalizacji

Punktem wyjścia do określania krajowych inteligentnych specjalizacji w Polsce są dwa kluczowe dokumenty w obszarze prac naukowo-badawczych i

innowacyjności:1. Foresight technologiczny przemysłu – InSight2030, opracowany na

zlecenie Ministerstwa Gospodarki2. Krajowy Program Badań, opracowany przez Ministerstwo Nauki i

Szkolnictwa Wyższego.

Foresight technologiczny przemysłu – InSight2030


Projekt określający obszary i technologie przemysłowe, których rozwój do 2030 r. stanie się siłą napędową polskiej gospodarki

Przebieg prac analitycznych:

metoda desk research, burza mózgów, analiza SWOT, PEST, krzyżowa analiza wpływów, panele eksperckie, badania metodą Delphi, mapy drogowe, atlasy technologiczne, budowa scenariuszy

Konsultacje społeczne (I-II kwartał 2012 r.) oraz spotkania z przedstawicielami branż przemysłowych (III-IV kwartał 2012 r.) w celu weryfikacji listy technologii oraz obszarów przemysłowych zidentyfikowanych w ramach projektu

Krajowy Program Badań


Dokument wskazujący strategiczne kierunki badań naukowych i prac rozwojowych, określające cele i założenia długoterminowej polityki naukowo-technicznej i innowacyjnej państwa

Przy określaniu kierunków badań naukowych i prac rozwojowych uwzględniono m.in. globalne wyzwania społeczne, globalne trendy rozwojowe, wyniki Narodowego Programu Foresight „Polska 2020”, analizę zapotrzebowania na wsparcie naukowe przeprowadzoną przez NCBiR w 2009r. wśród wiodących gałęzi przemysłu w Polsce oraz wyniki ewaluacji Krajowego Programu Badań Naukowych i Prac Rozwojowych ustanowionego w 2008 r.

Dziedziny społeczno gospodarcze –

InSight2030 i KPB

Foresight technologiczny

przemysłu – InSight2030


1. Biotechnologie przemysłowe2. Nanotechnologie3. Zaawansowane systemy wytwarzania i materiały4. Technologie informacyjne i telekomunikacyjne5. Mikroelektronika6. Fotonika7. Kogeneracja i racjonalizacja gospodarowania energią8. Surowce naturalne9. Zdrowe społeczeństwo10. Zielona gospodarka

1.Nowe technologie w zakresie energetyki2. Choroby cywilizacyjne, nowe leki oraz medycyna regeneracyjna3. Zaawansowane technologie informacyjne, telekomunikacyjne

i mechatroniczne4. Nowoczesne technologie materiałowe5. Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo6. Społeczny i gospodarczy rozwój Polski w warunkach

globalizujących się rynków 7. Bezpieczeństwo i obronność państwa

Punkt wyjścia do dalszych analiz identyfikujących inteligentne specjalizacje

Krajowa strategia inteligentnej specjalizacji – etapy procesu identyfikacji

ETAP 1 – Analiza krzyżowa InSight2030 z KPB

ETAP 2 – Analizy ilościowe ETAP 3 – Analizy jakościowefunkcja

weryfikacyjna – analizy prowadzone

równolegle

ETAP 4 – Analiza krzyżowa obszarów cross-sektorowych z wynikami analiz ilościowych i jakościowych

ETAP 5 Analiza SWOT oraz spotkania z partnerami społeczno-gospodarczymi

Określenie krajowych inteligentnych specjalizacji

Krajowe inteligentne specjalizacje - ETAP 1 Analiza krzyżowa projektu InSight2030

z KPB



analiza krzyżowa

Efekt analizy krzyżowej: identyfikacja 38 obszarów cross-sektorowych, stanowiących punkt wyjścia do dalszych prac analitycznych

Przykładowe obszary cross-sektorowe:1. Środki transportu przyjazne środowisku2. Biotechnologie w przemyśle rolno-spożywczym3. Inteligentne i energooszczędne budownictwo4. Biowytwarzanie produktów leczniczych5. Systemy ochrony zagrożeń cyberprzestrzennych6. Mechatronika robotów i maszyn7. Przestrzenne materiały wielofunkcyjne i samonaprawiające

się

Krajowe inteligentne specjalizacje - ETAP 1 Analiza krzyżowa projektu InSight2030

z KPB

Krajowe inteligentne specjalizacje - ETAP 2 i 3 Analizy ilościowe i jakościowe

efekty gospodarcze

gotowość do współpracy

gotowość do inwestycji

gotowość do wyjścia na rynki zewnętrzne

nowe produkty na rynku, udział w PKB

nakłady na B+R, wartość inwestycji

powiązania kooperacyjne (klastry)

