Analiza i ocena funkcjonowania sektora PKiW w Chorzowie

ANALIZA I OCENA FUNKCJONAOWANIA SEKTORÓW E, F, G, H, I (DuŜa Łąka wraz z Hala Wystaw „Kapelusz”, Ogród Japoński, Rosarium oraz tereny z kortami tenisowymi)

Opracowanie P. Radek, A. Sarna, M. Skibniewska, M. Smoczynska

2

SPIS TRESCI

1 Charakterystyka Wojewódzkiego Parku Kultury i Rozrywki w Chorzowie 1.1 Lokalizacja i funkcjonowanie na tle województwa śląskiego 1.2 Zarys historii parku 1.3 Ogólna charakterystyka parku 2 Analiza wybranych sektorów 2.1 Lokalizacja na tle WPKiW 2.2 Dostępność komunikacyjna 2.3 Otoczenie 2.4 Powiązania przestrzenne i widokowe (zał. 2.) 2.5 Charakterystyka uwarunkowań przyrodniczych 2.5.1 Charakterystyka uwarunkowań abiotycznych 2.5.1.1. Ukształtowanie terenu 2.5.1.2. Wody powierzchniowe 2.5.2 Klimat 2.5.2.1. Ogólne cechy klimatuklimatu 2.5.2.2. Ogólne cechy mikroklimatuklimatu 2.5.3 Szata roślinna (zał. 4.) 2.5.3.1. Ogólne cechy szaty roślinnej 2.5.3.2. Skład gatunkowy 2.5.3.3. Stan zdrowotny 2.5.3.4. Odbiór wizualny 2.5.4 Fauna 2.6 Cechy kulturowe i historyczne obiektów 2.7 Analiza i ocena struktury programowej 2.7.1 Elementy architektury 2.7.2 Urządzenia terenowe i mała architektura 2.7.3 Drogi (zał. 6.) 2.7.4. Elementy struktury przestrzennej 3 Charakterystyka rozkładu ruchu wypoczynkowego (za ł.7.) 4 Pozytywne i negatywne cechy obiektu – wskazania d o modernizacji 5 Spis źródeł 6 Załączniki

3

1 Charakterystyka Wojewódzkiego Parku Kultury i Rozrywki w Chorzowie

1.1 Lokalizacja i funkcjonowanie na tle województwa śląskiego

Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. Gen. Jerzego Ziętka jest obiektem leŜącym w województwie Śląskim (ryc. 1), na styku trzech miast: Katowic, Chorzowa i Siemianowic (ryc. 2, 3).

Ryc. 1 Województwo Śląskie – orientacyjna lokalizacja WPKiW

(www.wikipedia.pl)

4

Ryc. 2 Sąsiedztwo WPKiW – park leŜy w otoczeniu Katowic, Chorzowa, Siemianowic, Sosnowca, Rudy Śląskiej, Bytomia (www.zumi.pl)

Ryc. 3 Zdjęcie lotnicze przedstawiające Chorzowski Park Kultury i Wypoczynku

(www.zumi.pl) Cały teren zajmujący ponad 600 ha znajduje się jednak w granicach administracyjnych

miasta Chorzowa. Ramę parku wyznacza sześć ulic: Parkowa, Chorzowska, Złota, Agnieszki,

5

Bytkowska, Siemianowicka, wśród których ul. Chorzowska jest drogą łączącą główne miasta Śląska. Park jest głównym zapleczem wypoczynkowym dla Śląska, połoŜony jest w dogodnej odległości dojazdowej od największych miast województwa takich jak Katowice, Bytom, Dąbrowa Górnicza, Świętochowice i wiele innych (zał. 1). W związku z tym zjeŜdŜają do niego tłumy, aby skorzystać z dóbr natury i bogatego programu rozrywkowego. Park zapewnia moŜliwość wypoczynku krótkotrwałego, kilkugodzinnego, jak i kilku dniowego. Frekwencja w parku w dni świąteczne wynosi kilka tysięcy osób odwiedzających, zaś w ciągu roku szacuje się, iŜ park obsługuje od 6 do 11 milionów uŜytkowników.

1.2 Zarys historii parku

Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku im. Gen. Jerzego Ziętka w Chorzowie powstał z inicjatywy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach, która uchwałą z dnia 20 grudnia 1950 roku powołującą go do Ŝycia. Tren przeznaczony pod budowę obiektu obejmowały obszar o powierzchni ok. 600 ha, całkowicie zdegradowany, z licznymi zapadliskami, hałdami i stawami, który aby zmienić się w miejsce wypoczynku oraz rozrywki dla ślązaków wymagał wielkiego nakładu pracy..

Patron obiektu i przewodniczący Komitety Budowy Parku – gen. J. Ziętek uwaŜał, iŜ mieszkańcom Śląska niezbędny jest tak wieloprzestrzenny obiekt wypoczynkowy. Miał on poprawić warunki socjalne, stan środowiska oraz wzbogacić krajobraz tego regionu, który cechowały wtedy: chaotyczna zabudowa, niekorzystny mikroklimat – zadymione i zapylone powietrze, zakłócona hydrologia, degradacja gleb, permanentny ubytek zieleni, oraz deficyt terenów zdatnych do pełnienia funkcji wypoczynkowych. Podstawowy trzon parku powstawał przez 11 lat. Głównym projektantem początkowego zamysłu był prof. Władysław Niemirski W 1952 roku został otwarty pierwszy obiekt naleŜący do programu parku – teren festiwalowy. Następne elementy parku były oddawane do uŜytku praktycznie co rok: 1955 – przystań wraz z kawiarniami i restauracją oraz planetarium i obserwatorium astronomiczne ( projektant: Zbigniew Soława) 1956 – Stadion Śląski ( projektant: Julian Brzuchowski); 1957 – ogród zoologiczny 1960 – ośrodek sportów wodnych i zimowych w „Dolinie Szwajcarskiej” (projekt autorstwa: J. Kozub, A. Wróblewski, R. Koczy) 1962 – ośrodek turystyczny wraz z hotelem na 300 osób

Budowę całego kompleksu wypoczynkowego zakończono w 1963 roku. W roku 1968 oddano dodatkowo do uŜytku „rosarium” według projektu zespołu: W. Niemirski, E. Bartman, S. Rutkowski i ogród japoński autorstwa Edwarda Bartmana.

Istotny faktem jest, iŜ park ten powstał przede wszystkim przy udziale społeczeństwa, a głownie urzędników, robotników i pracowników zakładów przemysłowych oraz uczniów i studentów. Ludzie ci nie szczędzili sił przy pracach fizycznych nad budową obiektu, wielu ludzi pomagało w sposób pośredni, zbierając fundusze, zakłady pracy uŜyczały samochodów do transportu potrzebnych materiałów, przekazując cenne odpady produkcyjne na rzecz Komitetu Budowy.

W ten sposób powstał największy parkowy obiekt wypoczynkowy w Polsce, który ma dziś prawie 60 lat i cieszy się wciąŜ popularnością wśród mieszkańców Śląska, a takŜe wśród turystów z innych stron kraju jak i zagranicy.

6

1.3 Ogólna charakterystyka parku

1.3.4 Warunki przyrodnicze

1.3.1.1 Rzeźba terenu Park leŜy w obrębie Wzgórz Chorzowskich, zaliczanych do PłaskowyŜu Bytomskiego.

Jego powierzchnia jest dość zróŜnicowana. Występują tu takie formy morfologiczne jak: liczne wzniesienia, łagodne zbocza, „Dolina Szwajcarska” będąca kotliną zapadliskową, spłaszczenia pochodzenia antropogenicznego. Ponadto teren obiektu wzbogacony jest o mikrorelief, który jest zamierzony skutkiem realizacji kompozycji przestrzennej obiektu.

1.3.1.2 Warunki pedologiczne Przed powstanie parku na obszarze, na którym dziś on istnieje przewaŜały gleby

zdegradowane. Obecnie uległy one zdecydowanej i wykazują cechy gleb brunatnych, z grubą warstwą próchniczą wytworzoną przez roślinność parku, porastająca te tereny od ponad 50 lat. Ich stan jest określany jako zadowalający i zdatny do uprawy roślin.

1.3.1.3 Warunki wodne Na terenie parku znajduje się 14 stawów pochodzenia naturalnego, jak i

antropogenicznego, zasilanych wodami opadowymi i wysiękami (ryc. 4). Poziom luster wody ulega tu okresowym wahaniom od 2 do 4 m. Stan czystości jest zadowalający, nie ma widocznych zanieczyszczeń.

Połowa zbiorników leŜy w Dolinie Szwajcarskiej. Największy ze stawów znajduje się zaś w obrębie wesołego miasteczka, skąd nadmiar wód opadowych odprowadzany do rzeki Rawy.

Zbiorniki wodne w WPKiW pełnią rolę ozdobną, wzbogacają fizjonomię krajobrazu, a takŜe rolę wypoczynkową – miejsca wykorzystywane do uprawiania sportów wodnych, czy teŜ funkcje zbiorników retencyjnych.

1.3.1.4 Warunki klimatyczne W parku panuje korzystny dla celów wypoczynkowych mikroklimat. Jest on

cieplejszy w stosunku do klimatu charakterystycznego dla Centrum Górnego Śląska, głownie za sprawą przewaŜającej tu południowo – zachodniej ekspozycji terenu. Dolina zwana „Doliną Szwajcarską” przecinająca park i odprowadzająca chłodne masy powietrza na niŜej połoŜone tereny sąsiadujące z nim, zapewnia dobre warunki przewietrzania. W obrębie parku panuje zwiększona wilgotność i zmniejszona amplituda temperatur– wynik występowania bujnej szaty roślinnej i licznych zbiorników wodnych .

Istotny jest fakt, iŜ na terenie obiektu znajdują się liczne strefy ciszy, będące świadectwem korzystnego klimatu akustycznego parku.

1.3.1.5 Szata roślinna Roślinność to dominujący element w strukturze przestrzennej WPKiW, korzystnie

wpływający na jego walory wypoczynkowe. Jest ona w całości wytworem ludzkich rąk. Z góry zamierzone było zatem zróŜnicowanie jej na formacje o charakterze leśnym, łąkowym, murawowym i czysto ozdobnym. W śród drzew przewaŜają tu gatunki liściaste, introdukowane, egzotyczne takie jak : magnolie, tulipanowce, metasekwoje, itp. Trzecia część parku stanowią zaś powierzchnie trawiaste.

Atrakcyjność szaty roślinnej parku potęgowana jest przez tematyczne kolekcje roślinne prezentowane między innymi w rosarium.