eksport i internacjonalizacja

Zidentyfikowanie 38 obszarów cross-sektorowych dało przesłanki do przeprowadzenia dodatkowych analiz, pełniących funkcję weryfikacyjną, wskazując branże gospodarcze, które charakteryzują się najlepszymi efektami ekonomicznymi (analizy ilościowe – dane statystyczne) oraz aktywnością w zakresie udziału w projektach rozwojowych i powiązaniach kooperacyjnych (analizy jakościowe – udział firm w projektach rozwojowych).

Analizy prowadzone były wśród działów PKD w oparciu o następujące 12 wskaźników statystycznych:

• eksport (dane pochodzące z opracowań GUS wg PKD oraz bazy Insigos wg produktów),

• wartość dodana brutto przemysłu,• nakłady wewnętrzne na działalność B+R,• przedsiębiorstwa innowacyjne w zakresie innowacji produktowych

i procesowych w przemyśle [% ogółu przedsiębiorstw], • nakłady na działalność innowacyjną w zakresie innowacji

produktowych i procesowych w przemyśle, • pracujący wg statusu zatrudnienia [ogółem],• przedsiębiorstwa przemysłowe aktywne innowacyjnie,

Krajowe inteligentne specjalizacje - ETAP 2 Analiza ilościowa

• udział przychodów ze sprzedaży produktów nowych lub istotnie ulepszonych w przedsiębiorstwach przemysłowych w przychodach ze sprzedaży ogółem,

• przedsiębiorstwa, które współpracowały w zakresie działalności innowacyjnej w % przedsiębiorstw przetwórstwa przemysłowego aktywnych innowacyjnie,

• wynalazki zgłoszone w Urzędzie Patentowym RP oraz udzielone patenty wg zakresów wiedzy Międzynarodowej Klasyfikacji Patentowej,

• liczba wynalazków zgłoszonych przez polskich rezydentów w Europejskim Urzędzie Patentowym wg zakresów Międzynarodowej Klasyfikacji Patentowej.

Krajowe inteligentne specjalizacje - ETAP 2 Analiza ilościowa

W ramach etapu zostały przeprowadzone następujące czynności:1. analiza projektów:a. Program Operacyjny 2007-2013 - analizą objęto 6 251 projektów, tj. • 5 738 projektów1.4 Wsparcie projektów celowych4.1 Wsparcie wdrożeń wyników

prac B+R, 4.4. Nowe inwestycje o Wysokiem potencjale innowacyjnym6.1 Paszport do eksportu

• 387 projektów 5.2 Wspieranie instytucji otoczenia biznesu świadczących usługi proinnowacyjne oraz ich sieci o znaczeniu ponadregionalnym

• 82 projekty 3.1 Inicjowanie działalności innowacyjnej• 32 projekty 5.1 Wspieranie rozwoju powiązań kooperacyjnych o znaczeniu

ponadregionalnym• 44 projekty 5.3 Wspieranie ośrodków innowacyjnościb. 7. Program Ramowy – analiza udziału polskich przedsiębiorstw w 10 projektach

tematycznych,c. Polska Mapa Drogowa Infrastruktury Badawczej – analiza udziału instytutów

naukowo-badawczych w projektach realizowanych w 8 obszarach tematycznych,d. programy sektorowe Narodowego Centrum Badań i Rozwoju – analiza projektów

zainicjowanych w wyniku zgłoszeń konsorcjów firm,

Krajowe inteligentne specjalizacje - ETAP 3 Analizy jakościowe

2. analiza aktywności w tworzeniu powiązań kooperacyjnych - analiza klastrów:• umieszczonych w informatorach regionalnych, • biorących udział w benchmarkingu w latach 2010 i 2012 • które otrzymały wsparcie w działaniu 2.1.3 Rozwój zasobów ludzkich i

potencjału adaptacyjnego przedsiębiorstw oraz poprawa stanu zdrowia osób pracujących PO Kapitał Ludzki, działaniu 1.4 Promocja i współpraca. Komponent – współpraca PO Rozwój Polski Wschodniej oraz działaniu 5.1 Wspieranie powiązań kooperacyjnych o zasięgu ponadregionalnym PO Innowacyjna Gospodarka.