7

1.3.1.6 Fauna Zwierzęta, stanowiące obok flory, Ŝywy zasób parku, pojawiły się w nim samorzutnie.

Z gromady ptaków spotkać tu moŜna kaczki, drozdy, szpaki, jaskółki, wróble, wrony, gawrony, sroki, dzięcioły, kukułki, sikorki, baŜanty i kuropatwy. W stawach pływają ryby: karpie, karasie i liny. Nad wodą Ŝyją takŜe traszki, Ŝaby i ślimaki. Na terenie parku występują równieŜ lisy, wiewiórki, łasice, czasem uda się dostrzec sarnę.

Część leśna obiektu stanowi ostoję zwierzyny, zaś niektóre z gatunków spotykanych w obrębie parku objęte są ochrona gatunkową.

1.3.4 Kompozycja i program parku

.„Arterie komunikacyjne łączące główne miasta Lasak, biegnące wzdłuŜ granic parku… Miały one wpływ na rozplanowanie bogatego programu i wyznaczały dwa zasadnicze kierunki kompozycyjne..” (W. Niemirski 1963)

Centralnej części parku, połoŜonej na wzgórzu nadano charakter parkowo-leśny. Usytuowano tutaj planetarium i obserwatorium astronomiczne, będące we wczesnych stadiach powstawania obiektu dominantą krajobrazową. Obecnie wzgórze to zarosło, a budynek planetarium przestał być juŜ tak widoczny. Te część parku miała za zadanie odrewać człowieka od klasycznego krajobrazu Śląska, stworzyć klimat dogodny do medytacji i zadumy wśród natury.

Główne punkty programowe parku zostały rozmieszczone wzdłuŜ jego granic oraz w dolinach otaczających wzgórze. Tereny tez zostały powiązane głównymi osiami kompozycyjnymi. Wiele z obiektów na terenie parku, projektowanych było jako miejsca odrębne pod względem programowym i plastycznym, jak np.: Miedzy Narodowa Wystawa Ogrodnicza.

Trzonem kompozycji obiektu jest promenada, poprowadzona od wschodu na zachód, symbolizująca połączenie Katowic z Chorzowem. Prowadzi ona do najatrakcyjniejszych miejsc w parku, które rozmieszczone są po jej bokach. Promenada ta to główne miejsce spotkań turystów odwiedzających park.

Istotnym elementem kompozycyjnym przestrzeni parku jest woda, wzbogacająca go wizualnie, kształtująca jedne z ciekawszych widoków, a takŜe poprawiająca klimat i pozytywnie oddziałująca na przyrodę.

Kompozycja przestrzenna Parku w Chorzowie dostosowana została do bardzo bogatego programu rozrywkowo - wypoczynkowego, mimo to charakteryzuje się ona prostotą i ponadczasową funkcjonalnością. I choć zestarzało się wiele sprzętów obecnych w parku, choć brakuje wciąŜ pieniędzy na jego utrzymanie, to kompozycja obiektu wciąŜ doskonale się sprawdza.

Pod względem programowym przestrzennym Wojewódzki Park Kultury i Wypoczynku na 30 jednostek funkcjonalnych:

− Stadion Śląski − Górnośląski Park Etnograficzny − Ośrodek harcerski − Hotele − Szkoła ogrodnicza − Planetarium i obserwatorium astronomiczne − Międzynarodowe Targi Katowickie − Ogród Zoologiczny − Stadion GKS − Teren festynów

8

− Wesołe Miasteczko − Rosarium − Ogród japoński − Korty tenisowe − Tereny wystaw ogrodniczych − Kąpielisko Fala − Skate park − Tor saneczkowy − Galeria rzeźby plenerowej − Restauracje i kawiarnie − Przystań i ośrodek sportów wodnych − Hala wystawowa „Kapelusz” − Budynek dyrekcji parku − Park leśny − Baza techniczna − Promenada Główna − Kolejka linowa „ELKA” − Kolejka szynowa − ŚcieŜki rowerowe

Układ przestrzenny elementów programowych został przestawiony na załączony planie ogólnym parku w Chorzowie ( zał. 2) Obecnie największym powodzeniem wśród turystów cieszą się wesołe miasteczko, ZOO, a takŜe kąpielisko „ Fala” i kolejka linowa „ Elka”

9

2 Analiza wybranych sektorów

2.1 Lokalizacj na tle WPKiW Sektory E, F, G, H, I, stanowiące teren opracowania, zlokalizowane są w południowej

części WPKiW. Sąsiedztwo wybranych sektorów od stron zachodniej, północnej oraz wschodniej stanowią dalsze tereny parku, od strony północnej teren bezpośrednio graniczy z ulica Chorzowską, za którą zlokalizowane jest katowickie osiedle 1000-lecia.

Ryc. 4. Lokalizacja terenu opracowania na tle WPKiW (www.wpik.pl)

10

2.2 Dostępność komunikacyjna Bezpośrednie sąsiedztwo terenu opracowania z ul. Chorzowską zapewnia bardzo dobrą dostępność komunikacyjną danych obiektów. Dojazd moŜliwy jest zarówno za pomocą indywidualnych, jak i masowych środków transportu tj.: tramwaj lub autobus. Bezpośrednio przy terenie opracowania zlokalizowany jest przystanek autobusowy oraz dwa przystanki tramwajowe: ”ZOO” (A i T) oraz ”Wejście główne – Dyrekcja parku, Hala Kapelusz” (T) oraz w nieduŜej odległości kolejne dwa przystanki tramwajowe ( „Wesołe Miasteczko” i „Stadion Śląski”). Najlepszym połączeniem komunikacyjnym charakteryzuje się Al.śyrafy, przy której bezpośrednio zlokalizowane są przystanki, niemniej jednak czas dojścia do pozostałych sektorów równieŜ nie przekracza 15 minut.

T

T

T

A

P

P

P

T

A

P

LEGENDA:

teren opracowania

Dostepność komunikacyjna za pomocą indywidulanych środków transportu

ulica Chorzowska parking

Dostepność komunikacyjna za pomocą masowych środków transportu

ulica Chorzowska przystanek autobusowy

tory tramwajowe przystanek tramwajowy

Ryc. 5. Dostępność komunikacyjna (www.wpwik.pl)

Fot. 1. Bardzo dobra dostępność komunikacyjna –

bezpośrednie sąsiedztwo ulicy, torów tramwajowych (A. Sarna,2007 r.)

11

2.3 Otoczenie

Otoczenie terenu opracowania, ze względu na jego graniczna lokalizację, stanowią od strony południowej tereny nie naleŜące do terenu parku i są to ulica Chorzowska oraz tereny zabudowy wielorodzinnej. Pozostałe granice – zachodnia, północna i wschodnia terenu opracowania to granice wewnętrzne Parku, wyznaczone poprzez podział na funkcje programowe danych terenów (zał. 2.). Otoczenie poszczególnych sektorów terenu opracowani opisano poniŜej (zał.1.) SEKTOR 1. DuŜa Łąka wraz z Halą Wystawienniczą „Kapelusz” Otoczenie DuŜej Łąki oraz Hali Wystaw „Kapelusz” stanowi od strony:

• zachodniej: Pole Marsowe, • północnej: plac • wschodniej: Ogród Japoński oraz sektory z punktami gastronomicznymi, • południowej: tereny parku o charakterze leśnym, pełniące funkcje izolacyjną,

oddzielając przestrzeń parkową od ulicy Chorzowskiej SEKTOR 2. Plac wraz z obiektami gastronomicznymi Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: Aleja gen. Ziętka, kanał • północnej: zbiornik wodny, skatepark, restauracja „Brasiliana” oraz Kąpielisko

„Fala”, • wschodniej: dalsza część Al. Gen Ziętka oraz kanału • południowej: DuŜa Łąka wraz z Halą Wystaw „Kapelusz”

SEKTOR 3. Teren zadrzewień o charakterze przejściowym Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: Pole Marsowe • północnej: Promenada gen. Ziętka • wschodniej: DuŜa Łąka wraz z Halą Wystaw „Kapelusz” • południowej: teren o charakterze leśnym pełniący funkcje izolacyjno-ochronne

SEKTOR 4. Teren z obiektami gastornomicznymi Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: DuŜa Łąka • północnej: plac z obiektami gastronomicznymi • wschodniej: Ogród Japoński, tereny o charakterze leśnym z budynkami

gospodarczymi, • południowej: teren o charakterze leśnym o funkcjach izolacyjno-ochronnych

SEKTOR 5. Ogrody tematyczne 5a.Ogród Japoński Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: teren z placem wypoczynkowym • północnej: Promenada gen. Ziętka, w dalszej odległości – Śląski Ogród Zoologiczny • wschodniej: Rosarium • południowej: teren o charakterze leśnym z budynkami gospodarczymi

12

5b.Rosarium Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: Ogród Japoński • północnej: Promenada gen. Ziętka, w dalszej odległości – Śląski Ogród Zoologiczny • wschodniej: Aleja śyrafy, Ogródek TYSKI – Bar Oaza • południowej: teren o charakterze leśnym

SEKTOR 6. Korty tenisowe Korty tenisowe zlokalizowane są na obszarze o charakterze leśnym, otoczenie ich stanowią zadrzewienia. SEKTOR 7. Aleja śyrafy Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: tereny o charakterze leśnym, Rosarium • północnej: Śląski Ogród Zoologiczny • wschodniej: tereny o charakterze leśnym z obiektami gospodarczymi • południowej: ulica Chorzowska

SEKTOR 8. TERENY O CHARAKTERZE LE ŚNYM 8a. Teren o funkcjach izolacyjno-ochronnych Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: Pole Marsowe • północnej: tereny zadrzewień o charakterze przejściowym • wschodniej: sektor 8b • południowej: ulica Chorzowska

8b.Teren o funkcjach izolacyjno-ochronnych z budynkiem Dyrekcji Parku Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: 8a • północnej: tereny zadrzewień o charakterze przejściowym, plac zabaw dla dzieci • wschodniej: sektor 8c • południowej: ulica Chorzowska

8c.Tereny o funkcjach izolacyjno-ochronnych z placami wypoczynkowymi Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: 8b • północnej: korty tenisowe • wschodniej: Aleja śyrafy • południowej: ulica Chorzowska

8d.Tereny o funkcjach izolacyjnych z budynkami gospodarczymi Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: teren z placem wypoczynkowy i obiektami gastronomiczynymi • północnej: Ogród Japoński • wschodniej: tereny o charakterze leśnym • południowej: tereny o charakterze leśnym placami wypoczynkowymi

8e.Tereny o izolacyjnych, oddzielających funkcjach Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: 8d • północnej: Rosarium • wschodniej: Aleja śyrafy

13

• południowej: Korty tenisowe 8e.Tereny o funkcjach izolacyjnych, oddzielających Otoczenie stanowi od strony:

• zachodniej: Aleja śyrafy • północnej: Promenada gen. Ziętka, ZOO • wschodniej: Wesołe Miasteczko

południowej: Ulica Chorzowska

2.4 Powi ązania przestrzenne i widokowe (zał. 3.) Powiązania widokowe przedstawiono w sposób schematyczny w zał. 3, gdzie kolorem

czerwonym zaznaczono zewnętrzne negatywne powiązania widokowe, kolorem ciemno niebieskim zewnętrzne pozytywne powiązania widokowe, a kolorem jasno niebieskim wewnętrzne pozytywne powiązania widokowe.

Za negatywne zewnętrzne powiązania widokowe uznano jedynie widok na osiedle 1000-lecia rozpościerający się placu wystawowego. Wewnętrzne powiązanie widokowe równieŜ w większości uznano za korzystne, jedynie widok z placu wypoczynkowego na konstrukcją budynku wystawowego oceniono negatywnie.

Pozytywne powiązania widokowe, warte zachowania to: • powiązanie przestrzenne DuŜej Łąki z Polem Marsowym, a więc otwarcia

widokowe rozpościerające się z placu wystawienniczego (fot.2), • powiązania widokowe z Halą Wystaw „Kapelusz” wyznaczone z wyspy na

kanale, terenów DuŜej Łąki oraz z ogrodu japońskiego (fot.3); • powiązania widokowe wyznaczane poprzez dominanty kompozycyjne, jakimi

są drzewa soliterowi zlokalizowane na terenie DuŜej Łąki oraz Rosarium (fot.5); widok na solitery rozpościera się z wielu miejsc terenu opracowania, co zaznaczono na rysunku 4;

• otwarcie widokowe jakie utworzone jest przy wejściu na teren parku przy Dyrekcji parku (fot.4); zastosowano tu bardzo ciekawy rozwiązanie, wejście jest nieznacznie przesunięte w stosunku do przebiegu dalszej alei, dzięki czemu zasłonięto niekorzystny widok na ulicę oraz zabudowę mieszkaniową wielorodzinną;

• oś widokowa przebiegająca od wejścia przy przystanku ”ZOO” poprze Aleję śyrafy do bramy głównej ZOO (fot.6)

Fot. 2. Powiązanie przestrzenne placu wystawienniczego z DuŜą Łąką (A.Sarna, 2007 r.)

14

2.5 Charakterystyka uwarunkowa ń przyrodniczych

2.5.1. Charakterystyka uwarunkowa ń abiotycznych

2.5.1.1. Ukształtowanie terenu

Teren opracowania jest mało zróŜnicowany pod względęm rzeźby. Jedynym z widocznych wyniesień terenu jest to znajdujące sie w ogrodzie japońskim zwieńczone rzeźbą nowoczesną i obsadzone bogatą sztą krzewów, a głównie śnieguliczki, tawuły i ognika. Niewielkie niwelacje terenu w postaci nieduŜych skarp występują zarówno w ogrodzie japońskim (wejście zaznaczone mazywnymi schodami z bloków betonowych), jak i w rosarium, gdzie moduł sześciokąta rozplanowany jest na niewielkim spadku terenu, co uwidacznia „plaster miodu” jaki torzą sześciokąty.

Fot. 3. Widok na Halę Wystaw z terenu Ogrodu Japońskiego (A. Sarna, 2007r.)

Fot. 4.Widok na Halę Wystaw od strony wejścia przy budynku Dyrekcji (A. Sarna, 2007 r.)

Fot. 6. Widok od strony wejścia na bramę główną ZOO (A. Sarna, 2007 r.)

Fot. 5. Widok z Ogrodu Japońskiego na drzewo soliterowe (M. Smoczyńska, 2007 r.)

15

2.5.1.2. Wody powierzchniowe

Na terenie opracowania znajduje się sześć betonowych zbiorników wodnych oraz jeden staw na terenie Rosarium. Tylko trzy zbiorniki betonowe wypełnione są wodą stojącą. Staw wypełniony jest wodą doprowadzoną małym ciekiem wodnym, płynącym we wschodniej części terenu opracowania. Niezabezpieczone skarpy stawu są zbyt strome by moŜna było podejść bliŜej i skorzystać ze zbiornika. Są takŜe niebezpieczne dla najmłodszych uŜytkowników parku i drobnych zwierząt. W zbiornikach betonowych woda szybko wysycha (spękanie betonowej wylewki), bądź szybko mętnieje. We wszystkich zbiornikach pełno w liści i traw, a takŜe pływających kijanek.

7. a) 7. b) 7. c)

2.5.2. Klimat

2.5.2.1. Ogólne cechy klimatu

Polska, a zatem równieŜ województwo śląskie, połoŜone są w strefie klimatu umiarkowanie ciepłego, przejściowego.

Dopływ promieniowania słonecznego na najbardziej zurbanizowanym obszarze województwa moŜe być o 25% mniejszy, a usłonecznienie o około 15%. Tym samym zwiększa się liczba dni pochmurnych, a zmniejsza liczba dni pogodnych. Obserwuje się takŜe wzrost temperatury w obrębie miast, w stosunku do terenów otaczających. W przypadku średniej rocznej temperatury powietrza, róŜnica ta wynosi na omawianym terenie ok. 1,3 ºC, a w przypadku temperatur minimalnych - dochodzi nawet do 5 ºC. Zmniejsza się zatem liczba dni mroźnych. Na obszarach miejskich niŜsza jest teŜ wilgotność powietrza, w przypadku wilgotności względnej notuje się róŜnice rzędu 2-5%. (www.przyroda.katowice.pl/klimat.html) 2.5.2.2. Ogólne cechy mikroklimatu

MoŜna wyróŜnić pewne elementy mikroklimatu w poszczególnych częściach terenu opracowania. Tak oto na DuŜej Łące najsilniejsze jest nasłonecznienie oraz dobre przewietrzanie tego miejsca. W części północnej i wschodniej zdominowanej przez Park Leśny powietrze jest bardziej wilgotne, a temperatura powietrza niŜsza. Lepsze warunki wilgotności powietrza są równieŜ w rejonach zbiorników wodnych. Ozdobna Aleja na wschodzie jest z kolei dobrym korytarzem nawietrzającym tereny sąsiadujące.

Fot.7. Betonowe zbiorniki wodne (a, b) i staw ( c) na terenie Rosarium

16

2.5.3. Szata roślinna (zał. 5.)

2.5.3.1. Ogólne cechy szaty roślinnej

Na terenie opracowania znajduje się wiele gatunków roślin drzewiastych i krzewiastych, a ich skład gatunkowy zaleŜny jest od występowania w danych sektorach. Sektory te to głównie ogrody tematyczne, które narzucają zarówno ilość jak i cechy roślinności.

Na badanych obszarze przewaŜa drzewostan zwarty. Wynika to z faktu, iŜ północną i wschodnią część terenu opracowania stanowi park leśny. Park ten ukształtowany jest przez człowieka lecz stanowi obecnie samoregulujący się układ roślinny. Drzewa to głównie 60-70 letnie, dorosłe osobniki. Drzewostan aŜurowy występuje na Terenie Wystaw Ogrodniczych i Rosarium. Są to głównie grupy roślin, Ŝywopłoty, szpalery. W sektorach 1,4,9,8 występuje drzewostan rozproszony i są to w przewadze pojedyncze drzewa, solitery lub łąki rekreacyjne.

Fot .8, 9. Roślinność parku leśnego – forma naturalistyczna

Fot .10. Roślinność w układach zamierzonych

17

2.5.3.2. Skład gatunkowy

Lokalizacja Nazwa łacińska Nazwa polska

Sektor 1 *

Teren wystaw ogrodniczych

• Betula pendula • Juniperus communis • Quercus robur • Picea abies • Crataegus monogyna • Fraxinus excelsior • Acer platanoides • Acer pseudoplatanus • Cornus sp. • Caragana frutex • Thuja occidentalis • Juglans reggia

• Brzoza brodawkowata

• Jałowiec pospolity • Dąb • Świerk pospolity • Głóg jednoszyjkowy • Jesion wyniosły • Klon pospolity • Klon jawor • Dereń • Karagana syberyjska • śywotnik wschodni • Orzech włoski

18

Sektor 2

Teren wystaw ogrodniczych Przy dyrekcji

• Magnolia tripetala • Malus baccata • Metasequoia glyptostrob. • Acer pseudoplatanus • Liquidambar styracyflura

• Magnolia parasolowata

• Jabłoń • Sekwoja olbrzymia • Klon jawor • Ambrowiec

balsamiczn

Sektor 3


• Rosa sp. • Aesculus hipocastanus • Acer saccharinum • Sorbus aucuparia • Catalpa bignonioides • Quercus rubra • Picea abies • Larix decidua

• RóŜa • Kasztanowiec • Klon srebrzysty • Jarząb pospolity • Surmia bignoniowa • Dąb czerwony • Świerk pospolity • Modrzew

Sektor 4

Ogród japo ński a) Część mniejsza, za murem b)Część z pagórkiem i rzeźbą

• Pinus nigra • Picea abies • Rosa pimpinelifolia • Rosa rugosa • Prunus padus • Ligustrum vulgare • Thuja occidentalis • Malus baccata • Robinia pseudoacacja • Chamaecyparis pisifera • Eleagnus angustifolia • Acer carpinifolia • Prunus laurocerasus

• Malus sp. • Pinus nigra • Taxus baccata • Pyracantha coccinea • Quercus rubra • Berberis vulgaris • Catalpa bignonioides • Rhododendron luteum • Rhus typhina

• Symphoricarpos albus • Chamaecyparis pisifera • Thuja occidentalis • Cotoneaster sp. • Acer pseudoplatanus • Juniperus communis

• Sosna czarna • Świerk pospolity • RóŜa pimpinelka • RóŜa dzika • Czeremcha

zwyczajna • Ligustr pospolity • śywotnik wschodni • Jabłoń • Robinia akacjowa • Cypryśnik • Oliwnik wąskolistny • Klon grabolistny • Laurowiśnia

wschodnia • Jabłoń • Sosna czarna • Cis pospolity • Ognik szkarłatny • Dąb czerwony • Berberys pospolity • Surmia bignoniowa • Azalia • Sumak octowiec

• Śnieguliczka biała • Cypryśnik • śywotnik wschodni • Irga • Klon jawor • Jałowiec pospolity