3. analiza zidentyfikowanych inteligentnych specjalizacji na poziomie regionalnym na podstawie materiału roboczego udostępnionego przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego (analizie poddano 14 regionów)

4. ocena ekspercka potencjalnych inteligentnych specjalizacji do 2020 r. realizowana przez PARP (wyniki dostępne 5 września)

Krajowe inteligentne specjalizacje - ETAP 3 Analizy jakościowe

Metodyka zastosowana w analizach ilościowych i jakościowych:

1. Wybór po 10 najwyższych pozycji wśród branż/obszarów przemysłowych dla każdego wskaźnika statystycznego (analizy ilościowe) oraz w ramach każdego projektu (analizy jakościowe)

2. Zsumowanie punktów przydzielonych do każdej branży/obszaru przemysłowego

Krajowe inteligentne specjalizacje - Metodyka prac w ETAPIE 2 i 3

Krajowe inteligentne specjalizacje - ETAP 4 Analiza krzyżowa obszarów cross-

sektorowych oraz analiz ilościowych i jakościowych

38 obszarów cross-sektorowych

branże gospodarcze o największym potencjale rozwoju wg analiz ilościowych i jakościowych

uszczegółowienie zidentyfikowanych obszarów w oparciu o wyniki analiz pomocniczych i ocenę ekspercką wykonaną przez PARP)

wypracowanie systemu wag dla branż

Metodyka analizy krzyżowej w ramach obszarów cross-sektorowych i analiz

ilościowych/jakościowych

WAGA A

WAGA B

WAGA C

WAGA D

największa suma punktów w ramach analizowanych branż/obszarów przemysłowych, np. przemysł medyczny, zdrowie, przemysł spożywczy, produkcja maszyn i urządzeń

najmniejsza suma punktów w ramach analizowanych branż/obszarów przemysłowych, np. sektor meblowy, produkcja wyrobów tekstylnych, produkcja napojów, uprawy rolne, chów i hodowla zwierząt, łowiectwo

obszary cross-sektorowe

przemysł spożywcz

y (żywność, rolnictwo, rybołówst

wo)

przemysł medyczny/

zdrowie

produkcj

a maszyn i urządzeń

produkcja komputeró

w, wyrobów elektronic

znych i optycznyc

h

produkcja

metali i gotowy

ch wyrobó

w metalowych

przemysł

chemiczny

przemysł farmaceuty

czny

środowisko

ICTbiotechnologie

SUMA

identyfikacja, obserwacja i nawigacja przestrzenna x x x

3

radiowe systemy wsparcia x x x

3

systemy ochrony zagrożeń cyberprzestrzennych x x

2

inteligentne sieci sensoryczne i semantyczne x x x

x 4

Obszary cross-sektoroweWAGA

AWAGA

BWAGA

CWAGA

D

identyfikacja, obserwacja i nawigacja przestrzenna 12 15 8 3

radiowe systemy wsparcia 12 9 8 1

systemy ochrony zagrożeń cyberprzestrzennych 8 0 2 1

inteligentne sieci sensoryczne i semantyczne 16 21 12 5

specjalizowane mikrosystemy 8 21 10 4

produkcja elementów mikroelektronicznych 8 21 12 3

biochipy i pamięci molekularne 8 18 6 3

wytwarzanie detektorów promieniowania 8 3 6 1

mechatronika robotów i maszyn 16 12 12 1

automatyzacja systemów pomiaru, sterowania i diagnostyki 12 24 12 4

przestrzenne materiały kompozytowe wielofunkcyjne i samonaprawiające się 8 18 20 2

ultralekkie, ultrawytrzymałe, o radykalnie podwyższonej żaroodporności i żarowytrzymałości materiały, umożliwiające pełny recykling 12 21 20 2

Suma wag dla poszczególnych obszarów cross-sektorowych w oparciu o przeprowadzone analizy ilościowe i jakościowe (wyciąg)

Analiza SWOT

3 etapy: - analiza SWOT wykonana dla obszarów InSight2030/KPB - weryfikacja analizy o wyniki raportu PARP dot. potencjalnych obszarów

inteligentnych specjalizacji do 2020 r. - wyniki warsztatów przeprowadzonych przez Ministerstwo Gospodarki pn.

Analiza SWOT krajowych inteligentnych specjalizacji z udziałem partnerów społeczno-gospodarczych.