19

Sektor 5

Rosarium

• Betula pubescens • Picea abies • Taxus baccata • Juniperus communis • Ligustrum vulgare • Chamaecyparis pisifera • Acer pseudoplatanus • Tsuga candensis • Lonicera peryclimenum • Crataegus monogyna • Betula pendula • Thuja occidentalis • Larix decidua • Malus baccata • Acer saccharinum • Tilia cordata • Viburnum opulus • Prunus cerasus

• Brzoza omszona • Świerk pospolity • Cis pospolity • Jałowiec pospolity • Ligustr pospolity • Cypryśnik • Klon jawor • Choina kanadyjska • Wiciokrzew

pomorski • Głóg jednoszyjkowy • Brzoza

brodawkowata • śywotnik wschodni • Modrzew • Jabłoń • Klon srebrzysty • Lipa drobnolistna • Kalina koralowa • Czereśnia pospolita

Sektor 6

Aleja

• Tilia cordata • Rosa rugosa

• Lipa drobnolistna • RóŜa dzika

Sektor 7

Część leśna przy granicy wesołego miasteczka

• Acer pseudoplatanus • Salix alba • Populus alba • Picea abies • Tilia cordata • Evonymus europeus • Aesculus hipocastanum • Quercus rubra • Sorbus aucuparia • Acer negundo • Crataegus xmedia • Fraxinus excelsior • Cornus sp • Carpinus betulus

• Klon jawor • Wierzba biała • Topola biała • Świerk pospolity • Lipa drobnolistna • Trzmielina pospolita • Kasztanowiec

pospolity • Dąb czerwony • Jarząb pospolity • Klon jesionoistny • Głóg pośredni • Jesion wyniosły • Dereń • Grab pospolity

Sektor 8

Plac z Ŝyrafą

• Juniperus horizontalis • Cotoneaster sp.

• Jałowiec płoŜący • Irga

Teren 9

Część leśna

• Evonymus europaeus • Philadelfus sp. • Tilia tomentosa • Betula pendula

• Trzmielina pospolita • Jaśminowiec • Lipa krymska • Brzoza

20

• Carpinus betulus • Crataegus monogyna • Acer negundo • Pyracantha coccinea • Rhamnus sp.

brodawkowata • Grab pospolity • Głóg jednoszyjkowy • Klon jesionolistny • Ognik szkarłatny • Szakłak

* sektory dobrane zostały indywidualnie do inwentaryzacji szaty roślinnej(zał.5)

2.5.3.3. Stan zdrowotny

W przewaŜającej części roślinność jest w stanie dobrym.

Część roślin o pokroju kolumnowym nie została podwiązana i w

efekcie rozsypała się (głównie drzewa iglaste, jak Thuja sp. ). W

wielu miejscach widoczna jest trzebieŜ starych drzew ( Populus

nigra „italica”).

2.5.3.4. Odbiór wizualny

Ogród Japoński

- roślinność kształtowana świadomie

- pojedyncze drzewa o ciekawych formach

- grupy roślin skomponowane pod względem koloru

- odbiór zaplanowanej struktury roślinnej

- brak wraŜenia przypadkowości


- struktura przestrzenna drzewostanu aŜurowa z

elementami nasadzeń grupowych i Ŝywopłotów

- polana rekreacyjna: wraŜenie przypadkowości

nasadzeń

- brak czytelności układu

- w części południowej wyraźnie widoczna trzebieŜ:

negatywny odbiór

Fot.11. Wyłamane rośliny iglaste

Fot.12. Kompozycja roślinna w Ogrodzie Japońskim

Fot.13. TrzebieŜ w południowej części terenu opracowania

21

Rosarium

- teren ogrodzony: odbiór rosarium jako oddzielnej

jednostki

- pojedyncze drzewa liściaste, a roślinność iglasta w

grupach: róŜnorodność

- kompozycje z formowanych Ŝywopłotów: odbiór

pozytywny

- nasadzenia roślinne ze szlachetnych gatunków róŜ wg

modułu sześciokąta foremnego, tworzą „plaster

miodu”: odbiór świadomego komponowania

przestrzeni

- w części niesformalizowanej kompozycyjnie

roślinność sadzona pojedynczo i w grupach tworzy

czytelny układ

Aleja

- przebieg od ZOO do ulicy Chorzowskiej: odbiór alei

jako trasy głównej

- róŜne rodzaje nawierzchni: odbiór chaosu

- nasadzenia drzew rzędowe (głównie lipy): czytelny

układ nasadzeń

Wnioski:

Najbardziej czytelny i zadbany układ roślinny widoczny jest w rosarium, a takŜe w

ogrodzie japońskim. Teren wystaw ogrodniczych zatracił swoją funkcję i roślinność pomimo

widocznych i przemyślanych układów kompozycyjnych odbierana jest fragmentarycznie.

Teren kortów tenisowych ubogi jest w roślinność, która spełnia jedynie funkcję osłonową i

wydziela poszczególne boiska. Park leśny zajmuje niemal połowę terenu opracowania. W

południowej części spełnia funkcje buforową

– osłania i wycisza park od ruchliwej ulicy

Chorzowskiej.

Fot.14. Kompozycja roślinna w Rosarium

Fot.15. Sześciokątne formy na róŜane rabaty w Rosarium

Fot.16. Aleja

Fot.17. Kompozycje roślinne w części północnej Rosarium

22

2.5.4 Fauna Park stanowi obecnie enklawę krajobrazową i przyrodnicza. DuŜa róŜnorodność gatunków flory spowodowała, Ŝe tereny te chętnie odwiedzane są przez słowiki, dzięcioły, baŜanty, kuropatwy, sójki.

2.6 Cechy kulturowe i historyczne obiektu Hali Wystaw „Kapelusz”

Najbardziej charakterystycznym elementem architektury zlokalizowanym na terenie opracowania jest budynek Hali Wystaw „Kapelusz” (fot.7). Hala powstała w 1968 roku, a jej powierzchnia wynosi 2100 m². Szacuje się, Ŝe co roku halę odwiedza około 40 tys. osób. Coroczna imprezą organizowaną w hali „Kapelusz” jest Wiosenna Wystawa Kwiatów i Ogrodów, przyciągająca około 25 tys. osób. Poza atrakcjami związanymi typowo z wystawami, w okresie tym na terenie hali działa tor kartingowy.

Rosarium

Rosarium w WPKiW powstało z inicjatywy Polskiego Towarzystwa Miłośników RóŜ. Projekt wykonał zespół Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie pod kierunkiem prof. Władysława Niemirskiego. Roboty ziemne wykonano w 1965 roku, a nasadzenia róŜ jesienią 1966 roku. RóŜe w ok. 300 odmianach (10-15 szt. kaŜdej odmiany) pochodziły głównie z darów polskich i europejskich hodowców i producentów róŜ. Równocześnie z otwarciem Pierwszej Międzynarodowej Wystawy RóŜ 24.06.1968 roku nastąpiło uroczyste otwarcie Rosarium (www. )

2.7 Analiza i ocena struktury programowej

2.7.1 Elementy architektury W obrębie terenu opracowania zlokalizowane są dwa obiekty o funkcjach wystawienniczych. Pierwszy z nich to najbardziej charakterystyczny obiekt dla terenu jakim jest Hala Wystaw „Kapelusz”, a drugi to pozostawiona po wcześniejszych wystawach konstrukcja budynku. Zlokalizowanych jest tu takŜe najwięcej w skali Parku obiektów o funkcjach gastronomicznych. Rozmieszczone są one głównie przy placu, DuŜej Łące oraz Alei śyrafy. Oprócz wymienionych na terenie istnieje budynek Dyrekcji Parku, budynek PZHGP, obiekty gospodarcze oraz sanitarne. Tabela 1 zamieszczona poniŜej przedstawia rozkład elementów architektury w poszczególnych sektorach.

23

Tabela 1. Elementy architektury w poszczególnych sektorach terenu opracowania

SE

KT

OR

ELEMENT ARCHITEKTURY

FUNKCJA WIODĄCA

DOSTĘPNOŚĆ SEZONOWA1

OBSŁUGA2

HALA WYSTAW „KAPELUSZ"

wystawienniczo- pokazowa + rozrywkowa (tor kartingowy)

Liczba osób odwiedzających rocznie – 40 tys.

1. D

uŜa

Łąk

a w

raz

z H

alą

Wys

taw

BUDYNEK WYSTAWIENNICZY

aktualnie brak funkcji

________ ________

BAR PROMENADA

gastronomiczna

całoroczna lokal- 16 miejsc, ogródek letni – 120 miejsc

2.

P

lac

z ob

iekt

ami

gast

rono

mic

znym

i Ogródki TYSKIE

WIOSKA RYBACKA

gastronomiczna całoroczna lokal – 60 miejsc, ogródek letni – 120 miejsc

Budynek gosp. Budynki gospodarcze WC sanitarne całoroczna ________

3. T

eren

z

zadr

zew

ieni

ami

o ch

arak

terz

e pr

zejś

ciow

ym

Ogródki TYSKIE

BAR BARTEK

gastronomiczna, grill

sezonowa

Lokal-12 miejsc, ogródek letni – 100 miejsc Aktualnie (stan na maj 2007) bar nie funkcjonuje

PUB HAWAII gastronomiczna całoroczna Lokal- 40 miejsc; ogródek letni- 60 miejsc

PUB ZIELONA DOLINA

gastronomiczna całoroczna Lokal- 100 miejsc, ogródek letni- 250 miejsc

Ogródki TYSKIE

BAR RÓśA gastronomiczna całoroczna Lokal – 70 miejsc, ogródek letni -140 miejsc

4. T

eren

z o

biek

tam

i gas

tron

omic

znym

i

BUDYNEK PZHGP ________

1 www.tyskiewparku.pl 2 www.tyskiewparku.pl

24

5.O

grod

y te

mat

yczn

e ________ ________ ________ ________

BUDYNKI GOSPODARCZE, MAGAZYNY

zaplecze gospodarcze, obsługa kortów tenisowych

Sezonowa -obsługa kortów ziemnych, całoroczna – obsługa dwóch kortów krytych

________

6. K

orty

teni

sow

e

Ogródki TYSKIE gastronomiczna całoroczna

BAR śYRAFA

gastronomiczna Całoroczna Lokal -10 miejsc, ogródek letni – 80 miejsc

7.A

leja

śyr

afy Ogródki

TYSKIE

BAR SZAROTKA

gastronomiczna całoroczna Lokal – 30 miejsc, ogródek letni – 160 miejsc

8a. ________ ________ ________ ________

8b.

BUDYNEK DYREKCJI PARKU

administracja całoroczna ________

8c. ________ ________ ________ ________

8d.

BUDYNEK GOSPODARCZO- ADMINISTRACYNY

Gospodarczo-administracyjne

całoroczna ________

Ter

eny

o ch

arak

terz

e leś

nym

8e.

________ ________ ________ ________

BUDYNKI GOSPODARCZE

Zaplecze gospodarcze Wesołego Miasteczka

sezonowe ________

8e.

WC sanitarne całoroczna ________

25

Fot. 18. Widok na budynek Hali Wystaw „Kapelusz” (A. Sarna, 2007 r.)

Fot. 19. Widok na budynek wystawienniczy (A. Sarna, 2007 r.)

Fot. 20. Widok na budynek gastronomiczny „Wioska Rybacka” przy placu głównym

(M. Smoczyńska, 2007)

Fot. 21. Widok na budynek gastronomiczny „Wioska Rybacka” przy placu głównym (M. Smoczyńska, 2007)

Fot. 22. Widok na Bar Szarotka przy Al. śyrafy(A. Sarna, 2007)

Fot. 23. Widok na Bar RóŜa przy Al. RóŜanej (M.Smoczyńska, 2007)

26

Fot. 29. Widok sanitariaty przy Al. śyrafy (A. Sarna, 2007 r.)

Fot. 28. Widok na sanitariaty zlokalizowane przy placu głównym (M. Smoczyńska, 2007)

Fot. 26. Widok na budynek Dyrekcji Parku (A. Sarna, 2007)

Fot. 27. Widok na budynek PZHGP (A. Sarna, 2007)

Fot. 24. Widok na Pub Hawai (A. Sarna, 2007)

Fot. 25. Widok na przy kortach tenisowych(A. Sarna, 2007)

27

2.7.2 Urządzenia terenowe i mała architektura

Rodzaj i stopień wyposaŜenia w urządzenia i elementy małej architektury zaleŜy od funkcji programowej danego terenu. Z urządzeń terenowych moŜna wymienić place zabaw dla dzieci, obiekty sportowe (korty tenisowe), place wypoczynkowe z ławkami, zbiorniki wodne.

Elementy małej architektury występujące na terenie opracowania to przede wszystkim

ławki, które występują w trzech rodzajach i są to: • ławki betonowe bez oparcia w złym stanie technicznym; • ławki betonowe z oparciem w złym stanie technicznym; • ławki TYSKIE w dobrym stanie technicznym (rys.17).

PrzewaŜają ławki sponsorowane przez Browary Tyskie, które pojawiły się w Parku dzięki akcji „Tyskie stawia” przeprowadzonej w lecie 2005 roku. Akcja, której ideą było wspieranie i promowanie Chorzowskiego Parku, zaowocowała pojawieniem się nowych 380 ławek. KaŜdy 1 gr ze sprzedanego piwa w regionie w okresie maj-czerwiec przeznaczony był na zakup ławek (www.tyskiewparku.pl)

W wybranych sektorach występuje kilka rodzai latarni (fot.18), co zaznaczono na załączniku nr są to dwa rodzaje latarni starych:

• latarnie betonowe (średni stan techniczny, dość niskie walory estetyczne) – najczęściej występujące na terenie opracowania;

• latarnie metalowe (średni stan techniczny, niskie walory estetyczne); oraz trzy rodzaje nowych latarni:

• latarnia Ŝeliwna z jednym kloszem (dobry stan techniczny, wysokie walory estetyczne) – zlokalizowane wzdłuŜ Alei śyrafy;

• latarnie Ŝeliwne z dwoma kloszami – dwa rodzaje (oba- dobry stan techniczny, wysokie walory estetyczne);

Nowe latarnie rozmieszczone są głównie przy Alei śyrafy oraz pojedyncze egzemplarze w sektorze 3.

Fot. 30. Rodzaje ławek w obrębie terenu opracowani; od lewej ławka betonowa bez oparcia; ławka betonowa z oparciem – zły stan techniczny; ławka TYSKIE- dobry stan techniczny (M.Smoczyńska, maj 2007)

28

Kosze na śmieci występują w jednym rodzaju, jednak ich walory

estetyczne są niskie (fot.19). RaŜąca jest ich kolorystyka niepotrzebnie przykuwająca wzrok. PoniŜej scharakteryzowano występujące urządzenia terenowe i obiekty małej architektury w poszczególnych sektorach. SEKTOR 1. DuŜa Łąka wraz z Halą Wystawienniczą „Kapelusz” DuŜa Łąka stanowi polanę wystawienniczą, funkcję tę pełni jednak wyłącznie okresowo, na co dzień jest to polana wypoczynkowo-rekreacyjna. Ze względu na pełnioną funkcję wyposaŜenie jej w urządzenia terenowe jest ubogie (fot.20). Stanowią je wyłącznie:

• mały plac zabaw dla dzieci (ubogo wyposaŜony, elementy wyposaŜenia w średnim stanie technicznym, bardzo niska frekwencja uŜytkowników) (fot.21)

• plac wypoczynkowy z ławkami (ławki

umiejscowione w przestrzenie otwartej, zły stan techniczny ławek)

Pozostałą przestrzeń zajmują powierzchnie trawnikowe oraz aleje.

Fot. 33. Widok na DuŜą Łąkę – bark urządzeń terenowych ze względu na pełniona funkcje (M.Smoczyńsa, maj 2007 r.)

Fot. 31. Rodzaje latarni występujący w obrębie terenu opracowania (A.Sarna, M.Smoczyńska, maj 2007)

Fot. 32. Kosz na śmieci (A.Sarna, maj 2007)

29

Ponadto w sektorze tym występują takie elementy małej architektury jak ławki w dwóch rodzajach :

• betonowe z opraciem – na placu oraz po obwodzie polany • ławki TYSKIE zlokalizowane równieŜ po obwodzie polany

oraz kosze na śmieci. Ławki zlokalizowane są wyłącznie po obwodzie polany oraz na placu wypoczynkowym, a kosze rozmieszczone są wzdłuŜ wszystkich alei. SEKTOR 2. Plac wraz z obiektami gastronomicznymi

Plac stanowi miejsce spotkań, organizuje przestrzeń (fot.25). Wokół placu zlokalizowane są przede wszystkim punkty gastronomiczne, przy których powstają niewielkie powierzchniowo urządzenia terenowe takie jak mini „plaŜa” przy Wiosce Rybackiej (fot.23), czy urządzenia przeznaczone do zaspokajania potrzeb najmłodszych uŜytkowników (fot.24)

Na placu zlokalizowana jest jedna ławka. Miejscem uŜytkowanym, jako siedzisko jest bortnica zbiornika wodnego (fot.26). Brak siedzisk moŜe być uznany jako zabieg celowy, skłaniający ludzi do korzystania ze zlokalizowanych w tym miejscu licznych punktów

Fot. 34. Widok na plac zabaw dla dzieci na terenie DuŜej Łąki – ubogie wyposaŜenie (A.Sarna, maj 2007 r.)

Fot. 35. Widok na plac wypoczynkowy na terenie DuŜej Łąki (M.Smoczyńsa, maj 2007 r.)

Fot. 36. Widok na mini plaŜę przy Wiosce Rybackiej (A.Sarna, maj 2007 r.)

Fot. 37. Widok na urządzenia dla najmłodszych przy Barze Promenada (A.Sarna, maj 2007 r.)

30

gastronomicznych, w których nie brak miejsc siedzących. Rodzaj zastosowanych w tym miejscu elementów malej architektury przedstawia tabelka poniŜej.

Tabela 2. Elementy małej architektury w sektorze 2

SEKTOR 3. Teren zadrzewień o charakterze przejściowym Sektor 3 ze względu na swoja strukturę kompozycyjną stanowi teren o charakterze przejściowym, łączący otwartą przestrzeń DuŜej Łąki z terenami zadrzewień, o charakterze leśnym w dalszych sektorach. W obrębie sektora zlokalizowano takie urządzenia terenowe jak:

• place wypoczynkowe z ławkami (fot.27); • place wypoczynkowe przy zbiornikach wodnych (aktualnie nie funkcjonują, brak

wody) (fot.28); • place wypoczynkowe przy konstrukcjach pod rośliny pnące (fot.29) Place te charakteryzują się raczej niskim standardem ze względu na zły stan techniczny

urządzeń. • plac ze ścianami kamiennymi; ciekawa forma; urozmaicenie krajobrazu (fot.30) • dwa place zabaw dla dzieci zlokalizowane przy drodze przeznaczonej pod ruch

kołowy, lokalizacja ta wydaje się mało korzystna; stan urządzeń zabawowych jest doby, jednakŜe stosunkowo wyposaŜenie jest ubogie; place odznaczają się duŜą frekwencją uŜytkowników (fot.31,32)

Elementy małej architektury

Rodzaj Stan zachowania Uwagi

Ławka betonowa z oparciem, stary model

zły Niskie walory estetyczne Siedziska

Bortnica betonowa dobry Mało komfortowy rodzaj siedziska

Latarnie Latarnia betonowa z jednym kloszem, stary model

średni

Kosze na śmieci Właściwy dla całego obiektu (fot.19)

średni Niskie walory estetyczne

Fot.39. Widok na brotnicę – jedyne siedzisko na terenie placu(A.Sarna, maj 2007 r.)

Fot. 38. Widok na plac (A.Sarna, maj 2007 r.)

31

Fot. 40. Widok na plac wypoczynkowy o niskim standardzie ze wzg na zły stan techniczny urządzeń (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

Fot. 41. Widok na plac ze zbiornikiem wodnym – aktualnie nie funkcjonującym (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

Fot. 42. Widok na plac przy konstrukcjach pod rośliny pnące (A.Sarna, maj 2007 r.)

Fot. 43. Widok na plac ze ścianami kamiennymi (A.Sarna, maj 2007 r.)

Fot. 44. Widok na plac zabaw dla dzieci zlokalizowany po lewej stronie od wejścia przy

budynku Dyrekcji (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

Fot. 45. Widok na plac zabaw dla dzieci zlokalizowany po prawej stronie alei od wejścia przy

budynku Dyrekcji(A.Sarna, maj 2007 r.)

32

Elementy małej architektury W sektorze 3 zlokalizowano róŜnego rodzaju typy ławek, jednak przewaŜają stare modele ławek betonowych, odznaczające się niskim standardem. Zastosowano takŜe dwa rodzaje latarni, oświetleni terenu za pomocą betonowych latarni uzupełniono nowymi modelami latarni Ŝeliwnych. Tabela 3. Elementy małej architektury w sektorze 3

SEKTOR 4. Teren z obiektami gastronomicznymi W sektorze 4, gdzie wiodącą funkcja jest funkcja gastronomiczna, dominują urządzenia towarzyszące obiektom gastronomicznym i są to tzw. ogródki letnie (fot.32). Poza tym zaprojektowano tu plac wypoczynkowy z ławkami (fot.33).