Efektem analizy SWOT będzie doprecyzowanie inteligentnych specjalizacji na poziomie krajowym oraz niezbędnych przedsięwzięć umożliwiających ich realizację

Krajowe inteligentne specjalizacje - ETAP 5 Analiza SWOT oraz spotkania eksperckie

ocena zewnętrznych i wewnętrznych uwarunkowań rozwojowych oraz wyznaczenie celów do realizacji na rzecz najbardziej efektywnej realizacji założeń strategii inteligentnej specjalizacji

ETAP 1 – doprecyzowanie obszarów krajowych inteligentnych specjalizacji

ETAP 2 – określenie niezbędnych przedsięwzięć umożliwiających realizację krajowych inteligentnych specjalizacji

Technika analizy SWOT

System monitorowania i aktualizacji - wielopłaszczyznowy i uwzględniający następujące mechanizmy:

1. Platforma informatyczna

system monitorowania rezultatów wdrażania krajowych inteligentnych specjalizacji oraz prowadzenie ilościowych analiz danych społeczno-gospodarczych (w oparciu o aktualizowane wyniki foresightu technologicznego przemysłu, projektów realizowanych w ramach klastrów oraz PO IG 2007-2013, PO IR 2014-2020, dane statystyczne GUS, INSIGOS i inne ) [realizacja: PARP]

Prace związane z systemem wdrażania, monitorowania i aktualizacji /1

2. Obserwatorium Gospodarcze W skład Obserwatorium będą wchodzić przedstawiciele

biznesu (w celu zapewnienia odpowiedniego głosu przedsiębiorców).

Rola: jakościowa analiza dostępnego i tworzącego się potencjału B+R+I w Polsce m.in. identyfikacja barier, zagrożeń, a także szans oraz nisz rynkowych, trendów rozwojowych, obserwacja pozytywnie zakończonych wdrożeń wyników prac B+R, przygotowywanie cyklicznych raportów na temat wdrażania KSIS, obecnego poziomu innowacyjności i zmian w strukturze gospodarki [realizacja: MG/PARP]


3. Grupa Konsultacyjna na poziomie ministerialnym (MG, MNISW, MRR, MAIC)

Organ o charakterze opiniodawczo-doradczym, złożony

z przedstawicieli organów administracji państwowej, zaangażowanych we wdrażanie inteligentnych specjalizacji w programach operacyjnych 2014-2020.

Celem Grupy będzie wydawanie rekomendacji

w zakresie wdrażania i monitorowania inteligentnych specjalizacji oraz rekomendowanie zmian w kształcie krajowych inteligentnych specjalizacji [realizacja: MG ]


6 września - spotkanie z przedstawicielami jednostek naukowo-badawczych, izb branżowych, instytucji otoczenia biznesu oraz organizacji biznesu w celu dokonania analizy SWOT potencjalnych krajowych inteligentnych specjalizacji

9-16 września - wypracowanie obszarów inteligentnych specjalizacji w oparciu o wyniki analizy SWOT oraz raport PARP dot. oceny eksperckiej potencjalnych inteligentnych specjalizacji do 2020 r.

3. dekada września - rozpoczęcie konsultacji dokumentu z partnerami społecznymi oraz resortami

18 września – spotkanie z przedstawicielami przedsiębiorstw – weryfikacja krajowych inteligentnych specjalizacji

Dalsze prace nad krajowymi inteligentnymi specjalizacjami

Mocne strony Które inteligentne specjalizacje odnoszą się do obecnych i przyszłych

potrzeb społeczno-gospodarczych Polski?Słabe strony W których inteligentnych specjalizacjach napotykane są przeszkody

w wykorzystywaniu szans rozwojowych?Szanse Rozwój których inteligentnych specjalizacji wpłynie korzystnie na

rozwój i transformację gospodarczą kraju oraz poprawi konkurencyjność polskiej gospodarki na rynkach zagranicznych?

Czy obok wyłonionych inteligentnych specjalizacji można wskazać dodatkowe branże, nisze rynkowe, które należałoby uwzględnić w strategii inteligentnej specjalizacji?

Zagrożenia Rozwój których inteligentnych specjalizacji może mieć niekorzystny

wpływ na rozwój gospodarczy kraju?

Analiza SWOT ETAP 1 – doprecyzowanie obszarów krajowych

inteligentnych specjalizacji

Analiza SWOT ETAP 2– określenie niezbędnych przedsięwzięć

umożliwiających realizację krajowych inteligentnych specjalizacji

Mocne strony ?

Słabe strony?

Szanse ?

Zagrożenia ?

Dziękuję za uwagę!

Zbigniew Kamieński - Ministerstwo Gospodarki

[email protected]

Analiza SWOT krajowych inteligentnych specjalizacji

Documents

Transcript of Analiza SWOT krajowych inteligentnych specjalizacji