SEKTOR 5. Ogrody tematyczne 5a.Ogród Japoński Ogród japoński stanowi jeden z dwóch ogrodów tematycznych zlokalizowanych na terenie opracowania. Na załoŜenie składają się takie elementy jak :

Elementy małej architektury

Rodzaj Stan

zachowania Uwagi

Ławka betonowa bez opracia

zły Niskie walory estetyczne

Ławka betonowa z oparciem, stary model

jw. jw.

Siedziska

Ławka TYSKIE Bardzo dobry Wysokie walory estetyczne, zastosowana wyłącznie przy placu zabaw

Latarnia betonowa z jednym kloszem, stary model

średni ______ Latarnie

Latarenie Ŝeliwne z dwoma kloszami, modle nowy

Bardzo dobry Wysokie walory estyczne, brak spójności z wcześniejszymi modelami latarni zlokalizowanymi na tym samym terenie

Kosze na śmieci Właściwy dla całego obiektu (fot.19)

średni Niskie walory estetyczne

Fot.46. Widok na ogródki letnie przy Barze RóŜa (A.SAarna, maj 2007 r.)

Fot. 47. Widok naplac wypoczynkowy w sektorze 4 (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

33

Schody Na teren Ogrodu Japońskiego prowadzą schody wykonane z masywnych płyt z betonu płukanego. Stan obecny jest średni, widoczne są pęknięcia. Mur

Mury zlokalizowane po północne i południowej stronie wyznaczają granice właściwego załoŜenia. Mury te występują w dwóch rodzajach, jeden po stronie północnej- tynkowany z dachówka, a po stronie południowej – mur ceglany, nie tynkowany. W murze tynkowanym zastosowano charakterystyczne dla ogrodów japońskich okno księŜycowe.

Stan zachowania murów jest róŜny, mur ceglany zachował się w dość dobrym stanie, mur tynkowany został zdewastowany poprze graffiti.

Zbiornik wodny Na tle trawników zlokalizowane są dwa płytkie zbiorniki wodne. W aktualnie zbiorniki te są puste ze względu na liczne pęknięcia płyt betonowych, z których zbiorniki utworzono(fot.35). Siedziska

Występują dwa rodzaje ławek, ławki

betonowe stylizowane na japońskie (fot.36), zlokalizowane wzdłuŜ muru tynkowanego oraz ławki „TYSKIE” po stronie muru ceglanego (fot.37). Stan ławek w stylu japońskim jest zły, brak prac konserwatorskich. Ławki „TYSKIE” są w dobrym stanie technicznym, lecz nie nawiązują charakterem do stylu miejsca.

Fot. 48. Widok na mur ceglany po stronie północnej załoŜenia (A.Sarna, maj 2007 r.)

Fot. 49. Widok na mur z oknem księŜycowym po stronie południowej załoŜenia

(A.Sarna, maj 2007 r.)

Fot. 50. Widok na pusty zbiornik wodny (A.Sarna, Maj 2007 r.)

34

W tabeli 4 przedstawiono wszystkie elementy małej architektury występujące na terenie Ogrodu Japońskiego

Tabela 4. Elementy małej architektury na terenie Ogrodu Japońskiego

5b.Rosarium

Głównymi elementami składającymi się na Rosarium są:

Rabaty

Rosarium zajmuje powierzchnię 7ha. Rabaty zlokalizowane po południowej stronie rosarium, wzdłuŜ ogrodzenia przy Alei gen. Ziętka, mają kształt plastra miodu i wykonane są z betonu. KaŜdy z pojedynczych fragmentów ma powierzchnię 7,5 m². Pojedynczych

Urządzenie terenowe Rodzaj Stan zachowania Zbiornik wodny Z betonowych płyt i bloków Zły, pęknięcia płyt, obiekt nie

funkcjonuje Schody betonowe bloki, beton płukany średni

mur z oknem księŜycowym, tynkowany, pokryty dachówką

zły, obiekt zdewastowany, pokryty graffiti

Mur

mur ceglany dobry Ławki Ŝeliwnesponsorowane przez „Tyskie”

dobry Siedziska

Ławki w stylizowane na japońskie z bloków i płyt betonowych

zły

Rzeźba charakterystyczna dla ogrodów japońskich

dobry

Latarnie betonowe średni Kosz na śmieci metalowe, niebieskie zły Karmnik dla ptaków drewniane średni

Fot.51. Widok na ławki stylizowane na wzór japoński

(A.Sarna, maj 2007 r.)

Fot. 52. Widok na ławkę TYSKIE oraz w tle charakterystyczną dla ogrodów japoński rzeźbę

(M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

Fot. 53. Widok na rabaty róŜane w kształcie plastra miodu (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

35

kwater na terenie Rosarium jest 385, tyle teŜ posadzonych było odmian róŜ, głównie odmian wielkokwiatowych. Obecnie nasadzenia te są odnawiane. Poza tym na terenie rosarium rozmieszczone są duŜe kwietniki w kształcie soczewki, wyznaczone za pomocą betonowych krawęŜników oraz w części północnej załoŜenia kwatery kwadratowe wyznaczone za pomocą betonowych płyt chodnikowych.

Konstrukcje pod róŜe pnące

Poza rabatami na terenie Rosarium zaprojektowano równieŜ ekspozycję pnących odmian róŜ, czemu słuŜą podpory pod róŜe tj.: altana przy wejściu do Rosarium, pojedyncze wolnostojące łuki drewniane oraz pergola drewniana, pod którą przebiega scieŜka piesza.

Fot.54. Kwietniki róŜane w kształcie soczewki (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

Fot. 55. Kwietniki kwadratowe wyznaczone za pomocą płyt chodnikowych, (M.Smoczyńska, maj 2007 r.)

Fot. 57. Widok na łuk drewniany wolnostojący – podpora pod róŜe

pnące( A.Sarna, maj 2007)

Fot. 56. Widok na altanę drewnianą przy wejściu do Rosarium

(A.Sarna, maj 2007)

36

Zbiornik wodny

Zbiorniki wodne są powieleniem kształtu soczewkowatych kwietników róŜanych, są one takŜe rozmieszczane często w sąsiedztwie danych kwietników. Zbiorniki wykonano z płyt i bloków betonowych. Ich głębokość jest nieznaczna, widoczny jest wyraźny problem z zachowaniem czystości i wysokiej estetyki zbiorników. Woda jest zanieczyszczona.

Fot. 58. Widok na pergole drewniane (M.Smoczyńska, maj 2007)

Fot. 59. Widok na zbiornik wodny (M.Smoczyńska, maj 2007)

37

Siedziska

Drewniane ławki na metalowym stelaŜu sponsorowane przez „TYSKIE” (fot. 45, 46)

Fot. 60. Widok na róŜne rodzaje siedzisk -bloki oraz ławy betonowe w tle

(M.Smoczyńska, maj 2007) Ława i bloki betonowe Ława betonowa oraz bloki betonowe słuŜące jako siedziska rozmieszczone są w części południowej Rosarium wzdłuŜ przebiegu rabat róŜanych. Ława betonowa zaprojektowana jest w połączeniu ze zbiornikiem wodnym, a bloki kamienne, powtarzające moduł, zaprojektowane są jako wypukłości betonowej nawierzchni i rozmieszczone są w sposób swobodny.

Karlik i Karolinka Pomnik odlany z brązu, ufundowany przez „Tyskie”, istnieje w chorzowskim Rosarium od września 2005 roku. Karlik i Karolinka to legendarni śląscy kochankowie, jeden z symboli Śląska. Zgodnie z tradycją odwiedzający park pocierają trzymaną przez Karolinkę róŜę – symbol miłości, aby zapewnić sobie szczęście (fot.47 ).Autorem rzeźby wykonanej w skali 1:1 jest Robert Sobociński (www.tyskiewparku.pl).

Fot. 62. Legendarni kochankowie - Karlik i Karolinka, rzeźba odlany z brązu (M.Smoczyńska, maj 2007)

Fot. 61. Ławka sponsorowana przez "Tyskie" (M.Smoczyńska, maj 2007)

38

Latarnie i kosze Na terenie Rosarium występuje jeden rodzaj latarni- betonowe z szklanymi kloszami

oraz jeden rodzaj koszy – metalowe bez pokrywy. Zarówno latarnie, jak i kosze są w złym stanie.

Plac zabaw dla dzieci

Plac zabaw dla dzieci zlokalizowany jest w części północno-zachodniej terenu opracowania. Plac jest niewielki o dość ubogim wyposaŜeniu – huśtawka oraz domek zabaw (fot.48). Stan urządzeń jest dobry.

Urządzenie terenowe/ Elementy małej architektury

Rodzaj Materiał u Ŝyty Stan zachowania

w kształcie plastra miodu (385 kwater) (fot.)

betonowe krawęŜniki średni

w kształcie soczewek (fot.)

betonowe krawęŜniki średni

Rabaty

Kwadratowe (fot.) Wyznaczone za pomocą betonowych płyt chodnikowych

altana (fot. ) drewno barwione –niebieske

dobry

pergola wolnostojąca (fot.)

drewno, brązowe dobry

Konstrukcje drewniane pod róŜe pnące

bramka z listew (fot.) drewno, brązowe dobry Zbiornik wodny - betonowe płyty i bloki średni/zły Schody - płyty betonowe Ogrodzenie - słupki i siatka

Ŝeliwne???? bardzo dobry

ławy beton średni bloki beton średni

Siedziska

Ławki fundowane przez „Tyskie” (fot.)

Ŝeliwo, drewno bardzo dobry

Latarnie - betonowe zły Kosz na śmieci - metalowe, niebieskie zły Pomnik Karlik i Karolinka Ŝeliwo bardzo dobry

huśtawka drewno, wielokolorowe dobry Elementy wyposaŜenia placu zabaw dla dzieci domek Drewno, wielokolorowe dobry

Fot.63. Plac zabaw dla dzieci - rosarium (M.Smoczyńska, maj 2007)

39

SEKTOR 6. Korty tenisowe

W sektorze tym skoncentrowane są korty tenisowe na otwartym powietrzu (fot. 49), jak i korty pod balonem (fot. 50) oraz związane z nimi zaplecze gospodarcze.

Urządzenia terenowe i elementy małej architektury związane są ściśle z tą dziedziną sportu. Na terenie klubu tenisowego zlokalizowana jest takŜe kawiarnia i restauracja (fot.51) będąca zapleczem gastronomicznym dla tego usytuowanego z boku miejsca. Klub ma takŜe własny parking na około 20 samochodów sąsiadujący ze ścianą do samodzielnego ćwiczenia uderzeń (fot.52).

Fot.64. Korty tenisowe na otwartym powietrzu (A.Sarna, maj 2007)

Fot.65. Balon z kortami tenisowymi (A. Sarna, maj 2007)

Fot.66. Ogródek letni przed kawiarnią (M.Smoczyńska, maj 2007)

Fot.67. Fragment parkingu ze ścianą do ćwiczeń (M.Smoczyńska, maj 2007)

40

SEKTOR 7. Aleja śyrafy Na trakcie łączącym ulicę Chorzowską z terenem ZOO występują: Pomnik Ŝyrafy

Awangardowy pomnik przypominający duŜą zabawkową Ŝyrafę, która dominuje nad aleją i jest zakończeniem widokowym łączącym zoo z ulicą Chorzowską. Jest to miejsce szczególnie lubiane przez najmłodszych uŜytkowników parku (fot.53).

Pomnik z trzema delfinami

Na jednym z ozdobnych placów przecinających pośrodku promenadę ustawiony został pomnik z trzema delfinami nawiązujący do ogrodu zoologicznego znajdującego się opodal. Niestety otoczenie pomnika pozostawia wiele do Ŝyczenia. Nieskoszona trawa nie wygląda estetycznie. (fot. 54)

Fot.68. Ogródek letni przed kawiarnią (M.Smoczyńska, maj 2007)

Fot.69. Pomnik z trzema delfinami (A. Sarna, maj 2007)

41

Ławki i latarnie

Na praktycznie całej długości promenady mało jest ławek i latarni, gdyŜ pełni ona głownie funkcję tranzytową. Siedziska skoncentrowane są głownie w rejonie placów na początku i na końcu traktu.

SEKTOR 8. Tereny o charakterze leśnym ( tyły lunaparku ) 2.7.3 Drogi (zał.6.)

Większość dróg terenu opracowania wykonana jest z asfaltu. Stan tych dróg waha się od

dobrego po zły, jednak nie zauwaŜono zniszczeń, które uniemoŜliwiłyby bezkolizyjne

poruszanie się. Droga wjazdowa od strony wschodniej terenu opracowania wykonana jest z

cegły, wozówki a po jej obu stronach prowadzą drogi piesze z płyt betonowych. Od nich

poprowadzone są drogi łączące z dawnym terenem wystaw równieŜ z płyt betonowych.

TakŜe plac wykonany jest z płyt betonowych, które przyozdobione są opaską z cegły. Inny

rodzaj nawierzchni moŜna zauwaŜyć w ogrodzie japońskim. Jest to beton z lastrykiem, a

takŜe beton płukany z otoczakami. Większość tych dróg jest w stanie dobrym. W Rosarium

znajdują się głownie drogi wylane betonem (liczne spękania z powodu duŜych napręŜeń) oraz

pojedyncza dróŜka z mączki ceglanej. Jest ona jednak zaniedbana i zarośnięta trawą. Aleja

zachodnia to nawierzchnia asfaltowa wraz z ciągiem z kostki betonowej o czerwonym

odcieniu. Stan nawierzchni alei jest bardzo dobry i dobry. Tylko gdzieniegdzie widoczne są

spękania. Cały teren parku leśnego pokrywają drogi asfaltowe.

Fot.70. Widok na promenadę – w tle pomnik Ŝyrafy

(A. Sarna, maj 2007)

42

Fot.71. Rodzaje nawierzchni na terenie opracowania: a) płyty kamienne na terenie b) betonowe płyty chodnikowe c) betonowe płyty chodnikowe i cegła d), e), f) płyty betonowe i beton płukany

a) b) c)

d)

e) f)

43

2.7.4. Elementy struktury przestrzennej

Ryc. 6. Struktura przestrzenna terenu opracowania

DuŜa Łąka

LEGENDA:

wnętrze krajobrazowe,

otwarta przestrzeń

obszary zamykające wnętrza, stopniowe zagęszczanie się

zadrzewień

dominanty kompozycyjne

powiązania przestrzenne

Ryc.7. Struktura przestrzenna DuŜej Łąki oraz terenów przy Hali Wystaw "Kapelusz"

LEGENDA:

granica opracowania

wnętrza kompozycyjne, przestyrzeń otwarta

przestrzeń otwarta z nielicznymi grupami zadrzewień oraz elementami zagospodarowania

przestrzeń zamknieta, zwartość drzewostanu średnia

przestrzeń zamknięta, drzewostan zwarty

44

3 Charakterystyka rozkładu ruchu wypoczynkowego

(zał. 7.)

Na terenie opracowania moŜna wyróŜnić cztery główne wejścia od strony ulicy

Chorzowskiej. Najbardziej wysunięte na zachód umoŜliwia wjazd samochodów osobowych

na teren parku. Znajdują się tu takŜe dwa główne ciągi piesze. Najchętniej jednak

uŜytkownicy piesi korzystają z wejścia, które znajduje się na przecięciu trzech dróg terenu

wystaw. Tu niemoŜliwy jest wjazd samochodów, a do budynku dyrekcji parku samochodem

moŜna się dostać jedną z bocznych dróg. Samochody mają takŜe moŜliwość wjazdu na teren

placów sportowych (teren kortów tenisowych). Na promenadzie zauwaŜono tylko meleksy i

skutery policyjne. Ruch samochodowy odbywa się tylko przy bramie wejścia do ZOO, w

pobliŜu której zlokalizowany jest parking.

Najintensywniej uczęszczana jest oś centralna i wschodnia terenu wystaw ogrodniczych, a

takŜe jej zewnętrzna droga o charakterze obwodnicy. Drogi te łączą wejście południowe z

północną częścią terenu opracowania, gdzie znajdują się liczne bary i restauracje. Ruch

rowerowy poprowadzony jest południową aleją w parku leśnym, a takŜe dwiema

obwodnicami terenu wystaw. Na terenie Rosarium wprowadzono zakaz jazdy na rowerze.

Rowerzyści wybierają alejki parku leśnego i promenadę biegnącą wzdłuŜ północnej granicy

terenu opracowania. Obok jazdy na rowerze popularnym sportem w tej części parku jest jazda

na wrotkach (rolkach). Trasa wrotkarzy pokrywa się z trasą rowerzystów (na terenie

opracowania wyznaczono szlaki rowerowe), jednak w przeciwieństwie do ruchu rowerowego

jazda na wrotkach nie jest zabroniona na terenie rosarium.

Teren opracowania obsługiwany jest przez trzy parkingi. Pierwszy przy budynkach dyrekcji,

drugi terenie kortów tenisowych i trzeci w pobliŜu bramy ZOO.

Największą liczbę uŜytkowników odnotowano na polanie terenu wystaw, oraz w

południowej części rosarium. Są to głównie obszary otwarte, z małą ilością drzew,

ewentualnie z roślinnością tworzącą wnętrza parkowe. Dominującą formą wypoczynku na

tych terenach było opalanie i wypoczynek na trawie. Przy wejściu do budynku dawnych

wystaw zlokalizowane są bary i restauracje i tam równieŜ odnotowano duŜą liczbę

uŜytkowników. TakŜe teren kortów tenisowych oraz wschodnia promenada cieszyły się

45

duŜym zainteresowaniem. Place zabaw dla dzieci zlokalizowane w pobliŜu budynku dyrekcji

parku oraz na terenie rosarium przyciągały wiele rodzin. Sporo osób (od 10 do 15 os./ha)

spędzało czas w ogrodzie japońskim i na terenie byłych wystaw. Dominującą formą

wypoczynku był spacer, odpoczynek na ławce, czytanie, rozmowy. Niewielką ilość

uŜytkowników odnotowano na terenach parku leśnego. Sporadycznie widziano rowerzystów,

wrotkarzy, czy spacerowiczów.

c)

Fot. 72. Rozkład ruchu wypoczynkowego, moŜliwości i ograniczenia a) oznakowane drogi rowerowe b) oznakowana droga piesza i rowerowa w części leśnej Parku c) moŜliwość wjazdu samochodami na teren opracowania tylko w wyznaczonych miejscach d) ogrodzenie i zakaz jazdy na rowerze po terenie Rosarium

a)

b)

d)

b)

46

Fot. 73. Rozkład ruchu wypoczynkowego, moŜliwości i ograniczenia a) wejście główne na teren opracowania od Alei śyrafy b) oznakowane wjazdy na teren c) forma wypoczynku – spacer z kijkami d) forma wypoczynku – odpoczynek na ławce e) forma wypoczynku – opalanie f) forma wypoczynku – jazda na rowerze

b)

c)

d)

e)

f)

a)

47

4 Pozytywne i negatywne cechy obiektu – wskazania d o modernizacji

Sektory Pozytywne cechy

obiektu

Negatywne cechy

obiektu

Wskazania do

modernizacji

SEKTOR 1. DuŜa Łąka wraz z Halą Wystawienniczą „Kapelusz”

Sąsiedztwo i powiązania widokowe

Roślinność jest okazała i w

dobrym stanie zdrowotnym,

dzięki czemu park jest

atrakcyjny pod względem

przyrodniczym.

Ciągły monitoring

roślinności oraz zabiegi

pielęgnacyjne pozwolą

utrzymać roślinność w

zadowalającym stanie

zdrowotnym.

Struktura ro ślinności

Nasadzenia roślinne

czasem odbierane są

jako przypadkowe, co

wynika z dawnej

funkcji terenu. Wiele

róŜnych gatunków

zestawionych w grupy

tworzy wraŜenie

chaosu.

Dosadzenie odpowiednich

roślin tak, by tworzyły

czytelne kompozycje i

układy. Zabiegi takie jak

przycinanie (głównie

krzewów) w części

zachodniej sektora,

uczytelni wnętrza parkowe.

48

Stan nawierzchni na

terenie opracowania

jest zły, widoczne są

spękania i wypukłości

spowodowane przez

trudne warunki

gruntowe

(wymywanie, a

następnie pękanie),

przerastające korzenie

drzew. W wielu

miejscach

nawierzchnia nie jest

dostosowana do

charakteru obiektu.

Gruntowny remont

nawierzchni.

Wprowadzenie nowych

rozwiązań technicznych i

dostosowanie nawierzchni

do charakteru obiektu.

Stan dróg

Układ dróg spełniający

swoje zadania. Brak

większej ilości przydeptów.

Układ komunikacyjny jest

oznakowany (drogi piesze,

rowerowe, samochodowe).

Oznakowanie pozostałych

dróg, wprowadzenie

tabliczek z zakazami i

nakazami dotyczącymi

moŜliwości poruszania się.

Formy i program wypoczynku

DuŜa gama moŜliwości

wypoczynkowych.

MoŜliwość opalania, jazdy

rowerem, odpoczywania na

ławkach, jazdy na rolkach,

gra w piłkę na trawie,

moŜliwa zabawa dzieci na

dwóch placach zabawach.

Wprowadzenie tabliczek z

zakazami i nakazami

dotyczącymi moŜliwości

wypoczynku. Wydzielenie

sektorów rekreacyjnych.

Wprowadzenie elementów

sportowych do programu

sektora.

Elementy urządzenia

Obecność ławek, koszy na

śmieci i latarni.

Dobrze urządzone place

zabaw dla dzieci

Dwa rodzaje ławek

przy drogach i na

placu

wypoczynkowym,

puste betonowe

zbiorniki wodne.

Modernizacja placu

wypoczynkowego,

ujednolicenie charakteru

miejsca pod względem

obiektów małej

architektury.

SEKTOR 2. Plac wraz z obiektami gastronomicznymi


49

Struktura ro ślinności Brak odpowiedniej

roślinności niskiej lub

kwitnącej, zły stan

trawników.

Wprowadzenie roślinności

niskiej zamiast trawników.

Proponuje się nasadzenia

krzewów kwitnących lub

roślin odpornych na

deptanie.

Stan dróg Stan nawierzchni zły.

Widoczne spękania i

uwypuklenia

spowodowane przez

źle zasadzone drzewa,

głównie w części

zachodniej sektora.

Większość terenu

wyasfaltowana.

Wymiana nawierzchni i

urozmaicenie jej poprzez

zastosowanie płyt

kamiennych lub kostki

kamiennej, tam gdzie wjazd

pojazdów jest ograniczony

lub zakazany.

Wprowadzenie rabat.


Relaks przy jedzeniu,

moŜliwość napicia się i

zjedzenia smacznego

obiadu

Chaotyczna,

tymczasowa zabudowa

gastronomiczna.

Ujednolicenie zabudowy.

Wyraźne wydzielenie

części gastronomicznej.


Elementy urządzenia ściśle

związane z prywatną

przestrzenią obiektów

gastronomicznych

Krajobrazowy Misz –

masz, brak miejsc do

siedzenia po za

kawiarniami i

restauracjami

Wprowadzenie kilku ławek,

ujednolicenie terenów

wokół punktów

gastronomicznych

SEKTOR 3. Teren zadrzewień o charakterze przejściowym


Roślinność w stanie

zdrowotnym bardzo

dobrym i dobrym.


Zły stan niektórych

krzewów i roślin

iglastych. Rozrost

roślin i podrosty

młodych drzew.

Cięcia korekcyjne oraz

pielęgnacja krzewów,

zwłaszcza kwitnących.

Stan dróg Większość dróg jest w złym stanie. Nawierzchnia jest

Teren ten uŜytkowany jest przez małą ilość osób dlatego teŜ proponuje się

50

popękana. Płyty kamienne zachowały się jednak dobrze. Widoczne są prace pielęgnacyjne takie jak wykopywanie roślin między płytami chodnikowymi i klinkierem.

usunięcie niektórych dróg, a pozostawienie tylko dróg głównych. Wymiana płyt chodnikowych na nawierzchnie kamienną lub ziemną utwardzoną.


Wiele kameralnych miejsc słuŜących do opalania. Liczne wnętrza parkowe.

Elementy urządzenia Bogaty program, ciekawy program i związane z nim urządzenia do wypoczynku jak ławki, pergole. Dwa place zabaw dla dzieci w bardzo dobrym stanie.

RóŜny rodzaj ławek i dwa rodzaje latarni

Ujednolicenie charakteru miejsca, likwidacja lub odnowienie betonowych zbiorników wodnych. Uporządkowanie rozmieszczenia elementów małej architektury

SEKTOR 4. Teren z obiektami gastronomicznymi



Czytelna kompozycja

roślinna. Masywy drzew są

w dobrym stanie

zdrowotnym.

Ciągły monitoring



utrzymać roślinność w


zdrowotnym.

Stan dróg Brak wyraźnych dojść

do obiektów

gastronomicznych.

Częste przydepty.

Układ komunikacyjny

nie spełnia swoich

funkcji.

Próba połączenia dróg

wokół obiektu

gastronomicznego z

drogami parku. MoŜliwe

jest to przez zastosowanie

podobnej nawierzchni.


Większość obiektów

gastronomicznych

zbudowana wśród

roślinności, dzięki czemu

nie wyróŜnia się w

krajobrazie. Obiekt

gastronomiczny zbudowany

z drewna, a dach pokryty

strzechą.

Zachowanie charakteru

miejsca

51


Krajobrazowy misz-

masz

Wprowadzenie kilku ławek,

ujednolicenie terenów

wokół punktów

gastronomicznych

SEKTOR 5. Ogrody tematyczne

5 a) Ogród Japoński


Struktura ro ślinności Ciekawe kompozycje

roślinne i zestawienia

barwne.

Stan dróg Zły stan nawierzchni.

Część dróg nie spełnia

swojej komunikacyjnej

funkcji – liczne

przydepty.

Nawierzchnia zupełnie

nie dostosowana do

charakteru miejsca.

Wymiana nawierzchni na

charakterystyczną dla

ogrodów japońskich –

ziemne utwardzone,

Ŝwirowe, płyty kamienne.

Formy i program wypoczynkowy

Teren zapewnia moŜliwość

wypoczynku biernego na

ławkach i trawnikach,

intymne zakątki nadają się

w sam raz do spędzania

czasu przez zakochanych

Miejsce pod względem

urządzenia nie przypomina

teraz zbyt ogrodu

japońskiego. Zachowała się

tu tylko jedna kamienna

latarnia i mur z

księŜycowym oknem

Negatywnie odbierane

są puste, betonowe

zbiorniki wodne.

Likwidacja zbiorników

wodnych i wprowadzenie

ewentualnej wody płynącej

w postaci

charakterystycznych dla

ogrodów japońskich

strumieni. Połączenia

kamienia i wody.

Elementy urządzenia i inne

ZróŜnicowanie

ukształtowania terenu.

5 b) Rosarium

52


Struktura ro ślinności Ciekawe kompozycje

róŜane oraz formy

Ŝywopłotowe.

Ciągły monitoring



utrzymać ją w


zdrowotnym.

Stan dróg Większość dróg w stanie dobrym. RóŜne rodzaje nawierzchni dobrane charakterem do charakteru parku.

Formy i program wypoczynkowy

Teren zapewnia pełne

spektrum programowe jeśli

chodzi o wypoczynek

bierny typu relaks na trawie

czy teŜ na ławeczce w

otoczeniu róŜ.

Obowiązuje na nim zakaz

jazdy na rowerze. Dzieci

mogą pobawić się na placu

zabaw.

Utrzymanie charakteru

miejsca

Elementy urządzenia Teren ogrodzony i zamykany na noc Liczne ławki, altanki, pergole urozmaicają krajobraz rosarium

Negatywnie odbierane

są puste, betonowe

zbiorniki wodne oraz

te zbiorniki w których

woda jest

zanieczyszczona.

Betonowe krawęŜniki

wokół róŜanych rabat

Wymiana zbiorników

wodnych i pozostawienie

ich obecnych kształtów.

Modernizacja polegająca na

wymianie zniszczonych

betonowych krawęŜników

na materiał koŜystniej

odbierany wizualnie.

Utrzymanie charakteru

miejsca

SEKTOR 6. Korty tenisowe


53


Szata roślinna rozwinięta

bardzo dobrze, słuŜy

głównie ocienianiu i

wyciszaniu kortów, a

zarazem wydzielaniu

sektorowemu kortów.

Ciągły monitoring



utrzymać ją w


zdrowotnym.


Bardzo pozytywny element

programowy parku. Klub

sportowy, baza

gastronomiczna oraz

obiekty obsługi technicznej.

Elementy urządzenia Korty otwarte i pod

balonem wyposaŜone w

trybuny, ściana do

szkolenia samodzielnego,

kawiarnia z ogródkiem

letnim stanowią dobrze

dopełniający się kompleks

sportowy

Zła lokalizacja ściany

do szkolenia

samodzielnego, tuŜ

przy parkingu. Mało

elementów

oświetleniowych.

Zmiana lokalizacji ściany,

powiększenie parkingu

SEKTOR 7. Aleja śyrafy



Szata roślinna typowo leśna

o bogatej strukturze

pionowej. Dobrze

rozwinięta warstwa runa,

krzewów i drzew.

Pielęgnacja roślinności

wzdłuŜ ciągu

komunikacyjnego,

ograniczanie ekspansji.

Stan dróg Nawierzchnie w stanie

zadowalającym, aswaltowe.


Wypoczynek głównie w

formie jazdy na rowerze lub

na rolkach, takŜe spacer.

Elementy urządzenia Latarnie, ławki w dobrym

stanie technicznym,

ciekawe rzeźby

Dwa rodzaje latarni,

mała liczba ławek i

koszy na śmieci

Ujednolicenie stylu latarni,

wprowadzenie większej

ilości koszy na śmieci,

SEKTOR 8.

54

Tereny o charakterze leśnym



Szata roślinna typowo leśna

o bogatej strukturze

pionowej. Dobrze

rozwinięta warstwa runa,

krzewów i drzew.

Pielęgnacja roślinności

wzdłuŜ ciągu

komunikacyjnego,

ograniczanie ekspansji.

Stan komunikacji Nawierzchnie w stanie

zadowalającym, aswaltowe,

równieŜ drogi gruntowe

utwardzone i przedepty.


Spacer i jazda na rowerze.

Elementy urządzenia Obecność toalet i parkingu Zły stan nawierzchni,

brak ławek i koszy na

śmieci, a takŜe latarni

Wprowadzenie latarni

podnoszących

bezpieczeństwo w

godzinach wieczornych, a

takŜe koszy na śmieci i

ławek, wskazana jest

taktem modernizacja

nawierzchni oraz parkingu.

55

5 Spis źródeł 5.1 www.wikipedia.pl 5.2 www.zumi.pl 5.3 www.wpik.pl 5.4 www.przyroda.katowice.pl/klimat.html 5.5 www.tyskiewparku.pl

56

6 Załączniki

Analiza i ocena funkcjonowania sektora PKiW w Chorzowie

Design

Transcript of Analiza i ocena funkcjonowania sektora PKiW w Chorzowie